Reflex
R e l at i e m a g a z i n e v a n E x x o n M o b i l i n d e B e n e l u x J AA R GANG 1 0
NR 2 2010
Titanentransport En ook daar: safety first!
INVESTERING Integratie van waterstoffabriek Air Products en raffinaderij Rotterdam EDUCATIE ExxonMobil’s Sci-Tech Challenge van start in Nederland JUBILEUM 30 jaar BOPP-filmsfabriek Virton
02 Reflex NR 2 2010
INVESTERINGEN
De kracht van synergie Bouw waterstoffabriek bij raffinaderij Rotterdam
Reflex NR 2 2010 03
Naast ExxonMobil's raffinaderij in Rotterdam verrijst volgend jaar een nieuwe waterstoffabriek van Air Products. De fabrikant en ExxonMobil werken nauw samen aan een optimale integratie van de installaties. ‘Dit soort projecten maken de Nederlandse olieen petrochemische industrie tot de meest efficiënte in de wereld’, aldus Andy Madden, directeur van de raffinaderij. FOTO’S Willem Blauw
Demissionair minister Maria van der Hoeven van Economische Zaken, vierde samen met andere hoog waardigheidsbekleders de opening van de nieuwe waterstoffabriek bij de raffinaderij van ExxonMobil in Rotterdam.
O
p 22 juni stak minister Maria van der Hoeven van Economische Zaken officieel de eerste schop in de grond. Ze deed dat samen met andere hoogwaardigheidsbekleders, zoals directeur van het Havenbedrijf Rotterdam Hans Smits en havenwethouder Jeannette Baljeu. De eerste spade met zand markeert de bouw van een ultramoderne waterstoffabriek van Air Products op het terrein in Rotterdam-Botlek. De fabriek zal de tweede helft van 2011 in bedrijf gaan en kan bijna 300 ton waterstof per dag produceren.
Synergie ExxonMobil gaat nauw samenwerken met Air Products om gas, warmte en waterstof uit te wisselen. Raffinaderijdirecteur Andy Madden: ‘De afgelopen jaren hebben we aanzienlijk geïnvesteerd in de uitbreiding van
onze plant en de productie van schonere brandstoffen. Hiervoor is veel waterstof nodig. Dit willen we zo economisch en betrouwbaar mogelijk kunnen betrekken. Samenwerking met Air Products maakt dit mogelijk.’ De raffinaderij van ExxonMobil is de grootste, maar niet de enige afnemer van de producten van Air Products. Pim Meyboom, business manager Rotterdam en Antwerpen van Air Products Nederland: ‘We combineren de vraag van verschillende klanten in Rotterdam, waardoor we een nieuwe waterstoffaciliteit van wereldformaat kunnen bouwen. Dankzij de samenwerking met ExxonMobil verwachten we hier de best mogelijke synergie te bereiken.’ ‘Het is een logische stap voor beide bedrijven om de nieuwe waterstoffabriek naast onze raffinaderij te bouwen’ vult Andy Madden aan. ‘Het wordt een schoolvoorbeeld van integratie.’
Energiebesparing ‘Dit soort projecten maken de Nederlandse olie- en petrochemische industrie tot de meest efficiënte in de wereld’, aldus Andy Madden. ‘De nieuwe fabriek combineert straks state-of-the-art techniek met een zeer hoge efficiency en een
04 Reflex NR 2 2010
INVESTERINGEN
We zijn al 120 actief in de ‘jaarRotterdamse haven. Dit jaar bestaat onze raffinaderij 50 jaar
’
Huidige configuratie raffinaderij Andere
Units Huidige configuratie raffinaderij
Raffinageproces
optimale stoomintegratie’ vult Pim Meyboom aan. ‘Daardoor zal deze meer dan vijftien procent zuiniger zijn in energieverbruik dan onze huidige waterstofproductiefaciliteit in Pernis.’ Andy Madden: ‘Deze integratie leidt straks tot een energieefficiëntere productie van onze eindproducten, die samen gaat met een reductie in NOx- en CO2 -emissies. Air Products gaat het gas dat wij produceren als grondstof gebruiken. Naast de waterstof die wij gaan gebruiken voor de productie van schonere, laagzwavelige brandstoffen, zullen we ook de stoom gebruiken om onze compressoren aan te drijven, die de raffinaderij draaiend houden. Hierdoor hoeven we zelf geen stoom meer te produceren.’
Waterstof
Overtollige warmte
Afnemers in raffinaderij
Stoom
Integratie met nieuwe waterstoffabriek Andere Units
Raffinageproces
Waterstof
Overtollige warmte
Stoom Stoom
Rotterdam ‘De investering in de waterstoffabriek toont aan hoe belangrijk de Rotterdamse site is voor onze onderneming’, zegt Andy Madden. ‘Het is een van de meest technologisch geavanceerde en efficiënte sites binnen de ExxonMobil-groep. We zijn al 120 jaar actief in de Rotterdamse haven. Dit jaar bestaat onze raffinaderij 50 jaar. Recente projecten zoals de uitbreiding van de aromatenfabriek, de nieuwe ontzwavelingsfabriek en de investering in geavanceerd procesbeheer onderstrepen het belang van de Rotterdamse productielocaties voor ExxonMobil.’ ■
Overtollige warmte
Afnemers in raffinaderij
Optimale integratie Hoe werkt de integratie tussen de raffinaderij en de waterstoffabriek precies? De raffinaderij zet onder meer stookolie met zware moleculen om in producten met lichte moleculen, voornamelijk diesel. Dat gebeurt in de zogenoemde Flexicoker, die veel stookgas produceert. Roel Ebus, Project Venture Manager bij ExxonMobil: ‘De Rotterdamse site houdt hierdoor meer gas over dan vergelijkbare raffinaderijen. Voorheen ging al dit gas naar stookinstallaties, zoals de eigen fornuizen. Nu dus ook voor een deel naar de waterstoffabriek.’ Air Products zet het gas om in waterstof. Deze waterstof gebruikt ExxonMobil weer om olie te kraken en ontzwavelen. Dit levert schonere brandstoffen op. Andersom gaat de waterstoffabriek straks warmte terugleveren aan de raffinaderij in de vorm van stoom. Warmte die anders via koelwater of de schoorsteen de fabriek zou moeten verlaten. Zo ontstaat dus een cyclus en een optimale synergie.
REDACTIONEEL
COLOFON Reflex is een kwartaaluitgave van ExxonMobil in de Benelux, Afdeling Public and Government Affairs. Hoofdredactie Mirjam de Leeuw Redactie Textuur Tilburg Redactie Franstalige editie Marina Cols Verantwoordelijk uitgever in België Remko Kruithof, ExxonMobil Petroleum & Chemical BVBA, Polderdijkweg, 2030 Antwerpen Vormgeving Mervyn Hall (GPB) Pre-Press GPB, Leiderdorp Druk Koninklijke De Swart, Den Haag Redactieadressen België: Polderdijkweg, 2030 Antwerpen, tel. 03 / 543.35.92 Nederland: Postbus 1, 4803 AA Breda, tel: (076) 529 1333 Luxemburg: Rue de l’industrie 20, 8069 Bertrange Exxon Mobil Corporation heeft vele verbonden maatschappijen, waarvan vele de namen ExxonMobil, Exxon, Esso en Mobil bevatten. Gemakshalve en voor alle eenvoud worden die termen zoals maatschappij, bedrijf, onze, wij en zijn/haar soms gebruikt als verkorte verwijzingen naar specifieke verbonden maatschappijen of verbonden groepen. Dit doet evenwel geen afbreuk aan de onafhankelijkheid van de verschillende genoemde juridische entiteiten. Aanvraag extra nummers, adreswijzigingen, nieuwe abonnementen, vragen over de inhoud en toestemming voor overname uitsluitend schriftelijk bij de redactie. Het maken van fotokopieën van de inhoud is toegestaan voor educatieve doeleinden, alsook voor informatieverspreiding binnen organisaties. Aan de teksten in dit tijdschrift kunnen geen rechten worden ontleend.
Mirjam de Leeuw (43) is hoofdredacteur van Reflex. Ze werkt als Communications Coordinator voor Public and Government Affairs in het Benelux hoofd kantoor. Sinds 2000 is ze verbonden aan Reflex, tot voor kort als eindredacteur.
Veiligheid blijft altijd prioriteit De laatste tijd krijgen we vaak de vraag wat ExxonMobil doet om gevaarlijke situaties te voorkomen, zoals nu in de Golf van Mexico. Ons antwoord gaat meer dan 20 jaar terug. De ramp met de Exxon Valdez was een dieptepunt in de geschiedenis van ExxonMobil. Maar ook een keerpunt, want het gaf ons de gelegenheid om onze activiteiten top-to-bottom te herzien. Concreet leidde dit tot de implementatie van een veiligheidsmanagementsysteem dat aan de basis ligt van al onze dagelijkse operationele beslissingen. Elementair aan ons Operations Integrity Management System is dat we voor al onze activiteiten vaststellen wat de effecten en risico’s zijn op het gebied van veiligheid, gezondheid, milieu en omgeving. Vervolgens maken we plannen om de risico's te minimaliseren en beheersen. Veiligheid komt terug in alle aspecten van onze business. In de artikelen van deze Reflex is dit ook zichtbaar. Bijvoorbeeld in de reportage over de indrukwekkende transporten van de modules van de nieuwe ontzwavelingsfabriek. Ook in het portret van Philippe Van Houtte, Benelux Aviation Operations Manager, is onze aandacht voor veiligheid terug te zien. Hij stelt: ‘Als het om het betanken van vliegtuigen gaat, is ExxonMobil koploper op het gebied van veiligheid. We werken nauw samen met luchthavenautoriteiten en andere partijen om ongevallen te voorkomen.’ Philippe en zijn team hebben niet voor niets de Brussels Airport Safety Award gewonnen voor hun prestaties in 2009. Een resultaat waar we trots op zijn. Net als op de mensen van onze Antwerpse raffinaderij die zich inzetten voor de Vrijwillige Brandweer in Wuustwezel. Zoals Jef De Schutter, die naast zijn werk als Project Engineer ook brandweerluitenant is. Deze collega’s dragen niet alleen bij aan de veiligheid, maar ook aan onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Onze prestaties op het gebied van veiligheid, milieu, mensenrechten en economische ontwikkeling zijn terug te vinden in ons Corporate Citizenship Report. Bij deze Reflex vindt u hiervan een samenvatting. CEO Rex Tillerson zegt in zijn voorwoord: ‘Om de uitdaging van duurzaamheid aan te kunnen gaan, moeten we de huidige complexe milieu-, economische en sociale vraagstukken effectief aanpakken bij het leveren van onze primaire verantwoordelijkheid – het vinden van en voorzien in betrouwbare energie.’ Uiteraard blijft veiligheid hierbij altijd prioriteit.
Reflex wordt verstuurd in milieuvriendelijke verpakkingsfolie. www.exxonmobil.be www.exxonmobil.lu www.exxonmobil.nl
Reflex NR 2 2010 05
Wilt u reageren op onze artikelen? Ik hoor het graag:
[email protected] Mirjam de Leeuw
‘
Onze prestaties op het gebied van veilig heid, milieu, mensen rechten en economische ontwikkeling zijn terug te vinden in ons Corporate Citizenship Report
’
06 Reflex NR 2 2010
EDUCATIE
Sci-Tech Challenge van ExxonMobil en Jong Ondernemen in Nederland van start Hoe interesseer je scholieren voor een studie in de exacte wetenschap? Betrek ze bij de praktijk en geef ze een pittige uitdaging! In september start in Rotterdam de Sci-Tech Challenge van ExxonMobil. Een spannende wedstrijd met een online quiz, workshops en battles. Samen met vrijwilligers van ExxonMobil gaan de scholieren aan de slag. Wie heeft de beste plannen voor de automotive-industrie in 2040? FOTO’S ExxonMobil
D
‘Dit is gaaf!’
e scholieren van nu zijn de wiskunde- en techniekstudenten van de toekomst. Ofwel: de wetenschappers die ExxonMobil hard nodig heeft. Zeker in Rotterdam, waar de belangrijkste Nederlandse fabrieken van ExxonMobil staan. Helaas hebben scholieren in de laatste jaren van HAVO of VWO, die hun vervolg studie moeten kiezen, vaak nog geen idee van de mogelijkheden van een techniek- of chemie opleiding. ‘Dit komt doordat de exacte vakken op de middelbare school vaak theoretisch zijn. Kennis van wis- natuur- en scheikunde krijg je pas als je het in de praktijk kan toepassen’, verklaart Ellen Ehmen, Public Affairs Advisor Nederland bij ExxonMobil.
JA-YE Via de Sci-Tech Challenge hoopt ExxonMobil jongeren enthousiast te krijgen voor het kiezen van een studie in exacte vakken. De wedstrijd gaat van start in Nederland, Duitsland en Noorwegen. Na dit schooljaar volgen nog zes landen. ExxonMobil organiseert de wedstrijd samen met JA-YE, Junior Achievement Young Enterprise. De aanpak in Nederland gaat via dochterbedrijf Jong Ondernemen. ‘Wij onderhouden in Rotterdam de contacten met de scholen en vertalen het lesmateriaal van JA-YE voor de Nederlandse scholieren’, zegt Nico Woudenberg van Jong Ondernemen.
Reflex NR 2 2010 07
Trots op inzet van vrijwilligers De inzet van de vrijwilligers is cruciaal voor het succes van de Sci-Tech Challenge, benadrukt ExxonMobil’s Benelux Country Manager Joost Van Roost. ‘ExxonMobil is trots op medewerkers die zich in hun vrije tijd inzetten voor anderen. Ons bedrijf steunt deze initiatieven dan ook graag. De Sci-Tech Challenge biedt ons de kans om scholieren inzicht te geven in het belang van wiskunde, wetenschap en technologie. Ons vermogen om wereldwijd voorop te blijven lopen, hangt af van de volgende generatie wetenschappers en ingenieurs. Ik roep onze technische professionals in Rotterdam dan ook op mee te investeren in de toekomst.’
‘
Kennis van de exacte vakken krijg je pas Interactieve onderdelen als je het in de In de regio Rotterdam doen vijf scholen mee aan de praktijk kan wedstrijd. Op het programma staan diverse interactieve toepassen onderdelen. ‘Scholieren van HAVO-4 tot VWO-5 starten
Internationale finale De scholenbezoeken zijn een opwarmertje; daarna wordt het echt spannend. De jongeren die tijdens de scholenbezoeken het beste scoren, mogen namelijk meedoen met een nationale wedstrijd. Hier worden ze uitgedaagd in een eendaagse workshop, mede onder begeleiding van vrijwilligers van ExxonMobil. De winnaars treffen elkaar ten slotte in de grote internationale finale: de Europese Sci-Tech Challenge. Ellen Ehmen: ‘Hier komen de scholieren hun leeftijdgenoten uit Noorwegen en Duitsland tegen. Ze moeten zich dan van hun meest innovatieve kant laten zien. En alle aspecten meenemen rond de toekomst van de automotive sector. Ook daarbij krijgen ze hulp van onze ExxonMobil-medewerkers.’ Grenzeloos enthousiasme De eerste pilot van deze internationale finale vond vorig jaar plaats in de Noorse stad Stavanger. Het thema was toen de wereldwijde energievoorziening in 2030.
‘
met een online quiz die aansluit bij hun kennis van exacte vakken’, legt Ellen Ehmen uit. ‘Daarna komt een medewerker van ExxonMobil op bezoek in de klas. Deze vrijwilliger vertelt de jongeren over zijn of haar gevolgde studie en functie bij ExxonMobil. Het is de bedoeling dat de medewerker de scholieren enthousiast maakt en ze stimuleert om over een exacte studie na te denken.’ Direct erna gaan de Rotterdamse scholieren aan het werk. Ze mogen plannen smeden voor de automotive-industrie in 2040. Daarbij moeten ze goed nadenken over materialen, emissies en brandstoffen. Zo worden ze zich bewust van de wereldwijde vraagstukken waar ExxonMobil dagelijks mee te maken heeft.
Het was een groot succes, vertelt Nico Woudenberg van Jong Ondernemen. ‘Het enthousiasme van de deelnemers kent geen grenzen. Elk taal- en cultuurverschil valt weg. De gemengde groepjes gaan vol energie aan het werk om het probleem zo goed mogelijk op te lossen. Ik heb met eigen ogen kunnen zien dat deze aanpak wérkt.’ Scholieren realiseren zich voor het eerst hoe praktisch wetenschap kan zijn, vervolgt hij. ‘Ik hoorde in Noor wegen regelmatig: “Hier heb ik nooit bij stilgestaan. Wat gaaf!”. Tijdens de Sci-Tech Challenge zie je bij de scholieren het bewustzijn groeien. Niet alleen over vraagstukken, maar ook over de praktische mogelijkheden van de technische wetenschap. Ze gaan nadenken over hun studiemogelijkheden.’ Ellen Ehmen: ‘De award die ze kunnen winnen is voor ons bijzaak. We hopen hun hart te winnen voor de olie- en petrochemische sector en in het bijzonder voor een carrière binnen ExxonMobil.’ ■
08 Reflex NR 2 2010
MEDEWERKER IN BEELD
‘Een haperende wagen kun je even in de berm zetten. Met een vliegtuig gaat dat niet zomaar. Veiligheid is de topprioriteit in de luchtvaart. Dat sluit goed aan bij de normen van ExxonMobil.’ Philippe Van Houtte zorgt ervoor dat de operaties bij het tanken van Exxon-Mobil’s vliegtuigbrandstof, Jet A-1, veilig verlopen in de Benelux. Dat doet hij vooral op de luchthavens van Brussel en Den Helder en indirect op de luchthaven van Amsterdam. FOTO’S Willem Blauw
Philippe Van Houtte, Benelux Aviation Operations Manager
‘Niets aan het toeval overlaten’
Reflex NR 2 2010 09
H
elikopters
Aan Den Helder Airport levert ExxonMobil Jet A-1 voor de helikopters die van de luchthaven naar de boorplatforms in de noordzee vliegen. ‘ExxonMobil bezit de tank faciliteiten op het vliegveld, maar onze klant Canadian Helicopter Company voert
het tanken zelf uit. ExxonMobil zorgt voor support, zodat alles veilig gebeurt.’ ExxonMobil brengt de Jet A-1 per tank wagen naar Den Helder. De brandstof wordt daar opgeslagen in drie grote tanks. Via een ondergronds leidingsysteem, ook wel hydrant-systeem genoemd, komt de Jet A-1 tot bij de helikopter.
Zoeken naar verbeterpunten Philippe bezoekt het vliegveld regelmatig om samen met zijn technisch adviseur het tanken en de kwaliteit van de brandstof te controleren. ‘Het tankproces moet exact volgens de industriestandaard gebeuren. Ook kijken we of de systemen functioneren zoals het hoort en zoeken we steeds naar verbeterpunten.’ ‘We doen hetzelfde werk op Brussels Airport (Zaventem).’ ExxonMobil levert de operationele ondersteuning binnen Brussels Airfuels Services, een joint venture van vijf petroleummaatschappijen. Philippe leidt daar een team van 25 mensen die samen meer dan 30.000 betankingen per jaar doen. ‘ExxonMobil brengt kennis en advies op het gebied van veiligheid, technologie en operation control, evenals op juridisch en personeelsgebied.’
Veiligheid komt eerst
Ons veilig ‘heidsbeleid is maatstaf voor de industrie
’
Als het om het betanken van vliegtuigen gaat, is ExxonMobil koploper op het gebied van veiligheid. ‘Op Brussels Airport wordt zeer nauw samengewerkt met luchthavenautoriteiten en andere partijen die werkzaam zijn op de apron1, om ongevallen te voorkomen. ExxonMobil deelt in maandelijkse vergaderingen met de andere partijen zijn visie en werkmethodes in verband met veiligheid. Onze methodes worden door andere partijen graag overgenomen.’ Veilige operaties zijn voor ExxonMobil de hoogste prioriteit. ‘Als een betanking niet veilig kan gebeuren, zullen we er niet aan beginnen. Ons veiligheidsbeleid is een maatstaf voor de industrie.’ Philippe en zijn team hebben de Brussels Airport Safety Award gewonnen voor hun prestaties in 2009. ■ 1
Het platform waar de vliegtuigen parkeren en de turnarounds plaatsvinden, zoals bagage-afhandeling, catering en betankingen.
10 Reflex NR 2 2010
JUBILEUM-INTERVIEW
Fabriek voor bi-oriented poly propyleen (BO Nieuwe plantmanager Pascale Wautelet:
‘Trots op mijn mensen en de plant’ De Chemical Films fabriek in Virton bestaat dertig jaar. Dit is het tweede weekend van mei uitgebreid gevierd. Sinds februari dit jaar heeft Virton een nieuwe plantmanager: Pascale Wautelet. Zij kijkt terug op een succesvolle jubileumviering. Ook deelt ze haar visie op de toekomst van ‘haar’ site en vertelt ze over haar baan en privéleven. ‘Alles wat ik doe, doe ik met enorm veel plezier.’ FOTO’S ExxonMobil
Rechtsboven: Pascale Wautelet samen met Michel Thiry, Christian Claessens en Jean-Louis Nizet.
‘
I
n 1978 zag Mobil Chemical, toen nog onderdeel van Mobil Corporation, deze regio als een aantrekkelijke eerste Europese vestigingsplaats’, zo vertelt Pascale Wautelet. ‘Vanwege de centrale ligging in Belgisch Luxemburg, tussen Frankrijk, Luxemburg en Duitsland. Maar ook vanwege de vele beschikbare arbeidskrachten met een uitstekende reputatie.’
Aanzuigende werking De toenmalige gouverneur, Jacques Planchard, maakte zich op zijn beurt hard voor de komst van Mobil Plastics. Wautelet: ‘De regio kampte met een grote werkloosheid en hij stimuleerde onze komst hierheen enorm. Onze vestiging in het gebied heeft een aanzuigende werking gehad op andere multinationals. Dat is heel goed geweest voor de regio.’ Planchard was dan ook een van de gasten op de viering van 7 mei, samen met Michel Thiry, burgemeester van Virton en de huidige gouverneur Bernard Caprasse. ‘Wij onderhouden tot op de dag van vandaag een uitstekende relatie met de autoriteiten’, zegt de nieuwe plantmanager. ‘We zijn een belangrijke werkgever in dit gebied met een zeer goede reputatie op het gebied van veiligheid en milieu.’ Familieleden en buren Ook de relatie met de werknemers van de site en omwonenden is bijzonder goed. Het dertigjarig jubileum was daarom een mooie gelegenheid om op 8 en 9 mei de deuren van de plant te openen voor
’
We zijn een belangrijke werkgever in dit gebied
Reflex NR 2 2010 11
PP)-folie in Virton viert dertigste verjaardag Sinds de fusie tussen Exxon en Mobil heet de fabriek in Virton ExxonMobil Chemical Films Europe, Inc. De fabriek op het industrieterrein van Latour beslaat een gebied van ongeveer 45.000 m2. ExxonMobil maakt er verpakkingsmateriaal van georiënteerde polypropyleen en polyethyleen. De fabriek legt zich toe op ‘speciale producten’ voor zowel de verpakking als de etikettering van food en non-food producten. De OPP-folie wordt gebruikt voor het verpakken van producten als biscuits, chips, chocola, snoep, ijs, fris dranken, zeep en shampoo. Het product beschermt tegen geurtjes, zuurstof en waterdamp en heeft een aantrekkelijk glimmend uiterlijk. Afnemers zijn onder meer Coca Cola, Nestlé en Mars. De OPP-folie vervangt ook het papier als etiket op de verpakkingen van talloze flessen en doosjes, bijvoorbeeld voor frisdranken, toiletartikelen en reinigingsmiddelen. In dit geval heeft de folie het grote voordeel dat het niet beschadigt tijdens het vervoer. De geproduceerde folie kan transparant, wit of metallic zijn. Afnemers kunnen de folie, die in rollen wordt geleverd, zelf bedrukken met elke gewenste print.
familieleden en ‘buren’. Meer dan zestienhonderd mensen grepen deze kans aan om eens binnen te kijken.
Groot plezier ‘Onze medewerkers hebben veel moeite gedaan om de bezoekers een goed beeld te geven van wat we doen’, aldus Wautelet. ‘Het plezier waarmee zij hun werkplek lieten zien, en hun inzet bij het organiseren van dit evenement, werden zeer gewaardeerd door de bezoekers.’ In alle woorden van Wautelet klinkt trots door. ‘Dat ben ik ook’, zegt ze ferm. ‘Het is voor mij een eer en een groot plezier om met de mensen hier te mogen werken.’ Momenteel zijn dat er 465. Verpakkingsmateriaal Eind jaren ’70 deed oriented poly propyleen (OPP)-folie zijn intrede in het verpakkingssegment als vervanging van cellofaan. Het tijdperk van het flexibele verpakkingsmateriaal voor zowel voedingsmiddelen als non-foodartikelen eindigde in 1995. De concurrentie dwong de fabriek vervolgens om de markt van papieren verpakkingsmateriaal ofwel labelverpakking (etiketten) te betreden. ‘Dit verpakkingsmateriaal wordt vooral gebruikt voor frisdranken, schoonmaakmiddelen en cosmeticaproducten’, legt Wautelet uit. ‘Vandaag de dag zijn we ook bezig met het vervangen van aluminiumfolie door Alu Foil Replacement (AFR).’ Het is met name bestemd voor de markt van gedroogde voedingsmiddelen zoals koffie, gedroogd poeder en oplosbare dranken. ‘Dankzij ons AFR-productassortiment kunnen we onze klant een product bieden dat beter inspeelt op milieuaspecten dan verpakkingsmateriaal op basis van aluminium.’
geproduceerd, zogenaamde Specialiteiten zijn. Dat wil zeggen: producten met een hoge toegevoegde waarde’. Ze praat met veel kennis van zaken over de fabriek in Virton. ‘Ik ben hier in 1996 begonnen op de afdeling R&D’, verklaart ze lachend. ‘Het was mijn eerste baan nadat ik in Straatsburg mijn graad in polymeerwetenschappen had gehaald.’ Daarna volgden verschillende banen binnen de onderneming, ook in de stad Luxemburg. In 2006 keerde ze in Virton terug als technical manager. Na opnieuw een periode in Luxemburg als sales manager voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika, is ze nu plantmanager in Virton.
Quality time Een drukke baan, beaamt Pascale Wautelet. ‘Ook als de plant onder controle is, is er nog van alles te doen.’ En dat moet ze zien te combineren met haar gezinsleden: een man en twee kinderen. ‘Ik heb een geweldige echtgenoot die een grote steun voor me is bij de zorg voor de kinderen.’ En weer is daar die aanstekelijke lach. ‘En een fijne gastouder waar de kinderen graag zijn.’ Haar conclusie: ‘Op het werk geef ik 120 procent, maar thuis ook. Daar word ik altijd voor beloond.’ Veel tijd om te relaxen is er niet, geeft ze toe. ‘Maar soms neem ik op vrijdag vrij en ga ik met mijn man lunchen. Daarna verras ik mijn kinderen door ze zelf vroeg op te halen. Dat is echt een heerlijk moment. Het gaat niet om de kwantiteit, maar om de kwaliteit. En voor quality time maak ik gewoon tijd!’ ■
Het is voor mij een plezier om ‘groot met de mensen hier
’
te mogen werken
Specialiteitenproducent Pascale Wautelet is zeer positief over de toekomst van het bedrijf en de plant. ‘Om onze goede concurrentiepositie te behouden, moeten we onze concurrentiepositie verstevigen en innovatiever en sneller werken. Maar daar zijn we juist goed in!’ Ze heeft veel vertrouwen in ‘haar’ R&D-afdeling, waarvan een deel in Virton is gevestigd. ‘Onze R&D-teams zijn dagelijks bezig met ontwikkelingen voor onze producten die moeten leiden tot baanbrekende innovaties. Bovendien ontwikkelen ze nieuwe oplossingen voor onze klanten, ook op het gebied van milieuaspecten. ‘We hebben het geluk dat 80% van de folies die hier worden
12 Reflex NR 1 2010
INVESTERINGEN
Reuzen op
Janneke Scheepers
Fabriekmodules op transport Gigantische industriestellages vaarden de afgelopen maanden over de Schelde, langs de barokke Antwerpse kathedraal. Het waren twintig geprefabriceerde modules van een ontzwavelings installatie, of High Pressure Hydro Treater (HPHT), die ExxonMobil bouwt bij de raffinaderij in Antwerpen. Deze nieuwe installatie maakt vanaf 2011 de productie van meer laagzwavelige diesel mogelijk. Het transport van de modules leverde mooie beelden op. TEKST Janneke Scheepers FOTO’S Stefan DeWickere
Reflex NR 1 2010 13
de rivier Facts & Figures
Een reusachtig project • ExxonMobil investeerde ruim 400 miljoen euro in de HPHT, Cogen-unit en andere projecten op de Antwerpse site in de afgelopen 3 jaar. • De jaarproductie laagzwavelige diesel van de HPHT staat gelijk aan het gemiddelde jaarverbruik van 2 miljoen dieselauto’s. • De oppervlakte van de HPHT is een voetbalveld groot. Er zijn vijfhonderd funderingspalen geslagen. • Voor de funderingen en oppervlakteverharding waren meer dan duizend vrachtwagens met beton nodig. • Onder de oppervlakte van de installatie loopt zo’n 75 kilometer aan kabels. De toestellen, structuren en pijpleidingen wegen gezamenlijk ongeveer 5.000 ton. • Meer dan 100 ingenieurs werkten een jaar lang aan gedetailleerde tekeningen. • Begin juli 2010 was ongeveer 90% van het constructiewerk gereed en had ExxonMobil 1 miljoen manuren gepresteerd zonder arbeidsongeval met verzuim.
14 Reflex NR 2 2010
INVESTERINGEN
‘
Het transport verliep zonder problemen en alle modules kwamen veilig aan op de raffinaderij
’
Reflex NR 2 2010 15
‘Veiligheid centraal bij bouw en transport’ ExxonMobil startte eind februari met het transport van de circa twintig modules voor de High Pressure Hydro Treater (HPHT). Een logistieke krachttoer, want het ging om zeer grote modules tot bijna veertig meter hoog. Bij de bouw en het transport had veiligheid de hoogste prioriteit. ExxonMobil koos ervoor om de modules niet op locatie te bouwen bij de raffinaderij, maar in een speciaal hiervoor uitgeruste fabricagehal. ‘We kunnen in een raffinaderijomgeving veilig werken, maar het vergt wel heel wat speciale veiligheidsmaatregelen die op een andere locatie niet nodig zijn’, verklaart Construction Manager Peter Smolders. ‘In een fabricagehal spelen weer en wind geen rol. Bovendien zijn er faciliteiten zoals rolbruggen aanwezig. Daardoor hoeft er niet met mobiele kranen gewerkt te worden.’
Voorzorgsmaatregelen De route van de fabricagehal naar de raffinaderij bedroeg 22 kilometer. De modules legden het eerste stuk door de haven af op een groot ponton. Het laatste stuk ging ’s nachts over de weg met een uitzonderlijk transport. Alle manoeuvres zijn zorgvuldig berekend en herberekend. ‘Het transport werd uitgevoerd door een hierin gespecialiseerde en wereldwijd erkende aannemer. Als extra veiligheidsmaatregel huurden wij een onafhankelijke expert in. Die heeft alle berekeningen en plannen nagekeken en goedgekeurd. Deze specialist was ook aanwezig bij de transporten.’ Een zo omvangrijk logistiek project vergt veel planning, voorzorgsmaatregelen en vergunningen. ExxonMobil is daarom in een vroeg stadium al in overleg gegaan met betrokken diensten zoals de politie. Mede dankzij hun medewerking verliep het transport zonder problemen en kwamen alle modules veilig aan op de raffinaderij.
Alles volgens plan Dankzij de prefabricage hoeft er nu niet meer veel werk te gebeuren aan de modules, volgens Peter Smolders. ‘Daardoor halen we de tijd in die we door het extreme winterweer zijn verloren bij de funderingswerken. Zoals het er nu naar uitziet, kunnen we alles volgens plan afronden. Dan komt de HPHT eind dit jaar in bedrijf. Vanaf dan produceren we per jaar laagzwavelige diesel voor 2 miljoen dieselauto’s.’
18 Reflex NR 2 2010
PANORAMA Nieuws in vogelvlucht van ExxonMobil wereldwijd
Award voor COGEN Antwerpen Het Cogen project van ExxonMobil’s raffinaderij in Antwerpen heeft de ‘2010 COGEN Europe Recognition Award’ voor technologie en innovatie gekregen. Raffinaderijmanager Ian Carr (r) nam de prijs in ontvangst tijdens het COGEN Europe Awards Dinner op 1 juni 2010. COGEN Europe, de Europese branchevereniging voor de bevordering van warmtekrachtkoppeling, kent de technologie en innovatie award toe aan een baanbrekend project of een technologische ontwikkeling op het gebied van warmte-krachtkoppeling (WKK). ‘ExxonMobil is er trots op de COGEN Europe award te mogen ontvangen. Het onderstreept ons streven naar energie-efficiënte technologie,’ zei Ian Carr. ‘De Antwerpse COGEN unit, met een capaciteit van 130 Megawatt is gebouwd volgens het unieke ExxonMobil-ontwerp. ExxonMobil heeft in totaal ongeveer 4900 megawatt aan WKK-vermogen op meer dan 100 installaties op ruim 30 locaties over de hele wereld. Deze capaciteit is voldoende om in de energiebehoefte te voorzien van meer dan 2 miljoen huishoudens.’ ■
ExxonMobil spreekt op FT energieconferentie in Brussel Mike Dolan, Senior Vice President van ExxonMobil, en Nazeer Bhore, Senior Technology Advisor, Corporate Strategic Planning, spraken op de conferentie ‘Transforming Europe's Energy Future’, georganiseerd door de Financial Times op 4 mei jl. in Brussel. Voor dit, door ExxonMobil gesponsorde, evenement waren 130 prominenten uit het Europese bedrijfsleven, politiek, wetenschap en samenleving uitgenodigd. Mike Dolan opende de tweede helft van de conferentie met een toespraak over het centrale thema, getiteld ‘Enabling the search for energy solutions’. Hierin beschreef hij de vier belangrijkste elementen van een effectieve energiestrategie en de rollen die de industrie, overheid en wetenschap in die strategie het beste kunnen spelen. Nazeer Bhore nam deel aan een panelsessie genaamd ‘Kick-starting the energy transformation’, waarin gekeken werd hoe de huidige technologieën kunnen bijdragen aan de EU-doelstellingen voor 2020 en aan energiezekerheid in het komende decennium. Nazeer sprak in detail over de grote efficiencywinst die geboekt kan worden door de huidige motortechnologie te verbeteren. Hij beschreef ook enkele doorbraaktechnologieën die ExxonMobil onderzoekt, waaronder de on-board waterstofceltechno logie. ■
Reflex NR 2 2010 19
Speeltuinbeeld voor Meerhout Speeltuin Kinderweelde in Meerhout bestaat vijftig jaar. Het bestuur van de speeltuin wilde graag iets bijzonders voor het jubileum en benaderde de jonge kunstenaar Marc Janssens voor een mooi kunstwerk. Dankzij een donatie van ExxonMobil kon hij speciaal voor de speeltuin een beeld creëren en kreeg Kinderweelde een prachtig bronzen beeldje boven een schommel. Het beeldje schommelt met de kinderen mee. Plant manager Jean Van Praet (r) onthulde het kunstwerk in aanwezigheid van bestuursleden van de gemeente en de parochie. Jean Van Praet sprak over de ontwikkelingen binnen de Meerhout Polymers Plant (MPP) en over de zorg voor milieu en omgeving. Daarbij benadrukte hij de verbondenheid van ExxonMobil, en speciaal de MPP, met de omwonenden. ■
ExxonMobil blogt over energie Wilt u met ons in dialoog over energie? ExxonMobil's hoofdkantoor in de VS start met een eigen weblog: Perspectives. We bloggen over actuele issues, beleid, technologieën en trends die invloed hebben op de energiesector. Ook geeft Perspectives informatie over wat ExxonMobil doet om de energie te produceren die de wereld nodig heeft. En we geven onze visie op veiligheid, bescherming van het milieu en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Met Perspectives wil ExxonMobil met een breed publiek een doordachte discussie voeren over energie. U bent welkom om op onze berichten te reageren. Bezoek de blog op: www.exxonmobilperspectives.com. ■
20 Reflex NR 2 2010
Product in beeld
Recyclage afvalstromen polymeren
Geen korrel ga De fabrieken van ExxonMobil Chemical in België produceren meer dan 800.000 ton polymeren, de grondstof voor allerlei plastic producten: van folie en kabels tot emmers en kurken. ‘We gebruiken en recyclen nagenoeg alles van onze grondstoffen. Dankzij uitgekiende productieprocessen gaat bij ons niets verloren.’, zegt Gust Beirinckx, Polyethylene Sales Representative. TEKST Hagar roijackers FOTO’S ravago
D
e Polymer Plants liggen nooit stil. Elk moment van de dag en nacht hoor je de geluiden van de machtige extrusiemachines. ‘In onze fabrieken stellen we de processen voortdurend bij, zodat steeds minder materiaal verloren gaat bij de productie. Toch komt bij elk productieproces afval vrij’, vertelt Gust Beirinckx. ‘Wij hebben afspraken met recyclebedrijven dat ze al onze polyethyleenresten afhalen.
Gemeenschappelijk doel Een van die bedrijven is Ravago, waarmee ExxonMobil zaken doet. Het bedrijf voert handel in polymeren en heeft daarnaast een belangrijke recyclageactiviteit. Danny Renders van Ravago: ‘De petrochemie gaat het hele jaar door, dus wij ook.’ Ravago haalt polyethyleenresten op bij onder andere de polymeerfabrieken van ExxonMobil in Antwerpen en Meerhout (België). En bij het onderzoekscentrum in Machelen, waar ExxonMobil Chemical werkt aan ontwikkeling van polymeertechnologie.
Reflex NR 2 2010 21
at verloren Folies 'De polymeerkorrels die op de grond belanden, verzamelen we in boxen en die gaan vervolgens naar Ravago’, geeft Gust Beirinckx als voorbeeld. Daar worden de korrels met behulp van magneten en zeven ontdaan van metaaldeeltjes, steentjes, zand en hout. Vervolgens worden de korrels zorgvuldig gereinigd in een wasstraat. Na de reiniging maakt Ravago een selectie voor de verdere verwerking. Ongekleurde polymeren vormen een aparte stroom. Dit worden uiteindelijk doorzichtige plastics, zoals afdekfolie. Danny Renders: ‘Denk aan bouwfolie. Folie van recyclemateriaal is niet geschikt voor voedsel.’ Rollen, zakken, globs en fines Er zijn nog meer plastics die regelrecht van de polymerenfabriek naar een herverwerkingsbedrijf gaan. Gust Beirinckx: ‘We meten de kwaliteit van onze polymeren door deze elektronisch te analyseren. De plastics gaan dan als een film op een rol. Die onderzoeken we elektronisch op afwijkingen zoals zwarte puntjes of gel-vorming.’ De rollen folie vormen een eigen afvalstroom. Net zoals de lege plastic zakken, die overblijven na het overbrengen van verpakt granulaat naar bulkwagens. Ravago verwerkt ook de zogenaamde globs. Danny Renders: ‘Na een technisch defect of tijdens de opstart van een reactor krijg je klonten samengeplakt plastic. Deze gaan in de maalmachines, die ze fijnkauwt tot maalgoed van één centimeter. Onze grootste maalmachine kan globs aan van één meter bij twee meter.’ Daartegenover staan fines, kleinere deeltjes polymeer die bij het transport van de plastic korrels via buizen naar de silo's ontstaan. Deze worden constant afgezogen, zodat ze niet terecht komen bij het afgewerkte product. Ook de fines worden door Ravago gerecycleerd. Hoogwaardige verwerking ‘Bij het beladen van silowagens verwissel je regelmatig van grondstof', legt Gust Beirinckx uit. 'De korrels in de pijp raken dan een korte periode vermengd met de vorige soort die door de leiding ging. Ze worden daardoor onbruikbaar. Daarom spoelen we de leidingen schoon. De gemengde polymeren gaan vervolgens naar een recyclebedrijf. Ravago sorteert de gereinigde polymeren zoveel mogelijk op gelijksoortige dichtheid, smeltpunt en viscositeit. Dit maakt hoogwaardige verwerking mogelijk. De geselecteerde plastics worden onder grote druk gesmolten en door een fijnmazige filter geperst. ‘Als spaghettislierten komen de draden eruit’, illustreert Danny Renders. ‘Ons granulatiesysteem snijdt deze draden tot korreltjes van 3 tot 4 millimeter. Deze drogen we en mengen we tot een homogeen product, klaar voor de verwerkende industrie. Die maakt er buizen of films van. Gust Beirinckx: ‘Ravago en ExxonMobil hebben een gemeenschappelijk doel: dat geen korrel verloren gaat.’ ■
‘
Als spaghetti slierten komen de draden eruit
’
22 Reflex NR 2 2010
FINANCE Het European Treasury Center in Breda beheert al tien jaar de financiën van ExxonMobil in Europa, Afrika, het Midden-Oosten en de landen van de voormalige Sovjet-Unie. Wat doet deze organisatie precies?
‘ETC beheert de centrale portemonnee’
H
et European Treasury Center (ETC) is verantwoordelijk voor alle cashmanagementactiviteiten van de ExxonMobil-dochtermaatschappijen in Europa, Afrika, het Midden Oosten en de voormalige Sovjet-Unie. Front Office Supervisor Kris Sanders: ‘Onze kasstromen zijn gigantisch. Bijvoorbeeld euro’s verkopen en dollars aankopen. Allerlei combinaties komen voor, er zijn maar liefst 37 valuta paren mogelijk. Ook lenen we het geld uit van de dochtermaatschappijen. Intern aan andere dochters, of extern aan overheden of banken. Stefan Ruha werkt al vanaf het begin bij het ETC. ‘De eerste jaren bouwden we met een groep ervaren specialisten aan de dealing room, waar we valuta’s verhandelen. Inmiddels is ons centrum explosief gegroeid en bedienen we 200 affiliates in meer dan 30 landen.
Wetswijzigingen Joost Muffels, Banking Service Manager: ‘Ondanks de recessie blijft ExxonMobil investeren. Denk aan upstream-landen als Qatar, Turkije, Kazachstan en Irak. Ook in Midden-Europa worden nieuwe upstream-activiteiten ontplooid. Soms worden wij geconfronteerd met overheden die hun wetgeving willen wijzigen. Neem bijvoorbeeld Angola, waar de overheid de lokale banksector en munteenheid wil stimuleren met wetswijzigingen. Exxon-Mobil geeft op het hoogste niveau uitleg over de implicaties van zo’n wetswijziging voor het investeringsklimaat.’ Hilda Pluckel is Supervisor van de Middle Office. Haar team is verantwoordelijk voor de enorme administratie van het ETC. ‘In elk bankcontract liggen de autorisaties precies vast. Wie mag ondertekenen en wie mag verifiëren. Die contracten sluiten uit dat iemand op eigen houtje opereert. De set-up van een nieuwe bankrekening, met alle documenten en contracten, vereist tot wel 180 handtekeningen.’ ■
Wat is het ETC? Het European Treasury Center van ExxonMobil is gevestigd in het Benelux hoofd kantoor in Breda. Circa dertig medewerkers zijn verantwoordelijk voor het financiële management van ExxonMobil. Ze voeren het beheer over ruim 800 bankrekeningen. Ton van der Linden, manager van het ETC: ‘Een centraal treasury center heeft grote voordelen. Ten eerste een efficiënter gebruik van tijd, mankracht en geld. Vroeger had iedere dochteronderneming van ExxonMobil eigen bankrekeningen. Een treasury center haalt al die kasstromen bij elkaar. We beheren als het ware de centrale porte monnee. De investering van het netto kassaldo van alle affiliates gebeurt centraal. De aan- en verkoop van vreemde valuta gebeurt eveneens centraal. Zo besparen we transactiekosten en krijgen we goede prijzen. Ten tweede is onze groep groot genoeg om alle specialistische expertise te hebben. ExxonMobil is niet uniek met zo’n centrum. Maar we waren wel de allereerste en hebben het centrale financiële management nu verder doorgevoerd dan haast welk ander bedrijf ook.’ ExxonMobil heeft nog twee andere treasury centers: één in Dallas (voor Noord- en Zuid-Amerika) en één in Singapore (voor Azië). Het centrum in Breda is de grootste van de drie, zeker op het gebied van wisselkoerstransacties.’
We bedienen 200 affiliates ‘in meer dan 30 landen
’
Vrijwilligersfonds
Reflex NR 2 2010 23
Brandweer Wuustwezel
Al 175 jaar paraat ‘Hoe een gemiddelde week bij ons eruit ziet? Dat verschilt enorm. De afgelopen weken hadden we twee bijzondere klussen, namelijk een moord en een verhanging. Andere weken bestrijden we weer hoofdzakelijk wespen.’
A
an het woord is Jef De Schutter. Hij is Project Engineer bij de Antwerpse raffinaderij van ExxonMobil en daarnaast Luitenant bij de Brandweer Wuustwezel. Gemiddeld iedere dag zijn de brandweerlieden op pad. Tweemaal per dag rijdt de ziekenwagen naar een calamiteit in de omgeving.
Direct hulp ‘Wuustwezel ligt 30 kilometer van een stad. Beroepsbrandweer of ambulance doen er dan al snel een half uur over om ter plekke te zijn. Daarom is het goed dat ons vrijwillige korps direct hulp kan verlenen. Naast brandweerauto’s hebben we ook ziekenwagens. We helpen bij brand, ongevallen en incidenten met gevaarlijke stoffen, zo snel als we kunnen. Jaarlijks bestrijden we gemiddeld 60 branden en verlenen we 500 keer hulp. Wij rijden voor de Antwerpse 100-centrale - het alarmnummer - en onze mensen hebben alle officiële opleidingen gehad’, aldus Jef De Schutter.
Werknemers actief ‘Als vrijwilliger ben ik al twintig jaar actief bij de hulpdienst. Begonnen als brandweerman-ambulancier en inmiddels tweede in rang, naast de beroepscommandant. We geven leiding aan vier ploegen van 15 man. Bij een melding van brand of ongeval ben ik in principe altijd aanwezig.’ Jef De Schutter is niet de enige werknemer van ExxonMobil die actief is binnen de brandweer. ‘Een tiental mensen van de raffinaderij werkt eveneens voor een vrijwillig brandweerkorps. ExxonMobil toont zich daarbij een loyale werkgever: indien nood zakelijk mogen we altijd meteen vertrekken.’
Bijdrage feest Calamiteitenbestrijding heeft een directe link met het werk bij ExxonMobil. Jef De Schutter: ‘Safety staat binnen ExxonMobil centraal. Bij een incident op de raffinaderij, zoals een brand of gasontsnapping, wordt direct een noodcentrum ingericht. Mijn vaste taak daar is de communicatie.’ De waardering voor het werk van Brandweer Wuustwezel blijkt uit een financiële bijdrage voor recente feestactiviteiten. Het korps bestaat 175 jaar en dat werd in mei gevierd met een historische stoet, een volksfeest en een optreden van De Kreuners. Luitenant De Schutter: ‘ExxonMobil was donateur van ons evenement. Mede dankzij deze steun hebben we er een prachtig feest van kunnen maken!’ ■
– fuel for thought –
Energy for today and tomorrow. ExxonMobil is helping to meet the world’s energy needs in a way that addresses the sustainability challenge: balancing economic growth, social development and environmental protection so future generations are not compromised by actions taken today. Learn more in our new Corporate Citizenship Report at exxonmobil.com/citizenship
Voor meer informatie, bezoek exxonmobil.com
