Reglement. van de. Kamer van volksvertegenwoordigers. van België

Reglement van de Kamer van volksvertegenwoordigers van België

Uitgave van 13 oktober 1998

D/1998/4686/4

INHOUDSOPGAVE A. REGLEMENT TITEL I Inrichting en werking van de kamer Blz. Hoofdstuk I — Voorlopig Bureau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Hoofdstuk II— Onderzoek van de geloofsbrieven . . . . . . . . . . . . 11 Hoofdstuk III — Vast Bureau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Hoofdstuk IV — Taalgroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Hoofdstuk V — Politieke fracties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Hoofdstuk Vbis — Vervanging van leden die ingevolge hun benoeming tot minister of staatssecretaris ophouden zitting te hebben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Hoofdstuk VI — Verkiezingen en voordrachten . . . . . . . . . . . . . . 19 a) Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 b) Evenredige vertegenwoordiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Hoofdstuk VIbis — De parlementaire overlegcommissie . . . . . . . 22 Hoofdstuk VII — Commissies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 a) Vaste commissies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 b) Tijdelijke commissies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 c) Regelen gelijkelijk geldend voor de vaste commissies en de tijdelijke commissies . . . . . . . . . . . . . 24 d) Bijzondere commissies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 e) Plaatsvervangers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Hoofdstuk VIII — Aangelegenheden die rechtstreeks op de agenda van de plenaire vergadering worden geplaatst . . . . . . . . . 39 Hoofdstuk IX — Conferentie van voorzitters en regeling van de werkzaamheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Hoofdstuk X — Leiding van de plenaire vergaderingen . . . . . . . 42 a) Dagen en uren van vergadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 b) Quorum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 c) Notulen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 d) Het voeren van het woord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 e) Spreektijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 f) Prejudiciële kwesties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 g) Urgentie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 h) Sluiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

i) Ordemoties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 j) Persoonlijk feit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 k) Vergaderingen met gesloten deuren . . . . . . . . . . . . . . . 57 l) Stemverklaringen en redenen van onthouding . . . . . . . 58 Hoofdstuk XI — Wijzen van stemmen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Hoofdstuk XII — Tucht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 TITEL II Wijze van behandeling van wetsontwerpen en voorstellen Hoofdstuk I — Raadpleging van de Raad van State en voorkoming van bevoegdheidsconflicten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Hoofdstuk Ibis — Alarmbelprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 Hoofdstuk II — Voorkoming en regeling van belangenconflicten 73 a) Verzoeken ingediend door de Kamer . . . . . . . . . . . . . . 73 b) Verzoeken ingediend door een gemeenschapsof gewestraad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 c) Conflicten tussen twee Raden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 d) Verzoeken waarbij de Raad van de Duitstalige . . . . . . . . . Gemeenschap betrokken is . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 e) Gemeenschappelijke bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Hoofdstuk III — Algemene bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 Hoofdstuk IV— Wetsontwerpen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Hoofdstuk V— Voorstellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Hoofdstuk Vbis — Verplichte samenwerking met de Gemeenschaps-en Gewestregeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Hoofdstuk VI — Beraadslaging over wetsontwerpen en voorstellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Hoofdstuk VII — Amendementen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Hoofdstuk VIIbis — Stemmingen over de artikelen en over de gehele tekst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Hoofdstuk VIIter — Wetsontwerpen en voorstellen verworpen in commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 hoofstuk VIII — Zaken die zonder verslag worden afgedaan . . . 93 Hoofdstuk IX — Overzending van ontwerpen aan de Koning, ter bekrachtiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

TITEL IIBIS Algemene verklaring van de regering (opgeheven) TITEL III Werkwijze in begrotingszaken Hoofdstuk I — Algemene bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Hoofdstuk II — Verzending naar de commissies . . . . . . . . . . . . . 99 a) Rijksmiddelen- en algemene uitgavenbegroting, alsmede de aanpassingen ervan, ontwerpen van financiewet en/of wet waarbij voorlopige kredieten worden geopend, wetsontwerpen houdende eindregeling van de begrotingen en de voorafbeelding van de uitslagen van de uitvoering van de begroting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 b) Gewijzigde administratieve begrotingen . . . . . . . . . . . . . 100 c) (opgeheven) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Hoofdstuk III — Het onderzoek van de Rijksmiddelen- en algemene uitgavenbegroting alsmede van de aanpassingen ervan, van de ontwerpen van financiewet en/of wet waarbij voorlopige kredieten worden geopend, van de voorafbeelding van de uitslagen van de uitvoering van de begroting en van de wetsontwerpen houdende eindregeling van de begrotingen, in de commissies . . . . . . . . . . 101 a) Onderzoek door de commissie voor de Financiën en de Begroting van de rijksmiddelenen algemene uitgavenbegroting, van de aanpassingen ervan en van de wetsontwerpen houdende eindregeling van de begrotingen . . 101 b) Adviezen van de overige vaste commissies over de algemene uitgavenbegroting en de aanpassing ervan . . . 103 c) Onderzoek door de commissie voor de Financiën en de Begroting van de ontwerpen van financiewet en/of wet waarbij voorlopige kredieten worden geopend en van de voorafbeelding van de uitslagen van de uitvoering van de begroting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 d) Bijzondere bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 Hoofdstuk IV (opgeheven) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 Hoofdstuk V — Beraadslaging in plenaire vergadering van de Kamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Hoofdstuk VI — Bijzondere bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107

TITEL IV Vragen, interpellaties en moties Hoofdstuk I — Vragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 a) Algemene bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 b) Schriftelijke vragen en antwoorden in plenum . . . . . . 110 c) Mondelinge vragen en antwoorden . . . . . . . . . . . . . . . 110 c bis) Actualiteitsdebat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 d) Dringende vragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 e) Mondelinge vragen en antwoorden in commissie . . . . . . 113 Hoofdstuk II — Interpellaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 Hoofdstuk III — Moties ingediend naar aanleiding van een regeringsverklaring, een regeringsmededeling of een interpellatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Hoodstuk IX — Ontbinding van de Kamer . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 TITEL V Procedures en bepalingen van bijzondere aard Hoofdstuk I — Machtiging tot vervolging . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 Hoofdstuk I bis — Vermogensverklaring en lijst van mandaten . 129 Hoofdstuk II — Naturalisaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 Hoofdstuk III — Verzoekschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 Hoofdstuk IIIbis — Gemengde parlementaire commisie voor de controle op de verkiezingsuitgaven en de boekhouding van de politieke partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 Hoofdstuk IIIter — Herziening van het Reglement . . . . . . . . . . 135 Hoofdstuk IV — Indiening van verslagen bij de Kamer . . . . . . 136 Hoofdstuk IVbis — Stand van de door de Kamers aangenomen ontwerpen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 Hoofdstuk V — Aanwijzing van de afgevaardigden naar de internationale instellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 Hoofdstuk Vbis — Europese aangelegenheden . . . . . . . . . . . . . 137 Hoofdstuk VI — Adviescomité voor Europese aangelegenheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 Hoofdstuk VIbis — Adviescomité voor de Maatschappelijke emancipatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139 Hoofdstuk VII — Discriminatie om ideologische of filosofische redenen in een gemeenschapsraad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141

Hoofdstuk VIIbis — Vrijwaring van de hoofdstedelijke rol en de internationale functie van Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 Hoofdstuk VIII — Regeling van conflicten . . . . . . . . . . . . . . . . 144 Hoofdstuk VIIIbis — Indiening van beroepen en memories bij het Arbitragehof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 Hoofdstuk IX — Herziening van de Grondwet . . . . . . . . . . . . . 147 Hoofdstuk X — De griffier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Hoofdstuk XI — Het college van quæstoren . . . . . . . . . . . . . . . . 150 Hoofdstuk XII — Commissie voor de Comptabiliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 Hoofdstuk XIII — De bibliotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152 Hoofdstuk XIV — De ambtenaren, bedienden en beambten van de Kamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 Hoofdstuk XV — Orde in de Kamer en op de tribunes . . . . . . . 153

B. BIJLAGEN EED . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 Decreet van 20 juli 1831 betreffende de eed . . . . . . . . . . . . . . . 157 Wet van 30 juli 1894 betreffende de eedaflegging in een der in het land gebruikte talen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158 TAALGROEPEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 Wet van 3 juli 1971 tot indeling van de leden van de Wetgevende Kamers in taalgroepen en houdende diverse bepalingen betreffende de cultuurraden voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap en voor de Franse Cultuurgemeenschap (uittreksel) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 SMAAD EN GEWELD TEGEN LEDEN VAN DE WETGEVENDE KAMERS Strafwetboek, artt. 275 tot 282 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160 AANSLAGEN OP DE VRIJE UITOEFENING VAN DE SOUVEREINE MACHTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 Wet van 2 maart 1954 tot voorkoming en beteugeling der aanslagen op de vrije uitoefening van de door de Grondwet ingestelde souvereine machten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163

IMMUNITEITEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 Grondwet, artikelen 58 en 59 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 OVERENIGBAARHEDEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 Grondwet, artikelen 49 tot 51 en 119 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 Wet van 6 augustus 1931 houdende vaststelling van de onverenigbaarheden en ontzeggingen betreffende de Ministers, gewezen Ministers en Ministers van Staat, alsmede de leden en gewezen leden van de Wetgevende Kamers . . . . . . . . . . . . . 166 Parlementaire onverenigbaarheden opgenomen in andere teksten dan de artikelen 49 tot 51 en 119 van de Grondwet en de wet van 6 augustus 1931. . . . . . . . . . . . . . . 170 STRAFRECHTELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID VAN MINISTERS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 Grondwet, art. 103 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 Wet van 25 juni 1998 tot regeling van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid van ministers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 PARLEMENTAIR ONDERZOEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 Grondwet, artikel 56 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 Wet van 3 mei 1880 op het parlementair onderzoek, gewijzigd door de wet van 30 juni 1996 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 Reglement van orde voor de parlementaire onderzoekscommissies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 PARLEMENTAIRE OVERLEGCOMMISSIE . . . . . . . . . . . . . 201 Wet van 6 april 1995 houdende inrichting van de parlementaire overlegcommissie bedoeld in artikel 82 van de Grondwet en tot wijziging van de gecoördineerde wetten op de Raad van State . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 Reglement van orde van de parlementaire overlegcommissie . . 210 CONTROLECOMMISSIE BETREFFENDE DE VERKIEZINGSUITGAVEN EN DE BOEKHOUDING VAN DE POLITIEKE PARTIJEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 Statuten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 Huishoudelijk reglement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220

TOEGANG TOT GEVANGENISSEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231 Koninklijk besluit van 21 mei 1965 houdende algemeen reglement van de strafinrichtingen, artikel 6 . . . . . . . . . . . . . . . 231 TOEGANG TOT MILITAIRE INSTALLATIES . . . . . . . . . . . . 232 Artikel 62, b, 3, van het militair reglement A4 betreffende de inwendige dienst in de kwartieren, korpsen en eenheden van de Landmacht, de Luchtmacht, de Zeemacht en van de Medische dienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 REKENHOF / INZAGE- EN INFORMATIERECHT VAN DE PARLEMENTSLEDEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233 Artikelen 33, 34, 35 en 36 van het reglement van orde van het Rekenhof m.b.t. het inzage- en informatierecht van de parlementsleden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233 GEVOLGEN VAN DE ONTBINDING DER WETGEVENDE KAMERS TEN AANZIEN VAN DE VROEGER INGEDIENDE ONTWERPEN EN VOORSTELLEN VAN WET . . . . . . . . . . . 235 Wet van 3 maart 1977 betreffende de gevolgen van de ontbinding der Wetgevende Kamers ten aanzien van de vroeger ingediende ontwerpen en voorstellen van wet . . . . . . . 235 GEBRUIK DER TALEN IN WETGEVINGSZAKEN. BEKRACHTIGING, AFKONDIGING EN INWERKINGTREDING VAN WETTEN. . . . . . . . . . . . . . . . . 236 Wet van 31 mei 1961 betreffende het gebruik der talen in wetgevingszaken, het opmaken, bekendmaken en inwerkingtreden van wetten en verordeningen . . . . . . . . . . . . . 236 RONDDELING VAN DE WETSONTWERPEN VÓÓR BESPREKING IN COMMISSIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240 FRACTIEMEDEWERKERS/ MEDEWERKERS VAN DE REGERINGSLEDEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241 GEBRUIK VAN HET KENTEKEN/ZEGEL VAN EEN WETGEVENDE VERGADERING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241

REGLEMENTERING INZAKE DE PORTVRIJDOM . . . . . . 244 Koninklijk besluit van 12 oktober 1970 houdende reglementering van de postdienst (artikelen 59 tot 63) . . . . . . . 244 Reglementering - brievenpost . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247 Beslissing van het Directiecomité van De Post . . . . . . . . . . . . . 248

VAN VO L K S V E RT E G E N WO O R D I G E R S

TITEL I INRICHTING EN WERKING VAN DE KAMER HOOFDSTUK I VOORLOPIG BUREAU Artikel 1 Bij de aanvang van de zittingsperiode wordt het voorzitterschap, in afwachting van de aanwijzing van de voorzitter conform artikel 3, waargenomen door de uittredende kamervoorzitter, lid van de Kamer, of bij ontstentenis, door het kamerlid met de grootste anciënniteit als kamerlid. De jongste vier volksvertegenwoordigers nemen het ambt van secretaris waar. Deze bepalingen zijn van toepassing tijdens de zittingsperiode, bij de opening van elke zitting. HOOFDSTUK II ONDERZOEK VAN DE GELOOFSBRIEVEN (2) Art. 2 1. Het staat aan de Kamer te oordelen over de verkiesbaarheid van haar leden en over de regelmatigheid van hun verkiezing.

(1)

(2)

Grondwet : Art. 44, eerste en tweede lid. — De Kamers komen van rechtswege bijeen ieder jaar, de tweede dinsdag van oktober, behalve wanneer zij reeds voordien door de Koning zijn bijeengeroepen. De Kamers moeten ieder jaar ten minste veertig dagen in zitting blijven. Grondwet : Art. 48. — Elke Kamer onderzoekt de geloofsbrieven van haar leden en beslecht de geschillen die hieromtrent rijzen.

11

12

R E G L E M E N T VA N D E K A M E R

2. Te dien einde worden de processen-verbaal der verkiezingen, met de stukken tot staving, verdeeld onder zes commissies die ieder zeven leden tellen en die bij loting worden samengesteld om de geloofsbrieven te onderzoeken. 3. Iedere commissie benoemt een rapporteur die van de verrichtingen van zijn commissie mededeling doet aan de Kamer. 4. Al de gekozen leden nemen aan dit onderzoek deel. 5. In geval van tussentijdse verkiezing of van toelating van een plaatsvervanger, wordt het onderzoek gedaan door een commissie van zeven leden, bij loting aangewezen. 6. De Kamer doet uitspraak over de besluiten van de commissies en de voorzitter roept tot volksvertegenwoordigers uit degenen wier geloofsbrieven geldig werden verklaard.


7. De leden zijn verplicht, alvorens hun ambt te aanvaarden, in een plenaire en openbare vergadering de eed af te leggen (1)(2). In het in artikel 9, nr. 1, b, bedoelde geval bepaalt de taal waarin de eed wordt afgelegd of waarin hij het eerst wordt afgelegd, of de betrokkene tot de Nederlandse dan wel tot de Franse taalgroep behoort (3) .

(1)

(2)

(3)

De formules van de eed zijn de volgende « Ik zweer de Grondwet na te leven » « Je jure d’observer la Constitution » « Ich schwöre die Staatsverfassung zu beobachten ». 1° Wanneer een lid van de Kamer van volksvertegenwoordigers dat de eed heeft afgelegd tot minister wordt benoemd, wordt hij na zijn eedaflegging in die hoedanigheid, tijdelijk vervangen in de Kamer door de (eerste) plaatsvervanger op de lijst, volgens de volgorde van de plaatsvervangers, die de eed aflegt in de Kamer. Wanneer een lid van de regering ontslag neemt in die hoedanigheid, neemt hij automatisch zijn parlementair mandaat weer op (…). Zijn tijdelijke vervanger neemt zijn plaats weer in in de volgorde van de plaatsvervangers. 2° Wanneer die plaatsvervanger daarna tijdelijk zitting heeft, dient hij opnieuw de eed af te leggen. Dat is eveneens het geval wanneer een tijdelijke plaatsvervanger die zitting heeft of zitting heeft gehad wordt opgeroepen om een lid van de Kamer definitief te vervangen. 3° In principe behouden de leden van de Kamer die tijdelijk zitting hebben ter vervanging van een lid van de regering hun plaats in de volgorde van de plaatsvervangers van de lijst en wanneer een ambt definitief vacant wordt, is het in die volgorde dat zij het ambt definitief opnemen. (Bureau van de Kamer, 28 september 1995). De in de kieskring Verviers verkozen leden die hun woonplaats hebben in het Duitse taalgebied en die de grondwettelijke eed uitsluitend of in de eerste plaats in het Duits hebben afgelegd, wonen van rechtswege en met raadgevende stem de vergaderingen van de Raad van de Duitstalige Gemeenschap bij wanneer zij geen lid van die Raad zijn (art. 8, § 4, van de wet van 31 december 1983 tot hervorming van de instellingen voor de Duitstalige Gemeenschap).

13


14

HOOFDSTUK III VAST BUREAU (1) Art. 3 1. Het Bureau van de Kamer bestaat uit tien leden gekozen door de Kamer, met name een voorzitter, vijf ondervoorzitters, van wie een eerste en een tweede ondervoorzitter, en vier secretarissen, alsmede uit de fractievoorzitters bedoeld in het nummer 3. Onmiddellijk na onderzoek van de geloofsbrieven en tijdens de eerste vergadering van elke zitting of binnen de volgende vijftien dagen kiest de Kamer, overeenkomstig het bepaalde in artikel 11, de voorzitter, ondervoorzitters en secretarissen. 2. Een afzonderlijke stemming heeft achtereenvolgens plaats voor de benoeming : a) van de voorzitter, die, zodra hij verkozen is, plaats neemt aan het Bureau; b) van de eerste ondervoorzitter; c) van de tweede ondervoorzitter. Daarna worden, door stemming op een lijst, verkozen : a) de drie overige ondervoorzitters; b) de secretarissen. 3. Het Bureau wordt aangevuld met de voorzitters van de overeenkomstig artikel 10 erkende fracties, voor zover deze minstens twaalf leden tellen. De frac(1)

Grondwet : Art. 52 – Bij iedere zitting benoemt elke Kamer haar voorzitter, haar ondervoorzitters en stelt haar bureau samen.


tievoorzitters worden gelijkgesteld met de ondervoorzitters van de Kamer, behalve wat betreft de specifieke taken omschreven in de artikelen 6, 8 en 13. Art. 4 Wanneer de Kamer voor wettig en voltallig is verklaard, geeft zij hiervan kennis aan de Koning, aan de Senaat en aan de gemeenschaps- en gewestraden. Art. 5 1. De voorzitter handhaaft de orde ter vergadering; waakt over de naleving van het Reglement; oordeelt over de ontvankelijkheid van de teksten, van de moties en andere voorstellen; stelt de vraagpunten en brengt ze in stemming; geeft kennis van de uitslag der stemmingen en van de beslissingen van de Kamer; voert het woord uit naam van de Kamer en overeenkomstig haar wens. 2. De voorzitter mag zich slechts in een debat mengen om de stand van de kwestie toe te lichten en de beraadslaging tot het punt in behandeling terug te brengen; wil hij zelf aan de beraadslaging deelnemen, dan verlaat hij de voorzittersstoel en neemt hij deze pas weder in na het einde van de beraadslaging over het punt. 3. De voorzitter doet aan de Kamer mededeling van de boodschappen, brieven en andere zendingen die haar betreffen, met uitzondering van de anonieme geschriften. Art. 6 De ondervoorzitters hebben, bij de leiding van de beraadslagingen, dezelfde bevoegdheid als de voorzitter, wanneer zij in diens plaats het voorzitterschap van de Kamer waarnemen. De ondervoorzitter die het voorzitterschap waarneemt, kan het woord voeren in een beraadslaging, doch moet daartoe telkens plaats nemen onder de leden.

15

16


Art. 7 De secretarissen houden toezicht op de redactie van de notulen, lezen de voorstellen, amendementen en andere stukken voor, die aan de Kamer moeten worden medegedeeld; tekenen de genomen besluiten aan; houden de naamafroeping; tekenen de stemmingen aan; kortom, verrichten alles wat tot de taak van het Bureau behoort. De secretarissen kunnen het woord voeren in een beraadslaging, doch moeten daartoe telkens plaats nemen onder de leden. Art. 8 Alle leden van het Bureau worden voor één zitting benoemd, tenzij er intussen plaatsen openvallen. Bij ontstentenis van de voorzitter en van de ondervoorzitters, treedt het oudste lid in jaren op als voorzitter van de Kamer of van haar afvaardigingen. Bij ontstentenis van de secretarissen, worden dezen vervangen door de jongste leden. Art. 8bis 1. Het Bureau heeft een algemene bevoegdheid inzake het bestuur van de Kamer. Binnen dat raam stelt het meer bepaald de statuten van de leden, het personeel en de organen van de Kamer vast; het benoemt en ontslaat het personeel. 2. De voorzitter van het College van quaestoren woont de vergaderingen van het Bureau bij wanneer het beraadslaagt over de kwesties die het College voorlegt. 3. Het Bureau beraadslaagt en besluit volgens de voor de beraadslagingen van de Kamer vastgestelde regels.


4. Behalve in spoedeisende gevallen vergadert het Bureau de laatste week van elke maand, de vakantiemaanden uitgezonderd. HOOFDSTUK IV TAALGROEPEN Art. 9 1. Voor de bij de Grondwet bepaalde gevallen worden de kamerleden in een Nederlandse en in een Franse taalgroep ingedeeld overeenkomstig de volgende bepalingen (1) : a) de leden gekozen door de kiescolleges die behoren tot het Nederlandse taalgebied maken deel uit van de Nederlandse taalgroep; de leden gekozen door de kiescolleges die behoren tot het Franse taalgebied en de leden gekozen door het kiescollege van het arrondissement Verviers maken deel uit van de Franse taalgroep; b) de leden gekozen door het kiescollege van het arrondissement Brussel maken deel uit van de Nederlandse of van de Franse taalgroep naar gelang zij de eed in het Nederlands dan wel in het Frans afleggen. Leggen zij de eed in verscheidene talen af, dan is de taal waarin hij het eerst is afgelegd beslissend. 2. Iedere taalgroep kan haar Reglement van orde vaststellen.

(1)

Zie artikel 43, §1, van de Grondwet en de artikelen 1 en 2 van de wet van 3 juli 1971 tot indeling van de leden van de wetgevende kamers in taalgroepen en houdende diverse bepalingen betreffende de cultuurraden voor de Nederlandse cultuurgemeenschap en voor de Franse cultuurgemeenschap (bijlage).

17

18


HOOFDSTUK V POLITIEKE FRACTIES Art. 10 1. De volksvertegenwoordigers kunnen politieke fracties vormen. 2. De politieke fracties overhandigen aan de voorzitter de lijst van hun leden en geven de naam van hun fractievoorzitter op. 3. Een volksvertegenwoordiger kan slechts tot één politieke fractie behoren. 4. Wijzigingen in de samenstelling van een politieke fractie worden in een door de fractievoorzitter ondertekende brief aan de voorzitter van de Kamer medegedeeld. 5. Om erkend te worden moet een politieke fractie minstens uit vijf leden bestaan. 6. De donderdagochtend is uitsluitend gewijd aan vergaderingen van de politieke fracties, met dien verstande dat uitzonderingen kunnen worden toegestaan door de Conferentie van voorzitters. HOOFDSTUK VBIS VERVANGING VAN LEDEN DIE INGEVOLGE HUN BENOEMING TOT MINISTER OF STAATSSECRETARIS OPHOUDEN ZITTING TE HEBBEN Art. 10bis 1. Het lid dat ingevolge zijn benoeming tot minister of staatssecretaris ophoudt zitting te hebben, wordt vervangen door de eerste in aanmerking komende opvolger van de lijst waarop hij gekozen is.


2. Zodra de Koning een einde heeft gemaakt aan het ambt van minister of staatssecretaris van het lid bedoeld in nr. 1, neemt deze zijn mandaat weer op en houdt zijn opvolger op zitting te hebben. 3. De opvolger die ingevolge het bepaalde in nr. 1 een lid vervangt of heeft vervangen, behoudt de rang die hij als opvolger had voor het geval dat er een mandaat openvalt. (1)

HOOFDSTUK VI VERKIEZINGEN EN VOORDRACHTEN a) Procedure Art. 11 1. Alle benoemingen en voordrachten waartoe de Kamer moet overgaan, geschieden bij geheime stemming en bij volstrekte meerderheid. Bij de derde stemming, zijnde de herstemming, volstaat echter de betrekkelijke meerderheid. Bij staking van stemmen is de oudste in jaren benoemd. Blanco- en ongeldige stembriefjes komen niet in aanmerking voor het berekenen van de meerderheid. Ongeldig zijn de stemmen uitgebracht op kandidaten die niet zijn voorgedragen vóór de stemming of binnen de termijn die door de voorzitter is bepaald, alsmede de stemmen uitgebracht op een groter aantal kandidaten dan er vacante zetels zijn. (1)

Wanneer een kamerlid dat tot minister is benoemd ontslag neemt in laatstgenoemde hoedanigheid, neemt hij automatisch zijn parlementair mandaat weer op, maar moet hij wel opnieuw de eed afleggen. Zijn tijdelijke plaatsvervanger neemt zijn plaats weer in in de volgorde van de plaatsvervangers. Neemt voornoemde plaatsvervanger later opnieuw zitting in de Kamer, dan dient hij opnieuw de eed af te leggen.

19

20


2. De secretarissen verifiëren het aantal stemmende leden. 3. Een of twee Bureaus van vier stemopnemers, bij loting aangewezen, nemen de stemmen op. Het eerste van deze Bureaus doet de algemene telling. 4. De voorzitter kondigt het resultaat van de stemmingen af. 5. De voorzitter van de Kamer bepaalt zo nodig de termijn binnen welke de kandidaten moeten worden voorgedragen. In dat geval wordt de kandidatenlijst aan de kamerleden rondgedeeld. 6. Indien het aantal kandidaten overeenstemt met hetaantal te begeven plaatsen, wordt (worden) de kandidaat (kandidaten) voor verkozen verklaard. 7. Wanneer de fractievoorzitter aan de voorzitter van de Kamer schriftelijk meedeelt welk lid door welk ander lid wordt vervangen in een commissie en beide leden die mededeling mede-ondertekend hebben, gaat de vervanging in bij ontvangst van de mededeling. Van die vervanging wordt melding gemaakt in de Handelingen van de Kamer en in het Beknopt Verslag. b) Evenredige vertegenwoordiging Art. 12 1. De benoemingen door de Kamer te doen onder haar leden, met uitzondering van die welke betrekking hebben op het Bureau, geschieden volgens de evenredige vertegenwoordiging van de politieke fracties. Deze evenredige vertegenwoordiging van de politieke fracties wordt bepaald op basis van hun zetelaantal, zoals vastgesteld na elke verkiezing voor de


Kamer van volksvertegenwoordigers. (1) De Kamer bepaalt, op voorstel van het Bureau, het aantal plaatsen dat in elk geval aan iedere politieke fractie toekomt. 2. Ieder lid van een bij toepassing van het nr..1 in de vaste commissies vertegenwoordigde politieke fractie moet ten minste van één commissie deel uitmaken. 3. (…) 4. De leden die deel uitmaken van een politieke fractie die niet in de vaste commissies vertegenwoordigd is of die geen deel uitmaken van een politieke fractie, hebben zitting in ten minste één van die commissies naar keuze, maar hebben geen stemrecht. De voorzitter wordt over hun keuze ingelicht door de fractievoorzitter of door het lid en brengt ze ter kennis van de Kamer.

(1)

Deze bepaling treedt in werking na de eerstvolgende algehele vernieuwing van de Kamer.

21


22

HOOFDSTUK VIBIS DE PARLEMENTAIRE OVERLEGCOMMISSIE

Art. 12bis 1. Bij het begin van de zittingsperiode, onmiddellijk na de benoeming van haar vast Bureau, wijst de Kamer, overeenkomstig het bepaalde in artikel 12, uit haar midden elf vaste leden aan voor de parlementaire overlegcommissie bedoeld in artikel 82 van de Grondwet, onder wie de voorzitter van de Kamer. De Kamer benoemt, onder dezelfde voorwaarden, eenzelfde aantal plaatsvervangers (1). 2. De commissie wordt geïnstalleerd, onmiddellijk nadat de Kamer en de Senaat hun respectieve vertegenwoordigers hebben aangewezen. 3. De commissie beraadslaagt en beslist overeenkomstig de regels bepaald in de wet van 6 april 1995 houdende inrichting van de parlementaire overlegcommissie bedoeld in artikel 82 van de Grondwet en tot wijziging van de gecoördineerde wetten op de Raad van State evenals in haar Reglement van orde.

(1)

— Grondwet : Art. 82 — Een parlementaire overlegcommissie, paritair samengesteld uit leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers en van de Senaat, regelt de bevoegdheidsconflicten tussen de twee Kamers en kan, in onderlinge overeenstemming, te allen tijde de in de artikelen 78 tot 81 voorgeschreven termijnen van onderzoek verlengen. Is er geen meerderheid in de twee samenstellende delen van de commissie, dan beslist deze bij meerderheid van twee derden van haar leden. Een wet bepaalt de samenstelling en de werkwijze van de commissie, alsmede de berekeningswijze van de in de artikelen 78 tot 81 gestelde termijnen. — Zie ook de art. 1 en 3 van de wet van 6 april 1995 houdende inrichting van de parlementaire overlegcommissie bedoeld in art. 82 van de Grondwet (bijlagen).


HOOFDSTUK VII COMMISSIES a) Vaste commissies Art. 13 1. Na iedere vernieuwing van de Kamer benoemt deze uit haar leden vaste commissies. De bevoegdheden en de benaming van de vaste commissies worden door de voorzitter van de Kamer vastgesteld, na inwinning van het advies van de Conferentie van voorzitters. 2. De vaste commissies bestaan uit zeventien leden, aangewezen overeenkomstig hetgeen is bepaald in de artikelen 11 en 12. 3. De ondervoorzitters en de secretarissen van de Kamer zitten rechtens een der vaste commissies waarvan zij lid zijn voor. Indien een ondervoorzitter of een secretaris dit voorzitterschap niet opneemt, kan de fractie waarvan de ondervoorzitter of de secretaris deel uitmaakt aan de Conferentie van voorzitters een ander fractielid dat lid is van de commissie als voorzitter voor die vaste commissie voorstellen. De voorzitters van de andere vaste commissies worden onder de leden van die commissies aangewezen door de voorzitter van de Kamer, op voorstel van de Conferentie van voorzitters. Iedere commissie wijst bovendien een eerste en een tweede ondervoorzitter aan b) Tijdelijke commissies Art. 14 1. Er kunnen door de Kamer, overeenkomstig het bepaalde in artikel 11 of, op haar verzoek, door de voor-

23

24


zitter van de Kamer tijdelijke commissies worden ingesteld om bepaalde wetsontwerpen of voorstellen te onderzoeken. In ieder van deze gevallen worden de beschikkingen van artikel 12 toegepast. 2. De tijdelijke commissies worden voorgezeten door een uit hun midden gekozen voorzitter of door de voorzitter van de Kamer, die in dat geval niet stemgerechtigd is, indien hij aldus beslist of indien de Kamer het verzoekt. De tijdelijke commissies wijzen bovendien een eerste en een tweede ondervoorzitter aan. 3. Behoudens strijdige beslissing van de Kamer eindigt de opdracht van de tijdelijke commissies door de indiening van het verslag over de wetsontwerpen of voorstellen die bij haar aanhangig zijn gemaakt. c) Regelen gelijkelijk geldend voor de vaste commissies en de tijdelijke commissies Art. 15 (wordt artikel 25ter) Art. 16 De commissies worden bijeengeroepen door hun voorzitter of, bij diens ontstentenis, door de voorzitter van de Kamer. De vergaderingen van de commissies hebben plaats op dinsdag en woensdag, tenzij de commissie of de Conferentie van voorzitters anders heeft beslist. Commissievergaderingen mogen niet gelijktijdig met de plenaire vergadering op donderdagnamiddag worden gehouden, tenzij de Kamer tot de urgentie heeft beslist.


Art. 16bis Bij het begin van elke zitting stellen de vaste commissies, in overleg met de bevoegde ministers, een weekschema vast waarin met name wordt vermeld welke vergaderingen in principe zijn voorbehouden voor het wetgevend werk en welke voor vragen en interpellaties. Dit schema wordt aan de Conferentie van voorzitters medegedeeld. Art. 17 1. De agenda van de commissievergaderingen wordt vastgesteld door de commissie of, bij ontstentenis, door haar voorzitter of door de voorzitter van de Kamer. 2. Voorrang wordt verleend aan de begrotingen en de wetsontwerpen. 3. Een voorstel wordt gevoegd bij de beraadslaging over een wetsontwerp, indien het voorwerp ervan hetzelfde is. 4. De andere voorstellen worden op de agenda slechts ingeschreven als de indiener erom verzoekt. 5. In afwijking van nr. 2, houdt de commissie eenmaal per maand een vergadering die bij voorrang gewijd is aan de behandeling van de voorstellen. 6. (zie artikel 99bis). Art. 18 1. a) De commissies hebben tot taak de wetsontwerpen en de voorstellen te bestuderen, die hun door de voorzitter van de Kamer worden overgezonden.

25


26

b) De commissies kunnen vergaderingen houden ter informatie van de leden. In dat geval beslissen ze vooraf op welke wijze verslag wordt opgemaakt. c) De commissies kunnen minstens eenmaal per week de in artikel 89 bedoelde mondelinge vragen en antwoorden horen. cbis en d opgeheven e) De commissies horen de interpellaties die hen overeenkomstig artikel 91 door de voorzitter worden overgezonden. De voor de plenaire vergadering geldende bepalingen zijn mutatis mutandis van toepassing. Bij de overzending kan de voorzitter de orde bepalen waarin de interpellaties zullen worden gehouden en tegelijkertijd, rekening houdend met het belang van het onderwerp, de spreektijd voor de interpellanten en/of de duur van de replieken en/of het aantal andere sprekers dat mag repliceren verdubbelen overeenkomstig artikel 90, 5, letter e. Zij worden gehouden tijdens de eerste vergadering van de commissie die volgt op de overzending, behalve indien de voorzitter van de Kamer of van de commissie een vergadering vaststelt waarop de interpellaties en/of vragen bij voorrang op de wetsontwerpen zullen worden behandeld, in afwijking van artikel 17, nr. 2(1). f) De vragen worden bij de interpellaties gevoegd die nadien over hetzelfde onderwerp worden ingediend, tenzij zij daardoor niet langer actueel of dringend zouden zijn. Zij worden gesteld vóór het antwoord van de regering. In de replieken komen de stellers van voornoemde vragen tussen de interpellanten en de andere leden aan bod. (1)

« De interpellaties en vragen in commissie kunnen alleen voorrang krijgen op wetsontwerpen en niet op begrotingen… » (Stuk Kamer nr 738/1, van 20 januari 1987, blz. 9.)


2. De commissies kunnen de oprichting voorstellen van subcommissies en werkgroepen. Voor de oprichting van subcommissies is evenwel het akkoord vereist van de Conferentie van voorzitters, die op voorstel van de commissie hun samenstelling en bevoegdheden regelt. Subcommissies en werkgroepen brengen verslag uit bij de commissie die het initiatief heeft genomen tot hun oprichting. 3. De commissies wijzen, bij volstrekte meerderheid, een van hun leden tot rapporteur aan; deze brengt aan de Kamer verslag uit. Indien zij zulks nodig achten, mogen zij meer dan één rapporteur aanwijzen. Onder de commissieleden worden de rapporteurs evenredig verdeeld over de meerderheid en de oppositie. 4. a) Het verslag bevat, naast een analyse(1) van de bespreking in de commissie, gemotiveerde conclusies die strekken hetzij tot aanneming van het ontwerp of het voorstel of tot niet-aanneming ervan, hetzij tot amendering ervan. Als de tekst door de commissie wordt geamendeerd, wordt de volledige, door haar aangenomen tekst in een op het verslag volgend stuk opgenomen. De wijzigingen moeten duidelijk naar voren komen.

(1)

Het verslag moet de analyse van de bespreking bevatten, waarbij de sprekers met name worden vermeld. De rapporteurs moeten dus vermijden de integrale tekst van de tussenkomsten over te nemen en de sprekers mogen, door middel van hun opmerkingen op het ontwerp-verslag, de door de rapporteur gemaakte analyse niet vervangen door de integrale tekst van hun tussenkomst. (Conferentie van voorzitters, 6 februari 1986).

27


28

b) In de verslagen over begrotingen, wetsontwerpen en voorstellen die in openbare commissievergaderingen werden behandeld, worden de sprekers bij name vermeld. b)bis Indien een verzoekschrift met toepassing van artikel 95, nr. 6, naar een commissie is verzonden, wordt de tekst van dat verzoekschrift samen met het antwoord en de eventuele bespreking opgenomen in het verslag. c) De voorzitter van de Kamer kan beslissen dat statistische tabellen niet worden gepubliceerd, maar ter griffie worden neergelegd. Indien hij het nodig acht, kan hij hetzelfde beslissen voor elk antwoord. 5. De ontwerp-verslagen van de commissies worden goedgekeurd door de voorzitter van de commissie tenzij een lid vraagt dat ze door de commissie worden goedgekeurd. Betreffende de teksten die hen bij name zijn toegeschreven, kunnen de sprekers vooraf schriftelijk hun verbeteringen doen toekomen. Zij worden geacht die teksten te hebben goedgekeurd, indien zij hun verbeteringen niet hebben doen toekomen binnen een termijn van drie dagen te rekenen van de dag na die waarop die teksten beschikbaar zijn. Voormelde termijn kan evenwel worden ingekort bij beslissing die de voorzitter neemt vóór de stemming over het geheel van een wetsontwerp of een begroting (1). 6. De commissieverslagen en de door de commissie aangenomen tekst worden vertaald en gedrukt. De ronddeling gebeurt conform art. 66, nr. 1. (1)

« Noch bij een beslissing van de voorzitter overeenkomstig artikel 18, nr 5, noch bij een urgentieverklaring wordt het recht zelf tot verbeteren ongedaan gemaakt. » (Stuk Kamer nr 738/1, van 20 januari 1987, blz. 6.)


6bis Wanneer in een commissie een wetsontwerp of een voorstel zonder wijzigingen wordt aangenomen en er dienaangaande geen belangrijke opmerkingen zijn gemaakt, wordt over dit ontwerp of voorstel geen verslag uitgebracht. 7. In afwijking van de nrs. 3 tot 6 wordt de bespreking van de vragen en interpellaties, met uitzondering van die welke bij de bespreking van een begroting zijn gevoegd, opgenomen in de Handelingen van de Kamer en in het Beknopt Verslag.

Art. 18bis (nieuw) De commissie kan de aanwezigheid vorderen van het regeringslid dat bevoegd is voor de ter bespreking liggende aangelegenheid. Art. 19 1. Op het tijdstip dat voor de vergadering van de commissie is bepaald, neemt de voorzitter kennis van de presentielijst : het staat hem vrij ofwel onmiddellijk de vergadering te openen, ofwel ze later te doen aanvangen of te verdagen. 1bis.In elke commissie moet de meerderheid der leden permanent aanwezig zijn om de wetsontwerpen of de voorstellen te kunnen bespreken. In de loop van de bespreking kan ieder lid op elk ogenblik de schorsing vragen als het quorum niet bereikt is. Gebeurt dat niet, dan kan de vergadering worden voortgezet ook al is het quorum niet bereikt. 2. In elke commissie moet de meerderheid der leden aanwezig zijn om geldig te kunnen stemmen. Indien twee of meer commissies samen vergaderen, wordt de meerderheid zowel voor het quorum als

29


30

voor de stemmingen berekend op het geheel van de leden van de commissies en niet per commissie. Ieder lid heeft slechts één stem. Maakt een lid deel uit van twee of meer commissies, dan neemt hij als vast lid zitting in de commissie die hij aanwijst en wordt hij in de andere vervangen door een plaatsvervanger. 2bis De commissies beslissen steeds bij volstrekte meerderheid van stemmen, zelfs in de gevallen waarin de Grondwet of de wet een andere meerderheid voorschrijft voor de aanneming van wetten. 3. In de volgende vergadering, uitdrukkelijk daartoe bijeengeroepen, zijn de stemmingen geldig, ongeacht het aantal aanwezige leden. Het bepaalde in het vorige lid kan nooit worden toegepast bij de stemming over een voorstel zoals bedoeld in artikel 18bis. 4. De voorzitter van de commissie stelt de lijst vast van de op elke vergadering aanwezige of afwezige leden, met vermelding van de redenen van verhindering die schriftelijk te zijner kennis mochten zijn gebracht. Die lijst wordt opgenomen in het Beknopt Verslag van de Kamer (1). Art. 20 De voorzitter van de Kamer deelt eventueel aan de commissievoorzitters mede binnen welke termijn de verslagen over de bij de commissies aanhangige zaken moeten worden ingediend. Wordt deze termijn niet in acht genomen en is deze tekortkoming aan de rapporteur te wijten, dan vraagt de voorzitter van de Kamer aan de commissie een andere rapporteur aan te wijzen. (1)

Worden eveneens in de lijst opgenomen, de kamerleden die geen lid van de commissie zijn.


Art. 21 1. De commissievergaderingen zijn openbaar. De Conferentie van voorzitters of – met tweederde van de stemmen – de commissie die met het onderzoek belast is, kan vóór de bespreking in commissie beslissen dat met gesloten deuren wordt vergaderd over een wetsontwerp of voorstel. 2. Elk kamerlid kan deelnemen aan de besprekingen in openbare commissievergadering. 3. Bij openbare commissievergaderingen is het publiek toegelaten op de tribunes. De artikelen 110, 111 en 112 zijn van toepassing. 4. Op beslissing van haar voorzitter vergadert de commissie met gesloten deuren om de orde van de werkzaamheden of administratieve aangelegenheden te regelen. Op vraag van de regering of van de commissie met tweederde van de stemmen, wordt eveneens met gesloten deuren vergaderd over een punt van een hoofdvraag. Alvorens de behandeling van de hoofdvraag in openbare vergadering voort te zetten, beslist de commissie of het verslag van de bespreking met gesloten deuren al dan niet moet worden gepubliceerd en in welke vorm. De bespreking van die beslissing mag niet meer dan 5 minuten in beslag nemen. 5. De hoofdindiener van een voorstel heeft het recht om aan de bespreking van het voorstel deel te nemen en de hoofdindiener van een amendement heeft het recht om bij de bespreking van het amendement gehoord te worden. 6. De rapporteur van de commissie die zich over de grond moet uitspreken, heeft het recht gehoord te worden door de commissie die advies moet uitbren-

31


32

gen; de rapporteur van de commissie die advies moet uitbrengen, heeft hetzelfde recht ten aanzien van de commissie die zich over de grond moet uitspreken. 7. Ieder lid van de Kamer heeft het recht aan een commissie schriftelijke opmerkingen te doen toekomen over de ontwerpen of voorstellen die bij haar aanhangig zijn gemaakt. Deze worden in het verslag opgenomen, in voorkomend geval met het antwoord van de minister en met de bespreking die eraan werd gewijd. 8. De bij artikel 37, nr. 1, 1°, vastgestelde spreektijd wordt in een commissie die verslag uitbrengt slechts toegepast, indien deze op voorstel van haar voorzitter daartoe beslist. 9. Alleen de vaste leden of de bij artikel 25ter, nrs. 2 en 3 bedoelde plaatsvervangers zijn in een commissie stemgerechtigd. Onverminderd het bepaalde in artikel 11, nr. 1, met betrekking tot benoemingen en voordrachten, wordt in de commissies steeds bij handopsteken gestemd. Stemming bij naamafroeping noch stemverklaringen zijn er van toepassing.

Art. 22 1. (…)

2. Behoudens andersluidende beslissing van de Kamer, van de Conferentie van voorzitters of — met tweederde van de stemmen — van de commissie, kunnen de kamerleden de vaste en tijdelijke commissies die met gesloten deuren vergaderen, bijwonen en er gehoord worden. Artikel 21, nrs. 5 tot 9, is van toepassing.


Art. 23 1. Een commissie kan, voor de voorbereiding van wetgevend werk dat tot haar specifieke bevoegdheid behoort, het advies inwinnen van personen of instellingen die niet tot het Parlement behoren, hun om documentaire inlichtingen vragen, hun medewerking aanvaarden of erom verzoeken. Deze tussenkomst mag alleen een raadgevend karakter hebben. Ze wordt alleen dan toegestaan als de volstrekte meerderheid van de leden van de commissie zulks beslist heeft. De voorzitter van de Kamer wordt op de hoogte gebracht van die beslissing. 2. Op voorstel van de voorzitter, nadat hij daarover het advies van de Conferentie van voorzitters heeft ingewonnen, kan de Kamer beslissen dat een commissie, voor de voorbereiding van wetgevend werk dat tot haar specifieke bevoegdheid behoort, vertegenwoordigers van extra-parlementaire groepen of instellingen wier advies in haar beraadslagingen opheldering kan brengen, op tegenspraak zal horen. Dat advies mag alleen een raadgevend karakter hebben. De Kamer beslist over het voorstel van de voorzitter op het door hem vastgestelde tijdstip. De spreektijd is dezelfde als voor de prejudiciële kwesties (artikel 37, nr. 1, 7°). 2bis. In de gevallen bedoeld sub 1 en 2 beslist de commissie vooraf op welke wijze er van de hoorzittingen verslag wordt opgemaakt. 3. Oordeelt een commissie dat het advies van een andere commissie moet worden ingewonnen, dan deelt

33


34

zij dit mede aan de voorzitter van de Kamer, die beslist. Art. 24 Behoudens strijdige beslissing van de commissie mogen de leden van een politieke fractie zich in commissie door één medewerker van hun fractie laten bijstaan. Naam en hoedanigheid van de medewerker moeten vóór elke vergadering aan de voorzitter van de commissie worden medegedeeld. Medewerkers mogen niet aan de besprekingen deelnemen. De medewerker moet de vergadering verlaten zodra de commissie een andersluidende beslissing als bedoeld in artikel 21, nr. 4, neemt en hij heeft er geen toegang meer toe zolang die beslissing van toepassing is. Medewerkers hebben geen toegang tot de in artikelen 2, 93, 94, 95 en 107 bedoelde commissies, noch tot de tijdelijke of bijzondere commissies die de voorzitter aanwijst. Het Bureau van de Kamer bepaalt wat onder medewerker van een politieke fractie dient te worden verstaan (1). Art. 25 1. a) Elk in België verkozen lid van het Europees Parlement mag deelnemen aan de werkzaamheden van de vaste commissies die met toepassing van artikel 13 zijn ingesteld.

(1)

Zie beslissing van het Bureau van 25 april 1990 betreffende de fractiemedewerkers en de medewerkers van de ministers (bijlagen).


Voor deelneming aan de werkzaamheden van een andere vaste commissie dan die voor de Buitenlandse Betrekkingen is de voorafgaande instemming van de voorzitter van de betrokken commissie vereist. Het desbetreffende verzoek om deelneming moet de voorzitter van de commissie bereiken uiterlijk daags vóór de vergadering en het moet de hoofdvraag vermelden tijdens de bespreking waarvan het lid in kwestie het woord wil voeren. De voorzitter van de Kamer wordt meteen van dat verzoek in kennis gesteld. Indien de commissievoorzitter zijn toestemming verleent, kan de commissie echter toch nog een andersluidende beslissing nemen. Ook de commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen heeft het recht het lid niet toe te laten. De bespreking betreffende de beslissing van de commissie geschiedt met gesloten deuren en in afwezigheid van het lid van het Europees Parlement. Het aantal sprekers wordt tot vier beperkt en de spreektijd bedraagt twee minuten per spreker. b) Het in België verkozen lid van het Europees Parlement heeft raadgevende stem. Hij mag alleen het woord voeren tijdens de bespreking van de in artikel 18, nr. 1, a) en b) bedoelde hoofdvragen. 2. Artikel 23, nrs. 1 en 2, is van toepassing op alle leden van het Europees Parlement.

35

36


d) Bijzondere commissies Art. 25bis 1. Na iedere vernieuwing van de Kamer benoemt deze uit haar leden de bijzondere commissies bedoeld in de artikelen 2, 93, 94, 95, 96bis, 96ter en 107. 2. Met het oog op het vervullen van andere opdrachten dan de bespreking van wetsontwerpen en voorstellen of het horen van vragen en interpellaties, kan de Kamer te allen tijde andere bijzondere commissies oprichten. 3. Met uitzondering van de bijzondere commissies bedoeld in de artikelen 2, 93 en 94 en van de commissie bedoeld in nr. 6 van onderhavig artikel, zijn de vergaderingen van de bijzondere commissies openbaar. Een bijzondere commissie kan echter op ieder ogenblik beslissen om met gesloten deuren te vergaderen. Vergadert een bijzondere commissie met gesloten deuren, dan hebben de kamerleden die geen lid zijn van die commisie niettemin het recht deze vergaderingen bij te wonen, behalve: - in de bijzondere commissies bedoeld in de artikelen 2, 93 of in het nr. 6 van dit artikel, of - in een onderzoekscommissie die anders heeft beslist met toepassing van artikel 3, tweede lid, van de wet van 3 mei 1880 op het parlementair onderzoek, of - wanneer de Kamer anders heeft beslist. Het recht van de leden om de vergaderingen bij te wonen van bijzondere commissies waarvan ze geen lid zijn, houdt tevens het recht in om aan de besprekingen deel te nemen, behalve: - in de onderzoekscommissies opgericht met toepassing van de wet van 3 mei 1880 op het parlementair onderzoek, en


-

in de commissie ad hoc Rekenhof ingesteld bij artikel 13bis van de wet van 29 oktober 1846 op de inrichting van het Rekenhof.

4. Behoudens andersluidende bepaling, zijn de artikelen 16, 17, nr. 1, 18, nrs. 3,5 en 6, 19, 20 en 23, van overeenkomstige toepassing op de bijzondere commissies. 5. Behoudens andersluidende bepaling worden de bijzondere commissies voorgezeten door een uit hun midden gekozen voorzitter, of door de voorzitter van de Kamer, die in dat geval niet stemgerechtigd is, indien hij aldus beslist of indien de Kamer het verzoekt. De bijzondere commissies wijzen bovendien een eerste en een tweede ondervoorzitter aan. 6. De bijzondere commissie voor de inbeschuldigingstelling van ministers wordt maar door de Kamer benoemd indien er een verzoek tot inbeschuldigingstelling van een minister aanhangig is gemaakt bij de voorzitter van de Kamer.

e) Plaatsvervangers Art. 25ter 1. Voor elke lijst van vaste leden van de vaste commissies, van de tijdelijke commissies of van de bijzondere commissies worden plaatsvervangers benoemd, wier aantal gelijk is aan dat van de vaste leden vermeerderd met een eenheid. 2. Bij afwezigheid van een vast lid wordt het vervangen door een tot dezelfde politieke fractie behorende plaatsvervanger. Aan de voorzitter van de commissie wordt kennis gegeven van deze vervanging.

37

38


3. Bovendien kunnen de vaste leden van de commissies en de plaatsvervangers worden vervangen door om het even welk lid van dezelfde fractie. In dat geval brengt de voorzitter van de betrokken fractie dit vóór de opening van de commissievergadering schriftelijk ter kennis van de voorzitter of van de griffier van de Kamer. De voorzitter van de commissie wordt onmiddellijk daarvan op de hoogte gebracht. Die vervanging zal in het Beknopt Verslag en in de Handelingen van de Kamer van de eerstvolgende vergadering worden vermeld.


HOOFDSTUK VIII AANGELEGENHEDEN DIE RECHTSTREEKS OP DE AGENDA VAN DE PLENAIRE VERGADERING WORDEN GEPLAATST Art. 26 Op de agenda van de Kamer bijeen in plenaire vergadering worden rechtstreeks geplaatst : 1. de regeringsverklaringen en -mededelingen(1); 2. de algemene beleidsverklaring van de regering over de krachtlijnen van haar beleid, bedoeld in artikel 73ter; 3. een debat over de begrotingscontrole dat losstaat van het onderzoek van de aanpassing van de rijksmiddelenbegroting en/of van de algemene uitgavenbegroting; 4. de debatten over actualiteits- en themakwesties die de Conferentie van voorzitters aanwijst; 5. de interpellaties van algemeen of bijzonder politiek belang, die worden aangewezen krachtens artikel 91, tweede lid. De beslissing inzake nr. 5, is genomen door de Conferentie van voorzitters, wanneer het voorstel uitgaat van leden van de Conferentie die minstens één vijfde van de leden van de Kamer vertegenwoordigen.(2) Art. 27 (vervalt) (1) (2)

Zie ook art. 92, nr.1, van het Reglement Uit het commissieverslag blijkt dat geen uitdrukkelijke beslissing van de conferentie van voorzitters vereist is. Het volstaat dat het bovengenoemde voorstel «uitgaat van leden van de conferentie van voorzitters die minstens één vijfde van de leden van de Kamer vertegenwoordigen » (Stuk Kamer, nr. 1114/ 1, 92-93, blz 16)

39


40

HOOFDSTUK IX CONFERENTIE VAN VOORZITTERS EN REGELING VAN DE WERKZAAMHEDEN Art. 28 1. De Conferentie van voorzitters bestaat uit: de voorzitter en de ondervoorzitters van de Kamer, de gewezen voorzitters van de Kamer, de voorzitter en een lid van iedere politieke fractie(1). De voorzitters van de vaste commissies, van de tijdelijke commissies en van de bijzondere commissies kunnen worden gehoord. 2. De Conferentie vergadert op woensdag of op donderdagnamiddag, op bijeenroeping door de voorzitter. 3. De eerste minister wordt door de voorzitter in kennis gesteld van datum en uur van de conferentie. Hij kan de Conferenties bijwonen of er een van zijn ambtgenoten naar afvaardigen (2). Art. 28bis Tenzij in dit Reglement anders is bepaald, spreekt de Conferentie van voorzitters zich uit bij wege van advies.

(1)

(2)

« De commissie licht nader toe dat het lid van elke groep dat de voorzitter van zijn groep bijstaat in de conferentie van voorzitters, niet noodzakelijk vast dient benoemd te worden en mag vervangen worden naar gelang de omstandigheden. » (Stuk Kamer nr 263/1, van 11 januari 1962). « In de Conferentie van Voorzitters worden geen stemmingen gehouden, ten einde haar karakter van commissie van goede diensten te behouden. » (Stuk Kamer nr 263/1 van 11 januari 1962). Zie evenwel de art. 26 en 29.


Art. 28ter Onverminderd de haar door andere artikelen toevertrouwde specifieke bevoegdheden, heeft de Conferentie van voorzitters een algemene bevoegdheid inzake het tijdschema voor de zitting, inzake de regeling van de werkzaamheden van de plenaire vergadering, inzake de coördinatie van de werkzaamheden van de plenaire vergadering met de andere organen van de Kamer en van die organen onderling, inzake de afvaardigingen van de Kamer en inzake de adressen uitgaand van de Kamer. Art. 28quater 1. De voorzitter legt aan de Kamer ter goedkeuring voor de regeling van de werkzaamheden van de plenaire vergadering, opgemaakt na het advies van de Conferentie van voorzitters te hebben ingewonnen. 2. De aldus aan de Kamer ter goedkeuring voorgelegde agenda kan slechts worden gewijzigd door een stemming, gehouden op initiatief van de voorzitter van de Kamer, of van de regering, of van een lid van de Kamer, wiens voorstel dan de steun moet hebben van acht leden. 3. Hiervoor kunnen alleen het woord voeren : de indiener van een voorstel tot wijziging en één spreker per politieke fractie. De spreektijd is voor ieder van hen beperkt tot tien minuten. Op aanvraag van een vijfde van de leden van de Kamer, mogen vier andere sprekers tussenkomen gedurende tien minuten, twee voor en twee tegen. 4. De agenda mag nadien slechts worden gewijzigd door een stemming uitgebracht op initiatief, hetzij van de voorzitter van de Kamer, hetzij van de regering, of door stemming uitgebracht over een motie schriftelijk voorgedragen en gesteund door een derde van de leden van de Kamer.

41

42


In dat geval zijn de beperkingen van het aantal sprekers en van de spreektijd, zoals bepaald in het eerste lid van nr. 3 van dit artikel, van toepassing. Art. 29 De Conferentie van voorzitters kan bepalen hoeveel tijd er aan een bepaalde beraadslaging mag worden besteed en tot hoe laat de stemmingen worden gehouden. Te dien einde stelt zij de totale aan elke politieke fractie en aan de leden die geen deel uitmaken van een politieke fractie toe te kennen spreektijd vast, tenzij uit een gewogen stemming in de Conferentie van voorzitters blijkt dat een vierde van de leden van de Kamer zich tegen de terzake gedane voorstellen verzet. Deze bepaling is van toepassing op de plenaire vergadering. HOOFDSTUK X LEIDING VAN DE PLENAIRE VERGADERINGEN a) Dagen en uren van vergadering Art. 30 1. De voorzitter opent en sluit de vergaderingen. 2. Hij geeft, op het einde van elke vergadering, kennis van de dag van de volgende vergadering, alsmede van de agenda. 3. De Kamer vergadert niet op maandag, donderdagochtend, zaterdag of zondag in plenaire vergadering, tenzij, wegens spoedeisende werkzaamheden, anders is beschikt. 4. De ochtendvergaderingen beginnen om 10 uur, en de middagvergaderingen om 14 uur, tenzij de Kamer anders heeft beslist.


5. De Kamer vergadert van de derde dinsdag van september tot uiterlijk 20 juli. Buiten die periode vergadert de Kamer alleen in dringende gevallen, na advies van de Conferentie van voorzitters overeenkomstig artikel 28quater. b) Quorum Art. 31 1. Op het voor de vergadering gestelde uur, neemt de voorzitter kennis van de presentielijst opgemaakt door de griffiediensten; hij kan ofwel onmiddellijk de vergadering openen, ofwel de namen doen afroepen. 2. Er wordt geen tweede naamafroeping gedaan, doch de voorzitter verzoekt de leden die tegenwoordig waren vóór de sluiting der naamafroeping en die niet hebben geantwoord, zich te laten inschrijven. 3. Indien vastgesteld wordt dat het vereiste aantal leden niet aanwezig is, kan de voorzitter de vergadering voor ten hoogste zestig minuten verdagen. Maakt hij van dit recht geen gebruik of is het vereiste aantal leden nog niet aanwezig, dan stelt hij de volgende vergadering op één der vier volgende werkdagen vast, tenzij de Kamer reeds tevoren een vergadering heeft belegd op een naderbij liggend tijdstip (1). De zonder gevolg gebleven naamafroeping wordt herhaald bij het begin van de vergadering.

(1)

« Door het invoegen sub nr. 3 van de woorden — tenzij de Kamer reeds te voren een vergadering heeft belegd op een naderbij liggend tijdstip — laat de tekst toe ‘s namiddags een ‘s morgens zonder uitslag gebleven stemming en ‘s anderendaags een ontoereikende stemming van daags tevoren te herhalen. » (Stuk Kamer nr 263/1, van 11 januari 1962)

43


44

Hetzelfde geldt indien, in de loop der vergadering, uit een naamafroeping of een gelijkwaardige wijze van stemmen gebleken is dat het vereiste aantal leden niet meer aanwezig is. 4. De toepassing der voorafgaande bepalingen mag in geen geval de verdaging tot gevolg hebben van een interpellatie of een vraag welke voorkomt op de agenda van een plenaire vergadering krachtens de Reglementsbepalingen of overeenkomstig een beslissing van de Kamer. De voorzitter neemt daartoe alle nuttige beslissingen, in afwijking van nr. 3 van deze beschikking. 5. De lijst der aanwezige leden wordt in de notulen opgenomen. Indien het vereiste aantal leden niet aanwezig is, wordt de lijst der aanwezige leden en der afwezige leden gedrukt in de Handelingen van de Kamer en in het Beknopt Verslag; daarna worden de leden vermeld die verklaard hebben afwezig te zijn wegens ziekte (1). c) Notulen Art. 32 1. De notulen van de jongste vergadering worden, na goedkeuring door één van de secretarissen, een half uur vóór de vergadering ter tafel gelegd. 2. Ieder lid heeft het recht gedurende de vergadering aanmerkingen te maken op de redactie van de notulen. Wordt een dergelijke aanmerking gemaakt, dan geeft één der secretarissen de nodige opheldering.

(1)

Bij beslissing van de Kamer van 12 december 1974 zal de lijst van de leden die op het ogenblik van de stemmingen afwezig waren, samen met de eventuele verantwoording bovenaan het Beknopt Verslag worden gepubliceerd.


Indien, niettegenstaande deze toelichting, de aanmerking wordt gehandhaafd, vraagt de voorzitter het advies van de Kamer. 3. Buiten de reclamant en een secretaris mag niemand hierover het woord voeren. Zij die het woord mogen nemen, mogen niet langer dan vijf minuten spreken. De Kamer geeft haar advies door zitten en opstaan. 4. Wordt de opmerking aanvaard, dan wordt het Bureau gelast, staande de vergadering of uiterlijk in de volgende vergadering, een nieuwe redactie voor te leggen, overeenkomend met de beslissing van de Kamer. 5. Wordt er vóór het sluiten der vergadering geen opmerking gemaakt, dan zijn de notulen goedgekeurd. 6. De notulen, zowel die der openbare vergadering als die der vergaderingen met gesloten deuren, worden door de voorzitter ondertekend en in het archief van de Kamer bewaard. 7. De Kamer kan beslissen dat er hoegenaamd geen notulen van haar vergadering met gesloten deuren worden gehouden. d) Het voeren van het woord Art. 33 1. Geen lid voert het woord dan na zich te hebben laten inschrijven of om het woord te hebben verzocht en het van de voorzitter te hebben verkregen. Ingeschreven sprekers die zonder bericht van verhindering afwezig zijn op het ogenblik dat hun het woord wordt verleend, worden van de lijst afgevoerd en mogen zich niet opnieuw laten inschrijven.

45

46


Wanneer de algemene bespreking meerdere vergaderingen in beslag neemt, wordt de lijst der sprekers op het einde van de eerste vergadering ambtshalve afgesloten. 2. De voorzitter verleent het woord en waakt er voor dat de sprekers, in zoverre dit mogelijk is, beurtelings aan het woord komen voor en tegen de voorstellen in behandeling. 3. Voorrang wordt verleend aan sprekers die namens hun politieke fractie het woord voeren wanneer het Reglement of de Conferentie van voorzitters voorziet in een bespreking met gemandateerde sprekers. Vóór de opening van de bespreking waarin gemandateerde sprekers het woord zullen voeren, delen de voorzitters van de politieke fracties aan de voorzitter schriftelijk de lijst van die sprekers mee. Wanneer een fractie deze lijst niet heeft overgezonden, wordt alleen de eerste spreker van die fractie als gemandateerd beschouwd. Deze bepaling is in commissie niet van toepassing. 4. De spreker mag slechts het woord richten tot de voorzitter of tot de vergadering. De leden spreken staande en van hun plaats of van het spreekgestoelte. 5. Is de spreektijd beperkt op grond van een bepaling van dit Reglement of bij beslissing van de Kamer, en blijft de spreker langer aan het woord, dan kan de voorzitter, na een waarschuwing, beslissen dat de woorden die na afloop van de spreektijd zijn uitgesproken noch in het Beknopt Verslag noch in de Handelingen van de Kamer worden opgenomen, zulks onverminderd de toepassing van de in hoofdstuk XII van deze titel bepaalde tuchtstraffen.


6. De rapporteurs nemen, zoals de ministers, plaats op een voor hen voorbehouden bank bij de tweede behandeling van wetsontwerpen en/of voorstellen in plenaire vergadering. De rapporteurs hebben het recht als eersten het woord te voeren in plenaire vergadering, om het verslag van de commissie toe te lichten. Zij mogen daarbij geen lezing van het verslag geven, noch persoonlijke overwegingen uiten die strijdig zijn met de besluiten van de commissie. Wanneer zij erom verzoeken, worden zij tijdens de bespreking gehoord. De voorzitter kan hen vragen af te ronden, als hij oordeelt dat de Kamer voldoende is ingelicht. 7. De voorzitter kan een lid alleen maar de toestemming geven om een spreker te onderbreken voor een verwijzing naar het Reglement of om de grond van de zaak kort toe te lichten. Als het interrumperende lid daarvan afwijkt, wordt hem het woord ontnomen en mag hij niet tijdens dezelfde vergadering nog eens onderbreken, onverminderd de toepassing van artikel 35, nr. 2, laatste lid. Dergelijke onderbrekingen kunnen niet worden toegestaan tijdens interpellaties of tijdens de in de artikelen 87 en 88 bedoelde vragen. Art. 34 Aantijgingen van kwade bedoelingen, persoonlijke beledigingen, woordenwisselingen tussen volksvertegenwoordigers, demonstraties of interrupties die de orde verstoren, zijn verboden. Art. 35 1. Wijkt een spreker van het onderwerp af, dan mag alleen de voorzitter hem terugroepen tot het punt van bespreking.

47

48


2. Is een spreker reeds tweemaal tijdens een zelfde redevoering tot het punt van bespreking teruggeroepen, en gaat hij voort er van af te wijken, dan ontneemt de voorzitter hem het woord over dit onderwerp voor de verdere duur van de vergadering. Hetzelfde geldt wanneer een spreker, na twee waarschuwingen, verder gaat met het herhalen van zijn eigen argumenten of van die welke een ander lid in het debat naar voren heeft gebracht. Wil een spreker het woord niet afstaan wanneer de voorzitter het ontneemt, dan kan deze, onverminderd de toepassing van de bepalingen betreffende de orde en de tucht, beslissen dat zijn woorden niet worden opgenomen in het Beknopt Verslag, noch in de Handelingen van de Kamer. Art. 36 Niemand voert meer dan tweemaal het woord over hetzelfde onderwerp, tenzij de vergadering anders beslist. e) Spreektijd Art. 37 1. De spreektijd wordt als volgt vastgesteld voor de bespreking van de volgende onderwerpen : 1o Wetsontwerpen of voorstellen : a) inoverwegingneming van voorstellen : 5 minuten ; b) algemene bespreking : 30 minuten; c) artikelsgewijze bespreking : 15 minuten; indiener van een amendement : 5 minuten;


2o Begrotingen : Beperkte algemene bespreking, bij toepassing van artikel 83 , nr. 3. — één enkele gemandateerde woordvoerder per fractie : 30 minuten; — overige sprekers : 10 minuten; (…) Artikelsgewijze bespreking, bij toepassing van artikel 83,nr. 3 : — per spreker en per artikel waarop een amendement werd ingediend : 5 minuten; — indiener van een amendement : 5 minuten; 4o Interpellaties : a) de interpellant : 10 minuten of, bij toepassing van artikel 90, nr. 5, b), 20 minuten; de auteurs van de interpellaties welke toegevoegd zijn aan de eerste interpellatie : 5 minuten of, bij toepassing van artikel 90, nr. 5, b), 10 minuten; de auteurs van toegevoegde vragen : 5 minuten of, bij toepassing van artikel 90, nr. 5, b), 10 minuten; de regering : indien er slechts een interpellatie is, 10 minuten of, bij toepassing van artikel 90, nr. 5, b), 20 minuten; indien er interpellaties zijn toegevoegd, 20 minuten of, bij toepassing van artikel 90, nr. 5, b), 40 minuten; b) indien de regering op slechts één interpellatie heeft geantwoord: achtereenvolgens de interpellant, de auteurs van de toegevoegde vragen en ten hoogste drie andere leden: 5 minuten of, bij toepassing van artikel 90, nr. 5, b), 10 minuten; indien de regering op meerdere interpellaties heeft geantwoord: de inter pellanten :

49

50


5 minuten of, bij toepassing van artikel 90, nr. 5, b), 10 minuten; indien de kamervoorzitter met toepassing van voornoemde bepaling bovendien andere sprekers heeft toegelaten: 5 respectievelijk 10 minuten per spreker, afhankelijk van de beslissing van de voorzitter; c) indien de regering niet antwoordt, alleen de interpellanten : 5 minuten of, bij toepassing van artikel 90, nr. 5, b), 10 minuten; d) wanneer het een interpellatie geldt die bij de bespreking over een begroting is gevoegd, alleen de interpellant : 10 minuten of, bij toepassing van artikel 90, nr. 5, b), 20 minuten; e) bij toepassing van artikel 90, nr. 5, b), kan de voorzitter de sub littera b gestelde beperking niet toepasselijk verklaren; 5o Mondelinge vragen en antwoorden : a) mondelinge vragen in plenum (art. 87) : 2 minuten voor de vraagsteller, 2 minuten voor het antwoord van de regering en 1 minuut voor de eventuele repliek van de vraagsteller; b) actualiteitsdebat in plenum (art. 87bis) : 2 minuten voor iedere vraagsteller, 5 minuten voor het antwoord van de regering, 2 minuten voor de eventuele replieken van de vraagstellers, 2 minuten voor de andere sprekers (voor of na het antwoord van de regering, één per fractie); c) dringende vragen (art. 88) : 2 minuten voor de vraagsteller, 2 minuten voor het antwoord van de regering en 1 minuut voor de eventuele repliek van de vraagsteller; d) mondelinge vragen in commissie (art. 89) : totale spreektijd voor vraag en antwoord, 5 minuten, totale spreektijd voor aanvullende vraag en antwoord, 2 minuten;


6o Goedkeuring en wijziging van de regeling der werkzaamheden, opgemaakt door de Conferentie van voorzitters : a) de indiener van een voorstel tot wijziging en één spreker per politieke fractie : 10 minuten. Op aanvraag van een vijfde van de kamerleden, vier andere sprekers, twee voor en twee tegen : 10 minuten; b) latere wijzigingen : de indiener van een voorstel tot wijziging en één spreker per politieke fractie : 10 minuten; 7° Urgentie, raadpleging van onder andere de Raad van State, vernietigingsberoep bij het Arbitragehof, belangenconflicten, prejudiciële kwesties (vraagstelling, voorrang, beroep op het Reglement, prealabele kwestie, vraag tot verdaging, aanwezigheid van ministers), sluiting, beperking van de spreektijd en ordemoties : behoudens strijdige beslissing van de voorzitter, de indiener van het voorstel, de steller van de vraag of de indiener van de motie en één spreker per politieke fractie : 5 minuten. 2. De vergadering kan te allen tijde afwijken van het bepaalde in dit artikel met betrekking tot het aantal sprekers. 3. De ministers(1) worden gehoord wanneer zij het vragen. Indien hun spreektijd niet wordt beperkt door het voorliggende Reglement, kan de voorzitter hen vragen te besluiten zo hij oordeelt dat de Kamer voldoende is ingelicht. (1)

Grondwet : Art. 100. — De ministers hebben zitting in elke Kamer en het woord moet hun worden verleend wanneer zij het vragen. De Kamer van volksvertegenwoordigers kan de aanwezigheid van de ministers vorderen (…)

51

52


4. Tijdens een algemene bespreking mag aan één lid per fractie gedurende tien minuten het woord worden verleend na het antwoord van een lid van de regering. In andere gevallen, en onverminderd bijzondere regels, mag na het antwoord van een lid van de regering aan één lid per fractie gedurende vijf minuten het woord worden verleend. Deze beperkingen zijn niet toepasselijk op de bespreking van een regeringsverklaring. 5. Een stemverklaring mag niet meer dan drie minuten per spreker duren. Het opgeven van de reden van onthouding na de stemming mag niet meer dan twee minuten duren. 5bis. Voor de door de Conferentie van voorzitters aangewezen debatten over het algemeen beleid of over een vraagstuk van bijzonder belang wordt de totale spreektijd vastgesteld als volgt : a) gemandateerde woordvoerders : — 120 minuten voor de fracties die in de vaste commissies zijn vertegenwoordigd; zij mogen twee woordvoerders afvaardigen; — 60 minuten voor de overige fracties; zij mogen slechts één woordvoerder afvaardigen; b) niet-gemandateerde sprekers : spreektijd bepaald door de fractieleider binnen de perken van de globale spreektijd, verkregen door aan elk lid van de fractie 10 minuten toe te wijzen. De fracties die tot de regeringsmeerderheid behoren, beschikken slechts over de helft van de aldus verkregen globale spreektijd; c) sprekers die niet tot een fractie behoren : 15 minuten.


Deze bepaling is alleen in plenaire vergadering van toepassing (1). 6. De bij dit artikel vastgestelde spreektijd kan : a) worden gewijzigd op grond van artikel 29; b) maximaal met de helft worden beperkt in de loop van de bespreking, bij beslissing van de Kamer die bij zitten en opstaan wordt genomen. Een spreker per politieke fractie mag binnen de in nr. 1, 7o, van dit artikel gestelde perken het woord voeren; c) worden verlengd, rekening houdend met het belang van een wetsontwerp of een voorstel, bij een eenparig genomen beslissing van de Conferentie van voorzitters die vóór de bespreking wordt genomen. Deze bepaling is niet van toepassing op de mondelinge vragen, de interpellaties en de stemverklaringen. f) Prejudiciële kwesties Art. 38 1. De prejudiciële kwesties hebben voorrang op de hoofdvraag en onderbreken altijd de bespreking ervan. (1)

« Artikel 37, nr 5bis, is als het ware een concrete toepassing van artikel 29. Niets verhindert dat artikel 37, nr 5bis, zou worden toegepast op de bespreking van een Regeringsverklaring. De in genoemd artikel bedoelde debatten over het algemeen beleid die in plenaire vergadering worden gehouden, dienen daarentegen wel te worden onderscheiden van het debat over het algemeen beleid van de Regering gehouden ter gelegenheid van de beraadslaging over de Rijksmiddelenbegroting dat immers deel uitmaakt van de algemene bespreking van die begroting in openbare commissievergadering (art. 75, nr 2). » (Stuk Kamer nr 738/1, van 20 januari 1987, blz. 3 en 8)

53

54


2. Het is altijd toegestaan het woord te vragen over betwistingen betreffende de orde van werkzaamheden van de Kamer, over de vraagstelling, voor een beroep op de agenda, voor een voorstel tot het verlenen van voorrang en voor een beroep op het Reglement. 3. De prealabele kwestie, waaronder wordt verstaan dat er geen reden tot beraadslaging is, en de vraag tot verdaging, die inhoudt dat er aanleiding bestaat om de beraadslaging of de stemming voor een bepaalde tijd te onderbreken, worden in stemming gebracht vóór het hoofdvoorstel. De aanneming van de prealabele kwestie heeft tot gevolg dat de tekst waarover ze werd opgeworpen, verworpen is. 4. Is de voorzitter van oordeel dat een motie tot verdaging er uitsluitend op gericht is de Kamer in haar werk te belemmeren, dan kan hij er onmiddellijk en zonder bespreking over laten stemmen bij zitten en opstaan. Art. 38bis Op schriftelijk voorstel van een lid, kan de Kamer de aanwezigheid van een regeringslid vorderen. Artikel 37, nr. 1, 7°, is van toepassing op de bespreking van dat voorstel. Art. 39 wordt art.56quater

g) Urgentie Art. 40 1. De Kamer doet, bij zitten en opstaan, uitspraak over ieder voorstel tot urgentieverklaring.


1bis. Met betrekking tot wetsontwerpen en wetsvoorstellen kan de urgentieverklaring worden gevraagd : — door de regering, uiterlijk bij de indiening in de Kamer van een in artikel 74 of 77 van de Grondwet bedoeld wetsontwerp; — door een lid, uiterlijk bij de inoverwegingneming van een wetsvoorstel bedoeld in de artikelen 74, 77 of 78 van de Grondwet; — door de regering of door een lid, uiterlijk voor de aanvang van de bespreking van een door de Senaat aangenomen wetsvoorstel of wetsontwerp. 2. Het woord mag worden gevoerd binnen de perken, bij artikel 37, nr. 1, 7o, gesteld. 3. Wanneer de Kamer tot de urgentie beslist, brengt dit mee dat de toepassing van de bepalingen inzake voorrang en termijnen wordt opgeschort. Termijnen die luidens de Grondwet of de wet niet kunnen worden ingekort, worden nooit opgeschort ingevolge een urgentieverklaring. 3bis. De urgentie heeft uitwerking in alle organen van de Kamer, zowel tijdens de initiële bespreking als na terugzending van een ontwerp door de Senaat. 4. Dit artikel geldt noch voor de interpellaties, noch voor de vragen.

55


56

Art. 40bis Indien de regering bij de indiening van een in artikel 78 van de Grondwet bedoeld wetsontwerp de spoedbehandeling heeft gevraagd, wordt de in artikel 40 bedoelde urgentie als verworven beschouwd zonder dat de Kamer zich moet uitspreken (1).

h) Sluiting Art. 41 1. De voorzitter of twintig leden kunnen de sluiting van een bespreking vragen. Men mag, binnen de perken bij artikel 37, nr. 1, 7o, gesteld, het woord nemen voor of tegen een vraag tot sluiting. 2. De Kamer beslist bij zitten en opstaan. i) Ordemoties Art. 42 1. Ieder lid van de Kamer mag tijdens een beraadslaging bij ordemotie het woord vragen omtrent de werkzaamheden van de Kamer.

(1)

— Grondwet : Art. 80 — Indien de federale Regering bij de indiening van een in artikel 78 bedoeld wetsontwerp de spoedbehandeling vraagt, bepaalt de in artikel 82 bedoelde parlementaire overlegcommissie de termijnen waarbinnen de Senaat zich moet uitspreken. Wordt in de commissie geen overeenstemming bereikt, dan wordt de termijn waarbinnen de Senaat zijn evocatierecht kan uitoefenen, verminderd tot zeven dagen en de termijn van behandeling bedoeld in artikel 78, derde lid, tot dertig dagen. — Zie ook art. 12, §2, van de wet van 6 april 1995 houdende inrichting van de parlementaire overlegcommissie bedoeld in art. 82 van de Grondwet (bijlage).


2. Iedere ordemotie moet, vooraf, schriftelijk worden medegedeeld aan de voorzitter, die oordeelt of ze ontvankelijk is. 3. Wordt de motie ontvankelijk verklaard, dan kan zij worden voorgedragen op het door de voorzitter bepaalde tijdstip. Indien de beslissing van de voorzitter geen voldoening geeft en het lid aandringt, dan pleegt de voorzitter overleg met de Kamer, die zonder debat beslist bij zitten en opstaan. 4. In het debat over de ordemotie mogen enkel de indiener en één lid per politieke fractie het woord voeren, binnen de perken bij artikel 37, nr. 1, 7o, gesteld. j) Persoonlijk feit Art. 43 1. Het is altijd toegestaan het woord te vragen voor de beantwoording van een persoonlijk feit. 2. De toelichting op het persoonlijk feit en het eventuele antwoord van een ander lid of van een lid van de regering mogen niet meer dan vijf minuten in beslag nemen. k) Vergaderingen met gesloten deuren Art. 44 De Kamer vergadert met gesloten deuren op verzoek van haar voorzitter of van tien leden. Dezen stellen hun vraag schriftelijk op en ondertekenen die. Hun namen worden in de notulen vermeld (1). (1)

Grondwet : Art. 47. — De vergaderingen van de Kamers zijn openbaar. Elke Kamer vergadert evenwel met gesloten deuren, op verzoek van haar voorzitter of van tien leden. Zij beslist daarna, bij volstrekte meerderheid, of de vergadering in het openbaar zal worden hervat ter behandeling van hetzelfde onderwerp.

57

58


Vervolgens beslist de Kamer met volstrekte meerderheid of de vergadering in het openbaar moet hervat worden over hetzelfde onderwerp. l) Stemverklaringen en redenen van onthouding Art. 45 Na de sluiting van de bespreking zijn stemverklaringen toegestaan alvorens bij naamstemming over het geheel van een wetsontwerp of van een bij artikel 64 bedoeld voorstel dan wel over een bij artikel 92 bedoelde motie gestemd wordt. Na de bekendmaking van de uitslag van de stemmingen kunnen tevens redenen van onthouding worden medegedeeld. De voorzitter kan dat recht voorbehouden voor degenen die aan de bespreking deelgenomen hebben en het aantal sprekers tot één per politieke fractie beperken. De spreektijd wordt beperkt overeenkomstig artikel 37, nr. 5. Geacht wordt zich te hebben onthouden, het lid dat na zijn stemverklaring afwezig is bij de stemming.


HOOFDSTUK XI WIJZEN VAN STEMMEN

Art. 46 1. De Kamer stemt bij zitten en opstaan of bij naamafroeping (1). De stemming bij naamafroeping gebeurt bij naamstemming of bij geheime stemming. Onder naamstemming wordt verstaan, zowel de mondelinge stemming als de stemming bij ondertekende stembriefjes. Elektronische naamstemming wordt gelijkgesteld met naamstemming bij naamafroeping . Bij naamstemming worden de door de leden uitgebrachte stemmingen en onthoudingen bekendgemaakt in de Handelingen en in het Beknopt Verslag. De naamstemming is verplicht: -voor de eindstemming over wetten ; -voor de stemming over de moties van vertrouwen, de moties van voordracht, de constructieve moties van wantrouwen en de moties van wantrouwen bedoeld in de artikelen 92ter tot 92sexies. De geheime stemming is verplicht voor benoemingen en voordrachten. Ze verloopt overeenkomstig artikel 11 van dit Reglement.

(1)

Grondwet : Art. 55 en 76, eerste lid. Art. 55. — De stemmingen geschieden bij zitten en opstaan of bij naamafroeping; over de wetten in hun geheel wordt altijd bij naamafroeping gestemd. Verkiezingen en voordrachten van kandidaten geschieden bij geheime stemming. Art. 76, eerste lid — Een wetsontwerp kan door een Kamer eerst worden aangenomen nadat daarover artikelsgewijs is gestemd.

59

60


In de andere gevallen gebeurt de stemming bij zitten en opstaan. Behoudens in de gevallen waarin onderhavig Reglement uitdrukkelijk een stemming bij zitten en opstaan voorschrijft, wordt evenwel tot naamstemming overgegaan wanneer het verzoek uitgaat van een lid en gesteund wordt door ten minste acht leden. In dat geval noteren de secretarissen hun namen en kan de voorzitter die leden verzoeken eerst te stemmen. Indien niet ten minste acht van die leden antwoorden, wordt het verzoek om naamstemming beschouwd als ingetrokken. Deze bepaling blijft van toepassing bij de herhaling van een zonder gevolg gebleven naamstemming. Bovendien heeft de voorzitter steeds het recht over te gaan tot een naamstemming over om het even welk onderwerp, onder meer indien er twijfel bestaat omtrent het resultaat van bij zitten en opstaan uitgebrachte stemmingen. 2. De stemming bij zitten en opstaan is eerst volledig na proef en tegenproef; de voorzitter en de secretarissen beslissen over de uitslag van de proef en de tegenproef, die mogen herhaald worden; is er twijfel na de herhaling, dan gaat men over tot naamstemming. 3. Alvorens de mondelinge stemming op naamafroeping of de naamstemming te sluiten, verzoekt de voorzitter de leden die niet mochten gestemd hebben, aan de stemming deel te nemen. 4. Het resultaat der stemmingen wordt vastgesteld door de voorzitter en de secretarissen. 5. Onverminderd de toepassing van artikel 11, nr. 1, wordt in de commissies steeds bij handopsteken gestemd.


Art. 47 De orde der stemmingen over de gestelde vraagpunten moet zo geregeld worden, dat alle meningen het best tot uiting kunnen komen. Daartoe worden de volgende regelen in acht genomen : 1. een voorstel dat verschillende vraagpunten bevat, wordt van rechtswege gesplitst, wanneer zulks wordt gevraagd; 1bis. tegenamendementen zoals bedoeld in artikel 69, nr. 1bis, hebben van rechtswege voorrang op alle andere amendementen; indien een tegenamendement wordt aangenomen, vervallen alle andere amendementen met betrekking tot hetzelfde punt; 2. zijn er verscheidene voorstellen omtrent hetzelfde punt, dan hebben die, waarover kan gestemd worden zonder de stemming over de andere uit te sluiten, de voorrang; onder de voorstellen, waarover niet kan worden gestemd zonder de stemming over de andere uit te sluiten, geeft men de voorrang aan die met de verste strekking. Art. 48 Wanneer verscheidene wetsvoorstellen betreffende particuliere of plaatselijke belangen, gezamenlijk ingediend en in één verslag behandeld, tot geen opmerkingen aanleiding geven, wordt over die voorstellen gezamenlijk gestemd bij één naamafroeping. Art. 49 Ieder lid dat in de Kamer aanwezig is terwijl een vraagpunt in stemming wordt gebracht, en dat zich bij die stemming onthoudt, wordt, na de naamafroeping of de naamstemming, door de voorzitter verzocht de beweeg-

61


62

redenen te doen kennen die hem nopen niet aan de stemming deel te nemen (1). De onthoudingen worden bij het aantal aanwezige leden medegeteld, doch worden niet medegerekend om de volstrekte meerderheid en de bijzondere meerderheden van de uitgebrachte stemmen waarin de Grondwet voorziet vast te stellen. Art. 50(2) 1. Elk besluit wordt genomen bij volstrekte meerderheid van stemmen, behoudens hetgeen door dit Reglement is bepaald ten opzichte van benoemingen en voordrachten en ten opzichte van de moties bedoeld in de artikelen 92quater en 92quinquies. Bij staking van stemmen is het in stemming gebrachte voorstel verworpen. 2. De Kamer kan geen besluit nemen indien de meerderheid van haar leden niet vergaderd is. 2bis. Alvorens de naamstemming te sluiten, vraagt de voorzitter aan de leden of zij hun stemming hebben nagezien. Indien een lid na de sluiting van de stemming verklaart dat hij zich vergist heeft (of dat hij bij vergissing niet gestemd heeft), kan die verklaring het resultaat van de stemming niet meer beïnvloeden. Ze wordt opgetekend in de notulen en gepubliceerd in het Beknopt Verslag en in de Handelingen. (1)

(2)

Volgens het verslag over de wijziging van dit artikel dd. 6 februari 1956, moet het als volgt worden verstaan : alle leden die op het ogenblik van de stemming aanwezig zijn en die niet stemmen, worden geacht een blanco stem te hebben uitgebracht (Stuk Kamer nr 430/1 van 31 januari 1956). Grondwet : Art. 53 — Elk besluit wordt bij volstrekte meerderheid van stemmen genomen, behoudens hetgeen door de reglementen der Kamers zal worden bepaald met betrekking tot verkiezingen en voordrachten. Bij staking van stemmen is het behandelde voorstel verworpen. Geen van beide Kamers kan een besluit nemen indien niet de meerderheid van haar leden aanwezig is.


3. De voorzitter kondigt het resultaat van de beraadslagingen van de Kamer af in dezer voege : « het ontwerp/het voorstel is aangenomen» of «Het ontwerp/ het voorstel is verworpen».

HOOFDSTUK XII TUCHT Art. 51 1. Wanneer een lid de orde verstoort, wordt hij door de voorzitter bij name tot de orde geroepen. 2. Wordt een lid tijdens een zelfde vergadering tweemaal tot de orde geroepen, dan volgt hieruit automatisch dat het woord hem onttrokken is indien hij het reeds had gekregen, en dat hij voor de verdere duur van de vergadering niet meer aan het woord mag komen. 3. Een lid dat tot de orde is geroepen krijgt pas aan het einde van de vergadering het woord om zich te verantwoorden, behoudens strijdige beslissing van de voorzitter. De voorzitter oordeelt of de tot-de-orderoeping al dan niet wordt gehandhaafd. 4. De uiteenzetting van het bezwaar mag niet langer duren dan tien minuten. Zij kan gehouden worden hetzij door het lid zelf, hetzij door een ander door hem aangewezen lid. Niemand anders mag hierover het woord voeren. 5. Een lid aan wie het woord is onttrokken op grond van nr. 2 kan de uitwerking van deze maatregel onmiddellijk tenietdoen door schriftelijk te verklaren dat het hem spijt het gezag van de voorzitter te hebben miskend en de orde te hebben verstoord.

63

64


Art. 52 1. De censuur met inschrijving in de notulen of de tijdelijke niet-toelating tot het kamergebouw kan, op voorstel van de voorzitter, door de Kamer worden uitgesproken tegen het lid dat de orde stoort. 2. De uitsluiting brengt het verbod mede deel te nemen aan de werkzaamheden van de Kamer en het kamergebouw te betreden. Ze geldt voor het overige deel der vergadering waarin ze werd uitgesproken. 3. Alleen het lid tegen wie een of andere der in dit artikel bedoelde maatregelen wordt voorgesteld, mag zich, gedurende ten hoogste tien minuten, nader verklaren. De Kamer beslist bij zitten en opstaan. 4. Indien het uitgesloten lid geen gevolg geeft aan het bevel van de voorzitter de Kamer te verlaten, wordt de vergadering geschorst of opgeheven. In dat geval loopt het lid van rechtswege de uitsluiting op gedurende de volgende acht vergaderingen. 5. Het lid dat de tijdelijke uitsluiting heeft opgelopen, kan de gevolgen ervan doen ophouden vanaf de dag die volgt op de maatregel, door schriftelijk te verklaren dat hij betreurt de beslissingen van de Kamer te hebben miskend. De voorzitter leest die verklaring ter vergadering voor. 6. De bepaling van het vorig nummer is niet van toepassing op het lid dat, in de loop van dezelfde zitting, voor de derde maal de tijdelijke uitsluiting heeft opgelopen; in dat geval geldt deze uitsluiting voor vijftien vergaderingen. 7. Komt er, tijdens de duur der uitsluiting, een stemming voor, waarbij de stem van het uitgesloten lid


beslissend had kunnen zijn, dan moet de stemming herhaald worden, nadat de uitsluiting is verstreken, tenzij de vergadering het verkieslijk acht het lid tot de stemming toe te laten tijdens de uitsluiting. Art. 53 Wordt de vergadering rumoerig, dan kondigt de voorzitter aan dat hij de vergadering zal schorsen. Gaat het rumoer voort, dan schorst hij de vergadering gedurende één uur. Is het uur verstreken, dan wordt de vergadering van rechtswege hervat. Art. 54 1. Een lid dat zich in de lokalen van de Kamer schuldig maakt aan feitelijkheden ten opzichte van een van zijn collega’s, loopt uitsluiting op voor tien vergaderingen. 2. De uitsluiting wordt ambtshalve door de voorzitter uitgesproken in plenaire vergadering. Art. 55 1. De voorzitter kan uit de Handelingen van de Kamer en uit het Beknopt Verslag de woorden doen weglaten die strijdig zijn met de orde of mochten zijn gesproken door een lid dat niet aan het woord was. 2. Hij kan dergelijke woorden ook doen weglaten uit de verslagen, voorstellen en andere teksten die als parlementaire stukken worden gedrukt. Art. 55bis 1. Ieder lid van de Kamer dat de geheimhoudingsplicht schendt, bedoeld in artikel 3, vierde lid, van de wet van 3 mei 1880 op het parlementair onderzoek,

65


66

gewijzigd bij de wet van 30 juni 1996 (1), verliest onmiddellijk voor de rest van de zittingsperiode het recht om lid te zijn van een onderzoekscommissie en om de vergaderingen van onderzoekscommissies bij te wonen. Bovendien wordt gedurende een periode van drie maanden 20 % ingehouden van zijn parlementaire vergoeding. 2. Is het lid van de Kamer op het ogenblik dat hij de geheimhoudingsplicht schendt lid van een of meer onderzoekscommissies, dan wordt hij niet vervangen in de commissie waar hij zich aan die schending schuldig heeft gemaakt. 3. De schending van de geheimhoudingsplicht wordt vastgesteld door de voorzitter van de Kamer, na advies van de betrokken onderzoekscommissie en na het lid te hebben gehoord. 4. Indien het mandaat van de onderzoekscommissie verstreken is, wordt het sub 3 bedoelde advies gegeven door de commissie voor de Vervolgingen. 5. De voorzitter deelt tijdens de eerstvolgende plenaire vergadering zijn beslissing mee. Deze aankondiging geeft geen aanleiding tot debat.

(1)

Zie bijlagen.


TITEL II WIJZE VAN BEHANDELING VAN WETSONTWERPEN EN VOORSTELLEN HOOFDSTUK I RAADPLEGING VAN DE RAAD VAN STATE EN VOORKOMING VAN BEVOEGDHEIDSCONFLICTEN Art. 56 1. De voorzitter van de Kamer kan de afdeling wetgeving van de Raad van State verzoeken een beredeneerd advies te verstrekken over de in het Nederlands en het Frans gestelde tekst van alle wetsontwerpen en -voorstellen of amendementen op deze ontwerpen en voorstellen die bij de Kamer aanhangig zijn. De voorzitter wint eventueel het advies in van de Conferentie van voorzitters. 2. Zo nodig kan de voorzitter om een advies verzoeken binnen een termijn van ten hoogste één maand. De voorzitter kan om een dringend advies verzoeken binnen een termijn van ten hoogste drie dagen. In dat geval wordt het verzoek om spoedbehandeling met bijzondere redenen omkleed. Wanneer het verzoek om advies een probleem doet rijzen in verband met de onderscheiden bevoegdheid van de Staat, de Gemeenschappen of de Gewesten, kan om een dringend advies gevraagd worden; het wordt dan binnen een termijn van niet meer dan acht dagen verstrekt. 3. Stelt een lid voor dat de voorzitter tot deze raadpleging overgaat in verband met wetsontwerpen of -voorstellen of met amendementen op die wetsont-

67


68

werpen of -voorstellen, dan wordt dat voorstel in behandeling genomen indien 30 leden het steunen. Het voorstel wordt eveneens in behandeling genomen wanneer het slaat op wetsvoorstellen of op amendementen op wetsontwerpen of -voorstellen en gesteund is door 22 leden van een taalgroep (1). Het voorstel tot raadpleging moet mondeling worden geformuleerd. 4. De auteur van het voorstel tot raadpleging en één spreker per politieke fractie mogen het woord voeren binnen de in artikel 37, nr. 1, 7°, vastgestelde spreektijd. 5. De voorzitter is verplicht het advies te vragen wanneer het voorstel tot raadpleging betrekking heeft op wetsvoorstellen en amendementen op wetsontwerpen of wetsvoorstellen en aangenomen wordt door ten minste 50 leden of door de meerderheid van de leden van de in nr. 3 bedoelde taalgroep. 6. Wanneer het voorstel tot raadpleging betrekking heeft op bepalingen die door een commissie werden onderzocht, moet het geformuleerd worden vóór het sluiten van de algemene bespreking ofwel tijdens de eerste dag van die bespreking wanneer er meer dan één vergadering aan gewijd is. Indien de Conferentie van voorzitters een beslissing neemt bij toepassing van artikel 68 moet het voorstel tot raadpleging geformuleerd worden tijdens de eerste dag van de bespreking.

(1)

« Ten slotte zij erop gewezen dat het voorstel tot raadpleging, dat betrekking heeft op een taalgroep, niet noodzakelijk verband moet houden met een probleem dat in verband staat met de respectieve bevoegdheid van de Staat, de Gemeenschappen of de Gewesten. » (Stuk Kamer n r 938/1 van 10 mei 1984, blz. 3).


7. In de commissie schorst het verzoek om advies de bespreking niet van de bepalingen waarover het advies wordt gevraagd. De commissie mag slechts beslissen nadat zij kennis heeft genomen van het advies, en in voorkomend geval, na toepassing van het bepaalde in nr. 8. Behoudens andersluidende beslissing van de Kamer, wordt de bespreking van de bepalingen waarover advies gevraagd is, in de plenaire vergadering geschorst. Er mag geen andersluidende beslissing worden genomen wanneer de voorzitter het advies vraagt over de respectieve bevoegdheid van de Staat, de Gemeenschappen of de Gewesten of in geval van toepassing van nr. 5. 8. Wanneer de afdeling wetgeving van de Raad van State van mening is dat de haar voorgelegde bepalingen de bevoegdheid van de Staat te buiten gaan en de voorzitter ze doorzendt naar het Overlegcomité, dat opgericht is bij artikel 31 van de gewone wet van 9 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, wordt de bespreking ervan geschorst. De schorsing duurt tot wanneer het Overlegcomité, in een met redenen omkleed advies verstrekt volgens de procedure van de consensus, uitspraak zal hebben gedaan ten gunste van de bevoegdheid van de Staat of tot wanneer de regering bij de Kamer de amendementen heeft ingediend die door het Comité beslist zijn om aan de bevoegdheidsoverschrijding een einde te maken. Indien het Overlegcomité evenwel geen uitspraak gedaan heeft binnen de hem opgelegde termijn van veertig dagen, indien de Kamer vóór het verstrijken van die termijn ervan op de hoogte gebracht wordt

69

70


dat het Comité geen uitspraak kan doen of indien de regering, binnen drie dagen na het advies van het Comité, de bedoelde amendementen niet heeft ingediend, mag de bespreking van de betrokken bepalingen voortgezet worden. 9. In geval van schorsing van de bespreking van sommige bepalingen, wordt afgeweken van het bepaalde in artikel 66, nr. 4. 10. Indien het verzoek om advies van de afdeling wetgeving van de Raad van State betrekking heeft op een aangelegenheid die het voorwerp uitmaakt van een procedure tot voorkoming en regeling van een belangenconflict, wordt de Gemeenschapsraad of de Gewestraad die het initiatief tot deze procedure genomen heeft, van dat verzoek en van het verloop van de procedure tot voorkoming van het bevoegdheidsconflict op de hoogte gebracht. Het Overlegcomité wordt daar eveneens van op de hoogte gebracht indien het belangenconflict bij hem aanhangig is gemaakt. 11. Wanneer het advies van de afdeling wetgeving van de Raad van State door een minister gevraagd wordt over wetsvoorstellen of amendementen op wetsontwerpen of -voorstellen, is de in de nrs. 7 tot 10 bedoelde procedure van overeenkomstige toepassing. 12. De adviezen van de Raad van State en van het Overlegcomité worden gedrukt en rondgedeeld.


Art. 56bis(1) 1. De voorzitter van de Kamer is verplicht het advies te vragen van de afdeling wetgeving van de Raad van State wanneer ten minste twaalf leden van de parlementaire overlegcommissie bedoeld in artikel 12bis daartoe bij de griffie van de Kamer of van de Senaat een verzoek indienen dat uitsluitend betrekking heeft op een wetsontwerp of -voorstel dat bij de Kamer aanhangig is of op een bij een eerste stemming aangenomen amendement op dergelijk wetsontwerp of -voorstel, en dat een bij de overlegcommissie aanhangig bevoegdheidsconflict betreft. 2. De voorzitter kan in spoedeisende gevallen vragen dat het advies wordt uitgebracht binnen een termijn van ten hoogste acht dagen. In dat geval wordt het verzoek om spoedbehandeling met bijzondere redenen omkleed. 3. De termijnen bedoeld in de artikelen 78 tot 80 van de Grondwet en in de wet van 6 april 1995 houdende inrichting van de parlementaire overlegcommissie bedoeld in artikel 82 van de Grondwet en tot wijziging van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, worden door het verzoek om advies geschorst op de wijze bepaald in artikel 10 van voornoemde wet. (1)

Wet van 6 april 1995 houdende inrichting van de parlementaire overlegcommissie bedoeld in art. 82 van de Grondwet : art. 16 : — De voorzitter van de assemblée waarbij een wetsontwerp of -voorstel aanhangig is, is verplicht het advies te vragen van de afdeling wetgeving van de Raad van State wanneer ten minste twaalf leden van de commissie daartoe bij de griffie van een van beide assemblées een schriftelijk verzoek indienen dat uitsluitend betrekking heeft op dat wetsontwerp of -voorstel, of op bij een eerste stemming aangenomen amendementen op dat wetsontwerp of -voorstel en dat een bij de commissie aanhangig bevoegdheidsconflict betreft. De voorzitter kan, in spoedeisende gevallen, vragen dat het advies wordt uitgebracht binnen een termijn van ten hoogste acht dagen.

71


72

Art.56ter Op gemotiveerd verzoek van de bevoegde kamercommissie beslist de plenaire vergadering of de voorzitter gebruik zal maken van de mogelijkheid om het coördinatiebureau van de Raad van State te vragen een bepaalde wetgeving te coördineren, te codif iceren of te vereenvoudigen(1).

HOOFDSTUK IBIS ALARMBELPROCEDURE Art.56quater (ex art. 39) (2) 1. Een motie kan verklaren dat de bepalingen van een wetsontwerp of wetsvoorstel die zij aanwijst, de betrekkingen tussen de Gemeenschappen ernstig in het gedrang kunnen brengen. 2. De motie moet met redenen omkleed zijn, ondertekend door ten minste drie vierde van de leden van een taalgroep en ter tafel gelegd na de indiening van het verslag en vóór de eindstemming in plenaire vergadering. Ze mag geen betrekking hebben op een begroting of een wet waarvoor een bijzondere meerderheid is vereist. 3. De leden van een taalgroep kunnen deze procedure slechts eenmaal toepassen ten opzichte van eenzelfde wetsontwerp of wetsvoorstel. 4. De door de voorzitter ontvankelijk geoordeelde motie wordt door hem onmiddellijk naar de Ministerraad verwezen. De parlementaire procedure wordt dan opgeschort.

(1)

(2)

Zie artikel 6bis van de gecoördineerde wetten op de Raad van State. Zie artikel 54 van de Grondwet.


5. De Ministerraad brengt binnen dertig dagen een met redenen omkleed advies over de motie uit en verzoekt de Kamer zich uit te spreken hetzij over dat advies, hetzij over het eventueel geamendeerde ontwerp of voorstel.

HOOFDSTUK II VOORKOMING EN REGELING VAN BELANGENCONFLICTEN a) Verzoeken ingediend door de Kamer Art. 57 1. Wanneer de Kamer oordeelt dat zij ernstig kan worden benadeeld door een ontwerp of een voorstel van decreet of ordonnantie of een amendement daarop, dat wordt ingediend of voorgesteld, naar gelang het geval in een gemeenschapsraad, in een gewestraad, in de verenigde vergadering van de gemeenschappelijke gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of, bij toepassing van artikel 138 van de Grondwet, in de Franse taalgroep van de Brusselse Hoofdstedelijke Raad, kan zij verzoeken dat de behandeling aldaar van dat ontwerp, voorstel of amendement wordt geschorst met het oog op overleg. 2. Het voorstel van resolutie waarbij dat verzoek wordt ingeleid, moet met drie vierde van de stemmen worden aangenomen. 3. De resolutie wordt naargelang van het geval onverwijld aan de betrokken Raad of het betrokken orgaan van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest overgezonden. 4. De voorzitter van de Kamer regelt het overleg met de betrokken Raad of het betrokken orgaan van het

73

74


Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Hij wint eventueel het advies in van de Conferentie van voorzitters. 5. Binnen 60 dagen na de aanneming van de resolutie wordt aan de Kamer verslag uitgebracht over het overleg. Indien dat overleg niet tot een oplossing heeft geleid, wordt het geschil door de voorzitter van de Kamer aanhangig gemaakt bij het bij artikel 31 van de gewone wet van 9 augustus 1980 tot hervorming der instellingen opgerichte Overlegcomité. b) Verzoeken ingediend door een gemeenschapsof gewestraad Art. 58 1. De behandeling van een wetsontwerp of een wetsvoorstel door de Kamer wordt geschorst met het oog op overleg wanneer het verzoek daartoe gedaan wordt, met drie vierde van de stemmen, door een Gemeenschapsraad, een Gewestraad of, bij toepassing van artikel 138 van de Grondwet, door de Franse taalgroep van de Raad van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die oordeelt dat hij door dit wetsontwerp of -voorstel of door een amendement daarop ernstig kan worden benadeeld, of met de meerderheid van de stemmen in elk van de taalgroepen, door de verenigde vergadering van de gemeenschappelijke gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die oordeelt dat zij door dit wetsontwerp of -voorstel of door een amendement daarop ernstig kan worden benadeeld. 2. In de commissie schorst een verzoek zoals bedoeld sub nr. 1 dat betrekking heeft op een amendement de bespreking niet. De commissie mag echter niet over de aangevochten bepalingen beslissen tijdens de schorsingsperiode.


3. De voorzitter van de Kamer regelt het overleg met de betrokken Raad of orgaan van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 4. Binnen 60 dagen na de aanneming van de resolutie wordt aan de Kamer verslag uitgebracht over het overleg. Indien het overleg niet tot een oplossing leidt, wordt het geschil door de voorzitter van de Kamer aanhangig gemaakt bij de Senaat, die binnen dertig dagen een gemotiveerd advies uitbrengt aan het bij artikel 31 van de gewone wet van 9 augustus 1980 tot hervorming der instellingen opgerichte Overlegcomité. De procedure blijft dan geschorst totdat het comité een beslissing heeft genomen en ten hoogste nog dertig dagen nadat de Senaat een gemotiveerd advies heeft uitgebracht. 5. Indien het Overlegcomité binnen de gestelde termijn geen beslissing heeft genomen of de Kamer, vóór het verstrijken van die termijn, ervan op de hoogte is gebracht dat het comité geen uitspraak kan doen, mag de Kamer de procedure hervatten. c) Conflicten tussen twee Raden Art. 59(weggelaten)

d) Verzoeken waarbij de Raad van de Duitstalige Gemeenschap betrokken is Art. 60 1. De artikelen 57 en 58 vinden geen toepassing wanneer de Raad van de Duitstalige Gemeenschap bij het conflict betrokken is.

75

76


2. Indien de Kamer oordeelt dat zij ernstig kan worden benadeeld door een in de Raad van de Duitstalige Gemeenschap ingediend ontwerp of voorstel van decreet, kan zij het probleem voorleggen aan het bij artikel 31 van de gewone wet van 9 augustus 1980 tot hervorming der instellingen opgerichte Overlegcomité, met het oog op overleg. Het voorstel van resolutie waarbij dat verzoek wordt ingeleid, moet met drie vierde van de stemmen worden aangenomen. De resolutie wordt onverwijld ter kennis gebracht van de Raad en aan het Overlegcomité overgezonden. 3. Indien de Raad van de Duitstalige Gemeenschap oordeelt dat hij ernstig kan worden benadeeld door een in de Kamer ingediend wetsontwerp of wetsvoorstel, en hij het probleem aan het voornoemde Overlegcomité voorlegt, wordt de procedure in de Kamer door de kennisgeving aan deze laatste niet geschorst, behoudens andersluidende beslissing. e) Gemeenschappelijke bepalingen Art. 61 1. Artikel 64, nrs. 2 tot 7, is niet van toepassing op de voorstellen van resolutie. Deze voorstellen worden naar de commissie voor de Herziening van de Grondwet en de Hervorming der Instellingen verzonden., behalve indien de Kamer beslist dat geen aanleiding bestaat tot verzending naar een commissie. In het geval bedoeld in artikel 58, verstrekt de commissie waarbij het wetsontwerp of het wetsvoorstel aanhangig is gemaakt, een advies over het belangenconflict in het kader van het overleg met de Raad of het orgaan van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest welke het verzoek heeft gedaan. De voorzitter bepaalt binnen welke termijn het verslag moet worden ingediend.


2. Wanneer een procedure in verband met een bevoegdheidsconflict is of wordt ingeleid, wordt elke procedure tot regeling van een belangenconflict over eenzelfde aangelegenheid geschorst. Wanneer de Raad van State - op verzoek van de federale regering, het Overlegcomité, een gemeenschapsof gewestregering, het Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie of het College van de Franse Gemeenschapscommissie - in een gemotiveerd advies stelt dat een aan het Overlegcomité voorgelegd belangenconflict niet vrij is van een bevoegdheidsconflict, wordt de procedure tot regeling van het belangenconflict in het Overlegcomité definitief afgesloten. 3. Het na het overleg bereikte akkoord evenals de in de artikelen 57, 58 en 60 bedoelde beslissingen van het Overlegcomité worden gedrukt en rondgedeeld. 4. De auteurs van de voorstellen van resolutie en één spreker per politieke fractie mogen het woord voeren binnen de in artikel 37, nr. 1, 7°, vastgestelde spreektijd.

HOOFDSTUK III ALGEMENE BEPALINGEN Art. 61bis 1. Elk wetsontwerp en elk wetsvoorstel vermeldt in zijn eerste artikel of het een aangelegenheid regelt als bedoeld in artikel 74, artikel 77 of artikel 78 van de Grondwet (1). (1)

Grondwet, Art. 83 – Elk wetsvoorstel en elk wetsontwerp vermeldt of het een aangelegenheid regelt als bedoeld in artikel 74, in artikel 77 of in artikel 78.

77

78


2. De beslissing van de overlegcommissie bedoeld in artikel 12bis betreffende de sub nr. 1 vermelde kwalificering, bindt de Kamer. Zo nodig wordt de tekst van het eerste artikel van het wetsontwerp of voorstel ambtshalve met die beslissing in overeenstemming gebracht. Art. 62 1. Wanneer een bij de Kamer ingediend wetsontwerp of -voorstel bepalingen bevat die onder de bevoegdheid van verschillende ministeriële departementen ressorteren, kan de voorzitter, vóór de verzending naar de commissie, de Conferentie van voorzitters, waartoe de indiener is opgeroepen, voorstellen het wetsontwerp of -voorstel in verschillende wetsontwerpen of -voorstellen te splitsen. De Conferentie van voorzitters kan niet beslissen tot de splitsing van een voorstel wanneer de indiener zich daartegen verzet. Beslist zij tot de splitsing van een wetsontwerp, dan kan de regering zich daartegen verzetten tot op het ogenblik waarop de voorzitter er kennis van geeft aan de Kamer. In dat geval doet de Kamer bij zitten en opstaan uitspraak over de splitsing. De regering en één spreker per politieke fractie kunnen binnen de bij artikel 37, nr. 1, 7°, bepaalde perken het woord voeren. 2. Ingeval een met een volstrekte meerderheid van stemmen aan te nemen wetsontwerp of -voorstel bepalingen bevat die met een bijzondere meerderheid moeten worden aangenomen of vice versa, worden die bepalingen uit dat wetsontwerp of dat wetsvoorstel gelicht. Ingeval een wetsontwerp of -voorstel, dat luidens zijn eerste artikel ressorteert onder een van de drie wetgevende procedures als bedoeld in artikel 74,


artikel 77 of artikel 78 van de Grondwet, bepalingen bevat die onder een andere van die drie procedures ressorteren, worden die bepalingen uit dat wetsontwerp of dat -voorstel gelicht. 3. Indien een amendement op een met een volstrekte meerderheid van stemmen aan te nemen wetsontwerp of -voorstel moet worden aangenomen met een bijzondere meerderheid of vice versa, is het niet ontvankelijk. Indien een amendement op een wetsontwerp of -voorstel, dat luidens zijn eerste artikel ressorteert onder een van de drie wetgevende procedures als bedoeld in artikel 74, artikel 77 of artikel 78 van de Grondwet, moet worden behandeld overeenkomstig een andere van die drie procedures, is het niet ontvankelijk. De beslissing van de in artikel 12bis bedoelde overlegcommissie met betrekking tot de kwalificering bedoeld in artikel 61bis, heeft tot gevolg dat ieder voorafgaand amendement dat ertoe strekt die kwalificering te wijzigen vervalt en dat ieder nieuw amendement ter zake onontvankelijk is. Art. 62bis Wetsontwerpen, wetsvoorstellen, amendementen, commissieverslagen, adviezen van de Raad van State, beslissingen van de parlementaire overlegcommissie alsmede alle andere parlementaire stukken worden gelijktijdig medegedeeld aan de leden van Kamer en Senaat.

79


80

HOOFDSTUK IV WETSONTWERPEN Art. 63 1. De wetsontwerpen, aan de Kamer toegezonden door de Koning, evenals de begeleidende memories van toelichting worden gedrukt en rondgedeeld in het Nederlands en in het Frans(1). 2. De voorzitter beslist over de verzending. Hij kan hierover echter overleg plegen met de vergadering. Op verzoek van één vijfde van de kamerleden heeft dit overleg van rechtswege plaats. 3. Over de beslissingen inzake verzending wordt noch debat noch hoofdelijke stemming gehouden. 4. De wetsontwerpen die tot de bevoegdheid behoren van twee of meer vaste commissies, worden verzonden : a) hetzij naar één der vaste commissies die verslag aan de Kamer zal uitbrengen, terwijl de andere commissies eventueel zullen worden geraadpleegd voor advies; b) hetzij naar een tijdelijke commissie, samengesteld overeenkomstig artikel 14; c) hetzij naar twee of meer vaste commissies, die samen vergaderen. Bij verzending naar twee vaste commissies, moet het lid dat tot beide commissies behoort zich doen vervangen in één van

(1)

Zie de beslissing van de Conferentie van voorzitters van 12 november 1997 (bijlagen)


beide, overeenkomstig het bepaalde in artikel 25ter, nr. 2. Hetzelfde geschiedt bij verzending naar meer dan twee commissies (1); d) hetzij, na door de voorzitter eventueel op advies van de Conferentie van voorzitters besliste splitsing, naar ieder van de bevoegde commissies die de bespreking beëindigen met een stemming over het geheel van de bepalingen die hun zijn voorgelegd. Elke commissie brengt verslag uit aan de Kamer en een gecoördineerde tekst, die het geheel van de door de verschillende commissies aangenomen bepalingen van het wetsontwerp bevat, wordt opgemaakt met het oog op de bespreking der artikelen in plenaire vergadering. De stemming over het gehele wetsontwerp heeft uitsluitend in plenaire vergadering plaats. 5. Betreft het wetsontwerpen die door de Senaat zijn overgezonden of geamendeerd, dan kan de voorzitter tot verzending besluiten overeenkomstig de vorenstaande bepalingen, ofwel overleg plegen met de Kamer over de vraag of er aanleiding bestaat tot verzending naar een commissie. Op advies van vier vijfde van de Kamer kan over bedoelde wetsontwerpen worden beraadslaagd zonder voorafgaande behandeling door een commissie. Verzending kan echter te allen tijde gedurende de bespreking worden bevolen. 5bis. Indien de Senaat in de aangelegenheden als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet een wetsvoorstel heeft aangenomen op grond van zijn recht van initiatief, moet de Kamer zich over het overgezonden

(1)

Zowel voor het quorum als voor de stemmingen wordt de meerderheid berekend op het geheel der commissieleden en niet per commissie.

81


82

wetsontwerp uitspreken binnen zestig dagen. Indien de Kamer voornoemd wetsontwer p heeft geamendeerd en de Senaat het vervolgens opnieuw amendeert, neemt de Kamer binnen vijftien dagen een definitieve beslissing (1).

HOOFDSTUK V VOORSTELLEN Art. 64 1. Ieder lid heeft het recht voorstellen te doen (2). Een voorstel mag niet door meer dan tien leden ondertekend zijn. Het wordt aan de voorzitter ter hand gesteld. 2. Is de voorzitter van oordeel dat het voorstel mag worden toegelicht, dan wordt het, met de toelichting, vertaald, gedrukt en rondgedeeld. In het tegenovergestelde geval wordt het voorstel overgezonden aan de Conferentie van voorzitters, die kan beslissen dat het voorstel moet worden rondgedeeld. 3. Is de toelichting een maand na de indiening van het voorstel nog niet bij het Bureau neergelegd, dan wordt het voorstel als niet bestaande beschouwd. De toelichting moet bondig zijn en beperkt blijven tot wat nodig is om de draagwijdte van het voorstel te begrijpen.

(1)

Deze termijnen kunnen worden gewijzigd overeenkomstig de artikelen 81, vijfde en zesde lid, en 82, eerste lid, van de Grondwet.

(2)

« Bij het onderzoek van dit artikel houdt de commissie eraan aan te stippen dat de term voorstel niet uitsluitend betrekking heeft op de wetsvoorstellen, maar eveneens op alle andere voorstellen, zoals de voorstellen van resolutie. » (Stuk Kamer nr 263/1 van 11 januari 1962).


4. De indiener vraagt de inschrijving op de agenda ter inoverwegingneming. 5. Is het voorstel door ten minste vijf leden gesteund, dan wordt het in bespreking gebracht, en de voorzitter pleegt overleg met de Kamer, die ofwel het haar voorgelegde voorstel in overweging neemt, ofwel het verdaagt, ofwel verklaart dat er geen aanleiding is om het in bespreking te nemen. 6. De spreektijd wordt beperkt tot 5 minuten per spreker. 7. De voorzitter beslist over de verzending overeenkomstig het bepaalde in artikel 63, nrs. 2 tot 4. 8. Voorstellen die door de Kamer niet in overweging genomen noch aangenomen werden, mogen in de loop van dezelfde zitting niet opnieuw worden ingediend. Art. 65 Indien een wetsvoorstel financiële gevolgen heeft, kan de commissie het Rekenhof verzoeken om haar vóór de stemming een nota te verstrekken met een raming van de nieuwe uitgaven of van de minder-ontvangsten, waarover de commissie zich moet uitspreken en die in het verslag wordt opgenomen. Indien de commissie het raadzaam oordeelt, pleegt zij overleg met de commissie voor de Financiën en de Begroting.

83

84


HOOFDSTUK VBIS VERPLICHTE SAMENWERKING MET DE GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN Art. 65bis 1. Indien een wetsvoorstel een aangelegenheid betreft waarvoor een procedure van samenwerking met de gewest- of gemeenschapsregeringen is voorgeschreven1 , verzoekt de voorzitter van de Kamer de eerste minister de tekst over te zenden aan de voorzitter(s) van de betrokken gewesten/of gemeenschapsregering(en). De procedure wordt ingezet op het ogenblik dat het voorstel op de agenda van de commissie wordt geplaatst. Ze is van overeenkomstige toepassing op de door de Senaat aan de Kamer overgezonden wetsontwerpen die voortvloeien uit een senatoriaal initiatief en waarvoor de samenwerkingsprocedure niet zou zijn nageleefd. 2. De voorgeschreven samenwerkingsprocedure schort de bespreking in commissie niet op. De eindstemming in commissie kan evenwel maar plaatsgrijpen nadat de betrokken gewesten/of gemeenschapsregering(en) haar (hun) schriftelijke opmerkingen heeft (hebben) teruggezonden, of - bij ontstentenis van antwoord - ten vroegste dertig dagen na het verzoek

1 Bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen - art. 6, §8 : «Indien een voorstel van wet, decreet of ordonnantie een materie betreft, bedoeld in de §§2, 2bis, 3, 3bis, 4, 5, en in artikel 11, tweede lid, vindt het overleg, de betrokkenheid of de adviesverlening van de federale overheid en de betrokken Gemeenschaps- of Gewestregeringen plaats volgens de regelen bepaald in het reglement van de Wetgevende kamer of de Raad waarbij het voorstel van wet, decreet of ordonnantie wordt ingediend.»


van de voorzitter van de Kamer aan de eerste minister. 3. Het bepaalde sub 1 is van toepassing op de amendementen zodra ze in commissie in eerste lezing zijn aangenomen. Bij ontstentenis van antwoord van de betrokken gewesten/of gemeenschapsregering(en) kan de eindstemming in commissie in dat geval ten vroegste vijftien dagen na het verzoek van de voorzitter van de Kamer aan de eerste minister plaatsvinden. 4. Wordt in plenaire vergadering in eerste lezing een amendement aangenomen dat de naleving van een samenwerkingsprocedure vereist, dan wordt het bewuste wetsontwerp of wetsvoorstel teruggezonden naar de commissie met het oog op de toepassing van het bepaalde sub 3.

HOOFDSTUK VI BERAADSLAGING OVER WETSONTWERPEN EN VOORSTELLEN Art. 66 1. De commissieverslagen worden ten minste drie dagen voor de bespreking in plenaire vergadering rondgedeeld, tenzij de urgentie is verworven overeenkomstig de artikelen 40 of 40bis. 2. De beraadslaging over de wetsontwerpen en de voorstellen omvat een algemene bespreking en een artikelsgewijze bespreking. 3. De algemene bespreking loopt over het wetsontwerp of het voorstel in zijn geheel, en over het beginsel dat eraan ten grondslag ligt. Naast de algemene en

85


86

de artikelsgewijze bespreking kan de Kamer ook bevelen dat ieder onderdeel van een wetsontwerp of een voorstel afzonderlijk wordt besproken. 4. Behoudens strijdige beslissing van de Kamer wordt de door de commissie goedgekeurde of eventueel geamendeerde tekst als basis genomen voor de artikelsgewijze bespreking. 5. Bij de artikelsgewijze bespreking wordt achtereenvolgens ieder artikel, met de desbetreffende amendementen, in de volgorde ervan, in bespreking gebracht (1). Art. 67 De indiener van een voorstel kan dit voorstel intrekken, ook al is de bespreking ervan reeds geopend; doch wanneer een ander lid het voorstel overneemt, wordt de bespreking voortgezet. Art. 68 Tenzij de Conferentie van voorzitters anders beslist wordt geen algemene bespreking in plenaire vergadering meer gewijd aan een wetsontwerp dat door de Senaat naar de Kamer is teruggezonden.

(1)

Zie ook art. 56, nr. 9, van het Reglement


HOOFDSTUK VII AMENDEMENTEN Art. 69 1. Ieder lid heeft het recht amendementen voor te stellen (1). Deze amendementen moeten rechtstreeks verband houden met het precieze onderwerp of met het artikel van het wetsontwerp of -voorstel, waarvan zij de wijziging beogen. Zij beperken zich tot het aanwijzen van de voorgestelde wijzigingen, zonder de niet te wijzigen bepalingen te herhalen. 1bis. Amendementen die er louter toe strekken een door de Senaat met toepassing van artikel 78, derde lid, van de Grondwet, aangenomen amendement ongedaan te maken en aldus de oorspronkelijke door de Kamer aangenomen tekst te herstellen (2) moeten door hun auteur worden gekwalificeerd als tegenamendement . 1ter. Amendementen die met toepassing van het laatste lid van artikel 79 van de Grondwet worden ingediend (3) en die nieuwe bepalingen aan het ontwerp toevoegen,

(1)

(2)

(3)

Grondwet : Art. 76, tweede lid — De Kamers hebben het recht de voorgestelde artikelen en amendementen te wijzigen en te splitsen. Grondwet : Art. 78, laatste lid, — Indien het ontwerp is geamendeerd, zendt de Senaat het over aan de Kamer van volksvertegenwoordigers, die een definitieve beslissing neemt door alle of sommige van de door de Senaat aangenomen amendementen hetzij aan te nemen, hetzij te verwerpen. Grondwet : Art. 79, laatste lid, — Indien het ontwerp opnieuw is geamendeerd, zendt de Senaat het over aan de Kamer van volksvertegenwoordigers, die een definitieve beslissing neemt door het wetsontwerp hetzij aan te nemen, hetzij te amenderen.

87


88

worden op eenvoudig verzoek van tien leden verwezen naar de bevoegde commissie, die adviseert of die bepalingen al dan niet in de vorm van een apart wetsontwerp of wetsvoorstel worden ingediend (1). 2. De amendementen worden op schrift gesteld en aan de voorzitter afgegeven. Zij mogen niet door meer dan tien leden ondertekend zijn. Zij worden vertaald, rondgedeeld aan de leden van de Kamer en aan de bevoegde commissie overgezonden. 3. De commissie vermeldt in haar verslag welk gevolg zij aan de haar voorgelegde amendementen heeft gegeven. Art. 70 1. Indien het commissieverslag en de door de commissie aangenomen tekst zijn rondgedeeld binnen de termijn bepaald in artikel 66, nr. 1, moeten de amendementen vóór de sluiting van de algemene bespreking voorgesteld worden. 1 bis. Indien het commissieverslag en de door de commissie aangenomen tekst zijn rondgedeeld binnen de termijn bepaald in artikel 66, nr. 1, moeten de amendementen, bij toepassing van artikel 68, worden ingediend vóór de dag waarop het wetsontwerp in plenaire vergadering aan de orde komt. 1ter. Zijn het commissieverslag en de door de commissie aangenomen tekst niet rondgedeeld binnen de termijn bepaald in artikel 66, nr. 1, dan kunnen amendementen worden ingediend tot voor de sluiting van de bespreking van de betrokken artikelen. (1)

Deze bepaling doet geen afbreuk aan het bepaalde in art. 11, §1, van de wet van 6 april 1995 houdende inrichting van de parlementaire overlegcommissie bedoeld in art. 82 van de Grondwet.


2. Onverminderd het nr. 1ter kunnen na de sluiting van de algemene bespreking worden ingediend : a) subamendementen; b) amendementen op artikelen waarop de regering amendementen heeft ingediend waarvan de leden niet binnen de bij nr. 1 bedoelde termijn behoorlijk kennis hebben kunnen nemen; c) amendementen die steunen op adviezen of beslissingen van geraadpleegde organen waarvan de leden niet binnen de bij nr. 1 bedoelde termijn behoorlijk kennis hebben kunnen nemen; d) amendementen die een compromis vormen of van technische aard zijn en die uit de bespreking van de artikelen voortvloeien. 3. Dit artikel is slechts van toepassing in plenaire vergadering. Art. 70bis Een amendement kan door de hoofdindiener worden ingetrokken tot net voordat het in stemming wordt gebracht. Het kan door een ander lid worden overgenomen zonder dat de bespreking wordt heropend. Art. 71 1. Over een amendement beraadslaagt de Kamer alleen wanneer het de steun krijgt van ten minste vijf leden. Het staat de indiener vrij het amendement gedurende ten hoogste vijf minuten vooraf toe te lichten. Beslist de Kamer dat er aanleiding is om het amendement naar de commissie te verzenden, dan wordt de beraadslaging over het betrokken artikel geschorst. Indien geen plenaire vergadering gepland is binnen een termijn van acht dagen na de indie-

89


90

ning van een amendement, kan ook de voorzitter van de Kamer tot voornoemde verzending beslissen. 2. Over amendementen die in de loop van de beraadslaging worden voorgesteld, kan worden gestemd op basis van een eentalige tekst. Worden zij aangenomen, dan laat het Bureau ze vertalen. Indien de beraadslaging tot een latere vergadering wordt verdaagd, worden de amendementen, met vermelding van de naam van de indieners, in de beide landstalen gedrukt en rondgedeeld. Art. 72 1. Wanneer er amendementen zijn aangenomen (1) of artikelen zijn verworpen, wordt er een tweede maal over gestemd in een andere vergadering dan die tijdens welke de laatste artikelen zijn aangenomen. 2. Tussen deze twee vergaderingen moet ten minste één dag verlopen. 3. In de tweede vergadering wordt, op eventueel verslag van de bevoegde commissie, dat uitsluitend de in nr. 1 bedoelde wijzigingen behandelt, alleen beraadslaagd en gestemd over de aangenomen amendementen, de verworpen artikelen en de nieuwe amendementen die hun grond mochten vinden in die aanneming of verwerping, doch met uitsluiting van alle andere nieuwe amendementen.

(1)

Wanneer de plenaire vergadering in eerste lezing een amendement aanneemt op een wetsontwerp of een wetsvoorstel, wordt de tekst van het amendement zonder verwijl aan de leden van de Kamer en de Senaat medegedeeld.


4. Indien nieuwe amendementen, voorgesteld op grond van deze aanneming of verwerping, worden aangenomen, kan de Kamer beslissen dat hierover, onder dezelfde voorwaarden als bepaald in de vorige leden, een derde stemming plaatsheeft en dat de eindstemming tot een latere vergadering wordt verdaagd. Wordt tot verdaging besloten, dan worden de aldus opnieuw gewijzigde artikelen in de beide talen gedrukt en rondgedeeld.

HOOFDSTUK VIIBIS STEMMINGEN OVER DE ARTIKELEN EN OVER DE GEHELE TEKST Art. 72bis 1. Een eindstemming over wetsbepalingen kan in plenaire vergadering maar plaatsvinden ten vroegste twee dagen na de dag waarop de parlementaire overlegcommissie bedoeld in artikel 12bis is geïnstalleerd, tenzij die wetsbepalingen uitsluitend betrekking hebben op de toekenning van voorlopige kredieten of op de vaststelling van het legercontingent (1). 2. Indien bij de parlementaire overlegcommissie bedoeld in artikel 12bis een bevoegdheidsconflict aanhangig is gemaakt of een verzoek tot verlenging van de onderzoekstermijnen is ingediend, wordt de eindstemming over het wetsontwerp of -voorstel in plenaire vergadering opgeschort tot de dag na die waarop de overlegcommissie zich uitspreekt of tot de dag na die waarop de termijn verstrijkt binnen welke de overlegcommissie zich moest uitspreken (2). (1)

Zie artikel 1, laatste lid, van de wet van 6 april 1995 houdende inrichting van de parlementaire overlegcommissie bedoeld in artikel 82 van de Grondwet (bijlage).

(2)

Zie de artikelen 11, § 1, laatste lid, 12, § 1 en 14, laatste lid, van diezelfde wet (bijlage)

91


92

3. Indien een amendement door de plenaire vergadering is aangenomen in eerste lezing, mag de eindstemming over het aldus geamendeerde wetsontwerp of -voorstel eerst plaatsvinden nadat vijf dagen verstreken zijn (1). Art. 72ter 1. In alle gevallen wordt over de in het Nederlands en in het Frans gestelde tekst van elk artikel gestemd. 2. Na de artikelsgewijze stemming volgt een stemming over het geheel, die voor de wetsontwerpen en wetsvoorstellen bij naamstemming wordt gehouden. HOOFDSTUK VIITER WETSONTWERPEN EN VOORSTELLEN VERWORPEN IN COMMISSIE Artikel 72quater Wanneer de commissie voorstelt een wetsontwerp of een voorstel te verwerpen, spreekt de plenaire vergadering zich op verzoek van de indiener uit over dit voorstel tot verwerping, na de rapporteur en eventueel de indiener van het wetsontwerp of voorstel te hebben gehoord. Als de plenaire vergadering de commissie bijtreedt, wordt het wetsontwerp of het voorstel verworpen. In het tegenovergestelde geval wordt de bespreking voortgezet tenzij de plenaire vergadering de tekst opnieuw naar de commissie verzendt.

(1)

Zie artikel 11, § 1, tweede lid, van diezelfde wet (bijlage)


HOOFSTUK VIII ZAKEN DIE ZONDER VERSLAG WORDEN AFGEDAAN Art. 73 1. Van de titels en de nummers der in artikel 18, nr. 6bis, bedoelde wetsontwerpen en -voorstellen waarover geen verslag wordt opgemaakt, wordt een lijst aangelegd, die zal worden rondgedeeld ten minste drie dagen vóór de vergadering tijdens welke zij in bespreking worden gebracht(1). Voor ieder ervan wordt op de lijst tevens de beslissing van de commissie vermeld. 2. De voorzitter plaatst de punten, die op de in nr. 1 bedoelde lijst voorkomen, op de agenda van een vergadering. HOOFDSTUK IX OVERZENDING VAN ONTWERPEN AAN DE KONING, TER BEKRACHTIGING Art. 73bis De Kamer zendt de aangenomen ontwerpen in de volgende gevallen ter bekrachtiging over aan de Koning : 1° indien het ontwerp een aangelegenheid regelt als bedoeld in artikel 74 van de Grondwet, na aanneming door de plenaire vergadering van de Kamer; 2° indien het ontwerp een aangelegenheid regelt als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet, na aanneming van dezelfde tekst door de Kamer van volksvertegenwoordigers en door de Senaat;

(1)

Deze lijst wordt gelijktijdig rondgedeeld aan de leden van de Kamer en van de Senaat.

93


94

3° indien het ontwerp een aangelegenheid regelt als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet naargelang van het geval : — na het verstrijken van de evocatietermijn van 15 dagen bepaald in artikel 78, tweede lid, van de Grondwet (1); — na ontvangst van de beslissing waarbij de Senaat stelt dat er geen reden is om het geëvoceerde ontwerp te amenderen (artikel 78, derde en vierde lid, van de Grondwet)(2); — na het verstrijken van de onderzoekstermijn van 60 dagen bepaald in artikel 78, derde lid, van de Grondwet (3) of van de onderzoekstermijn van 15 dagen bedoeld in artikel 79, eerste lid, van de Grondwet (4); — na aanneming of verwerping overeenkomstig artikel 78, laatste lid, van de Grondwet, van de door de Senaat aangenomen amendementen; — na ontvangst van de beslissing waarbij de Senaat overeenkomstig artikel 79, eerste lid, van de Grondwet met het door de Kamer geamendeerde ontwerp instemt(5); (1)

(2)

(3)

(4)

(5)

In voorkomend geval ingekort overeenkomstig artikel 80 van de Grondwet. Uit artikel 60, nr. 4, laatste lid, van het senaatsreglement blijkt dat mocht de Senaat een geëvoceerd wetsontwerp verwerpen, hij geacht wordt beslist te hebben dit ontwerp niet te amenderen, overeenkomstig artikel 78, vierde lid, van de Grondwet. In voorkomend geval ingekort resp. verlengd overeenkomstig de artikelen 80 en 82 van de Grondwet. In voorkomend geval verlengd overeenkomstig artikel 82 van de Grondwet. Uit artikel 61, nr. 4, laatste lid, van het Senaatsreglement blijkt dat mocht de Senaat een door de Kamer geamendeerd ontwerp verwerpen, hij geacht wordt beslist te hebben in te stemmen met het door de Kamer van volksvertegenwoordigers goedgekeurde ontwerp, overeenkomstig artikel 79, derde lid, van de Grondwet. De Kamer zendt in dat geval de tekst die zij heeft aangenomen, ter bekrachting over aan de Koning.


— nadat de Kamer overeenkomstig artikel 79, laatste lid, van de Grondwet een definitieve beslissing heeft genomen door het wetsontwerp hetzij aan te nemen, hetzij te amenderen; — of nadat de Kamer een door de Senaat overgezonden wetsontwerp heeft aangenomen, overeenkomstig artikel 81, tweede lid, van de Grondwet.

TITEL IIBIS ALGEMENE VERKLARING VAN DE REGERING (opgeheven)

95


96

TITEL III WERKWIJZE IN BEGROTINGSZAKEN (1) HOOFDSTUK I ALGEMENE BEPALINGEN Art. 73ter Nadat de regering haar beleidskeuzen voor het volgende begrotingsjaar heeft bepaald, legt zij die eerst (en tijdens de maand september) ter bespreking voor aan de Kamer. Onmiddellijk na de algemene bespreking van die regeringsverklaring, spreekt de Kamer zich bij naamstemming uit over eventuele moties die overeenkomstig artikel 92, nr. 1, werden ingediend. Art. 74 1. Indien de rijksmiddelenbegroting, de algemene uitgavenbegroting — met inbegrip van begrotingstabellen waarin de kredieten voor de programma’s volgens de economische classificatie zijn opgesplitst

(1)

Grondwet : Art. 171, 174 en 177. — Art. 171. — Over de belastingen ten behoeve van de Staat, de Gemeenschap en het Gewest wordt jaarlijks gestemd. De regelen die ze invoeren zijn slechts voor één jaar van kracht indien zij niet worden vernieuwd. — Art. 174. — Elk jaar wordt door de Kamer van volksvertegenwoordigers de eindrekening vastgesteld en de begroting goedgekeurd. Evenwel (…) Alle staatsontvangsten en -uitgaven moeten op de begroting en in de rekeningen worden gebracht. — Art. 177. — Een wet aangenomen met de in artikel 4, laatste lid, bepaalde meerderheid stelt het financieringsstelsel vast voor de gewesten. De Gewestraden regelen, ieder wat hem betreft, de bestemming van hun ontvangsten bij de in artikel 134 bedoelde regelen.


in basisallocaties (1) — en/of de algemene toelichting bij beide ontwerpen niet zijn rondgedeeld op 31 oktober van het jaar dat aan het begrotingsjaar voorafgaat, komt de commissie voor de Financiën en de Begroting bijeen in de loop van de eerste tien dagen van de maand november. Indien de ontwerpen van begroting en/of de synoptische tabellen van de verrichtingen van instellingen van openbaar nut niet zijn toegevoegd aan het ontwerp van algemene uitgavenbegroting respectievelijk aan de verantwoording van dat ontwerp — overeenkomstig de wetsbepalingen betreffende de staatsbedrijven (2) en de controle op sommige instellingen van openbaar nut (3)— , komt de commissie voor de Financiën en de Begroting — als dat nodig blijkt — eveneens bijeen in de loop van de eerste tien dagen van de maand november. In elk van de voornoemde gevallen beraadslaagt de commissie over de toestand die daarvan het gevolg is en maakt ze er proces-verbaal van op. Dat procesverbaal wordt aan de leden van de Kamer overgezonden. 2. De voorzitter van de Kamer vraagt de bevoegde ministers om uitleg in de hiernavolgende gevallen : a) indien, op 30 april van het lopende begrotingsjaar, nog geen ontwerp tot aanpassing van de rijksmiddelenen/of van de algemene uitgavenbegroting is ingediend en rondgedeeld;

(1)

(2)

(3)

Artikel 14 van de gecoördineerde wetten op de Rijkscomptabiliteit, zoals gewijzigd bij de wet van 19 juli 1996. Artikel 115 van de gecoördineerde wetten op de Rijkscomptabiliteit, zoals gewijzigd bij de wet van 19 juli 1996. Artikel 3 van wet van 16 maart 1954 betreffende de controle van sommige instellingen van openbaar nut, zoals gewijzigd bij de wet van 19 juli 1996.

97

98


b) indien, op 1 november volgend op het einde van het begrotingsjaar, het wetsontwerp houdende eindregeling van de begrotingen nog niet is ingediend en rondgedeeld. Het schriftelijk antwoord wordt door de bevoegde ministers toegezonden aan de Kamer binnen zeven dagen. Nadat voormelde termijn is verstreken, doet de voorzitter mededeling aan de Kamer van vraag en antwoord of van de onbeantwoorde vraag, tijdens de eerstvolgende plenaire vergadering. 3. Behoudens de behandeling bij voorrang van een ontwerp van financiewet, van een wetsontwerp waarbij voorlopige kredieten worden geopend, of van een wetsontwerp houdende budgettaire bijbepalingen met toepassing van artikel 80quater, en behoudens een strijdige beslissing van de Kamer, wordt voorrang verleend aan de behandeling van de rijksmiddelenen algemene uitgavenbegroting, alsmede aan de aanpassingen ervan. 4. Voor de behandeling van de de rijksmiddelenen algemene uitgavenbegroting en de aanpassingen ervan, alsmede voor de ontwerpen van financiewet en/ of wet waarbij voorlopige kredieten worden geopend, en de wetsontwerpen houdende eindregeling van de begrotingen gelden dezelfde procedureregels als voor de behandeling van de wetsontwerpen, onverminderd de toepassing van de in deze titel opgenomen bijzondere bepalingen. 5. De rijksmiddelenen de algemene uitgavenbegroting, alsmede de eventuele aanpassingen ervan op grond van de jaarlijkse begrotingscontrole, worden respectievelijk uiterlijk op 31 december van het jaar dat aan het begrotingsjaar voorafgaat en vóór 30 juni van het lopende begrotingsjaar door de Kamer goedgekeurd.


HOOFDSTUK II VERZENDING NAAR DE COMMISSIES a) Rijksmiddelen- en algemene uitgavenbegroting, alsmede de aanpassingen ervan, ontwerpen van financiewet en/of wet waarbij voorlopige kredieten worden geopend, wetsontwerpen houdende eindregeling van de begrotingen en de voorafbeelding van de uitslagen van de uitvoering van de begroting Art. 75 1. De rijksmiddelenen de algemene uitgavenbegroting, alsmede de aanpassingen ervan, de ontwerpen van financiewet en/of wet waarbij voorlopige kredieten worden geopend, de wetsontwerpen houdende eindregeling van de begrotingen en de door het Rekenhof opgestelde voorafbeelding van de uitslagen van de uitvoering van de begroting worden verzonden naar de commissie voor de Financiën en de Begroting. Gelijktijdig wordt de algemene uitgavenbegroting , respectievelijk de aanpassing ervan, daarenboven verzonden naar elk van de overige vaste commissies, voor advies over de hen aanbelangende programma’s. Het bepaalde in het vorige lid is eveneens van toepassing op de wetsontwerpen houdende eindregeling van de begrotingen, in die mate dat de voorzitter van de Kamer of een andere vaste commissie dan de commissie voor de Financiën en de Begroting daartoe beslist. 2. Worden de rijksmiddelenen de algemene uitgavenbegroting, of de aanpassingen ervan, tegelijk bij de Kamer ingediend, dan worden zij gezamenlijk behandeld door de commissie voor de Financiën en de Begroting.

99

100


Worden genoemde begrotingen of de aanpassingen ervan niet gelijktijdig ingediend en is het onderzoek van de rijksmiddelenbegroting of van de aanpassing ervan nog niet beëindigd op het ogenblik dat de algemene uitgavenbegroting of de aanpassing ervan wordt rondgedeeld, dan kan de voorzitter van de Kamer beslissen dat beide begrotingen of aanpassingen vanaf dat ogenblik gezamenlijk moeten worden behandeld.

b) Gewijzigde administratieve begrotingen Art. 76 De gewijzigde administratieve begrotingen, die tijdens het begrotingsjaar (en vóór hun bekendmaking in het Belgisch Staatsblad) worden medegedeeld aan de Kamer, worden naar de bevoegde vaste commissies verzonden. c) (opgeheven) Art. 77 (opgeheven)


HOOFDSTUK III HET ONDERZOEK VAN DE RIJKSMIDDELENEN ALGEMENE UITGAVENBEGROTING ALSMEDE VAN DE AANPASSINGEN ERVAN, VAN DE ONTWERPEN VAN FINANCIEWET EN/OF WET WAARBIJ VOORLOPIGE KREDIETEN WORDEN GEOPEND, VAN DE VOORAFBEELDING VAN DE UITSLAGEN VAN DE UITVOERING VAN DE BEGROTING EN VAN DE WETSONTWERPEN HOUDENDE EINDREGELING VAN DE BEGROTINGEN, IN DE COMMISSIES a) Onderzoek door de commissie voor de Financiën en de Begroting van de rijksmiddelenen algemene uitgavenbegroting, van de aanpassingen ervan en van de wetsontwerpen houdende eindregeling van de begrotingen Art. 78 1. Uitgezonderd indien voorrang wordt verleend aan het onderzoek van een ontwerp van financiewet en/ of wet waarbij voorlopige kredieten worden geopend of aan het onderzoek van een wetsontwerp houdende budgettaire bijbepalingen met toepassing van artikel 80quater, en behoudens een strijdige beslissing van de Kamer, behandelt de commissie voor de Financiën en de Begroting de rijksmiddelenen algemene uitgavenbegroting, alsmede de aanpassingen ervan, aan één stuk en tot de volledige afhandeling ervan. 2. Uitgezonderd indien haar bij beslissing van de voorzitter van de Kamer meer tijd wordt toegemeten,houdt zij te dien einde zoveel vergaderingen als nodig is om het onderzoek van de algemene uitgavenbegroting of de aanpassing ervan, ongeacht of dit gezamenlijk met de Rijksmiddelenbegroting of de aanpassing ervan gebeurt, te beëindigen binnen 5 dagen na het verstrijken van de termijn binnen welke

101

102


de overige voor advies geraadpleegde vaste commissies hun advies dienen uit te brengen. In het verslag van de commissie voor de Financiën en de Begroting wordt het standpunt van de voor advies geraadpleegde vaste commissies uiteengezet. De adviezen van laatstgenoemde vaste commissies mogen wijzigingsvoorstellen bevatten op de hun voorgelegde teksten. In het verslag van de commissie voor de Financiën en de Begroting wordt gepreciseerd in hoever genoemde wijzigingsvoorstellen al dan niet werden overgenomen. Benevens de door de commissie voor de Financiën en de Begroting geamendeerde artikelen van het ontwerp, wordt in fine van het verslag eveneens de tekst van de niet-overgenomen wijzigingsvoorstellen van de voor advies geraadpleegde vaste commissies opgenomen. Bij ontstentenis van adviezen van voornoemde vaste commissies binnen de voorgeschreven termijn, schorst de commissie voor de Financiën en de Begroting haar bespreking niet en mag zij meteen beslissen. 3. Indien de rijksmiddelenbegroting of de eventuele aanpassing ervan niet gezamenlijk met de algemene uitgavenbegroting of de aanpassing ervan wordt onderzocht (…), bepaalt de voorzitter van de Kamer binnen welke termijn na de ronddeling van genoemde begroting en aanpassing het onderzoek moet worden beëindigd. Deze termijn mag niet minder dan 10 dagen bedragen. Deze bepaling doet geen afbreuk aan artikel 75, nr. 2, tweede lid.


4. De voorzitter van de Kamer bepaalt binnen welke termijn na de ronddeling ervan, het onderzoek van de wetsontwerpen houdende eindregeling van de begrotingen moet worden beëindigd. Deze termijn mag niet minder dan 10 dagen bedragen. 5. (…) b) Adviezen van de overige vaste commissies over de algemene uitgavenbegroting en de aanpassing ervan Art. 79 1. Binnen acht dagen na de ronddeling van de algemene uitgavenbegroting en de aanpassing ervan worden de vaste commissies bijeengeroepen. Binnen de 15 daaropvolgende dagen brengt elke vaste commissie advies uit over de haar aanbelangende programma’s bij de commissie voor de Financiën en de Begroting, uitgezonderd indien haar bij beslissing van de voorzitter van de Kamer meer tijd wordt toegemeten. De beleidsnota’s, die aan de Kamer uiterlijk op 10 oktober worden overgezonden en waarin de doelstellingen, de budgettaire heroriënteringen, de in te zetten middelen en het tijdsschema voor de tenuitvoerlegging worden toegelicht, gelden mede als uitgangspunt voor de bespreking van de programma’s van de algemene uitgavenbegroting. 2. (…) 3. (…)

103

104


c) Onderzoek door de commissie voor de Financiën en de Begroting van de ontwerpen van financiewet en/of wet waarbij voorlopige kredieten worden geopend en van de voorafbeelding van de uitslagen van de uitvoering van de begroting Art. 80 De ontwerpen van financiewet en/of wet waarbij voorlopige kredieten worden geopend, worden door de commissie voor de Financiën en de Begroting onderzocht binnen de termijn na de ronddeling ervan die door de voorzitter van de Kamer is vastgesteld. Art. 80bis 1. In de loop van de maand mei volgend op het einde van het begrotingsjaar geeft het Rekenhof aan de Kamer kennis van een voorafbeelding van de uitslagen van de uitvoering van de begroting. Op grond van deze voorafbeelding kan de commissie voor de Financiën en de Begroting een voorstel van een met redenen omklede motie tot voorlopige regeling van de begroting goedkeuren. 2. Voorstellen van een met redenen omklede motie en amendementen op die voorstellen worden overhandigd aan de voorzitter van de commissie. De voorzitter geeft er kennis van zodra zij zijn ingediend. Zodra de commissie in kennis is gesteld van meer dan één voorstel van een met redenen omklede motie, zal zij — zonder debat en op voorstel van haar voorzitter — beslissen welk voorstel als basistekst zal gelden voor de bespreking of de voortzetting ervan.


d) Bijzondere bepalingen Art. 80ter Indien de antwoorden op aan de regering gestelde vragen niet zijn ingekomen binnen de termijn, gesteld voor de afgifte van het verslag aan de voorzitter van de Kamer, worden alleen de vragen bij het verslag gevoegd. De antwoorden op die vragen worden dan gepubliceerd in een bijlage die afzonderlijk wordt rondgedeeld. Is de bespreking in plenaire vergadering begonnen, dan worden de antwoorden door de minister mondeling medegedeeld of, indien de Kamer dit beslist, als bijlage bij de Handelingen van de Kamer gepubliceerd. Art. 80quater Bijgestaan door het Rekenhof, onderzoekt de commissie voor de Financiën en de Begroting vooreerst of, in een begroting, in een ontwerp van financiewet of in een wetsontwerp waarbij voorlopige kredieten worden geopend, bepalingen van wetgevende aard voorkomen die geen rechtstreeks verband houden met het wetsontwerp in kwestie en die derhalve uit het ontwerp moeten worden gelicht. Die bepalingen kunnen in de vorm van een onderscheiden wetsontwerp houdende budgettaire bijbepalingen worden heringediend.

HOOFDSTUK IV (opgeheven) Art. 81 (opgeheven)

105

106


Art. 82 (opgeheven) HOOFDSTUK V BERAADSLAGING IN PLENAIRE VERGADERING VAN DE KAMER Art. 83 1. De beraadslaging over de rijksmiddelenen de algemene uitgavenbegroting of over de aanpassingen van die begrotingen, al dan niet gezamenlijk naargelang in de commissie al dan niet toepassing werd gemaakt van artikel 75, nr. 2, worden ingeschreven op de agenda van de eerstvolgende daartoe geschikte vergadering, na de ronddeling van het verslag van de commissie voor de Financiën en de Begroting, met inachtneming van de bij artikel 18, nr. 6, gestelde termijn. 2. De beraadslaging over de ontwerpen van financiewet en/of wet waarbij voorlopige kredieten worden geopend en over de wetsontwerpen houdende budgettaire bijbepalingen met toepassing van artikel 80quater, wordt op de agenda van een plenaire vergadering geplaatst op de meest nabije datum : a) ofwel na de ronddeling van het commissieverslag; b) ofwel nadat de door de voorzitter van de Kamer vastgestelde termijn voor het onderzoek in commissie is verstreken en desnoods zonder op de indiening van het verslag te wachten. Indien het verslag nog niet is rondgedeeld, wordt in voorkomend geval de door de commissie geamendeerde tekst opgemaakt. 3. Behoudens andersluidende beslissing van de Conferentie van voorzitters, worden de rijksmiddelen-


en de algemene uitgavenbegroting alsmede de aanpassingen ervan, de wetsontwerpen houdende eindregeling van de begrotingen, de ontwerpen van financiewet en/of wet waarbij voorlopige kredieten worden geopend en de wetsontwerpen houdende budgettaire bijbepalingen met toepassing van artikel 80quater, in plenaire vergadering besproken overeenkomstig artikel 37, nr. 1, 2°.

HOOFDSTUK VI BIJZONDERE BEPALINGEN Art. 84 Tijdens het begrotingsjaar wijden de bevoegde vaste commissies een aantal vergaderingen aan vragen van leden en antwoorden van de ordonnancerende ministers en van de betrokken staatssecretarissen, over de uitvoering van de begrotingen en over de mogelijke actualisering van de in artikel 79, derde lid, bedoelde beleidsnota’s. Bijzondere aandachtspunten voor deze vergaderingen zijn : de beraadslagingen van de Ministerraad houdende toepassing van het kredietoverschrijdingsrecht, die onmiddellijk (en vóór hun bekendmaking in het Belgisch Staatsblad) moeten worden overgezonden aan de Kamer en het Rekenhof; de gewijzigde administratieve begrotingen, die tijdens het begrotingsjaar (en eveneens vóór hun bekendmaking in het Belgisch Staatsblad) moeten worden medegedeeld aan de Kamer en het Rekenhof; de periodieke standen van de kredieten evenals van hun aanwending — per programma en per basisallocatie — die tijdens het begrotingsjaar (minstens driemaal) aan de Kamer en het Rekenhof moeten worden overgezonden door de ministers van Financiën en Begroting. Deze vergaderingen kunnen aanleiding vormen tot de goedkeuring van een voorstel van een met redenen om-

107

108


klede motie, waarop het bepaalde in artikel 80bis, nr. 2, van toepassing is. Art. 84bis 1. Ieder amendement op een begroting of de aanpassing ervan, op een wetsontwerp houdende eindregeling van de begrotingen, op een ontwerp van financiewet en/ of wet waarbij voorlopige kredieten worden geopend en op een wetsontwerp houdende budgettaire bijbepalingen met toepassing van artikel 80quater, moet vóór de sluiting van de in artikel 83, nr. 3, bedoelde beperkte algemene bespreking worden ingediend. 2. Amendementen op de rijksmiddelenen algemene uitgavenbegroting, alsmede de aanpassingen ervan, of op een ontwerp van financiewet en/of wet waarbij voorlopige kredieten worden geopend, waarin bepalingen van wetgevende aard voorkomen die geen rechtstreeks verband houden met het wetsontwerp, zijn niet ontvankelijk. Art. 84ter De Kamer spreekt zich uit over de in de artikelen 80bis en 84 bedoelde voorstellen van met redenen omklede moties. Artikel 64, nrs. 2 tot 7, is niet van toepassing op deze voorstellen. Amendementen op een in commissie goedgekeurd voorstel van een met redenen omklede motie moeten worden ingediend vóór de dag waarop het genoemde voorstel in plenaire vergadering aan de orde komt. De bespreking van een met redenen omklede motie blijft in plenaire vergadering beperkt tot de amendementen die voorheen nog niet werden ingediend. Stemverklaringen zijn toegelaten overeenkomstig artikel 45.


TITEL IV VRAGEN, INTERPELLATIES EN MOTIES HOOFDSTUK I VRAGEN a) Algemene bepalingen Art. 85 1. De vragen moeten nauwkeurig en bondig zijn en beperkt blijven tot wat strikt nodig is om ze te begrijpen, zonder nadere toelichting. 2. Niet ontvankelijk zijn namelijk : a) vragen met betrekking tot zaken van particulier belang of betreffende persoonlijke gevallen; b) vragen die uitsluitend strekken tot het verkrijgen van statistische gegevens; c) vragen strekkende tot het verkrijgen van documentatie; d) vragen waarmee alleen beoogd is adviezen op juridisch gebied in te winnen; e) vragen over kwesties nopens welke reeds voordien een verzoek tot interpellatie, een wetsontwerp of een voorstel is ingediend. 3. De antwoorden van de ministers op de schriftelijke vragen geven geen aanleiding tot repliek of debat, en artikel 37, nr. 4, is hierop niet van toepassing. 4. Naar aanleiding van het antwoord op een vraag mag geen motie worden ingediend.

109


110

b) Schriftelijke vragen en antwoorden Art. 86 1. Een lid dat verlangt een vraag tot de regering te richten, geeft de schriftelijke tekst ervan af aan de voorzitter; de voorzitter zendt de tekst door aan de betrokken minister. 2. Het antwoord moet uiterlijk binnen een termijn van twintig werkdagen aan de voorzitter worden gezonden.(1) 3. Vraag en antwoord worden opgenomen in het Bulletin van Vragen en Antwoorden, dat om de week verschijnt gedurende de periode waarin de Kamer vergadert. 4. Is het antwoord aan de voorzitter niet overgezonden binnen de in dit artikel gestelde termijn, dan verschijnt de vraag alleen, met dien verstande evenwel dat zij bij de publicatie van het antwoord opnieuw wordt opgenomen. c) Mondelinge vragen en antwoorden Art. 87 1. Minstens éénmaal per week kunnen de leden gedurende één uur bij het begin van een namiddagvergadering, bij voorkeur op donderdag, mondelinge vragen stellen aan de regering. In voorkomend geval wordt tijdens de eerste plenaire vergadering die volgt op een vergadering van de ministerraad een tweede vragenuur gehouden. (1)

Voor vragen die gesteld worden in de periode van de dag na die waarop de Kamer voor het laatst bijeenkomt voor het parlementaire zomerreces tot en met 31 augustus, vangt de termijn voor het antwoord pas de eerste maandag van september aan.


2. Een lid dat een dergelijke vraag wil stellen, geeft de voorzitter daarvan via de voorzitter van zijn fractie kennis vóór 11 uur van de vastgestelde dag(1). Hij wijst de betrokken minister aan en vermeldt het onderwerp van de vraag. De minister wordt daarvan onverwijld in kennis gesteld. 3. De sprekers formuleren hun vragen en antwoorden zonder één enkel stuk bij zich te hebben. 4. De vragen moeten onbetwistbaar een actueel karakter hebben en van algemeen belang zijn. De voorzitter oordeelt over de ontvankelijkheid. 5. Inzake de volgorde van de vragen verleent de voorzitter beurtelings het woord aan de oppositie en aan de meerderheid. 6. De spreektijd is beperkt tot twee minuten voor de vraag, twee minuten voor het antwoord van het lid van de regering en één minuut voor de eventuele repliek van de vraagsteller. Daarna wordt het incident gesloten. 7. Vragen die wegens tijdgebrek niet konden worden gesteld in de loop van de vergadering van de dag, worden verschoven naar de eerstvolgende vergadering waarop mondelinge vragen aan de orde zijn. 8. Indien de auteur van de vraag bij de afroeping van zijn naam afwezig is, wordt zijn vraag geacht te zijn ingetrokken en hij zal geen nieuwe vraag over hetzelfde onderwerp mogen stellen.

(1)

Leden van de Kamer die niet tot een fractie behoren, kunnen rechtstreeks aan de Kamervoorzitter kennis geven van hun intentie om een vraag te stellen.

111

112


c bis) Actualiteitsdebat Art. 87bis Wanneer verscheidene vragen als bedoeld in artikel 87 betrekking hebben op een actueel onderwerp, kan de voorzitter, op advies van de fractievoorzitters, op advies van de Conferentie van voorzitters of na raadpleging van de plenaire vergadering die vragen samenvoegen om te worden behandeld tijdens een actualiteitsdebat dat op het vragenuurtje volgt. De spreektijd per vraagsteller bedraagt 2 minuten. Het lid van de regering beschikt over 5 minuten om te antwoorden. Met uitsluiting van de fractie waartoe de vraagsteller behoort, mag per fractie nog één spreker het woord nemen gedurende 2 minuten, naar keuze onmiddellijk na de vraagsteller(s) of na de replieken van de vraagstellers op het antwoord van de regering. Na het antwoord van de regering kunnen de vraagstellers repliceren. Hun spreektijd bedraagt 2 minuten. Het incident wordt gesloten na de uiteenzettingen van de derde sprekers of, bij ontstentenis daarvan, na de replieken. d) Dringende vragen Art. 88 1. Indien een lid om dringende redenen een minister mondeling wenst te ondervragen, moet hij vooraf zijn vraag schriftelijk aan de kamervoorzitter mededelen, die over de ontvankelijkheid ervan oordeelt. 2. Wordt de vraag ontvankelijk geacht, dan mag ze, in overleg met de minister, worden gesteld op het hier-


toe door de kamervoorzitter of de commissievoorzitter bepaalde tijdstip. De spreektijd is beperkt tot twee minuten voor de vraag, twee minuten voor het antwoord van het lid van de regering en één minuut voor de eventuele repliek van de vraagsteller. 3. Wordt de vraag niet ontvankelijk geacht, dan kan de voorzitter beslissen dat ze moet worden omgewerkt tot een vraag waarop hetzij artikel 86, hetzij artikel 87 toepasselijk is. 4. Dit artikel is niet van toepassing op de dagen waarop vragen aan de orde zijn die bij toepassing van artikel 87 of artikel 87bis worden gesteld. e) Mondelinge vragen en antwoorden in commissie Art. 89 1. Minstens eenmaal per week kunnen in de vaste commissies mondelinge vragen worden gesteld aan de regering. 2. De vragen moeten de dag voordien voor 11 uur ‘s ochtends bij de kamervoorzitter ingediend worden. Ze worden onverwijld overgezonden aan de minister tot wie ze zijn gericht evenals aan alle fracties. 3. De vragen moeten een actueel karakter hebben en van algemeen belang zijn. De kamervoorzitter oordeelt over de ontvankelijkheid. 4. Elke vraag moet op de agenda van de betrokken commissie worden vermeld. 5. De vragen worden gesteld per minister en in chronologische volgorde van indiening. 6. De vragen en de interpellaties over hetzelfde onderwerp worden als een geheel behandeld. Alleen de

113


114

vragen ingediend voor het eerste interpellatieverzoek over hetzelfde onderwerp worden gesteld voor de interpellaties. 7. Worden minstens drie vragen gesteld met hetzelfde onderwerp, dan kan de voorzitter van de commissie beslissen die samen te voegen tot een actualiteitsdebat in commissie. De bepalingen van artikel 87bis (nieuw) zijn hierop mutatis mutandis van toepassing. 8. In de loop van dezelfde week kunnen geen mondelinge vragen over hetzelfde onderwerp worden gesteld in commissie en in plenum. Wordt voor het vragenuur in plenum een vraag ingediend met hetzelfde onderwerp als een eerder ingediende, maar nog niet in commissie gestelde mondelinge vraag, dan wordt de oorspronkelijk voor de commissie bestemde vraag verwezen naar het vragenuur in plenum, waar ze voorrang heeft. (1) 9. De totale spreektijd voor de vraag en het antwoord mag niet meer dan vijf minuten bedragen. Het lid dat de vraag heeft gesteld mag een aanvullende vraag stellen of repliceren. In dat geval bedraagt de totale spreektijd voor de aanvullende vraag of de repliek en het antwoord twee minuten. Het incident wordt gesloten, hetzij na de repliek die eventueel volgt op het antwoord op de vraag, hetzij na het antwoord op de aanvullende vraag. 10. Vragen die wegens tijdgebrek niet konden worden gesteld in de loop van de vergadering van de dag, worden verschoven naar de eerstvolgende vergadering waarop mondelinge vragen aan de orde zijn.

(1)

De aldus naar het plenum verwezen mondelinge vraag wordt niet in aanmerking genomen voor de berekening van het quotum van mondelinge vragen waarop iedere fractie recht heeft.


11. Indien de auteur van de vraag bij de afroeping van zijn naam zonder verwittiging afwezig is, kan de voorzitter van de commissie zijn vraag als ingetrokken beschouwen en zal voornoemde auteur geen nieuwe vraag over hetzelfde onderwerp mogen stellen. 12. De in de artikelen 87, 88 en 91 bedoelde mondelinge vragen kunnen door de voorzitter naar de commissies worden verzonden wanneer hij van oordeel is dat zij minder belangrijk zijn. 13. Alle vragen en antwoorden in commissie worden opgenomen in het Beknopt Verslag en in de Handelingen.

HOOFDSTUK II INTERPELLATIES Art. 90 1. Een lid dat voornemens is de regering te interpelleren, geeft aan de voorzitter schriftelijk kennis van het onderwerp van zijn interpellatie, onder toevoeging van een nota die nauwkeurig de kwestie of de feiten opgeeft waarover opheldering is gevraagd, alsook de voornaamste beschouwingen die de interpellant daaraan wenst vast te knopen. 2. Een vraag tot interpellatie mag slechts door één enkel lid worden ingediend. 2bis.Een vraag tot interpellatie die wordt ingediend binnen een maand nadat een interpellatie over hetzelfde onderwerp is gehouden, kan door de voorzitter onontvankelijk worden verklaard.

115

116


2ter Tenzij de Conferentie van voorzitters anders beslist, zijn de interpellatieverzoeken over eenzelfde onderwerp slechts ontvankelijk wanneer ze worden ingediend uiterlijk op de vooravond van de dag waarop de hoofdinterpellatie zal worden gehouden. 3. De voorzitter doet voorlezing van de schriftelijke verklaring. 4. (Opgeheven) 5.a) De interpellant beschikt over tien minuten om zijn interpellatie uiteen te zetten. Indien een of meer vragen zijn toegevoegd aan de interpellatie, mag iedere auteur gedurende vijf minuten het woord voeren, in chronologische volgorde van indiening van de vragen. Indien aan de eerst ingediende interpellatie andere interpellaties of vragen zijn toegevoegd, worden de interpellaties en de vragen uiteengezet in chronologische volgorde van indiening. In het kader van dit debat beschikt de eerste interpellant over tien minuten om zijn interpellatie uiteen te zetten; de andere interpellanten en de auteurs van de vragen beschikken ieder over vijf minuten. Indien er slechts een interpellatie is, waaraan al dan niet vragen zijn toegevoegd, beschikt de regering over tien minuten om te antwoorden. Zij beschikt over twintig minuten wanneer ze antwoordt op meerdere interpellaties, waaraan al dan niet vragen zijn toegevoegd. Indien de regering niet onmiddellijk antwoordt nadat de interpellaties zijn uiteengezet en nadat de vragen zijn gesteld, sluit de voorzitter de bespreking, na eerst aan de interpellanten alleen de kans te hebben gegeven om gedurende vijf minuten het woord te voeren en na indiening van eventuele moties.


Nadat de regering op één interpellatie heeft geantwoord, kunnen de interpellant, de auteurs van toegevoegde vragen alsmede drie andere leden repliceren, ieder gedurende vijf minuten. Heeft de regering op meerdere interpellaties geantwoord, dan mogen alleen de interpellanten repliceren, ieder gedurende vijf minuten. Na die replieken en na de eventuele indiening van moties sluit de voorzitter de bespreking. b) Op advies van de Conferentie van voorzitters kan de voorzitter, mede gelet op het belang van het onderwerp van de interpellatie, de sub a) vermelde spreektijd verdubbelen, voor de categorie(ën) van sprekers die hij aanwijst. Hij kan eveneens het aantal sprekers na de replieken verhogen of andere sprekers toestemming verlenen om, binnen de voor hun categorie vastgestelde spreektijd, na de replieken tussenbeide te komen, indien meerdere interpellaties zijn samengevoegd. 6. De interpellaties worden gehouden binnen twee weken na de verzending ervan (1). Wanneer de interpellant of een lid de urgentie vraagt in plenaire vergadering en dit verzoek wordt gesteund door een vijfde van de kamerleden, wordt de interpellatie gehouden tijdens dezelfde week of op dezelfde dag, indien de regering daarmee instemt. Na de Kamer te hebben geraadpleegd, beslist de voorzitter of de interpellatie in plenaire vergadering of in commissie wordt gehouden. De urgentie kan ook worden aangenomen door de Conferentie van voorzitters, indien ze daar wordt gesteund door leden die een vijfde van de kamerleden vertegenwoordigen. In dat geval beslist de Conferentie op dezelfde wijze of de interpellatie in plenaire vergadering of in commissie wordt gehouden. (1)

Voor interpellatieverzoeken ingediend in de periode van de dag na die waarop de Kamer voor het laatst bijeenkomt voor het parlementaire zomerreces tot en met 31 augustus, vangt deze termijn pas de eerste maandag van september aan.

117

118


7. Behoudens een andersluidende beslissing van de Conferentie van voorzitters, wordt iedere interpellatie gevoegd bij de beraadslaging over een wettelijke begroting – hetzij de rijksmiddelenbegroting, hetzij de algemene uitgavenbegroting – indien die begroting : a) uiterlijk wordt ingediend binnen twee weken na het interpellatieverzoek; b) wordt besproken binnen twee weken na haar indiening. In dat geval mag alleen de interpellant het woord voeren. 8. Elke interpellatie wordt afgehandeld tijdens de vergadering waarin zij werd gehouden. Worden er na de replieken geen moties ingediend, dan wordt het incident gesloten. Worden er na de replieken wel moties ingediend, dan wordt enkel de bespreking gesloten. 9. Het recht om als interpellant het woord te voeren is persoonlijk. 10. Wanneer een verzoek tot interpellatie tot de eerste minister is gericht, kan deze een regeringslid dat ter zake bevoegd is, gelasten daarop te antwoorden. De voorzitter van de Kamer wordt van de beslissing van de eerste minister in kennis gesteld. 11. De interpellaties en de daaropvolgende bespreking worden opgenomen in het Beknopt Verslag en in de Handelingen. Art. 91 De voorzitter kan, op eensluidend advies van de Conferentie van voorzitters, beslissen dat een vraag tot interpellatie moet worden omgewerkt tot een vraag waarop hetzij artikel 86, hetzij artikel 87 toepasselijk is.


De interpellaties worden in commissie gehouden. De voorzitter beslist over de verzending ervan. De Conferentie van voorzitters kan evenwel, overeenkomstig artikel 26, nr. 5, laatste zin, de interpellaties van algemeen of bijzonder politiek belang aanwijzen die in plenaire vergadering worden gehouden.

HOOFDSTUK III MOTIES INGEDIEND NAAR AANLEIDING VAN EEN REGERINGSVERKLARING, EEN REGERINGSMEDEDELING OF EEN INTERPELLATIE

Art. 92 1. Tot besluit van een debat over een regeringsverklaring naar aanleiding van de vorming van de regering, van een wijziging van haar programma of van een wijziging van haar samenstelling, dan wel over een regeringsmededeling waaraan de regering het vertrouwen koppelt, kunnen door de leden van de Kamer twee types moties worden ingediend (1) : — een constructieve motie van wantrouwen; — een motie van wantrouwen. 2. Tot besluit van een debat over een interpellatie kunnen door de leden van de Kamer vier types moties worden ingediend (1) : — een eenvoudige motie; — een constructieve motie van wantrouwen; — een motie van wantrouwen; — een motie van aanbeveling. (1)

Voorstellen ertoe strekkend om de indiening van moties van vertrouwen respectievelijk constructieve moties van wantrouwen ook mogelijk te maken in andere gevallen dan die bedoeld in de nrs. 1 en 2, werden door de commissie verworpen (Stuk Kamer, nr. 1766/2, 94-95, blz., voetnoot).

119


120

3. De regering kan, in dezelfde gevallen als die bedoeld in de nrs. 1 en 2, een motie van vertrouwen indienen. Art. 92bis 1. De eenvoudige motie is een motie die er zonder meer toe strekt over te gaan tot de orde van de dag. Er kan geen eenvoudige motie worden ingediend tot besluit van een debat over een regeringsverklaring of regeringsmededeling, bedoeld in artikel 92, nr. 1. 2. De eenvoudige motie heeft van rechtswege voorrang op alle andere moties, met uitzondering van de motie van vertrouwen. De aanneming van een eenvoudige motie heeft tot gevolg dat alle andere moties vervallen. Art. 92ter 1. De motie van vertrouwen is een motie waardoor de Kamer hetzij onvoorwaardelijk haar vertrouwen aan de regering of aan een regeringslid schenkt hetzij haar vertrouwen in de regering of in een regeringslid onvoorwaardelijk bevestigt. Zij kan alleen worden ingediend door de eerste minister. 2. De motie van vertrouwen heeft van rechtswege voorrang op alle andere moties. 3. Indien een motie van vertrouwen wordt aangenomen, vervallen alle andere moties. 4. Nadat een motie van vertrouwen ten aanzien van de regering is verworpen bij volstrekte meerderheid van de leden van de Kamer, kan deze zich binnen een termijn van drie dagen (1) te rekenen van die verwerping (1)

Deze termijn is een grondwettelijke termijn (artikel 46 van de Grondwet) die niet kan worden verlengd door een beslissing van de Kamer.


uitspreken over de motie van voordracht bedoeld in artikel 92quater. Elke stemming in plenaire vergadering wordt opgeschort tot na de stemming over de motie van voordracht of – bij ontstentenis van een motie van voordracht – tot na het verstrijken van de termijn binnen welke die motie ter stemming kan worden gelegd. 5. Indien een motie van vertrouwen wordt verworpen bij volstrekte meerderheid van stemmen, vervallen alle aanhangige moties. Art. 92quater 1. De motie van voordracht is een motie waarin de Kamer een opvolger voor de eerste minister voor benoeming aan de Koning voordraagt. Ze kan alleen worden ingediend nadat een motie van vertrouwen ten aanzien van de regering bij volstrekte meerderheid van de leden van de Kamer is verworpen maar moet tijdig zijn ingediend om een stemming mogelijk te maken binnen de termijn van drie dagen, te rekenen van de dag waarop de motie van vertrouwen is verworpen. 2. Om ontvankelijk te zijn moet een motie van voordracht, die door een of meer leden is ingediend, gesteund worden door een derde van de leden van de Kamer. 3. Moties van voordracht worden niet in stemming gebracht indien de voorgestelde opvolger van de eerste minister vóór de stemming aan de voorzitter van de Kamer laat weten dat hij niet instemt met zijn voordracht.

121


122

4. Indien verscheidene moties van voordracht zijn ingediend, wordt bij de stemming voorrang gegeven aan de eerst ingediende motie van voordracht. 5. Wordt de motie van voordracht aangenomen bij volstrekte meerderheid van de leden, dan vervallen alle aanhangige moties en moet de regering haar ontslag aanbieden aan de Koning. 6. Wordt de motie van voordracht aangenomen bij volstrekte meerderheid van stemmen maar niet bij volstrekte meerderheid van de leden of wordt ze verworpen, dan kan de Koning de Kamer ontbinden, met toepassing van artikel 46, eerste lid, van de Grondwet. Onmiddellijk na de verwerping of aanneming van een motie van voordracht bij volstrekte meerderheid van stemmen, kan de Kamer zich nog uitspreken over de andere moties van voordracht in chronologische volgorde van indiening. Art. 92quinquies 1. De constructieve motie van wantrouwen is een motie waarin de Kamer niet alleen haar vertrouwen ontneemt aan de regering, maar tegelijkertijd een opvolger voor de eerste minister voor benoeming aan de Koning voordraagt (1). 2. Om ontvankelijk te zijn moet een constructieve motie van wantrouwen gesteund worden door een derde van de leden van de Kamer. 3. De constructieve motie van wantrouwen heeft van rechtswege voorrang op de motie van wantrouwen en de motie van aanbeveling. 4 (1)

Indien een constructieve motie wordt aangenomen bij volstrekte meerderheid van de leden van de

Constructieve moties van wantrouwen kunnen nooit gericht zijn tot een individuele minister.


Kamer, vervallen alle aanhangige moties en moet de regering haar ontslag aanbieden aan de Koning. 5. Indien een constructieve motie van wantrouwen wordt aangenomen bij volstrekte meerderheid van stemmen maar niet bij volstrekte meerderheid van de leden, kunnen de andere aanhangige constructieve moties van wantrouwen, in chronologische volgorde van indiening, in stemming worden gebracht. 6. Indien een constructieve motie van wantrouwen wordt verworpen, kunnen de andere constructieve moties van wantrouwen, de moties van wantrouwen of de moties van aanbeveling in stemming worden gebracht. 7. Constructieve moties van wantrouwen worden niet in stemming gebracht indien de voorgestelde opvolger van de eerste minister vóór de stemming aan de voorzitter van de Kamer laat weten dat hij niet instemt met zijn voordracht. Art. 92sexies 1. De motie van wantrouwen is een motie waarin de Kamer haar vertrouwen ontneemt aan een regeringslid of aan de regering zonder tegelijkertijd een opvolger voor de eerste minister voor te dragen. Zij heeft van rechtswege voorrang op de motie van aanbeveling. 2. Indien een motie van wantrouwen wordt aangenomen bij volstrekte meerderheid van de leden van de Kamer, vervallen alle aanhangige moties. De Koning heeft het recht de Kamer te ontbinden indien de motie was gericht tot de regering (1). 3. Indien een motie van wantrouwen wordt aangenomen bij volstrekte meerderheid van stemmen, vervallen alle aanhangige moties. (1)

Toepassing van artikel 46, eerste lid, van de Grondwet.

123

124


4. Indien een motie van wantrouwen wordt verworpen, kan de Kamer zich uitspreken over de aanhangige moties van aanbeveling. 5. Na aanneming van een motie van wantrouwen kan geen motie van voordracht worden ingediend. Art. 92septies 1. De motie van aanbeveling is een met redenen omklede motie die wordt ingediend tot besluit van een debat over een interpellatie en waarin de Kamer zich niet uitspreekt over het vertrouwen noch over het wantrouwen in de regering of in een regeringslid. 2. Zijn er verscheidene moties van aanbeveling over hetzelfde onderwerp ingediend, dan hebben de moties ingediend door interpellanten bij de stemming van rechtswege voorrang op de moties ingediend door andere leden. Binnen elke van beide categorieën wordt de volgorde van stemming bepaald door de volgorde van indiening. 3. Wordt een motie van aanbeveling aangenomen, dan vervallen alle andere aanhangige moties van aanbeveling. Wordt ze verworpen, dan kan de Kamer zich over de andere aanhangige moties van aanbeveling uitspreken, in chronologische volgorde van indiening.

Art. 92octies 1. De moties bedoeld in artikel 92 worden ingediend : — tot besluit van een debat over een verklaring of een mededeling van de regering, in het geval bedoeld in artikel 92, nr. 1; evenwel kan de regering een motie van vertrouwen indienen, onmiddellijk na haar verklaring of mededeling;


— na het antwoord van de regering of, indien de regering niet antwoordt, na de interpellatie in het geval bedoeld in artikel 92, nr. 2; — en, in beide gevallen, vóór de sluiting van de bespreking. 2. Moties worden schriftelijk ingediend. Zij worden vervolgens vertaald en — behalve bij toepassing van nr. 6, 2e lid, van dit artikel — rondgedeeld. 3. De moties bedoeld in artikel 92 worden overhandigd : — aan de voorzitter van de plenaire vergadering; — of, in het geval bedoeld sub artikel 92, nr. 2, aan de voorzitter van de commissie waarin de interpellatie wordt gehouden. De voorzitter geeft kennis van de moties zodra zij zijn ingediend en vóór de sluiting van de bespreking. Moties van voordracht worden steeds overhandigd aan de voorzitter van de Kamer. 4. Een motie kan door een of meer ondertekenaars worden geamendeerd tot op het ogenblik van de stemming in plenaire vergadering, zonder dat de amendementen evenwel het type van de motie mogen wijzigen. Indien op een motie van voordracht zoals bedoeld in art. 92quater of op een constructieve motie van wantrouwen zoals bedoeld in art. 92quinquies een amendement wordt ingediend dat is ondertekend door alle ondertekenaars van de oorspronkelijke motie en waarin een andere opvolger voor de eerste minister wordt voorgesteld, wordt dat amendement geacht de oorspronkelijke motie te vervangen. Over de amendementen mag geen debat worden gehouden.

125


126

Een motie of een amendement op een motie kan tot op het ogenblik van de stemming in plenaire vergadering worden ingetrokken, mits alle ondertekenaars daarmee instemmen. 5. De moties mogen in hun eigenlijke tekst geen bevelen inhouden. Zij mogen in hun eigenlijke tekst evenmin voorstellen inhouden, behalve in de gevallen bedoeld in de artikelen 92quater, nr. 1, 92quinquies, nr. 1 en 92septies, nr. 1. 6. Over de moties van vertrouwen en van wantrouwen en over de constructieve moties van wantrouwen spreekt de Kamer zich uit na verloop van ten vroegste achtenveertig uur na hun indiening (1) en uiterlijk in de loop van de week die volgt op hun indiening. Over eenvoudige moties en moties van aanbeveling spreekt de Kamer zich uit, uiterlijk in de loop van de week die volgt op hun indiening. Als de urgentie overeenkomstig artikel 40 werd goedgekeurd, kan de Kamer zich over deze moties vroeger uitspreken dan na verloop van achtenveertig uur. 7. Geen motie mag worden ingediend naar aanleiding van een interpellatie die bij de beraadslaging over een begroting is gevoegd overeenkomstig artikel 90, nr. 7. Art. 92novies Indien de eerste minister het ontslag van de regering aanbiedt, worden alle interpellaties en stemmingen over moties opgeschort. Indien het ontslag van de regering wordt aanvaard, vervallen alle aanhangige interpellaties en bijbehorende moties. (1)

Het gaat hier om een grondwettelijke termijn (artikel 46, tweede lid, van de Grondwet) die in geen geval kan worden ingekort door de Kamer.


HOODSTUK IX ONTBINDING VAN DE KAMER Art. 92decies 1. De Kamer wordt ontbonden op de dag die overeenkomstig artikel 105 van het Kieswetboek is vastgesteld voor de gewone vergadering van de kiescolleges, teneinde te voorzien in de vervanging van de aftredende volksvertegenwoordigers (1). 2. De Kamer wordt van rechtswege ontbonden nadat de federale wetgevende macht een verklaring tot herziening van de Grondwet heeft aangenomen overeenkomstig artikel 195 van de Grondwet. 3. De Kamer kan door de Koning worden ontbonden wanneer zij bij volstrekte meerderheid van haar leden : 1° hetzij overeenkomstig artikel 92ter, nr. 4, een motie van vertrouwen in de regering heeft verworpen en niet binnen een termijn van drie dagen, te rekenen van de dag van de verwerping van de motie, een opvolger voor de eerste minister voor benoeming aan de Koning heeft voorgedragen; 2° hetzij overeenkomstig artikel 92sexies, nr. 2, een motie van wantrouwen tegen de regering heeft aangenomen en niet tegelijk een opvolger voor de eerste minister voor benoeming aan de Koning heeft voorgedragen. 4. De Kamer kan door de Koning worden ontbonden bij ontslag van de regering, mits zij bij volstrekte meerderheid van haar leden een motie van ontbinding aanneemt. Dergelijke motie kan alleen door de (1)

Zie artikel 65 van de Grondwet en artikel 239 van het Kieswetboek

127


128

eerste minister worden ingediend. De Kamer spreekt zich erover uit, uiterlijk tijdens de week na de indiening.

TITEL V PROCEDURES EN BEPALINGEN VAN BIJZONDERE AARD HOOFDSTUK I MACHTIGING TOT VERVOLGING (1) Art. 93 1. Met het onderzoek van de verzoeken tot machtiging tot vervolging van een Kamerlid of tot schorsing van een reeds ingestelde vervolging, wordt een commissie belast die zeven leden telt, aangewezen overeenkomstig de artikelen 11, 12 en 25ter. De voorzitter en de ondervoorzitter worden aangewezen overeenkomstig artikel 14, nr. 2. 2. De commissie hoort eventueel het betrokken lid. Deze moet worden gehoord als hij erom verzoekt. Hij mag zich laten bijstaan door een van zijn collega’s of door een raadsman. 3. In de beraadslaging in plenaire vergadering over één van de in nr. 1 bedoelde verzoeken, mag het woord alleen worden gevoerd door de rapporteur van de commissie, door het betrokken lid of een lid dat hem vertegenwoordigt, alsmede door één spreker voor en één spreker tegen.

(1)

Zie artikel 59 van de Grondwet (bijlagen)


HOOFDSTUK I BIS VERMOGENSVERKLARING EN LIJST VAN MANDATEN(1)

Art. 93bis Eenmaal per jaar, bij het begin van de zitting of wanneer hij zijn mandaat opneemt tijdens de zitting, dient iedere volksvertegenwoordiger bij het Rekenhof een lijst in van de door hem uitgeoefende mandaten in de openbare of de privé-sector, met de vermelding of hij daarvoor al dan niet wordt bezoldigd.

Art. 93ter Iedere volksvertegenwoordiger dient bij het begin en het einde van zijn mandaat onder gesloten enveloppe een vermogensverklaring in bij het Rekenhof.

(1)

Deze aangelegenheid wordt geregeld bij de wet. (Bijzondere wet van 2 mei 1995 betreffende de verplichting om een lijst van mandaten, ambten en beroepen, alsmede een vermogensaangifte in te dienen en wet van 2 mei 1995 betreffende de verplichting om een lijst van mandaten, ambten en beroepen, alsmede een vermogensaangifte in te dienen). De toepassing van voornoemde wetten vereist de aanneming van een aanvullende wet.

129


130

HOOFDSTUK II NATURALISATIES (1) Art. 94 1. Na iedere vernieuwing van de Kamer stelt deze uit haar midden een commissie samen van negen leden die benoemd worden overeenkomstig de artikelen 11, 12 en 25ter. 2. De commissie benoemt haar Bureau overeenkomstig het bepaalde in artikel 13, nr. 3, tweede lid(2). 3. Zij is belast met het onderzoek van de naturalisatieaanvragen. De commissie wijst voor elke aanvraag een rapporteur aan. De commissie kan tot verdaging beslissen of een bijkomend onderzoek vragen. Ze stelt de Kamer voor de naturalisatie te verlenen of de aanvraag te verwerpen. 4. Het voorstel van akte van naturalisaties dat bij het verslag is gevoegd, vermeldt de namen in alfabetische volgorde, de voornamen, het beroep en de woonplaats van de aanvragers, opgesteld per afzonderlijke lijst volgens de aard van de afwijkingen. (1)

(2)

— Grondwet : Art. 9. — Naturalisatie wordt verleend door de federale wetgevende macht. Art. 74. — In afwijking van artikel 36 wordt de federale wetgevende macht gezamenlijk uitgeoefend door de Koning en de Kamer van volksvertegenwoordigers voor : 1‘ het verlenen van naturalisaties (…) Artikel 13, nr. 3, tweede lid, is opgeheven. Het luidde als volgt : « De overige vaste commissies benoemen uit hun midden een voorzitter voor de duur van de zitting, overeenkomstig het advies van de voorzitter van de Kamer, die deze mandaten zal verdelen onder de politieke fracties, rekening houdend met een betrekkelijke evenredigheid. In voorkomend geval wint hij het advies van de conferentie van voorzitters in. Iedere commissie wijst bovendien een ondervoorzitter en een secretaris aan ».


5. Er moeten ten minste vijf volle dagen verlopen tussen de dag waarop het verslag en het voorstel van akte van naturalisaties aan de leden van de Kamer zijn rondgedeeld, en die waarop de plenaire vergadering zal stemmen. Intussen blijven de stukken op het secretariaat van de commissie, waar elk lid er ter plaatse inzage kan van nemen. 6. De plenaire vergadering stemt zowel over de in het verslag voorgestelde verwerpingen als over de voorstellen om naturalisatie te verlenen. 7. Over de voorstellen om naturalisatie te verlenen gebeurt de geheime stemming per lijst. Bij de naamafroeping deponeert elk lid het voorstel van akte van naturalisaties in een stembus. Weigering van de naturalisatie van een bepaalde aanvrager gebeurt door schrapping van de hem betreffende vermelding. Het Bureau telt het aantal stemmende leden. Twee bij loting aangewezen secretarissen nemen de stemmen op. 8. Over het geheel van het voorstel van akte van naturalisaties wordt een naamstemming gehouden.

131


132

HOOFDSTUK III VERZOEKSCHRIFTEN (1) en (2) Art. 95 1. Verzoekschriften moeten schriftelijk worden gericht aan de voorzitter van de Kamer. 2. Zij mogen niet in persoon of door een delegatie van personen eigenhandig worden afgegeven. 3. Ieder verzoekschrift moet voorzien zijn van de handtekening van de petitionaris, en moet duidelijk leesbaar diens naam, voornamen en verblijfplaats opgeven. 4. Alleen de gestelde overheden hebben het recht verzoekschriften in gemeenschappelijke naam in te dienen. 5. Een bondige samenvatting van de verzoekschriften, die bij de Kamer zijn ingediend sedert haar jongste vergadering, wordt als bijlage bij de Handelingen van de Kamer gevoegd. 6. De secretarissen verzenden de verzoekschriften, hetzij naar de commissie voor de Verzoekschriften, hetzij naar de commissie die een wetsontwerp of een voorstel te

(1)

(2)

Grondwet : Art. 28. — Ieder heeft het recht verzoekschriften, door één of meer personen ondertekend, bij de openbare overheden in te dienen. Alleen de gestelde overheden hebben het recht verzoekschriften in gemeenschappelijke naam in te dienen. Art. 57. — Het is verboden in persoon aan de Kamers verzoekschriften aan te bieden. Elke Kamer heeft het recht de bij haar ingediende verzoekschriften naar de ministers te verwijzen. De ministers zijn verplicht omtrent de inhoud uitleg te verstrekken, zo dikwijls als de Kamer het eist. Dit hoofdstuk moet worden herzien.


behandelen heeft waarop het verzoekschrift in kwestie betrekking heeft; ofwel beslissen zij dat ze bij de Kamer ter tafel worden gelegd. 7. De commissie voor de Verzoekschriften bestaat uit 11 leden, door de Kamer aangewezen overeenkomstig de artikelen 11 en 12. Er worden plaatsvervangers aangewezen zoals bepaald in artikel 25ter. 8. De commissie voor de Verzoekschriften benoemt, uit haar midden, een voorzitter en een eerste en tweede ondervoorzitter. Art. 96 1. Naar gelang van het geval, beslist de commissie voor de Verzoekschriften, ofwel de verzoekschriften te verwijzen naar de minister of naar een andere commissie van de Kamer, ofwel ze bij de Kamer ter tafel te leggen, ofwel ze eenvoudig te seponeren. 2. Maandelijks wordt een lijst met de samenvatting van de Verzoekschriften en met de desbetreffende beslissingen aan de leden van de Kamer rondgedeeld. 3. Binnen acht dagen na de ronddeling van de lijst mag ieder lid van de Kamer vragen, dat over een of ander verzoekschrift verslag zal worden uitgebracht. Deze vraag wordt doorgegeven aan de Conferentie van voorzitters, die oordeelt over de ontvankelijkheid ervan. 4. Wanneer de gestelde termijn is verstreken, of wanneer de Conferentie van voorzitters de vraag heeft afgewezen, zijn de beslissingen van de commissie voor de Verzoekschriften onherroepelijk.

133


134

HOOFDSTUK IIIBIS GEMENGDE PARLEMENTAIRE COMMISSIE VOOR DE CONTROLE OP DE VERKIEZINGSUITGAVEN EN DE BOEKHOUDING VAN DE POLITIEKE PARTIJEN Art. 96bis 1. Bij het begin van elke zittingsperiode wijst de Kamer, overeenkomstig het beginsel van de evenredige vertegenwoordiging (1), uit haar midden tien vaste leden aan voor de controlecommissie betreffende de verkiezingsuitgaven en de boekhouding van de politieke partijen bedoeld in artikel 1 van de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen. Het beginsel van de evenredige vertegenwoordiging wordt toegepast op het totale aantal leden van de controlecommissie en niet op de kamerdelegatie en de senaatsdelegatie afzonderlijk. De Kamer benoemt, onder dezelfde voorwaarden, eenzelfde aantal plaatsvervangers. 2.

(1)

De commissie wordt geïnstalleerd nadat de Kamer en de Senaat hun respectieve vertegenwoordigers hebben aangewezen. De voorzitters van de Kamer en van de Senaat zijn van rechtswege lid van de commissie.

Statuten Controlecommissie - artikel 1: “De Controlecommissie is samengesteld uit : - de Voorzitters van de Kamer van volksvertegenwoordigers en van de Senaat; - twintig vaste en twintig plaatsvervangende parlementsleden die worden aangewezen op voordracht van de fracties van de Kamer van volksvertegenwoordigers en van de Senaat, volgens het beginsel van de evenredige vertegenwoordiging waarin het Kieswetboek voorziet, en met inachtneming van de pariteit tussen Kamerleden en Senatoren. De leden van de Controlecommissie worden benoemd zodra de Kamers zijn samengesteld.”


3.

De commissie beraadslaagt en beslist overeenkomstig de regels bepaald in de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen, in haar statuten en in haar huishoudelijk Reglement. (1)

HOOFDSTUK IIITER HERZIENING VAN HET REGLEMENT Art. 96ter 1. Bij het begin van elke zittingsperiode stelt de Kamer uit haar midden een commissie voor het Reglement samen van zeventien leden, aangewezen overeenkomstig hetgeen is bepaald in de artikelen 11, 12 en 25ter. 2. De commissie wordt voorgezeten door de voorzitter van de Kamer, zonder stemrecht, of door de ondervoorzitter van de Kamer die hij aanwijst. De commissie wijst bovendien een eerste en een tweede ondervoorzitter aan.

(1)

De statuten en het huishoudelijk reglement van de controlecommissie werden bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 8 oktober 1994. De tekst van de statuten en van het huishoudelijk reglement gaat als bijlage bij onderhavig Reglement.

135

136


3. De commissie behandelt de voorstellen tot wijziging van het onderhavig Reglement overeenkomstig de regels waarin dit Reglement voorziet m.b.t. de bespreking van voorstellen in de vaste commissies. 4. De Conferentie van voorzitters kan de commissie belasten met het coördineren van de tekst van onderhavig Reglement. De gecoördineerde tekst wordt ter goedkeuring aan de Kamer voorgelegd.

HOOFDSTUK IV INDIENING VAN VERSLAGEN BIJ DE KAMER Art. 97 Jaarlijks wordt vóór 31 oktober in de vorm van een parlementair stuk een lijst gepubliceerd van de verslagen die bij de Kamer moeten worden ingediend, met vermelding van de datum van de laatste indiening van het verslag en van de verwijzing.

HOOFDSTUK IVBIS STAND VAN DE DOOR DE KAMERS AANGENOMEN ONTWERPEN Art. 98 Jaarlijks wordt vóór 31 oktober in de vorm van een parlementair stuk de lijst gepubliceerd van de door de Kamer aangenomen wetsontwerpen. Deze lijst vermeldt, naargelang van het geval, voor elk ontwerp de stand van bespreking in de Senaat, de datum van bekrachtiging en afkondiging door de Koning en de dag van bekendmaking in het Belgisch Staatsblad.


HOOFDSTUK V AANWIJZING VAN DE AFGEVAARDIGDEN NAAR DE INTERNATIONALE INSTELLINGEN Art. 99 Wanneer de Kamer afgevaardigden naar de internationale vergaderingen moet aanwijzen, benoemt ze dezen overeenkomstig de artikelen 11 en 12.

HOOFDSTUK V BIS EUROPESE AANGELEGENHEDEN Art. 99bis Onverminderd het bepaalde in artikel 17, nr. 5, schrijft elke vaste commissie eenmaal per maand op haar agenda een gedachtewisseling in over de haar aanbelangende Europese aangelegenheden die op de agenda staan van de EG-Ministerraad of waarover deze Raad een beslissing heeft genomen, alsmede over de haar aanbelangende resoluties die door het Europees Parlement officieel aan de Kamer werden overgezonden.

HOOFDSTUK VI ADVIESCOMITE VOOR EUROPESE AANGELEGENHEDEN Art. 100 I. Adviescomité voor Europese aangelegenheden van de Kamer van volksvertegenwoordigers : 1. Bij het begin van elke zittingsperiode wordt een adviescomité voor Europese aangelegenheden samengesteld, bestaande uit 10 volksvertegenwoordigers, de voorzitter inbegrepen, en 10 in België verkozen leden van het Europees Parlement.

137


138

De leden van de Kamer worden benoemd door hun assemblee. De andere leden worden aangewezen door de in België verkozen leden van het Europees Parlement, volgens de evenredige vertegenwoordiging (1). 2. Het voorzitterschap van het comité wordt waargenomen door de voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers of een door hem aangewezen ondervoorzitter van de Kamer. 3. Het comité heeft tot taak alle aspecten van de Europese integratie te onderzoeken. 4. De werkzaamheden van het comité kunnen besloten worden met adviezen(2), voorstellen van resolutie, aanbevelingen of andere slotteksten die, naar gelang van het geval, rechtstreeks aan de plenaire vergadering worden voorgelegd, dan wel aan de commissie die erom heeft verzocht. 5. Het comité kan geldig vergaderen, ongeacht het aantal aanwezige leden. Voor de stemmingen wordt de meerderheid berekend op het totaal van de leden.

(1)

(2)

« De Kamer kan beslissen aan die adviezen een debat te wijden. De leden van het Europese Parlement mogen geenszins aan de debatten in plenaire vergadering van de Kamer deelnemen. » (Stuk Kamer nr 1149/1, van 27 februari 1985, blz. 23). « De regel van de evenredige vertegenwoordiging van de politieke fracties is van toepassing bij de aanwijzing van de leden van beide vergaderingen. Wat voor de leden van het Europese Parlement onder politieke fractie moet worden verstaan, wordt in dit artikel niet omschreven. Naar het begrip politieke of technische fractie dat in het reglement van het Europese Parlement is omschreven, kan niet worden teruggegrepen. De fracties worden gevormd door de in België verkozen leden van het Europese Parlement op een wijze die sui generis door die leden alleen wordt bepaald. » (Stuk Kamer nr 1149/1, van 27 februari 1985, blz. 22).


Binnen de perken van de door onderhavig artikel toegekende bevoegdheden, kan het comité zijn werkzaamheden organiseren en beraadslagen overeenkomstig de bepalingen die op de vaste commissies van toepassing zijn. II. Federaal Adviescomité voor Europese aangelegenheden : 1. Bij het begin van elke zittingsperiode kan, in overleg met de Senaat, een federaal adviescomité voor Europese aangelegenheden worden ingesteld, bestaande uit het comité van de Kamer en tien senatoren. 2. De voorzitter van het comité van de Kamer en een lid van de Senaat nemen, op alternerende wijze, voor de gehele zittingsperiode, het voorzitterschap waar van het federaal comité. De eerste ondervoorzitter is een lid van de andere kamer, de tweede ondervoorzitter is een lid van het Europees Parlement. 3. Het federaal comité organiseert zijn werkzaamheden en beraadslaagt overeenkomstig de bepalingen van artikel 100, I.

HOOFDSTUK VIBIS ADVIESCOMITE VOOR DE MAATSCHAPPELIJKE EMANCIPATIE Art. 100bis 1. Na iedere vernieuwing van de Kamer kan deze uit haar leden een adviescomité voor de Maatschappelijke emancipatie benoemen bestaande uit zoveel leden als vereist is opdat elke in de vaste commis-

139

140


sies vertegenwoordigde fractie vertegenwoordigd zou zijn in het comité door minstens één lid. De leden van het comité worden aangewezen overeenkomstig het bepaalde in de artikelen 11 en 12, doch met dien verstande dat elke van de in vorig lid bedoelde fracties die vrouwelijke leden telt, in dit comité door minstens één vrouwelijk lid vertegenwoordigd moet zijn. Het Bureau van het comité wordt samengesteld bij de aanvang van elke zitting. Het is samengesteld uit een vrouwelijke voorzitter en een eerste en tweede ondervoorzitter die uit de leden van het comité worden gekozen. 2. Elke fractie die niet vertegenwoordigd is in het comité, wijst onder haar leden een vrouwelijk lid aan dat zal deelnemen aan de werkzaamheden van het comité, zonder stemgerechtigd te zijn. Hiervan wordt kennis gegeven aan de voorzitter van het comité. 3. Het adviescomité heeft tot taak op eigen initiatief, op verzoek van de Kamer of van één der commissies, adviezen te verstrekken over de maatschappelijke emancipatie binnen de termijn vastgesteld door de instantie waaraan de vraag waarop het advies betrekking heeft is voorgelegd. 4. Het adviescomité beraadslaagt overeenkomstig de bepalingen die op de vaste commissies van toepassing zijn.


HOOFDSTUK VII DISCRIMINATIE OM IDEOLOGISCHE OF FILOSOFISCHE REDENEN IN EEN GEMEENSCHAPSRAAD(1) Art. 101 1. De Wetgevende Kamers spreken zich uit over de gegrondheid van de met redenen omklede motie, die ondertekend is door ten minste één vierde van de leden van een gemeenschapsraad en aldaar ingediend is na de neerlegging van het verslag en vóór de eindstemming in plenaire vergadering, en waarin verklaard wordt dat de aangewezen bepalingen van een ontwerp of voorstel van decreet dat bij die Raad aanhangig is, een discriminatie om ideologische of filosofische redenen inhouden. In de Raad van de Duitstalige Gemeenschap moet de motie door ten minste drie leden ondertekend zijn. 2. De voorzitters van de Wetgevende Kamers en van de Vlaamse en Franse Gemeenschapsraden, zitting houdende als college, beslissen over de ontvankelijkheid van de motie, rekening houdend met de in nr. 1 bepaalde voorwaarden. Bij staking van stemmen is de motie ontvankelijk. Wordt de motie door de Raad van de Duitstalige Gemeenschap overgezonden, dan wordt het college aangevuld met de voorzitter van die Raad en staat het beurtelings onder het voorzitterschap van de voorzitter van de Senaat en van de voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers. (1)

Wet van 3 juli 1971 tot indeling van de leden van de Wetgevende Kamers in taalgroepen en houdende diverse bepalingen betreffende de cultuurraden voor de Nederlandse cultuurgemeenschap en voor de Franse cultuurgemeenschap. (zie bijlage)

141

142


3. Is de motie ontvankelijk verklaard, dan wordt ze verwezen naar de in artikel 102 bedoelde commissie, die ermee belast is verslag uit te brengen. De voorzitter bepaalt binnen welke termijn het verslag moet worden neergelegd. 4. De Kamer spreekt zich uit binnen een termijn van zestig dagen, te rekenen van de dag waarop de motie haar door het in nr. 2 bedoelde college is overgezonden. 5. Eén spreker per politieke fractie mag het woord voeren binnen de in artikel 37, nr. 1, 7°, vastgestelde spreektijd. 6. De beslissing van de Kamer wordt overgezonden aan de Senaat. Zij wordt ook overgezonden aan de betrokken Raad, waar het onderzoek van de door de ontvankelijk verklaarde motie aangewezen bepalingen geschorst wordt totdat elke Wetgevende Kamer de motie ongegrond heeft verklaard. HOOFDSTUK VIIBIS VRIJWARING VAN DE HOOFDSTEDELIJKE ROL EN DE INTERNATIONALE FUNCTIE VAN BRUSSEL Art. 101bis 1. Indien - ter vrijwaring van de internationale rol en de hoofdstedelijke functie van Brussel - de uitvoering van een ordonnantie van de Raad of van een besluit van de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bij een in Ministerraad overlegd koninklijk besluit is geschorst en indien die schorsing werd verlengd voor een periode van zestig dagen, kan de Kamer die ordonnantie of dat besluit binnen deze verlengde termijn vernietigen door middel van een resolutie aangenomen bij meerderheid in beide taal-


groepen. Deze resolutie wordt opgesteld in het Nederlands en in het Frans en bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad. (1) 2. Indien het overleg, in de bij artikel 43 van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen bedoelde samenwerkingscommissie, niet tot een akkoord leidt over de door de federale Ministerraad voorgelegde maatregelen ter bevordering van de internationale rol of de hoofdstedelijke functie van Brussel, kan de Kamer, op verzoek van de federale Ministerraad, die maatregelen goedkeuren door middel van een resolutie aangenomen bij meerderheid in beide taalgroepen. In dat geval worden voornoemde maatregelen volledig gefinancierd door de staatsbegroting. (2) 3. Zodra de Kamer door de regering op de hoogte is gebracht van de verlenging van de schorsing bedoeld in nr. 1 of zodra de regering de Kamer heeft verzocht om de in nr. 2 bedoelde maatregelen goed te keuren, wordt de zaak verzonden naar de vaste commissie voor de Herziening van de Grondwet en de Hervorming der Instellingen. Art. 64, nrs. 2 tot 7, is niet van toepassing op de voorstellen van resolutie die uit de behandeling in deze commissie voortvloeien. Indien voornoemde vaste commissie het raadzaam oordeelt, pleegt zij overleg met de commissie voor de Financiën en de Begroting over het voorstel van resolutie bedoeld in nr. 2. De auteurs van de voorstellen van resolutie en één spreker per politieke fractie mogen in plenaire vergadering het woord voeren binnen de in artikel 37, nr. 1, 7°, vastgestelde spreektijd

(1)

(2)

Bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen, art. 45. Bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen, art. 46.

143


144

HOOFDSTUK VIII REGELING VAN CONFLICTEN Art. 102 De vaste commissie voor de Herziening van de Grondwet en de Hervorming der Instellingen is ermee belast aan de Kamer verslag uit te brengen : a) over de gegrondheid van de in artikel 101 bedoelde moties; b) over de in artikel 61, nr 1, bedoelde aangelegenheden; c) over de voorstellen van resolutie bedoeld in artikel 101bis. HOOFDSTUK VIIIBIS INDIENING VAN BEROEPEN EN MEMORIES BIJ HET ARBITRAGEHOF Art. 102bis 1. Op verzoek van twee derde van de leden (1), stelt de voorzitter van de Kamer, binnen een termijn van zes (1)

Hoewel art. 2 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 de voorzitter een verplichting oplegt wanneer een gekwalificeerde meerderheid vraagt dat een dergelijk beroep wordt ingesteld, heeft de staatssecretaris voor Institutionele Hervormingen tijdens de parlementaire voorbereiding (Stuk Kamer, nr. 633/41988-1989, blz. 23) te kennen gegeven dat de voorzitters bevoegd blijven om te oordelen over de raadzaamheid van het instellen van dergelijke beroep en over het tijdstip waarop het wordt ingesteld. Daartoe verwees hij naar de interpretatie die eenparig was gegeven door de Senaatscommissie en die tijdens de parlementaire voorbereiding van de wet van 28 juni 1983 bevestigd werd door de minister van Institutionele hervormingen. Die had verklaard dat de voorzitter in de meeste gevallen het advies van twee derden van de leden opvolgt, maar dat het in uitzonderlijke gevallen niet denkbeeldig is dat hij oordeelt zich niet tot het Arbitragehof te moeten richten (Stuk Kamer, nr. 647/4-1982-1983, blz. 19).


maanden na de bekendmaking van de wet, het decreet of de in artikel 134 van de Grondwet bedoelde regel en onder de andere bij de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof bepaalde voorwaarden, een beroep tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van die wet, dat decreet of die in artikel 134 van de Grondwet bedoelde regel bij het Arbitragehof in, wegens schending van : 1°de regels die door of krachtens de Grondwet zijn vastgesteld voor het bepalen van de onderscheiden bevoegdheid van de Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten ; 2° de artikelen 10, 11 en 24 van de Grondwet ; of 3° de artikelen van de Grondwet, die een bijzondere wet bepaalt. Indien twee derde van de leden daarom verzoeken, vordert hij daarenboven de gehele of gedeeltelijke schorsing van voornoemde wet, decreet of in artikel 134 van de Grondwet bedoelde regel. De beroepen strekkende tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van een wet, een decreet of een in artikel 134 van de Grondwet bedoelde regel waardoor een verdrag instemming verkrijgt, zijn slechts ontvankelijk indien zij worden ingesteld binnen een termijn van zestig dagen na de bekendmaking van de wet, het decreet of de in artikel 134 van de Grondwet bedoelde regel. 2. Stelt een lid voor dat de voorzitter wordt verzocht een dergelijk beroep in te stellen, dan wordt dat voorstel in plenaire vergadering, op het door de voorzitter bepaalde tijdstip, in behandeling genomen indien 30 leden het steunen. Het voorstel van resolutie waarbij dit verzoek wordt ingeleid moet vooraf schriftelijk worden medegedeeld aan de voorzitter. Artikel 64, nrs. 2 tot 7, is niet van toepassing op een dergelijk voorstel.

145

146


De auteur van het voorstel van resolutie dat in behandeling wordt genomen en één spreker per politieke fractie mogen het woord voeren binnen de in artikel 37, nr. 1, 7°, vastgestelde spreektijd. 3. Wanneer de voorzitter, overeenkomstig het bepaalde sub nr. 1, een beroep tot vernietiging bij het Arbitragehof heeft aanhangig gemaakt door middel van een verzoekschrift, doet hij daarvan mededeling tijdens de eerstvolgende plenaire vergadering. Art. 102ter 1. Wanneer bij het Arbitragehof een beroep tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van een wet, een decreet of een in artikel 134 van de Grondwet bedoelde regel is ingesteld door een voorzitter van één der andere wetgevende vergaderingen, door de Ministerraad, door de regering van een gemeenschap of van een gewest, of door iedere natuurlijke of rechtspersoon die doet blijken van een belang of wanneer er een prejudiciële vraag is aanhangig gemaakt door een rechtscollege, kan de voorzitter van de Kamer, na ontvangst van de kennisgeving door de griffier van het Arbitragehof van het beroep of van de verwijzingsbeslissing, binnen de termijn en onder de andere voorwaarden voorgeschreven overeenkomstig en bepaald bij de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof (en eventueel na inwinning van het advies van de Conferentie van voorzitters), een memorie indienen bij het Arbitragehof. 2. Na ontvangst van een afschrift van de bij het Arbitragehof ingediende memories van de andere sub 1 bedoelde partijen, kan de voorzitter van de Kamer binnen de termijn en onder de andere voorwaarden bepaald bij de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof (en eventueel na inwinning van het advies van de Conferentie van voorzitters),


aan het Arbitragehof eveneens een memorie van antwoord doen toekomen. 3. De tekst van de memories en de memories van antwoord die door de voorzitter bij het Arbitragehof werden ingediend, wordt onmiddellijk medegedeeld aan de Conferentie van voorzitters. HOOFDSTUK IX HERZIENING VAN DE GRONDWET (1) Art. 103 1. Wanneer de wetgevende macht verklaard heeft dat er reden bestaat tot herziening van sommige bepalingen van de Grondwet, worden die verklaringen, bij de aanvang van de nieuwe zitting, door de Kamer ter behandeling verzonden naar de vaste commissie voor de Herziening van de Grondwet en de Hervorming der Instellingen. 2. Alle voorstellen en ontwerpen van verklaring tot herziening van de Grondwet worden naar de commissie verwezen.

(1)

Grondwet : Art. 195. — De federale wetgevende macht heeft het recht te verklaren dat er redenen zijn tot herziening van zodanige grondwettelijke bepaling als zij aanwijst. Na de verklaring zijn beide Kamers van rechtswege ontbonden. Twee nieuwe Kamers worden overeenkomstig artikel 46 bijeengeroepen. Deze Kamers beslissen, in overeenstemming met de Koning, over de punten die aan herziening zijn onderworpen. In dit geval mogen de Kamers niet beraadslagen wanneer niet ten minste twee derden van de leden waaruit elke Kamer bestaat, aanwezig zijn; en een verandering is alleen dan aangenomen, indien zij ten minste twee derden van de stemmen heeft verkregen.

147


148

3. Alle voorstellen tot het wijzigen of anders opstellen van de te herziene artikelen worden aan de commissie voorgelegd zonder toelating tot drukken noch inoverwegingneming (1). 4. Zelfs wanneer de zitting gesloten is, staat het de commissie vrij vergaderingen te houden en rechtstreeks voorstellen tot herziening van de Grondwet in studie te nemen, ongeacht of deze uitgaan van de regering of van het parlementair initiatief. 5. De tekst der voorstellen en ontwerpen tot herziening van de Grondwet, ongeacht of ze uitgaan van de regering, van het parlementair initiatief, van de commissie of van één van haar leden, zo deze het verlangt, wordt gedrukt en aan de leden van de Kamer rondgedeeld. Hetzelfde geschiedt met de memorie van toelichting die tot staving van de voorstellen en ontwerpen mocht worden ingediend. 6. De commissie kan bevelen dat de notulen van haar vergaderingen worden gedrukt en aan de leden van de Kamer rondgedeeld. 7. Artikel 19, nr. 3, kan niet worden toegepast in deze commissie.

(1)

Deze bepaling geldt niet voor de voorstellen of ontwerpen van verklaring tot herziening van de Grondwet, noch voor de andere wetsontwerpen of -voorstellen die naar de vaste commissie voor de Herziening van de Grondwet en de Hervorming der Instellingen zouden worden verzonden.


HOOFDSTUK X DE GRIFFIER Art. 104 De Kamer benoemt een griffier met de rang van secretaris-generaal; hij kan te allen tijde worden afgezet. De stemming voor deze benoeming heeft plaats overeenkomstig de regelen die gelden voor de benoeming van het Bureau. Art. 105 1. De griffier neemt akte van de beraadslagingen van de Kamer en houdt notulen van haar vergaderingen. 2. Hij neemt plaats aan het Bureau en assisteert de voorzitter tijdens de openbare vergaderingen van de Kamer, de vergaderingen met gesloten deuren, de vergaderingen van het Bureau en van de Conferentie van voorzitters, en in alle omstandigheden. 3. Hij is belast met de tenuitvoerlegging van de beslissingen van de Kamer met betrekking tot de bijeenroeping van de vergadering en van haar commissies, het drukken en ronddelen van de wetsontwerpen, voorstellen, verslagen, amendementen en alle andere documenten waarvan de ronddeling door het Reglement is voorgeschreven, het doorzenden van de aangenomen wetsontwerpen, de correspondentie enz. 4. Hij bewaart het archief van de Kamer. 5. Onder zijn toezicht worden de repertoria en de dossiers bijgehouden betreffende de bij de Kamer aanhangig zijnde kwesties en de precedenten.

149

150


6. Hij houdt notulen van de vergaderingen met gesloten deuren, van de vergaderingen van het Bureau en van de Conferentie van voorzitters. 7. Uit naam van het Bureau heeft hij de hoge leiding van al de diensten van de Kamer en van hun personeel. 8. De griffier wordt bijgestaan en, bij ziekte of verhindering, vervangen door een adjunct-griffier, die door het Bureau wordt benoemd. HOOFDSTUK XI HET COLLEGE VAN QUÆSTOREN Art. 106 1. Ten hoogste zes volksvertegenwoordigers nemen het ambt van quaestor waar. 2. Zij worden benoemd, door stemming op één lijst, op dezelfde wijze als het Bureau, voor een termijn van twee jaar. Art. 106bis 1. Het College van quaestoren is belast met het nemen van alle maatregelen betreffende de gebouwen, het materieel, het ceremonieel en de uitgaven van de Kamer. In voorkomend geval neemt het die maatregelen conform de richtlijnen van het Bureau. 2. Het College stelt de ontwerpbegroting van de Kamer op. Zonder zijn toestemming kunnen geen uitgaven worden gedaan. Het kan die bevoegdheid overdragen in de omstandigheden en voor de uitgavencategorieën die het vaststelt. Het moet rekenschap afleggen aan de commissie voor de Comptabiliteit, die alle rekeningen verifieert en vereffent.


3. Het College doet aan het Bureau voorstellen met betrekking tot de benoeming en het ontslag van het personeel van de Kamer. Het kan door het Bureau uitdrukkelijk gemachtigd worden om bepaalde benoemingen te doen. 4. Het College kan er door het Bureau worden mee belast hem gemotiveerde voorstellen van besluit voor te leggen. 5. In het raam van zijn in nr. 1 omschreven bevoegdheden is het College bevoegd voor de gewone verrichtingen van dagelijks bestuur. Het pleegt overleg met de quaestoren van de Senaat over de maatregelen betreffende het onderhoud van het parlementsgebouw en zijn aanhorigheden, alsmede over alle maatregelen die beide Kamers samen aanbelangen. Daartoe kunnen gemeenschappelijke organen worden opgericht, die evenwel steeds rapporteren aan het College. Het kan, onder de voorwaarden die het bepaalt, de uitoefening van bepaalde bevoegdheden aan zijn leden opdragen. 6. Het College beraadslaagt volgens de regelen inzake quorum en stemmingen die gelden voor het Bureau.

HOOFDSTUK XII COMMISSIE VOOR DE COMPTABILITEIT Art. 107 1. Een commissie van elf leden, de voorzitter inbegrepen, is belast met de controle op de boekhouding van de geldmiddelen van de Kamer.

151

152


Zij wordt na elke vernieuwing van de Kamer benoemd, op dezelfde wijze en onder dezelfde voorwaarden als de vaste commissies. De quaestoren kunnen geen lid van de commissie zijn. Na het verstrijken van hun mandaat kunnen zij eerst in het jaar na datgene waarin de rekeningen betreffende hun bestuur geverifieerd en vereffend zijn, als commissielid benoemd worden. De voorzitter van de Kamer of een van de ondervoorzitters die hij daartoe afvaardigt, zit de commissie voor. 2. De commissie verifieert en vereffent alle rekeningen, zelfs de vroeger niet vereffende rekeningen; zij gaat na of het aan de Kamer toebehorend meubilair met de inventaris overeenstemt. De commissie stelt, op voorstel van de quaestoren, de begroting van de Kamer vast en legt ze haar ter goedkeuring voor. 3. De commissie kan de aanwezigheid vorderen van de quaestoren die verplicht zijn alle toelichtingen te geven en alle stukken voor te leggen welke de commissie noodzakelijk acht voor de uitvoering van haar opdracht.

HOOFDSTUK XIII DE BIBLIOTHEEK Art. 108 1. Ieder jaar wordt op de begroting van de Kamer een krediet uitgetrokken voor de bibliotheek. Met dat krediet kopen de quaestoren, naargelang de Kamer er behoefte aan heeft, de boeken en documenten, die haar het nuttigst kunnen zijn voor haar werkzaamheden.


2. Alleen tegen ontvangstbewijs mag een boek uit de bibliotheek medegenomen worden. Elk lid mag een boek slechts gedurende tweemaal vierentwintig uren in zijn bezit houden. 3. Een catalogus van de werken die in de bibliotheek voorhanden zijn, wordt ter beschikking van de Kamer gesteld.

HOOFDSTUK XIV DE AMBTENAREN, BEDIENDEN EN BEAMBTEN VAN DE KAMER Art. 109 (Opgeheven)

HOOFDSTUK XV ORDE IN DE KAMER EN OP DE TRIBUNES Art. 110 Het toezicht op de orde in de Kamer berust bij de Kamer. Het wordt uit haar naam uitgeoefend door de voorzitter, die de nodige bevelen geeft aan de wacht met dienst. Art. 111 Geen buitenstaander mag, onder welk voorwendsel ook, de zaal betreden waar de leden van de Kamer vergaderd zijn. Art. 112 Zolang de vergadering duurt, moeten de personen, die plaats hebben genomen op de tribunes, gezeten blijven, met ongedekt hoofd en in stilte.

153

154


Het is verboden enig teken van goed- of afkeuring te geven. Wie de orde verstoort, wordt terstond uit de tribunes verwijderd. Hij wordt, zo nodig, onmiddellijk vóór de bevoegde overheid geleid. Dit artikel wordt gedrukt en aan alle deuren van de tribunes aangeplakt.


BIJLAGEN

155

156


VOLKSVERTEGENWOORDIGERS — BIJLAGEN

B – 157

EED Decreet van 20 juli 1831 betreffende de eed (1)

Art. 1 De leden van de Kamer der volksvertegenwoordigers en van de Senaat zijn verplicht, alvorens hun ambt te aanvaarden, in de verenigde kamer de volgende eed af te leggen : «Je jure d’observer la Constitution» (2) Art. 2 Al de ambtenaren van het gerecht en van het bestuur, de officieren van de burgerwacht en van het leger en, in ‘t algemeen, al de ingezetenen belast met enig openbaar ambt of enige openbare dienst zijn verplicht, alvorens hun betrekking te aanvaarden, de eed af te leggen in de volgende bewoordingen : «Je jure fidelité au Roi, obéissance à la Constitution et aux lois du Peuple belge.» (3) Art. 3 De eed, bij artikel 2 voorzien, wordt afgelegd voor de overheid, door de bestaande wetten daartoe aangewezen, en op de tot nu toe in acht genomen wijzen. Artt. 4 en 5 (…)

(1)

Bull. Off. nr. LXXVI «Ik zweer de Grondwet na te leven.» (3) «Ik zweer getrouwheid aan de Koning, gehoorzaamheid aan de Grondwet en aan de wetten van het Belgisch volk.» (2)

B – 158

R E G L E M E N T VAN DE KAMER VAN

Wet van 30 juli 1894 betreffende de eedaflegging in een der in het land gebruikte talen (1) Art. 1 Elke eed wordt afgelegd, ter keuze van hem wie hij opgelegd is, in een der in het land gebruikte talen.

Art. 2 Binnen twee maanden na de bekendmaking dezer wet, zal een koninklijk besluit de Vlaamse tekst van de verschillende in gebruik zijnde eedformulieren vaststellen. De koninklijke besluiten van 18 september en van 17 juli 1926 stellen de Nederlandse en de Duitse tekst van de eedformulieren vast. Nr. 21 luidt, wat betreft de leden van de Kamer en van de Senaat, als volgt : «Ik zweer de Grondwet na te leven»; b) «Ich schwöre die Staatsverfassung zu beobachten». De eedformule die vervat is in artikel 2 van het decreet van 1831 werd door de wet van 23 september 1985 als volgt vastgesteld : «Ik zweer getrouwheid aan de Koning, gehoorzaamheid aan de Grondwet en aan de wetten van het Belgisch volk» en «Ich schwöre Treue dem König, Gehorsam der Verfassung und den Gesetzen des belgischen Volkes».

(1)

Gedeeltelijk opgeheven bij het decreet van 3 mei 1972 tot regeling van het gebruik van de Nederlandse taal bij de eedaflegging ( Belgisch Staatsblad van 27 mei 1972).


B – 159

TAALGROEPEN Wet van 3 juli 1971 tot indeling van de leden van de Wetgevende Kamers in taalgroepen en houdende diverse bepalingen betreffende de cultuurraden voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap en voor de Franse Cultuurgemeenschap (Uittreksel) (1)

HOOFDSTUK I Indeling van de leden van de Wetgevende Kamers in taalgroepen Art. 1 § 1. Voor de bij de Grondwet bepaalde gevallen worden de leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers in een Nederlandse en in een Franse taalgroep ingedeeld overeenkomstig het hierna bepaalde : 1° de volkvertegenwoordigers gekozen door de kiescolleges die tot het Nederlands taalgebied behoren maken deel uit van de Nederlandse taalgroep van de Kamer van volksvertegenwoordigers; de volksvertegenwoordigers gekozen door de kiescolleges die tot het Frans taalgebied behoren en de volksvertegenwoordigers gekozen door het kiescollege van het arrondissement Verviers maken deel uit van de Franse taalgroep van de Kamer van volksvertegenwoordigers; 2° de volksvertegenwoordigers gekozen door het kiescollege van het arrondissement Brussel maken deel uit van de Nederlandse of van de Franse taalgroep van de Kamer van volksvertegenwoordigers naargelang zij de eed in het Nederlands, dan wel in het Frans afleggen. Wordt de eed in verscheidene talen afgelegd, dan is de taal waarin hij eerst is afgelegd beslissend. § 2. (…) Art. 2 De taalgroepen van de Kamer van volksvertegenwoordigers en van de Senaat kunnen elk hun reglement van orde vaststellen. (1)

Belgisch Staatsblad van 6 juli 1971.

B – 160


SMAAD EN GEWELD TEGEN LEDEN VAN DE WETGEVENDE KAMERS (Strafwetboek, artt. 275 tot 282) Smaad en geweld tegen Ministers, leden van de Wetgevende Kamers, dragers van het openbaar gezag of van de openbare macht Art. 275 Met gevangenisstraf van vijftien dagen tot zes maanden en met geldboete van vijftig frank tot driehonderd frank wordt gestraft hij die een lid van de Wetgevende Kamers in de uitoefening of ter gelegenheid van de uitoefening van zijn mandaat, een minister, een lid van het Arbitragehof of een magistraat van de administratieve orde of een officier van de openbare macht in actieve dienst, in de uitoefening of ter gelegenheid van de uitoefening van hun bediening, smaadt door daden, woorden, gebaren of bedreigingen. Indien de smaad gepleegd wordt in de vergadering van een der Kamers of op de terechtzitting van een hof en een rechtbank, is de gevangenisstraf twee maanden tot twee jaar en de geldboete tweehonderd tot duizend frank. Smaad tegen een lid van de Kamers gepleegd kan, behalve bij ontdekking op heterdaad, niet worden vervolgd dan op klacht van de gesmade persoon of op aangifte van de Kamer waarvan hij deel uitmaakt. Art. 276 Smaad door woorden, daden, gebaren of bedreigingen gepleegd tegen een ministerieel ambtenaar, een agent die drager is van het openbaar gezag of van de openbare macht of tegen enig ander persoon met een openbare hoedanigheid bekleed, in de uitoefening of ter gelegenheid van de uitoefening van hun bediening, wordt gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot een maand en met geldboete van zesentwintig frank tot tweehonderd frank.


B – 161

Art. 277 Smaad tegen gestelde lichamen gepleegd, wordt op dezelfde wijze gestraft als smaad tegen de leden van die lichamen, naar de onderscheidingen in de twee vorige artikelen gemaakt. Art. 278 Met gevangenisstraf van twee maanden tot twee jaar en met geldboete van vijftig frank tot vijfhonderd frank wordt gestraft hij die slagen toebrengt aan een lid van de Wetgevende Kamers in de uitoefening of ter gelegenheid van de uitoefening van zijn mandaat, aan een minister, een lid van het Arbitragehof, een magistraat of een officier van de openbare macht in actieve dienst, in de uitoefening of ter gelegenheid van de uitoefening van hun bediening. Indien de slagen worden toegebracht in de vergadering van een der Kamers of op de terechtzitting van een hof of een rechtbank, wordt de schuldige gestraft met gevangenisstraf van drie maanden tot drie jaar en met geldboete van tweehonderd frank tot duizend frank. Art. 279 Indien de toegebrachte slagen bloedstorting, verwonding of ziekte veroorzaken, wordt de schuldige veroordeeld tot gevangenisstraf van zes maanden tot vijf jaar en tot geldboete van tweehonderd frank tot vijftienhonderd frank. Art. 280 Hij die slagen toebrengt aan een ministerieel ambtenaar, een agent die drager is van het openbaar gezag of van de openbare macht of aan enig ander persoon met een openbare hoedanigheid bekleed, in de uitoefening of ter gelegenheid van de uitoefening van hun bediening, wordt gestraft met gevangenisstraf van een maand tot een jaar en met geldboete van vijftig frank tot driehonderd frank.

B – 162


Art. 281 Indien de slagen bloedstorting, verwonding of ziekte veroorzaken, is de straf gevangenisstraf van drie maanden tot twee jaar en geldboete van honderd frank tot vijfhonderd frank. Art. 282 De in de artikelen 275, 278 en 279 bepaalde straffen zijn toepasselijk in het geval dat gezworenen uit hoofde van hun bediening of getuigen uit hoofde van hun verklaringen worden gesmaad of geslagen.


B – 163

AANSLAGEN OP DE VRIJE UITOEFENING VAN DE SOUVEREINE MACHTEN Wet van 2 maart 1954 tot voorkoming en beteugeling der aanslagen op de vrije uitoefening van de door de Grondwet ingestelde souvereine machten (1) Art. 1 Het is aan ieder, die niet tot het Parlement en zijn diensten behoort, verboden, zonder wettige reden de lokalen te betreden, die uitsluitend bestemd zijn voor de leden van de Wetgevende Kamers en voor de diensten van het Parlement of zich in enig lokaal van de Wetgevende Kamers te buiten te gaan aan om het even welke daad, gebaar, woord of handeling die de parlementaire werkzaamheden kan storen. Art. 2 De overtredingen van bovenstaande bepalingen worden gestraft, voor zover betreft de aanwezigheid zonder wettige reden, met gevangenisstraf van één tot zeven dagen en geldboete van één tot vijfentwintig frank, of met één van die straffen alleen en, voor zover betreft de overige feiten, met gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en met geldboete van 26 tot 200 frank, of met één van die straffen alleen. Zij worden niet vervolgd dan op aangifte van de voorzitter van een der Wetgevende Kamers. Art. 3 Samenscholingen in de open lucht en individuele demonstraties zijn verboden in het gedeelte van het grondgebied der hoofdstad dat de hierna vermelde openbare wegen omvat : Hertogelijke straat, Leuvense weg (van de Noordstraat tot de Koninklijke straat), Koninklijke straat (van het kruispunt van de IJzeren Kruisstraat, de Onderwijsstraat en de Treurenberg tot de Koninklijke plaats), Paleizenplaats, Troonplaats en Brederodestraat, alsmede binnen het gebied door die openbare wegen begrensd. Vallen niet onder dit verbod, de samenscholingen die worden veroorzaakt door de vereisten van het verkeer, de uitvoering van een openbare (1) Belgisch Staatsblad van 19 maart 1954.

B – 164


dienst, de militaire optochten en wapenschouwingen, de plechtigheden, feesten en vermakelijkheden ingericht door de openbare overheid, de begrafenisplechtigheden alsook de bijeenkomsten, waartoe een bijzondere machtiging werd verleend bij besluit van de burgemeester der stad Brussel. Art. 4 Hij die de bepalingen van artikel 3 overtreedt, wordt gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en met geldboete van 26 tot 200 frank, of met één van die straffen alleen. Met dezelfde straffen wordt gestraft, hij die tracht op onregelmatige wijze de in artikel 3 vermelde plaatsen te betreden, wanneer de toegang daartoe verboden is, of wie de besluiten, reglementen of verordenigen overtreedt, die in het bijzonder tot handhaving van de rust en de orde in bedoelde plaatsen werden genomen. Art. 5 Hoofdstuk VII en artikel 85 van Boek I van het Wetboek van Strafrecht zijn op de in deze wet bepaalde misdrijven toepasselijk.


B – 165

IMMUNITEITEN Grondwet, artikelen 58 en 59 Art. 58 Geen lid van een van beide Kamers kan worden vervolgd of aan enig onderzoek onderworpen naar aanleiding van een mening of een stem, in de uitoefening van zijn functie uitgebracht. Art. 59 Behalve bij ontdekking op heterdaad kan geen lid van een van beide Kamers, tijdens de zitting en in strafzaken, worden verwezen naar of rechtstreeks gedagvaard voor een hof of een rechtbank, of worden aangehouden dan met verlof van de Kamer waarvan het lid deel uitmaakt. Behalve bij ontdekking op heterdaad kunnen de dwangmaatregelen waarvoor het optreden van een rechter is vereist, ten opzichte van een lid van een van beide Kamers, tijdens de zitting en in strafzaken, alleen worden bevolen door de eerste voorzitter van het hof van beroep op verzoek van de bevoegde rechter. Deze beslissing wordt aan de voorzitter van de betrokken Kamer meegedeeld. Huiszoeking of inbeslagneming krachtens het voorgaande lid kan alleen geschieden in aanwezigheid van de voorzitter van de betrokken Kamer of van een door hem aangewezen lid. De vervolging in strafzaken van een lid van een van beide Kamers kan, tijdens de zitting, enkel worden ingesteld door de ambtenaren van het openbaar ministerie en de bevoegde ambtenaren. In elke stand van het onderzoek kan het betrokken lid van een van beide Kamers, tijdens de zitting en in strafzaken, aan de Kamer waarvan hij deel uitmaakt de schorsing van de vervolging vragen. Deze Kamer dient hiertoe met een meerderheid van twee derden van de uitgebrachte stemmen te beslissen. De hechtenis van een lid van een van beide Kamers of zijn vervolging voor een hof of een rechtbank wordt tijdens de zitting geschorst indien de Kamer waarvan het lid deel uitmaakt, het vordert.

B – 166


ONVERENIGBAARHEDEN Grondwet, artikelen 49 tot 51 en 119 Art. 49 Men kan niet tegelijk lid van beide Kamers zijn. Art. 50 Een lid van een van beide Kamers dat door de Koning tot minister wordt benoemd en de benoeming aanneemt, houdt op zitting te hebben en neemt zijn mandaat weer op wanneer de Koning een einde heeft gemaakt aan zijn ambt van minister. De wet stelt de nadere regelen van zijn vervanging in de betrokken Kamer vast. Art. 51 Een lid van een van beide Kamers dat door de federale Regering wordt benoemd tot een ander bezoldigd ambt dan dat van minister en de benoeming aanneemt, houdt onmiddellijk op zitting te hebben en treedt niet weder in functie dan krachtens een nieuwe verkiezing. Art. 119 Een lid van een Raad kan niet tegelijk lid zijn van de Kamer van volksvertegenwoordigers. Het kan evenmin tegelijk senator zijn als bedoeld in artikel 67, § 1, 1°, 2°, 6° en 7°.

Wet van 6 augustus 1931 houdende vaststelling van de onverenigbaarheden en ontzeggingen betreffende de Ministers, gewezen Ministers en Ministers van Staat, alsmede de leden en gewezen leden van de Wetgevende Kamers(1) Art. 1 De leden van de Wetgevende Kamers kunnen niet terzelfdertijd zijn : ambtenaar of bezoldigde beambte van de Staat, provinciegriffier, door de (1) Belgisch Staatsblad van 14 augustus 1931.


B – 167

Staat bezoldigd bedienaar van een der erediensten, vast advocaat der openbare besturen, agent van de Staatkassier of regeringscommissaris bij de naamloze vennootschap. Zij mogen niet pleiten of eender welke betwiste zaak volgen in het belang van de Staat, noch de Staat in dergelijke zaak van advies of raadpleging dienen, tenzij kosteloos. (...) De aflegging van de bij het Decreet van 20 juli 1831 voorziene eed maakt een einde aan de bediening of aan het ambt van de verkozene. Indien de belanghebbende op dat ogenblik tien jaren telt die recht geven op pensioen, zal dit hem, op verzoek binnen de wettelijke termijn, verleend worden met ingang van de eerste dag van de maand, die volgt op de maand, waarin hij de bij de wet gestelde leeftijd bereikt. Dit pensioen wordt berekend op de grondslag van de gegevens, die in aanmerking zouden gekomen zijn, indien het ingegaan was op het tijdstip, waarop het ambt of de bediening een einde nam. De personen bedoeld in het vijfde lid die diensten gepresteerd hebben die in aanmerking komen voor de toekenning van het recht op een pensioen, zoals bedoeld in artikel 45 van de wet van 15 mei 1984 houdende maatregelen tot harmonisering in de pensioenregelingen, kunnen zich beroepen op artikel 46 van voormelde wet, zelfs indien de beëindiging van het ambt of de betrekking plaatsvond vóór 1 januari 1977. De in het eerste lid bedoelde ambtenaar of bezoldigd beambte van de Staat heeft evenwel recht op politiek verlof voor het uitoefenen van zijn mandaat. De perioden die door dit politiek verlof worden gedekt, worden gelijkgesteld met perioden van dienstactiviteit. Zij worden niet bezoldigd. Het politiek verlof eindigt uiterlijk de laatste dag van de maand die volgt op die waarin het mandaat wordt beëindigd. Indien de betrokkene niet in zijn betrekking werd vervangen, neemt hij deze betrekking opnieuw op wanneer hij zijn acitiviteit herneemt. Indien hij werd vervangen, wordt hij geaffecteerd in een andere betrekking overeenkomstig de bepalingen die inzake reaffectatie en mobiliteit op hem toepasselijk zijn.

B – 168


Art. 1bis Een lid van de Kamer van volksvertegenwoordigers of een rechtstreeks gekozen senator die ophoudt zitting te hebben ten gevolge van zijn benoeming tot minister of staatssecretaris van de federale Regering of zijn verkiezing tot minister of staatssecretaris van een Gewest- of Gemeenschapsregering, wordt vervangen door de eerst in aanmerking komende opvolger van de lijst waarop hij gekozen is. Een gecoöpteerd senator die ophoudt zitting te hebben ten gevolge van zijn benoeming tot minister of staatssecretaris van de federale Regering of zijn verkiezing tot minister of staatssecretaris van een Gewest- of Gemeenschapsregering, wordt vervangen door de kandidaat die overeenkomstig artikel 221 van het Kieswetboek daartoe wordt aangewezen. Een minister of een staatssecretaris van een federale Regering die aan de Koning haar ontslag heeft aangeboden of een minister of een staatssecretaris van een ontslagnemende Gewest- of Gemeenschapsregering kan echter, na de algehele vernieuwing van de Wetgevende Kamers, zijn ambt van minister of staatssecretaris van een federale Regering of van een Gewest- of Gemeenschapsregering verenigen met het mandaat van lid van een van beide Kamers tot op het ogenblik waarop de Koning over dat ontslag een definitieve beslissing heeft genomen of waarop een nieuwe Gewest- of Gemeenschapsregering is gekozen. Art. 1ter Onverminderd de overige grondwettelijke en wettelijke onverenigbaarheden, mogen de gemeenschapssenatoren niet tegelijk titularis zijn van een door verkiezing verkregen gemeentelijk mandaat. Met een door verkiezing verkregen gemeentelijk mandaat worden gelijkgesteld een mandaat in een openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn en een ambt van burgemeester benoemd buiten de raad. Art. 2 Geen Ministers, gewezen Ministers en Ministers van Staat, geen leden of gewezen leden der Wetgevende Kamers mogen in de akten of


B – 169

bekendmakingen in verband met de vennootschappen met winstgevend doel, melding maken van voornoemde titel. Art. 3 Worden gestraft met een geldboete van 50 frank tot 10.000 frank, de notarissen, griffiers of alle andere ministeriële ambtenaren, evenals de uitgevers, die een akte opgemaakt in strijd met vorenvermelde bepalingen, zullen hebben opgesteld, overgeschreven of bekendgemaakt. Worden met dezelfde straffen gestraft, de drukkers welke van de onder artikel 2 gestelde hoedanigheden mochten melding hebben gemaakt in reclamen, prospectussen of mededelingen betreffende vennootschappen met winstgevend doel. Art. 4 Geen enkel gewezen Minister mag, eender in welke hoedanigheid, aan het beheer van of aan het toezicht over een vennootschap die door zijn tussenkomst concessiehoudster van de Staat werd verklaard tijdens zijn ministerschap, verbonden worden, tenzij vijf jaar na uit zijn ambt te zijn getreden. Elke overtreding van dit verbod wordt gestraft met een geldboete van 1.000 frank tot 10.000 frank. Art. 5 De leden der Kamers kunnen slechts ten minste één jaar na het verstrijken van hun mandaat tot een bezoldigd Staatsambt benoemd worden. De ambten van Minister, van lid van het Arbitragehof, van diplomatiek ambtenaar en van provinciegouverneur of van provinciegriffier zijn hiervan uitgezonderd. Art. 6 De voorgaande artikelen zijn toepasselijk op de kolonie.

B – 170


Art. 7 Ieder lid van de Kamers dat het ereteken van een nationale orde om andere dan militaire redenen aanvaardt, of van de Koning open brieven voor adelverlening ontvangt, houdt onmiddellijk op zitting te hebben en aanvaardt eerste weder zijn waardigheid na opnieuw te zijn gekozen. Art. 8 Boek I van het Strafwetboek, de artikelen 66, 69, § 2, en 85 niet uitgezonderd, is toepasselijk op de overtredingen bepaald bij de tegenwoordige wet. Art. 9 (…)

Parlementaire onverenigbaarheden opgenomen in andere teksten dan de artikelen 49 tot 51 en 119 van de Grondwet en de wet van 6 augustus 1931.

— Rekenhof : lid. - Artikel 2, tweede lid, van de wet van 19 oktober 1846. — Provincieraden : lid. - Artikel 25, 1, van de organieke wet van 19 oktober 1921 betreffende de provincieraadsverkiezingen. — Herdisconterings- en Waarborginstituut : voorzitter, lid van het bestuurscomité, revisor. - Artikel 8 van het koninklijk besluit nr. 175 van 13 juni 1935. — Dienst van de Arbeidsinspectie : arbeidscontroleurs. - Artikel 50 van het koninklijk besluit van 6 maart 1936 tot reorganisatie van de dienst van de arbeidsinspectie.


B – 171

— Raad voor kredietinstellingen : lid van de raad. - Artikel 5 (art. 6 geworden) van het koninklijk besluit van 22 oktober 1937 gewijzigd bij artikel 11, b, van het koninklijk besluit nr. 67 van 30 november 1939. — Nationale Bank van België : gouverneur, vice-gouverneur, directeur, regent, censor. - Artikel 26, eerste lid, van het koninklijk besluit nr. 29 van 24 augustus 1939, gewijzigd door de wet van 22 maart 1993. — Nationale Delcrederedienst : lid van de raad van beheer. - Artikel 12 van de wet van 31 augustus 1939, gewijzigd door de wet van 30 december 1988. — Toezicht in de steenkolenmijnen : afgevaardigden-werklieden. - Artikel 5, eerste lid, van het koninklijk besluit tot samenordening van de wetten betreffende de afgevaardigdenwerklieden bij het toezicht in de steenkolenmijnen (31 december 1958). — Toezicht in de groeven en graverijen : afgevaardigden-werklieden. Artikel 5, eerste lid, van de wet van 12 april 1960. — Nationale investeringsmaatschappij : beheerder, lid van het directiecomité. - Artikel 3ter van de wet van 2 april 1962, laatstelijk gewijzigd door het koninklijk besluit van 20 juli 1994. — Vaste Commissie voor Taaltoezicht : lid. - Zie artikel 60, § 2, tweede lid, van de gecoördineerde wetten op het gebruik van de talen in bestuurszaken. — Ziekte- en invaliditeitsverzekering : adviserend geneesheer. - Artikel 24 van het koninklijk besluit nr. 35 van 20 juli 1967. — Rechterlijke orde : alle ambten. - Artikel 293 van de wet van 10 oktober 1967 houdende het Gerechtelijk Wetboek. — Nationale paritaire commissie geneesheren-ziekenhuizen en nationale paritaire commissies voor andere beoefenaars van de geneeskunst of voor andere categorieën van inrichtingen : voorzitter en ondervoorzitter van een nationale paritaire commissie. - Artikel 4, tweede lid, en artikel 12, eerste lid, van het koninklijk besluit nr. 47 van 24 oktober 1967.

B – 172


— Paritaire comités : voorzitter, ondervoorzitter. - Artikel 40, tweede lid, van de wet van 5 december 1968. — Universitair centrum Limburg : lid van de raad van beheer. - Artikel 5, 3°, van de wet van 28 mei 1971. — Het Belgisch Rode Kruis : nationale voorzitter, nationale ondervoorzitter, medevoorzitter van het medisch comité en leden van het centraal directiecomité. - Artikel 63 van het koninklijk besluit van 31 juli 1972 tot goedkeuring van de nieuwe statuten van het Belgisch Rode Kruis. — Raad van State : lid. - Artikelen 107 en 110 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State (12 januari 1973). — Vaste nationale cultuurpactcommissie : lid. - Artikel 22 van de wet van 16 juli 1973 waarbij de bescherming van de ideologische en filosofische strekkingen gewaarborgd wordt; artikel 22 van het decreet betreffende het cultuurpact van 28 januari 1974. — Verzekeringen : voorzitter en leden van de raad van de controledienst van de verzekeringen. - Artikel 33 van de wet van 9 juli 1975 betreffende de controle op de verzekeringsondernemingen, gewijzigd bij art. 19 van de wet van 19 juli 1991. — Hoge Raad voor de Middenstand : voorzitter. - Artikel 13, § 4, van de wetten betreffende de organisatie van de middenstand, gecoördineerd op 28 mei 1979 ; leden van de interprofessionele afdeling. - Artikel 21 van het koninklijk besluit van 4 juli 1979 tot regeling van de toepassing van de wetten betreffende de organisatie van de middenstand, gecoördineerd op 28 mei 1979 ; afgevaardigden van de beroepsfederaties. - Artikel 44 van het voornoemde koninklijk besluit van 4 juni 1979. — Gewestelijke investeringsmaatschappij voor Vlaanderen : beheerder. - Artikel 1 van het koninklijk besluit van 16 november 1979. — Raden (Gemeenschappen en Gewesten) : lid. - Artikel 24bis van de bijzondere wet van 8 augustus tot hervorming der instellingen, artikel 233 van het Kieswetboek, artikel 10bis van de wet van 31 december 1983


B – 173

tot hervorming der instellingen voor de Duitstalige Gemeenschap en artikel 12 van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen. — Gewestelijke investeringsmaatschappij voor het Brusselse Gewest : beheerder, lid van het directiecomité, commissaris. - Artikel 1 van het koninklijk besluit van 28 september 1983. — Nationaal Comité voor Planning en Controle van de Staalnijverheid : voorzitter en ondervoorzitter. - Artikel 12 van het koninklijk besluit van 31 maart 1984. — Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen : leden benoemd door de Vlaamse Raad. - Artikel 3, § 1, van het decreet van 27 juni 1985 op de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen, zoals gewijzigd bij decreten van 4 april 1990 en 14 mei 1996. — Vlaamse Overlegcommissie Vrouwen : leden die de vrouwenorganisaties vertegenwoordigen, aangeduid door de Vlaamse Executieve. - Artikel 7ter, § 2, van het decreet van 27 juni 1985 op de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen, zoals gewijzigd bij decreten van 4 april 1990 en 14 mei 1996. — «Belgisches Rundfunk- und Fernsehzentrum der Deutschsprachigen Gemeinschaft» : lid van de raad van beheer. - Artikel 9, § 2, van het decreet van 27 juni 1986. — Geschillenraad voor niet-openbare televisieverenigingen (Vlaamse Gemeenschap) : lid. - Artikel 14, § 4, van het decreet van 28 januari 1987 betreffende het overbrengen van klank- en televisieprogramma’s in de radiodistributie- en teledistributienetten en betreffende de erkenning van niet-openbare televisieverenigingen. — Autonome Raad voor het Gemeenschapsonderwijs (Vlaamse Gemeenschap) : lid van de lokale schoolraad, de lokale raad van bestuur en van de centrale raad van bestuur. - Artikelen 11, 22 en 27 van het bijzonder decreet van 19 december 1988 betreffende de Autonome Raad voor het Gemeenschapsonderwijs.

B – 174


— Arbitragehof : rechter, referendaris, griffier. - Artikel 44 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. — Europees Parlement : lid.- Artikel 42 van de wet van 23 maart 1989 betreffende de verkiezing van het Europese Parlement. — Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid : lid, plaatsvervangend lid en voorzitter van het toezichtscomité. - Artikel 39 van de wet van 15 januari 1990 houdende oprichting en organisatie van een Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid. — Raad voor Basiseducatie (Vlaamse Gemeenschap) : lid. - Artikel 12 van het decreet van 12 juli 1990 houdende de regeling van basiseducatie voor laaggeschoolde volwassenen. — Vlaamse Commissie voor Preventief Bedrijfsbeleid : lid. - Artikel 4, § 2, a, van het decreet van 31 juli 1990 tot reorganisatie van de Vlaamse Commissie voor Preventief Bedrijfsbeleid. — Vlaamse Onderwijsraad : lid. - Artikel 155, § 5, van het decreet van 31 juli 1990 betreffende het Onderwijs - II. — Controledienst voor de ziekenfondsen en de landsbonden van ziekenfondsen : voorzitter en lid van de Raad.- Artikel 51, § 3, van de wet van 6 augustus 1990 betreffende de ziekenfondsen en van de landsbonden van ziekenfondsen. — Commissie voor de evaluatie van de wet van 3 april 1990 betreffende de zwangerschapsafbreking : lid. - Artikel 1, § 2, van de wet van 13 augustus 1990 houdende oprichting van een commissie voor de evaluatie van de wet van 3 april 1990 betreffende de zwangerschapsafbreking, tot wijziging van de artikelen 348, 350, 351 en 352 van het Strafwetboek en tot opheffing van artikel 353 van hetzelfde Wetboek. — Lokale radio’s (Vlaamse Gemeenschap) : bestuurder. - Artikel 5, 1°, van het decreet van 7 november 1990 houdende organisatie en erkenning van lokale radio’s. — Commissie voor toezicht op de wetgeving betreffende de Franse taal : lid. - Artikel 2, tweede lid, van het decreet van 24 december 1990.


B – 175

— Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek : lid van de raad van bestuur. - Artikel 16, § 2, van het decreet van 23 januari 1991 betreffende de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. — Vlaams Instituut voor de bevordering van het wetenschappelijktechnologisch onderzoek in de industrie : lid van de raad van bestuur en voorzitter. - Artikels 9, § 3, en 12, § 2, van het decreet van 23 januari 1991 betreffende de oprichting van een Vlaams Instituut voor de bevordering van het wetenschappelijktechnologisch onderzoek in de industrie. — Economische overheidsbedrijven : bestuurder, lid dienst «ombudsman». - Artikelen 22 en 44, § 3, van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven. — Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel : Bemiddelingsdienst : bemiddelaar.- Artikel 6, 1°, van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Executieve van 30 mei 1991 betreffende de bemiddelingsdienst opgericht bij de Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel. — Consumentenkrediet : voorzitter, werkend of plaatsvervangend lid van het Toezichtscomité. - Artikel 72, §4, 4°, van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet. — Openbare kredietsector : lid van de raad van bestuur, van het uitvoerend comité en van het directiecomité van de kredietinstellingen. - Artikel 202, § 1, 1°, van de wet van 17 juni 1991 tot organisatie van de openbare kredietsector en harmonisering van de controle en de werkingsvoorwaarden van de kredietinstellingen. — Comités voor Bijzondere Jeugdzorg : lid. - Artikel 10, 1°, van het besluit van de Vlaamse Executieve van 17 juli 1991 houdende organisatie en werkwijze van de comités voor bijzondere jeugdzorg, van de sociale diensten voor bijzondere jeugdbijstand en van de administratieve secretariaten ten behoeve van de comités voor bijzondere jeugdzorg. — Onderwijsinspectie en PMS-inspectie van de Vlaamse Gemeenschap : lid. - Artikel 19 van het decreet van 17 juli 1991 betreffende inspectie en pedagogische begeleidingsdiensten.

B – 176


— Toezicht op politie- en inlichtingendiensten : lid of plaatsvervangend lid van het Vast Comité van Toezicht op de politiediensten en van het Vast Comité van Toezicht op de inlichtingendiensten. - Artikelen 4 en 28 van de wet van 18 juli 1991 tot regeling van het toezicht op politie- en inlichtingendiensten. — Nationale Loterij : bestuurder. - Artikel 7, § 2, van de wet van 22 juli 1991 betreffende de Nationale Loterij. — Vlaamse Raad voor reclame en sponsoring op radio en televisie : lid. - Artikel 2, 5°, van het besluit van de Vlaamse Executieve van 31 juli 1991 betreffende de samenstelling en de werking van de Vlaamse Raad voor reclame en sponsoring op radio en televisie. — Raad voor de Mededinging : lid en plaatsvervangend lid. - Artikel 18, § 4, van de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging. — Instituut voor de opleiding en de voortgezette opleiding in de Middenstand en de KMO’s : lid van de raad van bestuur. - Artikel 18, § 5, van het decreet van 16 december 1991 van de Duitstalige Gemeenschap. — Stedenbouwkundig college van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : lid. - Artikel 2 van het besluit van de Executieve van 29 juni 1992. — Nationale Kas voor Beroepskrediet : lid van de raad van bestuur en van het directiecomité. - Artikel 15 van de statuten in bijlage van het koninklijk besluit van 16 september 1992. — Nationaal instituut voor Landbouwkrediet : lid van de raad van bestuur of van het directiecomité. - Artikel 17 van de statuten bij het koninklijk besluit van 16 september 1992. — Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer : lid, voorzitter. - Artikel 24 van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van de persoonsgegevens.


B – 177

— Gewestelijke ontwikkelingscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : lid. - Artikel 4 van het besluit van de Executieve van 4 februari 1993. — Milieucollege van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : lid. - Artikel 2 van het besluit van de Executieve van 3 juni 1993. — Opvolgingscommissie betreffende de milieutaksen : lid. - Artikel 387 van de wet van 16 juli 1993. — Koninklijke commissie voor de bescherming van monumenten en landschappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : lid. - Artikel 9 van het Regeringsbesluit van 9 november 1993. — Inspectie en begeleiding van de levensbeschouwelijke vakken : lid. - Artikel 9 van het decreet (N.) van 1 december 1993. — Commissie van de Duitstalige Gemeenschap voor de bescherming van monumenten en landschappen : lid. - Artikel 1, tweede lid, van het decreet van 14 maart 1994. — Economische en sociale raad voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : lid. - Artikel 3, § 4, van de ordonnantie van 8 september 1994. — Belgacom : bestuurder. - Artikel 17 van de statuten gevoegd bij het koninklijk besluit van 16 december 1994. — Ombudsman van het Waalse Gewest. - Artikel 4, 4°, van het decreet van 22 december 1994. — Vlaamse Radio- en Televisieomroep : lid van de Raad van bestuur. Artikel 11 van de op 25 januari 1995 gecoördineerde decreten. — Raadgevend comité voor bio-ethiek : lid. - Artikel 5 van het samenwerkingsakkoord goedgekeurd door de wet van 6 maart 1995. — Federale ombudsman.- Artikel 5 van de wet van 22 maart 1995.

B – 178


— Hoge raad voor de werkgelegenheid : lid.- Artikel 7 van het koninklijk besluit van 24 september 1996. — Kinderrechtencommissaris.- Artikel 8 van het decreet van 15 juli 1997 houdende oprichting van een Kinderrechtencommissariaat en instelling van het ambt van Kinderrechtencommissaris (Vlaamse Gemeenschap). — «Conseil supérieur de l’audiovisuel» : voorzitter, ondervoorzitter, lid van het college voor advies, het college voor ver- gunning en controle en het college voor reclame. - Artikelen 3, 15, 17 van het decreet van 24 juli 1997. — Vlaams commissariaat voor de Media en Vlaamse mediaraad : lid.Artikelen 2 en 3 van het decreet van 17 december 1997. — Vennootschap «Mijnschade en Bemaling Limburgs mijngebied» : bestuurder.- Artikel 13 van het decreet van 19 december 1997. — Raad voor Cultuur, Raad voor de Kunsten, Raad voor Volksontwikkeling en Cultuurspreiding, beroepscommissie voor culturele aangelegenheden van de Vlaamse Gemeenschap : lid. - Artikel 4 van het decreet van 19 december 1997. — Vlaamse ombudsman. - Artikel 6 van het decreet van 7 juli 1998.


B – 179

STRAFRECHTELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID VAN MINISTERS Grondwet, art. 103 Ministers worden voor misdrijven die zij in de uitoefening van hun ambt mochten hebben gepleegd, uitsluitend berecht door het hof van beroep. Hetzelfde geldt voor misdrijven die ministers buiten de uitoefening van hun ambt mochten hebben gepleegd en waarvoor zij worden berecht tijdens hun ambtstermijn. De artikelen 59 en 120 zijn in voorkomend geval niet van toepassing. De wet bepaalt op welke wijze tegen hen in rechte wordt opgetreden, zowel bij de vervolging als bij de berechting. De wet wijst het bevoegde hof van beroep aan, dat in algemene vergadering zitting houdt, en bepaalt de samenstelling ervan. Tegen de arresten van het hof van beroep is beroep mogelijk bij het Hof van Cassatie, in verenigde kamers, dat niet in de beoordeling van de zaken zelf treedt. De vervolging in strafzaken van een minister kan enkel worden ingesteld en geleid door het openbaar ministerie bij het bevoegde hof van beroep. Voor elke vordering tot regeling van de rechtspleging, voor elke rechtstreekse dagvaarding voor het hof van beroep en, behalve bij ontdekking op heterdaad, is het verlof van de Kamer van volksvertegenwoordigers vereist. De wet bepaalt de procedure die moet worden gevolgd indien de artikelen 103 en 125 beide van toepassing zijn. Aan een overeenkomstig het eerste lid veroordeeld minister kan geen genade worden verleend dan op verzoek van de Kamer van volksvertegenwoordigers. De wet bepaalt in welke gevallen en volgens welke regels de benadeelde partijen een burgerlijke rechtsvordering kunnen instellen.

B – 180


Overgangsbepaling Dit artikel is niet van toepassing op de feiten waarvoor daden van opsporing werden verricht en op vervolgingen ingesteld vóór de inwerkingtreding van de wet tot uitvoering ervan. Hiervoor geldt de volgende regeling : de Kamer van volksvertegenwoordigers heeft het recht ministers in beschuldiging te stellen en hen te brengen voor het Hof van Cassatie. Dit alleen is bevoegd om hen te berechten, in verenigde kamers, in de gevallen en met toepassing van de straffen die in de strafwetten zijn bepaald. De wet van 17 december 1996 houdende tijdelijke en gedeeltelijke uitvoering van artikel 103 van de Grondwet blijft terzake gelden.

Wet van 25 juni 1998 tot regeling van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid van ministers (1) TITEL I Toepassingsgebied Artikel 1 Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 74 van de Grondwet. Art. 2 Het hof van beroep te Brussel is bij uitsluiting bevoegd om een minister te berechten voor misdrijven die hij mocht gepleegd hebben in de uitoefening van zijn ambt. Voor de berechting van een minister tijdens de uitoefening van zijn ambt, voor misdrijven die hij buiten de uitoefening van zijn ambt mocht gepleegd hebben, zijn de hoven van beroep van de plaats van het misdrijf, die van de verblijfplaats van de verdachte en die van de plaats waar de verdachte gevonden is, gelijkelijk bevoegd. (1) Belgisch Staatsblad van 27 juni 1998.


B – 181

TITEL II Vervolging en onderzoek jegens ministers in de gevallen bedoeld in artikel 2

HOOFDSTUK I Algemene bepalingen Art. 3 De vervolging van een minister kan uitsluitend door de procureurgeneraal bij het bevoegde hof van beroep ingesteld worden. Ze wordt onder zijn leiding en gezag uitgeoefend. Art. 4 De ambtsverrichtingen die in de regel behoren tot de bevoegdheid van de onderzoeksrechter en van de procureur des Konings, worden uitgeoefend door de raadsheer in het bevoegde hof van beroep, daartoe aangewezen door de eerste voorzitter van dat hof, en door de bevoegde procureur-generaal, ieder wat hem betreft. Zij mogen over het hele grondgebied van het Rijk alle handelingen van opsporings- of gerechtelijk onderzoek verrichten en gelasten die tot hun respectieve bevoegdheid behoren. Zij stellen de procureur-generaal van het rechtsgebied waar de handeling moet worden verricht hiervan in kennis. Deze laatste licht op zijn beurt de procureur des Konings in van het arrondissement waar de handeling verricht moet worden. Art. 5 Indien tijdens het onderzoek ten aanzien van misdrijven gepleegd buiten de uitoefening van het ambt, een einde gemaakt wordt aan de uitoefening van het ambt, wordt het onderzoek onmiddellijk verder gezet door de bevoegde procureur des Konings en, in voorkomend geval, door de bevoegde onderzoeksrechter, overeenkomstig de voorschriften van het Wetboek van strafvordering en de wetten die de strafvordering betreffen.

B – 182


Art. 6 De regels van de strafrechtspleging die niet in strijd zijn met de procesvormen bij deze wet voorgeschreven, worden bovendien nagekomen. HOOFDSTUK II Bijzondere bepalingen betreffende het gerechtelijk onderzoek in de gevallen bedoeld in artikel 2 Art. 7 Behalve bij op heterdaad ontdekte misdaden of wanbedrijven, kunnen de dwangmaatregelen waarvoor het bevel van een rechter vereist is, met name bevelen tot medebrenging, huiszoekingen, inbeslagnemingen, het opsporen en aftappen van telefoongesprekken, alsook onderzoeken aan het lichaam, ten opzichte van een minister alleen bevolen worden door een college dat is samengesteld uit de in artikel 4 bedoelde raadsheer en twee andere raadsheren in het hof van beroep die door de voorzitter van dat hof werden aangewezen. Het college beslist bij meerderheid.

HOOFDSTUK III Afsluiting van het gerechtelijk onderzoek in de gevallen bedoeld in artikel 2

Art. 8 Wanneer de raadsheer bedoeld in artikel 4, oordeelt dat het gerechtelijk onderzoek is voltooid, deelt hij de processtukken en zijn verslag aan de procureur-generaal mee. Indien deze laatste het onderzoek onvolledig acht, kan hij bijkomende vorderingen richten tot de raadsheer bedoeld in artikel 4.


B – 183

Art. 9 Indien de procureur-generaal geen andere onderzoekshandelingen vordert, vordert hij de regeling van de rechtspleging voor de kamer van inbeschuldigingstelling van het bevoegde hof van beroep, indien de Kamer van volksvertegenwoordigers daartoe verlof gegeven heeft.

HOOFDSTUK IV Verlof van de Kamer van volksvertegenwoordigers voor de rechtstreekse dagvaarding of de vordering tot regeling van de rechtspleging Afdeling 1 Algemene bepalingen Art. 10 Wanneer de procureur-generaal een minister rechtstreeks wil dagvaarden voor het hof van beroep, kan deze rechtstreekse dagvaarding niet plaatsvinden dan na verlof van de Kamer van volksvertegenwoordigers. Art. 11 Indien de procureur-generaal, overeenkomstig artikel 9, de regeling van de rechtspleging wil vorderen, is daartoe het verlof vereist van de Kamer van volksvertegenwoordigers.

Afdeling 2 Procedure Art. 12 § 1. In geval van een verzoek om verlof voor de rechtstreekse dagvaarding zendt de procureur-generaal aan de Kamer van volksvertegenwoordigers een overzicht van de aanwijzingen en de indicatie omtrent hun

B – 184


mogelijke kwalificatie over. In geval van een verzoek om verlof voor de vordering tot regeling van de rechtspleging, zendt de procureur-generaal aan de Kamer eveneens een overzicht van de aanwijzingen en de indicatie omtrent hun mogelijke kwalificatie over, samen met de akte van inverdenkingstelling. Zonder zich over de grond van het dossier uit te spreken, gaat de Kamer na of de vraag ernstig is. Zij kan het verlof weigeren indien blijkt dat : — zowel de strafvordering als de feiten duidelijk hoofdzakelijk gestoeld zijn op politieke gronden; — de aangedragen elementen onrechtmatig, willekeurig of onbeduidend zijn. § 2. De Kamer van volksvertegenwoordigers beraadslaagt over het verzoek om verlof van de procureur-generaal overeenkomstig de bepalingen van haar reglement. De procedure verloopt met gesloten deuren. De Kamer kan het dossier opvragen, alsook de procureur-generaal en de minister en zijn raadsman afzonderlijk horen in de bevoegde commissie. In geen geval kan een tegensprekelijk debat plaatsvinden. § 3. Indien de Kamer van volksvertegenwoordigers het verlof weigert, is deze beslissing definitief, tenzij in geval van nieuwe bezwaren.De Kamer van volksvertegenwoordigers kan evenwel haar beslissing uitstellen en afhankelijk maken van de door haar ingeroepen redenen. Afdeling 3 Gevolgen van het verlof Art. 13 De Kamer van volksvertegenwoordigers zendt haar beslissing over aan de procureur-generaal.


B – 185

Indien de Kamer van volksvertegenwoordigers het verlof heeft verleend, zal de procureur-generaal de betrokken minister rechtstreeks dagvaarden voor het hof van beroep, respectievelijk de regeling van de rechtspleging vorderen bij de kamer van inbeschuldigingstelling. Art. 14 De verjaring van de strafvordering wordt geschorst gedurende de procedure voor de Kamer van volksvertegenwoordigers tot en met haar eindbeslissing. Indien de Kamer van volksvertegenwoordigers geen verlof verleent voor de rechtstreekse dagvaarding of voor de vordering tot regeling van de rechtspleging, in de gevallen bedoeld in artikel 2, tweede lid, wordt de verjaring van de strafvordering geschorst tot op het moment dat een einde gemaakt wordt aan de uitoefening van het ambt van minister. Art. 15 Indien een einde wordt gemaakt aan de uitoefening van het ambt van minister, na de verwijzing door de kamer van inbeschuldigingstelling,maar vóór de dagvaarding voor het hof van beroep, en het misdrijven betreft gepleegd buiten de uitoefening van het ambt, adieert de procureur-generaal de kamer van inbeschuldigingstelling, uitsluitend met het oog op de vaststelling dat er een einde werd gemaakt aan de uitoefening van het ambt van minister, en dat, bijgevolg, het verdere verloop van de procedure zal worden beheerst door de voorschriften van het Wetboek van strafvordering en de wetten die de strafvordering betreffen. Indien de feiten waarvoor werd verwezen strafbaar zijn met criminele straffen, stelt de kamer van inbeschuldigingstelling vast of er gronden zijn om alleen een correctionele straf uit te spreken. De procureur-generaal doet, met het oog op de verderzetting van de strafvordering, het dossier toekomen aan het bevoegde lid van het openbaar ministerie.

B – 186


HOOFDSTUK V De procedure voor de kamer van inbeschuldigingstelling Art. 16 Indien de kamer van inbeschuldigingstelling van oordeel is dat het feit noch een misdaad, noch een wanbedrijf, noch een overtreding is of dat er tegen de inverdenkinggestelde generlei bezwaar bestaat, verklaart zij dat er geen reden tot vervolging is. Zij kan, zo nodig, bijkomende onderzoekshandelingen bevelen. Indien de kamer van inbeschuldigingstelling van oordeel is dat er tegen de inverdenkinggestelde voldoende bezwaren bestaan, verwijst ze hem naar het bevoegde hof van beroep. TITEL III Aanhouding en voorlopige hechtenis in de gevallen bedoeld in artikel 2

Art. 17 Behalve bij ontdekking op heterdaad kan een minister niet worden aangehouden of in voorlopige hechtenis genomen worden dan met verlof van de Kamer van volksvertegenwoordigers. Art. 18 Indien de aanhouding of voorlopige hechtenis van de minister noodzakelijk blijkt, verzoekt de procureur-generaal om verlof aan de Kamer van volksvertegenwoordigers. Art. 19 De Kamer van volksvertegenwoordigers vergadert zo spoedig mogelijk en doet binnen vijf dagen, op verslag van de raadsheer bedoeld in artikel 4, na de procureur-generaal, de minister, en zijn raadsman ge-


B – 187

hoord te hebben, uitspraak over het verzoek om verlof voor de aanhouding of voorlopige hechtenis. De procedure verloopt met gesloten deuren en zoals geregeld in het reglement van de Kamer van volksvertegenwoordigers. Art. 20 Indien de Kamer van volksvertegenwoordigers daartoe verlof heeft gegeven, kan het bevel tot aanhouding tegen de betrokken minister worden verleend door de raadsheer bedoeld in artikel 4. De artikelen 16 tot 20 van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis, zijn van toepassing op de afgifte van het bevel tot aanhouding, voor zover zij verenigbaar zijn met de bepalingen van deze wet. Art. 21 De kamer van inbeschuldigingstelling doet uitspraak over de handhaving van de voorlopige hechtenis, vóór het verstrijken van de termijn van vijf dagen, bedoeld in artikel 21, § 1, van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis. Vervolgens oordeelt deze kamer van maand tot maand over de handhaving van de voorlopige hechtenis. De artikelen 21 tot 25 en 35 tot 38 van dezelfde wet zijn van toepassing op de handhaving van de voorlopige hechtenis voor zover ze verenigbaar zijn met de bepalingen van deze wet. TITEL IV Procedure voor het hof van beroep

HOOFDSTUK I Samenstelling van de zetel Art. 22 § 1. De misdrijven bedoeld in artikel 2, eerste lid, worden toegewezen aan de algemene vergadering van het hof van beroep te Brussel, die, voor

B – 188


de berechting van ministers, bestaat uit zeven leden, aangewezen naar rangorde. Zij wordt samengesteld als volgt : — de voorzitter, eerste naar rangorde en behorend tot de Nederlandse taalrol, indien de minister bij zijn eedaflegging zich van de Nederlandse taal heeft bediend of zich daarvan het eerst heeft bediend; — de voorzitter, eerste naar rangorde en behorend tot de Franse taalrol, indien de minister bij zijn eedaflegging zich van de Franse taal heeft bediend of zich daarvan het eerst heeft bediend; — en, in beide gevallen, de voorzitter uitgezonderd, drie leden die tot de Nederlandse taalrol behoren en drie leden die tot de Franse taalrol behoren. Wanneer ministers, die zich bij hun eedaflegging, in voorkomend geval het eerst, van een verschillende taal hebben bediend, samen worden berecht, wordt de algemene vergadering voorgezeten door de raadsheer die, als eerste naar rangorde, het bewijs van de kennis van de beide talen heeft geleverd overeenkomstig artikel 43quinquies, van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken. Voor de terechtzittingen wordt een beroep gedaan op simultaanvertaling. § 2. De misdrijven, bedoeld in artikel 2, tweede lid, worden toegewezen aan de algemene vergadering van het hof van beroep, die, voor de berechting van ministers, bestaat uit vijf leden, aangewezen naar rangorde door de eerste voorzitter, die de algemene vergadering voorzit. § 3. De raadsheren die onderzoekshandelingen hebben verricht of dwangmiddelen hebben bevolen, of die gezeteld hebben in de kamer van inbeschuldigingstelling, nemen geen zitting in de algemene vergaderingen, bedoeld in de §§ 1 en 2.


B – 189

HOOFDSTUK II Procedure ter terechtzitting Art. 23 De procureur-generaal oefent de strafvordering uit voor het hof van beroep. Art. 24 De betrokken minister verschijnt na dagvaarding door de procureur-generaal. Art. 25 De procedure wordt geregeld door de van kracht zijnde procedurebepalingen van toepassing op de correctionele rechtbanken, voor zover ze niet tegenstrijdig zijn met deze wet. Art. 26 Indien na de dagvaarding een einde gemaakt wordt aan de uitoefening van het ambt van minister en het misdrijven buiten de uitoefening van het ambt betreft, blijft de zaak aanhangig bij het hof van beroep.

TITEL V Cassatieberoep Art. 27 Tegen de arresten gewezen door het hof van beroep, staat enkel beroep bij het Hof van Cassatie, in verenigde kamers, open. In de gevallen bedoeld in artikel 2, eerste lid, verwijst het Hof van Cassatie, wanneer het het arrest vernietigt, in voorkomend geval, de zaak terug naar het hof van beroep te Brussel. In dat geval wordt de zaak behandeld door de algemene vergadering, bedoeld in artikel 22, § 1, die bestaat uit zeven andere

B – 190


leden en samengesteld wordt overeenkomstig de regels van hetzelfde artikel 22, § 1. In de gevallen, bedoeld in artikel 2, tweede lid, verwijst het Hof van Cassatie, wanneer het het arrest vernietigt, in voorkomend geval, de zaak naar een ander hof van beroep, overeenkomstig de regels van het gemeen recht. In dat geval wordt de zaak behandeld door de algemene vergadering van dat hof van beroep, die bestaat uit vijf leden en samengesteld wordt overeenkomstig de regels van artikel 22, § 2. Art. 28 Artikel 131, derde lid, van het Gerechtelijk Wetboek wordt vervangen door de volgende bepaling : «Cassatieberoep tegen beslissingen van het hof van beroep, genomen met toepassing van artikel 103 van de Grondwet, wordt behandeld door de verenigde kamers.».

TITEL VI Bijzondere bepalingen Art. 29 De mededaders van en de medeplichtingen aan het misdrijf waarvoor de minister wordt vervolgd en de daders van samenhangende misdrijven, worden samen met de minister vervolgd en berecht. Het voorgaande lid vindt evenwel geen toepassing op de daders van misdaden en van politieke misdrijven en drukpersmisdrijven die samenhangen met het misdrijf waarvoor de minister wordt vervolgd. Art. 30 Deze wet is niet van toepassing op de vervolging en de berechting van een minister voor misdrijven die door hem mochten zijn gepleegd in de uitoefening van het ambt van lid van een gemeenschapsof gewestregering. Art. 31 Deze wet treedt in werking op 1 juli 1998.


B – 191

PARLEMENTAIR ONDERZOEK Grondwet, artikel 56 Elke Kamer heeft het recht van onderzoek.

Wet van 3 mei 1880 op het parlementair onderzoek, gewijzigd door de wet van 30 juni 1996

Artikel 1 De Kamers oefenen het bij artikel 56 van de Grondwet toegekende recht van onderzoek uit overeenkomstig de volgende regels. De door de Kamers ingestelde onderzoeken treden niet in de plaats van de onderzoeken van de rechterlijke macht ; ze kunnen daarmee samenlopen maar mogen het verloop ervan niet hinderen. Art. 2 Binnen het kader van de opdracht die ze omschrijft, verricht elke Kamer zelf het onderzoek of stelt daartoe uit haar midden een commissie aan. Art. 3 De commissie wordt samengesteld en beraadslaagt met inachtneming van de regels die de Kamer bepaalt. Ieder lid van de Kamer heeft het recht om het onderzoek van de commissie bij te wonen, tenzij de Kamer of de commissie anders beslist. De commissievergaderingen zijn openbaar. De commissie kan echter op ieder tijdstip anders beslissen.

B – 192


De leden van de Kamer zijn tot geheimhouding verplicht met betrekking tot de informatie verkregen naar aanleiding van de niet-openbare commissievergaderingen. Schending van die geheimhouding wordt gestraft met de sanctie bepaald in het reglement van de Kamer waartoe zij behoren. De commissie kan de geheimhoudingsplicht opheffen tenzij zij zich uitdrukkelijk heeft verbonden om de geheimhouding in acht te nemen. Art. 4 § 1. De Kamer of de commissie, alsook hun voorzitters die daartoe gemachtigd worden, kunnen alle in het Wetboek van Strafvordering omschreven onderzoeksmaatregelen nemen. § 2. Voor het uitvoeren van onderzoeksverrichtingen die vooraf bepaald moeten worden, kan de Kamer of de commissie een verzoek richten tot de eerste voorzitter van het hof van beroep die één of meer raadsheren in het hof van beroep of één of meer rechters in de rechtbank van eerste aanleg van het rechtsgebied waarin de onderzoeksverrichtingen moeten geschieden, aanstelt. Voor de uitvoering van deze onderzoeksverrichtingen staat de aangestelde magistraat onder leiding van de voorzitter van de commissie. Hij stelt een schriftelijk verslag op waarin de resultaten van zijn onderzoek worden opgetekend. De aangestelde magistraat kan buiten zijn ambtsgebied optreden en zijn onderzoek tot heel het Rijk uitbreiden. § 3. De commissie kan eveneens, overeenkomstig de wet van 18 juli 1991 tot regeling van het toezicht op politie- en inlichtingendiensten, aan de Vaste Comités P en I opdracht geven om de nodige onderzoeken te doen. § 4. Wanneer de onderzoeksmaatregelen een beperking inhouden van de bewegingsvrijheid, een inbeslagneming van materiële goederen, een huiszoeking of het afluisteren, kennisnemen en opnemen van privécommunicatie en -telecommunicatie, is het optreden van de overeenkomstig 2 aangestelde magistraat verplicht.


B – 193

De artikelen 35 tot en met 39 en 90ter tot en met 90novies van het Wetboek van Strafvordering betreffende de inbeslagneming van materiële goederen en het afluisteren, kennisnemen en opnemen van privécommunicatie en -telecommunicatie worden toegepast door de in het vorige lid bedoelde magistraat. § 5. Wanneer inlichtingen moeten worden opgevraagd in criminele, correctionele, politie- en tuchtzaken, richt de commissie tot de procureur-generaal bij het hof van beroep of de auditeur-generaal bij het militair gerechtshof een schriftelijk verzoek tot het lichten van een door haar onontbeerlijk geacht afschrift van de onderzoeksverrichtingen en de proceshandelingen. Zo deze magistraat bij gemotiveerde beslissing meent niet te kunnen ingaan op dit verzoek, kunnen de Kamer, de commissie of hun voorzitters hiertegen in beroep gaan bij een college dat bestaat uit de eerste voorzitter van het Hof van Cassatie, de voorzitter van het Arbitragehof en de eerste voorzitter van de Raad van State. Dit college houdt zitting met gesloten deuren en regelt de procedure. Het kan de voorzitter van de commissie en de betrokken magistraat op zeer korte termijn horen. Het beslecht het geschil definitief en bij gemotiveerde beslissing uitgesproken in openbare vergadering, met inachtneming van de aan de orde gestelde belangen en, in het bijzonder, met eerbiediging van de rechten van verdediging. § 6. Wanneer inlichtingen moeten worden opgevraagd in bestuurszaken, richt de commissie een schriftelijk verzoek tot de bevoegde minister of staatssecretaris, die aan dat verzoek onmiddellijk gevolg geeft. Art. 5 Dagvaardingen worden door een gerechtsdeurwaarder gedaan op verzoek, al naar het geval, van de voorzitter der Kamer, van de voorzitter der commissie of van de aangestelde magistraat; de termijn is ten minste twee dagen, behalve in spoedeisende gevallen. Art. 6 De voorzitter van de Kamer of de voorzitter van de commissie handhaaft de orde in de vergadering.

B – 194


Te dien einde heeft hij dezelfde bevoegdheden als de voorzitters van de hoven en rechtbanken. Art. 7 Smaad en geweld tegen leden van de Kamer die het onderzoek verrichten of bijwonen worden gestraft overeenkomstig hetgeen in Boek II, Titel V, hoofdstuk II, van het Strafwetboek bepaald is betreffende smaad en geweld tegen leden van de Wetgevende Kamers. Art. 8. Andere personen dan leden van de Kamer die, in welke hoedanigheid ook, de niet-openbare commissievergaderingen bijwonen of eraan deelnemen, zijn gehouden vooraf onder ede te verklaren het geheime karakter van de werkzaamheden te zullen naleven. Schending van die geheimhouding wordt gestraft overeenkomstig de bepalingen van artikel 458 van het Strafwetboek. Getuigen, tolken en deskundigen hebben tegenover de Kamer, de commissie of de aangestelde magistraat dezelfde verplichtingen als tegenover de onderzoeksrechter. Een ieder kan als getuige worden opgeroepen. De oproeping geschiedt schriftelijk en, zo nodig, bij dagvaarding. Alvorens te worden gehoord, vertonen de getuigen de uitnodiging of de dagvaarding waarbij zij worden opgeroepen om te getuigen; daarvan wordt melding gemaakt in het proces-verbaal. Vóór zijn verhoor doet de getuige opgave van zijn naam, voornamen, beroep, plaats en datum van geboorte en woonplaats. De getuigen en de deskundigen leggen vervolgens de eed af dat zij de gehele waarheid en niets dan de waarheid zullen zeggen. De deskundigen bevestigen hun mondelinge dan wel schriftelijke verslagen met de als volgt gestelde eed : “Ik zweer dat ik mijn opdracht in eer en geweten, nauwgezet en eerlijk vervuld heb.” Het proces-verbaal van de getuigenissen wordt getekend, hetzij onmiddellijk, hetzij uiterlijk vijftien dagen na de beëindiging van het verhoor,


B – 195

door de voorzitter en de getuige, nadat deze daarvan voorlezing heeft gekregen en verklaard heeft te volharden bij zijn verklaringen. Er mag niet tussen de regels worden geschreven; doorhalingen en verwijzingen worden door de voorzitter en de getuige goedgekeurd en geparafeerd. Indien de getuige weigert zijn getuigenis te tekenen, wordt daarvan melding gemaakt in het proces-verbaal. Hij die gedagvaard wordt om als getuige te worden gehoord, is gehouden te verschijnen en aan de dagvaarding te voldoen, op straffe van gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en geldboete van vijfhonderd frank tot tienduizend frank. De bepalingen van boek I van het Strafwetboek, hoofdstuk VII en artikel 85 niet uitgezonderd, zijn van toepassing. Onverminderd het inroepen van het beroepsgeheim bedoeld in artikel 458 van het Strafwetboek, kan iedere getuige aanvoeren dat hij, door naar waarheid een verklaring af te leggen, zich zou kunnen blootstellen aan strafvervolging en derhalve getuigenis weigeren. Art. 9 Hij die schuldig is aan valse getuigenis, de tolk en de deskundige die schuldig zijn aan valse verklaringen en hij die schuldig is aan verleiding van getuigen, deskundigen of tolken, worden gestraft met gevangenisstraf van twee maanden tot drie jaar en worden voor een termijn van ten minste vijf jaar en ten hoogste tien jaar ontzet van het recht om te kiezen en gekozen te worden. Heeft de valse getuige, de deskundige of de tolk geld, een beloning of een belofte aangenomen, dan wordt hij bovendien veroordeeld tot geldboete van vijftig frank tot drieduizend frank. Dezelfde straf wordt toegepast op de verleider, onverminderd de andere straffen. Valse getuigenis is voltooid, wanneer de getuige zijn getuigenis heeft afgelegd en verklaard heeft daarbij te volharden.

B – 196


Wordt de getuige opgeroepen om opnieuw te worden gehoord, dan is het valse getuigenis eerst voltooid met de laatste verklaring van de getuige dat hij bij zijn getuigenis volhardt. Art. 10 De processen-verbaal waarin wordt vastgesteld dat er aanwijzingen of vermoedens zijn van strafbare feiten, worden gezonden aan de procureur-generaal bij het hof van beroep opdat daaraan gevolg wordt gegeven als naar recht. Art. 11 De vergoedingen verschuldigd aan de personen wier medewerking bij het onderzoek is gevorderd, worden uitgekeerd overeenkomstig het tarief van gerechtskosten in burgerlijke zaken. Art. 12 Overeenkomstig haar reglement stelt de Kamer onverwijld de middelen ter beschikking van de commissie die onontbeerlijk zijn de uitvoering van haar opdracht. Art. 13 De commissie maakt van haar werkzaamheden een verslag, dat openbaar is. Zij vermeldt haar conclusies en formuleert, in voorkomend geval, opmerkingen over de verantwoordelijkheden die door het onderzoek aan het licht zijn gebracht, en voorstellen over een wijziging in de wetgeving. De bevoegdheid van de commissie vervalt door de ontbinding van de Kamer die het onderzoek heeft gelast. Haar werkzaamheden worden geschorst door de sluiting van de zitting, tenzij de Kamer anders beslist.


B – 197

Reglement van orde voor de parlementaire onderzoekscommissies (door de Kamer op 23 oktober 1997 aangenomen) 1. Toegang tot de vergaderingen 1.1. Alle vergaderingen zijn openbaar, tenzij de onderzoekscommissie anders beslist.1 De beslissing om met gesloten deuren te vergaderen wordt met redenen omkleed en genomen met een meerderheid van twee derden van de stemmen.2 1.2. Ieder kamerlid heeft het recht om het onderzoek van de commissie bij te wonen, tenzij de Kamer of de commissie anders beslist.3 1.3. De medewerkers van de politieke fracties mogen de vergaderingen met gesloten deuren niet bijwonen. Openbare vergaderingen mogen zij bijwonen onder de voorwaarden bepaald in artikel 24 van het Reglement van de Kamer. 2. Oproeping 2.1. Behoudens voorafgaande instemming van de betrokkene, gebeuren alle oproepingen bij aangetekende brief. 2.2. Indien een getuige of deskundige, zonder geldige reden, geen gevolg geeft aan de oproeping, wordt hij door een gerechtsdeurwaarder gedagvaard. Hij is dan gehouden voor de onderzoekscommissie te verschijnen. 3. Eed 3.1. Met uitzondering van de kamerleden leggen alle personen die, in welke hoedanigheid ook, de niet-openbare commissievergaderingen bij-

1

Zie artikel 3, derde lid, van de wet van 3 mei 1880 op het parlementair onderzoek. Het aanwezigheidsquorum is vereist om te kunnen stemmen. 3 Zie art. 3, tweede lid, van de wet van 3 mei 1880 op het parlementair onderzoek 2


B – 198 4

wonen of eraan deelnemen , vooraf de eed af dat zij het geheime karakter van de werkzaamheden niet zullen schenden. Schending van de geheimhoudingsplicht wordt gestraft overeenkomstig de bepalingen van artikel 458 van het Strafwetboek.5 3.2. Alvorens te worden gehoord, leggen de getuigen en de deskundigen de eed af dat zij de gehele waarheid en niets dan de waarheid zullen zeggen.6 3.3. De getuigen worden erop gewezen dat zij het recht hebben te zwijgen indien zij vrezen door hun verklaringen zichzelf bloot te stellen aan strafvervolging.7 4. Geheimhouding 4.1. Behoudens in het geval bedoeld sub 10.3., stelt het kamerlid dat de geheimhoudingsplicht schendt, bedoeld in artikel 3, vierde lid, van de wet van 3 mei 1880 op het parlementair onderzoek, zich bloot aan de sanctie bepaald in artikel 55bis van het Reglement.

5. Ondervraging van getuigen 5.1. De commissie kan, met een meerderheid van twee derden van de stemmen, bepaalde taken aan haar voorzitter of aan haar bureau opdragen. Zij kan die opdracht te allen tijde bij gewone meerderheid herroepen. De voorzitter brengt over de opgedragen taken verslag uit aan de commissie. Het bepaalde sub 6.1. is hierop van toepassing. 6. Notulen van de hoorzittingen 6.1. Van de hoorzittingen wordt een stenografisch verslag gemaakt in de taal van de spreker. 4

5 6 7

Onder personen die «deelnemen» aan niet-openbare commissievergaderingen moeten ook worden verstaan, de personen die instaan voor de vertalingen, voor het geven van occasionele adviezen enz. Zie artikel 8, eerste lid, van de wet van 3 mei 1880 op het parlementair onderzoek Zie artikel 8, vijfde lid, van de wet van 3 mei 1880 op het parlementair onderzoek. Zie artikel 8, laatste lid, van de wet van 3 mei 1880 op het parlementair onderzoek.


B – 199

6.2. De getuige of de deskundige wordt verzocht de notulen van zijn hoorzitting te ondertekenen, na lezing en bevestiging dat hij volhardt in zijn verklaringen. 6.3. Alleen de commissieleden ontvangen een afschrift van de notulen van de openbare hoorzittingen. 6.4. Werd een getuige met gesloten deuren gehoord, dan worden de notulen op het commissiesecretariaat bewaard, waar de commissieleden er ter plaatse inzage van kunnen nemen.

7. Inzage in andere documenten dan de notulen van de hoorzittingen 7.1. De door de commissie opgevraagde gerechtelijke en administratieve dossiers evenals alle andere ter beschikking van de commisssie gestelde nota’s en verslagen kunnen door de leden van de commissie worden ingezien op het commissiesecretariaat.

8. Verzoek tot aanwijzing van een magistraat met het oog op het uitvoeren van onderzoeksverrichtingen 8.1. Indien de commissie met toepassing van artikel 4, §2, van de wet van 3 mei 1880 op het parlementair onderzoek de eerste voorzitter van het hof van beroep verzoekt een of meer raadsheren in het hof van beroep of een of meer rechters van de rechtbank van eerste aanleg aan te stellen met het oog op het uitvoeren van welbepaalde onderzoeksverrichtingen, wordt de voorzitter van de Kamer daar onverwijld van op de hoogte gebracht.

9. Externe experten in dienst van de onderzoekscommissie 9.1. Bij het aanvaarden van zijn mandaat ondertekent iedere expert een verklaring waarin hij aanvaardt dat de intellectuele rechten voortvloeiende uit het onderzoek waarvoor hij is aangeworven, eigendom zijn van de Kamer van volksvertegenwoordigers.

B – 200


9.2. Bij het beëindigen van zijn mandaat ondertekent iedere expert een verklaring waarin hij stelt dat hij alle stukken en geïnformatiseerde gegegevens die in het kader van zijn opdracht te zijner beschikking zijn gesteld, heeft teruggegeven aan de voorzitter van de commissie.

10. Contacten met de media 10.1. De data en uren van de commissievergaderingen en van de hoorzittingen, alsmede de lijst van de getuigen die werden opgeroepen om in openbare vergadering te worden gehoord, worden ter beschikking gesteld van de media. 10.2. Behoudens andersluidende beslissing van de commissie, voert alleen de voorzitter het woord uit haar naam. 10.3. Na afloop van iedere vergadering met gesloten deuren beslist de onderzoekscommissie in gezamenlijk overleg welke gegevens aan de pers kunnen worden medegedeeld. Meteen na de vergadering legt de voorzitter een verklaring aan de pers af.

11. Raadpleging van de notulen van de openbare hoorzittingen voor de bespreking van het verslag in plenaire vergadering 11.1. Uiterlijk de dag voordat het verslag van de onderzoekscommissie in plenum wordt besproken, worden de notulen van de openbare hoorzittingen ter inzage van de leden van de Kamer gelegd. De leden van de Kamer worden schriftelijk op de hoogte gebracht waar en wanneer zij deze notulen kunnen inzien.


B – 201

PARLEMENTAIRE OVERLEGCOMMISSIE Wet van 6 april 1995 houdende inrichting van de parlementaire overlegcommissie bedoeld in artikel 82 van de Grondwet en tot wijziging van de gecoördineerde wetten op de Raad van State (1) Artikel 1 Na elke algehele vernieuwing van de Kamer van volksvertegenwoordigers en van de Senaat benoemen beide assemblées, onmiddellijk na de benoeming van hun vast bureau, hun vertegenwoordigers in de parlementaire overlegcommissie bedoeld in artikel 82 van de Grondwet, hierna de commissie genoemd. Onmiddellijk na de benoeming van de leden wordt de commissie geïnstalleerd. Over de installatie van de commissie wordt een proces-verbaal opgemaakt, dat wordt ondertekend door de voorzitters van beide assemblées die hun respectieve assemblées ervan in kennis brengen. Een eindstemming over wetsbepalingen kan in plenaire vergadering maar plaatsvinden ten vroegste twee dagen na de dag waarop de commissie is geïnstalleerd, tenzij die wetsbepalingen uitsluitend betrekking hebben op de toekenning van voorlopige kredieten of op de vaststelling van het legercontingent. Art. 2 De commissie heeft tot taak : 1° de bevoegdheidsconflicten tussen beide Kamers te regelen; 2° de onderzoekstermijnen bepaald in de artikelen 78 tot 81 van de Grondwet te verlengen; 3° overeenkomstig artikel 80 van de Grondwet de termijnen te bepalen waarbinnen de Senaat zich moet uitspreken wanneer de Regering de spoedbehandeling vraagt; 4° in het geval bedoeld in artikel 8l, vijfde lid, van de Grondwet de termijn te bepalen waarbinnen de Kamer zich moet uitspreken over een ontwerp van wet dat haar door de Senaat wordt overgezonden of teruggezonden; (1) Belgisch Staatsblad van 29 april 1995.

B – 202


5° met toepassing van artikel 92quater van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, de nadere regelen te bepalen overeenkomstig welke de Kamers adviezen kunnen ver strekken over de voorstellen van normatieve rechtshandelingen van de Commissie van de Europese Gemeenschappen. Art. 3 De commissie is samengesteld uit: - elf senatoren, onder wie de voorzitter van de Senaat, door de Senaat benoemd met evenredige vertegenwoordiging van de fracties; - elf volksvertegenwoordigers, onder wie de voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers, door de Kamer benoemd met evenredige vertegenwoordiging van de fracties. Voor elke lijst van vaste leden benoemt elke assemblée in haar midden, onder dezelfde voorwaarden, een zelfde aantal plaatsvervangers. Bij afwezigheid van een vast lid wordt in zijn vervanging voorzien door een plaatsvervanger. De commissie wordt bijgestaan door de griffiers van beide assemblées.

Art. 4 De commissie kan de leden van de Regering vragen om haar vergaderingen bij te wonen en dezen kunnen vragen om te worden gehoord. Art. 5 De commissie kan worden aangezocht ofwel door een van de voorzitters, ofwel op schriftelijk verzoek van ten minste acht van haar leden gericht tot de twee voorzitters en ingediend bij de griffiers van een van beide assemblées. De akte waarbij de commissie wordt aangezocht, vermeldt het onderwerp van het verzoek en, in voorkomend geval, de ontwerpen, voorstellen en amendementen die aan de commissie zullen worden voorgelegd. De voorzitters geven de leden van hun assemblée kennis van het feit dat de commissie aangezocht is. Op initiatief van beide voorzitters of van een van hen wordt, uiterlijk de dag na het indienen van het verzoek bedoeld in het eerste lid, aan de leden van de commissie een schriftelijke bijeenroeping gezonden met vermelding van de datum van de eerste vergadering en het onderwerp waarover de com-


B – 203

missie aangezocht is. De eerste vergadering vindt uiterlijk plaats binnen drie dagen na de dag van de verzending van de schriftelijke bijeenroeping. Art. 6 De commissie stelt haar reglement van orde op. De vergaderingen van de commissie worden beurtelings en telkens voor de duur van een parlementaire zitting voorgezeten door de voorzitter van de Senaat en door de voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers. De commissie vergadert met gesloten deuren. Het reglement van orde bepaalt onder welke voorwaarden sommige leden van de Kamer en van de Senaat die geen lid van de commissies zijn, haar vergaderingen kunnen bijwonen. Het reglement van orde bepaalt hoe de notulen van de commissievergaderingen worden opgemaakt.

Art. 7 De wetsontwerpen, de wetsvoorstellen, de amendementen, de commissieverslagen van de Kamer van volksvertegenwoordigers en de Senaat, de adviezen van de Raad van State, de beslissingen van de parlementaire overlegcommissie, alsmede alle andere parlementaire stukken alsook de bijeenroepingen voor de commissievergaderingen en de plenaire vergaderingen en de agenda’s worden terzelfder tijd rondgedeeld aan de leden van beide assemblées. Art. 8 Onverminderd artikel 74 van de Grondwet wordt een wetsontwerp, wanneer het is aangenomen door de Kamer van volksvertegenwoordigers of door de Senaat, overgezonden aan de voorzitter van de andere assemblée, in de vorm van een parlementair stuk dat wordt gedagtekend en ondertekend door de griffier van de assemblée die het heeft aangenomen of door diens gemachtigde. De griffier van de assemblée waaraan het wetsontwerp wordt overgezonden, of diens gemachtigde doet dezelfde dag een gedagtekend en ondertekend ontvangstbewijs toekomen aan de griffier van de andere assemblée.

B – 204


Art. 9 §1. De termijnen bepaald in de artikelen 78 tot 81 van de Grondwet worden berekend als volgt : 1° de evocatietermijnen bedoeld in de artikelen 78, tweede lid, en 80 van de Grondwet gaan in de dag na die waarop de voorzitter van de Senaat het wetsontwerp heeft ontvangen, overeenkomstig artikel 8; 2° de onderzoekstermijnen bedoeld in de artikelen 78, derde lid, en 80 van de Grondwet gaan in de dag na die waarop het verzoek bepaald in artikel 78, tweede lid, van de Grondwet aan de voorzitter van de Senaat is voorgelegd. De voorwaarden waaraan dat verzoek moet voldoen, worden bepaald in het reglement van de Senaat; 3° de termijn van vijftien dagen bedoeld in artikel 79, eerste lid, van de Grondwet gaat in de dag na die waarop de voorzitter van de Senaat het geamendeerde wetsontwerp heeft ontvangen, overeenkomstig artikel 8; 4° de onderzoekstermijnen bedoeld in artikel 81, vijfde en zesde lid, van de Grondwet gaan in de dag na die waarop de commissie een beslissing heeft genomen; 5° de termijn van zestig dagen bedoeld in artikel 81, tweede lid, van de Grondwet en de termijn van vijftien dagen bedoeld in artikel 81, vierde lid, van de Grondwet gaan in de dag na die waarop de voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers het wetsontwerp of het geamendeerde wetsontwerp heeft ontvangen, overeenkomstig artikel 8; 6° de termijn van vijftien dagen bedoeld in artikel 81, vijfde lid, van de Grondwet gaat in de dag na die waarop de termijnen bedoeld in het tweede en het vierde lid van artikel 81 van de Grondwet zijn verstreken. § 2. De termijnen bedoeld in de artikelen 78 tot 81 van de Grondwet en in deze wet lopen van middernacht tot middernacht. Verstrijkt een termijn op een zaterdag, een zondag of een wettelijke feestdag, dan wordt hij automatisch verlengd tot de eerstvolgende werkdag. § 3. Uiterlijk de dag na die waarop het in § 1, 2°, bedoelde verzoek is voorgelegd, stelt de voorzitter van de Senaat de voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers alsmede de senatoren ervan in kennis dat tot evocatie wordt overgegaan.


B – 205

Art. 10 §1. 1° Bij ontbinding van de Kamers worden de lopende termijnen, bedoeld in de artikelen 78 tot 81 van de Grondwet en in deze wet, gestuit. De nieuwe termijnen gaan in bij de installatie van de nieuwe commissie. 2° De periode tussen het sluiten van de zitting van de Wetgevende Kamers en de opening van de volgende zitting komt niet in aanmerking voor de berekening van de termijnen bedoeld in de artikelen 78 tot 81 van de Grondwet en in deze wet. 3° De commissie noteert de periodes tijdens welke de Senaat en de Kamer van volksvertegenwoordigers op reces zijn. Die periodes komen niet in aanmerking voor de berekening van de termijnen bedoeld in de artikelen 78 tot 81 van de Grondwet en in deze wet. 4° De termijnen bedoeld in de artikelen 78 tot 81 van de Grondwet en in deze wet worden geschorst, wanneer een van beide Kamers door de Koning wordt verdaagd. 5° De termijnen bedoeld in de artikelen 78 tot 81 van de Grondwet worden automatisch geschorst zodra de commissie is aangezocht en tot de dag na die waarop zij een beslissing neemt. 6° De termijnen bedoeld in de artikelen 78 tot 81 van de Grondwet en in deze wet worden geschorst bij de uitvoering van de procedure neergelegd in artikel 54 van de Grondwet. § 2. Wanneer de voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers of de voorzitter van de Senaat over een bij hun Kamer aanhangig wetsvoorstel, wetsontwerp of amendement, het gemotiveerd advies van de afdeling wetgeving van de Raad van State vraagt, wordt dit advies ten laatste de dag na die waarop de voorzitter aan wie het is gericht het heeft ontvangen, ter kennis gebracht van de voorzitter van de andere assemblée. Vraagt de voorzitter van de Senaat het advies van de Raad van State, dan worden de termijnen bedoeld in de artikelen 78 tot 80 van de Grondwet en in deze wet geschorst. Hetzelfde geldt wanneer de voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers het advies van de Raad van State vraagt in het kader van artikel 81 van de Grondwet. Deze schorsing neemt een einde de dag na die waarop de Voorzitter aan wie het advies is gericht, dit advies ter kennis brengt van de voorzitter van de andere assemblée.

B – 206


Indien het wetsvoorstel, wetsontwerp of amendement overeenkomstig artikel 3, § 3, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State is doorgezonden naar het Overlegcomité bedoeld in artikel 31 van de gewone wet tot hervorming der instellingen van 9 augustus 1980, neemt de schorsing een einde de dag na die waarop het Overlegcomité, in een met redenen omkleed advies verstrekt volgens de procedure van de consensus, uitspraak zal gedaan hebben ten gunste van de bevoegdheid van de Staat of de dag na die waarop de regering bij de Kamer de amendementen heeft ingediend die door het Comité beslist zijn om aan de bevoegdheidsoverschrijding een einde te maken. De schorsing neemt eveneens een einde indien het Overlegcomité geen uitspraak gedaan heeft binnen de hem opgelegde termijn van veertig dagen, indien de Kamer voor het verstrijken van die termijn ervan op de hoogte gebracht wordt dat het Comité geen uitspraak kan doen of indien de Regering, binnen drie dagen na het advies van het Comité, de bedoelde amendementen niet heeft ingediend. Art. 11 § 1. De commissie kan een bevoegdheidsconflict regelen zodra een wetsontwerp is ingediend of een wetsvoorstel in overweging is genomen, of zodra in de commissie amendementen zijn aangenomen en voor de eindstemming in de plenaire vergadering. Indien een amendement door een assemblée wordt aangenomen in eerste lezing in de plenaire vergadering, mag de eindstemming over het aldus geamendeerde wetsontwerp of wetsvoorstel eerst plaatsvinden nadat vijf dagen verstreken zijn. Wanneer bij de commissie een bevoegdheidsconflict aanhangig is gemaakt, wordt de eindstemming in de plenaire vergadering opgeschort tot de termijn bedoeld in artikel 10, § 5, is verstreken, onverminderd de artikelen 13 en 14, laatste lid. § 2. Wanneer de commissie een bevoegdheidsconflict regelt, beslist ze of de parlementaire procedure die moet worden gevolgd die is van de artikelen 74, 77 of 78 tot 81 van de Grondwet. § 3. Wordt bij de commissie een bevoegdheidsconflict aanhangig gemaakt overeenkomstig artikel 82 van de Grondwet, dan neemt ze een beslissing binnen vijf dagen na de dag waarvoor ze is bijeengeroepen.


B – 207

Art. 12 § 1. Wanneer bij de commissie een verzoek tot verlenging van de onderzoekstermijnen is ingediend, neemt ze een beslissing binnen drie dagen na de dag waarvoor ze is bijeengeroepen. De eindstemming in de plenaire vergadering wordt opgeschort tot de termijn van drie dagen is verstreken, onverminderd de artikelen 13 en 14, laatste lid. § 2. Indien de regering bij de indiening van een wetsontwerp overeenkomstig artikel 80 van de Grondwet de spoedbehandeling vraagt, wordt de commissie door een van beide voorzitters bijeengeroepen. Ze beslist binnen zeven dagen nadat het ontwerp overeenkomstig artikel 7 is rondgedeeld. § 3. Indien de Kamer van volksvertegenwoordigers binnen de termijnen voorgeschreven door artikel 81 van de Grondwet geen beslissing neemt over een wetsontwerp dat door de Senaat is aangenomen, wordt de commissie binnen een termijn van vijftien dagen door een van beide voorzitters bijeengeroepen. De commissie bepaalt, binnen drie dagen na de datum waarvoor ze is bijeengeroepen, de termijn waarbinnen de Kamer zich moet uitspreken. Art. 13 De commissie kan, volgens de meerderheidsregels neergelegd in artikel 14, de termijnen verlengen waarbinnen ze, overeenkomstig de artikelen 11, § 3, en 12, § 1 en § 3, tweede lid, een beslissing moet nemen. Art. 14 De beslissingen van de commissie binden beide assemblées en worden door hun voorzitter ter kennis gebracht van de leden. Ze worden genomen bij volstrekte meerderheid van de leden van elk van de twee samenstellende delen van de commissie en, bij gebreke daarvan, bij meerderheid van twee derden van haar leden. Wordt er geen overeenstemming bereikt, dan worden, in voorkomend geval, de artikelen 80, tweede lid, en 81, zesde lid, van de Grondwet toegepast. Neemt de commissie geen beslissing binnen de gestelde termijnen, dan wordt dit door de voorzitter vastgesteld en aan beide assemblées medegedeeld. De opschorting van de stemming in een assemblée en de schorsing van de termijnen bedoeld in de artikelen 78 tot 81 van de Grondwet

B – 208


nemen een einde de dag na die waarop de termijn verstrijkt waarbinnen de beslissing had moeten worden genomen.

Art. 15 De regels die de commissie bepaalt met toepassing van artikel 2, 5°, worden opgenomen in het reglement van beide assemblées. Art. 16 De voorzitter van de assemblée waarbij een wetsontwerp of -voorstel aanhangig is, is verplicht het advies te vragen van de afdeling wetgeving van de Raad van State wanneer ten minste twaalf leden van de commissie daartoe bij de griffier van een van beide assemblées een schriftelijk verzoek indienen dat uitsluitend betrekking heeft op dat wetsontwerp of voorstel, of op bij een eerste stemming aangenomen amendementen op dat wetsontwerp of -voorstel en dat een bij de commissie aanhangig bevoegdheidsconflict betreft. De voorzitter kan, in spoedeisende gevallen, vragen dat het advies wordt uitgebracht binnen een termijn van ten hoogste acht dagen.

Art. 17 1° Artikel 2, § 1, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State wordt aangevuld met een tweede lid, luidende : « Wanneer het verzoek om advies betrekking heeft op een ontwerp of voorstel van wet of op amendementen op die ontwerpen of voorstellen, onderzoekt de afdeling wetgeving ambtshalve of de voorgelegde tekst betrekking heeft op aangelegenheden bedoeld in artikel 74, artikel 77 of artikel 78 van de Grondwet. » 2° Artikel 2 van dezelfde gecoördineerde wetten wordt aangevuld met een nieuwe § 4, luidende: « § 4. De voorzitter van de Kamer of de voorzitter van de Senaat is eveneens verplicht het advies te vragen over de wetsontwerpen, over de wetsvoorstellen of over de bij een eerste stemming aangenomen amendementen op wetsontwerpen of wetsvoorstellen, wanneer daartoe een verzoek wordt ingediend overeenkomstig artikel 16 van de wet van 6 april


B – 209

1995 houdende inrichting van de parlementaire overlegcommissie bedoeld in artikel 82 van de Grondwet en tot wijziging van de gecoördineerde wetten op de Raad van State. » 3° Artikel 3, § 2, van dezelfde gecoördineerde wetten wordt aangevuld met een tweede lid, luidende : « Wanneer voor een voorontwerp van wet de hoogdringendheid wordt aangevoerd, slaat het advies van de afdeling wetgeving eveneens op de vraag of de voorgelegde tekst betrekking heeft op aangelegenheden bedoeld in artikel 74, artikel 77 of artikel 78 van de Grondwet. » 4° In artikel 84 van dezelfde gecoördineerde wetten worden na de woorden « binnen een termijn van ten hoogste drie dagen » ingevoegd de woorden « of binnen een termijn van ten hoogste acht dagen in het in artikel 2, § 4, bedoelde geval ». Art. 18 In afwijking van artikel 1 van de wet van 3 maart 1977 betreffende de gevolgen van de ontbinding der Wetgevende Kamers ten aanzien van de vroeger ingediende ontwerpen en voorstellen van wet worden de ontwerpen en voorstellen van wet die niet door beide Kamers zijn aangenomen, bij de eerstkomende algehele vernieuwing van de Kamer van volksvertegenwoordigers volgend op de inwerkingtreding van dit artikel als niet bestaande beschouwd. Evenwel zijn van rechtswege opnieuw aanhangig bij de Kamer van volksvertegenwoordigers, de ontwerpen van wet houdende het verlenen van naturalisaties die hangende zijn in de Senaat na te zijn overgezonden door de Kamer. Art. 19 De artikelen 1 tot 17 treden in werking bij de eerstvolgende algehele vernieuwing van de Kamer van volksvertegenwoordigers.

B – 210


Reglement van orde van de parlementaire overlegcommissie(1) 1. 1. Onmiddellijk nadat beide assemblées hun vertegenwoordigers in de commissie hebben benoemd, roepen de voorzitters de commissie bijeen met het oog op haar installatie. 1.2. De installatievergadering wordt voorgezeten door de voorzitter die krachtens artikel 6, tweede lid, van de wet van 6 april 1995 houdende inrichting van de parlementaire overlegcommissie bedoeld in artikel 82 van de Grondwet en tot wijziging van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, de vergaderingen van de commissie voor de duur van de parlementaire zitting voorzit. 1.3. Het proces-verbaal van de installatie vermeldt de plaats, de datum en het uur van installatie, de aanwezige leden, de vaste leden van de commissie en de plaatsvervangers en de voorzitter die voor de duur van de parlementaire zitting de vergaderingen zal voorzitten. 1.4. Het proces-verbaal wordt ondertekend door de voorzitters en de griffiers van beide assemblées.

2. Iedere wijziging in het ledental van een fractie in een assemblée wordt verrekend in de vertegenwoordiging van de fracties van die assemblée in de commissie. De leden behouden hun mandaat tot in hun vervanging is voorzien door de assemblée die hen heeft aangewezen. 3. Elk van de samenstellende delen van de commissie wijst onder zijn leden een ondervoorzitter aan. Onverminderd het bepaalde onder 4. 1., worden de voorzitters, wanneer zij verhinderd zijn, vervangen door de ondervoorzitters, of, bij hun afwezigheid, door het oudste lid in jaren behorende tot dezelfde assemblée. 4. 1. Is de voorzitter die de vergadering dient voor te zitten verhinderd, dan wordt de vergadering voorgezeten door de voorzitter van de andere assemblée en, bij diens afwezigheid, door de ondervoorzitter die behoort tot dezelfde assemblée als de eerstgenoemde voorzitter. (1)

Tekst aangenomen door de parlementaire overlegcommissie op 11 september 1995 (Stukken Kamer nrs. 82/1 en 2, B.Z. 1995).


B – 211

4.2. Bij het leiden van de vergadering beschikt de voorzitter over de bevoegdheden die het reglement van de Kamer van volksvertegenwoordigers aan de voorzitter van die assemblée toekent. 4.3. De commissie vergadert met gesloten deuren. 4.4. Alleen de vaste leden van de commissie, of, als zij verhinderd zijn, een plaatsvervanger van dezelfde fractie van dezelfde assemblée, mogen de vergaderingen bijwonen. 4.5. De commissie kan beslissen andere leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers of van de Senaat uit te nodigen of tot haar vergaderingen toe te laten met raadgevende stem. Zij kan eveneens beslissen een of meer deskundigen te horen. 4.6. De voorzitters vragen de regering, op eigen initiatief of op verzoek van de commissie, de vergaderingen van de commissie bij te wonen. 4.7. Indien de regering wenst te worden gehoord, deelt zij dit mede aan een van beide voorzitters. Op haar verzoek wordt ingegaan tenzij de commissie anders beslist.

5. 1. Van elke vergadering van de commissie worden notulen opgemaakt. Zij vermelden in ieder geval de datum en het uur van de vergadering, de naam van de voorzitter die de vergadering heeft voorgezeten. de naam van de aanwezige leden, in voorkomend geval de andere aanwezigen, de beslissingen die de commissie heeft genomen, het resultaat van de stemmingen, het uur waarop de vergadering werd gesloten, en, in voorkomend geval, datum en uur van de volgende vergaderingen. 5.2. De notulen worden ondertekend door de voorzitter die de vergadering heeft voorgezeten en door de voorzitter van de andere assemblée of door degenen die hen vervingen. 5.3. De notulen worden bewaard door de griffiers. Zij kunnen worden geraadpleegd door de leden van de commissie en door de leden van de regering in de gevallen bedoeld in 4.6. of 4.7.

B – 212


6.1. Elk verzoek tot bijeenroeping van de commissie wordt ingediend ter griffie van een van beide assemblées. Het wordt onmiddellijk geregistreerd. Aan de griffie van de andere assemblée wordt onmiddellijk een eensluidend verklaard afschrift meegedeeld met het registratienummer. 6.2. Het origineel van de verzoeken wordt bewaard ter griffie van de assemblée waarvan de voorzitter voor de duur van de parlementaire zitting de vergadering van de commissie voorzit. Een afschrift van de verzoeken wordt bewaard ter griffie van de andere assemblée. 6.3. Indien een van beide voorzitters een verzoek onontvankelijk acht, raadpleegt bij daarover de voorzitter van de andere assemblée en beslissen zij gezamenlijk. In geval van twijfel beslist de commissie. 6.4. De voorzitter die, op eigen initiatief of op verzoek van ten minste acht leden, de commissie wenst bijeen te roepen. geeft daarvan kennis aan de andere voorzitter met vermelding van dag, uur en agenda van de geplande vergadering. 6.5. De agenda vermeldt of de commissie wordt aangezocht voor het regelen van een bevoegdheidsconflict (artikel 2, l°, van de wet van 6 april 1995), voor het vaststellen van termijnen (artikel 2, 2° tot 4°, van de wet van 6 april 1995), dan wel voor een andere aangelegenheid die tot haar bevoegdheid behoort. 6.6. Wordt de commissie aangezocht voor het vaststellen van termijnen, dan vermeldt de agenda om welk(e) voorstel(len) of ontwerp(en) het gaat. In het geval van een bevoegdheidsconflict specificeert de agenda bovendien de aangevochten bepaling(en) van het voorstel of ontwerp of de aangevochten amendementen. 6.7. De voorzitters kunnen te allen tijde punten aan de agenda toevoegen, mits deze schriftelijk aan de leden worden meegedeeld vóór de vergadering. Ter zitting kan de agenda slechts worden gewijzigd indien geen enkel lid zich daartegen verzet. 7. 1. De commissie kan geldig vergaderen ongeacht het aantal aanwezige leden. Onverminderd het bepaalde onder 6.7. beslist zij steeds op de wijze bepaald in artikel 14, tweede lid, van de wet van 6 april 1995.


B – 213

7.2. De beslissingen van de overlegcommissie worden bekendgemaakt in de vorm van een parlementair stuk dat gemeenschappelijk is aan beide assemblées. Het stuk vermeldt de dag waarop de commissie haar beslissing heeft genomen, de inhoud van die beslissing en de naam van degenen die de notulen zoals bedoeld in 5.2. hebben ondertekend. 7.3. Neemt de commissie geen beslissing binnen de gestelde termijn, dan wordt dit eveneens bekendgemaakt op de wijze bepaald in 7.2.

B – 214


CONTROLECOMMISSIE BETREFFENDE DE VERKIEZINGSUITGAVEN EN DE BOEKHOUDING VAN DE POLITIEKE PARTIJEN Statuten (1) Artikel 1 De Controlecommissie is samengesteld uit : - de Voorzitters van de Kamer van volksvertegenwoordigers en van de Senaat; - twintig vaste en twintig plaatsvervangende parlementsleden die worden aangewezen op voordracht van de fracties van de Kamer van volksvertegenwoordigers en van de Senaat, volgens het beginsel van de evenredige vertegenwoordiging waarin het Kieswetboek voorziet, en met inachtneming van de pariteit tussen Kamerleden en Senatoren. De leden van de Controlecommissie worden benoemd zodra de Kamers zijn samengesteld. Art 2 Alleen de aldus aangewezen parlementsleden kunnen de vergaderingen met gesloten deuren van de commissie bijwonen. Indien een vast lid afwezig is, wordt hij vervangen door een van de plaatsvervangers die tot dezelfde fractie behoren. Bovendien kan een vast lid in voorkomend geval vervangen worden door een ander lid van dezelfde fractie en van dezelfde Assemblée op voorwaarde dat de fractievoorzitter de voorzitter van de Controlecommissie, die de vergaderingen leidt, vóór de aanvang van de commissievergadering daarvan schriftelijk in kennis stelt.

(1) Statuten en huishoudelijk reglement door de Controlecommissie goedgekeurd op 4 oktober 1994 (Belgisch Staatsblad van 8 oktober 1994). Wijzigingen van de statuten en het huishoudelijk reglement goedgekeurd op 6 mei 1997 (Belgisch Staatsblad van 13 mei 1997).


B – 215

Art. 3 Het lid van de commissie dat persoonlijk en rechtstreeks betrokken partij is, mag niet tegenwoordig zijn bij de beraadslaging en het besluit die op hem betrekking hebben.

Art. 4 §1. De vergaderingen worden beurtelings en telkens voor de periode van een zitting, geleid door de Voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers en de Voorzitter van de Senaat, die geen stemrecht hebben. De commissie benoemt uit haar midden twee ondervoorzitters van een verschillende taalgroep en politieke fractie, waarvan één tot de Kamer van volksvertegenwoordigers en één tot de Senaat behoort. Is de Voorzitter die de vergadering dient te leiden, verhinderd, dan wordt hij van rechtswege vervangen door de Voorzitter van de andere Assemblée of door een ondervoorzitter van de commissie. §2. Bij het leiden van de werkzaamheden beschikt de Voorzitter over de bevoegdheden die het Reglement van de Kamer van volksvertegenwoordigers aan de Voorzitter van die Vergadering toekent. Art. 5 De Voorzitters roepen de commissie samen. De oproeping bevat een voorstel van agenda, dat ter goedkeuring aan de commissie wordt voorgelegd. De Voorzitters roepen de commissie tevens binnen veertien dagen samen wanneer een derde van de leden van de commissie daarom verzoeken en op voorwaarde dat de leden die het schriftelijk verzoek daartoe hebben ondertekend tot ten minste drie verschillende politieke fracties behoren. Het verzoek bevat een voorstel van agenda.

B – 216


Art. 6 De vergaderingen van de commissie zijn openbaar, tenzij de commissie met eenparigheid anders beslist.

Art. 7 De Controlecommissie oefent de bevoegdheden uit, die haar worden opgedragen bij de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen, zoals gewijzigd door de wetten van 21 mei 1991, 18 juni 1993 en 19 mei 1994. 1°. Inzake de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers moet ze : - de verslagen ontvangen opgesteld door de voorzitters van de hoofdbureaus en bedoeld in de artikelen 10 en 11 van voormelde wet; - deze verslagen en de ingediende opmerkingen onderzoeken; - op tegenspraak en, op straffe van verval, ten laatste negentig dagen na de ontvangst van alle verslagen, uitspraak doen over de juistheid en de volledigheid van elk verslag; - het eindsverslag opstellen, bedoeld in artikel 12, § 2, van voormelde wet; - de Procureur des Konings een met redenen omkleed advies overzenden, overeenkomstig artikel 14, § 3, van voormelde wet. De Controlecommissie kan klacht indienen nopens de vastgestelde overtredingen bedoeld in artikel 14, § 1, van voormelde wet. Zij legt daarenboven de in artikel 13 van dezelfde wet bedoelde sanctie op. 2°. Inzake de boekhouding van de politieke partijen moet ze : - ieder jaar het financieel verslag ontvangen, bedoeld in de artikelen 23 en 24 van voormelde wet, dat de Voorzitters van de Kamer van volksvertegenwoordigers en Senaat haar overzenden;


B – 217

- binnen zestig dagen haar opmerkingen formuleren en het verslag goedkeuren. Ze legt de in artikel 25 van voormelde wet bedoelde sanctie op. 3°. Inzake de giften aan politieke partijen legt ze, bij overtreding van de wettelijke verbodsbepalingen, de in artikel 16bis van voormelde wet bedoelde sanctie op. Art. 8 De Controlecommissie oefent de bevoegdheden uit die haar worden opgedragen bij de wet van 19 mei 1994 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de Vlaamse Raad, de Waalse Gewestraad en de Brusselse Hoofdstedelijke Raad. Deze bevoegdheden zijn analoog aan die vermeld in artikel 7, 1°, van deze statuten. Art. 9 De Controlecommissie oefent de bevoegdheden uit die haar worden opgedragen bij de wet van 7 juli 1994 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezing van het Europees Parlement. Deze bevoegdheden zijn analoog aan die vermeld in artikel 7, 1°, van deze statuten. Art. 10 De Controlecommissie oefent de bevoegdheden uit die haar worden opgedragen bij de wet van 7 juli 1994 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezing van de provincieraden en de gemeenteraden en voor de rechtstreekse verkiezing van de raden voor maatschappelijk welzijn. Ze ontvangt de verslagen opgesteld door de voorzitters van de rechtbanken van eerste aanleg en bedoeld in artikel 9, § 1, van voormelde wet.

B – 218


Ze onderzoekt deze verslagen en de ingediende opmerkingen. Ze doet op tegenspraak en, op straffe van verval, ten laatste negentig dagen na de ontvangst van alle verslagen uitspraak over de juistheid en de volledigheid van elk verslag. Ze stelt het eindverslag op, bedoeld in artikel 10, § 2, van voormelde wet. Ze legt de in artikelen 11 en 13 van voormelde wet bedoelde sancties op. Ingeval van bezwaar tegen een kandidaat bij de provincieraadsverkiezingen, zoals bedoeld in artikel 37/1 van de provinciekieswet, verzoekt de commissie om overzending van de aangifte van de verkiezingsuitgaven van de betrokken kandidaat overeenkomstig artikel 11bis van dezelfde wet. Overeenkomstig artikel 37/3 van dezelfde wet doet zij binnen negentig dagen uitspraak over het ingediende bezwaar.

Art. 11 De Controlecommissie oefent de bevoegdheden uit die haar worden opgedragen door de wet van 12 juli 1994 betreffende het toezicht op de officiële mededelingen van de overheid. Art. 12 De in de artikelen 7 tot 11 vermelde bevoegdheden worden uitgeoefende overeenkomstig de procedures en de modaliteiten bepaald in de voormelde wetten en in het huishoudelijk reglement van de Controlecommissie. Dit reglement, alsook iedere wijziging ervan, wordt in het Belgisch Staatsblad bekendgemaakt.


B – 219

Art. 13 De commissie kan op rechtsgeldige wijze vergaderen ongeacht het aantal aanwezige leden. Beslissingen inzake de juistheid en de volledigheid van de verslagen, inzake de indiening van klachten met betrekking tot de controle en de beperking van de verkiezingsuitgaven, inzake de aan de Procureur des Konings te verstrekken adviezen, inzake de krachtens artikel 37/1 van de provinciekieswet ingediende bezwaren, alsmede inzake de goedkeuring van de financiële verslagen, kunnen enkel worden genomen wanneer ze ten minste twee derden van de stemmen hebben verkregen, op voorwaarden dat ten minste twee derden van de commissieleden aanwezig zijn. Beslissingen betreffende de eventuele aanrekening op verkiezingsuitgaven van de kostprijs van officiële mededelingen van de overheid worden, krachtens artikel 4bis, § 4, 4de lid van de wet van 4 juli 1989, genomen bij gewone meerderheid van stemmen in elke taalgroep. Art. 14 De briefwisseling en de betekeningen aan de Controlecommissie worden gericht aan de Voorzitters ervan of, wanneer de Kamers ontbonden of verdaagd zijn of wanneer de zitting gesloten is, aan de griffier van de Kamer van volksvertegenwoordigers of van de Senaat. Art. 15 Behoudens andersluidende beslissing, kunnen de in de commissie vertegenwoordigde politieke fracties worden bijgestaan door een technisch medewerker die de vergaderingen van de commissie bijwoont. Art. 16 Het administratief secretariaat van de commissie wordt waargenomen door de griffier van de Kamer van volksvertegenwoordigers tijdens de zitting waarin de Voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers de vergaderingen van de commissie leidt.


B – 220

De griffier van de Senaat neemt het secretariaat waar tijdens de zitting waarin de Voorzitter van de Senaat de vergaderingen leidt. Zij worden bijgestaan of vertegenwoordigd door een ambtenaar van de Kamer van volksvertegenwoordigers en een ambtenaar van de Senaat. Zij verzorgen het opstellen van de verslagen over de deliberaties van de commissie en het notificeren van haar beslissingen.

Huishoudelijk reglement TITEL I Uitoefening van de bevoegdheden met betrekking tot de controle van de verkiezingsuitgaven Artikel 1 1. Binnen veertien dagen na de datum van de verkiezingen, wijst de griffier die als eerste het secretariaat van de vernieuwde Controlecommissie zal waarnemen, de voorzitters van de hoofdbureaus op de in art. 94ter van het Kieswetboek voorziene verplichtingen met betrekking tot de verslagen over de uitgaven die de kandidaten en de politieke partijen voor verkiezingspropaganda hebben gedaan. Tevens wordt gevraagd : - dat ook de opmerkingen van de kandidaten en kiesgerechtigden ten laatste negentig dagen na de datum der verkiezingen aan de Controlecommissie zouden worden toegezonden; - dat, in voorkomend geval, melding zou worden gemaakt van het ontbreken van opmerkingen van kandidaten en kiesgerechtigden, zodat enkel het bij de Voorzitters van de Controlecommissie neergelegde verslag aan de beoordeling van de Commissie dient te worden onderworpen. 2. Indien, in uitvoering van art. 94ter, § 2, van het Kieswetboek, zestig dagen na de datum van de verkiezingen geen twee exemplaren van het verslag bij de Voorzitters van de Controlecommissie werden neergelegd, stuurt de griffier een herinneringsbrief aan de in gebreke gebleven voor-


B – 221

zitters. Deze brief draagt dezelfde vermeldingen als het eerste schrijven en beklemtoont dat de nodige gegevens uiterlijk negentig dagen na de verkiezingen moeten verstrekt zijn om de Controlecommissie toe te laten het onderzoek van de verslagen en de ingediende opmerkingen aan te vatten. 3. Bij ontstentenis van opmerkingen over de verslagen binnen negentig dagen na de verkiezingen, worden enkel de verslagen zelf aan de beoordeling van de commissie onderworpen. Art. 2 Na de ontvangst van alle verslagen en uiterlijk vanaf de eenennegentigste dag na de verkiezingen, vat de commissie het onderzoek van de verslagen aan. Daartoe wijst zij één of meer rapporteur(s) aan. Art. 3 De rapporteur(s) breng(t) (en) binnen twintig dagen na zijn (hun) aanduiding een advies uit aan de commissie over de wettelijke conformiteit van elk verslag. Zo nodig kan (kunnen) hij (zij) de voorzitter van het hoofdbureau, wiens verslag hij (zij) onderzoek(t) (en), schriftelijk om verduidelijking vragen. Indien de commissie meent aanwijzingen te hebben dat een verslag onjuist of onvolledig is, maant ze de betrokken voorzitter van het hoofdbureau aan schriftelijk de nodige uitleg te verstrekken of complementaire gegevens toe te zenden. Art. 4 Indien de commissie uit de verslagen overtredingen van de bepalingen van de in de artikelen 7 tot 10 van de statuten van de Controlecommissie vermelde wetten meent vast te stellen, vraagt ze schriftelijk om uitleg aan de voorzitters van de betrokken individuele kandida(a)t(en). De vragen om uitleg worden door de Voorzitter verzonden bij een ter post aangetekende brief.

B – 222


Art. 5 Bij gebrek aan antwoord of bij onstentenis van een door haar als afdoend beschouwd antwoord binnen tien dagen vanaf de verzending van het aangetekend schrijven, hoort de commissie de betrokkenen. Zij worden daartoe door de Voorzitter opgeroepen bij een ter post aangetekende brief. In de brief wordt melding gemaakt van plaats, dag en uur van de zitting. Tevens is vermeld dat, ingeval van niet-gewettigde afwezigheid, de commissie uitspraak zal doen op basis van het verslag van de voorzitter van het hoofdbureau en de regelmatig ingediende opmerkingen. De opgeroepen personen kunnen bijgestaan worden door een advocaat. Art. 6 Uiterlijk negentig dagen na de ontvangst van alle verslagen doet de commissie uitspraak over de juistheid en volledigheid van elk verslag. Het eindverslag vermeldt de gegevens voorgeschreven door de in artikelen 7 tot 10 van de statuten vermelde wetten. Het wordt ondertekend door de Voorzitters en de rapporteur(s). Art. 7 §1. In voorkomend geval en gelet op haar eindverslag dient de Controlecommissie, door toedoen van haar Voorzitters, klacht in bij het bevoegde Parket nopens de vastgestelde overtredingen vermeld in de in de artikelen 7 tot 9 van de statuten bedoelde wetten. §2. Voor de niet door de Controlecommissie ingediende klachten betreffende overtredingen bedoeld in §1, zendt de commissie door toedoen van haar Voorzitters een met redenen bekleed advies naar de Procureur des Konings. Art. 8 De voorzitters sturen het eindverslag van de Controlecommissie onverwijld naar de diensten van het Belgisch Staatsblad.


B – 223

TITEL II Rechtspleging inzake bezwaren tegen de verkiezing van een lijstaanvoerder of van een kandidaat voor de provincieraad Art. 9 Wanneer de Controlecommisie haar bevoegdheid uitoefent krachtens artikel 37/1 van de provinciekieswet : 1° geschiedt de behandeling schriftelijk, behoudens de bevoegdheid van de commissie om partijen op te roepen en te horen; 2° voert de commissie rechtstreeks briefwisseling met de aan haar rechtsmacht onderworpen personen; zij is gerechtigd omtrent de zaken waarover ze zich uit te spreken heeft, door die personen alle bescheiden en inlichtingen te doen overleggen; 3° geschiedt de behandeling op tegenspraak; partijen en advocaten zijn gerechtigd op het secretariaat van de commissie inzage te nemen van het dossier en een memorie in te dienen; 4° beveelt de commissie, indien er aanleiding is tot getuigenverhoor, dat dit wordt afgenomen hetzij op haar zitting, hetzij door diegene van haar leden die zij daartoe aanstelt, zulks overeenkomstig artikel 25, tweede tot vijfde lid, van de op 12 januari 1973 gecoördineerde wetten op de Raad van State; 5° is de zitting openbaar, tenzij zulks gevaar mocht opleveren voor de orde of de zeden; in dat geval wordt dit door de commissie bij gemotiveerde beslissing verklaard; 6° wordt ter zitting door een lid van de commissie een uiteenzetting van de zaak gegeven, waarna partijen en hun advocaten hun mondelinge opmerkingen naar voren kunnen brengen; 7° wordt iedere tussen- of eindbeslissing met redenen omkleed en, wordt ze uitgesproken in openbare zitting; die beslissing vermeldt de naam van de verslaggever en van de aanwezige leden.

Art. 10 Het bezwaar moet, op straffe van verval, uiterlijk vijfenveertig dagen na de datum van de verkiezingen schriftelijk door een kandidaat ingeleid worden in de vorm van een ondertekend en gedagtekend bezwaarschrift, bevattende :

B – 224


1. de identiteit en de woonplaats van de eiser; 2. het voorwerp van het bezwaar en een uiteenzetting van de feiten en middelen; 3. de identiteit en de woonplaats van de tegenpartij. Het bezwaarschrift wordt aan de griffier van de Controlecommissie overhandigd of bij een ter post aangetekende brief aan hem verstuurd. De ambtenaar aan wie het bezwaarschrift wordt overhandigd, is verplicht een ontvangstbewijs af te geven. Art. 11 De griffier die het secretariaat van de Controlecommissie waarneemt, zendt de tegenpartij zonder verwijl een afschrift van het bezwaar toe. De partij beschikt over een termijn van dertig dagen om aan de griffier een memorie te doen geworden. De griffier deelt aan de partijen mede op welke dagen en uren zij inzage van het dossier kunnen nemen. Hij zendt de memories van antwoord zonder verwijl aan de verzoekende partij. Hij geeft de partijen kennis van de datum van de openbare zitting. Art. 12 De commissie doet binnen negentig dagen uitspraak over de ingediende bezwaren. Art. 13 Overeenkomstig artikel 37/4 van de provinciekieswet brengt de griffier van de Controlecomissie de gouverneur en de provincieraad en, bij een ter post aangetekende brief, de kandidaat tegen wiens verkiezing bezwaar is ingediend alsmede de eisers onmiddellijk in kennis van de beslissing van de Controlecomissie.


B – 225

HOOFDSTUK II Onderzoek Afdeling 1 Onderzoeksmaatregelen Art. 14 De commissie of degene die zij onder haar leden aanwijst, kan rechtstreeks briefwisseling voeren met alle overheden en deze alle dienstige inlichtingen vragen. Zij zijn ertoe gerechtigd zich door de administratieve overheden alle bescheiden te doen overleggen. Zij kunnen van de partijen en dezer advocaten alle aanvullende ophelderingen vorderen. Art. 15 De commissie of degene die zij onder haar leden aanwijst, kunnen de partijen en alle andere personen horen. De partijen kunnen de commissie verzoeken te worden gehoord. Het proces-verbaal van verhoor wordt getekend door de voorzitter of het lid van de commissie, de griffier en de gehoorde persoon. Art. 16 De commissie of degene die zij onder haar leden aanwijst, kan ter plaatse overgaan tot alle vaststellingen. De partijen en hun advocaten worden opgeroepen.

B – 226


Afdeling 2 Getuigenverhoor ter zitting Art. 17 In geval van getuigenverhoor ter zitting van de Controlecommissie worden de partijen en hun advocaten opgeroepen. Het proces-verbaal van verhoor wordt getekend door de voorzitter, de griffier en de gehoorde persoon. HOOFDSTUK III Tussengeschillen Afdeling 1 Betichting van valsheid Art. 18 In geval een partij een overgelegd stuk van valsheid beticht, wordt de partij die het stuk heeft overgelegd, door de commissie zonder verwijl verzocht te verklaren of zij volhardt in haar voornemen ervan gebruik te maken. Indien de partij niet op dit verzoek ingaat of verklaart dat zij van het stuk geen gebruik wenst te maken, wordt het stuk verworpen. Indien zij verklaart dat zij er gebruik van wil maken en zo het stuk van wezenlijk belang is voor de oplossing van het geschil, schort de commissie het geding tot het bevoegde rechtscollege over de valsheid uitspraak heeft gedaan. Indien het geschil bij geen enkel rechtcollege aanhangig is gemaakt, oordeelt de commissie over de bewijskracht van het stuk. Indien uitspraak kan worden gedaan zonder dat met het van valsheid betichte stuk rekening wordt gehouden, wordt de rechtspleging voortgezet.


B – 227

Afdeling 2 Tussenkomst Art. 19 Degenen die belang hebben bij de oplossing van het geschil kunnen erin tussenkomen. De partijen kunnen diegenen wier aanwezigheid zij voor de zaak vereist achten, in tussenkomst roepen. De commissie kan het bezwaar mededelen aan eenieder wiens belangen bij de zaak betrokken zijn. Art. 20 De eis tot tussenkomst geschiedt vóór de sluiting de debatten, bij verzoekschrift gesteld overeenkomstig artikel 37/1 van de provinciekieswet en artikel 10 van dit reglement. Het verzoekschrift vermeldt bovendien de gronden van de tussenkomst. Art. 21 De commissie doet zonder verwijl uitspraak over de ontvankelijkheid van het verzoekschift. De beslissing wordt door de griffier betekend aan de partijen, aan de tussenkomende of aan de in tussenkomst geroepen derden. De tussenkomst mag de beslissing van de zaak niet vertragen. Afdeling 3 Hervatting van het geding Art. 22 Ingeval er grond bestaat tot hervatting van het geding, geschiedt zulks door een ter post aangetekend schrijven aan de griffier.

B – 228


Afdeling 4 Afstand van het geding. Art. 23 Wanneer uitdrukkelijk wordt afgezien van de eis, doet de commissie zonder verwijl uitspraak over de afstand. Afdeling 5 Samenhang Art. 24 Indien er grond bestaat om door eenzelfde beslissing uitspraak te doen over verscheidene zaken, kan de commissie hetzij ambthalve hetzij op verzoek van de partijen de samenvoeging ervan bevelen. De griffier geeft van die beschikking kennis aan de partijen.

Afdeling 6 Wraking Art. 25 De leden van de commissie kunnen worden gewraakt om de redenen die luidens artikelen 828 en 830 van het Gerechtelijk Wetboek tot wraking aanleiding geven. Advocaten die lid zijn van de commissie, mogen niet als raadsman optreden in zaken die aan de uitspraak van de commissie onderworpen zijn. Zij mogen niet mede beraadslagen en besluiten over zaken waaromtrent zij geraadpleegd werden vóór hun verkiezing tot lid van de commissie. Ieder lid van de commissie dat weet dat hem een grond van wraking treft, moet daarvan aangifte doen; de commissie beslist of hij zich al dan niet moet onthouden.


B – 229

Art. 26 Hij die wil wraken moet zulks doen zodra hij van de wrakingsgrond kennis heeft. Art.27 De wraking wordt gevraagd bij een met redenen omkleed verzoekschrift gesteld overeenkomstig artikel 37/1 van de provinciekieswet en artikel 10 van dit reglement. Art. 28 Over de wraking wordt zonder verwijl uitspraak gedaan, nadat de wrakende partij en het gewraakte lid zijn gehoord. TITEL III Uitoefening van de bevoegdheden met betrekking tot het toezicht op de officiële mededelingen van de overheid Art. 29 De Controlecommissie oefent de bevoegdheden met betrekking tot het toezicht op de officiële mededelingen van de overheid uit overeenkomstig de procedure bepaald in de wet van 12 juli 1994 betreffende het toezicht op de officiële mededelingen van de overheid. TITEL IV Uitoefenen van de bevoegdheden met betrekking tot de controle van de boekhouding van de politieke partijen Art. 30 De Controlecommissie ontvangt jaarlijks vóór 15 april van haar Voorzitters de financiële verslagen opgemaakt door de bedrijfsrevisoren met inachtneming van de bepalingen zoals vervat in de wet van 17 juli 1975 op de boekhouding en de jaarrekening van de ondernemingen, gewijzigd bij de wet van 1 juli 1983, in het koninklijk besluit van 8 oktober 1976 met betrekking tot de jaarrekening van de ondernemingen, gewijzigd bij koninklijk besluit van 12 september 1983, en in het koninklijk besluit van 12 september 1983 tot bepaling van de minimumindeling van een algemeen rekenstelsel.

B – 230


Deze verslagen moeten opgesteld worden overeenkomstig het model I als bijlage. Art. 31 De commissie onderwerpt deze verslagen aan een onderzoek ten einde de conformiteit met de vigerende wetten en besluiten na te gaan. Art. 32 De commissie beslist jaarlijks vóór 15 juni. Art. 33 De commissie kan de aanwezigheid vorderen van de voorzitters van de politieke partijen en de voorzitters van de raden van beheer van de VZW’s. Zij mogen zich laten vertegenwoordigen. Zij zijn gehouden alle door de commissie gevraagde inlichtingen te verstrekken en alle stukken voor te leggen die ze noodzakelijk acht voor de uitoefening van haar opdracht. De betrokken voorzitters of hun vertegenwoordigers hebgen het recht te worden verhoord. Bovendien kan de commissie, in het kader van de uitoefening van haar opdracht, andere personen oproepen om te worden gehoord. Art. 34 De betrokkenen worden door de Voorzitter opgeroepen bij een ter post aangetekende brief, waarin plaats, dag en uur van de zitting worden medegedeeld. Zij kunnen worden bijgestaan door de bedrijfsrevisor die het financieel verslag heeft uitgebracht. Art. 35 De Voorzitters sturen de samenvatting van het financieel verslag, opgesteld overeenkomstig het model II als bijlage, evenals de opmerkingen en de akte van goedkeuring onverwijld naar de Minister van Financiën en naar de diensten van Belgisch Staatsblad.


B – 231

TOEGANG TOT GEVANGENISSEN Koninklijk besluit van 21 mei 1965 houdende algemeen reglement van de strafinrichtingen, artikel 6 De leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers en van de Senaat hebben toegang tot de inrichtingen door van hun hoedanigheid te doen blijken. Om een bewoonde individuele kamer te betreden of om zich in betrekking te stellen met bepaalde gedetineerden, is nochtans een bijzondere toelating van de Minister vereist. Deze bezoekers worden vergezeld door de directeur van de inrichting, hierna de directeur genoemd, of door het personeelslid dat hij aanwijst.

B – 232


TOEGANG TOT MILITAIRE INSTALLATIES Artikel 62, b, 3, van het militair reglement A4 betreffende de inwendige dienst in de kwartieren, korpsen en eenheden van de Landmacht, de Luchtmacht, de Zeemacht en van de Medische dienst « Bepaalde burgerlijke autoriteiten hebben toegang tot alle kwartieren. Het zijn : a) de leden van de parlementaire commissies van Landsverdediging, die zich gezamelijk of als delegatie van tenminste drie leden verplaatsen. Ze zijn in het bezit van een speciale kaart, ondertekend door het Departement, maar die evenwel geen enkel recht verleent aan de leden van de commissies, die afzonderlijk optreden; (…)».


B – 233

REKENHOF / INZAGE- EN INFORMATIERECHT VAN DE PARLEMENTSLEDEN Artikelen 33, 34, 35 en 36 van het reglement van orde van het Rekenhof m.b.t. het inzage- en informatierecht van de parlementsleden (1) Art. 33 Voor de aangelegenheden die onder de bevoegdheid van de Kamer van volksvertegenwoordigers vallen, heeft iedere volksvertegenwoordiger het recht van elk dossier dat het Rekenhof heeft geopend de notulen van de algemene vergadering en van de kamers van het Rekenhof, de briefwisseling, de budgettaire en financiële gegevens, alsook de boekhoudkundige stukken persoonlijk te raadplegen of er afschriften van te bekomen. Hij dient daartoe een schriftelijk verzoek of een fax aan een van de voorzitters te richten. Art. 34 Het Rekenhof rapporteert op geregelde tijdstippen de Kamer van volksvertegenwoordigers over de geraadpleegde dossiers en de vragen gesteld door volksvertegenwoordigers, evenals over de daartoe gevoerde briefwisseling. Als in een dossier de onderzoeksfase nog niet beëindigd is, deelt het Rekenhof de volksvertegenwoordiger onverwijld mede dat het schriftelijk zal antwoorden zodra de onderzoeksfase is beëindigd. Eens het onderzoek of een onderzoeksfase beëindigd is, heeft de volksvertegenwoordiger toegang tot de briefwisseling en de desbetreffende notulen, ongeacht of de minister op de oorspronkelijke opmerkingen van het Rekenhof heeft geantwoord binnen de wettelijke termijn en ongeacht of hij bezwaren heeft opgeworpen die aanleiding hebben gegeven tot een verlenging van het onderzoek door het Rekenhof. Art. 35 Als een volksvertegenwoordiger informatie wenst die aanzienlijke, specifieke opzoekingen vereist, brengt het Rekenhof — zo het dit nuttig acht (1)

Tekst aangenomen door de Kamer op 5 februari 1998 (Stuk Kamer nr. 1350/3).

B – 234


— de Kamer van volksvertegenwoordigers daarvan zonder verwijl op de hoogte. Overeenkomstig haar reglement, beslist de Kamer van volksvertegenwoordigers over de ontvankelijkheid van het verzoek en stelt eventueel de termijnen vast waarbinnen het Rekenhof zijn opzoekingen dient uit te voeren. Art. 36 Dit hoofdstuk is van overeenkomstige toepassing op de Senaat, de Gemeenschapsraden, de Gewestraden en de Gemeenschapscommissies.


B – 235

GEVOLGEN VAN DE ONTBINDING DER WETGEVENDE KAMERS TEN AANZIEN VAN DE VROEGER INGEDIENDE ONTWERPEN EN VOORSTELLEN VAN WET Wet van 3 maart 1977 betreffende de gevolgen van de ontbinding der Wetgevende Kamers ten aanzien van de vroeger ingediende ontwerpen en voorstellen van wet (1) Art. 1 Ingeval van ontbinding van beide Kamers worden als niet-bestaande beschouwd de ontwerpen en voorstellen van wet die noch door de ene noch door de andere ontbonden Kamer zijn aangenomen of die door de ene of de andere ontbonden Kamer meer dan acht jaar vóór de ontbinding zijn aangenomen. Bij iedere van de nieuwe Kamers zijn, zonder nieuwe verzending, aanhangig de ontwerpen en voorstellen van wet die minder dan acht jaar vóór de ontbinding door de andere Kamer werden aangenomen en welke zij noch aannam noch verwierp. Art. 2 Ingeval van ontbinding van één der Kamers worden als niet-bestaande beschouwd de voorstellen van wet die, bij de ontbonden Kamer ingediend, door haar niet zijn aangenomen. Bij de nieuwe Kamer zijn, zonder nieuwe verzending, aanhangig de ontwerpen van wet die aanhangig waren bij de ontbonden Kamer. Bij de andere Kamer blijven aanhangig de ontwerpen en voorstellen van wet die door de ontbonden Kamer zijn aangenomen. Art. 3 De wet van 1 juli 1893 rakende de gevolgen der ontbinding van de Kamers ten aanzien der voorgaandelijk ingediende ontwerpen van wet wordt opgeheven.

(1) Belgisch Staatsblad van 12 maart 1977.

B – 236


GEBRUIK DER TALEN IN WETGEVINGSZAKEN. BEKRACHTIGING, AFKONDIGING EN INWERKINGTREDING VAN WETTEN. Wet van 31 mei 1961 betreffende het gebruik der talen in wetgevingszaken, het opmaken, bekendmaken en inwerkingtreden van wetten en verordeningen (1) Art. 1 De wetten worden in het Nederlands en in het Frans gestemd, bekrachtigd, afgekondigd en bekendgemaakt. Art. 2 Wetsontwerpen uitgaande van de regering worden bij de Kamers ingediend in beide talen. Voorstellen uitgaande van de leden der Kamers worden ingediend in de taal door de voorstellers gekozen en worden eventueel door de zorg van het bureau vertaald. Hetzelfde geldt voor de amendementen die in de loop van de besprekingen worden ingediend. De Kamers bepalen bij reglement de maatregelen die zij dienstig oordelen om, elk wat haar betreft, de uitvoering van dit artikel te verzekeren. Art. 3 De bekrachtiging en de afkondiging van de wetten, aangenomen overeenkomstig artikel 74 van de Grondwet, geschieden op volgende wijze : ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.

(1) Belgisch Staatsblad van 21 juli 1961.


B – 237

De Kamer van volksvertegenwoordigers heeft aangenomen en Wij bekrachtigen hetgeen volgt : (Wet) Kondigen deze wet af, bevelen dat zij met ‘s Lands zegel zal worden bekleed en door het Belgisch Staatsblad zal worden bekendgemaakt. ALBERT II, Roi des Belges, A tous, présents et à venir, Salut. La Chambre des représentants a adopté et Nous sanctionnons ce qui suit : (Loi) Promulguons la présente loi, ordonnons qu’elle soit revêtue du sceau de l’Etat et publiée par le Moniteur belge. § 2. De bekrachtiging en afkondiging van de wetten, aangenomen overeenkomstig de artikelen 77 en 78 van de Grondwet, geschieden op volgende wijze : ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. De Kamers hebben aangenomen en Wij bekrachtigen hetgeen volgt : (Wet) Kondigen deze wet af, bevelen dat zij met ‘s Lands zegel zal worden bekleed en door het Belgisch Staatsblad zal worden bekendgemaakt. ALBERT II, Roi des Belges, A tous, présents et à venir, Salut.

B – 238


Les Chambres ont adopté et Nous sanctionnons ce qui suit : (Loi) Promulguons la présente loi, ordonnons qu’elle soit revêtue du sceau de l’Etat et publiée par le Moniteur belge. Art. 4 De wetten worden na hun afkondiging in het Belgisch Staatsblad opgenomen, de Nederlandse tekst en de Franse tekst tegenover elkander. Ze zijn verbindend in het gehele Rijk de tiende dag na die van hun bekendmaking, tenzij de wet een andere termijn heeft bepaald. Art 5 (...) Art. 6 Koninklijke en ministeriële besluiten zijn verbindend in het gehele Rijk de tiende dag na die van hun bekendmaking, tenzij zij een een andere termijn bepalen. De besluiten worden verbindend zodra daarvan aan belanghebbenden kennis is gegeven of vanaf de bekendmaking, als deze voorafgaat. Art 7 Eventuele verschillen tussen de Nederlandse en de Franse tekst worden opgelost naar de wil van de wetgever, die bepaald wordt volgens de gewone interpretatie en zonder dat aan de ene tekst de voorkeur wordt gegeven boven de andere. Art 8 Is er aanleiding tot bekendmaking van een verdrag waarbij België partij is, dan wordt dat verdrag in een oorspronkelijke tekst in het Belgisch Staatsblad bekendgemaakt met de Nederlandse of Franse vertaling. Bestaat er geen oorspronkelijke tekst in het Nederlands of in het Frans, dan


B – 239

wordt de vertaling in beide talen in het Belgisch Staatsblad bekendgemaakt. Art. 9 Opgeheven worden : 1° De wet van 18 april 1898, betreffende het gebruik der Vlaamse taal in de officiële bekendmakingen, gewijzigd bij artikel 1 van de wet van 3 augustus 1924 en bij de wet van 19 juli 1951; 2° De wet van 19 juli 1951 betreffende de bekrachtiging en de afkondiging van de wetten.

B – 240


RONDDELING VAN DE WETSONTWERPEN VÓÓR BESPREKING IN COMMISSIE (1) «De conferentie van voorzitters is de mening toegedaan dat het tot haar bevoegdheid behoort om een commissie de toestemming te verlenen een officieel door de regering bij de Kamer ingediend wetsontwerp te bespreken voordat het gedrukt is en aan alle leden van de Kamer als parlementair document is rondgedeeld. Die toestemming kan worden verleend als aan volgende voorwaarden is voldaan : — kopieën van het ingediend wetsontwerp dienen vooraf ter beschikking van alle leden van de Kamer te worden gesteld; — in een bijeenroeping van de commissie dient te worden vermeld dat die toestemming werd verleend en dat die kopieën ter beschikking werden gesteld; — de commissie kan pas tot de stemming overgaan nadat het parlementair stuk is rondgedeeld en nadat werd nagegaan of de rondgedeelde tekst met de officieel door de regering ingediende tekst overeenstemt.»

(1)

Uittreksel uit de notulen van de Conferentie van voorzitters van 12 november 1997. Principe overgenomen in de omzendbrief van de eerste minister van 25 november 1997 aan de leden van de regering.


B – 241

FRACTIEMEDEWERKERS/MEDEWERKERS VAN DE REGERINGSLEDEN Definitie «medewerker van een politieke fractie» en toegang van de medewerkers van de politieke fracties en van de regeringsleden tot de commissievergaderingen (1) «Het Bureau, gelet op de beslissingen van 21 november 1979, 9 oktober 1980, 13 januari 1981, 21 januari 1982 en 28 januari 1982 betreffende de toegang van de medewerkers van de politieke fracties tot de commissies; gelet op het laatste lid van artikel 24 van het Reglement van de Kamer; beslist dat : — onder fractiemedewerkers dient te worden verstaan : de secretaris van elke fractie, de universitaire medewerkers van de fracties of de deskundigen van het studiecetrum van de overeenkomstige partij; — één medewerker van elke fractie de commissievergaderingen mag bijwonen; in voorkomend geval kan de commissievoorzitter een tweede medewerker de toestemming verlenen de vergaderingen bij te wonen. De medewerkers mogen in geen geval het woord nemen; — de medewerkers van de fracties plaats mogen nemen in de onmiddellijke nabijheid van de leden van hun fractie; de beste plaatsen moeten evenwel aan de Kamerleden worden voorbehouden; — de lijst met alle fractiemedewerkers die door een fractie geaccrediteerd zijn om de commissievergaderingen bij te wonen, dient bij het begin van elke zitting aan de Griffier te worden overgemaakt; elke eventuele wijziging dient hem schriftelijk door de fractievoorzitter te worden meegedeeld; — vóór het begin van de vergadering dienen de fractiemedewerkers zich aan de commissievoorzitter en aan de administratieve secretaris voor te stellen, met opgave van hun naam en hoedanigheid; (1)

Uittreksel uit de notulen van het Bureau van 25 april 1990

B – 242


— de fractiemedewerkers krijgen slechts toegang tot de vergaderingen voor zover een lid van hun fractie aanwezig is. In beginsel mogen zij enkel de vergadering bijwonen als een lid van hun fractie aanwezig is. De commissievoorzitter kan echter bij tijdelijke afwezigheid van de leden van de fractie van die regel afwijken; herinnert eraan, — dat het tijdens zijn vergadering van 21 januari 1982 van mening was dat elk lid van de regering dat op de vergadering aanwezig is zich slechts door maximum twee medewerkers mag laten bijstaan, gelet op het feit dat het de commissievoorzitters toekomt te oordelen of dat aantal kan worden vermeerderd; het is nochtans van oordeel dat het aantal medewerkers ter beschikking van de regering in haar geheel niet meer dan vier mag bedragen, tenzij in uitzonderlijke omstandigheden.»


B – 243

GEBRUIK VAN HET KENTEKEN/ZEGEL VAN EEN WETGEVENDE VERGADERING (1) «Reglementering betreffende het gebruik van het kenteken/zegel van een Wetgevende Vergadering (Kamer/Senaat) door de leden, ereleden, gewezen of plaatsvervangende leden van een vergadering en door de secretariaten van de politieke fracties. 1° Het kenteken/zegel van een vergadering behoort toe aan die vergadering. Zij alleen kan uitmaken wie er gebruik van kan maken en onder welke voorwaarden. De onderhavige reglementering heeft betrekking op de leden (vaste leden, ereleden, gewezen en plaatsvervangende leden) van de vergadering evenals op de secretariaten van de politieke fracties. 2° De vaste leden van een vergadering kunnen het briefpapier en de enveloppen met het kenteken/zegel van de vergadering waar zij deel van uitmaken gebruiken voor de briefwisseling die zij op naam versturen, en dit onverminderd de regels inzake plichtenleer die van toepassing zijn op de uitoefening van bepaalde beroepen. 3° De regels die van toepassing zijn op de vaste leden gelden eveneens voor de ereleden van die vergadering. 4° De gewezen en plaatsvervangende leden mogen onder geen beding gebruik maken van het zegel/kenteken van de vergadering. 5° De regels die van toepassing zijn op de vaste leden van een vergadering gelden eveneens voor de secretarissen van de politieke fracties. De briefwisseling waarvoor gebruik wordt gemaakt van briefpapier met het kenteken van de vergadering dient ondertekend te zijn door de fractievoorzitter of door de daartoe gevolgmachtigde secretaris van de fractie.»

(1)

Uitreksel uit de notulen van het Bureau van 2 augustus 1988.


B – 244

REGLEMENTERING INZAKE DE PORTVRIJDOM Koninklijk besluit van 12 oktober 1970 houdende reglementering van de postdienst (artikelen 59 tot 63) HOOFDSTUK VII TAKSEN EN VOORWAARDEN VOOR DE ADMINISTRATIEVE CORRESPONDENTIE EN DE CORRESPONDENTIE UITGAANDE VAN OF GEADRESSEERD AAN MILITAIREN Afdeling één Correspondentie portvrij tot het vervoer toegelaten Art. 59 Geniet portvrijdom : 1. de correspondentie uitgaande van of geadresseerd aan de Koning, de Koninklijke Familie en de Diensten van het Hof; 2. de correspondentie uitgaande van de Voorzitters, Ondervoorzitters, Quaestoren, Secretarissen en Diensten van de Wetgevende Kamers, de Raad van de Franse Gemeenschap, de Waalse Gewestraad, de Vlaamse Raad en de Raad van de Duitstalige gemeenschap, de Brusselse Hoofdstedelijke Raad en zijn drie Gemeenschapscommissies : de Franse Gemeenschapscommissie, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de Gemeenschappelijke gemeenschapscommissie; 3. de correspondentie geadresseerd aan de openbare diensten door de leden van de Wetgevende Kamers, van de Raad van de Franse Gemeenschap, van de Waalse Gewestraad, van de Vlaamse Raad, van de Raad van de Duitstalige Gemeenschap, van de Brusselse Hoofdstedelijke Raad en van zijn drie Gemeenschapscommissies : de Franse Gemeenschapscommissie, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de Gemeenschappelijke gemeenschapscommissie; 4. de correspondentie die portvrij mag verzonden worden krachtens internationale overeenkomsten;


B – 245

5. de correspondentie verzonden in uitvoering van de kieswetten; 6. de correspondentie uitgaande van de Regie der Posterijen evenals deze van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen, uitsluitend in verband met de uitvoering van de postdienst; 7. de correspondentie geadresseerd aan het Bestuur der Postchecks; 8. de correspondentie geadresseerd aan de Regie der Posterijen in verband met de postdienst. Correspondentie niet portvrij tot het vervoer toegelaten Art. 59bis Met uitzondering van de correspondentie uitgaande van de Regie der Posterijen komen de poststukken Taxipost en Bureaufax niet voor portvrijdom in aanmerking. Art. 60 Op de in artikel 59 bedoelde correspondentie, met uitzondering van deze voorzien sub 1, 4, 5, 7 en 8 moet van buiten en bovenaan links op de adreszijde de voluit geschreven benaming en het adres van de afzendende dienst voorkomen; deze melding moet gedrukt zijn of aangebracht door middel van een stempel met vaste letters. De correspondentie verstuurd in uitvoering van de kieswetten moet bovenaan op de adreszijde, de (gedrukte of geschreven) melding « Kieswet » dragen en in het adres zelf, de benaming van de geadresseerde in verkiezingszaken. Aantekening Art. 61 De in artikel 59 bedoelde correspondentie met uitzondering van deze voorzien sub 7 en 8 kan op verzoek van de afzender, ambtshalve aangetekend worden zonder dat de aantekentaks vertegenwoordigd wordt op de zendingen.

B – 246


Expressebestelling Art. 62 De door de Koning. de Koninklijke Familie en de Diensten van het Hof verzonden correspondentie kan per expresse verzonden worden zonder dat de expressetaks op de zendingen voorkomt. Deze bepaling is eveneens van toepassing op de uitreiking van deze correspondentie op zaterdag, alsook die bedoeld in artikel 59, 2° en 5°, waarvoor de expressbestelling werd gevraagd.

Bedrog Art. 63 Wordt als bedrieglijk beschouwd, de correspondentie portvrij verzonden: 1. die geen administratieve aard van algemeen belang bezit; 2. met een valse aanduiding inzake de vermeldingen bedoeld in artikel 60, 3. met een gefingeerd adres; onder «gefingeerd adres» wordt verstaan, het adres dat aan de geadresseerde een hoedanigheid toekent waarmede hij niet bekleed is, met het doel de betaling van de posttaksen te ontduiken.

Afdeling II Correspondentie toegelaten tot het vervoer mits uitgestelde vergoeding Rechthebbenden Art. 64 1. De administratieve correspondentie uitgaande van de Raad van State, het Rekenhof, de Vaste Commissie voor Taaltoezicht, de ministeriële kabinetten en departementen, de gewestelijke economische raden, de gewestelijke ontwikkelingsmaatschappijen, de provincies en de instellin-


B – 247

gen van openbaar nut onderworpen aan de wet van 16 maart 1954, mag zonder frankering verzonden worden. 2. Iedere Minister wijst in zijn departement en in akkoord met de Regie der Posterijen, de administraties, diensten, instellingen en personen aan, die hun administratieve correspondentie niet moeten frankeren. Hij schrijft alle nodig geachte maatregelen voor om iedere mogelijkheid tot misbruik of bedrog te voorkomen.

Regie der posterijen 218 Do. 07.05.1991 Reglementering - brievenpost

7.0.2.3

12

Portvrijdom - Uitgestelde vergoeding -Bijzondere tarieven Portvrijdom toegekend aan de parlementsleden Briefwisseling geadresseerd aan openbare diensten door de leden van de vergaderingen vermeld in art. 3.600, punt c) mag zowel opgestuurd worden naar het partikulier als naar het administratieve adres van de bestemmelingen. De titel en de hoedanigheid van de betrokkenen moeten vermeld worden in het adres. Aan te brengen verwijzing In afwachting van de bijwerking van de reglementering zal een verwijzende vermelding worden aangebracht.. - tegenover art. 3.600 punt c) - tegenover punt 2.2. van Dn. 7.0.2.3/4 van 12.02. 1 991. De Algemeen Beheerder. J. BECCO.

B – 248


Beslissing van het Directiecomité van De Post (medegedeeld bij brief dd. 08.09.1993 van de Minister van Verkeerswezen en van Overheidsbedrijven «Toekenning aan de Voorzitters van de politieke fracties van dezelfde portvrijdom als deze toegekend aan de Voorzitters, Ondervoorzitters, Secretarissen en Quaestoren van de Wetgevende Kamers en van de Gewesten Gemeenschapsraden, en dit voor een onbepaalde duur.»

Reglement. van de. Kamer van volksvertegenwoordigers. van België

Recommend Documents