PEP Den Haag Participatie Emancipatie Professionals
Jaarverslag 2014
1
Inhoud PEP in 2014
3
1 Algemene activiteiten en dienstverlening
5
2 Vrijwillige inzet
8
3 Informele zorg
20
4 Emancipatie
23
5 Ouderen
28
6 Diversiteit
30
7 Producten
34
2
1 PEP in 2014 ‘PEP Den Haag Participatie Emancipatie Professionals (PEP)’ is hét stedelijke, innovatieve kennis- en expertisecentrum rondom participatie en emancipatie in al haar vormen. PEP verbindt kennis en expertise met de praktijk.’ In 2014, het tweede jaar van haar bestaan, heeft PEP nieuwe stappen gezet op weg naar invulling en realisering van deze missie. U vindt in het voorliggende jaarverslag een overzicht van de activiteiten en werkzaamheden op al onze werkterreinen: vrijwillige inzet, informele zorg, emancipatie, ouderen en diversiteit. PEP is er om op al deze terreinen ondersteuning te bieden aan organisaties en met partners. Dat doen we soms heel praktisch door het geven van een training over goed vrijwilligersbeleid, maar net zo gemakkelijk stellen we onszelf als betrokken partner op door mee te denken over actuele ontwikkelingen of een strategisch advies. Een belangrijke meerwaarde daarbij is onze sectoroverschrijdende aanpak. PEP denkt niet in hokjes, maar in kansen en mogelijkheden. Een voorbeeld: door meer Hagenaars van nietNederlandse afkomst aan de slag te krijgen, winnen we meer vrijwilligers én winnen we op het terrein van integratie en emancipatie. PEP wil de stad krachtiger maken en haar inwoners hun eigen talenten, ervaring en mogelijkheden hiervoor laten aanwenden. 2014 was ook het jaar dat voorafging aan de door velen onderstreepte datum 1 januari 2015. De gemeentelijke overheid is vanaf die datum verantwoordelijk voor een groot aantal taken op het gebied van zorg. Dat brengt die verantwoordelijkheden ook dichter bij de burgers, op allerlei manieren. Het is geen nieuwe tendens dat van burgers een actieve inbreng en betrokkenheid wordt gevraagd. Betrokkenheid bij elkaar, bij hun stad en bij hun omgeving. Haagse organisaties krijgen daardoor meer en complexe vraagstukken. Daar ligt voor PEP een belangrijk werkterrein, door met deze partners op zoek te gaan naar nieuwe oplossingen en werkmethoden. Dat kan bijvoorbeeld een passend aanbod van trainingen zijn of een noodzakelijk adviestraject. Altijd vanuit de behoefte van de organisatie waar PEP als dienstverlener mee samenwerkt. PEP wil het verkeersplein van de Haagse participatiesamenleving zijn. PEP kan organisaties met participatieen emancipatievraagstukken daar als ‘Wegenwacht’ helpen met kennis, expertise en bruikbare oplossingen, maar ook als ‘Rijkswaterstaat’ nieuwe verbindingswegen aanleggen en als ‘ANWB’ in duidelijke wegwijzers en servicemiddelen voorzien. Met als uiteindelijk doel een krachtige levendige samenleving waarin Haagse burgers zelfredzaam over straat kunnen gaan én de weg weten te vinden.
3
Hoogtepunten van 2014 denhaagdoet.nl Een van de doelstellingen die PEP zich begin 2013 stelde, was om de mogelijkheden voor vrijwilligers uitnodigender en interactiever te maken. Dat heeft na een gedegen voorbereiding begin 2014 geleid tot het nieuwe participatieplatform denhaagdoet.nl. Op deze website vinden Hagenaars alles over vrijwilligerswerk; en burgers en organisaties vinden er vooral elkaar, online. Dit initiatief wordt door diverse Haagse organisaties gezamenlijk gedragen, maar de bouw en inrichting ervan zijn ‘Powered by PEP’. NLdoet: nieuwe records NLdoet is al jaren het grootste vrijwilligersevenement van het land. Georganiseerd door het Oranje Fonds en letterlijk ‘gedragen’ door de koning en koningin, weet het elk jaar weer aandacht te genereren voor vrijwillige inzet. PEP was ook in 2014 met succes de aanjager, inspirator en intermediair van NLdoet in Den Haag en stond boven aan de landelijke lijst met 236 klussen en deelname van 2500 vrijwilligers. Tijdens de opening heeft PEP het evenement gekoppeld aan het bedrijfsleven met een succesvol inspiratie-ontbijt voor ondernemers. Dit past in een impuls aan vrijwilligerswerk die PEP al langer ontwikkelt en die zich niet alleen beperkt tot NLdoet: bedrijven en hun werknemers ertoe bewegen om samen maatschappelijk in actie te komen. Kwaliteitsimpuls voor vrijwilligersbeleid Wat hebben (zorg)instellingen en vrijwilligersorganisaties nodig aan kwaliteitsimpuls om goed met vrijwilligers te werken? Die alomvattende vraag, uiteraard op te splitsen in allerlei deelvragen, is bepalend voor geslaagde inzet van vrijwilligers. In dat kader is PEP in opdracht van de gemeente Den Haag aan de slag gegaan om bij en samen met zestig van deze organisaties antwoorden op deze vragen te inventariseren. Ze hebben betrekking op hun individuele én gezamenlijke rol, hun bijdrage en hun behoefte aan ondersteuning bij bijvoorbeeld werving, training, begeleiding en talentontwikkeling. Alles met de bedoeling dat zij in de toekomst burgers zo adequaat mogelijk met vrijwilligers kunnen helpen en bijstaan. Voortvloeisels hiervan zullen zijn de inzet van interim vrijwilligerscoördinatoren, het netwerk van vrijwilligerscoördinatoren rond de Vrijwilligersacademie en nieuwe webinars en workshops.
4
1 Algemene dienstverlening 1.1 Ondersteuning en advies In 2014 heeft PEP meer dan 500 advies- en ondersteuningstrajecten afgelegd, met allerlei organisaties en op zeer uiteenlopende manieren:
eenmalige adviesgesprekken korte- en lange maatwerktrajecten (enkele gesprekken tot enkele maanden ondersteuning door o.a. adviesgesprekken, workshops, trainingen of methodiekoverdracht), trainingen bijeenkomsten methodiekontwikkeling en -overdracht initiëren van samenwerkingsverbanden tussen organisaties.
De organisaties die ondersteuning of advies vroegen waren zorginstellingen maatschappelijke instellingen (van theaters tot politie en fondsen) jeugd(zorginstellingen) welzijnsinstellingen vrijwilligersorganisaties (van bijvoorbeeld ouderen, vrouwen, migranten en buurtbewoners). De advies- en ondersteuningswensen betroffen vooral deskundigheidsbevordering bij professionals en vrijwilligers en de versterking van vrijwilligersorganisaties. De vragen draaiden om 1. vrijwillige inzet; 70% 2. ouderen en mantelzorg; 15% 3. emancipatie en diversiteit; 15%
15 70 vrijwillige inzet 1 15 ouderen en mantelzorg 2 vrijwillige inzet 3 15 emanicaptie en diversiteit
5
1.2 Trainingen In 2014 heeft PEP een groot aantal trainingen uitgevoerd, vooral aan en voor vrijwilligersorganisaties.
Trainingen Basistraining intercedenten vrijwilligerspunten Boeien, binden en behouden van vrijwilligers Bestuursvaardigheden Coachen van vrijwilligers Ontmoetingscentra Dementie EVC of MG voedselbank MOC Haagse Helden Interculturele communicatie Interculturele communicatie Jongerenwerving, jongerenparticipatie en maatschappelijke stages Levensboeken basistraining Levensboeken lay-out Levensboeken schrijf- en interviewtalent Organisatiebeleid Talentontwikkeling Taskforce Mantelzorg Taskforce Mantelzorg: E-learning mantelzorg Themadag menskracht Train-de-trainervaardigheden Vrijwilligersacademie / Goed Geregeld! Workshop Grenzen stellen Workshop Werk & mantelzorg Workshop Werk & mantelzorg
Doelgroep Vrijwilligers Vrijwilligersorganisaties Besturen vrijwilligersorganisaties Vrijwilligerscoördinatoren Vrijwilligers Vrijwilligersorganisaties 14 vrijwilligersorganisaties 8 beroepskrachten en vrijwilligers 10 vrijwilligersorganisaties Vrijwilligersorganisaties
Sessies 5 15 10 2 5 7 6 2 2 2
Vrijwilligers Vrijwilligers Vrijwilligers Vrijwilligersorganisaties Vrijwilligersorganisaties en vrijwilligers Zorgprofessionals 7 professionals van woonzorginstellingen Verzorgenden Pieter van Foreest Diverse organisaties Vrijwilligersorganisaties Mantelzorgers MCH / WZH 34 medewerkers welzijnsorganisaties
11 4 7 2 15 4 2 1 5 4 1 3 1
1.3 Inspiratiebijeenkomsten In 2014 heeft PEP zes inspiratiebijeenkomsten rond actuele vraagstukken georganiseerd. 1. Over de verbinding tussen formele en informele zorg (27 maart), i.s.m. met Transmurale Zorg. Met onder meer: Presentatie ‘Sociale netwerken, vangnet of valstrik’. In de participatiesamenleving kijken mensen naar elkaar om en kunnen ze op hun netwerk terugvallen. Een sociaal netwerk kan isolement doorbreken, eenzaamheid voorkomen en de eigen kracht versterken. Maar is dat zo eenvoudig als het klinkt? En hebben we wel (voldoende) aandacht voor mogelijke valkuilen? Workshop ‘Natuurlijk een netwerkcoach’, over deze door Mezzo ontwikkelde netwerkversterkende methode waarbij een vrijwillige netwerkcoach in 10 stappen een cliënt coacht, op een manier die past bij zijn of haar situatie. Workshop ‘Versterking van het sociale netwerk’. Of: hoe iemand zijn sociale netwerk verkent, activeert en benut. Hij of zij neemt samen met familie en andere in het sociaal netwerk besluiten en maakt een plan voor de toekomst (actieplan). Met één of meerdere personen uit familie en sociaal netwerk waarborgt hij of zij de voortgang van uitvoering van dit actieplan. Zij betrekken er professionals bij die een rol spelen bij de uitvoering van het actieplan.
6
2. Buurttalent (13 november) – met bijzondere aandacht voor de functie van vrouwelijke rolmodellen bij het stimuleren van participatie in wijken. 3. Talentontwikkeling van vrijwilligers (13 december) Een middag over de do’s en don’ts bij het benutten van het talent van vrijwilligers. Hoe vindt een organisatie de juiste persoon voor de juiste werkzaamheden? Dat hangt samen met iemands competenties, werk en/of met een leertraject dat iemand kansen biedt (latente) talenten te ontdekken en verder te ontwikkelen. Met lezingen door Irma van Hoorik (senior adviseur bij het Nederlands Jeugdinstituut) over de waarde van deze benaderingswijze voor werknemers en vrijwilligers en door bijzonder hoogleraar Strategic Philanthropy Lucas Meijs over leren in vrijwilligerswerk, gevolgd door vier workshops over ontdekken van latent talent, stimuleren van talent, leren in vrijwilligerswerk en competentiemanagement versus talentmanagement. De overige drie bijeenkomsten komen elders in dit jaarverslag ter sprake: 4. Inspiratie-ontbijt MBO (21 maart, bij de opening van NLdoet) – zie 2.9 5. GIVE (vrijwillige inzet van migranten, 28 mei) – zie 6.4 6. Levensboeken (bij de overdracht van het programma aan de nieuwe stichting, 30 oktober) – zie 2.6
7
2. Vrijwillige inzet PEP maakt zich sterk voor het professionaliseren, stimuleren en waarderen van vrijwilligerswerk. Onze directe doelgroep is die van Haagse organisaties waar burgers met hun talenten terecht kunnen om waardevol en interessant vrijwilligerswerk te verrichten.
Ontwikkeling 2.1 Participatieplatform Den Haag Doet In februari 2014 is er een compleet nieuwe online ‘marktplaats’ voor vrijwilligerswerk in Den Haag gelanceerd: Den Haag Doet. De website www.denhaagdoet.nl is een mes dat aan twee kanten snijdt. Voor organisaties is het een belangrijk middel om zichzelf en hun vrijwilligerswerk te presenteren en vrijwilligers te vinden. Zij kunnen er direct zelf vacatures plaatsen. Voor Haagse burgers is het een platform om het vrijwilligerswerk in de stad direct en in overview te bekijken en leuk en passend werk te vinden. Burgers die een Den Haag Doet-account hebben genomen, kunnen zich bovendien beschikbaar stellen met behulp van een profiel. Daarin omschrijven ze hun talenten, ervaring en voorkeuren, waarmee ze in een kandidatenbank vervolgens vindbaar zijn voor organisaties. Deze mogelijkheid heeft een verrassend succes geboekt. Het betekent dat veel burgers zich actief beschikbaar stellen als vrijwilliger. De website omvat voorts een cursussenbank, een agenda met onder meer kortdurende vrijwilligersjobs (in 2014 de dagklussen van Den Haag Cares) en algemene informatie over vrijwilligerswerk en actualiteiten uit de Haagse samenleving. De website denhaagdoet.nl is in de plaats gekomen van vrijwilligerscentraledenhaag.nl en het Haagse deel van jekuntmeer.nl. PEP is de initiator van deze geheel nieuwe website, die samen met Connect Holland is ontwikkeld. De uitvoering ervan is ter hand genomen met verschillende partnerorganisaties, in het bijzonder de welzijnsorganisaties Xtra en Welzijn Scheveningen. De gemeente Den Haag is eveneens partner, maar ook opdrachtgever en sparringpartner.
Den Haag Doet Bezoekers per maand Kandidatenbank
Gemiddeld
Deelnemende organisaties
Februari Ultimo 2014 Nieuwe per maand Ultimo december
Vacatures
7628 250-350 nieuwe kandidaten per maand 2000 benaderingen door organisaties 250 600 ca. 25 1736, waarvan vele voor meerdere vrijwilligers 100 – 150 - Ondersteuning (850) - Communicatie (357) - Maatje/buddy (316) - Centrum (550) - Escamp (392) - Haagse Hout (258) 1800
Nieuwe per maand Topdrie op soort
Topdrie op stadsdeel
Online sollicitaties*
*Een vrijwilliger kan ook buiten Den Haag Doet om direct contact leggen met een organisatie. Naar schatting gebeurt dit in 50% van de gevallen. 8
Ontwikkeling en toekomst Het systeem is en wordt voortdurend verbeterd, zowel inhoudelijk als technisch. Daarvoor wordt ook gebruikgemaakt van wensen van gebruikers. Zo is het organisatiemenu aangepast en gebruiksvriendelijker geworden. De website is nu geheel responsive en goed bruikbaar op mobiele apparaten. In november 2014 is de vernieuwde versie van het Engelstalige equivalent, volunteerthehague.nl, live gegaan (zie 2.4). Decentrale Vrijwilligerspunten en vacaturebanken Den Haag Doet moet een optimale combinatie van online en offline oriëntatie- en zoekmogelijkheden worden. Daarom zullen burgers in uiteindelijk 14 Vrijwilligerspunten in de wijken gebruik kunnen maken van Den Haag Doet. Zij kunnen er persoonlijke assistentie en advies krijgen van getrainde intercedenten. Deze krijgen zo de beschikking over een bestand met kandidaat-vrijwilligers, zodat ze actief kunnen gaan matchen. Hiervoor werken PEP en de welzijnsorganisaties samen. De Vrijwilligerspunten worden ingericht en beheerd door de welzijnsorganisaties. PEP zorgt voor de werving en training van de intercedenten (36 in 2014), decentrale toegang tot de online vacaturebank en voor deskundigheidsbevordering van betrokken professionals. Een convenant over samenwerking voor de realisatie hiervan is op 6 mei ondertekend door Eric Lemstra (Xtra) en Fenna Noordermeer (PEP). Inmiddels zijn er 4 Vrijwilligerspunten gerealiseerd: in Centrum, Transvaalkwartier, Laak en Scheveningen. De Vrijwilligerspunten zullen onderdak vinden in de nieuwe gemeentelijke Servicepunten die de gemeente Den Haag inricht met het oog op de hervorming van o.a. de Wmo. Burenhulpcentrale Op verzoek van de gemeente is PEP eind 2014 met de Burenhulpcentrale gaan onderzoeken of er mogelijkheden zijn om deze ook op te nemen onder Den Haag Doet. De Burenhulpcentrale richt zich louter en alleen op onderlinge diensten, hulp en klusjes door en voor buurtbewoners (boodschappen doen voor ouderen, hond uitlaten bij ziekte, etc.). Zij brengt vraag en aanbod bij elkaar door te matchen. Burenhulp zou een onderdeel van Den Haag Doet kunnen zijn. Alle betrokkenen, waaronder ook Xtra en Welzijn Scheveningen, zien de kansen van deze samenwerking en onderlinge versterking. Er komt één overzichtelijk punt voor hulp en ondersteuning door buren en vrijwilligerswerk. Incidentele en structurele hulp van buurtbewoners voor elkaar worden bij elkaar gebracht. Buurtbewoners zullen elkaar op grotere schaal gemakkelijker kunnen vinden. Drempelverlagend, doordat ook kleine, tijdelijke en eenmalige werkzaamheden worden aangeboden. Burgers gaan daar gemakkelijker toe over en kunnen op den duur worden ‘verleid’ tot meer. Bereik van meer jonge deelnemers, o.a. door een aantrekkelijke site en nieuwe technieken (app’s, sms’jes e.d.). Onderlinge versterking door de coördinatoren van de Burenhulpcentrale en de intercedenten van de Vrijwilligerspunten in de stadsdelen. Kostenbesparing en mogelijkheid tot innovatie met gevolgen op een breder terrein. Met Xtra, Welzijn Scheveningen en Connect Holland is het eerste concept ontwikkeld. In 2015 zullen de start en verdere ontwikkeling ter hand worden genomen. PEP draagt zorg voor de online realisatie met aandacht voor gebruikerswensen. Xtra en Welzijn Scheveningen staan in voor de realisatie van het offline gedeelte en de telefonische ondersteuning. Uitvloeisel van deze integratie kan voorts zijn om de Burenhulpcentrale te betrekken bij de decentralisatie van de vacaturebank. De coördinator Burenhulpcentrale zou dan als een soort projectleider het aanspreekpunt zijn tussen Xtra en PEP en toezien op de afspraken die zij maken. Ook de professionele 9
begeleiding van de intercedenten van de Vrijwilligerspunten valt daaronder. Dit wordt in 2015 verder uitgewerkt en geconcretiseerd. WWB-uitkeringsgerechtigden De gewijzigde Participatiewet verzoekt mensen met een WWB-uitkering vanaf 1 januari 2015 iets terug te doen voor hun uitkering. In opdracht van de gemeente is PEP een pilot gestart om de mogelijkheid te onderzoeken deze inzet te koppelen aan vrijwilligerswerk. De motivatie en mogelijkheden van deze groep mensen sluit wellicht niet aan bij de wensen en verwachtingen van organisaties. Ze hebben mogelijk ook grotere behoefte aan begeleiding. In de pilot wordt dit in kaart gebracht. PEP heeft 12 organisaties gevraagd naar hun ervaringen met deze doelgroep en daar aanbevelingen aan verbonden. Inmiddels is een pilotoverleg gestart met als partners de afdeling SZW van de gemeente, Xtra en Welzijn Scheveningen en PEP als adviseur. Het moet leiden tot daadwerkelijke inzet van WWB’ers met behulp van de Vrijwilligerspunten in de stadsdelen. De pilot loopt door tot er 100 WWB’ers bij de Vrijwilligerspunten zijn geholpen. 2.2 Kwaliteitsimpuls Vrijwilligersbeleid ‘Wat hebben (zorg)instellingen en vrijwilligersorganisaties nodig om meer en kwalitatief goed met vrijwilligers te werken, zodat ze burgers (in de wijken) zelfredzamer kunnen maken ?’ Aan de hand van die vraag is PEP in het laatste kwartaal van 2014 begonnen met een inventarisatie onder organisaties in Den Haag die hun vrijwilligersbeleid verder omhoog moet stuwen. Doel van het project is uiteindelijk drieledig: Haagse (zorg)organisaties met een sleutelpositie in de participatiesamenleving zijn zich bewust van hun rol en hun bijdrage. Organisaties krijgen ondersteuning op maat om hun vrijwilligersbeleid goed te regelen, zodat zij toegerust zijn om de vrijwillige inzet van burgers ten volle te benutten. Het Haagse ondersteuningsaanbod voor deze organisaties wordt uitgebreid. op basis van de gedefinieerde vraag en ondersteuningsbehoeften Niet elke organisatie heeft op dit vlak dezelfde behoeften en vragen. Wat leeft er zoal? Om daarachter te komen zijn van september tot en met december 60 organisaties bezocht en geïnterviewd, van verschillende typen: organisaties die volledig door vrijwilligers worden gerund organisaties waarbij professionals de initiatieven van burgers/vrijwilligers ondersteunen en faciliteren professionele organisaties waarbij vrijwilligers worden ingezet op additioneel werk De vragen die daarbij werden voorgelegd, hadden betrekking op hun individuele én gezamenlijke rol; op hun bijdrage en hun behoefte aan ondersteuning bij bijvoorbeeld werving, training, begeleiding en talentontwikkeling; en op beleidsvorming rond vrijwilligersbeleid die uiteindelijk kan leiden tot het behalen van het kwaliteitscertificaat Goed Geregeld! Het verdere traject en de afronding van deze kwaliteitsimpuls omvat: interim vrijwilligerscoördinatoren die bij twee organisaties gaan helpen het beleid vorm te geven en antwoorden te vinden op actuele vraagstukken hierbij; mobilisatie van het netwerk van vrijwilligerscoördinatoren rond de Vrijwilligersacademie om behoeften van organisaties te registreren en deskundigheid over te dragen; webinars en workshops rond werving en social media, hrm inzake vrijwilligers en kennisdeling. 2.3 Expats en young professionals In 2014 is PEP betrokken geweest bij projecten om expats en zogenoemde young professionals (meer) bij vrijwilligerswerk te betrekken. Zij vormen een groot en groeiend geheel van kundige mensen die midden in 10
de samenleving staan en een grote toekomst voor zich hebben. Het is van belang hen ook voor vrijwilligerswerk te boeien en indien mogelijk eraan te binden. In opdracht van de gemeente Den Haag is PEP een strategische alliantie aangegaan met een aantal organisaties die zich bezighouden met internationals in Den Haag: Present, Access, Hungry Mind, WinWide en IDHEM. Wervende en netwerkactiviteiten hebben plaatsgevonden tijdens het International City Podium, bij Shell Outpost en The World in Your Classroom. Met ICC en CPI hebben gesprekken plaatsgevonden over over high end volunteering, maar dat bleek te ver buiten hun interessesfeer te liggen. Voor ICP speelde ook het risico van verdringing van betaalde banen in dit segment een rol. Het Out of Office Festival is een evenement dat young professionals in een ontspannen, bij hun cultuur passende omgeving laat kennismaken met hulpbehoevenden en maatschappelijke organisaties. Door dit gepaard te laten gaan met interessante en enerverende activiteiten en bijzondere ontmoetingen, kunnen zij geïnspireerd raken voor vrijwilligerswerk. Het festival werd op 10 oktober in opdracht van de gemeente georganiseerd door diverse Haagse intermediairs, PEP, Laluz, Present en Den Haag Cares, met maatschappelijke organisaties. De locatie was een klein tentendorp op de Grote Markt, een met zijn cafés en terrassen bekende plek onder young professionals. PEP was verantwoordelijk voor uitnodigingen en sponsorwerving, alsmede de financiële verantwoording aan de fondsen. De inhoudelijke bijdrage van PEP bestond uit promotie van de vacaturebank in Den Haag Doet. Daarvoor ging een promoteam in gesprek met ongeveer 80 aanwezigen en verzamelde daarbij e-mailadressen voor nazending van informatie. 2.4 Volunteer The Hague Uit onderzoek van het Internationals Community Platform van eind 2013 blijkt dat internationals in Den Haag hun professionele leven een krappe voldoende geven. Voor de internationale stad van vrede en recht is dat natuurlijk zorgelijk. Met het Aanvalsplan Vrijwilligers, gericht op internationals, heeft de gemeente Den Haag samen met PEP en andere partners in de stad in 2013 de eerste stappen gezet om een deel van dit probleem op te lossen. Het opbouwen van een sociaal netwerk, het leren van de Nederlandse taal, de tevredenheid van een meeverhuisde partner en het gevoel verbonden te zijn met de Nederlandse en Haagse samenleving kunnen allemaal verbeterd worden. Leuk, uitdagend en zingevend vrijwilligerswerk is daarbij een belangrijk instrument. Met de onderstaande activiteiten hebben we meer Haagse vrijwilligers geworven, heeft het Haagse vrijwilligerswerk geprofiteerd van de kennis, kunde en inzet van internationals en hebben we een positieve bijdrage geleverd aan de sociale integratie van Haagse internationals omdat ze buiten hun eigen ‘bubble’ meedoen in de stad. Tevens hebben we een bijdrage geleverd aan een prettig woon- en leefklimaat in onze stad voor de (partners) van de expats, omdat ze zich nuttig voelen en deel van de samenleving. Dat vergroot de kans dat expats zich hier graag willen laten stationeren en dat ze langer blijven. PEP heeft in 2014 voortgebouwd op het grote succes van Volunteer The Hague in 2013. Vooral het aantal vacatures voor internationals is uitgebreid, de doelgroep is verbreed en het bereik van en gebruiksgemak van de website zijn sterk verbeterd. Werving - Op volunteerthehague.nl zijn 1130 vacatures opgevraagd. - 228 vacatures zijn in 2014 geplaatst op volunteerthehague.nl
11
Pr en communicatie Ondanks de goede vindbaarheid op Google kan het ‘merk’ Volunteer The Hague nog veel beter onder de aandacht worden gebracht van Haagse internationals. Met een nieuwe pr-strategie hebben we de vindplaatsen van Haagse internationals geïdentificeerd en onze activiteiten actief gecommuniceerd. - 1872 potentiële volunteers hebben regelmatig onze digitale nieuwsbrief ontvangen (vier nieuwsbrieven, onder meer rond NLdoet (maart), Out of Office Festival (september) en Haagse Helden Festival (november). - Via de diverse social media hebben we 501 volgers. - De nieuwsbrief bereikte 1230 potentiële vacaturebieders uit verschillende sectoren. Uitbreiding doelgroep Daarnaast is er nog een groep internationals die zich graag wil bekwamen in de Nederlandse taal. Zij willen zich hier voor langere tijd vestigen of willen dit uit nieuwsgierigheid en interesse. Voor deze doelgroep hebben we een apart gedeelte van de vacaturebank op volunteerthehague.nl aangemaakt. Internationals krijgen er de keuze tussen ‘English’ of ‘Basic Dutch’. Via vrijwilligerswerk hebben deze internationals hun Nederlandse taalbeheersing naar een hoger niveau getild. In de praktijk bleken organisaties soms moeite te hebben om onderscheid te maken tussen Engelstalige vacatures en Basic Dutch. Ook bleek het voor organisaties moeilijk in te schatten of en hoe groot het basisniveau Nederlands moest zijn van de international om hen een taalstageplek te kunnen bieden. Resultaten 2014 - Op de website zijn 38 Basic Dutch vacatures geplaatst. Training organisaties Voor vrijwilligersorganisaties hebben we een training ontwikkeld die hen erbij helpt hun activiteiten beter te laten uitvoeren door Engelstalige vrijwilligers. Resultaten 2014 - 23 vrijwilligersorganisaties zijn getraind of gecoacht in hun vrijwilligersbeleid voor internationals. Persoonlijke begeleiding Uit het ICP-onderzoek blijkt ook dat internationals persoonlijk contact bijzonder op prijs stellen. Ze kunnen hiervoor ondersteuning krijgen bij de bemiddelaars van de vacaturebank op het kantoor van PEP. Deze bemiddelaars krijgen hiervoor extra instructie of een training. Resultaten 2014 - Het gehele aanbod aan vacatures is ondergebracht bij de vacaturebank op denhaagdoet.nl. - Automatisering van het bemiddelingsproces en tijdwinst door verbeterde functionaliteit voor internationals en organisaties. - Zes bemiddelaars hebben extra instructie en training gekregen in de begeleiding van potentiële internationale vrijwilligers.
Ondersteuning en advisering 2.5 Vrijwilligersbeleid Goed Geregeld! Werken met vrijwilligers wordt steeds belangrijker. Organisaties willen ook ‘goed met vrijwilligers werken’. Daarvoor bestaat een objectieve landelijke kwaliteitsomschrijving van de Nederlandse Organisatie Vrijwilligerswerk (NOV), met bijbehorend kwaliteitscertificaat Goed Geregeld! Doel daarvan is het versterken en borgen van goed vrijwilligersbeleid.
12
Voor de uitgifte van dit certificaat en het traject daarnaartoe zijn in het land plaatselijke adviseurs werkzaam. PEP is adviseur voor Haagse organisaties. Het traject is gebaseerd op zestig vragen over de omgang met vrijwilligers en vrijwilligersbeleid, de toepassing daarvan en een eventueel noodzakelijke heroriëntatie. Uit het traject vloeien maatregelen voort. Die moeten controleerbaar nageleefd worden. Een PEP-adviseur Goed Geregeld! komt dat in een officiële audit beoordelen en geeft daarna aan of de organisatie het keurmerk Goed Geregeld! kan worden toegekend. Goed Geregeld! wordt de komende jaren belangrijker en voor professionele organisaties verplicht. De gemeente Den Haag is partner door organisaties uitdrukkelijk te stimuleren dit certificaat te gaan behalen.
Deelname aan Goed Geregeld! Informatiebijeenkomst Uitgereikte certificaten
5 29
Zorgvrijwilligers In de informele zorg zijn veel vrijwilligers actief; in Den Haag ongeveer 1600. De informele zorg vervult zo een belangrijke maatschappelijke functie. Daarnaast zijn er zorgvrijwilligers, burgers die zich vrijwillig inzetten binnen een georganiseerd verband (meestal een instelling). Hun werk vindt plaats in een tijd waarin de overheid zich steeds meer terugtrekt; en waarin onderlinge zorg door burgers en zelfregie door zorgvragers steeds belangrijker worden. Dat heeft ook zijn weerslag op instellingen waarin zorgvrijwilligers werkzaam zijn. In het Platform Zorgvrijwilligers Den Haag werken de organisaties voor informele zorg samen, om de positie en de kwaliteit van het geheel van de informele zorg en de positie en functie van vrijwilligers daarin te verbeteren. PEP ondersteunt het platform als adviseur, procesbegeleider, contactpersoon en aanspreekpunt voor externe relaties en secretaris en is zelf ook samenwerkingspartner. De rol van PEP betreft ook de netwerkrol, profilering en zichtbaarheid van het Platform bij externe activiteiten, zoals de wervingscampagne (zie verderop). PEP draagt ten slotte zorg voor de financiële afwikkeling en verantwoording naar de fondsen inzake hun bijdrage aan de wervingscampagne. In 2014 stonden twee thema’s centraal binnen het platform: verbetering van de samenwerking tussen mantelzorgers, vrijwilligers, professionele zorg en de zorgvragers; en een wervingscampagne voor nieuwe zorgvrijwilligers. ● Samenwerking Verbetering van de samenwerking en vooral ook een scherpere kijk op de rol, mogelijkheden van vrijwilligers stonden centraal tijdens een in samenwerking met Transmurale Zorg en Xtra georganiseerde bijeenkomst op 27 maart. Aanleiding was het collectief gevoel dat in de regio Haaglanden vrijwilligers nog te weinig betrokken worden bij een zorgsituatie. Zorgvragers en hulpverleners zijn niet of onvoldoende bekend met het aanbod van vrijwilligers of maken uit onmacht of onwil geen gebruik maken van hun diensten. Ook de samenwerking tussen mantelzorgers, vrijwilligers en professionele zorg kan en moet beter. De grote belangstelling en actualiteit van dit onderwerp bleek uit de opkomst: 83 professionals. De bijeenkomst bestond uit inleidingen, een markt en presentatie van een mooi voorbeeld van vrijwilligers in de zorg. Onderdelen waren: - verspreiden van kennis (behoeften zorgvragers, soorten vrijwilligersorganisaties, kwaliteitswaarborg vrijwillige inzet door o.m. de inzet van PEP); - ontmoeting tussen vertegenwoordigers van vrijwilligersorganisaties en hulpverleners; - kennisuitwisseling (behoeften bij zowel zorgvragers, vrijwilligersorganisaties als zorgorganisaties, voorwaarden voor optimale samenwerking daarbij, verantwoordelijkheden en afstemming); - vervolgafspraken. 13
● Wervingscampagne In het najaar van 2014 is een campagne voorbereid die meer zorgvrijwilligers moet werven. Vrijwilligers verbinden zich tegenwoordig namelijk minder lang aan een organisatie. Veel maatjesprojecten koppelen een vrijwilliger gedurende één tot anderhalf jaar aan een cliënt. In het verleden ging de vrijwilliger na die periode vaak meerdere keren verder met een nieuwe cliënt. Dat is tegenwoordig niet zo vaak meer het geval. Ondertussen groeit de vraag naar vrijwilligers. Organisaties zullen zich (ook samen) meer moeten richten op het boeien, binden en behouden van vrijwilligers. De werving van vrijwilligers wordt daardoor steeds belangrijker. Ook het beeld dat bestaat van zorgvrijwilligers en gezamenlijke promotie van vrijwilligerswerk in de informele zorg worden daarbij betrokken. Vooral voor kleine organisaties vormt dit een probleem wegens het gebrek aan mankracht, middelen en specifieke deskundigheid. Daarom is gekozen voor een collectieve campagne, die in januari 2015 zal worden gelanceerd met als motto: “Ja, ik wil!” De werving richt zich in het bijzonder op jonge en/of studerende zorgvrijwilligers. PEP zal de wervingscampagne samen met het platform uitvoeren en afronden. De campagne is mogelijk gemaakt door financiële steun van het Fonds Levi Lassen, het Fonds 1818, het Haags Groene Kruis Fonds, het Oranje Fonds, de Gravin van Bylandt Stichting en de gemeente Den Haag. Nevendoel is ook de bekendheid van het Platform bij burgers en professionele organisaties in de stad te vergroten, alsmede de onderlinge betrokkenheid van alle leden bij het Platform. 2.6 Platform Levensboeken In 2006 is het programma Levensboeken van start gegaan, vanuit samenwerking tussen de Stichting Reliëf en HOF, Promotie Haags Vrijwilligerswerk, een van de voorgangers van PEP. Binnen dit programma gaan vrijwilligers in gesprek met ouderen over hun leven. Ze leggen de inhoud van die gesprekken, voorzien van foto’s en andere objecten, vast in een boek – een levensboek. In 2011 is Levensboeken, na beëindiging van de externe financiering door het Oranje Fonds en het Fonds Sluyterman van Loo, gefinancierd vanuit de reguliere subsidie (door de gemeente Den Haag) van HOF. Vanaf die periode is een actieve groep vrijwillige schrijvers betrokken bij de kwaliteitsverbetering en doorontwikkeling van Levensboeken. Toen HOF opging in de nieuwe organisatie PEP, werd de noodzaak tot verzelfstandiging van Levensboeken expliciet. Directe uitvoering van het project bleek niet mogelijk binnen de nieuwe missie en taakomschrijving van PEP. Sindsdien is er met vrijwilligers gewerkt aan verzelfstandiging van het programma. In 2014 is daartoe de Stichting Haagse Levensboeken opgericht. 2014 was een overgangsjaar waarin PEP de stichting tijdens de oprichtingsfase adviseerde en ondersteunde. In september zijn de statuten van de nieuwe stichting ondertekend en werd het bestaan van de Stichting als juridische rechtspersoon een feit. Op 30 oktober werd de nieuwe website (gesponsord door Aegon) gelanceerd. Dat gebeurde tijdens een feestelijke bijeenkomst waarbij de directeur van PEP de rol en verantwoordelijkheid inzake het inhoudelijke programma Levensboeken formeel overdroeg aan de Stichting Haagse Levensboeken. 2.7 Maatschappelijk betrokken ondernemen (MBO) Vrijwilligerswerk is allang niet meer iets van alleen individuele burgers. Juist deelname eraan in groepsverband is bijzonder relevant voor burgers; en heeft een grote potentie. Ondernemers en hun medewerkers erop wijzen, mogelijkheden voor hen aandragen en hen er zo bij betrekken is hiervan een steeds belangrijkere poot. Maatschappelijk betrokken ondernemen (MBO) richt zich in eerste instantie op de werkgever. Bij hen ligt immers de sleutel tot collectieve inzet van meer mensen – hun medewerkers. Voor PEP is het bevorderen van dit ondernemerschap, het inzichtelijk maken van mogelijkheden en het verbinden van bedrijven aan organisaties een belangrijk thema. We benaderen bedrijven gevraagd en ongevraagd, zoals tijdens 14
netwerkbijeenkomsten (zie overzicht). En uiteraard trachten we hen daarbij te bewegen om gezamenlijk met ons in actie te komen, zoals:
Maatschappelijk betrokken ondernemen
Datum
Aantal deelnemers c.q. bezoekers
Resultaat
Vrijwilligerswerk door trainees van Q8
12 maart
30
Vrijwilligerswerk door ambtenaren Ministerie van Infrastructuur en Milieu
2 oktober
150
Vrijwilligerswerk door ambtenaren Ministerie van Binnenlandse Zaken
1 juli
70 personen
Sinterklaasfeest Reaal
1 december
35
Actie Omroep West voor de Voedselbank
December
Divers en verspreid
Bij het Vadercentrum: lunch klaargemaakt, sessies verzorgd rond Engelse taal en carrièreplanning, delen van verhalen over eigen werk en bezoek aan de Weggeefwinkel Meehelpen en klussen bij milieueducatie in het Zuiderpark, kinderboerderij De Woelige Stal, de Haagsche Bluf en het puberactiviteitencentrum; verjaardagscadeautjes maken voor Stichting Jarige Job, producten ophalen en sorteren voor de Weggeefwinkel, levensverhalen opschrijven van allochtone vrijwilligers en wijkbewoners, verwenlunch maken voor dementerende ouderen, klussen en wandelen met ouderen door het Regentessekwartier Klussen op schoolboerderij, kinderboerderij en Voedselbank, artikelen inzamelen voor de Voedselbank, speurtocht of bingo met inwoners verzorgingshuis, deelname aan testteam van toegankelijkheid van winkels, sjoelen met gehandicapten, lessen op de schoolboerderij Feest voor ongeveer 60 kinderen in samenwerking met Resto VanHarte Dozen met levensmiddelen inpakken in studio’s
In 2014 kwam PEP in aanraking met het initiatief De Uitdaging, een netwerk van ondernemers die aan de slag zijn of willen met maatschappelijk betrokken ondernemen, sociaal ondernemerschap en andere vormen van aansluiting bij de samenleving buiten hun bedrijf. PEP heeft het op zich genomen dit initiatief naar Den Haag te halen en er in 2015 te starten met De Uitdaging. PEP nam deel aan vele netwerkbijeenkomsten: House of Hospitality OndernemersOntbijt Den Haag MBO intermediairs MVO NL MacDonalds Business breakfast club VBM businessclub Gemeente Den Haag 15
Netwerk NIBO NOV-congres Maatschappelijk Ondernemen VNO discussieclub II Michel de Wilde (Erasmus ECSP) Gidsnetwerk VNO-NCW miljoenenontbijt BNI Businessnetwerk
Mede in het kader van MBO heeft PEP ook bijgedragen aan het Out of Office Festival in oktober, waar young professionals voor worden uitgenodigd (zie 2.3). PEP heeft het project Track The Talent opgezet en uitgevoerd in Den Haag (zie 2.10). 2.8 Maatschappelijke stages PEP ondersteunt Haagse middelbare scholen en stageaanbieders bij de uitvoering van Maatschappelijke Stages (MaS). Binnen dit onderdeel van het onderwijsprogramma verrichten scholieren 30 uur werkzaamheden bij een maatschappelijke organisatie. Ze maken kennis met een andere kant van de samenleving en met het werk van zo’n organisatie. PEP is stagemakelaar voor de Maatschappelijke Stages is Den Haag. Daartoe onderhouden we contacten met scholen en organisaties en een online stagebank waarin stagiairs passende stages kunnen vinden. Zo brengen we vraag en aanbod bij elkaar. Dat doen we ook tijdens stagebeurzen, waar organisaties en scholieren elkaar kunnen ontmoeten. Tijdens gastlessen en op de website haagsestage.nl informeren we leerlingen over de MaS en vrijwilligerswerk. Voor leerlingen uit het praktijkonderwijs is een speciale gastles ontwikkeld die hen voorbereidt op het benaderen van stagebieders. Het is niet voor alle leerlingen even vanzelfsprekend om daarvoor bijvoorbeeld de telefoon te pakken. Deze lessen hebben de leerlingen meer zelfvertrouwen bijgebracht om hun eigen stage te kunnen regelen, met ondersteuning van de school. De Haagse Jongerenambassadeurs zijn partner: zij hebben een workshop verzorgd voor organisaties die (willen gaan) werken met jongeren, over jongerenparticipatie in vrijwilligerswerk. In 2014 is de verplichte aard van de MaS vervallen. Behalve ondersteuning bij de uitvoering van MaS heeft PEP daarom ingezet op een nieuwe invulling na 2015. Het is zaak scholen te motiveren om vooral door te gaan met het concept van MaS, op een manier die past bij de identiteit van de school.
16
Maatschappelijke Stage Gastlessen Stedelijke MaS-beurs Workshops voor organisaties Adviesgesprekken met organisaties Adviesgesprekken met scholen Bezoek haagsestage.nl in december* Stages op haagsestage.nl Topdrie stagewerkzaamheden
37 1 met 4 scholen
670 scholieren van 7 scholen 96 matches 12 10 5 390 84 Activiteiten begeleiden (42 mogelijkheden) Communicatie (18) Evenementondersteuning (16) Onderwijs / educatie (16) Lynx Korfbal: 5 Amnesty International: 5 De Rimboejagers, Scoutinggroep: 5
Organisaties met meeste stageplekken
2 organisaties boden 4 stageplekken aan, 1 organisatie 3 stageplekken, 10 organisaties 2 stageplekken en 38 organisaties 1 stageplek * Eerste maand van losgekoppelde website en dus van telmogelijkheid
Projecten 2.9 NLdoet Op 21 en 22 maart 2014 vond voor de tiende keer NLdoet plaats, de grootste landelijke vrijwilligersactie van ons land, jaarlijks geïnitieerd door het Oranje Fonds. NLdoet is gebaseerd op een eenvoudig systeem van vraag en aanbod. Voor een of beide dagen melden organisaties online ‘klussen’ aan, werkzaamheden die ze willen laten uitvoeren – van noodzakelijke opknapwerkzaamheden tot al even broodnodige recreatieve activiteiten voor ouderen of gehandicapten. Individuele en groepen burgers kunnen vervolgens op deze klussen intekenen om ze met elkaar uit te voeren. Zo gonst Nederland twee dagen lang letterlijk en figuur van de vrijwillige inzet. De bedoeling is tweeledig: de uitvoering van allerlei ‘extra’ werk en het in de spotlights zetten van vrijwilligerswerk, zodat dat ook een positieve impuls krijgt voor na dat weekend. In Den Haag fungeert PEP als sociaal makelaar en aanjager van klussen tijdens het NLdoet-weekend. Dit jaar gaven we dat onder meer vorm met een succesvolle inspiratiebijeenkomst op 6 maart. De bedoeling was organisaties te laten zien op welke wijze ze optimaal gebruik kunnen maken van NLdoet. Zo’n 50 organisaties waren aanwezig die 2 workshops bezochten: 1. Wervend schrijven (vacatureteksten vrijwilligerswerk) 2. Boeien, binden en behouden van vrijwilligers Daarnaast heeft PEP organisaties direct en interactief geadviseerd en ondersteuning geboden bij vragen over het werven en behouden van vrijwilligers. De directeur van PEP zat tijdens de landelijke kick-off van het evenement, ‘NLdoet Ontmoet’ op de maandag voorafgaand aan het NLdoet-weekend georganiseerd vanuit het Oranje Fonds, in het panel van deskundigen en betrokkenen. In de vroege ochtend van 21 maart organiseerde PEP zelf het Haagse kick-off event van NLdoet. Dat was dit jaar in de vorm gegoten van een Haags inspiratie-ontbijt voor ondernemers. In ‘PEPtalks’ lieten vertegenwoordigers van Resto VanHarte en Aegon de aanwezige ondernemers 17
kennismaken met de manier waarop zij als bedrijf samenwerken met maatschappelijke partners in Den Haag. Doel was te laten zien dat vrijwilligerswerk niet alleen iets is van individuele burgers, maar ook van maatschappelijke organisaties – zoals bedrijven. Het ontbijt werd geopend door wethouder Karsten Klein en bijgewoond door 50 ondernemers. Uiteraard was het ook een uitstekende gelegenheid om sociaal te netwerken bij jus, koffie en croissants. Voor de daadwerkelijke praktijk op 21 en 22 maart werkte PEP nauw samen met alle andere intermediairs in de stad: Stichting Present, Den Haag Cares, Laluz en De Haagse Slinger. Een bijzondere partner was ook Radio DenHaagFM. Dat heeft op vrijdag 21 maart de gehele dag vanuit het NLdoet-centrum in het PEPgebouw rechtstreekse uitzendingen verzorgd, gelardeerd met veel live interviews met betrokkenen.
NLdoet Klussen Vrijwilligers Groepen vrijwilligers
Doel 200+ 2500 30
Gerealiseerd 236* 2500 43
*Den Haag was hiermee wederom de plaats met het grootste aantal klussen van het land. 2.10 Track The Talent Track the Talent is een oorspronkelijk uit de VS ‘overgewaaid’ en in Amsterdam ontwikkeld programma dat laaggeschoolde jongeren actief in contact brengt met het bedrijfsleven. Gedurende drie maanden worden vmbo- en mbo-scholieren van 15 tot 25 jaar oud wekelijks getraind door professionals uit het bedrijfsleven. Ze brengen bezoeken aan bedrijven en organisaties, waar ze een op hen afgestemd programma van rondleidingen, kennismakingsgesprekken en workshops afleggen. Track the Talent is bedoeld voor jongeren die nog geen keuze hebben kunnen maken voor hun vervolgstudie of loopbaan of die behoefte hebben aan extra aandacht voor het werken aan hun competenties en om inzicht te krijgen in hun kwaliteiten. Het idee achter het programma is dat ze zich daarin oriënteren op verschillende beroepen, meer leren over hun eigen talenten, kwaliteiten en voorkeuren en vaardigheden als solliciteren en communiceren ontwikkelen. Op die manier werken ze aan vergroting van hun kansen op de arbeidsmarkt. Het kan hen ook stimuleren tot doorleren om hun startkwalificatie te behalen. Aan de ‘andere kant’ van het programma komen bedrijven op deze manier in contact met potentiële toekomstige werknemers. De deelnemers aan Track the Talent krijgen het volgende aangeboden: 1 interne bijeenkomst ‘Ontdek je talent’; 10 bedrijfsbezoeken op locatie van gemiddeld 2,5 uur; 1 gezamenlijke certificaatuitreiking. In het voorjaar van 2014 is PEP door Stichting Track the Talent uit Amsterdam benaderd om dit programma in Den Haag op te zetten. PEP heeft de Esloo Onderwijsgroep vervolgens gevraagd daarin cliënt te willen zijn. De Esloo Onderwijsgroep werkte aan het programma mee met leerlingen van het Stanislas College, Diamant College en College St. Paul. Deelnemende partners aan de ‘andere’ kant waren de gemeente Den Haag, ADO Den Haag in de Maatschappij, NH Hotel Kijkduin, Rabobank, Tempo Team, Den Haag FM (tussentijds afgehaakt), AH XL en De Uithof. Track the Talent Den Haag ging van start met een winterse kick-offbijeenkomst in De Uithof, die in het teken stond van samenwerken. Vervolgens vonden de volgende werkbezoeken annex trainingen plaats:
Rabobank – leren omgaan met geld Tempo Team – van beginner naar baan 18
Den Haag FM – presenteren en interviewen PEP – ontdek je talent De Uithof – teambuilding Albert Heijn – werken in een winkel Middin – werken in de zorg Gemeente Den Haag – werken in de publieke sector NH Hotel – werken in toerisme/horeca ADO Den Haag in de Maatschappij – werken in beveiliging/horeca
Na het programma ontvingen alle deelnemers een certificaat tijdens een uitreikingsbijeenkomst. Deelnemers 15 12 6
Track the Talent: workshops bij PEP 7 oktober 14 oktober 28 oktober
Voortzetting van Track the Talent is afhankelijk van concrete vraag ernaar vanuit het onderwijs. Daarover en over financiering, methodiek en initiator vindt overleg plaats tussen gemeente (afd. OCW), PEP en de Esloo Onderwijsgroep. 2.11 Dienstverlening Haagse Hulde De Haagse Hulde is de jaarlijkse prijs voor de meest innovatieve vrijwilligersorganisatie in Den Haag. PEP verzorgt het voortraject (communicatie, organisatie van de jurering, inzendingen, begeleiding van de jury), beheert het online stemsysteem en organiseert het uitreikingsevenement in het Haags Filmhuis. Daar reikte wethouder Karsten Klein op 27 november ten overstaan van ca. 100 genodigden de Publieksprijs uit aan theater De Nieuwe Regentes en de Juryprijs aan Buddy Netwerk. Nieuw in 2014 was de Waarderingsprijs, een geldbedrag waarmee een aantal organisaties een goed idee om vrijwilligers te waarderen en zo te binden en behouden kan realiseren. 16 organisaties hebben deze prijs ontvangen. PEP draagt zorg voor de financiële afwikkeling en ziet toe op verslaglegging door de organisaties. Taal in de Buurt PEP verzorgt voor dit project, dat in 2010 is gestart, de uitbetaling aan docenten. Dit omdat sommige deelnemende organisaties geen administratieve organisatie hebben om dit als opdrachtgever adequaat te kunnen uitvoeren. De gemeente Den Haag verstrekt PEP hiertoe het budget van de beschikkingen. WK hockey Tijdens het WK hockey dat in juni in Den Haag plaatsvond, was een door vrijwilligers bemenste ‘Ambassade van Den Haag’ actief, als host en wegwijzer voor bezoekers. PEP zorgde voor de uitbetaling van door vrijwilligers ingediende onkostendeclaraties aangezien de Ambassade van Den Haag zelf geen rechtspersoon was.
19
3. Informele zorg Mantelzorgers leveren een belangrijke maatschappelijke bijdrage door langdurig en onbetaald voor hun zieke familieleden of vrienden te zorgen. Mantelzorg is intensief, zeker als de mantelzorger ook nog een baan heeft. Het is belangrijk te voorkomen dat mantelzorgers overbelast raken. Signalering van overbelasting en ondersteuning van mantelzorgers is een taak voor alle professionals en vrijwilligers die met hen te maken hebben. PEP zoekt en deelt kennis over signaleren en de ondersteuningsmogelijkheden. Daarnaast werkt PEP aan instrumenten om mantelzorgers te faciliteren.
Ondersteuning 3.1 Haags Mantelzorgakkoord In het kader van het Haags Mantelzorgakkoord 2010-2014 (HMA) verricht PEP een aantal taken en werkzaamheden. Daarnaast is in 2014 een begin gemaakt met een terugblik op de afgelopen jaren, om te inventariseren wat er bij de diverse partners (zorginstellingen) gebeurt op het gebied van samenwerking met mantelzorgers. Respijtwijzerdenhaag.nl Den Haag maakt concreet werk van respijtzorg – vervangende zorg waardoor mantelzorgers iets anders kunnen doen, op vakantie kunnen of om andere redenen hun zorgtaak tijdelijk kunnen overdragen. Op dit gebied bestaat er aanbod van zowel professionele als vrijwillige respijtzorg. Het wordt bekendgemaakt, inzichtelijk gemaakt én direct toegankelijk gemaakt via de Respijtwijzer Den Haag, op de website www.respijtwijzerdenhaag.nl. Alle aanbieders van vrijwillige en/of professionele respijtzorg staan op deze website. Na het doorlopen van drie heldere stappen verschijnt een overzicht van het gekozen aanbod aan respijtzorg en kan de gebruiker van de website direct een aanvraag indienen of een vraag stellen. De websites van de aanbieders zijn direct gelinkt aan de Respijtwijzer, waardoor altijd actuele informatie beschikbaar is. Een brochure en andere websites informeren mantelzorgers en professionals over respijtwijzerdenhaag.nl. De Respijtwijzer is gemaakt en wordt onderhouden in opdracht van de gemeente Den Haag. PEP onderhoudt de website inhoudelijk en technisch. In 2014 heeft de website 1682 bezoekers getrokken.
Respijtwijzer Den Haag Totaal aantal bezoekers Gemiddeld aantal bezoekers per maand Hoogste aantallen
1682 140 193 (januari) 154 (december) 153 (april
Taskforce Mantelzorg De Taskforce Mantelzorg is een ´brigade´ van professionals uit de zorg, die individuele mantelzorgers te hulp kunnen komen. Ze zijn er vooral om mantelzorgers bij te staan die hulpvragen hebben, doorverwijzing nodig hebben of klem zitten tussen werk, privé en zorgtaak. De leden van de Taskforce kunnen bij hen aan huis komen om hun vragen of knelpunten te bespreken en waar nodig te helpen zoeken naar een oplossing. 20
PEP heeft in dit kader in 2014 een training verzorgd aan zorgprofessionals extramurale zorg van thuiszorgorganisatie Evita, alsmede vijf trainingen (waaronder twee keer ‘E-learning’) aan zorgprofessionals (intra- en extramurale zorg) en medewerkers van woonzorgcentrum Duinrust/Thuishaven. Ontmoetingscentra dementie Voor het aanbieden van scholingen aan de ontmoetingscentra werkt PEP vraaggericht. Binnen de contacten met Transmurale Zorg en de overleggen van de stuurgroep ontmoetingscentra kunnen de deelnemers PEP benaderen voor advies, ondersteuning en met scholingsvragen. PEP kan daar direct op reageren, ook ‘op maat’. Dat heeft geleid tot de volgende bijeenkomsten.
Bijeenkomsten Familiebijeenkomst Cardia, locatie Tabitha Workshop/gespreksgroep Intervisiebijeenkomst Workshop ‘Omgaan met veranderend gedrag’ Workshop ‘Omgaan met veranderend gedrag’ Twee bijeenkomsten
Doelgroep medewerkers, mantelzorgers en familieleden mantelzorgers Ontmoetingscentrum Het Zamen programmacoördinatoren ontmoetingscentra dementie mantelzorgers Ontmoetingscentrum WZH Waterhof mantelzorgers Ontmoetingscentrum Carel v.d. Oeverhuis vrijwilligers Ontmoetingscentrum Cato
Deelnemers 50 4 8 4 8 7
Grote organisaties hebben eigen trainers en een eigen trainingsaanbod. Zij zetten die ook in voor ondersteuning aan mantelzorgers. Ontmoetingscentra die verbonden zijn met een grote zorginstelling (WZH, Florence, HWW) zorgden vanuit die instelling zelf voor scholing, informatiebijeenkomsten en contactgroepen voor mantelzorgers. Inventarisatie methodieken partners HMA De partners van het Haags Mantelzorgakkoord 2011-2014 (HMA) voeren in het kader van dat akkoord één of meerdere projecten uit voor en/of met mantelzorgers; om hen te begeleiden, te helpen, te ondersteunen en met hen samen te werken. Welke methodieken zijn succesvol, waarom en hoe? Dat was het onderwerp van een inventarisatie door PEP in opdracht van de gemeente. Kerndoel: het zichtbaar maken van succesvolle methodieken, omdat die het verschil kunnen maken. Voor het onderzoek heeft PEP een vragenlijst voor diepte-interviews ontwikkeld die zicht biedt op de werkwijze en werkzaamheid van een methodiek alsmede de verklaring en onderbouwing daarvan, praktijkervaringen, succesfactoren, leerpunten en overdraagbaarheid. Daarnaast inventariseert de vragenlijst de ingezette middelen en de ondervonden effecten en tastbare resultaat, alsmede de benodigdheden voor succesvolle voortzetting of doorontwikkeling. Bij de voorbereiding van de interviews is ook gebruikgemaakt van de evaluatierapporten van HMA-projecten die de organisaties uiterlijk 1 oktober aan de gemeente voorleggen. PEP heeft daarna deze diepte-interviews afgenomen bij 19 partnerorganisaties en -projecten. De uitkomsten zijn geanalyseerd en met aanbevelingen opgenomen in een rapport, dat op 11 december bij het bestuurdersoverleg van het Haags Mantelzorgakkoord is aangeboden.
21
Ontwikkeling 3.2 Trainingsmodule jonge mantelzorgers PEP is betrokken bij de ontwikkeling van een trainingsmodule ‘systeemgericht ondersteunen en begeleiden van (jonge) mantelzorgers’, vanuit het lectoraat mantelzorg van De Haagse Hogeschool. Lectoraat en betrokkenen ontwikkelen in samenspraak een training voor trainers rond dit onderwerp en voeren die uit. Vijf trainers en een projectleider van PEP zijn gestart met een training bij het lectoraat waarin zij leren hoe ze zelf workshops en trainingen voor vrijwilligers en professionals op maat kunnen maken en uitvoeren. Maatwerk is essentieel, omdat professionals andere trainingsbehoeften hebben dan vrijwilligers(organisaties). Voor die workshops en trainingen is een ontwerp voor een module ontwikkeld, waarvoor verschillende methodieken in aanmerking komen. Uiteindelijk zullen de deelnemers zelf een training of workshop ontwikkelen, oefenen en na verwerking van feedback uitvoeren bij (een) specifieke groep(en) vrijwilligers of professionals. Ze worden daarbij gedurende een half jaar gecoacht vanuit het lectoraat. 3.3 Online personeelsbeleid mantelzorg PEP heeft het thema ‘werk & mantelzorg’ vervat in een online basismodule Mantelzorg (met bijbehorende flyer). De module biedt gebruikers een stappenplan om te komen tot oplossingen op het werk, onder meer met behulp van wettelijke regelingen en mogelijkheden. Rond dit thema is ook een bijeenkomst met cases gehouden voor medewerkers van Houthaghe (Florence), MCH Antoniushove en het Westeinde Ziekenhuis. In maart zijn vier best practices van bedrijven met mantelzorgvriendelijke personeelsbeleid op de website van PEP geplaatst: van het Rijk, VCP, KPN en de gemeente Den Haag. Van alle vier zijn praktijkvoorbeelden van het beleid rond mantelzorgende werknemers opgenomen, maar ook contactgegevens voor degenen die er vragen over zouden willen stellen.
Projecten 3.4 Dag van de Mantelzorg In het kader van de Dag van de Mantelzorg (10 november) heeft PEP dit jaar werkende mantelzorgers in het zonnetje gezet. Werkgevers zijn gevraagd mantelzorgers onder hun personeel uit te nodigen en vrijaf te geven voor een lunch-met-inhoud. Die vond plaats op 11 november, in en met medewerking van de Koninklijke Schouwburg op 11 november en de gemeente Den Haag, die de kosten van de lunch heeft gedragen. Het doel van deze opzet was tweeledig. Enerzijds aandacht vragen voor het onderwerp ‘werk en mantelzorg’, niet in de laatste plaats bij werkgevers. En anderzijds persoonlijke aandacht en een ontmoetingsmogelijkheid voor mantelzorgers. Zij werden persoonlijk uitgenodigd en kregen tijdens de lunch een inhoudelijk programma aangeboden. PEP heeft van de gelegenheid gebruikgemaakt om op een interactieve manier kennis over te dragen. De bijeenkomst werd bijgewoond door 60 mantelzorgers en positief gewaardeerd.
22
4. Emancipatie Emancipatie en inclusie hebben te maken met willen, kunnen en vooral ook mógen meedoen. Meedoen in de maatschappij is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Aan de ene kant hebben kwetsbare groepen burgers daarbij steun of een duwtje in de rug nodig. Aan de andere kant moeten we werken aan een toegankelijke maatschappij die niemand uitsluit. En emancipatie: dat woord heeft tegenwoordig al lang niet meer alleen op vrouwen betrekking…
Ondersteuning 4.1 Haags Emancipatie Netwerk Het Haags Emancipatie Netwerk (HEN) is een laagdrempelig netwerk van vooral geïnteresseerden en organisaties. Het HEN biedt betrokkenen bij en geïnteresseerden in emancipatie en participatie van vrouwen in Den Haag de mogelijkheid informeel bijeen te komen. Ze kunnen er kennis delen en zichtbaar maken wat er in de stad leeft op dit terrein. Zowel professionals als betrokkenen op persoonlijke titel zijn welkom binnen dit netwerk. Het HEN organiseert enkele keren per jaar een themabijeenkomst. Uitnodigingen gaan naar ‘leden’ van het netwerk, alsmede vrouwen- en vrijwilligersorganisaties, maatschappelijke instellingen en particulieren. PEP fungeert daarbij als ondersteunende en faciliterende partner, door de bijeenkomsten te organiseren en huisvesten en zorg te dragen voor eventuele uitkomsten.
Bijeenkomsten HEN 3 maart: ‘Maart 2014: D Day’s voor Emancipatie!’
17 november: ‘Zorgen om mantelzorg’
Thema - vooruitblik op Internationale Vrouwendag 2014 - lancering HEN Platform - lezing ‘Vrouwenbelangen: 5 argumenten voor gelijke m/v politiek invloed’ - lezing NVR: ‘Strategisch stemmen’ - speeddaten met politici - gevolgen decentralisatie en hervorming van de zorg voor vrouwen en met name migrantenvrouwen - inventarisatie knelpunten, kennis en good practices - lezingen en workshops over gendersensitief mantelzorgbeleid, mantelzorgers van oudere migranten, vraag en aanbod en belemmeringen door traditie en cultuur
bezoekers 52
57
Na de bijeenkomst van 3 maart is besloten tot oprichting van het HEN Platform. Dit formelere verband moet ervoor zorgen dat het onderwerp emancipatie niet van de (politieke) agenda verdwijnt. Het HEN Platform bestaat op dit moment uit vertegenwoordigers van Stichting Sarita, DARE, Participatiecentrum Yasmin, Stichting Kaabassi en PEP Den Haag. 23
Uitkomsten en materiaal uit de bijeenkomst van 17 november zijn verzameld in een brochure. Tevens is op basis van de bijeenkomst een brief aan de leden van de raadscommissie Samenleving gestuurd om hen te wijzen op een aantal knelpunten rond vrouwen(migranten) en mantelzorg. 4.2 Haagse Maatschap De Haagse Maatschap is ontstaan vanuit de behoefte van een aantal organisaties om de toeleiding van vrouwen naar opleiding en werk te verbeteren. De Haagse Maatschap beoogt die verbetering te realiseren door meer structurele samenwerking tussen aanbieders van scholings- en opleidingstrajecten. Daardoor ontstaat er een overzichtelijk(er), toegankelijk(er) en helder(der) aanbod van scholing voor vrouwen in Den Haag. Het gaat daarbij vooral om vrouwen die niet zelfstandig de weg naar scholing of werk vinden. Organisaties die zijn aangesloten in de kerngroep: Stichting Yasmin, Welzijnsorganisaties Zebra, Taal aan Zee, Vluchtelingenwerk, ROC Mondriaan en PEP. Voor 2014 zijn de volgende speerpunten geformuleerd: Partnerschap met de gemeente, zodat die in haar emancipatiebeleid blijft aansturen op doorstroming van vrouwen op de participatieladder. Doorstroming van vrouwen naar opleiding en werk bevorderen door continuering van de verbeterde onderlinge afstemming en doorsturen, met gebruik van het participatieplatform Den Haag Doet, en door te zoeken naar wijkgerichte afstemming tussen organisaties. Kosteneffectiever werken door gezamenlijke (ook nieuwe) activiteiten, zoals Wijkleerbedrijf Schilderswijk, Training Oriëntatie in de zorg, participatietrajecten, Vrouwen doe mee in de Schilderswijk etc. De doelgroep tijdens informatiemarkten Werk en Opleiding op inspirerende wijze bekend maken met het aanbod en enthousiasmeren voor stappen richting opleiding en (vrijwilligers)werk. Aanbod voor mannen creëren met gebruik van ervaring en kennis bij Participatiecentrum Yasmin en praktische inzet van de participatiecentra van Xtra. In 2014 vonden vier strategische overleggen plaats (afstemming en agenda) en zes werkgroepoverleggen (afstemming op uitvoeringsniveau, signalering en deskundigheidsbevordering). PEP is coördinerend werkzaam, onderhoudt de nieuwsbrieven en website en voert extern communicatie uit. Ook biedt PEP ondersteuning te bieden bij het beïnvloeden van het politiek beleid door leden van de Haagse Maatschap. 4.3 8 maartviering Op of rond Wereldvrouwendag, 8 maart, vindt in Den Haag jaarlijks een evenement plaats. Dit jaar was de Koninklijke Schouwburg daar de locatie voor. Een door de gemeente ingestelde werkgroep van deskundige organisaties met een goed netwerk is betrokken bij de organisatie ervan. PEP heeft het organiserende bureau geadviseerd en ondersteund bij het opzetten en invullen van het programma, zoals gastsprekers, een workshop en deelnemers aan de talkshow. Ook aan de (ontwikkeling van) de communicatie heeft PEP bijgedragen. Het programma trok 750 bezoekers. 4.4 Kartiniprijs De Kartiniprijs is een jaarlijkse prijs van de gemeente Den Haag voor inspirerende, succesvolle en/of vernieuwende initiatieven op emancipatiegebied in Den Haag. Deze prijs wordt op of rond 8 maart (Wereldvrouwendag) uitgereikt. Doel is ook deze initiatieven en projecten onder de aandacht van een breed publiek te brengen. PEP verzorgt het voortraject van de prijs (jury, voordrachten, administratie, website, pr, contact gemeente) en de organisatie van de uitreiking (evenementenbureau, eventuele inpassing in 8 maartviering, draaiboek, 24
logistiek en uitnodigingen). De genomineerden werden na de juryvergadering van 25 november bekendgemaakt; de prijs is tijdens de 8 maartviering door de wethouder uitgereikt.
Projecten 4.5 Biss Miss School II Biss Miss School II is voortgekomen uit het succes van Biss Miss school I. Die was gefinancierd door de Amerikaanse wereldmarktleider in financiële dienstverlening J.P. Morgan. Het concept van de Biss Miss School berust op professionele coaching en training van vrouwen op weg naar ondernemerschap. Het levert daarmee een concrete bijdrage aan de (arbeids)participatie en daarmee ook de economische zelfstandigheid van vrouwen. Biss Miss School gaat uit van een combinatie van laagdrempeligheid, deskundigheid en gezamenlijkheid. Vrouwen krijgen een opleiding met als onderdelen Ondernemingsplan Schrijven, Empowerment, 12 themabijeenkomsten, 8 uren individuele coaching en 4 intervisiesessies, alsmede bezoek aan bijeenkomsten van ondernemersnetwerken. Wethouder Klein was enthousiast over de resultaten van de eerste leergang en wilde een tweede, maar dan alleen voor Haagse vrouwen. PEP heeft deze geïnitieerd en ontwikkeld (methodiek) voor de gemeente en het Haella Fonds, met als partners (voor bijdragen aan de opleiding) ROC Mondriaan, Kamer van Koophandel Haaglanden, Qredits, IVWO en professionele trainers/ondernemers. Overdracht van de methodiek aan potentiële partners was een nevendoel. Kandidaten en deelnemers 40 30 10 17 15 8 7½
Biss Miss School II Werving Intakes Doorverwijzingen andere trajecten Deelnemers Afgerond door Gestart met eigen bedrijf Waardering door deelneemsters
De Biss Miss School is een traject dat een brede groep vrouwen aanspreekt. Het streven was dan ook om de Biss Miss School structureel in te bedden binnen het aanbod van een van de partners ROC Mondriaan, Kamer van Koophandel en Qredits. Het bleek in de praktijk niet mogelijk te zijn. Ook met het IVWO, instituut voor wijkontwikkeling, zijn hierover gesprekken gevoerd, maar deze organisatie zag door drukte en financiële belemmeringen geen mogelijkheid zich hieraan te verbinden. Het blijft mogelijk de methodiek verder te ontwikkelen tot een Business Model. Organisaties en ondernemers kunnen (delen van) de methodiek inzetten om er hun eigen bestaande aanbod voor vrouwelijke ondernemers verder mee te professionaliseren. PEP kan hierbij de rol van partner of adviseur vervullen. 4.6 Overdracht Biss Miss School PEP heeft met partners Kaya Concepts, Ondernemershuis Den Haag en Qredits tot en met 2014 in opdracht van J.P. Morgan gezocht naar een nieuwe eigenaar voor de Biss Miss School-methodiek (zie hierboven). Doel was vooral een structurele inbedding te realiseren, zodat er een vaste plek ontstaat – een echte, blijvende Biss Miss School.
25
Om dit te realiseren is de methodiek van de Biss Miss School beschreven, is er een businessplan geschreven voor de uitrol van de Biss Miss School, pr-materiaal ontwikkeld, zijn bijeenkomsten georganiseerd om bekendheid te geven aan de Biss Miss School en zijn met geïnteresseerde partijen gesprekken gevoerd over uitrol in hun gemeente. PEP heeft meegeschreven aan het plan van aanpak. Vervolgens heeft PEP op verschillende manieren getracht bij te dragen aan het vinden van een geïnteresseerde partij. In de eerste plaats door initiatieven rond vrouwelijk ondernemerschap en netwerken en verenigingen van vrouwelijke ondernemers in kaart te brengen. Tevens heeft PEP vertegenwoordigers van ondernemers- en werkgeversorganisaties, gemeenten en emancipatiebureaus en individuele ondernemers benaderd om verwante activiteiten en de belangstelling voor een traject als de Biss Miss School te peilen. Ook tijdens een conferentie over het project Krachtbedrijf en tijdens een PEP-bijeenkomst in het kader van Maatschappelijk Betrokken Ondernemen is gezocht naar links tussen de Biss Miss School en aanwezige organisaties. In Amsterdam Zuid Oost werd zelfs een aparte Ronde Tafel bijeenkomst voor geïnteresseerden georganiseerd op initiatief van onder meer de secretaris van de deelgemeente. Met 9 partijen zijn individueel gesprekken gevoerd over de uitrol. De bedoelde partij is uiteindelijk niet gevonden. Uiteindelijk is besloten om structurele inbedding niet meer als doel na te streven maar om de methodiekbeschrijving beschikbaar te stellen. Waar mogelijk zullen organisaties en gemeenten worden gestimuleerd een eigen Biss Miss School op te zetten, op voorwaarde dat ze dat doen met hulp en advies van PEP en vermelding daarvan. 4.7 WE CAN Young ‘changemakers’ WE CAN Young is een landelijke campagne die respectvolle omgang tussen jongeren beoogt te bevorderen, met als belangrijkste invalshoek: bewustwording van grenzen in seks, relaties en contacten. De campagne maakt jongeren bewust van de ongelijkheid tussen jongens en meisjes, vergroot hun eigen seksuele en relationele weerbaarheid en stimuleert hen hierover na te denken. Uiteindelijk is het doel dat ze changemakers worden. Een changemaker onderneemt rond dit onderwerp zelf actie. In een training leren de deelnemende jongeren hoe acties te bedenken en daartoe aan te zetten en zo het bereik van WE CAN Young te vergroten. WE CAN Young werkt samen met coalitiepartners. De campagne heeft gelopen tot en met 2014 en was vooral gericht op gemeenten als partners. WE CAN Young is in 2014 uitgevoerd door vormingsorganisatie Centrum 16.22. Centrum 16.22 stimuleert de ontwikkeling van kinderen en jongeren, zodat zij succesvol kunnen participeren in de samenleving. De organisatie zet daartoe in op vergroting van kennis en inzicht, toetsing van de eigen opinies en gevoelens aan die van anderen en verbetering van vaardigheden en expressievermogen. Centrum 16.22 heeft de jongeren die aan WE CAN Young deelnemen geworven en getraind en zo opgeleid tot changemakers. PEP was in 2014 ondersteunende partner van Centrum 16.22 met een training ‘Emancipatie’ voor de changemakers i.o. Daaraan hebben er 17 meegedaan. Doel was hen bewust te maken van ongelijkheid tussen jongens en meisjes, op welke wijze die ongelijkheid zich uit en daarover na te denken. Onderwerpen waren het emancipatieproces in historisch perspectief, verworvenheden, de huidige positie van vrouwen en meisjes in Nederland en de emancipatieagenda. In het verlengde van dat laatste is tijdens de training gewerkt aan bewustwording van het eigen emancipatieproces bij de deelnemers: kansen en belemmeringen bij het nastreven van doelen, zelfstandigheid, ontwikkeling en toewerken naar gelijkwaardigheid. De training bleek succesvol en wel dusdanig dat na afloop een verzoek is ingediend voor een verdiepingstraining. Deze stond specifiek in het licht van de herkenning van geweld binnen liefdesrelaties tussen jongeren, de oorzaken daarvan en de mogelijkheid het te voorkomen. Hiervoor werd een afspraak gemaakt voor januari 2015. 26
De training werd zeer hoog gewaardeerd met 4,6 punten op een schaal van 5. 4.8 De Nieuwe Paplepel De Nieuwe Paplepel is een empowerment- en emancipatieproject voor mannen. In het bijzonder traditioneel ingestelde of sociaal zwakkere mannen worden in een letterlijke ‘keuken’-context aangesproken over en geënthousiasmeerd voor hun eigen rol in de samenleving. Met elkaar gaan ze onder begeleiding van een kok/docent aan de slag, leren een maaltijd klaarmaken en buigen zich ondertussen over de plaats van de man in relaties, gezin en samenleving. Het koken is het bindend instrument, maatschappelijke en persoonlijke thema’s de inzet. Hierdoor levert De Nieuwe Paplepel een bijdrage aan de persoonlijke ontwikkeling van de deelnemers. Daarnaast wordt hen tijdens de training geleerd hoe als ambassadeurs van het project naar buiten te treden. In 2014 heeft PEP in opdracht van het Oranjefonds met partnerorganisaties Stichting MOOI en Stek gewerkt aan voortzetting en doorontwikkeling van het reeds eerder ontwikkelde project, onder de noemer De Nieuwe Paplepel Plus. Door de gewijzigde taakstelling van PEP (van uitvoerende organisatie naar kenniscentrum) moest voor de uitvoering een andere partij worden gevonden. Een van de benaderde partners, de Kessler Stichting (bekend van eerdere uitvoering van het project), is er uiteindelijk in gestapt. Doel was ook de mogelijkheden te verkennen van bredere inbedding van De Nieuwe Paplepel . Daarvoor is een financieel haalbare en kostenbesparende methode ontwikkeld. De inzet en betrokkenheid van vrijwilligers (kok, diëtiste en docente empowerment) stond hierbij centraal. Er zijn 8 vrijwilligers geworven die aan het project hebben gewerkt. De deelnemers zijn vooral geworven door de partnerorganisaties, daarbij ondersteund door PEP. Professionals en vrijwilligers hebben een door PEP en de partnerorganisaties ontwikkelde training gevolgd (resp. 2 en 9 bijeenkomsten) om de methodiek te kunnen uitvoeren. Uiteindelijk hebben er 16 Nieuwe Paplepel-bijeenkomsten plaatsgevonden. PEP heeft de uitvoerende organisatie daarbij ondersteund met intervisie. Aan de training hebben 16 grotendeels laag opgeleide mannen met afstand tot de samenleving deelgenomen. Het project kent een zeer laag afvalpercentage. Ook in dit geval is een aantal mannen na afloop als vrijwilliger betrokken gebleven bij de organisatie. De training heeft ook nieuwe kennis opgeleverd over het sociaal activeren en de emancipatie van laagopgeleide mannen. Voorafgaand aan de uitvoering is een train-de-trainerconcept ontwikkeld om de vrijwilligers op te leiden. Tevens is er een methodiekbeschrijving van het project verschenen, ontwikkeld en uitgezet. Direct na de training is bij een van de organisaties met behulp van de kostenbesparende methodiek wederom een groep gestart, met eigen middelen. De middelen en mogelijkheden om de training elders uit te voeren zijn dus aanwezig.
27
5. Ouderen Door de vergrijzing vormen ouderen de komende jaren een belangrijke aandachtsgroep, ook in Den Haag. Enerzijds groeit de zorgvraag onder ouderen, anderzijds staat de betaalbaarheid van zorg onder zware druk – en niet in de laatste plaats willen we de kracht en ervaring van vitale 55-plussers in het maatschappelijk veld aanwenden! Zij kunnen daarmee heel veel betekenen in de participatiesamenleving.
Ondersteuning 5.1 Stedelijke Ouderen Commissie De Stedelijke Ouderen Commissie (SOC) is een koepel van ouderenorganisaties die gevraagd en ongevraagd adviezen uitbrengt aan wethouder, gemeenteraad en maatschappelijk relevante organisaties over ouderenbeleid en ouderenzaken. De SOC organiseert jaarlijks onder meer vier themabijeenkomsten om opvattingen en opinies te peilen, maar gaf aan veeleer behoefte te hebben aan een adviestraject en ondersteuning bij de organisatie en begeleiding van een beleidsdag over de toekomst van het SOC. Daarbij zijn eerst kernpunten uit het Haags ouderenbeleid, mogelijkheden voor de toekomst en nieuwe innovatieve werkwijzen besproken en afgetast. Met onder meer die kennis in het achterhoofd vond op 3 september de beleidsdag van de SOC plaats, begeleid door PEP. Doel was kritisch te kijken naar de structuur van het SOC en naar mogelijkheden meer rendement te halen uit ouderenparticipatie. De aanwezigen stelden vast dat de SOC ouderen op zich breed representeert, maar bepaalde groepen niet bereikt en last kan krijgen van ontwikkelingen in de moderne samenleving. Besloten is dat de organisatiestructuur aan effectieve verandering en vernieuwing toe is. Binnen de SOC zal een voorstel worden ontworpen.
Informatievoorziening 5.2 Haagseouderen.nl PEP verzamelt op deze website relevante en interessante informatie voor ouderen, zoals over maaltijden, geldzaken, sport en activiteiten. In de loop van het najaar is PEP op zoek gegaan naar een andere partij om de website voortaan te onderhouden; een partij met meer voelhorens in de stadsdelen en met meer rechtstreekse betrokkenheid bij het onderwerp ‘informatie’. Voor PEP is het belangrijk instrumenten te ontwikkelen die ouderen rechtstreeks kunnen aanzetten tot participatie, zoals een aansprekende pagina in De Oud-Hagenaar. Aan het eind van het jaar leidden de gesprekken met welzijnskoepel Xtra ertoe dat deze zich bereid toonde de site vanaf 2015 te onderhouden en redigeren. De site trok in totaal 42.987 bezoekers (gemiddeld 3582 per maand). De digitale nieuwsbrief GrijsWijs, met actuele ontwikkelingen, producten en tips over websites en activiteiten, is 8 keer verstuurd, per editie naar ongeveer 1000 abonnees. 5.3 Pagina in De Oud-Hagenaar PEP is begin 2014 met de uitgever van De Oud-Hagenaar overeengekomen opnieuw een jaar lang een eigen pagina in deze tweewekelijkse krant voor 50-plussers te verzorgen. In totaal zijn in 2014 22 pagina's geleverd.
28
Het hoofdartikel vertelt in 700 tot 800 woorden het verhaal van een persoon, project, organisatie of activiteit in Den Haag. Criterium voor de keuze van het onderwerp is dat dit een brug slaat tussen het werkveld van PEP – participatie – en de groep lezers van De Oud-Hagenaar, 50+’ers. Voorbeelden zijn specifieke initiatieven voor ouderenparticipatie als OOPOEH, Zorgdier, SeniorWeb, Vier het Leven (begeleid theaterbezoek), studiegroepen voor hoger opgeleide ouderen met een beperking en cultuurparticipatie bij het Residentie Orkest; vrijwilligerswerk in het algemeen (NLdoet, Den Haag Doet); emancipatie (roze ouderen); mantelzorg (respijtzorg, Ontmoetingscentra Dementie); en wijkactiviteiten (Resto VanHarte, Buurthuizen van de Toekomst). Ook voor 2015 is PEP met de uitgever van De Oud-Hagenaar overeengekomen deze pagina elke twee weken te leveren.
29
6. Diversiteit Succesvolle diversiteit begint bij bewustwording en burgers die elkaar meer gunnen. Dat moeten we voortdurend onder de aandacht brengen, met intensieve projecten en programma’s. Volledige acceptatie van dit onderwerp is immers een langetermijnkwestie. PEP ondersteunt (vrijwilligers)organisaties en professionals die bijdragen aan de realisering van een meer diverse samenleving. Met lef, kennis van culturele codes, humor en de bereidheid om van gebaande wegen af te wijken, maakt PEP de verbinding.
Ondersteuning 6.1 Stedelijke alliantie cultuursensitiviteit Omgaan met mensen uit een andere cultuur is aan de ene kant heel ‘gewoon’ in Nederland. Ze zijn immers al heel lang hier en zijn betrokken burgers geworden. Toch is goed en effectief omgaan met hen en hun culturele verschillen nog altijd een gevoelige kwestie. Velen, zowel individuen als organisaties, zoeken naar methodieken, hulp en kennis daarbij. In Den Haag zijn daarom twee stedelijke allianties werkzaam waarin organisaties die hiermee te maken hebben, zich er samen over buigen. Partners daarin zijn de verzamelde welzijnsorganisaties (Xtra), de zorginstellingen Saffier De Residentie, HWW, WZH en Florence, de ouderenbonden ANBO en Cosbo, de Stedelijke Ouderen Commissie (SOC) en PEP. Doel is dat zij zich ontwikkelen tot organisaties waar cultuursensitief werken tot in de haarvaten is doorgedrongen en waar diversiteitsbeleid zich richt op een optimaal resultaat. Rekening houden met etnisch-culturele diversiteit wordt vanzelfsprekend, cliënten (van migrantenafkomst) zijn beter te bereiken en bedienen en het personeelsbestand is multi-etnisch. Binnen de organisaties wordt een cultuurverandering tot stand gebracht waarbij diversiteit als een meerwaarde wordt gezien. PEP begeleidt de stedelijke alliantie met procesbegeleiding, ondersteuning, organisatie van de bijeenkomsten; in opdracht van de gemeente Den Haag en de leden van de stedelijke alliantie. Er zijn in Den Haag twee stedelijke allianties: SA1, in relatie tot ouderen, en SA 2, gericht op mensen met beperkingen. In 2014 heeft PEP een visie gepresenteerd op samenvoeging van deze twee. Dat is in de kerngroep besproken en tijdens een stedelijke bijeenkomst op 10 juni is besloten tot samenvoeging over te gaan. Een plan hiervoor is tijdens een volgende stedelijke bijeenkomst op 25 november gepresenteerd. PEP heeft hierbij steeds een ondersteunende, adviserende en faciliterende rol gespeeld. De samenvoeging is goed gelukt. Het idee erachter is dat er meer synergie en krachtenbundeling mogelijk zal zijn. Bovenvermelde inhoudelijke ambitie blijft voor de alliantie en de leden ongewijzigd. Uitwerking ervan in een concreet jaarplan zal nog in de komende periode plaatsvinden. Daaruit kunnen voor PEP nieuwe actiepunten voortvloeien. 6.2 Platform Internationale Migrantenkerken Migranten- en internationale kerken spelen een belangrijke rol als aanbieder van en tussenpersoon op het gebied van welzijns- en andere diensten in de stad. Het Platform Internationale Migrantenkerken is ingesteld om hen zo intensief en uitgebreid mogelijk in te wijden in dit welzijnsterrein. Met hun vertrouwensfunctie binnen de eigen geledingen, die de taal spreken en de cultuur kennen, kunnen zij meer en anderen bereiken. Vrijwilligerswerk, vóór deze kerken maar ook binnen die kerken, neemt daarbij een belangrijke positie in. Voorwaarde voor een geslaagde inzet is dat in eerste instantie het vertrouwen van deze kerken gewonnen wordt. 30
PEP is gedurende twee jaar in opdracht van de gemeente het aanspreekpunt voor de migrantenkerken op dit gebied, met als partners STEK, voor stad en kerk, en Stichting Mara. Verbetering van de beeldvorming rond vrijwilligerswerk onder migranten is een concreet werkdoel. Uiteindelijk moeten 375 migranten naar vrijwilligerswerk worden geleid. Contacten leggen en vertrouwen winnen zijn de eerste stappen. Er is contact geweest met 73 kerken en met 52 daarvan bestaat inmiddels persoonlijk contact. In meer praktische zin ondersteunt PEP het netwerk als organisator en voorzitter van themabijeenkomsten en platformvergaderingen. PEP, STEK en Mara zijn er niet om kwesties die de kerken aandragen op te lossen, maar om de vraag te verhelderen en om door te verwijzen naar de juiste instantie (zelfredzaam maken). Introductie van de meest relevante Haagse organisaties op dit gebied (vrijwilligerswerk, welzijn) is dus een belangrijk element binnen het platform. Vervolgens is het zaak de kerken te stimuleren om zelf in gesprek te gaan met diverse organisaties en gebruik te maken van reeds bestaande voorzieningen. Concrete informatie wordt geleverd in de vorm van vergaarde en doorgestuurde nieuwsbrieven en een eigen nieuwsbrief van het platform. Daarnaast worden, na een inventarisatie van de meest gewilde onderwerpen, seminars en bijeenkomsten over gerelateerde onderwerpen georganiseerd. Deelnemers 50 18 15 6 kerken 3 kerken 2 kerken 2 kerken 2 kerken
Platform Internationale Migrantenkerken Seminar over kerk en financiën Seminar over vrijwilligerswerk en huisvesting Bijeenkomst ‘De maatschappelijke kerk’ Training ‘Fondsenwerven’ (i.s.m. Fonds 1818)* Training ‘Train de trainer talentontwikkeling’ Training ‘Organisatie- en vrijwilligersbeleid’ Training ‘Vrijwilligers beleid’ Training ‘Leiding geven aan, en coachen van vrijwilligers’ Individuele ondersteuning Nieuwsbrieven
Doorlopend Elk kwartaal
* Voor de 5 trainingen zijn de kerken via PIM uitgenodigd of ze zijn speciaal voor hen georganiseerd. De startbijeenkomst van ‘De maatschappelijke kerk’ in oktober 2014 had als doel de belangrijkste actuele aandachtspunten te definiëren die belangrijk zijn voor de dienstverlening van de kerken. Kerken krijgen of horen veel individuele(sociale) hulpvragen en moeten op dat terrein weerbaarder worden. In 2015 wordt dit thema daarom verder uitgewerkt, en wel rond: jongeren (betrekken bij de kerk, activiteiten voor jongeren, etc.) mensen in problemen (bereiken/vertrouwensband) ongedocumenteerde personen (opvoeding) in 2 culturen kennis van de sociale kaart omgaan met en zorgen voor ouderen (oudere) daklozen en verslaafden huisvesting 6.3 Training Wijkcontactvrouwen In opdracht van Stichting Yasmin heeft PEP Den Haag tussen oktober 2013 en mei 2014 3 trainingen verzorgd voor aankomende wijkcontactvrouwen. De bedoeling is dat deze vrijwilligers geïsoleerde vrouwen in de Schilderswijk gaan benaderen, en gaan proberen hen te motiveren om een trede hoger op de 31
participatieladder te klimmen. Ze gaan hen begeleiden en waar nodig in contact brengen met professionele ondersteuning. Het doel van de training was om deze aankomende wijkcontactvrouwen handvatten en vaardigheden aan te reiken voor dit werk. Er hebben 45 vrouwen aan meegedaan. De training besteedde aandacht aan zelfinzicht (eigen sterke en zwakke punten, motivatie en drijfveren, communicatie, presentatie en feedback), het profiel van de wijkcontactvrouw (taak, functie, vaardigheden, houding, kennis en vooral de vraag van de functie), gesprekstechnieken en communicatie, activerend huisbezoek, omgaan met gevoelens en lastige vragen en het sociaal netwerk. In een tussenevaluatie kwam aan het licht dat veel van de deelnemende vrouwen zelf kwetsbaar zijn en veel hebben meegemaakt. De training is daarop aangepast en verlengd met aandacht voor empowerment en assertiviteit. Ondanks het feit dat zij assertiever en bewuster van hun eigen mogelijkheden zijn geworden, worstelen zij met veel en complexe problemen waarvan ze moeilijk afstand kunnen nemen. Een aantal vrouwen heeft zelfs moeten afhaken. PEP heeft geadviseerd om de vrouwen voorafgaand aan deze training een training empowerment te laten volgen en op basis hiervan een selectie te maken. De opdracht voor de wijkcontactvrouwen kan ook worden verlicht met de focus op het sociale netwerk van geïsoleerde vrouwen in plaats van op hulpverlening.
Projecten 6.4 GIVE Het project GIVE (Grassroots Integration through Voluntary Experiences) heeft als doel de participatie door migranten in de Haagse samenleving te bevorderen, buurten met gemeenschapsgevoel te creëren en initiatieven op dit gebied van onderaf te stimuleren en op te zetten. Daarnaast beoogt het project de beeldvorming rond migranten en diversiteit positief te beïnvloeden. GIVE is een Europees project, waarbij naast Nederland ook Ierland, het Verenigd Koninkrijk en Oostenrijk betrokken waren. PEP heeft het project uitgevoerd in opdracht van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) en de gemeente Den Haag, met als partners OCAN , IOM en zelforganisaties van migranten. Het project had als resultaatafspraken een onderzoek, een pr-campagne, productie en verspreiding van een toolkit, werving, plaatsing, training en coaching van 75 nieuwe vrijwilligers, trainingen voor vrijwilligers en organisaties, monitoring door LOM en deelname aan nationale en internationale overleggen.
GIVE Vrijwilligers werven
Januari-mei
Toolkit verspreiden en online plaatsen
Januari-mei
Training Coaching op talenten migranten
125 vrijwilligers bereikt en geïnformeerd over vrijwilligerswerk 120 exemplaren Tevens via de website van PEP te downloaden 11 deelnemers
Uiteindelijk zijn er meer vrijwilligers bereikt dan in de prestatieafspraken was vastgelegd. Kaderleden van zelforganisaties hebben een training gevolgd en zijn vaardiger geworden in intercultureel vrijwilligersmanagement. PEP heeft in het kader van GIVE voorts een promotiefilm over vrijwilligerswerk voor migranten gemaakt. 32
PEP heeft deelgenomen aan de internationale conferentie van GIVE in Dublin en daar bijgedragen aan de uitwisseling van kennis en ervaring op het gebied van integratie en vrijwillige inzet. Tijdens de conferentie heeft PEP de resultaten van GIVE in Den Haag en het vrijwilligersbeleid in Den Haag gepresenteerd. De bijdrage van PEP, in het bijzonder de (van ondertiteling voorziene) promotiefilm, werd zeer goed ontvangen. OCAN heeft de resultaten van het project onderzocht en daarvan verslag uitgebracht. Tijdens een succesvolle slotconferentie op 28 mei 2014 is er met ruim 70 vrijwilligers, professionals en beleidsmakers op de opbrengsten van het project teruggeblikt en zijn ideeën uitgewisseld voor meer participatie van Hagenaars via vrijwilligerswerk. De positieve samenwerking met IOM en andere partners zal in de toekomst worden voortgezet.
33
7. Producten 7.1 Kortingspas De Kortingspas is een gratis pas voor Haagse vrijwilligers en mantelzorgers. Hiermee kunnen zij bij culturele instellingen, restaurants, winkels en attracties korting krijgen, genieten van speciale aanbiedingen of kans maken op vrijkaarten. Begin van 2014 is de aanvraagprocedure rond de Kortingspas aangepast. Het collectief aanvragen via organisaties is niet meer mogelijk. Burgers dienen zelf de pas aan te vragen via een account op www.denhaagdoet.nl. Halverwege 2014 is een ‘maatwerkactie’ opgezet om de 75 grootste organisaties die met meer dan 50 vrijwilligers werken te ondersteunen bij het aanvragen van de Kortingspas. Deze actie is geslaagd en wordt voortgezet. In december 2014 is een crossmediale campagne rond de Kortingspas ingezet via social media, met advertenties (o.m. de Posthoorn, De Oud-Hagenaar) en op evenementen (Ooievaarsfestival, Haagse Helden Festival, Samen voor de Voedselbank). Oudere mantelzorgers werden ook benaderd met een speciale advertentie met knipbon. Vrijwilligers werden zo veel mogelijk naar denhaagdoet.nl geleid. In totaal zijn 36.540 Kortingspassen onder vrijwilligers uitgezet en 6406 Kortingspassen onder mantelzorgers. 7.2 Magazine PEP voor iedereen Het magazine PEP voor iedereen besteedt aandacht aan het werkveld van PEP en de personen daarin. Centraal staat het katern met aanbiedingen voor houders van een Kortingspas. Het abonneebestand is in de tweede helft van 2014 opgeschoond in samenhang met de veranderde aanvraagprocedure rond de Kortingspas (zie hierboven). Veel exemplaren van het magazine kwamen retour omdat er op het adres geen relatie meer aanwezig bleek. Voortaan gaat het magazine alleen naar diegenen die zich daarvoor hebben geregistreerd op denhaagdoet.nl. Het magazine is in 2014 drie keer verschenen, in april, september en december.
34
