Saturday 25th August 1917
“
… about 10.00 pm a force of 170 all ranks, drawn from all 4 companies commenced to get into position to attack and capture Hill 35 and Gallipoli. Zero hour was 11.00 pm but the attack was not launched until 11.30 pm. It succeeded on the left in getting to the outskirts of Gallipoli, but on right was held up by machine gun fire from a strong point. A second strong point was passed over in the darkness and caused casualties resulting in the falling back of the right flank. The left was forced back by an enemy counterattack but regained all ground up to 150 yards in front of our old line. 4 posts were established. 2 prisoners were taken. Casualties Capt G.F.Young, 2/Lt S Graham and C.J.B.Ritchie and about 60 other ranks.
”
© photo courtesy Imperial War Museum
Entry in the War Diary of the 9th Black Watch
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
O
p zaterdag 25 augustus 1917 voerden het 9e Black Watch en het 10e Scottish Rifles een mislukte aanval uit op de ruïnes van twee hoeves in dit gebied. Het was één van de vele vergeten acties die bijna onopgemerkt voorbij gingen in het grotere geheel van de Passchendaele - campagne. Op de strategische kaarten die het oorlogsverloop weergaven liet de minieme terreinwinst amper een spoor na. Voor de gezinnen die een familielid verloren bij deze en gelijkaardige acties stortte echter een hele wereld in. We kunnen slechts gissen hoe de ouders, echtgenotes en kinderen van de slachtoffers voortleefden met het pijnlijk gevoel van onvervangbaar verlies. Aan velen bleef zelfs de troost van een gekend graf ontzegd. Negentig jaar na de feiten vragen sommigen zich af of het nog wel de moeite loont om de herinnering aan een oorlog die ver in vorige eeuw plaatsgreep levendig te houden. Met de oprichting van dit Schots monument op de Frezenberg wi l de Vlaamse bevolking een ondubbelzinnig antwoord op deze vraag geven. Herinnering is en blijft voor ons een belangrijke plicht, niet alleen tegenover de slachtoffers maar ook ten opzichte van hun families en van de mannen en vrouwen die ogenschijnlijk ongeschonden uit de Grote Oorlog kwamen. Voor geen van hen zou de wereld nog ooit zijn zoals hij geweest was, allemaal zouden ze op één of andere manier levenslang getekend blijven door de onvoorstelbare gebeurtenissen waarvan zij deel uitgemaakt hadden. Het “Scottish Memorial in Flanders” is de ondubbelzinnige uitdrukking van het engagement dat de gemeente Zonnebeke ook in de toekomst wil blijven aangaan: “We will remember them”.
Dirk Cardoen Burgemeester van Zonnebeke
Scottish Memorial in Flanders - campaign
2
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
O
n Saturday 25th August 1917 the Black Watch and the 10th Scottish Rifles launched an unsuccessful attack on the ruins of two farms in this area. This was one of the many forgotten actions that went by almost unnoticed in the Passchendaele campaign. The gain was neglectable and can hardly be traced on the strategic maps. The world collapsed for the families that lost a member during this and similar actions. We can only try to understand how the parents, wives and children of the victims had to live with the pain of this irreplacable loss. Many of them were even denied the comfort of a known grave. Today, ninety years after these events some people question whether we should still dwell on the memories of this war which took place at the beginning of last century. With the erection of this Scottish monument on the Frezenberg the Flemish people give a clear and unmistakable answer to this question. Remembrance is and remains our duty, not only to the victims but also to their families and to the men and women who survived this war. Their world would never be the same again. All of them were, in one way or another scarred by the incredible events they had to go through. The Scottish Memorial in Flanders is the unambiguous expression of this present and future commitment of the community of Zonnebeke towards the victims. We will remember them!
Dirk Cardoen Burgomaster of Zonnebeke
3
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
“
No family in Scotland was untouched and no community unaffected by the loss of so many young soldiers who died in 1917. The carnage of Passchendaele is a poignant reminder of why the European institutions were established, to build lasting peace and prosperity in our continent.”
Alex Salmond First Minister of Scotland, speaking when he attended the recent commemoration event at Tyne Cot and the Menin Gate on 12 July 2007
T
he Scottish government strongly agreed that the horror of Passchendaele must be remembered and appropriately commemorated; in particular for Scots the sacrifice of the ten Scottish regiments that participated in the offensive. In raising a magnificent Celtic Cross made from Scottish granite at Frezenberg , we are commemorating the bravery of Scottish troops not just in Flanders or at the Battle of Passchendaele, but throughout the entire First World War. It is for these reasons that we make a financial contribution to this weekend’s event. In the Municipality of Zonnebeke there are no fewer than 13 memorials dedicated to units that fought at Passchendaele, but none currently dedicated to Scottish Soldiers or to a Scottish Regiment. The inauguration of the Scottish Monument honours our fellow countrymen who fought and died in Flanders and in France. It is with humility, compassion and quiet pride that we remember with gratitude those Scots who fought and died for our nation on the fields of Flanders during 1917.” Linda Fabiani Minister for Europe, External Affairs and Culture
Scottish Memorial in Flanders - campaign
4
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
“
Geen enkele Schotse familie bleef gespaard, geen enkele gemeenschap leed niet onder de gevolgen van het verlies van zo vele jonge soldaten die stierven in 1917. De slachtpartij van Passendale is één van de aangrijpende redenen voor de oprichting van de Europese instellingen die moeten bijdragen aan een langdurige vrede en welvaart in ons continent”.
Alex Salmond, Eerste Minister van Schotland tijdens een speech voor de recente herdenkingsplechtigheid op Tyne Cot en de Menenpoort op 12 juli 2007.
D
e Schotse regering was het er roerend over eens dat de gruwel van Passendale op een gepaste manier herinnerd en herdacht moet worden. Voor de Schotten gaat dit in het bijzonder over het offer van de tien Schotse regimenten die ingezet werden tijdens de verschillende offensieven. Door de oprichting op de Frezenberg van een indrukwekkend Keltisch kruis uit Schots graniet herdenken we de dapperheid van de Schotse troepen, niet alleen in Vlaanderen of bij de Slag om Passendale, maar ook tijdens de hele Eerste Wereldoorlog. Om deze redenen ondersteunen we dit herdenkingsweekend ook financieel. De gemeente Zonnebeke telt niet minder dan dertien herdenkingsmonumenten, opgedragen aan de verschillende eenheden die in Passendale vochten. Er is er echter niet één dat opgedragen is aan de Schotse soldaten of aan een Schots regiment. De oprichting van het Schots Monument brengt hulde aan onze landgenoten die vochten en stierven in Vlaanderen en Frankrijk. Het is met nederigheid, medeleven en stille trots dat we de Schotten die in 1917 stierven en vochten in de Vlaamse velden dankbaar herdenken. Linda Fabiani Minister for Europe, External Affairs and Culture
5
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
H
erdenken smeedt band. In Schotland en in tal van andere naties die in de Groote Oorlog soldaten naar het front in de Westhoek gestuurd hebben, is de herinnering aan Flanders Fields nog steeds levendig. Dat gemeenschappelijk verleden, dat gedeelde leed smeedt onmiskenbaar een band, een onuitwisbare band. Want Vlaanderen zal nooit vergeten. En ook Schotland zal nooit vergeten. Het herinneringsmomument op de Frezenberg bewijst dit. Zo wordt de herdenking van wat zich nooit meer mag herhalen meteen een actieve stap naar meer en intensere samenwerking tussen de deelstaten in Europa.
Geert Bourgeois Vlaams minister van Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media en Toerisme.
Scottish Memorial in Flanders - campaign
6
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
B
onding through commemoration. In Scotland as well as in numerous other nations that sent soldiers to the front in the Westhoek during the Great War, the memory of Flanders Fields is being kept alive. This common past, this shared sorrow unmistakably creates a bond, an indelible bond. Flanders will never forget. And neither will Scotland. The commemoration monument on the Frezenberg testifies to that. The commemoration of what should never be repeated, thus immediately becomes an active step towards increased and intensified cooperation between the federated states in Europe.
Geert Bourgeois Flemish Minister for Administrative Affairs, Foreign Policy, Media and Tourism
7
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
I
t was the violation of Belgian neutrality that led Britain to declare war on Germany on 5th August 1914. On that day the front page headline of a leading London newspaper Britain’s proclaimed “Three Cheers For Belgium!”. There were no doubts as to why Britain was going to war. Men in large numbers were needed. Nowhere was the call for recruits better heeded than in Scotland, then a country with a population of four million. 560,000 of its sons served in uniform; over 148,000 of them were killed in action during the four long years of war that followed. The blow of these grievous losses was felt in the villages, towns and cities throughout Scotland. To this day war memorials all over the country bear testimony to lost generations and to communities decimated to the point of extinction. Many of these memorials are in the form of a soldier standing to his duty in the face of the enemy. Many others are in the form of the Celtic High Cross, like the one now erected at Frezenburg. It is deeply poignant that this should be chosen as the place for such a memorial. Within yards of the site, the 9th (Scottish) Division, the 15th (Scottish) Division and the 51st (Highland Division) were all embroiled in the ferocious battles that were fought in the Ieper Salient between 31st July and the 10th November 1917. They fought heroically in the rain and mud against a determined and brave German defence. Those defenders would have known that they were facing Scottish infantrymen, particularly the Highlanders in their kilts, were instantly recognizable as they advanced through no-man’s land towards their objectives. Legend and contemporary evidence tell us that the Germans feared no enemy more than the “ladies from hell”, as they called those Highlanders. In the peaceful, beautiful Commonwealth War Graves Cemeteries to be found here in such profusion lie thousands of young Scots. They gave their lives for their King and Country but also in the name of freedom. They came to help regain Belgium for the Belgians. Their descendants come here in large numbers to see, to reflect and to wonder. All of them, those living today and the dead of the Great War, are greatly comforted by the care with which their graves and memorials are tended. They are greatly appreciative of the heart-warming way in which the people of this part of Belgium preserve and honour their memories. We are all deeply moved by the decision to erect this splendid monument to Scottish soldiers and we thank all those involved most warmly. We can expect this new memorial will be a much visited place in the years to come. Three cheers for Belgium and Flanders! Scotland Forever!
Lieutenant General Sir Alistair Irwin KCB CBE President Royal British Legion Scotland August 2007
Scottish Memorial in Flanders - campaign
8
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
O
p 5 augustus 1914 verklaarde Groot-Brittannië de oorlog aan Duitsland, dat de Belgische neutraliteit met de voeten getreden had. Op die dag kopte een belangrijke Londense krant: “Drie maal hoera voor België!”. Er was geen twijfel mogelijk waarom Groot-Brittannië ten strijde trok. Enorme aantallen strijdbare mannen waren nodig. De oproep voor recruten werd nergens zo goed opgevolgd als in Schotland, een land met een bevolking van vier miljoen mensen. 560.000 Schotse jongens namen dienst in het leger, meer dan 148.000 van hen vonden de dood tijdens de gevechten gedurende de vier lange oorlogsjaren die zouden volgen. De impact van deze vreselijke verliezen was voelbaar in de gemeenten, dorpen en steden van Schotland. Tot op heden getuigen oorlogsmonumenten overal in het land van verloren generaties en samenlevingen die zodanig gedecimeerd werden dat ze op de rand van uitsterven stonden. Veel van deze herdenkingsmonumenten nemen de vorm aan van een plichtsgetrouwe soldaat oog in oog met de vijand. Ook het Keltisch Kruis wordt vaak voor dit doel gebruikt, zo ook het monument dat opgericht wordt op de Frezenberg. De keuze van deze plaats voor een dergelijk monument is sterk aangrijpend . In de onmiddellijke omgeving van deze site werden zowel de 9e (Schotse) Divisie, de 15e (Schotse) Divisie als de 51e (Highland Divisie) meegesleurd in de gruwelijke gevechten die plaatsgrepen in de Ieperboog tussen 31 juli en 10 november 1917. In regen en modder vochten ze heldhaftig tegen een vastberaden en dapper Duits leger. De Duitsers zullen geweten hebben dat ze vochten tegen Schotse infanteristen, hoofdzakelijk Highlanders in kilt. Deze waren onmiddellijk te herkennen bij het oprukken naar hun objectieven doorheen het niemandsland. Zowel overlevering als bewijsbare verhalen leren ons dat de Duitsers geen vijand meer vreesden dan de ‘dames van de hel’, zoals ze deze Highlanders noemden. Op de vredige en mooie Commonwealth War Graves-begraafplaatsen in deze streek liggen duizenden jonge Schotten begraven. Ze gaven hun leven voor hun Koning en Vaderland, maar ook voor de vrijheid. Ze kwamen de Belgen helpen hun land terug te winnen. Hun afstammelingen komen in grote getale om te zien, na te denken en zich te verwonderen. Iedereen is enorm blij met de zorg die hier besteed wordt aan hun graven en herdenkingsmonumenten. Ze zijn zeer dankbaar voor de hartverwarmende aandacht die in dit deel van België besteed wordt om hun nagedachtenis te eren. We zijn allen enorm geroerd door de beslissing om dit schitterende monument voor de Schotse soldaten op te richten en we bedanken iedereen die zich voor dit project ingezet heeft van harte. We verwachten dat dit nieuwe monument in de komende jaren een druk bezochte plaats zal worden. Drie maal hoera voor België en Vlaanderen! Scotland forever!
Luitenant Generaal Sir Alistair Irwin KCB CBE Voorzitter Royal British Legion Scotland Augustus 2007
9
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
D
irk Uytterschout (°1958) studeerde Plastische Kunsten aan Sint-Thomas in Brussel, waar hij in 1978 afstudeerde. In oktober 1979 kreeg hij een voltijdse plaats als leerkracht Plastische Opvoeding aangeboden aan het Koninklijk Atheneum van Soest, Duitsland, waar hij na zijn legerdienst gebleven was. Dirk heeft nooit echt een kunstenaarscarrière geambieerd, hij haalt zijn tekentalent enkel boven voor speciale gelegenheden. Bij elke van deze gelegenheden kruipt hij pas na heel wat ribporren in het penseel en werkt het bestelde kunstwerk steevast op enkele luttele uren van de deadline af. Ook met betrekking tot het Scottish Memorial in Flanders wil Dirk Uytterschout niet als artiest worden bestempeld. ‘Mijn ontwerp is immers “gewoon” een variatie op bestaande Keltische kruisen’, vindt hij zelf. Bescheiden als hij is heeft hij pas na lang aandringen de opdracht aanvaardt. Daarenboven stelde hij bij het eerste plaatsbezoek aan de site de uitdrukkelijke voorwaarde dat er van de kant van de initiatiefnemers geen enkele tegenprestatie tegenover zijn engagement mocht staan . De manier waarop de ontwerper zich in een snel tempo documenteerde over de achtergronden van zowel het project als de traditie van de “High Crosses” pleit voor zijn flexibiliteit en de toewijding. Dirk Uytterschout
Scottish Memorial in Flanders - campaign
10
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
D
irk Uytterschout (°1958) studied plastic arts at Saint-Thomas in Brussels, from which he graduated in 1976. After having fulfilled his military service, he was offered a full-time position as an art teacher at the (Belgian) state secondary school in Soest, Germany in October, 1979. Dirk Uytterschout has never aspired to an artist’s career. He only calls upon his drawing skills for special occasions and finishes the commissioned work of art mere hours before the deadline. As far as the Scottish Memorial is concerned, Dirk Uytterschout again does not wish to be called an artist. ‘After all,’ he says, ‘my design is “merely” a variation on already existing Celtic Crosses.” It is only at the unwavering insistence of his good friend Erwin Ureel that Dirk Uytterschout finally applied himself to this project. And as far as the deadline is concerned, the genesis of this sketch has once again been one of constant encouragement, prodding, pleading, egging on, and in the very last resort, threats.
Dirk Uytterschout
11
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
Een Schots monument in Vlaanderen Inleiding Na de eerste wereldoorlog werden heel wat monumenten opgericht op de voormalige westelijke frontlijn. In de meeste gevallen herinneren ze ons aan de inzet van welbepaalde militaire eenheden. In mindere mate wordt ook het engagement van deze of gene bevolkingsgroep herdacht. In Vlaanderen zijn monumenten van dit laatste type eerder een uitzondering. De Ierse Toren vormt hierop een bekende uitzondering, maar over het algemeen zijn deze ‘nationale’ monumenten terug te vinden in Frankrijk (bijvoorbeeld South African Delville Wood bij Longueval of Newfoundland Park in de buurt van Beaumont-Hamel). We kunnen met zekerheid zeggen dat de aanwezigheid van een dergelijk monument bijdraagt tot de vorming van een bepaald beeld van de groep die herdacht wordt. Vreemd genoeg vinden we nergens aan het Westelijk front een monument dat ons herinnert aan de inzet van àlle Schotse strijdkrachten. Dit is des te opvallender aangezien verschillende Schotse regimenten bijna steevast deelnamen aan zware gevechten, vaak op cruciale momenten. In Frankrijk zijn er nochtans heel wat
“We kunnen met zekerheid zeggen dat de aanwezigheid van een dergelijk monument bijdraagt tot het vormen van een bepaald beeld
Scottish Memorial in Flanders - campaign
12
invdividuele monumenten voor bataljons, regimenten of divisies, terwijl in Zonnebeke – Passendale elke vorm van herinnering ontbreekt. Nochtans werden net hier drie grote eenheden, met name de 9e (Schotse), de 15e (Schotse) en de 51e (Highland) Divisie quasi tegelijkertijd ingezet in vaak erg gruwelijke gevechten. Op hetzelfde moment werd de 52e (Lowland) Divisie ingezet op meer exotische fronten. Het oude gezegde ‘uit het oog, uit het hart’ is hier duidelijk van toepassing. In een periode van gestaag groeiende interesse in de Eerste Wereldoorlog leek de tijd rijp om dit recht te zetten. Het vroegere slagveld bij Zonnebeke is vanuit historisch oogpunt zonder enige twijfel de meest aangewezen plaats om een project opgedragen aan de Schotse inzet op te starten.
Historische achtergrond Van de drie Schotse divisies vochten de 9e en de 15e op het grondgebied van de gemeente Zonnebeke. In een periode van 50 dagen werd een vooruitgang geboekt van 3,5 kilometer, dit ten koste van enorme verliezen. Meer noordwaarts werd de 51e (Highland) Divisie ingezet bij Poelkapelle. Tevens namen heel wat Schotse bataljons deel aan de gevechten bij andere niet-homogene divisies. Een bekend voorbeeld van zo’n gemengde eenheid was de 7e Divisie, die zowel in 1914 als in 1917 op de Broodseinde – Geluveld lijn vocht. De recente begrafenis van soldaat Thompson (2e Gordon Highlanders bataljon) op de begraafplaats van Polygon Wood is een typisch voorbeeld van deze Schotse inzet.
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
Ook heel wat Canadese eenheden kunnen buigen op een stevige Schotse traditie. Zo zijn er de Canadian Seaforth Highlanders bij Passendale, de Nova Scotia Highlanders op Passendale Ridge, ... In mindere mate gaat dit ook op voor Australische en Zuidafrikaanse regimenten. En uiteraard mogen we ook de vele Schotten die dienden in Engelse, Ierse, Welshe, Nieuwzeelandse, New Foundland en andere batlajons niet vergeten.
Voorstelling van het project Het doel van het project was het oprichten van een Schots monument op een historisch correcte plaats op het gebied van de gemeente Zonnebeke, meer bepaald in de omgeving van de Frezenberg. Het monument zal uniek zijn in die zin dat het gekozen werd om eer te betuigen aan àlle Schotten die meevochten in de Grote Oorlog. Het zal uiteraard een universeel karakter hebben omdat ook de Schotten in migratielanden (waaronder Canada) tot de beoogde groep behoren. Onze studiegroep koos voor de herdenking van de algemene Schotse inzet, eerder dan het zoveelste monument te willen oprichten voor deze of gene Schotse eenheid. Nergens langs de Westelijke frontlijn of aan andere fronten is een dergelijk monument te vinden. Het zal een Keltisch kruis of ‘High Cross’ zijn in Schots graniet (Corrennie Pink), geplaatst op een basis van originele bunkerstenen. De hoogte van het kruis zelf zal ongeveer vier meter zijn, de basis van bunkerstenen net iets lager. Het werd vervaardigd bij het Schotse bedrijf Fyfe Glenrock (Oldmeldrum, bij Aberdeen) . De transportfirma’s ARR Craib en Delta Transport verzorgden gratis het vervoer. De plaatselijke aannemer Patrick Mylleville zorgde voor de plaatsing van het monument en bronsgieter en -artiest Peter
Berghman van het bedrijf ‘eplaat’ (Roeselare, Vlaanderen, België) ontwierp en goot de bronzen plaat. ‘High Crosses’ stammen af van een oude Keltische traditie en zijn niet alleen opgericht in Schotland, maar ook op vele plaatsen in Groot-Brittannië, Ierland en Wales om de oorlogsslachtoffers te herdenken. Het ontwerp van het monument, zoals te zien op de kaft van deze brochure, werd gemaakt door Dirk Uytterschout (Halle, bij Brussel) en is geïnspireerd op de vele plaatselijke dorpsmonumenten die in Schotland terug te vinden zijn. Op deze manier zal het monument een symbolische link vormen met het thuisland zowel naar vorm als naar materiaalkeuze.
Hoe het monument in het landschap past Wat de plaatsing in het landschap betreft is de Frezenberg de meest correcte keuze: in het midden van de omgeving waar de Schotse 15e Divisie een bloedige aanval lanceerde op 17 augustus 1917 en met een goed uizicht over het vroegere slagveld waar hun actie plaats greep. Slechts enkele weken later nam de 9e Schotse Divisie, met de 1e Zuidafrikaanse Brigade in zijn rangen, de sector over. Met uitzondering van enkele korte onderbrekingen bleven de Schotten ongeveer een zevental weken in dezelfde buurt gedurende augustus en september 1917. Het staat in een historisch zeer belangrijke sector waar geen enkel herdenkingsmonument
“Een bekend voorbeeld van zo’n gemengde eenheid was de 7e Divisie, die zowel in 1914 als in 1917 op de Broodseinde – Geluveld linie vocht ”
13
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
terug te vinden is. De plaats is vervuld met symboliek: als de weersomstandigheden het toelaten is Passendale, het eindpunt van de drie maanden durende ‘Passchendaele – campagne’, ook gekend als de Derde Slag om Ieper. Bovendien is het de vertreklijn van heel wat belangrijke aanvallen. De weg leidt verder naar Saint-Charles de Potyze, de enige echte klassieke Franse begraafplaats in de streek. Zo kan de site een belangrijk onderdeel worden van een verantwoorde slagveldroute. De plaats is praktisch en veilig voor bezoekers. Er is een brede baan, afgescheiden van de hoofdweg door een dijk. Het monument is aan beide kanten bewerkt en er zijn bronzen platen bevestigd op elke zijde, zodanig dat er kleine plechtigheden kunnen georganiseerd worden, weg van de hoofdbaan. De inhuldiging van het Schots Kruis gebeurt tijdens een ‘Schots weekend’, waar behalve delegaties van zowel de Schotse Executive als de Vlaamse Regering ook de Britse Ambassadeur en Schotse militaire en burgerdelegaties aanwezig zijn.
Zuidafrikaanse links Aangezien de 1e Zuidafrikaanse Brigade een onderdeel was van de 9e (Schotse) Divisie gedurende het grootste deel van de oorlog en omdat ze sterk betrokken waren bij de gevechten op 20 september 1917 bij ‘Bremen Redoubt’, vlakbij Zonnebeke, wordt het monument ook opgedragen aan deze Brigade. De Frezenberg is de enige plaats in Vlaanderen waar de Zuidafrikaanse inzet herdacht wordt.
Passchendaele 1917 – 2007 De inhuldiging van het monument is het hoogtepunt van het Schots
Scottish Memorial in Flanders - campaign
14
herdenkingsweekend op 25 en 26 augustus 2007. Alle andere activiteiten zijn hieraan gelinkt (taptoe, Highland games, bezoeken aan de historische slagvelden, ...). Het herdenkingsweekend past in een reeks van ambitieuze activiteiten die georganiseerd worden door de gemeente Zonnebeke in het kader van de 90-jarige herdenking van de Slag om Passendale (zie ook de brochure hieromtrent). Om de historische link tussen Vlaanderen en Schotland te benandrukken kreeg het Schots weekend de naam ‘Will ye come to Flanders’ mee, dit naar het alombekende Schotse liedje over Highlanders die naar Vlaanderen kwamen om te vechten (oorspronkelijke titel ‘Will ye go to Flanders’).
Financiering De hoofdkost van het monument werd geschat op 33.000 euro (ongeveer 21.000 pond). Het monument werd besteld bij de Schotse firma Fyfe Glenrock (Oldmeldrum, Aberdeenshire) op 25 augustus 2006. In dit bedrag waren de prijs van de basis voor het monument (ongeveer 7000 pond, betaald door het Gemeentebestuur van Zonnebeke) en een tweede bronzen plaat die betaald werd door Mrs. Gina Fyffe niet inbegrepen. Het Herdenkingsweekend werd gefinancierd door het Gemeentebestuur van Zonnebeke met een sterke ondersteuning van de Vlaamse Regering en de Schotse Executive. Op Wapenstilstandsdag Day 2005 werd het startsein gegeven voor een grootse sponseringcampagne. Er werden brieven verstuurd naar de Schotse Eerste Minister en naar de leiders van de vier belangrijkste politieke partijen, tevens werd een campagne opgezet om het publiek aan te spreken. Dit werd een enorm succes.
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
Er waren vruchtbare contacten met vroegere Schotse Regimental Associations, met het nieuwe Royal Regiment van Schotland, luchtmachtbases in Schotland, de Provincie West-Vlaanderen, ... . De bunkerblokken voor de basis van het monument werden bijeengezocht door het Memorial Museum Passchendale 1917 en het Genootschap Passchendaele Society 1917. we ontvingen grote giften voor de oprichting van het Monument en voor de organisatie van het herdenkingsweekend onder andere van de Cities of Aberdeen en Glasgow, verschillende RBLS en WFAtakken waaronder ook een belangrijke gift van RBLS Turiff Branch, Scottish Freemasons, Morayshire, Renfrewshire en Highland Councils, Vlaams Caledonische Society, Mr. Tom Jenkins, ... Ook de Vlaamse Regering en de Schotse Executive hebben de campagne in belangrijke mate ondersteund met subsidies. Een volledige lijst met sponsers is terug te vinden achteraan in de brochure.
voor de Schotten hun nationaal herdenkingsmonument kregen op het vroeger slagveld is meer dan opvallend. Het is vanzelfsprekend dat het monument van een continu belang zal zijn om de herinnering aan de Schotse inzet in de Groten Oorlog levendig te houden. Het Keltisch Kruis zal door zijn locatie, historisch belang en artistieke waarde een in het oog springend herkenningspunt in het landschap zijn voor de 400.000 bezoekers die de frontstreek elk jaar bezoeken. Door dit monument op te dragen aan alle Schotten die betrokken waren in de Eerste Wereldoorlog heeft het een opvallend en universeel karakter. Bovendien biedt het een uitstekende gelegenheid om de band tussen twee groeiende federale staten binnen Europa visueel en blijvend te onderlijnen.
Promotie
Erwin Ureel Coördinator Schots Monument in Vlaanderen Campagne John Sutherland UK-coördinator
© photo courtesy Imperial War Museum
In juni 2006 publiceerde The Times een artikel van twee pagina’s over het project. Sinds dan werd een hele reeks van artikels hieromtrent gepubliceerd door zowel de Schotse als de Vlaamse pers. In februari 2007 werden de schepen van Zonnebeke, de heer Franky Bryon en de coördinators van het project, de heer John Sutherland (UK-coördinator) en de heer Erwin Ureel (Algemeen coördinator) uitgenodigd om lezingen te geven aan de Universiteit van Glasgow (27 februari) en in het Schotse Parlement (28 februari).
Conclusie Het feit dat het 90 jaar geduurd heeft
15
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Program unveiling ceremony / Programma inhuldiging
• Massed bands march up/ Massed bands marcheren op • Welcome speech by the Burgomaster en First Alderman of Zonnebeke, Mr. Dirk Cardoen en Mr. Franky • • • • • • • • • • • •
• • • • • • • • • • • • • • • • •
Bryon / Verwelkoming door de Burgemeester en Eerste Schepen van Zonnebeke, dhr. Dirk Cardoen en Eerste Schepen dhr. Franky Bryon Speech by Sir Alistair Irwin, President of the Royal British Legion Scotland/ Toespraak door Sir Alistair Irwin, voorzitter van het Royal British Legion of Scotland “Callin’ doon the line” by / door Alan Brydon Speech by Mr. Geert Bourgeois, Flemish Minister of Tourism, External Affairs and Media / Toespraak door dhr. Geert Bourgeois, Vlaams minister van Toerisme, Buitenlands Beleid en Media “A Man’s a Man for all that” (Robert Burns) by/ door Ian Lyell, Mauchline Burns Club Speech by Mrs. Linda Fabiani, Minister for Europe, External Affairs and Culture/ Toespraak door Mevr. Linda Fabiani, Schots minister voor Europa, Buitenlandse zaken en Cultuur “Ae Fond Kiss” (Robert Burns), song by/ door Alan Brydon Ecumenical moment with Frather Boudin (Church of Scotland), Frather Cools (Roman Catholic Priest, Zonnebeke/ Beselare), Frather Jones (Anglican Priest) Eucumenisch moment door Frather Boudin (Church of Scotland), Z.E.H. Cools (Roman Catholic Priest, Zonnebeke/ Beselare), Frather Jones (Anglican Priest) Pupils of Belmont Academy, Aysrhire, Scotland are presenting the story of a Scottish soldier/ Leerlingen van Belmont Academy , Ayrshire, Schotland, brengen het verhaal van een Schots militair Premiere of the new pipetune “The Road to Passchendaele”, composed by Major (Rtd.) Gavin Stoddart, MBE, BEM/ Première van de nieuwe pipetune “The Road to Passchendaele” , gecomponeerd door Majoor Gavin Stoddart, MBE, BEM Unveiling of the Scottish Memorial in Flanders by Burgomaster Cardoen, Minister Fabiani and Minister Bourgeois/ onthulling van het Scottish Memorial in Flanders door Burgemeester Cardoen, minister Fabiani en minister Bourgeois Unveiling of the bronze “Arbroath”- plaque by Brigadier d’ Inverno (Representative of MajorGeneral MacDowall, Commanding Officer 2nd (UK) Division), Mr. Reggie Picavet (President of the Flemish Caledonian Society), Mr. John Wembridge (Honorary President of the Flemish Caledonian Society) and Mr. Tom Jenkins (campaigner for the Scottish Memorial) Onthulling van de bronzen “Arbroath”- plaat door Brigadegeneraal d’ Inverno (afgevaardigde van Generaal- Majoor MacDowall, commandant van de 2e (UK) Divisie. Unveiling dedication plaque by Colonel Hadebe, Military Attaché of South Africa, Mrs. Gina Fyffe and Freddy Declerck, Chairman of the Genootschap Passchendaele Society 1917 Onthulling van de toewijdingsplaat door Kolonel Hadebe, Militair Attaché van Zuid- Afrika, mevrouw Gina Fyffe en Freddy Declerck, voorzitter van het Genootschap Passchendaele Society 1917. National Anthems/ nationale hymnes Anthem of Flanders/ Vlaamse hymne Presentation of the new Passchendaele tartan to the Burgomaster of Zonnebeke Overhandiging van de nieuwe Paschendaele- tartan aan de burgemeester van Zonnebeke Presentation of a pipe banner to Pipe- Major Henk Vandaele, Passchendaele 1917 Pipes & Drums by Mr. Franky Bryon, First Alderman of Zonnebeke Overhandiging van een doedelzakwimpel aan Pipe- Major Henk Vandaele, Passchendaele 1917 Pipes & Drums Wreath laying by VVIP’s/ Kransneerlegging door VVIP’s Wreath laying by announced participants/ Kransneerlegging door aangekondigde deelnemers Eventually: wreath laying by public/ eventueel: kransneerlegging door publiek Last Post (Last Post Association) Exhortation Moment of silence/ moment stilte Reveille (Last Post Association) Massed Bands: Highland Cathedral
Scottish Memorial in Flanders - campaign
16
Tattoo 25th of August 2007 at 20.30 hour Taptoe op 25 augustus om 20.30 uur Kasteelpark Museum
The Royal Band St Cecilia- Beselare (BE). One of the best local bands of the wide area will represent the community of Zonnebeke. Interesting detail: Burgomaster Cardoen is also the proud President of this band.
Koninklijke Harmonie St Cecilia - Beselare (BE) Eén van de beste bands uit de wijde omgeving zal de gemeente Zonnebeke vertegenwoordigen. Interessant detail: de burgemeester van Zonnebeke is tevens de fiere voorzitter van deze groep.
The Somme Battlefield Pipe Band “Extra- Large” (FR). A very known band in the commemoration scene of the Somme. Especially for this evening the band plays in XL- format, as they are reinforced with “The 48th Highlanders of Holland” (NL) and a number of musicians of “The Corberry Park Pipers” (SCO, UK). The Somme Battlefield Pipe Band “Extra- Large” (FR). Deze band is een graag-geziene band bij herdenkingen in de Somme. Speciaal voor deze avond spelen ze in XL- formaat, versterkt door “The 48th Highlanders of Holland” (NL) en “The Corberry Park Pipers” (SCO, UK).
Isle of Cumbrae RBLS Pipe Band (SCO, UK) Is based in North- Ayrshire and has close links to the Royal British Legion of Scotland.
Isle of Cumbrae RBLS Pipe Band (SCO, UK) komt uit North- Ayrshire en is een Pipe Band die sterk verbonden is met het Royal British Legion of Scotland.
The Passchendaele 1917 Pipes & Drums (Flanders, BE) is raised as an offshoot- project of the Scottish Memorial- campaign. Their Gaelic motto is “Cuimhnichibh” which means “Remember”.
The Passchendaele 1917 Pipes & Drums (Flanders, BE) werd opgericht als een nevenproject van het Scottish Memorial- project. Hun Gaelic motto is “Cuimhnichibh” wat zoveel betekent als “Herinner”
The Royal Band of the Belgian Air Force (BE) is one of the most prestigious bands of the whole evening. They have a strong reputation home and abroad.
De Koninklijke Muziekkapel van de Belgische Luchtmacht (BE) is één van de meest prestigieuze bands van gans de avond en heeft een ijzersterke reputatie in binnen- en buitenland.
The Corps of Drums of the Cinque Ports Rifle Volunteers (UK) is a demonstration Band which preserves and promotes the tradition of the military style Flute and Drum bands.
The Corps of Drums of the Cinque Ports Rifle Volunteers (UK) is een demonstratie band die de traditie van de militaire fluit- en drumbands wil bewaren en bevorderen.
The Scots Guards (UK) are such a famous band that they need no introduction. This extraordinary performance was only possible thanks to the relentless efforts of Navy Captain Robin Davies, Military Attaché in Den Haag, his assistant Warrant Officer Brian Louden and the generous support of the Scottish Executive Office in Brussels
De Scots Guards (UK) zijn zo bekend dat elke toelichting hier overbodig is. Dit uitzonderlijk optreden kwam tot stand dank zij de onverdroten inzet van Kapitein ter Zee Robin Davies, Militair Attaché in Den Haag, zijn adjunct Adjudant Brian Louden en de gewaardeerde steun van de Schotse vertegenwoordiging in Brussel.
17
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Major (Retd.) Gavin Stoddart (SCO, UK) is an absolute world-class piper. He is the composer of the new pipetune “The Road to Passchendaele” which will be played today for the first time in public.
Majoor buiten dienst Gavin Stoddart (SCO, UK) behoort tot de absolute wereldtop in de wereld van de doedelzakmuziek. Hij componeerde de nieuwe pipetune “The Road to Passchendaele” die vandaag voor het eerst publiek gespeeld wordt.
Alan Brydon (SCO, UK) is the composer of the emotive song “Callin’ doon the line”. Struck by the new tune “The Road to Passchendaele” of Gavin Stoddart, he made a very reflective song of it. Alan Brydon (SCO, UK) is de componist van het emotionele lied “The Road to Passchendaele”. Geraakt door de nieuwe melodie van Gavin Stoddart besloot hij om een tekst op de tune te schrijven. Dit wordt dus een dubbele première. The Swigshift (VL, BE) is the house band of the commemoration year. To commemorate the bloody events on the Frezenberg in July and August 1917 they created the 12- minutes “Frezenberg- suite”, an impressive piece of music.
The Swigshift (VL,BE) is de huisband van het herinneringsjaar. Ter herinnering aan de bloedige gebeurtenissen van juli en augustus 1917 rond de Frezenberg creëerde de groep de aangrijpende 12-minuten durende Frezenberg-suite.
Sunday 26th of August 04.00 AM: Dawn Walk through the historic battlefield of the Scots, including Dawn Service at the new Memorial and first performance of the play “The Prayer”, written by the Scottish stretcher-bearer William St. Clair. Prebooking at the Memorial Museum Passchendaele 1917 is essential. Gathering at the museum. 04.00 uur: Dawn Walk door het historisch slagveld van de Schotten, inbegrepen een Dawn Service aan hte nieuwe monument en lokale première van het toneelstuk “The Prayer”, geschreven door de Schotse ambulancier William St.Clair. Enkel voorverkoop (Memorial Museum Passchendaele 1917). Samenkomst aan het museum 13.30 uur: Highland Games, Sheep dog demonstration, Birds of Prey, Scottish dancing by the Flemish Caledonian Society in the Chateau grounds. Free entry. 13.30: Highland Games, demonstraties schapendrijven en roofvogels, dansen door de Vlaams-Caledonische Society in het kasteelpark. Gratis.
Scottish Memorial in Flanders - campaign
18
Other events at the occasion of “90 years Battle of Passchendaele1917- 2007” Andere activiteiten in het kader van “90 jaar Slag om Passchendaele 1917- 2007” 7 - 10 June: Battle of the Mines (Wijtschate and Messines) 7 - 10 juni: Mijnenslag (Wijtschate en Mesen) 12 July: opening ceremony on Tyne Cot Cemetery (Passendale) in presence of Royal Families and Heads of State 12 juli: openingsplechtigheid op de begraafplaats van Tyne Cot in tegenwoordigheid van Koninklijke Families en staatshoofden 12 - 15 July : museum weekend Memorial Museum Passchendaele 1917 12 - 15 juli : museum weekend Memorial Museum Passchendaele 1917 22 - 25 August: Four days of the Yser, march organized by Belgian MOD 22 - 25 augustus: Vierdaagse van de IJzer, mars georganiseerd door het Belgische Ministerie van Defensie 4 – 7 October: ANZAC (Australian & New Zealand Army Corps)- weekend. Ceremonies, gastronomy, rugby, theme walks and concert 4 – 7 oktober: ANZAC (Australian & New Zealand Army Corps)- weekend. Plechtigheden, gastronomie, rugby, themawandelingen en concert 4 November: Alex Decoteau- run. A 5 and 10 kilometers run through the historic battlefield in front of Passchendaele to commemorate the multicultural aspect of war 4 November: Alex Decoteau- run. Een loopwedstrijd over 5 en 10 kilometer door het historische slagveld voor Passchendaele ter herinnering aan het multiculturele aspect van de oorlog. 10 November: “Passion- dale”, nocturnal closing ceremony of the commemoration year at Crest Farm Canadian Memorial and in the village of Passchendaele 10 November: “Passion- dale”, nocturne- slotplechtigheid van het herdenkingsjaar bij Crest Farm Canadees monument en in het dorp Passendale 9- 11 November: Canadians. The final weekend of the commemoration year. Concert, seminar, theme walk 9-11 November: Canadezen. Het slotweekend van het herdengsjaar. Concert, seminarie, themawandeling Also: Dead Reckoning (international colloqium), exhibitions in & around Zonnebeke and Passchendaele,… En verder: Dead Reckoning (international colloquium), tentoonstellingen in en rond Zonnebeke en Passendale,... Toeristische dienst Zonnebeke Ieperstraat 5 8980 ZONNEBEKE FLANDERS/ BELGIUM 0032/ (0)51770441
[email protected] or www.passchendaele.be
19
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
A Scottish monument in Flanders Introduction
A
fter the first world war, quite a few monuments were erected on the former Western front line. In most cases they remind us of the involvement of particular military units. To a lesser extent the commitment of one or another group of people is commemorated. In Flanders, monuments of the latter type are rather rare: the impressive Irish Tower at Messines is a conspicuous exception, but more often these ‘national’ monuments are to be found in France (e.g. the South African Delville Wood near Longueval, or Newfoundland Park in the vicinity of BeaumontHamel). We can only state that the presence of such a monument contributes a lot to the establishment of a certain image of the group commemorated. Strangely enough, at the Western Front, nowhere a monument can be found commemorating the overall Scottish involvement. This is so much more striking as the very Scottish regiments took part in some very heavy fighting, often at crucial moments. Remarkably, in France there are quite some individual monuments of battalions, regiments or divisions, while in
“We can only state that the presence of such a monument contributes a lot to the establishment of a certain image of the group commemorated. ”
Scottish Memorial in Flanders - campaign
20
the very place where three large units, the 9th (Scottish),15th (Scottish) and 51st (Highland) Divisions were almost simultaneously engaged in fierce battles near ZonnebekePassendale, any form of remembrance is lacking. At the same moment the 52nd (Lowland) Division was operating on more exotic fronts. Apparently the conventional wisdom ‘out of sight, out of mind’ holds here. In a period of steadily growing interest for the first World War, the time seemed to be ripe to set things right. The former battlefield near Zonnebeke is beyond any doubt historically the most suitable place to start a project on the Scottish involvement.
Historical Justification Of the three Scottish Divisions, the 9th and 15th fought on the territory of the village of Zonnebeke. Within a period of 50 days, a two mile advance was obtained at a terrible cost. Further north, the 51st (Highland) was deployed near Poelkapelle. Moreover, quite a few Scottish battalions were involved in the battles of other not homogenous divisions. A well known example of such a mixed unit was the 7th Division, which both in 1914 and 1917 operated on the Broodseinde- Geluveld line. The recent burial of private Thompson (2nd battalion Gordon Highlanders) on Polygon Wood Cemetery is a typical example of the Scottish commitment. Also in Canadian context, several units can boast a Scottish tradition (Canadian Seaforth Highlanders near Passendale, Nova Scotia Highlanders on ‘Passchendaele Ridge’…). To a lesser extent, the same applies to Australian and
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
South- African regiments . And not to forget the many Scots who served in English, Irish, Welsh, New Zealand, New Foundland and other battalions.
Presentation of the Project The project’s aim was to have a Scottish monument erected on a historically justified spot on the territory of the village of Zonnebeke, more particularly in the vicinity of Frezenberg. The monument will be unique in this respect that it was chosen to pay tribute to all Scots who were involved in the Great War. Obviously it will have a universal character, because also the Scots in emigration countries (among others Canada) belong to this target group. Our study group deliberately opted for the idea of an overall Scottish involvement rather than wanting to erect the umpteenth monument for one or another Scottish unit. Along the whole of the former Western and other fronts, no similar “national” Scottish memorial can be found. The monument will be a ‘High Cross’ or ‘Celtic Cross’ of Scottish granite (Corrennie Pink) set on a plinth of original bunker stones. The height of the cross itself will be roughly three metres, the plinth of bunker stones approximately the same size. The Scottish firm Fyfe Glenrock (Oldmeldrum, near Aberdeen) has produced the cross, The transport companies ARR Craib and Delta Transport transported it free of charge , the local constructor Patrick Mylleville constructed the Memorial and the bronze caster and artist Peter Berghman of the company “eplaat” designed and casted the bronze plaques (Roeselare, Flanders, Belgium). ‘High Crosses’ descend from an age old Celtic tradition, and are not only erected in Scotland, but also in many places in
England, Ireland and Wales to commemorate the war casualties. The draft, as shown on the front page, was made by Dirk Uytterschout (Halle, near Brussels) and was deliberately inspired by the village monuments one can find anywhere in Scotland. In this way the cross will constitute a symbolic link with the home land both in shape and material.
How the monument fits in the landscape As far as location is concerned, Frezenberg is the most justifiable choice: -on the edge of the area where the Scottish 15th Division launched a bloody attack on 17 August 1917, and with a good view over the former battlefield where their action took place. Only weeks later the 9th (Scottish) Division, with the 1st South African Brigade in its ranks, took over the sector. Apart from some brief spells, the Scottish have been in more or less the same area for about 5 weeks in August and September 1917. - in a historically very important sector where not a single memorial can be found though. -a place pregnant with symbolism: weather circumstances permitting, Passendale, the finishing point of the three months’ Passchendaele- campaign, also known as ‘Third Ypres’, is well visible. Furthermore, it is almost exactly on the
“...on the edge of the area where the Scottish 15th Division launched a bloody attack on 17 August 1917, and with a good view over the former battlefield where their action took place.”
21
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
jumping off line of some important attacks. -on the road to Saint-Charles de Potyze, the only genuine classical French burial ground in the region. In this way it may be an important part of the route taken by visiting groups. -practical and in a safe place for visitors. There is a broad shoulder, separated from the main road by a ditch. The memorial is carved on the two sides and bronze plaques are attached on each side which provides a safe way of organizing small ceremonies off the main road. The inauguration of the Scottish Cross will be linked to a ‘Scottish Weekend’ to which –apart from delegations from both the Scottish Executive and the Flemish Government- also the British ambassador and Scottish military and civil delegations will be invited.
South- African link As the the 1st South- African Brigade was part of the 9th (Scottish) Division for most of the war and because they were heavily involved in the fighting near “Bremen Redoubt” in front of Zonnebeke on the 20th of September 1917, the memorial will also be dedicated to this Brigade. The Frezenberg is the only place in Flanders where the South African involvement is commemorated.
Passchendaele 1917- 2007 The inauguration of the memorial is be the climax of the Scottish Memorial Weekend on 25 and 26 August 2007. All other activities will be linked to it (tattoo, Highland games, visits to historical battlefields……) The memorial weekend fits in a number of ambitious activities that will be organized by the municipality of Zonnebeke as a result of the commemoration of the Battle of Passendale
Scottish Memorial in Flanders - campaign
22
after 90 years (see overall brochure 2007). To emphasize the historical link between Flanders and Scotland, the Scottish weekend is presented under the title ‘Will ye come to Flanders’ according to a well known and age old Scottish song about Highlanders who came to Flanders to fight (original title “Will ye come to Flanders”).
Financing The prime cost of the memorial was estimated at 33.000 euros (about 21.000 pounds). The monument was ordered at Fyfe Glenrock (Oldmeldrum, Aberdeenshire) on the 25th of August 2006. Not included in this sum was the cost for the base of the monument (approximately £7000), paid by the City Council of Zonnebeke and an additional bronze plaque paid for by Mrs. Gina Fyffe. The cost of the Commemoration weekend is paid by the City Council with strong support of Flemish Government and Scottish Executive. A sponsoring campaign was started on Armistice Day 2005. Letters to the Scottish First Minister and the leaders of the four most important political parties had been sent. A campaign to appeal to the public has been launched and raised much interest. Contacts with former Scottish Regimental Associations, the new Royal Regiment of Scotland, Air Bases in Scotland, the Province of West- Flanders ... proved to be very fruitful. The bunker stones for the plinth were been acquired by the Memorial Museum Passchendaele 1917 and the Genootschap Passchendaele Society 1917. Major donations to support the Memorial and/ or organisation of the commemoration weekend have been received from (amongst others) Cities of Aberdeen and Glasgow, several RBLS and WFA branches, including a
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
© photo courtesy Imperial War Museum
very important support of RBLS Turiff Branch, Scottish Freemasons, Morayshire, Renfrewshire and Highland Councils, Flemish Caledonian Society, Mr. Tom Jenkins, ... With a structural grant, The Flemish Government and Scottish Executive have recognised the efforts of the Committee and are supporting the campaign. A full list of sponsors is included in this brochure.
Promotion In June 2006, “The Times” published a two page article about the project. Since then, Scottish and Flemish press published a series of articles about this Scottish memorial. In February 2007, the Alderman of Zonnebeke, Mr. Franky Bryon and the coordinators of the Campaign, Mr. John Sutherland (UK- coordinator) and Mr. Erwin Ureel (general coordinator) have been invited to give lectures in Glasgow University and in Scottish Parliament.
Conclusion The fact that it took 90 year before the Scottish will have their national Memorial in the former battlefield is more than significant. It is obvious that the monument will be of permanent importance in keeping the memory of the Scottish engagement in the ‘Great War’ alive. The Celtic Cross will by its location, historical importance and its artistic value be a striking landmark for the 400,000 visitors coming to the front area each year. By dedicating the monument to all Scots involved in the Great War, it has a singular and universal character. Moreover, it offers an excellent opportunity to emphasize the bond between two rising federal states within Europe visually and permanently. Erwin Ureel Coordinator of the Scottish Memorial in Flanders- Campaign John Sutherland Uk Coordinator
23
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
W
hen the Scottish Tartans Authority first heard of this worthy campaign to commemorate those very many Scots who lost their lives in the Battle of Passchendaele, its Governors felt it only appropriate that they should help in some way. The introduction of a special Passchendaele Tartan offered an ideal opportunity and the Authority was only too pleased to present that to the community of Zonnebeke-Passchendaele. Its acceptance can only strengthen the existing bonds between Flanders and Scotland and act as a small token of appreciation to the people of ZonnebekePasschendale whose fields are home to so many Scottish souls. The Authority congratulates all those whose tireless efforts mean that the sacrifices of so many in ‘the Great War’ will not go unmarked on this, the 90th Anniversary of that tragic battle. The Scottish Tartans Authority is a charitable body established to inform and promote a greater knowledge of Scotland’s fascinating tartan heritage. Supported by the weaving and Highland dress industry and a worldwide membership, the Authority maintains the International Tartan Index - the most comprehensive tartan database in existence - and is home to the world’s largest collection of woven samples in its valuable archives in Perthshire. It operates a free information service for businesses and private individuals from around the globe and answers many thousands of enquiries annually. Its tartan design services are very much in demand as are its talks for schools and other organisations. Brian Wilton Director of Operations
Origins of the Passchendaele- tartan A tartan is a pattern consisting of horizontal and vertical bands in multiple colours. It is particularly associated with Celtic countries, especially Scotland. The way of weaving gives the appearance of new colours blended from the original ones. The resulting blocks of colour repeat vertically and horizontally in a distinctive pattern of squares and lines known as a sett. After the Jacobite uprisings (18th century) tartans where banned for a few years, with exemptions for the military and the gentry but this was soon repealed. In the modern era, specific tartans have become associated with Scottish clans or Scottish (and other) families, or simply institutions who are associated in some way with a Scottish or Celtic heritage. At the occasion of the Scottish Memorial in Flanders- campaign, a - campaign special Passchendaele- tartan was 24 Scottish Memorial in Flanders
designed to commemorate the involvement of so many Scots and other nations in this part of Flanders during the Great War. The two main colours are dark red for the blood spilled and the brown for the mud. Additional colours are black for the mourning, bright red to symbolize the poppies made famous by the Scottish- Canadian poet John McCrae, green for the restored landscape and hope. Black, yellow and red are as well the colours of the community of Zonnebeke (of which Passchendaele is now part of), the devoluted region of Flanders and the kingdom of Belgium. The tartan is designed by Erwin Ureel and Mia Vanhaverbeke with support of Brian Wilson of the Scottish Tartan Authority.
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
T
oen de Schotse Tartan Autoriteit (STA) voor het eerst hoorde over deze geweldige campagne om een eerbetuiging te brengen aan de vele Schotten die het leven lieten tijdens de Slag om Passendale, voelde de voorzitter zich geroepen om op één of andere manier zijn steun te geven aan dit project. De introductie van een speciale Passendaletartan boden hiertoe de ideale gelegenheid. De STA was enorm blij om dit aan de gemeente Zonnebeke – Passendale voor te stellen. Dit kan enkel de reeds bestaande banden tussen Vlaanderen en Schotland versterken. Bovendien is het een klein teken van appreciatie voor de mensen van Zonnebeke – Passendale, wier velden de thuis zijn van zovele Schotse zielen. De STA wil iedereen geluk wensen die zich onvermoeibaar ingezet heeft om ervoor te zorgen dat het offer dat zo velen gebracht hebben tijdens den Grooten Oorlog niet ongemerkt voorbij zou gaan op de 90ste verjaardag van deze tragische slag. De Schotse Tartan Autoriteit is een vereniging die opgericht werd om een grotere kennis van de boeiende Schotse tartan erfenis aan te brengen en te promoten. Gesteund door de weef- en de Highlandkleding-industrie onderhoudt de Autoriteit de Intertnational Tartan Index. Dit is de meest uitgebreide tartandatabase die bestaat. Bovendien is het de thuisbasis van ‘s werelds grootste collectie van geweven voorbeelden in zijn waardevolle archieven in Perthshire. We bieden een gratis informatiedienst voor bedrijven en particulieren van over heel de wereld en we beantwoorden jaarlijks vele duizenden vragen. Onze tartan designdiensten zijn veel gevraagd, net zoals onze uiteenzettingen voor scholen en andere organisaties. Brian Wilton Director of Operations
Oorsprong van de Passchendaele- tartan tartanis een is een patroon dat gevormd Een tartan patroon dat gevormd wordt wordthorizontale door horizontale verticale door en verticale en lijnen in verlijnen in kleuren. verschillende Tartans schillende Tartanskleuren. zijn voornamelijk zijn voornamelijk verbonden metin het de verbonden met de Keltische landen, Keltische met landen, in het De bijzonder bijzonder Schotland. manier met van Schotland. vanerweven de weven geeftDe de manier indruk dat nieuwegeeft kleuren indruk dat kleuren ontstaan uit ontstaan uiterdenieuwe samensmelting van de origide samensmelting van de originele. De nele. De horizontale en verticale afwisseling horizontale en verticale afwisseling van kleurblokken die het resultaat zijn van kleurblokken die het zijn“sett” van de specifieke manier vanresultaat weven wordt de specifieke manier van van weven wordt genoemd. Na de opstanden de Jacobi“sett”(18e genoemd. Na detartans opstanden van eten eeuw) werden verboden, de Jacobieten voor (18e militairen eeuw) werden tartans uitgezonderd en adel. Dit verboden, uitgezonderd voor militairen en verbod werd echter snel opgeheven. Tegenadel. Dit verbod echter snel opgeheven. woordig wordenwerd tartans vaak geassocieerd Tegenwoordig tartans vaak met Schotse clans,worden Schotse (en andere) famigeassocieerd met Schotse clans,ofSchotse (en lies of gewoonweg instellingen organisatandere) families gewoonweg instellingen ies die op één ofofandere manier een band of organisaties op één of andereerfgoed. manier hebben met het die Schotse of Keltische
een band hebben met het Schotsevan of Keltische Met het oog op de herdenking de inzet erfgoed. Met het op dedeelnemers herdenking van de van Schotse en oog andere in dit inzet van Schotse en andere in dit deel Vlaanderen werd,deelnemers ter gelegenheid deelde van Vlaanderen werd,inter gelegenheid van “Scottish Memorial FlandersCamvan de een “Scottish in Flanderspaign”, specialeMemorial Passchendaeletartan Campaign”,Deeen Passchendaelegecreëerd. tweespeciale hoofdkleuren zijn donkertartanvoor gecreëerd. De bloed twee en hoofdkleuren rood het vergoten bruin voor zijnmodder. donkerrood voor het kleuren vergotenzijn bloed en de Bijkomende zwart bruinrouw, voor de modder. als Bijkomende kleuren voor helderrood symbool voor de zijn zwart bekend voor rouw, helderrood papavers, geworden doorals hetsymbool gedicht voor de deCanadeespapavers, Schotse bekend dokter geworden van Johndoor Mchet gedicht dehet CanadeesSchotse dokter Crae, groenvan voor herlevende landschap John McCrae, voor hetzijn herlevende en hoop. Zwart,groen geel en rood zowel de landschap Zwart,Zonnebeke geel en rood zijn kleuren vanendehoop. gemeente (waarzowelPassendale de kleuren van gemeente Zonnebeke van eendedeelgemeente is), het (waarvanGewest Passendale een deelgemeente is), Vlaamse als het koninkrijk België. De het Vlaamse Gewest als het koninkrijk België. tartan is ontworpen door Erwin Ureel en Mia De tartan is ontworpen ErwinWilson Ureel Vanhaverbeke met steun door van Brian en Mia Vanhaverbeke met steun van Brian van de Scottish Tartan Authority. Wilson van de Scottish Tartan Authority.
25
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
E
r bestaat een 10 eeuwen oude band tussen Vlaanderen en Schotland, en tegenwoordig ook bilateraal op economisch, artistiek en politiek vlak. Het begon allemaal in de Middeleeuwen, toen in het zog van Willem de Veroveraar heel wat Vlamingen zich in Schotland vestigden. Hieruit ontstonden beroemde Schotse familienamen, zoals Brodie, Cameron, Stewart, Fleming. Het leidde tot een opleving in de handelsbetrekkingen: Vlamingen brachten veel kennis over, o.a. in de textielnijverheid, metseltechnieken, vlasteelt, buskruit, klokken, etc. Er zijn talloze sporen van Vlaamse aanwezigheid in Schotland tijdens de Middeleeuwen: burchten op kunstmatige heuvels, namen van steden en dorpen. De taalkundige invloed van de Vlamingen was eveneens aanzienlijk. Ook de Schotse textielindustrie en de mijnbouw werden in de Middeleeuwen voor een aanzienlijk deel geïnitieerd en uitgebouwd door Vlaamse inwijkelingen. WWI bracht weer vele Schotten naar Vlaanderen, tijdelijk of permanent. En het is vooral voor de herdenking van die Schotten, en de eeuwenoude band tussen Schotland en Vlaanderen, dat de Vlaams Caledonische Society -een in Gent gevestigde Schotse vereniging, die al 30 jaar ijvert om de culturele banden met Schotland uit te bouwen en te verstevigenzich heeft ingezet om een bijdrage te leveren aan de totstandkoming van een permanent Schots monument in Zonnebeke.
Reggie Picavet Voorzitter/ President Vlaams- Caledonische Society/ Flemish CaledonianSociety
Scottish Memorial in Flanders - campaign
26
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
T
here has been a bond between Flanders and Scotland for 10 centuries, nowadays there is also a bilateral one on economical, artistic and political level. It all started in the Middle Ages, when in the wake of William the Conqueror many Flemings settled in Scotland. They delivered famous Scottish names: Brodie, Cameron, Stewart, Fleming. It also lead to new commercial relations: the Flemings passed on their knowledge of textile industry, masonry, flax industry, gunpowder, bells, etc. There are numerous traces of Flemish presence in Scotland during the middle ages: castles on artificial hills, names of cities and villages. Flemish language influences were also substantial. The Scottish textile and mining industries were also partly initiated and developed by Flemish immigrants. WWI brought many Scots to Flanders, some permanently. And it is especially in remembrance of these Scots, and the centuries-old bond between Flanders and Scotland, that the Flemish Caledonian Society -a Ghent based Scottish society, which for the past 30 years has pursued to develop and consolidate the cultural bonds with Scotland- has made an effort to contribute to the realization of a permanent Scottish monument in Zonnebeke.
Reggie Picavet Voorzitter/ President Vlaams- Caledonische Society/ Flemish CaledonianSociety
27
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
Belmont Academy - a Scottish Memorial in Flanders
D
uring the war youngsters from all over Scotland joined the army to fight in a conflict on a scale never seen before. Now, 90 years later, a delegation of Scottish pupils has travelled to the former frontline to pay its respects to a lost generation of Scottish boys and, on some occasions, girls. The young Scots who are part of the unveiling ceremony are pupils in Belmont Academy, from the historic town of Ayr in the south west of Scotland. The area has always had strong links with the Royal Scots Fusiliers (today the Royal Highland Fusiliers) which was often involved in the fighting in Flanders, not least during the infamous Passchendaele Campaign in the summer and autumn of 1917. On the 26th of September, battalions of the Royal Scots, Royal Scots Fusiliers and Gordon Highlanders were involved in the capture of Zonnebeke village, roughly one mile from this place. It resulted in one of the most grim photographs of the Great War. Apart from studying the war in school, every year a party of forty three Belmont Academy pupils visits Flanders to experience more directly what they learn about. It is very important to the school that the memory of the lives sacrificed is never forgotten by our pupils and the young people of Scotland. All the pupils attending today’s ceremony had a family member killed during the war. To prepare for their participation in the unveiling ceremony of the Scottish Memorial in Flanders they researched a soldier who was killed at Passchendaele using the resources
Scottish Memorial in Flanders - campaign
of Ayr’s Carnegie Library. The soldier they focused on will be honoured today. He is a symbol for all the Scots and for the 1st South African Brigade, part of 9th (Scottish) Division who were involved in the Great War. It has been a privilege for our school to be associated with the campaign to create a National Memorial for all those of Scottish origin who participated in the war. Through the common act of remembering we hope that the ‘auld acquaintance’ which exists between Scottish youth and Belmont Academy in particular with Flanders will continue to flourish.
28
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
Belmont Academy - een Schots Monument in Vlaanderen
J
onge mannen van over heel Schotland namen dienst in het leger tijdens de Groten Oorlog. Ze zouden vechten in een conflict dat nooit eerder geziene proporties aannam.
Nu, 90 jaar later, reisde een delegatie van Schotse leerlingen naar de vroegere frontstreek om er zijn eer te betuigen aan een verloren generatie van Schotse jongens en in uitzonderlijke gevallen ook meisjes. De jonge Schotten die vandaag de onthulling van het monument bijwonen zijn leerlingen van Belmont Academy. Onze school ligt in de historische stad Ayr in het zuidwesten van Schotland. Deze streek heeft altijd al sterke banden gehad met de Royal Scots Fusiliers (nu de Royal Highland Fusiliers), die zeer vaak betrokken waren bij de gevechten in Vlaanderen. Zo ook tijdens de overbekende Passendale – campagne in de zomer en herfst van 1917. Op 26 september 1917 waren bataljons van de Royal Scots, de Royal Scots Fusiliers en de Gordon Highlanders betrokken bij de inname van Zonnebeke.
onthullingsplechtigheid van het Schots monument in Vlaanderen deden ze onderzoek naar een soldaat die stierf in Passendale. Hiervoor baseerden ze zich op de bronnen in Carnegie Library in Ayr. De soldaat die ze bestudeerden wordt vandaag herdacht. Hij staat symbool voor zowel àlle Schotten als voor de 1e Zuidafrikaanse Brigade, die deel uitmaakte van de 9e (Schotse) Divisie. Het is een voorrecht voor onze school om geassocieerd te worden met deze campagne voor een Schots Monument in Vlaanderen. Door het gezamenlijke herdenken hopen we dat de oude vriendschapsbanden tussen enerzijds de Schotse jeugd en Belmont Academy in het bijzonder en Vlaanderen anderzijds verder zullen bloeien.
We bestuderen de oorlog niet alleen theoretisch in Belmont Academy. Jaarlijks bezoekt een groep van 43 leerlingen Vlaanderen om op het veld te zien wat ze op de schoolbanken leren. We vinden het zeer belangrijk dat onze leerlingen en de Schotse jeugd in het algemeen de nagedachtenis aan deze levens die geofferd werden nooit vergeten. De hier aanwezige leerlingen hebben allen een familielid dat gedood werd tijdens de oorlog. Om zich voor te bereiden op de
29
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
Scottish Memorial in Flanders - campaign
30
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
The bunkerblocks of the base of the Scottish Memorial in Flanders are sponsored by : De bunkerblokken waaruit de basis van het monument is opgetrokken zijn gesponsord door:
Dent, 14th Battalion Argyll & Sutherland Highlanders. Died 7/8th September 1918. Buried in Birr Crossroads Cemetery.
Mr. Daniel MacRae- Glasgow, Scotland, UK. Sponsored 5 blocks out of sympathy. Mr. Heinz Hrebing, USA Mrs. Amanda Leeds. Livermore, California, USA. Her Great Uncle, Lance Corporal George Devlin, 2nd Battalion Seaforth Highlanders was wounded at the Battle of Passchendaele, and later died of his wounds at 22nd General hospital, France. He is buried at Etaples Military Cemetery, France. Lance Corporal Devlin and his wife became the public face of the Scottish Memorial in Flanders- Campaign. Mrs. Margaret Jefferies, Merstham, Surrey, England, UK. In memory of Captain Walter Brodie, VC, 2nd Battalion Gordon Highlanders who fell in the 1st Ypres, 11/11/1914. Mr. Ryan Gearing Tommies Guides - The Military Book Specialists:www.tommiesguides.co.uk Salient Points - Your WW1 & WW2 Rendezvous: www.salientpoints.com
© photo courtesy Imperial War Museum
Mr. Howard G. Dent Cumbernauld Village, Near Glasgow, Scotland, UK. In memory of his grandfather 350128 C.S.M. Joseph H.
Mr. John Sutherland, York, England, UK. Sponsored 5 blocks in memory of the three brothers McIntosh, especially John McIntosh, 11th Argyll & Sutherland Highlanders, who went missing on the 31st July 1917 in the area of the new Scottish Memorial in Flanders. His name is on the Menin Gate Memorial. John is the UK- coordinator of the campaign. Mrs. Marika Pirie, Canada In memory of her Great Uncle Private Goldwin McCausland Pirie. Died on July 1, 1915, 1st Battalion Canadian Infantry (Western Ontario Regiment) near Langemarck. Mr. Jim Sharpe, York, England, UK. Sponsored many blocks in piping in the streets of British cities on behalf of the Scottish Memorial in Flanders- Campaign Genootschap Passchendaele Society 1917, Flanders, Belgium, who paid for all the remaining bunkerblocks. In memory of all soldiers of Scottish origin and of the 1st South African Brigade.
Argyll & Sutherland Highlanders, 5th Batallion, Royal Regiment of Scotland 51st Highland, 7th Batallion, Royal Regiment of Scotland Competentiecentrum voor Steunmaterieel en Produkten (CCMP - Ieper)
31
Scottish Memorial in Flanders - campaign
Will ye come to Flanders Zonnebeke Flanders Belgium
Major sponsors ADEDE ARR Craib (Transport) Ltd City of Aberdeen Battlefield Tours Black Watch Regimental Association British Army- 2nd Division Delta Tentenverhuur Delta Transport Eplaat- Roeselare 2FD Live Productions & Events Focus- WTV Gemeente Zonnebeke Genootschap Passchendaele Society 1917 Glasgow- Lord Provost Office Highland Council Ivan Sinnaeve (Shrapnel Charlie) Making pages Morayshire Council ML Badges Mrs. Gina Fyffe P&O Ferries Radio 2 RBLS Turiff and District Renfrewshire Council Royal Dublin Fusiliers Association Royal Air Force Kinloss Royal Air Force Lossiemouth Scottish Executive Scottish Executive Office Brussels Scottish Freemasons South Ayrshire Council St. Andrews Society York Spirits of Scotland vzw University of Glasgow Vlaams- Caledonische Society vzw Vlaamse Gemeenschap Western Front Association : WFA Scotland North Branch WFA Scotland South Branch WFA Yorkshire Branch Scottish Memorial in Flanders - campaign
32