Opdrachtgever: Directie HKV lijn in water
3.A.1
CO2-emissie inventaris eerste helft 2015 ten behoeve van de CO2-Prestatieladder
Titel: CO2-emissie inventaris eerste helft 2015 Auteurs: R. Hurkmans en M. de
Datum: 24 september
Jong
2015
Versie: 1.0
Status: definitief
Inhoudsopgave 1
2
Inleiding ................................................................................................... 3 1.1
Kwantificeringsmethode ................................................................................................... 3
1.2
Conversiefactoren ............................................................................................................ 4
Meetresultaten en Toelichting 2015 .......................................................... 7 2.1
Totale CO2-emissie eerste helft 2015 ................................................................................. 7
2.2
Scope 1: directe CO2 emissies ........................................................................................... 7
2.3
2.4
3
2.2.1
Stationaire verbrandingsapparatuur ....................................................................... 8
2.2.2
Lekkage van koelgassen ...................................................................................... 8
2.2.3
Brandstofgebruik van het eigen wagenpark ............................................................ 8
Scope 2: indirecte CO2-emissies ........................................................................................ 8 2.3.1
Elektriciteitsgebruik ............................................................................................. 9
2.3.2
Privéauto’s voor zakelijk gebruik ........................................................................... 9
2.3.3
Vliegreizen voor zakelijke doeleinden ..................................................................... 9
Invloed van meetonnauwkeurigheden en onzekerheden binnen scope 1 en 2 .......................... 9
Resultaten ten opzichte van 2014 ........................................................... 11
1
Inleiding
Dit document beschrijft de halfjaarlijkse emmissie-inventaris van HKV lijn in water.
1.1
Kwantificeringsmethode
Voor het kwantificeren van de CO2-uitstoot is gebruik gemaakt van de onderstaande data: Scope 1 Brandstof voor stationaire verbrandingsapparatuur (CV-ketels) Leveranciers:
Nuon en Eneco.
Soort:
Gas (M3), het betreft verbranding van aardgas in 4 CV-ketels. 3 CV-ketels in Lelystad: Remeha Quinta 85, bouwjaar/geplaatst in 2004. 1 CV-ketel in Delft: Nefit HR 30 c/v, bouwjaar/geplaatst in 1997.
Herkomst gegevens:
Tussentijdse meterstanden
Soort data:
Data afkomstig van de jaarlijkse factuur van de energieleveranciers (meterstanden) en aflezen van de digitale meters in het stookhok. Deze worden voldoende betrouwbaar geacht. De totalen op de facturen waarbij een calorische correctie is toegepast zijn, mits aanwezig, gebruikt. N.B. De metingen voor de vestiging Lelystad lopen van 1 januari tot 6 augustus 2015. De verbruikswaarden zijn gecorrigeerd voor verbruik in de eerste zes maanden. De metingen voor Delft lopen van 1 januari tot 11 augustus en zijn (gecorrigeerd) gebruikt als verbruikswaarden voor de eerste zes maanden van 2015.
Emissie koudemiddel voor airco en koelingsapparatuur Leverancier:
Carrier.
Soort:
Koudemiddel.
Herkomst gegevens:
Facturen onderhoudsbedrijf.
Soort data:
exacte data op basis van ingevulde werkrapporten.
Brandstof zakelijk verkeer eigen wagenpark Leverancier:
MKB brandstof.
Soort:
Diesel en Benzine (in liters).
Herkomst gegevens:
Uitdraai brandstofgegevens tankpasleverancier. De gegevens zijn op basis van de brandstofpas, die aan het betreffende voertuig is gekoppeld, verkregen. De kilometerregistratie is niet volledig aangezien niet elke werknemer zorgvuldig de gereden kilometers bijhoudt middels invoer van de kilometerstand bij het tanken. Er is op basis van de kilometerregistratie een analyse gemaakt van het percentage gereden privé km. Op basis van deze analyse is berekend dat aandeel privé kilometers 32% is. Dit percentage is in mindering gebracht op het totaal aantal liter brandstof.
Scope 2 Electriciteit Leveranciers:
Nuon.
Type stroom:
Grijze en groene stroom (in KWh).
Herkomst gegevens:
Tussentijdse meterstanden
Soort data:
Exacte data. N.B. De metingen voor locatie Lelystad lopen van 1 januari tot 7 augustus. De metingen van Delft lopen van 1 januari tot 11 augustus. De verbruikswaarden zijn gecorrigeerd voor verbruik inde eerste zes maanden.
Brandstof privéauto’s voor zakelijk verkeer Herkomst gegevens:
Kilometerdeclaratie medewerkers op weekstaten. Gegevens over de soort en klasse auto zijn verkregen op basis van een apart emailverzoek aan de medewerkers om deze informatie te verstrekken. De registratie in aangescherpt zodat voor 98% van de gereden kilometers de klasse is bepaald.
Soort data:
exacte data.
Zakelijk vliegverkeer Herkomst gegevens:
HKV uitzendlijst 2015 en e-ticket registratie bijgehouden in de e-mail map van het secretariaat. Deze data is, bij onduidelijkheid, aangevuld met een inventarisatie onder de medewerkers m.b.t. overstap luchthavens.
Soort data:
exacte data.
Aantal KM:
Afstanden worden berekend via de website http://www.icao.int/environmentalprotection/CarbonOffset/Pages/default.aspx. Deze website wordt ook door VN medewerkers gebruikt om hun CO2-emissie voor vliegreizen te berekenen.
1.2
Conversiefactoren
Voor de inventarisatie van de CO2-uitstoot van HKV voor het jaar 2015 zijn de conversiefactoren uit het Handboek CO2 Prestatieladder versie 3.0, 10 juni 2015 gehanteerd. In bijlage A staat de gehele CO2–emissie berekening inclusief de conversiefactoren met referenties. In paragraaf 3 worden de resultaten van de eerste helft van 2015 vergeleken met die van de eerste helft van 2014. Deze laatste resultaten zijn echter berekend met de conversiefactoren die horen bij een vorige versie van het Handboek CO2 Prestatieladder (versie 2.2). Daarnaast is de berekening van de vliegreizen aangepast: waar eerder de indeling naar afstand werd uitgevoerd voor de totale retour-afstand, zijn nu alle tussenstops meegenomen zodat elke vlucht (één start en landing) apart wordt meegenomen. Daarnaast bleek dat bij het verbruik van het wagenpark een foutive factor werd gebruikt om de privé-kilometers te verrekenen. Als laatste is het stroometiket van de NUON Groen Garant stroom verandert voor 2014. Waar in 2013 de stroom voor 95% uit waterkracht werd opgewekt is dit in 2014 99% geweest.
De resultaten van de eerste helft van 2014 zijn daarom aangepast op de volgende punten: -
Nieuwe conversiefactoren (volgens Handboek versie 3.0);
-
Aangepaste factor privé-kilometers wagenpark;
-
Aangepaste berekening uitstoot vliegreizen
-
Correctie stroometiket nuon 2014.
De conversiefactor voor elektriciteitsgebruik is berekend conform het stroometiket dat geldt voor de stroom die wij afnemen. Dit betreft “Nuon Groengarant”, waarbij 99.02% van de elektriciteit met waterkracht wordt opgewekt in Scandinavië, en de resterende 0.02% uit biomassa in Nederland. De conversiefactoren voor biomassa en waterkracht zijn respectievelijk 189 en 0 g/kWh. De conversiefactor voor elektriciteit is dus: Faktor_elecktriciteit = 0.0098 x 189 + 0.9902 x 0.00 = 1.85 g CO2/kWh.
Rekenmethodiek voor de berekening van de uitstoot: CO2-uitstoot= conversiefactor x eenheid energieverbruik.
2
Meetresultaten en Toelichting 2015
2.1
Totale CO2-emissie eerste helft 2015
De totale CO2-emissie van HKV in de eerste helft van 2015 is berekend op 104,2 ton CO2. De emissies zijn onderverdeeld naar directe emissies (scope 1) en indirecte emissies (scope 2). De verdeling van de totale emissie in scope 1 en 2 is weergegeven in Tabel 2-1.
CO2 emissie jaar
2015 (eerste helft) CO2- uitstoot [ton]
Scope 1 Scope 2 Scope 3 Totaal
CO2-Uitstoot/FTE
53,5 50,71 n.v.t. 104,2
Tabel 2-1 CO2-emissies eerste helft 2015
2.2
Scope 1: directe CO2 emissies
De directe emissie van CO2 is berekend op 53,5 ton CO2 De onderverdeling van CO2-emissies binnen scope 1 is te zien in Figuur 2-1.
Figuur 2-1:
Onderverdeling van de CO2 emissie in scope 1.
1,04 0,99 n.v.t. 2,02
2.2.1 Stationaire verbrandingsapparatuur 13.5 ton CO2 (25% binnen scope 1) van de directe CO2-emissie van HKV wordt veroorzaakt door het gebruik van stationaire verbrandingsapparatuur. Deze uitstoot wordt in zijn geheel veroorzaakt door het verbranden van aardgas in CV installaties voor de verwarming van de kantoren. De verdeling van het aardgasverbruik over de kantoren is weergegeven in 1 Nm3 (1 Nm3 staat voor 1 m3 aardgas onder standaard druk en temperatuur).
Kantoor
Aardgas [Nm3]
Percentage
Lelystad
9,71
72%
Delft
3,76
28%
13,47
100%
Totaal 3
1 Nm3 staat voor 1 m aardgas onder standaard druk en temperatuur.
Tabel 2-2 Onderverdeling aardgasverbruik 2015 eerste helft.
2.2.2 Lekkage van koelgassen Op locatie Lelystad is alleen een airco installatie aanwezig in de serverruimte en niet op de werkvloer. De koeling in deze serverruimte is op basis van aangevoerde buitenlucht. Alleen op erg warme dagen wordt de airco ingezet. Op de locatie Delft is wel een aircosysteem aanwezig. Er zijn zover bekend conform de opgave van de leveranciers in de kantoorinstallaties geen koudemiddelen verbruikt voor de klimaatsystemen.
2.2.3 Brandstofgebruik van het eigen wagenpark De medewerkers met een auto uit het wagenpark van HKV maken gebruik van brandstofpassen. De organisatie waarvan tankpassen worden gebruikt, rapporteert voor het eerste half jaar van 2015 een verbruik van 14.503 liter diesel en 4.403 liter benzine. Deze hoeveelheid moet nog worden gecorrigeerd voor het privégebruik. De gereden kilometers worden door de medewerkers bijgehouden, waardoor het aandeel privékilometers is vast te stellen op basis van metingen. Op basis van de eerst zes maanden van 2015 is het aandeel privékilometers 31%. Gecorrigeerd voor privékilometers wordt het verbruik voor het eerste half jaar van 2015 op 9.862 liter diesel en 2.295 liter benzine. Hiermee komt de CO2-uitstoot door brandstofverbruik van het eigen wagenpark uit op 40,1 ton (75% binnen scope 1).
2.3
Scope 2: indirecte CO2-emissies
De indirecte CO2-emissie is berekend op 50,8 ton CO2.
De onderverdeling van emissies binnen scope 2 is te zien in Figuur 2-2.
Figuur 2-2:
Onderverdeling van CO2 emissies binnen scope 2.
2.3.1 Elektriciteitsgebruik De indirecte CO2-emissie wordt voor 0.2% veroorzaakt door het gebruik van ingekochte elektriciteit. Er werd in de eerste helft van 2014 66.086 kWh gebruikt wat omgerekend overeenkomt met 0.12 ton CO2 De verdeling van het elektriciteitsverbruik over de kantoren is weergegeven in Tabel 4-3.
Kantoor
Elektriciteit [KWh]
Percentage
Lelystad Delft Totaal
57.860 8.226 66.086
88,0% 12,0% 100%
Tabel 2-3 Onderverdeling elektriciteitsverbruik eerste helft 2015.
2.3.2 Privéauto’s voor zakelijk gebruik Medewerkers hebben bij zakelijke bezoeken gebruik gemaakt van de eigen privéauto en de gereden kilometers gedeclareerd. In totaal zijn in de eerste helft van 2015 binnen alle organisatie onderdelen 40.509 kilometers gedeclareerd, goed voor 9,11 ton CO2. Dit is 17% van de indirecte emissie.
2.3.3 Vliegreizen voor zakelijke doeleinden Er zijn in de eerste helft van 2015 voor HKV door medewerkers zakelijke vliegreizen uitgevoerd. De emissie van vliegreizen voor zakelijke doeleinden komt neer op 41,48 ton CO2, ofwel 79% van de totale uitstoot in scope 2. Het totaal aantal gevlogen kilometers is 253.550 km.
2.4
Invloed van meetonnauwkeurigheden en onzekerheden binnen scope 1 en 2
De berekende CO2-emissies hebben een bepaalde onzekerheidsmarge. Bij deze analyse is de onzekerheid afkomstig van dezelfde bronnen als bij de analyse voor 2014. In het rapport
“3 A 1_CO2-emissie_inventaris_2014.pdf” worden deze bronnen uitgebreid beschreven.
3
Resultaten ten opzichte van 2014
Voor het basisjaar 2011 zijn geen halfjaarcijfers beschikbaar. We vergelijken daarom het eerste halfjaar van 2015 met het eerste halfjaar van 2014. De cijfers voor het eerste halfjaar van 2014 zijn anders dan beschreven in de de rapportage daarvan (“3 A 1_CO2emissie_inventaris_halfjaarverslag_2014” om de redenen beschreven in paragraaf 1.2.)
Figuur 3-1:
Halfjaarlijkse emissie in 2015 vergeleken met die in 2014 met nieuwe concersiefactoren.
In 2014 was de uitstoot na een half jaar 94.7 ton CO2, met 1.62 ton CO2 uitstoot per Fte. De stijging van de totale CO2-emissie in het eerste halfjaar van 2015 is vrijwel volledig te verklaren door een aanzienlijke stijging van het aantal vliegreizen. Ten opzichte van het eerste halfjaar van 2014 is het aantal gevlogen kilometers ongeveer 60% hoger. In scope 1 is er vrijwel geen verandering. Door de koudere winter 2014/2015 is ook de emissie door gas hoger, ongeveer 20%, maar dit wordt gecompenseerd door een verminderde inzet van en uitstoot door het wagenpark. Ook het aantal gereden kilometers met privé-auto’s is met 40.509 km (9 ton CO2) aanzienlijk gedaald ten opzichte van de eerste helft van 2014 (65.916 km, of 15.2 ton CO2), maar vergelijkbaar met 2013. Ook is in kantoor Lelystad minder elektriciteit verbruikt; in Delft is het verbruik iets gestegen. Het totale energiegebruik is iets (ongeveer 1 kWh) lager dan in de eerste helft van 2014. De CO2 uitstoot die wordt veroorzaakt is fors lager: dit wordt veroorzaakt door de conversiefactoren. Voor 99% gebruikt HKV groene stroom op basis van waterkracht: de conversiefactor hiervoor is per dit jaar 0.0 g/kWh. De resterende 1% is opgewekt met uit biomassa, ook hiervoor is de conversiefactor relatief laag met 189 g CO 2/kWh. Alle besparingen worden echter ruimschoots tenietgedaan door de eerder besproken toename in vliegverkeer.
Bijlage
Bijlage A: CO2-emissie eerste helft 2015, scope 1&2 Conversiefactor Eenheid
Hoeveelheid
Eenheid
Scope 1: Directe emissie 1.1: Stationaire verbrandingsapparatuur (CV-ketels) - Aardgas Lelystad (3 ketels, Remeha Quinta 85, 2004) [1] - Aardgas Delft ( 1 ketel Nefit HR 30 c/v, 1997) [1]
1.2: Airco en koelingapparatuur 1.3: Gebruik eigen wagenpark -Benzine [1] -Diesel [1] Scope 2: Indirecte emissie 2.1:Elektriciteitsgebruik - < Nuon> Lelystad [1] - <Eneco> Delft [1] 2.2: Privé autos voor zakelijk verkeer Personenauto, brandstoftype niet bekend [1] Benzine-auto, klasse <950 kg [1] Benzine-auto, klasse 950-1350 kg [1] Benzine-auto, klasse > 1350 kg [1] Benzine-auto, hybride Benzine-auto, plug-in hybride Diesel-auto, klasse < 1050 kg [1] Diesel-auto, klasse 1050-1450 kg [1] Diesel-auto, klasse >1450 kg [1] Diesel-auto, hybride LPG-auto, klasse 1000-1400 kg [1] LPG-auto, klasse >1400 kg [1] Aardgas/CNG auto, klasse <1100 kg [1] Aardgas/CNG auto, klasse 1100-1500 kg [1] Aardgas/CNG auto, klasse >1500 kg [1] Bio-CNG Bio-Ethanol (E85) Biodiesel EURO5 Waterstof Elektrisch (grijze stroom) 2.3: Zakelijk vliegen -Afstand < 700 [1] -Afstand 700-2.500 [1] -Afstand > 2.500 km [1]
1884 1884
g Co2/Nm1 g Co2/Nm2
5,155 1,995
Nm3 Nm3
2740 3230
g CO2/liter g CO2/liter
2,995 9,862
liter liter
1.85 1.85
g CO2/ KWh g CO2/ KWh
57,860 8,226
kWh kWh
220 177 224 253 171 146 168 213 241 157 196 221 149 189 214 75 122 207 126 107
g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm
1,631 654 16,324 9,933 0 0 0 6,941 0 0 5,026 0 0 0 0 0 0 0 0 0
km km km km km km km km km km km km km km km km km km km km
297 200 147
g CO2/reizigerskm g CO2/reizigerskm g CO2/reizigerskm
11,168 reizigerskm 47,760 reizigerskm 194,622 reizigerskm
CO2 emissie [ton] 53.53 13.47 9.71 3.76 0.00 40.06 8.21 31.86 50.71 0.12 0.11 0.02 9.11 0.36 0.12 3.66 2.51 0.00 0.00 0.00 1.48 0.00 0.00 0.99 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 41.48 3.32 9.55 28.61
CO2-emissie eerste helft 2014, scope 1&2 Conversiefactor Eenheid
Hoeveelheid
Eenheid
Scope 1: Directe emissie 1.1: Stationaire verbrandingsapparatuur (CV-ketels) - Aardgas Lelystad (3 ketels, Remeha Quinta 85, 2004) [1] - Aardgas Delft ( 1 ketel Nefit HR 30 c/v, 1997) [1]
1884 1884
g Co2/Nm1 g Co2/Nm2
4,757 1,159
Nm3 Nm3
1.2: Airco en koelingapparatuur 1.3: Gebruik eigen wagenpark -Benzine [1] -Diesel [1]
2740 3230
g CO2/liter g CO2/liter
5,777 8,302
liter liter
Scope 2: Indirecte emissie 2.1:Elektriciteitsgebruik - < Nuon> Lelystad [1] - <Eneco> Delft [1] - <Jakarta > [1] 2.2: Privé autos voor zakelijk verkeer
1.85 1.85 0
g CO2/ KWh g CO2/ KWh g CO2/ KWh
59,253 8,115 0
kWh kWh kWh
Personenauto, brandstoftype niet bekend [1] Benzine-auto, klasse <950 kg [1] Benzine-auto, klasse 950-1350 kg [1] Benzine-auto, klasse > 1350 kg [1] Benzine-auto, hybride Benzine-auto, plug-in hybride Diesel-auto, klasse < 1050 kg [1] Diesel-auto, klasse 1050-1450 kg [1] Diesel-auto, klasse >1450 kg [1] Diesel-auto, hybride LPG-auto, klasse <1000 kg [1] LPG-auto, klasse 1000-1400 kg [1] LPG-auto, klasse >1400 kg [1] Aardgas/CNG auto, klasse <1100 kg [1] Aardgas/CNG auto, klasse 1100-1500 kg [1] Aardgas/CNG auto, klasse >1500 kg [1] Bio-CNG Bio-Ethanol (E85) Biodiesel EURO5 Waterstof Elektrisch (grijze stroom)
220 177 224 253 171 146 168 213 241 157 192 196 221 149 189 214 75 122 207 126 107
g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm g CO2 / voertuigkm
1,133 5,517 20,599 15,143 0 0 0 4,688 18,836 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
km km km km km km km km km km km km km km km km km km km km km
2.3: Zakelijk vliegen -Afstand < 700 [1] -Afstand 700-2.500 [1] -Afstand > 2.500 km [1]
297 200 147
g CO2/reizigerskm g CO2/reizigerskm g CO2/reizigerskm
4,382 reizigerskm 28,334 reizigerskm 126,382 reizigerskm
CO2 emissie [ton] 53.79 11.15 8.96 2.18 0.00 42.64 15.83 26.81 40.88 0.12 0.11 0.02 0.00 15.21 0.25 0.98 4.61 3.83 0.00 0.00 0.00 1.00 4.54 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 25.55 1.30 5.67 18.58
