212 Plaatsingslijst van brochures betreffende de KwestieGeelkerken (1920-1986)
Samengesteld door Els Sneep
Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme (1800-heden) Vrije Universiteit Amsterdam De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam Collectie nummer: 212 Maart 2015
Inleiding
De collectie ‘Conflict Geelkerken’ bestaat uit vier dozen, waarvan drie met brochures en één met kranteknipsels. Ze betreffen de periode 1920-1986 en hebben alle betrekking op de kwestie. De hiernavolgende lijst presenteert de brochures in alfabetische volgorde op naam van de auteur. November 1991, drs P. Sneep – In de loop van de jaren zijn verschillende brochures aan de collectie toegevoegd. Daarnaast werden college-dictaten van prof. Aalders (naar aanleiding van het besluit van de Synode te Assen op maandag 22 maart 1926) en van prof. Hepp (naar aanleiding van het besluit van de Synode, inzake de kwestie Geelkerken op dinsdag 23 maart 1926) toegevoegd. – In het najaar van 2002 en begin 2003 werden brochures uit het archief van dr. J.G. Geelkerken aan deze collectie toegevoegd. – In 2003 werd een omslag stukken betreffend de kwestie Geelkerken alsmede een foto van een aantal HV-predikanten toegvoegd aan de collectie. – In 2015 werden enkele stukken afkomstig uit de nalatenschap van Ton Bolland aan de collectie toegevoegd, gemarkeerd met (*) en opgeborgen in doos 48.
2
Plaatsingslijst
Dit is (...) “De zaak-Geelkerken” waarover brochures zijn verschenen, die bij duizendtallen werden gekocht… 1 Brochures Aalders, G.Ch., Assen’s leerbeslissing toegelicht en getoetst, Amsterdam, z.j. ― De exegese van Genesis 2 en 3 en de beslissing der Synode van Assen. z.j. ― Het theologisch belang van het Assensch leergeschil, Wageningen, 1928 ― ‘Het theologisch belang van het Assensch leergeschil’ in: Onder eigen vaandel, III, 2, 1928. ― Rapport inzake het gravamen van Dr. N.D. van Leeuwen, Kampen, 1926 Acta der Buitengewone Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland, Memorie-boek. Assen, 1926 Zie: (Acta...) Acta der Buitengewone Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Assen, 17 mrt. 1926 Zie: (Acta...) Acta der Particuliere Synode van de Gereformeerde Kerken in NoordHolland, gehouden te Enkhuizen, den 24sten Juni en te Amsterdam, den 14den en 16den October 1925, Amsterdam, 1925. Adriaanse C. Jr., e.a., Informatie aan de leden der Gereformeerde Kerk te Baarn over de gevoerde correspondentie aangaande de kwestie Geelkerken, Baarn 1926. ― Informatie aan de leden der Gereformeerde Kerk te Baarn. Althuis, Y. e.a., Slang Of Satan, een oorzaak van nadenken reeds in de Christ. Ger. Kerk van 1882, Amsterdam, 1926. Assen 1926, rapport inzake de leeruitspraak “Assen 1926” uitgebracht aan de Generale Synode van Amsterdam, Kampen, 1967 Bavinck C.B., e.a., Ons aller moeder. Een woord van toelichting en getuigenis inzake de kwestie Geelkerken. Kampen, z.j.1,2,3 Beek, E. van, e.a., Afschrift van een bezwaarschrift dato 8 april 1925, Amsterdam, z.j. Beginselverklaring van de conferentie der Geref. Kerken te Amsterdam, Amsterdam-Zuid, Tienhoven en Zandvoort (...) 11-13 October 1926. Berg, K. van den, Toelichting omtrent de kwestie-Geelkerken. Amsterdam, z.j. Berkelbach van der Sprenkel, S.F.H.J., J.G. Geelkerken, De hereeniging van de Nederlandsche Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken in Nederland (in Hersteld Verband). ‘s-Gravenhage, 1946. Böhl, F.M.Th., Volksetymologie en woordspelingen in de Genesis-verhalen, Amsterdam 1925 Boland, G.W., De jongeling van Naïn bij Dokter Lucas, Baarn 1926 [tweede exemplaar] Botterweg, H., Afschrift van een bezwaarschrift aan de Generale Synode der Gereformeerde Kerken in Nederland, saâmgekomen te Assen. Utrecht, 5 januari 1926. 1 [J. Hoving, De kwestie Geelkerken van Dageraadsstandpunt bezien. De slang, het lastige en moeilijke beest uit Genesis, Amsterdam z.j.]
3
Brink, H.C. van den, Aan zijn zijde. Rede gehouden te Zandvoort, 22 juni 1926. (2 verschillende uitvoeringen). ― Laat niet varen de werken uwer handen. Preek, gehouden te Zandvoort, 25 juli 1926, Baarn, z.j. ― Om den vrede van Jeruzalem. Intreepreek gehouden in het kerkgebouw der doopsgezinde gemeente te Leiden, woensdag 17 october 1928, Leiden 19282 ― Zoo had ik het niet geloofd!, (Herdenkingspreek, gehouden op zondag 3 september 1933 te Hilversum), 1933 ― en A. Steetskamp, Aan de generale synode ... Assen, Augustus 1926, [Afdruk]. Buskes Jr., J.J., Enkele gedachten over het Kerkelijk conflict, Propaganda Commissie van het Centraal Comite van Advies en Leiding inzake de Asser besluiten, Oosterend, 1926 ― Bevestigings- en Intreepredikatie in de Gereformeerde kerk van Amsterdam-Groot, uitgesproken in Salvatori door ds. J.J. Buskes jr. op woensdag 23 maart 1927 en door ds. J.C. Aalders op zondag 27 maart 1927, Amsterdam [1927]. ― Gedachten over den geestelijken achtergrond van het kerkelijk conflict, Amsterdam, 1928 ― Oogst en arbeiders. Afscheidspreek uitgesproken 19 maart 1929 in de Parkkerk, Baarn [19292] Cannegieter, H.G., Karakterschets Dr. J.G. Geelkerken, z.j. Centraal Comite van Advies en Leiding, Een verklaring, in: Mededeelingen van het Centraal Comite van Advies en Leiding, 1926 Commissie van contact, stuk betreffende de, J.G. Geelkerken, e.a., 1945 (*) Concept-getuigenis, z.p., z.j. (*) Concept-getuigenis, (gewijzigd en verkort), z.p., z.j. (*) Concept-overeenkomst tussen de Nederlandse Hervormde kerk en de Gereformeerde Kerken (i.H.V.) , K8589, z.p., z.j. (*) Concept-overeenkomst tussen de Nederlandse Hervormde kerk en de Gereformeerde Kerken (i.H.V.) , K6011, z.p., z.j. (*) Concept-overeenkomst, augustus 1943 (*) Diepersloot, J., E.L. Smelik, Plaats en koers (der Gereformeerde Kerken in Hersteld Verband). Baarn, 1937 Dros, N., Een kerkscheuring in Oosterend, De affaire Buskes van 1926. (doctoraalscriptie Vrije Universiteit), z.p., z.j. Duin, W.E. van, Het verloop van mijn procedure. Kerkelijk doodvonnis, deel 2. Baarn, z.j. ― Kerkelijk doodvonnis. deel 1. Baarn, z.j. Fernhout, K. et al., Open brief van de buitengewone generale synode te Assen aan de Gereformeerde Kerken in Nederland, Kampen 19261,2,4 Fernhout Mzn., K., Gods medearbeiders. Rede uitgesproken in de ures des gebeds voor de Generale Synode der Gereformeerde Kerken te Groningen, op maandag 15 aug 1927, in de Zuiderkerk aldaar, Groningen 1927 Ferwerda, T., Gebed om geestelijke eenheid. Leerrede, gehouden op 24 januari 1926 in een gebedsuur voor de synode te Assen, Amsterdam [1926] Froe, A. de, Waarom niet eenvoudig ‘ja’?, Amsterdam, z.j. ― Wilt gijlieden toezien?, Amsterdam [1925]
4
Geelkerken, J.G., Een kwart-eeuw bekrachtigd. Gedachtenispreek na 25-jarige ambtsbediening op 9 febr.1926. Amsterdam, z.j. ― Machteloosheid en krachtsontplooing der kerk. Predikatie n.a.v. het ‘getuigenis’ van de generale synode der gereformeerde kerken in Nederland, Schinkelkerk, 3 october 1920 ― Machteloosheid en krachtsontplooiing der Kerk. Overdruk van Predikatie gehouden in de Schinkelkerk te Amsterdam, op zondag 3 October 1920, z.p, z.j. ― Mijn antwoord aan de Synode, Mechanische binding òf Organische vrijheid inzake Schrijfbeschouwing. Amsterdam, 1926. ― Nadere mededeelingen inzake mijn kerkelijk geding, Amsterdam 19251,2,4. ― Om het getuigenis. Een woord van toelichting en verweer, Amsterdam 1921. ― Om het recht van mijn Ambt. Amsterdam, 1926. ― Op weg naar de synode. Amsterdam, 19261-3 ― Oude vragen en een nieuw antwoord, Amsterdam 19251-4 ― Vragen, mij voorgelegd door de classis Amsterdam der Gereformeerde Kerken, en mijn antwoord daarop. Amsterdam, 19251,4-7,9 ― Wat hebben we aan God?, Amsterdam, z.j. ― De Eerste en de Laatste, Amsterdam, 1940 Geelkerken, J.G. e.a., Met Christus. Drie toespraken, Amsterdam, 1924. Geelkerken, J.G. en J.J. Buskes, Dienst des nieuwen testaments. Bevestigingsen intree-predikatie in de gereformeerde kerk van Amsterdam-Zuid (Overtoom) op zondag 23 en donderdag 27 mei 1926 door..., Amsterdam z.j. Geelkerken, J.G. en E.L. Smelik, Bevrijding, Bevrijdingsdienst in de Parkkerk te Amsterdam-Zuid, Amsterdam, 1945, samen met K.H. Miskotte, Gods vijanden vergaan: predikatie, uitgesproken in de dankdienst bij de bevrijding van Nederland in de Nieuwe Kerk te Amsterdam op woensdag 9 mei 1945 te 10 uur en D. Tromp, Hemelvaart en bevrijding: wijdingswoord uitgesproken op Hemelvaartsdag 10 Mei 1945 ... te Amsterdam in convoluut. Geen ander fundament, herderlijk schrijven van de Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Sneek, 1969/1970 Gereformeerde Kerken van Nederland in H.V. (Informatieve folder ca. 1944). Gereformeerde Kerken van Nederland in H.V. “In dezen tijd ... I en II, (*) Gijben, G.G., De groote beteekenis van de procedure tegen dr. Geelkerken voor de Gereformeerde Kerken. Amsterdam, 1925. ― Bij de Synode-poort. Nog een woord over de zaka betreffende Dr. Geelkerken, s-Gravenhage, 1926. Groenendijk, A., Vasthoudend en Voortvarend, De achtergronden van het conflict rond dr.J.G. Geelkerken in 1926. (doctoraalscriptie Vrije Universiteit, 1986). Handelingen der Buitengewone Vergaderingen en Acht-en-Tachtigste Vergadering van de Curatoren der Theologische School van “de Gereformeerde Kerken in Nederland”. Kampen, 1927/1928. Herdenkingsbundel 350 jaar kerk in Tienhoven (U), 1624-1974 Herinneringen uit vijf en twintig jaar. Toespraak gehouden door ds. J.J. Buskes jr. op 9 maart 1949 in de Muiderkerk te Amsterdam (*) Hersteld Verband 1926-1946. 40-jarige heredenkingsdag 24 mei 1986 in de Parkkerk in Amsterdam. (*) Het antwoord der Synode op het gravamen van Dr. van Leeuwen. Assen, 30 okt. 1926
5
Hoving, J., De kwestie Geelkerken van Dageraadsstandpunt bezien. De slang, het lastige en moeilijke beest uit Genesis, Amsterdam z.j. Jansen, Joh., De beginselen van ons Gereformeerd Kerkrecht in de zaak Geelkerken. Zutphen, z.j. Jaspers, J.L., ‘Indien de slang gebeten heeft’. Eenige kanttekeningen op het ‘Kort Antwoord’ van den kerkeraad van Lunteren op de Open brief ‘Maranatha’. Haarlem, 1931. ― Maranatha. Open brief aan den Kerkeraad van de Geref. Kerk te Lunteren. Haarlem, 1931. ― Niet gerustgesteld, Het antwoord van Ds. Schilder op ‘den Conscintiekreet’ te licht bevonden, Bloemendaal, z.j.1-3 Knibbe, P.G., Het dogmatisch-exegetisch rapport met zijn tweeërlei conclusies, Leiden 1926 ― Bezwaarschrift met toelichting. Aan de Generale Synode der Geref. Kerken te Groningen. Leiden, 1927. ― Open brief aan de Gereformeerde Kerken in Nederland naar aanleiding van het Antwoord der Groninger Synode op zijn bezwaarschrift. (Leiden, aug.1927). ― Een ban in onze kerken. Bezwaarschrift tegen de besluiten der Asser syonde, Leiden z.j. Knoppers, B.A., Pilaar en Vastigheid der waarheid. Een woord naar aanleiding van de zaak ‘dr. J.G. Geelkerken’. Amsterdam, z.j. Kooten, A. van, Afdruk. Aan de Buitengewone Generale Synode der Gereformeerde Kerken in Nederland, te houden op 26 januari 1926 en de volgende dagen te Assen, Amsterdam 1925. Kort antwoord van den Kerkeraad der Geref. Kerk te Lunteren op den Open brief van ds. J.L. Jaspers. Arnhem, 1931. Kort verslag vande Algemene vergadering der Gereformeerde Kerken in Nederland (in Hersteld Verband), gehouden te Amsterdam, op 24 en 25 juli 1945. (*) Kroniek, ... Dr. Geelkerken..., z.p., z.j., 780-797. Kuyper, H.H., Sola fide. Amsterdam, 2 okt. 1932 (artikel in de Heraut) Laan, H. van der, Assen 1926. Hilversum, mei/juni 1967 (artikel in Woord en Beeld, jrg. 4, nr. 5). Leeuwen, N.D. van, Mijn gravamen. Amsterdam, 1926. ― Gravamina, Amsterdam 1926. ― ‘Contra’, in: Gereformeerd Theologisch Tijdschrift, Aalten, z.j. Lonkhuyzen, J. van, Een ernstige fout. Chicago, 1926. Mak, C., Waarom niet met dr. Geelkerken mee? Delft, 1928. Marinus, H., Het oordeel zuiver! Sneek, 1925. Melle, A.L. van, De slang in het paradijs. Amsterdam, z.j. Monnik, J.H., Wat verdeeld en wat samenbindt. De strijd tusschen prof. Ridderbos en dr. Geelkerken nader bezien. Amsterdam, 1920. Moor, J.C. de, Tegen en voor de waarheid. Rede, uitgesproken ter inleiding op het gebed voor de Generale Synode te Assen, op maandag 25 januari 1926, des avonds 7 uur in de kerk aan de Molenstraat aldaar, Kampen, 19261,2,4-6
6
Nagtegaal, J., De slang in het paradijs. Van waar, van wien de gave om te spreken, waartoe, Coevorden, z.j. Nog in de ban van Assen, Amsterdam 1941. Open brief van de buitengewone Generale Synode te Assen aan de Gereformeerde Kerken in Nederland, Kampen, 19261,2 Palache, J.L., Het karakter van het oud-testamentische verhaal, Amsterdam 1925 Programma 40-jarige herdenkingsdag Hersteld Verband (1926-1946), 24 mei 1986. Proosdij, A.C.G. van, “Christus, mijn Koning!” Amsterdam, 27 augustus 1926 ― Recht in de zaak-Geelkerken. Amsterdam, 1925. – Dordt en Assen. Beschouwingen over de voorgeschiedenis en het wezen der Dodtsche Synode 1618, politiek en kerkrechtelijk, ter vergelijking met de op 26 januari 1926 te Assen aan te vangen synode, Amsterdam z.j. Rapport Leeruitspraak Assen 1926 (meerderheids- en minderheidsrapport) Generale Synode Amsterdam 1967, Amsterdam, 1967 Ridderbos, J., Bezwaar en Antwoord. Ds. Brussaards uiteenzetting van bezwaren tegen de beslissingen der synode en het antwoord van prof. Ridderbos. Kampen, 1926. ― Het verloren paradijs, Een woord met het oog op de aangaande Genesis 2 en 3 gerezen vragen. Kampen, 19251-3 ― Kerk en wereld, Dr. Geelkerken’s aanval op de Generale Synode afgewezen. Kampen, 1920. ― Kerkscheuring. Een woord over de crisis in de Gereformeerde Kerken. Kampen, 1944 ( 2 uitvoeringen) Schaar, H. van der, (Afschriften van) stukken inzake de bezwaren van H. van der Schaar tegen de artikelen van dr. J.G. Geelkerken in de ‘Overtoomsche Kerkbode’ betreffende de toneel-uitvoering ‘Saul en David’. (1924-1925) ― Open brief aan den raad der gereformeerde kerk van Amsterdam-Zuid. Een stem uit de gemeente, Amsterdam 1924. Schelhaas Hzn., J., De val van Assen. Vlaardingen, 1968. Schilder, K., Een hoornstoot tegen Assen?, Kampen 1928 Schouten, W.J.A., Het wereldbeeld der Bijbel, z.p. 1926 Schismatiek? Open brief van de raad der Gereformeerde Kerk van Amsterdam-Zuid aan het Gereformeerde Volk. Amsterdam, 1926. Silvanus, ‘De wondeplek’ Dingen die gezegd moeten worden in het Kerkelijk geding tegen dr. J.G. Geelkerken. Amsterdam, z.j. Smelik, E.L., De zelfstandigheid van het geestelijk oordeel. Hedendaagsche afgoden, Baarn [1928]. ― Het woord klinkt door, Amsterdam, 1960 Stalling, e.a., Naar hooger oorden. Een vergeten adventbrief uit de dagen der Geelkerken-Quaestie ter ontnuchterign van velen, Rotterdam z.j. Synodale rapporten zaak - Geelkerken. Rapport der Exegetisch-Dogmatische Commissie met conclusies van het kerkrechtelijk Rapport. Kampen, z.j. Ubbink, J.G., De nieuwe belijdenis aangaande Schrift en kerk. Wageningen, 1931. ― Aan de Gereformeerde Kerken der Classis Woerden. Zevenhoven, 1932.
7
― Mijn antwoord aan de particuliere synode, Wageningen 1933 ― Nadere verklaring met verzoek en antwoord aan de classis Woerden, Wageningen 1932 Vaart Smit, H.W. van der, Historie en exegese. De kwestie dr. Geelkerken en de handelingen der Asser Synode historisch en exegetisch toegelicht. (Overdruk van) Geref. Th. Tijdschr. z.p. z.j. ― Bavinck’s schriftbeschouwing in verband met de eerste hoofdstukken van genesis, Wageningen 1933. Vereeniging voor hooger onderwijs op Gereformeerden Grondslag. Stenografisch verslag van de vergadering van 6 juli 1927 te Arnhem. z.p., z.j. [Vliet, Ysia van] Een Lidmate der Gemeente, Een eenzame stem uit de Gereformeerde Kerk van Zevenhoven: de procedure dr. Ubbink. Open brief aan de Partic. Synode van Zuid-Holland N.G. met bezwarschriften aan kerkeraad en classis, Wageningen 1932 Voor Waarheid en Recht, Propaganda Commissie van het Centraal Comite van Advies en Leiding inzake de Asser besluiten, 1926 Voxesylvis, Om der waarheid wil. Een wetenschappelijk vertoog over Genesis 1-3 naar aanleiding van de zaak Geelkerken. Zutphen, z.j. Westerhof, E., Brief aan de leden der Gereformeerde Kerk (Synodaal Verband) (Zaandam, jan. 1928). Ziegelaar, B. Eenige uwer poëten. Brochure geschreven naar aanleiding der scheiding in de gereformeerd ekerken, bevattende: verschillende aanhalingen uit het voorchristelijk, en buiten-christelij volkerenleven, aangaande de schepping der wereld, en den val des menschen; ter bevestiging der realiteit van Genesis 3: 1/6, Amsterdam/Heemstede 1926. Zijn de mannen van Assen zelf aanranders van het Schriftgezag? Een conciëntiekreet door een Geref. Predikant. Bloemendaal, 19281,4. Collegedictaten College van prof. Aalders naar aanleiding van het besluit van de Synode te Assen op maandag 22 maart 1926 College van prof. Hepp (dogmatische zijde) naar aanleiding van het besluit van de Synode, inzake de kwestie Geelkerken op dinsdag 23 maart 1926. Krantenknipsels Gereformeerd Kerkblad, 16 januari 1926. Rel om ds Geelkerken met glimlach herdacht, Het Parool, 26 mei 1986. Krantenknipsels uit De Standaard en Handelsblad van 15-12-1924 tot en met 25-10-1929. Krantenknipsels (los) uit verschillende kranten en kerkbladen, betreffende de jaren twintig.
8
