Onderweg NUMMER 23 MEI 2010

Onderweg NUMMER 23

MEI 2010

Bulletin voor uitwisseling en informatie tussen Plaatselijke Raden van Kerken & Provinciale Raad van Kerken Groningen / Drenthe

ONDERWEG

nummer 23

mei 2010

INHOUD Voorwoord

blz. 3

Bloemlezing uit de verslagen

blz. 4

Feest bij Raad Appingedam

blz. 6

Leger des Heils in Vogelvlucht

blz. 8

Bijeenkomsten voor plaatselijke raden van kerken

blz. 10

Werkgroep Kerk en Media “Kerkelijke websites”

blz. 11

Werkgroep Arme Kant

blz. 12

Verslag Sint Maarten Conferentie

blz. 13

Column “Kerksluiting”

blz. 14

Jaarverslag Provinciale Raad van kerken

blz. 15

De gebarsten kruik

blz. 18

Adressen leden van de Provinciale Raad

blz. 19

Adressen van de plaatselijke Raden

blz. 20

COLOFON 'Onderweg' is een uitgave van de Provinciale Raad van kerken in Groningen en Drenthe en verschijnt 2 keer per jaar. U kunt het ook binnenhalen van onze website: www.prvk.nl Secretariaat J. Hoving-Meertens Hoofdstraat 42 9414 AD Hooghalen Tel: (0593) 59 24 20 Email: hovmeer @home.nl Lay-out: Sofie Sleumer Redactie Jantje Hoving Joop van Luit Ben Sleumer 2

VOORWOORD Beste lezers, Met enige aarzeling begin ik aan dit voorwoord. Het is namelijk tegelijk een afscheidswoord. Vele jaren heb ik met plezier en interesse deelgenomen aan het werk van de provinciale raad van kerken, eerst als gewoon lid in verschillende werkgroepen, later als voorzitter. Het was steeds inspirerend en bemoedigend om samen met anders-gelovigen, ons in te zetten voor de oecumene, op welk deelgebied dan ook. Eenheid in verscheidenheid, het blijft een evangelische opdracht, waar we niet onderuit kunnen en ook niet onderuit willen. Opnieuw heb ik in deze jaren geleerd dat het ten diepste gaat om respect. Respect voor elke mens, groot en klein, voor elke gelovige, van welke kerkkleur dan ook. Respect, niet in de slappe betekenis van: anderen met rust laten. Maar in de oorspronkelijke Bijbelse betekenis van: anderen in hun waarde laten, en tegelijk: omzien naar elkaar, bekommerd zijn om elkaar. Dat bekent voor mij: elkaar niet laten vallen, elkaar uitdagen en bevragen, samen actief zoeken naar verbondenheid en heelheid, over alle kerkgrenzen heen. Oecumene, er is geen alternatief, er is geen weg terug. Het is het zoekpad van mensen die de weg van Jezus volgen. Dit voorwoord wil vooral een dankwoord zijn, aan allen die ik – onderweg – mocht ontmoeten op onze pelgrimstocht. Jullie waren voor mij waarachtige reisgenoten, met open ogen en een warm hart. Gaandeweg hebben wij elkaar en een begaanbaar pad gevonden. Dank jullie wel, en ik dank U wel, goed God, dat ons leven geen doelloze zwerftocht is, maar uiteindelijk een tocht naar huis, naar U, één en alles in ons allen.

Ben Sleumer

Mevrouw Nely Molengraaf bedankt Ben Sleumer en biedt hem bloemen en een kadobon aan.

3

Bloemlezing

door Jantje Hoving

Uit de verslagen en aankondigingen van de plaatselijke raden en geloofsgemeenschappen. Raad van Kerken Appingedam Ter gelegenheid van het 25 jarig bestaan van de Raad werd op zaterdagavond 27 maart een feestelijke oecumenische zangdienst gehouden in de Nicolaikerk. Het thema van de dienst was: “Verdraagzaamheid tussen geloofsgemeenschappen.” Raad van Kerken Beilen De Raad organiseerde in de 40-dagen tijd vieringen en vespers die als thema hadden: ”Wie heeft het voor het zeggen” . Zich bezinnend op wat we als mensen hebben ontvangen ging men veertig dagen op weg naar Pasen met de bede dat God het voor het zeggen krijgt. Voorafgaand aan de laatste vesper in deze reeks werd een sobere maaltijd gehouden. Er is weer een mooie Vastenkalender samengesteld. Er wordt een Vredesdienst, een Dienst in de Migrantenweek en een Dienst in het kader van de Eenheid van de Kerken georganiseerd. De Raad stimuleert het meedoen aan de plaatselijke activiteiten op het gebied van Vorming en Toerusting. Raad van Kerken en Geloofsgemeenschappen Emmen De voorzitter van de Raad is ernstig ziek geweest, maar knapt gelukkig goed op. Drie leden participeren in de studiegroep “Vernieuwend Ouderenbeleid”, uitgaande van de gezamenlijke kerken in Emmen Zuid. Ook dit jaar zal er weer een een Full Colourdienst worden gehouden. De Oecumenelezing in Utrecht is door twee leden van de Raad bezocht. Op 14 maart was er een dienst in het kader van Kerken- bij- elkaar. De evaluatie van deze dienst werd als volgt samengevat: Het was een warme dienst waarin we ons zeer welkom voelden! Bij de Vroeg op Pasen viering neemt het aantal deelnemers ieder jaar toe. Vertegenwoordigers van kerken zijn in grote getale naar de Grote Kerk gekomen om een kaars aan te steken en die naar de eigen kerk te brengen. Raad van Kerken Noordenveld Tijdens de kerkendag 2009 vond de viering van het 40 jarig bestaan van de Raad van Kerken Noordenveld plaats. In het kader hiervan is door de voorzitter een notitie opgesteld met de titel: “Vernieuwd Oecumenisch Mandaat.” De notitie is verstuurd naar kerkenraden en parochiebestuur. Op 24 januari was in de Catharinakerk de Oecumenische dienst in het kader van de eenheid. De website van de Raad is gelinkt aan de website van de Raad van Kerken in Nederland. Ook het afgelopen seizoen werden vakantiegangers door middel van een folder geïnformeerd over de mogelijkheden om kerkdiensten bij te wonen. De Geestelijke verzorging binnen zorgcentra en verpleeghuizen in de gemeente Noordenveld en de Noordenveld dialogen houden onverminderd de aandacht van de Raad.

4

Er zal een gesprek komen over de verschillende manieren waarop de 4 mei herdenking binnen het Noordenveld plaats vindt. Ervaringen kunnen dan worden uitgewisseld. De voorbereidingen voor de Kerkendag 2010 zijn begonnen. Raad van Kerken Ter Apel Voor de Oecumenische viering op 09 november was de belangstelling zo groot, dat er stoelen bij gezet moesten worden. Het jongerenkoor “Friends in Harmony” had een groot aandeel in de dienst. De Raad heeft een 40-dagen kalender uitgegeven. Voor 30 mei staat weer een Oecumenische dienst gepland. De Oecumenische dienst op 14 november wordt waarschijnlijk een Thomasviering. De voorzitter van de Raad gaat in gesprek met de leiding van de Voedselbank Er worden plannen gemaakt om meer bekendheid te geven aan de werkzaamheden van de Raad, o.a. door verslaggeving in de kerkbladen. Raad van Kerken Uithuizen De dienst gehouden op de zondag van de eenheid, was een in alle opzichten goede dienst. Ondanks de gladde wegen was de opkomst goed. De voorbereiding werd als heel plezierig ervaren. Er is een mooie 40-dagen- kalender verspreid. De intentie is om met deze kalender door te gaan. Voorafgaand aan de viering op Wereldgebedsdag werd een sobere maaltijd gehouden. Bij de dodenherdenking worden kinderen betrokken die een gedicht of een tekst voordragen. De Raad bezint zich over een thema avond in het najaar en over de invulling van de dienst. op Willibrord- zondag 7 november. De komende tijd zal er ook aandacht worden besteed aan de vraag hoe de Kerken zich presenteren aan de grote aantallen tijdelijke werknemers in de Eemshaven die in Uithuizen en omgeving worden gehuisvest. Raad van Kerken Zuidlaren De Raad behandelt op iedere vergadering een vraag van de Charta Oecumenica. De startzondag mocht zich verheugen in een goede belangstelling. Er is een Oecumenische gesprekskring, een gesprekskring voor ouderen, een cursus spiritualiteit en een cursus mediteren. Als vervolg op de kring over Johannes en Paulus zijn in oktober 35 personen naar Turkije geweest. De Oecumenische Pinksterdienst is in voorbereiding. De Raad neemt deel aan een overleg met de burgerlijke gemeente (WMO).

5

Viering vijfde lustrum met dankbare herinneringen Feest bij Raad van Kerken Appingedam

door Ton Kuis

APPINGEDAM - Het was een feestelijke bijeenkomst. Met een oecumenische zangdienst vierde de Raad van Kerken Appingedam het 25-jarig bestaan. In een historische omgeving vormde de Nicolaïkerk een passend decor. Op 27 maart was het thema 'Verdraagzaamheid tussen geloofsgemeenschappen'. Voorgangers waren pastor Marika Meijer en ds. Ron Lafeber. Hun bijdragen werden muzikaal ondersteund door het Christelijk Mannenkoor Appingedam en een groep vrouwen van een koor uit het aanpalende Delfzijl. Scriba Joop Smit en zijn mede bestuurder Heine Keulen kijken met gepaste trots op het verleden.Tegelijkertijd delen zij de zorg voor de toekomst. Zij gaan terug naar het jaar 1984. "Het plan was om de raad breed op te starten. Langzamerhand zijn de gelederen echter beperkter geworden. De protestante kerken zijn gefuseerd. De katholieke parochie concentreert zich op Delfzijl en kan de vacature in de raad nog niet invullen. Nu vormen de gezamenlijke protestanten met de Doopsgezinde gemeente en de vrijzinnige protestanten de leden van de raad." Overkoepeling "We beschouwen ons als een overkoepelend orgaan van de plaatselijke kerken. Binnen deze opzet proberen we geregeld bijeenkomsten te organiseren die aansluiten bij de actualiteit. We willen op deze manier ook een vorm van verbondenheid benutten om met elkaar in gesprek te komen. In het afgelopen seizoen riepen we belangstellenden op om kennis te maken tijdens open avonden met de Russisch Orthodoxe Kerk, het Hindoeïsme en het Boeddhisme."

6

Twee keer per jaar gaat de raad 'de kroeg in'. De 'Theologische cafés' vinden plaats in een speciale omgeving, van horecagelegenheden als Het Wapen van Leiden, tot de Oude Rechtbank en de voormalige Franse school. De thema's geven een groot interesseveld weer. De lezing van een imam over de Islam in maart 2002 geeft al duidelijk aan dat de Damsters heel snel in de gaten kregen dat dit onderwerp de actualiteit zou gaan beheersen. Zij nodigden in 2003 Dr. Els Machelberghe van het UMCG uit om van gedachten te wisselen over 'de kerk als zedenzoeker en roepende in de maatschappij'. Rein Wobbes van de Stichting Oude Groninger Kerken sprak over het thema 'Ligt de toekomst van de kerk in het verleden?' Ineke Bakker, de toenmalige secretaris van de Raad van Kerken in Nederland gaf nieuwe kansen voor de oecumene aan. En drs. Ketner behandelde in maart 2006 al het onderwerp "Marokkaanse jongeren: identiteit, Islam en integratie'. In oktober van het vorige jaar kwam de nieuwe bisschop van Groningen-Leeuwarden naar Appingedam om de relatie Christendom en Islam te bespreken. Joop Smit stuurde Mgr. De Korte een mailtje en kreeg al heel snel een positief antwoord. "We hadden tot onze vreugde op deze vrijdagmiddag veel meer bezoekers dan gebruikelijk. En de bisschop ging ook heel open en uitvoerig in op actuele onderwerpen." Beide bestuurders zijn heel nadrukkelijk in de gekozen manier van werken. "We zoeken heel bewust naar overeenkomsten tussen alle gelovigen. We vragen van onze sprekers die hoofdlijnen aan te geven. En vooral hoe we respectvol met de verschillen kunnen omgaan. Toekomst De zorgen voor de toekomst liggen ook in de bereidheid van de jongeren om mee te werken aan de gestelde idealen. "Op de vierde zondag in januari organiseren we altijd een Taizéviering in het kader van de 'Week van de Eenheid van de Christenen'. We willen de mensen mee laten beleven hoe de sfeer in deze bloeiende oecumenische kerkgemeenschap op het Franse platteland bij Lyon is. Daar komen immers jaarlijks duizenden gelovige jongeren in de leeftijd van twintig tot 35 jaar naar toe voor momenten van rust en bezinning. We hebben in onze omgeving in deze leeftijdsgroep ook gevraagd om eens een keertje medewerking te verlenen aan onze vieringen in Taizé-sfeer. Maar een dergelijke oproep in ons kerkblad leverde helaas geen respons op." Zij blijven echter enthousiast doorgaan op de ingeslagen weg van het zoeken naar middelen. Met als bron van inspiratie een Nicolaïkerk uit het begin van de 13e eeuw. Na de Reductie van Groningen in 1594 werd de Nicolaïkerk een protestantse kerk. Dat is basis in een van de twee steden in de provincie Groningen. Met momenteel meer dan 12.000 inwoners. Trots zeggen zowel Joop Smit als Heine Keulen dat de Nicolaïkerk de mooiste van het meest noordelijke gewest is. Het is een van hun bezielingen om door te gaan met 'open en breed' als sleutelwoorden. Dat komt onder meer tot uiting in hun laatste uitgave: een fraaie en instructieve veertig dagen kalender.

7

Het Leger des Heils in Vogelvlucht. Hulpverlening In 2008 verleende het Leger des Heils aan 36.244 personen professionele hulp (in 2007 aan 38.143 personen). Van deze groep waren 15.744 nieuwe cliënten. Het Leger beschikt over een capaciteit van 3.851 bedden (+4% ten opzichte van 2007). De gerealiseerde bezettingsgraad bedraagt 89,3% (in 2007 nog 87,9%). Daarnaast boden wij, dankzij de vele vrijwilligers uit de korpsen, wekelijks nog eens hulp aan ruim 5.000 mensen met eerstelijns voorzieningen, kledingwinkels en Raad- & Daad balies. Uitgedrukt in geld steeg de exploitatieomvang ten opzichte van 2007 met T 29 miljoen (+13%) tot T 251 miljoen in 2008. De financiële crisis die zich in de tweede helft van 2008 voltrok, ging ook aan het Leger des Heils niet voorbij: de beleggingen van het Leger vertonen een negatief resultaat van 6,2%. Dit was de belangrijkste oorzaak van het financiële exploitatietekort van bijna T 12 miljoen. De in het verleden opgebouwde reserves waren toereikend om deze onverwachte tegenvaller op te vangen. De steun van het publiek bleef onverminderd groot. Het aantal donateurs groeide met 9.000 personen tot 405.000. De inkomsten uit fondsenwerving zijn stabiel en er wordt gewerkt aan nieuwe manieren om donateurs te werven. De kledinginzameling groeide tot 28 miljoen kilogram, waarbij de financiële resultaten verbeterden. Met de opbrengsten uit kledingverkoop financieren wij onze ongesubsidieerde projecten. Maatschappelijke Opvang De maatschappelijke opvang is het vangnet van de samenleving. Als je nergens anders meer terecht kunt, kun je een beroep doen op deze vorm van hulp zoals: nacht- en dagopvang, postadres en inkomensbeheer voor daklozen, opvang van zwerfjongeren, vrouwenopvang, woonvoorzieningen voor dak- en thuislozen waaronder mensen met een psychiatrische problematiek (sociale pensions), crisisopvang en begeleid wonen. Daarnaast gaan medewerkers gericht op zoek naar zorgmijdende daklozen, de ‘buitenslapers’. Met ‘soepbussen’ worden daklozen van voedsel, kleding en dekens voorzien. Ouderen- en gezondheidszorg Het Leger des Heils biedt thuiszorg, zorg aan ouderen in verzorgingstehuizen, verpleeghuiszorg, (kinder)hospice-zorg, zorg voor licht verstandelijk gehandicapten en zorg voor zieke dak- en thuislozen. In de ouderen- en gezondheidszorg gaat het om goede huisvesting, goede zorg, juiste behandeling en het bieden van een veilig ‘thuis’. Uitgangspunt is dat de zorg afgestemd moet zijn op de behoefte van de zorgvrager. Wij respecteren de wens om zo lang mogelijk in het eigen leefmilieu te blijven. Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) Het Leger des Heils heeft woonvoorzieningen (RIBW) voor voormalig dak- en thuislozen. De mensen die hiervan gebruikmaken, kampen met psychische stoornissen en/of een verslavingsproblematiek. Rust en structuur zijn erg belangrijk. Op eigen kracht redden ze het vaak niet en reguliere hulp- en zorginstellingen zijn 8

niet geschikt. De doelstelling van de Leger des Heils-RIBW’s is het garanderen van een menswaardig bestaan en – waar mogelijk – opbouw en herstel van een eigen sociaal netwerk en het vinden van een zinvolle dagbesteding. Jeugdzorg De jeugdhulpverlening van het Leger des Heils richt zich op de dagelijkse zorg voor de opvoeding en behandeling van kinderen (en hun ouders) die in nood verkeren. In sommige situaties is het noodzakelijk dat kinderen tijdelijk komen wonen in een jeugdhuis, gezinshuis of bij een projectgezin. Het Leger des Heils beschikt ook over een landelijk werkende organisatie voor pleegzorg. Tevens bieden wij ouders en kinderen thuis opvoedingsondersteuning en/of trainingsprogramma’s via bijvoorbeeld video-hometraining. Reclassering Wij helpen (ex-)gedetineerden bij hun terugkeer in de maatschappij. De reclasseringscliënten hebben vaak complexe problemen. Deze groep kent een hoge recidive (‘veelplegers’). Vaak ontbreekt een eigen netwerk, waardoor deze mensen langdurig afhankelijk zijn van zorg. Verslavingszorg Verslaafden die aankloppen bij de maatschappelijke opvang, kunnen wij in eerste instantie alleen iets te eten, te drinken en een slaapplaats voor de nacht bieden. Een hulpverleningstraject kan pas gestart worden op het moment dat zij zelf aangeven een einde te willen maken aan hun verslaving. Leger des Heilsopvangvoorzieningen werken daarom samen met lokale instellingen voor verslavingszorg. Daarnaast beschikken wij over een eigen ontwenningscentrum. Preventie en Maatschappelijk Herstel Met activiteiten als ‘10’ voor Toekomst (gezinsondersteuning), Grijs Genoeg(en), bijzondere schoonmaakprojecten, buurtgerichte woonbegeleidingsprojecten, sociaal-cultureel werk en sociale activeringsprojecten wil het Leger des Heils voorkomen dat mensen hun zelfstandigheid verliezen of mensen juist de mogelijkheid bieden zelfstandiger te worden. Ook bieden wij aan mensen, voor wie dit niet is weggelegd, de mogelijkheid om op vakantie te gaan. gezondheidszorg. Door de veranderingen in het zorgstelsel in de achterliggende jaren konden we nieuwe woonvoorzieningen met begeleiding Internationale Ontwikkeling en Samenwerking Het Leger des Heils (The Salvation Army) is in meer dan 115 landen actief. Ook in ontwikkelingslanden. Het werk in die landen wordt mede vanuit Nederland ondersteund. Het Leger des Heils in Nederland ondersteunt en begeleidt actief projecten in diverse regio’s in Afrika, Azië, Latijns-Amerika en Oost-Europa. Het gaat om programma’s op het gebied van gezondheidszorg, HIV/Aids, onderwijs en training, opvang, landbouw, microkredieten, water en milieu, noodhulp bij rampen, herstel en wederopbouw. Het unieke van ons ontwikkelingswerk is dat we gebruikmaken van de bestaande infrastructuur van het Leger des Heils ter plekke. Dit maakt ons een blijvende partner van de lokale bevolking.

9

Kledinginzameling Het Leger des Heils is de grootste kledinginzamelaar in Nederland. Met een wagenpark van 36 vrachtwagens worden zo’n 2.200 kledingcontainers geleegd. Wij zamelen jaarlijks 28 miljoen kilo gebruikte kleding in bij particulieren, scholen, bedrijven en gemeenten. De ingezamelde kleding wordt rechtstreeks ingezet voor nationale en internationale hulpverlening. Ook wordt een deel van de kleding tegen lage prijzen verkocht in de eigen kledingwinkels. Uit de verkoop van overtollige kleding worden ongesubsidieerde projecten van het Leger des Heils bekostigd door voormalig dak- en thuislozen creëren. Ook de ambulante activiteiten op het gebied van preventie en maatschappelijk herstel groeiden. Gegevens van het Leger des Heils Bezoekadres: spoordreef 10 -postbus 3006-1300 EH Almere.tel.036-5341242 www.legerdesheils.nl e mail; [email protected]

! BIJEENKOMSTEN VOOR PLAATSELIJKE RADEN VAN KERKEN Informatieavonden op 8 en 22 november De Provinciale Raad van Kerken Groningen/Drenthe zal in het najaar 2 avonden gaan organiseren voor leden van plaatselijke Raden van kerken. Daartoe zal de landelijk secretaris van de Raad van kerken Nederland ds.W.v.d. Kamp uitgenodigd worden. Het wordt een twee richtingen avond. Enerzijds wil de provinciale Raad van Kerken graag van u horen hoe het gaat, welke “hoogte en diepte” punten u in uw werk tegenkomt, anderzijds willen we u graag helpen met ondersteuning en informatie. U bent de belangrijkste ´gast`op die avond… Na de opening laten we graag de leden van de plaatselijke Raden van Kerken aan het woord. Na de 2e koffie zal Ds.W.v.d. kamp dan ingaan op uw vragen. Horen en luisteren naar elkaar en wederzijds elkaar helpen. Hou de berichtgeving hierover in de gaten via de website www.prvk.nl. Uw raad zal ook via een schriftelijke uitnodiging op de hoogte worden gebracht. De avonden zullen plaatsvinden op 8 en 22 november en gemakkelijk bereikbare plaatsen in Groningen en Drenthe. J. van Luit 10

Kerkelijke websites Succevolle informatie avonden voor webredacteuren De werkgroep Kerk en Media van de Provinciale Raad van kerken Groningen/Drenthe organiseerde een tweetal avonden voor webredacteuren van kerkelijke websites. Het was de bedoeling om door onderlinge informatie kennis en vaardigheden te vergroten. Veertig persoonen uit verschillende kerken uit beide provincies reageerden op de oproep. De beide avonden in de Fonteinkerk in Groningen, en de Voorhof in Westerbork mochten zich in een warme belangstelling en een intensieve betrokkenheid verheugen. Ton Kuis opende als voorzitter van de werkgroep de avonden, waarna een ander lid van de werkgroep, Martin Ettema in het kort uiteenzette, wat de pluspunten en de “winst” van Internet en dus websites)kan zijn. Hij vroeg vooral aandacht voor een goede voorbereiding. Jan Wessels, webmaker en beheerder van de website van de RK Parochie in Assen, legde helder en duidelijk uit hoe je een website kunt maken, waar de kneepjes zitten, hoe je dingen kunt veranderen. Hij werkt uitgebreid met het Joomla-systeem. De vragenronde daarna leverde veel informatie op. Over en weer konden deelnemers van elkaar kennis en wetenswaardigheden genieten. Duidelijk was dat er behoefte was aan een vervolgavond om elkaar te bevragen, informatie uit te wisselen en kennis te nemen over nieuwe mogelijkheden zoals Twitter en Hyves. De deelnemers kregen een praktisch boekwerkje mee met tal van tips. Dit boekje: Tips voor redacties van kerkelijke websites is voor 3,50 euro, exclusief verzendkosten, te bevragen bij de werkgroep kerk en media: J. van Luit tel.0591-610519 E mail: [email protected] Giro : 4616149 t.n.v. J. van Luit- werkgroep kerk en media te Emmen Ook op de website van de Provinciale Raad van kerken Groningen/Drenthe kan men informatie vinden. In het verslag van deze avonden staat nog talrijke tips. Zie daarvoor www.prvk.nl Werkgroep kerk en media J. van luit

11

Werkgroep Arme Kant D.d. 23 november 2009 werd door de Arme Kant Drenthe/Groningen een avond georganiseerd voor diakenen en andere kerkelijke betrokkenen. Deze avond werd goed bezocht. Het thema van de avond was: “Helpen zonder geld”. Na de opening door Liesbeth Stolker, voorzitter van de Arme Kant Drenthe/Groningen kwamen drie “ervaringsdeskundigen” aan het woord. Zij vertelden hoe zij destijds in de financiële problemen geraakten. Een luisterend oor heeft hun veel steun gegeven. Deze vertellingen werden afgewisseld met passende lezingen uit de Bijbel. In de Bijbel wordt 2350 keer over geld en schuld gesproken. Na deze inleiding was er gelegenheid voor een groepsgesprek. De heer van Delden van de Stichting Christelijke Schuldhulppreventie coördineerde dit gesprek. Eén ding werd deze avond duidelijk: In de schulden komt men niet zomaar. Het is iets dat je overkomt.!!! Hieronder enkele hulpmiddelen om eventuele schulden misschien te voorkomen. *Leer kinderen zo jong mogelijk met geld omgaan. * Zorg dat je je geld budgetteert. *De parochie in Groningen heeft een boekje voor vrijwilligers samengesteld hoe men eventuele problemen kan herkennen. *Een diaconaal jaar met als thema: Geldbesteding. Dit kan over meerdere projecten verdeeld worden. Denk hierbij aan herkenning en het vertrouwenprobleem. *Praten over geld is niet makkelijk, maar men kan via het kerkblad informatie geven. * Met thema’s werken. Niet negatief zijn over mislukken. Weten dat er armoede is, maar niet alle armoede is in beeld te krijgen. Wat zijn eventuele hulpmiddelen? *Letten op kleine dingen. (wat gebeurt op verjaardagen). *Bezoekdames kunnen alert zijn. *Netwerken. Relaties bij de Sociale Dienst, politieke partijen, voedselbanken. Ouderenadviseur en WMO. *Een diaconaal platform. Dit wordt door de gemeente serieus genomen. * Regelmatig in het kerkbad publiceren. *Contacten met een gemeentelijke sociale raadsvrouw. *Folders maken met belangrijke adressen. Het adres van de Stichting Christelijke Schuldhulppreventie: Van der Houven van Oordtlaan 6 7316 AH Apeldoorn Tel: 055 5261921 Mobiel: 06 50682782. Fax: 055 5261926 e-mail: [email protected] www.stichtingcsc.nl

12

Verslag van de Sint Maartensconfernetie in Groningen op 22 Februari 2010

Rond de 130 deelnemers hebben genoten van een inspirerende, leerzame en geanimeerde Sintmaartenconferentie in Groningen op zaterdag 27 februari. De inleidingen van bisschop de Korte als van theologe en programmamaker Jacobine Geel gingen over het thema "Diaconie hoe geef je het door?"De inleidingen en persartikel zijn te vinden op deze site onder "archief"en dan "publicaties". Na een uitgebreide lunch en een markt waarop vele diaconale organisaties en parochies vertegenwoordigd waren, vonden er workshops en excursies plaats. Die lieten de breedheid van diaconie zien, maar vooral werden mensen geraakt door de verhalen van anderen, verhalen van verdriet, van hoop en doorzettingsvermogen. Bij de afsluiting hebben we het lied gehoord van "de mantel die doorgegeven wordt". We konden de mantel in tweeën scheuren in een klein gedeelte wat we van deze dag voor onszelf meenemen en op een groter gedeelte wat we aan anderen willen doorgeven.

Interview over de Sintmaartenconferentie te horen op of via de website van Katholiek Nederland: http://www.katholieknederland.nl/katholieknederland_radio/2010/index.html 13

COLUMN “Kerksluiting”

Ze worden enthousiast gezongen de relativerende regels uit het Liedboek voor de kerken: Niet met steen en hout alleen is ’t grote werk gedaan. ‘t Zal om onszelve gaan. (lied 320) Bij het sluiten van een kerkgebouw tegenwoordig aan de orde van de dag wordt het wel anders, dan krijgen hout en steen toch meer nadruk. Zeer begrijpelijk. In het gebouw liggen de emoties uit iemands leven, de emoties verbonden met huwelijk, doop en dood. De realiteit dreigt dan wel eens naar de achtergrond te verdwijnen. Samenwerkingsprocessen gaan stroever en soms haken leden zelfs af. Daarvoor begrip opbrengen is wel moeilijker. Het zijn echter niet alleen de kerkelijk betrokkenen die een sluiting moeilijk kunnen accepteren. Mensen die al tientallen jaren de kerkdrempel niet over zijn geweest roeren zich. Daar gaat het meestal wel om hout en steen alleen: de architectonische waarde of gewoon het vertrouwde en herkenbare beeld in de straat. Daar is niet zoveel mis mee. Toch zijn het voor een deel krokodillentranen.

Zouden immers al die mensen de kerkdrempel wel plat getreden hebben, was er geen sluiting aan de orde geweest. Bij de burgerlijke gemeente van hetzelfde laken een pak. Die kan door de kerk tot een monument of een waardevol pand te verklaren de sluiting moeilijk of zelfs onmogelijk maken en tegelijk de hand op de knip houden. De gevolgen daarvan komen dan wel erg gemakkelijk bij de kerkelijke gemeente of parochie te liggen, hoe blij sommigen zullen zijn met zo’n blokkade. Goedkope politiek. De burgerlijke gemeente, de burgerlijke samenleving de lusten en de kerk de lasten. Consequent zou zijn: Kopen zo’n gebouw ! Kerkbestuurders hebben veel wijsheid nodig om bij het afstoten van een kerkgebouw zowel de harde realiteit terugloop aantal kerkleden en soms moeilijk doende overheid - als de emoties recht te doen. ’t Blijft echter waar: Bij ’t grote werk in parochie en gemeente zal‘t om onszelve gaan. Harmannus Euving

14

PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN IN GRONINGEN EN DRENTHE JAARVERSLAG 2009

Inleiding De leden van de raad De provinciale raad van kerken in Groningen en Drenthe (voortaan ‘de raad’) bestaat uit leden die namens een kerkgenootschap zitting nemen in de raad; én leden die een oecumenische werkgroep of stichting vertegenwoordigen. In de praktijk wordt geen onderscheid gemaakt tussen de verschillende leden. Ieder lid heeft recht van spreken en recht van stemmen. De belangrijkste taken van de raad 1. Ondersteuning bieden aan de plaatselijke raden van kerken. 2. Contact en uitwisseling met de plaatselijke raden door o.a. de uitgave van het contactblad ‘Onderweg’. 3. Een studiedag organiseren over een relevant thema, om de voortgang van de oecumene in onze provincies te bevorderen; om de besturen van de deelnemende kerken aan hun verantwoordelijkheid en belofte te houden, zoals neergelegd in de “Charta Oecumenica”. Oecumene is immers geen vrijblijvende zaak, maar een Bijbelse opdracht. Om een en ander te realiseren, kent de raad ‘taakgroepen’. De vergaderingen van de raad De raad vergaderde 2x per jaar voltallig: een keer in het voorjaar en een keer in het najaar. In de voorjaarsvergadering wordt vooral aandacht gegeven aan het wel en wee van de werkgroepen; en aan de jaarrekening. De najaarsvergadering wordt grotendeels gewijd aan de taakgroepen van de raad; en aan de begroting.

Werkzaamheden van de raad in 2009 1.‘Taakgroep Studieavond’ Als aanloop naar de studieavond op maandag 8 november 2010 is er twee keer vergaderd door de taakgroep. 2. Onderweg De redactie van ons contactblad ‘Onderweg’ bracht dit jaar twee nummers uit. Nummer 21 verscheen in mei 2009. Hierin waren opgenomen: Het jaarverslag van 2008. Een artikel over de Debora Communiteit in Uithuizen, een verslag van het Landelijk Overleg in Amersfoort, berichten van de werkgroep Solidair Groningen en Drenthe en de werkgroep Kerk en Media en een verslag over 2008 van de werkgroep Kerken en mensen met een verstandelijke handicap. 15

Nummer 22 verscheen in november 2008 Hierin waren opgenomen: Een artikel, geschreven door ds. Pieterman van de Liudgerstichten over het grote vertaalproject: De bijbel in het Gronings. Een verslaggeving van de ervaringen die dhr. W.van Dommelen heeft in de contacten met moslims in onze beide provincies. Een kennismaking met Solidair Groningen en Drente. Diverse uitnodigingen en kennisgevingen van plaatselijke raden en werkgroepen. Nieuw was een column, geschreven door dhr. H. Euving. Uit de verslagen van de plaatselijke raden werd voor beide nummers een bloemlezing samengesteld. 3. Overleg tussen de landelijke raad en de provinciale raden Op vrijdag 23 januari 2009 bezochten 2 leden van de raad de Oecumenelezing in de Geertekerk te Utrecht. Door dr. Wiel Smeets werd een inleiding gehouden over het onderwerp: “De Kerk als ongelooflijke verleiding.” Doel: Jongeren inwijden in de christelijke spiritualiteit. Enkele jongeren reageerden in hun hoedanigheid van ambassadeurs van de oecumene op de lezing. Op dinsdag 7 april brachten 4 leden van de raad een bezoek aan de Raad van Kerken in Friesland om van gedachten te wisselen over elkaars activiteiten. Op vrijdag 11 december 2009 bezochten twee leden van de raad de jaarlijkse bijeenkomst met de Landelijke Raad in Amersfoort, die dit keer in de Bergkerk werd gehouden. Er waren vertegenwoordigers van verschillende Provinciale Raden van Kerken; van de Protestantse Dienstencentra; en de oecumenisch gedelegeerden van de (RK) Diocesane Pastorale Centra aanwezig. Het doel van de bijeenkomst was: 1 Het uitwisselen van informatie, zowel over het oecumenisch werk in de verschillende provincies als over het werk van de landelijke Raad. 2 Het versterken van de oecumene op provinciaal en landelijk vlak. De vertegenwoordigers van de aanwezige raden vertelden over hun activiteiten. Vanuit de Landelijke Raad werden de activiteiten voor de komende tijd benoemd. Verder was er een gesprek over het rapport: Een nieuwe generatie over geloof en spiritualiteit. (Een strategische benadering om 20-35 jarigen een volwassen plaats toe te kennen in kerken en oecumene) De bijeenkomst werd afgesloten met een korte viering in de kapel. 4. Contact met plaatselijke raden Een deel van de plaatselijke raden sturen regelmatig de verslagen van hun vergaderingen naar de secretaris van de provinciale raad, waardoor de raad goed op de hoogte wordt gehouden van de activiteiten van deze plaatselijke raden. De provinciale raad wordt veelvuldig op de hoogte gesteld van plaatselijke activiteiten. Ook de uitgave van het contactblad Onderweg is een manier van contact en uitwisseling met de plaatselijke raden. Op vrijdag 30 oktober bezochten twee leden van de raad het Theologisch Café van de Raad van Kerken te Appingedam.

16

Mgr. Dr. De Korte, Bisschop van Groningen-Leeuwarden ging tijdens deze bijeenkomst in op de relatie tussen Christendom en Islam. 5. Contact met het Bisdom Groningen/Leeuwarden De Provinciale Raad van Kerken en de diocesane werkgroep Oecumene houden elkaar op de hoogte van hun activiteiten door het toezenden van aankondigingen, uitnodigingen en notulen en het bezoeken van diverse bijeenkomsten, voor zover men elkaar hier voor uitnodigt. 6. De werkgroepen De provinciale raad wil werkgroepen in hun werk ondersteunen door mee te denken over ontwikkelingen en activiteiten. *Stichting Arme Kant Groningen/Drenthe De Stichting arme kant Groningen/Drenthe is vooral bezig geweest met het geven van voorlichting aan verschillende groepen, onder andere diakenen. Op 13 maart heeft er een studieavond plaatsgevonden over het onderwerp: Bejegening en respect. Op 21 april vond in Haren de thema-avond:” Recessie en Armoede” plaats. Op 17 oktober was er een bijeenkomst in verband met de dag van de extreme armoede en op 21 oktober was er een bijeenkomst voor Arme Kant Groepen en Politieke partijen. Onder het motto: “Helpen zonder geld” werd erop 23 november een avond in Vries gehouden *Solidair Groningen-Drenthe Solidair Groningen en Drenthe ondersteunt als katholiek maatschappelijk activeringswerk vrijwilligers die actief zijn in de samenleving. Met parochies wordt gekeken hoe de diaconie versterkt kan worden. Parochies kunnen voor kleine bedragen een beroep doen op het ingestelde Geloven op maandagfonds, voor het ontplooien van diaconale activiteiten. Samen met MEE Drenthe is het Maatjesproject Solidair in Drenthe ontwikkeld Met STAMM CMO Drenthe werd voor de tweede keer de Dag van de Dialoog georganiseerd. *Kerk en Media De werkgroep maakte met studenten van de Hanze Hogeschool een opzet om kerken die een eigen website hebben te adviseren. Eind 2009 werden plannen gemaakt om in het voorjaar van 2010 een tweetal avonden op te zetten voor mensen in de kerkelijke gemeenten die de eigen website bijhouden. Kerkelijke gemeenten kunnen nog steeds hun kerkblad ter beoordeling aan de werkgroep voorleggen. *Werkgroep kerken en mensen met een verstandelijke handicap; De werkgroep adviseert kerken over het belang van integratie en participatie van verstandelijk gehandicapten in kerk en samenleving. De werkgroep bespreekt regelmatig een artikel uit het onder redactie van dr. H.P. Meininger verschenen boek “Van en voor allen”, wegwijzers naar een inclusieve geloofsgemeenschap met mensen die een verstandelijke beperking hebben. Op 8 november werd in Leek De Samen Doe Dag gehouden onder het motto: “Vet gaaf. Je bent goed zoals je bent.”

17

In pastoraal-cultureel centrum “De Duif” te Assen is een documentatiecentrum gevestigd. De consequenties van de WMO worden door de werkgroep gevolgd. 7. Financiën De jaarrekening 2009 wordt, na een toelichting door de penningmeester, goedgekeurd. De kascommissie heeft de kas en de boeken in orde bevonden. Ook de begroting voor 2010 werd besproken en goedgekeurd. Assen, 13 april 2010 B. Sleumer, voorzitter J. Hoving-Meertens, secretaris

Het verhaal van de gebarsten kruik Een waterdrager in China had twee grote kruiken die aan het einde van een stok hingen die hij op zijn nek droeg. Een van de kruiken had een barst, terwijl de andere gaaf was en altijd een volledige portie water afleverde. Aan het einde van een lange wandeling van de rivier naar huis bleek de gebarsten kruik altijd half leeg. Gedurende twee volle jaren ging dat zo, dag in dag uit. Telkens leverde de waterdrager anderhalve kruik met water af bij zijn huis. Natuurlijk was de gave kruik trots op zijn prestaties, omdat hij perfect uitvoerde waar hij voor gemaakt was. Maar de arme gebarsten kruik schaamde zich en was ongelukkig omdat hij maar de helft presteerde van waar hij voor bedoeld was. Na twee jaar van falen in eigen ogen, sprak de gebarsten kruik op een dag bij de rivier tot de waterdrager: “Ik schaam me zo omdat de barst in mijn wand de hele weg naar huis water laat weglekken.” De drager zei tegen de kruik:”Heb je opgemerkt dat alleen aan jouw kant van het pad bloemen groeien en niet aan de kant van de andere kruik? Dat komt omdat ik me altijd bewust ben geweest van jouw gebrek en ik bloemzaden gezaaid heb aan jouw kant. Elke dag als we terug liepen heb jij ze water gegeven. Gedurende twee jaren heb ik deze prachtige bloemen kunnen plukken om er thuis de tafel mee op te sieren. Als jij niet zou zijn zoals je bent, zou die bloemenpracht er niet zijn om het huis te zegenen. ” Ieder van ons heeft zijn eigen gebreken. We zijn allemaal gebarsten kruiken. Maar het zijn de barsten en scheuren die ons leven zo boeiend en de moeite waard maken. Als je maar iedereen neemt zoals hij is en oog hebt voor het goede in hem of haar. Ik blijf bloemen zien groeien aan mijn kant van de weg. En hoop bij u allen ook een boel bloemen te mogen zien. Adressen leden Provinciale Raad van Kerken

Werkgroep / Stichting

18

Taak

Naam/Adres

- Voorzitter

Vacture

- Secretaris

Mw. J.Hoving-Meertens Hoofdstraat 42 9414 AD Hooghalen (0593) 59 24 20 [email protected]

- Penningmeester - Vertegenwoordigt Doopsgez. Sociëteit - Studiedag

Dhr. J. Mekkes Piet Heinstraat 6 9781 CB Bedum (050) 301 30 16 [email protected]

- Vice-voorzitter - Vertegenwoordigt PKN - Studiedag

Mw. N. Molengraaf-Groeneveld Zuideinde 6 7812 NH Emmen (0591) 64 99 92 [email protected]

Stichting Arme Kant Gr/Dr. J.Twikkeler ( Jannie) Veldbrake 36 7933 PW Pesse [email protected] Solidair Groningen/Drenthe Ellen Hogema Industrieweg 22c 9403 AA Assen (0592) 33 19 72 [email protected] Werkgroep Kerk en Media W. van Dommelen [email protected]

- Lid - Afgevaardigde Werkgroep Arme kant

J.Twikkeler ( Jannie) Veldbrake 36 7933 PW Pesse [email protected]

Werkgroep kerken en mensen met een verstandelijke handicap Dhr. K. Stroop Centrum ‘de Duif’ Postbus 30014 9400 RA Assen (0592) 30 54 54

- Lid - Redactie Onderweg - Afgevaardigde Werkgroep Kerk en media

Dhr. J. van Luit Hesselterbrink 259 7812 CJ Emmen (0591) 61 05 19 [email protected]

Liudger Stichten Ds. Pieterman Kerkstraat 7 9972 PC Niekerk (0595) 40 22 97

- Lid - Afgevaardigde stichting Solidair Groningen/Drenthe

Dhr. P.W. Moons Burg. De Kokstraat 23 7861 AA Oosterhesselen (0524) 58 16 98 [email protected]

Websites:

Mw S. Scholte Aalbes-Schomaker Schotslaan 6 9561 TD Ter Apel Tel. 0599-587331 06-50297434 [email protected]

www.oecumene.nl

- Studiedag - Lid

- Lid

www.prvk.nl www.raadvankerken.nl

www.stichtingoikos.nl

Ds. H.S. Cohen Stuart-Fens De Etgaarde 22 7861 BT Oosterhesselen Tel. 0524-222234 [email protected]

19

ADRESSEN Plaatselijke Raden van Kerken Appingedam J.B. Smit Stationsstraat 35 9901 BL Appingedam (0596)62 44 11 [email protected] Delfzijl G. Kapma Zeis 19 9932 AX Delfzijl (0596) 68 07 22 Ver. van Kerken Lewenborg eo. Vaargeul 77 9732 IW Groningen (050) 541 43 66 Groningen stad G. Lof Van Brakelplein 11-a 9726 HB Groningen (050) 314 50 03 [email protected] Haren Dhr. H. Visser Olde Kooi 5 9753 KP Haren (050) 5345589 [email protected] Hoogkerk F. v.d. Velde-Kloosterman D. Ruinemanlaan 55 9744 DN Groningen (050) 556 68 91 [email protected] Beraad van Kerken Pekela Dhr. J. Zwinderman Burg. Van Weringstraat 9 9665 GN Oude Pekela Ter Apel Mw. H.J. Meidam Markeweg 149 9561 SK Ter Apel Tel. (0599) 582634 [email protected] Uithuizen Dhr. W.J. de Boer Alberdalaan 26 9981 NG Uithuizen [email protected] Veendam eo. Dhr. T. Greveling Otto Eerelmanhof 12 9646 DD Veendam [email protected]

Convent van Kerken Winschoten Mw. I. Kruizinga-Broekema Vuurdoornweg 49 9674 KD Winschoten (0597) 41 64 93 [email protected] Zuidhorn Pastor H. van Schalkwijk-Trimp De Gast 38 9801 AE Zuidhorn (0594) 50 20 70 [email protected] Interkerkelijk Beraad Leek eo. Mevr. R.Ferwerda Weegbree 24 9351 XA Leek (0594-580525) [email protected]

Noordenveld Mv. A.E. Westerbrink Nieuweweg 11 9301 GP Roden (050) 5033958 [email protected] Schoonenbeek eo. p/a I. Ellen Westersebos 17 7761 PS Schoonebeek Zuidlaren/Anloo Mw. M. Ten Hove Middenweg 100 9468 GD Annen (0592-271248 [email protected]

Asser Werkgemeenschap van kerken (AWK) Mw. M.H.J.van Herk-van Maanen Omloop 28 9401 VH Assen (0592) 31 27 69 Oec. Werkgroep Rolde A.D.Kamsma Nijlande 6 9452 VB Nijlande (0592) 24 22 29 [email protected] Beilen Mevr. R.F. Veldman-Brands Kalmoes 29 9411 CP Beilen (0593) 52 3077 [email protected] Eelde-Paterswolde Dhr. Th. Paping Hortentiaweg 44 9765 HB Paterswolde (050) 309 51 46 Emmen Dhr. J. Baptist Houtweg 203 7823 PM Emmen (0591) 627167 [email protected] Meppel Mv. J.M. Berendsen-Toonk Bezettingslaan 86 7943 CN Meppel 0522-257206 [email protected] l

2