Presenteren “the easy way”
Dit is een uitgave van Marie-Jose Custers van CustersCoaching (niets uit deze uitgave mag gekopieerd worden)
Voor de meeste mensen is presenteren een echte opgave. Ze weten dat het belangrijk is, maar krijgen er ook de kriebels van. De opmerking die ik steeds weer hoor is: “Ik snap er niets van. Ik weet wat ik zeggen wil en ik heb genoeg zelfvertrouwen en toch... ik klap dicht..” Men is bijna verontwaardigd dat ze last hebben van stress en daarom vindt men ook vaak dat men het zelf op moet lossen. Dat moet ik toch kunnen... Jammer, want presentatie-stress is gemeengoed. Heeft niets te maken met opleidingsniveau of status en is voor iedereen herkenbaar (ja, ook voor de topsprekers...). Het belangrijkste verschil met een topspreker is dat deze veel meer ervaring heeft, waardoor hij of zij geleerd heeft wat nodig is om een goede presentatie te geven. Dat zorgt ervoor dat de topspreker voldoende tijd in zijn voorbereiding stopt en heeft leren vertrouwen op zijn ervaring. In Nederland is er nog steeds een achterstand in vergelijking met landen zoals de VS als het gaat om het integreren van presenteren in de opvoeding van kinderen. Er komt verandering in, maar het gaat langzaam. 2
Waarom zenuwachtig...? Ik heb gemerkt dat mensen het fijn vinden om te begrijpen hoe het toch kan dat ze zo ontzettend zenuwachtig kunnen worden van een kleine presentatie. Als we een zaal met mensen inkijken dan staan we in het middelpunt van de belangstelling. Oeps.. nu moeten we scoren! We hebben het gevoel dat al die mensen bijzonder kritisch zijn en elk woord van ons op een weegschaal leggen. Geen foutje kunnen we ons permitteren. En hoe goed we ons ook voorbereid hebben, er kan altijd iets mis gaan. Die gedachten en overtuigingen helpen niet bepaald om rustig ons verhaal te doen en te vertrouwen op onze gunfactor. Ons lichaam zorgt ervoor dat het gevoel van dreigend gevaar wordt opgeroepen en maakt een enorme hoeveelheid stress-hormonen aan. Stress-hormonen die ervoor zorgen dat we op scherp staan, dat het lichaam zich klaar maakt 3
om weg te rennen (terwijl het rust wil uitstralen...). Niet vreemd dat onze stem trilt en onze handen ook.
4
Wat zeggen deskundigen?
de
Ik heb heel veel gelezen over presenteren en ook veel gepresenteerd, trainingen gevolgd en naar presentaties gekeken. Wat me opvalt is dat de nadruk in de informatie altijd lijkt te liggen op wat je wel en niet moet doen. Hoe sta je, wat doe je met je handen, wat doe je met je stem, hoe gebruik je powerpoint enz. enz. Natuurlijk is het voor een ervaren presentator handig om te weten wat er allemaal mogelijk is en hoe je nog wat kunt verbeteren. Voor iemand die de stap naar het podium amper durft te zetten is die informatie niet bepaald helpend. Je zou er van gaan bibberen. Ik beschouw mezelf inmiddels ook als deskundige en ik kies ervoor om het accent van een presentatie op iets anders te leggen dan op “perfectie”. 5
Het belangrijkste van een presentatie is dat je contact hebt met je publiek en dat je authentiek bent. Het publiek krijgt zo de kans om je een beetje te leren kennen, waardoor je gunfactor omhoog gaat. Deze kijk op presnteren opent nieuwe deuren.
6
10 Tips om krachtig te presenteren 1. Zorg voor een goede voorbereiding Het bekende spreekwoord ʻeen goede start is het halve werkʼ is absoluut ook van toepassing op een goede presentatie. Zorg ervoor dat je weet wat je wil vertellen, wie je publiek is en wat de mogelijke valkuilen zijn bij je publiek. 2. Vertel niet teveel Uit onderzoek blijkt dat mensen maximaal 3 dingen kunnen onthouden. Zorg ervoor dat hetgeen je vertelt bestaat uit drie hoofdpunten die iedere keer terug komen. Less is more. 3. Zorg voor een goede spanningsboog Je kent ze wel: van die langdradige saaie presentaties waarbij alleen maar wordt gepraat. Zorg ervoor dat je je presentatie afwisselend maakt. Afhankelijk van je eigen stijl en de duur van de presentatie kun je interactieve opdrachten of humor gebruiken. 7
4. Prepare the room Zorg ervoor dat de ruimte waarin je de presentatie hebt voldoet aan je eisen. Mensen die 20 minuten moeten staan terwijl ze naar je presentatie luisteren maakt het presenteren van je verhaal extra uitdagend. Wellicht is het beter om ervoor te zorgen dat iedereen zit. Wat je wensen ook zijn: zorg ervoor dat je van tevoren weet hoe de zaal eruit ziet zodat je daar rekening mee kunt houden. 5. Zorg dat je iedereen een keer hebt aangekeken Kijk niet over het publiek heen, maar maak echt oogcontact. Iedereen moet het gevoel hebben aangekeken te zijn tijdens de presentatie. 6. Maak je presentatie (audio-) visueel en / of kinesthethisch Mensen kunnen horen, ruiken, proeven zien en voelen. Zorg ervoor dat mensen niet alleen hun gehoor hoeven te gebruiken. Een goede presentatie bestaat uit verschillende elementen waarvan minstens horen én zien. 8
7. Zorg dat je enthousiast bent Enthousiasme en passie is de sleutel om je toehoorders ook enthousiast te maken. Als jij ervoor zorgt dat je zelf enthousiast bent over hetgeen je te vertellen hebt zullen je toehoorders
dat ook zijn.
9
8. Weet wie je publiek is en stem je erop af Als je weet wie je publiek is kun je je manier van presenteren daarop aanpassen en op deze manier ervoor zorgen dat je boodschap blijft hangen.
9. Zorg dat alles technisch in orde is Niets ergers als een laptop die hapert of een microfoon die stoort. Tenenkrommend voor de toeschouwers en extra vervelend voor jou als spreker. Zorg er dus voor dat technisch alles 10
gecheckt is voordat je van start gaat
11
10. Vertel wat je gaat vertellen, vertel wat je wil vertellen, vertel wat je vertelt hebt Het bekende riedeltje voor iedereen die ooit ergens een presentatiecursus heeft gedaan of boek heeft gelezen. Breng de toeschouwers op de hoogte wat ze kunnen verwachten, vertel ze in korte duidelijke lijnen je verhaal en vat het vervolgens nog eens samen voor de toehoorden.
12
