Open Data parelcases

 

Open  Data  parelcases  

Colofon

titel datum

Open Data parelcases 27 januari 2014

versie status

1.0 Definitief

opdrachtgever(s)

Ministerie van EZ Ministerie van BZK Digitale Steden Agenda

Auteurs

Timmy de Vos – Digitale Steden Agenda [email protected] Rob Bots – Digitale Steden Agenda, Tilburg [email protected] Rob Steenks – Ministerie van BZK [email protected] Paul Suijkerbuik – Ministerie van BZK [email protected]

Deelnemende gemeenten Afval: Amersfoort, Utrecht, Deventer, Groningen, Arnhem, Schiedam, Delft, Zoetermeer. Factchecker: Eindhoven, Utrecht, Amsterdam, Deventer, Groningen, Leeuwarden, Amersfoort, Schiedam, Zoetermeer, Almere en Tilburg. Open finance: Amsterdam en Groningen. Buurtinfo: Amsterdam Maatschappelijke leegstand: Rotterdam, Groningen, Eindhoven, Utrecht, Arnhem, Tilburg, Almere, Den Bosch. MijnWOZ: Amsterdam, Utrecht, Groningen, Tilburg. Dynamisch parkeren: Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Tilburg, Zwolle, Leeuwarden, Amersfoort, Arnhem/Nijmegen, Maastricht, Delft, Groningen/Assen, LeeuwardenZoetermeer/ Haaglanden.

2

Inhoudsopgave Inleiding .................................................................................................................................... 4 1. De afval app ....................................................................................................................... 5 2. Mijn WOZ, project 'Burger telt mee' .................................................................................. 7 3. Maatschappelijke leegstand ............................................................................................ 9 4. Factchecker ...................................................................................................................... 11 5. Buurtinfo ............................................................................................................................. 13 6. Dynamische parkeerdata ............................................................................................... 15 7. Open finance .................................................................................................................... 16

3

Inleiding Ondernemen met Open Data is een project van de Digitale Steden Agenda (DSA) om landelijk succesvolle Open Data projecten te inventariseren, selecteren en op te schalen. In een 1e stap is een brede inventarisatie gemaakt. Deze inventarisatie heeft geresulteerd in een lijst van meer dan 150 apps. Uit deze brede inventarisatie is een selectie gemaakt van zeven cases. Hierbij is getoetst op de volgende criteria: -

Bijdrage aan doelmatigheid van gemeenten,

-

Bijdrage aan maatschappelijk thema, Economische en financiële potentie (zowel direct voor app ontwikkelaars als gemeenten als indirect d.m.v. voorkomen maatschappelijke onkosten, Gebruik en actualiteit (reeds bewezen gebruikers waardering of duidelijke

-

inspelend op maatschappelijke vraag vanuit burgers/bewoners). Na verschillende selectieronden zijn uiteindelijk de cases uit dit document gedestilleerd. Doel van het project “Ondernemen met Open Data” is de lessen en successen van de geselecteerde cases verder verspreiden onder gemeenten. Samen met gemeenten en betrokken maatschappelijke partijen en ondernemers zijn ervaringen en informatie gedeeld om deze cases verder te kunnen verspreiden. De cases zijn illustrerend voor de mogelijkheden van Open Data, door aan te haken op de cases wordt de kans geboden op een laagdrempelige manier met Open Data aan de slag te gaan. We willen op deze manier zoveel mogelijk gemeenten triggeren aan de slag te gaan met Open Data om de kansen die het biedt te benutten. Dit document dient als presentatie van de zeven gekozen cases: 1. Afval 2. MijnWoz 3. Maatschappelijke leegstand 4. Factchecker 5. Buurtinfo 6. Dynamisch parkeren 7. Open finance

4

1.   A fval   INLEIDING Gemakkelijk op je telefoon zien wanneer het afval opgehaald wordt. Er zijn verschillende apps op de markt die gebruik maken van data van afval ophaaldiensten binnen gemeenten. Oftewel de bekende afvalkalender in de vorm van een app. Zo worden de ophaaldagen in een kalender inzichtelijk gemaakt. De apps geven ook inhoudelijke informatie over afvalstromen en tonen afvalverzamelpunten tonen op de kaart. Voorbeelden zijn ‘de afvalapp’ en ‘de ROVA afvalwijzer’. Apps voor het ophalen van afval worden in Nederland al breed ingezet. Vaak wordt de data echter niet openbaar aangeboden aan app-leveranciers in plaats van de benodigde informatie als open data beschikbaar te stellen voor een breder publiek en verschillende marktpartijen. De datasets zijn niet ingewikkeld om te ontsluiten en er zijn al bewezen toepassingen op de markt. Een reden te meer voor iedere gemeente om de informatie als open data beschikbaar te stellen.

AANPAK De gemeente Amersfoort was op 22 augustus gastheer van een bijeenkomst over het beschikbaar stellen van afvalverwerking als open data. Vanuit diverse gemeenten en app bouwers waren vertegenwoordigers aanwezig op het gebied van informatievoorziening, communicatie en afvalverwerking. In deze samenstelling kwamen zinnige discussies op gang over eigenaarschap van data, gebruikersbehoeften, bestandsformaten en de wijze waarop data beschikbaar gesteld kan worden. Maar ook over het bewust inzetten van open data om positieve neveneffecten te realiseren. Te denken valt bijvoorbeeld aan duurzaamheid (het niet meer op papier versturen van de afvalkalender), city marketing (culturele apps) of crowd sourcing (gebruikers van de app de informatie laten verrijken en verbeteren). DEELNEMERS Aan deze bijeenkomst hebben een aantal gemeenten deel genomen: Gemeenten Gemeente Amersfoort Gemeente Utrecht Gemeente Deventer Gemeente Groningen Gemeente Arnhem Gemeente Schiedam Gemeente Delft Gemeente Zoetermeer

5

PRESENTATIES Verschillende (overheids)organisaties hebben een presentatie gegeven over afvaldata, namelijk; -

Jos Heubers, Wecycle

-

Reind van Olst, 2CoolMonkeys

STAPPENPLAN Om zichtbaarheid te geven aan de opschaling van afval informatie hebben DSA en Min. BZK een stappenplan opgesteld. Dit stappenplan geeft in vier stappen aan hoe een gemeente haar afvalinformatie openbaar en zichtbaar maakt voor hergebruik. Het stappenplan is speciaal gemaakt voor gemeenten die nog geen afval app/site hebben. STAP 1 Kies je datasets Voor het ontsluiten van afval informatie hebben we globaal drie typen data: 1. de afvalkalender 2. kaartinformatie/brengpunten Informatie waar afval naartoe gebracht kan worden (bijv. Glasbak, textiel, kringloop). 3. Overige informatie zoals uitleg over afval(stromen) en hoe te recyclen STAP 2 Pas een open formaat toe Er kan een voorbeeld genomen worden aan gemeente Arnhem die tot nu toe als enige gemeente data ontsluit op de landelijke site data.overheid.nl STAP 3 Maak de data beschikbaar Afval-apps en webservices zijn zeer bruikbaar voor de burgers. Een dienst die je als gemeente graag wilt aanbieden. Dit betekent dat je als gemeente een dergelijke service kunt afnemen bij een ontwikkelaar daarvan. Echter is er een rol voor gemeenten om de informatie ook als open data beschikbaar te stellen. Hiermee worden meerdere partijen in staat gesteld de data te gebruiken voor het ontwikkelen van services en het creëren van waarde met deze data. Waar de data niet of niet in volledig beheer is van de gemeente maar van een afvaldienst kan een gemeente in het onderling contract de voorwaarde stellen data openbaar ter beschikking te stellen. STAP 4 Maak de data vindbaar Data kan dynamisch, real-time, ontsloten worden op de gemeentelijke website of op daarvoor beschikbare platformen zoals Columby of het open source CitySDK. Daarnaast is het voor de vindbaarheid belangrijk een referentiebestand te ontsluiten op de landelijke site data.overheid.nl Voor discussie is er een landelijke open data linkedin en een voor afval.

6

  2.   M ijnWOZ,   p roject   ' Burger   t elt   m ee' INLEIDING Gemeentelijke belastingen en de WOZ zijn al jaren onderwerp van discussie, tussen overheid en maatschappij. Hoe kan het beter? Een aantal gemeenten heeft ervaring opgedaan met een innovatieve benadering van de WOZ, de ‘interactieve voormelding ‘of ook wel ‘MijnWOZ’ genoemd.

AANPAK In Tilburg zijn twee pilots uitgevoerd om middels een website inzicht te geven in de opbouw van de WOZ-waarde en de daaraan gerelateerde belastingaanslag voor huiseigenaren. Dit met als doel om samen met huiseigenaren de gegevens te verzamelen voor het vaststellen van de WOZ-waarde. Naast inzicht in de WOZwaarde, kunnen bewoners op de website hun gegevens vergelijken en controleren. De burger kan meekijken, aanpassingen doen en inzicht krijgen bij eventuele wijzigingen in de WOZ- waarde. Dit levert burgers een goed inzicht in de opbouw van de WOZ- waarde en zorgt voor een efficiënt afhandelingen proces bij de gemeenten met minder bezwaarschriften.

7

Website 'MijnWOZ', hier kan de burger inloggen. Eigen gegevens inzien welke door de gemeente zijn vastgelegd. De huiseigenaar kan zelf gegevens aanvullen en wijzigen. Verder wordt de invloed getoond op de WOZ-waarde en OZB. Maximale transparantie! RESULTAAT In de eerste pilot (eind 2011) in Tilburg zijn 2.300 huiseigenaren benaderd, waarvan 900 actief gebruik hebben gemaakt van de WOZ-website. In een tweede pilot (eind 2012) is er opgeschaald van 2.300 naar 6.250 huishoudens, waarvan 2.200 actieve gebruikers. Dit zijn respectievelijk 40% actieve gebruikers in de 1e pilot en 35% in de 2e pilot. Meer dan 90% van de actieve gebruikers van de website geeft aan in volgende jaren weer gebruik te willen maken van de WOZ- website. Het project heeft o.a. geleid tot: • Verrijking van eigen data, • Zowel verhogingen als verlagingen van WOZ-waarden, • Vermindering aantal bezwaren, • Herziening en verbetering van eigen processen. Extra informatie is te vinden op de site van het Digitale Steden Agenda.

DOE MEE! Interesse gewekt, enthousiast geworden? Neem nu ook zelf het initiatief! Samen met de Digitale Steden Agenda, de gemeente Tilburg en andere geïnteresseerde gemeenten kunt u dit ook vormgeven in uw eigen gemeente. In gezamenlijkheid wordt opgetrokken en kan lering getrokken worden uit het traject zoals die in Tilburg is opgezet. Denk aan gebruik: • Webapplicatie, • Projectdocumenten (plan van aanpak, business case), • •

Aanpak communietraject, Procesbeschrijvingen.

Voor meer informatie neem contact op met Rob Bots.

8

3.   M aatschappelijke   l eegstand   INLEIDING Veel kantoren en publieke gebouwen staan leeg, terwijl er voor diverse partijen mogelijkheden liggen. Door deze data openbaar te maken kan de creatieve industrie mogelijk nieuwe invulling geven aan leegstaande panden. Een goed voorbeeld zijn de living labs in Eindhoven. In dit project gebruiken wetenschappers leegstaande kantoren om te experimenteren op het gebied van bijvoorbeeld led lampen.

AANPAK Tijdens het cocreatielab, op 17 oktober, werd de case maatschappelijke leegstand, aan verschillende gemeenten, gepresenteerd. In een ochtend en middag sessie werden de deelnemers geïnformeerd op de huidige problematiek en de aanpak van leegstand door gemeenten.

In de ochtend stond kennis geven centraal. Door verschillende (overheids)organisaties werden presentaties gegeven over leegstand. De presentaties zijn in de bijlage terug te vinden. In de middag ging de groep aan de slag met het uitvoeren van een stappenplan. De groep heeft gewerkt aan een stappenplan om andere gemeenten te ondersteunen met het openbaar maken van maatschappelijke leegstand data. Daarnaast werd er aan de hand van het business model generation twee cases uitgewerkt doe betrekking hadden op open data. BUSINESS MODEL CANVAS In de middag werd de groep in tweeën gesplitst. Beide groepen zijn met een opdracht aan de slag gegaan. Aan de hand van het business model generation werden de vraagstukken: hoe zorg ik voor meer open data in mijn eigen gemeente?,

9

en lokale initiatieven ruimte geven om hun ideeën uit te werken, uitgewerkt. Via deze link kunt u de resultaten van deze opdrachten vinden. PRESENTATIES Hieronder vindt u presentaties die tijdens dit event zijn gepresenteerd:

•

Makelpunt Bouwstenen voor Sociaal Hoe Open Data bijdraagt aan slim burgerschap Ivonne Jansen Dings (Waag Society) PIT Open Data als middel bij het bestrijden van leegstand in maatschappelijk

•

vastgoed Ik wil ruimte! De Stadsmakelaar

• •

FOTOPRESENTATIE Via deze link vindt u een fotostream van de case maatschappelijke leegstand.

STAPPENPLAN Om zichtbaarheid te geven aan leegstand is er een stappenplan opgesteld voor gemeenten. Dit stappenplan geeft in vier stappen aan hoe een gemeente haar vastgoeddata openbaar en zichtbaar maakt. Het stappenplan is bedoeld voor gemeenten die nog geen stappen hebben ondernomen omtrent zichtbaarheid van maatschappelijke leegstand. U kunt hier het stappenplan vinden. Hieronder vindt u een samenvatting van het stappenplan. Stap 1: Kies de leegstandsdata • • •

Leegstaande panden Bestemmingsplannen Overige relevante data

Stap 2: Selecteer een juiste formaat en koppel een licentie aan de data Stap 3: Maak data vindbaar door het te plaatsen op de gemeentesite Stap 4: Registreer je datasets op data.ovehreid.nl om de vindbaarheid te vergroten.

10

4.   F actchecker   INLEIDING De applicatie is bij raadsleden zeer gewild. Zij kunnen tijdens raadsvergaderingen in één oogopslag zien of bepaalde buurten op een thematiek onder of bovengemiddeld scoren. Hierdoor kan ook snel ‘gecheckt’ worden of andere raadsleden juiste informatie aanhalen. Vandaar de naam ‘Fact Checker’.Wethouder Yasin Torunoglu, van Wonen, Wijken, Ruimte en Burgerparticipatie, van de gemeente Eindhoven, geeft ook aan dat de factchecker een participerende bijdrage heeft. De factchecker biedt de mogelijkheid om in gesprek te gaan met wijk coördinatoren of buurtbewoners over de bevindingen die in de factchecker staan. Hierbij kunt u denken aan criminaliteitscijfers bespreken en de mogelijke aanpak om de criminaliteit te verminderen in een wijk. Vroeger waren deze constateringen moeilijker aan te tonen omdat criminaliteitsdata niet openbaar was.

AANPAK In de gemeente Eindhoven is een web applicatie gebouwd voor de ontsluiting van statistische gegevens uit buurten en wijken. De web applicatie heet de Factchecker. De gebruikte data voor de factchecker zijn te vinden op www.buurtthermometer.nl. Er zijn nog geen ruwe data beschikbaar van de buurtthermometer. De Buurtthermometer in Eindhoven is gebaseerd op de SWING applicatie die in veel gemeenten wordt toegepast. De data hierin is echter nog geen volledig open bestandsformaat, zoals CSV. Het gebruik van CSV versterkt bruikbaarheid voor ontwerpers, hackers en ontwikkelaars. Deze applicatie is ontworpen en gebouwd door Eugène Tjoa in samenwerking met Bureau Beleidsinformatie en Onderzoek (BiO) van de gemeente Eindhoven. Voor meer informatie over het tot stand komen van de webapp zie hier presentaties van BiO Eindhoven en de ontwerpen Eugène Tjoa. Het beschikbaar stellen van de informatie op www.buurtthermometer.nl vergroot de vindbaarheid aanzienlijk voor eindgebruikers. Onderliggende informatie wordt veelal verzameld door het Centraal Bureau voor de Statistiek. Om de vindbaarheid te vergroten zijn referentiebestanden naar data.overheid.nl van belang.

11

STAPPENPLAN Hieronder vindt u een stappenplan voor gemeenten om in uw gemeente ook een factchecker toe te passen; Stap 1: Open Data Deze applicatie visualiseert buurtgegevens uit 2012. De data dat gebruikt wordt voor de webapplicatie is terug te vinden op de Buurtmonitor. Stap 2: Achtergrond De gegevens uit de buurtthermometer waren al beschikbaar via de buurtmonitor. Tijdens een brainstormsessie met gemeenteraadsleden is het idee ontstaan om deze informatie beter beschikbaar te maken voor tablets. Naar aanleiding hiervan is de ‘factchecker’ app gemaakt. Deze app is ontworpen en gebouwd door Eugène Tjoa, in samenwerking met Bureau Beleidsinformatie en Onderzoek (BiO) van de gemeente Eindhoven. Voor meer informatie over het tot stand komen van de webapp zie hier de presentaties van BiO Eindhoven en de ontwerpen Eugène Tjoa. Stap 3: Open bestandsformaat De Buurtthermometer in Eindhoven is gebaseerd op de SWING applicatie dat in veel gemeenten wordt toegepast. De data hierin is echter nog niet volledig open bestandsformaat, zoals CSV. Het gebruik van CSV versterkt herbruikbaarheid voor ontwerpers, hackers en ontwikkelaars. Stap 4: Maak de data beschikbaar De informatie is in 3 vormen beschikbaar: - Vorm 1: op wijkniveau.

-

-

In 4 thema’s: Economie, Sociaal, Veiligheid en Ruimte. Indicatie varieert van ruim onder gemiddeld tot ruim bovengemiddeld (5 stappen schaal). Vorm 2: Onderliggende parameters. Bijvoorbeeld Indicator sociaal bestaat uit: bevolking, samenleven, welzijn en gezondheid en onderwijs en cultuur indicatoren. Vorm 3: statistieke gegevens Minst geaggregeerde vorm zijn de onderzoek en statistiek gegevens uit de buurtmonitor. Dit is echter nog geen volledig open licentie.

Stap 5: Maak het vindbaar Het beschikbaar stellen van de informatie op www.buurtthermometer.nl vergroot de bruikbaarheid aanzienlijk voor eindgebruikers. Onderliggende informatie wordt veelal verzameld door het Centraal Bureau voor de Statistiek. Om de vindbaarheid te vergroten zijn referentiebestanden naar data.overheid.nl van belang.

12

5.   B uurtinfo   INLEIDING Rondom buurtinfo kan een gebruiker zien wat er allemaal speelt in zijn of haar omgeving. Er zijn applicaties, zoals Omgevingsalert, die geven een duidelijke weergave van aangevraagde vergunningen (Verkeersbesluiten, omgevingsvergunning etc.), van bewoners of gemeente, in een buurt. Zulke apps zijn zeer handig voor burgers, maar ook voor een gemeente zelf. Met dit verhaal willen wij gemeenten helpen met het openbaar maken van de nodige data om te komen tot deze app.

AANPAK Er zijn vele applicaties (apps) te vinden over open buurtinfo. Deze case legt uit, in een stappenplan, hoe buurtinfo openbaar kan worden gemaakt voor gemeenten.

STAPPENPLAN Het stappenplan bestaat drie stappen. Elke stap draagt bij aan het zichtbaar maken van buurtinfo van een gemeente. In stap 1 wordt de focus gelegd op het kiezen van de datasets. Stap 1: Voor het ontsluiten van buurtinfo kan een gemeenten zo uitgebreid mogelijk zijn. Er zijn diverse data waarvoor gekozen kan worden: Wat Evenementenvergunningen Meldingen

Te vinden op Officiële bekendmakingen Officiële bekendmakingen

Standplaatsvergunningen Bestemmingsplannen Omgevingsvergunningen Verkeersbesluiten

Officiële bekendmakingen Ruimtelijke plannen Officiële bekendmakingen Officiële bekendmakingen

Scholen Buurtverenigingen Evenementen

Adressen scholen vestigingen Intern document, tenzij al open data is. Intern document, tenzij al open data is.

afval kalender Etc.

Intern document, tenzij al open data is.

Stap 2:

Als een gemeente haar data heeft geselecteerd, is het van belang dat de data in hetzelfde bestand, machine leesbaar, worden overgezet. Hierdoor is het voor een hergebruiker (appdevoloper, datavisualist, etc.) makkelijker om de datasets te hergebruiken. Voeg daarna een licentie toe aan de datasets.

13

Een licentie bepaalt de mate van vrijheid van hergebruik van een dataset, in Nederland wordt veelal CC0 (CC Zero) toegepast. Stap 3:

In stap 3 wordt de nadruk gelegd op het openbaar/zichtbaar maken van de datasets. Om ervoor te zorgen dat de datasets zichtbaarheid krijgen, is het van belang dat ze op de juiste plekken staan. Zorg er in ieder geval voor dat de datasets geregistreerd zijn op data.overheid.nl (note: data.overheid.nl is een register en geen datastore). Plaats de datasets ook op uw eigen gemeente site. Zodat er gemeentelijk en landelijke bekendheid is voor uw datasets.

HUIDIGE TOEPASSINGEN Op dit moment zijn er verscheidene toepassingen te vinden over buurtinfo. Hieronder een selectie van toepassingen omtrent buurtinfo: Toepassingen Omgevingsalert Buurt app Ibuurt Vergunningsmelder Spotzi Weetmeer Utuktuk

14

6.   D ynamische   p arkeerdata     INLEIDING   Voor bezoekers van steden is het vinden van een parkeerplek een grote behoefte. Vaak zijn parkeergarages wel te vinden, maar niet of er nog plaats is voor jouw auto. In veel steden kun je dat wel inmiddels zien op borden langs de weg, maar nog niet op je mobiele telefoon of tablet. Om dit mogelijk te maken, wordt er gewerkt aan het landelijk ontsluiten van dynamische parkeerinformatie.

AANPAK Het knelpunt is het landsdekkend aanleveren van deze dynamische parkeerinformatie. In 2014 zal er een project gestart worden dat zich richt op het oplossen van dit knelpunt. Samen met enkele gemeenten zoals Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en Tilburg zal het eerste kwartaal van 2014 gewerkt worden aan een werkende oplossing van dit knelpunt. Het project richt zich op gemeenten om de real-time parkeerinformatie te ontsluiten. De uiteindelijk beoogde toepassingen, applicaties die op basis van deze data ontwikkeld worden, dienen voor automobilisten. Vanuit het perspectief van gemeenten levert deze oplossing een bijdrage aan een aantrekkelijke binnenstad, en het terugdringen van onnodige autokilometers en de verkeersveiligheid. BETROKKEN PARTIJEN/ VOORTGANG Het ministerie van I&M heeft 1 miljoen euro ter beschikking gesteld voor het project. Het ministerie gaat met diverse gemeenten en organisaties samenwerken. Gemeenten die meedoen zijn: Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Tilburg, Arnhem/ Nijmegen, Zwolle, Maastricht en Assen/Groningen. In een brief heeft het ministerie van I&M de doelstellingen voor 2013 en 2014 geformuleerd. Zo wordt er het komende jaar gewerkt aan: • • •

De fasering van de uitvoering op hoofdlijnen is: ontsluiten statische parkeerinformatie: najaar 2013 ontsluiten dynamische parkeerinformatie voorhoedegroep: voorjaar 2014

• •

opschalen naar zo veel mogelijk andere G32 gemeenten: rest 2014 proef ontsluiten straat parkeren: eind 2014

Lees hier de brief van Ministerie van I & M over nationale parkeerdata. In de brief van het Ministerie van I & M wordt de Digitale Steden Agenda specifiek genoemd als trekkersrol van dit project.

15

7.   O pen   f inance   INLEIDING Een belangrijke vorm van transparantie die kan worden geboden door de overheid is financiële transparantie. Waaraan is de overheid van plan geld uit te geven (begroting), en waar is het geld feitelijk aan uitgegeven (spending). Er zijn een aantal manieren waarop de overheid zelf controle voert over zijn financiën, voor een deel ligt deze controle verantwoordelijkheid bij het openbaar bestuur, maar wie kan dat beter dan de maatschappij zelf? Financiële transparantie is al gewoon aan het worden in onder andere Engeland en Amerika, maar ook in opkomende economieën met prille democratieën als Brazilië wordt hard gewerkt aan deze vorm van transparantie.

AANPAK Financiële transparantie biedt ook kansen voor de maatschappij, op basis van de gemeente begroting wordt de uitvoering van beleid inzichtelijk en kunnen burgers voorstellen doen of meebeslissen over alternatieven. Of op basis van de feitelijke uitgaven kunnen ondernemers slimmere voorstellen doen. Het openen van financiële data kan ook vragen opleveren, waarom is er geld uitgegeven aan activiteiten die niet passen bij de uitvoering van een overheidstaak of hoe is een begroting tot stand gekomen op basis van een besluit van de gemeenteraad? Het huishoudboekje van de overheid kan dus ook vragen oproepen. Toch hebben de eerste gemeenten stappen gezet, Amsterdam stadsdeel centrum heeft als een van de eerste gemeenten financiële data beschikbaar gesteld op basis waarvan visualisaties zijn gemaakt, en in Stadsdeel-Oost in Amsterdam is er door bewoners een begroting voor de buurt opgesteld. En de gemeente Enschede heeft op basis van een WOB verzoek zijn financiële data beschikbaar gesteld. De gemeente Groningen heeft de begroting openbaar gemaakt, en ook een visualisatie daarvan beschikbaar gesteld. Ook binnen de rijksoverheid wordt gewerkt aan het vrijgeven van financiële data, het grote aantal WOB verzoeken naar financiële overheidsgegevens kan fors minder worden door de gevraagde data proactief beschikbaar te gaan stellen. Als we kijken naar de beschikbaar te stellen data is er al beginnende ervaring met het openen van financiële data bij gemeenten in de vorm van IV3 (informatie voor derden). Een uitwisselingsformaat wat is opgesteld door het CBS voor het verzamelen van data voor statistische doeleinden. Deze data is door gemeente Amsterdam al beschikbaar gesteld en door de gemeente Enschede op basis van WOB verzoek.

16

VOORBEELDEN Gemeente Amsterdam, Stadsdeel centrum

Op basis van de IV 3 data is bovenstaande visualisatie gemaakt door de open state foundation. De tool die hiervoor gemaakt is door de open state foundation kan generiek ingezet worden voor data in het IV3 formaat. Buurtbegroting Amsterdam

De begrotingen van de buurten in de gemeente Amsterdam hebben tot deze visualisaties geleid. www.buurtbegrotingamsterdam.nl Gemeente Enschede

17

De data van de gemeente Enschede is gepubliceerd naar aanleiding van een WOB verzoek. Gemeente Groningen

De gemeente Groningen heeft een eigen visualisatie van de begroting gemaakt en de data gepubliceerd op data.groningen.nl

STAPPENPLAN De genoemde voorbeelden wijzen erop dat begonnen kan worden met het ontsluiten van financiële gegevens. Voor gemeenten is het IV3 formaat daarin een handig startpunt. VRAAGSTUKKEN 2014 Met het openen van financiële data is net pas een start gemaakt, in de nabije toekomst zullen hier verdere stappen in gezet worden. Vraagstukken waaraan gedacht moet worden zijn: • Hoe kunnen we de opening van financiële data niet alleen laten leiden tot transparantie maar ook tot effecten en nieuwe inzichten voor de maatschappij? • Welke juridische randvoorwaarden zijn er? • Hoe gedetailleerd willen we de cijfers publiceren? • Hoe gaan andere overheidslagen financiële data openen?

DENK MEE! Het openen van financiële gegevens staat nog in de kinderschoenen, maar moet vooral worden gezien als kans voor overheid en maatschappij om functies en taken handiger en goedkoper voor maatschappij en overheid uit te kunnen voeren. Deze zoektocht moeten we inzetten door veel te doen en te ervaren hoe dit wordt opgepakt. Sluit u aan bij deze beweging!

18