1/2
Staten-Generaal
Vergaderjaar 2003–2004
D
20 043
Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa
Nr. 59
VERSLAG VAN DE ZITTING 2004 (DERDE DEEL) Vastgesteld 30 augustus 2004 De Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa heeft van 21–25 juni 2004 te Straatsburg vergaderd. De Nederlandse delegatie uit de beide Kamers der Staten-Generaal brengt onderstaand verslag uit over de onderwerpen, die in bovengenoemde zitting aan de orde kwamen.1 A. Algemeen 1. Voortgangsrapport van het Bureau van de Assemblee en de Standing Committee. Rapport – Seyidov (Azerbeidjan), doc. 10212 2. Samenstelling van het Bureau van de Assemblee Rapport – C { ekuolis (Litouwen), doc. 10185, resolutie 1379 De heer Jurgens was de mening toegedaan dat het systeem dat binnen de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa leidt tot samenstelling van het Bureau bespottelijk is. Tweede en derde vice-presidenten dienen net zoals de President campagne te voeren om gekozen te worden. Een ander bespottelijk element binnen de assemblee is het bestaan van het zgn. Presidential Committee dat alles bekokstooft en vastlegt, zodat van een discussie binnen het Bureau geen sprake kan zijn. Hij vergeleek dit instituut met een «Politbureau». Hij bepleitte een Bureau dat zou bestaan uit politiek benoemde leden, zij dienen politieke groepen te vertegenwoordigen en niet de nationale groepen. Indien deze weg gevolgd wordt, is het «Politbureau» overbodig. 3. Mededelingen van de voorzitter van het Comité van Ministers, de heer Jan Petersen, minister van Buitenlandse Zaken van Noorwegen. De minister beantwoordde vragen van parlementariërs o.a. van het lid Jurgens inzake de Hakkar zaak. De vragen zijn vervat in doc. 10221.
1
De in dit verslag genoemde documenten en overige stukken die betrekking hebben op deze plenaire vergadering zijn verkrijgbaar op de griffie interparlementaire betrekkingen. internet: http://stars.coe.fr.
KST79063 0304tkkst20043-59 ISSN 0921 - 7371 Sdu Uitgevers ’s-Gravenhage 2004
B. Politieke Zaken 1. Het nakomen van verplichtingen door Bosnië en Herzegovina
Staten-Generaal, vergaderjaar 2003–2004, 20 043, D en nr. 59
1
Rapport – Surjan (Hongarije)/Shakhtakhinskaya (Azerbeidjan), doc. 10200, resolutie 1383, aanbeveling 1664 2. Het verstevigen van democratische instellingen in Bosnië en Herzegovina Rapport – Kirilov (Bulgarije), doc. 10196, resolutie 1384 De heer Van Winsen, sprekend namens de EVP-fractie, merkte op dat Bosnië-Herzegovina vanuit een moeilijke positie in 2002 lid is geworden van de Raad van Europa. Alle pogingen om de situatie te verbeteren dienen geconsolideerd te worden en lopende initiatieven dienen bestendig gesteund te worden. Het effectief functioneren van het staatsapparaat laat te wensen over; de balans tussen staat en andere entiteiten is nog niet gevonden; afstemming moet plaats vinden tussen de vele bestuursniveaus. Het monitoringsproces moet voortgezet worden. Gelukkig kan geconstateerd worden dat er politieke wil is om tot consensus te komen. De heer Van Thijn, sprekend namens de Socialistische Groep, meende dat het goede nieuws is dat zonder enige twijfel vooruitgang is geboekt, in het bijzonder als het gaat om het versterken van de democratische instellingen. Het slechte nieuws is dat initiatieven door de Hoge Vertegenwoordiger worden ingezet en niet zozeer door de bestaande politieke partijen. Dit wordt veroorzaakt door de akkoorden van Dayton die de politieke partijen tot hun gevangenen heeft gemaakt. De Dayton akkoorden waren destijds een oplossing, zij brachten vrede; nu verlammen zij het politieke besluitvormingsproces. Een grondwettelijke hervorming is nodig om uit de patstelling te komen. Hulp van buitenaf is welkom. Dayton behoeft een internationale follow-up. De Raad van Europa zou zijn expertise moeten aanwenden om een beweging op gang te brengen. 3. De bijdrage van de Raad van Europa aan het oplossen van de situatie in Irak Rapport – Zulueta (Italië), doc. 10224, resolutie 1386 Rapport – Pourgourides (Cyprus), doc. 10230 De heer Platvoet noemde het zinvol om de redenen voor deze verkeerde oorlog te analyseren. In dit verband dient betrokken te worden de rol die de grote VS-industrieën speelden tijdens het bewind van Saddam Hoessein en hun belangen bij het heropbouwen van Irak. Belangrijk is het ook vooruit te kijken. De interim-regering staat voor enorme uitdagingen. Zij moet de vertegenwoordiging zijn van alle Irakezen. De grootste uitdaging is een klimaat te scheppen, waarin het volk van Irak zijn parlementaire vertegenwoordiger kan kiezen (januari 2005) in eerlijke en democratische verkiezingen. De Raad van Europa kan een enorm belangrijke bijdrage leveren, zoals het aanwenden van expertise bij verkiezingen en campagnevoering, het trainen van mensen om bij de organisatie en de structuur van de verkiezingen te helpen. Oorlog is geen oplossing voor problemen. Het Amerikaanse volk kan in november een bijdrage leveren door een tweede termijn Bush te voorkomen. C. Juridische aangelegenheden 1. Het nakomen van verplichtingen door Turkije Rapport Delvaux-Stehres (Luxemburg)/Van den Brande (België) doc. 10111, resolutie 1380, aanbeveling 1662
Staten-Generaal, vergaderjaar 2003–2004, 20 043, D en nr. 59
2
2. Het tenuitvoerleggen van beslissingen van het Europese Hof voor de Mensenrechten door Turkije Rapport – Jurgens (Nederland), doc. 10192, resolutie 1381 De heer Jurgens stelde vast dat de lijst van beslissingen van het Hof voor de Mensenrechten, die door Turkije hadden moeten worden tenuitvoergelegd, lang is. Maar, zo stelde hij tevens, wel steeds korter wordt. Hij zei blij te zijn, dat mw. Zana en 3 anderen, voor wie de Assemblee zich lang heeft ingezet, nu eindelijk vrij zijn gekomen. Dit illustreert dat er dingen mogelijk zijn, die 3 jaar geleden voor onmogelijk werden gehouden. De heer Van der Linden maakte de Turkse regering een groot compliment. De verwachting was niet hoog gespannen, maar de ontwikkeling is tegengesteld. Er is gekozen voor een hoog tempo voor de hervormingen. Belangrijke vorderingen zijn er gemaakt op het terrein van de vrije meningsuiting, rechten van minderheden, vrijheid van godsdienst en het terugdringen van de rol van het leger en de nationale veiligheidsraad. Ook het CPT-rapport maakt gewag van vooruitgang. Verdere inspanningen zijn nodig vooral op het gebied van de constitutie. Vrijheid van godsdienst betreft ook priesteropleidingen en eigendom van kerken. Versterking van civil society en het onderwijs is nodig. Turkije is een vitale schakel, een bondgenoot, een democratische rechtstaat in een instabiele regio. Turkije bewijst dat islam en rechtstaat goed verenigbaar zijn en staat derhalve model voor andere landen. 3. De Italiaanse wet inzake rechtmatige verdenking Rapport – Leutheusser-Schnarrenberger (Duitsland), doc. 10124, resolutie 1388 D. Economische aangelegenheden 1. De Euro en het grotere Europa Rapport – Walter (Verenigd Koninkrijk), doc. 10188, resolutie 1378 Tijdens dit debat voerde de heer Jean-Claude Trichet, President van de Europese Centrale bank het woord. De heer Kox, sprekend namens de fractie van Verenigd Europees Links, bracht in herinnering dat volgens de rapporteur de introductie van de euro een stap voorwaarts is in het proces van de Europese eenwording. Het is waar dat 12 landen één markt, één munt delen, maar de vraag is of de burgers van de eurozone en de kandidaatlidstaten de gevoelens delen voor de politieke Europese hoofdstroom v.w.b. noodzaak, geloofwaardigheid en snelheid van de euro en het eenwordingsproces. Hij meende dat de uitslag van de verkiezingen voor het Europees parlement van juni 2004 een ander beeld laten zien. De euro heeft geleid tot een dramatisch hoge werkloosheid, die alleen nog maar toeneemt. Transparantie op de prijzenmacht moge daar zijn ontstaan, prijsstabiliteit niet. Zij stegen en die stijging ging gepaard met een onderdruk komen te staan van democratische en sociale rechten. De EU is teveel gefixeerd op het maken van een politieke, economische en militaire supermacht, maar doet te weinig om een democratische, sociale en duurzaam voorbeeld te zijn voor de burgers, buren en de rest van de wereld. 2. Bijdrage van de Europese Bank voor Herstel en Ontwikkeling aan de economische ontwikkeling in Centraal en Oost-Europa Rapport – Griffiths (Verenigd Koninkrijk), doc. 10198, resolutie 1382
Staten-Generaal, vergaderjaar 2003–2004, 20 043, D en nr. 59
3
Tijdens dit debat voerde de president van bovenstaande bank, de heer Jean Lemierre, het woord. E. Sociale en Volksgezondheidsaangelegenheden Een Europees brede ban op het lichamelijk straffen van kinderen Rapport – Bargholtz (Zweden), doc. 10199, aanbeveling 1666 De heer Platvoet, sprekend namens de fractie van Verenigd Europees Links zei dat geweld tegen kinderen met oorlog gemeen heeft, dat er sprake is van ongelijkheid en misbruik van macht. Het rapport maakt duidelijk, dat lichamelijk geweld tegen kinderen een normale zaak is. Dit ging hand in hand met vele andere vormen van achterstelling en onrecht in zijn algemeenheid. De meeste van die vormen zijn achterhaald, dan wel strafbaar gesteld. Echter slechts 12 Europese landen verbieden het slaan van kinderen, Nederland behoort hier niet toe. Het standpunt is dat het gezin heilig is en de overheid er geen taak heeft. Hij wees in het bijzonder op de ervaringen in Zweden om hierin verbetering te brengen. F. Culturele Zaken Monopolisering van de elektronische media en mogelijk misbruik van macht in Italië Rapport – Mooney (Ierland), doc. 10195, resolutie 1387 Rapport – Ate° (Turkije), doc. 10228 G. Migratie, Vluchtelingen en Demografie 1. De situatie van vluchtelingen en ontheemden in de Russische Federatie en andere GIS-landen Rapport – Iwinski (Polen), doc. 10118, aanbeveling 1667 H. Milieu, Landbouw, lokale en regionale zaken 1. Het beheer van waterbronnen in Europa Rapport – Velikov (Bulgarije), doc. 10132, aanbeveling 1668 2. Grensoverschrijdende waterbassins in Europa Rapport – Toshev (Bulgarije), doc. 10131, aanbeveling 1669 I. Gelijke kansen mannen en vrouwen 1. Huiselijke slavernij; dienstbaarheid, au pairs en postorder bruiden Rapport – Gaburro (Italië), doc. 10124, aanbeveling 1663 2. Voorkomen en oplossen van conflicten: de rol van vrouwen Rapport – Cliveti (Roemenië), doc. 10117 (herzien), aanbeveling 1665 en resolutie 1385 De heer Platvoet sprekend namens de groep van Verenigd Europees Links herhaalde de constatering in het rapport dat een versterkte rol van vrouwen de mogelijkheid van conflicten zal verminderen. Mannen domineren de politiek, het leger en de militaire industrie. Het is twijfelachtig of oorlogen zullen eindigen als vrouwen volledige toegang krijgen tot de politieke en militaire macht. De mogelijkheden om oorlog te vermijden zijn zeer verscheiden Het rapport gaat daarop niet in. Daar staat tegenover dat de strijd tegen oorlog een rijke geschiedenis kent, toegegeven niet altijd succesvol. De strijd tegen oorlog en het voorkomen van conflicten vereisen een brede coalitie,
Staten-Generaal, vergaderjaar 2003–2004, 20 043, D en nr. 59
4
waarin de vredestichtende activiteiten van vrouwen een belangrijke rol kunnen spelen. Het rapport schijnt deze behoefte aan een brede coalitie te ontkennen. De Assemblee benoemde de heer Terry Davis tot de nieuwe SecretarisGeneraal van de Raad van Europa. Voor de verkiezing was slechts één ronde nodig Voorts voerde in de assemblee het woord: – –
de heer Kjell Magne Bondevik, Eerste Minister van Noorwegen de heer Robert Kocharian, President van Armenië.
De voorzitter van de delegatie, Van der Linden De griffier van de delegatie, Bellekom
Staten-Generaal, vergaderjaar 2003–2004, 20 043, D en nr. 59
5
