PTC drainage procedure Masterclass GE-oncologie
11 september 2015
Adriaan Moelker Hoofd Interventie Radiologie ErasmusMC Rotterdam
Overzicht • Interventie radiologie ErasmusMC • 4 interventie radiologen • 2 fellows • 2 differentianten
• Meer dan 4000 verrichtingen/jaar • Procedures
Galweg interventies in EMC Rotterdam 350
300
250
200
• Vasculair • Body • Neuro
• Niet vasculair • Ablaties • Galweg interventies
150
100
50
0 2004
2006
2008
2010
2012
2014
2016
Overzicht • Terminologie • Anatomie • Indicaties • Procedure technieken • Complicaties • Nazorg (Chulja Pek)
Terminologie • Drainage • Algemene term voor draineren van een holte • Drains van 6 Fr tot 24 Fr
• ERCP • Endoscopische retrograde cholangiopancreaticografie • Uitvoering door MDL arts
• PTC(D) • Percutane transhepatische cholangiografie (drain) • Van buitenaf de galwegen aanprikken • Toediening van contrastmiddel voor afbeelden galwegen
• Geinternaliseerde PTCD • Percutane transhepatische cholangiografische drainage • Drain vanuit galwegen tot in het duodenum • Gal vanuit de galwegen naar het duodenum toe
Anatomie van de galwegen • In de lever • Volgt de anatomie van de vena porta • Indeling in segmenten
• Buiten de lever • Ductus hepaticus dextra en sinistra • Ductus hepaticus communis • Ductus choledochus
• Veel varianten mogelijk • Variaties zijn belangrijk voor behandeling • Variaties kunnen leiden tot compicaties
Anatomie van de galwegen • In de lever • Volgt de anatomie van de vena porta • Indeling in segmenten
• Buiten de lever • Ductus hepaticus dextra en sinistra • Ductus hepaticus communis • Ductus choledochus
• Veel varianten mogelijk • Variaties zijn belangrijk voor behandeling • Variaties kunnen leiden tot complicaties
Anatomie van de galwegen • In de lever • Volgt de anatomie van de vena porta • Indeling in segmenten
• Buiten de lever • Ductus hepaticus dextra en sinistra • Ductus hepaticus communis • Ductus choledochus
• Veel varianten mogelijk • Variaties zijn belangrijk voor behandeling • Variaties kunnen leiden tot complicaties
Whipple Post-operatief forse gallekkage ERCP geen lekkage te zien
Anatomie van de galwegen • In de lever • Volgt de anatomie van de vena porta • Indeling in segmenten
• Buiten de lever • Ductus hepaticus dextra en sinistra • Ductus hepaticus communis • Ductus choledochus
• Veel varianten mogelijk • Variaties zijn belangrijk voor behandeling • Variaties kunnen leiden tot complicaties
Whipple Post-operatief forse gallekkage ERCP geen lekkage te zien
Anatomie van de galwegen • In de lever • Volgt de anatomie van de vena porta • Indeling in segmenten
• Buiten de lever • Ductus hepaticus dextra en sinistra • Ductus hepaticus communis • Ductus choledochus
• Veel varianten mogelijk • Variaties zijn belangrijk voor behandeling • Variaties kunnen leiden tot complicaties
Whipple Post-operatief forse gallekkage ERCP geen lekkage te zien
Indicaties voor PTC/PTCD • Indien ERCP niet mogelijk of niet gelukt • Galweg stenose • • • • •
Icterus, cholangitis Tumoren (primair, metastase) Stenen Benigne stenose na hepaticojejunostomie Iatrogeen letsel (clip)
• Galweg lekkage • Traumatisch • Vrijwel altijd iatrogeen • Gallekkage • Perifeer < 2mm • Diameter kleiner dan aangrenzende porta • Koorts bij billoom of abces
Indicaties voor PTC/PTCD • Indien ERCP niet mogelijk of niet gelukt • Galweg stenose • • • • •
Icterus, cholangitis Tumoren (primair, metastase) Stenen Benigne stenose na hepaticojejunostomie Iatrogeen letsel (clip)
• Galweg lekkage • Traumatisch • Vrijwel altijd iatrogeen • Gallekkage • Perifeer < 2mm • Diameter kleiner dan aangrenzende porta • Koorts bij billoom of abces
Indicaties voor PTC/PTCD • Indien ERCP niet mogelijk of niet gelukt • Galweg stenose • • • • •
Icterus, cholangitis Tumoren (primair, metastase) Stenen Benigne stenose na hepaticojejunostomie Iatrogeen letsel (clip)
• Galweg lekkage • Traumatisch • Vrijwel altijd iatrogeen • Gallekkage • Perifeer < 2mm • Diameter kleiner dan aangrenzende porta • Koorts bij billoom of abces
Indicaties voor PTC/PTCD • Indien ERCP niet mogelijk of niet gelukt • Galweg stenose • • • • •
Icterus, cholangitis Tumoren (primair, metastase) Stenen Benigne stenose na hepaticojejunostomie Iatrogeen letsel (clip)
• Galweg lekkage • Traumatisch • Vrijwel altijd iatrogeen • Gallekkage • Perifeer < 2mm • Diameter kleiner dan aangrenzende porta • Koorts bij billoom of abces
Indicaties voor PTC/PTCD • Indien ERCP niet mogelijk of niet gelukt • Galweg stenose • • • • •
Icterus, cholangitis Tumoren (primair, metastase) Stenen Benigne stenose na hepaticojejunostomie Iatrogeen letsel (clip)
• Galweg lekkage • Traumatisch • Vrijwel altijd iatrogeen • Gallekkage • Perifeer < 2mm • Diameter kleiner dan aangrenzende porta • Koorts bij billoom of abces
Indicaties voor PTC/PTCD • Indien ERCP niet mogelijk of niet gelukt • Galweg stenose • • • • •
Icterus, cholangitis Tumoren (primair, metastase) Stenen Benigne stenose na hepaticojejunostomie Iatrogeen letsel (clip)
• Galweg lekkage • Traumatisch • Vrijwel altijd iatrogeen • Gallekkage • Perifeer < 2mm • Diameter kleiner dan aangrenzende porta • Koorts bij billoom of abces
Indicaties voor PTC/PTCD • Indien ERCP niet mogelijk of niet gelukt • Galweg stenose • • • • •
Icterus, cholangitis Tumoren (primair, metastase) Stenen Benigne stenose na hepaticojejunostomie Iatrogeen letsel (clip)
• Galweg lekkage • Traumatisch • Vrijwel altijd iatrogeen • Gallekkage • Perifeer < 2mm • Diameter kleiner dan aangrenzende porta • Koorts bij billoom of abces
Indicaties voor PTC/PTCD • Indien ERCP niet mogelijk of niet gelukt • Galweg stenose • • • • •
Icterus, cholangitis Tumoren (primair, metastase) Stenen Benigne stenose na hepaticojejunostomie Iatrogeen letsel (clip)
• Galweg lekkage • Traumatisch • Vrijwel altijd iatrogeen • Gallekkage • Perifeer < 2mm • Diameter kleiner dan aangrenzende porta • Koorts bij billoom of abces
Indicaties voor PTC/PTCD • Indien ERCP niet mogelijk of niet gelukt • Galweg stenose • • • • •
Icterus, cholangitis Tumoren (primair, metastase) Stenen Benigne stenose na hepaticojejunostomie Iatrogeen letsel (clip)
• Galweg lekkage • Traumatisch • Vrijwel altijd iatrogeen • Gallekkage • Perifeer < 2mm • Diameter kleiner dan aangrenzende porta • Koorts bij billoom of abces
Indicaties voor PTC/PTCD • Indien ERCP niet mogelijk of niet gelukt • Galweg stenose • • • • •
Icterus, cholangitis Tumoren (primair, metastase) Stenen Benigne stenose na hepaticojejunostomie Iatrogeen letsel (clip)
• Galweg lekkage • Traumatisch • Vrijwel altijd iatrogeen • Gallekkage • Perifeer < 2mm • Diameter kleiner dan aangrenzende porta • Koorts bij billoom of abces
Indicaties voor PTC/PTCD • Indien ERCP niet mogelijk of niet gelukt • Galweg stenose • • • • •
Icterus, cholangitis Tumoren (primair, metastase) Stenen Benigne stenose na hepaticojejunostomie Iatrogeen letsel (clip)
• Galweg lekkage • Traumatisch • Vrijwel altijd iatrogeen • Gallekkage • Perifeer < 2mm • Diameter kleiner dan aangrenzende porta • Koorts bij billoom of abces
Indicaties voor PTC/PTCD • Indien ERCP niet mogelijk of niet gelukt • Galweg stenose • • • • •
Icterus, cholangitis Tumoren (primair, metastase) Stenen Benigne stenose na hepaticojejunostomie Iatrogeen letsel (clip)
• Galweg lekkage • Traumatisch • Vrijwel altijd iatrogeen • Gallekkage • Perifeer < 2mm • Diameter kleiner dan aangrenzende porta • Koorts bij billoom of abces
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
Slanke galwegen bij lekkage vaak multipele puncties langere doorlichttijden
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
Slanke galwegen bij lekkage: 59 jarige vrouw, cholangiocarcinoom waarvoor ext hemi links en Roux-Y-lis. PTC via s6/7 rechts per-op behouden. ERCP niet mogelijk.
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
Slanke galwegen bij lekkage: 59 jarige vrouw, cholangiocarcinoom waarvoor ext hemi links en Roux-Y-lis. PTC via s6/7 rechts per-op behouden. ERCP niet mogelijk.
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
Slanke galwegen bij lekkage: 59 jarige vrouw, cholangiocarcinoom waarvoor ext hemi links en Roux-Y-lis. PTC via s6/7 rechts per-op behouden. ERCP niet mogelijk.
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
Slanke galwegen bij lekkage: 59 jarige vrouw, cholangiocarcinoom waarvoor ext hemi links en Roux-Y-lis. PTC via s6/7 rechts per-op behouden. ERCP niet mogelijk.
PTC techniek • Beeldvorming • Echografie (tbv aanprikken) • Fluoroscopie (tbv aanprikken en drain)
• Materialen • • • •
Steunnaald 18 G 21 of 22 G Chiba naald Neffset (Cook Medical) 8-10-14 Fr (biliaire) drain
• Sedatie en analgesie • Dormicum / fentanyl • Propofol / remifentanyl • Algehele narcose
Slanke galwegen bij lekkage: 2 mnd na drainage geen lekkage meer zichtbaar. 14 Fr
PTC techniek • Technisch succes • 100% bij verwijde galwegen • 91% (57/63) bij slanke galwegen • EMC data 2000-2012 • Technisch succes (n=57) • Partieel 28% (n=16) extern drainerend • Compleet 72% (n=41) geinternaliseerd
• 82.1% ('00-'06) naar 97.1% ('07-'12)
• Klinisch succes: 25-80% (44/57) • Geen lekkage meer • Herstel van continuiteit • Geen complicaties
Complicaties van PTCs • Minor • • • •
Pijn Minor bloeding Bacteriaemie Verhoging amylase
• Major: 6.3% • Hemobilie, fistels • Centrale punctie • Linker systeem
• • • • •
Subcapsulair leverhematoom Cholangitis, sepsis Pleura empyeem, pneumothorax Leverlaceratie Mortaliteit < 2%
Complicaties van PTCs • Minor • • • •
Pijn Minor bloeding Bacteriaemie Verhoging amylase
• Major: 6.3% • Hemobilie, fistels • Centrale punctie • Linker systeem
• • • • •
Subcapsulair leverhematoom Cholangitis, sepsis Pleura empyeem, pneumothorax Leverlaceratie Mortaliteit < 2%
Complicaties van PTCs • Minor • • • •
Pijn Minor bloeding Bacteriaemie Verhoging amylase
• Major: 6.3% • Hemobilie, fistels • Centrale punctie • Linker systeem
• • • • •
Subcapsulair leverhematoom Cholangitis, sepsis Pleura empyeem, pneumothorax Leverlaceratie Mortaliteit < 2%
Complicaties van PTCs • Minor • • • •
Pijn Minor bloeding Bacteriaemie Verhoging amylase
• Major: 6.3% • Hemobilie, fistels • Centrale punctie • Linker systeem
• • • • •
Subcapsulair leverhematoom Cholangitis, sepsis Pleura empyeem, pneumothorax Leverlaceratie Mortaliteit < 2%
50-jarige vrouw met st na hemihepatectomie en resectie extrahepatische galwegen. Relaparotomie in verband met gallige peritonitis. Lekkage resectievlak lever. Geen biloom. Toenemend koorts. Gaarne PTC.
Complicaties van PTCs • Minor • • • •
Pijn Minor bloeding Bacteriaemie Verhoging amylase
• Major: 6.3% • Hemobilie, fistels • Centrale punctie • Linker systeem
• • • • •
Subcapsulair leverhematoom Cholangitis, sepsis Pleura empyeem, pneumothorax Leverlaceratie Mortaliteit < 2%
50-jarige vrouw met st na hemihepatectomie en resectie extrahepatische galwegen. Relaparotomie in verband met gallige peritonitis. Lekkage resectievlak lever. Geen biloom. Toenemend koorts. Gaarne PTC.
Complicaties van PTCs • Minor • • • •
Pijn Minor bloeding Bacteriaemie Verhoging amylase
• Major: 6.3% • Hemobilie, fistels • Centrale punctie • Linker systeem
• • • • •
Subcapsulair leverhematoom Cholangitis, sepsis Pleura empyeem, pneumothorax Leverlaceratie Mortaliteit < 2%
50-jarige vrouw met st na hemihepatectomie en resectie extrahepatische galwegen. Relaparotomie in verband met gallige peritonitis. Lekkage resectievlak lever. Geen biloom. Toenemend koorts. Gaarne PTC.
Complicaties van PTCs • Minor • • • •
Pijn Minor bloeding Bacteriaemie Verhoging amylase
• Major: 6.3% • Hemobilie, fistels • Centrale punctie • Linker systeem
• • • • •
Subcapsulair leverhematoom Cholangitis, sepsis Pleura empyeem, pneumothorax Leverlaceratie Mortaliteit < 2%
VRAGEN ?
