Jaargang 12 4e kwartaal 2012 Indien onbestelbaar retour aan: Gouden Rijder 9 4879 AW ETTEN-LEUR (NL)
PHILA-INFO
Prettige kerstdagen en een voorspoedig 2013
Denkt u nog aan uw contributie voor 2013?
Postzegelvereniging Philatelica West-Brabant
Machinaal timmerbedrijf voor Aannemer en Particulier Gouden Rijder 10 4879 AW Etten-Leur Telf. 076-503.53.02 Fax. 076-501.41.55 E:mail
[email protected] Internet www.tifa-halteren.nl
Dukaatstraat 16 4879 AD Etten-Leur Tel. 076-502.16.34 E: mail
[email protected] Int. www.mmlotus.nl Fabrikant van salontafels in diverse maten, houtsoorten en kleuren. Leverbaar via de erkende meubeldetaillist.
1
Phila-Info
Postzegelvereniging Philatelica West-Brabant Bijeenkomsten in 2012 Clubavond Iedere 3e donderdagavond van de maand vanaf 19:00 uur 19 januari, 16 februari, 15 maart, 19 april, 24 mei, 21 juni, 20 september, 18 oktober, 15 november en 20 december.
Ruilmiddag Iedere 1e dinsdagmiddag van de maand van 13:30-16:30 uur 3 januari, 7 februari, 6 maart, 3 april, 1 mei, 5 juni, 3 juli, 4 september, 2 oktober, 6 november en 4 december.
Plaats Het Turfschip Schipperstraat 2 Etten-Leur (Noord)
4e kwartaal 2012
Adverteerders Autobedrijf Knobel Auto Motor Service Bagijn Gereedschap Bike Life Blom Verkeersschool Bolleboom v.o.f. Buiks C1000 Jac Heijmans Dekkers Kapsalon Gelens Bouwbedrijf Goossens Keukens W. Goossens Govaert Optiek Haest-Luystenburg Hermans oldtimer verhuur Hermans BV Hout leeft Jan de Wit & Zn Jos de Rijk Autobedrijf Kaatje Jans Marc Verwiel vakfotograaf Mekes juwelier Meubelmakerij Lotus Mireille Couture Ton van Unen Het Turfschip Van Son Schoenen Van Halteren BV Vermeulen trappen Vreugde Meubelen
Ereleden en leden van verdienste
Erelid
Erelid
M.E. Benneker Zevenbergen
T. van der Heul Zandvoort
• • •
Leden van verdienste: P.J.M. Boes, Ulvenhout C.J. Jongenelis, Etten-Leur A.A.A. Sellemans, Etten-Leur
Voor een bezoek van de commissie ‘nalatenschappen’ kunt u zich wenden tot de voorzitter: W. van Wijk, Tamboerhof 7, 4871 LP Etten-Leur, tel.: 076-503 19 20
4e kwartaal 2012
2
Phila-Info
Postzegelvereniging Philatelica West-Brabant www.filawb.nl
Bestuurssamenstelling Voorzitter
Secretaris/ledenadministratie
Wilfred van Wijk Tamboerhof 7 4871 LP Etten-Leur tel.: 076-503 19 20
August Coppens Doelen 8 4875 AD Etten-Leur tel.: 076-503 55 24
[email protected]
[email protected]
Penningmeester
Rondzendingen
Sylvia de Rooij Wipakker 19 4872 XG Etten-Leur tel.: 06-10 31 38 18
Tini Ernest Mechelenstraat 17 4879 ZS Etten-Leur tel.: 076-503 47 18
[email protected]
[email protected]
Bankrekeningen • •
Algemeen (contributie, nieuwtjes, veilingen, supplementen): 202.09.09 t.n.v. Postzegelvereniging Philatelica West-Brabant, Etten-Leur Rondzendingen: 202.09.03 t.n.v. P.v. Philatelica West-Brabant rondzending, Etten-Leur
Functionarissen van de vereniging • • • • •
Website & redactie ledenblad: Patrick de Rooij, Wipakker 19, 4872 XG, Etten-Leur,
[email protected] of
[email protected] Nieuwtjesdienst: Jan Lips, Entstraat 34, 4731 XH, Oudenbosch,
[email protected] Veilingen: Aart van der Griend, Kasselstraat 18, 4875 BC, Etten-Leur,
[email protected] Vijfcentboeken: Ton Sellemans Distributie ledenblad Christ Jongenelis, Gouden Rijder 9, 4879 AW, Etten-Leur
Inhoudsopgave Van de voorzitter
3
Santa Clause is a town
8
Middellitouwen
14
Contributie 2013
4
Postzegel uitgelicht
10
Uit de oude doos
17
De vereniging gaat ook de regio in! Kort verenigingsnieuws
5
I.E.F.
11
Nieuwe uitgiften 1e helft 2013
19
5
De brievenbus van de walvisvaarders
12
Phila-Info
3
4e kwartaal 2012
Van de voorzitter Alweer een kalenderjaar voorbij, waar blijft de tijd ? In deze “van de voorzitter” speciale aandacht voor onze aankomende verhuizing van het Turfschip naar het Huurdershuis (naast het Anbarg). Het vijfcentteam en het bestuur heeft over het afgelopen jaar verschillende locaties bekeken en beoordeeld op geschiktheid qua ruimte, bereikbaarheid, kosten van de ruimte en ook van de consumpties en mogelijkheden ons materiaal veilig op te slaan. Na zorgvuldige afweging hebben we dan ook met elkaar, als vijfcentteam en bestuur, besloten te veranderen naar de locatie van het Huurdershuis. Het is ieder wel bekend waarom we besloten hadden van locatie te veranderen maar het is toch op zijn plaats en verdiend om onze huisvesting situatie over de afgelopen jaren eens samen te vatten. Echter, eerst willen wij als bestuur uw aandacht vragen met betrekking tot de contributie betalingen. Zoals voorgaande jaren mogen wij onszelf als vereniging complimenteren met het in grote getale (ruim) op tijd betalen van de contributies. Dit is ook noodzakelijk omdat wij het leeuwendeel van de ontvangsten ook weer aan de federatie moeten afdragen. Dit jaar zien we wel een wat lagere “score” dan verleden jaren en willen ieder dan ook vragen, indien nog niet betaald, de contributie zo spoedig mogelijk over te maken. Dan nu over onze huisvesting. Wij zijn reeds vele jaren geleden vanuit de Nobelaer naar het Turfschip verhuisd. Ondergetekende heeft alleen een staartje van de tijd in de Nobelaer meegekregen maar de ruimte die wij daar toegewezen kregen was nu niet echt goed of geschikt ook gezien de zeer matige verlichting. Voordat we onze vaste ruimtes bij het Turfschip bevestigden, kregen we per keer in het begin ook verschillende ruimtes toegewezen welke zeker niet altijd optimaal waren. Echter nadat dit eenmaal geregeld was en we onze grote zaal beneden als vaste locatie hadden, hebben we vele jaren plezier en profijt gehad van de mogelijkheden die het Turfschip ons op de oude locatie geboden heeft. De overgang van de oude naar huidige nieuwe locatie had natuurlijk nogal wat voeten in aarde en heeft uiteindelijk eerder plaatsgevonden dan gepland, met de bijbehorende losse eindjes die vaak ter plekke geregeld werden. De snelle overgang van oud naar nieuw heeft ons in ieder geval “gedwongen” de ruime kast op het oude Turfschip op te ruimen (werd wel eens tijd), vergelijkbaar met verhuizing naar een kleiner huis. Omdat het nieuwe Turfschip gewoon commercieel moet werken en verenigingen de ruimtes gratis ter beschikking worden gesteld moeten verenigingen flexibeler zijn en een aantal beperkingen accepteren. Samengevat, we hebben in het begin en aan het eind een niet altijd optimale zaal/ruimte gehad maar op de totale periode kunnen we positief terug kijken! Tot ziens op de dinsdag middagen en donderdag avonden in het Turfschip en vanaf januari 2013 in het Huurdershuis. Kom ook eens langs in de regio zoals Huis ten Halve, Oudenbosch en Zevenbergen! Wilfred van Wijk Voorzitter
Phila-Info
4e kwartaal 2012
4
Contributie 2013 Het is de traditie geworden om u in het laatste maandblad te laten weten hoe het staat met de betaling van de contributie. Zoals u in de bijgaande grafiek kan zien, heeft op het moment van schrijven (half november) de helft van de leden de contributie al betaald. Dit is een prima resultaat, zij het dat het minder is dan in voorgaande jaren. Zo lag vorig jaar het percentage nog op 87%. Overigens is het percentage gereduceerde leden nog steeds ongeveer 20% van het totaal aantal leden. Dat percentage blijft de laatste jaren stabiel. Voortgang betaling contributie 2013
50% Reeds betaald Nog niet betaald 50%
Dat het betalen van de contributie dit jaar iets minder vlot loopt dan andere jaren komt waarschijnlijk doordat er dit jaar geen aparte contributiebrieven zijn verstuurd. Het bestuur heeft daar dit jaar vanaf gezien om twee redenen. Ten eerste bevat het ledenblad al alle informatie die u nodig heeft en is die informatie veel uitgebreider dan wat er altijd in de brief staat. Een aparte brief is dan eigenlijk dubbelop. De tweede reden is dat het versturen van al die brieven een kostbare en tijdrovende operatie is. In plaats daarvan wil het bestuur meer inzetten op het gebruik van het ledenblad en e-mail. De bespaarde kosten komen ten goede van uw vereniging! Heeft u uw contributie nog niet betaald? Dan verzoeken wij u om dit op korte termijn alsnog te doen. Heeft u een gewoon lidmaatschap dan kost dat € 35,00. Heeft u een gereduceerd lidmaatschap dan kost het €20,-. U wordt verzocht uw contributie over te maken op rekeningnummer 2020909 t.n.v. Philatelica West-Brabant onder vermelding van uw lidnummer en ‘contributie 2013’. Deze gegevens zijn nodig voor de snelle afhandeling. U kunt natuurlijk ook contant betalen op onze clubbijeenkomsten. Eventueel overstappen naar een gereduceerd lidmaatschap is dit jaar niet meer mogelijk, maar u kan dit volgend jaar alsnog doen als u dat wilt.
Phila-Info
4e kwartaal 2012
5
De vereniging gaat ook de regio in! Zoals u weet zijn de reguliere bijeenkomsten van de vereniging in ‘Het Turfschip’ in EttenLeur (zie bladzijde 1). Onze vereniging is echter ook regelmatig elders in de regio te vinden. Misschien wel dicht bij u in de buurt. U vindt ons in 2012 ook nog bij: • Ruilbeurs Huis ten Halve: 1 december 2012 en 12 januari, 2 februari, 2 maart, 6 april, 4 mei, 1 juni, 6 juli, 7 september, 5 oktober, 2 november en 7 december 2013; 13:00-16:00 uur; • Postzegelvereniging Oudenbosch: 25 november en 23 december 2012 en op 20 januari, 24 februari, 24 maart, 28 april, 26 mei, 30 juni, 25 augustus, 29 september, 27 oktober, 24 november en 22 december 2013; 10:00-13:00 uur; • Zevenbergen (Sportcentrum Lindonk, Kristallaan 25, 4761 CZ Zevenbergen): 3 november en 8 december 2012 en 12 januari, 2 februari, 2 maart, 13 april, 12 oktober, 9 november, 14 december 2013; 13:00-17:00 uur. De toegang tot deze bijeenkomsten is gratis, behalve de bijeenkomsten in Zevenbergen. Daar geldt sinds vorig jaar 1 euro intree. Kijk op onze website voor meer informatie en routebeschrijvingen.
Kort verenigingsnieuws Datums bijeenkomsten 2013 De datums voor de bijeenkomsten in 2013 zijn al bekend. U kunt dan ook de onderstaande data alvast op uw nieuwe kalender noteren. De dinsdagmiddag bijeenkomsten zijn op: 8 januari, 5 februari, 5 maart, 2 april, 7 mei, 4 juni, 2 juli, 3 september, 1 oktober, 5 november en 3 december 2013. De donderdagavondbijeenkomsten zijn op: 17 januari, 21 februari, 21 maart, 18 april, 16 mei (ALV), 20 juni, 19 september, 17 oktober, 21 november en 19 december 2013. Deze bijeenkomsten zijn allemaal gepland op onze nieuwe locatie.
Vereniging verhuist per 2013 naar een nieuwe locatie U las er al eerder over: het bestuur was op zoek naar een nieuwe locatie ter vervanging van Het Turfschip. Het Turfschip laat immers te wensen over. Te rumoerig, geen goede kastruimte voor de verenigingseigendommen en ook het ineens afzeggen van geplande reserveringen omwille van vakantie zijn daar redenen voor. Een delegatie van het bestuur en het vijfcenteam heeft
Phila-Info
6
4e kwartaal 2012
daarom verschillende mogelijke alternatieven onderzocht, bekeken en besproken. Na enig zoeken is het dan toch gelukt een geschikte en goedkope locatie te vinden: het gebouw van de Huurdersbelangenvereniging, aan de Liesbosweg 40c, 4872 NE Etten-Leur. Dat is naast het zorgcomplex Het Anbarg. De ingang is aan de zijkant van het gebouw.
Het gebouw heeft een aantal pluspunten boven het aloude Turfschip. Maar, zoals alle opties die bekeken zijn, dé ideale oplossing voor iedereen is onvindbaar. Dit alternatief is het beste wat ik er in de wijde omgeving te vinden was. Voordelen van het nieuwe gebouw zijn de beschikbare ruimte voor de vereniging, een afgesloten opslag van verenigingseigendommen, voldoende goedkope consumptiemogelijkheden en een goede bereikbaarheid. Er is ook gratis parkeergelegenheid, zij het dat die wat kleiner is dan in de omgeving van Het Turfschip. Ook zijn luxe consumpties zoals speciaal bieren etc. zijn niet mogelijk, omdat het geen horecagelegenheid betreft. Hoewel de toegang nog steeds gratis is en blijft, betaald de vereniging wel een bescheiden maandelijkse huur voor het gebruik van de ruimte en de opslag. Op de volgende bladzijde is grotere kaart afgebeeld met een route vanaf afslag Etten-Leur (oost) van de A58. Zoals te zien wijkt de nieuwe route niet veel af van de route naar het Turfschip en ligt de locatie mooi centraal in Etten-Leur.
Phila-Info
7
4e kwartaal 2012
Voor alle duidelijkheid nog één keer het nieuwe adres: Liesbosweg 40c, 4872 NE Etten-Leur Kaarten en foto: GoogleMaps
Phila-Info
8
4e kwartaal 2012
Santa Claus is a town Heeft u dat ook wel eens, u komt een poststuk tegen met een bijzondere stempel of postzegel die u op de een of andere manier opvalt? Denkt u dan ook niet: ‘Hé, dáár moet ik meer van weten’? Toen ik de onderstaande enveloppe uit Santa Claus, Indiana tegenkwam dacht ik: ‘ik ben benieuwd wat voor rare plaats dat is’.
Dit is de bewuste enveloppe. De zegel is niet zo bijzonder, maar de stempel trekt hier de aandacht. Om redenen van privacy is het adres digitaal vervaagd.
Met moderne middelen zoals Google Earth is een kleine ontdekkingsreis naar oorden waar je nooit in levende lijve naartoe zou gaan, een fluitje van een cent geworden. Een kleine ontdekkingsreis aan de hand van deze simpele, maar intrigerende enveloppe heeft een hele wereld geopend die ik graag met u wil delen. Gaat u mee? De reis begint natuurlijk bij het postkantoor waar de stempel gezet is. Zo te zien is het een modern gebouw, dus het is waarschijnlijk niet hetzelfde gebouw als in 1953, maar toch… Voordat u denkt dat de kerstmangekte stopt bij het postkantoor, nee hoor…
Phila-Info
9
4e kwartaal 2012
Het hele dorp zit vol met verwijzingen naar kerst en de kerstman, al is op de kaart hierboven helaas maar een stukje van het dorp te zien. Zo is er het Lake Rudolf (met gelijknamig pretpark), Christmas Lake, Lake Santa Claus en wat te denken van het Silent Night Cafe, oftewel Stille Nacht Café. Zelfs voor het gemeentehuis staat permanent een grote kerstman. Denk nu niet dat dit dorp het enige kerstdorp is, want Google Maps leert ons dat er 3 dorpen in de VS luisteren naar de naam ‘Santa Clause’. Er liggen hier dus mogelijkheden voor een kleine themaverzameling, want probeer maar eens een poststuk te pakken te krijgen van al deze kerstdorpen. Maar goed, het feit dat er meerdere dorpen zijn die helemaal in het teken van de kerstman staan, is natuurlijk heel typisch. De naam verraadt al dat het geen hele oude dorpen zijn, want hoewel het fenomeen kerstman al wat lager bestond, is het verhaal zoals wij dat nu kennen in de jaren ’30 geïntroduceerd als reclame-uiting voor Coca-Cola. Het geeft maar weer aan hoe de commercie via-via toch een stempel kan drukken op de landkaart. Patrick de Rooij Foto’s Google Maps, enveloppe eigen collectie auteur
Phila-Info
10
4e kwartaal 2012
Postzegel uitgelicht Postzegels zijn meer dan zomaar plaatjes, ze beelden soms hele bijzondere dingen of gebeurtenissen af. Dit keer het verhaal van: Gibraltar: Engels gebied dankzij Nederlandse steun Iedereen kent Gibraltar wel als dat kleine stukje Engels gebied aan het puntje van Spanje. Bekend is ook de Rots van Gibraltar, gelegen aan de gelijknamige Straat van Gibraltar, de ingang van de Middellandse Zee. Maar wist u dat er aan de geschiedenis van Gibraltar, ook een Nederlandse geschiedenis vastzit? Die geschiedenis begint in 1607 toen de Nederlandse zeeheld Jacob van Heemskerck daar de Spaanse vloot versloeg tijdens de Slag bij Gibraltar. Hij werd daarmee Nederlands eerste echte zeeheld. Maar daar houdt de Nederlandse geschiedenis van Gibraltar niet op. Ook bij de verovering van Gibraltar door de Engelsen in 1704 speelde Nederland een belangrijke rol. De invasiemacht stond weliswaar onder Engels bevel, maar het was een gecombineerde Engelse en Nederlandse vloot. Ook de invasiemacht die Gibraltar innam met een amfibische landing was gemengd en bevatte een aanzienlijk contingent Nederlandse mariniers. Zonder de Nederlandse steun was het de Engelsen destijds nooit gelukt om Gibraltar succesvol te veroveren op de Spanjaarden. Die combinatie van vloten was in die tijd heel logisch omdat Willem III destijds heerser over beide landen was. Uiteindelijk werd Gibraltar met de Vrede van Utrecht in 1713 definitief volledig overgedragen aan de Engelsen. De Nederlandse inbreng is gek genoeg heden ten dage bekender in Groot-Brittannië dan in eigen land. Toch is er in het Mariniersmuseum te Rotterdam een klein stukje van de expositie geweid aan deze bijzondere gebeurtenis uit 1704.
Bron: o.a. wikipedia (met name de Engelstalige versie) Zegel en FDC uit eigen collectie
Patrick de Rooij
Maat 36 t/m 48
Tot ziens in de Bisschopsmolenstraat 84 - Etten-Leur - 076-501 62 05 Wwww.mireillecouture.nl ‘S Maandags gesloten
Phila-Info
11
4e kwartaal 2012
I.E.F. In één van de nieuwe boeken met betere zegels van onze vereniging zat de hiernaast afgebeelde Indiase zegel. Op zich niet zo’n bijzondere zegel, ware het niet voor de opdruk ‘I.E.F.’. ‘I.E.F.’ betekent Indian Expeditionary Force, oftewel Indiaas Expeditie Leger in het Nederlands. Deze zegels waren in de Eerste Wereldoorlog bedoeld voor gebruik door militairen uit Brits India die in grote getallen naar WestEuropa gehaald werden om te vechten tegen de Duitsers, of naar het Middellandse Zeegebied voor de strijd tegen de Turken. Onder andere bij de Somme en Ieper werden duizenden Indiërs ingezet naast Britten, Canadezen, Australiërs en militairen uit tal van andere uithoeken van ‘the British Empire’. Tegenwoordig realiseren weinigen zich nog dat er in de loopgraven ook duizenden Indiërs meevochten, compleet met tulband en karakteristieke snor. Deze ene zegel bewijst dus niet alleen dat er in de ‘betere boeken’ ook echt wel betere zegels zitten, maar werp ook een licht op een minder bekend stukje geschiedenis.
‘An Indian Hotchkiss Gun at Work’ staat er op deze oude propaganda-ansichtkaart. Meer toelichting is eigenlijk ook niet nodig. De Menenpoort te Ieper, een zeer bekend oorlogsmonument in de stad Ieper. Dit monument staat aan alle kanten vol met duizenden namen van militairen uit het Britse Rijk die rondom Ieper gesneuveld zijn en die geen officieel oorlogsgraf hebben op één van de vele oorlogskerkhoven in de omgeving. Meestal omdat er simpelweg niets herkenbaars meer van hen teruggevonden is. Onder de die namen ook velen van Indiërs van de I.E.F.
Patrick de Rooij Bron: zegels en kaart uit eigen collectie
Phila-Info
4e kwartaal 2012
12
De brievenbus van de walvisvaarders Op Floreana, één van de Galápagos Eilanden (zo'n 1000 kilometer verwijderd van de kust van Ecuador), bevindt zich de 'walvisvaardersbrievenbus'. Walvisvaarders op reis naar Antarctica deponeerden hier hun brieven voor de achterblijvende familie. Walvisvaarders op thuisreis namen vervolgens de brieven uit de ton mee voor geadresseerden uit hun omgeving. Deze traditie leeft nog steeds voort en functioneert ook nog prima! Mijn zoon deponeerde hier op 12 juli 2006 een kaart die door een Duitse toerist werd meegenomen en in Duitsland gefrankeerd en verstuurd werd. Rond 2 augustus 2006 (zie stempel) werd deze bij ons bezorgd!
Dit is die bewuste ton. In de loop der jaren is deze door tal van toeristen uitbundig versierd. Op de volgende pagina is te zien waar ter wereld die precies staat.
M. Venema Foto: Wikipedia Commons Kaarten: Google Maps
Phila-Info
13
4e kwartaal 2012
Phila-Info
14
4e kwartaal 2012
Middenlitouwen Dit keer behandel ik de turbulente geschiedenis van het gebied dat bekend staat als Middenlitouwen. Een omstreden gebied waar gedurende twee jaar een niet erkende republiek bestond met eveneens niet erkende eigen postzegels. In tegenstelling tot vele andere gebieden met niet erkende zegels (zoals Neutraal Moresnet) staan deze zegels wel standaard in de postzegelcatalogussen. Wat is hier aan de hand? Om de turbulente geschiedenis van het gebied te begrijpen is het noodzakelijk te weten dat het gebied dat nu Litouwen, Polen en Wit-Rusland is, in de Middeleeuwen het toneel was van meerdere grote en (economisch en militair) machtige koninkrijken. De Poolse en Litouwse vorsten streden in de lopen van de eeuwen om controle over deze streek. Bedenk daarbij dat in dit gebied meerdere rijke Hanzesteden lagen en het is meteen duidelijk dat er grote belangen op het spel stonden. Zowel het Poolse als het Litouwse koninkrijk waren in de gloriedagen vele malen groter dan vandaag de dag. Wie heden ten dage op vakantie goed naar de monumenten kijkt, ziet daar de sporen van. Toen ik een aantal jaren geleden in het Wawelkasteel in Krakau was (de historische zetel van de Poolse koningen van weleer) zag ik op de muren van het kasteel dan ook wapenschilden terug met de bekende Litouwse Ruiter erop, het symbool van de oude Litouwse koningen uit de tijd dat ook Krakau bij Litouwen hoorde. Dit wapen is heden ten dage trouwens weer het nationaal wapen van Litouwen, en veelvuldig op postzegels terug te vinden. Zegels van Middenlitouwen met het nieuwe staatswapen: een kruising van Poolse en Litouwse invloeden.
Meer recent kwam het gebied in 1795 in Russische handen en zou dat blijven tot de Eerste Wereldoorlog. De Russen probeerden het gebied rond de Oostzee in bedwang te houden door het te russificeren, onder andere door er actief Russen te laten vestigen, maar bijvoorbeeld ook door onderdrukkende maatregelen zoals het verbod op het gebruik van het Latijns schrift. De Baltische talen en het Fins kennen immers een Latijns schrift in plaats van het Cyrillisch schrift. Ook de Russische periode heeft zijn sporen nagelaten. Aan de Russische periode kwam in 1915 een einde toen de Duitsers de Russen uit het gebied verdreven. Met deze turbulente geschiedenis is het niet raar dat in de chaos aan het einde van de Eerste Wereldoorlog er volop strijd ontstond over de controle van het gebied. Die strijd splitste zich vooral toe op de streek rond de oude stad Vilnius. Diverse landen verklaarde zich destijds onafhankelijk van Rusland en streden vervolgens onderling over hun nieuwe grenzen.
Detail van een Duitse briefkaart met de bezettingsoverdruk.
Phila-Info
15
4e kwartaal 2012
De strijd voor Litouwse onafhankelijkheid begon al tijdens de Eerste Wereldoorlog toen de Duitsers het gebied bezette. De Duitsers lieten weten dat zij wel een onafhankelijk koninkrijk Litouwen wilde erkennen, mits dat koninkrijk zich verbond met Duitsland. De onafhankelijkheid kwam echter pas toen de Duisters zich eind 1917 terugtrokken uit de regio. Op 16 februari 1918 verklaarde Litouwen zich onafhankelijk. De hoofdstad was zoals in vroeger tijden weer Vilnius.
Kaart van de situatie in 1920. Het gebied rond Wilno (Vilnius) is Middenlitouwen.
In diezelfde periode ontstond ook de republiek Polen die eveneens grondgebied wilde hebben. Polen lag toen verder oostwaarts dan tegenwoordig. Maar ook de Russen wilden nog steeds aanspraken maken op het gebied rond Vilnius. Uiteindelijk draaide het erop uit dat Polen de regio rond Vilinius binnenviel met een leger onder leiding van generaal Zeligowski. In 1920 riepen de Polen een tijdelijke aparte republiek in het leven: Middenlitouwen. De republiek Litouwen kon er militair niets tegen inbrengen, de Russen evenmin. Hoewel de Poolse aanspraken internationaal niet erkend werden, deed de internationale gemeenschap er niets aan. De mogendheden hadden op dat moment de handen vol aan de afwikkeling van het Verdrag van Versailles. Middenlitouwen was vanaf het begin bedoeld als een tijdelijke republiek. De Polen hadden gezegd een volksstemming te gaan houden en op basis daarvan te beslissen wat er zou gebeuren. De Zegel van Middenlitouwen uitkomst laat zich raden. Iedereen boycotte de stemming behalve met het portret van de de inwoners van Poolse komaf, dus stemde een meerderheid vóór Poolse generaal Zeligowski een aansluiting bij Polen. De aansluiting werd in 1922 voltrokken. Ook nu weer zonder dat dit internationaal erkend werd. Litouwen bleef protesteren en riep Kaunas demonstratief uit als ‘tijdelijke hoofdstad’, maar er gebeurde verder niets.
Phila-Info
4e kwartaal 2012
16
Naast het nieuwe staatswapen was een ander favoriet onderwerp: stadsgezichten uit Vilnius.
De zegels van Middenlitouwen kenmerken zich door hun gebrekkige kwaliteit. De ontwerpkwaliteit varieert flink, de zegels zijn er steeds getand en ongetand en de drukkwaliteit is niet best. Links een zegels zoals deze zou moeten zijn, rechts een zegel zoals ze ook wel voorkomen. Ook deze zegel beeld weer een tafereel uit Vilnius af.
Kort voor de Tweede Wereldoorlog sloten Duitsland in de SovjetUnie het Hitler-Stalin Pact. Aan dat pact zat een geheime clausule waarin beide landen Polen onderling verdeelde. Middellitouwen viel ook onder die clausule. Afgesproken werd een deel aan Litouwen terug te geven en een deel aan de Sovjet-Unie. Uiteindelijk maakte het in de praktijk niet veel meer uit. Toen het uitruilen van gronden in 1940 aan de orde was, was Litouwen ondertussen al ingelijfd bij de Sovjet-Unie.
Overdruk vanwege de inlijving van Litouwen in de USSR.
Patrick de Rooij Bronnen: Wikipedia (Duitstalige en Engelstalige versie) en Michel Katalog Zegels eigen collectie auteur, afbeeldingen Wikipedia Commons.
Phila-Info
17
4e kwartaal 2012
Uit de oude doos Ik kwam laatst in het bezit van een postzegelalbum genaamd ‘Nederland en Koloniën’. Het is een prachtig album uitgegeven door de Algemeene Vereeniging Radio-Omroep (AVRO) in 1939. Het leuke van dit album is dat het begint met een voorwoord en dit voorwoord wou ik jullie meegeven, om eens even terug te gaan in de tijd. Ik zal dit album binnenkort op de clubavond laten veilen met de inhoud die erin zit. Buiten de inhoud is het toch vooral een historisch mooi werk. Het voorwoord luid: EN NU MAAR VERZAMELEN! “Postzegels verzamelen? Wat heb ik daar nu aan!” Zo denkt niet iedereen er over! En wie dit keurige A.V.R.O.-album ziet, zal zeker de lust krijgen om de zwarte afbeeldingen te overplakken met de echte, gekleurde postzegels. Postzegelsverzamelen is lang niet hetzelfde als bijeengaren van b.v. lucifersmerken of sigarenbandjes. Het verzamelen van deze laatste, waardeloze papiertjes, - waarvan het aantal, het model, de kleur, naar willekeur door ieder, die daartoe lust zou gevoelen, kan worden uitgebreid – het verzamelen daarvan is een plotseling opgekomen mode, die even spoedig weer verdween. Neen, met ’t postzegelverzamelen is het toch heel wat anders. De uitgifte van postzegels is, evenals van het geld, niet aan ieder toegestaan! Alleen de regering kan daartoe overgaan en omdat dus het doen drukken en verkrijgbaarstellen van postzegels een – wat we met een vreemd woord noemen – “staatsmonopolie” is, hebben de postzegels reeds daardoor meer waarde dan het mooist uitgevoerde sigarenbandje. En vooral postzegels, die het minst gebruikt worden. Postzegels van 3, 5 en 6 cent, waarvan dagelijks duizenden opgeplakt worden, zijn voor verzamelaars natuurlijk minder waard dan postzegels van een gulden of meer, omdat die zeldzamer gebruikt worden. Hoe zeldzamer de postzegel, hoe groter de waarde, dat blijkt wel uit het feit, dat voor de eerste postzegels van Mauritius, die oorspronkelijk samen 3 pence (ongeveer vijftien cent) waard waren, de som van ca f 25000,gulden betaald werd! Het verzamelen van postzegels is ook daarom geen modeverschijnsel – reeds 50 jaar houden de mensen zich met – en nu komt er weer een vreemd woord – de philatelie (postzegelsverzamelen) bezig – omdat er behalve de geldswaarde aan een postzegel toch nog een andere betekenis moet worden toegekend. Elke postzegel is feitelijk een stukje geschiedenis van ’t land van uitgifte. Regeringsjubilea van vorsten, een of andere belangrijke gebeurtenis, zoals het herdenken van de oprichting van een universiteit, al deze heugelijke – en ook wel erg droevige! – dingen worden vaak vastgelegd op de postzegel. Denk maar aan de postzegels waarop Prins Willem van Oranje staat afgebeeld en de postzegels, die uitgegeven zijn ter gelegenheid van het 300-jarig bestaan van de Universiteit in Utrecht. Postzegels van vreemde landen zijn vaak, wanneer er althans niet de beeltenis van den regerenden vorst op prijkt, bedrukt met een afbeelding van een of andere merkwaardigheid, hetzij een natuurtafereel of voor dat land gewichtige gebeurtenis uit de geschiedenis, zodat we, wanneer we een dergelijke postzegel in handen krijgen, van dingen ver buiten onze
Phila-Info
18
4e kwartaal 2012
grenzen op de hoogte gebracht worden. Met ’t oog op dit alles lokt het verzamelen van postzegels velen aan. Maar zoals met alles moet ook hier met het begin begonnen worden. Eerst komen de postzegels in aanmerking van het eigen land en de koloniën. Daarvoor is nu dit A.V.R.O.-album. En….het is een bijzondere in zijn soort, want terwijl in andere albums alleen de eerste zegel van de serie is afgedrukt, vind je hierin de gehele serie afgebeeld. Nu je eenmaal de bezitter bent van dit album moet je er voor zorgen dat het vol komt! En elken jongen met wilskracht zal dat niet moeilijk vallen. Eens in het jaar ben je jarig! Dat zal niemand tegenspreken. Wanneer je nu op je verlanglijstje onder alle andere vurig gewenste dingen ook postzegels vermeldt, zal je verzameling aanmerkelijk worden aangevuld. Bovendien kun je, wanneer je ’t er eenmaal op gezet hebt om dit album vol te maken, wel eens een keertje je zakcentje er aan besteden. En met dubbele exemplaren weet je natuurlijk wel weg! Er zijn genoeg vriendjes, die ze graag willen ruilen tegen postzegels, welke jij op dat ogenblik nog mist. Als we dus alles goed overdenken is er niets tegen en alles voor het verzamelen van postzegels te zeggen, vooral nu je dit album je eigendom kunt noemen. En als je zelf nog klein bent, dan zal vader of een van de ouderen je wel een handje helpen. En daarom…. Nu maar verzamelen. Kijk zo deden ze dat in 1939 bij de AVRO!!! August Coppens
Nederlandse sporters op postzegels In de Phila-Info van het derde kwartaal stond een klein stukje over Nederlandse sporters op postzegels. In dat stukje stond dat de Nederlandse posterijen geen grote traditie hebben om sporters te huldigen op postzegels. In het stukje stond ook dat de recente uitgifte van juli de eerste serie was waar dit wel gebeurde. Er had eigenlijk moeten staan dat dit ‘een van de eerste’ was. Want zoals lezer P.H.M. van den Berg terecht opmerkte: er is ook nog de uitgifte van 25 augustus 2009. Hij stuurde daarbij een hier geplaatste afbeelding mee van één van die zegels met daarop Bas van de Goor afgebeeld die goud veroverde op de Spelen van Atlanta 1996.
Phila-Info
19
4e kwartaal 2012
Nieuwe uitgiften 1e helft 2013 Het uitgifteprogramma van PostNL voor de eerste helft van 2013 is bekend. Hieronder staan de geplande postzegeluitgiften voor 2013 voor u op een rij.
2 januari • Persoonlijke postzegels 2013: Reinier Paping: postzegelvel met 10 gelijke postzegels (gegomd) • Persoonlijke postzegels 2013: Eekhoorn: postzegelvel met 10 gelijke postzegels (zelfklevend) 28 januari • Mooi Nederland 2013 Staphorst*: postzegelvel met 5 gelijke postzegels (gegomd) • Mooi Nederland 2013 Bunschoten-Spakenburg*: postzegelvel met 5 gelijke postzegels (gegomd) • 125 jaar Arcadis/Kon. Ned. Heidemij: postzegelvel met 10 verschillende postzegels (gegomd) 25 februari • Mooi Nederland 2013 Marken*: postzegelvel met 5 gelijke postzegels (gegomd) • Mooi Nederland 2013 Walcheren*: postzegelvel met 5 gelijke postzegels (gegomd) • Burgers Zoo 100 jaar: postzegelvel met 10 verschillende postzegels (gegomd) 25 maart • Da’s toch een kaart waard!: postzegelvel met 3 gelijke postzegels (gegomd) • 1001 vrouwen: postzegelvel met 10 postzegeks waarvan 6 verschillend (gegomd) 22 april • Europapostzegels Postauto’s: postzegelvel met 10 postzegels waarvan 2 verschillend (gegomd) • Nederlandse schrijvers: postzegelvel met 10 postzegels waarvan 5 verschillend (gegomd) 20 mei • Rijksmuseum: postzegelvel met 10 verschillende postzegels (gegomd) • Mooi Nederland 2013 Noord Veluwe*: postzegelvel met 5 gelijke postzegels (gegomd) ) • Mooi Nederland 2013 Verzamelvel**: postzegelvel met 5 verschillende postzegels (gegomd) 17 juni • Wereld Bloeddonordag: postzegelvel met 10 postzegels waarvan 2 verschillend (gegomd) • Molens in Nederland: postzegelvel met 10 verschillende postzegels (gegomd) *) Alleen lokaal verkrijgbaar **) Alleen het verzamelvel is opgenomen in de Jaarcollectie Nederlandse Postzegels 2012 Bron: PostNL
Aanmeldingsformulier Secretariaat p.a. Doelen 8 4875 AD Etten-Leur T: (076) 50 35 524 E:
[email protected] I: www.filawb.nl Ondergetekende geeft zich hierbij op als kandidaat voor het lidmaatschap van Postzegelvereniging Philatelica West-Brabant. Naam: Adres: E-mailadres: Geboortedatum:
………………………… ………………………… ………………………… …………………………
Voorletters:
………………………
Postcode:
M/V
………………………………
Telefoon:
………………………………
Woonplaats:
………………………………
Soort lidmaatschap (kruis uw keuze aan):
□ Volledig lidmaatschap (met maandblad ’Filatelie’) □ Partnerlid (een familielid is al lid) □ Gereduceerd lidmaatschap (zonder maandblad) □ Jeugdlid (< 18 jaar) Verzamelgebied: Verzamelgebied:
Land
Gebruikt/Ongebruikt
………………………… …………………………
………………………… …………………………
Themaverzameling Onderwerp:
*)
…………………………………………..
Ik wil deelnemen aan het rondzendverkeer: Ik wil deelnemen aan de nieuwtjesdienst:
ja/nee ja/nee
Ik ben nooit eerder / reeds eerder lid geweest van een bij de Federatie I.V. Philatelica aangesloten vereniging. (Indien van toepassing s.v.p. oud lidnummer hier invullen: …………………………). Handtekening: Plaats:
…………………………
Datum:
…………………………
*) Deze velden zijn niet verplicht.
*)
Sfeer mak er s op n iveau
Druk: Grafisch Centrum Etten-Leur - Mon Plaisir 89 - (076) 501 05 46 - www.grafisch-centrum.nl
