RISICOANALYSE KOELTECHNISCHE INSTALLATIE

RISICOANALYSE KOELTECHNISCHE INSTALLATIE

Algemeen: Samenstel

Geschat restrisico

Risico Reducerende maatregelen? (J/N)

Omschrijving plaats

Risico inschatting

Gevaren volgens de EN 378

De tekst in deze kolom moet je NIET nr. aanpassen want die volgt NEN 378. Alle andere kolommen MOET je zelf invullen (en teksten intypen)

Relevant? (J/N)

Identificatie van gevaren, inschatting risico’s, toelichting op gevaren en gekozen risico-reducerende maatregelen

Toelichting op gevaar

Gevaren kunnen ontstaan door een foutief ontwerp, uitvoering, transport, plaatsing, in gebruik name en onderhoud.

Normen

Mogelijke risico reducerende maatregelen Gekozen oplossing

378-1 • Inleiding 3.6 Bijlage E & F 378-2 Hoofdstuk.5

15/11/10

risico-analyse

pagina 3 van 20

Pagina 3 van 20 Versie (1) datum

RISICOANALYSE KOELTECHNISCHE INSTALLATIE Identificatie van gevaren, inschatting risico’s, toelichting op gevaren en gekozen risico-reducerende maatregelen

1.

Gevolgen van extreme temperatuur:

1.1

Broosheid van materialen bij lage temperaturen

1.2 1.3

1.4

1.5

Bevriezing van ingesloten vloeistoffen (water, pekel en dergelijke)

N

Componenten en leidingen

J

Leidingen

J


Volumeverandering als gevolg van temperatuurswijzigingen

B

J

ZL Water kan bevriezen.

B

H

J

J

ZL

ZL

Verwondingen als gevolg van lage temperaturen

EN 378-2:2000 art. 6.1.4. Vooral van toepassing bij grote leidinglengte Volumeverandering kan drukverhoging opleveren en kan zorgen voor scheuren van leidingen en/ of verbindingen Aanraken van de leidingen of componenten

Warme oppervlakken die kunnen worden aangeraakt N

15/11/10


Breken van de materialen en/ of kans op lekkage koudemiddel.

Thermische spanningen

J 1.6

Geschat restrisico

J



Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

Nr

Leidingen


risico-analyse

L

J

ZL Aanraken van leidingen of componenten

pagina 4 van 20

Normen

Mogelijke risico reducerende maatregelen

Gekozen oplossing

378-2 5.3.1 6.2.11 6.2.9 6.2.10 378-2 6.2.9

•

materiaal kiezen dat bestand is tegen componenten van RVS316L lage temperaturen (bijv. TT staal)

• •

378-2 6.2.9 6.2.10 6.2.13 378-2 5.2.1 5.2.2 5.3.2 6.2.3 378-2 6.2.6 6.2.10 6.2.13

•

vorstbescherming (glycol) toepassen vorstbeveiligingsthermostaat en/of flowswitch toepassen spanninglussen of compensatoren korte leidingen < 1meter toepassen evt. extra beugels plaatsen

378-2 6.2.6 6.2.10 6.2.13

•

relieve valves of burst disks in alle afsluitbare secties van apparaat

• •

voorkomen dat druk te hoog oploopt d.m.v. pressostaat isoleren overstort toepassen

• •

isoleren gebruik van handschoenen (PBM)

isoleren

• •

isoleren gebruik van handschoenen (PBM)

•



2.

Gevolgen van extreme druk:

2.1

Toename van condensatiedruk, veroorzaakt door

Geschat restrisico

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

nr.




Normen


378-2 6.2.6.2

2.1.1 -Onvoldoende koeling J

Compressoren

ZL

J

ZL

J


L

J

ZL

2.1.2 -Niet condenseerbare gassen 2.1.3 -Ophoping van olie of koelvloeistof

Capaciteitsproblemen waardoor de koelinstallatie uit “evenwicht” kan raken. Ook kan motorkoeling van semihermetische compressoren in gevaar komen

378-2 6.2.6 6.2.6.2 6.2.6.7 6.2.10 6.2.13

• • •

kopkoeling toepassen persgas beveiligingsthermostaat bij semi-hermetische compressoren kan te hoge zuiggas temperatuur voorkomen worden door signalering op “te weinig koudemiddel”

gecertificeerde condensing unit door externe leverancier

Lucht in het systeem, waardoor capaciteit afneemt.

378-2 6.2.2.1 6.2.6.2 378-2 6.2.3.4.2.2 6.2.6.2

• •

correct vacumeren systeem monteren zonder vocht in leidingen en componenten systeem ontwerpen zodat vloeibaar koudemiddel en olie zich niet kunnen “ophopen”. Als olie zich ergens kan ophopen moet dit “afgetapt” kunnen worden Te hoge koudemiddel concentratie in een technische ruimte detecteren en alarmeren

correct vacumeren na montage drogen dmv stikstof

Scheuren leidingen en/ of verbindingen, ontsnapping koudemiddel en olie.

• •

J

2.2

Gekozen oplossing

Componenten, leidingen en bijv. in de technische ruimte

• B

J

ZL

relieve valves of burst disks in alle afsluitbare secties van apparaat detectie & alarm totaal volume koelvloeistof is laag

Toename verzadigde dampdruk door:

15/11/10

risico-analyse

pagina 5 van 20



Geschat restrisico

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

nr.



2.2.1 -Extreme verhitting van buitenaf

Scheuren van leidingen/verbindingen, ontsnapping olie, koudemiddel. J

Samenstel

B

J

ZL

J

Samenstel

B

J

ZL

J


B

J

ZL

J

Samenstel

B

J

ZL

2.2.2 -Hoge buitentemperatuur bij stilstand 2.3

2.4

Expansie van koudemiddelvloeistof (inblokken) Brand

15/11/10


risico-analyse

Normen

378-2 6.2.5 6.2.6


• • •

Scheuren leidingen en/ of verbindingen, ontsnapping olie, koudemiddel. Scheuren leidingen en/ of verbindingen, ontsnapping olie, koudemiddel.

378-2 6.2.6

•

378-2 6.2.6

•

Scheuren leidingen en/ of verbindingen, ontsnapping olie, koelvloeistof. Explosie

378-3 6.2.6.6

pagina 6 van 20

• • • •

Brandalarm aanwezig? Machinekamerventilatie voldoende (als verwarming vanuit de omgeving komt) Als de druk te hoog oploopt: Beveiligingspressostaat en/of overstort/veerveiligheid met breekplaat toepassen Systeemdruk zal te hoog kunnen worden dus: afblaasbeveiliging toepassen Systeemontwerp moet inblokken uitsluiten Indien het toch kan optreden: ontlastklep toepassen Veerveiligheid toepassen met afblaas naar buiten Brandmelder in technische ruimte PBM’s (bijv. gasmasker) ophangen

Gekozen oplossing

relieve valves of burst disks in alle afsluitbare secties van apparaat

relieve valves of burst disks in alle afsluitbare secties van apparaat relieve valves of burst disks in alle afsluitbare secties van apparaat relieve valves of burst disks in alle afsluitbare secties van apparaat



3.

Als rechtstreeks gevolg van de vloeistoffase

3.1

Overmatig vullen of overstromen van de apparatuur

Geschat restrisico

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

nr.




Normen

378-2 6.2.5 J


B

J

ZL


• •

Te grote vulling koudemiddel veroorzaakt te hoge druk.

•

Duidelijke vulinstructies aan montagepersoneel Vulling tijdens ontwerp zo nauwkeurig mogelijk berekenen Beveiligingspressostaat of veerveiligheid toepassen

Gekozen oplossing

duidelijke vulinstructies aan montagepersoneel vulling tijdens ontwerp zo nauwkeurig mogelijk berekenen relieve valves of burst disks in alle afsluitbare secties van apparaat

3.2

Aanwezigheid van vloeistof in de compressor, als gevolg van:

•

3.2.1 -Overheveling N

Vollopen van een component (bijv. compressor) en daardoor mechanische beschadiging Condensatie op of in de leidingen.


3.2.2 -Condensatie J

3.3

3.4 3.5


L

J

Verlies van smering als gevolg van emulgering van de olie

Leidingen

N

Compressor

N

Compressor

Door condensatie veroorzaakte schok

15/11/10

risico-analyse

L

J

• •

378-2 6.2.6.8

•

ZL

Vloeistofslag in leidingen J

378-2 6.2.8

ZL

• Ontstaan van breuken/ lekkage in het systeem. Olie met daarin opgelost koudemiddel smeert slecht. Kans op mechanische schade Vol condenseren van een gedeelte van de installatie. Vloeistofslag in compressor. Ontstaan van breuken/lekkage

pagina 7 van 20

378-2 6.2.7.3 6.2.8 378-2 6.2.3.4 378-2 6.2.8

• • • • •

Systeemontwerp moet dit uitsluiten Evt. terugslagkleppen toepassen als overheveling mogelijk blijft In de leidingen: systeem correct isolatie van koude leidingen ontwerpen en evt. ontlastklep toepassen Op de leidingen: isoleren en evt. extra corrosiebescherming (coaten) om corrosie te voorkomen Servogestuurde kleppen sluiten servo gestuurde kleppen langzamer en voorkomen drukgolf Evt. extra zware beugels toepassen Evt. leidingflexibles gebruiken Carterverwarming toepassen Olieverschildruk beveiligingspressostaat toepassen

•



4.

Gevolgen ontsnappen van koudemiddel:

4.1

Brand

Geschat restrisico

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

Nr.


in het systeem.


Scheuren van leidingen door oververhitting en vrijkomen van koudemiddel in de ruimten

J

Samenstel

L

J

Normen

378-2 6.2.5.1 6.2.6 6.213


•

•

ZL

•

• 4.2

Explosies

N

Samenstel

Ingeval van NH3, propaan e.d. kan koudemiddellekkage tot een explosief mengsel leiden. Daardoor kunnen leidingen scheuren en kan nog meer koudemiddel ontsnappen.

378-2 6.2.5.1 6.2.6 6.213

• • • •

• 4.3

Giftigheid, inclusief verbrandingsproducten

15/11/10

N

Samenstel

risico-analyse

In geval van bijv. NH3 lekkage geeft dit een toxisch gevaar

pagina 8 van 20

378-2 5.1.2

• • •

Als de druk in het systeem door een brand te hoog oploopt: uitschakeling door een hoge druk beveiligingspressostaat en afblazen van koudemiddel via een breekplaat en veerveiligheid met afvoer naar buiten Evt. in de technische ruimte: brandmelding en koudemiddeldetectie Die detectie evt. koppelen met automatisch uitschakelen van het systeem, Sprinklersysteem en alarmering Koudemiddelproductblad en evt. PGS13 in handleiding opnemen Calamiteitenplan opstellen Koudemiddeldetectie Mechanische ventilatie Die detectie evt. koppelen met automatisch uitschakelen van het systeem, Sprinklersysteem en alarmering Koudemiddelproductblad en evt. PGS13 in handleiding opnemen Calamiteitenplan opstellen Koudemiddeldetectie Mechanische ventilatie

Gekozen oplossing

relieve valves of burst disks in alle afsluitbare secties van apparaat kleine hoeveelheid koudemiddel



Geschat restrisico

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

Nr.




Normen

5.3.1.4 6.2.3.4.2.2


•

• • • • 4.4

Etsende effecten

Ingeval van bijv. NH3 lekkage kan oogschade ontstaan door “etsing” van het hoornvlies.

N

378-2 5.1.2 5.3.1.4 6.2.3.4.2.2

Samenstel

• • • •

• • • •

4.5

Bevriezing van de huid

Bij ontsnappen van koudemiddel kan de huid bevriezen. J

4.6

Samenstel

B

J

ZL

Verstikking J

15/11/10

Opstelplaats

risico-analyse

B

J

ZL

Bedwelming/ verstikking door te hoge concentratie koudemiddel.

pagina 9 van 20

378-2 6.2.6 6.2.10 6.2.13 378-2 5.1.2 5.3.1.4 6.2.3.4.2.2

• • • • • • • •

Die detectie evt. koppelen met automatisch uitschakelen van het systeem, Sprinklersysteem en alarmering Maatregelen opnemen in handleiding PBM’s ophangen Koudemiddelproductblad en evt. PGS13 in handleiding opnemen Alleen gekwalificeerd personeel toelaten Calamiteitenplan opstellen Koudemiddeldetectie Mechanische ventilatie Die detectie evt. koppelen met automatisch uitschakelen van het systeem, Sprinklersysteem en alarmering Maatregelen opnemen in handleiding PBM’s en oogdouche ophangen Koudemiddelproductblad en evt. PGS13 in handleiding opnemen Alleen gekwalificeerd personeel toelaten Calamiteitenplan opstellen PBM’s gebruiken Koudemiddelproductblad en evt. PGS13 in handleiding opnemen Alleen gekwalificeerd personeel toelaten Calamiteitenplan opstellen Koudemiddeldetectie Mechanische ventilatie Die detectie evt. koppelen met automatisch uitschakelen van het

Gekozen oplossing

Alleen gekwalificeerd personeel toelaten

Ruimte waar de machine gebruikt wordt moet voorzien zijn van CO2 detector met alarm bij te hoge concentratie.



Geschat restrisico

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

Nr.




Normen


• •

systeem, Sprinklersysteem en alarmering Maatregelen opnemen in handleiding PBM’s ophangen Koudemiddelproductblad en evt. PGS13 in handleiding opnemen Alleen gekwalificeerd personeel toelaten Calamiteitenplan opstellen Maatregelen opnemen in handleiding Alleen gekwalificeerd personeel PBM’s ophangen toelaten Koudemiddelproductblad en evt. PGS13 in handleiding opnemen ????? Alleen gekwalificeerd personeel toelaten Calamiteitenplan opstellen Koudemiddeldetectie

•

Koudemiddeldetectie

• • • • 4.7

Paniek

Paniek kan ontstaan bij vrijkomen van koudemiddel J

Overal

B

J

378-2 6.4.3.2

ZL

• • • • •

4.8

Aantasting van de ozonlaag N

4.9

Buitenlucht

Opwarming van de aarde J

15/11/10

Buitenlucht

risico-analyse

B

J

L

Als het koudemiddel een ODP>0 heeft, wordt de ozonlaag aangetast bij lekkage Als het koudemiddel een GWP>0 heeft, is er een broeikaseffect bij lekkage

pagina 10 van 20

378-2 5.1.2 378-1 bijlage B 378-2 5.1.2 378-1 bijlage B

Gekozen oplossing

Koudemiddeldetectie (R404A)



5.

Gevaren veroorzaakt door bewegende delen:

5.1

Verwondingen

Geschat restrisico

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

nr.



Normen


Bewegende delen kunnen verwondingen veroorzaken.

Machinerichtlijn


•

EN 3140

5.2

5.3

N

Compressoren, pompen, ventilatoren etc.

N

Compressoren, pompen, ventilatoren etc.

Gehoorverlies als gevold van overmatig lawaai

Schade door trillingen N

15/11/10

Compressoren, pompen, ventilatoren, leidingen etc.

risico-analyse

Geluidsniveau van de apparatuur kan doofheid veroorzaken.

Trillingen kunnen leidingen/ verbindingen doen scheuren En kunnen mechanische beschadigingen en hinder voor het personeel veroorzaken

pagina 11 van 20

378-2 6.2.11 5.2.1 5.2.2 5.3.2 6.2.3 Arbo-wet VCA 378-2 6.2.16 378-2 6.2.12

• •

• • • • •

Gekozen oplossing

Bewegende delen afschermen bijv. ventilatorkorf, kap om Vsnaaraandrijving etc. Voldoende werkruimte rond apparatuur Werkschakelaars die vergrendeld kunnen worden

Geluidsarme apparatuur selecteren Rond de apparatuur of buiten op toegangsdeur waarschuwingen plaatsen Dragen van gehoorbescherming verplichten Trillingen in het ontwerp uitsluiten of reduceren Evt. machinetrillingdempers en leidingflexibles toepassen



6

N

Samenstel

Hoge uitlaattemperaturen

15/11/10

risico-analyse

Geschat restrisico

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

nr.




Verwonding door een hete persgasleiding of verwarmingselement

pagina 12 van 20

Normen

378-2 6.2.6 6.2.10 6.2.13


• •

Gekozen oplossing

Gevaar afschermen d.m.v. andere opstelling of isolatie Markeren van onbeschermde hete onderdelen



7

N

Leidingen

Vloeistofslag

15/11/10

risico-analyse

Geschat restrisico

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

nr.




Ontstaan van breuken/ lekkage in het systeem.

pagina 13 van 20

Normen

378-2 6.2.3 6.2.7.3 6.2.8


• • •

Gekozen oplossing

Servogestuurde kleppen sluiten langzamer en voorkomen drukgolf Evt. extra zware beugels toepassen Evt. leidingflexibles gebruiken



8

Geschat restrisico

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

nr.



Onjuiste bediening

Onjuiste bediening zou gevaar kunnen veroorzaken. J

15/11/10


Samenstel

risico-analyse

H

J

L

pagina 14 van 20

Normen

378-2 5.3.4 6.4 6.4.3.2


• • •

Alleen gekwalificeerd personeel laten • bedienen Duidelijke handleiding maken • Instrueren van bedienend personeel •

Gekozen oplossing

Alleen gekwalificeerd personeel laten bedienen Duidelijke handleiding maken Instrueren van bedienend personeel



9

Vermindering mechanische sterkte als gevolg van:

9.1

-Corrosie

9.3 9.4

-Erosie N

Componenten, leidingen en verbindingen.

J


-Thermische spanningen -Vloeistofslag

-Trillingen

15/11/10

Geschat restrisico


Leidingen 9.5


Normen


Gekozen oplossing

•

N 9.2

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

nr.



Compressoren, pompen, ventilatoren, leidingen etc.

risico-analyse

B

J

ZL

Aantasting kan lekkage en daardoor gevaar opleveren

378-2 5.1.2

Erosie kan lekkage en daardoor gevaar opleveren

378-2 5.1.2

Thermische spanning kan lekkage en daardoor gevaar opleveren Ontstaan van breuken/ lekkage in het systeem.

378-2 6.2.2 6.5.1 378-2 6.2.3 6.2.7.3 6.2.8 378-2 6.2.12

Trillingen kunnen leidingen/ verbindingen doen scheuren En kunnen mechanische beschadigingen en hinder voor het personeel veroorzaken

pagina 15 van 20

• • • • • • • • • • • •

corrosie tegengaan door dampdicht isoleren, coating of andere materialen (bijv. koper of rvs) regelmatige controle erosie tegengaan door een andere opstelling, bescherming of ander materiaal regelmatige controle leidinglengte kort houden leidinglengte kort houden spanninglussen aanbrengen leidingflexibles monteren Servogestuurde kleppen sluiten langzamer en voorkomen drukgolf Evt. extra zware beugels toepassen Evt. leidingflexibles gebruiken Trillingen in het ontwerp uitsluiten of reduceren Evt. machinetrillingdempers en leidingflexibles toepassen



Geschat restrisico

10


.

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

Nr

J

Samenstel en elektrotechnisch systeem

B

J

ZL

Elektrocutie

15/11/10

risico-analyse


Elektrocutie door niet afgeschermde spanningsbron

pagina 16 van 20

Normen

NEN 1010 NEN 3140 378-2 6.2.9


•

Gekozen oplossing

montage en installatie uit laten voeren in-house expert installatie door een erkende elektrotechnische installateur



11

Geschat restrisico

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

nr.



Transport

Gevaar voor personen en milieu tijdens transport. J

15/11/10

Overal

risico-analyse

L

J

Normen



Transport en • Mijnvoorschriften

ZL

378-2 6.2.12.2

pagina 17 van 20

•

Alleen laten uitvoeren door gekwalificeerd personeel of transportbedrijf Evt. koudemiddel uit systeem aftappen en stikstof drukvulling toepassen

Gekozen oplossing

Alleen laten uitvoeren door gekwalificeerd personeel of transportbedrijf



12

Onderhoud opstelplaats

15/11/10

risico-analyse

Geschat restrisico

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

nr.




Ondeskundig onderhoud kan gevaar voor personen of milieu inhouden.

pagina 18 van 20

Normen

378-2 6.4.3.5


• •

Gekozen oplossing

Slechts regelmatige controle door gekwalificeerd personeel toestaan Bedienend personeel instrueren



13

Plaatsing condensor N

15/11/10

Binnen of buiten

risico-analyse

Geschat restrisico

Omschrijving plaats

Risico inschatting


Relevant? (J/N)

nr.




De condensor kan trillingen, geluidshinder of ongewenste warmte produceren. Als koudemiddellekkage in de luchtverversing van een ruimte kan komen, levert dit hinder of gevaar op

pagina 19 van 20

Normen

378-2 5.2.1 5.3


•

Gekozen oplossing

Opstellingsplaats zo kiezen dat gevaar en hinder wordt voorkomen of beperkt.



14

Geschat restrisico

Omschrijving plaats

Risico inschatting

Gevaren volgens de EN 378)

Relevant? (J/N)

nr.



Leidingwerk J

Overal

B

J

ZL


Beschadiging van leidingwerk door breken, aanrijding of belasting kan gevaar of hinder opleveren door koudemiddellekkage

Normen

378-2 6.2.3


• •

Leidingen veilig plaatsen zodat beschadiging wordt voorkomen Evt. beschermen (koker, aanrij beveiliging etc.)

Gekozen oplossing

Leidingwerk is beschermd

Corrosie verdient bijzondere aandacht vanwege afwisselend bevriezen en ontdooien of afdekking van apparatuur door isolatiemateriaal. Het risico wordt bepaald volgens onderstaande tabel. Gevaar versus risico:

Ernstgraad:

Kans: Gering/ te verwaarlozen

Klein, maar mogelijk

Reëel

Groot

Gering, geen arbeidsverzuim

Laag (L)

Laag (L)

Belangrijk (B)

Belangrijk (B)

Middelmatig

Laag (L)

Belangrijk (B)

Belangrijk (B)

Hoog (H)

Groot (blijvende arbeidsongeschiktheid)

Belangrijk (B)

Belangrijk (B)

Hoog (H)

Hoog (H)

Fataal (een dode)

Belangrijk (B)

Hoog (H)

Hoog (H)

Zeer hoog (ZH)

Hoog (H)

Hoog (H)

Zeer hoog (ZH)

Zeer hoog (ZH)

Catastrofaal (verscheidende doden)

15/11/10

risico-analyse

pagina 20 van 20


RISICOANALYSE KOELTECHNISCHE INSTALLATIE

Recommend Documents