Meld misbruik op www.saxionstudent.nl
Saxionstudent.nl Blok1 Wat is recht? Het geheel van rechtsregels gericht op het voorkomen, beheersen en oplossen van conflicten; geven van een rechtsverhouding tussen partijen. Deze regels zijn vastgesteld en afdwingbaar. Indelingen in het recht: Nationaal Internationaal Publiek, regels over organisatie, overheid en regels over de verhouding tussen de overheid en burgers (altijd dwingend recht) Privaat, regelt geschillen tussen burgers onderling Dwingend, niet afwijken Aanvullend, wel afwijken, partijen moeten deze regels naleven, tenzij ze zelf een regeling hebben getroffen Materieel, alle rechten en plichten van de burgers Formeel, procedure en regels Koopovereenkomst = altijd privaatrecht
Strafrecht: Art. 1 W.v.Strafrecht; geen straf zonder voorafgaande wetsbepaling NE BIS IN IDEM; iemand mag niet 2x voor hetzelfde strafbare feit vervolgd worden
Hoe komt de verdachte van een strafbaar feit uiteindelijk voor de rechter? Opsporingsfase informatie verzamelen (politie) Vervolgingsfase officier van justitie, werkzaam bij het O.M. legt het voor bij de strafrechter Art. 167 strafvordering; opportuniteitsbeginsel er kan besloten worden om niet te vervolgen i.v.m. ontbreken van bewijs. Art 12. strafvordering; hier kun je bezwaar maken als jouw zaak niet wordt vervolgd.
Rechterlijke macht in burgerlijke zaken:
Rechtbank
Hoge raad Gerechtshof Rechtbank Sector Kanton
Meld misbruik op www.saxionstudent.nl
Saxionstudent.nl Blok1 1. Absolute competentie vorderingen art 93 W.v.Rv. t/m € 5000 uit arbeidsovk, huurovk en huurkoopovk., ongeacht het bedrag Rechtbank Sector Kanton boven € 5000 rechtbank 2. Relatieve competentie rechter vd woonplaats van de gedaagde art. 99 W.v.Rv. uitzondering art 101 W.v.Rv. (consumentenzaken) Eiser is consument Rechter van woonplaats eiser is mede bevoegd Voorbeeld: Een werknemer heeft € 6000 loon tegoed van zijn werkgever. Welke rechter is absoluut en relatief bevoegd? Absoluut: Rechtbank Sector Kanton, want het gaat om een arbeidsovk (art 93 W.v.Rv) Relatief: Waar? Hoofdregel: woonplaats gedaagde dus Enschede (art 99 W.v.Rv) Voorbeeld: Amsterdam ----------------------------------------------------------------- Groningen Koper Auto € 8000 Verkoper/eiser Enschede (koopprijs wordt niet betaald) Absoluut: Rechtbank, want boven € 5000 Relatief: Amsterdam en/of Groningen
Rechtsmiddelen: 1. Verzet Als gedaagde niet verschijnt verstekvonnis Bij dezelfde rechter < 14 dagen 2. Hoger beroep < 3 maanden “één stap hoger” In volle omvang: feiten + recht Slechts 1 keer per zaak > € 1750 3. Beroep in cassatie < 3 maanden Alleen recht
Meld misbruik op www.saxionstudent.nl
Saxionstudent.nl Blok1 Beginselen van behoorlijk procesrecht: 1. Openbaarheid De zitting is openbaar = hoofdregel 2. Rechter is lijdelijk Rechter gaat ervan uit van wat de partijen aandagen 3. Horen van beide partijen Partij A moet B een “uitnodiging” sturen (dagvaarding) 4. Verplichte procesvertegenwoordiging Strafrecht advocaat niet persé Privaatrecht advocaat MOET o Uitzonderingen: gedaagde en rechtbank sector kanton 5. Procedure is niet gratis Griffier rechter betalen, kosten advocaat en de dagvaarding Kort geding voor spoedeisend belang en is informeel Privaatrechterlijke procedure voorlopige voorziening en wordt gedaan door 1 rechter
Onrechtmatige daad:
art 6:162 BW
1. Onrechtmatigheid Inbreuk op een recht Strijd met de wet Strijd met een ongeschreven norm
art 6:162 lid 2
Soms kan de onrechtmatigheid worden opgeheven als er sprake is van een rechtvaardigingsgrond. 2. Toerekening Schuld De wet Verkeersopvattingen
art 6:162 lid 3
3. Schade Materieel en immaterieel
art 6:95 en verder
4. Causaal verband Is het redelijk om de schade aan de dader toe te rekenen?
art 6.98
5. Relativiteit art. 6.163 Bij een o.d. wordt altijd een norm geschonden; wet, recht of ongeschreven norm. Jij als benadeelde moet aantonen dat deze geschonden norm ook jouw belangen beschermde.
Meld misbruik op www.saxionstudent.nl
Saxionstudent.nl Blok1 Kwalitatieve aansprakelijkheid: Aansprakelijkheid van en voor kinderen;
o o
Kinderen t/m 13 jaar Zelf nooit aansprakelijk Ouders risicoaansprakelijk
o o
Kinderen van 14 en 15 jaar Zelf eventuele aansprakelijkheid art 6:162 Ouders zijn aansprakelijk, tenzij ze zich kunnen disculperen art. 6:169 lid 2
o o
Kinderen van 16 jaar en ouder Zelf eventueel aansprakelijk art 6:162 Ouders niet (kwalitatief) aansprakelijk
art. 6:164 art. 6:169 lid 1, noemt als voorwaarde ‘doen’
Aansprakelijkheid voor ondergeschikten: De werkgever is risicoaansprakelijk
Art. 6:170 voorwaarden:
Art. 6.170 lid 1 1. Fout van de ondergeschikte 2. Kans op de fout vergroot door de werkopdracht 3. Zeggenschap
(2 + 3 = functioneel verband)
Art. 6:170 lid 2 1. Fout van de ondergeschikte 2. Ter vervulling van de opgedragen taak art 6:170 lid 3 regres!
Aansprakelijkheid voor niet-ondergeschikten:
Art. 6:171
1. Fout van de niet-ondergeschikte 2. Ter vervulling van het bedrijf van de opdrachtgever (= functioneel verband)
Aansprakelijkheid voor vertegenwoordigers:
Art 6:172
1. Fout van de vertegenwoordiger 2. Ter uitoefening van de vertegenwoordigingsbevoegdheid (= functioneel verband)
Meld misbruik op www.saxionstudent.nl
Saxionstudent.nl Blok1 Art. 6:173 : gebrekkige zaken Art. 6:174 : opstallen Art. 6:179 : dieren
Hoofdregel bij deze 3 de bezitter is risicoaansprakelijk
Uitzonderingen: Art. 6:181, wordt de zaak/dier/opstal bedrijfsmatig gebruikt, dan is de gebruiker aansprakelijk en niet de bezitter Art. 6:183, als de bezitter jonger is dan 14 jaar dan zijn zijn ouders in zijn plaats aansprakelijk. Art. 6:179 is alleen van toepassing als het dier uit eigen beweging handelt. Als het dier wordt opgehitst, geleid of bereden dan geldt art. 6:162
Goederen:
Art. 3.1 BW
Bestaan uit zaken art. 3.2
en vermogensrechten
Zaken kun je onderverdelen in: Roerend Onroerend
Art. 3.3 lid 2 Art. 3.3 lid 1
Voorbeeld: Huis Stuk grond Tent
onroerend onroerend roerend
Woonboot Boom Ring
roerend onroerend roerend
Bij zaken geldt het eenheidsbeginsel art. 5.3 De eigenaar van de zaak is ook eigenaar van de bestanddelen van die zaak, m.a.w. In het recht volgen de bestanddelen het lot van de hoofdzaak. Dit noemt men natrekking het verschijnsel dat een bepaalde zaak een geheel gaat vormen met een andere zaak. Voorbeeld: Je steelt een motorblok en plaatst het in je eigen auto. Dief wordt eigenaar is een consequentie van het eenheidsbeginsel Uitzonderingen op natrekking: Art. 5:101 Art 3:201
recht van opstal recht van vruchtgebruik
Meld misbruik op www.saxionstudent.nl
Saxionstudent.nl Blok1 Wanneer is er sprake van een bestanddeel?
Art. 3.4
Op grond van verkeersopvattingen (is de zaak zonder bestanddeel incompleet) Als er bij verwijdering beschadiging optreed Voorbeeld: Stuur op fiets Cv installatie in huis Zonneschermen aan huis Huissleutel Opgemetselde schoorsteen Directiekeet op bouwterrein
bestanddeel bestanddeel hoofdzaak bestanddeel bestanddeel hoofdzaak
Vermogensrechten: Bestaan uit: Absolute rechten, kan je tegen iedereen handhaven Relatieve rechten, kan je handhaven tegen een bepaalde partij A leent B € 1000 Eigendom is het meest omvattende absoluut recht dat men op een zaak kan hebben.
Eigenaar hoeft niet gelijk te zijn aan bezitter: 1. Bezitter kan bezitsdaden verrichten 2. Hij pretendeert eigenaar te zijn Houder: 1. Heeft de zaak onder zich d.m.v. een rechtsverhouding (ovk.) met iemand anders 2. Hij pretendeert niet eigenaar te zijn Voorbeeld: Huurder van een huis houder Verhuurder van een huis eigenaar/bezitter Lener van een boek houder Degene wiens fiets gestolen is eigenaar De dief van de fiets bezitter De huurkoper van een machine houder De huurverkoper van een machine eigenaar/bezitter
Meld misbruik op www.saxionstudent.nl
Saxionstudent.nl Blok1 Eigendomsoverdracht:
art. 3.84 lid 1
1. Geldige titel 2. Levering
(ovk of erfenis) + leveringshandeling
Onroerend goed: art. 3.89 akte notaris + inschrijving Vorderingen: art. 3.94 akte van cessie + mededeling aan debiteur Roerend goed: art. 3.90 o Feitelijke overgave o Traditio Brevi Manu (houder wordt bezitter) o Traditio Longo Manu (houder van A wordt nu houder van B) o CP, iets wordt verkocht aan iemand maar de boot blijft bij de verkoper. (A was eigenaar/bezitter en wordt nu verkoop houder) 3. Beschikkingsbevoegdheid,
Uitzondering op punt 3 is: art 3.86 1. 2. 3. 4. 5.
alleen de eigenaar mag bezitsdaden verrichten
bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid
Roerende zaak Om baat (tegen betaling) Te goeder trouw Geen CP Geen diefstal
Is er wel sprake van diefstal, dan kan de bestolene 3 jaar lang de gestolen zaak opeisen. Tenzij het gaat om gestolen geld of effecten. Of de zaak door de koper is gekocht in een winkel. Voorbeeld: Werkgever Albers geeft Berends tv’s mee om naar klanten te brengen. Berends verkoopt onderweg een tv aan Christiaans. Christiaans neemt de tv mee en belooft over 2 weken te betalen. Wie is eigenaar?? Eigendomsoverdracht, art. 3.84 lid 1 1. Geldige titel ja, koopovk. 2. Levering ja 3. Beschikkingsbevoegdnee Dus, art 3.86 1. Roerende zaak 2. Om baat 3. Te goeder trouw 4. Geen CP 5. Geen diefstal
ja, een tv ja, er gaat betaald worden ja ja, is een feitelijke overgave ja
Conclusie Christiaans wordt eigenaar
Meld misbruik op www.saxionstudent.nl
Saxionstudent.nl Blok1 Voorbeeld: Berends verkoopt de tv aan Dirks voor een spotprijsje. Dirks neemt de tv direct mee. Wie is eigenaar? Eigendomsoverdracht, art. 3.84 lid 1 1. Geldige titel ja, koopovk. 2. Levering ja, feitelijke overgave 3. Beschikkingsbevoegdnee Dus, art 3.86 1. Roerende zaak 2. Om baat 3. Te goeder trouw 4. Geen CP 5. Geen diefstal
ja, een tv ja, er gaat betaald worden nee, is voor een spotprijsje gekocht ja, is een feitelijke overgave ja
Conclusie Albers is eigenaar
Verbintenis: Is een vermogensrechtelijke rechtsbetrekking tussen 2 of meer personen die rechtens afdwingbaar is (= rechtsvordering) Natuurlijke verbintenis is niet afdwingbaar bijv. een weddenschap Nakomen van een verbintenis: Door wie? Schuldeiser Een derde, m.u.v. een arbeidsovk.
Meld misbruik op www.saxionstudent.nl
Saxionstudent.nl Blok1 Overgang van vorderingen en schulden op een ander: 1. Cessie art. 3:94 Vindt plaats door een overdracht van een vordering op naam (cederen). Voor deze overdacht is een geldige titel vereist (art. 3:84) De titel kan zijn koop of schenking. Gebeurt via een akte + mededeling Voorbeeld: I Wouter
Jansen € 10.000 geleend
II
Lening € 10.000 * akte + mededeling
Bank
Wouter geeft Jansen een mededeling en zegt dat Jansen het geld aan de bank terug betaald.
2. Subrogatie art. 6:150 Een nieuwe schuldeiser in de plaats stellen van de bestaande o.g.v. de door de nieuwe schuldeiser gedane betaling aan de oude schuldeiser. Dit kan op grond van de wet of een overeenkomst Komt tot stand door betaling. De betaling leidt tot overgang van de vordering. Voorbeeld: A. geen huis geen bezit
Bank € 80.000
€ 80.000 betalen aan de bank
C. rijke man “borg”
A. kan niet betalen aan de bank dus betaald C. Maar dan nog moet A aan C betalen. C treedt dus op i.p.v. de bank.
Meld misbruik op www.saxionstudent.nl
Saxionstudent.nl Blok1 3. Schuldoverneming art. 6:155 Een derde neemt de schuld van de schuldenaar over Er vindt een wijziging plaats van de persoon van de schuldenaar Mag alleen als de schuldeiser hiervoor toestemming geeft Voorbeeld: A. Debiteur
X. Crediteur
Y wordt de nieuwe debiteur als X toestemming geeft
Komt in een café Y tegen: Y heeft schuld
€ 600.000 € 50.000 + € 650.000
4. Te niet gaan van verbintenissen Verjaring
art. 3:306 en verder
De verkoper mag de koper in geval van een consumentenkoop na 2 jaar niet meer in rechte aanspreken tot betaling van de koopprijs. Zijn rechtsvordering is verjaard. Maar niet de schuld van de koper, de schuld blijft bestaan! De koper mag na 2 jaren betalen maar hoeft dat niet. Betaald hij echter toch vrijwillig, dus zonder daartoe aangesproken te zijn door de verkoper, dan kan hij de betaalde koopsom niet terugvorderen door te beweren dat hij geen schuld had, dus ‘onverschuldigd’ heeft betaald. Stuiting van de verjaring
art. 3:316 en verder
Door de stuiting wordt de verjaring afgebroken. Als de stuiting is afgelopen begint een nieuwe verjaringstermijn. De termijn voor de stuiting telt niet mee. De oorzaken van stuiting zijn: o Het instellen van een rechtsvordering door de schuldeiser o Een schriftelijke aanmaning door de schuldeiser o De erkenning van het recht van de schuldeiser door de schuldenaar