PROJECTPLAN “Professionele begeleiding bij normen en waarden”
April 2013
Werkgroep Normen en Waarden MVC’19 en VV BAARLO Met ondersteuning van EMOL
INHOUDSOPGAVE
1. INLEIDING
3
2. KADER
3
2.2.
Locale context, probleemstelling
2.2
De doelgroep nader beschouwd
2.3.
Beleidscontext
3. DOELSTELLING
5
4. PROJECTBESCHRIJVING
6
5. AANPAK
7
6. PROJECTSTRUCTUUR
9
7. (TUSSENTIJDSE-) EVALUATIE
9
8. COMMUNICATIE
10
9. VERDUURZAMING EN UITROL
10
10. BEGROTING EN DEKKING
10
2
1.
INLEIDING
De voetbalverenigingen MVC’19 en VV Baarlo hebben in 2012 aan de gemeente Peel en Maas laten weten behoefte te hebben aan professionele begeleiding bij het ontwikkelen en uitdragen van goed beleid m.b.t. normen en waarden. De beide voetbalclubs zijn van mening dat het handhaven van normen en waarden binnen hun vereniging niet alleen bijdraagt aan een vereniging waar alle leden zich op hun gemak voelen, maar ook aan een samenleving waar mensen op een goede en prettige manier met elkaar omgaan. Dat dit niet vanzelfsprekend is, zien we in de recente praktijk: “Vechtpartij voetbalwedstrijd Langeboom” (31 maart 2013), ‘Scheidsrechter krijgt klappen” (Arnhem, 13 december 2012), Grensrechter overleden na mishandelingen (Almere, 3 december 2012). Met de vraag van de beide voetbalverenigingen in het achterhoofd heeft de gemeente Peel en Maas in juni 2012 deelgenomen aan workshop ‘Team Maatschappij’, dat door K2 en EMOL in opdracht van ZonMw is georganiseerd om de lokale pedagogische civil society1 te versterken. Tijdens deze workshop heeft de gemeente een plan ontwikkeld om tegemoet te komen aan de wensen van de beide verenigingen. Dit plan gaat ervan uit dat training van leden van de verenigingen door Jong Nederland Limburg (JNL) tegemoet komt aan de vraag van de beide verenigingen. De verenigingen waarderen de inzet en bereidheid van de gemeente Peel en Maas, maar zijn van mening dat het aanbod van JNL onvoldoende aansluit bij de eigen vraag en de praktijk binnen voetbalverenigingen. Het aanbod van JNL is te veel gericht op “zwaardere” opvoedkundige aspecten (dit stijgt uit boven de taken van de vrijwilligers) en sluit onvoldoende aan bij de belevingswereld van een voetbalvereniging, waar competitie, verliezen en winnen aan de orde zijn. MVC’19 en VV Baarlo hebben vervolgens zelf naar passende oplossingen gezocht om ervoor te zorgen dat de normen en waarden binnen de eigen verenigingen kunnen worden uitgedragen. Dit heeft geleid tot voorliggend projectvoorstel. Omdat de beide verenigingen ervan overtuigd zijn, dat ook andere (voetbal-) verenigingen binnen de gemeente met hetzelfde probleem worstelen, is in het plan aandacht voor uitrol naar andere verenigingen. Tot slot is in het plan bijzondere aandacht voor verduurzaming zodat verenigingen ook na de projectperiode actief blijven op het handhaven van normen en waarden. Aan de gemeente Peel en Maas wordt gevraagd het voorstel te omarmen, de verantwoordelijkheid te nemen op het gebied van processturing (deskundigheid en continuïteit) en het plan financieel mogelijk te maken.
1
gemeenschappelijke activiteiten van burgers rondom het grootbrengen van kinderen. 3
2. KADER 2.1 LOCALE CONTEXT, PROBLEEMSTELLING MVC’19 en VV Baarlo behoren met tot de grootste voetbalverenigingen van Peel en Maas. Bij beide verenigingen komt, net als bij de gemiddelde andere voetbalverenigingen, regelmatig grensoverschrijdend gedrag voor. Voorbeelden hiervan zijn: alcoholmisbruik, drugsgebruik, schelden langs het veld, pesterijen, extreem fanatisme, agressief gedrag etc. Om excessen te voorkomen willen de verenigingen werken aan een prettig en veilig clubklimaat waar normen en waarden gelden en worden nageleefd. Om dit te bereiken is het belangrijk dat vrijwilligers oog hebben voor gedrag dat kan leiden tot grensoverschrijdend gedrag alsmede voor daadwerkelijk grensoverschrijdend gedrag en mensen (zowel jeugd als volwassenen) daarop aanspreken. Maar het aanspreken van clubgenoten is vaak niet gemakkelijk. Mensen aanspreken op hun gedrag is altijd moeilijk, zeker als het bekenden, buurtgenoten of vrienden zijn met wie je op gelijke voet staat. Medewerkers voelen zich bovendien niet altijd competent en missen persoonlijke overtuiging en gezamenlijke succeservaringen m.b.t deze materie. De beide verenigingen willen derhalve een cultuur creëren waarin leden elkaar kunnen aanspreken en andere aanwezigen hen steunen en niet wegkijken van de problematiek. Beide verenigingen hebben zelf al activiteiten opgezet gerelateerd aan het normen en waarden vraagstuk, maar er is nu behoefte aan een gestructureerde aanpak, die op heldere wijze wordt vastgelegd, waardoor de continuïteit ook bij wisseling van bestuurders gewaarborgd is. Er zal beleid moeten worden opgesteld en worden geïmplementeerd aan de hand van de uitgangssituatie bij verenigingen (problematiek en reeds getroffen maatregelen). Daarnaast zullen vrijwilligers van de vereniging actief gecoachd moeten worden om een positieve groepssfeer / verenigingssfeer op te bouwen, anderen gedragsregels aanleren, voorkomen van pestgedrag, naleven van gedragsregels van spelers, bezoekers, supporters, kaderleden, scheidsrechters en kantinepersoneel. Het ontbreekt de verenigingen aan capaciteit (tijd en kennis en kunde) om zelf invulling te geven aan het in beeld brengen van de uitgangssituatie en het coachen van vrijwilligers. Hiervoor is derhalve professionele ondersteuning nodig.
2.2 DE DOELGROEP NADER BESCHOUWD MVC’19 en VV Baarlo hebben gezamenlijk bijna 1.300 leden.
Kinderen (6 t/m 10 jaar) Jeugd (11 t/m 21 jaar) Volwassenen (22 t/m 64 jaar) Ouderen (65 jaar en ouder) Totaal
MVC’19 136 214 354 32 736
VV Baarlo 75 218 252 13 558
Daarnaast zijn er binnen de beide verenigingen veel vrijwilligers actief. MVC’19 heeft meer dan 200 vrijwilligers en VV Baarlo heeft er ongeveer 150.
4
Het netwerk rondom de club is groter. Naar schatting is ongeveer 1/3 van de beide dorpsgemeenschappen betrokken bij de betreffende vereniging. Dit zijn familieleden en vrienden, alsmede oud-spelers. De verenigingen zijn hiermee een afspiegeling van de samenleving. Daardoor heeft de verenigingen ook de problemen van de samenleving binnenboord, waaronder niet alleen de genoemde omgang met normen en waarden, maar ook bijvoorbeeld opvoeding- en opgroeiproblematiek.
2.3 BELEIDSCONTEXT Het initiatief van MVC’19 en VV Baarlo, sluit aan bij het gemeentelijk beleid van Peel en Maas, evenals landelijk beleidsplannen. De gemeente Peel en Maas heeft een visie op jeugd en gezin opgesteld: “Kinderen ontwikkelen zich tot zelfbewuste, betrokken en leergierige jongvolwassenen in een veilige en verantwoorde omgeving. Daarmee hebben zij een maatschappelijke startkwalificatie en zijn zij in staat om verantwoordelijkheid te nemen voor hun omgeving en zich in te zetten om de sociale cohesie te vergroten. Primair zijn opvoeders, jongeren en kinderen zelf verantwoordelijk hiervoor.” Belangrijke en voor het project relevante aspecten binnen het beleid zijn: - versterken van sociale netwerken van jongeren en gezinnen zodat zij daarop kunnen terugvallen in het proces van opgroeien en opvoeden, - versterken van de pedagogische civil society en het bevorderen van de eigen kracht van kinderen, jongeren en volwassenen. - bevorderen dat de culturele identiteit van jongeren wordt versterkt met aandacht voor lokale sociale verbanden en gevoel voor diversiteit aan waarden en opvattingen. - stimuleren van jongeren om maatschappelijk actief te zijn in de gemeenschap en/of de vereniging en zelf initiatieven te nemen Daarnaast krijgt de gemeente in de nabije toekomst te maken met de transitie jeugdzorg, waarbij gemeenten de verantwoordelijkheid krijgen voor de uitvoering van alle zorg voor kinderen, jongeren en hun opvoeders. Hierdoor is het nog belangrijker dat wordt geïnvesteerd in preventie: bieden van een goed opvoedingsklimaat voor kinderen en jongeren en het vergroten van de eigen kracht van burgers binnen de pedagogische civil society.
3.
DOELSTELLING
Het project heeft de volgende strategische , tactische en operationele doelstellingen. Strategisch - Versterken van de pedagogische civil society binnen MVC’19 en VV Baarlo. Tactisch - Bieden van een prettige en sociaal veilige omgeving voor spelers, ouders, gasten, vrijwilligers en trainers binnen de verenigingen.
5
-
Bevorderen van de eigen kracht van kinderen, jongeren en volwassenen ten aanzien van hun eigen leefomgeving (i.c. voetbalvereniging). Creëren van een opvoedklimaat waar leden van de vereniging elkaar ondersteunen rondom opvoeden. Laten zien dat kinderen, jongeren en volwassen zelf verantwoordelijkheid kunnen nemen voor de omgeving. Eigen kracht van kinderen, jongeren en volwassenen versterken.
Operationeel - In beeld brengen van de uitgangssituatie ten aanzien van normen en waarden binnen de verenigingen (huidige problematiek en reeds ingezet beleid en activiteiten). - Vrijwilligers, trainers en coaches leren hoe zij kunnen ingrijpen bij ongewenste situaties. - Ontwikkelen van nieuw beleid, voortkomend uit de intervisie. - Duurzaam implementeren van activiteiten gericht op het versterken van de pedagogische civil society binnen de verenigingen. In hoofdstuk 5 worden de doelstellingen vertaald naar concrete activiteiten.
4. PROJECTBESCHRIJVING Vrijwilligers, trainers en coaches binnen sportverenigingen zijn slechts zelden opgeleid binnen een pedagogische opleiding. Korte cursussen kunnen aangeboden worden maar de ervaring leert dat de vertaalslag naar het dagelijks handelen tijdens de trainingen, wedstrijden en evenementen vaak uitblijft. Een uitspraak als ‘Die moeder staat altijd zo te schreeuwen, ik weet dat ik haar daar op kan aanspreken, maar ik krijg toch altijd een grote mond terug en het levert niets op. Ik laat het dus maar.’ toont de handelingsverlegenheid, onduidelijkheid over verantwoordelijkheden etc. Wanneer er echter niet op concrete voorvallen als deze ingegaan wordt, zal het ‘van kwaad tot erger gaan’. De aanpak die MVC’19 en VV Baarlo voor ogen hebben, is gericht op intervisie, waarbij er wordt aangesloten bij de (probleem) situaties uit de dagelijkse praktijk en nieuwe vaardigheden, die daadwerkelijk praktisch toepasbaar zijn, ingeslepen kunnen worden. De verenigingen willen elk 8 – 10 vrijwilligers (trainers, coaches, bestuursleden) laten coachen gedurende 2 sportseizoenen met een frequentie van 1 keer per 2 maanden (4 bijeenkomsten per sportseizoen). De coaching gebeurt per vereniging, zodat de eigen cultuur van de vereniging kan worden ontwikkeld en versterkt en er sprake is van een gevoel van geborgenheid tijdens de coaching. De intervisiemomenten zullen 2 uur duren en kunnen thematisch, onderwerp inhoudelijk naar behoefte ingevuld worden. Praktijksituaties worden op thema ingebracht en geselecteerd en theorie zal gekoppeld worden aan de praktijk. Concrete afspraken zullen gemaakt worden aan het einde van elke intervisiebijeenkomst om zodoende de vertaalslag (generalisatie) naar het handelen in de praktijk te borgen. Een greep uit de thema’s die daar bij aan bod zouden kunnen komen: -
agressiecontrole (herkenning en verbaal mediëren);
6
-
moeilijk gedrag (van spelers en toeschouwers) verstaan; Gespreksvoering met ouders (motiverende en slecht nieuws); Pesten Groepsdynamica: observeren en sturen Omgang met toeschouwers.
De keuze voor de thema’s is afhankelijk van de wensen van de deelnemende vrijwilligers, de lokale situatie van de verenigingen en actuele gebeurtenissen en praktijkvoorbeelden. Een aantal thema’s zal voorafgaande aan de start van de intervisie worden vastgesteld. Daarnaast worden gedurende de uitvoering thema’s aangedragen. Gedurende de twee sportseizoenen, zal er middels ‘train de trainers’ voor worden gezorgd dat de intervisie, na afloop van de twee seizoenen, kan worden voortgezet door vrijwilligers van de vereniging. Hiervoor is geen externe ondersteuning nodig. Echter om te bewaken dat de verenigingen ook daadwerkelijk actief blijft en conform de gehanteerde methodiek blijft werken, zal 2 maal per jaar een gezamenlijke bijeenkomst van de beide verenigingen plaatsvinden, onder leiding van de externe deskundige. Dit werkt niet alleen stimulerend, hierbij kan ook nieuwe expertise worden ingebracht.
5.
AANPAK
Het project wordt uitgevoerd conform de volgende stappen:
Stap 1
Inventariseren uitgangssituatie
Doel:
In beeld brengen van de uitgangssituatie (problematiek en beleid)
Activiteiten:
-
Uitvoeren van maximaal 2 interviews per club Beschrijven van de uitgangssituatie
Resultaat:
-
Uitgangssituatie in beeld Input voor professionele begeleiding
Planning:
April – september 2013
Stap 2
Professionele begeleiding
Doel:
Vrijwilligers, trainers en coaches leren hoe zij kunnen ingrijpen bij ongewenste situaties.
Activiteiten:
-
7
Werving deelnemers onder vrijwilligers, trainers en coaches.
-
8 intervisiebijeenkomsten per club (periode van 2 jaar).
Resultaat:
-
8 intervisiebijeenkomsten. Input voor nieuw beleid. Vrijwilligers, trainers en coaches zijn in staat in te grijpen bij ongewenste situaties.
Planning:
September 2013 – december 2015
Stap 3
Verduurzaming
Doel:
Verduurzamen van de methodiek intervisie
Activiteiten:
-
Train de trainers traject Beschrijven methodiek Implementeren methodiek
Resultaat:
-
Vrijwilligers, trainers en coaches zijn zelf in staat de intervisiebijeenkomsten te leiden. De werkwijze is vastgelegd binnen het beleid van de vereniging.
Planning:
September 2014 – december 2015
Stap 4
Overdragen
Doel:
Overdragen van de kennis naar andere verenigingen binnen Peel en Maas
Activiteiten:
-
Beschrijven van de ervaringen en resultaten van het project Bijeenkomst voor geïnteresseerden.
Resultaat:
Andere verenigingen hebben kennis genomen van het project.
Planning:
Afhankelijk van het procesverloop maar uiterlijk in december 2015.
8
6.
PROJECTSTRUCTUUR
MVC’19 en VV Baarlo hebben elkaar in een vroegtijdig stadium opgezocht omdat zij beiden een oplossing zoeken om normen en waarden binnen de vereniging te implementeren en te handhaven. Gedurende het project zullen zij als team blijven opereren. Hiertoe wordt een projectgroep ingesteld om de uitvoering van het project te bewaken en eventueel bij te sturen. De projectgroep bestaat tenminste uit 4 leden (2 leden per vereniging). Voor VV Baarlo maakt de vertrouwenscontactpersoon deel uit van het projectteam,dit is ook een optie voor MVC”19. De uitvoering van de intervisie is in handen een pedagoge van Hogeschool Windesheim. Zij is ervaren in het geven van intervisie aan vrijwilligers binnen voetbalverenigingen gericht op het ontwikkelen en uitdragen van goed beleid met betrekking tot normen en waarden. Zij is tevens door NOC-NSF aangetrokken voor het ondersteunen van vertrouwenscontactpersonen bij sportverenigingen. De ondersteuning bij het uitvoeren van onderdelen van het projectplan wordt als volgt ingericht. Omdat het initiatief van de verenigingen past binnen de contouren van het plan dat in het kader van Team Maatschappij is opgesteld en dat door ZonMw is gehonoreerd met 40 adviesuren van EMOL, zijn de verenigingen bij de opstart van het project ondersteund door EMOL. Daarnaast is de medewerker maatschappelijke ontwikkeling van de gemeente Peel en Maas nauw betrokken bij het project. Omdat MVC’19 en VV Baarlo zich ervan bewust zijn dat ze middels deze aanpak een nieuw methode ontwikkelen die ook voor andere verenigingen binnen Peel en Maas van belang zijn, zullen de verenigingen hen informeren over het initiatief en de resultaten (zie ook communicatie en verduurzaming). Tot slot overwegen de beide voetbalverenigingen ook over de wijze waarop in de toekomst andere betrokkenen en geïnteresseerden kennis kunnen nemen van de resultaten van het project. Het betreft in het bijzonder organisaties die met dezelfde doelgroep te maken hebben als de verenigingen, zoals onderwijsinstellingen, jeugdstation en het dorpsoverleg
7. (TUSSENTIJDSE-) EVALUATIE Binnen het project is aandacht voor tussentijdse evaluatie, om het project waar nodig bijtijds bij te kunnen sturen. Na elke tweede intervisiebijeenkomst wordt kort de gang van zaken geëvalueerd, opdat de inhoud van de bijeenkomsten kan worden bijgestuurd en de opbrengst van de intervisie aansluit bij de wensen van de beide verenigingen. Na het eerste sportseizoen, zullen de beide verenigingen en de gemeente de pilot tussentijds evalueren. Afhankelijk van de evaluatie wordt de pilot voortgezet. Daarnaast zal op basis van de tussentijdse evaluatie worden bepaald wanneer en op welke manier anderen worden geïnformeerd over de (voorlopige) uitkomsten van de pilot. Na afloop van het project wordt het project geëvalueerd. Middels storytelling wordt in beeld gebracht wat het project de verenigingen heeft opgeleverd en wat vrijwilligers
9
hebben geleerd en hoe zij dat in praktijk brengen. Het verhaal dat zo wordt verteld, kan andere verenigingen enthousiasmeren ook dergelijke stappen te nemen.
8.
COMMUNICATIE
Ten behoeve van de communicatie van het project zal een communicatieplan worden ontwikkeld. In het plan is in elk geval aandacht voor: -
Het informeren van leden over het project het werven van vrijwilligers voor de intervisiebijeenkomst Externe publicaties, Evaluatie Informeren geïnteresseerde verenigingen
9. VERDUURZAMING EN UITROL MVC’19 en VV Baarlo willen voorkomen dat de activiteiten stoppen na afloop van de projectperiode. Daarom zijn in het projectplan activiteiten opgenomen waardoor het project duurzaam kan worden ingebed binnen de vereniging, waardoor ook nieuwe bestuurders de activiteiten kunnen voortzetten. Activiteiten die hiervoor in gang worden gezet zijn: train de trainers alsmede terugkombijeenkomsten (1 bijeenkomst per jaar voor de beide verenigingen gezamenlijk). Daarnaast is het belangrijk dat de verenigingen zich voortdurend bezighouden met het prettige en sociaal veilige sportklimaat en die het project bewaakt. Door het aanstellen van een vertrouwenscontactpersoon kan hier invulling aan worden gegeven (Zie functieprofiel NOC NSF).
10. BEGROTING EN DEKKING
10
