(onder)presteren

Overzicht ‘Optimaliserend Onderwijs’ óók voor hoogbegaafde leerlingen Prof. dr. Ton Mooij Radboud Universiteit Nijmegen, ITS Open Universiteit Heerlen, Welten Instituut

Presentatie ‘Johannes Fontanus College’, Barneveld 31 maart 2014

1. 2. 3. 4. 5. 6.

‘Hoogbegaafd’ / excellent / (onder)presteren Cognitief hoogbegaafde onderpresteerders Pedagogisch-didactisch systematische visie Kern ontwikkeling in onderwijspraktijk Systematische uitwerking per school Gewenste ontwikkeling in Joh. Font. College RU / ITS & OU / Welten Inst. 2014

1. ‘Hoogbegaafd’ / excellent / (onder)presteren Jong hoogbegaafd én excellent • • • • • •

Taalniveau en –fantasie, vertellen Rekenontwikkeling en -rijkdom Sociale steun en coaching, gangmaker (Senso)motoriek (schrijven), bewegen, atletiek Techniek, media, (beeld)cultuur Expressie, toneel, muziek

Jong hoogbegaafd kind • Niet-alledaags • Hoogbegaafd: op een of meer gebieden • Tegelijk soms ook (partieel) leerprobleem • Grote verschillen tussen kinderen / leerlingen • Geen / nauwelijks geëigende diagnostiek • Normering uitgedrukt t.o.v. leeftijdcategorie • Steeds wisselwerking potentie(s) kind en (on)mogelijkheden tot leren in school

RU / ITS & OU / Welten Inst. 2014

Vierjarigen: variatie 2 – 7 jarigen Risico – OK – Risico


Leerpsychologische verschillen Leerlingverschillen Laag

Achterstand Voorsprong • Taal • Rekenen • Sociaal • Emotioneel RU / ITS & OU / Welten Inst. 2014

Midden

Hoog

Beginniveau

Lager

----

Hoger

Leerstappen

Kleiner

----

Groter

Motivering

Concreet

----

Abstract

Structurering

Opdracht

----

Creatie

Duur werken

Korter

----

Langer

Herhaling

Met variatie

----

Nieuw

Begeleiding

Vaker

----

Minder

Zelfregulerend

Minder

----

Meer


1

PO: binnen enkele maanden problemen: motivatie, cognitief, sociaal-emotioneel

Achterstandproblemen

Voorsprongproblemen

te hoge niveaus in speel/leerstof demotivatie lastig, storend sociale isolatie

te lage niveaus in speel/leerstof; demotivatie lastig, storend sociale isolatie

2. Cognitief hoogbegaafde onderpresteerders • • • • • • •

Prestatie gemiddeld of < groepsgemiddelde Ontevreden, faalangst, vermijden mislukking / falen Geen groepsactiviteiten, sociale isolatie Onverschillig / afwijzend t.o.v. school PO en VO Kan uitbreiden naar gedrag buiten school, thuis Onderzoeken PO en VO Plusgroep of -klas, Roeper, Leonardo, Halfjaarlijks: te laat, te weinig, te weinig systematisch



Aanpakken onderpresteren 1. Noodaanpak

3. Pedagogisch-didactisch systematische visie

2. Systematische aanpak

• Curatief ivm problemen • • Overleg, ev. diagnostiek • • • Werkgroepje(s) lln; onderwerpen / tempo • Niveaubepaling groepje • • Zelfstandiger werken / indikken / uitbreiden eigen • Motivationele motor, ook • voor sociale ontplooiing •

Preventief: optimaliserend ow Beginkenmerken alle leerlln Voorbereide inhoudelijkdidactische ordeningen Leerstofinhoud en werkvorm in flexibele leerstoflijnen inclusief dubbele diagnostiek // PDKS Voorbereide speel-/leersituaties en zelfregulerender werken Organisatieontwikkeling en teamproces gehele school

• • • • • •

Beginkenmerken / steeds vorderingen (motivatie) Organisatie steeds ondersteunend (ICT) Dubbele diagnostiek (PDKS, ook ICT-gesteund) Preventief werken (m.n. risicokinderen) Integratie school / ouders / externe desk. (ICT) Aaneensluitend: (voor)schools tot en met WO RU / ITS & OU / Welten Inst. 2014


4. Kern ontwikkeling in onderwijspraktijk

Wetgeving onderwijs Serieus nemen / handhaven artikelen: • Elk kind / elke leerling dient continu te worden ondersteund in ontwikkeling • Per competentiegebied: sociaal, emotioneel, creatief, cognitief, motorisch, ethisch, esthetisch, etc. RU / ITS & OU / Welten Inst. 2014

• • • • • • •

Instrument screening beginkenmerken PO Pedagogisch-Didactische Kern Structuur Foto’s van schoolontwikkeling PO en VO Onderwijsdifferentiatie, benutting ICT Invoering in eigen schoolpraktijk / plan Jaarlijks bijstellen, uitbreiden ontwikkeling Oog voor proces, onderzoek effecten RU / ITS & OU / Welten Inst. 2014

2

Screenen beginkenmerken PO Peuterspeelzaal, ouders, leerkracht groep 1


Figure 8: Results of screening of entry characteristics


Pedagogisch-Didactische Kern Structuur Vaardighedenhiërarchie - volgorde niveau moeilijkheid





3






4

5. Systematische uitwerking per school Keuzen (los van noodaanpak HB leerlingen) • • • • • • • •

Schoolvak(ken)? Leerstofbegrippen // niveaus? Koppeling kerndoelen? Ref.niveaus? Toets (Cito)? Criteria dubbele diagnostiek; kern plus extra, eigen Leerstoflijnen // moeilijkheidsgraden? Zelfregulatie? Begeleiding: personeel, andere profess., ouders? In kerncurriculum of Plus, honorering, certificatie? Soorten: werkvormen, zelfregulatie, ondersteuning? Voorbereiden ordeningen en groeperingsvormen RU / ITS & OU / Welten Inst. 2014

Voorbeelden invoering 5. Stel (per vakgebied) kleine groepen lln samen 6. Lln benutten leerdoelenschema’s en leerarrangementen

Voorbeelden ontwerp en voorbereiding 1. Orden / moduleer vakinhouden en evaluatie/toetsing vanuit ‘bouwsteen’-ontwerp (stromen: snel, midden, langzaam) 2. Snel: bouwstenen op niveau uitbreiden / verdiepen en eigen invullingen leerlingen (modellen cognitief hoogbegaafden) 3. Per vak: leerstoflijnen (voorbeeld Nederlands, rekenen/wisk.), dubbele diagnostiek, leerdoelenschema’s en leerarrangementen 4. Beginkenmerken alle leerlingen: info basisschool, onderwijskundig rapport, PDKS, continu PO naar VO RU / ITS & OU / Welten Inst. 2014

Leren leerling, leerkr./docent, en team Beginniveau Leerstappen Motivering

7. Sociaal constructief, zelfregulerend, docenten coach 8. Beoordeling vorderingen, continu leersucces 9. Leerlingen mee-ontwerpen (uitbreidingen) curriculum

Structurering Duur Herhaling Begeleiding

10. Doorlopend, overbruggen leerjaren en onderwijstypen

Zelfregulerend / planning



Optimalisering van leren in gehele school via PDKS en ICT

6. Gewenste ontwikkeling in Joh. Font. College


1. Optimaliserend Onderwijs: welke leerstoflijnen? 2. Dubbele diagnostiek, instructie, management? 3. Interne differentiatie in klas / externe positie lln? 4. HB uren: hoeveel, wanneer, waar (zelfregulatie)? 5. Begeleiding vakdocent(en), anderen, ouders? 6. Curatief én preventief aanpakken onderpresteren? 7. Integratie kern + extra stof via digit. leerplatform? 8. Welke leerlingen, hoe screening, vrijw. deelname? 9. Plan praktijk-, zorg- en organisatieontwikkeling? 10.Jaarlijks evalueren en bijstellen RU / ITS & OU / Welten Inst. 2014

5

(onder)presteren

Recommend Documents