februari 2012
Nieuwsbrief Kanaal Almelo-De Haandrik
In deze nieuwsbrief • Het laatste nieuws • Een interview met Bart van Eeuwijk • Een impressie van de werkzaamheden • IJs verbroedert • De planning
nr.6
Ook in de winter gaat het werk door Doordat de maanden december en januari relatief zacht waren, konden de aannemers op de diverse bouwlocaties flink wat meters maken. Daarna volgde een periode van extreme koude, waardoor het werk op verschillende plekken stil lag. Maar nu is er weer volop activiteit en komen de eerste eindresultaten in zicht. Wachtplaatsen Zo is de aanleg/vernieuwing van de wachtplaatsen en boordvoorzieningen bijna gereed. Willem Mulder heeft namens het bedrijf Van Heteren de leiding over de aanleg/vernieuwing van wachtplaatsen en boordvoorzieningen en vertelt dat ze voor de vorstperiode het heiwerk hebben afgerond. “Dit hadden we in feite al voor de jaarwisseling klaar. Nu zijn we bezig met het montagewerk. Op twee plekken moeten we de wachtplaatsen nog verankeren.” Mulder geeft aan dat het een hectische klus is. “De baggeraar zit ons op de hielen, dus we willen zo snel mogelijk klaar zijn om dat werk niet voor de voeten te lopen. Maar al met al is het tot nu toe voorspoedig gelopen en we hebben er met veel plezier aan gewerkt.” Conform het contract verwacht Mulder in het voorjaar 2012 klaar te zijn met de werkzaamheden. Baggeren De baggeraar heeft misschien nog wel het meeste last gehad van de vorst, want de schepen lagen vast in het ijs. Rob Roggen van aannemer HeuvelmanIbis vertelt dat ze moesten wachten tot het ijs helemaal verdwenen was. “Anders beschadigen we onze
machines. Bovendien hebben we ook last gehad van de stremming bij sluis Eefde. We willen graag extra materieel inzetten om meer tempo te maken, maar dat kon hier helaas niet komen.” Op dit moment is de baggeraar ter hoogte van Bergentheim bezig, waar ook een depot is ingericht voor het vrijkomende zand. Brug Hoogenweg December 2010 werd in samenspraak met de omwonenden en het plaatselijk belang het ontwerp voor brug Hoogenweg vastgesteld. Een spannend proces, want het was de eerste van vijf ontwerpen. Een jaar later, op 12 december 2011, was er weer zo’n ijkpunt, de start van de vervanging van brug Hoogenweg. Het bedrijf Van Hattum en Blankevoort is gestart met het aanleggen van een noodbrug voor fietsers en voetgangers, waarna al snel de oude brug inclusief de fundering verwijderd kon worden. Het ontmantelen van het zichtbare gedeelte was zo gebeurd, maar bij het verwijderen van de fundering is de aannemer tegen een onvoorzien probleem aangelopen. Op een flinke diepte is een aantal stalen platen aangetroffen van ongeveer 6 bij 2 meter. Hiervoor moet de aannemer de bouwkuip verder uitgraven. De huidige bouwkuip is niet voldoende sterk om dit te doen. Om ongelukken te voorkomen worden deze vervangen door een sterkere bouwkuip. Hierdoor loopt de bouw van de brug Hoogenweg enige vertraging op, al is nog niet te zeggen hoeveel. In mei zal de precieze opleverdatum bekend zijn.
1
Vervolg pagina 1 Bruggen Kloosterdijk en Bergentheim Daarnaast start de provincie Overijssel eind maart ook met de vervanging van de bruggen Kloosterdijk en Bergentheim. Tijdens de werkzaamheden zijn er omleidingsroutes voor gemotoriseerd verkeer. De omleiding wordt met borden aangegeven. Op beide locaties komt een noodbrug op maaiveldniveau.
Bruggen Emtenbroekerdijk en Beezerveld Op 13 februari vond de aanbesteding voor de bouw van de nieuwe brug Emtenbroekerdijk en Beerzerveld plaats. De provincie heeft zes bedrijven uitgenodigd een prijs in te dienen. Het bedrijf Jansen-Venneboer BV heeft de opdracht gekregen. Hun aanbieding had de beste prijs-kwaliteitverhouding. Dit bedrijf heeft in een eerder stadium
ook al de opdracht gekregen voor de vervanging van brug Bergentheim. De bouw start naar verwachting in het najaar van 2012. Noodbruggen De provincie heeft besloten om de vier te vervangen bruggen te voorzien van lage, beweegbare fiets- en voetgangers noodbruggen. Meer hierover leest u op pagina 7.
Vijf vragen aan de programmamanager Al 35 jaar houdt hij zich voor de provincie bezig met de wegen, kanalen en kunstwerken (bruggen, viaducten en dergelijke) in Overijssel, waaronder de opwaardering van het kanaal. Ondanks zijn indrukwekkende aantal dienstjaren, zet hij zich nog altijd met veel enthousiasme in. “Je doet het voor de maatschappij”, aldus de 57-jarige programmamanager Eef Uiterwijk. Wat is uw rol bij de opwaardering van kanaal Almelo-De Haandrik? Bij de eenheid Wegen en Kanalen programmeer ik samen met een andere collega het beheer en onderhoud én de nieuwbouw van de infrastructuur in Overijssel. Dat betekent dat ik op basis van de aangeleverde adviezen bedenk, wat er waar en wanneer aan de infrastructuur moet gebeuren om aan de normen te kunnen voldoen. Op dit moment hebben we zo’n zestig projecten onder handen. Eén van die projecten is de opwaardering van het kanaal. Als er bijvoorbeeld problemen in de uitvoering zijn, waardoor het project vertraging oploopt of het project duurder uitvalt word ik door de projectleider geïnformeerd en zoeken we naar oplossingen.
met elkaar communiceert, dan kun je nog veel bijsturen. Met een ‘kopje water’ kun je de meeste branden blussen, als je er maar op tijd bij bent. Hoe kijkt u tegen het project aan? Ik vind het een heel mooi project, wat goed past binnen de ambitie van de provincie om partijen te verbinden en het vervoer over water te stimuleren. Het kanaal verbindt de aangelegen gemeenten en bedrijven, maar ook de provincie Drenthe, waar in Coevorden een enorme potentie voor goederenoverslag zit. Wat was voor u het (voorlopige) hoogtepunt van het project? Dat is toch wel de bouw van de vijf bruggen. Ik vind het erg leuk dat we de
Hoe lost u die op? Dat heeft alles met communicatie te maken. Wij gaan dan in overleg met de opdrachtnemer en proberen scherp te krijgen wat het probleem precies is. Uiteindelijk blijkt vaak dat een probleem niet zo groot is als gedacht. Als je vroeg Eef Uiterwijk
2
omgeving bij het ontwerp hebben betrokken. Om er op die manier iets meer van te maken dan alleen een technisch goed ontwerp. Ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid staan bij de provincie Overijssel hoog in het vaandel. Mijn favoriet is het ontwerp voor brug Kloosterdijk. Ik ben erg benieuwd hoe die gaat uitvallen. Wat ziet u als de grootste uitdaging in dit project? Als ik naar mijn eigen taak kijk, dan is dat om binnen de gestelde tijd en het budget de werkzaamheden te realiseren en een positieve bijdrage aan de maatschappij te leveren, waar wij en onze nazaten de komende decennia nog veel plezier aan mogen beleven!
Lage noodbruggen Vanuit sociaal en maatschappelijk oogpunt bezien vindt de provincie Overijssel het belangrijk dat tijdens de vervanging van een brug de beide zijden van het kanaal voor fietsers en voetgangers bereikbaar blijven. Het was aan de aannemer om bij zijn inschrijving hiermee rekening te willen houden. Voor de brug Hoogenweg heeft aannemer Van Hattum en
Blankevoort gekozen voor een hoge fiets- en voetgangersbrug. Voordeel van een noodbrug in deze vorm is dat er bij het passeren van een schip geen brugbediening nodig is. Nadeel is echter de steile helling. Ouderen, jongeren of mensen die slecht ter been zijn, hebben hier problemen mee. Omdat er weinig verschil in kosten bleek te zitten tussen een
lage beweegbare en een vaste, hoge, brug, heeft de provincie besloten om de overige vier te vervangen bruggen te voorzien van lage, beweegbare fiets/voetgangers noodbruggen. De uitvoering, vormgeving en inrichting van deze noodbruggen worden in overleg met de aannemer en de desbetreffende gemeente afgestemd.
IJs verbroedert Schaatsen op het kanaal, dat kan lang niet elk jaar. En dat ook nog de bruggentocht georganiseerd kan worden is een zeldzaamheid. Zaterdag 11 februari kon het weer eens. Meer dan 2.000 deelnemers schreven zich in voor deze tocht over 35 kilometer van Beerzerveld tot Gramsbergen en weer terug. Bij de zeven bruggen mochten de deelnemers klunen over klaargelegde matten. IJsvereniging Nooitgedacht uit Bergentheim tekende voor de
organisatie, die volgens aanwonende Benny ten Brinke perfect verliep. “De baan was goed geprepareerd door de vijftig vrijwilligers. Die zijn er enorm druk mee geweest. Wat mij betreft verdienen ze een groot compliment. En je merkt tijdens zo’n dag dat het kanaal echt een sociale functie heeft. Bij de koek- en zopiekraam heeft iedereen uit de buurt het gezellig met elkaar. Iedereen die ik sprak was enthousiast.”
IJsbreker maakt ruim baan IJsbreker maakt ruim baan De ijsvloer van kanaal Almelo-De Haandrik moest er op 15 februari aan geloven. De provincies Overijssel en Drenthe hebben onder grote mediabelangstelling de ijsbreker ‘Waterpoort’ van het bedrijf Wagenborg Sleepdienst ingezet, zodat het vervoer per schip van grondstoffen naar en van Hardenberg en Coevorden weer op gang kon komen. Vaarwegbeheerder Piet Rook van de provincie Overijssel legt uit waarom ze niet gewoon wachten totdat het ijs gesmolten is. “Op die manier ben je zo een week verder. Nu kon de scheepvaart er binnen één of twee dagen weer doorheen en konden de werkzaamheden aan het kanaal weer op gang komen. Ik heb het ijs hier nog niet eerder zo dik meegemaakt. We hebben wel eerder op 10 centimeter gebroken, maar nu was
het 18 centimeter.” Kapitein Kobus Kramer genoot met volle teugen van het werk.
“Voor ons is dit erg leuk, omdat het niet zo vaak voor komt. Het dikke ijs maakte het extra spannend.”
7
“We gaan nog veel plezier aan het kanaal beleven” Coes Metaalbescherming is één van de bedrijven die profiteert van de werkzaamheden aan het kanaal. Zo kwam er voor het bedrijf een openbare los- en ligplaats, waardoor de aanmerende schepen niet meer vastgeknoopt hoeven te worden aan de poten van een kraan op de wal. Coes is een bedrijf dat al meer dan zestig jaar gespecialiseerd is in het stralen en conserveren van metalen constructies, zoals tanks, containers, trailers, buizen enzovoorts. Het bedrijf beschikt over zeven aaneengesloten hallen met een totale lengte van 475 meter en meer dan 8000 m2 vloeroppervlakte. Bijna elk product kan hier gestraald en geconserveerd worden. Ontgasser Zo kon het dus gebeuren dat Coes in 2010 een ontgasser aangeboden kreeg om te stralen. Dat is gesneden koek voor het bedrijf, ware het niet dat deze ontgasser 175 ton woog, 40 meter lang was en een diameter had van 4, 10 meter. Het gevaarte moest dus per schip aan- en afgevoerd worden.
“Omdat we geen losplaats hadden, moesten we het schip vastmaken aan de poten van de kraan”, vertelt directeur-eigenaar Bart van Eeuwijk. “Dat ging goed, omdat de ontgasser ten opzichte van het schip niet zo zwaar was, maar het was ook niet echt een ideale situatie.” Blij Van Eeuwijk kaartte dit aan bij de overheden en tot zijn verrassing werd er onlangs een openbare los- en ligplaats aangelegd. Van Eeuwijk: “Zo zou het overal moeten gaan. Dit is faciliterend bezig zijn, op een ongelofelijke manier. Ik ben er heel blij mee.” Het werk bestond onder andere uit het verankeren van de bestaande damwand. Daardoor kunnen schepen nu vlak langs de kant afmeren, waar het schip voorheen een stuk uit de wal moest blijven. Voorheen maakte Van Eeuwijk niet veel gebruik van het vervoer per schip, maar is nu van plan vaker producten op deze manier te vervoeren. “Als het kan graag. Op de weg is het vaak een geweldig probleem om producten van deze omvang te vervoeren.”
Stimulans Voor de opwaardering in zijn totaliteit heeft Van Eeuwijk ook een goed woordje. “Dit is een geweldige stimulans voor deze regio. En dat hoor je mij niet zo snel zeggen. Het kost de provincie behoorlijk wat moeite en geld, maar uiteindelijk gaan we er veel plezier aan beleven.”
Van Eeuwijk
Prijsvraag Hier zie je zes fragmenten van foto’s die elders in deze nieuwsbrief staan. Welk element hoort bij welke foto? Mail je oplossing naar kanaalalmelodehaandrik@ overijssel.nl en maak kans op een leuke prijs! Mail je oplossing naar kanaalalmelodehaandrik@ overijssel.nl en maak kans op een leuke prijs! De winnaar van de vorige prijsvraag is Jutta Everding uit Vroomshoop. Zij heeft hiermee een kompas gewonnen.
6
Deze foto staat op pagina…..
Deze foto staat op pagina…..
Deze foto staat op pagina…..
Deze foto staat op pagina…..
Deze foto staat op pagina…..
Deze foto staat op pagina…..
Het oudste en nog steeds onbenutte vervoermiddel Het schip als drijvend voorwerp is het oudste vervoermiddel dat de mens kent. Nog voordat er landwegen waren, werden de rivieren en de zee gebruikt voor transport van goederen en personen. Nederland is grotendeels teruggewonnen op de zee. Daarom zijn er vanwege de waterhuishouding waterwegen tot bijna in elke uithoek van het land. Ongeveer 5.000 kilometer daarvan is bevaarbaar voor beroepsvaart. Nederland heeft met 4.800 schepen de modernste binnenvloot van de wereld en de grootste van Europa.
60 procent van het internationale goederentransport vindt plaats over water. Binnenvaart kent geen files, is veilig en heeft één tot zes maal lagere CO2 uitstoot ten opzichte van wegvervoer. Toch groeide het wegvervoer de afgelopen jaren sneller. Hoe komt dat? De oorzaak zit tussen de oren. De keuze voor wegvervoer is vaak een kwestie van een ingebakken gewoonte en gemakzucht. Eén telefoontje en de truck staat voor de deur! De extra kosten neemt men vaak voor lief. Vervoer per binnenvaart vraagt een betere planning. De ervaring leert dat er dan aanzienlijke kostenvoordelen te behalen zijn. Alleen denken we in Nederland en Europa dat vervoer over water slechts aantrekkelijk is voor grote hoeveelheden goederen op de langere afstand. Dat is dus een misvatting.
Binnenvaart met goederen of personen is al op enkele tientallen kilometers haalbaar wanneer het volume groot genoeg is. Waarom gebeurt dat dan nog niet? De hoofdoorzaak is dat de overheden nog onvoldoende vervoer over water stimuleren, omdat de vrije verladerkeuze voor weg, spoor of water in Nederland heilig is. Die vrijheid moet er blijven, maar een extra duwtje in de rug zou al veel helpen. Daarom vind ik het een stap in de goede richting dat de provincie Overijssel hier aandacht voor heeft en met de opwaardering van kanaal Almelo-De Haandrik hier ook concreet uitvoering aan geeft. Kees de Vries Directeur Koninklijke Schuttevaer en secretaris Bureau Voorlichting Binnenvaart
Kees de Vries
Verbonden met de historie van het kanaal Het bedrijf Van Heteren, verantwoordelijk voor de aanleg/vernieuwing van de wachtplaatsen, heeft een bijzondere band met het kanaal. Net zoals uitvoerder Eddy Huizing met het bedrijf, waar hij al 32 jaar werkt. Enkele indrukken. “In 1932 is het bedrijf Van Heteren naar Twente gekomen bij de aanleg van de Twentekanalen. Door de jaren heen hebben we veel gedaan voor de kanalen in Twente, waaronder ook het
kanaal Almelo-De Haandrik. Een aantal jaren geleden hebben we bijvoorbeeld het kanaal gebaggerd en nu zijn we dus bezig met de wachtplaatsen. Een schitterende klus! Je ziet het kanaal op die manier van A tot Z en de klus heeft veel facetten. Je rent van hot naar her en bent constant in contact met schippers, collega’s, omwonenden en andere partijen. Het is een enorme uitdaging om het zo te laten lopen dat alles efficiënt verloopt.” Eddy Huizing
3
Impressie van de werkzaamheden Een leuke invulling van de vrije zaterdag: een wandeling of fietstocht langs het kanaal maken. Zeker nu is er van alles te zien rondom het baggeren, de aanleg van de wachtplaatsen en de bouw van de bruggen. En dat zal de komende maanden alleen nog maar meer worden. Een korte impressie.
Het bedrijf Van Heteren heeft de afgelopen maanden gewerkt aan de aanleg/vernieuwing van wachtplaatsen en boordvoorzieningen. Om precies te zijn: op twaalf plekken is er een wachtplaats aangelegd, op één locatie een ligplaats en op vijftien locaties is de boordvoorziening vernieuwd. Elke wachtplaats heeft acht bolders gekregen voor de beroepsvaart en veertien voor recreatievaartuigen.
Voor een wachtplaats worden stalen damwanden van 6 meter lengte geplaatst. In totaal wordt er ongeveer 70 ton staal per wachtplaats gebruikt. Volgens projectleider Willem Mulder is het een hectische klus. “De baggeraar zit ons op de hielen, dus we willen zo snel mogelijk klaar zijn om dat werk niet voor de voeten te lopen. Maar al met al is het tot nu toe voorspoedig gelopen en we hebben er met veel plezier aan gewerkt.” Mulder verwacht in het voorjaar 2012 klaar te zijn met de werkzaamheden.
Aan het einde van 2011 konden de werkzaamheden voor de vervanging van brug Hoogenweg van start gaan met het plaatsen van een noodbrug. Eentje van maar liefst 6 meter hoog. Bij de andere bruggen wordt een noodbrug op maaiveld geplaatst.
4
En daar ging de bijna 60-jarige brug Hoogenweg uit het jaar 1953. In een dag tijd werd het bovenwerk weggehaald.
Vervolgens plaatste de aannemer de damwanden voor de zogenaamde ‘bouwkuip’. Onder het maaiveld wordt een kelder gebouwd, waar alle cilinders en aggregaten in komen te staan.
Bij de sloopwerkzaamheden stuitte de aannemer op een onvoorziene verrassing; een aantal stalen platen. Om die weg te kunnen halen moet de bouwkuip aangepast worden. Dat levert enige vertraging op in het bouwproces.
De baggeraar heeft misschien nog wel het meeste last gehad van de vorst, want de schepen lagen vast in het ijs. Op dit moment is de baggeraar ter hoogte van Bergentheim bezig, waar ook een depot is ingericht voor het vrijkomende zand.
Meer foto’s van de werkzaamheden vindt u op www.overijssel.nl/kanaalalmelodehaandrik 5
Planning Gedeputeerde Staten hebben in november 2009 besloten tot het opwaarderen van het kanaal Almelo-
Wat
De Haandrik voor schepen tot 700 ton. De globale tijdsplanning ziet er als volgt uit:
Wanneer
Bruggen Hoogenweg
Start: Eind 2011 Gereed: Mei/juni 2012
Bergentheim
Start: Maart 2012 Gereed: September 2012
Inloopavond
Donderdag 8 maart
Kloosterdijk
Start: Maart 2012 Gereed: September 2012
Inloopavond
Dinsdag 6 maart
Emtenbroekerdijk en Beerzerveld
Start: Najaar 2012 Gereed: Voorjaar 2013
Baggeren Uitvoering
Start: September 2011 Gereed: Najaar 2012
Meer informatie Wilt u meer weten over de opwaardering van Kanaal Almelo-De Haandrik? Kijk dan op onze website: www.overijssel.nl/ kanaalalmelodehaandrik Voor vragen of opmerkingen kunt u contact zoeken met de eenheid Wegen en Kanalen van de provincie Overijssel E-mail: kanaalalmelodehaandrik @overijssel.nl Telefoon 038 499 70 00 Postadres Provincie Overijssel Eenheid Wegen en Kanalen t.a.v. mevr. B. de Jager Postbus 10078 8000 GB Zwolle
Wachtplaatsen Uitvoering
Start: Zomer 2011 Gereed: Voorjaar 2012
Over het project De provincie Overijssel stimuleert het goederenvervoer over water door de bevaarbaarheid van vaarroutes naar de economische centra in Overijssel te verbeteren. Één van die routes is het kanaal Almelo-De Haandrik. Dit kanaal krijgt een flinke opknapbeurt, waardoor het kanaal in 2014 geschikt
is voor schepen met een laadvermogen van 700 ton. Het opknappen van het kanaal bestaat uit het verwijderen van 250.000 m3 zand uit de vaarweg, het vervangen van vijf bruggen en het aanleggen/verbeteren van 12 wachtplaatsen.
Colofon De nieuwsbrief ‘Kanaal Almelo-De Haandrik’ houdt u op de hoogte van de ontwikkelingen rond de opwaardering van het kanaal. De provincie Overijssel voert het project uit in nauw overleg met belanghebbenden, zoals gemeenten, plaatselijk belangenverenigingen, vaarweggebruikers en aanwonenden. Uitgave Provincie Overijssel Tekst Tekstbureau Kroes Foto’s Johan Kroes, Marjo Baas, Benny ten Brinke, Eddy van Delden Vormgeving Provincie Overijssel
2012-085e
8
Alle beschikbare rapporten, onderzoeken en verslagen kunt u downloaden via www.overijssel.nl/ kanaalalmelodehaandrik
