SIMPEL presenteren
Handboek voor introverte professionals Wat vind jouw publiek belangrijk? Welke structuur maakt jouw presentaties onweerstaanbaar? Hoe houd je je zenuwen in bedwang? Hoe pitch jij jezelf op een bescheiden, authentieke manier?
Een uitgave van Lips&Ears - 1e editie
Joh, waarom dit boek?............................................................................................. 3 een interview met mezelf, ter kennismaking ....................................................................................3
SIMPEL.................................................................................................................... 6 is niet hetzelfde als eenvoudig of gemakkelijk .................................................................................6
Structuur ..................................................................................................................8 geeft je houvast en vertrouwen ........................................................................................................8
Inzicht..................................................................................................................... 28 in de negatieve gedachtenwereld rondom spreken in het openbaar .............................................28
Mindset .................................................................................................................. 31 geeft je gedachten kracht .............................................................................................................. 31
Positioneren ...........................................................................................................44 een expert ben je niet, dat word je in de ogen van anderen .......................................................... 44
Excelleren ..............................................................................................................56 meters maken, struikelen, vallen, opstaan en doorgroeien ...........................................................56
Lol maken ..............................................................................................................82 De basis is gelegd, nu kun je plezier gaan beleven....................................................................... 82
Wie is Steven Lips .................................................................................................85 en waarom maakt hij zich zo druk over thema’s als introversie en persoonlijk leiderschap? ........85
Een extra bonus voor jou .......................................................................................92 als dank voor je vertrouwen ........................................................................................................... 92
Dank....................................................................................................................... 94 in mijn uppie was dit boek er nooit gekomen! ................................................................................94
Geraadpleegde bronnen ........................................................................................ 95
Joh, waarom dit boek? een interview met mezelf, ter kennismaking
Hoe is dit boek dan anders? Dit boek is SIMPEL. Super SIMPEL zelfs. Wat niet betekent dat het een makkelijk boek is. Of alleen voor simpele mensen geschreven. SIMPEL staat voor een eenvoudig te onthouden ezelsbruggetje. Een bruggetje dat van iedere introverte professional een zelfverzekerde presentator kan maken. Er is al zoveel informatie beschikbaar, ook over het geven van presentaties. Dit boek moet je zien als een filter over al die kennis, tips & tricks. Snel te lezen en direct toe te passen. Want jij wilt gewoon nu aan de slag met het ontwikkelen van je presentatievaardigheden.
Waarom is dit boek geschreven voor introverte professionals? In de moderne persoonlijkheidstheorie van de Big five is introversie-extraversie een van de vijf hoofddimensies. Introvert en extravert zijn bewustzijnsinstellingen. Een introvert mens ervaart de wereld door het filter van zijn innerlijke beleving en stemt hier vervolgens zijn handelen op af. Bij een introverte instelling is de energie naar binnen gericht, op de eigen gedachten en gevoelens. Introverte mensen halen energie uit zichzelf door zich te richten op de innerlijke beleving en overweging. Door reflectie op ideeën die ze hebben of aangereikt krijgen, te doordenken krijgen ze innerlijke energie. Introverte mensen verwerken de informatie intern en pas wanneer ze hun gedachten intern geordend hebben laten ze van zich spreken. Introverte mensen verwerken precies en gefocust informatie, wat zich uit in meer beschrijvende, concrete taal. Een introvert persoon denkt goed na voor hij of zij iets zegt. Dit past ook bij het langzamer spreken, het vaker pauzes laten vallen en het preciezer formuleren en objectieve en accurate beschrijvingen. Deze karaktervoorkeuren spelen een grote rol bij spreken in het openbaar, zoals het geven van een presentatie en vragen daarmee een aparte methodiek om de voordelen van het karakter optimaal te benutten.
Is dit boekje alleen voor intropreneurs? En wat zijn dat? ‘Intropreneur’ is een zelfbedachte term voor zelfstandige professionals met introverte karaktervoorkeuren. Met de term probeer ik mijn doelgroep in een woord te beschrijven. Hoogopgeleide freelancers, ondernemers en medewerkers die van nature niet graag in de publieke belangstelling staan. Die kansen om hun verhaal te vertellen vandaag liever aan zich voorbij laten gaan. Maar die wel over een grote dosis vakkennis beschikken en die kennis best wel willen delen. Als ze maar over die verdomde plankenkoorts heen kunnen komen.
En waarom denk jij dat dit boek intropreneurs van waarde kan zijn? Ik heb zelf ervaren hoe moeilijk het kan zijn om als introverte professional dicht te slaan op het moment dat de ogen op mij zijn gericht. In zekere zin krab ik met dit boekje mijn eigen jeuk. De praktische modellen die je in dit boek vindt, zoals het Presentatie Structuur Model en het Elevator Pitch Canvas heb ik gemaakt op basis van de boeken van anderen. Zij beschreven de verschillende onderdelen op basis van hun eigen onderzoeken en vulde de boeken met - in mijn ogen - overbodige tekstuele informatie. Ik miste het overzicht, wist niet goed na het lezen van de boeken wat de volgende stappen voor mij waren om mijn zelfvertrouwen in presenteren te vergroten.
Wat betekent SIMPEL nou eigenlijk? SIMPEL staat voor Structuur, Inzicht, Mindset, Positioneren, Excelleren en Lol krijgen. En wat dat betekent? Tja, daar gaat nou net dit simpele boekje over…
“There are always three speeches, for every one you actually gave. The one you practiced, the one you gave, and the one you wish you gave.” –Dale Carnegie
SIMPEL is niet hetzelfde als eenvoudig of gemakkelijk
Structureren, Inzien, Mindsetten, Positioneren, Excelleren en Lol krijgen Laat ik maar met de beste tip beginnen. Presenteren leer je door het te doen. Zo eenvoudig is het. Maar zo gemakkelijk is dat niet voor velen en ook niet voor jou. Anders had je dit boekje niet gekocht of geleend. Presenteren betekent op het podium staan. In de schijnwerpers, waarbij je voelt dat al jouw woorden gewogen worden op een gouden schaaltje. Waarbij je denkt dat iedereen jouw zenuwen ziet en, erger nog, negatief beoordeelt. Waardoor er in jouw hoofd disfunctionele gedachten worden getriggered. Je wordt herinnerd aan eerdere spreekervaringen waar je niet trots op bent. Je lichaam reageert op die negatieve gedachten. Stress ontstaat. Daar reageert je lichaam weer op, bijvoorbeeld doordat je spieren gaan trillen of je het in een keer bloedheet krijgt. En dat maakt je nog meer onzeker. En zo beland je in de vicieuze spiraal. Je lichaam reageert op je gedachten, je gedachten weer op je lichaam etc. Zomaar even presenteren om er beter in te worden, is daardoor voor velen van ons een flinke kwelling. Waardoor we de gelegenheden om te spreken in het openbaar vermijden, in plaats van ze op te zoeken. Terwijl we ook weten dat de rush die we krijgen nadat we gepresenteerd hebben, heerlijk is. Soms verslavend zelfs. Gek he, die tegenstelling? Gek, maar ook geruststellend. Als je dit boekje uit hebt, weet je namelijk hoe je jezelf kunt kalmeren vooraf, excelleren tijdens en nagenieten na het geven van een presentatie. Je leert dat de letters van SIMPEL je helpen zoveel mogelijk jezelf te worden als je in de publieke belangstelling staat en moet/mag spreken. De modellen in dit boekje helpen je je nieuwe vaardigheden te waarborgen. Zodat jouw nieuwe podium-ik een levenslange vriend van je wordt. Maar, eerlijk gezegd, het wordt niet eenvoudig of gemakkelijk. Dit boekje is een gids, een hulp om de juiste stappen te zetten. Daarna is het aan jou om je vaardigheden en zelfvertrouwen verder te ontwikkelen. Door de SIMPEL-methodiek te volgen, word je met iedere presentatie die je geeft, een stuk zelfverzekerder. Structuur, Inzicht, Mindset geven je de basis die je nodig hebt om je zeker te gaan voelen op het podium. Door jezelf te Positioneren, te Excelleren en Lol te krijgen op het podium, ontwikkel je de vaardigheden om jouw boodschap tussen de oren van je publiek te krijgen. Op een authentieke manier die past bij jouw introverte karaktereigenschappen.
Structuur
geeft je houvast en vertrouwen
Wat wil jouw publiek eigenlijk horen en zien? Afgelopen jaar heb ik driftig onderzoek gedaan naar wat introverte professionals als bijvoorbeeld Susan Cain toch zulke krachtige sprekers maakt. Wat ervoor zorgt dat het publiek naar ze luistert. Echt luistert, lacht, gaat staan en voluit klapt. Zich laat raken, inspireren en verleiden om Susan’s verhaal te delen. Haar TED-talk is niet voor niets bijna 15 miljoen keer bekeken! Susan Cain is niet de standaard snelle, charismatische spreker die jij bij zo’n enorm aantal ‘views’ mag verwachten. Het is een zeer bescheiden, naar eigen zeggen introverte, dame. Iemand die van nature duidelijk niet graag in het middelpunt van de belangstelling verkeert. Toch geeft ze briljante presentaties en wordt ze door velen (waaronder partijen als CNN) gezien als de expert op het gebied van introversie. Hoe kan deze ingetogen dame toch zo’n enorme impact maken op haar publiek? Om deze vraag te beantwoorden heb ik, naast het doorspitten van een badkuip aan videomateriaal en boeken van de echte deskundigen, mijn LinkedInconnecties om hun mening gevraagd. 102 personen hebben de volgende vraag beantwoord: ‘Wat maakt een spreker voor jou het meest tot een expert?’
Bekijk ook zeker eens de TED-talk van Susan Cain: https://www.ted.com/ talks/susan_cain_the_power_of_introverts?language=nl
Men kon daarbij 3 opties kiezen uit een set voorgedefinieerde stellingen. Daarnaast was er de ruimte om een toevoeging uit eigen inzicht op te geven. De resultaten zijn op zijn minst verrassend en tegelijkertijd geruststellend te noemen.
Structuur, inzichten, onderzoek en bescheidenheid Allereerst is het belangrijk om te vermelden dat dit onderzoek niet 100% valide en betrouwbaar is. Daarvoor is het aantal respondenten te klein en de onderzoeksmethode niet vooraf wetenschappelijk geanalyseerd. Wel geven de uitkomsten ons een mooi beeld van hoe 102 willekeurige personen een spreker waarderen. Met stipt op 1 en 2 zijn dat: Het geven van een of meerdere nieuwe inzichten (gekozen door 85,3%) Het verhaal vertellen op een gestructureerde manier (gekozen door 66,7%) Zorg jij tijdens het geven van een presentatie voor een heldere structuur en weet je van tevoren goed in te schatten wat je publiek wil leren, dan zit je optreden dus al snel snor. Zeker als je je beweringen als spreker weet te ondersteunen met onderzoekscijfers.
Opvallend is ook de hoge score van bescheidenheid (hij/zij is bescheiden over zichzelf, goed voor 31,4%) versus het pitchen van je staat van dienst (Hij/zij vermeldt tijdens de introductie zijn/haar belangrijkste verdiensten op het vakgebied van de presentatie, slechts 1%). Je zou denken dat het delen van iemands ‘track record’ positief bijdraagt aan zijn of haar expertstatus. Dit onderzoek laat het tegendeel zien, bescheidenheid wordt door een derde van de respondenten als een belangrijke graadmeter beschouwd. Wellicht dat dit ook het podium-succes van Susan Cain verklaart. Ze is zeer bescheiden over zichzelf, stelt zich kwetsbaar op, deelt informatie uit onderzoeken en ‘last but not least’, haar verhaal is zeer helder en overtuigend opgebouwd. Nu stel jij vast jezelf de vraag, hoe kan je jouw presentaties ook zo krachtig kunt structureren.
De theorie achter een krachtige structuur Een huis zonder fundament verzakt binnen de kortste keren. Een boek zonder verhaallijn, is slechts een verzameling letters. Een film zonder ‘cliff hangers’ houdt jouw aandacht niet lang vast. En zo is het ook met een presentatie of speech. Zonder een duidelijke structuur is jouw optreden slechts een vulling van tijd en ruimte. Een stroom aan woorden die waarschijnlijk met passie en kunde worden uitgesproken, maar die niet blijven ‘plakken’. Die de luisteraar niet aanzetten tot een actie. Die de luisteraar niet helpen tot het maken van de juiste keuze. Eeuwig zonde dus. Als je een degelijke presentatie geeft, zal je publiek beleefd doen alsof ze luisteren en na afloop voor je applaudisseren. Maar met een inspirerende speech of presentatie maak je echt iets los. Je luisteraars krijgen een gevoel van energie, verwondering, alsof het licht aangaat in hun bovenkamer. Ze willen aan de slag met wat jij ze verteld hebt. Zo’n presentatie wil je houden. En dat kan. De kunst is om je publiek bij de hand te pakken en vanuit het dal naar de bergtop te leiden. Eerst wijs je op een probleem of situatie en vervolgens laat je zien dat het allemaal goed komt. Sterker nog, het wordt alleen maar beter! Met structuur kun je: 1. De aandacht pakken 2. De aandacht herpakken om de zoveel minuten 3. De aandacht omzetten naar actie
Welke structuur is het meest krachtig? Je snapt nu waarom het belangrijk is om een duidelijke structuur in je presentaties en toespraken aan te brengen. Nu wil je vast weten hoe tot een krachtige structuur komt. Er zijn natuurlijk meerdere wegen naar Rome, maar alle presentatie-experts zijn het eens over 1 ding. Aandacht trekken, behouden en omzetten naar actie doe je op de volgende manier.
1. De aandacht trekken Pak met een verrassend begin de aandacht. Begin bijvoorbeeld met een persoonlijke verhaal of een prikkelende vraag. Het publiek denkt: Grappige/interessante man/vrouw. Benieuwd wat die te vertellen heeft.
2. Inleiden Introduceer jezelf en het doel (de ‘Waarom’) op een korte, bondige manier. Een inleiding legt altijd het Wat, Hoe en Waarom uit. Dit zorgt voor sympathie en de bereidwilligheid om naar je hoofdpunten te luisteren. Het publiek denkt: Hij of zij is oké, daarom wil ik wel horen wat hij of zij te zeggen heeft.
3. Je hoofdboodschap delen Benoem een probleem of situatie en geef via een stapsgewijze redenering een oplossing of analyse. Je richt je je betoog op je hoofdboodschap (wat is dat ene punt dat je publiek moet onthouden) en ondersteunt het met diverse hoofdpunten. Het publiek denkt bij ieder hoofdpunt: Ja, ik ben het met hem eens! Hoe gaat het verder?
4. Samenvatten Herinner je publiek aan de Waarom die je ze in de inleiding hebt beloofd. Waarom is jouw verhaal belangrijk voor ze geweest? Herhaal jouw belangrijkste hoofdboodschap kort. Wat wil jij dat ze volgende week nog weten? Het publiek denkt: Oh ja, daarom is dit belangrijk voor me. En nu?
5. Inspireren Sluit af met een wens, citaat of retorische vraag die betrekking heeft op de verwachte actie. Laat deze ook aansluiten op de aandachtstrekker(s) die je in de inleiding gebruikte. Het publiek denkt: Echt?! Ja, ik snap het? Wat kan ik nu het beste doen?6. Aanzetten tot actie Zet de aandacht om tot actie. Welke actie of gedrag verwacht jij van je publiek? Zet ze daartoe aan door de actie te benoemen. Bijvoorbeeld door te zeggen: “ik kan me voorstellen dat je wilt weten wat nu het beste is wat je nu kunt doen. Nou, dat is het volgende…”. Het publiek denkt: Fijn! Ik snap het, word er beter en weet wat ik nu zelf kan doen. Let’s do it.
Van de structuur naar de inhoud De structuur is in hoofdlijnen duidelijk. Stel jezelf de volgende vragen: • Waarom sta jij eigenlijk op het podium? • Wat is jouw belangrijkste boodschap? • Waarom moet jouw publiek naar je luisteren? • Wat moet het publiek over jou weten? • Wat ga je precies vertellen? • Hoe pak je de aandacht? • Hoe houd je deze vast? • Welke actie moeten zij na jouw presentatie direct ondernemen? Zonder antwoord op deze belangrijke vragen heeft het weinig zin om het podium op te gaan. Want WAT jij vertelt is minstens zo belangrijk als HOE jij het vertelt, nietwaar?
Het Presentatie Structuur Model Een jaar lang werkte ik op de achtergrond aan de ideale methodiek om ontspannen en overtuigend te leren spreken in het openbaar te ontwikkelen. Inzichten, kennis en ervaring van diverse professionals heb ik verzameld in o.a. het Presentatie Structuur Model. Dit model helpt jou de ideale structuur te vinden voor jouw verhaal. De kracht van het Presentatie Structuur Model zit in de eenvoud. Met behulp van slechts drie ‘mind maps' ben jij in staat om jouw presentatie aantrekkelijk te structureren. Daarbij werk je met bouwstenen die herbruikbaar, makkelijk te onthouden en overtuigend zijn. Eerst gaan we met de Inleiding van een overtuigende presentatie aan de slag. Daarna komen de Kern en Conclusie aan de beurt.
De Aandachtscurve laat zien hoe het niveau van aandacht van het publiek bij een overtuigende presentatie per onderdeel verschilt.
De bouwstenen van een pakkende inleiding Denk weer even terug aan jouw favoriete film. En dan in het bijzonder aan de trailer die je voorafgaand kunt bekijken. Welke bouwstenen kun je daarin in onderscheiden? Waarschijnlijk kom je tot de volgende opsomming: Een voice-over die een of meerdere hoofdpersonen introduceert, een inkijkje in de fysieke wereld van de hoofdpersonen, een korte inleiding in het verhaal door middel van een gebeurtenis waarmee het avontuur begint, een opeenstapeling van gebeurtenissen, een flard van het spetterende slot en een belangrijke hoofdboodschap die de maker van de film je alvast mee wilt geven. De inleiding van een presentatie kun je vergelijken met de trailer van een film. Het doel van de inleiding is om je luisteraars/kijkers lekker te maken. Om de aandacht te pakken en het brein op te warmen voor wat er komen gaat. Zodat je publiek tijdens je presentatie regelmatig onbewust ‘aha’-momenten, momenten van herkenning heeft. En natuurlijk om de hoofdpersoon te introduceren. En dat ben jezelf. De bouwstenen die jij voor een pakkende inleiding kunt gebruiken zijn, in de volgende volgorde:
1. Aandachtstrekkers Persoonlijke anekdote, prikkelende vraag, interessant feit, boude stelling, scherpzinnig citaat of een actuele gebeurtenis.
2. Korte persoonlijke pitch Hoe heet je, namens wie sta je op het podium en wat zijn je grootste wapenfeiten omtrent het onderwerp waarover je spreekt. Het je een missie en of visie? Deel deze gerust.
3. Wat Vertel in een of twee zinnen wat je publiek vandaag gaat leren.
4. Waarom Leg uit waarom dat belangrijk is voor je publiek. Wat is de grootste benefit? Hoe worden zij beter van jouw hoofdboodschap?
5. Hoe Licht kort toe hoe jij tot je belangrijkste inzicht bent gekomen. Heb je onderzoek gedaan? Komt het voort uit eigen ervaring? Baseer je het op onderzoek van anderen?
6. Belangrijkste hoofdpunten Leg uit wat de ‘inhoudsopgave’ van je presentatie zal zijn. Wat zijn de belangrijkste hoofdpunten die jouw hoofdboodschap zullen ondersteunen? Welke onderwerpen ga je concreet bespreken? Stip ze even aan, in twee of drie zinnen.
7. De spelregels Zijn er belangrijke spelregels die je van het publiek verlangt? Het is slim om vooraf te vertellen hoe je met vragen uit het publiek wilt omgaan. Mag men deze op iedere moment stellen of reserveer je daarvoor een apart blok in je presentatie? Het laatste verdient aanbeveling. Vraag je publiek om de vragen op te sparen en deze te stellen aan het eind van de presentatie. Zo houdt je de regie over je presentatie en word je niet afgeleid door vragen. Je publiek zal het niet erg vinden om even te wachten met het stellen van vragen. Sterker nog, het zorgt ervoor dat ze actief luisteren, wellicht geef je tijdens jouw verhaal al antwoord op hun vragen.
8. De bonus Mocht je een interessante aanbieding of bonus willen verstrekken aan je publiek aan het eind van je presentatie, vertel dit dan aan het begin. Vertel niet precies wat het inhoudt. Benoem alleen dat er verrassing volgt, hiermee vergroot de betrokkenheid van je publiek. Dit werkt vooral goed wanneer je een webinar (een presentatie in een digitale omgeving) geeft, waarbij mensen makkelijk en ongezien kunnen afhaken.
Wat moet je vooral NIET doen tijdens de inleiding? • Beginnen met een mop. Dit is voor professionele comedians al lastig. Een passend grapje kan wel, als dat bij je past. • Tijd verspillen aan beleefdheidsfrasen. Dit haalt jou naar beneden, is zonde van de tijd en dient geen enkel nut. Het publiek even kort welkom heten kan natuurlijk wel. • Je verontschuldigen of zeggen dat je nerveus bent. Richt je alleen op je publiek en je boodschap, niet op je onzekerheid.
Met een mindmap creëer je handig een overzicht van de belangrijkste bouwstenen van je inleiding.
De bouwstenen van een overtuigende kern Nu je de aandacht van je publiek met de Inleiding hebt weten te vangen, wil je deze aandacht natuurlijk graag behouden en omzetten naar actie. Het belangrijkste doel van de hoofdpunten (ook wel de ‘kern’ genoemd) van jouw presentatie is dan ook om het publiek op te warmen voor de grote finale: de conclusie. Voor veel beginnende sprekers zijn de hoofdpunten het makkelijkste stuk van de presentatie. Ze zitten ondertussen al beter in het verhaal en kunnen nu hun kennis delen. De hoofdpunten bestaan vaak uit inhoudelijke informatie over een of meerdere onderwerpen en is, als het goed is, gericht op de kennis van de spreker en de behoefte van de luisteraars. Het makkelijkste deel van de presentatie zou je zeggen, toch wordt het door velen niet optimaal ingevuld. Het gegeven dat men ‘lekker los kan gaan met het delen van kennis’ herbergt een groot risico in zich. Het risico van ‘information overload’ met als direct gevolg verwarring en verlies van aandacht bij het publiek. Hoe kun jij de aandacht van je publiek vasthouden? Denk weer eens terug aan je favoriete film. Hoe houden de makers van James Bond al meer dan 20 jaar de fans aan het scherm gekluisterd (de mooie vrouwen, snelle auto’s en spectaculaire ontploffingen daargelaten)? Hoe zorgt Obama ervoor dat zijn publiek niet massaal hun mobieltje uit de zak tovert voor een potje Angrybirds, op het moment dat hij gaat speechen? Je raadt het al. De magische woorden zijn weer ‘structuur’ en ‘bouwstenen’.
“There are three things to aim at in public speaking: first, to get into your subject, then to get your subject into yourself, and lastly, to get your subject into the heart of your audience.” – Alexander Gregg
De bouwstenen die jij voor een overtuigende kern kunt gebruiken zijn:
1. De hoofdboodschap Wat is die ene gedachte die je publiek zich volgende week nog moet kunnen herinneren?
2. De hoofdpunten Hoofdpunten bestaan uit een bewering, eventueel deelname van het publiek (je kunt bijvoorbeeld vragen aan je publiek om de hand op te steken wie het eens is met de bewering), het bewijs voor de bewering (onderzoekscijfers, een observatie of een quote van een autoriteit), en een voorbeeld uit de praktijk. Afhankelijk van de duur van je presentatie, kun je meerdere bouwstenen gebruiken. Hoeveel precies, daar kom je achter door je presentatie thuis te oefenen en te leren hoeveel tijd het je kost om ze te behandelen.
3. De belangrijkste vragen Als het goed is heb je tijdens de inleiding de spelregels van jouw presentatie uitgelegd en daarbij aangegeven waneer men zijn vragen op jou mag afvuren. Het is verstandig om daar een vast tijdstip in je verhaal voor te reserveren. En extreem belangrijk is dat je nooit eindigt met het beantwoorden van vragen. Dat helpt je belangrijkste hoofdboodschap en daarmee de call-to-action, het aanzetten van je publiek tot actie, om zeep. Wat je dus wilt doen is aan het eind van je kernbetoog ruimte inlassen voor het beantwoorden van vragen. En natuurlijk heb je van tevoren bedacht welke vragen gesteld zullen gaan worden, zodat je een duidelijk antwoord kunt geven en niet met je mond vol tanden staat. Of nog erger, dat er helemaal geen vragen worden gesteld. Voor joker staan kun jij dan eenvoudig ondervangen door te zeggen “Ik kan me voorstellen dat het best lastige materie is geweest en dat een aantal van u zich afvraagt of/hoe/ waarom …Dat is een terechte vraag en het antwoord is …” Hoe kom je er nu achter welke vragen dat kunnen zijn? Simpel, door je presentatie eens te oefenen met een collega, vriend of nog beter een presentatie-coach. Vraag hen zoveel mogelijk vragen te bedenken na het aanhoren van jouw betoog. Heb jij 10 vragen en antwoorden paraat, dan zit je over het algemeen safe.
Wat moet je vooral NIET doen tijdens het betoog? Loop niet vooruit op de bouwstenen. Zorg ervoor dat je de structuur aanhoudt die je van tevoren hebt bedacht. Beheers jezelf dus en bouw rust in tussen iedere bouwsteen en hoofdpunt.
Met een mindmap creëer je handig een overzicht van de belangrijkste bouwstenen van je betoog.
De bouwstenen van een inspirerende conclusie Je presentatie nadert zijn spetterende einde. Je hebt net de belangrijkste vragen beantwoord, nadat je je hoofdboodschap met weloverwogen bouwstenen hebt onderbouwd. Je inleiding was pakkend en verhelderend. Hoog tijd voor de grande finale dus, waarin je de aandacht van het publiek gaat opzwepen met jouw inspirerende conclusie. Je luisteraars zijn lekker gemaakt en overtuigd. Ze zijn klaar voor actie, help jij ze bij het nemen van de logische volgende stap? De bouwstenen die jij voor een inspirerende conclusie kunt gebruiken zijn, in de volgende volgorde:
1. Samenvatting van de belangrijkste hoofdpunten Som de belangrijkste hoofdpunten nog even op voor je publiek. Houd het bij een paar zinnen. Bijvoorbeeld: “Afgelopen 30 minuten heb ik u/jullie verteld over (hoofdpunt 1), waarom (hoofdpunt 2), hoe (hoofdpunt 3) en wat (hoofdpunt 4). Ook ben ik ingegaan op (hoofdpunt 5) en hebben we een interessante discussie gevoerd over (hoofdpunt 6). Tenslotte wilde een aantal van u weten hoe (een vraag die aansluit op jouw hoofdboodschap)”.
2. Herhaling van de hoofdboodschap Vertel het publiek nog eens wat je allerbelangrijkste boodschap is. Dat ene grote idee. Of dat inzicht dat zo belangrijk voor je publiek is. En vertel ook waarom dat zo belangrijk voor ze is. Wat gaat er veranderen in hun persoonlijke situatie?
3. De Call-to-action Wat is de actie die het publiek nu direct, aan het eind van de bijeenkomst of desnoods morgenochtend pas moet uitvoeren om hun leven of dat van hun naasten positief te veranderen? Dit het moment om in een paar zinnen de gewenste vervolgactie duidelijk te maken. Noem daarbij (of beter nog, laat zien) hoe het publiek tot actie moet overgaan. Waar vinden ze nadere instructies? Waar kunnen ze iets downloaden of aanschaffen? Hoe kunnen ze jouw boodschap delen met anderen? Heb je een bonus voor ze? Vermeld dat nu, hoe specifieker, des te beter.
4. Afsluiting Bedankt voor de aandacht en sluit af met een passende wens, citaat of retorische vraag.
Met deze mindmap creëer je handig een overzicht van de belangrijkste bouwstenen van je betoog.
Wat moet je vooral NIET doen tijdens de conclusie? Presenteer geen nieuwe hoofdpunten in je conclusie. Dit geeft verwarring bij je publiek en haalt alle kracht uit je betoog. Eindig niet met een vragenrondje. Dit leidt af van je belangrijkste boodschap en call-to-action die je kostte wat kost aan het einde van je presentatie wilt uitspreken. Mensen onthouden de laatste zaken die jij ze vertelt het beste. Stel dat je aan het eind van je presentatie toch nog een onverwachte lastige vraag krijgt. Je wilt niet dat men jouw antwoord als belangrijkste gegeven onthoudt. Wat je eenvoudig kunt doen is: 1. bedanken voor de vraag 2. voorstellen dat de vraag straks na de presentatie nog even beantwoord wordt 3. afsluiten met je belangrijkste boodschap en call-to-action. Ga niet over de toegewezen tijd heen. Gebeurt dat wel, verontschuldig je je dan persoonlijk aan de organisator van de bijeenkomst of andere sprekers. Persoonlijk en niet op het podium! Het laatste wat jij zegt, onthoudt het publiek….
“If you don’t know what you want to achieve in your presentation your audience never will.” – Harvey Diamond
De spreekervaringen van een succesvolle, introverte ondernemer. (Tonny Loorbach) Tonny Loorbach is oprichter en eigenaar van de Internet Marketing Universiteit. Al sinds 2007 inspireert en leert Tonny ondernemers hoe ze meer resultaat via internet kunnen behalen en helpt hij hen aan effectievere websites. Daarnaast is hij van het boek ‘Winnen in Google’ en specialiseert zich in een combinatie van conversie optimalisatie en neuromarketing, hetgeen hij ‘WebPsychologie’ noemt. Vindt dat kennis plus praktijk tot wijsheid leidt en deelt daarom enkel informatie uit zijn eigen ervaring. Heeft tussen de 100 en 130 presentaties gegeven, zowel offline als online.
Tonny, ben jij nog wel eens zenuwachtig voordat je gaat presenteren? Zo ja, hoe uiten die zenuwen zich? Altijd. Ik denk ook dat het logisch is dat je zenuwachtig bent omdat je lichaam zich aan het voorbereiden is op een topprestatie en daar hoort nu eenmaal een (in)spanning bij. Als dat niet zo zou zijn dan klopt er iets niet, dan acteer je onder je niveau. Of het nu een presentatie voor een volle zaal is of dat ik thuis in mijn trainingsbroek simpelweg voor een microfoon ga zitten, ik heb altijd wel een verhoogde hartslag en een bepaalde (positieve) onrust in m'n lichaam. Zenuwen helpen je om scherp te zijn.
Welke 3 tips kun jij geven aan mensen die presenteren erg spannend vinden? 1. Leer niks uit je hoofd maar 'vertel' gewoon wat je van nature weet.
Jij bent de expert, anders gaf je geen lezing, vertrouw daar dan ook op. Niemand zit te wachten op een voorleesbeurt, mensen luisteren graag naar een natuurlijke verteller. Paniek ontstaat op het moment dat je hetgeen je uit je hoofd geleerd hebt even niet meer weet of afwijkt. Wanneer je enkel vooraf nadenkt over de punten die je echt wil maken en daar een globale rode draad bij in gedachten houdt, ben je veel vrijer en meer natuurlijk als spreker. Je publiek heeft geen idee wat je wilde gaan vertellen en merkt dus ook niet wanneer je afwijkt van je plan.
2. Inspireren boven informeren.
De meeste sprekers willen het liefst zoveel mogelijk informatie delen. Dit omdat ze bang zijn om iets weg te laten, een soort verliesaversie en tevens angst om niet genoeg te vertellen. Je publiek onthoudt bij een informatief verhaal echter veelal alleen het eerste en het laatste wat je hebt verteld. Alles daartussenin zijn ze veelal al vergeten voordat ze de zaal verlaten. De kunst van het weglaten is juist belangrijk wanneer je wilt inspireren. Je kunt beter 3 krachtige tips echt laten binnenkomen bij je publiek dan 30 tips geven die meteen weer wegzakken. Je wilt ze voeden, niet vullen. Je wilt dat ze met energie naar buiten gaan, niet vermoeid en verzadigd. Je wilt ze raken, niet onderwijzen. Verhalen vertellen werkt hierin vaak het best, daarmee laat je de luisteraar zijn eigen inzichten creëren en die weg veel zwaarder dan degene die jij panklaar opdreunt. Wanneer ik mensen tegenkom die mij jaren geleden hebben horen spreken, dan hebben zij altijd de verhalen/anekdotes onthouden en nooit de praktische tips. 3. Beweeg en maak het interactief.
Wanneer je onder stress komt te staan dan blokkeert je corpus callosum, dit is de hersenbalk die je linker- en rechter hersenhelft met elkaar verbindt. Veelal kom je dan vast te zitten in de helft die van nature bij jou het meest dominant is. In mijn geval verlies ik alle gevoel voor empathie en connectie met de groep en ben ik volledig gebrand op de klok, het halen van de eindstreep en het volledig voltooien van alles wat ik wilde vertellen. Ik kijk niet meer om, ik ga in een rechte lijn naar de finish. Door te bewegen kun je die blokkade opheffen. Nog beter werkt het om het patroon te doorbreken door je publiek te betrekken in je verhaal. Interactie is noodzakelijk om je publiek betrokken te houden maar ook om zelf uit je eigen stress te komen. Wanneer een zenuwachtige spreker de interactie aangaat zie ik altijd een directe verandering in fysiologie en tone of voice. Antwoorden geven op vragen is voor veel sprekers veel meer natuurlijk dan het preachen van een betoog. Creëer interactie vanaf het begin en zorg dat er sowieso interactie is voordat je echt begint. Als je niet meteen het ijs breekt, zullen ze verderop in je presentatie niks meer durven zeggen, dan wordt het ongemakkelijk. Je wilt in de eerste 2 minuten van je verhaal even contact hebben gehad, dan gaat de rest vanzelf.
Welke stappen zet jij altijd in de voorbereiding van je presentaties of webinars? Ik houd zelf heel erg van een visuele powerpoint die mijn verhaal ondersteunt, ook omdat dit belangrijk is bij mijn onderwerp. Ik zorg dat ik mijn rode draad van A tot Z in een powerpoint heb zodat ik op koers blijf. De tekst bij elke slide verzin ik ter plekke. Ik gebruik vrijwel geen tekst in mijn powerpoint, enkel plaatjes zodat ik niet ga oplezen en vrij ben om alle kanten op te gaan. Plaatjes geven een luisteraar veel rust en meer beleving bij je verhaal. Ik maak mijn powerpoint zo dat ik op de helft of driekwart zou kunnen stoppen (wanneer dat nodig is) zonder dat er open eindjes zijn. Wil je meer weten over Tonny Loorbach? Bezoek dan eens de websites https://imu.nl en http://tonnyloorbach.nl.
Inzicht in de negatieve gedachtenwereld rondom spreken in het openbaar
Een paar jaar geleden werd een introverte gozer met een grote droom gevraagd zijn verhaal te presenteren aan een zaal met belangrijke mensen. Investeerders, geslaagde ondernemers, journalisten. Dat soort publiek. Hij voelde de week voor de presentatie een spanning die hij goed kende. Presenteren ging hem nooit vlot af. Tijdens zijn studie en werk stond hij zo nu en dan op het podium en verliet het steevast met een leeggelopen zelfvertrouwen. Dit keer was het erger. Zijn eerste echte onderneming presenteren aan een publiek dat hem kan maken en breken? In een setting waar hij zich als introvert verre van thuis voelt, met 100 vreemde ogen en de opgepompte sfeer die bij pitchwedstrijden schijnt te horen? Om tenslotte in slechts 2 minuten zijn hele verhaal te doen? Slapeloze nachten en een omgekeerde maag zijn het vervolg. Ondanks de oefensessies en de grondige voorbereiding. Dan is het zover. Na een week zenuwpezen en een lange dag wachten in het publiek is dit het moment om te vlammen. Hij hoort zijn naam, staat op en loopt naar het podium. Dan ontstaat er opeens een intense warmte in zijn hoofd. ‘Hoezo word ik in het Engels aangekondigd?!’, schiet er door zijn hoofd. De realiteit slaat hem van achter op zijn kop. ‘Shit, het moet in het Engels. Shit, damn me. Stomme sukkel!’. De weg naar het podium is zo’n 50 meter lang, maar voelt als 5 kilometer. De grote klok naast het podium tikt meedogenloos hard, de eerste 10 seconden zijn al voorbij. Je moet nu echt wat gaan zeggen. ‘Euhh, my name is Steven and I euhhh…’. De podiumlichten schijnen in zijn ogen. Toch ziet hij, of meent hij te zien, de plaatsvervangende schaamte in de ogen van de investeerders op de eerste rij. De 110 seconden die volgen, zijn geschiedenis.
Jep, that is me! Je snapt dat ik die introverte gozer zelf ben. Voor de meeste introverte mensen geldt dat ze zich het minst op hun gemak voelen als ze in het middelpunt van de belangstelling staan, het geven van presentaties kan voelen als een bijna-dodelijke cocktail van ellende. Zodra we het idee hebben dat anderen onze woorden op een weegschaaltje leggen, ontstaat er mentale stress. Stresshormonen worden losgelaten, waar ons lichaam en geest op reageren. We gaan trillen, blozen, stotteren en weten niet meer wat we wilden gaan zeggen. En hebben we in het verleden negatieve spreekervaringen opgedaan, dan worden deze symptomen vaak nog versterkt. In ons lichaam gaan alle alarmbellen af. Het publiek is het gevaar en we kunnen maar twee dingen doen: vechten of vluchten. Laat staan presenteren.
Onze lichaam en geest werken ons dus actief tegen om onszelf te blijven als we op het podium staan. Daarbij worden we beïnvloed door de negatieve manier waarop we onbewust over spreken in het openbaar nadenken. Zo hebben velen van ons een reeks presentatiemomenten achter de rug, waar we geen goed gevoel over hebben. Momenten van kwetsbaarheid waarbij we niet volledig aan onze eigen torenhoge verwachtingen voldoen. Zo heeft bovenstaande, waargebeurde anekdote ervoor gezorgd dat ik een half jaar geen presentatie of pitch meer heb durven geven. Ook de opvoeding en directe omgeving van de meeste Nederlanders zorgt ervoor dat hun beeld over spreken in het openbaar vertroebeld is. Ter illustratie vind je onderstaand 10 stellingen over spreken in het openbaar uit een interessant onderzoek naar spreekangst. Beantwoord eens voor jezelf per stelling of je het ermee eens bent of niet. 1. Uitstekende sprekers worden geboren met het vermogen om te presenteren. (Mee eens / mee oneens) 2. Extraverte mensen zijn de beste sprekers. (Mee eens / mee oneens) 3. Zenuwen vooraf horen erbij. (Mee eens / mee oneens) 4. Spanning tijdens een presentatie is negatief. (Mee eens / mee oneens) 5. Ik mag mezelf niet zijn als ik presenteer. (Mee eens / mee oneens) 6. Ik spreek te langzaam en dat is negatief. (Mee eens / mee oneens) 7. Fronsende wenkbrauwen in het publiek betekenen afwijzing van wat ik vertel (Mee eens / mee oneens) 8. Het is erg dat mijn publiek mijn zenuwen ziet of voelt. (Mee eens / mee oneens) 9. Kwetsbaarheid op het podium is een zwakte. (Mee eens / mee oneens) 10. Ik moet overal en altijd kunnen presenteren. (Mee eens / mee oneens) De kans is groot dat je op de meeste stellingen met ‘Mee eens’ hebt geantwoord. Het merendeel van de deelnemers aan het onderzoek deden dit in ieder geval wel. Als je de vragen nog eens terug leest, dan zie je dat ze nogal negatief van aard zijn. Terwijl ze alle tien ook positief te beantwoorden zijn. En dat heeft met je mindset te maken.
Mindset
geeft je gedachten kracht
De 10 grootste misverstanden over spreken in het openbaar. Ontkracht. Ik heb de afgelopen jaren geleerd dat de belangrijkste ‘oordelen’ uit het vorige hoofdstuk, misverstanden zijn. Graag doe ik voor je uit de doeken wat mijn ervaringen zijn, per punt.
Misverstand #1: Goede sprekers worden zo geboren Net als overtuigend presenteren is uitmuntend racen vooral een kwestie van oefenen. De 18-jarige Max Verstappen, zoon van racekampioen Jos Verstappen, blijkt een begaafd racer. Toch berust Max zijn succes voor een groot deel op drie andere zaken dan alleen talent. 1. Zijn ervaring. Hij wordt al sinds zijn eerste levensjaar door zijn vader Jos meegenomen naar het race circuit, rijdt al sinds zijn 2,5 levensjaar rond in een gemotoriseerd voertuig en is diverse malen jeugdkampioen karten geworden. 2. Zijn team. Max wordt binnen het raceteam bijgestaan door diverse professionals op het gebied van fysieke en mentale gezondheid, race skills en allerlei randzaken. Zo kan hij zich volledig focussen op zijn sportieve prestaties. 3. Zijn motivatie. Max heeft een duidelijk doel, namelijk wereldkampioen Formule 1 worden. Met zo’n duidelijk doel weet hij exact wat hem te doen staat om te excelleren. Met andere woorden, het zijn niet alleen genen die het succes bepalen. Je wordt niet als topracer of -spreker geboren, je wordt het met de juiste randvoorwaarden en investering in jezelf. Zoals training, team en oefening. En het besef dat er na iedere keer dat je in de grindbak belandt, er heus wel een race komt die je volledig uitrijdt. Of wint.
“Words have incredible power. They can make people’s hearts soar, or they can make people’s hearts sore.” -Dr. Mardy Grothe
Misverstand #2: Extraverte mensen zijn de beste sprekers Tijdens de workshops die ik regelmatig organiseer, vraag ik de deelnemers altijd of ze zichzelf inschatten als introvert of extravert. Het merendeel van de deelnemers schat zichzelf in als redelijk tot zeer introvert. Vervolgens feliciteer ik ze met hun introverte karaktervoorkeuren. “Huh? Gefeliciteerd?” is dan de gebruikelijke reactie. Menigeen denkt dat introversie en spreken in het openbaar, als water en vuur zijn. Dat is een groot misverstand. Juist introverte mensen zijn uitstekend in staat om hun gedachten duidelijk te maken, vooral als ze deze gedachten van tevoren kunnen uitwerken. Het is makkelijker om je gedachten te leren uitspreken, dan je gedachten te leren structureren. Extraverte mensen denken terwijl ze praten, waardoor een duidelijke opbouw en structuur in hun verhalen ontbreken. Ze vertrouwen op hun gemak om in het openbaar te praten en stappen daarmee in hun eigen valkuil: een duidelijke structuur aanbrengen. En zo heeft het publiek aan het eind van het verhaal geen idee wat de hoofdboodschap is geweest of wat er van ze verwacht wordt.
Misverstand #3 +4: Zenuwen vooraf horen erbij en spanning tijdens een presentatie is negatief Zenuwen zijn erg vervelend als je een topprestatie wilt leveren. Stress zorgt ervoor dat je niet optimaal functioneert. Tijdens het geven van presentaties kan stress zorgen voor bijvoorbeeld black-outs, ongecontroleerde lichaamsbewegingen en ja, zelfs flauwvallen. Spanning daarentegen is essentieel voor het geven van een memorabele presentatie of toespraak. Bij spanning wordt adrenaline aangemaakt, waardoor je je scherper voelt en je beter kunt concentreren. Stress en spanning lijken erg op elkaar, toch is er een groot verschil. Gezonde spanning geeft jou controle en ongezonde spanning heeft jou onder controle. De truc is om de spanning die er altijd zal zijn, een gezonde plek te geven. Hoe jij dat kunt doen, leer je later in dit boekje.
Misverstand #5: Ik mag mezelf niet zijn als ik presenteer Allereerst wil ik je complimenteren met het vermogen om twee lastige zaken tegelijkertijd te kunnen. Een presentatie geven en tegelijkertijd een oordeel vellen over je woorden, gedachten, gebaren, houding en kapsel is niet niks! Alle gekheid op een stokje, menigeen is tijdens een ‘optreden’ erg zelfbewust. We zijn onszelf continue aan het beoordelen en helaas ook vaak aan het veroordelen. Herken jij ook het gevoel dat je meerdere stemmen in je hoofd hebt, wanneer je presenteert? De ene stem is bezig met het overbrengen van het verhaal, de andere stem bespreekt voortdurend of je wel goed overkomt. Of je haar goed zit. Of men ziet dat je zenuwen door je keel gieren. Dat die fronsende blik op de voorste rij niet veel goeds betekent. Hoe ontspannen zou het zijn als je alleen die eerste stem hoort, jouw spreekstem? Wees gerust, het kan. Je kunt leren hoe je in de ‘flow’ komt, waardoor je nog maar een stem hoort en waardoor je je niet langer schizofreen zult voelen. Die onbekommerde flow die je kende toen je als kind een toneelstukje verzorgde om een saai familiegebeuren op te leuken, is niet verdwenen. Je bent hem alleen even kwijt.
Misverstand #6: Ik spreek te langzaam Ken je Dolf Janssen? De cabaretier met het spreektempo van een volautomatisch geweer? Mensen met een regulier spreektempo veranderen tijdens hun spreekbeurt plots in een ‘Dolf’. Zeker als er een beperkte tijd is om te spreken, zoals bij zakelijke pitches vaak het geval is. Dan is de spreektijd bijvoorbeeld maximaal twee minuten en dat lijkt kort. Te kort, zodat we beginnen te ratelen. Het volgende advies dat ik mijn klanten en mijzelf met grote regelmaat geef, zorgt voor een aangenaam spreektempo. Spreek voor je gevoel twee maal zo langzaam als gewoonlijk. Dit geeft je een ontspannen stem, die zeer prettig is om naar te luisteren.
Misverstand #7: Fronsende wenkbrauwen in het publiek betekenen afwijzing van mijn persoon Een van mijn cliënten wist het eens prachtig te omschrijven. “Toen ik in de ogen van de investeerder op de eerste rij kijk, zag ik een blik van plaatsvervangende schaamte”. Ja, het is lastig presenteren als jij denkt dat je publiek bezig is om je te veroordelen, je mentaal te stenigen. Uit recentelijk onderzoek onder Nederlandse congresbezoekers is echter gebleken dat slechts 5% van bezoekers van keynote-presentaties een of meerdere sprekers negatief beoordeelt. Dat betekent dat 95% een neutraal of positief oordeelt velt. Blijf jij je echt druk maken om die andere 5%?
Misverstand #8: Het is erg dat mijn publiek mijn zenuwen ziet of voelt Zie de uitleg hierboven. De overgrote meerderheid van je publiek vindt jou niet half zo stom/zenuwachtig/lelijk/… als jij jezelf soms vindt.
Misverstand #9: Kwetsbaarheid is een zwakte Heb je onlangs de tranen van president Obama gezien, tijdens zijn speech over de wapenwetgeving in de Verenigde Staten? En de reacties daarop van zijn publiek en de media? I rest my case.
Misverstand #10: Ik moet overal en altijd kunnen presenteren Nu komen we bij een aardig dilemma. Ik word steeds vaker gevraagd om een presentatie of toespraak te verzorgen. Aan de ene kant ben ik ervan overtuigd dat iedere presentatie een kans is. Je kunt immers jouw boodschap kwijt aan een nieuwe groep mensen. Toch weiger ik zo nu en dan een presentatie-aanvraag. Simpelweg omdat het niet goed voelt. Zo ben ik eens gevraagd om een toespraak te verzorgen aan een groep ondernemers, aan het eind van een diner. Ik ben zelf eens gast geweest op het diner en wist dat er stevig gedronken werd. En wat dat voor effect had op het gedrag van de groep, hetgeen niet bijdraagt aan een sfeer en setting waarin ik als spreker tot mijn recht kom. Beleefd weigeren voor een spreekkans is prima. Kies vooral voor optredens waarbij de sfeer, doelgroep en externe factoren passen bij jouw stijl en gevoel. Zo blijf je bouwen aan positieve ervaringen en vergroot je de kans dat je jouw boodschap kunt overbrengen op een manier die bij jouw persoonlijkheid past.
Bonusinzicht: je mindset is maakbaar met NLP Stel: je moet iets gaan presenteren. Een speech houden of in een vergadering een onderwerp uiteen zetten. Hoe fijn zou het dan zijn als je op dat moment alle vaardigheden ter beschikking hebt om een krachtige presentatie te geven die overtuigt? "Gewoon jezelf zijn!", hoor je mensen wel zeggen. Maar ja, wie is dat dan? En hoe doe je dat? En hoe kun je professioneel omgaan met kritiek / kritische vragen? Welke indruk wek je? En... doe je dat bewust? Steeds meer mensen komen erachter dat NLP (Neuro Linguïstisch Programmeren) een krachtige manier is om je spreekvaardigheid te vergroten. Ik leg je graag zo kort en bondig mogelijk uit wat NLP inhoudt en hoe jij de basis van de methodiek in jouw voordeel kunt gebruiken bij het geven van presentaties en speeches.
Jezelf zijn en blijven Jezelf zijn en jezelf presenteren kun je pas goed als je jezelf kent en accepteert. Daarnaast zijn er vaardigheden en technieken die je kunt leren en die je goed helpen om een spetterende en natuurlijke presentatie van jezelf te geven. NLP helpt je om: • Krachtig én ontspannen te presenteren. • Beïnvloedend taalgebruik te hanteren. • Intonatie en lichaamstaal te gebruiken om duidelijker over te komen. • Je publiek positief te beïnvloeden. NLP (Neuro Linguïstisch Programmeren) gaat over communicatie én over het bewust worden van je onbewuste patronen. Zowel de vaardigheden om je communicatie effectief over te brengen, als ook het ontdekken van de dingen die je onbewust sturen.
Wat is NLP? Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP) is een krachtige, effectieve methode om snel inzicht te krijgen in de drijfveren en motivaties van ons handelen. NLP wordt daarom steeds vaker in allerlei beroepen en omgevingen toegepast. Uitgangspunt van NLP is dat de mens in staat moet zijn om het leven prettig te vinden en ervan te genieten. Door een gebeurtenis kan dit vermogen worden aangetast. Die gebeurtenis kan ingrijpend zijn, maar ook een ogenschijnlijk onbelangrijke, of kleine gebeurtenis of opmerking kan een groot effect hebben op ons doen, denken, handelen en gedrag.
Hoe werkt NLP? Met NLP ga je aan de slag met je zintuigen, gedachten en gevoelens met als doel je bewust te worden van die invloeden. Daarbij gaat het er niet om wát je je herinnert, maar om de werking van je geheugen. En wat het effect van die herinnering, gebeurtenis of opmerking is op je dagelijks handelen. Door NLP leer je die ervaringen en gebeurtenissen op een andere manier te bekijken. Daardoor ga je er ook anders mee om en krijg je een structurele andere kijk op dingen. Je gaat anders luisteren en communiceren en de gevolgen daarvan zijn positief en direct merkbaar. NLP richt zich niet op problemen, maar op oplossingen. Door NLP bereik je op korte termijn een balans in jezelf. Hierdoor ben je in staat om het beste uit jezelf en de ander te halen en daardoor op een andere manier met jezelf en anderen om te gaan. Vanuit de technieken die NLP biedt kies je je eigen middelen om dat doel te bereiken. NLP is daarom uiterst geschikt als hulpmiddel om zelf aan de slag te gaan en snel en merkbaar resultaat te halen.
Waar komt het vandaan? NLP ontstond in de jaren 70 aan de Universiteit van California. Hoogleraar linguïstiek John Grinder en student computerwetenschappen Richard Bandler onderzochten de processen van communicatie en verandering. Zij wilden antwoord krijgen op de vraag wat therapeuten als Virginia Satir en Milton Erickson zo bijzonder maakten. Daarom bestudeerden ze de technieken en de resultaten. Ze kwamen tot de conclusie dat het communicatieproces tussen mensen gebaseerd is op neuropsychologie, cybergenetica en taal. Bovendien ontdekten ze dat dit proces te beïnvloeden is. Daarom gaven ze het de naam Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP).
Wat zijn de basisprincipes van NLP? In NLP worden deze principes ook wel vooronderstellingen genoemd. En vooronderstellingen zijn aannames ofwel overtuigingen die je voor waar aanneemt. Dit heeft dus een vergelijkbare betekenis als ´een principe´. De 10 basisprincipes ofwel vooronderstellingen zijn afgeleid uit het werk van Milton Erickson en Gregory Bateson en beiden hebben een grote invloed gehad op NLP. Veel oefeningen van Milton Erickson en Gregory Bateson worden nog steeds gebruikt in NLP. En zij hebben ontdekt dat de vooronderstellingen heel krachtig, nuttig, zinvol en effectief zijn in je communicatie. En met communicatie bedoel ik niet alleen het praten met de ander. Maar ook in het contact met jezelf. Want dat wordt vaak vergeten. Want wat zeg je allemaal tegen jezelf en is dat altijd zonder oordeel, positief en ondersteunend? Of is je innerlijke stem meestal kritisch en veroordelend? De basisprincipes zijn bedoeld om te leren onbevooroordeeld waar te nemen, om jezelf en de ander vanuit een ander perspectief te zien, waardoor er écht contact ontstaat, waardoor je veel meer kunt leven in het nu en kunt accepteren wat er is. De basisprincipes van NLP zijn: 1. De kaart is niet het gebied 2. Het effect van je communicatie is de reactie die je krijgt, onafhankelijk van je bedoeling. 3. Falen bestaat niet, er is alleen feedback. 4. Mensen beschikken over alle hulpbronnen/bekwaamheden die nodig zijn om hun doelen te realiseren. 5. Aan de basis van elk gedrag ligt een positieve intentie. 6. Mensen maken de beste keuzes die voor hen ter beschikking staan op dat moment. 7. Er is altijd een andere keuze. 8. Het onbewuste is belangrijk. 9. Lichaam en geest vormen een eenheid. 10. De persoon met het meest flexibele gedrag zal het systeem beheersen.
De 10 basisprincipes vormen één geheel Alle basisprincipes worden afzonderlijk besproken. Maar tijdens het lezen zul je merken, dat alle basisprincipes met elkaar te maken hebben, verbinding met elkaar hebben, een gevolg zijn van elkaar en elkaar beïnvloeden. Uiteindelijk vormen alle basisprincipes samen 1 geheel.
Een praktische oefening, de Circle of Excellence Je weet nu globaal wat NLP inhoudt en hoe de methodiek van zelf-beinvloeding je kan helpen om je gedachten en gedrag te sturen, zodat deze je van dienst zijn om je doelen te behalen. En stel dat het je doel is om eens ontspannen en positief aan een presentatie te beginnen. Hoe kan NLP je dan helpen je zenuwen onder controle te houden? Een bijzondere oefening die je kunt gebruiken is de Circle of Excellence. Het gaat ervan uit dat je ooit wel eens relaxt een presentatie hebt gegeven of dat je in een andere zakelijke situatie lekker ontspannen was. Zelf gebruik ik deze altijd voordat ik een presentatie of toespraak houdt. Ook Obama schijnt hem te gebruiken, probeer jij het ook nu uit?
Een paar minuten voor je daadwerkelijk aan je presentatie gaat beginnen, onderneem je de volgende stappen. Stap 1: Doe je ogen dicht Stap 2: haal 3 keer diep adem Stap 3: Stel op de grond voor je een cirkel voor. Stap 4: Zie in die rode cirkel een versie van jezelf op een moment uit het verleden dat je erg ontspannen was en je zelfverzekerd voelde. Dat kan van alles zijn. Een goed gesprek met een leidinggevende? Een informele speech voor een collega? Een geslaagde pitch van een idee? Stap 5: Merk hoe ontspannen je bent/je voorbeeldpersoon is, hoe gemakkelijk de woorden uit je/zijn/haar mond vloeien, hoe goed je bent/hij of zij is in het maken van contact met het publiek of een gesprekspartner. Stap 6: Stap nu letterlijk de verbeelde cirkel in zodat je samensmelt met de versie van hoe je wilt zijn. Stap 7: Merk op hoe je alle goede kwaliteiten die je voor je het gezien, je nu eigen hebt gemaakt. Hoe ontspannen je je voelt, hoeveel vertrouwen je hebt in het geven van de presentatie. Stap 7: Doe je ogen open, adem een keer diep in en uit. En doe je ding.
Het verhaal van een extraverte, inspirerende klantenfluisteraar (Jan van Setten) Heeft er al 2500 presentaties opzitten, met name in de commerciële en management sfeer.
Ooit was hij zelf algemeen en commercieel manager bij diverse grote organisaties. Ook bekend als auteur van, met humor doorspekte adviesboeken voor ondernemers (‘de beste manier om mijn gedachten gestructureerd neer te zetten’). Vindt presenteren een vorm van dansen en gelooft heilig in ‘betrokken en ontspannen in het moment zijn’. Zijn motto is: "Het leven is verwarrend eenvoudig". De complexiteit zit in de eenvoud. We maken het vaak veel te ingewikkeld. Maar hij sluit, naast alle eenvoud, niet uit dat er toch een heleboel te leren is over de kwaliteit van het eigen handelen, denken en presenteren.
Jan, ben jij ook zo zenuwachtig voor een presentatie? Nee hoor, wel prettig gespannen. 99% van de 100% keer heb ik er zin in, aan de voorkant al. Als ik een goede briefing heb gehad met de opdrachtgever, en ik vraag, wat wil jij met deze presentatie bereiken, en het antwoord matcht helemaal met mijn DNA, dan word ik al vreselijk enthousiast en sta ik als het ware te rijden in mijn tuigje om die bühne op te springen. Noem het een vorm van positieve stress.
Wat voor gevoel overvalt jou, zeg de avond ervoor? Als ik het goed kan visualiseren, en al voor mij zie hoe het zal gaan, en het dus al beleef en er enthousiast van word, dan is dat voor mij een teken dat het hem gaat worden, dat ik er zin in heb. Ik krijg ook weleens een aanvraag waarvan ik denk: is dat wel iets voor mij? En dan bespreek ik die twijfel openlijk met de opdrachtgever. Dan zal ik de opdrachtgever in zijn/haar eigen belang afraden om mij de opdracht te geven. Dan zeg ik: ‘ik kan het, maar een ander kan dat wat jij vraagt, veel beter en vindt het nog leuk ook’.
Heb je deze mindset moeten leren of had je die al van jezelf? Leren is een groot woord. Het is eerder een kwestie van al doende leert men. Je kent de ‘open deuren’ inmiddels wel, maar trap ze maar eens keer na keer weer open, en dan wel met sponning en al! Hoe meer meters je loopt in dit vak, des te meer je je bewust word van wat je wel of niet goed doet, of wat nog veel beter, nog origineler of scherper kan. Zo leer je in de praktijk en kun je constant je eigen
leercurve beïnvloeden. Wat je wel kunt leren - en dat is essentieel! - is die bewustwording van de kwaliteit van je eigen handelen. Dus nooit op de automatisch piloot!
Een methode om die bewustwording te bevorderen zou wel handig zijn. Bij mij werkt het door er naar te streven tegelijkertijd betrokken en ontspannen in het moment te zijn. Ontspannen zijn tijdens de presentatie houdt in dat je je geen zorgen maakt over het resultaat. Als je dat doet, dan zit je niet in het moment. Dan ga je op twee sporen rijden: vindt de zaal/opdrachtgever het wel leuk, en tegelijkertijd: wat moet ik eigenlijk hier zeggen? Ja, dan gaat het natuurlijk mis. Of je danst, of je moddert, iets er tussen in is er niet. Als er een wat minne opmerking uit het publiek komt, ga daar dan ‘dansend’ mee om en zeg bij voorbeeld: ‘Vanuit uw oog en hart bezien, kan dat helemaal waar zijn’. Daar hebben ze niet van terug. Tegelijk betrokken en ontspannen te zijn in het moment helpt jou om te kunnen schakelen op een manier die prettig is voor jezelf en voor anderen. Dat geldt voor het hele leven maar specifiek voor dit vak.
Hoe heb je deze fantastische inzichten ontwikkeld, die eigenlijk verrassend eenvoudig klinken? Veel nadenken hè, met name over jezelf. Jezelf afvragen:wat zou ik missen als ik dit niet meer mag doen. Wat gebeurt er met mij als ik hier mee stop, iets anders ga doen. En wat er dan in jou bovenkomt, het ‘ja maar….’ gevoel, dat is de drive die je hebt en wat je ermee wilt. Heel simpel: waar sta je voor (wat is je belang, wat vind je waardevol in het leven) waar ga je voor (waar wil je succesvol in zijn)
Wat zijn jouw tips voor de lezers die presenteren spannend vinden? 1. Zorg dat je je doelgroep kent en weet wat hun problemen, kansen en wensen zijn. Weet: "waar maak ik ze blij mee?". Vraag aan de opdrachtgever/jezelf: wat is het nuttig effect dat jij/ik ermee nastreeft. Wat is er in het hart en het hoofd van het publiek gebeurd als ik dit verhaal heb gedaan. Eerste vereiste is dat je er achter moet komen wat de grondslag en visie is van je publiek. Dat moet je uit je opdrachtgever zien te krijgen. Dat je een beeld krijgt van hoe mensen in het onderwerp staan. En als jij die visie niet deelt, dan kan dat shit opleveren in de uitvoering. Zo had ik laatst een opdrachtgever die zijn commerciële staf een boost wilde geven. Ik vroeg hem naar zijn commerciële visie.
Die was: screw the mass and grab the cash. Ik zei hem dat ik een andere visie aanhang en dat het mij in zijn belang leek dat ik daarom de presentatie niet zou geven. Hij zei: doe het dan voor het geld. Ik zei: ik vind het geld zeker geen reden om het te laten maar niet de primaire reden om het te doen. 2. Laat de spanning toe. Hoe gedegen de voorbereiding ook is en hoe vaak je je kunstje al hebt gedaan, enige spanning blijft. Geef jezelf gelijk in de emotie: het is helemaal niet erg dat ik gespannen ben. Dan ben je al half op weg om te ‘dansen’. 3. Wees op een zekere manier onzeker: benoem je onzekerheid op een zekere, goed geformuleerde manier, bijv met een kwinkslag, zet jezelf in je vrij en verdien daarmee het respect van de zaal. 4. Bouw ruimte in voor wat met de zaal gebeurt; de emotie van de groep of het individu. Timmer het niet dicht. Zoals met: ‘vragen mogen alleen op het eind worden gesteld’; dan raak je alleen maar van je apropos als er toch een vraag uit het publiek komt. 5. Voor-/tussen- en nazorg: zorg dat je er ruim van te voren bent, dat je nog wat kunt opvangen van de vorige spreker, zodat je al de ‘look and feel’ van de zaal hebt, en je kunt teruggrijpen op de sfeer of de content van de vorige spreker. Je merkt dan al gauw welke energie er heerst bij het publiek. Dat geeft jou weer de nodige info of je je betoog rustig moet opbouwen of dat je bij een reeds enthousiast of opgewonden publiek gas moet geven. Ook is het handig in een pauzemoment op mensen toe te lopen en wat met deze en gene te praten. Dat geeft je weer input om flexibel te kunnen zijn en snel te schakelen. Nazorg: loop niet meteen weg. Geef mensen, die in de zaal niet durven te reageren, de kans om hun ding te zeggen. En als iemand het er niet mee eens is: neem het op een sterke manier. Bedank ze voor de ‘tip’ en ga niet in discussie.
Ben je benieuwd naar het verhaal van Jan van Setten? Surf dan eens naar http://www.janvansetten.nl/.
Positioneren
een expert ben je niet, dat word je in de ogen van anderen
Ik ben niet de expert! Stel je eens voor. Je staat op het podium, klaar om je spetterende presentatie over een onderwerp uit jouw vakgebied te geven. En dan bekruipt je het gevoel dat je daar eigenlijk helemaal niet hoort te staan. Dat jij niet de expert bent, die de gastheer van de conferentie zojuist vol trots heeft aangekondigd. Dat je eigenlijk helemaal geen expert bent… Maak je geen zorgen, je bent niet alleen. Er zijn meer mensen die last hebben van het ‘bedriegersyndroom’, vooral als ze in de publieke belangstelling staan. Het NRC Handelsblad schreef er een oog-openend artikel over. Daar leen ik graag wat van, om je duidelijk te maken dat het gevoel van bedriegen vooral tussen je oren zit. En niet tussen de oren van je publiek!
Wat is het bedriegersyndroom? “Ooit komen ze erachter dat ik helemaal niet zo goed ben, dat mijn succes puur op geluk is gebaseerd. Het kan niet lang meer duren voordat iemand dat ontdekt. En ik door de mand val.” Het zijn voor veel mensen herkenbare gedachten. Vooral, zo wordt vaak beweerd, voor capabele, hoog opgeleide, succesvolle vrouwen. Die zouden dus nodeloos veel energie besteden aan hun eigen angst om door de mand te vallen, wat er dan toe bijdraagt dat ze minder makkelijk carrière maken.
“There are only two types of speakers in the world. 1. The nervous and 2. Liars.” – Mark Twain
Is het een officieel psychiatrisch syndroom? Nee. Het staat niet in de DSM-5, het meest gebruikte psychiatrische handboek. Het is geen officiële diagnose die je van een psychotherapeut of psychiater kunt krijgen, waarna je behandeling vergoed wordt. Al staat het iedereen natuurlijk vrij om met impostergevoelens naar een therapeut of coach te gaan en voor een behandeling te betalen.
Bestaat het bedriegersyndroom eigenlijk wel? Ja, wel als psychologisch verschijnsel waarin mensen zich herkennen en waar onderzoek naar is gedaan. De Amerikaanse psychologen Pauline Clance en Suzanne Imes beschreven het in 1978 voor het eerst, in het artikel The Imposter Phenomenon in High Achieving Women (in het tijdschrift Psychotherapy: Theory, Research and Practice). Ze rapporteerden hun ervaringen met ruim 150 vrouwen, overwegend wit en tussen de 20 en 45 jaar, die ze in therapie, in een praatgroep of op college hadden. Het ging om succesvolle vrouwen die zich niet succesvol voelden, maar angstig, somber, onzeker en gefrustreerd door hun eigen perfectionisme. Het viel Clance en Imes op dat deze vrouwen vroeger thuis vaak óf juist wel óf juist niet geprezen waren om hun intelligentie en talent. Verder schrijven de psychologen dat het gevoel een bedrieger te zijn zichzelf in stand houdt doordat deze vrouwen extra hard gaan werken én hun gedrag aanpassen aan wat ze denken dat anderen willen – dat zou het gevoel ‘nep’ te zijn, versterken. Maar Clance en Imes rapporteren geen systematisch, kwantitatief onderzoek. Sinds hun artikel zijn er enkele tientallen artikelen over het imposter phenomenon of het imposter syndrome in peer reviewed tijdschriften verschenen, er zijn tientallen proefschriften aan gewijd, minstens drie vragenlijsten ontwikkeld om het betrouwbaar te meten (waarvan één door Clance) en verscheidene boeken voor een breed publiek over geschreven (waarvan één door Clance). Maar de kennis over imposter syndrome blijft heel hapsnap: alle losse onderzoekjes hebben nog geen duidelijk patroon opgeleverd van de oorzaken en gevolgen van bedriegersgevoelens. Er is nooit een meta-analyse gedaan en het laatste overzichtsartikel is ruim twintig jaar oud (Psychotherapy, 1993; Clance was één van de auteurs).
Treft het vooral vrouwen? Zelfs dat is niet duidelijk, zolang er geen meta-analyse is gedaan. Van de kwantitatieve studies vonden enkele wel sekseverschillen, maar veel ook niet. In haar proefschrift uit 1979 beschrijft Imes zelfs dat mannen hogere imposter-scores hadden dan vrouwen. Het lijkt dus geen typisch vrouwelijk verschijnsel. Relatief veel studies keken trouwens louter naar vrouwen (net als het artikel van Clance en Imes uit 1978). Daardoor wordt weliswaar de indruk gewekt dat het bedriegerssyndroom iets vrouwelijks is, maar zulke studies zijn natuurlijk niet geschikt om te onderzoeken of er een sekseverschil bestaat. Zo is er ook onderzoek naar imposter-gevoelens onder louter Afro-Amerikaanse studenten gedaan, en onder louter women of color – daarmee valt ook niet te bepalen of die specifieke groepen er nou extra gevoelig voor zijn. Je zou misschien wel verwachten dat mensen uit maatschappelijke groepen die een stijging in sociale status doormaken vaker aan bedriegersgevoelens lijden, maar bewijs daarvoor is er (nog) niet. Onderzoekers die de oorzaken van imposter-gevoelens willen achterhalen, hebben het trouwens meestal over verstoorde verhoudingen of communicatiepatronen in het gezin van opgroeien. Of over situaties waarin iemand beoordeeld wordt.
Wat voor mensen treft het dan? Ook hier geldt weer dat het onderzoek nogal hapsnap is: onderzoekers hebben geprobeerd van alles aan imposter-gevoelens te relateren. In haar overzichtsartikel uit 1993 haalt Clance studies aan die laten zien dat het vaak om introverte mensen gaat. Logisch, vindt ze, want die zouden vaak een deel van hun persoonlijkheid verborgen houden. Volgens andere onderzoeken treft het vooral angstige, emotioneel instabiele, slordige, impulsieve mensen. Of er een verband is met perfectionisme is onduidelijk. Hoeveel mensen er last van hebben, is ook moeilijk te zeggen. De vragenlijsten geven een graduele score, dus dan hangt het er maar vanaf bij welke score je het cut-off point legt.
Is het niet gewoon gebrek aan zelfvertrouwen? Nee, dat is niet hetzelfde. Het gekke is dat gebrek aan zelfvertrouwen in onderzoek niet eens sterk blijkt samen te hangen met impostergevoelens – soms wordt er zelfs geen significant verband gevonden. Nu is gebrek aan zelfvertrouwen ook theoretisch echt iets anders dan het imposter-verschijnsel, waarbij iemand het gevoel heeft de boel te besodemieteren, en daarom bang is beoordeeld te worden – diegene is wel bekwaam, maar denkt dat niet te zijn. Deels overgenomen uit het NRC Handelsblad, een artikel van Ellen de Bruin d.d. 13 februari 2016.
Het Presenter’s Paradox De wetenschap heeft nog geen oplossing of therapie klaar staan om het bedriegersyndroom aan te pakken. En dat is misschien wel helemaal niet nodig ook. Het Presenter’s Paradox is een simpele gedachte die je de juiste mindset kan geven en die aap die op jouw rug zit en constant ‘bedrieger’ in je oor fluistert, definitief het zwijgen op te leggen.
Wat is het? Allereerst de definitie van een paradox, volgens Wikipedia. “Een paradox is een schijnbare tegenstrijdigheid. Deze tegenstrijdigheid lijkt in eerste instantie in te gaan tegen het gevoel van iemands logica, verwachting of intuïtie en soms berust deze op een denkfout.” Het Presenter’s Paradox kun je zien als het positieve zusje van het bedriegersyndroom. Let wel op, het Presenter’s Paradox is niet gebaseerd op wetenschappelijk verantwoord onderzoek, slechts op het bescheiden inzicht van ondergetekende en een onderzoek onder 100 LinkedIn-relaties.
De logica achter het paradox Terwijl we van onszelf alle feiten over een bepaald onderwerp moeten kennen om onszelf expert durven te noemen, zien anderen je als expert als je de indruk wekt dat je meer weet van een onderwerp dan zijzelf. Hoewel het onhaalbaar is om alles over een onderwerp te weten en onze omgeving dat ook niet van ons verwacht, leggen we onszelf toch die mentale ketting op. “We weten niet alles, dus zijn we geen expert” versus “Jij weet meer dan ik, dus ben jij de expert”. Het Presenter’s Paradox werkt als een koude, natte washand op een koortsig voorhoofd. Als een bemoedigende schouderklop van een betrokken leermeester. Het geeft je een vervangende gedachte voor het irrealistische gevoel de boel te bedriegen. Het fluistert tegen je: ‘Expert word je niet in je eigen ogen, maar in de ogen van anderen.’
Waarom willen we gezien worden als een expert? Je voelen als een bedrieger, terwijl je in wezen een eerlijk mens bent en door anderen gezien wordt als een deskundige op je vakgebied. We weten nu dat velen van ons leven met dat onterecht knagende gevoel van oneerlijk zijn. Je zou je dan ook kunnen afvragen waarom we dan toch op het podium blijven stappen, een plek waar je als lijder aan het bedriegersyndroom je zelf op de moeilijkste plek denkbaar begeeft. 100 man die luisteren naar jouw uiteenzetting over een specifiek onderwerp. De website van de conferentie die met een wervende tekst een strak gepolijst beeld van jou neerzet. Het gehele plaatje dat jijzelf en anderen van je aan de wereld tonen, kan voelen als een gestolen jas. Je zou kunnen argumenteren dat een leven in de luwte wel zo veilig is. Een zeer bescheiden leven waarbij je niet wordt gevraagd om jezelf op de borst te trommelen, zal voor velen aantrekkelijk klinken. Dus geen blogs schrijven of presentaties verzorgen, gewoon je werk doen en op de achtergrond blijven. Of een vak leren waarbij je meerwaarde direct duidelijk wordt uit de activiteiten die je ontplooit, zoals het aanleggen van een tuin of het ontwikkelen van een wetenschappelijk bewezen theorie. Toch werken er volgens het CBS in Nederland meer dan 2 miljoen mensen als ‘kenniswerker’, waarbij de relevantie of bewijs van waarde van hun kennis niet altijd evident is. Neem als voorbeeld eens freelance social media-expert Kees. Kees adviseert MKBondernemers in het inzetten van social media kanalen als Linkedin, Twitter en Facebook om bedrijfsresultaten te vergroten. Kees geeft regelmatig workshops en keynote-presentaties waarbij de luisteraars van Kees verwachten dat hij ze vertelt welke strategieën en trucs het beste werken. Kees is helemaal thuis in de wereld van social media en weet door te meten hoe hij zijn eigen business kan laten groeien. Echter, iedere situatie is verschillend. Wat werkt voor Kess, hoeft niet te werken voor Bakker Bert. Of Makelaar Mike. Voor Kees ligt het Imposter Syndrome dus op de loer. Zijn klanten hopen waarschijnlijk op inzichten die toepasbaar zijn op hun persoonlijke situatie, maar Kees kan ze die ‘volledige waarheid’ niet geven. Daarvoor is een presentatie niet het juiste middel. Waarom staat hij dan toch algemeenheden te presenteren, die niet een-op-een toe te passen zijn door zijn luisteraars? Waarom besteedt hij kostbare tijd en energie - die van hemzelf en die van zijn klanten - aan het overdragen van hetgeen in zijn hoofd zit? De reden is simpel. Als je presenteert, dan draagt dat bij aan je expert-status. En een expert-status zorgt voor een gevoel van erkenning en aantoonbare financiële vooruitgang. Twee duidelijke redenen dus om te leren hoe het Presenter’s Paradox je kan helpen jouw natuurlijke expert-status te vergroten.
Aan de slag met het Persoonlijke Pitch Canvas Een heldere, overtuigende en authentieke pitch van jezelf en je bedrijf is dus een uitstekende manier om je presentatie te beginnen. Je laat ermee zien dat je over jezelf hebt nagedacht, trots bent op jezelf, voorbereid en - het belangrijkste - ‘battle-ready’ bent. Een strakke pitch van jezelf is dus niet een kwestie van opschepperij of dikdoenerij. Het getuigt van respect naar je gesprekspartner: je neemt jezelf en daarmee ook hen serieus. Ok, ik heb je overtuigd. Nu wil je weten hoe je een goede Elevator Pitch over jouw persoon maakt. De eerste stap daarbij is om jezelf als merk te gaan zien. Een entiteit met een historie, een visie, een missie, een propositie, successen, een belofte (UVP), een product of dienst. Voeg per gelegenheid dat je jezelf pitcht een duidelijke actie voor de gesprekspartner (call-to-action) aan het geheel toe, en je hebt jezelf effectief gepositioneerd. Het Persoonlijke Pitch Canvas heb ik ontwikkeld om de pitch van Lips&Ears strak te krijgen. Het Canvas is gebaseerd op het meest gebruikte canvas dat in pitch-wedstrijden wordt gebruikt, waarbij ik een aantal onderdelen heb weggelaten die voor het positioneren van personen en eenmanszaken niet van toepassing zijn, zoals de samenstelling van het team.
“90% of how well the talk will go is determined before the speaker steps on the platform.” – Somers Whit
Jezelf positioneren met het Persoonlijke Pitch Canvas Het Bedriegersyndroom schudden we van onszelf af. Het Presenter’s Paradox heeft ons het inzicht gegeven dat we niet door het ijs gaan zakken als we het podium opstappen, dat we niet ontmaskerd gaan worden als een bedrieger. Dit betekent dat er ruimte in ons hoofd vrijkomt om te gaan werken aan onze positionering. Aan de manier waarop we onszelf gaan voorstellen aan het publiek, aan het beeld dat we van onszelf willen scheppen. Daar hebben we natuurlijk niet de volledige controle over. Naast onze woorden, zenden we ook andere signalen uit. Zo vertelt onze lichaamshouding zijn eigen verhaal. Hier komen we later in dit boek op terug. Het beeld dat we van onszelf de wereld in willen sturen, hebben we dus niet volledig onder controle. Onze luisteraars hebben - gelukkig - een eigen stel hersens. Ze interpreteren onze woorden anders dan wij ze bedoelen. Toch loont het de moeite om jouw positionering, jouw ideale plaatje van jezelf op te schrijven. Want als je erover hebt nagedacht en een helder beeld van jezelf kunt scheppen, dan vergroot je de kans dat dit plaatje blijft hangen enorm. Daarnaast helpt je je publiek om een aantal labels op je plakken. En dat doen ze graag, want het helpt ze jou in te schatten, te rangschikken op de lijst met mensen die ze kennen en jouw profiel mentaal te bewaren voor het moment dat zij of iemand jou nodig hebben. Het doel van jouw positionering als expert is dus tweezijdig: Je helpt je netwerk om jouw expertise te gebruiken of aan te raden aan hun netwerk Het helpt jou om de klanten te vinden die passen bij jouw expertise
Wanneer gebruik je de Elevator Pitch? Een elevator pitch (elevator = lift; pitch = verkooppresentatie), heel soms ook elevator speech genoemd, is een presentatiewijze van een idee voor een product, service of project. De naam geeft de tijdsduur weer waarin een lift van de onderste naar de bovenste verdieping gaat, in ongeveer 30 seconden tot 2 minuten. De term werd in eerste instantie gebruikt bij ondernemers die een idee proberen op te werpen om bij een durfkapitalist (ook wel venture capitalist) financiering los te krijgen. Durfkapitalisten beoordelen de kwaliteit van een idee en het team op basis van de kwaliteit van de elevator pitch en vragen de deelnemende ondernemers hun plan tevoren te ontdoen van slechte ideeën. De elevator pitch wordt tegenwoordig ook voor een variëteit aan doelen gebruikt tijdens het netwerken. Hier kan het gaan om de verkoop van een product, het zoeken naar werk, speeddating of om een punt snel duidelijk te maken in een gesprek. Wezenlijk bij een elevator pitch is een in het oog springende presentatie met denkbeelden, vergelijkingen en voorbeelden, zoals ze ook in het AIDA-model (attentie, interesse, verlangen/desire, actie) voorkomen. Voor een succesvolle elevator pitch tellen verder niet alleen gegevens en feiten, maar is ook het aanspreken van de emotie van belang. Een effectieve elevator pitch zou de volgende vragen moeten beantwoorden: Wat is het product of idee? Wat heeft de koper of luisteraar eraan? Wie is de bedenker of verkoper? Deels overgenomen van Wikipedia
Met het Persoonlijke Pitch Canvas creëer je handig een overzicht van de belangrijkste bouwstenen van je persoonlijke pitch.
Wat je anderen aanraadt, moet je ook zelf doen nietwaar? Vandaar dat ik graag mijn Persoonlijke Pitch Canvas met je deel.
Excelleren
meters maken, struikelen, vallen, opstaan en doorgroeien
Eindelijk licht aan het eind van de tunnel! En dat licht komt je razendsnel tegemoet. Allemaal doordat jij ergens besloten hebt om dit boekje uit te lezen. Omdat je klaar bent met je onzekerheid over spreken in het openbaar. Of met je knagende gevoel van bedrog, zodra je als expert wordt aangekondigd. En vooral met het idee dat je op een dood punt in je presentatie-skills bent beland. Jouw kennis en verhaal verdienen het om de wereld in te galmen. Daarom heb je tot nu toe geleerd: hoe je presentaties pakkend, overtuigend en inspirerend STRUCTUREERT met behulp van het Presentatie Structuur Model. welke beperkende overtuigingen over spreken in het openbaar met simpele INZICHTEN weerlegd kunnen worden. hoe je met een simpele oefening op basis van de NLP-methodiek je MINDSET voorafgaand aan een publiek optreden functioneel en positief kunt krijgen. hoe het Presenter’s Paradox je van je Bedriegersyndroom afhelpt en je de kracht geeft om jezelf als expert op jouw vakgebied te POSITIONEREN. Daarmee ben je ‘battle-ready’. Je hebt de basis gelegd om je nieuwe podium-ik te verwelkomen. Je presentaties zullen vanaf nu fijner aanvoelen, minder stress vooraf kennen en je meer concreet resultaat opleveren (applaus, nieuwe klanten en lol in je werk inbegrepen). Het is dan ook tijd geworden om meters te gaan maken, je vleugels te branden, te vallen, weer op te staan om zo door te groeien als professional. EXCELLEREN noem ik dat.
“Speech is power: speech is to persuade, to convert, to compel.” -Ralph Waldo Emerson
Meters maken Wat maakte van Max Verstappen ook al weer die ongelooflijke race-belofte? Niet alleen zijn talent. Nee, het komt neer op zijn motivatie om zichzelf te verbeteren, het team dat hem daarbij helpt en bovenal zijn ervaring op de baan. In zijn 18 levensjaren heeft hij waarschijnlijk al 4 keer de aarde rondgereden, gemeten in alle oefenrondjes die hij erop heeft zitten. Het beste wat jij nu kunt gaan doen om te excelleren als spreker is het maken van je meters. Presenteren, presenteren en nog eens presenteren. Hoe vaker je spreekt in het openbaar, des te beter je erin wordt. Hoe beter je erin wordt, des te leuker je het gaat vinden. Hoe leuker je vindt, des te meer charisma je uitstraalt. Hoe meer charisma je uitstraalt, des te meer je luisteraars van je zullen aannemen. Hoe meer ze van je aannemen, des te…. Ach, je vat hem ondertussen. Meters maken is eigenlijk heel eenvoudig. Net als alles in het leven, van het winnen van een F1-kampioenschap tot het verzorgen van een TED-talk - zul je jezelf een doel moeten stellen. Veel zelfhulp goeroe’s hebben het daarbij over het behalen van een BHAG, een Big Hairy Audacious Goal: A Big Hairy Audacious Goal (BHAG) is a strategic business statement similar to a vision statement which is created to focus an organization on a single medium-long term organization-wide goal which is audacious, likely to be externally questionable, but not internally regarded as impossible. Zelf heb ik het niet zo op grote, harige dingen. Doelen inbegrepen. Doordat ze zo groot zijn, zullen de dromers onder ons (inclusief mijzelf) vooral blijven dromen. Terwijl het lopen van bijvoorbeeld van een marathon toch echt begint met enthousiast worden van recreatief joggen. Eerst maar eens wat kilometers maken op die nieuwe gympen, de endorfines voelen stromen, vaker lopen, je grens een beetje oprekken voordat je je inschrijft voor de Grote van New York, nietwaar? Hetzelfde geldt voor presenteren. Ja, een keynote-speech geven bij TEDGlobal is natuurlijk best een begeerlijk doel, maar vraagt ook de nodige meters vooraf. Om uiteindelijk jouw perfecte verhaal op een internationaal vermaard podium te kunnen leveren, verdient het aanbeveling om eerst wat minder openbare podia te zoeken. En die vind je overal, als je ze wilt vinden tenminste.
Van welke netwerken kun jij nu gebruik maken? Toastmasters Toastmasters helpt met een wereldwijd netwerk van clubs bijna 300.000 mensen effectiever te communiceren, beter te spreken in het openbaar en het zelfvertrouwen te krijgen om anderen te leiden. Toastmasters International, opgericht in 1924, wordt beschouwd als de toonaangevende non-profitorganisatie geheel gericht op het verbeteren van communicatie- en leiderschapsvaardigheden. In bijna negentig jaar ontwikkelde Toastmasters een methode die miljoenen mensen met succes heeft geholpen beter te spreken in het openbaar en de onmisbare vaardigheden te ontdekken en ontwikkelen die leiders nodig hebben. Als lid krijg je de beschikking over alle materialen en ondersteuning die je nodig hebt. Nederland heeft momenteel 25 Toastmastersclubs. Alle clubs hebben de zelfde missie, ze gebruiken de zelfde materialen en bieden allemaal de ideale omgeving om te kunnen groeien. In Nederland zijn zowel Engelstalige als Nederlandstalige clubs. Kosten: Gratis tot een paar tientjes per avond. http://www.toastmasters.nl
Meetup Een Meetup is een bijeenkomst van gelijkgestemden, die dat doen omdat ze samen dezelfde doelen hebben. Voor Meetups in jouw interessegebied kun je je aanmelden op www.meetup.com. Hier ontstaan groepen met mensen die interesses delen en samen iets willen bereiken. Het enige wat er nog aan ontbreekt is een tijd en een plaats om elkaar te ontmoeten en face-to-face te zien hoe je verder kunt komen. Meetups hoeven niet per sé een zakelijk karakter te hebben. Als hobbyfotograaf kan het interessant zijn om andere hobbyfotografen uit de buurt te ontmoeten en te leren van elkaars ervaringen. Dit kun je doen op een centrale locatie, in een café of gehuurde zaal of op een locatie die één van de groepsleden beschikbaar stelt. Kosten: Gratis tot een paar tientjes per avond. http://www.meetup.com/
Pecha Kucha Een Pecha Kucha-avond is een evenement waarbij deelnemers een diavoorstelling van 20 afbeeldingen presenteren, in een totale tijd van 6 minuten en 40 seconden. Elke afbeelding wordt daarbij precies 20 seconden getoond. Deze eisen dwingen de deelnemers creatief en to the point te zijn. Er zijn geen restricties betreffende de inhoud van de presentatie. Meestal probeert men een product of idee te presenteren. Een Pecha Kucha-avond kent doorgaans veertien deelnemers. De deelnemers (en een groot deel van hun publiek) komen doorgaans uit de wereld van design, architectuur, fotografie, kunst, wetenschap en andere creatieve gebieden.
Overige informele netwerken Pak je agenda en een velletje papier. Welke afspraken heb jij komende maand in je agenda staan, waar jij ruimte kunt vragen voor een kwartiertje over een onderwerp waar jij wat van weet. Heb je een heidag van je werk? Een bijeenkomst op het kinderdagverblijf? Een etentje met vrienden? Denk ook eens aan de netwerken van je vrienden. Er is vast wel iemand lid van een informele netwerkclub zoals de Ronde Tafel of de Lions, waar ze externen graag hun ervaringen laten delen. Dit soort informele aangelegenheden zijn heerlijk om je presentatie-vaardigheden aan te scherpen. Zolang je een ‘haakje’ kunt verzinnen om je verhaal inhoudelijk te laten aansluiten op het karakter van de bijeenkomst of datgene wat de aanwezigen met elkaar bindt, dan zit je snor. Zo heb ik onlangs in de openbare bibliotheek van Haarlem een 15-minuten presentatie over plankenkoorts gegeven. 30 man in de zaal, geen stuiver aan verdiend en mooi weer eens geoefend!
Digitale presentaties Lange leven internet. Dankzij de razendsnelle internetverbindingen en mobiele bereikbaarheid kun je op ieder willekeurig je eigen podium creëren. Ik doel hierbij op het organiseren van digitale presentaties, ook wel bekend als webinars. Een webinar is een samenvoeging van de woorden ‘Web’ en ‘Seminar’. Het is een evenement op internet waarbij er alleen een online publiek aanwezig is. Dit in tegenstelling tot een webcast, waar is ook een fysiek publiek bij aanwezig is. Soortgelijke termen die voor een webinar worden gebruikt zijn Web Event, Online Seminar, WebCast, Weblecture of Virtueel Event.
Hoe werkt het? Deelnemers volgen een webinar vanachter hun PC, Mac, tablet of smartphone. Zij zien of horen de spreker(s) via video en audio. Naast het videobeeld zijn er ook PowerPoint slides te zien. Deze lopen synchroon met de gehele presentatie. Ook kun je gebruik maken van de Screen Capture. Hiermee is het mogelijk om een applicatie of website te tonen aan de kijkers.
Interactie is een optie Een webinar is een vorm van one-to-many communicatie: dit houdt in dat een presentator vanuit één locatie een grote en gerichte groep kijkers online bereikt. Interactie tijdens een webinar, mits goed ingezet, is zeer krachtig. Vanwege de omvang van het aantal deelnemers zijn slimme tools om de interactie te kanaliseren essentieel. Zo biedt een webinar diverse interactieve mogelijkheden, zoals het stellen van vragen, invullen van polls en het reageren op ‘call-to-actions’.
Webinars hebben de toekomst ‘Less is more’. Maar niet voor webinars. Tegen alle communicatietrends in, waarin alles steeds korter moet, neemt de gemiddelde kijktijd bij webinars jaarlijks toe naar gemiddeld 56 minuten! Ook de markt voor webinars maakt jaarlijks flinke stappen. De redenen hiervoor zijn onder meer dat webinars zeer effectief zijn. Ook leveren ze sterke kostenbesparingen op. Bovendien zijn webinars persoonlijk, live en interactief. Didactisch zijn webinars interessant omdat er een zeer hoge mate van interactie is. Deelnemers leren en begrijpen sneller.
Software vergelijken Door de groei van de markt zijn er ook steeds meer en betere aanbieders van webinar software actief. Afhankelijk van je budget, ervaring en benodigde features kun je kiezen uit een 20-tal aanbieders, waarvan RoyalCast, GoToWebinar en Google Hangouts de meest bekende zijn. Het artikel via onderstaande link geeft je een goed inzicht in hoe de verschillende aanbieders en pakketten zich tot elkaar verhouden. Persoonlijk maak ik gebruik van Webinargeek, het geesteskind van een Nederlandse onderneming. De prijsstelling en support zijn uitstekend, maar wat mij heeft getriggered is
de feature die zij “Vooraf opgenomen webinars” noemen. Deze optie zorgt er voor dat je je gasten live kunt verwelkomen en voorzien van antwoorden op vragen, terwijl je het inhoudelijke deel van je webinar van tevoren hebt opgenomen. Dit geeft je de mogelijkheid om je presentatie te perfectioneren en toch het menselijke contact voorafgaand, tijdens en achteraf te behouden. Ideaal voor presentatoren met heftige praatkriebels dus. Voor een overzicht van de beste webinar software voor jouw persoonlijke situatie ga je naar http://webinar-servicesreview.toptenreviews.com/. Wil je eens een webinar als voorbeeld zien? Bekijk dan eens het webinar dat ik regelmatig geef over de SIMPEL-presentatiemethodiek op https://lipsears.webinargeek.com/simpelpresenteren.
Vallen Interviewer: “Wat zou u uw toenmalige zelf adviseren, met uw kennis van nu?” 'Wees niet zo doodsbang. Ik had net … overgenomen, en als er het volgende jaar niemand zou komen, was het afgelopen. Ik had het gevoel dat ik mezelf in een kwartiertje aan de aanwezigen moest verkopen. De bezoekers die er al jaren kwamen, kwamen voor oprichter Richard Wurman, een soort superman. Hij was de dragende spilfiguur, en wie was ik, waarom zouden ze in mij geloven?' Interviewer: “U pakte een stoel en ging zitten, vooraan op het podium.” 'Dat was van de zenuwen, ik kon niet blijven staan, ik trilde zelfs. De maanden ervoor had vrijwel niemand zich voor de conferentie opgegeven, omdat het vertrek van Wurman was aangekondigd. Het was een nu-of-nooit-moment.' Interviewer: “Toch ging het goed.” 'Ik heb me heel kwetsbaar opgesteld, verteld dat ik net daarvoor bijna failliet was gegaan. Als ik dat nu terugkijk, voelt het ongemakkelijk, maar het was wel oprecht. Als ik had geroepen dat ik iets briljants van … zou gaan maken, had niemand me geloofd. Aan het einde van mijn toespraak stond tot mijn verbijstering Jeff Bezos op, de directeur van Amazon, die midden in de zaal zat. Hij begon te applaudisseren. Toen ging de rest van de zaal ook staan. Het leek alsof de TED-gemeenschap binnen een paar seconden als één man had besloten om me te accepteren. In de daaropvolgende pauze werden meteen een paar honderd kaarten voor het volgende jaar verkocht.’ Een fragment uit het Volkrant-artikel “U heeft 18 minuten” d.d. 14 mei 2017
Aan het woord is Chris Anderson, beter bekend als de oprichter van TED. Een van zijn spannendste praatjes was in 2002 tijdens een TED-conferentie. De eerste sinds hij het bedrijf erachter heeft overgenomen, om precies te zijn. Dan wordt er wel wat van je verwacht als spreker. De eigenaar van het een sprekersconferentie zal zelf ook wel een expert-presentator zijn. Een directeur van een schoenenfabriek loopt toch ook niet op zolen met gaten?
Wel dus. Anderson was ook nerveus. Had zijn praatje niet compleet uit zijn hoofd geleerd. Leek in zijn eigen ogen nat te gaan ‘on stage’ en wist zichzelf te herpakken door zichzelf te blijven. Moraal van het verhaal? Durf languit te gaan. Een blackout te krijgen. Te trillen, stotteren, rood aan te lopen, te hijgen, piepen en desnoods flauw te vallen. Accepteer dat je niet perfect HOEFT te zijn. Imperfectie trekt aan, maakt je menselijk. Imperfectie schept een band met je publiek, zorgt ervoor dat ze je mogen. Want door jouw kwetsbaarheid te laten zien, ben je geen bedreiging voor de eigenwaarde van je publiek. Geen betweter die met zijn of haar perfecte vertoning die natuurlijke zelf-twijfel bij ieder redelijk denkend mens aanwakkert. En stel nou dat je zenuwen er toch voor zorgen dat je rood aangelopen en schuimbekkend de controle over je blaas verliest en je lichtgrijze broek van een duidelijk zichtbare donkere plek voorziet, alvorens flauw te vallen? Dan ga je twee weken op vakantie naar een zonnig oord en draag je de volgende keer gewoon voor de zekerheid een donkere broek. P.s. het aantal mensen dat zichzelf de afgelopen twee eeuwen frontaal bevochtigd hebben tijdens een presentatie is vele malen kleiner dan het aantal dat succesvol tweemaal de Mount Everest heeft beklommen. Denk daar maar eens over na.
Opstaan Ok. Een beetje flauw natuurlijk, die vergelijking tussen het beklimmen van bergtoppen en het plassen in je broek van zenuwen. Natuurlijk wil je een allerbeste indruk maken en dat is je ook van harte gegund. Toch wilde ik deze vergelijking graag maken, omdat je als je het podium vaker zult beklimmen, je evenredig vaak je eigen optredens zult evalueren. En dat doe je waarschijnlijk vele malen strenger dan je publiek je beoordeelt. Dat betekent dus ook dat je regelmatig het idee zult krijgen dat je het niet ‘goed genoeg’ hebt gedaan. Dat je niet alles hebt verteld wat je wilde vertellen. Dat je toch erg zenuwachtig was, ondanks de handige NLP-oefening. Dat je je optreden weer niet ‘genailed’ hebt. Dit soort gedachten zijn logisch en onvermijdelijk, aangezien we als mens onszelf continue van commentaar (of noem het feedback) voorzien. Je zult dus regelmatig het idee hebben dat je gevallen bent. En wat doe je nadat je bent gevallen? Precies, een keer vaker opstaan. Om te voorkomen dat je zelfreflectie van dien aard is dat de potentiële lol van presenteren totaal geen kans krijgt, kun je gebruik maken van een checklist. Deze lijst zorgt ervoor dat je een gedeelte van de externe en interne omstandigheden rondom het verzorgen van een presentatie kunt controleren. Vooral het doornemen en afvinken van de Presentatie Checklist zal je intern gewoel al met een factor twee verminderen.
Doorgroeien Een van ’s werelds beste sprekers van dit moment is zonder twijfel president Obama. Met zijn speeches weet Mr. President zijn publiek te winnen voor zijn politieke agenda. Je hoeft daarbij geen fan of Democrate te zijn om zijn gave te herkennen. Een Republikeinse senator, vermaard om zijn rol in het torpederen van de gezondsheidszorg-hervormingen die Obama wil doorvoeren, omschreef het effect van Obama’s spreekkunst in een interview met Forbes als volgt: ‘Als hij [Obama] het woord neemt, dan zet ik mijzelf schrap. Ik zet mijzelf in gedachten een helm op van het hardste teflon, waarop zijn woorden zullen afketsen. Al jaren ben ik het volkomen oneens met zijn [Obama’s] ideeën en ik geloof oprecht dat zijn visie op het onderwerp [gezondheidszorg-hervormingen] fundamenteel verkeerd zijn, een ramp voor de liberale basis waarop onze natie rust. […] En toch, als hij spreekt, zet ik in gedachten meteen mijn teflonhelm op. Want zonder [die helm] kruipen zijn slechtste ideeën als houtkevers in het fundament van mijn overtuigingen. Zijn charisma en retoriek dwingen mij ja te zeggen, op vragen waarop nee het enige juiste en logische antwoord is. Zijn ritme, cadans en woordkeuze maken van mij een ander mens, een mens dat ik niet wil, kan en mag zijn.’ Een beter compliment kun je als spreker van je grootste tegenstander niet krijgen. Obama heeft een manier gevonden om zijn mond, lijf en charisma zijn gedachten in woord en klank de wereld in te sturen. Op een wijze waardoor zelfs zijn grootste tegenstanders bang zijn om beïnvloed te worden. De vraag is natuurlijk wat Obama nou precies doet en zegt om zijn publiek aan zich te binden. Velen hebben onderzoek gedaan naar dit vraagstuk en de algemene delers in de uitkomsten daarvan zijn de volgende.
“The most precious things in speech are the pauses.” – Sir Ralph Richardson
Lichaamshouding Tip #1: Sta stevig Je zult Obama tijdens een speech nooit nonchalant op een been zien leunen. Of wiebelen van zijn ene been op zijn andere been. Hij staat altijd stevig met beide voeten op de grond. Staat er een katheder op het podium, dan blijft hij daar achter staan. Heeft hij de ruimte, dan loopt hij soms een stukje met als doel het publiek aan een bepaalde kant direct toe te spreken. Vervolgens wandelt hij op zijn gemak en al pratend naar het midden of de andere kant van het podium.
Tip #2: Spreek met je handen Heb je Obama ooit met zijn handen in zijn zakken zien praten? Ik slechts één keer, tijdens een speech over het faillissement van de Amerikaanse gezondheidszorg. Met zijn handen in zijn zakken maakte hij een erg ongeïnteresseerde indruk, niet passend bij zijn betoog. Toen hij de witte binnenkant van zijn broekzakken vervolgens naar buiten trok, snapte ik zijn bedoeling. Hij bekrachtigde door zijn lege zakken te laten zien met een enkel gebaar de situatie van de Amerikaanse middenklasse. Als jij op het podium staat, wil je je handen laten spreken. Maak grootse en kleine gebaren met beide handen, onderstreep je woorden met bewegingen. Vind je dit lastig of heb je het gevoel dat je het te bewust doet? Accepteer dat gevoel. Spreken met je handen geeft je namelijk drie grote voordelen die echt de moeite waard zijn: 1. het zorgt ervoor dat je je handen niet in je zakken stopt of erger: gaat frunniken aan je haar. 2. de beweging van jouw handen helpen je de aandacht van je publiek vast te houden. 3. door te bewegen zorg je ervoor dat je handen niet gaan trillen, een natuurlijke reactie waar velen last van hebben.
Tip #3: Maak je af en toe even groot Strek voordat je het podium opgaat jezelf een paar keer helemaal uit, met je armen wijd. Onderzoek wijst uit dat jezelf groot maken een positief effect heeft op jouw mindset. Door je groot te maken, wordt de productie van dopamine gestimuleerd. Dit hormoon geeft je een prettig gevoel van zelfvertrouwen.
Tip #4: Maak oogcontact met je publiek ‘Ben je nou helemaal gek geworden, iemand recht in zijn gezicht aankijken tijdens een presentatie?!’ Relax joh, je zorg is terecht. Voor velen is het idee om een ander mens langer dan een of twee seconden in de ogen te kijken, behoorlijk afschrikwekkend. Dat hebben we te danken aan onze natuur. We zijn genetisch gecodeerd om bij oogcontact van langer dan twee seconden, onszelf onbewust af te vragen: wil je met me naar bed of wil je met me vechten? Met andere woorden, kijkt iemand ons in de ogen, dan registreert ons onderbewustzijn de situatie en bepaalt direct wat de juiste reactie is: de armen openen of de vuisten ballen. Toch wil je bewust oogcontact inzetten om je publiek aan je te binden. Van Bill Clinton wordt bijvoorbeeld gezegd dat de kracht van zijn optredens vooral schuilt in het feit dat zijn luisteraars het idee hebben dat hij persoonlijk tegen hen spreekt, alsof de rest van de zaal er niet toe doet. Het maken van oogcontact is een van de krachtigste middelen om mensen het gevoel te geven dat ze ertoe doen. Verleiden of uitdagen, daar gaat het om bij het leggen van bewust oogcontact. En gelukkig hoef je in een georganiseerde setting als bijvoorbeeld een zakelijke presentatie niet bang te zijn dat je tijdens of achteraf een aframmeling van je publiek ontvangt. Men weet bewust en onbewust dat je ze niet persoonlijk uitdaagt tot een matpartij. Dan blijft de functie ‘verleiden’ met oogcontact over, welke je zeker wilt inzetten om een band met je publiek aan te gaan. Zonder overigens direct met ze naar bed te willen of te hoeven. Jouw ogen verleiden het onderbewuste van jouw publiek om jou hun aandacht te schenken, om te blijven volgen wat jij ze vertelt. Iedere keer als jij iemand aankijkt, zal deze persoon weer even een warme siddering van persoonlijke aandacht voelen en daarmee bij de les worden getrokken. Veel van mijn klanten snappen het principe en blijven desondanks twee bezwaren uiten tegen bewust oogcontact. Het eerste bezwaar dat ze opperen is de grootte van de zaal. Ze vragen me of ze iedereen moeten aankijken, meer dan 2 seconden. Mijn antwoord daarop is dat dat alleen een spin fysiek lukt. Vervolgens leg ik uit dat het ondoenlijk is om iedereen aan te kijken, alleen al omdat dat je afleidt van het vertellen van je verhaal. Vervolgens deel ik het inzicht met ze dat bewust oogcontact niet betekent dat je iemand recht in de pupillen hoeft te kijken. Richting een persoon kijken geeft ook het idee van oog-aandacht. Door een zaal in kwadranten te verdelen en jezelf aan te leren die kwadranten met je ogen te volgen, met steeds een tussenpose van een seconde of 5, geef je het merendeel van de zaal het idee dat je ze hebt gezien. Dat je tegen hen persoonlijk hebt gesproken.
Het tweede bezwaar dat mijn klanten uiten is dat ze onzeker worden van het leggen van oogcontact. Waardoor de verhoogde onzekerheid ze afleidt van het verhaal dat ze willen vertellen. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Daarom leg ik ze wederom uit dat je niet direct in de blauwe kijkers hoeft te loeren. De fysieke afstand tussen jou en je publiek zorgt ervoor dat als jij naar iemands voorhoofd kijkt, zij het idee hebben dat je ze visueel adresseert. Houd je niet van oogcontact, dan zoek je in ieder kwadrant van de zaal een aantal opvallende voorhoofden. En die zijn er genoeg.
Stemgebruik In ons leven moeten we twee keer leren praten. Rond ons eerste levensjaar, wanneer we ontdekken dat we het gedrag van anderen kunnen sturen met woorden. En rond onze dertigste levensjaar, wanneer we ontdekken dat alleen onze woorden niet meer voldoen. Gelukkig hebben we meerdere instrumenten meegekregen om onze gesprekspartners te bereiken, waarvan ons lichtend voorbeeld president Obama er een aantal zeer efficiënt inzet. Ik heb het hier niet over een saxofoon of drumstel, dat snap je. Ik doel op ritme, toonhoogte en volume. Tijdens het vooronderzoek van dit boek ben ik in archiefbeelden van Obama gedoken, om te achterhalen hoe hij sprak toen hij nog een onwetende tiener of jong-adolescent was. Ik was met name op zoek naar een interview of speech van hem van voor zijn 30e levensjaar, om te zien of er verschil was met in hoe hij vandaag de dag zijn stem inzet om zijn boodschap over te brengen. In de ‘BBC Documentary Biography of President Barack Obama’ vond ik een aantal zeer opvallende fragmenten van een interview dat hij gaf op zijn 34e levensjaar. Dit interview vind je op Youtube als je zoekt op ‘Barack Obama 1995 Interview on Dreams From My Father Part 1’. Wat mij direct opviel was zijn manier van praten. Hij had al die bekende, zware stem en sprak al overtuigend met zijn handen. Toch maakte deze jonge Obama nog niet half de overtuigende indruk die hij tegenwoordig maakt wanneer hij een interview of speech geeft.
Het verschil zit vooral in de volgende zaken: 1. Het grote aantal ‘uhms’, ‘ahs’ en ‘ands’ hij laat horen. Tegenwoordig zijn zijn zinnen veel korter en duidelijker. Dit komt doordat hij nu meer ‘punten’ in zijn zinnen zet. Na een of een paar zinnen is hij even een seconden stil. Dit geeft een duidelijke structuur in zijn antwoorden en geeft hem de gelegenheid om over zijn volgende zin na te denken. De tip die jij hieruit kunt halen is om in afgeronde zinnen te praten, voorzien van een virtuele punt aan het eind. Na die punt haal je even adem. Daarna ga je verder met weer een zin. Punt. En soms een zin, dan een ‘komma’, rest van de zin. Punt. 2. Zijn stem is tijdens het interview zeer monotoom, de toonhoogte blijft meestal op hetzelfde niveau. Grappig genoeg speelt hij wel met het bereik van zijn stem als hij op 12 minuut 20 een stuk voorleest uit zijn boek. Zijn stem gaat omhoog en omlaag, hij praat harder en zachter. Ook versneld hij hier en daar, om vervolgens weer in zijn monotome ritme terug te vallen. Tijdens het voorlezen is hij een totaal andere persoon, hij straalt veel meer passie en zelfvertrouwen uit. Bekijk zelf maar eens op https://www.youtube.com/watch? v=Rx_XS4s6aA4, wat een boost het spelen met zijn toonhoogte, ritme en volume aan zijn charisma geeft!
“The success of your presentation will be judged not by the knowledge you send but by what the listener receives.” – Lilly Walters
Inhoud Tip #1: maak gebruik van de kracht van herhaling “You’ll hear the determination in the voice of a young field organizer who’s working his way through college and wants to make sure every child has that same opportunity. You’ll hear the pride in the voice of a volunteer who’s going door to door because her brother was finally hired when the local auto plant added another shift. You’ll hear the deep patriotism in the voice of a military spouse who’s working the phones late at night to make sure that no one who fights for this country ever has to fight for a job or a roof over their head when they come home.” Een deel uit de rede van President Obama op 7 november 2012
Door concrete, transcendente taal te gebruiken, kun je ervoor zorgen dat je presentaties en toespraken tot de verbeelding van je publiek gaan spreken. En die verbeelding is belangrijk, want als ze jouw ideeën voor zich kunnen zien dan is de kans groter dat ze je voorstellen voor een andere toekomst ook daadwerkelijk accepteren. Tijdens zijn overwinningspeech op 7 november 2012 gebruikte Barack Obama bovenstaande woorden om concreet en inzichtelijk te maken voor wie hij zich hard maakt en die hem hebben gesteund. Door zelfoverstijgende woorden te gebruiken kun je de belangrijkste vraag beantwoorden die door jouw publiek onbewust wordt gesteld: “Waarom verdien jij mijn aandacht?”. Tekstschrijvers noemen deze techniek ook wel “anafoor”: het herhalen van een woord of set woorden aan het begin van een opeenvolgende reeks. De herhaling helpt om een enkele boodschap (jouw hoofdboodschap) te onderscheiden van de rest van het verhaal. Waardoor het blijft hangen in het hoofd van je publiek. Een ander sterk voorbeeld hiervan is de beroemde rede die Martin Luther King hield op 28 augustus 1963. De rede van bij elkaar 17 minuten hield King voor het Lincoln Memorial in Washington D.C. De rede hield hij voor een publiek van meer dan 200.000 mensen ter
gelegenheid van de Mars naar Washington die die dag in de stad was aangekomen. Met de mars wilde de Amerikaanse burgerrechtenbeweging de weg vrijmaken voor meer arbeidsplaatsen, vrijheid en gelijkheid, in het bijzonder voor de Afro-Amerikanen in de Verenigde Staten. De mars werd georganiseerd door zes mensenrechtenorganisaties die The Big Six genoemd werden. Van de rede werd rechtstreeks verslag uitgebracht op televisie en ze kende een uitgebreidere media-aandacht dan welke gebeurtenis ook sinds de inauguratie van John F. Kennedy als president van de Verenigde Staten op 6 januari 1961. “I have a dream that one day this nation will rise up and live out the true meaning of its creed: "We hold these truths to be self-evident: that all men are created equal." I have a dream that one day on the red hills of Georgia the sons of former slaves and the sons of former slave owners will be able to sit down together at a table of brotherhood. I have a dream that one day even the state of Mississippi, a state, sweltering with the heat of injustice and sweltering with the heat of oppression, will be transformed into an oasis of freedom and justice. I have a dream that my four little children will one day live in a nation where they will not be judged by the color of their skin but by the content of their character. I have a dream today.” Een deel uit de rede van Martin Luther King op 28 augustus 1963
Tip #2: ‘Groter dan jezelf’-vergelijkingen maken je woorden memorabel Jordan: “See, the very idea of Stratton
In case any of you weren't aware
Three months behind on her
is that when you come here
of it, Kimmie was one of
rent with an eight year old son!
Stratton's first brokers, one of
She came to me for a job and when
time, you start your life anew.
the original twenty. Now when
I hired her she asked for a $5000
You have a place here and no one
most of you met Kimmie, you met
dollar advance so she could pay
can take that away from you!
her the way she is today -- a
his tuition. And what did I do,
Stratton Oakmont is America! Give
beautiful woman who drives a brand
Kimmie?”
me your tired and poor! The very
new Mercedes, a woman who lives in
moment you walk through that door
the finest condo complex on Long
and pledge your loyalty to this
Island. A woman who wears $3000
firm, you become part of a family,
Armani suits, who spends her
Jordan: “Because I believed in you, like
you become a Strattonite! It
winters in the Bahamas and her
I believe in each and every one
doesn't matter who you are, it
summers in the Hamptons!
of you!”
doesn't matter where you're from!
But that's not the Kimmie I met.
Whether your family came over on
The Kimmie I met was broke, a
the Mayflower or on a fucking
single mom on the balls of her
inner tube from Haiti!
ass.
and step into this bullpen for the first
Kimmie:“You wrote me a check for $25,000!”
Kimmie: “I love you, Jordan!”
Everybody here knows Kimmie Belzer, right?
Een deel uit het manuscript van de film ‘The Wolf Of Wallstreet’
Bovenstaand lees je een deel van de motivational speech die Leonardo di’Caprio in de huid van Jordan Belfort in de film ‘The Wolf of Wallstreet’ geeft aan de medewerkers van zijn effectenhandelsbedrijf. Een ander uiterste, dat je wel of niet aanspreekt. Zet jij ook eens je presentatie of speech wat sterker aan met vergelijkingen. Het hoeft niet zo maatschappelijk relevant als de tekst van Martin Luther King te zijn of commercieel gedreven als die van Jordan Belfort. Het mag kleiner en moet passen bij jouw publiek en de situatie. Maar probeer het eens. En voel eens hoe het is om jezelf-overstijgende taal te gebruiken. Wat doet dat met je zelfvertrouwen? En met de reactie van je publiek?
“He who wants to persuade should put his trust not in the right argument, but in the right word. The power of sound has always been greater than the power of sense.” – Joseph Conrad
Tip #3: Gebruik de juiste hulpmiddelen Na al deze grote inzichten, theoretische modellen en abstracte thema’s is het tijd voor wat luchtigers. Vandaar dat we nog even ingaan op de praktische hulpmiddelen die jij kunt gebruiken om jouw verhaal zo overtuigend mogelijk te brengen. #3a. Powerpoint Veel mensen maken gebruik van Powerpoint ter ondersteuning van hun presentatie. In de video ‘Life after death by Powerpoint’ laat Don McMillan op humoristische wijze zien welke fouten het meest gemaakt worden. Hieronder staan 9 tips om jouw Powerpoint presentatie beter te laten overkomen op je publiek. 1. Vermijd teveel informatie op een dia. Te veel informatie op een dia is de meest voorkomende fout bij PowerPoint gebruik. Het nut van PowerPoint bestaat erin ideeën duidelijk over te brengen en de woorden beknopt te ondersteunen. Maar dat wordt moeilijk als de presentatie overladen is met zinnen, cijfers en statistieken. Gebruik nooit meer dan zes opsommingtekens en per regel niet meer dan zes woorden (liever nog minder) en deel uitgebreide cijferinformatie als een apart document uit. 2. Gebruik zo weinig mogelijk kleuren in de tekst. Bij gebruik van meerdere kleuren gaan toeschouwers zich afvragen waarom dat is en verdwijnt de aandacht. De regel is niet meer dan twee kleuren per dia en niet meer dan drie kleuren per presentatie. 3. Te veel bullets maakt een presentatie voorspelbaar en saai. Wissel daarom ook eens af met steekwoorden verspreid over de dia of in een plaatje. 4. Liever veel beelden waar je het verhaal bij vertelt dan tekst die je later opleest. Mensen zijn visueel ingesteld, beelden kunnen je verhaal sterk ondersteunen. 5. Wees consistent. Gebruik hetzelfde lettertype, -groottes en kleuren door de hele presentatie heen. 6. Voeg eens een lege powerpointslide toe. Wil je de aandacht van je publiek even op jezelf vestigen, omdat je iets belangrijks wilt vertellen of omdat je vragen wilt stellen? Voeg dan eens een zwarte slide toe aan je powerpointpresentatie. Dit is gewoon een slide met
een zwarte achtergrond. Zet ook altijd zo’n slide aan het eind van de presentatie om te voorkomen dat je na de laatste klik terug in het programma Powerpoint komt. 7. Beperk het gebruik van animaties. Tekstfragmenten die de pagina komen binnenzweven; letters die stuk voor stuk in een titelbalk vallen enz enz. Powerpoint biedt een breed scala aan animatiemogelijkheden. Ga voorzichtig om met het gebruik van animaties. Niet ter zake doende animaties zijn leuk voor een keer (bijvoorbeeld op de openingsdia), maar dodelijk vermoeiend op den duur. 8. Zorg voor voldoende contrast. Voor presentaties op een groot scherm is een donkere achtergrond met een lichte letter het meest geschikt. Vermijd een witte achtergrond met zwarte letters; het publiek kan hier niet lang naar kijken. Wanneer letters en achtergrond bijna dezelfde kleur hebben is de presentatie onleesbaar. 9. Houd rekening met technische tegenslag. Vraag van te voren na welke apparatuur beschikbaar is, probeer de presentatie vooraf uit, zet een eventuele schermbeveiliging uit, houd afdrukken bij de hand voor het geval de techniek je in de steek laat. Pas vooral op met video’s in je presentatie. Zorg ervoor dat deze in de juiste map staan, dat de presentatie ook linkt naar deze video en en dat de computer waarop je de presentatie laat afspelen, de video kan afspelen. 10. Zorg voor een presentatieklikker, die werkt op jouw versie van powerpoint. Voor een paar tientjes heb je al een universele klikker, waarmee je de volgende slide van je presentatie op kunt roepen zonder dat je daarvoor een muis of een keyboard hoeft te gebruiken. Dit geeft je ruimte om vrij te bewegen, ook met je handen.
“You can speak well if your tongue can deliver the message of your heart.” - John Ford
#3b. Sprekerkaartjes De een vindt ze onprofessioneel. Het gebruik van sprekerskaartjes zou aangeven dat je je niet grondig genoeg voor hebt bereid. Dat je je verhaal niet van kop tot staart uit je hoofd kent. De ander ziet ze juist als teken van professionaliteit, van een gedegen voorbereiding, getuigen. Sprekerskaartjes zorgen er in ieder geval voor dat je je een stuk veiliger voelt op het podium sta. Vandaar dat je presentatoren van live tv-programma’s er vaak mee ziet. Sprekerskaartjes geven je het gevoel dat je de lijn van je verhaal zult bewaken en dat je ergens op terug kunt vallen, mocht je hoofd zich wat opstandig gedragen. Persoonlijk heb ik ze altijd bij me en in mijn hand als ik op het podium. Daarbij zorg ik er wel voor dat ze voor me werken, in plaats van tegen me. Dat doe ik op de volgende manier: 1. De kaartjes zijn van kwalitatief papier gemaakt, met een laagje folie erover (drukkers noemen dit een ‘premium glans’). Zo blijven de kaartjes netjes bij veelvuldig gebruik. Ook wapperen ze niet en liggen ze stevig in de hand. Ik kan ze makkelijk hanteren. 2. De kaartjes zijn in feite van het standaard formaat ‘uitnodigingskaart’, dat wil zeggen 139 breed en 107 mm hoog. Hierdoor zijn ze groot genoeg en blijven ze stevig genoeg. Ik wil niet dat ze gaan ‘wapperen’. 3. De inleiding en conclusie zijn goed voor elk een kaart. Op de binnenkant plak ik met plakband een enkel hoofdpunt, beschreven in steekwoorden, duidelijk leesbaar. 4. Voor elk hoofdpunt van de presentatie, maak ik een apart kaartje. Zo kan ik de volgorde van de presentatie nog wijzigen, mocht dat nodig zijn. 5. Ik bewaar de kaartjes en de getypte hoofdpunten altijd goed, samen met het ingevulde Presentatie Structuur Model. Hierdoor heb ik een stevige basis voor de presentatie en kan ik deze eenvoudig aanpassen, naar gelang het publiek of de situatie daar om vraagt. Contentrecyclen 3.0 noem ik dat.
Tip #4: Vind jouw Lionel Logue Een van mijn favoriete films is, je raadt het wellicht al, King’s Speech. Met 12 Oscar-nominaties vertolkte regisseur Tom Hooper een gevoel dat velen blijkbaar herkennen: de menselijke kwetsbaarheid als de ogen van de natie (familie, vrienden, buren, klanten, collega’s, wildvreemden) op jou gericht zijn. De lessen die uit de film te destilleren zijn, zijn absoluut het vermelden waard en vind je onder de korte beschrijving van het script. Het script Albert George, die door vrienden en familieleden Bertie genoemd wordt, is de zoon van koning George V. Als prins moet hij weleens een toespraak houden, maar dat gaat hem moeilijk af omdat hij stottert. Zijn echtgenote, Elizabeth BowesLyon, stuurt hem daarom naar de eigenzinnige spraakleraar Lionel Logue. Deze wordt al snel ook een soort psycholoog en vriend van Bertie, wiens zelfbeeld en zelfvertrouwen hij verbetert. Na de dood van Alberts vader wordt deze opgevolgd door Alberts alleenstaande broer Eduard VIII. Minder dan een jaar later doet deze weer afstand van de troon omdat zijn aanstaande vrouw Wallis Simpson als gescheiden vrouw niet aanvaard wordt als koningin. Vervolgens wordt Albert de nieuwe koning, zeer tegen zijn zin, vooral omdat hij ondanks de behandeling nog steeds stottert. Hij neemt op advies van de premier de naam "George VI" aan, omdat Albert te Duits klinkt. Het is de periode waarin radio uitgroeit tot een massamedium. De Tweede Wereldoorlog staat op het punt uit te breken en de grote vijand Duitsland staat onder leiding van Adolf Hitler, die juist zo'n goede redenaar is, contrasterend met het gestotter van George VI. Een belangrijke optreden van de koning, waarop hij zich met Lionel voorbereidt, is onder andere de kroning. De climax van de film is de radiotoespraak die de Britse troepen en het volk moet steunen en aanmoedigen nadat Groot Brittannië in 1939 de oorlog heeft verklaard aan Duitsland. Hij doet dat, na een wat aarzelend begin, erg goed. Wanneer hij de toespraak nabespreekt met Logue zegt die dat Bertie nog wat stotterde bij de 'w'. Bertie antwoordt dat dat niet erg was, want zo hoorde het volk, dat hem kent als stotteraar, tenminste dat hij het was. Deels overgenomen van Wikipedia
De lessen Koning, keizer, admiraal? Zich ontzettend ongemakkelijk en bekeken voelen doen ze allemaal. Ieder voert zijn eigen oorlog en daarmee de kans om zijn of haar volk te inspireren. Doe wat jij denkt te moeten doen en zeg wat jij te zeggen hebt. Je hoeft geen kroon te dragen, om gehoord te worden. De reis er naartoe is memorabel, niet het moment zelf. Zorg voor een ontspannen concentratie. Moeten de ramen en het shirt open, de sigaretten binnen handbereik? Doen! Vraagt je spanning om een slok alcohol? Niet doen. De ontspannen concentratie gaat je vleugels geven, alcohol maakt je lam. Vleugellam. Kom je er zelf niet uit? Of wil je snellere stappen maken dan je in eentje kunt zetten? Werk dan samen met jouw ‘Lionel Logue'.
Lol maken De basis is gelegd, nu kun je plezier gaan beleven
De beste onzinpresentatie. Ooit gegeven. (Will Stephen) ‘Hoor je dat geluid? Dat is niets en dat is precies wat ik vandaag als een spreker voor jullie heb. Ik heb niets. Niets, nada, noppes. Niets intelligent om te delen, niets inspirerend, zelfs niets ook maar enigszins onderzocht. Ik heb absoluut helemaal niets te vertellen. En toch, door mijn wijze van spreken, zal het lijken alsof ik wel iets te vertellen heb.’ Dat is de opening van schrijver, acteur en professionele grappenmaker Will Stephen tijdens het TEDx-event in New York, afgelopen november.
Welke trucs kun jij overnemen van deze prachtige ‘onzin’-presentatie? Will vertelt echt werkelijk niets. Ja, een hoop verbale onzin. Met zijn lichaamstaal, intonatie en timing pakt hij je echter volledig je aandacht. Hoe doet hij dat? Uiteraard is Will een geoefend spreker en weet hij zijn verhaal goed te timen. Dat kun jij ook, dat is een kwestie van oefenen. Hij is even stil voordat hij begint. Zodat het publiek aan hem kan wennen. Hij begint met een belofte, vertelt waar zijn verhaal over zal gaan. Hij maakt grootse gebaren met zijn handen. Hij is zich bewust van zijn mimiek en gebruikt dit om emoties op te roepen Hij stelt een vraag. Hij vertelt een anekdote. Hij maakt zijn verhaal intellectueel door een belangrijk persoon aan te halen. Hij eindigt met een vraag voor het publiek, waar ze na zijn presentatie over kunnen nadenken. WILL NEEMT ZICHZELF NIET ZO SERIEUS. HIJ HEEFT LOL IN ZIJN OPTREDEN!
En jij? Je bent ondertussen aan het einde van dit boek gekomen. Van harte gefeliciteerd daarmee! Door het boek te lezen en de tips in de praktijk te gaan uitvoeren, zul jij jezelf gaan ontpoppen tot een overtuigende spreker. Iemand die zijn verhaal niet onder stoelen of banken steekt en de aandacht verdient. Ik hoop dat de inhoud van dit boek je geïnspireerd heeft om in jezelf en jouw unieke verhaal te gaan investeren. Je bent het waard. Ik ben ook erg benieuwd naar je ervaringen met het geven van presentaties, webinars en toespraken. En dan vooral naar het feit of ik ben geslaagd in mijn missie: jou weer plezier geven in het vertellen van jouw verhalen. Laat je het me even weten via een mailtje naar
[email protected]? Dan neem ik jouw ervaringen graag op in de volgende versie van dit boek!
Wie is Steven Lips
en waarom maakt hij zich zo druk over thema’s als introversie en persoonlijk leiderschap?
De leiders van morgen Introverte professionals zouden best wel eens de leiders van morgen kunnen zijn Dat is een stevige uitspraak, zeker voor een introvert Toch zijn wij zo maar de leiders van morgen Onze kracht zit in onze, aan waanzin grenzende, gedrevenheid In ons haviksoog voor het ogenschijnlijk onbelangrijke detail In onze voorkeur om een vraag te stellen, in plaats van een mening te uiten In onze constante verwondering om onze omgeving We zijn niet perfect, verre van zelfs Onze onzichtbaarheid is onze zwakte Die natuurlijke neiging om steeds maar op de achtergrond plaats te nemen Terwijl onze woorden het waard zijn om gehoord te worden Meer dan waard Een leider is vastberaden Bescheiden Oprecht geïnteresseerd in het andere dan zichzelf Ghandi, Bill Gates en ook Susan Cain gingen ons voor Wij nemen nu het stokje over Intropreneurs zouden best wel eens de leiders van morgen kunnen zijn
Uit de nog te verschijnen dichtbundel ‘Solos’, een uitgave Steven Lips
De kerosine in de motor van dit boek: de bedachtzame bucket list van de 10% ondernemer Het heeft even geduurd, voordat ik mezelf expert heb durven noemen. Ook ik heb last gehad van het bedriegersyndroom, gevoed door een kwakkelend zelfvertrouwen en een introvert karakter. Tja, wat doe je eraan? Hoe zorg je ervoor dat je de moed vindt om je nek uit te steken? Om de dingen te gaan doen die jij echt belangrijk vindt? Te negeren wat anderen van je vinden en verwachten? Het antwoord op die lastige vragen is eigenlijk verfrissend simpel. Je pakt een pen. En begint te werken aan je lijst, beter bekend als de ‘bucket list’. Daarop schrijf je de acties die al een tijdje door je hoofd rondspoken. Dingen die je graag wilt doen, resultaten die je wilt bereiken, voordat het lichtje definitief uitgaat. Gewoon opschrijven, niet te veel nadenken. Dan heb je een lijst. Met 100 items. Of 1o. Of maar 1. Ook goed. Dat is de eerste stap. Dan vraag je je waarschijnlijk af waar je mee begint. Ook jij hebt maar 24 uur, een baan, studie, gezin, geen zin en of je eigen demonen die je van ongevraagd commentaar voorzien. Tijd en energie zijn beperkt, net als je financiële middelen. Je moet dus keuzes gaan maken, welk deel van je beschikbare middelen je aan welk doel gaat besteden. Het maken van keuzes is extreem belangrijk, want full time werken aan de items op je bucket list is maar weinigen gegeven. De meesten van ons hebben verantwoordelijkheden naar anderen toe, zoals het onderhouden van een gezin of je relatie(s). Een manier om toch je hart te volgen en tegelijkertijd je verantwoordelijkheid te waarborgen, vond ik in het idee van de ’10%ondernemer’: ‘Besteed 10% van je tijd en geld aan het behalen van je ondernemersdoelstellingen. Totdat je volledig van je onderneming(en) kunt leven.’ Zet nu eens als volgende stap achter ieder item op je bucket list een getal tussen 1 tot 5. Voor de zaken die je het spannendst vindt, zet je een 1. De makkelijkste krijgen een 5. Hetzelfde geldt voor de parameters ‘Tijd’ en ‘Geld’. Tijd betekent het aantal uren dat je denkt te moeten investeren om het gewenste resultaat te bereiken. Met ‘Geld’ bedoel ik de euro’s die je hard cash moet investeren om het doel te bereiken. De factor ‘Zin’ en ‘Noodzaak’ werken juist andersom. Hoe nodiger het bereiken van het doel is en hoe meer zin je hebt om het doel te bereiken, des te lager is de score die je eraan geeft. Werk hierbij op je gevoel, het is geen zuivere wiskunde. In principe moet je je bucket list in 15 minuten kunnen opstellen.
Tel de cijfers bij elkaar op en rangschik ze vervolgens van laag naar hoog. Je bent er nu klaar voor om de prioriteit van de lijst te gaan bepalen. Allereerst bepaal je welke zaken op de lijst afhankelijk zijn van andere items. Zo is het schrijven van een e-book op mijn lijst afhankelijk van het schrijven van 15 blogartikelen. De artikelen vormen namelijk de basis van het boek. Het item ‘publiceren van een hardcover boek’ is weer afhankelijk van ‘schrijven van een e-book’. Zonder e-book, geen hard cover boek. De items die afhankelijk zijn van andere items op de lijst, laat je logischerwijs nog even liggen. Na het bepalen van de afhankelijkheid kun je de grove planning opzetten. Allereerst is het belangrijk om jezelf de tijd te gunnen om je bucket list volledig af te vinken. Je hebt maar 10% van je tijd en geld te besteden aan de lijst, dat vraagt dus om een ruimere planning dan je waarschijnlijk wilt toekennen. Zelf ga ik uit van een vijfjaren-plan. Binnen 5 jaar wil ik de 15 items op mijn lijst bereikt of gedaan hebben, daarna is het tijd voor een nieuwe bucket list. Dit geeft me de mentale ruimte en rust om te genieten van de reis, in plaats van alleen maar te willen ‘afvinken’. En door een streefdatum aan je items te hangen, maak je ze concreet. Well done, je plan van aanpak is klaar. Je begint met de zaken die als noodzaak een 1 hebben en vervolgens gerangschikt zijn van laag naar hoog. Je begint dus met het noodzakelijke, dan is die kikker ten minste van je bord en kun je des te meer genieten van de rest van de maaltijd. Items met de hoogste noodzaak zijn als eerste aan de beurt. Daarna ga je gewoon de lijst af met de meest actuele streefdatum. Jouw bedachtzame bucket list geeft je overzicht van wat je graag wilt bereiken, met een prioritering die is gebaseerd op de belangrijkste menselijke behoeftes. Tenslotte aan jou de keuze of jij je de komende 5 jaar (of minder, mocht de vaart er lekker inkomen) strikt aan de volgorde wilt vasthouden of dat er wat flexibiliteit komt in de volgorde.
De bedachtzame bucket list van Steven Lips #
Wat?
Noodzaak Angst
Tijd
Geld
Zin
Totaal
Afhankelijk van #
Streefdatum
Status
1 15 blogartikelen schrijven
1
2
2
1
3
9
01-01-2015
Done!
2 Aan de slag als docent
1
2
4
1
1
9
01-09-2015
Done!
3 Trainingsbureau oprichten
2
1
3
2
1
9
01-09-2015
Done!
4 E-boek ‘SIMPEL presenteren’ schrijven
3
3
3
2
1
12
1
01-06-2016
Done!
5 E-boek ‘SIMPEL presenteren’ als hardcover uitgeven
3
1
1
4
1
10
5
01-09-2016
6 E-training ‘SIMPEL presenteren’ ontwikkelen
3
3
3
1
2
12
5
01-09-2016
7 Van 1.000 introverte professionals minstens een 8 voor mijn dienstverlening ontvangen
3
3
5
2
1
13
3, 5, 7
01-01-2017
8 75.000 euro netto op jaarbasis verdienen, waarvan 50.000 euro uit passief inkomen
3
1
5
1
1
11
2, 5, 7
01-06-2017
9 Landelijk netwerk van 10.000 introverte freelancers opzetten
3
1
4
4
1
13
01-01-2018
10 Mijn vrouw ervan overtuigen dat een rondreis door Japan een goed idee is
3
1
5
1
5
15
01-01-2018
11 Rondreis van 30 dagen door Japan maken met het gezin
5
1
4
5
1
16
12 Cursus ‘Nooit meer bang voor grote honden’ volgen
4
5
1
2
5
17
01-08-2019
13 Internationale TED-talk geven
4
4
3
2
4
17
01-01-2019
14 Een bokswedstrijd tegen mijn oudere broer winnen
5
3
4
1
1
14
01-01-2020
15 Dichtbundel ‘Solos’ uitbrengen
5
4
5
1
3
18
31-12-2020
9, 11
01-08-2018
Done!
Jouw bedachtzame bucket list #
Wat?
Noodzaak Angst
Tijd
Geld
Zin
Totaal
Afhankelijk van #
Streefdatum
Status
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Tip! Print deze bucket list uit, vul in en hang op een opvallende plek waar je dagelijks komt. Bij mij hangt hij op het toilet. Een plek van zelfreflectie, nietwaar?
Over Steven Lips, auteur van dit simpele boek De bio van de auteur is in een overzichtelijk lijstje gezet. Want daar houdt hij zo van. En jij hebt nu wel even genoeg gelezen, nietwaar? In willekeurige volgorde de belangrijkste zaken en verdiensten in het leven van Steven. Willekeurig, na nummer 1. 1. Vader van Eline en man van Julia 2. Oprichter van online trainingsbureau Lips&Ears 3. Docent marketing, e-commerce, creative concept design en commerciële vaardigheden bij TIO 4. Mede-oprichter van contentmarketingbureau Truman, zakelijk netwerk Webshop Wednesday, startups Plesents (r.i.p) en Everybodywebby (r.i.p.) 5. 10 jaar onbetaalbare werkervaring, opgedaan bij o.a. PCM Media, UPC, PastBook, Uselab en Copernica 6. MBTi-profiel: INFJ 7. Handicap 16.7
Een extra bonus voor jou als dank voor je vertrouwen
Je bent aan het einde van dit boek gekomen, van harte gefeliciteerd! Je bent nu op de hoogte van de S, I, M, P en L die de SIMPEL-presentatiemethodiek zo’n krachtige steun in de rug maken bij het delen van jouw passie en kennis. Met de inzichten, modellen, tips en verhalen kun jij jezelf ontwikkelen tot een zelfbewuste, ontspannen spreker. Toch is de praktijk zoals je weet vaak weerbarstiger dan in de boeken staat beschreven. Daarom bied ik je als lezer van dit boek graag een uniek aanbod aan dat je zal helpen te Excelleren in het ontwikkelen van je professionele presentatievaardigheden. Als vervolg op dit boek heb ik een Persoonlijk Presentatie Coaching-traject voor je ontwikkeld. Dit traject bestaat uit 7 bijeenkomsten van 1,5 uur, waarbij ik je ondersteun met persoonlijke feedback op jouw presentatiestijl. Ook help ik je jouw kennis tot een aantrekkelijk verhaal te maken, dat het waard is om aandacht voor te vragen. Samen zorgen we ervoor dat jouw nieuwe podium-ik je helpt je persoonlijke en zakelijke doelstellingen te overtreffen.
Bestel nu jouw SIMPEL Presentatie Pakket op http://www.lipsears.nl/SIMPEL-pakket Wat staat er voor je klaar? Persoonlijke feedback en advies in vier sessies van 60 minuten, via Skype Onbeperkte updates van dit e-book Toegang tot de e-training “SIMPEL presenteren”, met aanvullende video’s en praktische oefeningen Toegang tot het exclusieve Facebook-netwerk van introverte professionals Uitnodigingen om jouw verhaal op echte podia aan te scherpen Gratis toegang tot vele expert-webinars In het bezit van een golf h.c.p.? 18 holes op de Noordwijkse Golfclub. Geen h.c.p.?
Golfsurf-les van 1,5 uur in Zandvoort. Onder begeleiding van de auteur van dit boek. Leren mag ook leuk zijn :)
Dank in mijn uppie was dit boek er nooit gekomen! Dank je, lieve moeder. Voor je stille aanmoediging. Je ogen zeiden wat je mond niet wilde zeggen. En bovenal al, dank voor je harde werk. Je checkte de spelling, zette de gesproken interviews om naar heerlijke leesbare teksten en kortte in wat te lang was. Je jarenlange ervaring als redacteur, journaliste en schrijfster was voor mij onbetaalbaar. Bedankt, Auke van Rossum. Voor het feit dat, toen Olena de Oekraïense designer bedacht dat het slim was om voor de deadline op vakantie te gaan - zonder computer en tekentablet - jij je vaardigheden van getalenteerd art director wilde loslaten op mijn haast bespottelijke verzoek belachelijk simpele plaatjes voor dit boek te tekenen. Alsof je Rembrand vraagt een bezemmannetje te tekenen. Toch nam je de taak op je de professional die je bent en het resultaat is prachtig geworden, in al zijn eenvoud. Dank! Merci, 100 vrienden en kennissen die moeite en tijd hebben genomen om het presentatie-onderzoek in te vullen, waardoor ik een aantal opvallende inzichten kan delen op de vraag wat een publieke spreker nu echt tot een expert maakt. Many thanks aan alle experts die dit project serieus hebben genomen en jullie kostbare tijd en hard bevochten ervaring beschikbaar hebben willen stellen. Sharing is caring en dat hebben jullie duidelijk begrepen! Arigatougozaimashita Linda Grotenhuis van Coaching For Passion. Jouw professionele gidsfunctie in de wondere wereld van NLP zorgde voor het nodige relativeringsvermogen. En je oprechte interesse voor een sloophamer, die het ene muurtje na het andere wegtikte. Danke schön, auteurs, denkers en delers van wie ik waardevolle content heb kunnen gebruiken. Een meer uitgebreide en specifieke verantwoording van de bronnen van dit boek, heb ik in de bronnenlijst opgenomen. En ‘last but certainly not least’, grazie mille amore mio. Je hebt me de tijd en ruimte gegeven om een van mijn dromen waar te maken. Je liefdevolle interesse op de achtergrond bleek de juiste brandstof voor dit motortje.
Geraadpleegde bronnen Boeken - Anderson, C. H. R. I. S. (2016). De TED Methode. Amsterdam, Nederland: Maven Publishing. - Buelow, B. (2015). The Introvert Entrepreneur. London, United Kingdom: Ebury Publishing. - Huidig, H. (2015). Het speech boekje. Amsterdam, Nederland: Uitgeverij Podium B.V.. - Witt, C., & Fetherling, D. (2009). Echte leiders gebruiken geen powerpoint. Houten, Nederland: Spectrum.
Artikelen - Cain, S. (2011). 10 Public Speaking Tips for Introverts. Psychology Today. - Cain, S. (2013). Public Speaking for Introverts: 6 Essential Tips. Duarte. - Cain, S. (2015). The First Thing Introverts Should Know About Public Speaking. The Huffington Post. - Dejolde, A. (2011). 10 Tips to Improve Your Public Speaking Skills. LifeHack. - Eby, D. (2012). Being Shy or Introverted and an Actor. The Inner Actor. - Gallo, C. (2012, 20 november). Barack Obama: A Master Class in Public Speaking. Geraadpleegd van http://www.forbes.com/sites/ carminegallo/2012/11/20/barack-obama-a-master-class-in-public-speaking/#1dbec45419fb
- McNeill, D. (2008). Language and Gesture. Geraadpleegd van http://www.cambridge.org/nl/academic/subjects/languages-linguistics/ sociolinguistics/language-and-gesture?format=PB&isbn=9780521777612 - Sahadat, I. (2016, 14 mei). U heeft 18 minuten. Geraadpleegd van https://blendle.com/i/de-volkskrant/u-heeft-18-minuten/bnlvkn-20160514-6384738 - Diverse artikelen en vermeldingen op Wikipedia. https://nl.wikipedia.org - Diverse talks op https://www.ted.com
Documentaires en films - BBC Documentary Biography of President Barack Obama. BBC. - Scorcese, M. (2013) The Wolf of Wall Street. Paramount Pictures.
