prestatie-eisen - Eisen ten behoeve van weerstand teg
RICHTLIJN VOOR ALUMINIUM DEUREN, RAMEN EN VLIESGEVELS VOLGENS CPR Versie 1 december 2012
Pavlos Vatavalis (EAA) Patrick England (CAB) Frank Koos (VFF) Jean Luc Marchand (SNFA) Paolo Rigone (Uncsaal) Olaf van Panhuys (VMRG) Inés Gomez Arroyo (Asefave) João Ferreira Gomes (Anfaje) Peder Edman (GBF) Karlheinz Rink (AMFT) Georgios Mylonakis (SEKA) Philippe Willareth (SZFF/CSFF)
Inhoud: Inleiding
2
Prestatieverklaring (DoP)
3
Verplichtingen fabrikanten
4
CE-markering
5
DoP en CE-markering: documentatie verminderen
6
Geharmoniseerde normen (hEN's)
7
Andere belangrijke zaken
8
Bijlage I - Voorbeelden voor deuren en ramen
9
Bijlage II - Voorbeelden op vliesgevels
14
Bibliografie
15
Contactpersonen: Pavlos Vatavalis Bouwtechnisch manager
Patrick England Technical Secretary
European Aluminium Association EAA AISBL
Federation of European Window and Curtain Walling Manufacturer’s Associations (FAECF)
Avenue de Broqueville, 12 BE - 1150 Brussel - België
Ashwood House, 30 Woodlands Way Tarporley, Cheshire, CW6 0TP, England
e-mail:
[email protected] web: www.alubuild.eu
e-mail:
[email protected] web: www.faecf.org
1
Inleiding Deze richtlijn is opgesteld door de European Aluminium Association AISBL (EAA) en de Federation of European Window and Curtain Walling Manufacturer’s Associations (FAECF) en is bedoeld om fabrikanten te helpen voldoen aan de vereisten van de Verordening bouwproducten (Construction Product Regulation (CPR)). Het origineel is opgesteld in het Engels en uiteraard blijft de originele versie maatgevend. De CPR verwijdert technische barrières die de handel in bouwproducten belemmeren. Deze barrières bestaan doordat de lidstaten voor de keuring en attestatie van de conformiteit van hetzelfde product verschillende regels hanteren. Doel van de CPR is om voor de Europese markt gemeenschappelijke regels vast te stellen en de inconsistenties van de Bouwproductenrichtlijn (Construction Product Directive (CPD)) te corrigeren. In de volgende tabel staan de belangrijkste verschillen tussen de CPD en de CPR: Tabel 1: Belangrijkste verschillen tussen CPD en de CPR
CPD
CPR 7 Basisvereisten voor bouwwerken (Eng. afkorting: BRCW) 7 BRCW's = 6 ER's + Duurzaam gebruik van natuurlijke bronnen Prestatieverklaring (Eng. afkorting: DoP) Beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid (Eng. afkorting: AVCP) Systeem 2 is komen te vervallen Groep van technische beoordelingsorganen (waarvan de meeste de EOTA-naam zullen behouden)*
6 Essentiële vereisten (Eng. afkorting: ER) Conformiteitsverklaring (Eng. afkorting: DoC) Conformiteitsattest (Eng. afkorting: AoC) Europese Organisatie voor Technische Goedkeuringen (Eng. afkorting: EOTA)* Richtsnoeren voor Europese technische goedkeuringen (Eng. afkorting: ETAG)* Beoordelingsprocedures met gemeenschappelijke overeenstemming (Eng. afkorting: CUAP)* Europese technische goedkeuring (Eng. afkorting: ETA)* Leidraad waarin vereenvoudigde procedures worden beschreven (Sharing & Cascading)
Europese Beoordelingsdocumenten (EAD)* Europese technische beoordeling (Eng. afkorting: ETA)* De vereenvoudigde procedures zijn nu opgenomen in de CPR
*Geldt niet voor fabrikant van ramen, deuren en vliesgevels De CPR treedt per 1 juli 2013 volledig in werking. Opm. 1: De gehele richtlijn is bedoeld ter informatie. Voor aanvullende informatie wordt verwezen naar Verordening (EU) nr. 305/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2011. Link voor het downloaden van de verordening: (http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:088:0005:0043:NL:PDF) Opm. 2: Alle onderstaande informatie is informatief. Fabrikanten van ramen, deuren en vliesgevels kunnen de procedure volgen die zij het meest geschikt vinden om aan de eisen van deze Europese verordening te voldoen. Opm. 3: Onder fabrikanten wordt verstaan natuurlijke of rechtspersonen die ramen, deuren of vliesgevels vervaardigen, of die deze laten ontwerpen of produceren, en deze dan onder hun eigen naam of handelsmerk verhandelen. 2
Prestatieverklaring (DoP) Een belangrijke CPR-vereiste voor de fabrikant is het opstellen van de zogenaamde prestatieverklaring (DoP). Met het opstellen van een DoP neemt de fabrikant verantwoordelijkheid voor de opgegeven prestaties. Bij gebrek aan objectieve andersluidende aanwijzingen gaan de lidstaten ervan uit dat de verschafte informatie correct en betrouwbaar is. Dit document wordt opgesteld wanneer het product op de markt wordt gebracht, in de (voer)taal van de lidstaat waar het product op de markt zou moeten verschijnen. Bij producten uit dezelfde partij die aan één gebruiker worden geleverd, volstaat één DoP. Fabrikanten kunnen de afnemer een papieren of elektronisch versie van de DoP verschaffen. Indien de afnemer erom vraagt, moet hem een papieren exemplaar worden verschaft. De voorwaarden waaronder de DoP eventueel op een website beschikbaar wordt gesteld, zullen door de Europese Commissie (EC) worden vastgesteld door middel van een wetgevingsbesluit. Volgens de CPR dient in de meeste gevallen een DoP te worden opgesteld. Dit aangezien er EU- en nationale bepalingen bestaan die vereisen dat de essentiële eigenschappen van de producten voor het beoogde gebruik worden opgegeven. Tabel 2: Belangrijkste punten van DoP voor deuren, ramen en vliesgevels
DoP-nummer, unieke identificatiecode van het producttype Referentie naar het producttype Naam, geregistreerd(e) naam of handelsmerk en contactgegevens van de fabrikant Systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid (zie betreffende geharmoniseerde Europese norm (Eng. afkorting: hEN))
(AVCP)
Verwijzing naar de betreffende geharmoniseerde norm codering d.d. Beoogde toepassing(en) volgens hEN Voor de beoogde toepassing(en), een lijst van essentiële eigenschappen (alle): •
Prestatie (niveau / klasse / beschrijving) van ten minste één essentiële eigenschap
•
Essentiële eigenschappen zonder opgegeven prestatie, (No Performance Determined: geen prestatie vastgesteld)
•
Naam en ID-nummer van de betreffende aangemelde instantie(s), indien van toepassing
aangegeven
door
"NPD"
Verklaring van verantwoordelijkheid en ondertekening
Volgens de CPR is de fabrikant verplicht ten minste de prestatie van één essentiële eigenschap op te geven. Indien de fabrikant voor een essentiële eigenschap wenst te verklaren dat er sprake van een geringere prestatie dan werd bereikt bij het testen, of helemaal geen prestatie (NPD), dan is dat toegestaan. De fabrikant heeft de plicht de DoP te bewaren tot 10 jaar na het op de markt brengen van het bouwproduct. 3
Verplichtingen fabrikanten Fabrikanten dienen als basis voor de DoP technische documentatie op te stellen met daarin een beschrijving van alle relevante zaken met betrekking tot het vereiste AVCP-systeem. Deze technische documentatie dient te bevatten: •
• •
•
De verslagen van de test- of andere beoordelingsmethoden (berekening) waaruit de prestatie van de producten voor alle essentiële door de fabrikant op te geven eigenschappen blijkt en als resultaat van de bepaling van het product-type, uitgevoerd door een aangemelde instantie (AVCP-systeem 1 of 3) of door de fabrikant (AVCP-systeem 4). De op initiatief van de fabrikant uitgevoerde steekproef. De meeste fabrikanten van metalen ramen zijn middelgrote, kleine of microondernemingen en meerdere fabrikanten maken gebruik van 'Cascading' (doorzetten) of 'Sharing' (delen). Hierdoor is het van belang in de technische documentatie aan te tonen dat het product dat ze op de markt hebben gebracht, overeenkomt met het product dat door de systeemleverancier c.q. de fabrikant tijdens typekeuring of –berekening is getest. Daarom wordt ten zeerste aanbevolen om conform de betreffende geharmoniseerde norm(en) een gedetailleerde administratie van de productiecontroles bij te houden om de correctheid, betrouwbaarheid en bestendigheid van de testresultaten te kunnen aantonen. De documentatie die is geleverd door de systeemleverancier (Cascading) of de fabrikant die het product voor de fabrikant heeft getest (Sharing) gaat vergezeld van een autorisatie voor het gebruik van de documentatie. Deze administratie omvat tevens: registratie van klachten, afwijkende producten en teruggeroepen producten, en de correctieve maatregelen die zijn genomen om herhaling van de afwijkingen te voorkomen.
De fabrikant dient de technische documentatie te bewaren om conformiteit van het bouwproduct met de prestatieverklaring te kunnen aantonen, mocht hiertoe een gemotiveerd verzoek worden ontvangen van een bevoegde, voor markttoezicht verantwoordelijke nationale instantie. Aanbevolen wordt dat de fabrikant op generieke wijze technische documentatie ontwikkelt voor de verschillende productfamilies (bijv. ramen/deuren voor buitengebruik zonder brandwerende eigenschappen; vliesgevels, beweegbare ramen en deuren voor buitengebruik met brandwerende eigenschappen; binnendeuren zonder brandwerende eigenschappen; binnendeuren met brandwerende eigenschappen; etc.), die kan worden gebruikt als gemeenschappelijk document voor elk van de productfamilies. Binnen deze documentatie dient te worden verwezen naar de eerder genoemde punten (zie bovenstaande opsommingstekens). Bij significante veranderingen in het productieproces dient de fabrikant technische documentatie op te stellen voor het nieuwe proces voor zover dit proces van invloed is op de DoP van producten die volgens dit proces worden vervaardigd. De fabrikant dient de betreffende technische documentatie samen met de DoP tot 10 jaar na het op de markt brengen van het bouwproduct te bewaren.
4
CE-markering Door de CE-markering aan te (laten) brengen geeft de fabrikant aan ervoor in te staan dat het bouwproduct voldoet aan de opgegeven prestatie en aan alle van toepassing zijnde vereisten als bepaald in de CPR en alle andere aanvullende regelgeving. De CE-markering: • • •
Kan niet worden aangebracht als er geen DoP is opgesteld. Wordt aangebracht voordat het product op de markt wordt gebracht. Is de enige markering waaruit blijkt dat het bouwproduct voldoet aan de opgegeven prestaties met betrekking tot de essentiële eigenschappen zoals opgenomen in de betreffende geharmoniseerde normen.
De CE-markering dient het product te vergezellen en kan op één van de volgende drie manieren worden aangebracht: • • •
op het bouwproduct op de verpakking bij de begeleidende documenten
Tabel 3: Belangrijkste punten van CE-markering voor deuren, ramen en vliesgevels
CE-afbeelding Laatste twee cijfers van het jaar waarin het voor de eerste keer werd aangebracht Naam, geregistreerd(e) naam of handelsmerk en contactgegevens van de fabrikant Unieke identificatiecode van het producttype Referentie DoP nummer Referentie hEN-codes d.d. Beoogde toepassing(en) volgens de betreffende hEN Dezelfde prestatie voor de essentiële eigenschap(pen) als opgegeven in de betreffende DoP ID-nummer van het/de betreffende aangemelde instantie(s), indien van toepassing Essentiële eigenschappen zonder opgegeven prestatie (NPD) kunnen uit de CE-markering worden weggelaten. De CE-markering dient op papier te worden aangeboden.
5
DoP en CE-markering: documentatie verminderen Op basis van de vereiste inhoud en de voorkeur van de fabrikant bestaat er de mogelijkheid om de DoP en de CE-markering op dezelfde pagina te combineren. In dat geval moet het document voldoen aan de verplichtingen van beide documenten en voor beide doeleinden worden aangeboden. Aangezien bij de meeste gebouwen meer dan één deur en/of raam in het contract wordt aangeboden, kan de fabrikant het aantal documenten verminderen door de DoP's en/of CEmarkeringen op één document op te gegeven, mits alle vereiste informatie inderdaad wordt vermeld. Eindproducten moeten vergezeld gaan van de CE-markering, maar de DoP mag apart worden overhandigd.
6
Geharmoniseerde normen (hEN's) Geharmoniseerde normen (hEN's) worden door de Europese harmoniseringsinstanties vastgesteld op verzoek van de EC na overleg met het Permanent Comité voor de Bouw. De EC beoordeelt de conformiteit van de hEN's die door de harmoniseringsinstanties met de betreffende mandaten zijn ontwikkeld en zal de lijsten met hEN's bijwerken met de hEN's die zijn goedgekeurd door publicatie in het Publicatieblad van de Europese Unie (PBEU). Na publicatie van de hEN's in het PBEU wordt een overgangsperiode vastgesteld om fabrikanten in staat te stellen hun organisatie voor te bereiden en aan deze nieuwe vereisten te voldoen. De DoP en CE-markering zijn mogelijk zodra ten minste één relevante hEN binnen de overgangsperiode valt. Na het einde van de overgangsperiode is CE-markering verplicht. De lidstaten zullen daarmee conflicterende nationale normen schrappen en zullen alle daarmee conflicterende nationale bepalingen intrekken. Als deze richtlijn wordt gepubliceerd, zullen er twee relevante hEN’s van toepassing zijn: Twee andere zijn in voorbereiding (prEN) en zullen naar verwachting spoedig verschijnen.
hEN 14351-1: ‘Ramen en deuren - Productnorm, prestatie-eisen - Deel 1: Ramen en deuren zonder brand- en rookwerende eigenschappen' In hEN 14351-1 worden materiaalonafhankelijke prestatie-eisen aangegeven die van toepassing zijn op ramen (waaronder dakramen, dakramen met externe brandwerendheid en openslaande ramen), buitendeuren voor voetgangers (waaronder glazen deuren zonder kozijn, deuren naar vluchtwegen) en schermen.
hEN 13830: 'Vliesgevels - Productnorm' In hEN 13830 staan de eigenschappen van vliesgevels en technische informatie over de veranderende prestatie-eisen die binnen geheel Europa gelden en de testcriteria en volgorde van testen die het product ondergaat, om conformiteit aan te tonen. Verwezen wordt naar andere Europese normen met betrekking tot het functioneren en testen van vliesgevels en, waar van toepassing, wordt gewezen op Europese normen die betrekking hebben op in vliesgevels verwerkte producten.
prEN 14351-2: ‘Ramen en deuren - Productnorm, prestatie-eisen - Deel 2: Binnendeuren zonder brand- en rookwerende eigenschappen' In prEN 14351-2 zullen materiaalonafhankelijke prestatie-eigenschappen worden aangegeven die gelden voor binnendeuren voor voetgangers zonder brand- en/of rookwerende eigenschappen die bedoeld zijn voor intern gebruik in bouwprojecten.
prEN 16034-2: Voetgangersdeuren, industriële, commerciële, garagedeuren en ramen - Productnorm, prestatie-eisen - Eisen ten behoeve van weerstand tegen brand en/of rookcontrole’. In prEN 16034 zullen materiaalonafhankelijke veiligheids- en prestatie-eisen worden aangegeven die gelden voor alle brand- en/of rookwerende producten die bedoeld zijn voor gebruik in brand- en/of rookcompartimenten en/of op vluchtroutes. Nadere informatie is beschikbaar op www.cen.eu
7
Andere belangrijke zaken Andere elementen van de CPR: • Waar van toepassing dient de DoP vergezeld te gaan van informatie betreffende REACH. Volgens deze vereiste moet een "Veiligheidsgegevensblad" worden geleverd voor inhoudelijke invulling/voorbereiding(en) door de oorspronkelijke fabrikant. Voor ramen, deuren en vliesgevels, die in deze Verordening "artikelen" worden genoemd, dient de fabrikant alleen informatie te verschaffen als het aandeel gevaarlijke stoffen meer dan 0.1% (massa) bedraagt. Bij overschrijding van deze limiet moet voldoende informatie van de fabrikant beschikbaar worden gesteld, waaronder in ieder geval de naam van de stof, zodat het artikel veilig kan worden gebruikt. • Instructies en veiligheidsinformatie: Fabrikanten dienen ervoor zorg te dragen dat het product wordt geleverd met instructies en veiligheidsinformatie in een door de betreffende lidstaat bepaalde taal, die voor gebruikers makkelijk te begrijpen zijn. • Economische exploitanten: De fabrikant moet bij de uitvoering van een inspectie door een markttoezichthouder een lijst kunnen overhandigen met gegevens van economische exploitanten waaraan hij een product heeft geleverd of waarvan hij een product geleverd heeft gekregen. • Onderhoud: Producten moeten regelmatig worden schoongemaakt en onderhouden om hun verwachte levensduur te realiseren. De locatie, het gebruik en de atmosferische omstandigheden aldaar zijn van grote invloed op de frequentie van de schoonmaak- en onderhoudsinspecties, evenals de materialen en afwerkingen van het product. Indien dit wordt nagelaten, kan dat de levensduur van materialen, onderdelen, producten en afwerkingen aanzienlijk verkorten. Daarom wordt ten zeerste aanbevolen dat aan de hand van de van toepassing zijnde hEN's voor elk project een methodiek wordt opgesteld met specifieke aanbevelingen voor reguliere onderhouds- en reinigingswerkzaamheden en geschikte reinigingsmiddelen, en eventuele smering/afstelling van bewegende delen.
8
Bijlage I - Voorbeelden voor deuren en ramen In de bijlage zijn verschillende voorbeelden te vinden van alternatieve DoP’s en CEmarkeringen die fabrikanten kunnen gebruiken.
Voorbeeld I.1: CE & DoP voor ramen e.d.
9
Voorbeeld I.2: CE & DoP voor buitendeuren e.d.
10
Voorbeeld I.3: CE & DoP voor een enkele brandwerende deur e.d.
11
Voorbeeld I.4: CE & DoP voor een aantal verschillende producten
12
13 MWM ltd - Metal Window Manufacturer ltd. Postbus 21, B-1050, Brussel Nr. DOEEI30GD001-4 EN 14351-1:2006+A1:2010 9999 Buitendeur Waterdichtheid
3A
Windbestendigheid
B1
Hoogte
2100 2
Warmteoverdracht (UD) [W/m K]
1,8
Zonnefactor (g) [%]
60
Lichtoverdracht (tν) [%]
72
Luchtdoorlatendheid
1
Voorbeeld I.5: Een pagina met alle DoP's en diverse pagina's met CE-markeringen
13
Bijlage II - Voorbeelden op vliesgevels
Voorbeeld II.1: CE & DoP van een vliesgevel
Voorbeeld II.2: CE & DoP van een vliesgevel met verschillende prestaties in verschillende compartimenten
14
Bibliografie [1]
CPD to CPR Quick guide, CEPMC, 2012
[2]
CE marking of curtain walling, FAECF Guidance Sheet CE.01, FAECF, 2004
[3]
CE marking of windows and pedestrian doors, Eurowindoor Guidance Sheet CE.02, in samenwerking met EAA, EPW, FAECF, FEMIB, UEMV, (opgesteld door FAECF Technical Committee), 2007
[4]
Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH), tot oprichting van een Europees Agentschap voor chemische stoffen, houdende wijziging van Richtlijn 1999/45/EG en houdende intrekking van Verordening (EEG) nr. 793/93 van de Raad en Verordening (EG) nr. 1488/94 van de Commissie alsmede Richtlijn 76/769/EEG van de Raad en de Richtlijnen 91/155/EEG, 93/67/EEG, 93/105/EG en 2000/21/EG van de Commissie
Belangrijkste Artikelen voor fabrikanten van deuren, ramen en vliesgevels binnen de Verordening voor bouwproducten: § 4, 5, 6, 7 & Bijlage III
Prestatieverklaring
§ 8, 9
CE-markering
§ 11
Verplichtingen fabrikanten
§ 17
Geharmoniseerde normen
§ 36
Gebruik van juiste technische documentatie
15
European Aluminium Association EAA AISBL
www.alubuild.eu
Federation of European Window and Curtain Walling Manufacturer’s Associations
www.faecf.org
16
