persmap | centraal examen 2016
PERSMAP
CENTRAAL EXAMEN 2016
Versie definitief
pagina 1 van 20
persmap | centraal examen 2016
Inhoud
1
Gegevens persvoorlichting
3
2
Feitelijke gegevens
4
3
Informatie- en voorlichtingsbronnen
6
4
Inhoudelijke onderwerpen
7
5
Betrokken ketenorganisaties
13
6
Aantallen kandidaten per schoolsoort en per vak
15
pagina 2 van 20
persmap | centraal examen 2016
1
Gegevens persvoorlichting
College voor Toetsen en Examens (CvTE) Mirjam Kapelle
[email protected] 030 28 40 700 Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Annelou van Egmond
[email protected] 06 22 42 59 03 Cito Edward Ernst
[email protected] 026 352 15 55 06 29 00 45 61 Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) Tea Jonkman
[email protected] 050 59 99 622 06 22 45 26 25 Inspectie van het onderwijs Hans van der Vlies
[email protected] 088 66 96 889 06 52 02 81 36
pagina 3 van 20
persmap | centraal examen 2016
2
Feitelijke gegevens Aantallen kandidaten per schoolsoort1 Circa 210.000 kandidaten nemen dit jaar deel aan de centrale examens: • vmbo: 111.335 kandidaten – 21.115 basisberoepsgerichte leerweg (bb) (315 papier en 20.800 digitaal) – 29.740 kaderberoepsgerichte leerweg (kb) (3.930 papier en 25.810 digitaal) – 60.480 gemengde en theoretische leerweg (gl en tl) • havo: 59.815 kandidaten • vwo: 38.835 kandidaten. Data examens • Van 14 tot en met 30 maart: tweede afnameperiode rekentoets • Van 30 mei tot en met 10 juni: derde afnameperiode rekentoets • Vanaf 21 maart: centraal praktisch examen beeldende vakken (vmbo gl/tl) • Van 4 april tot en met 24 juni: centraal schriftelijk praktisch examen (cspe) bb, kb en gl (vmbo) • Van 4 april tot en met 24 juni: digitale examens algemene vakken vmbo bb en kb • Van 12 mei tot en met 27 mei: centraal schriftelijke examens algemene vakken vmbo gl/tl, havo en vwo • Van 21 juni tot en met 24 juni: tweede tijdvak centraal schriftelijke examens (herkansen en inhalen) Het examenrooster is te vinden op zowel mijneindexamen.nl, Examenblad.nl als cito.nl. Aanvangstijden 1e tijdvak centraal schriftelijke examens vmbo en havo/vwo • Ochtendzittingen: 09.00 uur • Middagzittingen: 13.30 uur Opgaven en correctievoorschriften De opgaven en correctievoorschriften van de schriftelijke examens worden in het eerste en tweede tijdvak op de afnamedatum gepubliceerd op Examenblad.nl en op cito.nl. Publicatie opgaven en correctievoorschriften: • Ochtendzittingen vanaf 14.00 uur • Middagzittingen vanaf 16.00 uur (vmbo) en 17.00 uur (havo/vwo). Op mijneindexamen.nl wordt na publicatie op Examenblad.nl een link opgenomen naar de correctievoorschriften.
1 De aantallen kandidaten zijn gebaseerd op het aantal door scholen bestelde centrale examens bij DUO. Het aantal kandidaten dat feitelijk examen doet, ligt gemiddeld genomen 5 tot 10 procent lager omdat er bij het opgeven van de aantallen door scholen soms een zekere veiligheidsmarge wordt aangehouden.
pagina 4 van 20
persmap | centraal examen 2016
Normering De normering van de examens wordt op de volgende dagen bekendgemaakt: • 16 juni: eerste tijdvak • 1 juli: tweede tijdvak De publicatie gebeurt steeds om 8.00 uur op Examenblad.nl en cito.nl. Na publicatie van de normen kan de school de uitslagen vaststellen. Landelijk slagingspercentage? Op de dag dat de normering bekend wordt gemaakt, is nog niet bekend hoeveel kandidaten landelijk zijn geslaagd. Hiervoor is de combinatie met schoolexamencijfers nodig en de samenstelling van het gehele eindexamen van een kandidaat. Tot het najaar hebben scholen de tijd om alle cijfers van schoolexamen én centraal examen in te leveren bij DUO. DUO verwacht in september de voorlopige slagingspercentages bekend te kunnen maken in de examenmonitor VO. Zie voor de resultaten 2015: Examenmonitor 2015.
pagina 5 van 20
persmap | centraal examen 2016
3
Informatie- en voorlichtingsbronnen Mijneindexamen.nl Op de site mijneindexamen.nl krijgen examenkandidaten hun examenrooster gepersonaliseerd aangeboden met de daarbij te gebruiken hulpmiddelen en verwijzing naar de correctiemodellen na afname. Ook oefenexamens, slaag-zakregeling, algemene regels en tips zijn op deze site te vinden. De website mijneindexamen.nl is een volledig responsive site en geoptimaliseerd voor mobiel. Examenblad.nl De website Examenblad.nl van het CvTE geeft, vooral voor examensecretarissen en docenten, de complete officiële informatie over de centrale examens, zoals de examenprogramma's, de regelgeving, het examenrooster, correctievoorschriften en de normering van de centrale examens. Verder is op deze site informatie te vinden over de instanties die bij de centrale examens betrokken zijn. Examenloket Docenten en examensecretarissen kunnen met vragen over examens in het voortgezet onderwijs terecht op één plek: het Examenloket. Het Examenloket beantwoordt de vragen en draagt indien nodig vragen over aan het ministerie van OCW, de inspectie, het CvTE en DUO. Zo kunnen de scholen rekenen op een eenduidig en juist antwoord. Zie ook: www.examenloket.nl. Leerlingen kunnen met hun vragen en klachten terecht bij de klachtenlijn van het LAKS. Brochure exameneisen Ook dit schooljaar (2015-2016) hebben het ministerie van OCW en het LAKS een folder uitgebracht voor leerlingen en ouders/verzorgers waarin de slaag-zakregeling overzichtelijk uiteen wordt gezet. Er is een folder voor het vmbo, een folder voor havo en een voor vwo. Voorlichtingsfilm examenproces Het CvTE heeft een voorlichtingsfilm gepubliceerd die het proces rond de centrale examens duidelijk in beeld brengt. Er wordt uitgelegd hoe de centrale examens tot stand komen, welke organisaties daarbij betrokken zijn, hoe Cito de vragen bedenkt en hoe het CvTE de normering bepaalt. Bekijk de voorlichtingsfilm. Voorlichtingsfilm rekentoets VO Het CvTE heeft een film over de rekentoets gemaakt. Hierin wordt antwoord gegeven op de vragen ‘hoe komen de opgaven tot stand (constructie)?’ en ‘hoe werkt de normering’? Het ministerie van OCW heeft voor scholieren de acht meest gestelde vragen over de rekentoets in 2015-2016 op een rij gezet: vragen en antwoorden voor scholieren over de rekentoets 2015-2016
pagina 6 van 20
persmap | centraal examen 2016
4
Inhoudelijke onderwerpen Examenprogramma’s, syllabi, constructiegroepen en vaststellingscommissies De examenprogramma’s van de minister vormen het beginpunt van de centrale examens. Die regelen per vak wat de leerling moet kennen en kunnen en geven aan wat in het centraal examen thuishoort en wat in het schoolexamen. Het CvTE legt vervolgens een gedetailleerdere omschrijving van de examenstof voor een centraal examenvak vast in een syllabus. De syllabus is de basis voor de constructie-opdracht aan Cito. Cito maakt aan de hand van de constructieopdrachten de centrale examens. Vervolgens worden de examens voorgelegd aan de vaststellingscommissies van het CvTE. Deze vaststellingscommissies beoordelen of de examens geschikt en passend zijn als centraal examen. Het onderwijsveld participeert in dit proces van examenproductie en vaststelling doordat er docenten (werkzaam in examenklassen) zitting hebben in de constructiegroepen van Cito en in de vaststellingscommissies van het CvTE.
pagina 7 van 20
persmap | centraal examen 2016
Rekentoets Sinds het schooljaar 2013-2014 maken leerlingen in het voortgezet onderwijs (vo) een centrale rekentoets als onderdeel van het eindexamen. Aanleiding hiervoor waren de steeds grotere zorgen in onderwijs en samenleving over de taal- en rekenvaardigheden van leerlingen. Als leerlingen aan het eind van een schooltype voldoen aan het daarbij behorende vereiste niveau voor taal en rekenen dan mag er vanuit worden gegaan dat zij de overstap naar het vervolgonderwijs voor die vakken gemakkelijk maken. De vereiste niveaus voor rekenen worden getoetst in de eindtoets in het primair onderwijs (po), de rekentoets vo en de centrale examens in het mbo. Alleen voor leerlingen op het vwo telt het resultaat vanaf schooljaar 2015-2016 ook mee voor het behalen van het diploma. Voor leerlingen op het vmbo en havo telt het resultaat van de rekentoets nog niet mee voor het behalen van een diploma. Wel wordt het resultaat vermeld op de cijferlijst bij het diploma. Vwo-leerlingen moeten dit schooljaar (2015-2016) minimaal een 5 halen voor de rekentoets om te kunnen slagen. Lijkt het er in het voorjaar van 2016 op dat meer dan 5% van de vwo-leerlingen zal zakken vanwege de rekentoets, dan is hier een vangnet voor. Dit betekent dat die leerlingen in het schooljaar 2015-2016 een 4 in plaats van een 5 mogen halen om te slagen voor de rekentoets. Centrale examens beroepsgericht: cspe Voor de beroepsgerichte vakken in het vmbo (zoals metaaltechniek en horeca) is het centraal schriftelijk en praktisch examen (cspe) dé vorm van het centraal examen in de beroepsgerichte vakken. Het cspe bestaat uit praktijkopdrachten met daarin geïntegreerde en hiermee verband houdende theorievragen. Deze laatste worden meestal via de computer afgenomen, op een manier die vergelijkbaar is met de computerexamens algemene vakken in bb en kb. Daarnaast kunnen de praktijkopdrachten ook ICT-toepassingen bevatten die in het beroep zinvol zijn. Zoals het maken van een offerte met behulp van Word of Excel, het hanteren van een boekhoudprogramma of CAD-programmatuur. Alle vmbo-scholen bereiden zich voor op de vernieuwing van de beroepsgerichte programma’s. Een aantal pilotscholen hebben daarin het voortouw en nemen pilotcspe’s in de profielvakken af. Voor meer info zie: website vernieuwingvmbo.nl Centrale examens nakijken Bij alle vakken kijkt de leraar van de kandidaat het centraal examen als eerste corrector na. Het schriftelijk werk van alle kandidaten wordt, samen met de beoordeling van de eerste corrector, aan de tweede corrector gezonden. Dat is een leraar van een andere school. Die kijkt het werk ook na. Daarna stellen beide leraren in onderling overleg de score vast die iedere kandidaat behaald heeft. Zij geven die score door aan de directeur van de school van de kandidaat. Normering Na de afnameperiode analyseert Cito de resultaten. Aan de hand daarvan stelt het CvTE de normen vast zodat de scholen de scorepunten kunnen omzetten in een cijfer (voor het centraal examen). Het CvTE betrekt daarbij ook de reacties van docenten en vakverenigingen en van het LAKS. De normen worden zo vastgesteld dat de lat van jaar tot jaar even hoog is: een zes voor een vak in het ene jaar heeft dezelfde waarde als een zes in het andere jaar. Of met andere woorden: het CvTE heeft de opdracht om de prestatie-eisen die aan leerlingen worden gesteld om een voldoende te halen over de jaren heen gelijk te houden. Als leerlingen gemiddeld een hoger cijfer halen, betekent dit dat ze vaardiger zijn geworden en dus beter hebben gepresteerd.
pagina 8 van 20
persmap | centraal examen 2016
Meer informatie over normering: • Film over normering • www.hetcvte.nl/item/examencyclus • Toetsspecial normering Vak afsluiten in het voorlaatste leerjaar Het is mogelijk dat een kandidaat een vak in het voorlaatste jaar afsluit met een centraal examen; dus in vmbo 3, havo 4 of vwo 5. Vak afsluiten op een hoger niveau De school kan een kandidaat in de gelegenheid stellen, één of meer vakken af te sluiten op een hoger niveau. Dus bijvoorbeeld de kandidaat havo die Engels vwo doet, of de kandidaat bb die wiskunde tl doet. De havo-kandidaat die Engels vwo doet, ziet het hogere niveau vermeld staan op de cijferlijst bij zijn havodiploma: Engels (vwo). Als de kandidaat voor een vak voor een hoger niveau kiest, dan moet ook het hele schoolexamen volgens het hogere niveau zijn afgelegd. Duur examenperiode Het kán voorkomen dat door bijzondere omstandigheden één of meer centrale examens van het eerste en/of het tweede tijdvak moeten worden uitgesteld. Officieel kan dit tot 9 juli 2016, het begin van de zomervakantie in de eerste regio. Dit houdt in dat leerlingen zich, in geval van zo’n calamiteit, tot dat moment beschikbaar moeten houden voor het afleggen van een of meer examens. Examens en de computer Een aantal centrale examens wordt digitaal afgenomen. Dit betreft de flexibele en digitale examens in vmbo bb en vmbo kb, de minitoetsen binnen de cspe’s en de rekentoets vo. Bij deze examens worden de vragen en bronnen op de computer getoond en worden tevens de antwoorden door de kandidaat op de computer ingevoerd. Ook de correctie vindt op de computer plaats. Gesloten vragen worden automatisch gescoord; open vragen worden door de docent gecorrigeerd. Voor het eerst worden dit jaar alle bovenstaande examens en toetsen aangeboden in Facet. ExamenTester kan alleen nog worden gebruikt voor de afname van de rekentoets 3F, 3ER en 3S. Bij een aantal examens wordt de computer gebruikt om alleen de opgaven en bronnen te tonen. De bronnen kunnen zowel afbeeldingen zijn als geluids- en filmfragmenten. De leerlingen schrijven de antwoorden op papier. Dit betreft de examens in de kunstvakken: • vmbo: dans, drama, muziek • havo/vwo: kunst (beeldende vormgeving, dans, drama, muziek, algemeen) en muziek Waarom digitale centrale examens? De werkwijze bij het construeren en vaststellen van centrale examens, of deze nu op papier of digitaal worden afgenomen, is in principe hetzelfde. Een belangrijke voorwaarde om een centraal examen digitaal aan te bieden is dat dat (pedagogische of vakinhoudelijke) meerwaarde moet hebben ten opzichte van een papieren examen. Zo maken computers een meer multimediale aanpak mogelijk. Bij de digitale examens kan ruim gebruik worden gemaakt van kleur, geluid en bewegende beelden. Bij de talenexamens wordt ook luistervaardigheid getoetst. Dyslectische kandidaten kunnen de tekst op het scherm laten uitspreken. Er is ook een speciale aanpassing voor dove kandidaten.
pagina 9 van 20
persmap | centraal examen 2016
Flexibele en digitale centrale examens In vmbo bb en kb worden de centrale examens in de algemene vakken digitaal aangeboden. Van ieder digitaal centraal examen is er een aantal varianten. Daarmee kunnen ze in de door het CvTE vastgestelde periode zelf de afname plannen. Verreweg de meeste vmbo-bb- en kb-scholen kiezen voor dit flexibele examensysteem (bb 98%, kb 85%). Demo- en voorbeeldexamens Facet heeft een openbare oefenomgeving (oefenen.facet.onl) waarop veel toetsen en examens te vinden zijn. Scholen kunnen hun kandidaten ook op het examen voorbereiden met inplanbare oefenexamens in Facet. Hulpmiddelen Bij alle vakken (vmbo, havo, vwo) is een basispakket hulpmiddelen toegestaan: • schrijfmateriaal, inclusief millimeterpapier • tekenpotlood • blauw en rood kleurpotlood • liniaal met millimeterverdeling • passer • geodriehoek • vlakgom • gewone elektronische rekenmachine • verklarend woordenboek Nederlands Het gebruik van het woordenboek is niet toegestaan bij de praktische examens (cspe’s beroepsgerichte vakken vmbo en de cpe’s beeldende vakken gl/tl en vwo). Daarnaast zijn extra hulpmiddelen toegestaan: • woordenboeken van en naar de vreemde taal (alle talenexamens) • Bosatlas (aardrijkskunde vwo/havo) • grafische rekenmachine bij wiskunde A, B en C havo en vwo mits deze machines zijn goedgekeurd door het CvTE • door het CvTE vastgesteld, specifiek op het vak gericht informatiemateriaal bij: – natuurkunde, scheikunde en biologie havo en vwo; – natuur- en scheikunde 1, natuur- en scheikunde 2. Centrale examens en kandidaten met een beperking Als een kandidaat een beperking heeft die het moeilijk maakt om het examen in zijn gewone vorm af te leggen, dan kan de directeur van de school kiezen voor een aangepaste afname. Kandidaten met een visuele beperking Kleurenblinde kandidaten bij aardrijkskunde havo en vwo krijgen in verband met het atlasgebruik een ‘bijzitter’ die op verzoek van de kandidaat kleuren in de atlas benoemt of aanwijst. Voor blinde kandidaten zijn er examens in braille, als tekstbestand voor onder meer de brailleleesregel, en als ingesproken tekst. De examens voor blinde kandidaten worden ook op onderdelen aangepast: vragen die een groot beroep op visuele voorstelling doen worden vervangen door gelijkwaardige, andere vragen; cartoons en dergelijke worden door een beschrijving vervangen.
pagina 10 van 20
persmap | centraal examen 2016
Kandidaten met een leesbeperking (dyslexie) Kandidaten met een leesbeperking (dyslexie) krijgen een examen dat identiek is aan dat van de andere kandidaten. De kandidaat kan daarbij gebruikmaken van ingesproken tekst of van spraaksynthese op de computer waarbij een digitaal tekstbestand in (kunstmatige) stem wordt omgezet. Als daar aanleiding voor is kan ook gekozen worden voor enige verlenging van de examentijd. Vanaf het examenjaar 2013 worden de examens geleverd in een groter lettertype (puntgrootte 12) waardoor vergroten door de school niet meer nodig is. De directeur kan voor aanpassingen kiezen als er een deskundigenrapport is dat dat aangeeft. De aanpassingen moeten in het voorafgaand onderwijs en in het schoolexamen waar relevant ook zijn gebruikt, en worden gemeld aan de Inspectie van het Onderwijs. De directeur van de school kan er niet voor kiezen om normen te versoepelen, onderdelen van het examen weg te laten of extra informatiemateriaal te verstrekken. Spellingcontrole en dyslexie Begin 2016 is commotie ontstaan over de ontzegging van de spellingcontrole aan kandidaten met dyslexie bij de centraal examens van de vakken Nederlands (vmbo, havo en vwo), Engels (vmbo) en Duits (vmbo bb/kb). Bij deze vakken is spelling een onderdeel van de beoordeling van het examen. Daarom heeft het CvTE besloten om aan kandidaten met een dyslexieverklaring die de computer als schrijfgerei gebruiken, óók bij centrale examens waarbij spelling meeweegt in de beoordeling, spellingcontrole toe te staan. Totdat de uitkomsten bekend zijn van een onderzoek naar de wijze waarop spelling het best geëxamineerd kan worden, blijft deze ontheffingsmogelijkheid voor dyslectische kandidaten van kracht. Meer informatie Uitgebreide informatie over examens en kandidaten met een beperking is terug te vinden op de gelijknamige pagina op Examenblad.nl. Hierop is ook de brochure kandidaten met een beperking gepubliceerd. Onregelmatigheden Als een kandidaat bij het schoolexamen of het centraal examen een onregelmatigheid begaat, zoals fraude, zonder geldige regel afwezig zijn of het niet op tijd inleveren van het werk, dan kan een school één of meerdere van de volgende maatregelen treffen: • het cijfer 1 geven voor het betreffende examenonderdeel • de kandidaat (verdere) deelname ontzeggen aan een of meer examenonderdelen • een examenonderdeel ongeldig verklaren • opnieuw examen in een of meer onderdelen opleggen Het besluit van de school om één of een combinatie van bovengenoemde maatregelen te treffen wordt gemeld aan de inspectie. De inspectie ontvangt elk jaar enkele meldingen van maatregelen die scholen nemen naar aanleiding van onregelmatigheden bij het centraal examen. Veel vaker worden onregelmatigheden bij het schoolexamen gemeld. Als op een school het centraal examen naar het oordeel van de inspectie op onregelmatige wijze plaatsvond, kan de inspectie besluiten dat het examen geheel of gedeeltelijk bij een of meer kandidaten opnieuw wordt afgenomen. In dit geval gaat het niet ten koste van de herkansingsmogelijkheden.
pagina 11 van 20
persmap | centraal examen 2016
Staatsexamens vo Niet iedereen is in staat om aan het reguliere voortgezet onderwijs deel te nemen en examens af te leggen. Voor wie dat om een of andere reden niet lukt, bestaat de mogelijkheid staatsexamen te doen. Dit kan voor elk vak op vmbo-, havo- en vwoniveau. Een kandidaat kan per jaar in één of meer vakken examen afleggen, waarvoor hij een gewaarmerkte cijferlijst krijgt. Zo kan hij het behalen van een diploma over een aantal jaren spreiden. Een diploma dat behaald is bij de staatsexamens vo is gelijkwaardig aan een diploma van een reguliere school en heeft dezelfde maatschappelijke waarde. In 2015 maakten zo’n 7800 kandidaten gebruik van de mogelijkheid om staatsexamens af te leggen, waarvan iets meer dan de helft van het speciaal onderwijs afkomstig is. Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de staatsexamens vo en draagt zorg voor de kwaliteit en het niveau van de examens. DUO is belast met de praktische uitvoering en organisatie van de staatsexamens vo. De staatsexamens vmbo, havo en vwo bestaan evenals de eindexamens uit twee gedeelten: het centraal eindexamen en het college-examen, meestal een mondeling examen. Staatsexamenkandidaten moeten zich vóór 1 januari aanmelden bij DUO in Groningen. De staatsexamens vo zijn bedoeld voor de volgende kandidaten: • kandidaten die zich individueel op een examen voorbereiden, zoals vroegtijdige schoolverlaters, militairen, hoogbegaafde kinderen, ouderen, gedetineerden, topsporters • leerlingen van veel niet-door-het-rijk-bekostigde-scholen • leerlingen van scholen voor voortgezet speciaal onderwijs (vso: scholen voor dove en slechthorende kinderen, voor blinde en slechtziende kinderen, en voor kinderen met een andere lichamelijke of geestelijke beperking).
pagina 12 van 20
persmap | centraal examen 2016
5
Betrokken ketenorganisaties College voor Toetsen en Examens Het College voor Toetsen en Examens (het CvTE) is een zelfstandig bestuursorgaan en verantwoordelijk voor de centrale examens, rekentoets en staatsexamens in het voortgezet onderwijs, de centrale examens taal en rekenen in het middelbaar beroepsonderwijs, de staatsexamens Nederlands als tweede taal en de centrale eindtoets in het primair onderwijs. Het College stelt, voor wat betreft de centrale examens voor het vo, middels de syllabi de examenstof vast. Ook is het CvTE belast met het bepalen van het examenrooster, de regels voor toegestane hulpmiddelen en de beoordelingsnormen. Daarnaast stelt het de regels voor de omzetting van scores naar cijfers vast (de normering). Voor een uitgebreide opsomming van de taken wordt verwezen naar de Wet College voor toetsen en examens. Voor elk vak waarin centraal examen wordt afgelegd, is er een vaststellingscommissie, bestaande uit een voorzitter en twee of drie ervaren leraren. De voorzitter is afkomstig uit het naast hogere onderwijs. De leden van de vaststellingscommissies worden voorgedragen door de algemene personeelsvakorganisaties en de vereniging van leraren in het betreffende vak. Deze samenstelling zorgt ervoor dat de examens goed blijven aansluiten bij wat er in het onderwijs gebeurt. De vaststellingscommissie is betrokken bij de constructieopdracht aan Cito en stelt de examens ten slotte vast. Dit alles gebeurt in het schooljaar voorafgaand aan het jaar waarin het examen wordt afgenomen. Meer informatie: Examenblad.nl en hetcvte.nl Ministerie van OCW De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap draagt de eindverantwoordelijkheid voor de centrale examens, en stelt de examenprogramma’s vast. Meer informatie: rijksoverheid.nl Cito Cito ontwikkelt de opgaven voor de centrale examens en de rekentoetsen. Medewerkers van Cito maken in samenwerking met ervaren docenten de concepten voor de examens en toetsen. Deze worden voorgelegd aan de vaststellingscommissies van het CvTE. Als een vaststellingscommissies een examen/toets heeft vastgesteld, maakt Cito het drukklaar. Cito zorgt tijdens de productie voor een hoge toetstechnische kwaliteit van de centrale examens en toetsen. Ook verricht Cito onderzoek naar ontwikkeling en verdere kwaliteitsverhoging van de examens; zoals nieuwe vraagvormen, (ongewenste) factoren die van invloed kunnen zijn bij het afleggen van een examen, en de relatieve moeilijkheid van examens (normhandhaving). Bovendien voert Cito de analyses uit van de centrale examens en rekentoetsen voor de normering door het CvTE. Meer informatie: cito.nl
pagina 13 van 20
persmap | centraal examen 2016
Dienst Uitvoering Onderwijs De afdeling Examendiensten van DUO inventariseert voor alle vakken de aantallen examenkandidaten per school en regelt dat de examens gedrukt worden en in verschillende uitvoeringen tijdig op alle scholen komen. Verder zorgt DUO voor een eerlijke verdeling van de gemaakte examens over de tweede correctoren. Ook de staatsexamens en de centrale examens van kandidaten in het buitenland worden vanuit DUO gecoördineerd. DUO beheert het examenresultatenregister. In dit register worden de uitslagen van examens vanaf 1910 bewaard. Voor kandidaten die hun diploma kwijt zijn, kan DUO tegen betaling in veel gevallen een vervangend document leveren. DUO beheert ook het Diplomaregister. Hiermee kunnen diplomahouders gratis een digitaal uittreksel van hun diploma krijgen. Ten slotte levert DUO aan bijna 70 procent van de scholen voor voortgezet onderwijs de diploma's, cijferlijsten en certificaten. Meer informatie: duo.nl Inspectie van het Onderwijs De Inspectie van het Onderwijs ziet erop toe dat de afname van de centrale examens, die plaatsvinden onder verantwoordelijkheid van de directeur van de school, volgens de voorschriften verloopt. In bepaalde gevallen kan zij maatregelen nemen, bijvoorbeeld de afname van een examen van een kandidaat of op een school ongeldig verklaren. Vooraf melden scholen of kandidaten extra tijd of afnamemogelijkheden nodig hebben (bijvoorbeeld bij dyslexie of een visuele handicap). Achteraf controleert de inspectie of de scholen de juiste uitslag bepaald hebben aan de hand van de eindexamengegevens. Meer informatie: onderwijsinspectie.nl
pagina 14 van 20
persmap | centraal examen 2016
6
Aantallen kandidaten per schoolsoort en per vak2 Tabel 1: Aantallen examenkandidaten vmbo in 2016 voor de algemene vakken vak Nederlands
bb-digitaal
kb-digitaal
kb-papier
gl/tl
20793
26659
3772
60479
Fries
59
Frans Duits Engels
61
6683
578
1952
432
25096
19868
26670
3781
60740
Arabisch (cse)
12
Turks (cse)
17
18
Spaans (cse)
45
525
economie
6278
9618
1491
44895
maatschappijleer 2
1814
2543
420
6498
aardrijkskunde
364
529
112
17055
geschiedenis
256
241
42
22642
16610
22202
2893
53798
5938
7310
855
20272
wiskunde natuur- en scheikunde 1 natuur- en scheikunde 2 biologie beeldende vakken muziek
12577 8908
11975
1688
35791 9186 934
dans drama
71 432
2
De aantallen kandidaten zijn gebaseerd op het aantal door scholen bestelde centrale examens bij DUO. Het aantal kandidaten dat feitelijk examen doet ligt gemiddeld genomen 5 tot 10 procent lager omdat er bij het opgeven van de aantallen door scholen soms een zekere veiligheidsmarge wordt aangehouden.
pagina 15 van 20
persmap | centraal examen 2016
Tabel 2: Aantallen examenkandidaten vmbo in 2016 voor de beroepsgerichte examens
vak
cspe-bb
cspe-kb
cspe-gl
bouwtechniek-timmeren
497
567
a)
bouwtechniek-metselen
77
43
a)
bouwtechniek-schilderen
126
138
130 a)
bouwtechniek-fijnhoutbewerken
127
190
a)
bouw-breed
193
236
a)
elektrotechniek
406
647
b)
grafimedia
98
403
b)
installatietechniek
84
88
b)
instalektro
161
285
metalektro
268
387
b)
metaaltechniek
581
670
b)
techniek-breed
1507
1902
b)
56
65
9
649
689
46
1826
2649
c)
233
312
2569
3818
c)
99
338
d)
610
770
826 d)
1651
3271
d)
mode en commercie
46
82
d)
consumptief-bakken
58
60
e)
consumptief-horeca
371
382
70 e)
consumptief-breed
631
880
e)
plantenteelt open teelten
68
61
f)
plantenteelt gesloten teelten
30
40
244
238
transport en logistiek voertuigentechniek verzorging uiterlijke verzorging zorg en welzijn-breed administratie handel en verkoop handel en administratie
groene ruimte
613
867
59
pagina 16 van 20
b)
c)
f) f)
persmap | centraal examen 2016
bloembinden en -schikken
241
388
f)
dierhouderij productiedieren
123
169
f)
dierhouderij gezelschapsdieren
271
405
1921 f)
verwerking agrarische producten
406
582
f)
1608
1621
f)
agrarische bedrijfseconomie
570
-
agrarische techniek
457
-
landbouw-breed
ICT-route
237
444
g)
intersectoraal technologie en dienstverlening
159
255
g)
intersectoraal technologie en commercie
456
794
6933 g)
2510
3907
g)
intersectoraal dienstverlening en commercie technologie in de GL sport, dienstverlening en veiligheid
a)
g) 1002
1716
-
Voor bouwtechniek-timmeren, -metselen, -schilderen, -fijnhoutbewerken en bouw-breed is er één identiek cspe gl
b)
Voor elektrotechniek, installatietechniek, instalektro, metalektro, metaaltechniek en techniek-breed is er één
c)
Voor verzorging, uiterlijke verzorging en zorg en welzijn-breed is er één identiek cspe gl
d)
Voor handel en administratie, administratie, handel en verkoop en mode en commercie is er één identiek
e)
Voor consumptief-bakken, consumptief-horeca en consumptief-breed is er één identiek cspe gl
f)
Voor landbouw-breed en het afdelingsprogramma landbouw is er één identiek cspe gl
g)
Voor technologie in de gl, ICT-route en intersectoraal is er één identiek cspe gl
identiek cspe gl
cspe gl
pagina 17 van 20
persmap | centraal examen 2016
Tabel 3: Aantallen examenkandidaten in 2016 voor havo- en vwo-examens
Vak Nederlands Fries
havo
vwo
59813
38581
23
24
Latijn
7280
Grieks
2821
Frans
11803
14469
Duits
19364
20795
Engels
59728
38833
840
1872
6
12
Turks
55
17
Arabisch
22
11
geschiedenis
36095
18017
aardrijkskunde
21439
12623
wiskunde A
41136
19111
wiskunde B
15948
18654
Spaans Russisch
wiskunde C
1545
natuurkunde
18086
19919
scheikunde
25352
21316
biologie
25907
19751
economie regulier
36421
20297
17088
10715
muziek
1191
1105
tekenen, handvaardigheid en textiele
4087
2303
filosofie
1468
3436
maatschappijwetenschappen
5720
3387
kunst algemeen
7027
4791
economie bezem management & organisatie
vormgeving
pagina 18 van 20
persmap | centraal examen 2016
pagina 19 van 20
persmap | centraal examen 2016
pagina 20 van 20