PRESTATIEOVEREENKOMST PUBLIEKE OMROEP

PRESTATIEOVEREENKOMST PUBLIEKE OMROEP

2008-2010

INHOUD 1.

2.

Prestatieovereenkomst (2008-2010) als bedoeld in artikel 30b, zevende lid, van de Mediawet

3

Bijlage

6

1.

Inleiding

7

2.

Context

9

3.

Prestatieafspraken

13

3.1

Programmakwaliteit

13

3.1.1 Nieuws en sport

15

3.1.2 Opinie en achtergronden

16

3.1.3 Kunst en expressie

17

3.1.3.1 Nederlandstalig drama

19

3.1.3.2 Nederlandse film

19

3.1.4 Cultuur en levensbeschouwing

20

3.1.5 Kennis en wetenschap

21

3.2

Vernieuwing en ontwikkeling

23

3.3

Maatschappelijke interactie

25

3.4

Bereik en doelgroepen

27

3.4.1 Diversiteit

28

3.4.2 Kinderen

29

2

1.

Prestatieovereenkomst (2008-2010) als bedoeld in artikel 30b, zevende lid, van de Mediawet

Partijen:

eenkomst tussen de minister van OCW en NPO;

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, handelend als bestuursor-

c.

gaan, hierna te noemen: minister van OCW;

dat de Prestatieovereenkomst een procedure bevat die voorziet in tussentijdse wijziging indien veranderde inzichten

en

of omstandigheden dat gewenst maken;

de Nederlandse Omroep Stichting, genoemd in artikel 16 Mediawet, handelend

d.

dat de Prestatieovereenkomst geen be-

onder de naam Nederlandse Publieke Om-

trekking heeft op de inhoud van

roep (NPO), statutair gevestigd te Hilver-

programma’s of programmaonderdelen

sum, tevens handelende namens de om-

en de onafhankelijkheid van de landelij-

roepinstellingen die zendtijd hebben verkre-

ke publieke omroepinstellingen met

gen voor landelijke omroep, en te dezen op

betrekking tot vorm en inhoud van de

grond van artikel 19a, tweede lid, Mediawet,

programma’s respecteert, onvermin-

rechtsgeldig vertegenwoordigd door de

derd het bij of krachtens de wet be-

voorzitter van de Raad van Bestuur, de heer

paalde;

mr. H.J.E. Bruins Slot, hierna te noemen NPO.

e.

dat de minister van OCW bij de totstandkoming van de Prestatieovereen-

Overwegende:

komst heeft aangegeven niet in de in de vorige overweging bedoelde pro-

a.

dat de Mediawet onder andere de be-

gramma-autonomie van de landelijke

stuurlijke en financiële verhouding re-

publieke omroepinstellingen te willen

gelt tussen de minister van OCW en

en kunnen treden;

NPO en dat hierin tevens de onafhankelijkheid van de landelijke publieke om-

f.

roep is neergelegd;

dat met de hantering van dit nieuwe instrument ervaring moet worden opgedaan en dat partijen daarom besloten

b.

dat vanwege artikel 30b, zevende,

hebben te volstaan met het vastleggen

achtste en negende lid, Mediawet, op

van inspanningsverplichtingen;

basis van het Concessiebeleidsplan en het tussentijds Concessiebeleidsplan,

g.

dat over deze Prestatieovereenkomst

zoals bedoeld in artikel 30b, eerste,

het College van Omroepen op 2 novem-

tweede en derde lid, Mediawet, de doel-

ber 2007 zijn zienswijze heeft gegeven

stellingen met betrekking tot het pro-

als bedoeld in artikel 19b, eerste lid,

gramma-aanbod en het publieksbereik

Mediawet;

van de landelijke publieke omroep worden vastgelegd in een Prestatieover-

3

h.

dat vanwege de in de vorige overwe-

Artikel 2

Rapportage

ging bedoelde zienswijze de Raad van Bestuur van NPO bevoegd is te beslui-

1.

NPO legt jaarlijks, voor het eerst in

ten om de Prestatieovereenkomst als

2009, gelijktijdig met de terugblik op

bedoeld in artikel 30b, zevende,

de Meerjarenbegroting verantwoor-

achtste en negende lid, Mediawet, af te

ding af over de stand van zaken met

sluiten met de minister van OCW;

betrekking tot de realisatie van de in deze overeenkomst neergelegde in-

KOMEN HET VOLGENDE OVEREEN: Artikel 1

spanningsverplichtingen.

Onderwerpen Prestatie

Artikel 3

overeenkomst 1.

Looptijd Prestatieovereenkomst

De bij het einde van deze overeenkomst

Deze overeenkomst gaat in op 1 januari

te realiseren prestatieafspraken zoals

2008 en eindigt krachtens artikel 30b, ze-

bedoeld in artikel 30b, zevende en acht-

vende lid, Mediawet, op 31 augustus 2010.

ste lid, Mediawet, betreffen de volgende onderwerpen:

Artikel 4

Wijziging Prestatieovereenkomst

a. Programmakwaliteit - Nieuws en sport

1.

- Opinie en achtergronden

digheden die een tussentijdse wijzi-

- Kunst en expressie

ging van deze overeenkomst wenselijk

- Cultuur en levensbeschouwing

kunnen maken is sprake indien één of

- Kennis en wetenschap

meer van de volgende omstandighe-

b. Vernieuwing en ontwikkeling

den zich voordoen:

c. Maatschappelijke interactie

a.

d. Bereik en doelgroepen 2.

Van veranderde inzichten of omstan-

artikel 111, Mediawet, beschikbaar gestelde bedrag (Rijksom-

NPO spant zich in de doelstellingen ten

roepbijdrage);

aanzien van de in het eerste lid opge-

b.

nomen onderwerpen zoals deze in de

wet, beschikbaar gestelde budgetten waardoor de kwantita-

De minister van OCW spant zich ervoor

tieve en kwalitatieve prestaties

in te bevorderen dat het NPO mogelijk

aanzienlijk achterblijven;

wordt gemaakt de in de Bijlage bij deze

c.

Prestatieovereenkomst opgenomen

een ingrijpende wijziging van: i. de regelgeving of organisatie-

doelstellingen bij het einde van deze

structuur: of

overeenkomst gerealiseerd te hebben. 4.

een beduidende verlaging van de krachtens artikel 101, Media-

Bijlage zijn uitgewerkt, te realiseren. 3.

een verlaging van het krachtens

ii. het financieringsprogramma van de landelijke publieke om

Verplichtingen die op grond van de Me-

roep;

diawet of andere wettelijke maatrege-

d.

len voor NPO en de andere instellingen

een ingrijpende wijziging van marktomstandigheden;

die zendtijd hebben verkregen voor e.

landelijke omroep gelden, blijven onverkort van kracht.

onvoorziene omstandigheden die wezenlijke gevolgen hebben voor de uitvoering van deze Prestatieovereenkomst.

4

2.

Indien één of meer van de omstandig-

2.

In de Staatscourant wordt tevens me-

heden, zoals bedoeld in het eerste lid,

degedeeld dat de Prestatieovereen-

zich voordoen, treden partijen over

komst gedurende de looptijd ter inza-

een eventuele noodzaak van wijziging

ge ligt bij de bibliotheek van het mi-

van deze Prestatieovereenkomst bin-

nisterie van Onderwijs, Cultuur en

nen drie weken met elkaar in overleg,

Wetenschap, Rijnstraat 50, Den Haag.

zodra een partij de wens daartoe aan de andere partij schriftelijk heeft meegedeeld. Een uit dit overleg eventueel resterende wijziging van deze overeenkomst behoeft de schriftelijke in-

Aldus overeengekomen en in tweevoud ge-

stemming van partijen. 3.

tekend op 16 november 2007, te Den Haag.

De door partijen ondertekende wijziging wordt als bijlage aan deze Prestatieovereenkomst gehecht.

De minister van Onderwijs, Cultuur en We4.

De wijziging wordt binnen vijf dagen

tenschap,

na ondertekening gepubliceerd in de Staatscourant en geplaatst op de internetsite van NPO en de internetsite van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. 5.

Indien het in het tweede lid van dit artikel bedoelde overleg niet binnen zes weken na aanvang tot overeenstemming heeft geleid, mag elke partij deze Prestatieovereenkomst, met

Dr. R.H.A. Plasterk.

inachtneming van een opzegtermijn van zes weken, schriftelijk opzeggen. Artikel 5

Afdwingbaarheid Nederlandse Omroep Stichting,

Deze Prestatieovereenkomst is niet in rechte afdwingbaar. Artikel 6

1.

Publicatie

De Prestatieovereenkomst wordt binnen vijf dagen na ondertekening gepubliceerd in de Staatscourant en geplaatst op de internetsite van NPO en de internetsite van het ministerie van

Mr. H.J.E. Bruins Slot,

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Voorzitter van de Raad van Bestuur.

5

2.

BIJLAGE

6

1.

INLEIDING

Toegankelijk, veelkleurig, onafhankelijk van

zwakker zijn geworden. Het overdreven ge-

markt en overheid, verbindend en respect-

loof in de onbegrensde mogelijkheden van de

vol, maar ook prikkelend en confronterend,

markt is tanende. De overtuiging groeit dat

met een breed aanbod aan informatie, cul-

belangen van burgers geschaad worden als

tuur, educatie en amusement. Dat is wat de

bepaalde diensten geheel aan de markt wor-

Publieke Omroep wil zijn en de Nederlandse

den overgelaten. Dat goede smaak wordt

samenleving wil bieden.

aangetast door de eenzijdige gerichtheid van de markt op de wensen van de massa. Want

Nederlanders kijken gemiddeld ruim 3 uur

burgers zijn niet alleen of op de eerste plaats

per dag televisie en luisteren ongeveer een-

consumenten. Zeker niet als het gaat om

zelfde aantal uren naar de radio. Door het

omroep, een medium dat zo belangrijk is

luisteren en kijken naar programma’s ont-

voor de democratie. Juist hier moet er een

staan gedeelde ervaringen die mensen het

onafhankelijk domein zijn, los van economi-

gevoel geven onderdeel uit te maken van

sche krachten, waarin vrije ruimte is voor

een groter geheel. Ze laten zich erdoor inspi-

ideeën en beeldvorming. De Publieke Om-

reren bij het innemen van standpunten en

roep in Nederland creëert zo’n vrije ruimte

scherpen hun mening aan over politieke en

van beelden en ideeën, voor iedereen en niet

maatschappelijke issues. Dat gebeurt niet

alleen voor economisch interessante doel-

alleen via programmasoorten als nieuws en

groepen.

actualiteiten. Genres als amusement, fictie en human interest zijn net zo belangrijk voor

De Publieke Omroep kan zich meten met de

de gedachtevorming, voor het opdoen van

beste omroepen in Europa. Alle omroepen

kennis en voor het toetsen van normen en

binnen het bestel zijn gedreven door het ma-

waarden. Omroepprogramma’s zijn het ven-

ken van aanbod vanuit specifieke waardeori-

ster op de wereld, op het land, de buurt en

entaties. Het levert een gevarieerd en ge-

de buren. Ze zijn het referentiekader voor

waardeerd aanbod op. Ieder jaar winnen

hoe mensen zich verhouden tot elkaar en

producties prestigieuze prijzen vanwege hun

voor hoe ze zich gedragen. Om al deze rede-

hoge kwaliteit. In bijna elke Nederlandse

nen is er in Nederland een publiek domein

speelfilm of documentaire participeert de

ingericht voor het terrein van de audiovisuele

Publieke Omroep. Het Journaal en het geva-

media.

rieerde aanbod aan actualiteiten- en opinieprogramma’s zijn toonaangevend voor

De Publieke Omroep heeft lange tijd onder

het publieke debat. Een breed scala aan be-

druk gestaan. Waarom zou de samenleving

kende en minder bekende sporten vindt zijn

bepaalde diensten collectief organiseren, als

weg naar de huiskamers. Klassieke concer-

de markt het goedkoper en efficiënter kan?

ten en popfestivals zijn integraal te beluiste-

Waarom een publieke omroep als er een

ren op de radiozenders en internet en wor-

overvloedig aanbod aan commerciële televi-

den met enige regelmaat op televisie ver-

sie en radio is? Geluiden die de laatste jaren

toond. Jonge musici, scenarioschrijvers, ac7

teurs, regisseurs en cabaretiers krijgen de

komende jaren adequaat en doeltreffend te

kans om hun talenten te ontwikkelen op

positioneren in een digitale omgeving waarin

een nationaal podium. Scholen maken veel-

het aanbod verveelvoudigt en nieuwe aan-

vuldig gebruik van de programma’s bij het

bodsvormen zich aandienen.

opzetten van hun lessen. Kinderen leren

Met een breed bereik en betekenend kijk-en

spelenderwijs ontdekken en worden in hun

luistertijdaandeel wil hij een zo groot moge-

ontwikkeling gestimuleerd met een breed

lijke impact realiseren in de samenleving en

en gevarieerd pakket kinderprogramma’s

tegelijkertijd streeft hij ernaar om met heel

(een mix van nieuws, drama, amusement,

gerichte programmering specifieke doelgroe-

informatie, sport en levensbeschouwelijke

pen te bedienen. Het opereren in dit span-

programma’s).

ningsveld veronderstelt heldere ambities en

Dit alles en nog veel meer krijgt de Neder-

doelen die tegelijkertijd voldoende ruimte en

landse burger voor een — in vergelijking

flexibiliteit laten om in te grijpen als de ba-

met het buitenland — relatief laag bedrag.

lans tussen de soms tegengestelde belangen te zeer wordt verstoord. Voorkomen moet

Het belang van een publiek audiovisueel

worden dat omroepen en programmamakers

domein zal de komende jaren alleen maar

worden gekneveld door rigide afspraken,

toenemen. Door de groei van het aantal

waardoor het creatieve proces in de verdruk-

kanalen neemt de bereikbaarheid toe, maar

king komt als ook de mogelijkheid om slag-

fragmenteert het publiek tegelijkertijd en

vaardig mee te bewegen met veranderende

ontstaat er druk op de winsten van com-

omstandigheden en maatschappelijke be-

merciële aanbieders. Verschraling van het

hoeften.

aanbod door een toename van internationaal en goedkoop media-aanbod en veel

De in deze Prestatieovereenkomst omschre-

hergebruik zijn hiervan het gevolg. Een

ven acties en ambities moeten tegen die

continue productie van hoge kwaliteit dra-

achtergrond worden gelezen.

ma, documentaires en actualiteitenrubrie-

Ze geven een overzicht van waar de Publieke

ken, amusement, jeugdprogramma's etc. is

Omroep in ieder geval op kan worden aange-

vanuit een commercieel oogpunt onhaal-

sproken. Waar mogelijk reiken onze ambities

baar, net zomin als een grote diversiteit en

hoger.

pluriformiteit van de programmering. Financiering van doelgroepenprogrammering via vormen van betaaltelevisie is, zeker in een klein taalgebied als Nederland, evenmin eenvoudig te realiseren. Kortom, in een omgeving die steeds meer beheerst wordt door economische krachten, is een onafhankelijke en betrouwbare aanbieder, die niet gedreven wordt door het realiseren van winst, onmisbaar. De Publieke Omroep wil zijn onderscheidende, wezenlijke en dus onmisbare rol met kracht, passie en expertise vanuit publieke waarden en tradities blijven vervullen. Hij staat voor de uitdagende taak om zich de 8

2.

CONTEXT

De komende jaren tot aan de start van de

middelde kijktijd per persoon in de avond-

nieuwe Concessieperiode in 2010 zijn over-

uren bijvoorbeeld maar met zo’n tien minu-

gangsjaren naar een volledig digitale produc-

ten gestegen. Wel is de kijker steeds selec-

tie, distributie en consumptie. Wat de effec-

tiever geworden. Bij de samenstelling van

ten daarvan precies zullen zijn is nu nog niet

het dagelijkse kijkmenu wordt geput uit

volledig te voorspellen. De Publieke Omroep

slechts enkele zenders; gemiddeld twee tot

zal, het publiek volgend, zijn koers stapsge-

drie. Voor radio geldt hetzelfde, waarbij –

wijs aanpassen wanneer het lange termijn

anders dan bij televisie – niet tot nauwelijks

perspectief dat vereist. Anders gezegd: hij

wordt ‘gezapt’.

volgt het publiek daar waar het is of binnenkort te verwachten valt. In dat licht wordt

De Publieke Omroep wil de hele samenleving

multimediaal en crossmediaal aanbod ont-

bedienen en niemand uitsluiten. Dat lukt

wikkeld en worden nieuwe diensten

goed voor veel bevolkingscategorieën. Tege-

(vooralsnog op experimentele basis) geïntro-

lijkertijd worden bepaalde groepen niet goed

duceerd. Tevens wordt gericht en gedoseerd

bereikt, w.o. jongeren, laag opgeleiden en

ervaring opgedaan met een meer themati-

allochtonen. Bovendien dreigden enkele ja-

sche werkwijze over de platforms heen.

ren geleden steeds meer Nederlanders de Publieke Omroep de rug toe te keren.

Relevante bereikcijfers op de hoofdplatforms

Met de nieuwe profilering van de netten en

zijn en blijven van belang, niet alleen omdat

zenders die in 2006 is ingegaan, is een be-

dat een voorwaarde is voor het bereiken van

langrijke voorwaarde gerealiseerd voor een

maatschappelijke impact, maar ook omdat

beter op het kijk– en luistergedrag afge-

het een randvoorwaarde is om het publiek te

stemde programmering. Voor de verschillen-

attenderen op het aanbod op de overige (on

de publieksgroepen zijn op televisie goed

demand) platforms van de Publieke Omroep.

herkenbare televisienetten gecreëerd. Dat

Om die reden blijft het accent de komende

deze ingreep effect heeft gesorteerd blijkt uit

jaren voor het overgrote deel liggen bij de

het feit dat de neerwaartse spiraal van de

continuering van de programmering op de

voorgaande jaren is gekeerd. De publieke

hoofdplatforms Radio, Televisie en Internet.

televisienetten zijn in de ogen van velen

Het is daar dan ook waarop het merendeel

weer succesvol. Nederland 1 is de best beke-

van de prestatieafspraken betrekking heb-

ken zender van Nederland geworden en

ben.

‘wint’ groepen terug voor de Publieke Omroep. Nederland 2 wordt steeds vaker gevon-

Voor iedereen

den door mensen die op zoek zijn naar infor-

Het audiovisuele aanbod neemt alleen maar

matie, opinie en achtergronden. Nederland 3

toe. De overvloedige keuzemogelijkheden

spreekt met vaak spraakmakende

leiden echter niet of nauwelijks tot een gro-

programma’s een jonger publiek aan en de

tere afname van televisieprogramma’s. Ver-

kinderzenders (Z@pp en Z@ppelin) hebben,

geleken met vijftien jaar geleden is de ge9

ondanks toegenomen concurrentie, weer een

mentairemakers, dramaproducenten of de sec-

steviger positie opgebouwd.

tor van de wetenschap. En bovendien liggen de

Op de radiozenders ging het er vooral om de

belangen van laatstgenoemde sectoren even-

bestaande profielen dusdanig te verfijnen dat

eens niet altijd in elkaars verlengde. Zo moet

met het publieke aanbod een breder publiek

bijvoorbeeld onder ogen worden gezien dat het

kon worden bereikt. Ook die opzet lijkt te

maken van een substantieel aantal uren Neder-

zijn geslaagd, nu de nieuwe formats van Ra-

landstalig drama ten koste kan gaan van ande-

dio 5 en Radio 6 direct door de beoogde

re genres: een uur drama kost immers het

doelgroepen zijn opgepakt.

veelvoud van het gemiddelde televisie-uur.

De introductie van de nieuwe profielen is een belangrijke, maar zeker niet de enige nood-

De Publieke Omroep heeft de komende jaren €

zakelijke stap. In het Tussentijds Concessie-

50 mln extra budget tot zijn beschikking gekre-

beleidsplan stelde de Publieke Omroep vast

gen. Van deze € 50 mln extra budget, is € 30

dat er grotere maatschappelijke ongelijkhe-

mln ingezet om de in 2006 en 2007 met reser-

den en tegenstellingen zijn ontstaan. Mede

ves gefinancierde programmering te kunnen

met het oog op het verbeteren van de socia-

continueren. De overblijvende € 20 mln wordt

le cohesie en saamhorigheid wil hij daarom

aangewend voor verbetering van de publieke

aanbod ontwikkelen waarmee het publiek in

kwaliteit van de programmering.

zijn volle breedte aan zich gebonden kan

De afgelopen jaren is, bij de bezuinigingen als

worden. Dat betekent zichtbare inspanningen

gevolg van tegenvallende Sterinkomsten, de

voor het verbeteren van het bereik van spe-

kunst- en expressieprogrammering zoveel mo-

cifieke doelgroepen die nu minder aan hun

gelijk ontzien. Dat laat onverlet dat niet kon

trekken komen, zodanig dat het aanbod een

worden voorkomen dat ook in deze – relatief

betere spiegel wordt van de pluriforme sa-

dure sector – moest worden gesneden.

menleving. Gelet ook op maatschappelijke

Met een belangrijk deel van de € 20 mln van

ontwikkelingen wordt een aantal jaren ge-

het door OCW beschikbaar gestelde budget

richt een extra inspanning geleverd op het

wordt de komende jaren een substantiële kwa-

terrein van multiculturele diversiteit.

liteitsimpuls gegeven aan kunst en expressie. Het zwaartepunt ligt daarbij bij drama. In 2008

Speerpunten

wordt hierin t.o.v. het voorgaande jaar € 7 mln

De Publieke Omroep is er niet alleen voor

extra geïnvesteerd en het is de nadrukkelijke

iedereen, hij is ook van iedereen. Dat stelt

bedoeling in drama te blijven investeren, zodat

hoge eisen aan het aanbod; eisen van uit-

het bedrag in 2011 tot € 15 mln zal zijn ver-

eenlopende aard en niet zelden ook onder-

hoogd.

ling conflicterend.

Vanaf 2011 is het Kabinet voornemens de

Een brede programmering gericht op een

Rijksomroepbijdrage structureel met indicatief

groot publiek veronderstelt bijvoorbeeld een

nog eens € 50 mln te verhogen. Met dit tweede

meer vraaggerichte aanpak, terwijl veel on-

extra budget wordt beoogd de kwaliteitsimpuls

derdelen van het bestel zich nu juist onder-

op het gebied van kunst en expressie verder te

scheiden door een eigenzinnige, aanbodge-

versterken en daarnaast om het in te zetten

richte benadering, los van publieksverwach-

voor andere speerpunten als o.a. kennis & we-

tingen. De extra inspanningen voor het ver-

tenschap en crossmedialiteit. Ook is dan een

beteren van het bereik van bijvoorbeeld jon-

versterking van de domeinen nieuws en opinie

geren en allochtonen verdragen zich niet al-

voorzien.

tijd even goed met de wensen en verlangens van bijvoorbeeld de kunstsector, de docu10

Duidelijk is echter wel dat er op alle terrei-

talliseerd beleid. Het ambitieniveau van de

nen hoe dan ook prioriteiten moeten worden

Publieke Omroep reikt verder. Om die reden

gesteld en keuzes moeten worden gemaakt.

kan en zal in een aantal gevallen de uitein-

Die hoeven zich overigens niet altijd alleen te

delijke rapportage over de prestatieafspra-

vertalen in budget en zendtijd. De vraag

ken hoger uitvallen dan het niveau van de

‘Hoeveel?” zal in de toekomst steeds vaker

Prestatieovereenkomst.

vervangen worden door de vragen ‘Wat?’ ‘Waar?’, ‘Hoe goed?’, ‘Hoe effectief?’. Het

Uit de Meerjarenbegroting van de Publieke

gaat er om op het juiste moment, via het

Omroep kan bovendien worden opgemaakt

juiste middel, de juiste content aan de juiste

dat hij op tal van beleidsterreinen nieuw be-

gebruiker aan te bieden.

leid ontwikkelt. De mogelijkheden van de digitale wereld moeten worden ingevuld en

Samenwerking

er moeten antwoorden worden gevonden op

De Publieke Omroep staat traditioneel open

inhoudelijke en organisatorische vraagstuk-

voor samenwerking met maatschappelijke

ken veroorzaakt door publieksfragmentatie

sectoren. De structuur van het bestel met

(wat betekent dat voor de huidige bereiks-

omroepen die een scala aan waardeoriënta-

doelen?), toenemende concurrentie, grotere

ties en doelgroepen vertegenwoordigen,

complexiteit door het groeiende aantal plat-

leent zich ook zeer goed voor gerichte sa-

forms en de almaar toenemende verwachtin-

menwerkingsverbanden met maatschappelij-

gen van het publiek. Een aantal van deze

ke organisaties. Mede in het kader van de

projecten is inmiddels samengevoegd onder

experimenten met een meer themagerichte

de noemer ‘Kompas’.

werkwijze onderzoekt de Publieke Omroep de komende jaren hoe hij daarnaast nog be-

In Kompas worden de bouwstenen verza-

ter invulling kan geven aan de behoefte van

meld voor de nieuwe Concessieperiode 2010-

steeds meer maatschappelijke sectoren tot

2015 en het bijbehorende beleidsplan. Het

overleg en samenwerking.

nieuwe Concessiebeleidsplan moet duidelijker definiëren wat de samenleving kan ver-

In ieder geval heeft de relatie met de kunst-

wachten van de Publieke Omroep in de nieu-

en cultuursector de komende jaren de na-

we digitale wereld. Hij moet explicieter ma-

drukkelijke aandacht van de Publieke Om-

ken wat zijn rol is in de samenleving, hoe en

roep. De sector staat, net als de Publieke

waarmee hij zich inhoudelijk wil positioneren

Omroep, voor de opgave een verbreding en

en hoe hij dat vertaalt in heldere ambities,

vergroting van zijn publiek te realiseren, bij-

doelen en prioriteiten. Daarbij geldt dat hij -

voorbeeld onder de nieuwe Nederlanders.

om hetzelfde bereiksniveau te behouden –

Maar er zijn ook contacten met o.a. de we-

op steeds meer platforms actief moet zijn.

tenschapswereld, de zorgsector, organisaties

Het betekent een herdefinitie van prioriteiten

voor ontwikkelingssamenwerking en het on-

en creatief nadenken over aanbod en organi-

derwijs. Het streven is om te bezien hoe

satie.

door samenwerking het publiek beter kan

Het gaat daarbij o.a. om het formuleren van

worden bediend, binnen realistische financië-

een visie op publieke aanboddomeinen

le kaders.

(kunst en expressie, opinie en debat, kennis, nieuws, cultuur en levensbeschouwing e.d.),

Ambities

kwaliteit en diversiteit, een gemeenschappe-

Deze Prestatieovereenkomst omvat vooral

lijk merkenbeleid uitgaande van publieks-

afspraken die de neerslag zijn van uitgekris-

groepen, een gemeenschappelijk platformbe11

leid uitgaande van publieksgroepen en een

dient een stimulerende bijdrage te leveren

gemeenschappelijke (crossmediale) werkwij-

aan het democratische, sociale en culturele

ze. Vooruitlopend op het nieuwe Concessie-

klimaat. Ook wil de Publieke Omroep een

beleidsplan worden tussentijdse uitkomsten

platform of forum zijn voor ontmoeting van

waar mogelijk geïmplementeerd in het lo-

verschillende maatschappelijke groeperin-

pende beleid.

gen. De mate waarin de Publieke Omroep en de omroepen die daar deel van uitmaken

Kwaliteitskaart

deze maatschappelijke interactie en invloed

Bij het formuleren van zijn doelen en het

bewerkstelligen, is daarom één van de

meetbaar maken van zijn prestaties maakt

thema’s van deze Prestatieovereenkomst.

de Publieke Omroep gebruik van de zogenaamde Kwaliteitskaart. Deze kaart bestaat

4.

Bereik

uit een aantal dimensies die het spectrum

Voor het bestaansrecht en de legitimatie van

van onderwerpen aangeeft waarop de Publie-

de Publieke Omroep is impact essentieel. Een

ke Omroep zichzelf wil afrekenen. Een aantal

van de voorwaarden voor het realiseren van

van deze dimensies heeft expliciet betrek-

impact is bereik. Iedereen moet bij ons te-

king op het aanbod en het bereik en is als

recht kunnen. De afspraken richten zich

zodanig daarom ook vertrekpunt voor deze

enerzijds op het bereik van het algemene

Prestatieovereenkomst.

publiek en daarnaast op enkele specifieke groepen daarbinnen. Multimediaal bereik is

Concreet gaat het om de volgende dimen-

thans nog niet meetbaar, een instrumentari-

sies:

um daarvoor is nog in ontwikkeling.

1.

Programmakwaliteit

Binnen de bovenstaande dimensies worden

De Publieke Omroep moet zijn toegevoegde

in deze Prestatieovereenkomst per platform

waarde aantonen met een gevarieerd en on-

afspraken gemaakt. De Publieke Omroep

derscheidend aanbod. In de Prestatieover-

spant zich tot het uiterste in om de gemaak-

eenkomst worden daartoe afspraken ge-

te afspraken te realiseren en rapporteert

maakt voor verschillende aanbodsdomeinen

jaarlijks over de mate waarin hij hierin is

en genres.

geslaagd. Dat heeft hij overigens niet op alle

2.

onderdelen volledig zelf in de hand. Zo kun-

Vernieuwing en ontwikkeling

nen wijzigingen in het dynamische medialandschap aanleiding zijn om op onderdelen

De Publieke Omroep heeft een voortrekkers-

prioriteiten te verleggen. Ook impliceert de

rol als het gaat om vernieuwing en ontwikke-

constellatie van het omroepbestel en de ver-

ling, zowel op het inhoudelijke als het tech-

deling van de bevoegdheden daarbinnen dat

nologische vlak. De afspraken hebben zowel

er geen absolute sturing kan zijn op (de

betrekking op de ontwikkeling van program-

kwaliteit van) het aanbod. Voor zover afspra-

maformats als op de technologische innova-

ken niet (volledig) zijn gerealiseerd worden

tie in de zin van de ontwikkeling van

daarvoor in de jaarlijkse rapportage de rede-

(content voor) nieuwe platforms.

nen aangegeven. Indien er structurele wijzi-

3.

gingen blijken te zijn in de omstandigheden,

Maatschappelijke interactie en invloed

waardoor afspraken in redelijkheid niet meer kunnen worden nagekomen, wordt vanzelf-

De Publieke Omroep wil een rol van beteke-

sprekend overlegd over een eventuele aan-

nis spelen in de samenleving en iets teweeg

passing van het afsprakenpakket.

brengen met zijn programma’s. Het aanbod 12

3.

PRESTATIE AFSPRAKEN

3.1

PROGRAMMAKWALITEIT

Onafhankelijke, kwalitatief hoogwaardige en

Ook de variatie tussen en binnen genres is

onderscheidende programma’s van en voor

aanzienlijk. De programmamix van de Pu-

iedereen, die in hun optelsom een gevarieerd

blieke Omroep onderscheidt zich duidelijk

pakket opleveren. Programmamakers van de

van de Nederlandse commerciële zenders. Er

Publieke Omroep zijn met dat in het achter-

is een hoger aandeel informatieve en cultu-

hoofd steeds op zoek naar innovatieve for-

rele programma’s en een hoger aandeel Ne-

mats om het aanbod van de Publieke Om-

derlandse en Europese producties.

roep interessant en aantrekkelijk te laten zijn. Dat is ook te zien en horen in de programma’s. Dat vertaalt zich in een verscheidenheid aan klank, kleur, snit en smaak. Herkomst aanbod per zendergroep 2006 - 16:00-24:00 uur Bron: Stichting KijkOnderzoek

100% 90%

16,0

80% 50,0 70%

66,5

60% 50% 40%

84,0

30% 50,0 20%

33,5

10% 0% PO

RTL Nederland

13

SBS Overig

Herkomst aanbod per zendergroep 2006 - 16:00-24:00 uur Bron: Stichting KijkOnderzoek

100%

3,6

4,8

3,1

10,6

90% 80%

36,1

70% 52,8

60% 50%

93,3

40% 30%

59,1

20%

36,6

10% 0% PO

RTL EU

VS

SBS Overig

De Publieke Omroep zal ook de komende

Op de televisienetten wordt een volwaardige

jaren een gevarieerd programmapakket aan

programmamix geleverd met een nieuws- en

blijven bieden met een evenwichtige mix van

actualiteitenvoorziening en met aanbod van

genres. Voor de radiozenders in de optelsom

Nederlands drama en kunst- en

van de profielen en op internet door een ge-

cultuurprogramma’s.

varieerd pakket aan internetsites.

Diversiteit aanbod per zendergroep 2006 - 16:00-24:00 uur Bron: Stichting KijkOnderzoek

100%

OVERIG/ONBEKEND TEKSTUELE INFORMATIE

90%

FICTIE VOOR KINDEREN AMUSEMENT VOOR KINDEREN

80%

MUZIEK VOOR KINDEREN INFORMATIE/EDUCATIE KINDEREN OVERIGE MUZIEK

70%

POPMUZIEK/TOP 40 MUZIEK LICHTE MUZIEK

60%

SERIEUZE MUZIEK & BALLET SPORTREPORTAGE

50%

SPORTINFORMATIE OVERIG AMUSEMENT

40%

CABARET & SATIRE SPELLEN & QUIZZEN

30%

BUITENLANDSE FICTIE NEDERLANDS DRAMA OVERIGE INFORMATIE/EDUCATIE

20%

VRIJE TIJD, ADVIES & SERVICE HUMAN INTEREST

10%

KUNST & CULTUUR (SKO-classificatie) SERIEUZE INFORMATIE/EDUCATIE

0% PO

RTL

SBS

14

NIEUWS & ACTUALITEITEN

De Publieke Omroep rapporteert jaarlijks

jaren is het de specifieke ambitie om nieuws

over de programmamix op televisie.

toegankelijk te maken via alle daartoe geschikte en beschikbare audiovisuele media

De Publieke Omroep rapporteert jaarlijks

en voor alle maatschappelijke geledingen.

over het aandeel Nederlandse en Euro-

Radio

pese producties op televisie. De Publieke Omroep rapporteert jaarlijks

Dagelijks op alle zenders (m.u.v. 3FM

over de aanbodmix op internet.

en FunX) op elk heel uur een nieuwsbulletin.

3.1.1

Nieuws en sport

Op 3FM en FunX overdag speciaal op

De Publieke Omroep staat garant voor een

jongeren gerichte NOS Headlines.

continue, onafhankelijke, betrouwbare en pluriforme nieuwsvoorziening. Nieuws en

Op werkdagen minimaal 2x een aaneen-

actualiteiten vormen het hart van de publie-

gesloten programma van minimaal an-

ke opdracht. Een goede afspiegeling van de

derhalf uur met een overzicht van het

diversiteit aan meningen en uitingen binnen

belangrijkste (sport)nieuws (Radio 1).

de samenleving is essentieel voor de legitimatie van de Publieke Omroep.

Televisie

Met zijn nieuws- en actualiteitenaanbod wil de Publieke Omroep een dominante rol spelen bij de informatieverstrekking over o.m.

Dagelijks minimaal 1 nieuwsuitzending

politieke besluitvorming en actuele ontwikke-

tijdens primetime° op elk van de tele-

lingen in binnen– en buitenland en het maat-

visienetten.

schappelijke debat hierover stimuleren.

(Waar in deze Prestatieovereenkomst gesproken

Kennisnemen van wat er in de samenleving

wordt over ‘dagelijks’, worden hierbij mogelijke

gebeurt is van groot belang voor het functio-

uitzonderingen op feestdagen en calamiteiten

neren van de samenleving. Het economische,

voorbehouden)

sociale, democratische en politieke functioneren wordt mede daardoor mogelijk ge-

Internet

maakt. Bij nieuws gaat het om het juist en zo objectief mogelijk informeren van individuele burgers. Actuele gebeurtenissen en evenementen staan op de voorgrond, maar

Minimaal 1 nieuwsportal en 1 sportportal

ook achtergronden en analyses maken deel

online.

uit van de nieuwsvoorziening. Deze strekt zich uit over alle terreinen van het maat-

Alle nationale nieuwsevenementen

schappelijke leven, van politiek en economie

(m.u.v. sport) worden tevens live op

tot kunst en sport.

internet vertoond.

De Publieke Omroep is de primaire informatiebron op het gebied van nieuws, sport en

Binnen 30 minuten na uitzending zijn

evenementen. Hij hanteert hierbij de hoogste

Journaals on-demand beschikbaar via

journalistieke eisen van zorgvuldigheid, be-

UitzendingGemist.

trouwbaarheid, ongebondenheid, pluriformiteit en onbevooroordeeldheid. De komende 15

3.1.2

Opinie en Achtergronden

Steeds meer informatieve programma’s bieden het publiek de mogelijkheid om snel en gericht bijgepraat te worden over het nieuws

Opinie is niet per definitie gebonden aan de

van de dag. Voor in het bijzonder jongere

actualiteit; het betreft evenzeer het maat-

kijkers zijn deze programma’s een alternatief

schappelijke debat met een langere adem. Het

voor het traditionele nieuws- en actualitei-

gaat zowel om reflectie op vragen die in het

tenaanbod. Nederland 3 en 3FM bieden

publieke openbare leven spelen als om vraag-

nieuws, informatie en achtergronden op een

stukken in de meer persoonlijke levenssfeer.

wijze die aansluit bij het kijk– en luistergedrag van een jonger publiek.

De Publieke Omroep wil op zijn verschillende platforms een omvangrijk pakket bieden aan

De Publieke Omroep wil ook de komende

informatieve programma’s: van serieus tot

jaren een continu, betrouwbaar, onafhanke-

licht en van actualiteiten, opinie- en

lijk en breed aanbod aan actualiteiten- en

debatprogramma’s en documentaires tot talk-

opiniërende programma’s bieden voor alle

shows en human interest. In hun optelsom

doelgroepen. Het gaat er daarbij niet alleen

moet dit aanbod zoveel mogelijk de maat-

om wat het publiek graag wil horen, maar

schappelijke verscheidenheid van de Neder-

ook om wat er vanuit de missie van de Pu-

landse samenleving weerspiegelen.

blieke Omroep en vanuit de missies van de afzonderlijke bespelers gezegd en verbeeld

Door de nieuwe profielen van de netten en

moet worden. Dat vraagt om inhoudelijke

zenders kan informatie gerichter bij het pu-

pluriformiteit van het programma-aanbod en

bliek worden gebracht. Zo is de informatie op

om een gevarieerde programmamix.

Nederland 1 en Radio 2 toegankelijk voor een breed publiek en bieden Nederland 2 en Radio

Het informatieve aanbod van de Publieke

1 verdieping in de vorm van veel actualiteiten

Omroep onderscheidt zich ten opzichte van

en achtergronden bij het nieuws en opiniëren-

dat van de commerciële zenders in de varië-

de programma’s.

teit van het aantal genres. Zo brengen de Programmatijd non-fictie excl. sport 2006 - 16:00-24:00 uur Bron: Stichting KijkOnderzoek

4.000

Verkeer & vervoer

3.500

Economische onderwerpen & ondernemerschap

3.000

(Populaire) wetenschap & technologie 150 176

uren

306 2.500

294

Antropologie & sociologie Geschiedenis & archeologie

565

Natuur & milieu

469

Justitie/recht (handhaving) & orde

2.000

Gezondheid, zorg & opvoeding

594

Binnen- & buitenlandse politieke onderwerpen

1.500 244

2.280 1.000

Godsdienst/verkondiging & levensbeschouwing/religie Kunst & media

1.473 1.082

500

Actualiteiten Nieuws incl. weerbericht Human interest totaal

0 PO

RTL

SBS

16

Internet

commerciële zenders geen actualiteitenrubrieken en is er nauwelijks aandacht voor binnen– en buitenlandse politieke onderwerpen anders dan in de nieuwsvoorziening. Ook

In een gezamenlijke portal het inter-

komt informatie over kunst en over gods-

netaanbod over opinie en achtergron-

dienst en levensbeschouwing slechts spora-

den online.

disch bij de commercie aan bod, terwijl deze genres bij de Publieke Omroep prominent

Minimaal een verdubbeling in 2010

deel uitmaken van het informatieve aanbod.

van het aantal gemodereerde discus-

(zie staatje vorige pagina)

siefora op het gebied van opinie en achtergronden.

Radio 3.1.3

Kunst en expressie

De Publieke Omroep neemt op het terrein

Dagelijks op alle zenders opinie en

van kunst & expressie een vooraanstaande

achtergronden binnen de kaders van

en onvervangbare positie in met een actueel

het zenderprofiel.

en onderscheidend aanbod aan (levende) muziek, drama, film, satire en informatie

Op werkdagen in drie magazinepro-

over kunst (waaronder kunstdocumentaires).

gramma´s tenminste 10 aan nieuws en opinie gerelateerde items (Radio 2).

Hij is de grootste kunstinstelling, de grootste bioscoop, de grootste muziekzaal en het grootste theater. In zijn journalistieke rol

Televisie

signaleert, agendeert en duidt de Publieke Omroep culturele trends, ontwikkelingen en

Op vijf dagen van de week een actuali-

gebeurtenissen. In zijn rol van programmeur

teitenuitzending op 2 televisienetten

brengt de Publieke Omroep culturele produc-

tijdens primetime°.

ties van derden onder de aandacht van een breed publiek. Het gaat dan om een breed

Wekelijks op alle netten opinie en ach-

scala uiteenlopend van popmuziek, jazz als

tergronden passend bij het netprofiel

ook klassieke muziek, auteursdrama zowel

en aansluitend bij het kijkgedrag van

als comedy, jeugddrama én animatiefilms,

de beoogde doelgroepen.

grote bioscoopsuccessen naast arthouseproducties, cabaret en kleinkunst. In de rol

De televisienetten bieden een gevari-

van (co)-producent brengt de Publieke Om-

eerde mix in het informatieve genre.

roep eigen culturele producties tot stand: concertseries in de sfeer van o.a. klassieke muziek, Telefilms, dramaproducties en satirische programma’s. Met dit alles staat de Publieke Omroep aan de basis van de ontwikkeling van smaakvoorkeuren bij het publiek.

°Primetime wordt binnen deze overeenkomst voor televisie gedefinieerd als het tijdvak 16-24 uur. Waar geen melding wordt gemaakt van primetime gaat het om het hele etmaal, tijdvak 00-24 uur 17

De komende jaren wil de Publieke Omroep zijn cruciale positie in het kunst- en expressieland-

Dagelijks minimaal 2 concertregistraties

schap niet alleen continueren, maar waar mo-

(Radio 4).

gelijk uitbreiden. Vooral drama krijgt een

Jaarlijks minimaal 75 zelfgeproduceerde

krachtige financiële impuls. Met de sector wordt

klassieke concerten (Radio 4).

onderzocht hoe de onderlinge samenwerking kan worden versterkt en hoe een breder bereik

Elke werkdag een concertregistratie

kan worden gevonden voor de producten die

(Radio 6).

gezamenlijk worden vervaardigd. Ook wordt overleg gevoerd over het gezamenlijk formule-

Dagelijks programma van minimaal 2 uur

ren van kaders om dit te realiseren.

over kunst, expressie en wetenschap (Radio 6).

Een ambitie die hierbij nauw aansluit is om het kunst– en expressie aanbod van de Publieke

Jaarlijks minimaal 1 radiodramaserie

Omroep beter toegankelijk en vindbaar te ma-

(diverse zenders).

ken voor het publiek. De informatie erover kan laagdrempeliger en completer beschikbaar wor-

Televisie

den gemaakt. Het kunst- en expressie-aanbod, archief en nieuw geproduceerd, breed en smal,

Jaarlijks minimaal 250 uur nieuwe

hoog en laag, moet niet alleen in de etalage

kunstprogrammering: kunstinformatie

worden gezet op de hoofdplatforms, maar ook

(waaronder kunstdocumentaires), seri-

thematisch gebundeld en beter op elkaar afge-

euze muziek, dans & ballet, wereldmu-

stemd. Dus naast radio en televisie ook nieuwe

ziek, jazz en concertregistraties.

diensten als Cultuur Gemist, digitale themakanalen, internetportals en interactieve service-

Jaarlijks minimaal 15 uur nieuwe Neder-

menu's. Kortom op alle mediaplatforms waarbij

landse cabaretregistraties en kleinkunst.

kijkers en luisteraars in toenemende mate zelf Jaarlijks minimaal 30 uur nieuwe Neder-

het menu bepalen en ook zelf actief zijn.

landse satire.

Radio

Internet

Dagelijks minimaal 1 uur informatie over

Via Cultuurgemist.nl wordt alle beschik-

en aandacht voor actuele ontwikkelingen in

bare televisiecontent over kunst en ex-

de sfeer van kunst en expressie (Radio 1).

pressie on-demand aangeboden.

Jaarlijks minimaal 2 (Radio 5) respectieve-

Er worden minimaal 2 gezamenlijke mu-

lijk 5 (Radio 2) grote zelfgeproduceerde

ziekportals aangeboden.

live-concerten. In een gezamenlijke Publieke OmroepDagelijks 25% muziek die door andere

portal het internetaanbod over kunst en

popstations (nog) niet gedraaid wordt.

expressie online.

Jaarlijks live-verslag van belangrijkste Nederlandse festivals, passend binnen het muziekprofiel (3FM, FunX). 18

3.1.3.1

Nederlandstalig drama

In concreto betekent dit in 2008 een extra investering van € 7 mln ten opzichte van het voorgaande jaar. Het is de nadrukkelijke be-

Drama wordt vaak geassocieerd met ont-

doeling in drama te blijven investeren, zodat

spanning. Tegelijkertijd is het genre min-

het bedrag in 2011 tot € 15 mln zal zijn ver-

stens zo belangrijk voor de gedachtevor-

hoogd.

ming, voor het opdoen van kennis en voor het toetsen van normen en waarden. Goed gemaakte series spelen een belangrijke rol in

3.1.3.2 Nederlandse film

de cultuurvorming en identiteit van de sa-

Film is een bijzondere vorm van drama. Film

menleving. De Publieke Omroep kent om al

en omroep zijn traditiegetrouw dan ook sterk

deze redenen een groot belang toe aan het

met elkaar verbonden. Een bloeiend Neder-

genre en heeft dan ook een rijke traditie aan

lands speelfilmaanbod is een gezamenlijk

kwalitatief hoogwaardig en gevarieerd dra-

belang van de Publieke Omroep en de speel-

ma. De komende jaren wil hij substantieel

filmsector. Nauwe samenwerking met de

investeren in het genre. Het is zijn ambitie

sector is dan ook van groot belang. Meer

om een breed, gevarieerd en onderscheidend

continuïteit in de coproductie van Nederland-

aanbod aan Nederlands en buitenlands dra-

se speelfilms door de omroepen en grotere

ma te brengen, waarin een evenzo gevari-

transparantie in de besluitvorming over deel-

eerd publiek iets van zijn gading kan vinden.

name aan speelfilmprojecten dragen bij aan

Jonge veelbelovende makers, acteurs en sce-

de ontwikkeling van de Nederlandse speel-

naristen krijgen de ruimte en mogen hun

filmsector. In het najaar van 2005 heeft de

talent laten zien in nieuwe reeksen.

Publieke Omroep zijn filmbeleid vastgelegd in een filmnotitie. Hierin zijn de meerjarige ze-

Televisie

kerstelling van de participatie door de Publieke Omroep in een vast aantal films en Telefilms en het bijbehorende budget vastgelegd.

De jaarlijkse mix omvat een variatie

De Publieke Omroep garandeert dat hij

aan fictievormen: auteursdrama, re-

zijn huidige filmactiviteiten de komende

giodrama, soap, jeugddrama, (black)

jaren zal continueren.

comedy, politiek drama, policiers en actieseries.

Dit houdt concreet in:

Jaarlijks minimaal 125 uur nieuw Ne-

Jaarlijkse participatie in 18 Nederlandse

derlands drama (incl. jeugddrama)

speelfilms, van kleine arthouseproducties tot familiefilms en grote bioscoop-

Jaarlijks minimaal 2 nieuwe Neder-

successen. Binnen deze 18 films zullen

landstalige dramaseries.

jaarlijks twee Telescoopfilms worden gerealiseerd.

Jaarlijks minimaal 1 Nederlandstalige vervolgserie van een bestaande titel op

De relatie tussen televisie en speelfilm

elk televisienet.

krijgt sinds 1998 een jaarlijkse impuls; met het fenomeen Telefilm. Deze Neder

Vanaf 2008 substantiële verhoging

landse speelfilms haken in op actuele

budget Nederlands drama

maatschappelijke thema’s en zijn 19

speciaal gemaakt voor televisie. Jaar-

Biografische documentaires;

lijks worden 6 Telefilms geproduceerd;

Auteursdocumentaires; Kunst- en cultuurdocumentaires;

Het filmbeleid wordt jaarlijks geëvalu-

Documentaires over en uit het buiten-

eerd.

land. De Publieke Omroep hecht aan een goede

3.1.4

Cultuur en Levensbeschouwing

samenwerking met de onafhankelijke documentairesector en wil de rijke traditie die ons land op dit punt heeft graag in stand houden en waar mogelijk verbreden. De Nederlandse

Cultuur refereert aan een stelsel van waar-

documentaires staan internationaal hoog

den, normen en gedragingen waarmee ver-

aangeschreven. Ze worden niet alleen ver-

schillende groepen zich van elkaar onder-

toond op televisie en in de bioscoop, maar

scheiden of zich verbonden weten. Cultuur

winnen ook met grote regelmaat prijzen op

en levensbeschouwing zijn van belang bij het

gerenommeerde festivals.

genereren van een gemeenschappelijk interpretatiekader van de werkelijkheid dat men-

Een gevarieerd pakket aan documentaires

selijke communicatie mogelijk maakt.

zal prominent deel blijven uitmaken van de

Cultuur komt o.a. tot uitdrukking in levens-

programmering van de Publieke Omroep.

stijl, interesse en smaak. De documentaire is

Daarbij wordt gestuurd op continuïteit in de

bij uitstek het genre waarin de diversiteit aan

documentaireproductie. Met de documentai-

levensstijlen kan worden getoond en dat een

resector zullen afspraken worden gemaakt

beeld geeft van verschillende waardestelsels

over een beleid dat past binnen de doelstel-

in de samenleving.

lingen van de Publieke Omroep en de behoeften van de kijker, maar dat ook rekening

De belangstelling voor reflectie is groot in

houdt met een levensvatbare ontwikkeling

Nederland. Wie zijn we? Waar komen we

van de sector. Dit in de wetenschap dat veel

vandaan? Waar gaan we naar toe? Wat is

documentairemakers voor hun producties

van waarde? Vragen die in een snel verande-

grotendeels afhankelijk zijn van de opdrach-

rende samenleving vaak worden gesteld. De

ten van de Publieke Omroep.

documentaire is dé programmavorm om op deze vragen in te spelen. Met geëngageerde

Levensbeschouwing, zingeving en spirituali-

en filmische verhalen die iets wezenlijks ont-

teit zijn in onze samenleving een factor van

hullen over de moderne samenleving, met

betekenis. Levensbeschouwelijke invalshoe-

diepgravende onderzoeksjournalistiek en met

ken komen op heel veel platforms (radio,

levensverhalen van bekende en minder be-

televisie, internet, themakanalen) en in een

kende wereldburgers.

groot aantal programma’s van de Publieke Omroep tot uiting.

Documentaire is een prominent genre in het

Op dit punt onderscheidt de Publieke Omroep

aanbod van de Publieke Omroep, waarin een

zich zowel t.o.v. de commerciële omroep, als

scala aan genres valt te onderscheiden:

ook de meeste publieke omroepen in Europa.

Onderzoeksjournalistieke reportages/

Het levensbeschouwelijke en zingevende

actuele documentaires;

aanbod kent een grote verscheidenheid. Niet

Maatschappelijke documentaires;

alleen naar (kerkelijke) gezindte, maar ook

Levensbeschouwelijke documentaires;

qua programmatische uitwerking. Het gaat 20

daarbij niet alleen om verkondiging, vierin-

Onderzoeksjournalistieke reporta-

gen of gewijde muziek, maar er is ook aan-

ges/actuele documentaire: jaarlijks

dacht voor de kerkelijke actualiteit, human

minimaal 50 nieuwe uitzendingen;

interest, zingeving en spiritualiteit. Naast de

Buitenlandse documentaire: jaar-

specifieke levensbeschouwelijke programme-

lijks minimaal 20 nieuwe uitzendin-

ring is er ook ruimte voor programma’s over

gen;

zingeving en spiritualiteit die een grote groep

Kinderdocumentaire: jaarlijks mini-

mensen, ongeacht hun overtuiging, kan

maal 5 nieuwe uitzendingen.

boeien. De Publieke Omroep heeft het voornemen naar analogie van de Telefilm een

Radio

Teledoc project te initiëren. In 2008 wordt de haalbaarheid hiervan onderzocht.

Jaarlijks minimaal 80 radiodocumentaires (Radio 1 en Radio 5).

Internet

Wekelijks minimaal 24 uur programma’s van levensbeschouwelijIn een gezamenlijke portal het interne-

ke aard (Radio 5).

taanbod over cultuur en levensbeWekelijks op zondag 3 rechtstreekse

schouwing online.

uitzendingen van kerkdiensten (Radio 5).

3.1.5

Kennis en wetenschap

De Publieke Omroep wil met zijn aanbod een

Televisie

stimulerende bijdrage leveren aan het democratische, sociale en culturele klimaat. Educatie, in de betekenis van een levenlang le-

Jaarlijks minimaal 300 uur nieuwe pro-

ren, is op al deze terreinen van cruciale bete-

grammering over levensbeschouwelij-

kenis. De verschillende platforms van de Pu-

ke en zingevende onderwerpen en

blieke Omroep lenen zich bij uitstek om te

thema’s.

leren en te informeren. Ze helpen het publiek de wereld en hun interesses te ontdekken en

Jaarlijks in primetime° een gevarieerd

er meer over te leren. De televisienetten,

aanbod nieuwe Nederlandse documen-

recentelijk aangevuld met het digitale ken-

taires:

niskanaal NederlandE, bieden een grote varieteit aan educatieve, ofwel ‘kennis’-

Voor de maatschappelijke, levens-

programma’s met een breed scala aan

beschouwelijke, auteurs, biografi-

thema’s, zoals geschiedenis, politiek, ge-

sche en kunstdocumentaire: jaar-

zondheid, kunst en cultuur, taal, levensbe-

lijks minimaal 5 reguliere slots,

schouwing, werk en economie, natuur en

waarin jaarlijks totaal minimaal

milieu. Radio 5 Avond & Weekend is een be-

125 nieuwe documentaires;

schouwende zender die de maatschappelijke 21

verscheidenheid van de Nederlandse samen-

Jaarlijks in primetime° minimaal 1 slot

leving reflecteert en daarmee afstand neemt

voor (populair) wetenschappelijke pro-

van de waan van de dag. De komende jaren

grammering.

gaat de Publieke Omroep op het gebied van

Internet

kennis en wetenschap meer investeren in een cross-, multimediale en interactieve aanpak. Daarbij staat het begrijpelijk en toegankelijk maken van de informatie voor een

In een gezamenlijke portal het inter-

breed publiek voorop. Het spelenderwijs le-

netaanbod over kennis en wetenschap

ren en meebeleven is daarin een belangrijke

online.

factor. Bovendien is er het voornemen om met meer continuïteit aandacht te besteden aan technologische, wetenschappelijke en innovatieve ontwikkelingen.

Radio Jaarlijks minimaal 500 uur educatieve programmering door Educom (Radio 5). Wekelijks 2x een wetenschapsprogramma (Radio 1).

Televisie Jaarlijks een gevarieerd pakket programmering met een educatief karakter, waarvan: Minimaal 500 uur educatieve/ vormende programmering van Educom (nieuw en herhaling, incl. schooltv) Minimaal 20 uur nieuwe programma’s over wetenschap Minimaal 20 uur nieuwe educatieve kennisquizzen Minimaal 20 uur nieuwe programma’s over geschiedenis

22

3.2

VERNIEUWING EN ONTWIKKELING

De Publieke Omroep acht vernieuwing in

technologie. Daarmee neemt hij ook een

vorm en inhoud van het aanbod van groot

voortrekkersrol op zich als het gaat om echte

belang in een omgeving waarin programma-

inhoudelijke vernieuwing.

tische en technische ontwikkelingen snel

Jaarlijks wordt voor programmavernieuwing

voortschrijden.

budget gereserveerd dat wordt aangewend voor het maken van pilots van nieuwe

Media ontwikkelen zich steeds meer tot ven-

programma’s en het pretesten ervan in de

sters in nieuwe omgevingen. De verspreiding

doelgroepen van het net waarvoor het pro-

van content loopt niet altijd meer via de ei-

gramma wordt ontwikkeld.

gen kanalen. Naast de reguliere televisie- en

Tevens is er aandacht en ruimte voor script–

radiokanalen en naast de eigen websites,

en talentontwikkeling op het gebied van

wordt content ook aangeboden via narrow-

drama en documentaire.

cast-omgevingen en websites van derden, of

Ook is er de komende jaren meer aandacht

via portals van mobiele operators. Deze al-

voor internationale samenwerking als het

ternatieve distributievormen zullen een

gaat om programmavernieuwing en innova-

steeds groter aandeel van het mediapalet

tie.

gaan vormen. Uitgangspunt bij alle distribu-

Naast eigen actieve scouting op het gebied

tie van de Publieke Omroep is het genereren

van formats, trends en ontwikkelingen heeft

van bereik door aan te sluiten bij het pu-

de Publieke Omroep in samenspraak met de

bliek, of met andere woorden: dienstbaar

EBU met een aantal vooral Noord-Europese

zijn aan de samenleving.

landen het initiatief ontplooid om meer samen te werken als het gaat om formatuitwis-

De Publieke Omroep heeft in Nederland een

seling en -ontwikkeling.

breed erkende en gewaardeerde voortrekkersrol als het gaat om internet en digitale

De Publieke Omroep wil het publiek op een

radio en televisie. De snelheid waarmee digi-

effectieve wijze attenderen op - en doorge-

taliseringprocessen zich in Nederland vol-

leiden naar het aanbod op zijn verschillende

trekken is mede van hem afhankelijk. De

platforms. De komende jaren moet duidelijk

Publieke Omroep heeft de ambitie om deze

worden wat de betekenis kan zijn van een

rol te handhaven en waar mogelijk uit te

crossmediale aanpak, waarbij via een opti-

bouwen.

male inzet van een combinatie van media en distributiemogelijkheden (tv, radio, thema-

Vernieuwing heeft niet alleen betrekking op

kanalen, internet, mobiel, on demand, etc.),

de ontwikkeling van nieuwe diensten, maar

een kruisbestuiving kan ontstaan die verster-

ook op de ontwikkeling van programmafor-

kend werkt voor het inhoudsconcept en voor

mats. De Publieke Omroep gaat de komende

het bereiken van specifieke publieksgroepen.

jaren meer investeren in nieuw talent, nieu-

Ten behoeve van alle platforms worden daar-

we programmaconcepten en nieuwe media23

om nieuwe concepten en toepassingen ont-

Minimaal 10% van alle websites van de

wikkeld die crossmediaal zijn toe te passen.

Publieke Omroep is toegankelijk voor mobiele ontvangsttoestellen.

Algemeen

Bij minimaal 2 internetdiensten wordt het aanbod samengesteld aan de hand van gebruikersvoorkeuren van het pu-

Jaarlijks minimaal 5 grote, in het oog

bliek.

springende crossmediale concepten. De Publieke Omroep ontwikkelt in Ontwikkeling van mobiele contentplat-

2008 kwaliteitsnormen ten aanzien van

forms.

de gebruiksvriendelijkheid van haar websites waarmee onder meer de in-

Ontwikkeling van narrowcasting.

teroperabiliteit wordt geoptimaliseerd. In 2008 zal 10% van alle websites van de Publieke Omroep voldoen aan de W3C-normen ten aanzien van toe-

Radio

gankelijkheid, oplopend tot 100% in 2010. (W3C betreft het World Wide Web Con-

Opleiding nieuwe presentatoren (3FM,

cortium, een organisatie die richtlijnen

Radio4, FunX).

heeft opgesteld waaraan een toegankelijke website moet voldoen)

Televisie Jaarlijks ontwikkeling van minimaal 20 pilots of formats. Jaarlijks programmering van minimaal 4 nieuwe eigen, originele formats.

Internet Jaarlijks 9.000 uur nieuwe audiovisuele programmering on-demand ontsloten op internet. Jaarlijks minimaal 30.000 uur eigen audiovisueel materiaal ontsloten op internet. 24

3.3

MAATSCHAPPELIJKE INTERACTIE Algemeen

Groeiende tegenstellingen en onzekerheden liggen aan de basis van een sterker wordende drang naar veiligheid, zekerheden en ook naar gedeelde ervaringen. De beleving daarvan ge-

Individuele omroepinstellingen rappor-

beurt via de media en vooral via omroep.

teren jaarlijks over: Activiteiten ter bevordering van de

De Publieke Omroep heeft een belangrijke ver-

binding tussen vereniging, leden en

bindende rol en vanuit die verantwoordelijk-

samenleving;

heid bijzondere aandacht voor het bevorderen

Reacties op programma’s en deelna-

van de sociale samenhang en integratie. Hij wil

me aan internetsites, communities of

een platform zijn voor ontmoeting van - en

thema´s en missiegerelateerde eve-

discussie tussen verschillende maatschappelij-

nementen en activiteiten;

ke groeperingen en tegelijkertijd een forum.

Samenwerking met maatschappelijke

Daarbij is het van belang dat de omroepen die

organisaties;

deel uitmaken van het bestel door voldoende

Waardering publiek.

grote groepen in de samenleving als wezenlijk en onderscheidend worden beschouwd.

Radio

De Publieke Omroep wil bij de uitvoering van zijn maatschappelijke en individuele taak een rol van betekenis spelen. Zijn programma’s en

Op werkdagen een discussieprogramma

diensten moeten impact hebben: iets teweeg

waarin de opvattingen van het publiek

brengen en hebben daarmee, hoe impliciet

worden gepeild (Radio 1).

ook, een boodschap. Daarnaast wil de Publieke Omroep op al zijn platforms jaarlijks specifieke

Jaarlijks minimaal twee grote

concepten brengen die expliciet het bevorde-

crossmediale projecten – al dan niet

ren van maatschappelijke interactie tot doel

met een fundraisend karakter – waar bij

hebben.

het publiek vergaand invloed

Het adagium ‘van iedereen’ impliceert dat de

uitoefent op samenstelling en inhoud

achterbannen van de omroepen die deel uit-

van het programma.

maken van de Publieke Omroep zoveel mogelijk de Nederlandse samenleving moeten re-

Bij calamiteiten en grote evenementen

flecteren.

wordt ingebroken in de reguliere programmering op één van de hoofdzenders.

25

Televisie Jaarlijks minimaal 50 maal per jaar een actuele documentaire, gebaseerd op onderzoeksjournalistiek (zie ook afspraken bij documentaires). Jaarlijks minimaal 20 (inter)nationale evenementen (cultureel, sport, overig). Bij calamiteiten en grote evenementen wordt ingebroken in de reguliere programmering op één van de hoofdnetten/-zenders.

Internet Jaarlijks neemt het aantal personen dat content aanlevert op internet van de Publieke Omroep met 25% toe. Het aanbod van internetconcepten dat een actieve communicatie met de gebruiker faciliteert, neemt jaarlijks toe tot 50% in 2010. Minimaal 3 vaste online panels waarmee enquêtes worden gefaciliteerd over onderwerpen uit de actualiteit.

26

3.4

BEREIK EN DOELGROEPEN Radio

De Publieke Omroep is er voor iedereen in de samenleving. Hij sluit geen bevolkingscategorieën uit. Iedereen, ongeacht leeftijd, etniciteit, geloof, milieu, opleidingsniveau of ge-

Wekelijks luistert de helft van de radio-

slacht moet terecht kunnen. Dat betekent

luisteraars in Nederland naar zenders

dat de Publieke Omroep bij het vaststellen

van de Publieke Omroep.

van zijn aanbod uitgaat van het publiek in zijn verscheidenheid, programmavoorkeuren

Binnen de publieksgroepen van 35 jaar

en mediagedrag. Het betekent ook dat hij

en ouder behoren tenminste twee pu-

met een gevarieerd pakket aan programma’s

blieke zenders tot de top-5 en behoort

en diensten aanwezig moet zijn op alle rele-

tenminste één publieke zender tot de

vante platforms waarmee hij het publiek kan

top-3 van favoriete zenders.

bereiken. Binnen de publieksgroepen tussen 10 De doelstelling is om het huidige publieksbe-

en 34 jaar hoort tenminste één publie-

reik zoveel mogelijk vast te houden, met be-

ke zender tot de top-3 van favoriete

houd van de inhoudelijke doelstellingen. Re-

zenders.

levante bereikcijfers op de hoofdplatforms zijn ook een randvoorwaarde met het oog op

Televisie

de etalagefunctie naar andere platforms. Daarnaast zijn er de komende jaren zichtbare inspanningen nodig voor het verbeteren van het bereik van specifieke doelgroepen,

Over de gehele contractperiode kijkt

zodanig dat het aanbod van de Publieke Om-

gemiddeld 85% van de Nederlanders

roep een betere afspiegeling biedt van de

wekelijks minimaal 15’ aaneengeslo-

pluriforme samenleving en de Publieke Om-

ten naar de Publieke Omroep

roep alle groepen in de samenleving ook be-

(inclusief uitgesteld kijken).

ter bereikt. Wekelijks kijkt 70% van de kinderen (3-12 jarigen) minimaal 15’ aaneen-

Algemeen

gesloten naar de Publieke Omroep.

De Publieke Omroep richt de profielen

De drie hoofdnetten behoren tot de 7

van de platforms zodanig in dat zijn

meest bekeken netten in Nederland.

verbindende rol maximaal tot zijn recht kan komen, terwijl tegelijkertijd

Nederland 1 behoort tot de 3 meest

specifieke doelgroepen het best kun-

bekeken netten van Nederland.

nen worden bereikt. 27

Internet

kansen voor de Publieke Omroep om in de pas te lopen met, deel uit te maken van en bij te dragen aan de rijkdom van de nieuwe

Het weekbereik van de Publieke Om-

Nederlandse cultuur en deze te weerspiege-

roep op internet bedraagt gemiddeld

len.

23%.

Radio

Het unieke maandbereik van de Publieke Omroep op internet bedraagt 40% van de Nederlandse bevolking

Jaarlijks worden op zenderniveau af-

van 13 jaar en ouder.

spraken gemaakt over de wijze waarop Het bereik van de internetsites van de

en de mate waarin deze bijdragen aan

Publieke Omroep ligt voor minimaal

het diversiteitsbeleid.

50% bij de doelgroepen tot en met 39 Jaarlijkse rapportage door zenders

jaar.

over vastgelegde programmatische De Publieke Omroep bevindt zich in de

diversiteitsafspraken.

top 10 ranglijst van grootste internetWekelijks 4 uur programma’s voor mi-

domeinen in Nederland.

granten van de eerste generatie (Radio 5).

3.4.1

Diversiteit

De Publieke Omroep is er voor een breed en

Wekelijks bereik van een kwart van de

divers publiek met aanbod waarin grote

jongeren in de vier grote steden in de

groepen in de samenleving zich kunnen her-

leeftijd van 15 tot 34 jaar (FunX).

kennen en gerepresenteerd weten. Diversiteit is de mate waarin in het aanbod een

Televisie

adequate afspiegeling wordt gegeven van de maatschappelijke diversiteit in termen van etniciteit, leeftijd, sekse en handicap.

Jaarlijks worden op programmatitel-

De Publieke Omroep zal de komende jaren,

niveau afspraken gemaakt over de wij-

gelet ook op maatschappelijke ontwikkelin-

ze waarop en de mate waarin deze

gen, gericht een extra inspanning leveren op

programma’s bijdragen aan het

het terrein van multiculturele diversiteit. In

diversiteitsbeleid.

de programmering moet de toenemende diversiteit van onze bevolking uiteindelijk een

Jaarlijkse rapportage door individuele

vanzelfsprekende factor vormen. Bovendien

omroepen over vastgelegde program-

moet de Publieke Omroep in de belevingswe-

matische diversiteitsafspraken

reld van de diverse multiculturele bevol-

(onderwerpkeuze/thematiek, presenta-

kingsgroepen die ons land kent een rol van

tie, publiekssamenstelling) gasten/

betekenis (gaan) spelen.

kandidaten/deelnemers, deskundigen/ experts, cast).

Het is niet alleen een van de grote uitdagingen, maar er liggen ook enorme creatieve 28

Jaarlijkse rapportage door de Publieke

3.4.2

Omroep over de mate van representa-

Kinderen

Kinderprogrammering is voor de Publieke

tiviteit op de netprofielen (idents,

Omroep van vitaal belang. Vanzelfsprekend

promo’s, campagnes, look & feel).

heeft de Publieke Omroep vanuit zijn missie andere doelstellingen dan louter kijktijdaandeel. Dit betekent echter niet dat de Publieke

Internet

Omroep genoegen neemt met een marginale positie van zijn kinderzender. Het daadwerkelijk bereiken van kinderen met een even-

Jaarlijks worden afspraken gemaakt

wichtig publiek aanbod acht de Publieke Om-

over de wijze waarop en de mate

roep van wezenlijk en onderscheidend belang

waarin internet bijdraagt aan het di-

en behoort dan ook tot een van zijn kernta-

versiteitsbeleid.

ken.

Jaarlijkse rapportage door internet over vastgelegde diversiteitsafspraken.

Om met hoogwaardige kinderprogramma’s de jeugdige kijkers ook te bereiken is het

Minimaal 1 internetportal richt zich

van essentieel belang een positie in hun

specifiek op niet westerse allochtonen.

wordt gehouden met het feit dat kinderen vooral televisie kijken om vermaakt te wor-

Internetaanbod wordt tevens ontsloten

den of zich te ontspannen. De Publieke Om-

op websites van organisaties van niet

roep wil de komende jaren het bereik onder

westerse allochtonen, die een hoog

met name de groep 6-12 verbeteren. Bij de

bereik hebben onder deze groep.

plannen hiervoor is de verdere uitbouw van de kinderzender als crossmediaal platform één van de uitgangspunten.

Diversiteit aanbod kinderprogrammering per zendergroep 2006 - 07:00-19:00 uur Bron: Stichting KijkOnderzoek

100%

3,6

7,5

9,1

4,6 26,0 80%

Kinderfilms Overige fictie

60%

Kinderfilms Tekenfilm/animatie/poppen

30,9

Kinderseries Overige fictie 81,6

84,4 40%

Kinderseries Tekenfilm/animatie/poppen Amusement voor kinderen Muziek voor kinderen Informatie/educatie voor kinderen

7,9 2,9

20% 29,6

3,3

2,3

0% PO

Nickelodeon

Jetix

29

Herkomst aanbod kinderprogrammering per zendergroep 2006 - 07:00-19:00 uur Bron: Stichting KijkOnderzoek

100% 9,9

11,9 90%

3,5

80% 70%

30,8

64,0

60% 78,8

50% 40% 30%

53,8

24,0

20% 3,5

3,7

7,8

8,3

Nickelodeon

Jetix

10% 0% PO Nederland

Overig EU

VS

Overig

De Publieke Omroep onderscheidt zich met zijn kinderprogramma’s ten opzichte van het

De Publieke Omroep rapporteert jaar-

aanbod van de commerciële kinderzenders

lijks over de verscheidenheid in de mix

door een grotere verscheidenheid in de mix en

van kinderprogrammering.

door een aanzienlijk groter aanbod Nederlands Jaarlijks minimaal 15 uur nieuw jeugd-

product.

drama (zie ook de afspraken over Nederlands drama).

Algemeen

Dagelijks een nieuwsbulletin speciaal gericht op kinderen.

Ontwikkeling crossmediale formats.

Internet Televisie In een gezamenlijke portal het aanbod voor kinderen online. Jaarlijks minimaal 3.500 uur zendtijd speciaal gericht op kinderen in de leeftijd van 3-12 jaar . Jaarlijks minimaal 200 uur nieuwe Nederlandse (eigen gemaakte) programma’s voor kinderen in de leeftijd van 3-12 jaar. 30