seizoen

2014|2015

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

1

De Vrijdag van Vredenburg is een productie van AVROTROS in samenwerking met Radio 4, de Stichting Omroep Muziek en TivoliVredenburg. De concerten worden live uitgezonden op Radio 4. Radio 4 Op Radio 4 kunt u 24 uur per dag genieten van klassieke muziek. Met de juiste afwisseling van licht klassiek, korte actualiteiten, topstukken uit de archieven van de klassieke muziek in het Radio 4 Concerthuis, de nieuwste cd’s en de beste concerten uit ’s werelds concertzalen. Radio 4 neemt jaarlijks ruim 300 concerten op en organiseert zelf ook concertseries: De Vrijdag van Vredenburg, de NTR ZaterdagMatinee, Het Zondagochtend Concert en De Magische Muziekfabriek. Informatie programmering & reacties online: radio4.nl/concertagenda & www.devrijdagvanvredenburg.nl e-mail: [email protected] twitter: @VVVredenburg facebook: De Vrijdag van Vredenburg postadres: De Vrijdag van Vredenburg Stichting Omroep Muziek Heuvellaan 33 Postbus 125 1217 JL Hilversum

2

d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg

Concertlocatie TivoliVredenburg Vredenburgkade 11 3511 WB Utrecht

inhoud

Kaartverkoop en reserveren Abonnementen via het bestelformulier achterin de brochure of via de kassa van TivoliVredenburg Utrecht: 030 2314544. Online reserveren: www.vredenburg.nl of www.tivolivredenburg.nl

2

Vertrouwd en verrassend Marwil Straat

3

De Verbinding Astrid in ’t Veld & Kees Vlaardingerbroek

4

TivioliVredenburg Uitzendingen De Vrijdag van Vredenburg Nederlands Filmfestival en 10 e Internationaal Franz Liszt Concours Nederlandse muziek en premières Het Idee AVRO Klassiek TROS Klassiek Hemelse muziek Groot Omroepkoor TROS Vocaal Muziek & Politiek TROS Muzikale Meesterwerken De Magische Muziekfabriek

Programmering en productie Radio 4 concertseries Productie Manon Tuynman, Chris van de Ven, Anita Wijnen Programmaboekjes Clemens Romijn, Onno Schoonderwoerd Marketing en communicatie Anne Marie van Doorn (De Vrijdag van Vredenburg), Gemma Jansen (NTR ZaterdagMatinee) Presentatie Radio 4 Maartje Stokkers, Mark Brouwers Randprogrammering Radio 4 Thea Derks, Myrthe van Dijk, Viktor Striker Eindredactie Radio 4 AVROTROS Tim Moen Financiële administratie Anneke de Vries Casting director Mauricio Fernández Programmering De Vrijdag van Vredenburg, De Magische Muziekfabriek en omroepconcerten in Het Zondagochtend Concert Astrid in ’t Veld Programmering omroepconcerten Holland Festival Robert Nasveld Programmering NTR Zaterdagmatinee en artistiek leider Kees Vlaardingerbroek Directeur Stichting Omroep Muziek Stan Paardekooper

Voorwoord Stan Paardekooper

6 8 9 10 12 16 22 28 31 34 38 40 45

ontwerp Norbert Croonenberg Biografie Radio druk Filharmonisch 46 Van der Weij Orkest bv, Hilversum Clemens Romijn eindredactie Philip Leussink Biografie Groot Omroepkoor 48 Fotografen en andere rechthebbenden die menen omslagillustratie Robert Delaunay, ‘Rythm No. 3’ Chronologisch overzicht rechten te kunnen ontlenen aan deze uitgave, wordt50 (1938) Gouache fotografie Susie Ahlburg, Gregory Batardon, Bestelinformatie verzocht contact op te nemen met de uitgeefster. 53 Blunderbuss - Anna Julia Granberg, Marco Borggreve, Bestelformulier 55 © 2014 De Vrijdag van Vredenburg, Hilversum Simon van Boxtel, Dan Brady, Ingo Caly, Pia Clody, Janis Deinats, Greg Helgeson, Matt Hennek, Juri Hiensch, Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave Harald Hoffmann - Decca, Riita Ince, Klapstuk beeldmag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt makers, Nikolaj Lund, Harrisson Parrot, Franca Pedrazzetti, in enige vorm zonder voorafgaande toestemming van Foppe Schut, Annelies van der Vegt, Molina Visuals, Hans de uitgeefster. van der Woerd, John Wright, Ida Zenner.

colof on tekst

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

1

voorwoord

voorwoord

Wees welkom

in het nieuwe TivoliVredenburg

Met trots presenteren wij u het seizoen 2014-2015 van de concertserie De Vrijdag van Vredenburg. De serie keert terug naar haar vertrouwde plek op het Vredenburg, in het hart van de stad. Daar is het nieuwe TivoliVredenburg verrezen, herrezen is eigenlijk beter. Een indrukwekkend nieuw gebouw omhult de Grote Zaal die de kern vormde van het voormalige Muziekcentrum Vredenburg. Deze concertserie biedt een mooie gelegenheid om u hier snel (weer) thuis te voelen. Maak als vertrouwde bezoeker of als nieuwkomer uw keuze uit deze prachtige concertreeks en wees op vrijdagavond getuige van de kwaliteit en de veelzijdigheid van het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor en andere spelers uit het internationale muziekleven. En voor de concerten die u niet kunt bijwonen is er natuurlijk NPO Radio 4, die de gehele serie rechtstreeks uitzendt. Het rijke programma van De Vrijdag van Vredenburg biedt vertrouwde muziek, maar verleidt u ook om te luisteren naar nieuwe of minder bekende werken. Programmeur Astrid in ’t Veld heeft dirigenten en solisten van wereldformaat uitgenodigd. Veelal werken ze samen met het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor. Deze ensembles maken sinds

2


augustus 2013 deel uit van de nieuwe Stichting Omroep Muziek, waarin ook de series NTR ZaterdagMatinee, De Vrijdag van Vredenburg en Het Zondagochtend Concert én hun programmeurs zijn opgenomen. Een hechte samenwerking voor een klinkend resultaat. Natuurlijk voelen wij nog het verlies van de betreurde Radio Kamer Filharmonie, maar aan haar erfgoed zijn wij schatplichtig. Vanuit de Stichting Omroep Muziek organiseren we met nieuwe energie concertseries die verbonden zijn met de NTR en AVROTROS en met NPO Radio 4 die de programma’s uitzendt. Wij ontmoeten u graag in De Vrijdag van Vredenburg, de serie die tot stand komt in nauwe samenwerking met TivoliVredenburg, in ‘ons nieuwe huis’ aan de Vredenburgkade. Geef ons het cadeau van uw persoonlijke komst en koester met ons de waarde van levende muziek. Stan P.F.M. Paardekooper directeur Stichting Omroep Muziek

Vertrouwd en verrassend Vertrouwd en verrassend: dat is De Vrijdag van Vredenburg, een van de concertseries van Radio 4. Vertrouwd is de kwaliteit van de programmering, met het mooiste uit vier eeuwen klassieke muziekgeschiedenis. Verrassend zijn de combinaties van bekend en minder bekend repertoire: MacMillan naast Schumann, Mozart meets Jeths. Maar ook de concertlocatie zal u verrassen. Na jaren in Vredenburg Leidsche Rijn te hebben geresideerd zal De Vrijdag van Vredenburg dit seizoen weer in het centrum van Utrecht plaatsvinden, in het vernieuwde TivoliVredenburg. Een nieuwe plek, een nieuw seizoen, genoeg redenen om trots te zijn! En er staat veel moois te gebeuren dit seizoen. Het Radio Filharmonisch Orkest speelt onder leiding van chef-dirigent Markus Stenz Mahlers geliefde Vijfde symfonie, maar ook gastensembles als het Orkest van de Achttiende Eeuw en de Nederlandse Bachvereniging treden aan. We verwelkomen grote solisten als Janine Jansen en Tabea Zimmermann en zijn verheugd dat de jonge componist Joey Roukens een nieuw werk heeft geschreven voor het Groot Omroepkoor en het Radio Filharmonisch Orkest, speciaal ter gelegenheid van de opening van TivoliVredenburg.

De concertserie De Vrijdag van Vredenburg wordt geproduceerd door Radio 4, Stichting Omroep Muziek en de omroepen AVROTROS en NTR. De concerten zijn niet alleen in de concertzaal te beluisteren, maar worden ook rechtstreeks uitgezonden op Radio 4. Zo kan iedereen meegenieten van de muziek: vanuit huis, online, via de app, rechtstreeks of op een later tijdstip. Live muziek is belangrijk in de programmering van Radio 4. De zender staat midden in het muzikale en culturele leven. Radio 4 maakt niet alleen concertopnames in het hele land, maar produceert ook zelf concertseries. De Vrijdag van Vredenburg is daar een voorbeeld van, naast de NTR ZaterdagMatinee en Het Zondagochtend Concert. Op deze manier krijgt een breed publiek de kans mee te genieten van al het moois dat op de podia klinkt. Dankzij Radio 4 gaan de deuren van de concertzalen nog verder open! U bent van harte welkom, in het vernieuwde TivoliVredenburg en op Radio 4! Marwil Straat zendermanager Radio 4

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

3

De Vrijdag van Vredenburg 2014-2015

De Verbinding Terug naar de binnenstad! Na zeven concertseizoenen keert De Vrijdag van Vredenburg feestelijk terug naar het centrum van Utrecht. Naar dit moment is jaren uitgekeken, vooral door de musici van het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor, die in het oude Muziekcentrum Vredenburg tientallen jaren hun vaste standplaats hadden. Maar ook door u – ons geweldige publiek – dat steeds in groten getale onze concerten is blijven bezoeken. Het enthousiasme over het nieuwe TivoliVredenburg is groot. De oude Grote Zaal – geroemd om zijn akoestiek – is gerenoveerd en voorzien van nieuwe zitplaatsen. Op termijn komt hier ook een orgel. Er zijn 4 nieuwe zalen: de nieuwe kamermuziekzaal Hertz, de crossoverzaal Pandora, de popzaal Ronda en de jazz-zaal Cloud Nine (zie ook pag. 6-7). Iedere zaal heeft een eigen publieksgebied, met prachtige ver gezichten over de stad.

4


De Verbinding De Vrijdag van Vredenburg zoekt de samenwerking met andere grootschalige projecten die in TivoliVredenburg worden gehouden, zoals het Nederlands Film festival en het 10e Internationaal Franz Liszt Concours. Het nieuwe gebouw vormt ook de inspiratiebron voor de thematiek van De Vrijdag van Vredenburg dit seizoen: verbinding in de ideeënrijkdom en magie achter de noten in series als Hemelse muziek, Het Idee en Muziek & Politiek. De concerten door het Radio Filharmonisch Orkest en Groot Omroepkoor vormen nog steeds het hart van de programmering. Door de bezuinigingen hebben we helaas aan het begin van het vorig seizoen afscheid moeten nemen van de Radio Kamer Filharmonie. Hierdoor treft u ook regelmatig gastorkesten in de serie, waaronder het Chamber Orchestra of Europe met violiste Janine Jansen, de Philharmonie Zuidnederland met pianist Ronald Brautigam, die zijn 60e verjaardag viert. Nieuw is een kleine serie koorconcerten door het Groot Omroepkoor a cappella of met begeleiding in kleine bezetting.

aan ieder concert *kuntVoorafgaand u om 19.30 uur een inleiding bijwonen. Regelmatig vinden om 19.00 uur concerten door jonge, getalenteerde musici plaats.

Nieuwe en oude muziek De Nederlandse componisten Joey Roukens (The Building of the Temple) en Theo Verbey (Elysium) schrijven nieuwe werken voor koor en orkest ter ere van het openingsseizoen. Van de internationaal gevierde Schotse componist James MacMillan gaat de wereldpremière van zijn nieuwe Slagwerkconcert door Colin Currie. Nederlandse premières zijn er van het Klarinetconcert van de Finse Kaija Saariaho en het opdrachtwerk De Profundis van Erkki-Sven Tüür. De oude muziek wordt vertegenwoordigd door de Lautten Compagney & Ensemble Amarcord met de Mariavespers van Monteverdi (26 september 2014), Frans Brüggen viert met zijn Orkest van de Achttiende Eeuw en Cappella Amsterdam zijn 80e verjaardag met de Mis in c van Mozart (24 oktober 2014) en de Nederlandse Bachvereniging verzorgt op een concert in het kader van het All of Bach-project (16 januari 2015).

De Magische Muziekfabriek De Magische Muziekfabriek is een serie familievoorstellingen op zondagmorgen 11.00 uur, dit jaar met onder meer een Kersteditie verzorgd door een vocaal en instrumentaal ensemble uit het Groot Omroepkoor en het Radio Filharmonisch Orkest, en een spetterende show door slagwerkensemble Percossa en het Metropole Orkest. Aan de Magische Muziekfabriek zijn ook schoolconcerten, lespakketten en uitzendingen via school televisie verbonden. Het nieuwe seizoen Samen met u verheugen wij ons op de ingebruikname van het nieuwe TivoliVredenburg, en wensen u een feestelijk concertseizoen.

Astrid in ’t Veld programmeur De Vrijdag van Vredenburg Kees Vlaardingerbroek artistiek leider concertseries publieke omroep

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

5

het nieuwe TivoliVredenburg Op 21 juni a.s. wordt het nieuwe TivoliVredenburg officieel geopend. Afgelopen december werd het indrukwekkende gebouw opgeleverd, en tot juni zal de inrichting ervan worden voltooid. Dit voorjaar vinden al enkele proefconcerten plaats. Deze worden aangekondigd op www.tivolivredenburg.nl

muziektheater en muziekfestivals. Per jaar worden ongeveer 800.000 bezoekers verwacht. Op vrijdag 19 september a.s. start het nieuwe concertseizoen 2014-2015 van De Vrijdag van Vredenburg met een concert door het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor onder leiding van Michael Schønwandt.

Grote Zaal 1717 zitplaatsen / 2000 semi-seated

Crossoverzaal Pandora 600 staanplaatsen / 300 zitplaatsen

Kamermuziekzaal Hertz 543 stoelen

Popzaal Ronda 2000 plaatsen

Jazz-zaal Cloud Nine 400 staanplaatsen / 250 zitplaatsen

Maar liefst 1200 activiteiten staan jaarlijks gepland; van live muziek tot literaire evenementen en stand-up comedy. U vindt er onder meer symfo nische concerten, dansavonden, kamermuziek uitvoeringen, popconcerten, uitvoeringen op het gebied van jazz en geïmproviseerde muziek, kinderconcerten en -disco’s, educatieve projecten,

6


s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

7

Uitzendingen

van De Vrijdag van Vredenburg

Radio Filharmonisch Orkest in

Nederlands Filmfestival De uitzendingen van De Vrijdag van Vredenburg worden in de zaal rechtstreeks gepresenteerd door Maartje Stokkers. Zij is de gastvrouw voor alle luisteraars in het land, en kondigt de werken niet alleen aan, maar doet ook verslag van de gebeurtenissen die zich rond de concerten afspelen. Regelmatig schuiven uitvoerenden bij haar aan voor een kort interview over het concert. ‘De Vrijdag van Vredenburg staat eigenlijk altijd garant voor een heel fijn avondje. Je wordt gastvrij ontvangen: koffie in de pauze, hapjes en drankjes na afloop. En dan natuurlijk de muziek: het neusje van de zalm qua orkesten, die de ene week een bekend en toegankelijk repertoire brengen. De andere week kun je je opmaken voor een muzikaal avontuur. De vibes op het podium zijn duidelijk voelbaar in de zaal en dat maakt het dat je dat avontuur ook echt samen met de musici meemaakt.’

Uitzendingen op Radio 4 Alle concerten van De Vrijdag van Vredenburg worden rechtstreeks uitgezonden op Radio 4 en zijn regelmatig wereldwijd te beluisteren via de European Broadcasting Union. De concerten zijn na afloop gedurende een bepaalde periode terug te luisteren op www.radio4.nl Cultura 24 Van de meest bijzondere concerten in de Vrijdag van Vredenburg worden behalve geluidsopnamen ook beeldopnamen gemaakt. Deze webcasts zijn live te volgen via internet op radio4.nl. Naderhand zijn deze uitzendingen terug te zien op Cultura 24, zowel via digitale televisie als op internet: www.cultura24.nl

d o n d e r dag

2

o k to b e r

2014

t i vo l i v r e d e n b u r g , g r ot e z a a l

20.15

uur

Van 24 september t/m 3 oktober vindt in TivoliVredenburg het Nederlands Filmfestival plaats. Op 2 oktober treedt daarin het Radio Filharmonisch Orkest op, geleid door Mark Wigglesworth. Tijdens deze Symphonic Cinema-avond voert het orkest de muziek uit bij twee films van regisseur Lucas van Woerkum: The Isle of the Dead en The Firebird (wereldpremière). De films worden door de regisseur live gemonteerd op de muziek, zie voor voor meer informatie symphoniccinema.com.

10

e

Internationaal Franz Liszt Concours Op zaterdag 8 november 2014 begeleidt het Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. James Gaffigan de finalisten van het 10e Internationaal Franz Liszt Concours. Het concours wordt sinds 1986 elke drie jaar in Utrecht gehouden, en vindt dit jaar van 26 oktober tot en met 8 november in het gloednieuwe TivoliVredenburg plaats. Het evenement behoort tot een van de bekendste en meest prestigieuze muziekconcoursen ter wereld. Het concours, geheel gewijd aan de pianomuziek van Franz Liszt, staat bekend om zijn professionele en zorgvuldige ondersteuning van jonge musici. Deelname staat open voor pianisten tussen 17 en 29 jaar. De Finale-avond is rechtstreeks te beluisteren op Radio 4.

Gijs Scholten van Aschat, hoofdrolspeler Keizer

8


Kasjtsjei in The Firebird

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

9

N mP

Nederlandse muziek & premières In De Vrijdag van Vredenburg speelt nieuwe muziek een belangrijke rol. De serie biedt dan ook een mooie verzameling wereldpremières en Nederlandse premières, ook van muziek van eigen bodem. Maar liefst negen Nederlandse toondichters komen aan bod, onder wie drie van de jongere generatie: Willem Jeths, Theo Verbey en Joey Roukens. Drie wereldpremières komen tot klinken, alle drie gecomponeerd in opdracht van De Vrijdag van Vredenburg. Een is van de hand van Joey Roukens, geschreven ter gelegenheid van de nieuwe Utrechtse concertzaal TivoliVredenburg. Een andere gaat in het slotconcert van het seizoen: een werk voor koor en orkest van Theo Verbey. En weer een andere is het nieuwe Concert voor slagwerk van James MacMillan. Nederlandse premières zijn er van een opdrachtwerk, De Profundis van de Estse componist Erkki-Sven Tüür, en een nog jong klarinetconcert getiteld D’om le vrai sens van de Finse componiste Kaija Saariaho. Wagenaar, MacMillan en Roukens Het seizoen opent met muziek van een geboren Utrechter: Johan Wagenaar (1862-1941). Vanachter de klavieren van het Dom-orgel trok hij van verre luisteraars met zijn avontuurlijke improvisaties. En als spil in het stedelijke en Richard Strauss nationale muziekleven opende hij de Nederlandse 10


oren voor Berlioz, Liszt en Richard Strauss. Van hem gaat muziek naar een toneelstuk, Aveux de Phèdre voor sopraan en orkest, naar Jean Racine. In november staat een wereldpremière centraal van een werk van de bevlogen Britse componist James MacMillan (*1959), gecomponeerd in opdracht van De Vrijdag van Vredenburg. Hij was al geregeld te gast als dirigent in Utrecht. Voor zijn Percussion Concerto komt slagwerker Colin Currie naar de Domstad. Als openingswerk voor de nieuwe Utrechtse concertzaal TivoliVredenburg klinkt later die maand The Building of the Temple van de jonge Nederlandse componist Joey Roukens (*1982). Hij blaast graag wat luchtigheid in de vaak nogal deftige klassieke wereld en vermengt elementen uit de muziek van Stravinsky, Mahler, Sibelius, Debussy, Ravel en Ives met sferen uit de jazz en popmuziek. Henkemans en Van Vlijmen De musici van het nieuwe fusie-orkest Philharmonie Zuidnederland hebben in januari muziek van twee Nederlandse componisten in hun koffer, van Hans Henkemans, in 1913 geboren en afgelopen seizoen al uitgebreid geëerd in De Vrijdag van Vredenburg, en van Jan van Vlijmen, die dit seizoen tien jaar geleden overleed. Hans Henkemans maakte vooral naam als vertolker van de muziek van Mozart en Debussy. Vanaf 1945 trad s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

10

hij rond de zestig keer op in het Concertgebouw in Amsterdam en hij speelde alle pianoconcerten van Mozart voor de radio. Van hem gaat eind januari de gematigd moderne Passacaglia en Gigue voor piano en orkest, gespeeld door Ronald Brautigam. Een ander twintigste-eeuws werk is Jan van Vlijmens Ommaggio a Gesualdo. Dit eerbetoon aan de Italiaanse renaissancecomponist Carlo Gesualdo da Venosa wordt beschouwd als Van Vlijmens eerste ‘rijpe’ werk, waarin hij de invloeden van zijn grote voorbeeld wist te sublimeren. Met zijn open klank en zijn spookachtige referenties aan een madrigaal van Gesualdo, bracht dit werk in 1971 een schok van opwinding teweeg. De Leeuw en Escher In maart staat muziek van Ton de Leeuw (19261996) op het menu. Na vele reizen geïnspireerd door de oosterse cultuur en filosofie beperkte hij drama en conflict in zijn muziek. Deze filosofie van het statische, gecombineerd met een Anton Webern-achtige beknoptheid, resulteerde in de bondige Mouvements rétrogrades: tien delen van samen amper dertien minuten. Ton de Leeuw is spaarzaam met zijn noten en herhaalt zich niet. Statisch en sober. Oosters, maar bezien door een westerse bril. Een week later klinken kort achter elkaar een nieuw werk van de Nederlander Willem Jeths (*1959) en Ciel, air et vents van Rudolf Escher (1912-1980), verfijnde toonzettingen van drie gedichten van Pierre de Ronsard die gerekend worden tot de absolute hoogtepunten in de Nederlandse koormuziek. Tüür, Saariaho en Verbey In april staat muziek op de lessenaars van een belangrijke hedendaagse componist uit Estland, Erkki-Sven Tüür (*1959), en een nog jong klarinetconcert getiteld D’om le vrai sens van de Finse componiste Kaija Saariaho (*1952), gebaseerd op de afbeelding van de vijf zintuigen

op middeleeuwse wandtapijten in Parijs. Tijdens het slotconcert van het seizoen gaat een nieuw werk van Theo Verbey (*1959).

19 s e p t e m b e r Wagenaar Aveux de Phèdre Zie pag. 25, 30 v r i j dag

7 n ov e m b e r MacMillan Percussion Concerto (wereldpremìere, opdrachtwerk De Vrijdag van Vredenburg) Zie pag. 14, 42 v r i j dag

28 n ov e m b e r Roukens The Building of the Temple voor koor en orkest (wereldpremière, opdrachtwerk De Vrijdag van Vredenburg) v r i j dag

Zie pag. 25

3 0 ja n ua r i Henkemans Passacaglia en Gigue voor piano en orkest Van Vlijmen Ommaggio a Gesualdo v r i j dag

Zie pag. 14, 43

20 m a a r t De Leeuw Mouvements rétrogrades v r i j dag

Zie pag. 27

26 m a a r t Jeths nieuw werk Zie pag. 20 d o n d e r dag

27 m a a r t Escher Ciel, air et vents Zie pag. 15, 33 v r i j dag

17 a p r i l Tüür De Profundis (Ned. première, opdrachtwerk De Vrijdag van Vredenburg) Saariaho D’om le vrai sens voor clarinet en orkest (Ned. première) Zie pag. 15 v r i j dag

24 a p r i l Louis Andriessen Dances Zie pag. 21 v r i j dag

29 m e i Verbey Elysium, voor koor en orkest (wereldpremière) Zie pag. 15, 21 v r i j dag

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

11

6 concerten in TivoliVredenburg • aanvang 20.15 uur inleiding 19.30 uur • abonnement € 125,• prijs per concert vanaf € 32,• inclusief pauzedrankje en garderobe

het idee De traditie opgeschud In de serie Het Idee zijn zes concerten uit De Vrijdag van Vredenburg bijeengebracht met muziek met een origineel of vernieuwend achterliggend idee. Muziek die afwijkt van de traditie, of die traditie juist wil verjongen of zelfs wil herbevestigen in een conservatieve partituur. Muziek die grensoverschrijdend is, klassiek verenigt met jazz, of de traditionele regels van het componeren ter discussie stelt. Sleutelmomenten uit de muziekhistorie kunnen het zijn. Een nieuw concert uit Engeland, maar niet voor viool, piano of klarinet, maar voor het soort instrumenten dat meestal achter het orkest staat opgesteld: voor slagwerk. Een orkestwerk uit Wenen van kort na 1900 dat de klassieke wetten van de harmonie, van de samenklanken op losse schroeven stelt. Of een hedendaags concert uit Finland voor klarinet dat geïnspireerd werd door vijf middeleeuwse wandtapijten uit een museum in Parijs. Een wereldpremière voor slagwerk In november staat een wereldpremière centraal van een in opdracht van De Vrijdag van Vredenburg gecomponeerd werk van een van de meest bevlogen Britse componisten: James MacMillan. Hij was al geregeld te gast als dirigent. Voor zijn Percussion Concerto komt slagwerker Colin Currie naar Utrecht. Vooraf gaat Liszts heroïsche 12


MacMillan

muziek over de Poolse edelman Mazeppa, en na de pauze Schumanns Eerste symfonie met klanken van het ontluikende voorjaar. Chef-dirigent Markus Stenz leidt in januari zijn Radio Filharmonisch Orkest door zeer uiteen lopende partituren. In de aanloop naar de Eerste Wereldoorlog leverde Arnold Schönberg vanuit Wenen zijn eerste orkestwerk in zijn nieuwe revolutionaire klanktaal af: de Fünf Orchester stücke opus 16. Zo’n twintig jaar later liet Maurice Ravel klassiek en jazz elkaar de hand schudden in zijn Pianoconcert in G. Twee zonnige hoekdelen vol swing omsluiten een verstilde idylle. De prachtige melodie lijkt afkomstig uit Mozarts Klarinetkwintet. Dan de atmosferische Prélude à l’après-midi d’un faune van Claude Debussy, een warme fantasie over een dagdromend mythologisch boswezen, waarmee hij anno 1894 een fluwelen revolutie ontketende in muziekland. Net als Schönberg zocht ook de Rus Alexander Skrjabin de atonaliteit op in 1909 met zijn expressieve Poème de l’extase. Henkemans en Van Vlijmen eren het verleden De Nederlandse componist en pianist Hans Henkemans (1913-1995) maakte vooral naam als vertolker van de muziek van Mozart en Debussy. Vanaf 1945 trad hij rond de zestig keer op in het

Concertgebouw in Amsterdam en speelde alle pianoconcerten van Mozart voor de radio. Van hem gaat eind januari de gematigd moderne Passacaglia en Gigue voor piano en orkest, gespeeld door Ronald Brautigam. Die soleert aansluitend in het stralende Pianoconcert nr. 26 in D ‘Kroningsconcert’ dat Mozart zelf speelde bij de feestelijke kroning van Leopold II tot keizer, in Frankfurt in 1790. Opnieuw klinkt twintigste-eeuwse muziek met Jan van Vlijmens Ommaggio a Gesualdo. Dit eerbetoon aan de Italiaanse renaissancecomponist Carlo Gesualdo da Venosa wordt beschouwd als Van Vlijmens eerste ‘rijpe’ werk, waarin hij de invloeden van zijn grote voorbeeld wist te sublimeren. Met zijn open klank en zijn spookachtige referenties aan een madrigaal van Gesualdo, bracht dit werk in 1971 een schok van opwinding teweeg. Escher, Dusapin en de vijf zintuigen Twee weken later opnieuw koormuziek van Brahms, de prachtige, late Fünf Gesänge, uitgevoerd door het gemengde Groot Omroepkoor onder leiding van chef-dirigent Gijs Leenaars. Het concert opent met muziek van een van de belangrijkste Nederlandse componisten uit de twintigste eeuw: Rudolf Escher. Van hem gaat Ciel, air et vents, verfijnde toonzettingen van

drie gedichten van Pierre de Ronsard die gerekend worden tot de absolute hoogtepunten in de Nederlandse koormuziek. Daarnaast klinkt vernieuwend werk van Pascal Dusapin, een van Frankrijks bekendste hedendaagse toondichters. In april staat muziek op de lessenaars van de belangrijke hedendaagse componist uit Estland, Erkki-Sven Tüür, en een nog jong klarinetconcert getiteld D’om le vrai sens (2010) van de Finse componiste Kaija Saariaho, gebaseerd op de afbeelding van de vijf zintuigen op middeleeuwse wandtapijten in Parijs. Dan volgt de Tiende van Sjostakovitsj. De serie Het Idee sluit af met een nieuw werk van Theo Verbey, de Nederlander die al eerder centraal stond in De Vrijdag van Vredenburg. Het laatste woord is aan Hector Berlioz, de componist van de meest beruchte symfonie van Franse bodem, de Symphonie fantastique, een macabere liefdesgeschiedenis in tonen. s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

13

het idee

het idee

VR IJ DAG 7 N OVE M B E R 2014, 20.15 U U R Radio Filharmonisch Orkest James Gaffigan dirigent Colin Currie slagwerk Liszt Mazeppa MacMillan Percussion Concerto (opdrachtwerk De Vrijdag van Vredenburg, Radio Filharmonisch Orkest, Orchestre nationale du Capitole de Toulouse, Philharmonia Orchestra, Cabrillo Festival Orchestra, Orquestra Sinfônica do Estado de Colin Currie São Paulo en Baltimore Symphony Orchestra - wereldpremière) Schumann Eerste symfonie

VR IJ DAG 27 MAART 2015, 20.15 U U R Groot Omroepkoor Instrumentaal ensemble uit het Radio Filharmonisch Orkest Gijs Leenaars dirigent Escher Ciel, air et vents Varèse Octandre Dusapin Dona eis Brahms Fünf Gesänge opus 104 Mozart Divertimento in Bes KV 270

Gijs Leenaars

VR IJ DAG 17 AP R I L 2015, 20.15 U U R Radio Filharmonisch Orkest Olari Elts dirigent Kari Kriikku klarinet Tüür De profundis (opdrachtwerk De Vrijdag van Vredenburg - Nederlandse première) Saariaho D’om le vrai sens (Nederlandse première) Sjostakovitsj Tiende symfonie

VR IJ DAG 9 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R Radio Filharmonisch Orkest Markus Stenz dirigent Imogen Cooper piano Schönberg Fünf Orchesterstücke opus 16 Ravel Pianoconcert in G Debussy Prélude à l’après-midi d’un faune Skrjabin Le poème de l’extase

Imogen Cooper

Kari Kriikku

VR IJ DAG 3 0 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R Philharmonie Zuidnederland Daniel Smith dirigent Ronald Brautigam piano Joe Puglia viool Henkemans Passacaglia en Gigue, voor piano en orkest Mozart Pianoconcert nr. 26 in D ‘Kroningsconcert’ Van Vlijmen Ommaggio a Gesualdo, voor viool en zes instrumentale groepen Mozart Symfonie nr. 35 in D ‘Haffner’

14


Ronald Brautigam

James Gaffigan

VR IJ DAG 29 M E I 2015, 20.15 U U R Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor James Gaffigan dirigent Berlioz Tristia, voor koor en orkest Verbey Elysium, voor koor en orkest ( wereldpremière) Berlioz Symphonie fantastique

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

15

concerten + 1 gratis extra concert 8 in TivoliVredenburg

avro klassiek

• aanvang 20.15 uur inleiding 19.30 uur • abonnement € 199,• prijs per concert vanaf € 32,• inclusief pauzedrankje en garderobe

Mahler

Een afwisselende excursie Onder de paraplu van de serie AVRO Klassiek komen in De Vrijdag van Vredenburg bijeen: het Radio Filharmonisch Orkest, het Concertgebouw Kamerorkest, het Rotterdams Philharmonisch Orkest en het ensemble Ludwig. Samen met zeven dirigenten, onder wie chef-dirigent Markus Stenz en vaste gastdirigent James Gaffigan. En niet te vergeten het Groot Omroepkoor, zes instrumentale solisten op viool, altviool, cello, klarinet en harp, en acht vocale solisten. Daaronder zijn inmiddels vertrouwde gezichten als dat van violiste Vilde Frang, altviolist Amihai Grosz, cellist Gautier Capuçon en klarinettist Martin Fröst. Zij ondernemen samen met de luisteraar een royale excursie door de wereld van de klassieke muziek. Klinkende namen staan er op het menu, waaronder Mahler, Mendelssohn, Schubert, Brahms, Mozart, Tsjaikovski, Sibelius en Berlioz. Maar ook minder vertrouwde als Korngold, Kantsjeli, Kernis en Nielsen, en de Nederlanders Willem Jeths en Theo Verbey. U hoort romantische symfonieën, concerten voor viool, cello en klarinet, en machtige werken voor vocale solisten, koor en orkest. En er trekken vier eeuwen muziek aan u voorbij, van de achttiende tot de eenentwintigste eeuw, afkomstig uit heel Europa en de Verenigde Staten. Kortom: muziek van toen tot nu in acht concerten. 16


Weens fin de siècle en een ‘eeuwige levensvraag’ Chef-dirigent Markus Stenz en zijn Radio Filharmonisch Orkest openen deze serie met een trans-Atlantisch programma met boeiende partituren uit de Verenigde Staten en Wenen. Het openingswerk, The Unanswered Question van de Amerikaan Charles Ives (1874-1954), moest een halve eeuw wachten op een eerste uitvoering, maar vergaarde toen wereldroem. Na een sfeervol koraal voor strijkers stelt een eenzame solotrompet zijn ‘eeuwige levensvraag’, zoals Ives het noemde. In de collage-achtige muziek van een minuut of vijf sorteert de solist bitse en afwijzende antwoorden van groepen blazers en strijkers die verspreid in de ruimte staan opgesteld. Aansluitend soleert de jonge Noorse violiste Vilde Frang in het Vioolconcert van Erich Wolfgang Korngold, de uit Oostenrijk naar Amerika uitgeweken componist die vooral naam maakte met weelderig romantische filmmuziek in Hollywood. De muziek is wel eens vergeleken met de gouden glinstering van de schilderijen van Gustav Klimt. Daarna klinkt de turbulente Vijfde symfonie van Gustav Mahler. Het beroemde Adagietto ging de wereld over in de film Death in Venice van Luchino Visconti naar de novelle van Thomas Mann. Een liefdesverklaring zonder woorden.

Romantische zangerigheid en Georgisch afscheid In november is het Concertgebouw Kamerorkest te gast, samen met altviolist Amihai Grosz, mede-oprichter van het Jerusalem Quartet en nu solo-altist van de Berliner Philharmoniker. Zij brengen zinderende muziek van wonderkind Felix Mendelssohn, de zangerige en zwierige Arpeggione-sonate van Franz Schubert, en na de Boheemse avondsfeer van Dvořák, een van de eerste strijkkwartetten die Johannes Brahms niet in de kachel gooide maar aan de wereld durfde te tonen. Door de uitvoering door strijkorkest krijgt zijn milde zwaarmoedigheid nog meer de ruimte. Muziek van Mendelssohn klinkt ook in december. Geen symfonie of schilderachtige ouverture, maar protestantse kerkmuziek, het genre waarmee hij bij zijn tijdgenoten vooral bekend stond. Gastdirigent Philippe Herreweghe leidt het Groot Omroepkoor en het Radio Filharmonisch Orkest verder in de katholieke Mis nr. 6 van de Wener Franz Schubert. In januari wordt Mendelssohns Tweede symfonie ‘Lobgesang’ gespeeld. Een werk voor vocale solisten en orkest, in 1840 geschreven voor de vierhonderdste ‘verjaardag’ van de uitvinding van de boekdrukkunst. Daaraan vooraf gaan de verstilde klanken van Styx van de Georgische componist Gia Kantsjeli (*1935).

Mendelssohn

Schubert

Dit werk voor altviool, koor en orkest is genoemd naar de doodsrivier die in de Griekse mythologie de bewoonde wereld scheidde van de onderwereld. De altviool symboliseert Charon, de veerman die de mensen overzet naar het dodenrijk. Kantsjeli schreef Styx ter ere van twee componisten die in de jaren ’90 heengingen: Alfred Schnittke en Avet Terterian. Tsjaikovski in rococo-mantel ‘Weet je dat wanneer ik Mozart speel, ik me opgewekter en jonger voel?’, schreef Tsjaikovski ooit. Daarom wilde hij een verre groet aan Mozart brengen met zijn Variaties op een rococo thema, een kloek werk voor cello en orkest, elegant, gracieus en dansant. Franz Liszt was bij de première en vond: ‘Dit is nou echt muziek!’ De Franse cellist Gautier Capuçon komt het ten beste geven in februari, samen met het Radio Filharmonisch Orkest en de Finse dirigent JukkaPekka Saraste. Na de verstilde neo-romantische Air van de Amerikaan Aaron Kernis gaat de Tweede symfonie van de Fin Jean Sibelius. Ze ontstond onder de zon van het Italiaanse Rapallo. Veel inspiratie kwam van Finse volksmuziek, die vooral in het eerste deel te horen is. In de heroïsche Finale wordt een waar drama uitgevochten. Veel Finnen (maar niet Sibelius) herkenden er hun strijd voor onafhankelijkheid in. s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

17

avro kl assiek

D ON D E R DAG 16 O KTO B E R 2014, 20.15 U U R Radio Filharmonisch Orkest Markus Stenz dirigent Vilde Frang viool Ives The unanswered question Korngold Vioolconcert Mahler Vijfde symfonie

VR IJ DAG 21 N OVE M B E R 2014, 20.15 U U R

Vilde Frang Concertgebouw Kamerorkest

‘Het onuitblusbare’ en een Franse liefdesgeschiedenis In maart staat als opening een nieuw werk van de Nederlander Willem Jeths op het menu. Daarna laat klarinettist Martin Fröst de zon opgaan in Mozarts heerlijke Klarinetconcert. Het prachtige langzame deel ging de wereld rond in de film Out of Africa. Op hun safari door de Afrikaanse wildernis sjouwden Robert Redford en Meryl Streep met een koffergrammofoon. Redford draaide de goede kant van de plaat: het Adagio. Het mooiste moment uit de film. Na de pauze klinkt de Vierde symfonie ‘Het onuitblusbare’ van de Deen Carl Nielsen, een muzikale schildering van de levenskracht van natuur en mens, op papier gezet rond de Eerste Wereldoorlog.

zijn Folk Songs. Na Louis Andriessens Dances voor sopraan en orkest openen de deuren naar de gepeperde Spaanse klanken van Manuel de Falla’s suite uit El Amor Brujo, een liefdesgeschiedenis vol suspense en magie. De serie AVRO Klassiek sluit af met een nieuw werk van Theo Verbey, de Nederlander die al eerder centraal stond in De Vrijdag van Vredenburg. In Méditation religieuse uit het drieluik Tristia zet Hector Berlioz koor en orkest in voor de nostalgische verklanking van een gedicht van Thomas Moore over de gevaren van wereldse verlangens. Daarna klinkt de meest beruchte symfonie van Franse bodem, de Symphonie fantastique van Berlioz, een macabere liefdesgeschiedenis in tonen.

Amihai Grosz altviool Mendelssohn Sinfonia nr. 10 in b Schubert Sonate ‘Arpeggione’, bewerking voor altviool en strijkorkest Dvořák Nocturne Brahms Strijkkwartet in a opus 51 nr. 2

Amihai Grosz Mendelssohn Schubert

VR IJ DAG 12 D EC E M B E R 2014, 20.15 U U R

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Philippe Herreweghe dirigent Christina Landshamer sopraan Ingeborg Gillebo mezzosopraan Maximilian Schmitt tenor Sebastian Kohlhepp tenor Florian Boesch bas Psalm 42 ‘Wie der Hirsch schreit’ Mis nr. 6 in Es, D 950

Het nog jonge ensemble Ludwig brengt in april een kleurrijk programma met afwisselende bezettingen. Soloharp, fluit, klarinet en strijkers schuiven aan voor Ravels Introduction et Allegro. De Italiaan Luciano Berio arrangeerde volksliederen uit uiteenlopende windstreken voor

18


Christina Landshamer

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

19

av r o

Kantsjeli Mendelssohn

klassiek

av r o

VR IJ DAG 24 AP R I L 2015, 20.15 U U R Ludwig Cristina Zavalloni sopraan Remy van Kesteren harp Ravel Introduction et Allegro Berio Sequenza Berio Folk Songs L. Andriessen Dances Debussy La plus que lente Falla El amor brujo

VR IJ DAG 23 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Markus Stenz dirigent Rosemary Joshua sopraan Rosanne van Sandwijk mezzosopraan Attilio Glaser tenor Maxim Rysanov altviool Styx, voor altviool, koor en orkest Tweede symfonie ‘Lobgesang’ Rosanne van Sandwijk

V R IJ DAG 20 F E B R UAR I 2015, 20.15 Radio Filharmonisch Orkest Jukka-Pekka Saraste dirigent Gautier Capuçon cello Tsjaikovski Rococo-variaties Kernis Air Sibelius Tweede symfonie

Jeths Mozart Nielsen

Cristina Zavalloni

VR IJ DAG 29 M E I 2015, 20.15 U U R Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor James Gaffigan dirigent Berlioz Tristia, voor koor en orkest Verbey Elysium, voor koor en orkest (wereldpremière) Berlioz Symphonie fantastique

UUR

D ON D E R DAG 26 MAART 2015, 20.15 U U R

Rotterdams Philharmonisch Orkest Thomas Søndergård dirigent Martin Fröst klarinet Gautier Capuçon nieuw werk Klarinetconcert in A, KV 622 Vierde symfonie ‘Het onuitblusbare’

Martin Fröst

20


klassiek

EXTRA CONCERT

James Gaffigan

Christopher Maltman

ZATE R DAG 4 O KTO B E R 2014, 20.15 U U R Radio Filharmonisch Orkest Mark Wigglesworth dirigent Christopher Maltman bas-bariton Schönberg Begleitmusik zu einer Lichtspielszene Rachmaninov Dodeneiland Mahler Rückert-Lieder Stravinsky De Vuurvogel (suite 1945)

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

21

T

tros k klassiek Bekende en minder bekende hoogtepunten De serie TROS Klassiek trakteert de luisteraars op bekende en minder bekende hoogtepunten uit het klassieke repertoire voor orkest van de voorbije eeuwen. De serie wordt gedragen door het Radio Filharmonisch Orkest, het Groot Omroepkoor, het ensemble Ludwig, het Orkest van de Achttiende Eeuw en Amsterdam Sinfonietta. Daarbij treden nog chef-dirigent Markus Stenz en vaste gastdirigent Michael Schønwandt aan, alsmede Frans Brüggen en Pietari Inkinen, én twee pianosolisten, een vioolsolist, een altvioolsolist en een handvol zangers. TROS Klassiek telt acht concerten plus een extra concert. Frans Brüggen tachtig jaar Hij was vol van vervoering, daar aan de oever van de Arno in Florence, met in zijn schoot Shakespeares toneelstuk King Lear. Dat schreef de Franse componist Hector Berlioz. Korte tijd later kon hij Shakespeares tragische atmosfeer vangen in een lange Ouverture Le roi Lear. Het stuk opent de serie TROS Klassiek in september. Daarna klinkt muziek van een geboren Utrechter: Johan Wagenaar (1862-1941). Vanachter de klavieren van het Dom-orgel trok hij

22


8 concerten + 1 gratis extra concert in TivoliVredenburg • aanvang 20.15 uur inleiding 19.30 uur • abonnement € 199,• prijs per concert vanaf € 32,• inclusief pauzedrankje en garderobe

T

k

van verre luisteraars met zijn avontuurlijke improvisaties. En als spil in het stedelijke en nationale muziekleven opende hij de Nederlandse oren voor Berlioz, Liszt en Richard Strauss. Van hem eveneens muziek naar een toneelstuk, Aveux de Phèdre voor sopraan en orkest, naar Jean Racine. Dvořáks Mis opus 86 sluit het programma af. In oktober komen het Orkest van de Achttiende Eeuw en Cappella Amsterdam naar Utrecht voor een feestconcert ter gelegenheid van de tachtigste verjaardag van dirigent Frans Brüggen. De luisteraars worden getrakteerd op de parelende arabesken van Chopins Tweede pianoconcert met de Poolse solist Janusz Olejniczak, die op authentieke vleugels al eerder succesvol optrad met het orkest. Na de pauze een favoriet van Frans Brüggen, de indrukwekkende Grote Mis die Mozart voor zijn vrouw Constanze schreef. Muziek voor een nieuwe concertzaal Als openingswerk voor de nieuwe Utrechtse concertzaal TivoliVredenburg klinkt in november The Building of the Temple van de jonge Nederlandse componist Joey Roukens. Hij blaast graag wat luchtigheid in de vaak nogal deftige klassieke wereld en vermengt elementen uit de muziek van Stravinsky, Mahler, Sibelius, Debussy, Ravel en Ives met sferen uit de jazz en popmuziek.

Dvořák

Roukens

Aansluitend Anton Bruckners Zevende symfonie, die met haar weidse eerste thema van maar liefst twintig maten al aankondigt uit te groeien tot een van zijn machtige klankkathedralen. Na een programma met Händel en Beethoven door het nog jonge ensemble Ludwig in december, leidt chef-dirigent Markus Stenz in januari zijn Radio Filharmonisch Orkest door zeer uiteenlopende partituren. In de aanloop naar de Eerste Wereldoorlog leverde Arnold Schönberg vanuit Wenen zijn eerste orkestwerk in zijn nieuwe revolutionaire klanktaal af: de Fünf Orchesterstücke opus 16. Zo’n twintig jaar later liet Maurice Ravel klassiek en jazz elkaar de hand schudden in zijn Pianoconcert in G. Twee zonnige hoekdelen vol swing omsluiten een verstilde idylle. De prachtige melodie lijkt afkomstig uit Mozarts Klarinetkwintet. Dan de atmosferische Prélude à l’après-midi d’un faune van Claude Debussy, een warme fantasie over een dagdromend mythologisch boswezen, waarmee hij anno 1894 een fluwelen revolutie ontketende in muziekland. Net als Schönberg zocht ook de Rus Alexander Skrjabin de atonaliteit op in 1909 met zijn expressieve Poème de l’extase.

Wagenaar

Chopin

Intieme brieven Ingeleid door muziek van Wagner en de kleurrijke schildering van de Romeinse fonteinen door Ottorino Respighi gaan in februari vier religieuze werken voor vocale solisten, koor en orkest van Verdi, de Quattro pezzi sacri. Daarin klinkt een fraaie mengeling van de aloude kerkmuziekstijl van de Roomse renaissance-componist Palestrina en de expressieve chromatiek van het fin de siècle. Wie ooit de prachtige film The unbearable lightness of being (1988) van Philip Kaufman heeft gezien, heeft bewust of onbewust muziek van Leoš Janáček gehoord. Pregnante thema’s, intiem gefluister en heftige uitroepen in Janáčeks muziek begeleiden dromerige maar indringende beelden van vreugde en pijn in de liefde. Zo ook in zijn autobiografische Tweede strijkkwartet bijgenaamd ‘Intieme brieven’, een werk dat Janáček opdroeg aan de achtendertig jaar jongere Kamila Stösslová, de grote liefde van zijn laatste jaren. Kort daarna overleed hij. Vooraf gaat Edvard Griegs hommage aan de Molière van het Noorden, de achttiende-eeuwse dichter Ludvig Holberg. De Holberg-suite bestaat uit barokke dansen in een romantisch klankgewaad. Ter afsluiting de onsterfelijke Vier jaargetijden van Antonio Vivaldi in een moderne versie, gespeeld en geleid door de Noorse violist Terje Tønnesen.

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

23

Tk

tros kl assiek

VR IJ DAG 19 S E PTE M B E R 2014, 20.15 U U R

De Leeuw

Hindemith

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Michael Schønwandt dirigent Eva Hornyáková sopraan Janina Baechle mezzosopraan Benjamin Hulett tenor Andrew Schroeder bas-bariton Berlioz Le roi Lear Wagenaar Aveux de Phèdre Dvořák Mis opus 86

Strauss

Michael Schønwandt

VR IJ DAG 24 O KTO B E R 2014, 20.15 U U R

De vrijzinnige geest De serie TROS Klassiek sluit in maart af met een afwisselend programma. Om te beginnen muziek van Ton de Leeuw. Na vele reizen geïnspireerd door de oosterse cultuur en filosofie beperkte hij drama en conflict in zijn muziek. Deze filosofie van het statische, gecombineerd met een Anton

24


Webern-achtige beknoptheid, resulteerde in de bondige Mouvements rétrogrades: tien delen van samen amper dertien minuten. Ton de Leeuw vraagt niet de ruimte. Hij is spaarzaam met zijn noten en herhaalt zich niet. Statisch en sober. Oosters, maar bezien door een westerse bril. Daarna het Altvioolconcert van Paul Hindemith dat zijn bijnaam Der Schwanendreher ontleent aan een van de middeleeuwse Duitse volksliederen die eraan ten grondslag liggen. Na Haydns onsterfelijke Symfonie nr. 94 ‘Paukenslag’ wordt de serie afgesloten met Richard Strauss’ Till Eulenspiegels lustige Streiche, een pakkend en briljant georkestreerd werk van ruim een kwartier, over de clowneske streken van de middeleeuwse volksheld Tijl Uilenspiegel. Natuurlijk is Tijl het beste te her kennen in het schalks lachende klarinetthema, dat zelfs nog klinkt als de held voor straf is opgehangen. Tijl kan men niet doden. Het is de vrijzinnige geest die lak heeft aan voorschriften, regels en gezag, en overal aan weet te ontsnappen, zelfs aan de galg.

Orkest van de Achttiende Eeuw Cappella Amsterdam Frans Brüggen dirigent Janusz Olejniczak piano Ilse Eerens sopraan Rosanne van Sandwijk mezzosopraan Jan Kobow tenor Haydn Symfonie nr. 82 ‘L’ours’ Chopin Tweede pianoconcert Mozart Mis in c, KV 427 ‘Grote’

Frans Brüggen

Roukens

VR IJ DAG 28 N OVE M B E R 2014, 20.15 U U R

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Markus Stenz dirigent The Building of the Temple, voor koor en orkest (opdrachtwerk De Vrijdag van Vredenburg - wereldpremière) Bruckner Zevende symfonie

Tk

Markus Stenz s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

25

Tk

tros kl assiek

tros kl assiek

VR IJ DAG 19 D EC E M B E R 2014, 20.15 U U R Ludwig Lucie Horsch blokfluit Haydn Zesde symfonie ‘Le matin’ Vivaldi Concerto per flautino RV 443 Bach ‘Jesu richte mein Beginnen’ uit het Weihnachtsoratorium BWV 248 Beethoven Zesde symfonie ‘Pastorale’

VR IJ DAG 9 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R

VR IJ DAG 27 F E B R UAR I 2015, 20.15 U U R Amsterdam Sinfonietta Terje Tønnesen leiding & viool Grieg Holberg-suite Janáček Tweede strijkkwartet ‘Intieme brieven’ (versie voor strijkorkest) V ivaldi/Tønnesen De vier Jaargetijden (versie voor viool, strijkorkest, prepared klavecimbel, elektronica en slagwerk) Ludwig

Amsterdam Sinfonietta

Radio Filharmonisch Orkest Markus Stenz dirigent Imogen Cooper piano Schönberg Fünf Orchesterstücke opus 16 Ravel Pianoconcert in G Debussy Prélude à l’après-midi d’un faune Skrjabin Le poème de l’extase

VR IJ DAG 6 F E B R UAR I 2015, 20.15 U U R Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Pietari Inkinen dirigent Grazia Doronzio sopraan Wagner Ouverture Parsifal Respighi Fontane di Roma Verdi Quattro pezzi sacri

26

VR IJ DAG 20 MAART 2015, 20.15 U U R Radio Filharmonisch Orkest Markus Stenz dirigent Tabea Zimmermann altviool Haydn Symfonie nr. 94 ‘Paukenslag’ Hindemith Der Schwanendreher De Leeuw Mouvements rétrogrades R. Strauss Till Eulenspiegels lustige Streiche

EXTRA CONCERT

Imogen Cooper

Grazia Doronzio d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg

Tabea Zimmermann

Tk

Radio Filharmonisch Orkest

VR IJ DAG 14 N OVE M B E R 2014, 20.15 Radio Filharmonisch Orkest Markus Stenz dirigent Eisler Rapsodie voor orkest Bartók Danssuite Weill Suite Mahagonny

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

UUR

27

concerten + 1 gratis extra concert 4 in TivoliVredenburg

hemelse muziek Een grenzeloos repertoire Al duizenden jaren leeft de mens op aarde te midden van goden, brengt offers, prevelt spreuken en gebeden en bezingt de bovenmenselijke machten. En al tweeduizend jaar eert de westerse mens zijn christelijke God met eenstemmige gezangen, het gregoriaans, met motetten, missen, cantates en psalmzettingen en grootschalige oratoria over thema’s uit het oude en nieuwe testament. De serie Hemelse Muziek brengt een mooie bloemlezing uit dit bijna grenzeloze repertoire. Een hoofdrol is weggelegd voor het veelzijdige Groot Omroepkoor. Missen uit Praag en Wenen Hij was vol van vervoering, daar aan de oever van de Arno in Florence, met in zijn schoot Shakespeares toneelstuk King Lear. Dat schreef de Franse componist Hector Berlioz. Korte tijd later kon hij Shakespeares tragische atmosfeer vangen in een lange Ouverture Le roi Lear. Het stuk opent deze serie in september (extra concert). Daarna klinkt muziek van een geboren Utrechter: Johan Wagenaar. Vanachter de klavieren van het Dom-orgel trok hij van verre luisteraars met zijn avontuurlijke improvisaties. En als spil in het stedelijke en nationale muziekleven opende hij de Nederlandse oren voor Berlioz, Liszt en Richard Strauss. Van hem eveneens muziek naar een toneelstuk, Aveux de Phèdre voor sopraan en orkest, naar Jean Racine. Dvořáks Mis opus 86 sluit het programma af. 28


hemelse muziek


In december komt een minder bekende kant van Felix Mendelssohn aan bod. Geen symfonie of schilderachtige ouverture van zijn hand, maar protestantse kerkmuziek, het genre waarmee hij bij zijn tijdgenoten vooral bekend stond: zijn Psalm 42 ‘Wie der Hirsch schreit’. Gastdirigent Philippe Herreweghe leidt het Groot Omroepkoor en het Radio Filharmonisch Orkest verder in de katholieke Mis nr. 6 van de Wener Franz Schubert. Bach-cantates en een machtig oratorium Zangers en instrumentalisten van de Nederlandse Bachvereniging vullen in januari het podium, samen met de Italiaanse klavecinist/dirigent Fabio Bonizzoni. In het kader van het megaproject All of Bach brengen zij drie cantates van de beroemde Thomascantor uit Leipzig. Ingeleid door muziek van Wagner en de kleurrijke schildering van de Romeinse fonteinen door Ottorino Respighi gaan in februari vier religieuze werken voor vocale solisten, koor en orkest van Giuseppe Verdi, de Quattro pezzi sacri. Daarin klinkt een fraaie mengeling van de aloude kerkmuziekstijl van de Roomse renaissance-componist Palestrina en de expressieve chromatiek van het fin de siècle. Met The Kingdom trekt De Vrijdag van Vredenburg begin april de rode draad door van eerdere seizoenen: de grootschalige werken voor solisten, koor en orkest van de Engelse romanticus Edward Elgar. Eerder gingen in De Vrijdag van Vredenburg al The Apostles, The Dream of Gerontius, The Light of Life en The Music Makers.

Mendelssohn Schubert

VR IJ DAG 12 D EC E M B E R 2014, 20.15 U U R

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Philippe Herreweghe dirigent Christina Landshamer sopraan Ingeborg Gillebo mezzosopraan Maximilian Schmitt tenor Sebastian Kohlhepp tenor Florian Boesch bas Psalm 42 ‘Wie der Hirsch schreit’ Mis nr. 6 in Es, D 950

Philippe Herreweghe

VR IJ DAG 16 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R Nederlandse Bachvereniging Fabio Bonizzoni dirigent Maria Keohane sopraan Markus Flaig bas Bach Ich will den Kreuzstab gerne tragen, BWV 56 Bach Selig ist der Mann, BWV 57 Bach Ich bin vergnügt mit meinem Glücke, BWV 54 Muffat Concerto grosso nr. 12 in G ‘Propitia sydera’ Markus Flaig


Pietari Inkinen

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

29

G

hemelse muziek

Elgar

30

Gok

Edith Haller

Groot Omroepkoor in de Jacobikerk Een van de hoogtepunten in het concertseizoen van De Vrijdag van Vredenburg vormt het jaarlijkse a cappella-concert van het Groot Omroepkoor in de Jacobikerk in het centrum van Utrecht. De bijzondere akoestiek, de atmosfeer van de kerk en de sublieme kwaliteit van de uitvoering maken deze concerten tot een bijzondere belevenis. In De Vrijdag van Vredenburg is een aparte serie gewijd aan het Groot Omroepkoor, het veelzijdige Nederlandse gezelschap van vocale professionals dat uniek is in de wereld.

EXTRA CONCERT

Openingsconcert VR IJ DAG 19 S E PTE M B E R 2014, 20.15 Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Michael Schønwandt dirigent Eva Hornyáková sopraan Janina Baechle mezzosopraan Benjamin Hulett tenor Andrew Schroeder bas-bariton Berlioz Le roi Lear Wagenaar Aveux de Phèdre Dvořák Mis opus 86


groot ok omroepkoor

VR IJ DAG 3 AP R I L 2015, 20.15 U U R

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Leden van het Vlaams Radio Koor Edward Gardner dirigent Edith Haller sopraan (The blessed Virgin) Elizabeth DeShong mezzosopraan (Mary Magdalene) Stuart Skelton tenor (St. John) Christopher Maltman bariton (St. Peter) The Kingdom

2 concerten in TivoliVredenburg 1 concert in de Jacobikerk

UUR

Pärt en Rachmaninov Eind oktober buigt het Groot Omroepkoor zich in de Jacobikerk over muziek uit Oost-Europa, van Arvo Pärt en Sergej Rachmaninov. Pärt is de specialist van het adagio, van de langzame muziek. Hij werd geboren in Estland in 1935 en behoort samen met minimal music-componisten als Philip Glass en Steve Reich tot de bekendste en populairste hedendaagse componisten. Vooral de werken uit de jaren ’70 en ’80, die geschreven zijn in de typische Pärt-stijl, zijn in het Westen door een groot publiek met open armen ontvangen: klokachtige geluiden, sobere, bijna archaïsche lijnen en een mystiek, soms diep religieus karakter.

Eva Hornyáková

Janina Baechle d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

31

groot omroepkoor

Pärt

Brahms

j ac o b i k e r k VR IJ DAG 31 O KTO B E R 2014, 20.15 U U R Groot Omroepkoor Sigvards Klava dirigent Leo van Doeselaar orgel Pärt Solfeggio Bach Toccata in d ‘Dorische’ BWV 538/I Pärt Nunc dimittis Bach ‘Vater unser im Himmelreich’ uit Dritter Clavierübung BWV 682 Pärt Da pacem Domine Rachmaninov Liturgie van Johannes Chrysostomos

Rachmaninov

Leo van Doeselaar

Aansluitend gaat de Liturgie van Johannes Chrysostomos die Sergej Rachmaninov in 1910 nog componeerde in zijn vaderland Rusland. Johannes Chrysostomos (ca.307-407) is een van de meest vereerde heiligen in de Russischorthodoxe kerk. Ook al weerspiegelt deze Liturgie de stijl van de orthodoxe kerkmuziek, toch wees de Russisch-orthodoxe Kerk het werk af, en raakte het bij het naderen van de Russische Revolutie in vergetelheid. Tot het na decennia gereconstrueerd kon worden aan de hand van archiefstukken en vocale partijen, bewaard in een klooster in New York. Brahms, Schumann, Escher en Dusapin De negentiende eeuw was een gouden tijdperk voor de koorzang. En wie als Europese koorzanger op zoek was naar het vocale paradijs kon het beste een enkele reis Duitsland of Oostenrijk maken. Naar Berlijn, Leipzig, Frankfurt, Keulen of Wenen. Want het was daar dat vanaf 1810 zangclubs en later ook koorverenigingen als paddenstoelen uit de grond schoten. Echo’s van die rijke koorcultuur zijn in maart te horen uit de kelen van de vrouwen van het Groot Omroepkoor: juwelen van koormuziek van de hand van Schumann en

32


Brahms. ‘Om je gevoel voor melodie te ontwikkelen is het het beste veel te componeren voor a cappella koor’, schreef hij aan Carl Reinecke in 1846. En dat deed Schumann ‘met passie’. Twee weken later gaat koormuziek van Brahms, de prachtige, late Fünf Gesänge opus 104, ditmaal gezongen door het gemengde Groot Omroepkoor onder leiding van chef-dirigent Gijs Leenaars. Het concert opent met muziek van een van de belangrijkste Nederlandse componisten uit de twintigste eeuw: Rudolf Escher. Van hem gaat Ciel, air et vents, verfijnde toonzettingen van drie gedichten van Pierre de Ronsard die gerekend worden tot de absolute hoogtepunten in de Nederlandse koormuziek. Daarnaast klinkt werk van Pascal Dusapin, een van Frankrijks bekendste hedendaagse toondichters.

am e r m uz i e kzaal VR IJ DAG 13 MAART 2015, 20.15 U U R k Groot Omroepvrouwenkoor Instrumentaal ensemble uit het Radio Filharmonisch Orkest Pieter-Jelle de Boer dirigent Janáček Vlčí stopa (Het wolvenspoor) Janáček Belveder uit ‘Hradčanské písničky’ Stravinsky Cantate voor sopraan, tenor, vrouwenkoor en ensemble Brahms Vier Lieder aus dem Jungbrunnen (uit opus 40) Schumann Drei Lieder opus 114 Schubert Ständchen Pieter-Jelle de Boer

Gok

Escher Varèse Dusapin Brahms Mozart

VR IJ DAG 27 MAART 2015, 20.15 U U R

Groot Omroepkoor Instrumentaal ensemble uit het Radio Filharmonisch Orkest Gijs Leenaars dirigent Ciel, air et vents Octandre Dona eis Fünf Gesänge opus 104 Divertimento in Bes KV 270

Gijs Leenaars s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

33

T

tros v vocaal Meer dan honderd vocalisten Voor de serie TROS Vocaal reizen meer dan honderd vocalisten naar TivoliVredenburg in Utrecht. Het anker van de serie is het veelzijdige Groot Omroepkoor, dat in deze serie en het extra concert maar liefst vijf keer zijn opwachting maakt. Maar ook het veelzijdige kamerkoor Cappella Amsterdam, dat geregeld optreedt met het Orkest van de Achttiende Eeuw onder leiding van Frans Brüggen, is te gast. Daarnaast is er nog een keur aan internationale vocale solisten die de solopartijen voor hun rekening nemen in de ruime keus aan repertoire: een mis, een avondvullend oratorium, een symfonie, een cantate en een Russische liturgie. De serie herbergt een ware weelde die opklinkt uit menselijke kelen, in solo’s, ensembles en machtige koren. Vier maal komt het Radio Filharmonisch Orkest de vocale prestaties schragen. Mozart, Mendelssohn en Kantsjeli Allereerst komen in oktober het Orkest van de Achttiende Eeuw en Cappella Amsterdam naar Utrecht voor een feestconcert ter gelegenheid van de tachtigste verjaardag van dirigent Frans Brüggen. De luisteraars worden getrakteerd op de parelende arabesken van Chopins Tweede pianoconcert met de Poolse solist Janusz

34


5 concerten in TivoliVredenburg 1 gratis extra concert in de Jacobikerk • aanvang 20.15 uur inleiding 19.30 uur • abonnement € 146,• prijs per concert vanaf € 32,• inclusief pauzedrankje en garderobe

Tv Olejniczak, die op authentieke vleugels al eerder succesvol optrad met het orkest. Na de pauze een favoriet van Frans Brüggen, de indrukwekkende maar oorspronkelijk onvoltooid gebleven Grote Mis die Mozart voor zijn vrouw Constanze schreef. Musicoloog Clemens Kemme maakte een reconstructie van de Mis. In januari wordt Mendelssohns Tweede symfonie ‘Lobgesang’ gespeeld. Een werk voor vocale solisten en orkest, in 1840 geschreven voor de vierhonderdste ‘verjaardag’ van de uitvinding van de boekdrukkunst. Daaraan vooraf gaan de verstilde klanken van Styx van de Georgische componist Gia Kantsjeli (*1935). Dit werk voor koor, altviool en orkest is genoemd naar de doodsrivier die in de Griekse mythologie de bewoonde wereld scheidde van de onderwereld. De altviool symboliseert Charon, de veerman die de mensen overzet naar het dodenrijk. Kantsjeli schreef Styx ter ere van twee componisten die in de jaren ’90 heengingen: Alfred Schnittke en Avet Terterian. Verdi, Elgar en Prokofjev Ingeleid door muziek van Wagner en de kleurrijke schildering van de Romeinse fonteinen door Ottorino Respighi gaan in februari vier religieuze werken voor vocale solisten, koor en orkest van Giuseppe Verdi, de Quattro pezzi sacri.

Mozart

Daarin klinkt een fraaie mengeling van de aloude kerkmuziekstijl van de Roomse renaissancecomponist Palestrina en de expressieve chromatiek van het fin de siècle. Met het avondvullende The Kingdom trekt De Vrijdag van Vredenburg begin april de rode draad door van eerdere seizoenen: de grootschalige geestelijke werken voor solisten, koor en orkest van de Engelse romanticus Edward Elgar. Eerder gingen al The Apostles, The Dream of Gerontius, The Light of Life en The Music Makers. Na Tsjaikovski’s strijdvaardige Ouverture 1812 gaat half mei muziek die Sjostakovitsj op zijn 21ste wijdde aan de Oktoberrevolutie. Ten slotte klinkt de cantate Alexander Nevski van Prokofjev, gebaseerd op filmmuziek die hij oorspronkelijk schreef bij het gelijknamige meesterwerk van Sergej Eisenstein. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog behandelde Prokofjev een historisch beladen onderwerp: hoe de Russische held Alexander Nevski in 1242 de Duitse invallers verjoeg.

Verdi

Kantsjeli

Prokofjev

Elgar

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

35

TV

tros vocaal

tros vocaal

VR IJ DAG 24 O KTO B E R 2014, 20.15 U U R Orkest van de Achttiende Eeuw Cappella Amsterdam Frans Brüggen dirigent Janusz Olejniczak piano Ilse Eerens sopraan Rosanne van Sandwijk mezzosopraan Jan Kobow tenor Haydn Symfonie nr. 82 ‘L’ours’ Chopin Tweede pianoconcert Mozart Mis in c, KV 427 ‘Grote’ Ilse Eerens

Elizabeth DeShong

VR IJ DAG 23 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R Radio Filharmonisch Orkest Markus Stenz dirigent Rosemary Joshua sopraan Rosanne van Sandwijk mezzosopraan Attilio Glaser tenor Maxim Rysanov altviool Kantsjeli Styx, voor altviool, koor en orkest Mendelssohn Tweede symfonie ‘Lobgesang’


36


VR IJ DAG 3 AP R I L 2015, 20.15 U U R Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Leden van het Vlaams Radio Koor Edward Gardner dirigent Edith Haller sopraan (The blessed Virgin) Elizabeth DeShong mezzosopraan (Mary Magdalene) Stuart Skelton tenor (St. John) Christopher Maltman bariton (St. Peter) Elgar The Kingdom

VR IJ DAG 15 M E I 2015, 20.15 U U R Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Osmo Vänskä dirigent Meredith Arwady mezzosopraan Tsjaikovski Ouverture 1812 Sjostakovitsj Tweede symfonie ‘Aan de Oktoberrevolutie’ Prokofjev Alexander Nevski

Maxim Rysanov

Meredith Arwady

EXTRA CONCERT

j ac o b i k e r k VR IJ DAG 31 O KTO B E R 2014, 20.15 U U R Groot Omroepkoor Sigvards Klava dirigent Leo van Doeselaar orgel Pärt Solfeggio Bach Toccata in d ‘Dorische’ BWV 538/I Pärt Nunc dimittis Bach ‘Vater unser im Himmelreich’ uit Dritter Clavierübung BWV 682 Pärt Da pacem Domine Rachmaninov Liturgie van Johannes Chrysostomos

Pietari Inkinen

TV

Sigvards Klava

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

37

muziek M &p & politiek Verbinden of splijten? Muziek kan door haar uitdrukkingskracht en samenbindend vermogen veel meer zijn dan muziek alleen, veel meer dan puur kunstgenot. Daardoor kan ze ingezet worden als een middel om buitenmuzikale boodschappen uit te dragen, visies, missies of morele standpunten. Daarom wordt muziek ook gebruikt voor politieke doelen: het volkslied verbindt mensen plechtig, het strijdlied port zangers en luisteraars op tot kritische standpunten, tot engagement en daden. Ludwig van Beethoven droeg zijn Derde symfonie ‘Eroica’ op aan de ‘democraat’ Napoleon. Totdat die zichzelf tot keizer liet kronen, en Beethoven in woede ontstak en Napoleons naam met veel geweld wegkrabde uit het manuscript. In Brussel werd in 1830 de bevrijdingsopera La Muette de Portici (De stomme van Portici) van Auber uitgevoerd. Het uitzinnig geworden publiek stroomde uit over de straten en eiste luidkeels de onafhankelijkheid van België, die er korte tijd later ook daadwerkelijk kwam. In nazi-Duitsland en in de bezette gebieden als Nederland werd de muziek van joodse componisten als Mendelssohn en Mahler verbannen van de concertprogramma’s. Slechts enkele voorbeelden van een lange lijst. In de serie Muziek & Politiek zijn twee concerten bijeengebracht met politiek getinte muziek.

38


2 concerten in TivoliVredenburg • aanvang 20.15 uur inleiding 19.30 uur • abonnement € 49,• prijs per concert vanaf € 32,• inclusief pauzedrankje en garderobe

M&p

Vrede, oorlog, revolutie en satire In de jaren 1920 gonsde Berlijn van de geëngageerde muziek van Kurt Weill (1900-1950), bij het publiek in Europa vooral bekend geworden door zijn Dreigroschenoper op een tekst van Bertolt Brecht. Met zijn sociaalkritische theater werken stelde het duo de heersende politici en corruptie genadeloos aan de kaak. Nadat in 1933 een van zijn opera’s door de nazi’s werd afgelast, week Weill uit naar Parijs en later naar de Verenigde Staten, waar hij een succesvolle musicalcomponist werd op Broadway. Een vergelijkbaar weinig verheffend mensbeeld brachten Brecht en Weill met Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny op het podium. Weill tekende voor een partituur vol satirische, klassieke clichés, jazz en cabaret. Hier is een suite uit de opera te horen. Als openingswerk gaat de Rapsodie voor orkest van de in Leipzig geboren Hanns Eisler. Vanwege zijn politieke en sociale engagement en zijn lidmaatschap van de Communistische Partij week hij bij het begin van het nazi-regime uit naar New York en Los Angeles. Totdat ook daar in 1948 de beruchte communistenjacht begon en Eisler emigreerde naar de DDR. Een jaar later schreef hij in opdracht van de regering het volkslied van de DDR, Lied über den Frieden, tegenwoordig zonder woorden uitgevoerd en getiteld: Rapsodie.

Bartók

Weill

Na Tsjaikovski’s strijdvaardige Ouverture 1812 gaat half mei muziek die Dmitri Sjostakovitsj op zijn 21ste wijdde aan de Oktoberrevolutie en pas later een symfonie noemde. Ten slotte klinkt de cantate Alexander Nevski van Prokofjev, gebaseerd op filmmuziek die hij oorspronkelijk

Sjostakovitsj

schreef bij het gelijknamige meesterwerk van Sergej Eisenstein. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog behandelde Prokofjev een historisch beladen onderwerp: hoe de Russische held Alexander Nevski in 1242 de Duitse invallers verjoeg.

Markus Stenz

VR IJ DAG 14 N OVE M B E R 2014, 20.15 Radio Filharmonisch Orkest Markus Stenz dirigent Eisler Rapsodie voor orkest Bartók Danssuite Weill Suite Mahagonny

UUR


M&p

Osmo Vänskä

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

39

muzikale m M meesterwerken

8 concerten + 1 gratis extra concert in TivoliVredenburg • aanvang 20.15 uur inleiding 19.30 uur • abonnement € 199,• prijs per concert vanaf € 32,• inclusief pauzedrankje en garderobe

Kostbare hoogtepunten Hoofdrolspelers in de serie Muzikale Meesterwerken zijn het Radio Filharmonisch Orkest, het Groot Omroepkoor, vaste gastdirigenten James Gaffigan en Philippe Herreweghe, en een aantal bijzondere solisten, onder wie de wereld wijd gevierde violiste Janine Jansen, pianist Ronald Brautigam en dirigent Thomas Zehetmair. Daarnaast treden diverse andere Nederlandse orkesten aan, zoals het Residentie Orkest, de Philharmonie Zuidnederland, de Nederlandse Bachvereniging en daarnaast het Chamber Orchestra of Europe. In acht concerten plus een extra concert komen hoogtepunten uit het klassieke repertoire van de afgelopen vier eeuwen tot klinken. Van Bach, Mozart, Schubert, Schumann en Liszt tot Elgar, Sjostakovitsj, Prokofjev en Schnittke. De Zuid-Nederlandse musici hebben zelfs muziek van twee Nederlandse componisten in hun koffer, van Hans Henkemans, in 1913 geboren en afgelopen seizoen al uitgebreid geëerd in De Vrijdag van Vredenburg, en van Jan van Vlijmen, die dit seizoen tien jaar geleden overleed. Een wereldpremière van James MacMillan In het openingsconcert kijkt het Chamber Orchestra of Europe met Maurice Ravel om naar de delicate wereld van de Franse Barok. Om precies te zijn: naar François Couperin, hofklavecinist van de Zonnekoning. Ravel hield van deze 40


Schnittke

Liszt

Schumann

J.S. Bach

Mm

muziek uit een voorbij tijdperk, van de heldere vormen en klare lijnen uit de achttiende eeuw, die ook de eeuw was van Haydn en Mozart. Van die laatste daarom ook zijn jeugdig elegante Derde vioolconcert, gespeeld door Janine Jansen, en na de pauze zijn voor-voor-laatste Symfonie nr. 39. De ‘polystilist’ Alfred Schnittke experimenteerde in zijn Sonate nr. 1 voor viool, strijkers en klavecimbel uit de jaren ’60 met uiteenlopende avant-gardistische westerse stijlen en herinnert en passant aan het vervlogen tijdperk van de Romantiek. En in zijn Moz-Art à la Haydn buigt hij zich met veel esprit over de klassieke grootmeesters van weleer. In november staat een wereldpremière centraal van een werk van de bevlogen Britse componist James MacMillan, gecomponeerd in opdracht van De Vrijdag van Vredenburg. Hij was al geregeld te gast als dirigent. Voor zijn Percussion Concerto komt slagwerker Colin Currie naar Utrecht. Vooraf gaat Liszts heroïsche muziek over de Oekraïense edelman Mazeppa, en na de pauze Schumanns Eerste symfonie met klanken van het ontluikende voorjaar. Mendelssohn, Bach en Henkemans In december komt een minder bekende kant van Felix Mendelssohn aan bod. Geen symfonie of schilderachtige ouverture van zijn hand, maar protestantse kerkmuziek, het genre waarmee

hij bij zijn tijdgenoten vooral bekend stond: zijn Psalm 42 ‘Wie der Hirsch schreit’. Daarnaast leidt gastdirigent Philippe Herreweghe het Groot Omroepkoor en het Radio Filharmonisch Orkest in de katholieke Mis nr. 6 van de Wener Franz Schubert. Zangers en instrumentalisten van de Nederlandse Bachvereniging vullen in januari het podium, samen met de Italiaanse klavecinist/dirigent Fabio Bonizzoni. In het kader van het megaproject All of Bach brengen zij drie cantates van de beroemde Thomascantor uit Leipzig. De Nederlandse componist en pianist Hans Henkemans maakte vooral naam als vertolker van de muziek van Mozart en Debussy. Vanaf 1945 trad hij rond de zestig keer op in het Concertgebouw in Amsterdam en speelde alle pianoconcerten van Mozart voor de radio. Van hem gaat eind januari de gematigd moderne Passacaglia en Gigue voor piano en orkest, gespeeld door Ronald Brautigam. Die soleert aansluitend in het stralende Pianoconcert nr. 26 in D ‘Kroningsconcert’ dat Mozart zelf speelde bij de feestelijke kroning van Leopold II tot keizer, in Frankfurt in 1790. Opnieuw twintigste-eeuwse muziek met Jan van Vlijmens Ommaggio a Gesualdo. Dit eerbetoon aan de Italiaanse renaissancecomponist Carlo Gesualdo da Venosa wordt beschouwd als Van Vlijmens eerste ‘rijpe’ werk, waarin hij de invloeden van zijn grote voor-

beeld wist te sublimeren. Met zijn open klank en zijn spookachtige referenties aan een madrigaal van Gesualdo, bracht dit werk in 1971 een schok van opwinding teweeg. Elgar en een Russische finale Na een concert met Mozart en Reger in februari trekt De Vrijdag van Vredenburg begin april de rode draad voort van eerdere seizoenen: de grootschalige geestelijke werken voor solisten, koor en orkest van de Engelse romanticus Edward Elgar. Na The Apostles, The Dream of Gerontius, The Light of Life en The Music Makers gaat nu The Kingdom. Half mei klinkt na Tsjaikovski’s strijdvaardige Ouverture 1812 muziek die Sjostakovitsj op zijn 21ste wijdde aan de Oktoberrevolutie. Ten slotte gaat de cantate Alexander Nevski van Prokofjev, gebaseerd op filmmuziek die hij oorspronkelijk schreef bij het gelijknamige meesterwerk van Sergej Eisenstein. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog behandelde Prokofjev een historisch beladen onderwerp: hoe de Russische held Alexander Nevski in 1242 de Duitse invallers verjoeg. Zo sluit een geheel Russisch programma de serie Muzikale Meesterwerken af.

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

41

Mm

muzikale meesterwerken

ZATE R DAG 11 O KTO B E R 2014, 20.15 U U R Chamber Orchestra of Europe Janine Jansen viool Ravel Le tombeau de Couperin Mozart Derde vioolconcert Schnittke Sonate voor viool en strijkorkest Schnittke Moz-Art à la Haydn Mozart Symfonie nr. 39


VR IJ DAG 16 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R Nederlandse Bachvereniging Fabio Bonizzoni dirigent Maria Keohane sopraan Markus Flaig bas Bach Ich will den Kreuzstab gerne tragen, BWV 56 Bach Selig ist der Mann, BWV 57 Bach Ich bin vergnügt mit meinem Glücke, BWV 54 Muffat Concerto grosso nr. 12 in G ‘Propitia sydera’

VR IJ DAG 7 N OVE M B E R 2014, 20.15 U U R Janine Jansen Radio Filharmonisch Orkest James Gaffigan dirigent Colin Currie slagwerk Liszt Mazeppa MacMillan Percussion Concerto (opdrachtwerk De Vrijdag van Vredenburg, Radio Filharmonisch Orkest, Orchestre nationale du Capitole de Toulouse, Philharmonia Orchestra, Cabrillo Festival Orchestra, Orquestra Sinfônica do Estado de São Paulo en Baltimore Symphony Orchestra - wereldpremière) Schumann Eerste symfonie

Fabio Bonizzoni

VR IJ DAG 3 0 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R Philharmonie Zuidnederland Daniel Smith dirigent Ronald Brautigam piano Joe Puglia viool Henkemans Passacaglia en Gigue, voor piano en orkest Mozart Pianoconcert nr. 26 in D ‘Kroningsconcert’ Van Vlijmen Ommaggio a Gesualdo, voor viool en zes instrumentale groepen Mozart Symfonie nr. 35 in D ‘Haffner’

James Gaffigan

Ronald Brautigam

VR IJ DAG 12 D EC E M B E R 2014, 20.15 U U R Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Philippe Herreweghe dirigent Christina Landshamer sopraan Ingeborg Gillebo mezzosopraan Maximilian Schmitt tenor Sebastian Kohlhepp tenor Florian Boesch bas Mendelssohn Psalm 42 ‘Wie der Hirsch schreit’ Schubert Mis nr. 6 in Es, D 950

42


VR IJ DAG 13 F E B R UAR I 2015, 20.15 U U R Residentie Orkest Thomas Zehetmair dirigent Martine van der Loo fluit Danielle Riegel harp Mozart Adagio en fuga KV 546 Mozart Concert voor fluit, harp en orkest KV 299 Reger Variaties over een thema van Mozart

Ingeborg Gillebo

Mm

Thomas Zehetmair

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

43

Mm


Elgar

VR IJ DAG 3 AP R I L 2015, 20.15 U U R

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor leden van het Vlaams Radio Koor Edward Gardner dirigent Edith Haller sopraan (The blessed Virgin) Elizabeth DeShong mezzosopraan (Mary Magdalene) Stuart Skelton tenor (St. John) Christopher Maltman bariton (St. Peter) The Kingdom

2014 | 2015 3 familieconcerten in TivoliVredenburg voor kinderen van 6 tot 12 jaar en hun ouders/verzorgers, tantes, ooms, oma’s en opa’s. drie concerten kinderen: € 33,- (los concert 13,50) | volwassenen: € 41,- (los concert 16,50)

Stuart Skelton


EXTRA CONCERT

Monteverdi

Lautten Compagney Berlin Ensemble Amarcord Wolfgang Katschner dirigent Vespro della Beata Vergine


Metropole Orkest & Percossa

De artiesten van Percossa zijn dol op avontuur en maken van elk voorwerp een slagwerkinstrument. Ze zien en horen overal muziek in. Gevoel voor ritme zit hen in het bloed, net als gevoel voor dans, theater en acrobatiek. Het Metropole Orkest voegt er de mooiste muziek aan toe. Samen brengen ze een spectaculair, virtuoos programma voor jong en oud.

De Veiling van Moesorgski

ZONDAG 21 DECEMBER 11.00 UUR VR IJ DAG 26 S E PTE M B E R 2014, 20.15 U U R

ZONDAG 22 MAART 11.00 UUR

ZONDAG 19 APRIL 11.00 UUR

Osmo Vänskä

44

De Magische Muziekfabriek is de leukste fabriek van Nederland, en de muzikaalste. De mensen die er werken zijn allemaal artiesten en ze werken met dingen die in geen enkele andere werkplaats bij elkaar worden gebracht: orkestmuziek, verhalen, acrobatiek, dans, theater, meezingers en nog veel meer waar kinderen blij van worden.

Alle dagen Kerstmis

Instrumentaal ensemble van het Radio Filharmonisch Orkest en Groot Omroepkoor Margrith Vrenegoor regie Har Smeets verteller Bij Kerst hoort natuurlijk een kerstverhaal. Een verhaal dat doet denken aan ‘Alleen op de wereld’, maar waarin uiteindelijk alles goed komt, anders is het geen kerstverhaal. Een verteller en een Kerstorkest volgen een jongen die met zijn hond op zoek is naar een huis, warmte, een plek waar ze welkom zijn. Er komen veel kerstliedjes voorbij en iedereen tussen 6 en 100 mag meezingen. Lautten Compagney Berlin

Amersfoorts Jeugd Orkest Thijs Maas script Pepijn Cladder regie Rolf Buijs dirigent Viktor Hartmann en Modest Moesorgski zijn jonge, ambitieuze kunstenaars. Viktor schildert en Modest componeert. Samen gaan ze de wereld veroveren. Maar houdt hun vriendschap stand als Modest beroemd wordt en triomfen viert? Kunnen ze dan nog samenwerken? De Veiling van Moesorgski vertelt het verhaal achter Moesorgski’s beroemde ‘Schilderijententoonstelling’, een verhaal over vriendschap, verraad en vergeving, met een hoofdrol voor de muziek.

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

45

Het Radio Filharmonisch Orkest, in 1945 opgericht door Albert van Raalte, werd achtereenvolgens geleid door de chef-dirigenten Paul van Kempen, Bernard Haitink, Jean Fournet, Willem van Otterloo, Hans Vonk, Sergiu Comissiona, Edo de Waart en Jaap van Zweden. Sinds het seizoen 2012-2013 is Markus Stenz chef-dirigent. Het orkest wist bovendien een aantal befaamde gastdirigenten aan zich te binden, onder wie Leopold Stokowski, Kirill Kondrasjin, Antal Doráti, Riccardo Muti, Kurt Masur, Mariss Jansons, Michael Tilson Thomas, Gennady Rozhdestvensky en Valery Gergiev. De jonge Amerikaan James Gaffigan is vaste gastdirigent sinds het seizoen 2011-2012. In december 2013 verlengde hij zijn verbintenis met het orkest tot 2018.

Radio Filharmonisch Orkest chef-dirigent markus stenz

46


Het orkest onderhoudt nog altijd speciale contacten met dirigenten die een belangrijke rol in zijn geschiedenis hebben gespeeld. Niet voor niets verleende het bijzondere eretitels aan Jaap van Zweden (honorary chief conductor), Edo de Waart (eredirigent) en Bernard Haitink, die in december 2012 het beschermheerschap heeft aanvaard. De laatste viert op 6 september 2014 zijn zestigjarig dirigentenjubileum, mét het Radio Filharmonisch Orkest, als opening van het nieuwe Zaterdag Matinee-seizoen. Van een groot aantal composities verzorgde het Radio Filharmonisch Orkest de eerste uitvoering. Het betreft werken van niet de minste componisten: van Messiaen, Berio, Boulez, Henze, Carter en Oestvolskaja tot Adams, Birtwistle, Adès,

De Raaff, Verbey, Vriend en Rijnvos. Het orkest heeft bovendien een indrukwekkende plaat- en cd-catalogus opgebouwd. Op verschillende labels verschenen vanaf de jaren ’70 legendarische grammofoonplaten met dirigenten als Stokowski, Doráti en Fournet. Opnamen van onder meer de complete symfonieën van Mahler onder leiding van Edo de Waart verschenen op cd, alsook een unieke Wagner-box, plus orkestwerken van Rachmaninov. Cd’s met werken van hedendaagse componisten als Jonathan Harvey, Klas Torstensson en Jan van Vlijm en werden onderscheiden met prijzen en eervolle vermeldingen. Met dirigent Mark Wigglesworth realiseerde het orkest, samen met het BBC National Orchestra of Wales, een integrale Sjostakovitsj-serie. Met Jaap van Zweden legde het orkest een Bruckner-cyclus vast, en ook alle symfonieën van Karl Amadeus Hartmann – vorig seizoen uitgevoerd in de NTR ZaterdagMatinee – zijn inmiddels op cd verschenen. Onder leiding van James Gaffigan zullen de zeven symfonieën van Prokofjev worden opgenomen. In de afgelopen jaren werden opnamen van Wagners Lohengrin, Die Meistersinger von Nürnberg en Parsifal (door het RFO onder Jaap van Zweden uitgevoerd in de NTR ZaterdagMatinee) lovend ontvangen; de live-registratie van Parsifal werd onderscheiden met de Edison Klassiek 2012 in de categorie Opera. Een opname van Martins opera Der Sturm, in 2008 uitgevoerd in de NTR ZaterdagMatinee, werd bekroond met de International Classical Music Award 2012. www.radiofilharmonischorkest.nl s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

47

Groot Omroepkoor chef-dirigent gijs leenaars

48


Al sedert zijn oprichting, kort na de Tweede Wereldoorlog, is het Groot Omroepkoor het enige koor dat het grote koor-symfonische repertoire op professionele wijze uitvoert. Het koor is nauw verbonden met de Publieke Omroep; het merendeel van de concerten vindt dan ook plaats in de omroepseries: de NTR ZaterdagMatinee, De Vrijdag van Vredenburg en Het Zondagochtend Concert. Het repertoire in deze series beweegt zich tussen hedendaags werk – vaak opdrachtwerken aan Nederlandse componisten zoals Wagemans, Visman, Roukens, Laman en Vleggaar en premières van werk van hedendaagse buitenlandse componisten, onder wie MacMillan, Henze en Adams – en al ‘klassieke’ twintigste-eeuwse componisten als Boulez, Stockhausen, Kagel, Ligeti en Messiaen. Op het programma staan daarnaast vele hedendaagse en negentiende-eeuwse opera’s en het romantische repertoire. Uiteraard wordt daarbij samengewerkt met de beste orkesten: in de omroepseries doorgaans met het Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van chef-dirigent Markus Stenz en gastdirigenten als Jaap van Zweden, Edo de Waart, James Gaffigan en Vladimir Jurowski. Ook met het Koninklijk Concertgebouworkest bestaat een lange en zeer gewaarde samenwerking. De vele concerten met Bernard Haitink, Riccardo Chailly en Nikolaus Harnoncourt maken deel uit van het collectieve muzikale

geheugen van het koor. Met Mariss Jansons bestaat een warme band. Naar aanleiding van een uitvoering van Mahlers Tweede symfonie schreef de ‘Amsterdamse’ chef-dirigent enthousiast over ‘the exceptionally high level of this choir.’ Van het Groot Omroepkoor wordt een zeer grote muzikale en vocale flexibiliteit verwacht. Bij het realiseren daarvan speelt chef-dirigent Gijs Leenaars een belangrijke rol. Hij is verantwoordelijk voor de vocale en artistieke ontwikkeling van het koor en is erop gericht dat uiteenlopend repertoire artistiek en vocaal stijlgetrouw, en naar de wens van de orkestdirigent, kan worden uitgevoerd. Gijs Leenaars zelf zal het koor dit seizoen dirigeren in concerten met werken van Verdi, Torstensson en Pizetti (NTR ZaterdagMatinee, 21 maart 2015) en Dusapin, Escher en Brahms (De Vrijdag van Vredenburg 27 maart 2015). Sigvards Klava dirigeert een concert met muziek van onder anderen Pärt en Rachmaninov (31 oktober 2014, De Vrijdag van Vredenburg). Ook op diverse cd-registraties is het Groot Omroepkoor te horen in een veelzijdig repertoire: er zijn opnamen van werk van onder anderen Keuris, Diepenbrock, Mahler, Wagner, Elgar, Rihm en Poulenc. De cd-opname van James MacMillans Sun-Dogs voor koor a cappella onder leiding van Celso Antunes werd in vakbladen uit de gehele wereld zeer lovend beschreven. www.grootomroepkoor.nl s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

49

CHRONOLOGISCH OVERZICHT s e i z o e n

Het Idee AVRO Klassiek TROS Klassiek Hemelse muziek Groot Omroepkoor TROS Vocaal Muzikale Meesterwerken Muziek & Politiek

2014 - 2015

vrijdag 31 oktober 2014

Jacobikerk

Groot Omroepkoor met Pärt en Rachmaninov

openingsconcert

vrijdag 19 september 2014 Toneel en kerk

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Michael Schønwandt, dirigent Eva Hornyáková, sopraan Janina Baechle, mezzosopraan Benjamin Hulett, tenor Andrew Schroeder, basbariton Berlioz: Le roi Lear Wagenaar: Aveux de Phèdre Dvořák: Mis opus 86 Zie pag. 25, 30

vrijdag 26 september 2014 De Vespers van Monteverdi

Lautten Compagney Berlin Ensemble Amarcord Wolfgang Katschner, dirigent Monteverdi: Vespro della Beata Vergine Zie pag. 44

zaterdag 4 oktober 2014 Muziek en beeld

Radio Filharmonisch Orkest Mark Wigglesworth, dirigent Christopher Maltman, basbariton Schönberg: Begleitmusik zu einer Lichtspielszene Rachmaninov: Dodeneiland Mahler: Rückert-Lieder Stravinsky: De Vuurvogel (suite 1945) Zie pag. 21 50 50

zaterdag 11 oktober 2014 Heldere vormen en lijnen met Janine Jansen

Chamber Orchestra of Europe Janine Jansen, viool Ravel: Le tombeau de Couperin Mozart: Derde vioolconcert Schnittke: Sonate voor viool en strijkorkest - Moz-Art à la Haydn Mozart: Symfonie nr. 39 Zie pag. 42

donderdag 16 oktober 2014 Mahler V en de goudglinstering van Korngold

Radio Filharmonisch Orkest Markus Stenz, dirigent Vilde Frang, viool Ives: The unanswered question Korngold: Vioolconcert Mahler: Vijfde symfonie Zie pag. 19

vrijdag 24 oktober 2014 Frans Brüggen 80!

Orkest van de Achttiende Eeuw Cappella Amsterdam Frans Brüggen, dirigent Janusz Olejniczak, piano Ilse Eerens, sopraan Rosanne van Sandwijk, mezzosopraan Jan Kobow, tenor Haydn: Symfonie nr. 82 ‘L’ours’ Chopin: Tweede pianoconcert Mozart: Mis in c, KV 427 ‘Grote’ Zie pag. 25, 36


Groot Omroepkoor Sigvards Klava, dirigent Leo van Doeselaar, orgel Pärt: Solfeggio - Nunc dimittis Da pacem Domine Bach: Toccata in d ‘Dorische’ BWV 538/I - ‘Vater unser im Himmelreich’ uit Dritter Clavierübung BWV 682 Rachmaninov: Liturgie van Johannes Chrysostomos Zie pag. 33, 37

vrijdag 7 november 2014 Schumanns ‘Lentesymfonie’ en een slagwerkconcert

Radio Filharmonisch Orkest James Gaffigan, dirigent Colin Currie, slagwerk Liszt: Mazeppa MacMillan: Percussion Concerto (wp) Schumann: Eerste symfonie Zie pag. 14, 42

vrijdag 14 november 2014 Engagement en antinationalisme

Radio Filharmonisch Orkest Markus Stenz, dirigent Eisler: Rapsodie voor orkest Bartók: Danssuite Weill: Suite Mahagonny Zie pag. 27, 39

vrijdag 21 november 2014 Zinderende Mendelssohn en melancholieke Brahms

Concertgebouw Kamerorkest Amihai Grosz, altviool Mendelssohn: Sinfonia nr. 10 in b Schubert: Sonate ‘Arpeggione’, bewerking voor altviool en strijkorkest

Dvořák: Nocturne Brahms: Strijkkwartet in a opus 51 nr. 2 Zie pag. 19

vrijdag 28 november 2014 Bruckner VII en een ode aan TivoliVredenburg

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Markus Stenz, dirigent Roukens: The Building of the Temple (wp) Bruckner: Zevende symfonie Zie pag. 25

vrijdag 12 december 2014 Herreweghe brengt Schubert-mis

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Philippe Herreweghe, dirigent Christina Landshamer, sopraan Ingeborg Gillebo, mezzosopraan Maximilian Schmitt, tenor Sebastian Kohlhepp, tenor Florian Boesch, bas Mendelssohn: Psalm 42 ‘Wie der Hirsch schreit’ Schubert: Mis nr. 6 in Es, D 950 Zie pag. 19, 29, 42

vrijdag 19 december 2014 Beethovens Pastorale maar dan door Ludwig

Ludwig Lucie Horsch, blokfluit Haydn: Zesde symfonie ‘Le matin’ Vivaldi: Concerto per flautino RV 443. Bach: ‘Jesu richte mein Beginnen’ uit het Weihnachts oratorium BWV 248 Beethoven: Zesde symfonie ‘Pastorale’ Zie pag. 26

vrijdag 9 januari 2015 Dagdromen en extase

Radio Filharmonisch Orkest Markus Stenz, dirigent Imogen Cooper, piano Schönberg: Fünf Orchesterstücke, opus 16 Ravel: Pianoconcert in G Debussy: Prélude à l’aprèsmidi d’un faune Skrjabin: Le poème de l’extase

D ‘Kroningsconcert’ Van Vlijmen: Ommaggio a Gesualdo, voor viool en zes instrumentale groepen Mozart: Symfonie nr. 35 in D ‘Haffner’ Zie pag. 14, 43

Zie pag. 14, 26

vrijdag 16 januari 2015 Nederlandse Bachvereniging - bijna louter Bach

Nederlandse Bachvereniging Fabio Bonizzoni, dirigent Maria Keohane, sopraan Markus Flaig, bas Bach: Ich will den Kreuzstab gerne tragen, BWV 56 - Selig ist der Mann, BWV 57 - Ich bin vergnügt mit meinem Glücke, BWV 84

Muffat: Concerto grosso nr. 12 in G ‘Propitia sydera’ Zie pag. 29, 43

vrijdag 23 januari 2015 Styx en Lobgesang

vrijdag 6 februari 2015 Verdi’s geestelijke vierling

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Pietari Inkinen, dirigent Grazia Doronzio, sopraan Wagner: Ouverture Parsifal Respighi: Fontane di Roma Verdi: Quattro pezzi sacri Zie pag. 26, 29, 36

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Markus Stenz, dirigent Rosemary Joshua, sopraan Rosanne van Sandwijk, sopraan Attilio Glaser, tenor Maxim Rysanov, altviool Kantsjeli: Styx, voor altviool, koor en orkest Mendelssohn: Tweede symfonie ‘Lobgesang’

vrijdag 13 februari 2015 Mozart en Reger blikken terug

Philharmonie Zuidnederland Daniel Smith, dirigent Ronald Brautigam, piano Joe Puglia, viool Henkemans: Passaglia en Gigue, voor piano en orkest Mozart: Pianoconcert nr. 26 in

Radio Filharmonisch Orkest Jukka-Pekka Saraste, dirigent Gautier Capuçon, cello Tsjaikovski: Rococo-variaties Kernis: Air Sibelius: Tweede symfonie

Residentie Orkest Thomas Zehetmair, dirigent Martine van der Loo, fluit Danielle Riegel, harp Mozart: Adagio en fuga KV 546 - Concert voor fluit, harp en orkest KV 299 Reger: Variaties over een thema van Mozart

Zie pag. 20, 36

Zie pag. 43

vrijdag 30 januari 2015 Kroningsconcert met 60-jarige Brautigam

vrijdag 20 februari 2015 Tsjaikovski goes ‘rococo’, en een super-Finse Sibelius

Zie pag. 20

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

51

CHRONOLOGISCH OVERZICHT

vrijdag 27 februari 2015 Vier nieuwe jaargetijden

Amsterdam Sinfonietta Terje Tønnesen, leiding & viool Grieg: Holberg-suite Janáček: Tweede strijkkwartet ‘Intieme brieven’ (versie voor strijkorkest) Vivaldi/Tønnesen: De vier Jaargetijden (versie voor viool, strijkorkest, prepared klavecimbel, elektronica en slagwerk) Zie pag. 27

vrijdag 13 maart 2015 Zelden gehoorde Brahms, Janáček en Stravinsky

Groot Omroepvrouwenkoor Instrumentaal ensemble Radio Filharmonisch Orkest Pieter-Jelle de Boer, dirigent Janáček: Vlčí stopa (Het wolvenspoor) - Belveder uit ‘Hradčanské písničky’ Stravinsky: Cantate Brahms: Vier Lieder aus dem Jungbrunnen (uit opus 40) Schumann: Drei Lieder op. 114 Schubert: Ständchen Zie pag. 33

vrijdag 20 maart 2015 Lustige Streiche van Strauss en Haydn

Radio Filharmonisch Orkest Markus Stenz, dirigent Tabea Zimmermann, altviool Haydn: Symfonie nr. 94 ‘Paukenslag’ Hindemith: Der Schwanendreher De Leeuw: Mouvements rétrogrades R. Strauss: Till Eulenspiegels lustige Streiche Zie pag. 27 52 52

vrijdag 17 april 2015 Sjostakovitsj’ eerste symfonie na Stalin

Radio Filharmonisch Orkest Olari Elts, dirigent Kari Kriikku, klarinet Tüür: De profundis (np) Saariaho: D’om le vrai sens (np) Sjostakovitsj: Tiende symfonie Zie pag. 15

donderdag 26 maart 2015 Het onuitblusbare

Rotterdams Philharmonisch Orkest Thomas Søndergård, dirigent Martin Fröst, klarinet Jeths: nieuw werk Mozart: Klarinetconcert in A, KV 622

Nielsen: Vierde symfonie ‘Het onuitblusbare’ Zie pag. 20

vrijdag 27 maart 2015 Groot Omroepkoor: Brahms, Escher en meer

Groot Omroepkoor Instrumentaal ensemble Radio Filharmonisch Orkest Gijs Leenaars, dirigent Escher: Ciel, air et vents Varèse: Octandre Dusapin: Dona eis Brahms: Fünf Gesänge opus

vrijdag 24 april 2015 Feestelijk voorjaar: Dances, Folk Songs & Amor

Ludwig Cristina Zavalloni, sopraan Remy van Kesteren, harp Ravel: Introduction et Allegro Berio: Sequenza - Folk Songs Louis Andriessen: Dances Debussy: La plus que lente Falla: El amor brujo Zie pag. 21

vrijdag 15 mei 2013 Odes aan het machtige Rusland

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Osmo Vänskä, dirigent Meredith Arwady, mezzosopraan Tsjaikovski: Ouverture 1812 Sjostakovitsj: Tweede symfonie ‘Aan de Oktoberrevolutie’ Prokofjev: Alexander Nevski Zie pag. 37, 39, 44

104

KV 270 Zie pag. 15, 33

vrijdag 29 mei 2015 De Fantasie & het Paradijs

Mozart: Divertimento in Bes

slotconcert

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor James Gaffigan, dirigent Berlioz: Tristia, voor koor en orkest Verbey: Elysium voor koor en orkest (wp) Berlioz: Symphonie fantastique

vrijdag 3 april 2015 Pasen met The Kingdom

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor leden van het Vlaams Radio Koor Edith Haller, sopraan Elizabeth DeShong, mezzosopraan Stuart Skelton, tenor Christopher Maltman, bariton Edward Gardner, dirigent Elgar: The Kingdom

Zie pag. 15, 21

Zo bestelt u uw

abonnement 2014-2015 Per post

Wijzigingen voorbehouden

Stuur uw bestelformulier in een gesloten enveloppe zonder postzegel naar: Abonnementenservice TivoliVredenburg, Antwoordnummer 836, 3500 VB Utrecht.

Levende muziek is mensenwerk. Wijzigingen in de aangekondigde programma’s zijn soms onvermijdelijk. Als abonnee krijgt u de agenda van TivoliVredenburg thuisgestuurd. Daarin staan de actuele gegevens vermeld. Bij ingrijpende wijzigingen in het programma krijgt u (indien tijdig bekend) bericht per brief of per e-mail.

Via internet

U kunt uw concertseries ook direct via de website van TivoliVredenburg bestellen: www.tivolivredenburg.nl.

Vragen?

Uw bestelling wordt door ons op volgorde van binnenkomst verwerkt volgens het bestbeschikbare-plaats-systeem. Waar mogelijk wordt met uw plaatsvoorkeur rekening gehouden. U ontvangt uw abonnement(en) tijdig per post. Let op: abonnementen kunnen niet telefonisch of aan de kassa worden gekocht. Samen bestellen

Wilt u in de zaal naast uw bekende(n) zitten? Hecht dan de bestelformulieren aan elkaar en stuur ze in één enveloppe retour. Zorg ervoor dat op elk formulier een rekeningnummer en handtekening staan.

Telefoon: 030 2314544 (ma t/m za 12.00 - 17.00 uur) De kassa

De kassa is gehuisvest in TivoliVredenburg, Vredenburgkade 11, 3511 WB Utrecht. Bij het uitkomen van deze brochure zijn de definitieve openingstijden van de kassa nog niet bekend. Wij vragen u dan ook vriendelijk de website van TivoliVredenburg te raadplegen voor de meest actuele informatie. www.tivolivredenburg.nl

NP: NEDERLANDSE PREMIÈRE WP: WERELDPREMIÈRE

Zie pag. 30, 37, 44


s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

53

Plattegrond Grote Zaal TivoliVredenburg

54


De Vrijdag van Vredenburg 2014-2015

Bestelformulier

s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

55

Bestelformulier De Vrijdag van Vredenburg

2014|2015 Concertlocatie De Vrijdag van Vredenburg is een productie Serie De Vrijdag van Vredenburg Prijs TivoliVredenburg van AVROTROS in samenwerking met Het Idee x 125,- Vredenburgkade 11 Radio 4, de Stichting Omroep Muziek en AVRO Klassiek x 199,- 3511 WB Utrecht TivoliVredenburg. De concerten worden live

Totaal

TROS Klassiek x 199,- Hemelse muziek x 129,- Kaartverkoop en reserveren Groot Omroepkoor x 75,- Abonnementen via het bestelformulier Radio 4 TROS Vocaal x 146,- achterin de brochure of via de kassa van Op Radio 4 kunt u 24 uur per dag genieten Muziek & Politiek x 49,- TivoliVredenburg Utrecht: 030 2314544. van klassieke muziek. Met de juiste afwisseling TROS Muzikale Meesterwerken x 199,- Online reserveren: www.vredenburg.nl van licht klassiek, korte topstukPasse-partout (Alle 30 actualiteiten, Vrijdag van Vredenburgconcerten) x 480,-

uitgezonden op Radio 4.

of www.tivolivredenburg.nl ken uit de archieven van de klassieke muziek in De hetMagische Radio 4 Concerthuis, de nieuwste Muziekfabriek Programmering en productie cd’s en de beste concerten uit ’s werelds Kinderen x 33,- Radio 4 concertseries concertzalen. Radio 4 neemt jaarlijks ruim Volwassenen x 41,-

Productie Manon Tuynman, Chris van de Ven, 300 concerten op en organiseert zelf ook Anita Wijnen concertseries: DeenVrijdag van Vredenburg, de Vaste verzendadministratiekosten 4,00 Programmaboekjes Clemens Romijn, Totaal € NTR ZaterdagMatinee, Het Zondagochtend Onno Schoonderwoerd Betaling per eenmalige machtiging Marketing en communicatie Anne Marie van Doorn Concert en De Magische Muziekfabriek. (De Vrijdag van Vredenburg), Gemma Jansen Hierbij verleen ik een eenmalige machtiging aan TivoliVredenburg Utrecht om (NTR ZaterdagMatinee) het totaalbedrag af te schrijven van mijn rekeningnummer. Informatie programmering & reacties Presentatie Radio 4 Maartje Stokkers, Mark Brouwers IBAN: online: radio4.nl/concertagenda Randprogrammering Radio 4 Thea Derks, Myrthe van Dijk, Viktor Striker & www.devrijdagvanvredenburg.nl Eindredactie Radio 4 AVROTROS Tim Moen e-mail : [email protected] Naam Financiële administratie Anneke de Vries twitter: @VVVredenburg Casting director Mauricio Fernández Adres facebook: De Vrijdag van Vredenburg Programmering De Vrijdag van Vredenburg, De Magische Muziekfabriek en omroepconcerten postadres: De Vrijdag van Vredenburg Postcode Woonplaats in Het Zondagochtend Concert Astrid in ’t Veld Stichting Omroep Muziek Programmering omroepconcerten Holland Festival Telefoon 33 Heuvellaan Robert Nasveld Postbus 125 Programmering NTR Zaterdagmatinee en artistiek E-mail leider Kees Vlaardingerbroek 1217 JL Hilversum Directeur Stichting Omroep Muziek Stan Paardekooper

Datum

Norbert Croonenberg Van der Weij bv, Hilversum

colof on

ontwerp

Clemens Romijn eindredactie Philip Leussink omslagillustratie Robert Delaunay, ‘Rythm No. 3’ (1938) Gouache fotografie Susie Ahlburg, Gregory Batardon, Blunderbuss - Anna Julia Granberg, Marco Borggreve, Simon van Boxtel, Dan Brady, Ingo Caly, Pia Clody, Janis Deinats, Greg Helgeson, Matt Hennek, Juri Hiensch, Harald Hoffmann - Decca, Riita Ince, Klapstuk beeldmakers, Nikolaj Lund, Harrisson Parrot, Franca Pedrazzetti, Foppe Schut, Annelies van der Vegt, Molina Visuals, Hans van der Woerd, John Wright, Ida Zenner.

druk

tekst

Fotografen en andere rechthebbenden die menen rechten te kunnen ontlenen aan deze uitgave, wordt verzocht contact op te nemen met de uitgeefster. © 2014 De Vrijdag van Vredenburg, Hilversum Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt in enige vorm zonder voorafgaande toestemming van de uitgeefster.

Handtekening Sommige concerten maken deel uit van meer dan één serie. Indien u abonnementen bestelt voor series waarin concerten dubbelen, dan zorgt TivoliVredenburg voor correcte verrekening. Stuur dit bestelformulier in een gesloten enveloppe zonder postzegel naar: Abonnementenservice TivoliVredenburg, Antwoordnr. 836, 3500 VB Utrecht

56


s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15

57

30 CONCERTEN TivoliVredenburg

58


seizoen

Recommend Documents