Werkboek voor kinderen en jongeren van ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen
Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Werkboek voor kinderen en jongeren van ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen hoort bij de handleiding Integrale hulpverlening aan ouders met psychiatrische en/ of verslavingsproblemen en hun kinderen. Tevens is er een Werkboek voor ouders. De handleiding is bestemd voor psychologen, orthopedagogen, psychiaters en andere hulpverleners. Uitgeverij Bohn Stafleu van Loghum, Houten, 2015. Bestellen De boeken zijn rechtstreeks te bestellen via de webwinkel van uitgeverij Bohn Stafleu van Loghum te Houten: www.bsl.nl of via de boekhandel.
Werkboek voor kinderen en jongeren van ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen Op weg naar een betere toekomst
Lies Wenselaar
Houten 2015
© 2015 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet jo het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. ISBN 978 90 368 0990 0 NUR 777 Ontwerp omslag en binnenwerk: Studio Bassa, Culemborg Automatische opmaak: Pre Press Media Groep, Zeist Illustraties: Marcel Jurriëns
Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus 246 3990 GA Houten www.bsl.nl
Inhoud
Voorwoord
7
1
Veelvoorkomende vragen met antwoorden
9
2
Aandacht geven aan jezelf
17
3
Omgaan met vervelende gedachten of herinneringen
25
4
Omgaan met gevoelens
33
5
Thuissituatie
39
6
Je toekomst
45
7
Achtergrondinformatie
51
8
Behandeling van mijn zieke ouder
55
9
Diagnose of symptomen
59
10 Veranderingen
61
11 Wat je thuis ook kunt meemaken
65
12 Zelf verslaafd?
69
13 Informatie over psychiatrische ziektebeelden
73
Websites
81
Over de auteur
85
Register
87
7
Voorwoord
Opgroeien is niet altijd eenvoudig. Het kan helemaal lastig zijn als je een ouder hebt (gehad) die last heeft van psychiatrische problemen of verslaafd is (geweest). Dit kan je eigen vader of moeder zijn, maar ook een stiefouder of pleegouder. Voor het gemak staat er steeds ‘ouder’, ‘vader’ of ‘moeder’ in het werkboek, maar jij weet zelf wel over wie het gaat in jouw situatie. Door de psychiatrische problemen of de verslaving van je ouder maak je thuis allerlei dingen mee, waarover het vaak lastig is om te praten. Je wilt je ouders niet afvallen, je schaamt je of denkt dat het aan jou ligt of anderen doen gewoon geen moeite om naar je te luisteren. Dan kan het gebeuren dat je met jezelf in de knoop raakt en merk je dat je eigenlijk ook zelf wel hulp zou willen of misschien heb je die al. Dit werkboek geeft je een steuntje in de rug om deze knoop te ontwarren, waardoor je zelf meer greep op je leven krijgt. Hopelijk voel je je dan ook steviger in je schoenen staan. Kom je er met dit werkboek niet uit of wil je met iemand doorpraten: achterin vind je internetsites waar je terechtkunt met je vragen. Maar het kan ook zijn dat je dit boek samen met je hulpverlener invult of met andere deelnemers van een zogeheten KOPP/KVO-groep. Je kunt me altijd een mailtje sturen als je iets wilt overleggen of vindt dat je onderwerpen in dit werkboek hebt gemist of dat er iets verbeterd zou moeten worden. Als je een ouder hebt met psychiatrische problemen of een verslaving, noemen we dit KOPP (Kind van Ouder met Psychiatrisch Probleem) en KVO (Kind van Verslaafde Ouder). ‘Kind’ slaat op alle leeftijden, want je bent en blijft een kind van je ouder. Jij bent ‘kind van’, hoewel geen klein kind meer, maar een jongere. Soms zal in het werkboek toch hier en daar KOPP/KVO-kind staan, als dit gemakkelijker leest. In dit werkboek vind je allerlei tips afkomstig van KOPP/KVO-jongeren, maar ook praktische oefeningen waar je mee aan de slag kunt gaan om te werken aan een betere toekomst. Ook kun je allerlei achtergrondinformatie over psychiatrie en verslaving lezen en wat dit kan doen met je ouder, jou en jullie gezin. Succes met het doornemen van dit werkboek!
Lies Wenselaar
[email protected]
