KWALITEITSTECHNIEKEN
Produced by WEMA
WAAROM ? We willen toch allemaal dat het beter wordt?
Produced by WEMA
WAT MOET ER BETER? We willen toch allemaal dat het beter wordt?
Produced by WEMA
20 Keys
Produced by WEMA
PPROF ‘The Practical Programme of Revolution in Factories’
5-S Werkplekorganisatie in 5 stappen soms ook 5 ’O’ Het is een Japans model waarin een organisatie leert om ordelijk te werken. De voordelen zijn duidelijk, in een ordelijke omgeving wordt het gemakkelijk om goede kwaliteit te leveren en komt de kwaliteit dus "als vanzelf".
1. Scheiden (Seiri) 2.
3. 4. 5. Produced by WEMA
- Geen overbodige spullen op de werkplek. Schikken (Seiton) - Alles heeft een vaste plaats en hoeveelheid. - Iedereen kan ogenblikkelijk zien, pakken en terugleggen wat nodig is voor het proces. Schoonmaken = inspecteren (Seiso) - Afwijkingen worden zichtbaar door schoon te maken en op te ruimen. Standaardiseren (Seiketsu) - Proces onder controle krijgen door alles volgens een vaste afspraak uit te voeren. Standhouden (Shitsuke) - Iedereen houdt zich aantoonbaar aan de standaard totdat er een betere is. Werkplekorganisatie in 5 stappen
5S
Produced by WEMA
1) Scheiden (Seiri) 整理 Scheiden betekent hier een onderscheid maken tussen wat noodzakelijk en wat overbodig is. Het onnodige verdwijnt uit de werkplaats. Dat zijn onder andere kapotte of beschadigde voorwerpen, voorwerpen die lang niet meer gebruikt of onveilig zijn. Het risico op vallen, struikelen, stoten vermindert aanzienlijk en de doorgangen worden ruimer. Een criteria hiervoor kan de gebruiksfrequentie zijn: hou enkel die zaken bij die nodig zijn voor de productie van de week. Zaken die je meerdere keren per week nodig hebt, worden ook bijgehouden, maar bij het sorteren wordt met de verschillende gebruiksfrequentie rekening gehouden.
Produced by WEMA
2) Schikken (Seiton) 整頓 Sorteren betekent de voorwerpen systematisch opslaan, de werkplek zodanig organiseren dat iedereen alles snel en gemakkelijk kan vinden: een geschikte plaats voor alles en alles op zijn geschikte plaats. Hierbij wordt rekening gehouden met ergonomie en hygiëne.
Produced by WEMA
3) Schoonmaken (Seiso) 清掃 Schoonmaken betekent het reinigen van muren, vloeren en alle voorwerpen (machines, gebruiksvoorwerpen, opbergsystemen, ... ), maar ook het elimineren van oorzaken van storingen en incidenten, vervuilingsbronnen uitschakelen, schoonmaakmethodes vastleggen, standaards en verantwoordelijkheden bepalen, regels en normen opstellen, ...
Produced by WEMA
4) Standaardiseren (Seiketsu) 清潔 Standaardiseren geeft duurzaamheid aan de eerste drie stappen. De eerste drie S’en worden een gewoonte door methodes in te voeren die deze eerste fases vastleggen. Enkele methodes: visuele hulpmiddelen gebruiken (afbakening met lijnen, kleuren, ... ), iedereen kent het wie, wat, waarom, hoe, ... van de werkplaats, de betrokkenen kunnen snel een onderscheid maken tussen normaal en abnormaal, ... Onvoorziene omstandigheden brengen risico’s met zich mee. Door gestandaardiseerde procedures zijn die verrassingen tot een minimum beperkt.
Produced by WEMA
5) Standhouden (Shitsuke) 躾 Systematiseren betekent het borgen van de andere vier pijlers, de zorg voor behoud en continuïteit, het altijd volgen van de gestandaardiseerde procedures. Hulpmiddelen zijn controlelijsten of audits op orde en netheid. De auditresultaten kunnen bekendgemaakt worden via tabellen of figuren en persoonlijke of themadoelstellingen kunnen afgesproken worden zodat een regelmatige evaluatie van deze scores mogelijk is.
Produced by WEMA
5S Veiligheid : een georganiseerde en ordelijke werkplaats is een veiliger werkplaats. 5S activiteiten verwijderen alle rommel die valpartijen, brand of verwondingen kunnen veroorzaken. Visuele indicatoren maken het eenvoudig zaken terug te vinden, of kunnen veiligheidsrisico's aanduiden. Een goede organisatie van de werkplek zorgt er ook voor dat gevaarlijke stoffen altijd veilig gebruikt en opgeslagen worden.
Verbetering van het productieproces en efficiëntie : 5S ondersteunt op meerdere manieren een gesmeerd productieproces. De tijd om iets te zoeken wordt gereduceerd door het verwijderen van overbodige items en het opslaan van noodzakelijke items waar ze het meest toegankelijk zijn. Schoonmaken en inspecteren verminderen ongeplande stilstanden omdat je in staat bent afwijkingen te zien voordat ze storingen veroorzaken.
Kwaliteitsverbetering : De dagelijkse activiteiten helpen het product en het productieproces schoon en op niveau te houden. De dagelijkse controle van het gereedschap tijdens het schoonmaken bevordert het opsporen van problemen die zouden kunnen leiden tot defecten aan het product.
Produced by WEMA
Controle over de werkplaats: Met 5S wordt de werkplaats opnieuw ingericht door: •Te bepalen wat echt nodig is en wat niet. •Te bepalen waar voorwerpen geplaatst moeten worden, en hoeveel. •Dit te onderhouden. •Diverse bedrijven passen 5S al met veel succes toe, en veel bedrijven zullen nog volgen!
5S
Produced by WEMA
5S
Produced by WEMA
5S
Produced by WEMA
5S Voorbeeld AFVAL: VROEGER: hier en daar een vuilbak Alles was restafval! HEEL ONOVERZICHTELIJK HEEL DUUR NU: Centrale plaatsen voor afval Alles sorteren VEEL DUIDELIJKER EEN HEEL STUK GOEDKOPER
Produced by WEMA
5S Voorbeeld MEETMIDDELENBEHEER: VROEGER: Meetgerief in losse schuiven Niemand weet waar wat ligt! HEEL ONOVERZICHTELIJK HEEL VEEL ZOEKTIJD NU: Centrale magazijnkast Alles overzichtelijk Gekoppeld aan software Wat ligt waar! Kalibratie!,… VEEL DUIDELIJKER EN HEEL TOEGANKELIJK ---------------------------------NADEEL: magazijnbeheer lukt niet met 150 mensen!…
Produced by WEMA
6 – SIGMA ?
Produced by WEMA
6 – SIGMA ? • Een meting van variatie proces – machine – meetmethode ligging – spreiding – vorm
• 3,4 slecht per miljoen (0,00034%) 7,2 sigma = doden per jaar in de luchtvaart
• Een manier om processen te verbeteren 6 Sigma = Cp en Cpk = 2
Produced by WEMA
• Een gedisciplineerde toepassing van statistische hulpmiddelen
6 - SIGMA Een methodiek gebaseerd op feiten en cijfers om volgens een vast stappenplan via statistiek en kwaliteitstechnieken drastische verbeteringen teweeg te brengen “Kwaliteit bekomt men door het reduceren van spreiding”
Produced by WEMA
Praktisch Probleem
Statistisch Probleem
Praktische Oplossing
Statistische oplossing
Oorsprong Motorola heeft in 1987 de redenering van SPC omgedraaid: wanneer in een bepaald proces slechts 2 à 3 fouten per miljoen (mogelijkheden) worden gemaakt (denk aan de typefouten van een typiste), dan werkt men volgens ‘six sigma’. Sigma" is een letter uit het Griekse alfabet en wordt gebruikt in de statistiek als meting van variatie. Maatgevend voor het Six Sigma programma is dan ook het denken in termen van die variatie; Six Sigma is dus toepasbaar binnen vrijwel ieder bedrijfsproces. Produced by WEMA
Hoe Het toepassen van Six Sigma binnen een bedrijf is eenvoudig. Speciale groepen richten zich op het oplossen van één specifiek probleem om een gewenst doel te bereiken. Alle individuele deelnemers zijn tot in de details opgeleid en benutten de ervaring van hun eigen vakgebied op diverse niveaus. Om de rol en het niveau van de individuen aan te geven, is het judoband systeem zonder te vertalen overgenomen: White Belts, Green Belts, Black Belts, Master Black Belts en Champions.
Produced by WEMA
Een bedrijf dat op deze manier Six Sigma implementeert, voldoet steeds aan de voortdurend groeiende verwachtingen van hun klanten. Kort gezegd is Six Sigma een praktische en eenvoudige manier om processen te verbeteren en om kosten te verminderen, wat aantoonbaar positief doorwerkt in het eindresultaat van het bedrijf.
Structuur De functies binnen 6 sigma: Top management Voorzien van middelen. Opvolging van het proces en de resultaten. Grote impact op selectie van projecten.Voorbeeldfunctie o.a. door te participeren in bepaalde projecten.
Champion Begrijpt gebruik van Six Sigma technieken. Management ondersteuner van Black Belts. Opvolgen van de voortgang van de projecten.
Master Black Belt Trainer van Six Sigma technieken. Technische ondersteuner van Black Belts.
Black Belt Project manager voor grote six sigma projecten. Ondersteunt teamleden in het gebruik van technieken. Leidt green belts op.
Green Belt Produced by WEMA
Participeert in Six Sigma projecten. Kan zelf kleinere projecten begeleiden waar minder geavanceerde technieken gebruikt worden.
Beheersen pas daarna Verbeteren
Produced by WEMA
Sigma ? MAX
σ
-3 σ
-2 σ
-1 σ
σ
Doel
Buigpunt
1σ
2* σ = 69,1 % 2*2 σ = 69,1 % = 30,9% uitval 2*3 σ = 93,3 % = 6,7% uitval Produced by WEMA
6σ σ = 99,9997 % = 0,00034% uitval!
2σ
3σ
Hoeveel ? 1 sigma = 697700ppm = 69,77% Stel watermaatschappij: 1 sigma = 17 uur per dag zonder water
2 sigma = 308700ppm = 30,87% 2,5 sigma = kwaliteitscijfer WEMA 2006
3 sigma = 66810ppm = 6,681% (meeste processen) Anderhalve typfout per blad - 3,4 sigma = verloren bagage in de luchtvaart
4 sigma =
6210ppm = 0,621%
1 typfout per 32 blz. - Stel elektriciteitsmaatschappij: 4 sigma = 3,5 uur per maand zonder elektriciteit
5 sigma =
233ppm = 0,0233%
1 typfout per 10 boeken - Stel postbedeling 5 sigma = 750 brieven,… per uur die verdwijnen bij de post
6 sigma =
3,4ppm = 0,00034% 1 typfout per 3.000 boeken - 7,2 sigma = doden per jaar in de luchtvaart
Z = sigma level = 3 x Cp en 3x Cpk
6 Sigma = Cp en Cpk = 2 Produced by WEMA
Stappenplan 6 sigma is een toolset van 5 stappen om bepaalde projecten te realiseren, het is geen doel op zich!
Definiëren Meten Analiseren Verbeteren Controleren Produced by WEMA
6 sigma Definiëren Vaststellen welke projecten moeten worden opgestart door na te gaan waar men het meest ontevreden over is. De projecten worden helder en volledig omschreven in een projecthandvest.
Meten Exact vaststellen hoe het proces verloopt, wat de prestaties zijn, welke risico’s het proces nog in zich heeft en hoe goed de meetmiddelen zijn (betrouwbare data).(Flow chart – mind mapping – FMEA – SPC – MSA - …)
Analyseren
De analysefase geeft de verdieping in de proceskennis. In deze fase wordt gezocht welke proceskarakteristieken het meest correleren met de resultaten van het proces. Er wordt een antwoord gezocht op de vraag waarom het proces de gemeten resultaten oplevert. Daarbij wordt net zo lang gegraven totdat de echte oorzaak is achterhaald.
Verbeteren Als bekend is wat de belangrijkste proceskarakteristieken zijn die van invloed zijn op de resultaten van het proces, wordt een optimaal proces bepaald en ingesteld. Ook kan in deze fase worden besloten of geadviseerd om het proces helemaal anders te gaan doen.
Controleren De verbeterde situatie moet worden bewaakt om terugval te voorkomen. Daarom worden er technieken geïmplementeerd die de resultaten volgen en ingrijpen mogelijk maken als het proces weer terugvalt in prestatie. (Control Plan – SPC) Produced by WEMA
6-Sigma stappenplan DEFINE MEASURE
Project selectie Procesbeschrijving Externe CTQ
1. Selecteer de interne CTQ 2. Operationaliseer de CTQ 3. Valideer de meetprocedure
ANALYZE
4. Bepaal de procesprestatie 5. Bepaal de doelstelling 6. Identificeer potentiële invloedsfactoren
IMPROVE
7. Selecteer de belangrijkste invloedsfactoren 8. Relatie tssn CTQ en invloedsfactoren 9. Ontwerp verbeteracties
CONTROL Produced by WEMA
• • •
10. Pas het kwaliteitsbeheersingsysteem aan 11. Bepaal de nieuwe procesprestatie 12. Sluit het project af
WAT MOET ER BETER? We willen toch allemaal dat het beter wordt? • _______________________________ • _______________________________ • _______________________________ • _______________________________ • _______________________________ Produced by WEMA
PROJECTSELECTIE… •_______________________________ •_______________________________ Criteria & Selectie Terugkerend probleem Voldoende belang (€ - klanttevredenheid) Meting Y beschikbaar of snel te bekomen Beperkt aantal afdelingen betrokken (1,2,3) Beperkte externe invloed Af te werken in 2 – 3 maanden Belang project & link met strategie Kans op succes Verdeling projecten over het bedrijf Team met voldoende controle over het proces Produced by WEMA
Definieren Meten Analyseren Verbeteren Borgen
DEFINE •
Mogelijke verbeterprojecten
•
Project selectie
•
Procesbeschrijving (MACRO-model) bvb:SIPOC TOOLING Bestelbon Willy
Prijsvragen Marleen
Procesbeschrijving (MESO-model)
Los briefje Iedereen
P rijs onderhandelingen + cont acten
Offertes
Bestelling Marleen
Leverancier
Zendnota
Tooling
Tooling in kast Willy
Tooling uit kast Willy, ...
Tooling in productie
Instellen + P roductie
NOK
SCRAP
NOK
SCRAP
Stop
OK
•
Bestelbon Johan Tek.
Binnenbrengen bij Willy Zendnota Archief
•
Procesbeschrijving (MICRO-model)
Ontvangst T ooling Willy
Verifiëren bestelbon
Terugkoppeling Boekhouding
Ontvangst T ooling Johan
Ontvangst T ooling Werkplaats
Toestand Tooling?
Herslijpen?
Zendnota Archief
Ontvangst JobBoss P aulW
Leverancier
•
Externe CTQ
CHAMPION Joos De Smedt COACH Geert Gadeyne AMELIOR
• Produced by WEMA
•
Structuur Vragen…
BLACK BELT (in spé) Kürt Demurie
(GREEN BELT) Geert Gadeyne (gegevens)
(GREEN BELT) Martin Hautekeete Martin Descheemaecker Dirk De Wulf
(GREEN BELT) Johan Van Roosebeke
Erwin Sys Luc Somers Kurt Vannecke Claude David
Rony Sevenant Peter Stevens
MEASURE 1. Selecteer de externe & interne CTQ’s
2. Operationaliseer de CTQ’s MEETPROCEDURE: EENHEID: EENHEID EIS: EIS
3. Valideer de meetprocedure
Produced by WEMA
Definieren Meten Analyseren Verbeteren Borgen
Definieren Meten Analyseren Verbeteren Borgen
ANALYSE 4. Bepaal de procesprestatie
5. Bepaal de doelstelling van het project
6. Identificeer potentiële invloedsfactoren
Creativiteit To-Do list check-list
Notities
structuren
Produced by WEMA
nieuw project
Lijsten
planning
voorbereiding
brainstroming
Presentaties
Bij problemen
. .
analyse bijsturen
. .
Vergadering
agenda verslag
IMPROVE 7. Selecteer de belangrijkste invloedsfactoren 8. Stel de relatie vast tussen CTQ en invloedsfactoren 9. Ontwerp verbeteracties
Produced by WEMA
Definieren Meten Analyseren Verbeteren Borgen
CONTROL 10. Pas het kwaliteitsbeheersingsysteem aan 11. Bepaal de nieuwe procesprestatie 12. Sluit het project af
Produced by WEMA
Definieren Meten Analyseren Verbeteren Borgen
8-D Problem Solving
Het gedisciplineerd oplossen van problemen in 8 stappen (bvb. klantenklachten). Hierbij worden, via een multidisciplinaire aanpak en de gepaste technieken, de problemen grondig aangepakt.
1.Team vormen 2.Probleem omschrijven 3.Begrens het probleem 4.Oorzaak zoeken 5.Corigerende Acties 6.Probleem oplossen 7.Preventieve acties 8.Team feliciteren Produced by WEMA
8-D
… Produced by WEMA
8-D
Produced by WEMA
8-D …
Produced by WEMA
20/80-REGEL (Pareto)
100 90
80
80 70 60 50 40
80%
30 20
14
10
3
2
1
0
20%
oorzaak
80% van de gevolgen zijn afkomstig van 20% van de oorzaken (en omgekeerd) Produced by WEMA
20% van de machines maken 80% van de scrap 80% belastingsontduiking komt van 20% van de mensen
APQP - PPAP (Advanced Product and Quality Planning) Is een gestructureerde manier om de noodzakelijke stappen te definiëren, te plannen en uit te voeren die moeten leiden tot een product dat volledig voldoet aan de eisen van de klant. Een van de handboeken van QS9000 DOEL: - Bevorderen van communicatie tussen betrokkenen - Reductie van complexiteit en doorlooptijd van het product HOOFDFASEN: 1. Ontwerp en development 2. Proces ontwikkeling 3. Product en proces validatie (PPAP) Produced by WEMA
APQP 1) Ontwerp en development (grotendeels door de klant) In deze fase worden technieken gebruikt ter ondersteuning van het product ontwerp. •
Waaraan moet het product voldoen? Functioneel,levensduur,…
•
Opmaken van DFMEA analyse van de mogelijke problemen
•
Kan dit gemaakt worden en wat is hiervoor nodig? Machines,meetgerief,…
Fase wordt afgesloten met een maakbaarheidsbeoordeling.
Produced by WEMA
APQP 2) Proces ontwikkeling Op basis van het ontwikkelde product en de eisen wordt het proces uitgewerkt: • • • • • •
Een proces vastgelegd. (volgkaart) Proces FMEA, analyse van mogelijke problemen Kritische zaken vastleggen Controleplan opstellen MSA uitvoeren op het meetgerief SPC vastleggen voor het proces
Fase wordt afgesloten met de start van de productierun.
Produced by WEMA
APQP 3) Product en proces validatie Na de ontwikkeling van het proces zal formeel moeten worden of aan alle eisen voldaan wordt. • •
Proefrun bvb 1 shift zoals in échte productie Alle gegevens worden verzameld en verwerkt in PPAP
Samen met klant en leverancier wordt het traject van de APQP vastgelegd en afgetekend.
Produced by WEMA
APQP-Structuur
Produced by WEMA
PRODUCT ENGINEERING PROCESS ENGINEERING PRODUCTIE PRODUCT QUALITY
Q U A L I T Y
M A N A G E M E N T
VERKOOP
APQP – structuur APQP = Advanced Product Quality Planning •
VERKOOP volgt het APQP-traject op en doet de communicatie met de klant
•
PRODUCT ENGINEERING Analyse van het product en klaarmaken routing, FMEA, ControlPlan,…
•
PROCES ENGINEERING (supervising) PROEFRUN: analyse tijdens productie en feed-back naar product engineering,…
SERIEPRODUCTIE: analyse en opvolging productie ivm processtappen, nieuwe technieken,… samen met productie en kwaliteitsdienst
•
PRODUCTIE PROEFRUN: Procesparameters bepalen en volgen SERIEPRODUCTIE: Bijsturen aan de hand van procesbeheersing
•
KWALITEITSDIENST PROEFRUN: PPAP: metingen op het afgewerkt stuk,… SERIEPRODUCTIE: analyse niet-conformiteiten en klantenklachten Verbeterprojecten met Green-Belts uit productie…
Produced by WEMA
PPAP Product Part Aproval Process Het is een formele vrijgave van een product voor levering aan de klant. PPAP kan gezien worden als afsluiting van een APQP traject.
Produced by WEMA
AUDIT Vertrekkende van het bedrijfsbeleid en de visie - Verifiëren of het zo gebeurt zoals afgesproken - Of het kan verbeteren
SYSTEEM Structuur (bvb. ISO handboek,…) Functie (bvb. directiebeoordeling, opleiding,…)
PROCES Proces of procedure (bvb. Inkoop, meetmiddelenbeheer,…) Deelproces (bvb. Registraties in de werkplaats,…)
PRODUCT Produced by WEMA
Product (bvb. Eindcontroles) Halffabrikaat (bvb. meetregistraties & procesbeheersing in productie)
AUDIT
Produced by WEMA
POSITIEF
NEGATIEF
Kennis
Lui
Oordeel
Grof
Geduld
Hard scherp
Professionaliteit
Cynisch
Luisteraar
Agressief
Communicator
Autoritair
Analyst
Onderbreker
Diplomatisch
Irritant
Audit Rond 10 uur ziet iemand, die in een geparkeerde auto zit, de lichten uitgaan in de winkel aan de overkant van de straat. Opeens verschijnt er een man en de persoon die achter de toonbank staat, opent de kas. De inhoud van de kas wordt geledigd in een zak. De man spoedt zich weg. Er wordt onmiddellijk een dringende telefoon gegeven.
J N ? •De persoon in de wagen is getuige van een misdaad •De man was een dief •De man eiste geld •De eigenaar van de winkel opende de kas •Het geld werd in de zak geplaatst •De man sprong in een auto •De getuige belde de politie op •Het gebeurde ‘s avonds
Produced by WEMA
Niet iedereen reageert op dezelfde manier!
COMMUNICATIE Boodschap
Ontvanger
Zender Feedback
Produced by WEMA
« Zet de doos van voor! »
COMMUNICATIE
DUIDELIJKE VOLDOENDE COMMUNICATIE Produced by WEMA
DMAIC • • • • •
Produced by WEMA
Define = Definiëren Measure = Meten Analyse = Analiseren Improve = Verbeteren Control = Controleren
DMAIC (Stappenplan voor 6-sigma)
DOE (Design Of Experiments) DOE is een methodiek om industriële experimenten op een efficiënte manier op te zetten en te plannen.
Experimenten spelen een grote rol in het begrijpen en beheersen van processen. De theorie van de statistische proefopzetten levert direct toepasbare inzichten om • experimenten efficiënt op te zetten • de resultaten correct en grondig te analyseren Als resultaat wordt met een minimum aan inspanning een maximum aan kennis aangaande het betreffende onderzoek verkregen. Produced by WEMA
EFFECT
E=KxA Acceptatie Kwaliteit v.h. besluit Effect van het besluit
Produced by WEMA
Het effect van het besluit is afhankelijk van de kwaliteit van een besluit & de acceptatie ervan.
EFQM
5 Factoren: - Leiderschap - Beleid & Strategie - Mensen - Parters & middelen Produced by WEMA
- Processen
4 Resultaten: - Klant - Mens - Samenleving - Kernresultaten
FMEA FMEA is een methodiek om, met behulp van een groep terzake deskundigen (ontwerpers, engineers, 'blue collar workers') een inventarisatie te maken van de faalmogelijkheden, faalkansen (risico's) en de gevolgen daarvan voor apparaat, machine, proces, product of dienst.
Produced by WEMA
GESPREKKEN Functioneringsgesprek (gedrag, tweezijdig gesprek) Doel: vastleggen afspraken Onderwerp: werkprestaties + ... Periode: verleden, heden, toekomst
Beoordelingsgesprek (persoon, eenzijdig gesprek) Doel: geven van een formeel oordeel Onderwerp: werkprestaties Periode: enkel verleden Produced by WEMA
HYPOTHESE (wat is de invloed van invloedsfactor (X) op onze CTQ (Y)?) Ho = nulhypothese = er is GEEN relatie tussen X en Y X = invloedsfactor Y = CTQ (critical to quality = kritische parameter) P-waarde = mate van waarschijnlijkheid tussen 0 – 1 Bvb: P > 0,05 de data normaal verdeeld is P < 0,05 de waarschijnlijkheid van de Ho klein is maw dat er een relatie is tussen de X en de Y
Produced by WEMA
Bvb: Het vermoeden bestaat dat vrouwen vaker een verkoudheid hebben dan mannen. Men twijfelt dus aan de veronderstelling dat vrouwen even vaak verkouden zijn als mannen. Deze veronderstelling wordt de nulhypothese genoemd. Ho: µ(vrouwen) = µ(mannen)
HYPOTHESE Y = CTQ
categorische data
continue data
X invloedsfactor continue data
Regressie Analyse
X invloedsfactor
categorische data
continue data
Meer dan 2 NEEN invloedsfactoren?
Normaal verdeeld
JA
Produced by WEMA
Mann-Whitney
Logische Regressie
Chi²-Test
Normaal verdeeld
niet normaal verdeeld
2-Sample T- test
categorische data
niet normaal verdeeld
ANOVA
KRUSKALWALLIS
ISO 14001 Deze internationale norm specificeert eisen voor een milieumanagementsysteem om een organisatie in staat te stellen een beleid en doelstellingen te formuleren waarbij rekening wordt gehouden met eisen vanuit wet- en regelgeving en informatie over belangrijke milieu-effecten.
Produced by WEMA
Onderwerp en toepassingsgebied
Produced by WEMA
Normatieve verwijzingen
Produced by WEMA
Termen en definities
Produced by WEMA
4.1 Algemene eisen
Produced by WEMA
4.2 Milieubeleid
Produced by WEMA
4.3 Planning
Produced by WEMA
4.4 Implementatie en uitvoering
Produced by WEMA
4.5 Controle
Produced by WEMA
4.6 Beoordeling door de directie
Produced by WEMA
ISO 9001 Deze norm geeft de eisen weer voor een kwaliteitsmanagementsysteem dat door een organisatie gebruikt kan worden om klanttevredenheid te verhogen. Dit door te voldoen aan de eisen van de klant en aan wet- en regelgeving. KLANT(eisen) – (management – middelen – proces - bijsturen) – KLANT(tevredenheid)
Produced by WEMA
Onderwerp & Toepassingsgebied
Produced by WEMA
Normatieve verwijzing
Produced by WEMA
Termen en definities
Produced by WEMA
Kwaliteitsmanagementsysteem
Produced by WEMA
Directieverantwoordelijkheid
Produced by WEMA
Management van middelen
Produced by WEMA
Realiseren van het product
Produced by WEMA
Meting, analyse en verbetering
Produced by WEMA
ISO/TS 16949:2002 Dit is een serie vastgelegde internationale normen hoofdzakelijk bedoeld om voorwaarden te scheppen aangaande toelevering aan de automobielindustrie. Deze is gebaseerd op ISO-9001 maar is een heel stuk strenger én ook breder! Een systeem dat doorleeft moet worden op alle niveaus met een serieus engagement vanuit het management
Produced by WEMA
ISO/TS 16949 : 2002
Produced by WEMA
1) Onderwerp en toepassingsgebied
Produced by WEMA
2) Normatieve verwijzing
Produced by WEMA
3) Termen en definities
Produced by WEMA
4) Kwaliteitsmanagementsysteem
Produced by WEMA
5) Directieverantwoordelijkheid
Produced by WEMA
6) Management van middelen
Produced by WEMA
7) Realiseren van het product
Produced by WEMA
8) Meting, analyse en verbetering
Produced by WEMA
KANBAN Het Japans voor "kaart" en wordt gebruikt om interne leveranciers en interne of externe subassemblage of onderdelenaanmaak aan te sturen. Het is het meest eenvoudige en tevens het meest succesvolle systeem om op tijd en in de juiste hoeveelheid je spullen te krijgen.
Kanban staat voor een productmethode waarbij alleen wordt geproduceerd op het moment dat de voorraad is gedaald.
Produced by WEMA
KWALITEITSKOST Kwal. Kost
Totale kwaliteits kost Preventieve kost
Beoordelingskost Externe foutkost Interne foutkost Produced by WEMA
Praktijk
ideaal
Kwaliteit
KWALITEITSKOST Preventiekost Onderzoek & ontwikkeling Scholing Processtudie
Beoordelingskost 100% controle Ingangs- proces- uitgangs controle Meetmiddelen Doorlichting
Foutkost Herwerkers Interne scrap Uitsorteren Retour klant Onderzoek retour Tegenonderzoek Produced by WEMA
LEAN Lean production (Engels voor slanke productie) of Lean manufacturing of het Toyota Production System (TPS) is een managementsfilosofie die erop gericht is om verspillingen (無駄, Muda), zaken die geen toegevoegde waarde leveren, te elimineren. Hierdoor gaat de productiekwaliteit omhoog en de productiekosten omlaag, wat leidt in een algemene winst. ‘Value added activities’ (toegevoegde waarde) ‘Waste’ (Geen toegevoegde waarde) • Afkeur en afval • Overproductie • Wachten • Transport • Bewerkingen (machines) • Bewegingen (mens) • Voorraden en tussenvoorraden Produced by WEMA
LEAN
Produced by WEMA
Me/R-kaart Me/R-Kaart
123456
Stuk Nr.:
WEMA nv
Wijz. Datum:
Bewerking:
editie:
onze klant
Klant:
WO-Nr:
112233
Wema Stuk Nr.:
111222
BENAMING:
1
MAAT:
Voorbeeldstuk
Paraaf:
3
Meetfreq.:
30,06
Max.:
10 Min.:
29,96
Me-kaart
TEKENING
STEEKPROEF Nr.:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
M AAT:
|| 30,06
|| ||| |
30,05 30,04
|| |
30,03
|||
|||
30,02 30,01
| ||
||| |||
||| || |||
|
||| ||
30
|
|
29,99
|
| |
|
|
||
||| ||
| ||| || |||
||| | ||| ||
||| ||| | |||
| ||| |||
||
||
| ||
| || ||| ||| | | ||| || ||| ||
||
29,98
|
|| ||| |
|||
| ||| |||
||| || |
|| ||
| ||
|
29,97 29,96
Meetgereedschap:
Bijgesteld:
S
S R-kaart
gereedschap vervangen
S
beitelplaatje gedraaid bijgesteld diamant vervangen dressing opstarten machine ...
v vroege ploeg L late ploeg D dagploeg
8 7 6 5 4 3 2 1 0
Ploeg:
Produced by WEMA
(F015)
Jaar: ............... ……….. Dag / maand:
x x
x
x
x
x
x xx
x
x x
x
x
x xx
x
x
x xx
x
x
x xx
xxx
xx
xxx
xxx
x
xx
x
x
V
L
V
L
V
D
D
V
L
V
D
15/3
15/3
16/3
16/3
17/3
18/3
19/3
22/3
22/3
23/3 24/3
x
x x
xx L 24/3
xx
MINDMAPPING Creativiteit To-Do list check-list
Notities
voorbereiding
Produced by WEMA
nieuw project
Lijsten
planning
structuren
brainstroming
Presentaties
Bij problemen
. .
analyse bijsturen
. .
Vergadering
agenda verslag
MSA of R&R-Study Met een R&R studie worden meetprocessen geanalyseerd. Met name wordt bepaald of de meetonnauwkeurigheid afkomstig is van de operator (R - reproducibility) of het meetapparaat (R - repeatability) zelf. Tenslotte wordt een relatie gelegd met het specificatiegebied van de gemeten variabele (R&R %). De methode houdt in dat meerdere monsters door meerdere operators meerdere malen worden gemeten, en wel volgens een bepaald testschema (DOE).
DOE (Design Of Experiments) DOE is een methodiek om industriële experimenten op een efficiënte manier op te zetten en te plannen. De structuur van een DOE experiment is zodanig dat de verhouding informatie/geld ("information value for money") zo gunstig mogelijk is. Produced by WEMA
OORZAAK - GEVOLG
Materiaal
Methode
Mens
GEVOLG Machine
Produced by WEMA
Management
Ishikawa (6M)
Milieu
PDCA Kaizen (Ky’zen) “Kai” = “veranderen” “zen” = “ten goede”
Produced by WEMA
Deming cirkel
Plannen Doen Controleren Actie
POKA-YOKE
ポカヨケ
(Corrigeren van Menselijke fouten) Streven naar Zero Defect door de menselijke fouten uit te schakelen. Er zijn corrigerende en waarschuwende Poka-Yoke systemen: Corrigerend: Een diskette kan je niet ondersteboven of achterstevoren in een diskettestation krijgen Waarschuwend: Signaal via knipperlichtje indien je de autogordel niet aan hebt of signaal wanneer de lichten blijven branden
Produced by WEMA
PRIORITEITEN Belangrijk
31 42 Produced by WEMA
Dringend
PPM PPM (Parts Per Million)
1% = 10.000 PPM 1 sigma = 697700ppm = 69,77% 2 sigma = 308700ppm = 30,87% 3 sigma = 66810ppm = 6,681% 4 sigma =
Produced by WEMA
6210ppm = 0,621%
5 sigma =
233ppm = 0,0233%
6 sigma =
3,4ppm = 0,00034%
6 Sigma = Cp en Cpk = 2
PROCESBEHEERSING Kaizen (Ky’zen) “Kai” means “change” “zen” means “good”
SPC Produced by WEMA
Plannen Doen Controleren Actie
PROBLEMEN OPLOSSEN 1. Mogelijke problemen identificeren 2. Probleem selecteren 3. Activiteiten plannen 4. Gegevens verzamelen 5. Gegevens onderzoeken 6. Meetbare doelen bepalen 7. Oorzaak – gevolg diagram 8. Oplossingen ontwikkelen 9. Oplossing uitvoeren 10. Oplossing standaardiseren Produced by WEMA
QOS (Quality Operating System) Fordmethode voor het sturen van de organisatie via het opmaken van doelstellingen, komende uit de verwachtingen van de klanten. Deze top-down methode vereist een volledige betrokkenheid van het management en een goede interne communicatie voor het ontplooien van doelstellingen en targets in alle onderliggende afdelingen.
Produced by WEMA
De ene doelstelling hangt wat hoger of lager maar ze hangen allemaal aan diezelfde kapstok
REPUTATIE
Produced by WEMA
Kwaliteitsreputatie verlies je vlugger dan je ze opbouwt!
‘SMART’ Doelstellingen moeten SMART zijn:
Specifiek Meetbaar Aanvaardbaar – Actiegericht Realistisch Tijdsgebonden Produced by WEMA
SMED (Single Minute Exchange of Die) SMED (Omsteltijden) Het is een reeds lang bekende manier om snel om te stellen. De vergelijking met de Formule 1 pitstops wordt altijd gemaakt.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Produced by WEMA
Observering Scheiding Converteer Stroomlijn Stroomlijn Documenteer Herhaal
SMED (Single Minute Exchange of Die) 1. Observeer de huidige methode 2. Scheiding van interne en externe omstelactiviteiten. Interne activiteiten zijn diegene die enkel uitgevoerd kunnen worden wanneer het systeem gestopt is. Externe activiteiten kunnen wel uitgevoerd worden terwijl de laatste of de eerste batch geproduceerd wordt. Bijvoorbeeld: het halen van gereedschap vóór de machine stopt. 3. Converteer (waar mogelijk) interne activiteiten naar externe activiteiten (bvb. voorverwarmen van gereedschappen). 4. Stroomlijn de overblijvende interne activiteiten door ze te vereenvoudigen. Bvb. concentreer op klemmingen. Shingo merkte terecht op dat het enkel de laatste draai van een bout is die hem vast zet, de rest is gewoon nutteloze beweging. 5. Stroomlijn de externe activiteiten. 6. Documenteer de nieuwe procedure, en beschrijf wat er in de toekomst nog ondernomen moet worden. 7. Herhaal deze methode. Voor elke iteratie van het bovenstaande proces kan een 45% verbetering verwacht worden. Dus het kan verschillende iteraties vergen om onder de 10 minuten te raken. Produced by WEMA
SPC
Statistical Process Control
=
Statistiek
=
Proces
=
Beheersing
De gedachte achter SPC is het streven naar een procesvoering waarin alle onnodige variatie wordt vermeden. Dit leidt tot een proces waarin alleen nog toevallige factoren de variatie bepalen.
SPC is een wiskundige benadering van gegevens die ons met een zekere waarschijnlijkheid dingen kan vertellen… Produced by WEMA
SPC 2 dingen zijn nooit gelijk, ze zullen altijd van elkaar afwijken! Hoeveel ze mogen afwijken moet vastgelegd worden! (toleranties die de uitwisselbaarheid garanderen)
We streven naar Zero Defects! Met SPC kunnen we slechte producten voorkomen, door preventief bij te sturen in onze « processen ».
Produced by WEMA
Om te achterhalen wanneer we processen mogen bijsturen, gaan we meten en analyseren; hiervoor maken we gebruik van de wiskunde. PROCESBEHEERSING
SPC LSL USL LCL UCL X Me R Cp Cpk Cm Cmk Pp Ppk σ µ Z p n Produced by WEMA
ondergrens bovengrens onderste regelgrens of ORG bovenste regelgrens of BRG gemiddelde mediaan (soort gemiddelde) range, spreiding spreidingsindex proces kwaliteitsindex proces spreidingsindex machine kwaliteitsindex machine performance index idem aan Cp maar long time performance index idem aan Cpk maar long time Sigma, standaard deviatie, afwijking, spreiding Gemiddelde sigma level = 3 x Cp en 3x Cpk kans of waarschijnlijkheid > 0,05 is hoog steekproefgrootte
SPC
Statistical Process Control
=
Statistiek
=
Proces
=
Beheersing
De gedachte achter SPC is het streven naar een procesvoering waarin alle onnodige variatie wordt vermeden. Dit leidt tot een proces waarin alleen nog toevallige factoren de variatie bepalen.
SPC is een wiskundige benadering van gegevens die ons met een zekere waarschijnlijkheid dingen kan vertellen… Produced by WEMA
SPC-TECHNIEKEN 2 dingen zijn nooit gelijk, ze zullen altijd van elkaar afwijken! Hoeveel ze mogen afwijken moet vastgelegd worden! (toleranties die de uitwisselbaarheid garanderen)
We streven naar Zero Defects! Met SPC kunnen we slechte producten voorkomen, door preventief bij te sturen in onze « processen ».
Produced by WEMA
Om te achterhalen wanneer we processen mogen bijsturen, gaan we meten en analyseren; hiervoor maken we gebruik van de wiskunde. PROCESBEHEERSING
EERST BEHEERSEN
e
Produced by WEMA
DAARNA VERBETEREN
e
Produced by WEMA
PROCESBEHEERSING
Produced by WEMA
PROCESBEHEERSING
Wanneer regelen we bij? Hoeveel regelen we bij?
Produced by WEMA
Procesbeheersing (kost) Uiteindelijk is het de bedoeling een zo laag mogelijke Kwaliteitskost te creëren. Dit kunnen we door te investeren in preventief werken Kwal. Kost
Totale kwaliteits kost Preventieve kost
Beoordelingskost Externe foutkost Interne foutkost Praktijk Produced by WEMA
ideaal
Kwaliteit
Procesbeheersing (proces) Kaizen (Ky’zen) “Kai” means “change” “zen” means “good”
SPC Produced by WEMA
Plannen Doen Controleren Actie
Variatie VARIATIE DOOR: • Proces (materiaal, manier van werken,…) • Machine (zie machine capability) • Meetmethode (zie ook measurement capability) R&R of MSA
• Plaats
(ligging)
• Spreiding • Vorm Produced by WEMA
Ligging - Spreiding A
B
C
Produced by WEMA
Ligging - Spreiding
Produced by WEMA
Gauss Curve Carl Friedrich Gauss Gauss kromme of curve bekom je wanneer je een vloeiende lijn trekt doorheen de toppen van een histogram of kansverdeling
Produced by WEMA
Normale– Niet normale verdeling NORMAAL
Produced by WEMA
NIET NORMAAL
De Normaalverdeling MAX
σ
-3 σ
-2 σ
-1 σ
σ
Doel
Buigpunt
1σ
2 σ = 69,1 % 4 σ = 99,4 % = 0,6% uitval 6 σ = 99,9997 % = 0,0003% uitval Produced by WEMA
2σ
3σ
De Normaalverdeling
Produced by WEMA
Verdeel de opgemeten waarden in klassen
Teken de cumulatieve curve
op logaritmisch papier een rechte
Gegevens verzamelen Process-capability: aantal meetwaarden: minstens 25, liefst meer opgemeten door de werknemer, meetkamer of aangesteld persoon de metingen worden uitgevoerd op het einde van een beheerst proces de metingen worden genomen gespreid over heel het lot
Machine-capability: aantal meetwaarden: minstens 25, liefst meer opgemeten door de werknemer of aangesteld persoon de metingen worden uitgevoerd tijdens het proces de metingen worden opeenvolgend genomen tijdens een beheerst proces
MSA – Gauge R&R-studie: 2 operatoren meten elk 2 keer 10 genummerde stukken op zo bekomen we 4 kolommen van 10 metingen Hierop worden berekeningen gedaan waaruit we kunnen afleiden of ons meetinstrument stabiel is; wat het verschil is in uitvoerder. De combinatie geeft ons een cijfer R& R-waarde moet lager zijn dan 30% Produced by WEMA
Me/R-Kaart Me/R-Kaart
123456
Stuk Nr.:
WEMA nv
Wijz. Datum:
Bewerking:
editie:
onze klant
Klant:
WO-Nr:
112233
Wema Stuk Nr.:
111222
BENAMING:
1
MAAT:
Voorbeeldstuk
Paraaf:
3
Meetfreq.:
30,06
Max.:
10 Min.:
29,96
Me-kaart
TEKENING
STEEKPROEF Nr.:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
M AAT:
|| 30,06
|| ||| |
30,05 30,04
|| |
30,03
|||
|||
30,02 30,01
| ||
||| |||
||| || |||
|
||| ||
30
|
|
29,99
|
| |
|
|
||
||| ||
| ||| || |||
||| | ||| ||
||| ||| | |||
| ||| |||
||
||
| ||
| || ||| ||| | | ||| || ||| ||
||
29,98
|
|| ||| |
|||
| ||| |||
||| || |
|| ||
| ||
|
29,97 29,96
Meetgereedschap:
Bijgesteld:
S
S R-kaart
gereedschap vervangen
S
beitelplaatje gedraaid bijgesteld diamant vervangen dressing opstarten machine ...
v vroege ploeg L late ploeg D dagploeg
8 7 6 5 4 3 2 1 0
Ploeg:
Produced by WEMA
(F015)
Jaar: ............... ……….. Dag / maand:
x x
x
x
x
x
x xx
x
x x
x
x
x xx
x
x
x xx
x
x
x xx
xxx
xx
xxx
xxx
x
xx
x
x
V
L
V
L
V
D
D
V
L
V
D
15/3
15/3
16/3
16/3
17/3
18/3
19/3
22/3
22/3
23/3 24/3
x
x x
xx L 24/3
xx
Me/R-Kaart Me = Mediaan = Het middelste getal, een soort gemiddelde zonder te moeten rekenen. Meestal wordt een X/R-kaart gebruikt maar dan moet je het gemiddelde uitrekenen. R = Range = Spreiding Min = Max =
Minimum tolerantiemaat Maximum tolerantiemaat
Regelgrenzen = Uit de statistiek kunnen we afleiden wanneer we ons proces regelen binnen 2/3 van de tolerantie dat we dan statistisch net goed zitten.
Produced by WEMA
Meetfrequentie
Om de ‘n’ stukken 3 stuks na elkaar opmeten
Me-gedeelte:
De 3 of de middelste waarde per steekproef noteren
R-gedeelte:
Het verschil tussen de grootste en de kleinste meetwaarde binnen één steekproef
Me/R-Kaart Regelgrenzen R Regelgrenzen
Uit de statistiek kunnen we aannemen wanneer we ons proces regelen binnen 2/3 van de tolerantie dat we dan statistisch net goed zitten.
Regelgrenzen voor X of ME-gedeelte UCL = onderste regelgrens of ORG
ORG x = X − A2 .R
LCL = bovenste regelgrens of BRG
BRG x = X + A2 .R
Regelgrenzen voor R-gedeelte
Produced by WEMA
Rmin
Onderste regelgrens =
R min=D3 .R
Rmax
Bovenste regelgrens =
R max=D4 .R
Bepalen regelgrenzen
Produced by WEMA
Me/R-Kaart WANNEER BIJSTUREN ? • Zolang de mediaan zich beweegt tussen de regelgrenzen is het proces naar instelling toe, onder controle NIET BIJREGELEN. • lndien er een zekere trend is KAN je daarop preventief ingrijpen. • Overschrijd je met de mediaan een regelgrens dan MOET je bijregelen. Bij elke wijziging aan het proces: bvb: tooling wissel, ander materiaal, andere ploeg,… moet je dit noteren onderaan de kaart 7 Opeenvolgende punten aan éénzelfde zijde van de nom. maat Eender welke tendens van 7 opeenvolgende punten Opeenvolgende punten die steeds stijgend of dalen van regelgrens naar regelgrens lopen Produced by WEMA
…
Me/R-Kaart
Produced by WEMA
SPC in excel Eenvoudig, en correct ALS de data normaal verdeeld is! Vul max en min tolernatiemaat in Geef meetwaarden in Je krijgt Je krijgt Je krijgt Je krijgt
direct je grafiek direct je X-grafiek direct je R-grafiek massa’s berekende info
De grafiek zal er altijd Normaalverdeeld uitzien, Soms is dit niet zo!
Produced by WEMA
Termen LSL USL LCL UCL X Me R Cp Cpk Cm Cmk Pp Ppk σ µ Z p n Produced by WEMA
ondergrens bovengrens onderste regelgrens of ORG bovenste regelgrens of BRG gemiddelde mediaan (soort gemiddelde) range, spreiding spreidingsindex proces kwaliteitsindex proces spreidingsindex machine kwaliteitsindex machine performance index idem aan Cp maar long time performance index idem aan Cpk maar long time Sigma, standaard deviatie, afwijking, spreiding Gemiddelde sigma level = 3 x Cp en 3x Cpk kans of waarschijnlijkheid > 0,05 is hoog steekproefgrootte
Capability index Process Capability Studie process-capability-indexen: totaal _ gespecifieerde _ tolerantie
TB
Cp = natuurlijke _ processpreiding of = 6σ
Cp > of = 1,33 bovenste _ gespecificeerde _ grens − X X − onderste _ gespecificeerde _ grens en 3σ 3σ
Cpk =
Cpk > of = 1,33 Een proces is bekwaam wanneer X ± 3σ ligt. Produced by WEMA
binnen de specificaties
Capability index Machine Capability Studie Machine-capability-indexen: totaal _ gespecifieerde _ tolerantie
TB
Cm = natuurlijke _ processpreiding of = 6σ
Cp > of = 1,33 Cpk =
bovenste_ gespecificeerde_ grens − X X − onderste_ gespecificeerde_ grens en 3σ 3σ
Cpk > of = 1,33 Een proces is bekwaam wanneer X ± 3σ ligt. Produced by WEMA
binnen de specificaties
Visualisering indexen
Produced by WEMA
Cp = Cpk = ideaal Cpk = 1 = grensgeval
Term Cp
Produced by WEMA
Term Cpk
Produced by WEMA
Met minitab Minitab software specifiek voor de statistiek. Vul de gegevens in analyseer via: Stat/Quality Tools/ Capability Sixpack/Normal…
Produced by WEMA
Met minitab
Produced by WEMA
Met minitab In minitab wordt wel de volledige en correcte analyse gemaakt:
Produced by WEMA
1.
De p-waarde moet groter zijn dan 0,05 (5 %) maw is de data normaalverdeeld? Dikwijls ziet de data er wel normaalverdeeld uit maar zijn er te weinig klassen… werk met zoveel mogelijk cijfers na de komma
2.
Bekijk het gemiddelde (µ)
3.
Bekijk de spreiding (StDev σ)
4.
Bekijk de Cp en Cpk (korte termijn moet groter zijn dan 1,33)
5.
Bekijk de Pp en Ppk (lange termijn moet groter zijn dan 1,33)
Gebruik Stat/Quality Tools/ Capability Analisys/Nonnormal… Wanneer de p-waarde kleiner is dan 5% Ook wanneer je SPC moet berekenen op bvb Ra (een waarde die nooit kleiner dan ‘0’ kan zijn) Zie ook instructie statistiek & SPC
Algemene statistiek 1) WAT IS DE EIS VAN DE KLANT (USL / LSL) 2) VERZAMEL DE DATA 3) MET WELK TYPE DATA ZITTEN WE? TYPES DATA: en hun bijpassende grafiek TELLINGEN: - Foutieve producten NP (constant aantal producten) P (variabel aantal producten) - Mankementen C (constante eenheid) U (wisselende eenheid) CONTINUE DATA: - Steekproeven - X-bar en R of Me/R INDIVIDUELE WAARNEMINGEN - I Individuals Produced by WEMA
Algemene statistiek 4) IS HET PROCES BEHEERST? Maak NP/P/C/U X-R of I-chart Verwijder eventuele pieken via de functie “BRUSH” Save de data in een nieuwe worksheet…
5) IS DE DATA NORMAAL VERDEELD? GRAPH/PROBABILITY PLOT… P>0,05 normaal verdeeld (ga naar de volgende stap) P<0,05 niet normaal verdeeld STOP! Probeer de data te transformeren…
INDIEN NODIG TRANSFORMEREN GRAPH/PROBABILITY PLOT… Selecteer optimale lambda bij BoxCox Sla de getransformeerde data op. Ga na of de getransformeerde data normaal verdeeld is… GRAPH/PROBABILITY PLOT… P>0.05 normaal verdeeld P<0.05 niet normaal verdeeld STOP! Probeer nog eens WEIBULL STAT/QUALITY TOOLS/CAPABILITY ANALYSIS/NONNORMAL Selecteer Weibull Produced by WEMA
Algemene statistiek 6) WAT IS DE GEMIDDELDE? (µ) WAT IS DE SPREIDING? (σ) zie gemaakte grafieken…
7) BEREKEN DE PRESTATIEINDEX (Cp/Cpk/Pp/Ppk) STAT/QUALITY TOOLS/CAPABILITY ANALYSIS/NORMAL of STAT/QUALITY TOOLS/CAPABLIITY SIXPACK/NORMAL Cp = capability index op korte termijn van de spreiding σ Pp = capability index op lange termijn van de spreiding σ Cpk = capability index op korte termijn van de ligging µ Ppk = capability index op lange termijn van de ligging µ alle waarden moeten groter zijn dan 1.33!
Produced by WEMA
PRE CONTROL Zeer eenvoudig maar mag enkel toegepast worden wanneer het proces statistisch onder controle is! (Cp en Cpk > 1,33)
Produced by WEMA
PRE CONTROL Normaal Verdeeld? Capable? Stabiel?
Start Pré Control
5 stuks na elkaar groen?
J J
ROOD?
Bepaal Steekproef Frequentie N
Bijregelen Doe Steekproef
N
Produced by WEMA
2x GROEN?
J
N
R&R-study (MSA) Met een R&R studie worden meetprocessen geanalyseerd. Met name wordt bepaald of de meetonnauwkeurigheid afkomstig is van de operator (R - reproducibility) of het meetapparaat (R repeatability) zelf. Tenslotte wordt een relatie gelegd met het specificatiegebied van de gemeten variabele (R&R %). De methode houdt in dat meerdere monsters door meerdere operators meerdere malen wordt gemeten, en wel volgens een bepaald testschema (DOE). DOE (Design Of Experiments) DOE is een methodiek om industriële experimenten op een efficiënte manier op te zetten en te plannen. De structuur van een DOE experiment is zodanig dat de verhouding informatie/geld ("information value for money") zo gunstig mogelijk is. Produced by WEMA
R&R-study (MSA) Meet ik telkens hetzelfde?
10X
Hiervoor is een systeem voorzien in excel
10X ? = Produced by WEMA
Meet ik idem als mijn collega?
R&R-study (MSA)
Produced by WEMA
Hypothese Test (wat is de invloed van invloedsfactor (X) op onze CTQ (Y)?) Ho = nulhypothese = er is GEEN relatie tussen X en Y X = invloedsfactor Y = CTQ (critical to quality = kritische parameter) P-waarde = mate van waarschijnlijkheid tussen 0 – 1 Bvb: P > 0,05 de data normaal verdeeld is P < 0,05 de waarschijnlijkheid van de Ho klein is maw dat er een relatie is tussen de X en de Y
Produced by WEMA
Bvb: Het vermoeden bestaat dat vrouwen vaker een verkoudheid hebben dan mannen. Men twijfelt dus aan de veronderstelling dat vrouwen even vaak verkouden zijn als mannen. Deze veronderstelling wordt de nulhypothese genoemd. Ho: µ(vrouwen) = µ(mannen)
1 STEEKPROEF T-test 1 STEEKPROEF T-test onderzoek of de gemiddelde waarde van één rijtje getallen gelijk is aan … Is de data normaal verdeeld? Ja : onderzoek de locatie µ (1 steekproef T-test) P>0.05 Nee: onderzoek de locatie µ (1 steekproef Wilcoxon) P>0.05
Produced by WEMA
Bvb: Zit er wel 1 kg suiker in een pak zoals de klant het zegt? Ho: µ = 1kg
Welke Analyse ? Y = CTQ
categorische data
continue data
X invloedsfactor continue data
Regressie Analyse
X invloedsfactor
categorische data
continue data
Meer dan 2 NEEN invloedsfactoren?
Normaal verdeeld
JA
Produced by WEMA
Mann-Whitney
Logische Regressie
Chi²-Test
Normaal verdeeld
niet normaal verdeeld
2-Sample T- test
categorische data
niet normaal verdeeld
ANOVA
KRUSKALWALLIS
REGRESSIE Analyse ? REGRESSIE Analyse Bij Y continue data Bij X continue data Bepaal de regressielijn STAT/REGRESSION/FITTED LINE PLOT Lineair Y=a+bX Kwadratisch Y=a+bX+cX² Cubisch Y=a+b1X1+b2X2+b3X3 Bestudeer de P-waarde en R² P<0.05 er is een relatie tussen X en Y R²>80% de invloed van X op Y is groot! (Variatie) bij minder dan 80% moeten er nog andere onbekende invloedfactoren zijn… Onderzoek de residuen P>0.05 residu is normaal verdeeld
Produced by WEMA
Bvb: Het benzineverbruik Y van een bepaald type auto hangt af van de snelheid x waarmee gereden wordt. Beredeneerd kan worden of dit verband lineair of kwadratisch is…
2-SAMPLE T-test ? 2-SAMPLE T-test Bij Y continue data Bij X categorische data met 2 invloedsfactoren die normaal verdeeld zijn Onderzoek de kansverdeling (P) Is de data normaal verdeeld? P>0.05 normaal verdeeld P<0.05 niet normaal verdeeld STOP en ga over naar MANN-WHITNEY Onderzoek de spreiding (σ) Ho=σ1=σ2 homogene variatie STAT/BASICSTATISTICS/2VARIANCES/… F-toets (normale verdeling) P<0.05 Ho≠ ≠µ1≠ ≠µ2 P>0.05 Ho=σ1=σ2 Onderzoek de ligging (µ) Ho=σ1=σ2 homogene ligging STAT/BASICSTATISTICS/2-SAMPLE T… P<0.05 Ho≠ ≠µ1≠ ≠µ2 P>0.05 Ho=µ1=µ2 Bvb: Zijn mannen van 40 jaar gemiddeld zwaarden dan die van 30 jaar? Produced by WEMA
Ho: µ(40 jaar) =µ(30jaar)
MANN-WHITNEY ? MANN-WHITNEY Bij Y continue data Bij X categorische data met 2 invloedsfactoren die niet normaal verdeeld zijn Onderzoek de kansverdeling (P) Is de data normaal verdeeld? P>0.05 data normaal verdeeld STOP ga over naar 2-Sample T-test P<0.05 data is niet normaal verdeeld (ga verder) Onderzoek de spreiding (σ) variatie Ho=σ1=σ2= homogene variatie STAT/BASIC STATISTICS/2VARIANCES… F-toets (normale verdeling) ga naar 2-sample T-test Levene’s test als data niet normaal verdeeld is P<0.05 Ho≠ ≠σ1≠ ≠σ2 P>0.05 Ho=σ1=σ2 Onderzoek naar de median (eta η) Ho=η η1=η η2 STAT/NONPARAMETRICS/MANN-WHITNEY… P<0.05 Ho≠ ≠η1≠ ≠η 2 P>0.05 Ho=η η1=η η2 Produced by WEMA
Zie “the test is significant at … (P-waarde)
De Mann-Whitney-toets berekent om de volgorde van de X'en en Y'en te vergelijken een andere grootheid, die echter omgerekend kan worden in de Wilcoxon toetsingsgrootheid.
ANOVA ? ANOVA Bij Y continue data Bij X categorische data met meerdere invloedsfactoren die normaal verdeeld zijn
Produced by WEMA
We gaan ervan uit dat de data normaal verdeeld is We gaan ervan uit dat de spreiding (σ) variatie gelijk is: Ho=σ1=σ2=… - Onderzoek van de ligging (µ) Ho=µ1=µ2=… STAT/ANOVA/ONE-WAY/… P<0.05 Ho≠ ≠µ1≠ ≠µ2=… P>0.05 Ho=µ1=µ2=… Selecteer de optie bewaar residu (residu = gelijk trekken van gemiddeldes om te kunnen analyseren) - Onderzoek de residu Is de residu normaal verdeeld? P>0.05 normaal verdeeld Bvb: We vragen ons af of er P<0.05 niet normaal verdeeld tussen drie verschillende - Onderzoek de spreiding (σ) variatie groepen wat de Ho=σ1=σ2= … lichaamslengte van de STAT/ANOVA/TEST FOR EQUAL VARIANCES… personen uit die groepen Barlett’s test als data normal verdeeld is betreft, systematische Levene’s test als data niet normaal verdeeld is verschillen zijn of dat P<0.05 Ho≠ ≠σ1≠ ≠σ2≠ ≠… doe KRUSCAL-WALLIS eventuele verschillen zuiver op P>0.05 Ho=σ1=σ2=… STOP toeval berusten.
KRUSKAL-WALLIS ? KRUSKAL-WALLIS Bij Y continue data Bij X categorische data met meerdere invloedsfactoren niet normaal verdeeld Onderzoek de spreading (σ) variatie Ho=σ1=σ2=… STAT/NONPARAMETRICS/KRUSKAL-WALLIS… P<0.05 Ho≠ ≠σ1≠ ≠σ2≠ ≠… p>0.05 Ho=σ1=σ2=…
Produced by WEMA
De nulhypothese die getoetst wordt, is eigenlijk dat de steekproeven uit verdelingen (populaties) zijn getrokken met dezelfde "ligging". De toets is gebaseerd op de rangnummers van de data. De Kruskal-Wallistoets is te beschouwen als een eenweg-ANOVA gebaseerd op de rangnummers.
LOGISCHE REGRESSIE ? LOGISCHE REGRESSIE Bij Y categorische data Bij X continue data Ho= er is geen relatie tussen X en Y STAT/REGRESSION/BINARY LOGISTIC REGRESSION P hosmer-Lerneshow <0.05 er is een relatie P hosmer-Lerneshow >0.05 er is geen relatie
Produced by WEMA
CHI² ? CHI² Bij Y categorische data Bij X categorische data Ho= er is geen relatie tussen X en Y STAT/TABLES/CHISQUARE… P<0.05 er is een relatie P>0.05 er is geen relatie (Meestal: Chi² hoog dan is P klein)
Produced by WEMA
Bvb: Iemand krijgt een dobbelsteen in handen die er niet erg symmetrisch uitziet. Zou de dobbelsteen wel zuiver zijn? Hij gooit er 60 keer mee en verwacht elk van de ogenaantallen ongeveer 10 keer te gooien. Met Ni geven we het aantal keren aan dat het ogenaantal i boven kwam. Hij vindt als uitkomst voor de ogenaantallen 1 tot en met 6 resp. de waarden: n1 = 13, n2 = 9, n3 = 8, n4 = 11, n5 = 5, n6 = 14. Hij toetst de nulhypothese: H0: ’de dobbelsteen is zuiver’
TOPJE VAN DE IJSBERG ENKEL HET TOPJE IS ZICHTBAAR Scrap? Rendement? Klantenklacht? Persoonlijkheid? Doorlooptijd? …
Produced by WEMA
VALUE STREAM Value Stream (tool voor LEAN) Nagaan in een proces waar de toegevoegde waarde zit en waar de dode tijd zit en dit in kaart brengen!
Produced by WEMA
VERBETEREN
RESULTAAT
PRIJSAANPASSING tov CONCURRENTIE Excellentie TOENAME VERKOOP
Duurzame groei
VERHOGING EFFICIËNTIE Operationele Stabiliteit < 1 jr
< 2 jr
TIJD
Fase 0
Fase 1 Fase 2 Fase 3 Produced by WEMA
TOOLS
Produced by WEMA
Major Tools
CPI (6σ)
Cp/Cpk DOE SPC FMEA Regression Process Map 5 whys /2 hows Pareto Fishbone 5S Visual Mgmt Poka-Yoke Spagetti Chart Kanban Takt Time Std Work SMED TPM Cellular Flow
Kaizen Lean
Description
Process capability assessment Design of experiments Process control based on statistics and data analysis Risk assessment tool Correlate effect one variable has on another Map process steps to communicate and identify opportunities Determination methods for root cause discovery Column chart ranking items highest to lowest Cause / Effect Diagram Elimination waste Emphasis on visual techniques to manage process Error proofing techniques Material storage technique used to control process Determine pace or beat of a process Evaluate tasks done during a process Single minute exchange of dies - Quick machine set up Integrate maintenance strategy with process Reduce inventory & cycle time thru process layout and pull production techniques
KWALITEITS TECHNIEKEN Nr
Produced by WEMA
Item
1
APQP
2
EFQM
3
VALUE STREAM
4
PPAP
5
PPM
6
PDCA
7
DOE
8
5S
9
Six Sigma
10
MSA – R&R
11
8D
12
SPC
13
LEAN
14
FMEA
15
20/80-Rule
Wat is het…
KWALITEITS TECHNIEKEN Nr
Produced by WEMA
Item
Wat is het…
1
APQP
Advanced Product and Quality Planning (het opvolgen van nieuwe producten)
2
EFQM
European Foundation for Qualiity Management (een kwaliteitsmodel)
3
VALUE STREAM
4
PPAP
Product Part Aproval Process (een volledig meetrapport bij eerste stuk leveringen…)
5
PPM
Parts Per million (uitdrukking van scrap of klachten) komt uit 6sigma 1% = 10.000PPM
6
PDCA
Verbeteren: (een cirkel die steeds moet draaien) Plan – Do – Check – Act
7
DOE
Desing of Experiments (experimentele testen doen om de beste instellingen te bekomen)
8
5S
Werkplaatsorganisatie in 5 stappen (propere ordentelijke werkomgeving = productiever)
9
Six Sigma
10
MSA – R&R
11
8D
12
SPC
Statistical Process Control Cp; Cpk, Pp, Ppk,… Procesbeheersing
13
LEAN
Lean = lijn = bandwerk = celwerk,… ‘Value added activities’
14
FMEA
Failure Mode and Effect Analysis systeem om potentiëlen fouten te zien
15
20/80-Rule
Systeem om na te gaan waar de toegevoegde waarde zit en waar de dode tijd zit in een proces
= 3,4 PPM = 0,00034% drastisch verbeteren op basis van feiten en cijfers volgens 5 stappen Measurement system analisys (geschiktheidsstudie van het meetinstrument) Problem solving; via 8 stappen een probleem (klantenklacht) afhandelen
Bvb: 20% van de machines maken 80% van de scrap
