Slimmer zoeken op internet Alleen voor INTERN gebruik bij Hogeschool Rotterdam Publicatie elders niet toegestaan
Een praktische gids voor wie optimaal gebruik wil maken van internet
Ewoud Sanders
Door slimmer te zoeken op internet win je tijd, kun je beter bepalen wie er stuurt (jij of de zoekmachine) en krijg je relevantere resultaten. Essentiële hulpmiddelen zijn: sneltoetsen, zoekfilters, alerts en zogenoemde zoekcommando’s of zoekoperatoren. In kort bestek behandelt dit gidsje de theorie en de praktijk. Vooral van zoeken met Google, want die zoekmachine wordt verreweg het meest gebruikt. Fragment uit de inleiding: 30 procent van de internetgebruikers denkt dat het bovenste resultaat het beste is. 62 procent kijkt niet verder dan de eerste 10 hits, en slechts 1 op de 10 gebruikers komt ooit verder dan de derde resultatenpagina. In dit gidsje staat hoe je zo kunt zoeken dat je minder resultaten krijgt, terwijl je veel zekerder weet dat de bovenste resultaten écht zijn wat je zoekt. Van dit gidsje zijn reeds 125.000 exemplaren verkocht. Dit is de vijftiende, herziene editie. Over eerdere edities: ‘ In een adem uitgelezen. Zeer handig boekje om je zoekresultaten op internet te vergroten, te filteren, te versnellen. Echt een aanrader voor wie graag bronnen op internet raadpleegt.’ Blog Leeslog ‘ Mooi initiatief en echt een aanvulling, dit gidsje. Goed uitgewerkte casestudies ook.’ Reactie op www.informatieprofessional.nl ‘ Een praktisch gidsje voor het slim doorzoeken van digitale bronnen.’ Website Erasmus Universiteit Rotterdam Over de auteur: Ewoud Sanders is historicus en journalist. Hij heeft wekelijks een taalrubriek in NRC Handelsblad en heeft diverse taalboeken op zijn naam staan. Hij geeft ook workshops en masterclasses over slimmer zoeken op internet.
Slimmer zoeken op internet Een praktische gids voor wie optimaal gebruik wil maken van internet Ewoud Sanders
Rotterdam 2014
Inhoud Voorwoord ! 5
1
Waarom en hoe slimmer zoeken? ! 7 • Tijdwinst • Kiezen wie er stuurt • Minder resultaten, maar relevanter • Sneltoetsen, zoekfilters, alerts en zoekoperatoren
2
Het vrije en het diepe internet ! 9 • Het vrije of zichtbare internet • Het diepe of onzichtbare internet • Besloten netwerken
3
De beste zoektermen en systematisch zoeken ! 11 • Een simpele of complexe zoekvraag • Behapbare deelvragen • Relevante zoektermen bedenken • Buitenlandse zoektermen vinden • Terminologie en vakjargon vinden • Je zoekopdracht uitbreiden of aanscherpen • Sneeuwbalmethode
4
Informatie toetsen op betrouwbaarheid ! 13 • Het uiterlijk van de site • Van wie is een site of databank? • Wordt hij bijgehouden? • Door wie? • Gegevens controleren
5 6
Slimmer zoeken met sneltoetsen ! 15 • Zelf sneltoetsen definiëren
7
Automatisch voor je laten zoeken ! 22 • Google Alerts • Meldingen bij Google Scholar • RSS Feeds
8
Google gerichter doorzoeken met zoekcommando’s ! 24 • Tekens die je aan een zoekopdracht kunt toevoegen • Woorden die je aan een zoekopdracht kunt toevoegen • Zoekcommando’s combineren
Zoekresultaten verfijnen door filters ! 17 • Filteren via Google geavanceerd zoeken • Google’s Zoekhulpmiddelen • Filteren bij Google Books en Google Scholar
9
Zoeken naar en in databanken ! 30 • Een databank zoeken • Een databank doorzoeken • Woorden die je aan een zoekopdracht kunt toevoegen • Tekens die je aan een zoekopdracht kunt toevoegen • Wildcards of jokertekens
10 11 12
In drie minuten een eigen zoekmachine maken ! 33
13
Twaalf korte zoektips ! 39 • Een zoekmachine kiezen • Google in het Engels of Nederlands? • Gepersonaliseerde zoekresultaten uitschakelen • Anoniem zoeken • Contactgegevens zoeken • Een deskundige zoeken • Je eigen zoekgeschiedenis doorzoeken • Zoeken naar afbeeldingen • Zoeken via afbeeldingen • Een video zoeken • Zoeken naar een taaladvies • Een statistiek zoeken
14
Slimmer documenteren ! 45
Gebruikmaken van de url ! 35
Mobiel zoeken ! 37 • Gesproken zoekopdrachten • Zoeken door een foto te nemen • Vinden zonder te zoeken
Bijlagen 1. Twee voorbeelden van slim zoeken op internet ! 50 2. Twee voorbeelden slim zoeken in databanken ! 55 3. Enkele zoekcommando’s voor Bing ! 62 4. Tot slot: onnodig tikwerk voorkomen ! 63 Zoekcommando’s voor Google, Google Scholar en Bing ! 64 Enkele handige sneltoetsen en toetscombinaties ! 65 Enkele algemene zoekcommando’s voor databanken en Twiiter ! 66
Voorwoord Beste student van Hogeschool Rotterdam, Met de tips en uitleg in dit boekje leer je slimmer en sneller zoeken naar online informatie, zowel via zoekmachines op internet als in de databanken die hogeschool Rotterdam beschikbaar stelt. Hogeschool Rotterdam is een kennisinstelling waar onderwijs en praktijkonderzoek met elkaar verweven zijn. Betrouwbare, relevante en actuele informatie vormt hiervoor de basis. Het vinden van informatie voor opdrachten tijdens je studie, kan soms lastig en tijdrovend zijn. Een zoekopdracht in Google levert al snel tienduizenden hits op. Dit handige boekje, dat ook digitaal beschikbaar is op het interne netwerk van Hogeschool Rotterdam, laat aan de hand van praktische voorbeelden zien hoe je snel relevante informatie kunt vinden, zowel op internet als in databanken. Heb je meer hulp nodig tijdens het zoekproces? Kom dan naar de balie van de mediatheek waar we je snel van een goed advies voorzien. Iedere opleiding heeft een mediathecaris met kennis van het vakgebied. Wie dat voor jouw opleiding is, kun je vinden op de mediatheekpagina van HINT. De mediathecarissen hebben meegewerkt aan dit boekje en staan met praktische tips voor je klaar. Ze bieden onder meer instructies en workshops aan en een keuzevak over het verzamelen, selecteren, beoordelen en verwerken van informatie. We horen graag van je wat je van dit boekje vindt. Stuur ons een reactie via Twitter @HRmediatheek of via Facebook: Hogeschool Rotterdam mediatheken. Veel succes met je onderzoek! College van Bestuur M.J.G. (Ron) Bormans J.G. (Jan) Roelof
5
