PENELITIAN
KELANCARAN BERBICARA BAHASA INGGRIS MAHASISWA PROGRAM D-2 DAN D-3 JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA INGGRIS FPBS IKlP PADANG 1989
PT. PF,SPUSTPKPEY WIP f'.l"HG TELAH TE!?DbKT.Z?
-LE&Ln*.r.. J E W L ~ ~ & ~ A ~ P N :_I.@CG''-WA/MTW~
**
PENGARhNG : ~ t f ~ d ~ - % * ~ ~ f l - - JENlS
OLEH
DR.
Penelitian ini dibiayai oleh : Dana SPPIDPP lKlP Padang Tahun 190811989 Surat Perjanjlan Kerja No. : 07/PT37.H9/N.9/1988 Tanggal 1 November 1988
I
I I
INSTITUT KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN PADANG 1989 I'gl
I 1
-
!IF t \
197 p!-n131? r .r
'
z "* , sj 3 I
1, +,'I A f J
-,fq) M G
PENGANTAR Penelitian merupakan salah satu karya ilmiah di perguruan tinggi. Karya ilmiah ini harus dilaksanakan oleh dosen IKIP Padang dalam n n g k a meningkatkan mutu, baik sebagai dosen maupun sebagai peneliti. Oleh karena itu, Pusat Penelitian IKIP Padang berusaha mendorong dosenlpeneliti untuk
melakukan
penelitian
sebagai bagian
dari kegiatan
akademiknya. Dengan demikian mutu dosenlpeneliti dan hasil penelitiannya dapat I
ditingkatkan. Akhirnya saya merasa gembira bahwa penelitian ini telah dapat diselesaikan oleh peneliti dengan malalui proses pemeriksaan dari Tim Penilai Usul dan Laporan Penelitian Puslit IKIP Padang.
Padang, Mei 1989 Kepala Pusat Penelitian ,
.-
*
. 'NIPPadang,
ABSTRAK k r o g r a m T!iplom..j ( 0 2 d a n D 3 i J u r u s a n P e r r d i d i k a n E a h s . s a
7
I n g g r i s FPBS I K I P Padsng m e r u p a k a n p r o g r a m y a n g
bertujuan
u n t u k mempersiapkan g u r u - g u r u bahasa I n g g r i s yang n a n t i n y a akarr m e r i g a j a r p a d a s e k o l a h - s e k o 1 z . h m e n e n g a h a t a u
iembaga.
1ai:ln)ra.
l i r ~ g u i s it k perdapat
D3.
Jan
Hereka
i r i i
dengan
~ : ~ I T I % I I ~ P b U e~ r~k o m u n i k a s i
kema~ipusn
yang
nereka
s e l a m a p e r k u l i a h a n pads p r o g r a m D2 a . t a u
program
setelah nereka terjun
Tet.s.pi t:enya.taanrrya,
rrrasyzrakat
barryzk
~ i e f i g a t a k a r ~t:a f i x 3 3tz.u
iiibekzli
lemhaga-
gilr?l
datang,
yzng
keluhzn-1,;eluhan
dalam
ke
b a h j s i l I r i g g r i s taniatari
p r o g r s r r D3 3 ~ r u s z . nF e n d i d i k a n E a h a s a
daii
D2
pregran
tidsk
Inggrls
b e r k n p e t e n s l u n t u k r r i e i r g a j a r b a . h a s a Inggris k h u s u s n y s d s l a r : rrjengerrrt,a.r~&ka.nkemampua.n t ! e r k o r ; ~ u n i k a s i b a . g i s i s ~ ~ a . . Gleh
settab
i t u , penelit i s n i n i
12nf:uk n r e n c a r i j a w a k r a n I
.
Samrz.i
d i
terhadap
perlu
per"Lsn:,rasn
maria k e l a n ~ - . a . r s n b e r t i i c s r a
mshasisxa
Prsgram
I
Fend i d i k s n
Bahssa I r ~ g g r i sFPBS
I
~ ; e n y e ? e s ~ . i k as nt : x d i n ; r a
Dip?oma
(32 d5.n
di:"k~ar:a.~a.n
bcrikct : Es.ha.sa
Ir!ggris
93)
3urusarr
IKIP P a b a r ~ g y a n g
akan
-,adz t;a.hun ajarai-i 1838/'1CS$! ?
I
2 . $':?%t.or-f~!::.r_:.r s.p6.h.?.h kelaricaran Diploma
)'an6
her!:r_r~rt.rib~:si
,-. .F-
b e r b i c a r a . Gaha.sa I n g g r i s m a h a s i s w a
Orogran
( 0 2 dart 9 3 ) J u r u s s n P e n d i d i k a n B a . h a s a
Inggris
FPBS I K I P P s d a n g yang a k a n menyelesaikan s t u d i n y a I
r ti ad sp
t a h u n 1935/1989 ?
pa.da
U n t u k nrerrjawab p e r t a n y a x n d i atss, p e n e l i t i m e n g a m b i l I
~ ~ a h a . s i s r i zPrc~grani . D2
dal-i
progrant
m 8 1 i 8 ~ i ~ ; u ' ~~. 3 9 3.t;z.n , ~ -1,', P ~ : -elesaikan T--,J.,
program-prngr8.m sebagai
sampe!
tersetut
dan
Prr?gran D 3 sehagai pcjpulasi
ta.hun
dalam
~ : t u d i n y s pada 19"05/1989
ajaran
p e n e l i t i a n i n i . Language
Assessment Scale
( L A S ) d i g u n a k a n u n t u k m e n g e t a h u i s a m p a i d i mana k e l a n c a r a n Inggris
Sehssa
berbicars
interv511
i
rnencari
.
responden.
~ : , t ~ ' r ~; ~ ~ ; g ~ c . j i ' u l f ; a n ,dpa , .t- . 5
faktar-faktor
yang
apa
dan
Kuesioner
upzya
:?;?.l3.r;
bekontribusi
terhadap
k e l a n t - r a r a r i b ~ r b i c a r sh a . h a s a I n g g r i s r e s p o n d e n .
h a s i l a n a l i s i s dsta d i p e r o l e h k e s i r n p u l a n
Dari
bahwa
s e t , a h a g i 2 . : i b c s a l - respor,rleii dikelo~:yol.;ka:i k e d a l a n k a t e g o r i tselum
b e r b i c a r a baha.ss. I n g g r i s s e c a r a
ma'nlpu
ti;.rriy%ta
1,iste;sir.g
signifikan
clan
iieading
pasif.
secara
berkontribusi
t e r h a d a p k e 1 a n c a r a . n Gerbicsra
Dan
bah~sa Inggris
responden. Eee.dasz.rf;an
.
:;;;t:~k zendi.r;gz=. ? . s ; ~yi;iemha.cs.
-:;... ,,.r.{::i
. , <. , - , - ?
secara
tjerkr,r,t,rit:usi ~ E I t.ic3.r.a .
t:z.!re,sa
larnanya
a n a l i s i s d i atas,
.
~ i =.d y ~ ii >,fr-, ,ri
Inggris
..I.-.
tj;.'.-2 . ~ 1 . 3
tb?rhs.d8p
resp,3nden,
wzktu
rraka
Tr,-fl-.' bb L L S
kelancar8.n
perielit i
r n e n y ~ i r z nk s n 2 . 2 ~ u a~k t u y a n g d i s e d i a k s n u n t u k n e n y e l e s a i k a n T-a
. .- ,_--_ ,.-
7.
r
7 _.,I
Inggris dengan
__
P,?
FPBS
-! . . .c. -.,.
,
?3
.J::r.uscn
5
IKIP Padang p e r l u ditambah
.
1
Bz.hs.sa
jumlahnya
k a t a l a i n program-program i n i d i h a p u s k a n saja
d i g a n t i k a n denga-n P r o g r a m S t r a t a
1
(S ) saja. 1
atau dan
DAFTAR I S 1
!,ESTRBK ............................................. FENGANTAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . DAFTBR IS1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . DAFTAR TAEEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8!. B
I
PENDAHULUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A . Latar Belakang Masalah . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B . P e r u m l ~ s a r c Masala.fr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
....................... D . F e r ~ t i n g r i y aM a s a l a h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 . P e n j e l a s a n Istilah . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C. Tujuan Penelitizn
-
EAR
I1
T I N J A U A N KEPUSTARAAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A . Rc.zeinpuan K o m u n i k s : i f d z n Remarcpuan L i r i g ~ i s t i l . .; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0 . E ~ k i a s aya.ng D i p e l a j a r i S e c a r a Sadar ( C o n c i o u s ) clan B a h a s a y a n g D i p e r o l e h s e ~ 2 . T ~ i2 d a k Sadar ( S u b c i ~ n c i o u s ) . . . . . . . . . . .- . L101211a~rj.n ,-(4 Tecir i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Y
EBB I I I
T
r
METODE D A N PROSEDUR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A . P o p u l ~ . s id a n Saripel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Metode P e n g u n p u l a n d a t a C . P r o s e d u r P e n g u ~ i p u l a n Data dart P e n g a n a l i s i s a n Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B . Irist.runrerltasi dan
RP.8
IT? A N A L I S I S D A T A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A . Rorelasi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B . A n a l i s i s Regresi M u l t i p e l . . . . . . . . . . . . . . . C . Deskripsi D a t a X u a - l i t a t i f . . . . . . . . . . . . . . .
3 . P e - ; , ~ : x ~ : i s n. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
EAB
V
R I N G R A S A N . RESIMPULAN. DAN SARAN . . . . . . . . . . . . A . i i i n g k a s a n d8.n Kesimpu1a.n . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Saran
...................................
D A F T A R KEPUSTAKAAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . LA!4PIRA?.1.LAHPIRAlJ ...................................
DAETAK TABEL rn
: a t .el
1
C o n v e r s i o n o f LAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
2.
Normative I n t e r p r e t s t i o n of LAS Score .
32
3.
.-L . o r r e l a t i o n
4.
Multiple Regression Report
....
..............................
...............
37 33
BAB I PENDAHULUAN A.
Latar B e l a k a n g H a s a l a h sekolah
Bahasa I n g g r i s t e l a h d i a j a r k a n mulai d a r i merrengah dan
p e r t a . m a sa-nrpai j e n j a n g p e n d i d i k a n
t e r tinggi,
merupa.kr-in mata F e 1 a j a . r a . n u a j i b yang h a r u s
diikuti
oleh
s e t i a p s i s w a a t a u m a . h a s i s w a , dengan j u n l a h
yang
G a n y a k d a l a m s a t u k e l a s d a n ~ a . k t u ya.ng
terbatas
r'enbuat h a s i l y a n g d i i n g i n k a n t i d a k
tercapai
sehingga
murid
s e c a r a maksimal .
Dalam
kepu t 1 3 s a n
surat
Kebudayaan
tanggal
Pendidikan
Heiiteri
No.
D e s e n t ~ e r 1967,
12
dan
096/1967
d i n y a t a k a n t u j u a n p e n g a j a r a n b a h a s a I n g g r i s d i seko1a.hsekolah negeri sebagai berikut (
2
)
memperluzs
hubungan
:
( 1 ) metilajukan
dengan
Ga.ngsa
toenjelaskan p o l i t i k l u a r n e g e r i , dan (4) f a~in untuk
(3)
men i n g k a t ka.n
Inggris;
(c)
bangsa;
la.in:
(3)
tujuan-tujuan
m e r i g e ~ ~ t a n g k a k&r~arr~pua.n n membaca;
kema.mpuan
nenaha.mi
meningkatkan
percakayan
kemampuan
(b)
bahasa
menulis
dan
kemampuan b e r b i c a r a b a h a s a I n g g r i s . Program
Inggris
D2
dan
D3
Jurusan
Pendidikan
Eahasa
I K I P P a d a n g rnerupakan s a l a h s a t u p r o g r a m
b e r t u j u a n u n t u k mengembangkan kemampuan l i n g u i s t i k kemampuan
berkomunikasi dalam bahasa
Inggris
yang
dan
sebagai
bahasa i n t e r n a s i o n a l .
Kemampuan
linguistik
a-dalah
salah
b e r h a h a s a d i a a n a m a h a s i s w a menggur1aka.n
satu
aspek
pengetahuannya
tentang lain
aturan-aturan
dzri
mitu
berbahasa
kemanpuan
linguistik (ilmu bahasa). a-dalah
untuk
kemanrpuan
Aspek
berkomunikasi
menggurrakan
aturan-aturan
b e r b a h a s a t e r s e b u t dalam berkomunikasi. Kemampuan dari
Program
Ba.hasa guru
berkomunikasi
merupakan
dam P r o g r a m
D2
Jurusan
D3
Pendidikan
I n g g r i s k a r e n a p r o g r a m i n i ~ ~ e m p e r s i a p k a ng u r u -
ba.hasa
sekolah
Inggris
menengah
sebahagiam
yang s i a p
pertama.
besar
dari
untuk
Teta.pi calon
pada
pada
kenyataannya
guru
u n t u k memenuhi t u j u a n d i a t a s ,
kepala
mengajar
yang
telah
per1didika.n p a d a P r o g r a m D2 b a n D 3
1nenyelesaika.n mampu
u taina
t uj u a n
sekolah
yang
nengeluh
sehingga
tentang
terlebih-
l e b i h l a g i p a r a mahasiswa pada program t e r s e b u t m a l u u n t u k b e r k o m u n i k a s i da.lam b a h a s a I n g g r i s
sangat
menyokong
usaha
bany8.k
kexia~rpuan
t e r b i c a r a bahasa I n g g r i s para guru t e r s e b u t ,
Pemerintah
belum
merasa
.
peningkatan
kernampuan d a l z m menggunakan b a h a s a I n g g r i s b a i k menbaca maupun
menulis
Inggris.
serta
Sa1a.h
berkomunikasi
satu
usaha
dalam
bahasa
meningkatkan
dan
rnengemba.n,gkan da1a.m m e n g g u n a k a n b a h a . s a I n g g r i s y a n g a d x d i
IKIP
tahun-tahun
Padang yang t e l a h terakhir
mulai
dikembangkan
i n i . Tujuan program
u n t u k mengembangkan kemampuan l i n g u i s t i k d a n berkomunikasi.
Di
samping i t u
juga
ini
pada adalah
kema.mpuan
bertujuan
untuk
menghasi1ka.n g u r u - g u r u b a h a s a I n g g r i s y a n g b e r m u t u h a g i
sekcllah
t i r r g k a t p e r t a . m a (SMTP)
menerigah
dan
sekolah
m e n e n g a h t i n g k a t a t a s (SMTA). Rerdasarkan Indonesia
yakin
hal- ha1 t e r s e b u t d i klahwa p e n g e t a h u a n
a t a s , Pemerintah berbahasa
Inggris
menopa-ng p e r k e n b a r i g a n n e g a r a k e ara.h b a n g s a
8kz.n
yang
moderen.Oleh s e b a b i t u amatlah p e n t i n g menguasai bahasa 1 n g p r . i ~k~aii.. 1 i s a . n maupun t u l i s a n t ~ x g i l u l u s a n
D2
Program
d a n D 3 J u r u s a - n P e n d i d i k a n B a h a s a I n g g r i s FPBS
P ~ d a n g . L e b i h j s u h l a g i . agar k e l u h a r i - k e l u h a n rnarrrpuari
guru-guru
dikurangi.
keyakinan
PLetidak
ba.ha.sa I n g g r i s d a l a m m e r i g a j a r
sehirrgga
gur-u-guru
tersebut
IKIP
dapat
rnerripunyai
d i r i dalaui merigajar d a n dalarc~ berkoxriunikasi
d ~ l a r nb a h a . s a I n g g r i s . U n t u k membantu mewujudkan h a l - h a l cii
atas,
penelitian
p e r ~ e l i t i menganggep Zainil
pada h a h a g i a n
(
seperti t e r s e b u t
perlu
xrielanjutkan
1957) s e s u a i d e n g a n s a r a n
peneliti
akhir dari penelitian tersebut.
Perurnusan Hasalah Penelitian
ini
dilandasi
oleh
teori
yang
d i k e m u k a k a n o l e h J o h n . B . C a r r o l (1963) y a n g m e n y a t a k a n bahca
kesuksesan
fungsi untuk
dari
kesuksesan
menyelesaikan
tugas
j u m l a h waktu yang d i b u t u h k a n
menguasai
dianggap
da.lan
p e l a j a r a n . Ada
sebagai
elemen
faktor-f aktor
rnahasiswa
dalam
adalah
oleh
siswa
penting
yang
yang
rnenentukan
rnenge~rbangkan
kemampuan
b e r b i c a r a b a h a s a I n g g r i s . O l e h sebab i t u d i a n g g a p p e r l u untuk
diteliti
apakah
program
D2
dan
D3
Jurusan
Pendidikan
Bahasa
mengaplika.sikan
Inggris
FPBS
IKIP
Paang
memuat,
teori Carrol tersebut. Penelitian
ini
mencari jawaban u n t u k p e r t a n y a a n b e r i k u t : d i mana k e l a n c a r a n b e r h i c a r a Gahasa
1. Sampai
mahasiswa
Program
(D2
Diploma
Inggris
D3)
dan
Jurusan
P e n d i d i k a n B a h a s a I n g g r i s FPBS l K I P Pada.ng y a n g a.kan nienyelesaikan s t u d i n y a pada tahun i n i ?
2. Faktor-faktor
apakah
terhadep
ke1ancara.n
mahasiswa
Program
yang
banyak
berbicara
Diploma
(D2
berkonribusi
bahasa
Inggris
D3)
Jurusan
dan
P e n d i d i k a n Bahasa I n g g r i s FP65 IKIP Padang y a n g a k a n menyelesaikan s t u d i n y a pada tahun i n i ?
C. T u j u a n P e n e l i t i a n d a r i penelitian i n i adalah
Tujuan sampai
d i
mana k e l a n c a r a n
berbicara
untuk
melihat
5a.hasa
Irrggris
m a h a s i s w a P r o g r a m D2 d a n m a h a s i s w a P r o g r a m D 3 yang a k a n menyelesaikan
studinya
pada
tahun
d i
ini
Jurusan
P e n d i d i k a n B a h a s a I n g g r i s FFES I R I P P a d a n g . D . P e n t ingnya Hasalah
Hasil dipedonani bahasa Inggris Lebih
penelitian
untuk
Inggris
ini
diharapkan
mengeabangk2.n rnahasiswa
8.ga.r
kernampuan
Jurusan
berbicara
Pendidikan
FPBS I K I P P a d a n g u n t u k masa y a n g a k a n luas l a g i , penelitian i n i diharapkan
memberikan
masukan
kepada
IKIP
dapat
lain
d i
Bahasa datang.
juga
akan
Indonesia,
karena IKIP b e r a d a dalam s a t u a t a p . Sebagai berkontribusi
tambahan,
penelitian
terhadap t e o r i pengajaran
ini bahasa
akan asing
khususnya bahasa
dalam ha1 meningkatkan
Inggris.
P e n e l i t i a n ini akan
rnahasiswa
bagi
kernanpuan
dalam
berbicara
menjadi
men i n g k a t k a n
pedoman
kemampuan
bahasa
I n g g r i s n e r e k a , d a n j u g a bagi p e n e l i t i b e r i k u t n y a .
E. P e n j e l a s a n Istilah Allowed
Time
tersedia
a d a l a h ga.kt,u
untuk
belajar. Perseverence
kj~?c!iri,ti-L -
a.dalzh
p
k11a.t
P
b m a a l ~ h s n un t u k b e l a j a r derrgan perruh p e r h a t i a n
t.z.11
ya.ng
merupakan ref l e k s i d a r i m o t i v a s i . Quality
of
mutu
Introduction adalah
?arm
penr
menentukan jumlah waktu u n t u k b e l a j a r . J i k a
sang
pengaj aran
r e n d a h , s i s u a a k a n membutuhkan
waktu
banyak, khususnya b a g i mahasiswa yang
lebih
kesulitan
da.larrr nrewaha.mi p e n g a j a r a m .
terorganisir
dengan
rzenyelesaikan ditentukan. pengajaran yaitu,
studinya Carrol
(
Jika
nahasiswa
baib,
pada
1963)
waktu
pengajaran akan
dapat
yang
menyatakan
g u r u , s a m p a i d i rna.na
yang
mengalami
telah
Lahwa
i t u s e n d i r i t e r d i r i d a r i beberapa
pribadi
mutu
guru
mutu
variabel me~notivasi
m a h u s i s w a , d m k e t e r a t u r a . n isi p e n g s j a r a n .
Ability
to
Understand
k e i u a i r ~ rnenzahalni ~ ~ ~ P
a.ntara
intelegensi
Q
dan
Introduction
adalah
Ky a n g m e r u p a k a n
gabungan
kema.mpuan
verba.1
seseorang
rnahasiswa.. Aptitude
I
faktor
yang
a d a l a h b&i& mempengaruhi
y a n g merupa.kan s a l a h (mentperc:epa.t. )
waktu
satu yang
untuk mempero l e h penguasaan
dihutuhkan
sampa.i
denga.n
p o i n ( b a . g i a n i tertentu.
~poken
t-
kema.npuan laricar.
English
berbicara
Proficiency
adalah
bahasa Inggris s e c a r a
ti n g h a t tepat
dan
BAB 11
T I N J R U A N KEFUSTAKAAN . . In1
Esb
1 : ~ ~ . ? 1 s t a k a a n iuengen8.i
tinjau8.n
berisi
kerr~ampuan kf2murii k a t i f
dan
ken~a.mpuan l i n g u i s t i k
serta
b a h a s a y a n g d i p e l a j a r i s e c a r a s a d a r ic o u n c i o n s ) d a n b a h a s a
I
yang d i p e r o l e h s e c a r a t i d a k s a d a r ( s u b c o n c i o n s ) . A.
R e m a m p u a n K o n u n i k a t i f d a n Kemampuan L i n g u i s t i k
Da1a.m
b e la j a r
teori
baha.sa
dipandang szngat pent ing.
komunikatif
m e n y a t h k z n b a h w a kemampu=-r.n k o r n u n i k a . t i f
I
?ra.ng
sesuatu
i
I
harus
diketahui
b e r k o m u ~ ~ i k a s i secara Merlurut
sebenarnya.
oleh
efektif
Hymes
Hymes
j 1972)
adaiah
segala
seseorang
untuk
situasi
yang
kecil
akan
dalam
( 1932)
kemarripuan
sing,
anak
s e k a . l i g u s s i s t e r r ! penggurra.a.n d a n s i s t e r ;
menguasai
Wilkins
baha-sa. I-:omunilrasi
dspat
( 1976)
menegaskan
berkembsng
sewa.ktu
tata
bahwa
fungsi
belajar
bahasa
asing m e l a l u i k a t e g o r i b e r i k u t : P e n i l a i a n d a n e v a l u a s i ,
bujukan
.
b a n t a h a n (a.rgunrenta.si), p e r n y a t a a n
ernosional,
d a n u c a p a n salam.
Penilaian
dan e v a l u a s i d a p a t di13ngke.pkan
persetu juan
dan
dikexr~hangkan
melalui
bantahan
(argumentasi)
pengungkapan dilihat
tingkah
laku;
bujukan, dapat
bujukan
saran
dan
dikembangkan
nelalui dapat usulan; melalui
implikasinya; prnyataan e m o s i ~ n a l dapat
m e l a l u i pengungkapan r a s a
sena-ng,
keheranan,
d an
keterkejutan;
dikomunikasikan
d an
rnelalui
ucapan
pengungkapan
salam
dapat
salam,
ucapan
selarnat, dan sebagainya. W i l k i n s m e n g a t a k a n bahwa t e o r i " A n a l y t i c A p p r o a c h " l e b i h baik d a r i p a d a " S y n t h e t i c P , p p r o a c h U d a l a m b e l a j a r bahasa.
Dengan menggunakan " S y n t h e t i c
d i a j a r k a n bahagian-bahagian membiarkan
mahasiswa
kesiu~pulan
sistern
bahasa. "Analytic approach"
untuk
mengguna.kan
berdasarknn
memba.wa
ke~iudian
p e n g e t a h u a n t a t a Gahasa
Wilkins
begitu
merasakan
akan
~ i a t e r ip a d a s u a t u w a k t u d a n
mengambil
bahasa
Approach"
hahwa
mengenai nahasiswa
menganalisisnya nereka.
"Ana.lytic
Heskipun Approach"
hanya mengajarkan a t u r a n - a t u r a n penggunaan b a h a s a
saja
bukan
yang
bahasa
sebenarnya. yang
yang
diperlukan
Sehingga
dalam
situasi
d i a hanya. rrernf o k u s k a n
pada
d i u c a p k a n d a r i p a d a b a g a i m a r i a , kapan d a n
apa
d i
mana
S a y s n g sekali p e n d e k a t a n W i l k i n s i n i t e r l a l u
luas
tempat penguca.pannya.
tidak
sehingga mahasiswa.
bisa
memenuhi
kehutuhan
individu
di
Sebagai contoh pada negara-negara
nana
b a h a s a Inggris d i p a k n i sela.gai b a h a s a a s i n g , c a l o n guru bahasa I n g g r i s pada negara-negara dan
i t u membutuhkan " u s e "
"usage" d a r i bahasa, karena "usage"
mereka
mampu
mahasiswa
menerangkan
mereka
bahasa
itu"
membuat
tersebut
kepada
d a n " u s e " i t u membuat
mereka
nlampu
menggunakan b a h a s a t e r s e b u t denga.n b a i k . P a u l s t o n d a n B r u d e r ( 1 9 7 6 ) mengemu k a k a n
komunikatif
dalam pengajaran bahasa
kedua
kemampuan ditekankan
hal-ha-l b e r i k u t : pertama, a g a r
pada
menyarnpai k a n
pesan
menggunakan
dalam
bahasa
yang
mahasisua
berkomunikasi
dapat dengarr
agar
kedua,
dipelajari;
mahasiswa d a p a t rnenya.mpaikan p e s a n d a l a m
berkomunikasi
pada konteks s o s i a l yang t e p a t . Dalam
pengajaran
menekan kan
bahasa,
penggunaan
dialogues",
"social
( 1)
salam
seperti
dan
Poulston
Bruder
formulas
perkenalan,
salam
p e r p i s a h 3 . n , permohona.n maaf , p u j i a n , k e l u h a n d a n lain;
"community
(2)
mengunjungi mema.kai
sebuah bahasa
berkomunikasi
keluarga atau ya.ng
sedang
sehari-hari,
(3)
Inggris;
oriented
"problem
task",
solving
contohnya
dipelajari ha1
penyelesaiannga.;
kegiat8.n
dan
menca.kup
yang
(4)
kepada
ma.hasiswa,
yaitu masa1a.h
"role-play" ,
suatu
bagaimana
menerangkan s e s u a t u , a k t i v i t a s - a k t i v i t a s diminta
bahasa
activities",
kegia.ta.n
ya-ng dalam
ini
k e g i a t a n y a n g d i d a l a m n y a mencakup penyampaian dan
lain-
tempat-tempat
dalam
and
cara
tertentu
ungkapan-ungkapan
s ~ : % j . a . pp e r r i a i n a n d a n t o p i k u n t u k d i d i s k u s i k a n
yang untuk
setelah
" r o l e - p l a y " d i l a k u k a n . Semua k e g i a t a n d i a t a s S e r t u j u a n
untuk
m e n g e n ~ b a n g k a n kernampua.n
berkomunika.si
&tau
berbicara bahasa Inggris. Paulston
dan
Bruder
mengemukakan
apa-apa
yang
dikerjakan dan diucapkan sewaktu b e l a j a r
bahasa
dan, m e r e k a memberikan c o n t o h c a r a m e n g a j a r d a n
materi
c o c o k u n t u k d i g u n a k a n g u r u dalalri m e n g a j a r
bahasa.
harus
yang
I n g g r is.
Mereka enam
membagi p e n g a j a r a n b a h a s a I n g g r i s k e
bahagian,
y a i t u : (1) Grammar,
Pronunciation,
Listening
(4)
dalam
(3)
( 2 ) Speaking,
Comprehension,
(5)
R e a d i n g , dan ( 6 ) W r i t i n g . "Gra.mmarm b e r h u b u n g a n
taksonomi
~engajaran
"grammar"
yang
paling
efekti f
untuk
a d a l a h dengan l a t i h a n berulang-ulang
keterarnpilan
berbahasa.
dari
Selanjutnya
pengajaran
bahasa I n g g r i s a d a l a h
kerrra.mpu8.n
G e r k o m l l n i k 8 . ~ i , karena.
bahasa I n g g r i s s e c a r a e f e k t i f
Pada
"Speaking", dikemukakan
ketudayaan
Amerika,
1a.tih8.n
mendukung
contoh
Inggris
contoh-contoh
yang
latihan-latihan
pola
berbicara
Prununciation", yang atau
dapat
dan
diatrilil
untuk
sebagai
tersebut
akan
"
dari
Australia
d a l a n ~ k e l a s ba.he.sa I n g g r i s
Dari
dari
.
"
Listening"
seluruh
mengembangkan
untuk
itu
dengan
tujuan
s t r u k t u r d i a n g g a p p e r l u a g a r maha.siswa. d a p a t
dia,iarka.n
metoda
mengajarkan
b a h r ~ a " g r a m m a r " m e r u p a . k a n r3asa.r
asing.
latihan
s t r u k t u r . Menurut P a u l s t o n d a n B r u d e r
pola-pola
a1asa.n
dengan
bahasa didapat
mendemonstrasikan
dan
verbal
atau
kemampuan b e r k o m u n i k a s i s e c a r a .
non-verba.1. Pengajaran "Reading" menurut P a u l s t o n d a n
Bruder,
dan tata
bahasa.
difukuskan pada penggunaan kosa.kata Tetapi
peneliti
mengenal pola-pola
yakin
bahwa
mahasiswa
harus
dapat
t a t a b a h a s a y a n g k o x ~ p l e k sd a n
harus
d a p a t memahami a r t i l e k s i k a l , k o n t e k s t u a l , dan
kultural
dalam konteks bacaan, j a d i
gramatikal, tidak
hanya
kosakata
dan
"Writing".
t a t a bahasa.
Dalam
saja.
P a u l n t o n dan Bruder
menekankan
bentuk
k a l i ~ i a tb a h a s a I n g g r i s y a n g
tanda
baca,
sehenarnya
4a.n tidak
keteraturan akan
kategori pengajaran
benar,
penggunaan
isi.
membantu
Hal mahasiswa
ini dalam
b e r b a h a s a I n g g r i s dengan t e p a t dan l a n c a r . Sehubungan dengan p e n d a p a t d i a t a s , S t e v i c k ( 1976) men,ja.wab b e b e r a p a p e r t a n y a a n b e r i k u t
1) B a g s i m a n a
mahasiswa
:
wengingat
informasi
yang
maksud
dari
diinginkan ? hubunga-n
2 ) kpa
antara
informasi bagi tiap-tiap
ingatan
dan
orang ?
3 ) M e t o d e m e n g a j a r b a h a s a mana y a n g p a l i n g b a i k ? amat
Jawaban S t e v i c k t e r h a d a p p e r t a n y a a n p e r t a m a , penting
b a g i p a r a g u r u b a h a s a . Dia
rnenerangkan
maksud d a r i i n g a t a - n ( u n t u k j a n g k a waktu p e n d e k ) m e n i t s e t e l a h riertgucapkan
bahwa. adalah
diam
beberapa
yang
b a r u . D i s . j u g a nrenerangkan p e n g u l a n g a n
tia.p-t iap
pola
tergantung
ada
nasing-masing
pada
k r i t e r i a ysng
sesuatu
sudah
ha1
pada
i r r d i v i d u , s e h i n g g a d i a menyimpu l k a n b a h w a
b e l . s j a r ba.ha.sa a d a l a h s u a t u p r o s e s g e n e r a t i f . L e b i h j a u h l a g i , S t e v i c k rr~cngemukakan t i g a he1a.jar
bahasa
Counseling Tetapi "Silent
dia
:
"Cotegno's
Learning", dan
Silent
"Lozanov's
t i d a k memberi b a t a s a n
Way" d a n " S u g g e s t o p e d i a . "
Learning".
Way",
metode
"Curran's
Suggestopedia" .
yang denga.n
jelas
antara
"Counseling-
S t e v i c k mendiskusikan metode "Counseling L e a r n i n g " lehih
mendalam
menyatakan
dari
kedua
lainnya.
netode
bahwa mahasiswa m e r a s a
mendapat
b e l a j a r h a h a s a a s i n g karena merasa
da.1a.m mereka
teringat belajar
dalam
akan kesalahan
yang
bahasa sebelumnya.
mereka
nahasiswa
tadi
Ca.ra
ini
tertentu
barangkali
tidak
perbuat
kekecewaan
rnisalr~ya guru
mahasiswa sewaktu-waktu
da1a.m
berlaku
memegang
telajar
bahasa.
kebudayaan
bagi
teta.pi bisa d i c a r i cara l a i n
dan
"Counseling
Hetode
i n i berusa.ha un t u k menghi l a n g k a n
pundak
kesulitan
diawasi
Learning"
d e n g a n ca-ra.,
Dia
ya.ng
tujuannya
sarna.. Agar
pengajaran
asirtg
berhasil,
ketiga
metode
menga j a r
Inggris
bahasa
bahagi8.n-baha.gian d i
atas
dapat
sebagai yang
ba.ha.sa
cocok
diaplikasikan
dari
sewaktu
.
Akhirnya
S t e v i c k tcenyimpulkan bahwa
paling
rrenerr t u k a n
Inggris
adalah
tlebeeapa
keterha.silan
kemampuan
metode
yang
guru
menurr j a r r g
faktor
pengaj a.ran dalam
yang
bahasa
menggabungkan
perigajsran
bahasa
I n g g r i s . Widdowson ( 1 9 7 8 ) mendukung g a g a s a n S t e v i c k d a n menekankan aturan
Dia
pada
kemampuan u n t u k
nenggunakan
l i n g u i s t i k untuk berkomunikasi s e c a r a
membuat b a t a s a n a n t a r a " t h e u s e " d a n " t h e
aturanefektif. usage".
"The
u s e " a d a l a h a s p e k l a i n dari penggunaan b a h a s a
nana
sepemakai b a h a s a akan
menggunakan
di
xturan-aturan
l i n g u i s t i k . Kemampuan l i n g u i s t i k i n i membuat b a h a s a b e r h a t i - h a t i t e r h a d a p penggunaan b e n t u k
sipemakai bahasa.
N a ~ t u n h a 1 i n i a - k a n m e ~ i b u a ts i p a m a k a i b a h a s a t i d a . k
bisa
menggunakan b a h a s a s e c a r a e f e k t i f d a l a m k o m u n i k a s i y a n g sebenarnya.
Oleh
sebab i t u , "the usage"
tidak
harus
ditekankan dalam pengajaran bahasa I n g g r i s . Pendekatan ka-rena
W i d d o w s o n i n i men j a d i
sangat
penting
penekanan p e n g a j a r a n
bahasa
Inggris
sekarang
a d a l a h pada Gahasa I n g g r i s yang sebenarnya t a n p a
ha.rus
rnenghilangkan " t h e u s a g e " ba.hasa I n g g r i s secara
total.
i n i a k h i r n y a menimbulkan da.sar t e o r i
dan
prinsip
ha.hasa
Inggris
Hal
pendidikan
sebagai
yeduman b a g i g u r u
dalarn m e n g a j a r . Falsafah
pengajaran bahasa I n g g r i s
alat
sebagai
k o m u n i k a s i d i d a s a r k a n atas t e o r i d a n p r a k t e k . W i d d o u s o n h e r p e n d a p a t bahwa
seort-rig
yang
mempraktekkan
seorang g u r u ba.ha.sa I n g g r i s h a r u s 1 a . h
menguasai
teori
aan
seka.ligus
bahasa Inggris. Oleh sebab
Sahasa I n g g r i s h a r u s 1 a . h b e r u s a . h a
guru
pe1a.j a r a n
yang
menekanka.n
itu
dap8.t seorang
mencari
materi
pengembangan
kemampuan
t u j u a n y a n g sa.ma, D u n n e t ( 1981)
menyatakan
berkomunikasi. Untuk Sahwa
t u jua.n u tama p e n g a j a r a n ba.hasa.
bahasa
asing
tetapi
juga
berkomunikasi
tidak
hanya
Inggr is
kemampuan
kemampuan b e r k o m u n i k a s i a n t a r budaya. Untuk
sebagai
linguistik,
yaitu
kemampuan
membantu
mahasiswa
sarnpai pada t u j u a n t e r s e b u t , s e o r a n g g u r u b a h a s a I n g g r i s tidak
hanya
memperhatikan
bahasa ihu
tetapi juga l a t a r b e l a k a n g k e b u d a . y a a n n y a .
si
anak
akan
Menurut
Dunnet,
perspektif
ko~iunikatif
antara
h e b u d a y a a n i t u da1a.m p r o g r a m p e n g a . j a . r a n b a . h a s a dapat
diirnplikasikan
mengenai kebudayaan.
cara
dengan
Inggris
mengadakan
Sehingga g u r u - g u r u
kursus
bahasa Inggris
s e b a g a i b a h a s a asing akan m e n g u a s a i b a h a s a I n g g r i s
dan
herkomun i k a s i
kehudayaannya. guna mengaj a r k a n be.gainana d a l a n keSuda.yaan t e r s e b u t . Papalia
(
1953) b e r p e n d a p a t
kemaxripuan
bahwa
saris
b e r k o n ~ u r ~ i k a si it u t e r g a n t u r ~ gpada k e m a n p i l a n l i n g u i s t ik, inferensi
fungsi
strategis
konteks
sosial.
kebudayaan,
pengguna.znny8
dslam
bahasa
dan
R e b e r h a - s i lan
rriaha.%iswa. da1a.m b e r k o m u n i l , a . s i t e r g a . r ; t u n g p h d a h a p a n dam b a g a i m a n a komponen i t u t 2 r i n t e g r a s i .
Savignor;
(
1933)
~ n e r i y a r a n k a n bahwa
perigaj a r a n
:denga.n
penge tatiuan
1 : 1 e 3 ; k c ~ z r 1 ~ . l - i ii> ; ~ . ~ h 8 . r . ~ I~ i I
:?aktu yeng c u k u p u n t u b siswa
semant i k .
.
p
a
; a
n e n d e n g ~ r dan
C.esa1a.ha.n
sizwti ter.Sijs.t.
i,a.rena
i ~ e s 3 .ah3.n i t!erkiahssa d i a n g g a p x a j a r da1a.m p r o s e s G e 1 a j a . r b a h a s a , d8.n n e n c i p t a k a n s u a s a n a b e l a j a r y a n g
a
.a
ha.hasa.
waktu,
pengembangan da1a.m
Dia
her-koriiun i k a s i
kerua.rnpuan
konsep
itu .
kemanrpua.n
mempelajari
pengembangan dihilangkan
waktu,
jangkz
ci i l z e ~ . l b a . n g k a n dan
Inggris.
rrie l a l u i
Jadi
sangat
p e n t ing
Meskipun
begitu
linguistik
tidak
harus
.
Fries ( 1 9 4 5 ) m e n e t a p k a n bahwa a n a l i s i s secara
Sahwa
lokasi.
berkornunikasi
bahasa
kemampuan
mertekankan
juga
da.pxt
mendukung
linguistik
k o n s t r a s t i f ada1a.h m e t o d e b e 1 a j a . r b a h a s a
asing
yang
t e r i n t e g r a l . Dia m e n y a t a k a n bahwa.
materi
yang
e f e k t i f untuk pengaja-ran bahasa d i d a s a r k a n
paling
atas
keter8.rrga.n y a n g i l r n i a h d a r i G a h a s a y a n g a.kan d i p e l a j a r i dengan
cara
membamdingkan
bahasa
ibu
sipenbelajar
d e n g a n ba.ha.sa y a n g s e d a n g d i p e l a j a r i . ( F r i e s , 1945: 9 ) .
Lee
( 1 9 8 8 ) mendukung t e o r i
( C A ? d a n m e n y a t a k a n bahwa
"Contrastive Analysis"
:
1) Penyebab utama k e s u l i t a n b e l a j a r b a h a s a a s i n g a d a l a h adanya p e n g a r u h y a n g data.ng d a r i b a h a s a .
karena
ibu
s i anal.,. 2 ) Kesuka.ra.n t e r j a . d i k a r e n a a d a n y a
perbeda.an-perbedaan
a n t a r a kedua bahasa t e r s e b u t .
3 ) Sema.kin
banyak
perbeda-arinya.
semakin
sulit
mempelajari bahasa asing t e r s e b u t . 4 1 H a s i l perbar1dinga.n kedua bahssa. t e r s e b u t
d i p e r lukan
untuk mengatasi kesukaran yang ditemui dalam b e l a j a r ba-hasa. a s i n g t e r s e b u t .
5 ) Materi
yang
a.kan
diajarkan
dica-ri
dengan
memband i n g k a n
kedua bahasa t e r s e b u t d a n
menggantikannya
dengan
kenal
yang
sehingga
jumla.hnya
h a l - h a 1 yam2 mereka.
kemudian
telah
pelaja r i
jalan
mereka
akan
dengan h a s i l perbedaa-n kedua b a h a s a
sama yang
d i p e r d a p a t dengan a n a l i s i s k o n t r a s t i f . Moelyono "Contrastive
( 1970)
Analysis"
kesalahan-kesalahan
setuju (CA)
dengan
dan
berbahasa
hiptotesis
menerangkan
sering
b e r b i c a r a bahasa. I n g g r i s s e b a g a i b e r i k u t
dibuat :
bahwa dalam
1) S t o p s a) Tak
:
,
tidak
g ,
tidak
g e t a r ivoicelesj .,fp t ,
Gersuara
dibunyikan dengan t e p a t . b)
Bersuara
getar
(voiced)
/b,
d,
diucapkan
s e c a r a t e p a t . J i k a fonern i n i
terletak
d i a.khir, bunyinya akan d i g a n t i k a n o l e h b u n y i t a k bersuara getar. 2) A f f r i c a t i v e s : . i t / d a n ,Id,'
d i g a r ~ t i k a nd e n g a n
,It./
3) Fricatives: a)
Mahasiswa
dapat
tida.k
men~bedakan 3nta.r.a
dengan
J t d a n /a/' d e n g a n / s / . B u n y i / v /
dengan
f ,
dan
bunyi/z/
/v/
diganti
d j . g ~ . n % idengan
/s/
s e p e r t i b e r i k u t : "vine" dan " f i n e " "leave" dan " l e a f "
"zeal" dan "seal"
"lazy" d a n l a c y " "eyes" dan "ice" b ) Bunyi
awal,
/
d i g a n t i d e n g a - n /t/
"thank"
atau "tank"
atau
atau
.
Bunyi
"sank".
Bunyi
a-khir atau tengah biasanya d i g a n t i dengan bunyi : /'ti " r u t h l e s s " menjadi " r o o t l e s s "
"fourth" menjadi " f o r t " C ) /s/
d i g a n t i d e n g a n /s/
d ) /r/ d i g a n t i dengan /r/
cluster
:
seperti berikut "shy"
/ski/
a t a u /sy/ bergetar
biasanya diganti :
dengan
bunyi
/i/
4 ) Vowel
:
a') /
/ d i u c a p k a n sanla d e n g a n / e /
seperti:
"bed" dan
" ba.d"
b ) /u/
d i u c a p k a n sama d e n g a n /u:/
seperti :
"full"
dan " f o o l " . C)
/o/
d i u c a p k a n sama d e n g a n / o : /
seperti
"hot"
:
dan " t a u g h t " . 5 ) Diphtong :
"Dipht;r'.ng"diuc:apkan
ijengan
keduanya v o c a l s e p e r t i "take"
/te+ik/
"gown"
/ga.+un/'
3.danya.
antara
.jeda
:
Hoel.yorro m e n y a t a k a n bahwa t r a n s f e r a.kan t e r j a d i apqbila
kedua
gar1ggua.n
akan
bahasa sama, muncul
tetspi
apabila
pengaruh
terda.pat
perbeda.an
a n t a r a kedua bahasa . Sehingga p e r t e n t a n g a n i - j a r u s d i p e r 1 i h a . t k a . n k e p a d a ma.hasiswa s e p e r t i
is
a
teacher.
D i a.
---
-
guru.
7felJ
are
5.r ~
engineer.
Arrda
---
--
sarjana.
( 3 ) They
are
poor
---
miskin,
are
rich.
---
haya.
( I ! He
(2)
Mereka ( 4 ) They
Mereka.
atau
tersebut :
Mahasiswa
Indonesia
tiasanya
rnenernu i
akan
k e z u l i t a n d a l a m menggunaksn " t o be" d a n a r t i k e l . ,-selanjutnya
juga
dapat
terikut
bahasa Indonesia dan
dikontraskan dalam
bahasa
beberapa
ha1
Inggris seperti
:
l i Inggris
Kata s i f a t
Rata benda
yellow
hook
red
pencil
sick
man
beautiful
girl
2) I n d o n e s i a Kata benda
Kata s i f a t
Gu ku
kun i n g
'bock'
'yellowp
pensil
merah
'pencil
'red'
'
orang
sakit
TIa n
'sick.
wanita
cantik
'girl'
'beautiful'
Siswa s e r i n g nengatakan " p e n c i l red", " g i r l b e a u t i f u l " . j a d i buka,n " r e d p e n c i l " , atau
"beautiful
bahasa
ibu
si
g i r l " . I n i disebabkan
"man
sick",
man",
"sick
oleh
pengaruh
CA
dapat
menjelaskan
menyanggah
teori
CA
anak
dan
ha1
t e r s e b u t dengan j e l a s . Banyak menyatakan
ahli
b a h w a CA t i d a k m e n c a k u p
dan
seluruh
mereka. kesalahan
y a n g d i b u a t d a n CA t i d a k m e n g a n a l i s i s s e c a r a p r i n s i p i l . CA
tidak
tidak
rnemperhitungkan s i k a p
siswa
~ l e n g h a s i l k a nb a h a s a s e c a r a
dan
hipotesis
sistematis.
Menurut
"What t h i s i m p l i e s , t h e r e f o r e , is n o t t h a t A n a l y t is should be thrown Contrastive is overboard, b u t t h a t more r i g o r o u s r e s e a . r c h needed t o indentify the precise conditions the under which t h e TL l e a r n e r u t i l i z e s hypotheses developed language. Consequently, w h i l e one r e a d i l y g r a n t s t h a t an e x p l a n a t o r y a c c o u n t o f TL l e a r e r ' s p e r f o r m a n c e m u s t i n c l u d e other c~mponents besides interla.ngual interference. Contrastive Analysis still remains t h e most r i g o u s l y worked component of t h e t h e o r y , The n e x t few y e a r s w i l l p r o b a b l y see s f l u r r y o f p r o p o s a l s f o r t h e s t u d y of the o t h e r major prosesses claimed t o i n f l u e n c e t h e TL l e a r n e r ' s p e r f o r m a n c e " . Peneliti bahwa
t i d a k sepenuhnya. s e t u j u d e n g a n
"Contra.stive
Analysis" masih
n;s.takulith-ma.takuliah riunghin
d iper1uka.n
pendapa.t
dibutuhkan
J u r u s s . n Bahasa.
r
u n t u k membandingkan
r
i
,
da1a.m tetapi
ucapan
f onem
da1a.m " m i n i m a l pair" Castro mereha
et a1
menyataka-n
(19753 bahwa
mendukung seba.ha.gian
secars tidak henar c o n t u h n y a b u n y i / v / ,
Ini
d isebabk8.n karena. bunyl i n i t i d a k
kesimpulan bunyi
ini,
diucapkan
(ou), dan
(0)
dijumpai
dalam
bahasa Indonesia Berdasarkan menyimpulkan linguistik
Inggris,
teori-teori
bahwa
d i
kemampuan
atas,
peneliti
berkomunikasi
ha.rus dikembangkan d a l a n p e n g a j a r a n dengan
penekanan
pada
kemampuan
dan
b8.hasa
berbicara
B . Bahnsa yang D i p e l n j a r i S e e a r a Sadar (Concious) dan Bahasa yang Diperoleh S e c a r a Tidak S a d a r (Subconcious)
K r a s h e n i1973) irienyatakan t a h w a
"
learning"
tidak
s a m a d e n g a n " a c q u i s i t i o n " . " A q u i s i t i o n " t e r j a d i d i mana. siswa
mengetahu i a t u r a n - a t u r a n b a h a s a yang
s e c a r a t i d a - k s a d a r da.n mempelaja.ri inonit-or
"
dipelajari
learning" t e r j a d i karena
aturan-a.ti3ra.n
Gaha.sa.
siswa
tersebut.
Teori
K r a s h e n m e n e g a s k a n bahwa h a s i l b e l a j a r
seca.ra
sadar < c o n c i o u s ) hanya d a p a t digunakan s e b a g a i n o n i t o r
Untuk
menguasa.i
hahasa
asing,
menyataka.3 bahwa " t e a c h e r t a l k " , "foreigner
cl a n
mendef i n i s i k a n formal
talk"
bahwa
Krashen
"interlanguage talk",
sangatlah
"teacher
yang d i p a k a i guru dalam
penting.
adalah
ucapan
pelajar
bahasa
"1nterlangua.ge
kelas.
atau
Dia
adalah
talk"
t a l k " a d a l a h p e n b i c a r a a r r sesa.na. p e l a j a r d a n talk"
( 1980)
"foreigner
pengaja.r,
ya.ng
m e n d e k a t i u c a p a n p e m b i c a r a a s l i d a r i bahasa y a n g s e d a n g dipelajari. "Teacher
t a l k " dan " i n t e r l a n g u a . g e t a l k "
berguna
b a g i s i s u a s e k o l a h menengah u n t u k mendapatkan dasar,
kemampun
sedangkan " f o r e i g n e r t a l k " berguna untuk
tingkat
l a n j u t (advanced). J a d i ketiga
berfungsi
ca.ra
siswn
tersehut
sebagai a l a t b a n t u d a l a m m e m p e l a j a r i
bahasa
asing. Dalam
tulisan
L a n g u a g e Acquisition
dengan
judul
"Effective
: I n s i g h t from Research"
1981), K r a s h e n r n e n d i s k u s i k a n " T h e A c q u i s i t i o n Hypothesis",
"The
Natural
Order
Second (Krashen, Learning
Hypothesis",
"The
Monitor
Hypothesis",
"The I n p u t H y p o t h e s i s " , d a n
"The
Affective F i l t e r Hypothesis".
Menurut
teori
Hypothesis",
ada
ya.itu
asing,
d u a cara.
"Language
Acquisition untuk
Learning
mempelajari
Acquisition"
dan
bahasa
"Language
"Language A c q u i s i t i o n " adal8.h p r o s e s b e l a . j a r
Learning". Gahasa
"The
siswa
s e c a r a t i d a k sadar ( s u b c o n c i o u s ) ,
b e r b a h a s a t e t a p i t i d a k d a p a t menerar1gka.n
dapat
aturan-aturan
bahasa
t e r s e b u t . Sedsngkan "Language Lea.rningU
ada.lah
proses
belajar
bahasa
dengan
s a d a r ( c o n c i o u s ) u n t u k mendapatkari
b a h a s a d i mana.
belajar
siswa
pengetahuan
secara formal. Teori atura.n
"The N a t u r a l O r d e r
gramat i k a l
seluruh
Hypothesis"
bahasa
harus
r1enyataka.n dipelajari
s e c a r a sistematis. "The
Monitor
h~bungan
antara
P!ccjuisition
Hypothesis"
menyatakan
"Acquisition"
memban t u
bahwa
ada
dan
"Learning".
kelancaran
berbahasa
i b e r k o m u n i k a s i ) dan " L e a r n i n g " b e r f u n g s i s e b a g 8 . i e d i t o r atau
monitor.
Monitor berguna untuk
mengedit
bahasa
ya.ng a.kan a t s . 3 y a n g t e l a h r f i k o m u n i k a s i k a n d e n g a n
apabila
mereka
Monitor
b e t u l - b e t u l menguasai
dapat
users". dipakai
"Monitor
bahasa.
men j a.d i
"Monitor
u n d e r u s e r s " , d8.n " O p t i m a l
monitor
dibagi
overusers" ," H o n i t o r
aturan
tepat
overusers"
mengedit
bahasa
denga.n a t u r a n - a t u r 8 . n yang t e p a t s e h i n g g a
diperhitungkan kelancaran
hanya
berbahasa.
ketepatan "Monitor
yang
yang
berbahasa
b u kari
underusers"
tidak
mempermasalahkan
aturan-aturan
linguistik
ketika
h e r b i c a r a . "The optimal mcnitor u s e r s " mengedit yang
~iereka
pakai
tanpa
mengganggu
bahasa
kelancaran
b e r k o m u n i k a s i , m e r ~ u n i t o rpa.da w a k t u y a n g tepat, sehingga
yang
" t h e optimal monitor u s e r s " a.dalah t i p e
terba.ik untuk p e l a j a r bahasa. "The
Input
H y p o t h e s i s " rienya.ta.ka.n
bahwa
bahasa.
terdiri
dapat
d i p e l a j a . r i d e n g a n memahami urasukan y a n g
dari i
+ 1 . d i mana. i a d a 1 s . h k e m a . ~ r ~ i ~umurr! an siswa. d a n 1
ada1a.h
masukan y a n g t e r d i r i d a . r i a t u r a n - a t u r a r i
baha.sa.
yang b a r u b a g i uiereka. Aturan-a.turan b a h a s a i n i
secara
otomatis
pesan-
pesan
a.kzn a i k u a . s a i siswa u i e l a l u i pesrraha.man d i s a ~ i p a i k a n.
yang
n~enya.ta.ksn bahwa
"Hipothesis"
masukan t i d a k h a r u s
ini
disusun
juga seca.ra
gramatika:. Effective F i l t e r
"The
Hypothesis"
r~endiskusikan
bzhr.7~ siswa y a n g n e n p u n y z i ( a ) r a s a p e r c a y a d i r i ,
tidak
nalu-malu,
dan
(c)
bermotivasi
tinggi
(b)
akan
b e r h a s i l dalzrn n e m p e l a j a r i b a h a s a a s i n g . O l e h s e b a b i t u p e n g a - j a r a n ba.hasa h a r u s Serupa r t r o s e s pernakaisn < ~ E . )E
YEI:~
r I e n k i u t u h k a n ? ; o ~ ~ uikas r t i yang bberart
i
ba.ha.sa dengan
n j e n g g u n a k z n b a h a . s a y a n g d i p e 1 a . j a.r i . ( 1932)
Krashen
menegaska.n
bahwa
rnasukan
Iran8
asing
oleh
a a h a s i s w a . Pengua.saart b a . h a s a a - s i n g a k a n G e r t a u r b a h
dari
berrnakna
akzn rnendukung p e n g u a s a a n b a h a s a .
t.ingkat
(kemampuan
i
+ I
berikutnya
i
(message)
bukan
umum
mahasiswa)
d i nlsna f o k u s n y a a d a l a h
bentuk
baha.sa
(form).
ke
tingkat
isi
Dia
bahasa juga
rnenyataksn
Ga-hwa. meripe l a j a r i
m e n ~ p u r ~ y a i satu
fungsi
monitor.
jauh
Lebih
bentuk seba-gai
yaitu
lagi,
ba.hasa
hanya
editor
atau
menjelaskan
dia
bahwa
" F i l t e r " , " O r g a n i s e r " , dan "Honitor" a d a l a h t i g a f a k t o r internal
Inggris verbal
y a n g m e m p e n g a r u h i kernampuan b e r b i c a r a ma.hasiswa.
Retiga
ini
"Filt.erU
:
menentukan
kemampuan
mot i v a s i . ,
dari
terdiri
bahasa.
k e b u t u h a n , s i k a . p da.n p e r n y a t a - a n ernosi d a l a m m e m p e l a j a r i " O r g a n i z e r " a d a 1 a . h rnengatur s i s t e r n h ~ h a s a y a n g
bahasa;
b a r u d a l a m E i k i r a . n m a h a s i s w a ; d a n "Monitor" s d a l a h y s n g Kiengedit b a h a s a y a n g akan a t a u t e l a h d i k o m u n i k a s i k a n . Da.lam bahwa
yang sana
C 1983)
Krashen
siswa a k a n da.pat m e n g u a s a i bahasa.
apa.bila
yang
ha1
p e n g a j a r a n bahasa. d i l e n g k a p i memusatkan
siswa
perhs.tian
menyatakan
dengan
dengan pada.
nudah
kegia.tan ide
ya.ng
d i s a - r n p a i k a n . O l e h 3eba.b i t u j i k a m a k s u d d a r i p e n g a j a r a n b a h a s a . I n g g r i s a d a l a h penguasa.3.n a . t u r a n - a t u r a n
f o h u s pengajaran haruslah pada l a t i h a n - l a t i h a n karena
pengajaran
grammar t e r g a n t u n g
Gaha.sa,
grammar, frekuensi
atas
l a t i h a n berulamg yang disenga.ja. T e t a p i j i k a pengajaran bahs.s;s.
s . s i n g b e r t u j u a n u n t u k k o n i u n i k a s i rnaka
latihan
yang
diberikan
karena
penguasaan
harus1a.h
bahasa
latihan
tergantung
latihankoriunikasi
atas
latihan
p e n g g u n a a n b a h a s a . S e h i n g g a kema.mpuan b e r b i c a r a
baha.sa
Inggris
bahasa
haruslah
(acquisition )
berdasarkan
pe~ierolehan
bukan berda.sarka.n m e m p l a j a r i a t u r a n - a t u r a n
bahasa dengan s a d a r ( l e a r n i n g ) .
tidak
Krashen
penting
yang
menyatakan waktu
sebagai
faktor
tetspi
Carrol
da1a.m m e p e l a j 8 . r i b a h a s a ,
rnenganggapnya
seba.gai
ha1
ya.ng
penting.
Carrol
menyatakan bahwa :
Degree o f
(Time A c t u a l l y S p e n t )
= f Learning
A c t u a l l y S p e n t " sa.ma d e n g a n " t i m e
"Time (waktu
(Time Needed)
ya.ng d i s e d i a k a r r
dan "perseverance"
(keinginan
" T i m e A l l o w e d " s d ~ l a hw a k t u yang d i s e d i a k z n
y a n g kuzt).
untuk
)
allowed"
menyelesaikan
"Perseverence"
adalah
program
belajar
keinginan siswa
tersebut.
untuk
b e l aj a r
dengan penuh p e r h a t i a n (sungguh-sungguh) . "Time
sama d e n g a n
Needed"
(nutu pengajaran),
"qua.lity
instruction"
"aptitude" (bakat), dan " a b i l i t y
i n s t r u c t ion"
understand
of
( kemampuan
to
memahami adalah
mutu
p e n g a j a r a n yang menentukan waktu yang d i b u t u h k a n
untuk
penga.jaran).
belajar;
"Quality
"aptitude"
mempercepat
of
insLruction"
adalah
baka.t
yang
p r o s e s b e l a h a r ; dan a b i l i t y t o
membantu understand
i n s t r u c t i o n " a d a l a h kenampuan u n t u k memahami p e n g a . j a r a n yang
aempengaruhi jumlah waktu yang
proses belajar.
dibutuhkan
dalam
P e n e l i t i b e r k e s i m p i l a n bahwa waktu
merupakan f a k t o r yang p e n t i n g dalam m e m p e l a j a r i b a h a s a .
Hal
ini
haruslah
meningkatkan mahasisua
dipertimbangkan
kema-mpuan
berbica.ra
dalam bahasa
calon guru. Oleh sebab i t u p e n e l i t i
rangka Inggris Kiemilih
teori
Carrol
(1953) s e b a g a i
landasan
pa.da
teori
penelitian ini.
Landasan Teori T e o r i C a r r o l (1963) d i a m b i l s e b a g a i l a n d a s a n t e o r i d a r i p e n e l i t i a n i n i , karena p e n e l i t ian i n i a d a l a h untuk m e n j a w a b p e r t a n y a . a . n , s a n p a i d i maria d a n f a k t o r - f a k t o r
apakah
yz.ng n e x ~ p e n g a r u h i k e l a . r i c a r a n
herbicara
I n g g r i s m a h a s i s w a Program D 2 d a n D 3 . C a r r o l
bahasa
menyatakan
(Time A c t u a l l y Spent)
Degree of -
= f Lea.rn i n g
I
"Time
I
(uaktu
, I
dan
(Time n e e d e d )
A c t u a l l y S p e n t " sauta. d e r t g a n " t i m e
yang d i s e d i a k a n ) d a n
kemauan
yang
kuat).
" q u a l i t y of i n s t r u c t i o n "
I
(
I
1
b a . k a t 1,
"ablity
dan
"persversnce"
tutu p e n g a . j a r a n to
(keinginan
needed"
"Time
sama. d e n g a n
"aptitude"
),
understand
allowed"
instruction"
ikema.mpua.n merrtahami p e n g a j 2.ra.n ) .
I
I
Menurut belajar
ha.hasa
(1963)
ada1a.h
kesuksesan
furrgsi ( f )
urrt~lt: b e l a j a . r ] dari
disedizi.t;zn mahasiswa
Carrol
untuk
menguasai
dalam
yaitu
yang
pelajaran
da1a.m
uaktu
yang
dibutuhkan
oleh
.
Jumlah
"Time
A c t u a l l y S p e n t " u n t u k belajar a d a l a h fungsi dari Allowed"
(waktu
"perverance" menyelesaikan diter~tukan
yang disediaka.n
untuk
belajar)
( k e i n g i n a n s e r t a kemauan y a n g k u a t pelajaran). oleh
"quality
Jumlah of
"Time
"Time
instruckion"
dan untuk
Needed" (
mutu
26
pengajarzn ) ,
understand pengajaran
"aptitudem(bakat), instruction"
ikerna.uan
"ability
dan
untuk
to
memahami
tersebut). J a d i k e l i m a b a g i a n ( e l e m e n )
itu
a d a l a h f a k t o r - f a k t o r p e n e n t u t i n g k a t b e l a j a r mahasiswa. K e 1irna
elemen
"Perseversnce" ,
i tu
ada1a.h
"Time
"Aptitude", " Q u a l i t y n f
dan "Ability t o U n d e r s t a n d I n s t r u c t i o n " .
Allowed",
Instructior-1" ,
BAH 111
METODE DAN PROSEDUR ini
Bab
uraiandari
berisi
populasi
dan
pene1itia.n dan metode pengumpulan
instrumen
sampel,
serta
data,
p r c : s e d u r ~ ; \ e n g u m p u l a nd a . t a d a n a . l a t p e n g a . n a 1 i s i s a . n d a t a . . A.
P o p u l a s i dan Sampel Ma.hasiswa
D2 d a n D 3
Program
t ~ a h a s a Inggris
pada.
sekcllsh
ini
telah
belajar
n~enengs.h selaula
lebih
enam t a h u n s e b e l u m k u l i a h p a d a P r o g r a m D2
atau
Frogra.rrl D 3 J u r u s a n P e n d i d i k a n B a h a s a . I n g g r i s FPBS
IKIP
kurang
Padsng.
Lama p e r k u l i a h a n P r o g r a m D2 a d a 1 a . h 2-4
tahun,
s e d a n g h e n lama p e r k u 1 i a h a . n P r o g r a m D 3 a d a . l a f i 3-5 t a h u n . Setelah m e n y e l e s a i k a n s t u d i n y a p a d a P r o g r a m D2 a t a u
akan
lnendapatkan d i p l o m a a - t a u akta n r e n g a j a r
P r o g r a . ~ ~D 2
dan
a k a r r i e n g a j a r 111
untuk
I1
D3
untuk
D3,
Program
s e b 3 g a . i syarat u n t u k merigajar p a d a . s e k o l a h n e n e n g a h . D e n g a n d e m i k i a n s e l u r u h ~ i a h a s i s u aP r o g r a m D2 d a n
D 3 y a n g a k a n r n e n y e l e s a i k a n s t u d i n y a pads t a h u n 1959 i n i a.da1a.h
populasi
dari
penelitian
progrzn
mahasiswa
yang
berjumlah
120 o r a n g . O l e h s e b a b i t u sampel
aksn
rnenyelesaikan
ini.
Sedangkan tersebut penelitian
a d a l a h s e m u a m a h a s i s w a ya.ng akan m e n y e l e s a i k a n p r o g r a m -
program t e r s e b u t . B . Instrumen P e n e l i t i a n dan Hetode Pengumpulan Data
P e n e l i t i a n i n i memaha-i t i g a i n s t r u m e n yakni iLangua.ge Assessment S c a l e s ) - - n e n g u k u r kemarnpuan o r a l - - - ,
:
LAS
y a i t u t e s sta.ndar untuk
Kuesioner, dan I n t e r v i u .
1 . Language Assessment S c a l e s ( L A S ) a. Reterangan
U n t u k m e n g u k u r kemampuan b e r b i c a r a , p e n e l i t i menggunakan
LAS,
sebuah
tes
sta.nda.r
untuk
m e n g u k u r kenampua-n o r a l y a n g d i s u s u n o l e h
Edward
A . De A v i l a d a n S h a r o n E . D u n c a n . T e s i n i t e r d i r i
d z r i lima Lagian y a i t u
bunyi berpasangm, kata-
f o n e m , pemahaman k a l i m a t , d a n o r a l .
kata,
Tes
ini
menjadi
(2)
:
kern2.spua.n
memtlsgi
biczra
enarn t i n g k z t y a i t u ( 1 ) T a k
Kata-kata
terpisah,
(4)
lengkap
kalirnat
s a l a h , ( 5 ) Versi c e r i t e r a
dengan
k a l i m a t yang t e p a t seperti
(native yang
ada
respon,
(3) F r a s e - f r a s e
terpisah,
Kalimat
siswa
tetapi
aturan
yang
komplit
penutur
s p e a k e r 1 , d a n i6 ) P e n g g u n a . a n
t e p a t d a n b e n a . r serta
yang
asli
artikula.si
nempunyai
keuiau~puan
ya.ng s a m a d e n g a n p e n u t u r a s l i . b . Pengumpulan Data
LAS Pr0gra.m
diberikan
kepada
dan
ya.ng
D2
D3
seluruh
mahasiswa
menyelesaikan
akan
p r o g r a m n y a . p a d a t a h u n 1959 i n i y a n g h e r j u n l a h 120 orang.
Masing-masing
rriahasiswa
d i
selama
15 m e n i t s e c a r a i n d i v i d u a l d a l a m
yang
tenang. Setia.p p e t u n j u k s e l a l u
yang
jelas.
Kaset dibunyikan
d i m e n g e r t i oleh m a h a s i s w a .
atas
ada
setelah
dites ruangan contoh
petunjuk
Peneliti
memberikan ta.nda c e k p a d a
jawaban
y a n g b e t u l u n t h k ba.gia,n I , 1 1 , 111, d a n I V . Untuk
b a g i a n V, p e s e r t a t e s mendengarkan
bacaan
s i n g k a t kemudian m e n c e r i t e r a k a n n y a k e m b a l i dengan
bahasanya
sendiri,
dan
peneliti
n~embantu
mahasiswa yang kesukaran dengan j a l a n pertanyaan
yang
neiidukung.
fiemberika.n ini
Semua
direkan
dalam t a p e r e c o r d e r .
c. P e n i l a i a n t.erdiri
LAS
berpasangan
yang
dari terdiri
I,
kata
buah
soal,
ba.hagian da.ri
24
1 1 , 2 0 , ba.ha.2ia.n 111, 36, periaha.man
Ga.hagian
10
item, dan bahagian I V sebuah c e r i t a pendek. N i l a i nentah
untuk
bahagian I , 1 1 , III,
ini
IV
dan
d i d a p a t d e n g a n j a l a n menjun1a.hka.n s o a l y a n g b e t u l d a n m e n g u r a n g i n y a denga.n j u m l a h s o a l y a n g Contoh
j u n l a h s o a l 3 6 , salah
:
salah,
maka
4,
nilai
menta-h a.da1a.h 3 6 - 4 = 3 2 . Untuk
menilai
bahagian V
seorsng
dosen
menilai
reka.man 'c\a.ha.gian V i n i
dan
peneliti
prograa
y a n g men2aja.r pa.da
masing-masing
menberi n i l a i
dengan
seca.ra 5
lain
terpisah
untuk
yang
t i n g g i da.n I u n t u k yamg p a l i n g r e n d a h . N i l a i d a r i kedua
penilai
i n i dijumlahkan
da.n
jumlah
dibagi dua dan d i b u l a t k a n kepada angka
terdekat.
Nilai
m e n t a h d i k a l i k a n d e n g a n a n g k a yang a d a
dalan
t a b e l LAS i D e A v i l a ,
tabel berikut).
ini
1930:lO-14),
di
(lihat
Tabel 1 Conversion f o r L A S 1i
II 11 11 iI II
No. C o r r e c t
1.
11 Conv. S c o r e
/Ho. Correct
I
I
1I
\I
0.005
2.
0.010
/ Conv. Score 1 0.006 I
1.
I
2.
0.013
II 1I
I IIII
I
f
3.
II
LEXICAL (11)
PAIRS ( 1 )
I
0.016
3.
I
0.021
4.
11 \I;r iI
iiI-----II i\ ?I
o.
I'i
2 .C131
7 .
11
0.036
I
9.
?I
!I
ii I1'1
ij
I 11 I1 II 1I 11 IC
1
j --
5.
0.031
V .
C
1';.
7.
0.044
j
0.052
t
1
j
9.
13.
I
I
!
10.
16.
i !
17.
1
15.
I
/
i
0.075
0.073 0.083
1
21.
/
I
I
t
0.089
I
/
0.094
16.
/
0.100
I
18. 19.
0.104
20.
f
0.106
1 1
0.115
I
i
I I I
I,
I,
0.120
I
24.
1 1
0.125
0.113 0.119 0.125
I
I
11 II Il
II 1I
t
0.099
0.109
11
0.058
15.
17.
I
j
0.081 i
14.
I
I
23.
13.
!
1
22.
I
I
1 1
!
I
0.094
20.
1i
12.
J
19.
I1
0.063
I
15.
0.06"
t
0.069
0.073
(I
0.056
1
0.068
i1 I!
I
11.
I
14.
1 1
0.057
I
ii
I
f
12.
0.150
3.
0.047
I1
333
I
1 I
t
11.
It-
0.042
3.
II
II 1t I1
0.026
5.
10.
II il II II I+ il
0.025
I
II
1
I1
1 11
I
PHONEHES (111) I
Na.Correct J C o n v . S c o r e I
I\ It
1.
/1 II tI
111 II 1I,
1
4.
\
5.
I
i
I
I
6.
\
7.
I
3. 10.
j
3.
1
0.038
0.014
I
4.
\
0 . G50
0.01'7
j
j
I
i
0.024
1 j I,I
0.028
0.033
12.
1
0.042
18.
I 1 I
!, I
17.
j
13.
I, I t i I,
0.045
:
IL
20. 21. 11
I
L A .
23. 24. 25.
\ 1 1 I
1
0.025
I
i
I
\ I
I
r'
\ I
I !I I I I
I
1
1
!I II
1
1
iII 1
\ \
! \ \
I\
1I 11
II
I
I
j
iIl1 tl I / \
9RAL ( V )
1
I,
0.052
I,
0.059
1
I
0.049
i
19.
I
rl
1
0.056
I
1.
I
0.031
i
0.013
0.010
0.021
I
[
2.
0.038
15.
I
0.007
1
14.
I
/~o.Correct Cunv. Score
I, 1 I,
11.
13.
I II I11t II 1I i
il
1
1
il I
3.
8.
il I! tl H II II 11 H I! It 1I It 11 I+ il It I !I It II
0.004
1
11 li II
COMPREHENSION (IV)
1
I
I
2.
I
I
I.
I
j
? L .
I
3.
I
I
0.100
1
0.200
\
0.300
I
I
0.063
\ I
0.066
I
0.069
I,
0.073 0.076 0.080
I
4. 5.
0.400 I
\
1 I
I \
I
j
1
1
j
0.053
0.087
I
1
0.500
il 1'1
ii
1
II
il II 1I il 11 11 IliI
jl
ii
1I
Tabe? 1 i n i d i p a k a i u n t u k memproses n i l a i r ~ e n t a h
1,
11 IC T o t a 1 ,Score
11
i 1 1
1
oral Proficient Level
ij
\i
~nterprstationll
II
I I
/ F l u e n t ( p r o f iciyl
l e n t ) Speaker
ii
62
/I
-
I
7 i t i
0 - 61
Tabel
i j
2
1
j
NonSpeaker
2 d i atas adalah i n t e r p r e t a s i d a r i
n i l a i mentah t i a p - t i a p s i s w a o l e h LAS. N i l a i dibandingkan dengan n i l a i - n i l a i
2
untuk
menentukan
tingkat
bshasa Inggris m a h a s i s w a .
pada
mentah
yang a d a dalam t a b e l
kemampuzn
berbicara
2. Kuesioner a . Keterangan
P e n e l i t i rnenlberikan k u e s i o n e r j a n g k e t kepa.da ~ - e s p o n d e nu n t u k r n e n g e t a h u i a p a k a h P r o g r a m D 2 d a n
D3
dilaksanakan
Iiuesioner
berisikan
dan
t1s.ks.t ;
sebngai
Carrol.
pertanyaan-pertanyaan
k s i r ! g i n s n yang k u a t ,
r
teori
berdasarkan
mutu
ta.nbahan
pengajaran,
diminta
pendapat
m3hasiswa t e n t a n g m a t i v a s i n e r e k a memilih J u r u s z . n
Fen:-!idi.ka.n
Ba.tia.s~i I n g g r i s
p r ~ . ~ r . z . n i ini.
r
-
i
.
sebelum
ma.suk
ini
e
d i d i s l . , ! : s i k t i ~ ~ddr.ri . j i r . ~ ; v i s i d a l a m
I LC:T J.
L ., rz a
h .-,
' j y , C .
kepada
~di a r i g g a . p
:;an5
! ; e ~ r ; a ~ ! p u a n r i y a .d e 9 g a . n r e s p a r i d e r - i
ssna
~ritu1.; rien.getahili
d s n keters.nda.lanny3.
heterpercsyaxn
telah
diskusi-diskusi
panel o l e h para a h l i s e t e l a b d i u j i c u t a k a n E: 1,;rip ij k
pz.da
(reliability
dan v a l i d i t y ) sebelum digunaka.n . b . Pelaksanaan R u e s i o n e r i n i d i b e r i k z n pada tanggal 8 A p r i l 1939
d i FPBS I R I P P a d a n g k e p a d s semua
Program
D2
dan
D3
ya.ng
akan
mahasiswa
menyelesaikan
p r o g r a m n y a p a d a s e m e s t e r J a n u a r i - J u n i 1989
clan
m e r e k a t e l a h m e n g i k u t i t e s LAS.
c - Pemberian Bobot P e m b e r i a n h o b o t n i l a i d i m u l a i d a r i kuesioner nonor 2 k a r e n a q u e s i o n e r nomor 1 h a n y a data responden.
merupaka.n
I t e m 3 sa.rnpa.i i t e r r 2 2 m a s i n g - m a s i n g b o b o t d a - r i 1-5. Bobot 5 u n t u k
diberi
ja.waban
pernyataan
sanga-t s e t u j u ; 4 untul, s e t u j u ; 3 u n t u k ragu-ragu;
2
u n t u k t i d a k s e t u j u ; d a n '1 u n t u k
53
i t e m 23 sampai
setuju.
Untuk
.jawatian
diberi
sangat
masing-masing
k:c:t:o+, 0 - 5 . E c ~ b o t 5
nenunjukkan
3 baik; 2
s a . n z a t , m e r r i u a s k a n ; 4 memuarkan:
tidak
cukup;
d s n 1 k u r a n g ; da,n 0 k u r a n g s e k a . l i , I t e m 5 5 s a n p a . i i t e n 5 9 m e r u p a k a n ;iawa.ha.n e s e i is(115ot. Itern a
:a
.
!>est''
r r i e r , g i i ~ - ~ t i 1 a . r i g u a . g ~ s p t itude
A
"
d i d a . p a t n y a pads w a k t u
(nilai).
mengetahui
i t u untuk
t l e r ' t ~ ~ k a tda1zm
iriereka
ipa1;z.h
1;ala.u
boboi,
SO j u g 8 t i l - i a k d i t e r i
d i m i n t a untul.; m e l ? u l i s \ ; a n " s c o r e "
mereka
ys.ng
ya.ng t i d a k d i h e r i
b3.ha.sa
tqe13.ja r
1rcggr.i.s. 3. Interviu Terstruktur i,int.uk r n e l e n g k a p i data, p e n e l i t i jugs x e r ! b e r i k a n interviu
l f ~ ~ a ~ a n c a tr ear s t r a k t u r
untuk
mengetahui
s u d a h b e r a . p a 1anraka.h r e s p o n d e n b e l a j a r a t a u n e n g a j a r bahasa Jurusan
Inggris
sebeluu~ mengikuti
perkuliahan
P e n d i d i k a n B a h a s a I n g g r i s FPRS I R I P
d i
Padang
d a n b a g a i m a m a p e n d a p a t m e r e k a t e n t a n g P r o g r a m D2 d a n D3 y a n g a d a sekarang.
a . Pelaksanaan Interviu pada
1989.
d i l a k s a n a k a n d i FPBS
IKIP
ruangan yang tenang pada tanggal Interviu
ini terdiri
atas
dua
Padang
12
April
bahagian
yakni
ylertan~a
ba.hagian
Indanesia
bz.he.gian
uienggunakan
menghinda.ri
untul-;
bahasa
kesalahpa.haman:
k e d u a m e n g g u n a k a i ~b a - h a s a I n g g r i s
menguatkan
data
tentang
tingka.t
untuh;
kemampuan
S e r b i c a r a ba.hasu I n g g r i s masing-masing r e s p o n d e n . b . P e ~ b e r i a nR o b o t
d ~ n5 ,
c j i b ~ r it o b o t 1 - 5 ; 5
da!;
tert,r.gg,li ,
.
ae,: .-: a2.k 5.71 -1
? a , t!. c , 2 ,
l a r i It e n
Jaw8,tla.n
1
:.,j-:,=;
menunjulrkan
53.
bobot
Y ; T ; F - T ; U ~ ~ U ; .!:~' ~. ;>BtT. z~ t teren.;';a!~. iteri-itert
.ia?~3.ban d3.r.i
.ji:.:?iz ,jZ.l?rn
4.
1a.i~
:V~.F.I-~~
. . .r;;;3.>j=-t;? lc,;L:z & .
P r o s e d u r P e n g u m p u l a n Data d a n A l a t penganalisisan d a t a
da.rr
iiipiriciahk~ri k e da.lam
1:es;anlpua.n
berbicara
kartu- kartu
data.
In"-. E , d15 ~
bshasa.
d i k e l o ~ t p o k k a n k e dalarn v a r i a b e l d e p e n d e n ja.waba.n
3etela.h
I-
diheri dan
kode
p e n g o 1 zhan d z t s ne:-jt.sh, d ~ t . 3 d:",;eri .
t
Tinghat
responden
(VD) .
kuesioner didapat,
data
k o d e d a n d i p i n d a h k a n k e ds.1a.m k a r t u - k a r t u
dikelompokkan
setagai variabel
independen
J a w s t ~ a nu n t u k i t e m 1, d a n item 55-50 d i a n a l i s i s kua-litatif.
Data-data
denga.n
diprose
nentah data.
(VI ). secara
menggunakan
d e s k r i p s i d a t a , k o r e l a s i dan a n a l i s i s r e g r e s i n u l t i p e l . Deskripsi
data
dipergunakan
untuk
p e n j e l a s a n s t a t i s t i k t e n t a n g masing-masing
melengkapi variabel.
Korelasi dipakai untuk mencari v a r i a b e l Independen yang
berkorelasi
berbicara.
bahasa
signifikxn
Inggris
terhada.p (VD) .
ke1ancara.n
Michols
( 1955)
36
bahwa
rnenyataka.n
korelasi
mult ipel
membicara.kan
I
hubungan
antara
d u a atau
lebih
t.erhadap
sebuah
varia.Ge1
dependen.
mempunya.i
beberapa
va-riabel
V I clan s a t u V D .
independen
Penelitian karena
Oleh
ini itu
p r o g r a m kcnputer o l e h N i c h o l s ( 1 9 3 5 ) a k a n d i p a k a i u n t u k anslisis korelasi. .P,nall.sio
Fiegresi M u l t i p e l
k o n t r i b ~ s ir i a s i n g - m a s i n g
jug3
in i
digunakan
d i p s k a i untl;L,
zencari
V I t e r h a d a p VD . U n t u k a n a l i s i s
prrjgram
kc?fi-~pt.:,t~:roleh
t~lichols
(3385).
Tsrs;;k:i
:_..
p ~ n d s p a t - p i : i i J a p s t mr:<.h3,sic:iqs
Cl2 d a n Prrlgrain
D3
< respr>arfen)
tentang
F'rfigrarn
mela-lui
k u e s i o n e r d a n i n t e r v i u t ~ r ~ t r . ~ k . ; dt i~a r i a l i s i s
. p ,-
k;~:1j.t,a.tif
L-.
-.
k r ~ s r j~t t. z . t i f .
xnt,21:
5erj:iukur;g
7
.
kiz.si:
diiiumpulkzn
..
x ~ a l i s F s
'A.
RAB
IV
ANALISIS D A T A
ini
Eab
t.erdiri
ata.s
multipel , d e s k r i p s i data k u a . l i t a . t i f A.
korelasi,
ana.lisis
.
regresi
dan penemuan.
Rorelasi Prc.sed;?r
untxk
snal isis d a t a d e n g a n k o r - e l s s i
m ~ l i h a ta d h n ~., . - . h ~ t ~ ~ i n g ha n r !t a r a C7
korelasi zjslsti
. ,-.. a - .=
s i g n i f ik8.n !-!ilt-.:_:nz.35
yang s z m a a t z . u
koef isien .
(lihat it;:; - if
stzsldar.
I
Nichols,
i k ~ )n.
1-ariabel . besa.r
n ~ e r , e n t ik2.n l 1935,
digunakan
untuk
dari
13ilai 0,45
hubunga.n
nenentukan
33 FV s i n g k a t a n d a r i F e r s e v e r e n c e ; KMP s i n g k a t a n d a r i
I
Kerrrsmpuan
M e n a h a m i P e n g a j a r a n ; 11V m o t i v a s i ;
.
pengajaran I
yang
Waktu
I
F14, P e n g a l a . m a n M e n g a . j a r ; tersedia
P r o g r a ~ ~DZ
bagi
WBP
dan
MP,
Mutu
singkatan
D3;
BIR
luar
jam
I I
singkatan
1
p e l a j s r a n : EiZI s i n g k a t a r - 1 Hernk.aca E a h a s s I n g g r i s d i l u a r
I
1 I I
,jam
B e r b i c a r a . Ea.hasa I n g g r i s d i
dsri
n
;
dsn
a4a.lah s i n g k a t a n
dari
Hendengar
B a h a s a 1 n g g r i s ; d a n KBI a d a l a h s i n 2 k a t a . n d a r i R e l a - n c a r a n
A n a l i s i s Kegresi H u l t i p e l
F f a ~ ; i r ; < -". - ~5 >1-1r5 =,
s t e p - wise.
Id,
. . - 5 . r i ~ . ~ s ~ l~ i ; t e r l - , i ~ . ; ~ i l g h ab:a~l5.3i
.L
Prosedur
digunakan
ini
untuk
xencari
M u l t i p l e Regression R e p o r t
$
No.
i ~ a r i a b e li t - v s l u e
1
/
Prob. i ~ e ~ u e n t i a Sl i/ m p l e 2-Squared R-Squared
Ii 1 (1 I/ 1 \ FTJ \ 0.27 \ 0.73 \ 0.013 \ i 0 . 1--t-----A2 0.90 \ 0.016 \ ' !I 2 . I ?iV t3. 2 5 1 i3.30 1 0.027 \ I\---+-11 4 . 1 HP / 0.54 0.59 \ 0.030 \ II ii 5 . i PM / o.on j 1.00 j 0.030 \ I 6 . / WBP 0.092 1 j 0.73 j 0.63 I \\ 7 . \ B I R / 1 . 5 9 \ 0 . 1 2 \ 0 . 1 6 1 I 8 . i ncI \ 9.36 \ 0.00 0.755 --!I 9. 1 !
-
I
\L
L
t
0.005
1 \
L
1
I
I
I
I
I
1
I
1
1
I
I
I
I
I
1
I
I
1
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
0.013
1111
L
I
I
I
0.012 0.012 0.000
0.497
I
I j
I11I II
Varia.be1 b e r i k u t i n i b e r k o n s t r i b u s i secara p o s i t i f terhadap
perkembanga.n
kelancaran
Ba.ha.sa
Inggris
responden :
1. Mendengar
bahasa
signif ikan
Inggris
terhadap
kelancaran
berbicara
f n g g r i s r e s p o n d e n ( S e q u e n t i a . 1 R-Squared .
.I
t
be,hasa.
Inggris
: : o e q u ~ r ~ t i aRl - S q u a r e d
i
.-
.I.
berbic5r.a
-
r, -
t
9
I
. '
tjahasa
=
Inggris
.;,
.753)
Inggris
:Ja.hasa
)rang
.75 t e r h a d a p responden
= .355).
k ~ a h a s a .I n , g g r i l . ; t t > r l ; o n t r i b l ; s i s i g n i f ikan
bahasa
n~rup3.kzn v3riabe1
berkontribusi secara signifikan sebesar t;eIsnca.ran
secara
berkontribusi
t5rhaijsp
responden
kelanca.ran
(Squential
I15
sebes:ir
5erbicars
R-Squared
=
.?F!2'/. i ? ~ r i z b e ? - ' dj~" b~er1 adanys k o r ! t r . l b u s i
yang lainr;ys
t.ida!.;
rienunjuI-rkan
secara 5ignifike.n terhadap kelancaran
k>ertjicara.b a h a s a I n g g r i s responden.
C. Deskripsi Data Kualitatif S e b a g a i ta.mbahan da.ta u n t u k d a t a k u a n t i t a t i f , 13ntuk
3.na.lisis
kuezioner
kualitatif
pertanya.an
nomnr
juga
dikumpulkan
55-59.,
3an
data
nelalui
interviu,
p e r t a r i y z a . n nornor 3 , 6 , 7 , d a n 8 ( l i h a t l a m p i r a n ) .
1. Data y a n g d i k u m p u l k a n n e l a l u i k u e s i o n e r a . P e r t a n y a a n n o n o r 55
Susunlah
mata-mata k u l i a h y a n g
b e r d a s a r k a n t i n g k a t kepent i n g a n .
anda
ambil
Jawa.ba.n menunjukkan
terhada.~
pertanyaan
bahwa mata-mata k u l i a h
di
atas
berikut
ini
h a r u s d i c a n t u r n k s n d a l a m k u r i k u l u m P r o g r s u ~ D2
da.n
P r o g r a m D 3 J u r u s a - n P e n d i d i k a m Ba.hasa I n g g r i s : 1) L i s t e n i n g
2) Read i n g . ; / V o c a b u l a r y 3) P, ~ p e a k i n g / F r e n o u n c i a t i o n 4) Structure/Writing
S e 5 a h a . g j.sn bahua
menyatz.kan );:_l;i%j-,
re~pr~nden
bes5.r
"Listening"
;QC, . L .
t
~erupakan
yar-ig p e n t i n g ? ~ n t u kFr::igi.s.~i92 dz.:;
b
>
n~ yo \ ,
mats
3r~ig15.rl
9 3 : 9..5.2% n e n ; , ~ a t a k e n t ~ s h v a "Ee3dir!;i:,f8'Vc;c:.abul.~.r.-~". r
m r n y a t a k a n " S ~ ~ e a k i n g , : ~ ' F r . c ~ r ~ o u r i c i a;t i odsn n"
9 2 , 22
.
9 !? 2?;
.. ~ +~ r h i . t u r e ; ~ 6 : r i t , L ; i g "
ks.n
menl;;;',a
C
7:
2.3 E
pentlng. b . P e r t a n y a a n nomor 56
.>elain
mata
0
sebutkan
k u l ia.h
r s n g
ada
k u l i a h bahasa I n g g r i s
mata
sekarmg, lain
ysng
h a r ~ sd i t . a m b a h k s n k e d a l a m P r o g r a m D 2 da.n P r o g r a m
C 3 y a n g t e l x h ada. s e k a r a n g . m
aemua r e s p o n d e n
rnata
kuliah
ditambahkan
bahasa
(
IDOX) menyatakan t idak
Inggris
lain
k e dalam P r o g r a m D 2 d a n
yang
ada harus
Program
D3
y a n k t e l a h ada s e k a r a n g .
c. Pertanyaan nonor 57 Jika ki.1
Anda
diminta
untuk
nengurangi
mata
l i a h y s n g a d a s e k a r a n g , s e b u t k a m l a h irtata k u l i a h
41 mans
yang
D2
akan dihapuskan d a r i Program
dan
P r o g r a m D 3 J u r u s a n P e n d i d i k a n E a h a s a I n g g r i s FPBS
I K I P Padang ? Sebaha-gian menyatskan
responden
(74,4%)
mata k u l i a h MRDU s e p e r t i :
Pincasila,
besar
karena
mata k u l i a h i n i sudah diberika.rr
tnereka
di
ke
Perguruan
T i n g g i , b e g i t u jugs den gar^ 1nat.a k u l i a h
Kema.mpuan
dengan
.-
se!;c~lah
Indonesia:
Bal-iasa
nr 2 ..-.
dasar
semenjak
alasan
mats.-mata k u l i s h
Spt-sahzgiai-~ k o c : i l
seperti
rna.ta
Re~endudukan
r?6.rr
i
( 0 , 9 %1
kuliah
tersebut Inggrls
k ~ l i i ~ 8 1 ~ h~e 3r bns h a s s
i
MKDK
sampai
inerebra.
Dasar
tidak mereka.
n;er,ys.takar~
Kependidikan,
A c l ~ ;.: ; l. s t r a r ; i d a n S u ~ ~ e r l ~ Pi.n,i i s i ;!:I i'r;an y a n g
ingin
riereka h z p u s k a n . d . P e r t a n y a a n n o m o r 58
Sebutkanlah mata k u l i a h Sahasa Iriggris harus
diberikan
sekijrang-kurangnya
yang
selama
4
semester ? Seba.hagian menyatakan
hesar
mata
responden
kuliah
(68,6%)
"Listening" ;
72,7X
m e n y a t a k a n " R e a d i n g / ' ? o c a t u l a r y " ; 80,2% n e n y a t a k a n
"Speaking/Pronounciation";
d a n 60,9%
menyatakan
aata k u l i a h "Structure/Writing". e. Pertanyaan nomor 59 Sebutkan18.h rqaktu
Padang,
ujian
ma.ta p e l a j a r a n y a n g d i c r j i
masuk
d i
Perguruam
Tinggi
J u r u s a n P e n d i d i k a n B a h a s a I n g g r i s ) .?
pada
(IKIP
semua r e s p o n d e n m e n g i k u t i t e s
Hampir
yang
s a m a y 3 i t . u bahasa I n d o n e s i a . , b a h a s a I n g z r i s ( T a t a
d a n Pewahaman?, I l m u P e n g e t a h i l a n
Bahasa
Sosial,
Pzncasila
d a n Mstenatika I P S .
Seba.hagian
kecil
responden
tidak nengikuti tes
tersebut
karena
mereka s d a l a h ma!sasiswa ui-idang5.n y a i t u d a ~ a t x e n g i k c t i ;erk:;lia!-ian
yang
tingzi in:
harus mengikuti tes
tanpa
d i p i l i h berda.:3r.l.,z.n
rnerekzi
d i
di
.
"..-*La.
7G . - L+ - 2 -1.
,.?.
pergurusn
Hereka
nasuk.
pr-estasi ii~erekj.
s e k i t l 3 . h rncnengzh
K , e ; + f , 5T t ,, i 1 3 i
nlaFia.siswa.
3ta.s
S , ~ W B ~ % I ~
dengan
1-zit2
zlPr*L:3..
2 . Data y a n g d i k i ~ m p u l k a n nel a l u i i . n t e r v i u
a- Pertanyaan nonor 3
. [;rj~-ja.\;e l ~ a :-i?gsrl r
Sfi,js?-' (
m
:,
k s lau s ~ ; d a h \ . kenrans.? P e r a p a l e n a ?
Sahass
apa
ya.ng a n d a p a k a i s e h a r i - h a r i ?
E e l u m a d a s a t u pun r e s p c n d e r i y a n g p e r n 3 . h
ke
luar negeri. b - P e r t a n y a a n nomor 6
Mata-mata
kuliah
zpa.kah
yang
rasa
Anda
m e r n h a n t u Anda. d a l a m b e r b i c a r a k)slt:xra. Inggris?
Sebahsgian
besar
(90,3%)
resporiden
m e n y a t a k a n mata k u l i a h " L i s t e n i n g " y a n g m e m b a n t u ; 88,2X
menyatakan
"Reading/VocabulzryU;
menyatakan
"Speaking,'Pronounciatid
menyataka.n
mata. k u l i a h " S t r u c t u r e / W r i t i n g "
G a n y a k rnembantu m e r e k a .
; dan
70,f3% 68,3%
yang
Mereka tersebut
menya.ta kari mernhantu
mereka
berbicara
kelancaran
bahwa
kuliah
riata-mats
dalam
meningkatkan
Inggris
bahasa
mereka.
R e s p o n d e n y a n g m e n y a t z k a n " L i s t e n i n g " ya.ng b a n y a k rnerst~antu m e r e k a
menya.takan bahwa
mereka
biasa
menonton f i l m - f i l m s e r i t e l e v i s i s e c a - r a t e r a t u r . 60%
m e n y s t a k a n t e r b i a s a n e r r d e n g a r k a . ~s i s r a n ABC, dan
BBC,
87,SX
VOA;
terbiasa
rnenbsca
m e n y ~ . t a k . a n bahwa
bahasa Inggris,
dan
mereka a r tikel-
artikel y s n g d i t u l i s dalarn bahasa I n g g r i s .
c . P e r t a n y a a n nomor 7 Kalau
P,nda s e o r a n g M e n t e r i
2endidikan
dan
K e b u d a y a a n , a p a k a h Anda a k a n ~ 1 e n g 5 . d a k a np e r u b a h a n k:~ri%uluin Pendidikan
P r o g r a n 92 d a n Bahasa
T'rogrzm
Inggris
ini
Juruzan
D3 ?
Perubahan-
perubahan apakah yang skan dilakukan? Eesponden merubah
menyatakan
bahwa
mata kuliah yang tida-k
mereka penting
ingin
seperti
mata k u l i a h s e b a g a i b e r i k u t :
1 ) Mata k u l i a h D a s a r Umurn (MK.DU) a) Pancssila 5 ) Kewiraan C )
Kependudukan
d ) Kemampua.n Rahasa I n d o n e s i a e) Pendidikan Jasmani Mereka '
tidak
m e n y a t a k a n mata k u l i a h
ada hubungannya d e n g a n
bahasa
di
atas
Inggris
d a n lagi p u l a t i d a k b a n y a k h a l - h a 1 y a n g b a r u y a n g
u i e r e k a d a p a t k a n . 90% r e s p o n d e n i n g i n i r i e n g h a p u s k a n kuliah
mata
Kewiraan ;
responden
86,4%
ingin
r n e n ~ h a p u s k a n mata k u l i a h K e p e n d u d u k a n ; 3 0 , 2 % m a t a kuliah
Bahasa
Kemampuan
responden
ingin
Indonesia;
utenghapuskan
dan
93,42 kuliah
mata
Fancasila. Sebagaimana
kita
m e r u p a k a n mata k u l i a h
Pancasila
tingkatan
senua.
nenurut
pendidikan
wajib
di
untuk
Indonesia
kuliah
sebab
tidak
Pancasila
d i h a p u s k a n . E e g i t u j u g a utata. ku l i a h Hahasa
kuliah
Undang-Undang Da.sar 1 9 4 5 , o l e h
mata
It u
nata
ketahui,
dapat
Kensmpuxn
Indonesia, harus diajarkam mulai
zi-Lola h
tarnan
t.inggi.
Hal
Indonesia
lcanhk- k a n ~ k s h m p a i
ini
disebabkan
merupakan
sekolah-sekolah
perguruan
karena
bahasa.
penganta.r
bahasa
pada
dari
sernua
d i
tingkatan
p e n d i d i k a n d i I n d o n e s i a , s e h i n g g a mata
kuliah
i n i t i d a k da.pa,t d i h a p u s k a n d a r i k u r i k u l u m . 2 > Mata k u l i a h Dasar K e p e n d i d i k a n
CMKDK)
a ) Administrasi Pendidikan b ) A d m i n i s t r a s i dan S u p e r v i s i Pendidikan
Sebahagian menya.takan Administrasi menyatakan
besdar
ad a
b a i knya
Pendidikan mata
(85,5%)
kuliah
responden
mata
dihapuskan;
Administrasi
kuliah
87,3% dan
P e n d i d i k a n ya-rig
Supervisi
bahwa m s t a - m a t a
alasan
ditiapuskan
dengan
kuliah tersebut
tidak
menun j ang k a r i e r m e r e k a d i masa d e p 8 . n .
D - Penemuan 1 - " P e r s e v e r e n c e " ( K e i n g i n a n dan kemauan y a n g kuat)
Dsri "
ha-sil
data
ana.1isis
tidek
~ersev~.rence''
terlihat
~~empengaruhi
bahwa
perbeciaan
k a l m c a r a n berbahasa. Iriggris responden. Sebahagian
n e n y a takzir
t id3.k
penutr
3e;igan
responden
l-)esar ingin
m e n y e l e s a i ka.n
p s r h a t i ~ r r .4 1 , 7 X
rriempelajari
t:ahas3.
tugas-tugas
tcrkeingiraan
r r e n p e r h a . t i k a n t u g a s - t : ~ g z s . Mereka t i d a k untuk
(59,3%)
Iriggris
13ntuB
termativa.si
secsra
penuh
p e r h r : . t i k r ; . xar.eris. " p e r s ~ . l . - r r ~ r : ~; r~l .~' ~' . : : p ~ . % zr ne f l e k s i
rlari
r n o t i ~ z s i , seda!-!gkan
mska
dapat
disin:pulb,s.n
rrrempengaruhi
kelancaren
not ivasi bahva
cereka
rendah
"perserence"
berbicara
Eahasa
tidak Inggris
r e s p o n d e n dalam p e n e l i t i a n i n i . Tabel
3
"persevererice" dan
dan
Tahel
4
rnenunjukkan
tidak Gerkorelasi secara
signif i k a n
ticla-k mempengaruhi k e l a n c a r a n b e r b i c a r a
Inggris
responden
jr=O,l, S e q u e n t i a l r
bahwa
bahasa
squared
=
0 , 0 1 1 o l e h k a r e n a a l a s 8 . n ya.ng d i a t a . s .
Dari bahwa
hasil
responden
bahasa
nro t.i v a s i
penemuan d i
atas,
dapat
dilihat
kurang t e r m o t i v a s i
untuk
belajar
Inggris. nlereka
"perseverence"
ini
Hal
untuk
dalam
menyeba.bkan
rendahnya
belajar
penelitian
sehingga ini
t idak
herkuntribusi pengemba-ngan
signif ikan
secara.
kela-ricaran
berbicsra
terhadap
bahasa
Inggris
respoii:r!en.
Kemampuan u n t u k Memahami P e n g a j a r a r l perrgolaha.rr
h'a..;il I,
- ? - ,
t
i
j
-
;
I-.-+ 1 z
r- y \ . ~ < y . -
L :
i?a?3. ;
r,:.- - r+ rrr .& -.,,r
j
bahwa
rier11irijilkka.n
v .-z r ~ z n g a r u h
,t i : - j a k
L
1,
5skrasa
F:cr!-;:pc~..-
Inggris
r . ~:pr:;.!?en. ~ .?
.
- .. L -~, I-,
-: '
.. -kt~-.,:,EK:y2T<7.Ti r .: 1
.
C<.'
%
, :
,<
:
.
-
5 t > c ~ ~ 5:f:i? t , ~ - r - 3t.5. . :
:
I
:;
1-
; : e n g s j s . r sii ,
I
!-,:!;iisxa
(45,'X)
-
;
;
.
srhirrgg8.
se..;-r3. sigr; i. i. ;.b ; ~ . i r
;
d 5 1an
L; e :-I i 2.
dzpst.
2~
~
~
per1gajsra.n
~
tida.k
t 5 ~ . " 5 ~ j 5 . p>Le1anc3r.j.3
k 1 ~ h 3 ~ 3I. I ? ~ ~ Yi " ~~~ : S ~:yjr,C!i3:i < r
.
la.gi>
je1a.s
. . t e.:;
.
1; 1
nienahanri
I
I
:
LeGih
;ionp\jr.;yai
-
0,C171
,-
, > r . : q i ~ e r r t i z lR - s q u a r - e c l = 0 , 0 2 j (lihat t b . G e l 3 d a n 4 ) ) .
H o t ivasi
E e r d a s a r k a n h s s i l a n a l i s i s d a t a . d i p e r o l e h bahwa motivasi
responden
perhedaan mereka. m o tivasi
kelancaran
tidak
berpengaruh
Oerbicara
terhadap
hahasa
Meskipun denikia-n wereka s e t u j u e k s t r i n s i k m:lzupun i n t r i n s i k
Inggris Sahwa
(52,7%
ada dari
responden). T a b e l 3 d a n T a b e l 4 menunjukka.n bahwa responden
tidak
berkontribusi
secara
motivasi signifikan
terhadsp kelancaran berbicara bahasa Inggris (r =
C,II, S e q u e n t i a l r s q u a r e d = 0 , 2 7 ) ( l i h a t
mereka
tabel
L
~
~
~
Fenemuan i n i s e s u a i d e n g a n penemuan G a r d n e r d a n
Mereka
La.mbert. yang
perca:,7a
hshua
mot i v a s i
t i n g g i akan herpengaruh terha.da.p
belajar
keberhzsilan
b a h a s s , sedangkan m o t i v a s i e k t r i n s i k
berpengaruh Rr-ashen
t e r h a d a p keberhasllan wenyhtakan
(1931)
t.inggi
k,ermotivasi p e l a ja r a n
lebih
belajar
nienya.tak3.n
r-eiidah.
mahasiswa
2ie.p
ilnt.i;I.;
ttsh;;a
Setlah3giiir-I
tidal-;
I ni
riahzsiswa. besar
terbicara
ha-hasa
F,rsr,e?i t i
Inggris
nenpel3.jzri
t.erhz.dap
ceh',~gga
kelar;ca.rari
mereka.
s~pefi,:a~;it, d s r i g a r ;
2 t j l i - - a k i 1; ~
n c t t i v a s i i n t r i n s i k ( i n t e r r i a l :i
bahrsx
.
Tnggris teori pa.da
kemampuan
negara-negara
tertentu
kemampuan
sehingga
bahasa mendukung
n~otivasi intrinsik
yang
(negara
b e r k e m b a n g ) , d i n a n a kema.juart n e g a r a i t u atas
u n t u k menggunakan
beberapa
motivasi internal i n i dapat menjadi
sedan$
terga-ntung
a s i n g dan d a p a t b e r a d a p t a s i dengan kebudayaan maka
3 t 6 S
r~enjadi
terbicara
yang l e b i h t i n g g i . Rivers (1953) i n i d a n menyata.ka.n b a h w a
"'
i; r -
32.pz.k
p e n d o r o n g d a l s r n m e m p e l a j a r i bahasa I n g g r i s
~ i a h a s i s w s memperoleh
yang
responden
r n 0 t . i - ~ a s in1ere1:a clalam
herper:garuf-i
yang
zieiierina
Ir,ggrir a,js.lsh n o t i v a . s i e i ; s t r i n s i k
t.ahass
tidak bahasa.
bahwa
j i k a d i b a n d i n g k a n del-;ga.n
terxriit iva.si
ha]
intrinsik
bahasa
lain,
pendorong
yang k u a t untuk penguasaan berbahasa. 4 - Hutu Pengajaran
Da.ri rriu t u
h a s i l a n a l i s i s dat.3. d s . p a t
pengajaran
tidak
dilihat
berkontribusi
bahwa secara
s i g n i f ikan
terhadap
ke1ancara.n
berbioara
bahasa
Inggris responden. Zswaban
kuesioner
t,erhadsp
menyatakan
responden m e n i l a i bahwa m u t u
3,2%
Frogram
D 2 d a n P r o g r a m D3 s 3 n g a . t
rnenila i
muta
p e n g a j ~ r a n pada memuaskan;
neni lai
c:ukup
n , ~ : m u a s k a ;n
aenil a i
2 9 , 2%
k u r x n g . I r r i b e r 3 . i - t i p u l a 7 , 3 X lnengernukakan nereka
19,1%
p e n g a j a r a n ~ r e ~ r u a s k a;r i 3 6 , 2 X
pe~g33 . jr a . n
mut.u
bahwa
D2
p s d a Prcigr8.n
~ ~ 1 t penga,jarfi.n . u
bzhwu
pendapat dan
EJrc;gr;,m D 3 t l d a i ; m e m u a s k a n . v-1-
.
3 d:in T a . 5 e l .4 mtc;i:~er!i!,.stkari
7
niuts
t . i , I ' . s k t j e r - k o r e l s . s i secara s i g n lf i k a n
~ i e n g2~r zi n
secars.
~ 1 I ; r k c n t .irb u s i
t.ida.1;
SaLxs
L -
ke12nc=1-~ri
i
t \ ~ . r t ~ i r . 3 . r 3kt51:2s3 .
i
i
n
dan
Zerhsdap
Ir!gpri
- .-
.
d i
aths
r.r;.?r,r:n.-iF7 - l- - .. - .
( r = 0 ,11 b a n .,- : , e q i ~ e n t i a l r -a- * ,~- L d . r . e d = 9 , 2 3 l . Colemen
~t a l
( 1 9 6 8 ) m e n d i l k u n g ;'erir;elr3.n
perbedaa-n-perrbedzsr:
bahwa
uahasiswa perbedaan
d i
sekolah
kemanpuan
tidak
f a s i l i t a . ~ , kurikulun
'cerba.hass
clitirnbulkan
oleh
skan
oleh
teta-pi
l a t a r t l e l a k z r t g d a n k o n t s k sosial m a h s . s i s w a . t e t a n g g a nereka. d a n t e r n a n - t e m a n Rzrerrs pada
dosen
diberi
kema.mpuan
sekelilirrg mereka.
pen inghatair mutu p e n d i d i k a n
fakultas
dan j u r u s a n , mak3. a d a kesenpatan
mereka m e l a l u i
termasuk
untuk
terga.ri%ung
baiknya
mengetribang k a n
pena.taran-penatar8.n
t u j u a n n y a u n t u k m e n d u k u n g p e n g a j a r a n bahasa sepert i
pemero1eha.n
kc-lancaran ba.hasa
dan
k i ~ r ic:a.r?., k~ pengajaran
para
yang
Inggris
teori-teori ba.hasa
asing,
d i h a r a - p k a n mutu
rehingga
~;ec:ar~~ sigriif i k a n
pengajaran
berkontribusi
kelanca-ra
terhadap
berbicara
t 1 a t 1 a . s ~I n g g r i s rrra h a s i s v a .
5 . Waktu yang Tersedia B a g i Program D2 dan D3 T s b e l 3 rnenunjut:lian
antara waktu
signifikan
yang
D2
F'ragra.~
Progran:
darr
hsrbicara
bahasa
nriabsl
5-n i
17
Y
ba.hwa t i d a l , a d a n y a k o r e l a s i
33
Inggris
ik6.i-i
hagi
k e 1-.a~~carza
dengarr
(r=0,43).
responden
berbicars
signif
tersedia
berkontribusi
tidhk
.lug2
~ e r h a d a pk e l a n c a r a n r-e.p.,:>r,,-j,=i, secar
yang
Sahasa
(Sequentia.1
Inggris r-squered=
l i h s t tabel 4 ) .
C1.09,
E'enexiuan 513gi
ter.ze.:i=+
menunjukkan
F y r. na' y y n l
Ircggris
Sahwa
waktu
I-rs1anc:ara.i:
rrla.hssiswa. L e b i h ja.uh
hahwa
seluruh
cuk:;p
t r ~ e r t ~ i c a r a Sa.hssa.
la.gi, h a s i l
analisis
k u a l i t a t i f :,Tang d i k u m p u 1 k a . n m e l a l u i
rrcemper l i h a t k a n
yang
22 ::lsn P r i l g r a n l 3 3 be!un
pengernb8,ngan
ilnti3k
data
ini
kuesioner
responden
(
100%)
m e n y a . t . a k a n t i d a k a d a mata k u l i a h b a h a s a I n g g r i s yang perlu
ditarnbahkan.
waktu
ysng
E.a.gairnsna
disediakan
bagi
karena
juga
mata
kuliah
Inggris sangat; b e r a r t i b a g i pengembangan berbicara semester
bahasa
Inggris
nahasiswa,
b a g i b e b e r a p a mata k u l i a h
jurnlah
ba.ha.sa
kelancaran naka
bahasa
kredit
Inggris
h e n d a k l a h d i p e r b e s a r dan n a t a k u l i a h l a i n yang t i d a k relevan dibuang.
Lagi
pula,
analisis
hasil
kualitatif
m e m p e r l i h a t k a n hahwa f o k u s p e n g a j a r a n b a h a s a I n g g r i s F r o g r a n r D2 d a n P r o g r a m D 3
pada.
Fahasa
Inggris
rnerups.kar!
adalah
Jurusan
kemampuan
linguistik.
p e n y e b a . b kenapx s e t r a . g i a n b e s a r
q 1 1 1 . k a . t e g o r i k ~ n s e h a g a i mahasiswa
a
Pendidika-n
mahasiswa yang
n ~ e n g g i ; n z k r , n b a h a s a I f i g g ~ i ssdalsrn b e r b i c a r a . didukung i1981
.
5.5; j n 2
( 1981:
ma.mpu
Fni
I-;'a:
l.:ra.shen
d8.n
1392 ) ya.i-~g mer1ys.taks.r: t ~ z . h u a .peng8.j 2ra.r: ba-bass. y3ng
~I~C!%,>F
perrdapat. S t e r n
oleh
Ini
1.:' 5 ?. i
t
:
k,.~hrjs5
r
pada
tata
S E C ~ T -S835.r : ~
~ k s n ~ e n b e r i k a r ,h a s i l yang h a i k
t s a . h a r a . . t e t a p i han:ra
bahssa
st.au t5:AZ.k
i
dalsm
2ener.oleha.n
b e r f u r i g s i sotlagai monitor .
6 . P a n g a 3 n m a n Merigajar
Fenqa!rnal-;
m e n g ~ . j a r !:.idah t ) e r p e n g a y u h
terh~dap
!r;elan;.ar.an b e r b i c a r a b z h a s a I n g g r i s r e s p o n d e n .
Tahel 3 d a c Talse? 3 ~ j e m p c r il hat k a n t l s t ~ w a h e n g a . l a r i a n I l e n g a j a r t i d a k berkorelasi s e c a . r a
signifikan
clan
juga t i d a k
berkontribusi
terhadap
k e l a n c a r a n berbicara bahasa I n g g r i s responden ( r = O , O dan S e q u e n t i a l r - s q u a r e d Haapir mereka
75
=0.,03)
keseluruhan responden menyatakan
t e l a h mengajar bahasa I n g g r i s p a l i n g
jam, s e w a k t u m e r e k a m e n g i k u t i P r a k t e k
bahwa
banyak
Mengajar
.
menggunak3.n
bahasa
I n g g r i s s e b a g a i bahasa p e n g a n t a r p e n g a j a r a n .
Karena
m e n g a j a r d a l a m w 8 k . t ~y a n g r e l a t i f s i n g k a t ( 1
bulan)
Mereka
menyatakan bahua n e r e k a
sehingga
tidak
t e r n y a t a p e n g a l a m a n m e n g a j a r mereka
meningkatkan
kelancarsn
berbicara
bahasa
Inggris
nereka. Dari
hasil
p e n e l i t i a n i.ni
r i e n g a j a r b a h s . s s I r i g g r is
bahva
dapat
disirnpulkan
dengan
menggunakan
waktu
b a h a s a Inggris s e b a g a i b a h a s a p e n g a n t a r d a l a n
:,rarig r e l a . t i f s i n g k a t t i d a k si-:s.n b e r k o n t r i b u s i s e c a r a
signif ikan
terhadap
kelanca.ran
orang tersebut. U u r o , i a l e
lnggris
(
berbicara
bahasa
1973) d s n
Middke
m e n d u k u n g kesimpulan i n i .
Crooke i1379)
7 . B c r b i c a r n B a h a s a Inggris
~ . e r c ! a ~ 3 r k s nh a s i . 1 s ~ a l i s i sd a t a cl3.pa.t
di1iha.t
t ~ a h u ab e r t i c a r a k i s h s s s . I n g g r i s d i l u a r jsrn p e l ~ j a r a n
tarhaclap
tberpen,gh:.u:!~
berbica.ra
bahasa
rienggambarkan
Oahwa
kelancaran
I n -k3 ! ~ e irs r e s p o n d e n . Zsvaban
dari
kadsng-kadang
93,lX
kuesioner berbicara
bahasa
Inggris
6,7X menyatakan s e r i n g dan 0,OX yang
rums-h;
di
selalu
berbicvra bahasa Inggris d i luar j a m perkuliahan. T a b e l 3 d a n Tabel 4 menerangkan bahwa berbicara Gat~asa I n g g r i s d i l u a r jam p e l a j a r a n atau jam p e r k u l i a h a n b e r k o r e l a s i t e t a p i t i d a k dsn
variabel
ini
juga
berkontribusi
d i
luar
s i g n i f ikan terhadap
k e l a n c a r a n b e r h i c a , r a bahasa I n g g r i s r e s p o n d e n t e t a p i
tidak
s i g n i f ikan
(r=0,37, S e q u e n t i a l
r-squared
=O, 1 6 ) . Dari responden
analisis kualitatif dapat yang
mencapai l e v e l 3
dilihat
pada
LAS
bahwa sering
rienggunakan b a h a s a I n g g r i s sewaktu b e r k o m u n i k a s i lusr
jam
perkuliahan.
memperhatikan
pesan
umumnya
lebih
disampaikan
ketika
Mereka
yang akan
di
mereka berkomunikasi dalam i n t e r a k s i s o s i a l . Dapat nahasiswa bahasx
disimpulkan
bahwa
akan
senakin
dengan
sosial
berinteraksi
I n g g r i s yang fukusnya
(pesan)
semakin
sering
menggunakan
pertukaran
tinggi
tingkat
inforu~asi kelancaran
L e r b i c a r a b a h s s a 1nggrj.s mahasiswa t e r s e b u t . S e l e g a r !1977)
menyokong p e n d a p a t i n i dan menya.takan
penggi!na.~n
Inggris
tahasa
akan
sosial
berinteerasi
bahwa untlik
alat
sebagai
mempertinggi
mutu
dan
k e c e p a t a n peuierolehan bahasa. 5 . Hembaca Bahasa I n g g r i s hahasa
Menbaca
Inggris
berpengaruh
t.erhadap
k e l a n c a r x n berbahasa I n g g r i s r e s p o n d e n . Lamanya 25,7%
membaca
membaca
bahasa Inggris
(0,00-2,50)
bervariasi
perrninggu;
jam
( 2 , 6 0 - 5 , O O ) j a m p e r m i n g g u ; 18,1% ( 5 , l O - - 7 , O O ) perminggu;
15,4X ( 7 , l O - 1 0 , l O )
( I 0,10-12,SO) menyarankan
jam
menyatakan
perminggu.
kemampuan
bahwa
artikel-artikel
mereka yang
jam
Responden
Yang
yang berguna
untuk
berbicara umumnya
disarankan
bahasa
Inggris
banyak dosen
membaca "Reading"
m e r e k a d a n b a c a a n l a i n n y a y a n g d i t u l i s dalam Inggris.
23,3%
jam p e r m i n g g u ; d a n 1 2 %
"Reading/VocabularyU
mengembangkan
;
bahasa
Tabel
3 d a n Ta-Gel 4 ~ r e n u n j u k k a n b a h w a
membaca
bahasa I n g g r i s h e r k o r e l a s i dan b e r k o n t r i b u s i
secara
signifikar~ terhadap
bahasa
Inggris
responden
kela.nca.ran =0,70,
( r
berbicara Sequential
rSquared
=0,75).
Resinpulannya.,
s e n a k i n ba-rryak
Eksn
memban t u
Inggris
mengemba.ngl,an
sangat
rnembaca
bahasa
mahasiswa
dalam
k e l a n c a r a n I3ertlicara
ba.hasa
Inggris
mere k a . 9. Hendengar B a h a s a I n g g r i s
f-leniisngar
b a h a s a Inggric; t l e r p e n g a r u h
t.erhadap
L e l a n c a . r a n b e r b a h z s a . Irkggr i s r e s p o n d e n . Javabzn
kuesioner
i
k
seminggu
jumlah
i l ~ ~ t n~~ kn b e n g s r La!-,ass selama.
mendengar
menyebutksn
perkuliahan,
(8,lO-12,00)
jam
Inggris 11, S X
16,lU-20,00j j a m p e r m i n g g u
yang
dalhlir
responden 15,3X
pernringgu;
mendengar 12,lO-16.00) jam perminggu; (
waktu
7,6X m e n d e n g a r
.
T a b e l 3 d a n T a b e l 4 merrunjukkan h a h w a m e n d e n g a r bahasa
Inggris
b e r k o r e l a s i secara
signifikan
dan
b e r k o n t r i b u s i t e r h a d s p k e l a n c a r a n b e r b i c a r a ba.hasa. Iriggris r e s p o n d e n s e c a r a s i g n i f i k a n p u l a ( r =
0,5?,
S e q u e n t i a l r s w u a r e d =0,76). Responden yang
membsntu
berbicara
yang
rnenyatakan
dalam
bahasa Inggris
bahwa
meningkatkan
"listening" kelancaran
iuenyebutkan bahwa
mereka
s i a r a n ABC, BBC, d a n VOA
mendengar dan
mereka
menonton
juga
secara
f i l m - f ilm
teratur
yang
seri
d i t a y a r 2 g k a . n o l e h TVRI . disimpulkan
Dapat
%kart
Inggris
sangat
mendengar
bahwa
mahasiswa
irieiribantu
kelancaraz
bahasa dalam
baha.sa.
Inggris
~ ! e r . e l , : z , dt--r:gz:: > a l n r r z,:,err.,rai;rjng t r l o t i v s s i d s n
memberi
meningkatl.;sn
~ ~ e n g u 8zn .t
ber.bic:ara
p o s i t i f a t a u dengan cara m e l i b a t k a n
t ~ z h w a . ricriderigar dan m e r r i b ~ c a Gaczan
herb i c a r . 5 ta:la.sa
ke1ancara.n
1 rID^ - G d r . i ~r e s p ~ r ~ d e. r VntuPL i lebih
~1~:ndukung kesimpulan menunjukkan
Inggris
baha.sa
ht.?rkontribusi s e c a r a s i g n i f ikan terhada-p
diri
bahwa
ini,
90,3X
anzlisis
responden
kus.1it.at.if menyatakan,
" l i s t e n i n g " y a n g m e m b a n t . ~ m e r e k a da.lam m e n i n g k a . t k a . n k e l a n c a r a n b e r b i c a r a baha-sa I n g g r i s , s e d a n g k a n 38,2X
menpatakan "Reading/Vocabulary" dalaui
neningkatkan
kelancaran
yang membantu m e r e k a Gerbicara
bahasa
I n g g r i s nereka.
10. Kelancaran Berbicora B a h a s a Inggris D a r i ha.sil d a t a yang dikumpulkan d a p a t
dilihat
bahwa 11,5% r e s p o n d e n matripu b e r b i c a r a b a h a s a I n g g r i s dengan
tingkat kategori (lihat
f a s i h ( t i n g k a t 3 ) , 59,3X r e s p o n d e n
mencapai
1,
termasuk
bahasa
Inggris
2 ; d a n 33,lX m e n c a p a i t i n g k a t
kurang
mampu
berbicara
LkS u n t u k k e t e r a n g a n utampu G e r b i c a r a
bahasa
I n g g r i s d e n g a n f a s i h , k u r a n g f a s i h , a t a u b e l u m mampu berbicara
baha.sa
I n g g r i s ) .Tak
searangpun
s a n g g u p menca.pai t i n g k a t
responden
yang
berbicara
bahasa
Inggris
mendekati
dari
5,
yait.u
asli
penutur
s e p e r t i orang I n g g r i s , A u s t r a l i a a t a u o r a n g Amerika herbahasa Inggris. 8erda.sarkzn keterangan d i a t a s dapat disimpulkan bahaa
sebxgian
terhadap
variabel
variabel
independen
yaitu
bahaza.
aiernbaca
signifikan Irrggris
dependen.
I n g g r i s yang
kelancaran
terbic~.ra
perku1iaha.n
dua
variabel
Inggris
t:erkont r i b u s i
bah3.sa
dan
Iriggrls
dan seca.ra
Gerbicara
(lihat tabel 3
responden.
;ements.ra. -
Hanya
berpengaruh
~sendeng3.r ttahasa
terhadap
P
independen
bahasa
tabel
4).
di
1ua.r
b e r k o r e l a s i da.n b e r k o n t r i b u s i
terha-dap
kelancaran b e r b i c a r a bahasa I n g g r i s responden t e t a p i tidak
s i g n i f ikan,
responden variabel seha.b
nasih
karena
yang
digunakan
Bagaima.napun
juga,
independen sangat dipengaruhi o l e h
waktu,
waktu
kurang.
besar
kelancaran
berbicara
disediakan
untuk
yang
wa.ktu
berhubungan
diperhatikan penerolehan
sekali bahasa
mata-mata dengan
dalam
pengaruhnya Inggris. kuliah
terhadap
W8kt.u
Bahasa
vsriabel
ini
Inggris hendaklah
pengaplikasian
bahasa dan t e o r i - t e o r i
teori-teori b e l a jar
I n g g r i s . Sehingga w a k t u y a n g d i s e d i a k a n u n t u k mata
kuliah bahasa Inggris
dari
waktu yang t e l a h dicantumkan
ya.ng
hendaklah
bahasa mata-
diperpsnjang
dalam
kurikulum
sekarang
i n i a t x u dengan k a t a l a i n P r o g r a m
Program
D3
-
ini
diperpanjang
waktunya
k u l i a h n y a ) n l e n j a d i e r n p a t t a h u n (Program Sl).
D2
dan (masa
I
I I
BAB V
,
1
RIHGKASAN, KESIMPULAM, DAN SARAN
I
A.
I
Ringk.asan d a n Kesinpulan Penelitfan kelancaran D2
clan
ini
dilaksanakan
untuk
nengetahui
b e r b i c a r a B a h a s a I n g g r i s mahasiswa
Program D 3 J u r u s a n P e n d i d i k a n
Program
Eahasa
Inggris
FPES I K I P P a d a n g t a h u n a j a r a n 1983/1989.
S a n p e l p e n e l i t i a n i n i sda1a.h rnshasiswa Program I
dan
Program
mah&.siswa
5:t u%:liiya
D3
yang
akan
D2
menyelesaikan
pada. t a h u n 1938,i'1989 p a d s J u r u s a n
'end i d i k a n
!
I
Bahssa I n g g r i s FPBS I K I P P a d ~ n g . Data.
I
diambil
untuk
a.na.lisis
kuantita.tif
E i n t x r a v a r . i a . b e l d a n u n t u k menernukan k o n t r i b u s i
dan
nasirrg-
1
m a s i n g v a r i a b e l i n d e p e n d e n t e r h a d a . ~v a r i a b e l
dependen.
I
Selanjutnya d a t a kualitatif d i a n a l i s i s untuk
mendukung
1
hasil a n a l i s i s k u a n t i t a t i f
I
Deskriptif s t a t i s t i k m e n j e l a s k a n vzriabel-variabel berikut:
1) F e r s e v e r e n s e ;
I
SS,3X
dari
rnahasiswa
tidal,
I
1
berkeinginan kuat untuk b e l a j a r secara. seksama.
I
2 ) Kemampuan
I
II
1
untuk
memahani
pelajaran;54,5%
r e s p o n d e n k u r a n g mampu u n t u k 3 ) Motivasi;
52,7% d a r i r e s p o n d e n
dari
menahami p e n g a j a r a n . bermotivasi
tinggi
I
\
untuk
mempelaja.ri bahasa I n g g r i s . S e b a h a g i a n
I
I I
m o t i v a s i m e r e k a a d a l a h m o t i v s s i ekstrinsik.
besar
38 4 i Mutu p e r i g a j a r a n ; 7 6 , 4 % d a r i r e s p o n d e n m e n i l a i mutu
p e n g a j a r a n J u r u s a n Pend i d i k a n
bahwa Inggris
Bahasa
k u r a n g z ~ e ~ t u a s k .a n
5 ) Pengalarrran rneng.3.j ar ; h a m p i r s e l u r u h r e s p o n d e n
mengajar
bahasa
Inggris rata-rat.a
1
hanya
bulan
yaitu
s e w a k t u m e r e b a m e n g i k u t i P r a k t e k L a p a n g a n ( 7 5 Jam).
6 5 Sehahagian
r e s ~ o n d e n( 8 5 % ) r e s p o n d e n
Gesar
telah
m e n y e l e s a . i k a n l e b i h d a r i 7 5 Satuan Kredit S e m e s t e r . bahasa I n g g r i s d i l u a r
3 1 Eerbicara
tidak
.:; 11 :-i
I3 .
.'
I:
3.11
: , L!
> ;; ;;,
1
,- ,
.I, >: . >-. ,,
~
7
2 b >
?
- . . i;!>;;:,;,T.*-i ~ . ,
,
.
.
-.. ,.,
r;z I!
Sshssa
CD.r3OA):
FerkuIizhan
,
*.< 1-. 5; L 3 . -
6.7%
.
4 27;
; 2:
;.er.r.uh tcr:.tSir_.sr-r:b a h 3 s a . 1 r : g g r i s rfi
.
P . i '..
;. .?,-j ' b-.-. . 5 .-1..,.
- < ,
- ?
,ism
perkuliahan;
berbicsra
rna.hasiswa yang s e l . a l u
aza.
Iirg,"r'l~ ~ i i luar 5:
jam
1;;s.r
>h.m
a:
2.5%
t ! t i . h ~ ~ ; zI r l g : g r i s d j . 1 ; ~ s . r , j a m pe!.a.,izr.~:n;
1.iemb3.ca
,-.=...c--.,.-,r ..,i ,,iJeii
n;.c"ila.ca
91 bkridengar
!ebi?r d a r i 5
t~ahasa I n g g r i s d i
53.111
perminggu
luar
jam
.
pe1ajara.n;
c . -r. 1~.~,5 dsr-i $i
respcndel-r ~ i e n g g u r i a k a n w a i i t u aereka
mendengar
baha.sa I r ~ g g r i sd i r u m a h
untul-;
4 j a m perminggu.
10) K e l s n c z r a n b e r b i c a r a b x h a s a I n g g ~ i s ; t a k
seorangpun
yang menca.pai l e v e l 5 ; 1 1 , 3 X rnenca.pa.i t i n g k a t 3; d a n 59.3% m e n c s p a i t i n g k s t 2 ; dan s i s s n y a h a n y a m e n c a p a i
l e v e l I . ( l i h a t k e t e r a n g a n t e n t a n g LAS p a d a b a b 1 1 ) . Pertanyaan dapa.t
dijauab
1) S a r n p a i
ya.ng
diajukan
sebsgai
berikut
dalam
penelitian
:
d i rnana k e l a n c a r a n b e r b i c a r a b a h a s a
r r ~ a h a s i s w a P r o g r a m Diploma (Progra.m D 2
D3)
Jurusan
ini
P e n d i d i k a n Bahasa
Inggris
dan
Inggris Program
FPBS
IKIP
Padang
v z n g akan menye1esaika.n s t u d i n y a p a d a
tahun
1959 i n i ?
Untuk
Inggris,
r~c-ngukur k e l a n c a r a n
berbicara
ba.hasa
d i p a k a i "Language Assessment Scale
(LAS)"
y a i t u s e b u a h t e s s t a n d a r kemampu8.n b e r b i c a r a
bahasa
K e t e r a r r g a n t e n t a n g LP,S ds.pst d i l i h a t
Inggris.
pada
ba.h I 1 .
Hasil mahasiswa
menc!a.pai
r,encapai
nemper1ihatka.n
LAS
tingkat 4;
mencapai 59,31;
dari
tinghat,
ba.hwa
m e h a s iswa.
0,DDX
5;
11.82 n e n c a p x i t i n g k z t
tingkat,
2:
clan
0,00%
dan
3;
sissnya
adalati
m a h a . s i s w a y s n g melnpurrya.i k e l a . n o 3 . r a n b e r b i c a r a b a h a s a I n g g r i s pada t i n g k a t i . Kensrrrp1~a.n terticara h a h s s z . f n g g r i s
dan
tingkat 2 diks.tegorikan t i d a k
bshasa
inggris;
tingka.t 3
tingkat
nrampu
termasuk
1
berbicara
kurang
rnampu
b e r t i c a r z b a h a s a I n g g r i s d e n g a n f a s i h ; da.n t i n g k a t 4 clan
5 d i g o l o n g k a n mampu clan f a s i h h e r b i c a r a
Inggris. rna.hasiswa
Pada
k e n y a t a a n n y a t i d a k a d a - sama
Program
D2
da.n
Program
D3
bahasa sekali Jurusan
P e n d i d i k a n B a h a s a I n g g r i s FPBS I K I P P a d a n g y a n g akan menyelesaikan
studinya
tahun
ini
yang
fasih
berbicara bahasa Inggris.
2) F a k t o r - f a k t o r
apakah
terhadap
kelancaran
Diploma
(Program
yang
banyak
berbicara
D2
dan
berkontribusi
uiahasiswa
Program
D3)
Jurusan
Program
P e n d i d i k a n B a h a s a I n g g r i s FPBS I K I P Padang ?
H a s i l p e n e l i t i a n i n i menun j u k k a n b a h w a s e b a g i a n b e s a . r r e s p o n d e n ( 9 0 , 3 X ) m e n y a t a k a n b a h w a mata k u l i a h "Listening"
yang
meningkatkan
kelancaran
banya.k
rrienyatakan
a8,2~
menyatakan
membantu berbcara
mereka bahasa
dalaui Inggris; 70,6X
"Readingl'Vocabulary" ;
"Speaking" ;
d z n €8,3%
menyatakan
k u l i . a h " S t r u c t u r e " merntantu m e r e k a da1a.m
na-ta
kelancaran
b e r b i c a r a ba.ha.sa I n g g r i s .
Lebih
lagi,
jauh
mereka
rr,enya.takzn
bshwa
sebahagian t e s a r responden (63,6%) nenyarankan mata
k
"Listening"
1;uliah
diberikan
paling
4 s e n r e s t e r ; 3 0 , 2 X ~ ! e n y a r a k a n k a . r ime.ta
g
>peaking"
" P
h a r u s ditambah waktunya.
didcikurrg
atas
harus
"Resding"
o l e h penenua.n
berkorelasi
secara
ba.hn3
aga.r
kuliah
Kesinpulan
d i
"Listen5ng"dan
signif ikan
dencan
L,erna.mpu~n O e r b i c a r a b a h a . s a I n g g r i s . B e r d a s a r k a - n penemuan i t u , p e n e l i t i m e n y i m p u l k a n tahwa seca.ra ba-hasa.
"Listening" s i g n i f ikan
dan
"Reading"
terhadap
berkontribusi
kema.mpuan
berbicara
Irrggrio m a h a s i s w a P r o g r a m D2 d a n P r o g r a m
J l ~ r u s a nP e n d i d i k a n E a h a . s a I n g g r i s FPBS I K I P Krasen bahwa
( 1 9 8 2 ) mendukung kesimpu l a n
mendengar
d a n membaca
Padang.
penelitian
berpengaruh
D3
ini
terhadap
kelancaran b e r b i c a r a j i k a sipendengar d a n sipernbaca memfokuskan
p e r h a t i a n mereka pa,da p e s a n
yang
d i s a m p a i k a n , j adi b u k a n p a d a b e n t u k b a h a s a .
akan
8. Saran rnengemukakan
Peneliti
saran-saran
berdasarkan
p e n e m u a n dan k e s i ~ i p u l a np e n e l i t i a n i n i s e b a g a i b e r i k u t : Ka.rena
t e r b u k t i bahwa 1ama.nya w a k t u y a n g
dipakai
u n t u k m e n d e n g a r , mernbaca, dan b e r b i c a r a b a h a s a
Inggris
berkontrihusi
t e r h a d a p ke1ancara.n
maka p e n e l i t i r n e n y a r a n k a n
berbahasa
Inggris,
:
1 ) W a k t u y a n g d i s e d i a k a n u r i t u k a e n y e l e s a i k a n P r o g r a m D2 dan
Program
D 3 Jurusan Pendidikan
Bahara
Inggris
t\a.hasa
Inggris
FFBS I K I P P a d a n g h a r u s l a h d i r e v i s i . 2 ) Dalam
m e n g a j 8 . r h e n d a k l a h d i g u n a karr
seG2.gz.i
medium
pengajaran
r;~er;l"uer. ikari
urrtuk
kepada mahasiswa u n t u k ~ i e n d e n g a r k a n dan
kesempatzn
\ : ~ e r b i c a r ab a h a s a I n g g r i s .
31 K e g i a t a n
ekstrakurikuler
yang
Gertujuan
berbicara
baha.sa
Inggris
h e n d a k l a h d i l a k s a n a k a n d e n g a n medium b a h a s a
Inggris
nieningkatkan
untuk
ke1ancara.n
untuk
r i ~ r n b eikam r k e s e ~ r p a t a n k e p a . d a ma.ha.siswa
uii t u k
m e n d e n g a r dart b e r b i c a r a b a h a s a I n g g r i s . 4 ) Mahasiswa
harus d i b e r i kesenpatan l e b i h luas
untuk
m e ~ i b a c ad i l u a r k e l a s . 5) Mahasisua
Jurusan Pendidikan Bahasa
Inggris
s e r i n g mendengarkan b a h a s a I n g g r i s s e p e r t i Televisi,
harus
menonton
mendengarkan p e l a j a r a n b a h a s a I n g g r i s
di
radio, n e n o n t o n f i l m - f i l m yang b e r b a h a s a I n g g r i s d a n lain-lain
untuk
memperbanyak
mendengar b a h a s a I n g g r i s . non
Inggris
ada
baiknya
6)
kesempatan
dalam
Matakuliah-matakuliah
diajarknn
dalam
bahasa
Inggris
u n t u k memberi kesempatan
kepa.da
mahasiswa
u n t u k m e n d e n g a r dan b e r b i c a r a b a h a - s a I n g g r i s . 71 P e n e l i t i a n
lebih
lanjut
mengenai
kelancaran
h e r b i c a r a bahasa I n g g r i s hendaklah dilaksanakan. 8 ) Materi k u l i a h yang d i b e r i k a . n h e n d a k l a h m e n g a r a h p a d a
peningkatan
keramruan
kolrtunikatif
dengan
linguistik
peneka-rian
da.n
pada
kemampu3.n peningkatan
kelzncarsn berkomunikasi. Saran-saran
seperti
pang d i b e r i k a r i d i
a.gak
atas
s u k a r u r i t u k d i l a k s a n s k a n p s d a P r o g r a m D2 d m P r o g r a m D 3
Jurusan
Eahasa I n g g r i s FPBS
XKIP
Psdang.
L,a.r~:r!a i t u p e n e l i t i n c r i g a n j u r k a n a g r r P r o g r a m
r31eh
dan
Pendidikan
Program D 3 J u r u s 8 . n P e r i d i d i k a r i B a h a s a . I n g g r i s
IKIF P s d s n g i n i difiapu~;).,z..ns;z.ja hareria memarig b a h w a t a k s e o r s n g p u n mahasiswa yang a k a n program
Inggris.
lelsih Program
t e r s e b u t d s p a . t denga.n f a s i h Untuk
ma.sa y a n g s k a n
tir:~gi dari
S1,
progr8w--p:.ogrzr:i
5 2 , d a n S3 d i J u r u s a n
FPBS
ttsriyata
menyelesaikan
Serbioara
datang,
D2
baha.sa
program
yang
tsrsetut
yaitu
Pendidikan
Bahasa
Inggris FPBS IKIP P a d a n g h e n d a k n y a d i l a k s a n a k a n .
DAFTAR KEPUSTAKAAH
B a r u c h , J a n i c e a n d D o r i s Woon. ( 1 9 7 8 ) . A Hand F o o k ef Com11nication A c t i v i t i e s Eyy Learnes. Singapore: SEAHEO R e g i o n a l C e n t r e . Bialystok, Elen. ( 1 9 7 9 ) . "An A n a l y t i c a l View o f Second L a n g u a g e C o m p e t e n c e : A Model a n d Some E v i d e n c e " , Modern L a n g u a g e J o u r n a l , 6 3 ( S e p t - O k t ) : 2 5 7 - 2 6 2 B r i e r e , Eugene. ( 1 9 7 5 ) . Communicative Competence, V a r i a b l e Rules, and I n t e r d i s c i p l i n a r y R e s e a r c h " . in Scarcella and Rrasher! (eds), - F i r ~ iecon1-d . . . r.auUa& A C Q Uc. L ~ ~ ,~ CWJa ~s h i n g t o n , D.C. : TESOL : 9-93.
Brumf i t , C r i s t o p h e r . ( 1 9 5 4 3 -.tive ~ h o r l o ~ o Pi vn Teac.hlng : gq pf F!r~ence & ACCUIZCY. Cambridge : Cambridge U n i v e r s i t y P r e s s .
Csnale, H . ~ n d M . S w a i n . ( 1 9 8 0 ) . " T h e o r e t i c a l Bases of C o m m u n i c a t i v e A p p r o a c h e s t o S e c o n d Languzge Teaching T e s t i n g " , A ~ l i & . -tic& I : 1-47. Castro, C o r s b e l l a S . , Miroezarn C h a i r , Thaworn S u b o n g k o t c h , and M i l a g o r s D . I b e . ( 1 9 7 5 ) . "Filipino, Indonesian 6,1 and T h a i L i s t e n i n g Test E r r o r s " , RELC h u x x i L , J u n e : 61-72.
. Miroezam C h a i r , Thawurn S u o n g k o t c h , a n d M i l a g o r s D . I b e . ( 1974) " L e a r n i n g T h e o r y for Classroom Teacher", in Gilbert A. Jarvis, C C & d LPa g e !2f C m 1 1 n ic8-t ion 1: Illions: National Texbook Company : 113-149. P
C h a n e n , Asmaa ahm mound. ( 1 9 8 3 ) . T h e E f f e c t s - t ~ f D e v e l o p i n g V e r b a l I n s t r a c t i o n P a t t e r n s o f T e a c h i n g E n g l i s h on the S p e a k i n g S k i l l on t h e S e c o n d a r y Students. U n p u b l i s h e d P h . D . D i s e r t a t i o n , Ain Shams U n i v e r s i t y . Ca.iro. C h i b a r a , T e t s u r o and J o h n W . O l l e r . ( 1 9 7 5 ) . " A t t i t u d e s and A t t a i n e d P r o f i c i e n c y i n EFL: A S o c i o l i n g u i s t i c s S t u d y o f A d u l t J a p a n e s e S p e a k e r s " , m u a . Q e Learnina, 28, 1. Croft,
Kenneth. ( 1980).
Languaae ( 2 a n d . Company ( I n c )
.
Beadin.Bs ed).
pn
Boston:
E
m Little,
a Second Brown
and
( 1 9 8 4 ) . " S t u d e n t P a r t i c i p a t i o n i n t h e ESL o r Some I m p e r f e c t i o n s in Practice", Learning, 34, 3 ( S e p t . ) : 6 9 - 1 0 2 .
Day, R i c h a r d A . Classroom
De
A v i l e , E d u a r A . a n d Sharon A . Duncan. (1983). m u a g e .sqessrnent. ,h...ks. (LAS). S a n R a f a e l , C A : Linguistics Group.
Deyes, A . F . C l a s s " ,.
"Speech A c t i v i t y in the J o u r n a l , 2 5 , 3 (April.) :222-226.
(1974).
Language
D u l a y , H e i d i a n d M a r i n a B u r t a n d S t e v e n D . K r s s h e n . (1932) Lm-e 3h.m N e w Yurk: O x f o r d U n i . v e r s i t y P r e s s , I n c . D u n n e t t , Stephen C . ( 1 9 8 1 ) , E n g l i s h Language T e a c h i n g f r o , a.n 1rit.ercultural Perspective", I n Gary Althen, L.eaxning A c r o s s C i l l t u r e , W a , s h i n g t o n , D . C . : N a t i o n a l A s s ~ c i h t i o nf o r F o r e i g n S t u d e n t A f f a i r s : 51-53. . ( 1 3 3 2 ) . " L e a r n i n g a Second Language", . . ~ d i ~ c a t i oR eu l~v l e w , 3 6 , 1 : 134.
C a t i v e i
,-,uan? 4 y r a , i 1 9 7 9 ) . D i s c o u r s e a c t s znd C l c ) u ~ i : Fr-c!cess O p t i o n : An I n v e s t i g a t i o n i n t o t h e S p o k e n E n g l i s h U s e d by T e a c h e r s a n d P u p i l s d u r i n g S e l e c t e d L e s s o n s Ln Sr~n;e S e c o n d a r y S c h o o f. C 1a.ssroorii i n Urban ,$rt?::ss f Yigeria. ?Ji-ipul:)lished F h . D . D i s e r t a t i o n , I n s t i t c t e of E d u c a . t i o n , London U ~ . i v e r s i t y .
Eurojsiye.
F3rid
.
C
Anne.
C 1 9 7 8 ) . " D e v e l t 3 p i n g t h e Listening i l l s : A Suggested Procediire, El3 J
,-~ p ~ s k i f S i gk c.
2
.;d.
and
m
,
I ( C k t . ) : 27-50.
F a t hman, A. !1 3 7 5 ) . "TI-;e R e l s t i o n z h i p Serween ~ - p e z . k i n g Ps k i l l s : k Suggested Procedure, L E ~ ~ u 25; I ~ . 2~4 5 - 2 6 6 , 1-
and
age
k,nguaB~:
D e l l . 1 1 9 6 3 ) . " T t i e E t h n o g r a p h y of Speaking" i n & J t Fishenzn C e d . ; ~ . ? O ~ ~.d L a n E 1 1 8 e . T h e H a g u e : l l o u t o n : 39-135.
J.A.
Hymes,
P
p;^70.V
. - .
U
. ( 1974). F o l l n r i a t i ~ n s in S a c i o l l n a u 3 sties : K t h n o ~ f r a ~ h v c sA ~ ~ r o a c hP.h i l a d e l p h i a : U n i v e r s i t y
~
QE
An of
Pensylvania Press.
IKIP
F z d a n g . ( 1 9 8 2 ) B L L Psdoman ~ (G11ide B o c ~ k l . A i r Tawar, P a d 8 . n ~ : I n s t i t u t K e g u r u s r i da.n I l ~ uP e n d i d i k r n P a d a n g
3 a . m e s . C h a r l e s 3. ( 1953) P r a c t i c a l A ~ ~ l i c s . t i o n QE f; R E i B in F o r e i m W a a e T e 8 . c k d . L i n c o l w o o d , I l l i n o i s : N a t i o n a l Texbook Company.
. , (1983).
Fore-
Classroom
and
. .
Lanauaae f s o f l c l e n u Bevond. Lingcolnwood,
Fn
Lk Illionis:
N a t i o n a l T e x b o o k Company. Kim,
T a n Beng.(l973)."Proficiency i n E n g l i s h Among t h e Secondary four Chinese Streams Students in Singapore". REJIC hux.miL, 9, 1 (June): 39-53).
F r i e d r i k e . ( 1 9 3 4 ) KeeP . . . Act1v l t ~~e L m k m g u. eu e Cambridge U n i v e r s i t y P r e s s .
Klippel,
.
Fluencv
Combridge :
Stephen D . ( 1973)" L a . t e r a . l i z a t i o r ~ , Language L e a r n i n g a n d C r i t i c a l P e r i o d : Some N e w Evidence", J d e a . r n U , 23: 63-74.
Krashen,
-.
(1976) Environments P.cquisitiori"
.
"Formal and informal Lenguist ics i n Language Lea.rning and Language E S 0 3 , Queu~rterly: 1 5 7 - 1 6 3 .
( 1978). "Individual V a r i a t i o n i n t h e Use of the Horcitor", i n W . R i t c h i e ( e d . ) , U i c i ~ l e s&. Seeorid W m I . e a . r n i n d , t 4 e ~*for!; : Academic Fress : 175- 183.
. (1930). " T h e T h e o r i t i c a l and P r a k t i c a l R e l e v a n c e o f S a m p l e C a d e s i n Second L a n g u a g e A q u i s i t i o n , " ir: R . S c a r c e l l a and . S .. K r a s h e n C e d s . ) . , R e s e a r c h i a W . L a n g u ~ p eP l c q i ~ l s l t l o n . Rowley, tfa. : Flewbury H o u s e . (
~Y..~CIJP&
.
& Secr:rid L a n a u ~ e d - ! I ; 't ' c j,e;~,rn-. O x f o r d : Pegamcin Press, I n c .
1951).
(1932)
-
b
a
~ i ~ l e s practice
in
. New Y o r k : Fegamon P r e s s ,
Second
Se~ortd
LanBuaae
Inc.
!: 1 S 3 3 ) " dei ? a t u r a l A p r . \ r , ~ G Ha.yward, The Alemany P r e s s .
- --. - --
California:
L e e , W . R . 1 1 9 6 3 ) . " T h o u g h t s ori C o n t r a s t i v e L i n g u i s t i c s i n t h e C o n t e x t o f F o r e i g r i L a n g u a g e T e a c h i n g " , i n James E . A l a t i s (ed.) , C o n t r a s t i v e L i n g u i s t i c s a n d I t s Pedagogical Impliicat ions : M o n o P r d ~ h Series. b r l p.1 a g e D.C. : and ] L i u e u i s t i c ~ : . W a s h i n g t o r , , G e o r g e t o w n U n i v e r s i t y , 2 1 :135-194.
-
r
Moelyono M . (1970). :"The Case f o r M o d i f i c a t i o n t o t h e O r a l A p p r o a c h i n C o u n t r i e s W h e r e E n g l i s h I s a Foreign L a n g u a g e , " RI?J,C J o u r n a l , 1, 1 ( J u n e ) : 1 0 9 - 1 1 8 . N i c h o l s , R o b e r t C ( 1 9 8 5 ) . M.4.P.SN e w Y o r k : MAPS & C o .
:
User Manual. Amherst,
Oller, John. (1951): " C l o s e T e s t s of S e c o n d Prof i c i e n s y a n d What . T h e y M e a s u r e " , .23: 105-118.
Language uaae
Papalia, (1983). Develn~ing 1ca.ti v e . A . nthony. P r o f l c l e n c v and Cultural W e r s t a n r i i n g in S c h o o L Lanaua.ae P r o g r w . S c h e n e c t a d y , N e w York: New Y o r k S t a t e A s s o c i a t i o n of F o r e i g n Language T e a c h e r s .
P a r i b a k h t , T e h e r e h . ( 1984) T h e R e l a t i o r i s h i p B e t w e e n t h e Use of Communication S t r a t e g i e s a n d A s p e c t s of T a r g e t Language P r o f i c i e n c i e s : A af Student.. A F a p e r ED 250911.
w-
F a u l s t o n , C r i s t i n a B r u d e r a n d Mary Newton B r u d e r . (1975). Tlca-Enalishma ecorrd - u ~ G & : Tehniques and P r o c e d u r e s . B o s t o n : L i t t l e , Brown ~ n dCompany ( I n c ) .
Rivers,
Wilga
GLI&&
M . M a r y S . Temperly. (1973) A P r a c t i c a L T e a c h i n g c& E u g U s h a s s S e c c ~ n d LX a n m a g e . N e w York: O x f o r d U n i v e r s i t y P r e s s .
. (19533). 1 ,. Il a t i 3 r a - U ~ ~ -k Second h g . u a ~ e - F. e w York: C a n t r i d g e l l n i v e r s i t y P r e s s .
J o a n and I r e n e T h o r n s o n . 9 bh b a Mare . r ke-z-rr~er.lTew Y o r k : h ' e i n l e a.nd i4ein:le ? u t ~ l i s h e r c , I n c .
Rubin,
e
(1977) P + ~ $be v . . l a . l ; a r t ~ , . :E.PSF:.
Setijadi.
31hrr~u&.
R e ~ o r t ,~n u c E.J~~cat.ig-z-,al Beform Schq\2.1 pilot Prgiec
f l d
( 1 5 3 0 ) . " C o n t r a . s t i l ~ eA n a l y s i s , Errsr P ! n a l y s i s sr,d I T ~ ~ E ~ T ! E T : ~ ~ irt ; ~ ERer,rr.:t!.i ~..~?"G , y o f t ; , ?Le-&-isgs 2 3 Z . z ~ l i s h i~f.: 3 2. E j ~ t c ~ L: i t t l e , F r ~ > u nz.r;d - J r , m p a n y ( I r i c . ': . 91-! 1 9 .
Sridfjar.
T e r r e l l . , Tz r-;;._-y3 . ( !.982). " A N a t u r s l Approach to Secorrd L s ~ g u 3 . g ~$,cquisition a n d L e a r n i n g " , ! { z r j ? ~ r ~T,iriGG2 - % 1 ~ x n d31: , 325-357. ( 1 9 5 2 ) . T h e N a t u r a l Approach t o L a n g u a g e "Hodern Lan@llaae J o u r n a l , 66 An U p d a t e , 121-132.
-- .
Teaching: (Summer) :
Tounson, Michsel. (1973). " T e s t . j n g O r a l Skills a.t I J n i v e s i t y L e v e l " , ELT $ c ) u r n a 27,2 ( F e b r u a r y ) : 199205.
Vallette, R o b e c c a M . (1973). "Developing a n d E v a l u a t i n g Communication S k i l l s i n t h e C l a s s r o o m " , TESL U a r t e l v , 7 , 4(Dec.): 407-421.
I1 I
Lanpiran 1
1
I
1
!
I
I
I
I. QUESTIONAIRE A . Q u e s t i o n a . i r e o n t h e Model of S c h r ~ o lL e a r n i n g Responden I n f o r m a t i o n 1 . S t u d e n t Number : -- ( F i l l i n ) Check t h e s i n g l e most a.ppropriate answer i n t h e b l a n k o n t h e r i g h t of e a c h s t a t e m e n t w h i c h b e s t e x p r e s s e s how s t r o n g l y you a g r e e o r d i s a . g r e e o n t h e s t a t e m e n t . ,-. sA = S t r o n g l y Agree A = Agree U = Undecided D = Disagree S D = S t r o n g l y Disagree 1
1
/ S A / A i U / D -1 -
1
N o ./
ik---! 2.
jj
I
I
1 W i l l o f t e n keep working\ ..;nrrret.hing e v e n i f seems j hopeless.
!I \b ----j \\ 3. 1
I di..;li::e t,ssk.
il
II
,
---A
giving
i
i
I
I
1
cn ~
--
Ij 4 . i I l i k e to live b y t h e I\.,
11 iI
5 ; s y i n g "!?ever g i v e u p " .
I
II 1I
1 I
5 . i I c o n s i d e r myself t o n e w i.de8.s o r b e l i e f s .
i
!I 1 !I-d ! 11 6 . \ L ? n f i n i s h e d t s t k s b o t h e r 1 i I sle u ~ t i Il get a 1I 11 I, t c : c!r. t . ? , ~ . n . !'-.-.--.--I -- -7 . 1 If I c a n n o t s o l v e a >
\I
II +!I-f
I 8.
!I -1 II Il,
particular Would r a t h e r t r y xn e a s i e r o n e than k e e p w o r k i n g .
i 1 I
I I
S u c c r s e n c o u r a g e s me t o a t t e m p e v e n more d i f f i c u l t prohleris I
I t is i m p o r t a n t f o r m e t o f i n i s h s o ~ i e t h i n gonce i t is s t a r t e d . I
,t
I,
I
A B I L I T Y TO UNDERSTAND INSTRUCTION I
II II
10.1 T h e m a t e r i a l s t a u g h t i n 1 m o s t of o u r c l a s s e s a.re
I
t o o d i f f i c u l t f o r me.
H H
!I
j
/
/
I
i
I
3
I d o r a t e r n o s t of o u r c l a s s e s f o r 1 t h e things I d o n o t ) ~inderstand. 1
''
1 11
1 1
/
I
I I I
j
I
I
i 1 I
1
( niost o f o u r c l a s s e s a b o u t ( 1 t h i n g s I do n o t underI ] stand.
II
i
!
i
I h a r d l y understand most of t h e m a . t e r i a l s e x p l a n e d l by o u r i n s t r u c t o r s class. I rsrely a s k q u e s t i o n s i n
I
I
I
itI( 11. 11 I1 il I H It--+ 12.1 11 1
1
j
1
I
-!
HOT1 :l,L,TIOt? E x t . r i n s i c M c : t i v ~ ti o n I . study English because:
I
I
I
I
I
II
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
1
jl
teaching English.
11 11t t
1 22. 1 1 $
ti lk1 23. / f II I !II (
foreigners.
I
I
I want t o read books Written i n English I want t o write letters t o some p e o p l e i n f o r e i g n 320uct;:ies. I
i
i
4
F . QUESTIONAIRE CN STUDENT COURSE AND TEACHER ETY'Ar.,!-I~,T~i~~{ ($<:ATE ;, 1 . ,- - re~;.c:-;~e - . it%;;:. 5 feelin2 b y a c h e c k i n t h e a p p r o p r i a t e b l a n k w h i c h expresses your l e v e l of agreement, w i t h e i t h e r P
L
3
p o s s i t i v e of n e g a t i v e sta.t.enent. The Middle r e s p o n s e i n d i c a t e s a v s r a g e r a t i n g . T h e Nct 4 p p l i c s S l e r e s p o n s e means that t h e q u e s t i o n of t h e statetrierit is a p p r o p r i a t e f o r t h e D2 a n d 0 3 Program.
your best
the (c) (f)
not
Q l J A I T Y OF I N S T R U C T I O N : ( P l e a s e c h e c k u n d e r a , b , c , d , e , f t o i n d i c a t e your e v a l u a t i o n ) a = Excelent G = Yery Good c = Good d = fair e = Poor f = Not A p p l i c a b l e Most o f the instructors of t h e E n g l i s h s u b j e c t s :
II
Teaching responsibility of most of t h e introduction of the English s u b j e c t s :
1
P r e s e n t a t i o n o f m o s t ~f the E n g l i s h s u b j e c t s I--
\\NO.
-+I;'
- --
\
Il~i. I are h C.
1
stlzulsting I
j
1333r;:-:g
!
\1
:+-I--------I----!-1133.1 are well p r e p a - / 11 11-2d 1 1
Ii I I; paarree d I
I
I
I
p o o r l y pre-
1
present naterial
u s e illustrations
properly II
11I
I
I
I
I
i
Most of the English reading materials (Texts, Outside Reading, e t c ) : are u s e f u l t o course
37.
II it
I
I
I
I1 1 1 1
I
I
I
I
I
are u s e l e s s t o course I
I
I
\
?+-I-
R38.
I
!I
/
are stimulating
I
1 1 9I
i.re i n t e g r a t e d with classe
I1 tl H 1/40. 1 11 I 11 1
-
/
are sufficient for a reading course load
I
I
I
1
(1
I
I
I
I
I
I
/
(
/
1
I
I
are n o t i n t e g r a ted w i t h c l a s s e s are too l i g h t for a reading course load
1l 1l 1\ 1 \ 1 \ 1 / I 1 i ;( 1I (/ I( ( ( \ / \ 11 I I
are difficult enough
I!
ti3 d i ~ f i ~ ~ l t too slowly
J
iiI I
Most o f t h e a s s i g n n e n t g i v e n by t h e i n s t r u c t o r s o f t h e English s u b . j e c t s ( P r o j e c t s , P a p e r s , e t c ) :
G r a d i n g ( H o s t of t h e E n g l i s h s u b j e c t s ) :
are u n f a i r
It
I I
I
t
1
I
I
I
c o n s i d e r exams having no instruci o n a l values 4 5 . 1 c o n s i d e r exams
1I )
compressingimportant point
L -
I
II II II i1 I. l I
c o n s i d e r nit-s p i c k i n g exams
I I I I 1
I
1:.
QI.IESTION!,IRH ON THE STUDENT'S OPINIOS ABOUT THE D2 P 3 BECGR?,Y AND L!Lb?GUASE AFTITUDE T E S T
AND
Students' Opinions : 5 5 . R?.nk t h e English s u b j e c t t h a t you h a v e t a k e n i n of i m p o r t a n c e .
order
(1) ------------------------------------------------( 3 ) .-d
.................................................
5 6 . ?.side frorn t h e p r e s e n t s u b j e c t s , n a m e some a d d i t i o n a l E n g l i s h subjects t h a . t you t h i n k s b j o u l d b e i n c l u d e d in t h e E n g l i s h t a e c h e r t r a i n i n g c u r r i c u l u m . (1 f o r t h e f i r s t t o a d d , etc.). (1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 7 . I f y o u were t o e l i m i n a t e s o m e o f t h e p r e s e n t s u b j e c t s of t h e D2 z n d D 3 P r o g r a m o f t h e E n g l i s h D e p a r t e m e n t , which o n e s would you e l i m i n a t e ? ( 1 f o r t h e f i r s t t o eliminate, etc. ) (1)
58. L i s t some o f t h e E n g l i s h s u b j e c t s which s h o u l d b e i n c o r p o r a t e d i n t h e p r o g r a m o f s t u d y f o r a m i n i m u m of f o u r s u c c e s s i v e s e m e s t e r s . (1 f o r t h e f i r s t t o p u t i n , etc. ?. r 1) -------------------------------------------------
5 9 . L i s t t h e t e s t s y o u had t a k e n i n o r d e r t o b e a d m i t t e d to t h e Pzdzng I n s t i t u t e of Teacher T r a i n i n g and Education.
6 0 . Have y o u e17er taken a l a n g u a g e a p t i t u d e t e s t ? 5 . -yes - - - - - - - ( P l e a s e c h e c k ) If y o u aaswer i s y e s , u h s t was y o u r s c o r e
b.
(Fill in) ------- ( P l e a s e check 1 .
M,3,
nmpiran 2 Tujuan d a r i interviuiwa.wa.ncara t e r s t r u k t u r i n i a d a l a h u n t u k memberi birnbingan b a g i p e n e l i t i d a l a m mewawancarai m a h a s i s w a u n t u k m e n p e r o l e h i n f o r m a s i t e n t a n g b e b e r a p a lama mereka. t e 1 a . h h e l a j a r a t a u m e r i g a j a r b a h a s a I n g g r i s d a n t e n t a n g bagairna1:a p e n d a p a . t m e r e k a r n e n g e n a i k u r i k u l u m d a r i P r o g r a m D2 da.n D 3 J u r u s a n F e n d i d i k a n B a . h a s a I n g g r i s FPBS TKIP P a d a n g . 1 . E e r a p a t a h u n k a h Anda b e l a j a r ' d i : a . SMTP ( 1! B e r a p a k a l i Anda b e l a j n r b a h a s a seninggu d i luar sekolah i t u ? i 2 ! E e r a p a jam s e k a l i b e l a j a r ? b . SflTA (1) B e r a ~ a . k a l i Anda b e l a j a r b a h a s a seuiinggu d i l u a r s e k o l a h i t u ? f 2 ) P.erapa jam s e k a l i b e 1 a j a . r ? c . F r o g r h e D2 4a.n Prugrarrr D3.
Inggris
dalam
Inggris
dalam
2 . 5uda.h p e r r . = . h k s h Anda m e n g a j a r ha.ha.sa I n g g r i s ? s u d a h j 8eraph lama ? D i s e k o l a h apa ?
(kalau
3 . S u d a h p e r n a h k a h Anda k e l u a r n e g e r i 7 ( k a l a u s u d a h ) Ke nana? Berapa lama 3 B a h a . s a a p a y a n g a n d a p e r g u n a k a n s e h a r i - h a r i d i sa.na ?
4 . K a l a u Anda ~ ~ e m p e r g u n a k abna . h a s a I n g g r i s d i r u m a h ( k a l a u y ~ )a p a k a h s e l a l ? ~b e r b a h a s a I n g g r i s ? ( t i d a k pernah, jarang,, kz.dang-kadang, s e r i n g . , s e l a l u j .
5 . B e r a p a ja.mkah A n d a r a t a - r a t a b e l a j a r b a h a s a I n g g r i s l u a r s e k o l a h s e l a m a b e l a j a r d i P r o g r a m D2/Program J u r u s a n Pendidiksn Eahasa I n g g r i s i n i ? 6 . Mata-mata k u l i a h a p a k a h y a n g Anda r a s a membantu b e r b i c a r a b a h a s a I n g g r i s ? Mengapa ? -.
d i D3
da1a.m
7. Ralau Anda s e o r a n g Mendikbud a p a k a h anda akan mengadakan p e r u b a h a n kurikulutri P r o g r a m DZ/Program D3 J u r u s a n Pendidikan Bahasa I n g g r i s i n i ? ( k a l a u y a ) Ferubahan-perubahan apakah yang akan anda lakukan?
8. Bagaimanakah p e n d a p a t Anda k a l s u a d a mata k u l i a h mata k u l i a h y a n g s e k a r a n g d i a j a r k a n dalam bahasa I n d o n e s i a d i b e r i k a n dalam b a h a s a I n g g r i s ? Hengapa ? Apa a l a s a n A n d a ?