S a m e n o ntwikkelen levert een duurzaam re s u lta at
jaarverslag
2010
S a m e n o ntwikkelen levert een duurzaam re s u lta at
jaarverslag
2010 3
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
COLOFON Oost Flevoland Woondiensten Postbus 89, 8250 AB Dronten De Noord 47-49 Dronten T: 0321-38 55 00 F: 0321-31 77 33 www.ofw.nl Openingstijden maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 uur
Redactie Oost Flevoland Woondiensten
Fotografie Leo van Bemmel fotografie Oost Flevoland Woondiensten
Vormgeving Aigu ontwerpstudio Dronten
Druk Zalsman Kampen
Op alle teksten, illustraties en foto’s berust copyright.
4
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
I N H O U D pag
6
1 Bestuursverslag
12
Interview met Andries Greiner
18
2 Oost Flevoland Woondiensten, samen voor kansrijk
22
3 Maatschappelijke inbedding
34
4 Maatschappelijke resultaten
38
• Kansrijke woonomgeving
44
• Duurzaamheid
58
• Alle doelgroepen onder dak
66
Interview met René Bos
68
• Kwaliteit en keuze
72
• Strategisch beleidsplan voorraad en nieuwbouw
74
• Efficiënt en effectief
82
5 Bestuurlijke organisatie
92
6 Jaarverslag RvC
106
7 Sociaal jaarverslag
114
120
8 Projecten
128
138
9 Financieel verslag
174
Bijlage: Overzicht van publicaties over en inleidingen / presentaties
Interview met Marcha Groen
Interview met Ruth Lokhorst
door OFW in 2010 180
5
Accountantsverklaring
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
1
T it e l Bveasntuu h er t s hoo v e r sfldasgtu k em t ce ent e ont ra wikkelen, th e m aS a l e v e r t e e n duu r z a a m r e s u l t a a t !
Donderdag 30 september openden de Burgemeester, voorzitter Huurders Belangen Vereniging, voorzitters dorpsbelangen van Biddinghuizen en Swifterbant en een medewerker van OFW het vernieuwde pand aan de Noord.
6
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
7
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
B e s tuu r s v e r s l a g S a m e n ont w i k k e l e n , l e v e r t e e n duu r z a a m r e s u l t a a t ! OFW werkt graag en veel samen met haar stakehol-
zal het voor OFW een uitdaging zijn om haar eigen
ders. OFW tracht hierbij oog te hebben voor de belan-
primaire verantwoordelijkheden op een goede wijze
gen en wensen van haar partners. Doelstelling hierbij
te realiseren. Dat neemt niet weg dat OFW nog steeds
is steeds het beter realiseren van de visie van OFW
goed in staat is om maatschappelijk vastgoed te rea-
namelijk een kansrijke woonomgeving voor mensen
liseren voor haar partners voor aantrekkelijke prijzen.
die zwak staan op de Dronter woningmarkt. In veel
Bovendien is OFW een betrouwbare partij die staat
gevallen sluit de visie van OFW aan op die van haar
voor wat zij zegt en zich aan afspraken houdt.
partners, bijvoorbeeld in de ketens wonen-zorg-wel-
OFW is alert op de mogelijkheden die tijdelijke stimu-
zijn en wonen-werken-leren. Hierdoor kunnen ook zij
leringsmaatregelen bieden. OFW is bereid om werk-
door samenwerking hun doelstellingen beter realise-
zaamheden naar voren te halen indien dit financiële
ren. Dat geldt vanzelfsprekend ook voor bewoners,
voordelen biedt. OFW tracht hierdoor anticyclisch te
OFW betrekt hen graag en vroegtijdig bij het planpro-
werken.
ces. OFW heeft hierbij als uitgangspunt dat zij kiest
8
voor een integrale benadering waarbij zij vraagstellin-
OFW heeft gedurende het jaar aan alle strategische
gen vanuit het maatschappelijk belang tracht te be-
doelen gewerkt en hierop resultaten bereikt. OFW
naderen. Zij wil daarbij haar kernkwaliteiten inzetten,
heeft daarbij steeds oog voor duurzame lange termijn
te weten bouwen, beheren, ontwikkelen, verhuren en
resultaten. Het uitgangspunt hierbij was steeds het
maatschappelijke verankering. Zij vindt het plezierig
creëren van een kansrijke woonomgeving. OFW reali-
indien de kernkwaliteiten van haar partners hierop
seert zich dat het behalen van duurzame lange termijn
aanvullend zijn. OFW staat bovendien een duurzame
resultaten slechts mogelijk is indien zij investeert in
ontwikkeling van de samenleving voor, dit betekent
haar ketenpartners en vanzelfsprekend in haar eigen
dat zij steeds aandacht heeft voor de lange termijn
organisatie. Duurzaamheidbeleid is bijvoorbeeld kwa-
effecten en bij alle besluitvorming steeds de aspecten
liteitsbeleid, indien de bouwvakker niet snapt waarom
sociaal- cultureel, ecologisch en bedrijfsvoering aan
hij dingen doet is de faalkans groot.
de orde laat komen. Een risicoparagraaf is bovendien
OFW kiest er bewust voor te investeren in ketenkwa-
een standaard aandachtspunt.
liteit zoals de kennisontwikkeling over het bouwen
OFW merkt in toenemende mate dat de economische
en moderniseren van woningen met een lager ener-
crisis haar partners onzeker maakt c.q. hun mogelijk-
gieverbruik. In haar opdrachtgeversrol zoekt OFW de
heden beperkt, dit geldt zowel voor de gemeentelijke
samenwerking met andere partijen die met OFW bij-
overheid als voor veel gesubsidieerde organisaties uit
voorbeeld nieuwe ideeën rond duurzaamheid verder
het maatschappelijk middenveld. Vanzelfsprekend
willen ontwikkelen en realiseren. Er heeft in 2010 goed
kan OFW niet in het gat springen van de wegvallende
overleg met de stakeholders plaatsgevonden o.a. tij-
subsidies, OFW wil wel meedenken over andere wij-
dens het stakeholdersdebat dat aan het beleidsthema
zen van organiseren wat wellicht kansen biedt aan
‘duurzaamheid’ was gewijd (zie verder Hoofdstuk 3).
haar partners. Door de toenemende bezuinigingen
De resultaten zijn niet onopgemerkt gebleven. OFW
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
is heel blij met de externe waardering in 2010 in de
op zijn. Bovendien leert de ervaring dat de betrokken-
vorm van de themaprijs van het Glazen Huis ‘Ver-
heid bij de wijk sterk toeneemt.
antwoorden over Duurzaamheid’ en de prijs ‘Flevolands Leerbedrijf van het Jaar’. In dit jaarverslag wordt
25% energie bespaard
transparant verantwoord over waar OFW aan gewerkt
Een mooi resultaat in 2010 was op 28 april dat bij de
heeft het afgelopen jaar.
oplevering van gerenoveerde woningen in Biddinghuizen Centrum bekend werd gemaakt dat OFW o.a.
Organisatiefilosofie OFW
door renovatie van een groot deel van de woningen
Het samen kunnen ontwikkelen en het komen tot een
van OFW (zo’n 1.250) 25% energie heeft bespaard
duurzaam resultaat hangt samen met de organisatie-
voor haar huurders vanaf het jaar 2000. OFW heeft
filosofie van OFW waarvan de uitgangspunten zijn:
deze energiebesparing en de daarmee samenhangen-
• continuïteit, kwaliteit en resultaatgerichtheid door
de lagere woonlasten voor haar huurders als eerste
samenwerken (zowel intern als samen met keten-
corporatie in Nederland behaald.
partners en stakeholders) • brede ontwikkeling (van organisatie, medewerkers, stagiairs, stakeholders en ketenpartners)
Bijdragen aan een goed voorzieningenniveau
• kansen bieden aan mensen
OFW draagt in toenemende mate bij aan het realise-
• duurzame besluitvorming
ren van een goed voorzieningenniveau in de gemeen-
• intern en extern consistent zijn
te Dronten. OFW werkt daarbij samen met verschil-
• in één keer goed zonder schakels, maar wel inte-
lende partijen.
ger en controleerbaar
• Het zorgvoorzieningenniveau is aanzienlijk
• continu verbeteren
versterkt door de oplevering van de WoonArk in
• efficiënt en effectief (‘lean’ organiseren)
Dronten. In juli 2010 werd de opening gevierd
• sturen op processen
van de verbinding tussen woonzorgcentrum De
• sturen op vertrouwen
Regenboog en woonservicecentrum De WoonArk.
In dit jaarverslag komen deze aspecten aan de orde in
Beide gebouwen zijn aan elkaar verbonden via
de diverse hoofdstukken.
een loopbrug. Ook de open dagen van Coloriet voor de Regenboog trokken zeer veel publiek, de
Sturen op draagvlak
hele Dronter samenleving was hierin geïnteres-
Bij projecten (zoals bijvoorbeeld het moderniseren
seerd. Coloriet is de zorginstelling die het gebouw
van woningen) streeft OFW er naar om bewoners
de Regenboog van OFW huurt.
zo vroeg mogelijk in het traject te betrekken. In de
9
• Het voorzieningenniveau voor het dorp Bid-
praktijk worden bewonerscommissies al in de fase
dinghuizen wordt aanzienlijk versterkt door de
van de probleemanalyse betrokken. Het op deze ma-
bouw van het educatief centrum. Eind november
nier samen ontwikkelen van projecten resulteert er in
2010 is de samenwerkingsovereenkomst tussen
dat snel draagvlak verkregen wordt onder bewoners.
de gemeente en OFW getekend voor de realisa-
Gebruikelijk is dat binnen een maand meer dan 70%
tie van een educatief centrum in Biddinghuizen
van de bewoners instemt met de woningverbetering,
(eerste fase van het Multi Functionele Gebied).
landelijk gezien is dit erg snel. Mensen werken graag
Op 17 januari 2011 is op feestelijke wijze aandacht
mee aan een ingrijpend woningverbeteringproces
besteed aan de ondertekening van de gebruikers-
terwijl ze in de woning blijven wonen. Er wordt een
overeenkomst tussen de gemeente, OFW en de
eindresultaat bewerkstelligd waar alle partijen trots
gebruikers.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
• Voor de nieuwbouwwijk Dronten West is OFW
de wijk De Boeg, bewoners van Het Tussendek en de
met de gemeente in gesprek over de realisatie
Stichting AED de kans om hun ideeën te verzilveren
van een school in Dronten-West en de uitbreiding
en daarmee hun buurt te verbeteren.
van een sportzaal. Er wordt gesproken over een samenwerkingsovereenkomst met de gemeente
Duurzaam kantoor
Dronten.
OFW heeft als uitganspunt dat zij intern en extern op
Ook het voorzieningenniveau van het dorp Swifter-
dezelfde wijze denkt en handelt. Het is derhalve van-
bant heeft de aandacht. Ook hier is het gewenst dat
zelfsprekend dat zij bij de verbouwing van haar kan-
een woonzorgzone wordt gerealiseerd. OFW parti-
toor (opgeleverd in 2010) veel aandacht besteedt aan
cipeert samen met Stichting Coloriet, de gemeente
duurzaamheid, een goed werkklimaat en efficiëntie.
Dronten en vertegenwoordigers uit het dorp in een
Vanzelfsprekend wilde OFW het resultaat graag laten
kerngroep die zich bezighoudt met een oriëntatie op
zien aan haar klanten en stakeholders. Dit gebeurde
het voorzieningenniveau van dit dorp.
tijdens de officiële opening op 30 september 2010.
Ook voor jongeren heeft OFW aandacht. Op 8 decem-
Bij deze officiële opening en tijdens de op 2 oktober
ber 2010 vierden jeugdzorginstelling Vitree en OFW
georganiseerde open dag was vanzelfsprekend aan-
de oplevering van de nieuwe groepswoning (ten be-
dacht voor mensen die geïnteresseerd zijn in het werk
hoeve van acht jongeren) aan de Grutto in Dronten.
van een woningcorporatie. OFW liet graag zien wat ze doet en welke beroepen binnen OFW worden uit-
Crisis biedt kansen
geoefend.
OFW heeft ondanks de voortdurende crisis doorgebouwd het afgelopen jaar en zal dit blijven doen. Anti-
Flevolands leerbedrijf van het jaar
cyclisch handelen biedt kansen. OFW heeft in 2010
2010 was tevens het jaar waarin OFW werd uitgeroe-
scherpe prijzen kunnen bedingen en gebruik gemaakt
pen tot Flevolands Leerbedrijf 2010. OFW is zich be-
van diverse bouw stimulerende overheidsmaatregelen.
wust van haar rol als maatschappelijke ondernemer
Voorbeelden zijn een lager BTW-tarief (6% i.p.v. 19%)
en werkgever in deze regio en van de kansen die zij
op arbeidsloon bij onderhoud en herstel van woningen
onder meer jongeren kan bieden om werkervaring op
(loopt tot juli 2011), de tijdelijke regeling van de ener-
te doen. De jury viel het op dat als OFW zich als or-
gie-investeringsaftrek bij het realiseren van een aantal
ganisatie ontwikkelt (bijvoorbeeld op het terrein van
labelsprongen voor de VPB, en de stimuleringsregeling
duurzaamheid), de medewerkers meegenomen wor-
voor nieuwbouwprojecten in de koop. Ook heeft OFW
den in die ontwikkeling, maar ook bijvoorbeeld stake-
daar waar mogelijk gebruik gemaakt van groenfinan-
holders en stagiairs.
ciering. OFW heeft in 2010 een aantal projecten naar
OFW is in 2010 diverse malen gevraagd om haar ken-
voren gehaald in de tijd om gebruik te maken van de
nis en ervaring te delen met betrekking tot het duur-
diverse stimuleringsregelingen. Ook heeft OFW inge-
zaamheidsbeleid, de implementatie ervan en prak-
speeld op scherpe aanbiedingen van aannemers.
tijkervaring. Een lijst met inleidingen, presentaties en publicaties is opgenomen in de bijlage.
Leefbaarheidsfonds keert uit
10
In 2010 werd voor de eerste keer door het in 2009
Toekomst
(ter ere van het 40-jarig bestaan van OFW) opgerichte
OFW blijft ook in de toekomst graag in gesprek met
Leefbaarheidsfonds van OFW een bijdrage gedaan
stakeholders en bewoners om in samenwerking de
aan leefbaarheidsinitiatieven in de wijken in de ge-
goede dingen tot stand te brengen. OFW blijft, met
meente Dronten. OFW bood groepen bewoners uit
een realistische blik, vasthouden aan haar primaire
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
doelstelling, haar visie en doelen o.a. op het gebied
Van energiebesparing naar duurzaam energie
van duurzaamheid en energiebesparing, maar ook op
opwekken
het gebied van bouwen voor de doelgroep en werken
OFW heeft veel geïnvesteerd in energiebesparing, de
aan een kansrijke woonomgeving. Het uitgangspunt is
eerste stap in de trias energetica. Hier zal OFW mee
de maatschappelijke verantwoordelijkheid van OFW.
doorgaan maar zij heeft ook oog voor de volgende
OFW staat achter haar bewoners. Dit betekent dat er
stap namelijk het ‘gebruiken en opwekken van duur-
wordt uitgegaan van woonlasten en betaalbaarheid.
zame energie’. OFW is zich bewust van deze ontwikkeling en onderzoekt wat de mogelijkheden zijn. De
Nieuwe beleidsperiode
nieuwe warmtewet en de regelgeving rond DAEB en
In 2010 heeft OFW hard gewerkt aan het verder ver-
niet DAEB (Diensten van Algemeen Economisch be-
beteren van haar beleidscyclus (zie verder o.a. H5). In
lang) activiteiten kan invloed hebben op de mogelijk-
2012 loopt de beleidsperiode van het beleidsplan ‘Sa-
heden die OFW hiertoe heeft. Vanuit diverse organisa-
men voor kansrijk’ van OFW af. Dit betekent dat OFW
ties wordt inmiddels een beroep op OFW gedaan om
na moet denken over hoe en wanneer zij dit plan wil
hierover mee te willen denken, denk bijvoorbeeld, aan
actualiseren. Intern is de inschatting dat de hoofdlij-
een duurzame energieontwikkelingsmaatschappij zo-
nen van het beleidsplan nog steeds actueel zijn. OFW
als de provincie Flevoland voor ogen staat.
vindt het belangrijk dat ze samen met haar stakeholders haar maatschappelijke prestaties bepaalt om zo
Aantasting financiële positie corporaties
te garanderen dat de activiteiten die ze doet, aanslui-
De rijksoverheid heeft de financiële positie van de cor-
ten bij de maatschappelijke wensen. Daartoe zijn en
poraties afgelopen jaren al fors aangetast (invoering
worden verschillende stakeholdersbijeenkomsten ge-
Vogelaarheffing, integrale vennootschapsbelasting,
organiseerd rond verschillende relevante thema’s uit
inflatievolgend huurbeleid, afschaffing vijstelling in-
het beleidsplan (bijvoorbeeld duurzaamheid in 2010,
tegratieheffing BTW voor sociale huurwoningen). Dit
leefbaarheid, sluitend vangnet in 2011 etc.). Na deze
heeft ertoe geleid dat steeds meer corporaties cash-
debatten en nadat meer duidelijkheid is verkregen
flow-problemen hebben gekregen en zich gedwongen
rond externe Europese, landelijke en lokale ontwikke-
zien om extra woningen te verkopen en de investerin-
lingen (en de impact op de investeringsmogelijkhe-
gen te temporiseren. Door een goede bedrijfsvoering
den), vindt actualisering van het beleidsplan plaats.
zijn deze gevolgen voor OFW te overzien. OFW heeft
Naar verwachting wordt het beleidsplan in de loop
wel in 2009 het tempo van nieuwbouw en moderni-
van 2012 vastgesteld. Hieronder komen een aantal
sering enigszins aangepast om binnen de richtlijnen
ontwikkelingen aan de orde.
te blijven van het WSW. Een aandachtspunt is het tempo waarop het mogelijk is bestaande woningen te
Organisatieontwikkeling
verkopen. Het beperkte vertrouwen in de markt en de
In het Sociaal Jaarverslag wordt nader ingegaan op de
strengere richtlijnen bij het verstrekken van hypothe-
organisatieontwikkeling die in februari 2011 in gang is
ken van de banken beperkt de vraag.
gezet. Naast het feit dat OFW zo adequaat kan inspe-
11
len op wat de maatschappij van OFW verwacht, biedt
Impact bijdrage verhuurders aan huurtoeslag
het medewerkers kansen om te ontwikkelen. Ook de
OFW ziet de aangekondigde bijdrage op de huurtoeslag
mogelijkheden van ICT worden meegenomen in de
als een grote bedreiging. Vanaf 2014 moeten corpora-
organisatieontwikkeling. OFW streeft ernaar bewo-
ties, net als andere verhuurders met meer dan 10 wonin-
ners steeds meer mogelijkheden te bieden om via de
gen, elk jaar bijdragen aan de kosten voor huurtoeslag.
website digitaal met OFW te communiceren.
Per jaar wil het kabinet hiermee € 760 miljoen ophalen.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
12
“ O FW
f un g e e r d e a l s r o l m od e l ”
De werkgelegenheid en scholingsmogelijkheden in Flevoland gaan hem al jaren aan het hart. Niet voor niets heeft gedeputeerde Andries Greiner Economie, Arbeidsmarktbeleid en Onderwijs in zijn portefeuille. Om de relatief jonge economie van Flevoland een extra impuls te geven, nam hij in 2008 het initiatief voor het Scholingsoffensief. “Flevoland telt veel kleine bedrijven waar nog geen sprake is van een scholingstraditie. Daarmee bedoel ik dat nog niet is ‘ingesleten’ dat scholing van medewerkers permanent aandacht nodig heeft. Niet alleen moeten medewerkers zich kunnen blijven ontwikkelen, er moet ook gelegenheid zijn voor leerlingen om werkervaring op te doen.”
Rolmodellen Het project Leren & Werken was onderdeel van het Scholingsoffensief en werd eind 2010 afgesloten met de uitreiking van de prijs Flevolands Leerbedrijf van het Jaar. “De prijs is bedoeld als stimulans voor bedrijven om kansen voor scholing te benutten. Het winnend bedrijf fungeert gelijk als rolmodel.” Voor juryvoorzitter Andries Greiner was het logisch dat OFW de prijs won. “Het opleidingsbeleid van OFW is voorbeeldig; elke medewerker heeft een opleidingsperspectief. Daarnaast stelt OFW het bedrijf open voor anderen; leerlingen zijn er welkom voor hun stage of kunnen werkervaring op doen op de bouwplaats. Maar ook met excursies en werkbezoeken bieden ze vormen van scholing. OFW vervulde een trekkersrol bij het afsluiten van het Bouwconvenant. Maar liefst 26 bedrijven in Flevoland, waaronder bouwbedrijven, de woningcorporaties en het waterschap, ondertekenden dit convenant waarmee ze voor voldoende leerwerk- en stageplaatsen in de bouw zorgen én we voldoende goed opgeleid personeel in de bouwsector kunnen houden in Flevoland. Het Bouwconvenant is uniek in Nederland.”
Meer over de prijs Grote en kleine bedrijven uit Flevoland konden zich aanmelden. De jury koos uit de ruim 30 aanmeldingen drie bedrijven voor de nominatie Flevolands Leerbedrijf van het Jaar. Aan de hand van een aantal criteria werden de drie genomineerden beoordeeld. De jury keek met name of er voor individuele medewerkers een opleidingsplan was en of deze was uitgevoerd. “Van belang daarbij is dat bedrijf én medewerkers profijt hebben van scholing,” legt Andries Greiner uit.
Modelcorporatie Negen jaar geleden was Andries Greiner commissaris bij OFW. Toch beïnvloedde dat niet zijn beslissing. “De andere juryleden kwamen uit zichzelf met de keuze voor OFW als winnaar. OFW is een modelcorporatie, ze hebben een open houding naar de samenleving en zijn altijd op zoek naar een maximale kwaliteit voor hun huurders. Ook onderhoudt de corporatie een goede samenwerking met de lokale overheid.”
13
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
interview
Gedeputeerde Andries Greiner:
Voor alle Nederlandse corporaties betekent dit € 620
Staatssteun en Europese beschikking
miljoen per jaar. Omgerekend naar het aantal wo-
Op 15 december 2009 heeft de Europese Commissie
ningen betekent dit voor OFW een bedrag van € 1,4
de beschikking met betrekking tot staatssteun voor
miljoen. Dit geld kan OFW dus niet uitgegeven aan
Nederlandse woningcorporaties gepubliceerd (welke
onrendabele investeringen bij modernisering van wo-
activiteiten kunnen wel/ niet met staatssteun worden
ningen, onderhoud of nieuwbouw. Het is bovendien
gedaan?). Binnen de administratie van een corporatie
geld dat niet kan worden besteed in de Dronter sa-
(dus ook die van OFW) moet een splitsing gemaakt
menleving.
worden tussen activiteiten met en activiteiten zonder
Wat betekent € 1,4 miljoen nu op de begroting van
staatssteun (DAEB (Diensten van Algemeen Econo-
OFW? De huurinkomsten van OFW bedragen onge-
misch Belang) en niet-DAEB). Activiteiten met staats-
veer € 27 miljoen. OFW geeft per jaar ongeveer € 14,5
steun zijn verhuur van woningen onder de huurtoe-
miljoen uit aan rente en aflossing (2% leningporte-
slaggrens, maatschappelijk vastgoed (gelimiteerde
feulle van € 225 miljoen). De gemiddelde rente is nu
lijst) en overige (zoals Vogelaarwijken).
ruim 4%, dat is vrij laag. Als de rente stijgt, nemen de kosten toe. De extra bijdrage voor huurtoeslag
De overheid heeft, op basis van deze Europese re-
(€ 1,4 miljoen) is meer dan 10% van de ruimte van €
gelgeving, beslist dat per 1 januari 2011 de woning-
12,5 miljoen die resteert. Maar dat bedrag heeft OFW
corporaties 90% van hun sociale woningen (met een
nodig voor onderhoud, dienstverlening, leefbaarheid,
huurprijs van maximaal € 652,52 per maand) moeten
belastingen, verzekeringen, wijk- en buurtbeheer, per-
verhuren aan mensen met een jaarinkomen van min-
sonele lasten en dergelijke. OFW zal, zoals ook an-
der dan € 33.614 (bruto per huishouden). De lande-
dere corporaties, alle zeilen bij moeten zetten om een
lijke maatregel heeft geen gevolgen voor de huidige
dergelijke besparing te kunnen realiseren. Het inves-
huurders, maar wel bij nieuwe verhuringen. Houdt
teringsprogramma zal moeten worden bijgesteld.
een woningcorporatie zich niet aan de regelgeving, dan kan de corporatie geen door het WSW geborg-
Vernieuwing huisvestingswet
de leningen afsluiten (met een hoger rentetarief als
De huisvestingswet zal naar alle waarschijnlijkheid
gevolg). De voordelige leningen hebben woningcor-
worden vernieuwd. Het uitgangspunt is vrijheid van
poraties nodig om te investeren in nieuwbouw en
vestiging; bindingseisen mogen alleen bij grote uitzon-
renovatie van sociale woningen en maatschappelijk
dering. OFW stelt geen bindingseisen. OFW spant zich
vastgoed. Als corporaties meer rente moeten betalen,
alleen extra in voor mensen uit de gemeente die drei-
gaat dat ten koste van de investeringen in deze pro-
gen dakloos te worden in het kader van het sluitend
jecten. De verwachting is dat, door de nieuwe regels,
vangnet. Het is nog onbekend of de wet gevolgen zal
het voor mensen uit de middeninkomensgroep lastig
hebben voor het inschrijvings- en toewijzingsbeleid.
wordt, om een betaalbare huurwoning te vinden, nu zij nauwelijks meer een woning bij de woningcorpo-
Hypotheekrenteaftrek
ratie kunnen huren.
De discussie over de rechtmatigheid en doelmatig-
14
heid van de hypotheekrenteaftrek die Nederland kent,
OFW ontwikkelt beleid op basis van de Europese richt-
is nog lang niet uitgewoed en is dan ook een ontwik-
lijnen. Zij wil aan de gestelde normen voldoen tenein-
keling die een grote (verlammende) invloed heeft op
de in aanmerking te blijven komen voor staatssteun.
de woningmarkt. De markt voor nieuwbouwkoopwo-
OFW registreert vanaf 1 januari 2011 bij verhuring de
ningen is risicovol, de mogelijkheden om bestaande
inkomens. Ook ontwikkelt OFW in 2011 beleid voor
huurwoningen te verkopen is beperkter.
de groep woningzoekenden met een inkomen (net)
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
boven de € 33.614. Deze groep dreigt, zoals gezegd,
nieuw convenant en prestatieafspraken. Er is inmid-
tussen wal en schip te vallen (te laag inkomen om een
dels een nieuwe woonvisie, het collegeprogramma is
woning te kopen en te onderhouden, te hoog inkomen
vastgesteld. De gemeente zal binnenkort de bezuini-
om een woning te huren tegen een redelijke huurprijs).
gingen aankondigen.
OFW gaat haar toewijzingsproces aanpassen. Transparantie en verantwoording Uit de ministeriële regeling blijkt verder dat per 1 ja-
Integriteitsincidenten bij woningcorporaties zijn
nuari 2011 een Europese aanbesteding verplicht is bij
steeds vaker onderwerp van maatschappelijke discus-
maatschappelijk vastgoed > € 4.485.000. OFW zal in-
sie. Het is onverenigbaar met de maatschappelijke
dien van toepassing Europees gaan aanbesteden. Ge-
functie van woningcorporaties. Binnen corporaties
lukkig heeft zij hier al ervaring mee opgedaan bij het
moet aandacht zijn voor het bewust maken, bewust
realiseren van vastgoed voor de gemeente Dronten.
worden, bewust zijn en bewust blijven van integer handelen. Transparantie en verantwoording worden
Tevens zal OFW haar administratie splitsen in DAEB
steeds belangrijker. Vanzelfsprekend heeft OFW hier
en niet DAEB activiteiten. In veel gevallen zijn de niet
veel aandacht voor.
DAEB activiteiten al ondergebracht in de BV’s van OFW.
Risicoparagraaf In hoofdstuk 5 (Governance – Bestuurlijke organisa-
15
Lokale ontwikkelingen
tie) en het jaarverslag van de RvC leest u meer over
OFW zal met de gemeente in gesprek gaan over een
onzekerheden, risico’s en (toekomst)scenario’s.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Bestuursbesluiten 2010 • Samenwerkingsovereenkomst, grondaankoop, ontwikkeling Educatief centrum Multi Functioneel Gebied Biddinghuizen • Aantrekken nieuwe lening van € 6 miljoen met als stortingsdatum 1 februari 2010 • Treasury jaarplan 2010 en Treasury maatregelen 2010 • Prestatieafspraken met de RvC voor 2010 • Verbouw woning a/d Rozemarijn te Dronten tot 2 appartementen t.b.v. Stichting Philadelphia Zorg. • Vervanging gasleidingen De Oeverloper en De Morinel (wijziging op begroting) • Huurbeleid / huurverhoging 2010 • Bevestiging herbenoeming de heer O. van der Heide als lid van de Geschillenadviescommissie per 2006 • Bevestiging benoeming mevrouw H. Steenbeek als lid van de Geschillenadviescommissie per 2007 • Bevestiging benoeming mevrouw M. de Loor als lid van de Geschillenadviescommissie per 2007 • Starten onderhandelingen inzake ontwikkeling locatie Manege te Dronten • Omnummering voor verkoop aangemerkte woningen aan De Fruithof te Biddinghuizen • Vaststelling jaarverslag en jaarrekening 2009 • Realisatie 20 sociale huurwoningen en 16 sociale koopwoningen en 18 2-onder-1 kap aan de Bloemenzoom te Swifterbant VO-fase • Toepassing PV-cellen + zonneboilersysteem in groepswoning Vitree aan De Grutto te Dronten • Vaststelling duurzaam energieconcept Woongroep Fazantendreef te Dronten • Realisatie 2 appartementen t.b.v. stichting Philadelphia Zorg aan de Rozemarijn 26 te Dronten • Makelaarskeuze Bloemenzoom Swifterbant • Grondaankoop De Gilden t.b.v. realisatie 60 woningen • Dronten Centrum / effectueren beleidsvoornemen tot verkoop huurwoningen • Van voorlopig ontwerp naar definitief ontwerp Modernisering Dronten Centrum 1e fase • 21 woningen in Dronten Centrum gaan van strategisch label ‘planvorming’ naar label ‘modernisering’ • Opschaling moderniseringsproject Dronten Centrum van 85 naar 227 woningen • Plaatsing windturbines op kantoor OFW • Plaatsing PV-zonnepanelen op kantoor OFW • Start uitvoering van appartementencomplex Bries in Dronten (24 koopappartementen) • In de tijd naar voren halen van het aangaan van verplichtingen voor planmatig onderhoud i.v.m. onder meer de Energie Investerings Aftrek. Wijziging op begroting / meerjarenbegroting. • Besluit aantrekken groenfinanciering € 20 mln • Wijziging te tekenen overeenkomst educatief centrum (fase I) van het MFG te Biddinghuizen (i.p.v. in eigendom verwerven van de grond wordt middels een erfpachtconstructie tot ontwikkeling en realisatie van het MFG in Biddighuizen) • Levering grond aan de Timmerliedengilde te Dronten en doorlevering aan bouwbedrijf Van der Steeg (ABC-constructie) • Bloemenzoom Swifterbant 16 rijenkoopwoningen / goedkeuring DO en voorcalculatie. • Vaststelling begroting 2011 en meerjarenprognose 2012-2016 • Treasurymaatregelen 2012 en 2013 (herfinanciering leningen bij renteconversie) • Aangaan samenwerkingsovereenkomst met gemeente Dronten m.b.t. realisatie school Dronten-West en uitbreiding sportzaal • Prestatieafspraken met de RvC voor 2011 • Modernisering Dronten Centrum - opdrachtverlening aan de aannemer • Modernisering De Oeverloper - opdrachtverlening aan de aannemer • De Gilden 118 woningen, grondaankoop + realisatie
16
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
OFW wint de titel Flevolands Leerbedrijf van het jaar. OFW directeur Truus Sweringa ontvangt de prijs uit handen van gedeputeerde en jury-voorzitter Andries Greiner tijdens de manifestatie rond werken en leren.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
17
2
T it e l Ov oa snt hFelte vhoo o l afnd d s tu Wkoondi e n s t e n , te cn e tve oo rar kansrijk th e m as aem
Missie: Het bieden van een kansrijke woon- en leefomgeving voor mensen die zwak staan op de woningmarkt in de gemeente Dronten.
18
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
19
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
O o s t F l e v o l a nd W oondi e n s t e n s a m e n v oo r k a n s r i j k
In dit jaarverslag legt OFW, aan de hand van de doelen en prestaties uit het Beleidsplan, verantwoording af aan haar stakeholders en toezichthouders. Het bestaande Beleidsplan loopt af in 2011. Daarom kijken we in dit jaarverslag, mede aan de hand van de uitkomsten van de visitatie, wat de stand van zaken van onze doelen en prestaties tot nu toe is. Het jaarverslag, het Beleidsplan en het Strategisch beleidsplan voorraad en nieuwbouw alsmede de begroting zijn op onze website www.ofw.nl beschikbaar en/of opvraagbaar. De missie, visie en doelstellingen die zijn verwoord in het beleidsplan ‘Samen voor Kansrijk’ zijn:
• Het bieden van een vangnetfunctie wanneer het reguliere aanbod niet volstaat. • Het initiëren van het maatschappelijk debat en
Missie
het faciliteren van maatschappelijke partners op
Het bieden van een kansrijke woon- en leefomgeving
het gebied van wonen, zorg, onderwijs, veiligheid,
voor mensen die zwak staan op de woningmarkt in de
milieu/ duurzaamheid en sociale activering.
gemeente Dronten.
Doelstellingen Visie
• Kansrijke woonomgeving: Het creëren van een
OFW staat als maatschappelijk partner in wonen voor: • Een leefbare, kansrijke en veilige woonomgeving
• Duurzaamheid: Alert zijn op de meerjareneffecten
waarin mensen prettig samenleven en waar het
van ons handelen op de samenleving waarbij de
rijk- of arm-zijn niet doorslaggevend is voor de
effecten op het milieu zeker goed worden meege-
kansen die je krijgt in het dagelijks leven.
wogen;
• Het actief invulling geven aan het begrip duurzaamheid.
• Alle doelgroepen onder dak: Omvang en samenstelling van de woningvoorraad afstemmen op de
• Het bieden van een gedifferentieerd aanbod van huur- (en koop-) woningen en wonen met zorg, daarbij rekening houdend met (toekomstige) marktontwikkelingen. • Mensen keuzes bieden die afgeleid zijn van hun woonwensen. • Het faciliteren zodat mensen een kans wordt geboden te emanciperen en zelfredzaam te worden, waarbij voorop staat dat zij zelf verantwoording nemen voor de keuzes die zij maken in het leven.
20
leefbare, kansrijke en veilige woonomgeving;
huidige en toekomstige vraag van verschillende klantgroepen; • Kwaliteit en keuze: Het optimaliseren en uitbreiden van de dienstverlening aan huurders en woningzoekenden; • Efficiënt en effectief: De bedrijfsvoering is gericht op (financiële) continuïteit op lange termijn en transparantie; • Personeels- en organisatiebeleid: Het voeren van een duurzaam personeelsbeleid.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
21
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
21
3
T it e l M va an a th sc et h ahoo p p ef ld i jsktu e inb k e ddin g th e m a e t c e t e r a
Samen met onze stakeholders wisselden we ideeën uit over duurzaamheid tijdens het stakeholdersdebat.
22
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
23
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
M a at s c h a p p e l i j k e
inb e ddin g
OFW vindt het belangrijk dat ze de goede dingen doet en dat ze ze goed doet en stemt daarom haar strategie en beleid graag af op de wensen van belanghouders en de maatschappij. OFW heeft immers een maatschappelijke doelstelling en maakt gebruik van gemeenschapsgeld. Het beleidskader van OFW, zoals besproken in hoofdstuk 2, is daarom mede tot stand gekomen door de inbreng van haar stakeholders. In dit hoofdstuk wordt op transparante wijze verant-
OFW onderschrijft de Governancecode van Aedes en
woording afgelegd over hoe en met welke belang-
leeft deze code na volgens het principe ‘pas toe of leg
houders de afstemming van beleid en strategie heeft
uit’. Conform de Governancecode laat OFW naast het
plaatsgevonden in 2010. Daarnaast worden de uit-
jaarlijkse stakeholdersdebat, zich vierjaarlijks visite-
komsten van het stakeholdersoverleg gepresenteerd.
ren. In 2013 wil OFW zich voor de derde keer laten vi-
Deze uitkomsten vormen input voor de actualisering
siteren. Op de website (www.ofw.nl) zijn alle relevante
van het beleidsplan.
stukken te raadplegen.
Het kader voor het handelen van OFW wordt ge-
In hoofdstuk 4 worden de maatschappelijke resultaten
vormd door het beleidsplan ‘Samen voor kansrijk’
gepresenteerd waarbij ook de samenwerking met de ver-
(2007-2011) en het Strategisch beleidsplan voorraad
schillende stakeholders per prestatie wordt benoemd.
en nieuwbouw ‘Duurzaam bouwen aan goed wonen’ (2007). De periode van het beleidsplan loopt af per
Stakeholders
2012. Intern is de inschatting dat de hoofdlijnen van
OFW stuurt op een duurzame relatie met haar stake-
het beleidsplan nog steeds actueel zijn. Het is met
holders gebaseerd op integer en maatschappelijk ver-
name van belang om het plan te actualiseren op
antwoord ondernemen. OFW staat altijd open voor
nieuwe inzichten en ontwikkelingen. OFW wil het
dialoog of het toelichten van beleid. Dit blijkt wel uit
nieuwe beleidsplan uiteraard in overleg met haar sta-
de vele inleidingen, excursies, publicaties, festivitei-
keholders tot stand brengen. Daarom heeft OFW in
ten en bewonersavonden die door OFW worden geor-
2010 een stakeholdersoverleg georganiseerd over het
ganiseerd. De groep stakeholders is niet een statische
beleidsthema duurzaamheid. In de toekomst worden
groep en ieder jaar wordt opnieuw vastgelegd wie de
rond andere relevante thema’s voor het beleidsplan
stakeholders van OFW zijn. De groep stakeholders in
ook debatten georganiseerd met stakeholders.
enge zin, dat wil zeggen zonder de individuele klanten/huurders en zonder leveranciers, is:
24
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Stakeholders OFW 2010 (in enge zin) Klanten / huurders
Huurders Belangen Vereniging
Consumentenorganisaties
St. Seniorenbelang Behartiging en Advisering Ouderenbond Dorpsbelangen Biddinghuizen Dorpsbelangen Swifterbant
Maatschappelijk middenveld
Stichting Coloriet Stichting Vitree Kwintes Triade Philadelphia Shekina MDF GGD Icare GGZ Meerkanten MEE Politie Flevoland De Meerpaal Bouwopleidingen Rolbij Stichting BouwTalent Basis- en middelbare onderwijsinstellingen Natuur en Milieu Flevoland Gemeente Dronten
Overheid
Provincie Flevoland Politieke partijen Brancheorganisatie
25
Aedes
Stakeholdersoverleg 2010
stakeholdersdebat.
OFW toetst jaarlijks de uitvoering van haar beleid
Op 14 oktober heeft OFW voor de vierde keer het
tijdens een stakeholdersoverleg. Daarnaast wordt
overleg met haar stakeholders georganiseerd. Cen-
tijdens zo’n overleg gezamenlijk gekeken naar de
traal stond dit jaar het beleidsthema duurzaamheid,
maatschappelijke agenda. OFW tracht ieder jaar een
met daarin de onderwerpen duurzame stedenbouw,
andere vorm toe te passen, zodat het voor deelne-
kwaliteit in de bouwketen, onderwijs en duurzaam-
mers interessant is om te participeren. Eerdere
heid en communicatie met bewoners. Het program-
stakeholdersbijeenkomsten waren meer algemeen
ma omvatte drie debatten die voorafgegaan werden
van aard. Navraag bij stakeholders naar hun verwa-
door een interview met een stakeholder van OFW.
chtingen van een stakeholdersbijeenkomst en het feit
Daarna werden in werksessies de onderwerpen van
dat het beleidsplan van OFW geactualiseerd moet
het debat verder uitgewerkt.
worden, heeft OFW doen besluiten om in 2010 meer
Aan deze werksessies namen stakeholders (zie tabel
specifiek één thema aan de orde te stellen tijdens het
hierna), directeur-bestuurder van OFW, 26 medewerk-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
ers van OFW (inclusief het managementteam), drie
en met OFW bedacht en bediscussieerd. Het volle-
leden van de Ondernemingsraad en vier leden van
dige verslag van het stakeholdersoverleg is naar de
de Raad van Commissarissen van OFW deel. Daarbij
stakeholders gestuurd. Het verslag staat op de web-
werden zowel ideeën, acties als aanbevelingen voor
site www.ofw.nl.
De aanwezige stakeholders en leveranciers (in willekeurige volgorde): Stakeholders aanwezig op stakeholdersbijeenkomst 2010 (totaal aantal: 23) Klanten / huurders
Huurders Belangen Vereniging
Consumentenorganisaties
St. Seniorenbelang Behartiging en Advisering De Woonbond
Maatschappelijk middenveld
Stichting Coloriet
Overheid
Gemeente Dronten Provincie Flevoland
Brancheorganisatie
Aedes
Leveranciers
Bedaux Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV Feenstra Warmte Totaal Zorg Salverda Architectenbureau Brink & Fleer Wouda Installatietechniek BV Schildersbedrijf Broekhuizen Dronten BV Groothuis Woningbouw BV Leijh, Kappelhoff, Seckel, van den Dobbelsteen Architecten BDG EffectiveWorld Brooswater Brink climate systems Kristinson architecten Lenferink BV Looman Architecten Sinke Makelaardij Mateboer Bouw BV Wedeflex Palet 19 Het Atelier Architecten WoonScan Nederland BV Installect FSC Nederland Bramer Projectontwikkeling BV SME advies Bouwopleidingen Rolbij Donker Groen BV
26
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Uitkomsten
Vanuit de werksessies kwamen vanuit de deelnemers
Verwachtingen, voorkeuren, ideeën en aanbevelingen
de volgende verwachtingen, voorkeuren, ideeën en
voor duurzame stedenbouw
aanbevelingen naar voren:
• Vanuit de werksessies kwamen vanuit de deel-
• Begin klein (en schaal dan op), maak vooraf
nemers de volgende verwachtingen, voorkeuren,
een goede analyse. Formuleer heldere ambities:
ideeën en aanbevelingen naar voren:
bepaal aan het begin wat je aan eindresultaat
• De opdrachtgever moet een duidelijke probleem-
verwacht.
definitie en heldere kaders opstellen. Dat geeft
• Cultuurverandering wordt bereikt met vertrouwen
ruimte aan de creativiteit en de invulling tijdens
tussen partijen, er moet chemie zijn om dit te
het proces.
kunnen realiseren.
• Betrokkenen binnen een opdracht moeten op de
• Betrek iedereen bij duurzaamheid. Een mogelijke
hoogte zijn van elkaars professionaliteit en moe-
extra vorm is een ideeënbus, en neem dat begrip
ten elkaar begrijpen.
heel ruim, bijvoorbeeld op de webpagina.
• Ga een lange termijn commitment aan met de partijen, niet voor één project maar voor een langere periode. • Blijf continu in contact met de eindgebruiker, zowel bij opstellen van het programma van eisen als bij het bekend maken van de tussentijdse plannen en vraag om commentaar. • Gebruik nieuwe media, ook om informatie van
• Neem overheden mee, zorg ervoor dat OFW geen eilandje wordt. • Werk met preferred suppliers, met in de selectie belangrijke criteria voor kwaliteit en duurzaamheid. • Aan OFW: behoudt de voortrekkers rol, investeer daarin. • Geef nieuwe medewerkers een basiscursus
betrokken partijen onderling uit te wisselen (bij-
duurzaamheid (als onderdeel van de organisatie-
voorbeeld specifieke internetpagina per project).
cultuur): wat betekent duurzaamheid? Waar draait
• Er moet tijdens de initiatieffase nadrukkelijk
het om? Wat vraagt het van de medewerkers?
samengewerkt worden door grondeigenaar en opdrachtgever aan de (gelijktijdige) ontwikkeling
Verwachtingen, voorkeuren, ideeën en aanbevelingen
van het energieconcept en stedenbouwkundig
voor communicatie met bewoners bij nieuwe
plan. Daarin moeten de voorwaarden en belangen
technieken
duidelijk gesteld worden.
Vanuit de werksessies kwamen vanuit de deelnemers
• Stuur op het bij elkaar brengen van de juiste kennis.
de volgende verwachtingen, voorkeuren, ideeën en aanbevelingen naar voren:
• Gebruik de kansen in het gebied door energieoverschotten en –tekorten te matchen. • Organiseer bijeenkomsten (zoals deze) ook in
• De installatiebedrijven in de bouwsector worstelen soms nog met duurzaamheid, monteurs zijn bijvoorbeeld nog vrij traditioneel technisch
projecten, dit om creatieve ideeën boven water te
opgeleid; de nieuwste, duurzame technieken goed
krijgen.
toepassen is soms nog lastig. Ook het vervolgens
• Evalueer goed: neem goede ervaringen en
uitleggen aan de eindgebruiker hoe de technieken
verbeterpunten mee naar nieuwe, gelijksoortige
werken en welke acties van bewoners worden
projecten.
gevraagd, is een punt van aandacht. Ze zijn echter vaak wel het eerste aanspreekpunt voor bewoners.
Verwachtingen, voorkeuren, ideeën en aanbevelingen voor bouwproces en ketenkwaliteit
27
• Communiceer doelgroepgericht en herhaal. Soms werkt een folder met uitleg goed, soms een
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
demonstratie, persoonlijk contact en mondelinge
ding van de wijzigingen in de wet Overleg Huurder-
uitleg of een combinatie van middelen.
Verhuurder). Deze samenwerkingsovereenkomst is te
• Denk ook aan het gebruik van relatief nieuwe
raadplegen op www.ofw.nl.
media. • Geef de juiste boodschap op het juiste moment:
OFW wil huurders direct betrekken bij onderwerpen
een (extra) uitleg geven over het gebruik van een
die voor hen van belang zijn om zo in te kunnen spe-
verwarmingsinstallatie werkt misschien wel het
len op hun wensen. Er vindt (met als basis de samen-
beste op het moment dat bewoners het willen gaan
werkingsovereenkomst) structureel overleg plaats
gebruiken (in het najaar). Denk ook goed na op
met de HBV, zowel met het dagelijks bestuur als met
welk moment in het verhuur/toewijzingsproces
de bewonerscommissies bij bijzondere activiteiten /
je aandacht geeft aan de uitleg van de technische
projecten in een bepaalde wijk.
installaties (bijvoorbeeld als in een woning vloerverwarming is toegepast: voordat mensen tot aan-
Bij projecten (bijvoorbeeld het renoveren van wo-
schaf van vloerbedekking overgaan uitleg geven)
ningen) streeft OFW er naar om bewoners zo vroeg
• Het beste is persoonlijke communicatie: brede
mogelijk in het traject te betrekken. In de praktijk
schriftelijk communicatie werkt aardig maar heeft
worden bewonerscommissies reeds in de fase van
minder effect.
de probleemanalyse betrokken. Het op deze manier
• Vertrouwen uitstralen bij vernieuwing: toeleveran-
samen ontwikkelen van projecten resulteert er in dat
ciers een rol laten vervullen in communicatie naar
snel draagvlak verkregen wordt onder bewoners. Er
huurders toe.
wordt een eindresultaat bewerkstelligd waar alle par-
• OFW wordt gezien als een herkenbare en ver-
tijen trots op zijn. In het jaarverslag van de HBV in
trouwde afzender: relatie tussen bewoners en
2009 geeft de HBV aan dat de HBV verheugd is dat zij
OFW is goed, maak daar gebruik van.
al heel vroeg geïnformeerd wordt over en betrokken
• Maak de “veel gestelde vragen” (FAQ) inzichtelijk.
raakt bij plannen van OFW.
• Denk na over wat je van bewoners vraagt, voordat er een communicatiemiddel gekozen wordt.
Mevrouw Van Loveren is coördinator van de HBV in Biddinghuizen en is tevens energieambassadeur voor
Ook dit jaar is de bijeenkomst geëvalueerd. 90% van
De Woonbond. In december 2010 heeft zij daar en-
de aanwezigen gaf aan dat de bijeenkomst goed tot
thousiast uiting aan gegeven door onder andere op
zeer goed voldeed aan de behoefte. 93% van de aan-
de bijeenkomst ‘Verbeter mee naar label B’ van De
wezigen gaf aan positief of zeer positief te zijn over de
Woonbond een presentatie te geven over de wijze
manier waarop ze die dag zijn betrokken bij het beleid
waarop OFW woningen in het moderniseringsproject
van OFW en de uitvoering ervan. 98% gaf aan een
Uitloper/Klaversingel naar label A heeft gebracht. Aan
volgende keer weer te willen deelnemen.
de orde kwamen onder andere de rol van de bewonerscommissie zo vroeg mogelijk in het project, het
28
Samenwerking en overleg
creëren van draagvlak onder bewoners en de voor-
Huurders Belangen Vereniging (HBV)
delen voor bewoners (zoals lagere energielasten,
De Huurders Belangen Vereniging, als vertegenwoor-
geen huurverhoging voor zittende huurders en een
diging van de huurders van OFW, is een belangrijke
‘nieuwe’ woning). Hierin kwam goed naar voren dat
partner in het overleg over activiteiten en beleid van
de HBV trots is op de wijze waarop OFW invulling
OFW. Tussen OFW en de HBV is in 2009 een nieuwe
geeft aan het duurzaamheidsbeleid. In juni 2010
samenwerkingsovereenkomst gesloten (naar aanlei-
heeft zij ook samen met een medewerker van OFW
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
een soortgelijke presentatie gehouden op verzoek van
eventueel ander nog nader aan te wijzen apparte-
de Woonbond. Ook heeft zij in 2010 meegewerkt aan
menten.
een video van De Woonbond waarin de tussenbalans
• Vervangen filters WTW systeem Eurosingel.
wordt opgemaakt van het Convenant Energiebespa-
• Grondwaterklachten chaletwoningen.
ring. Hierin komt ook aan de orde dat OFW voor haar
• Informatie-uitwisseling Pro Points Beloningssys-
huurders ten opzichte van 2000 in 2010 25% energie heeft bespaard. De video is te zien op http://www.bespaarenergiemetdewoonbond.nl onder ‘video’s’.
teem (geen belangstelling). • Bestemming ontmoetingsruimte De Tas in Biddinghuizen. • Leefbaarheidsfonds OFW (reglement).
Het jaarverslag van de HBV is te lezen op de website van de HBV (www.huurdersverenigingofw.nl) (het jaarverslag 2010 is op dit moment (maart 2011) nog
• Benoeming twee leden HBV voor Raad van Advies Leefbaarheidsfonds OFW. • Voorstel HBV om een deel van haar reserve
niet gereed, red.). Daarin is onder meer te lezen op
(€4.000) als gift voor het 40 jarig bestaan van
welke wijze uitvoering is gegeven aan de samenwer-
OFW te storten in het Leefbaarheidsfonds OFW.
kingsovereenkomst tussen de HBV en OFW.
• Voorzitter de heer Goudswaard heeft afscheid genomen in verband met verhuizing. In een
Onderstaande onderwerpen zijn in 2010 in het over-
gezamenlijk etentje met de RvC en de directeur-
leg tussen OFW en het dagelijks bestuur van de HBV
bestuurder is bij dit afscheid stilgestaan en is
aan de orde gekomen (in willekeurige volgorde):
waardering uitgesproken voor zijn inzet.
• Er heeft een statutenwijziging plaatsgevonden in verband met de nieuwe Overlegwet. • Begroting OFW 2011 (geen directe inbreng geleverd door HBV).
• Convenant / prestatieafspraken: OFW heeft in 2002 een convenant met de gemeente Dronten
• Advies huurbeleid en huurverhoging 2010.
gesloten en vervolgens enkele keren presta-
• Werving nieuw lid RvC die wordt benoemd op
tieafspraken gemaakt. De voortgang daarop
basis van bindende voordracht HBV. • Informatie-uitwisseling Jaarverslag HBV / begroting HBV / contributie HBV. • OFW is aanwezig geweest tijdens de ledenver-
komt regelmatig aan de orde in het bestuurlijk overleg tussen OFW en de gemeente. De laatste prestatieafspraken zijn gemaakt voor de periode 2008/2009. Naar verwachting worden in
gadering van de HBV om o.a. vragen over de
2011 nieuwe prestatieafspraken gemaakt met
toekomstige nieuwbouw aan De Voor in Bidding-
het nieuwe College, na de herziening van het
huizen te beantwoorden.
bestaande convenant (het huidige convenant is
• Advies wijziging beleid zand- en grondleveringen aan huurders. • Informatie toewijzingsbeleid n.a.v. klachten in de
tot het moment van herziening van toepassing). De reden dat dit in 2011 plaatsvindt, is dat de gemeente eerst de Woonvisie, als basis voor de gesprekken over het convenant en prestatieaf-
buurt. • Informatie verwaarloosde tuinen en het beleid daaromtrent. • Informatie over ontwikkelingen Europadossier en plannen nieuwe kabinet. • Advies wijziging huurbeleid voor jongeren tot 23 jaar bij nieuwbouwappartementen de Gilden en
29
Gemeente Dronten
spraken, gereed wilde hebben. Ook is er in 2010 een nieuwe College aangetreden dat zich bij de samenstelling van het Collegeprogramma eerst moest buigen over te realiseren bezuinigingen. De nieuwe Woonvisie van de gemeente en het Collegeprogramma zijn er inmiddels. De gesprek-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
°° de diverse bouwkundige projecten (sociale
ken over het convenant en prestatieafspraken kunnen nu verder worden opgestart. In hoofdstuk
woningbouw (nieuwbouw/modernisering),
4 wordt per doelstelling weergegeven of er pres-
maatschappelijk vastgoed, woonservicezones,
tatieafspraken zijn gemaakt op het betreffende
koopprojecten)
onderwerp en in hoeverre hier resultaten in zijn
°° wijkontwikkelingsplan Lucernehof
behaald. Naast de gemeente Dronten zijn er geen
°° traject rond prestatieafspraken/convenant
andere belanghouders waarmee OFW prestatieaf-
°° jaarverslag OFW
spraken heeft gemaakt.
°° activiteitenplan OFW °° gevolgen Europese regelgeving
• Met de gemeente Dronten is in 2010 een samenwerkingsovereenkomst gesloten voor de realisatie
°° duurzame stedenbouw
van een Educatief Centrum in Biddinghuizen (als
°° flexibele bestemmingsplannen
eerste fase van een Multi Functioneel Gebied).
°° duurzaamheid energie ontwikkelmaatschappij DEON
• Ook zijn in 2010 de onderhandelingen tussen OFW en de gemeente Dronten opgestart om
°° stakeholdersbijeenkomst OFW
tot een samenwerkingsovereenkomst voor de
°° collegeprogramma
realisatie van een school in Dronten-West en de uitbreiding van een sportzaal te komen. Hiermee
Overige stakeholders
wordt bijgedragen aan het versterken van het
OFW werkt samen met veel verschillende partners
voorzieningenniveau in de gemeente Dronten. De
in de ketens wonen-zorg-welzijn en wonen-werken-
overeenkomst zal een afgeleide worden van de
leren. Het uitgangspunt hierbij is steeds het creëren
samenwerkingsovereenkomst voor het MFG in
van een kansrijke woonomgeving. We participeren
Biddinghuizen.
actief in initiatieven van andere partners door middel
• Gedurende 2010 heeft zes keer Bestuurlijk
van het inzetten van onze kernkwaliteiten (bouwen,
Overleg plaatsgevonden. Dit is een structureel
beheren, verhuren, ontwikkelen en maatschappelijke
overleg tussen de wethouder met Wonen in zijn
verankering) of door het nemen van de regie. OFW
portefeuille en de directeur-bestuurder van OFW
werkt hier samen met welzijns- en zorginstellingen,
over de maatschappelijke en volkshuisvestelijke
onderwijsinstellingen, de gemeente en de bewoners.
prestaties van OFW en over de samenwerkingen
Uitgangspunt is dat partners elkaar aanvullen vanuit
tussen beide partijen op diverse terreinen. O.a.
ieders deskundigheid en ieder proportioneel een bij-
zijn in 2010 besproken:
drage levert.
De volgende samenwerkings- en overlegvormen zijn van toepassing in 2010: Samenwerking/overleg Belanghouder/Partner
Wijze van samenwerking/overleg
Meldpunt Vangnet en Advies
GGD, MDF (schuldhulpverlening en maatschappelijk werk), gemeente, politie, Icare, GGZ Meerkanten, Kwintes, MEE, Tactus verslavingszorg, Leger des Heils
De belangrijkste taak: om personen/gezinnen met veel problemen waarbij de zorg ontbreekt, stagneert of niet regulier te organiseren valt toe te leiden naar reguliere hulpverlening. Daarnaast zorgt het Meldpunt ervoor dat de inspanningen van de betrokken hulpverleners op elkaar worden afgestemd. Er vindt structureel overleg (in ieder geval iedere maand) plaats waarin verschillende organisaties rondom deze casuïstiek samenwerken.
Wijkteams
Gemeente, Vereniging Dorpsbelangen, Meerpaal, MDF (maatschappelijk werk), politie
Structurele samenwerking om de leefbaarheid in wijken en buurten van de gemeente Dronten te verbeteren / op peil te houden en daarbij initiatieven vanuit de wijken te faciliteren. Voorbeeld van een project in 2010: In Oud-Dronten is goede verlichting van de achterpaden gerealiseerd, zodat iedereen zich hier ook 's avonds veilig kan voelen. Periodiek vinden wijkschouwen plaats. OFW pakt de punten op haar werkterrein op.
30
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
VACpunt Wonen
Adviescommissie Wonen
OFW ondertekende op 4 maart 2010 een convenant met de stichting VACpunt Wonen in aanwezigheid van de Huurders Belangen Vereniging. In dit convenant (zie www.ofw. nl) is afgesproken dat de adviescommissie Wonen als onderdeel van het VACpunt in een vroeg stadium advies uitbrengt bij de nieuwbouwplannen van OFW. De commissie behartigt hiermee de belangen van de woonconsument vanuit de visie van de gebruiker en stelt zich tot doel het bevorderen van de gebruikskwaliteit van woningen en woonomgeving. In hoofdstuk 8 (Projecten) is bij ieder project aangegeven of hier door het VACpunt Wonen een advies is uitgebracht en wat met dit advies is gedaan. Bij een moderniseringproject is conform het convenant een proef gedaan of advisering ook hier gewenst is. Deze proef is geëvalueerd, geconcludeerd is dat dit geen vervolg krijgt.
Korting lidmaatschap ledenvereniging Icare en organiseren Zorgplusmarkt
Icare
Jaarlijks organiseren OFW en Icare Ledenvereniging een Zorgplusmarkt in het kantoor van OFW. De markt stond in 2010 in het teken van ‘Gezond Leven’ en bood de mogelijkheid om kennis te maken met een aantal producten en diensten van Icare. Ook is er de mogelijkheid om workshops te volgen Tegen een gereduceerd tarief kunnen huurders van OFW lid worden van Icare en zo gebruikmaken van het volledige pakket van diensten. Leden ontvangen van Icare 3 x per jaar het ZorgPlusmagazine. Een actueel magazine met veel informatie en tips over gezondheid, wonen en welzijn.
Overleg SBA
Stichting Seniorenbelang, Behartiging en Advisering (SBA), gemeente Dronten, Coloriet, GGD, Icare thuiszorg, Meerpaal welzijn
Vier maal per jaar vindt overleg plaats waar OFW bij aanwezig is.
Dronten Fair Trade gemeente
Gemeente Dronten, ondernemers uit de gemeente Dronten, maatschappelijke organisaties, COS
Dronten heeft de ambitie om Fair Trade gemeente te worden en vervolgens te blijven. Om deze eervolle titel te behalen is een werkgroep opgericht. OFW is lid van de werkgroep en onderstreept daarmee dat zij fair trade en maatschappelijk verantwoord ondernemen belangrijk vindt. De titel Fairtrade Gemeente geeft aan dat een gemeente bijzonder veel aandacht besteedt aan fair trade. In een Fair Trade Gemeente worden veel fair trade producten verkocht en gebruikt en staat verantwoord ondernemen (MVO) hoog in het vaandel. Om Fair Trade Gemeente te worden dient aan zes criteria voldaan te zijn. Op 10 maart 2011 is de aanvraag voor de titel ingediend.
SEV experiment; woonservicegebied De Regenboog als landelijke proeftuin
Stuurgroep Experimenten OFW en Coloriet nemen samen deel aan de SEV proeftuin De Regenboog. Met steun Volkshuisvesting (SEV) Stichting van tien provincies begon de SEV eind 2009 het driejarig programma ‘Wijken en dorColoriet, gemeente Dronten pen voor toekomstige generaties’. Dit programma omvat de evaluatie, doorontwikkeling en verankering van het concept woonservicegebieden. Een van de projecten in dit programma en experiment zijn proeftuinen in Woonservicegebieden. In de proeftuinen woonservicegebieden wordt nagegaan hoe de woonservicegebieden in de praktijk functioneren, in hoeverre de doelen bereikt worden en op welke punten verbeteringen mogelijk zijn. Er zijn tien proeftuinen in het land die samen een kenniscommunity vormen. Een ervan is de proeftuin De Regenboog. Wat het wonen betreft, wordt er gewerkt vanuit een piramidevormig model. Onderaan, wat mensen betreft, grote groepen zonder beperkingen en qua huisvesting woningen met veel beperkingen. Bovenaan de piramide een kleine groep mensen met veel beperkingen en huizen die helemaal aangepast zijn. OFW heeft haar woningvoorraad volgens dit piramidemodel ingedeeld. Het is interessant om te kijken hoe deze verhoudingen er over twintig jaar uitzien. De SEV onderzoekt samen met OFW en Coloriet hoe de verschuiving er uit ziet en doet aanbevelingen om hier mee om te gaan. Begin 2011 worden resultaten van enkele proeftuinen gepresenteerd.
Convenant ‘bouwvoAlle Flevolandse gemeenten, de lume voor opleidingen’ Provincie, bouwondernemingen en alle Flevolandse corporaties
31
Om voor nu en in de toekomst voldoende goed opgeleid personeel in de bouwsector voor handen te hebben, hebben alle bij de bouwsector betrokken partijen in Flevoland (waaronder OFW) in oktober 2010 het convenant 'Bouwvolume voor opleidingen' ondertekend. OFW zal jaarlijks de in het convenant afgesproken aantallen leerwerkplaatsen (20 voor de gezamenlijke Flevolandse corporaties) en stages voor Beroeps Opleidende Leerweg (BOL) 4-leerlingen (10 voor de gezamenlijke Flevolandse corporaties) creëren.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
32
Naast bovengenoemde samenwerkings- en overleg-
hof), FlevoMeer Bibliotheken en OFW.
vormen zijn er een aantal projectteams waarin OFW
Hospice; met een initiatiefgroep heeft OFW gespro-
participeert / participeerde. Deze samenwerking heeft
ken over de realisering van een hospice in de gemeen-
als doel een concreet project te realiseren of anders-
te Dronten.
zins iets te ontwikkelen;
Hogerhuis/Lagerhuis; OFW is op zoek naar een ande-
Multi Functioneel Gebied/ woonzorgzone Swifter-
re maatschappelijke functie voor het Lagerhuis. OFW
bant; OFW participeert samen met Stichting Coloriet,
heeft hiervoor diverse zorginstellingen benaderd en
de gemeente Dronten en vertegenwoordigers uit het
bij elkaar gebracht om te kijken naar de mogelijkheid
dorp in een kerngroep die zich bezighoudt met een
om activiteiten te initiëren die ten goede komen aan
oriëntatie op het voorzieningenniveau van het dorp in
de buurt.
de toekomst. Vooral het realiseren van een woonzorg-
OFW heeft geparticipeerd in de klankbordgroep van
zone op een geschikte locatie die (financieel) haalbaar
het Hanzekwartier in Dronten. In 2009 is er door
is, heeft prioriteit.
de gemeente een startdocument geschreven (onder
Educatief Centrum Biddinghuizen (eerste fase MFG);
meer op basis van bijdragen van de klankbordgroep)
Voor de realisatie van het Multi Functioneel gebied in
en daarmee is een begin gemaakt met een proces
Biddinghuizen is een kerngroep actief. In deze over-
waarbij de gemeente Dronten zicht krijgt op de ont-
legvorm participeren de gemeente, Dorpsbelangen,
wikkeling van het Hanzekwartier. In maart 2011 heeft
de drie basisscholen, stichting de Meerpaal, stichting
de gemeente als vervolg op het startdocument een
Kinderopvang Dronten, de kerken (stichting de Voor-
voorontwerp voor de structuurvisie opgesteld.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
OFW houdt twee keer per jaar een bewonersavond. De woningcorporatie vindt het belangrijk in direct contact uitleg te geven aan haar huurders over het beleid. Daarna kunnen huurders hun vragen stellen. De bewonersavonden worden altijd goed bezocht, ook huurders hebben behoefte aan het contact met OFW.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
33
4
T it e l M va an a th sc et h ahoo p p ef ld i jsktu e r ke s u lt a t e n th e m a e t c e t e r a
De gebouwen van het woonzorgcentrum De Regenboog en woonservicecentrum zijn aan elkaar verbonden via een loopbrug. De belangrijkste verbinding van de gebouwen is natuurlijk de zorg die aan beide kanten kan worden geleverd en natuurlijk de mensen die elkaar kennen. Doordat mensen nu al in De WoonArk wonen waarvan de partner in De Regenboog of ’t Laar woont. Zij wonen daardoor niet meer bij elkaar maar toch in de buurt. Zij blijven deel uitmaken van een gemeenschap door de gezelligheid die te vinden is op het buurtplein, in het Denksportcentrum en gewoon in het onderling ontmoeten.
34
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
De eerste bewoners wandelen door de loopbrug van de WoonArk naar de Regenboog.
35
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
M a at s c h a p p e l i j k e
r e s u ltat e n
OFW heeft haar missie en visie vertaald in zes doelstellingen. De eerste vijf doelstellingen zijn gericht op de maatschappelijke resultaten die OFW wil behalen:
1 Kansrijke woonomgeving: Het creëren van een leefbare, kansrijke en veilige woonomgeving; 2 Duurzaamheid: Alert zijn op de meerjareneffecten van ons handelen op de samenleving waarbij de effecten op het milieu zeker goed worden meegewogen; 3 Alle doelgroepen onder dak: Omvang en samenstelling van de woningvoorraad afstemmen op de huidige en toekomstige vraag van verschillende klantgroepen; 4 Kwaliteit en keuze: Het optimaliseren en uitbreiden van de dienstverlening aan huurders en woningzoekenden; 5 Efficiënt en effectief: De bedrijfsvoering is gericht op (financiële) continuïteit op lange termijn en transparantie.
In dit hoofdstuk laten we zien op welke wijze we in 2010 hieraan gewerkt hebben en met welke resultaten.
In paragraaf 6 komen de resultaten in het kader van het strategisch voorraadbeleid aan de orde.
36
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Over alle plannen geeft OFW veelvuldig informatie aan belangstellenden zowel via de woonbeurs, op informatiebijeenkomsten, via het bewonersblad de Vizier, de website als via persberichten. OFW markeert belangrijke momenten zoals de eerste paal, het hoogste punt of de oplevering op feestelijke wijze.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
37
4 . 1 K a n s r i j k e
w oono m g e v in g
OFW streeft naar een leefbare kansrijke en veilige woonomgeving. Met een brede visie op wonen, wil ze wijken creëren waar het rijk of arm-zijn niet doorslaggevend is voor de kansen die je krijgt in het leven. Binnen deze doelstelling is sprake van een continu spanningsveld. Aan de ene kant het streven naar een leefbare wijk, aan de andere kant verantwoordelijk zijn voor de opvang van kwetsbare huishoudens en het bieden van een vangnet waar dit nodig is. Dit doet OFW samen met haar ketenpartners met het uitgangspunt dat partners elkaar aanvullen vanuit ieders deskundigheid en ieder proportioneel een bijdrage levert. De strategie die OFW hanteert om deze doelstelling
verder uit. De voorlopige planning gaat uit van de op-
te realiseren is:
levering medio 2012 van het educatief centrum.
• samen met partners het voorzieningenniveau
Samenwerking met: De gemeente Dronten, Dorpsbe-
versterken
langen, de drie basisscholen, stichting de Meerpaal,
• het woon- en leefklimaat versterken
stichting Kinderopvang Dronten, de kerken (stichting
• bewonersparticipatie en de sociale cohesie van
de Voorhof) en Flevo Meer Bibliotheken.
een wijk bevorderen • emanciperen en zelfredzaamheid van bewoners vergroten.
(beoogd) effect in de toekomst: Het voorzieningenniveau wordt in stand gehouden waardoor Biddinghuizen aantrekkelijk blijft voor (nieuwe) bewoners.
De ambities of prestaties van OFW op dit gebied zijn
Doel beleidsplan: Behalen van gemiddeld een 7 op
verwoord in doelstellingen in het Beleidsplan.
de leefbaarheidsmonitor Lemon Prestatie 2010: Integraal wijkontwikkelingsplan op-
38
Doel beleidsplan: Beleidsterrein maatschappelijk
stellen voor de Lucernehof samen met de gemeente
vastgoed verder ontwikkelen en door middel van
Dronten.
verslaglegging verantwoorden.
Activiteiten 2010: Iedere twee jaar laten OFW en de
Prestatie 2010: Afsluiten realisatieovereenkomst
gemeente Dronten een Leefbaarheidsonderzoek (Le-
MFG en starten met fase 1 op basis van deze over-
mon) uitvoeren. Hiermee kunnen eventuele proble-
eenkomst.
men vroeg worden gesignaleerd. In de praktijk blijkt
Activiteiten 2010: De samenwerkingsovereenkomst
dat OFW en de gemeente Dronten de wijken die
tussen gemeente en OFW voor het realiseren van het
minder positief scoren wel al goed in beeld hebben.
educatief centrum (fase 1 Multifunctioneel Gebied) in
De Lucernehof in Biddinghuizen heeft in de Lemon-
Biddinghuizen is eind november 2010 ondertekend.
meting een zwakke score. In samenwerking met de
Hierin spreken beide partijen af dat OFW eigenaar,
gemeente Dronten heeft OFW een wijkontwikkelings-
verhuurder en technisch beheerder wordt. Met de bi-
plan voor de Lucernehof (Biddinghuizen) opgesteld.
bliotheek, de kinderopvang en peuterspeelzaal wordt
In het wijkontwikkelingsplan is uitgegaan van duurza-
gesproken over een huurovereenkomst. De werk-
me modernisering van de woningen en het op niveau
groep, bestaande uit de toekomstige gebruikers (de
brengen en verbeteren van het openbaar gebied.
drie scholen, stichting Peuterspeelzaalwerk, Stichting
Samenwerking met: Gemeente Dronten, Klankbord-
Flevo Meer Bibliotheek), de gemeente en OFW werkt
groep (met daarin een afvaardiging van wijkbewo-
het programma van eisen voor het educatief centrum
ners), BDG architecten ingenieurs.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
De gemoderniseerde woningen in de Schelpenbuurt.
39
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
(beoogd) effect in de toekomst: Een sterke, leefbare
het gevoel van veiligheid is vergroot doordat jeugd
buurt, waar mensen graag wonen. Een buurt die ge-
minder hangt in de achterpaden. Hiermee is het
middeld een 7 of hoger scoort in de leefbaarheidsmo-
hoofddoel van het project, het bevorderen van het vei-
nitor Lemon.
ligheidsgevoel, behaald. Eind 2010 is geconstateerd dat er bij OFW en in het wijkteam van Dronten geen
Doel beleidsplan: Verder uitwerken en
nieuwe meldingen van onveiligheid binnen zijn geko-
implementeren projecten sociale innovatie.
men. In 2011 wordt een nieuwe LEMON-meting uit-
Prestatie 2010: Onderzoeken of samen met Stichting
gevoerd. De wijk wordt dan net als in het voorgaande
Vitree, de Praktijkschool, Kwintes en mogelijk het
onderzoek apart onderzocht. De resultaten zullen dan
ROC en stichtingTriade ketenintegratie wonen-wer-
iets zeggen of het gevoel van veiligheid is vergroot.
ken-leren kan worden gerealiseerd bij het Hogerhuis.
De subdoelen die meer gericht waren op bewoners-
Activiteiten 2010: OFW heeft onderzocht of de sa-
participatie zijn in mindere mate gehaald. Een deel
menwerking (project ‘Leren in de wijk’) met de Prak-
van de bewoners heeft zich actief opgesteld maar juist
tijkschool bij het Hogerhuis een vervolg kon krijgen
de mensen die al minder betrokken waren bij de wijk
waarbij samen met zorg- en onderwijsaanbieders een
zijn niet geactiveerd. Dit ondanks de inspanningen
ketenintegratie wonen-werken-leren kon worden gere-
van OFW en de gemeente om iedereen bij de actie
aliseerd. Het plan was om de ontmoetingsruimte (het
te betrekken.
Lagerhuis) in het Hogerhuis hiervoor te benutten. Dit
Samenwerking met: Gemeente Dronten, bewoners
plan was reeds in een ver ontwikkeld stadium toen
Oud-Dronten, OFW en politie.
bleek dat het voor de zorgaanbieders niet haalbaar
(beoogd) effect in de toekomst: Verbeteren van het
was. In 2011 wordt er samen met een zorginstelling
gevoel van veiligheid en bewoners stimuleren om ver-
opnieuw gekeken naar eventuele mogelijkheden.
antwoordelijkheid te nemen voor (het verbeteren en
Samenwerking met: -
leefbaar houden van) hun woonomgeving.
(beoogd) effect in de toekomst: een kansrijke plek voor mensen die zwak op de woningmarkt en op de
Doel beleidsplan: Vanaf 2006 een dalende trend in
arbeidsmarkt staan.
het aantal ontruimingen Prestatie 2010: Het aantal ontruimingen vanwege be-
40
Doel beleidsplan: Het verder vormgeven, evalueren
talingsachterstand mag in 2010 maximaal 15 bedra-
en vervolgens breder toepassen van het project ‘leren
gen.
voor duurzame ontwikkeling’
Activiteiten 2010: Door het aanscherpen van het in-
Prestatie 2010: Project Centrum Dronten verlicht
schrijfbeleid (zie hieronder), een intensievere samen-
Activiteiten 2010: Begin 2010 ging het pilotproject
werking met hulpverleningsdiensten en het vaker
‘Oud-Dronten verlicht’ in uitvoering. Aanleiding was
afleggen van huisbezoeken probeert OFW het aantal
de uitkomst van het leefbaarheidsonderzoek 2009
ontruimingen te beperken. In 2010 zijn 68 huisbe-
waarin wijkbewoners aangaven overlast te ervaren
zoeken gedaan. Hiervan zijn uiteindelijk 12 huurders
en zich in de wijk ‘s avonds niet veilig te voelen. De
doorverwezen naar SchuldHulpVerlening Dronten
gemeente plaatste op de beide pleinen een straatlan-
en zijn er met 18 huurders afspraken gemaakt over
taarn en OFW stelde armaturen beschikbaar voor de
de betaling. Ondanks onze inspanningen zijn er in
schuren die grenzen aan de achterpaden. Deze ach-
2010 vanwege betalingsachterstand 9 woningen en 1
terpadverlichting heeft OFW met bewoners geïnstal-
garage ontruimd. Hiervan zijn 3 huishoudens met de
leerd op het elektriciteitsnet van de bewoners. Eind
noorderzon vertrokken.
2010 is de pilot geëvalueerd. Hieruit is gebleken dat
Samenwerking met: MDF budgetbeheer, politie
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
(beoogd) effect in de toekomst: minder aanzeggingen (2010: 64), minder ontruimingen (2010:10) en mensen een helpende hand bieden om te voorkomen dat ze dakloos worden.
Ontruimingen per jaar Aangezegd Ontruimd
80
Sleutels ingeleverd
70
72
71
Overlast
68
60
64
59 53
50 40 30
29
20
0
15
12
10 4
1
2003
7
2004
10 2
2
1
2005
6
3
2006
6 4
2007
9 2 0
2008
Inschrijfbeleid OFW streeft naar een leefbare, kansrijke en veilige woonomgeving. Om dit te kunnen waarborgen is het inschrijfbeleid aangescherpt en wordt er bij inschrijving getoetst of iemand wel in staat is om zelfstandig te wonen. Hierbij wordt aan de hand van een aantal criteria getoetst op betalingsgedrag en woongedrag. Wanneer de informatie van een woningzoekende aanleiding geeft tot nader onderzoek, vindt er een intakegesprek plaats. De resultaten voor 2010 zijn: Totale instroom nieuwe woningzoekenden:
1069
vanuit Dronten:
769
van buiten Dronten:
300
Aantal intake gesprekken:
145 (14%)
niet ingeschreven:
60
wel ingeschreven:
54
ingeschreven onder voorwaarden
31
Aantal ontruimingen tot 1 jaar na aanvang huurcontract:
3
Bron: OFW
41
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
8
10 1 2
2009
8 1
2010
Bron: OFW
10
22
20
Veiligheid
Aantal intakegesprekken 2010
OFW hanteert KVW (keurmerk veilig wonen) als uitgangspunt bij nieuwbouw en modernisering. Dit is 70
onderdeel van het Bouwbesluit en opgenomen in het
60
basisbestek. Voor de overige woningen binnen het bezit van OFW is al eerder veilig hang- en sluitwerk
50
37
28
40
aangebracht. Het aantal inbraken met sporen van 6
30
stegen. Hierin valt vooral de stijging in het Centrum
20 26
10 Bron: OFW
0
braak per jaar bij OFW woningen is in 2010 fors ge-
23
25
van Dronten en Dronten Noord op. Het totaal van 41 inbraken in OFW woningen is niet hoog in verhou-
ingeschreven
niet ingeschreven
ingeschreven onder voorwaarden
ding met het totaal aantal inbraken in de gemeente Dronten (144; Bron Politie Flevoland) gezien het percentage huurwoningen binnen de gemeente (± 30%).
n van buiten Dronten n vanuit Dronten
Veiligheidsincidenten
45 40 35 30 25 20 15 10
0
2006
2007
2008 inbraak
2009
2010
2006 2007 vernieling/vandalisme
n Swifterbant n Biddinghuizen n Dronten
42
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
2008
2009
2010
Bron: OFW
5
Biddinghuizen is trots op alle mooi gemoderniseerde woningen.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
43
4 . 2 D uu r z a a m h e id Duurzaamheid en energiebesparing zijn volledig verankerd in het beleid en handelen van OFW. Voor OFW is duurzaamheid meer dan alleen energiebesparing. Zo heeft OFW haar vernieuwde kantoor voorzien van veel milieubesparende maatregelen en heeft ze bij haar woningen inmiddels 26% energie bespaard ten opzichte van het jaar 2000. OFW gaat aan de ene kant door met wat ze doet; zoals het moderniseren van haar woningen waarbij energiebesparing een belangrijk uitgangspunt is, en het realiseren van duurzame energievoorzieningen bij bijvoorbeeld nieuwbouwcomplexen. Aan de andere kant probeert OFW het steeds beter te doen. Door het toepassen van nieuwe technieken, het delen van ervaringen met anderen en het creëren van draagvlak en bewustwording bij haar bewoners, maar ook binnen de eigen organisatie. OFW blijft alert op de mogelijkheden die worden ge-
drijfseconomisch). Dit betekent dat OFW optimaal
boden voor verduurzaming van de woningvoorraad,
probeert in te spelen op de omstandigheden en ont-
maar ook om de (nieuw)bouw te stimuleren en daar-
wikkelingen die zich voordoen. Daarom heeft OFW
mee de werkgelegenheid. OFW streeft daarbij altijd
zo gestuurd dat door tijdig indienen van de bouw-
naar een scherpe prijs. Aan het eind van 2010 zijn er
vergunning van een aantal projecten, nog gerekend
een aantal ontwikkelingen geweest op het gebied van
kon worden met een EPC van 0,8. Hierdoor kon OFW
duurzaamheid en financiën die van invloed zijn op de
groenfinanciering aanvragen.
planning en uitvoering van de projecten bij OFW.
Energie Investerings Aftrek:
44
Verlaging EPC in 2011: impact op
opdracht geven vóór 1 december
verkrijging groenfinanciering
De Energie Investerings Aftrek (EIA) is een fiscale
Om voor een groenverklaring en daarmee samenhan-
regeling, die een voordeel op kan leveren van cir-
gende groenfinanciering (met circa 1% lagere rente
ca 11% op de investering (met een maximum van
dan de rente op een traditionele lening) in aanmer-
€ 15.000 per woning). In het kader van de crisis-
king te komen, moet een bouwproject een Energie
wet heeft het kabinet voor de periode 2009 – 2010
Prestatie Coëfficiënt (EPC) scoren van 35% onder de
€277,5 miljoen uitgetrokken voor de stimulering
waarde die genoemd is in het bouwbesluit. De EPC-
van woningverhuurders om energiebesparende
norm voor nieuwbouw in het bouwbesluit is op 1 ja-
maatregelen te treffen in hun woningvoorraad.
nuari 2011 aangepast. Dit betekent dat de EPC van
Deze tijdelijke openstelling van de EIA voor be-
0,8 naar 0,6 verlaagd is. Om 35% onder een EPC
staande huurwoningen liep tot 1 december 2010.
van 0,6 te raken teneinde gebruik te kunnen maken
OFW heeft in 2010 de voorbereiding van projecten
van groenfinanciering, zijn meer energiebesparende
iets naar voren gehaald die in 2011 worden uitge-
maatregelen nodig (met als gevolg een mogelijk ho-
voerd. Op deze manier draagt OFW bij aan een
gere investering) dan uitgegaan wordt van een EPC
meer duurzame woningvoorraad, wordt er werk-
van 0,8. OFW gaat uit van een integrale aanpak en is
gelegenheid gecreëerd, in een tijd waarin de bouw
in haar projecten altijd op zoek naar de meest duur-
dringend werk nodig heeft, en kan OFW optimaal
zame oplossing (sociaal-cultureel, ecologisch en be-
gebruik maken van de EIA.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Tijdens het stakeholdersdebat op 14 oktober ondertekenden we het FSC convenant.
OFW is de eerst woningcorporatie in Nederland die de 25% energiebesparing voor haar huurders heeft behaald. Wethouder Van As (gemeente Dronten) metselde de eerste vleermuizenbunker in Flevoland en misschien wel van Nederland die in een woongebouw wordt geplaatst. De ‘vleermuizenbunker’ wordt in de top van het appartementencomplex geplaatst. OFW vindt het belangrijk dat je bij het bouwen ook rekening houdt met de natuurlijke omgeving en zal hier ook zeker bij toekomstige bouwprojecten naar kijken. Het is belangrijk om op tijd te beginnen met je onderzoek, zodat de flora- en faunawet niet je bouwplannen stillegt en het milieu is voor ons allen van belang.
Tien van onze woningen kregen een groen dak. Een milieuvriendelijke en duurzame dakbedekking.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
45
De ambities of prestaties van OFW op het gebied van
OFW voldoet aan alle ambities uit het convenant
duurzaamheid zijn verwoord in doelstellingen in het
(punt 3,vanzelfsprekend zal in de toekomst moeten
Beleidsplan. Daarnaast conformeert OFW zich ook
blijken). Naast de prestaties op de doelen uit het be-
aan het ‘convenant Energiebesparing Corporatiesec-
leidsplan staan ook de prestaties op de ambities uit
tor (2008)’. Dit is een convenant tussen Aedes, de
het convenant in deze paragraaf.
Woonbond en de ministeries van VROM en WWI. Hierin staan een aantal doelstellingen voor energie-
Doel beleidsplan: In 2012 geen E, F, G labels meer.
besparing. De ambities in dit convenant zijn:
Deze doelstelling is aangepast naar 2014 in verband
• 20% energiebesparing in de bestaande voorraad te rea-
met de gewijzigde financiële uitgangspositie van
liseren door alle corporaties in de periode 2008-2018. • Een verlaging van het energieverbruik in de
OFW als gevolg van externe ontwikkelingen In onderstaande grafiek is het woningbezit van OFW
nieuwbouwproductie van 25% per 2011. Dit komt
zichtbaar per 1 januari 2011 in vergelijking met het wo-
neer op een uitgangspunt van een EPC-norm voor
ningbezit per 1 januari 2008.
nieuwbouw van 0,6 per 2011. • Een verlaging van het energieverbruik in de
In aantallen ziet het er als volgt uit:
nieuwbouwproductie van 50% per 2015. Dit komt neer op een uitgangspunt van een EPC-norm voor
Label
01-01-2008
01-01-2011
nieuwbouw van 0,4 per 2015.
A
274
743
B
598
804
len door corporaties wordt aansluiting gezocht bij
C
958
1079
natuurlijke momenten zoals verhuizing, planma-
D
1308
1298
tig onderhoud en ingrijpende woningverbetering/
E
735
296
herstructurering.
F
224
69
G
30
17
4127
4306
• Bij het treffen van energiebesparende maatrege-
• Door bewustwordings- en voorlichtingscampagnes het gebruikersgedrag beïnvloeden. • Het streven bij ingrijpende woningverbetering is energielabel B of minimaal twee klassen lager in
Bron: OFW
het energielabel.
Energielabels OFW 01 - 01 - 2011
E7%
Energielabels OFW 01 - 01 - 2008
F2% G0%
F5% G1%
A17% E18%
A7% B14%
A B C
B19%
D E
D30%
F D32% C25%
46
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
C23%
G
Het totaal aantal woningen per 01-01-2011 wijkt enigs-
woningen ook gekozen voor kunststofkozijnen. Dit
zins af met het totaal aantal verhuureenheden ver-
past beter bij het beeld van de overige woningen. Ver-
meld in de kengetallen in het financieel jaarverslag.
der is er bij de appartementen aan de Rozemarijn en
Dit wordt veroorzaakt doordat er een aantal woningen
een aantal eengezinswoningen met plat dak dakisola-
kamersgewijs worden verhuurd en er is sprake van
tie aangebracht (zie hieronder).
een kleine achterstand met betrekking tot het bijwer-
In het kader van Planmatig onderhoud zijn de volgen-
ken van gegevens.
de energiebesparende maatregelen genomen; 273 woningen uit de jaren 70 en begin jaren 80 zijn voorzien
Op 1 januari 2011 zijn er nog 382 woningen met een E,
van HR++ glas, met name door deze toe te passen
F of G label. Een groot deel van deze woningen wordt
bij klepramen in de woonkamer en bovenlichten bij
in de (nabije) toekomst gemoderniseerd of er vindt
de voordeur, plekken waar vaak veel tocht doorheen
ketelvervanging plaats. Deze E, F en G labels worden
komt. Het ging specifiek om:
voor 2014 opgelost. Een ander deel van deze woningen
• 119 woningen in Dronten (deze woningen zijn nu
heeft het label planvorming of sloop. De ontwikkeling
volledig voorzien van isolatie glas).
van deze plannen is echter afhankelijk van meerdere
• 79 woningen in Dronten (op de bovenlichten ter
factoren zoals de samenwerking met de gemeente,
plaatse van de voordeur na, zijn de woningen nu
eventueel te volgen procedures etc. Als laatste is er een
volledig voorzien van isolatie glas).
kleine groep woningen waarvan de huurder niet mee
• 21 woningen in Biddinghuizen (deze woningen
heeft willen doen aan de modernisering of er is sprake
zijn nu volledig voorzien van isolatie glas).
van een eigen oude CV-ketel, of mensen willen geen
• 54 woningen in Biddinghuizen (op de bergingen
CV-ketel laten plaatsen. Deze laatste groep woningen
na zijn de woningen nu volledig voorzien van
wordt aangepakt bij verhuizing.
isolatie glas). Samenwerking met: Diverse aannemers, bewoners en
Doel beleidsplan: 30% besparing in gemiddeld
de Huurders Belangen Vereniging
gasverbruik in 2012 ten opzichte van 2000
(beoogd) effect in de toekomst: Lagere woonlasten
Prestatie 2010: Het moderniseren van 113 woningen
en minder CO2 uitstoot, meer wooncomfort voor de
in Swifterbant waarbij een besparing van 26% aan
huurders, verbetering uitstraling van de wijk.
energie wordt gerealiseerd ten opzichte van 2000.
47
Daarnaast het vervangen van 550 oude CV- ketels
Dakisolatie en groen dak
voor HR-installaties en diverse werkzaamheden in het
Dit jaar voorzag OFW 14 eengezinswoningen met
kader van planmatig onderhoud.
plat dak en 52 appartementen aan de Rozemarijn
Activiteiten 2010: Modernisering van 113 woningen in
in Dronten van een nieuwe dakbedekking met extra
Swifterbant is afgerond. Daarnaast heeft OFW 558 CV-
isolatielaag. De woningen zijn daarmee nog beter ge-
ketels vervangen voor HR-installaties. Van dit aantal
ïsoleerd en bieden meer comfort voor de bewoners.
zijn de werkzaamheden voor ongeveer 180 ketels in
Tien woningen aan de Rozemarijn kregen eind okto-
januari en februari 2011 verricht. Naast de moderni-
ber nog een extra toplaag: een milieuvriendelijk groen
sering en ketelvervanging heeft OFW in 2010 ook nog
dak. Deze biedt een extra isolatielaag waardoor er bij
bij 26 woningen kozijnen en gevels vervangen door
warm weer een natuurlijke vorm van klimaatbeheer-
kunststofkozijnen en gevelbeplating. Dit betreft wo-
sing ontstaat. Het groene dak op de 10 woningen aan
ningen die op de verkooplijst staan. In verband met
de Rozemarijn bestaat uit een met sedumplanten be-
de toepassing van veelal kunststofkozijnen bij omlig-
groeide mat. De voorziening biedt voordelen voor de
gende reeds verkochte woningen heeft OFW bij deze
bewoners en het milieu. Zo wordt het regenwater van
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
het dak geleidelijk afgevoerd waardoor, bij hevige re-
per jaar ten opzichte van het jaar 2000. Door de forse
genval, het riool minder wordt belast. Op het groene
nieuwbouw en daarmee een toevoeging van wonin-
dak groeien mossen en planten waar ook dieren van
gen met een laag energieverbruik, is het gemiddelde
profiteren. De mossen en planten nemen fijnstof op
gasverbruik per OFW woning op dit moment zelfs
uit de lucht en verminderen daardoor de luchtvervui-
1.310 m3. Hierin is de ketelvervanging nog niet mee-
ling. Met de groene dakbedekking heeft het dak een
genomen.
verdubbelde levensduur. Behalve meer comfort dankzij de hogere isolatie, heeft het groene dak ook een
In 2010 is het gemiddelde energielabel van een D naar
hogere geluidsisolatie en een fraai uiterlijk. De ap-
een C gegaan.
partementen hebben hier het uitzicht op. De groene daken zijn eerst uitgebreid getest op waterdichtheid
Gemiddeld gasverbruik per woning in m3
en daarna aangelegd.
Uitgedrukt in percentages heeft OFW tot en met 2010 een besparing in gasverbruik behaald van 26% ten opzichte van het jaar 2000. Gasbesparing CO2 reductie
Project
p.jr. (m3/jr)
(ton/jaar)
Totaal
Totaal
117.520
209
Kozijn- en gevelvervanging (kunststof)
8.780
16
Dakisolatie woningen Rozemarijn
7.500
13
Greente Zuid/ Schelpenbuurt
Cumulatieve besparing gasverbruik woningen OFW 30 % 25 % 20 % 15 % 10 %
Getallen in deze tabel zijn aannames. De daadwerkelijke besparing is nog
5%
niet berekend.
0% 2001
In de periode 2000-2010 hebben de modernisering
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008 2009
2010
besparing t.o.v. 2000
van de woningvoorraad, het vervangen van CV-ketels en het aanbrengen van dak- en vloerisolatie geleid tot een geschatte verlaging van het gasverbruik van
Door het verder moderniseren van de oudere woning-
1.758.318 m3 per jaar. Dit is met de huidige gasprijs
voorraad wil OFW volgens haar beleidsplan tot een
van € 0,55 een jaarlijkse besparing van bijna een mil-
besparing komen van 30% in 2012 ten opzichte van
joen euro op de energielasten van onze huurders!
2000. Met de huidige projectplanning ziet het er naar
Met bovenstaande besparing zou je komen op een
uit dat OFW in 2012 zelfs de 33% besparing gaat be-
gemiddeld gasverbruik per OFW woning van 1.344 m3
halen.
In het convenant van Aedes, de Woonbond en het ministerie van 2008 is een doelstelling vastgelegd
OFW Energieverbruik per m3
van een besparing van 20% in 2018 ten opzichte van
2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0
2008. Op basis van de projectie wordt in 2018 27% bespaard op het gasverbruik ten opzichte van 2008, bij gelijkblijvend beleid. Kanttekening daarbij is, dat in de periode 2000 tot 2008 ook al 20% bespaard is. Het ‘laaghangende fruit’ zal in de periode tot 2018
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
48
dan ook langzamerhand op zijn.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Cumulatieve besparing gasverbruik woningen OFW
dus maar beperkt te gebruiken als sturingsmogelijkheid. Om deze redenen heeft OFW besloten om niet
45 %
tot implementatie over te gaan.
40 %
Samenwerking met: Stichting Natuur en Milieu, SEV
35 %
realisatie en diverse woningcorporaties.
30 %
Doel beleidsplan: minimaal de helft van de
20 %
nieuwbouwprojecten dient een EPC-waarde van 0,7
15 %
of lager te hebben. Door de verlaging van de EPC-eis
10 %
per 1-1-2011 naar 0,6 heeft OFW het beleid vanaf
5%
2011 als volgt aangepast: ieder nieuwbouwproject
0%
in de huur dient een EPC-waarde van 10% onder 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
25 %
besparing t.o.v. 2000
de wettelijke norm te hebben. Indien mogelijk wordt er gestreefd naar 35% onder norm, waarmee groenfinanciering kan worden behaald.
Deze besparing in gasverbruik betekent een reductie
Bij nieuwbouw is er altijd sprake van enige vertraging
in CO2 uitstoot. In de volgende grafiek wordt de CO2
tussen aanvraag bouwvergunning (waarbij de toet-
uitstoot reductie ten opzichte van 2000 zichtbaar.
sing aan de EPC-norm wordt gedaan) en de oplevering. Prestatie 2010: In de begroting 2010 was als prestatie
CO2 uitstoot reductie OFW 3500
opgenomen de bouw van 123 woningen in de Gilden
3000
in Dronten en 18 appartementen in Biddinghuizen
2500
Centrum en de groepswoning voor Stichting Vitree.
2000
Alle woningen zouden een EPC-waarde hebben lager
1500
dan 0,7.
1000
Activiteiten 2010: Opgeleverd zijn 10 appartementen
500
in Biddinghuizen (extra isolatie RC=5, energiezuinige vraaggestuurde ventilatie, zonneboiler) met een EPC-
0 2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008 2009
2010
besparing t.o.v. 2000
waarde van 0,64, 63 woningen in De Gilden (extra isolatie RC=4,5, gebalanceerde ventilatie met een EPCwaarde van 0,62 en de Groepswoning (3 eenheden)
49
Prestatie 2010: in 2010 onderzoekt OFW of de duur-
voor zorginstelling Vitree op één adres (extra isolatie
zaamheidsbarometer inmiddels genoeg is uitontwik-
RC=4,0, zonneboiler en douche-WTW) met een EPC-
keld om tot implementatie over te gaan.
waarde van 0,72.
Activiteiten 2010: De duurzaamheidsbarometer is in
De overige woningen in de Gilden en in Biddinghui-
2010 niet verder ontwikkeld. Met de huidige versie
zen Centrum zijn (nog) niet gerealiseerd (zie para-
van de barometer ziet OFW geen meerwaarde voor
graaf 4.3)
haar organisatie. OFW is van mening dat het instru-
Samenwerking met: Stichting Vitree en diverse aan-
ment niet optimaal is in te zetten omdat de verhou-
nemers, architecten, adviesbureaus en E&W instal-
ding/ weging van verschillende onderdelen nog niet
lateurs.
aansluit bij de verwachting van OFW. Daarnaast is de
(beoogd) effect in de toekomst: lagere woonlasten en
score van een aantal onderdelen niet te beïnvloeden
minder CO2 uitstoot
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Doel beleidsplan: Convenant aangaan met FSCNederland voor gebruik van hout en houtproducten uit verantwoord beheerde bossen
gevels, daken en vloeren. • Toepassing van zonneboilers per twee of drie woningen. • Toepassing van PV-cellen voor opwekking van
Prestatie 2010: convenant aangaan met FSC-Nederland.
elektriciteit. • Toepassing van warmtepompen voor verwarming
Activiteiten 2010: Tijdens het stakeholdersdebat over
en warmtapwater per twee of drie woningen.
duurzaamheid is het convenant met FSC-Nederland
• Geen gasaansluiting.
getekend. Daarmee is de afspraak vastgelegd dat
• EPC reductie van 0,8 naar 0,38.
OFW bij nieuwbouw, onderhoud en modernise-
• Afname van de CO2 uitstoot per appartement van
ringsprojecten alleen FSC hout en -houtproducten
2054 kg/jr naar 491 kg/jr.
gebruikt. Hier voldoet OFW reeds volledig aan. Voor
• Het exploiteren van de levering van warmte, koe-
drukwerk maakt OFW gebruik van FSC gecertificeerd
ling, warm-tapwater, elektriciteit en ventilatie aan
papier. OFW vindt het belangrijk om het belang van
de bewoners van het complex.
FSC producten ook bij haar stakeholders onder de
Samenwerking met: Architectenbureau Brink & Fleer,
aandacht te brengen, vandaar dat dit werd getekend
aannemer Groothuis Bouwgroep, adviseur Installect.
tijdens het stakeholdersdebat.
(beoogd) effect in de toekomst: lagere woonlasten,
Samenwerking met: FSC-Nederland
goed binnenklimaat en minder CO2 uitstoot.
(beoogd) effect in de toekomst: behoud van regenwouden en de daarin bestaande flora en fauna
Prestatie 2010: oplevering modernisering kantoor OFW
Prestatie 2010: In 2010 onderzoekt OFW de moge-
Activiteiten 2010: In 2010 is OFW terugverhuisd naar
lijkheden voor duurzame energie in de vorm van een
het eigen gemoderniseerde kantoor aan de Noord in
WKO (warmte koude opslag) bij de appartementen
Dronten. Zowel bij de technische verbouwing als bij
voor woongroep De Wiekslag.
de inrichting is zoveel mogelijk rekening gehouden
Activiteiten 2010: OFW heeft in 2010 op basis van
met een duurzame bedrijfsvoering:
haar duurzaamheidbeleid het energieconcept voor
Isolatie:
deze appartementen verder uitgewerkt. Een bijko-
• buitengevels, dak en kruipruimte
mend aandachtspunt was dat OFW met het energie-
• extra isolatie zes zijden, waardoor het pand zeer
concept wilde bereiken dat de appartementen aan de gewijzigde eisen (maart 2010) van groenfinanciering
• geïsoleerde beglazing
zou voldoen.
Luchtbehandelingskasten:
Door deze maatregelen toe te passen kan voor het
• ventilatie kantoor door luchtbehandeling met
gehele complex groenfinanciering worden verkregen. De EPC moet voor deze groenfinanciering minimaal 35% lager zijn dan de norm volgens bouwbesluit. Dit betekent dat de EPC maximaal 0,52 mag bedragen. De berekende EPC van 0,38 voor de appartementen
terugwinning van 90% warmte uitstoot • verse lucht van buiten wordt opgewarmd door lucht die wordt uitgestoten • luchtbehandeling zorgt voor gelijkmatige warmte naar alle ruimten
voldoet hier ruimschoots aan.
Inductie Unit:
Dit heeft geresulteerd in een energieconcept met de
• vanuit het plafond wordt de lucht de ruimte inge-
volgende uitkomsten: • Toepassing van een hoogwaardige isolatie van de
50
energiezuinig is (A-label)
blazen, eventueel gekoeld • de buitenscreens gaan automatisch dicht waar-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
door minder hoeft te worden gekoeld
lagere energielasten, beter werkklimaat voor medewerkers, verbetering uitstraling
HR-ketel Radiatoren • hergebruik bestaande radiatoren
Prestatie 2010: in 2010 onderzoekt OFW wat ze nog
• overwaarde, waardoor je zuiniger stookt
meer kan doen met betrekking tot duurzaam inkopen
Verlichting
Activiteiten 2010: Vanuit onze maatschappelijke be-
• gunstige energieverbruik
trokkenheid zijn het beperken van woonlasten (ener-
• bij hoge lichtinval dimt de verlichting terug
gielasten), het terugdringen van de CO2-uitstoot, het
• aanwezigheidsdetectie
hergebruik van materialen, terugdringen van afval
• spaarlampen toiletten en pantry’s
en het beperken van het gebruik van fossiele brand-
PV panelen
stoffen belangrijke argumenten om te investeren in
Windturbines
duurzaamheid. Dit geldt ook voor onze interne duur-
• opwekken van energie (tot 3 stuks in de toekomst)
zaamheid. Object van interne duurzaamheid zijn alle
Serverruimte
aspecten die samenhangen met onze hulpmiddelen,
• door geavanceerd watergekoeld systeem op de
kantoor en dergelijke. In juli 2008 is een beleidsplat-
juiste temperatuur gehouden • nieuwe server en opslag: zuiniger en hogere
form interne duurzaamheid voor alle medewerkers van OFW georganiseerd. In dit beleidsplatform is
bezettingsgraad
aandacht besteed aan het eigen gedrag van medewer-
Klimaatbeheersysteem
kers en het voorbeeldgedrag van de organisatie OFW
• warmte (koude) terugwinning
op het gebied van duurzaamheid.
Facilitair • kraan gaat automatisch aan op beweging van
len genomen. De belangrijkste genomen maatregelen
handen • nieuwe contracten schoonmaak met gewijzigde en milieuvriendelijke werkwijze
zijn: Duurzaamheidsdoel: Beperking gebruik fossiele
• vloerbedekking en meubels zijn recyclebaar
brandstoffen en beperking CO2-uitstoot
• bureaublad is van bamboe, geen bomen kappen
• groene energie kantoor
• koffie is UTC gecertificeerd (zakelijke variant van
• nieuwe Pc’s met laag energieverbruik
Fair Trade voor consumenten)
• fietsenplan woon-werkverkeer
• koffiebekers zijn composteerbaar
• twee fietsen algemeen gebruik OFW
• keuken en pantry’s minimaal gebruik van elek-
• zes energiezuinige auto’s (A+ label)
trisch apparatuur • kantoorartikelen zoveel mogelijk van gerecycled papier (memo’s, kladblokken)
• aanschaf bedrijfsauto’s minimaal B-label Duurzaamheidsdoel: Hergebruik materialen en beperking gebruik materialen
• toiletpapier/handdoeken FSC, milieukeurmerk
• gescheiden inzamelen afval
Printers
• kringlooppapier
• reductie aantal printers door plaatsen centrale
• digitaal post- en archiveringssysteem • dubbelzijdig printen
printer
51
In de afgelopen periode zijn al een aantal maatrege-
• uitbesteden printwerk
• recycling cartridges via Clini-Clowns
• aanschaf software t.b.v monitor printgedrag
• e-nieuwsbrief voor relaties
Samenwerking met: Mateboer, Wouda, Cauberg-Huygen
• elektronische kerstkaart
(beoogd) effect in de toekomst: minder CO2 uitstoot,
• digitaal verzenden Jaarverslag/Begroting
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Duurzaamheidsdoel: Duurzaam geproduceerd
delen van de website, waardoor minder brieven
materiaal, beperking chemisch afval en gezondheid
verstuurd worden
medewerkers
• elkaar aanspreken op duurzaam gedrag
• gebruik oplaadbare batterijen
• formeren van een werkgroep voor interne duur-
• FSC-keurmerk briefpapier en enveloppen, folders
zaamheid
en bewonersblad Vizier • duurzaam geproduceerde koffie
Prestatie 2010: uitdragen kennis en ervaring op het
• nieuwe afzuiger werkplaats
gebied van duurzaamheid
• rookvrij kantoor
Activiteiten 2010: OFW is zeer actief in het uitdragen
Vanuit de inkoopfunctie van zaken zoals energie,
van haar kennis en ervaring op het gebied van duur-
kantoorbenodigdheden, printers, hardware voor au-
zaamheid. Op de website (www.ofw.nl) staan diverse
tomatisering, kantinebenodigdheden wordt de vraag
publicaties. Daarnaast neemt OFW deel aan verschil-
gesteld hoe duurzaam ze zijn. Ook voor ingehuurd
lende werkgroepen en heeft in 2010 een tiental pre-
personeel (bijvoorbeeld schoonmaak) is dit van toe-
sentaties en inleidingen op het gebied van duurzaam-
passing.
heid gegeven. Samenwerking met: grote diversiteit aan organisaties
De aspecten van duurzaamheid waarop getoetst
die iets willen op het gebied van duurzaamheid
wordt zijn:
(beoogd) effect in de toekomst: iedereen duurzaam
• besparing van gebruik van fossiele brandstoffen en beperking CO2-uitstoot;
Proef met zonneboilers
• hergebruik van materialen (cradle tor cradle);
In 2010 heeft OFW een pilot gedaan met het plaat-
• beperking en scheiding van afval;
sen van zonneboilers. In de wijk Dronten-Noord zijn
• beperking gebruik van materialen;
tegen een geringe huurverhoging 10 zonneboilers ge-
• gebruik van duurzaam (maatschappelijk verant-
plaatst. In 2011 zullen (verspreid over het hele bezit
woord) geproduceerde materialen.
van OFW) nog 59 zonneboilers geplaatst worden.
De acties die in de komende periode nog ondernomen worden en waar we nu mee bezig zijn, zijn:
Beter Peter
Duurzaamheidsdoel: Beperking gebruik fossiele
OFW heeft in 2009 al haar huurders een online ener-
brandstoffen en beperking CO2-uitstoot
giebespaarcoach, Peter, aangeboden. Hij helpt om
• stimuleren fietsen in de kern Dronten
energie te besparen op een manier die bij iedereen
• voorkeur voor openbaar vervoer (indien mogelijk)
past. Peter is een interactief bespaarprogramma voor
ten opzichte van autogebruik • carpoolen
een persoonlijk actieplan voor energiebesparing wor-
Duurzaamheidsdoel: Beperking gebruik materialen en
den opgesteld. Daarmee kan jaarlijks al snel 150 euro
alle aspecten
worden bespaard op de energielasten. Na het opstel-
• ontwikkelen duurzaamheidschecklist voor inkoop-
len, wordt het plan uitgevoerd. En ook dit wordt door
functie
Peter begeleid, met op maat gesneden adviezen en
• leverancier toetsen op basis van duurzaamheidschecklist
52
huurders (BeterPeter). Met Peters begeleiding kan
tips, om nog makkelijker te kunnen besparen. Tot wel twee jaar lang. Hieronder volgt een overzicht van de
• terugdringen uitprinten digitale stukken
daadwerkelijk gerealiseerde besparing, de doelbespa-
• gebruik van PC, beamer en digibord bij overleggen
ring en de verwachte besparing van de deelnemers.
• verder ontwikkelen van de interactieve onder-
Energiebesparing door gebruik Beter Peter.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Gerealiseerde besparing Doelbesparing
Verwachte besparing n.a.v. meetgegevens
Euro
3202
euro
27411
euro
5235
euro
CO2
7694,38
kg
63299,55
kg
8551,76
kg
Gas
4322,68
m3
35561,55
m3
4804,36
m3
Elektriciteit
1588,71
kWh
20912,7
kWh
2047,38
kWh
Water
106,28
m3
1013,16
m3
117,15
m3
WoningKwaliteit 2020
Winnaar Themaprijs Glazen Huis:
OFW doet mee aan het onderzoeksprogramma
Duurzaamheid
WK2020. Dit is een onderzoeksprogramma van On-
Landelijke erkenning voor de integrale toepassing van
derzoeksinstituut OTB en de faculteit Bouwkunde van
duurzaamheid kregen we met de toekenning in 2010
de TU Delft. Doel is de ontwikkeling van wetenschap-
van de Themaprijs van het Glazen Huis voor ons jaar-
pelijk onderbouwde en praktisch bruikbare kennis
verslag van 2009.
voor grootschalige verbeteringen in de energieprestaties van de woningvoorraad. Belangrijk onderdeel
Deelname actiearena ‘Wonen en
van Woningkwaliteit 2020 is het praktijkprogramma
Zorg in duurzame wijken’
waarin wordt samengewerkt met een grote groep wo-
OFW-directeur Truus Sweringa nam op 2 maart deel
ningcorporaties en de koepelorganisatie Aedes. OFW
aan de actiearena ‘Wonen en Zorg in de duurzame
doet mee in verschillende projectgroepen. De meer-
wijken’, een initiatief van Drift Erasmus Universiteit
waarde voor OFW zit er vooral in dat er (praktische)
Rotterdam, Atrivé en OFW. De bijeenkomst was de
kennis wordt gedeeld en vastgelegd.
eerste in een serie van vijf en vloeide voort uit de transitie arena langdurige zorg. Drift Erasmus Universiteit
OFW in werkgroep Dronten Fair
Rotterdam had deze transitie arena in 2008 opgezet
Trade gemeente
met als doel een strategisch vernieuwingsnetwerk te
Dronten heeft de ambitie om Fair Trade Gemeente
ontwikkelen. Participanten brachten een diversiteit
worden. Om deze eervolle titel te behalen is een
aan perspectieven en competenties in. Dit resulteerde
werkgroep opgericht. OFW is lid van de werkgroep en
in het visiedocument ‘Mensenzorg’. In 2010 werd ge-
onderstreept daarmee dat zij fair trade en maatschap-
start met het praktisch uitwerken van de zes thema’s
pelijk verantwoord ondernemen belangrijk vindt. De
uit het visiedocument in evenzoveel bijeenkomsten.
titel ‘Fairtrade Gemeente’ geeft aan dat een gemeente
53
bijzonder veel aandacht besteedt aan fair trade. In een
Duurzame ontwikkeling jongeren
Fairtrade Gemeente worden veel fairtrade producten
In november werd OFW uitgeroepen tot Flevolands
verkocht en gebruikt en staat verantwoord onderne-
Leerbedrijf van het Jaar. De prijs werd toegekend om-
men (MVO) hoog in het vaandel. Om Fairtrade Ge-
dat OFW leerlingen en jonge werknemers volop kan-
meente te worden moet aan zes criteria zijn voldaan.
sen biedt om zich te ontwikkelen. Binnen OFW zijn er
In grote lijnen is het in Dronten al gelukt om aan de
20 verschillende vakgebieden waar leerlingen werker-
criteria te voldoen of wordt er hard aan gewerkt om ze
varing kunnen opdoen. Bijvoorbeeld via een stage, af-
te behalen. Ook MVO als criterium maakt onderdeel
studeeropdracht, leerlingbouwplaats, maatschappe-
uit van het zijn van een Fair Trade gemeente. MVO
lijke stage of een bedrijfsbezoek aan OFW. Daarnaast
is ondernemen waarbij zowel het economisch rende-
kon OFW via haar opdrachtgeversrol leerlingbouw-
ment maar tegelijkertijd ook (juist) het effect van het
plaatsen realiseren. Zo konden leerlingen op de leer-
eigen ondernemen op mens en milieu van belang zijn.
lingenbouwplaats bij een renovatieproject van OFW
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
in Biddinghuizen het ambacht leren van verschillende
zich het duurzaam werken eigen maken, zich zelf ver-
soorten metselwerk, waaronder siermetselwerk.
antwoordelijk voelen en aan kwaliteitscontrole doen. Het thema ‘duurzaamheid in het onderwijs’ ging in
Uniek bouwconvenant
op het belang van voldoende leer- en stageplaatsen
Op 6 oktober ondertekenden OFW samen met de
en duurzaamheid nog meer onderdeel te laten wor-
Flevolandse woningcorporaties en gemeenten het
den van het onderwijs.
convenant ‘Bouwvolume voor opleidingen’ om op-
Bij het thema ‘communicatie met bewoners’ werd
leidingsplaatsen bij bouwprojecten voor Flevolandse
aangegeven door de deelnemer vanuit de Woonbond
leerlingen te waarborgen. Een belangrijke stap aange-
dat OFW huurders goed betrekt bij moderniserings-
zien voor de toekomst een groot tekort aan vakmen-
projecten en hen vanaf het begin mede-eigenaar
sen in de bouw verwacht wordt. De 26 betrokken par-
van het project maakt. Dit is de sleutel tot succes
tijen spreken in het convenant af dat zij jaarlijks een
en betrokkenheid. Hierop voortbordurend werd nog
vast aantal leerwerkplaatsen en stages voor Beroeps
doorgesproken over de participatie van huurders bij
Opleidende Leerweg (BOL) 4-leerlingen creëren.
duurzaamheid en renovaties. Met de stakeholders
Het bouwconvenant is uniek in Nederland. OFW bood
ontstonden interessante discussies. De daarbij ver-
in 2010 aan 20 leerling-bouwvakkers de mogelijkheid
kregen inzichten worden meegenomen in het duur-
om werkervaring op te doen op 2 leerlingbouwplaat-
zaamheidsbeleid van OFW.
sen. In 2011 wordt het aantal leerlingbouwplaatsen nog uitgebreid.
Bewoners in beweging brengen
OFW maakt zich ook sterk voor het ‘duurzaam bou-
OFW riep haar huurders op om mee te doen aan het
wen en de eigen verantwoordelijkheid van vaklieden
landelijke Klimaatstraatfeest. Doel is dat zoveel mo-
daarin’ als onderdeel in de bouwopleidingen. Deze
gelijk mensen iets aan energiebesparing doen en om
vorm van duurzaamheid in opleidingen, was ook één
mensen bewust te maken van hun eigen mogelijkheden
van de onderwerpen van het stakeholdersoverleg dat
daarin. De straat met de meeste klimaatpunten maakt
OFW op 14 oktober organiseerde.
bovendien kans op een gratis straatfeest. De Fruithof is als vierde geëindigd in deze stratenwedstrijd, die de
54
Duurzame relatie met stakeholders
energiezuinigheid bevordert. Dit is een topprestatie.
Het jaarlijkse stakeholdersdebat dat OFW organiseer-
De bewoners hebben van alles gedaan om punten te
de op 14 oktober stond in het teken van duurzaam-
pakken. Van een warme truien-dag tot deelname aan
heid. Aan de orde kwamen thema’s zoals ‘duurzame
het internationale 'Earth Hour'. Vorig jaar scoorde de
stedenbouw’, ‘ontwikkeling ketenkwaliteit en bouw-
Fruithof ook al goed, dit jaar nóg beter. Voor de Fruithof
proces’, ‘duurzaamheid in het onderwijs’ en ‘commu-
was dit het maximaal haalbare. De straten die op de
nicatie met bewoners bij het toepassen van nieuwe
eerste drie plaatsen staan zijn straten met alleen maar
technieken’. Bij het thema duurzame stedenbouw
koopwoningen, in de Fruithof staan huurwoningen. En
werd besproken dat het van belang is dat het duur-
in dat geval is het moeilijker om Klimaatstraat-punten
zaamheidconcept gelijktijdig wordt ontwikkeld met
te pakken. Kopers investeren sneller zelf in energiebe-
het stedenbouwkundig plan en niet achteraf nog inge-
sparende maatregelen als zonnepanelen. Dit maakt de
past moet worden. Het is een integrale ontwikkeling.
prestatie er alleen maar groter op. Van de 52 huishou-
Bij het thema ‘ontwikkeling ketenkwaliteit en bouw-
dens in de Fruithof hebben zich 42 aangesloten bij de
proces’ kwam aan de orde dat duurzaamheid hier ook
Klimaatstraat-actie. Hieruit blijkt een grote saamhorig-
kwaliteitsbeleid is. Van belang is een cultuurveran-
heid. De Fruithof is de hoogste geëindigde straat met
dering in de bouw te realiseren waarbij bouwvakkers
huurwoningen en nummer 1 van Flevoland.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Ook stimuleerde OFW haar huurders om mee te doen
Energiesprong ruim 45 % bij
aan de internationale actie 10:10. OFW doet hier ook
nieuwbouw De Wiekslag in Dronten
zelf aan mee. Doel is om vanaf 10 oktober 2010 geza-
OFW heeft de afgelopen jaren al de nodige stappen
menlijk 10% energie te besparen. Als extra stimulans
gemaakt om energiesprongen te bereiken, bijvoor-
geeft OFW huurders die 10% minder energie (zowel
beeld renovatie van 85 woningen in Biddinghuizen,
gas als electra) hebben verbruikt ten opzichte van het
waarbij E, F en G- energielabels na renovatie op een
voorgaande jaar een LED-lamp cadeau.
A-label uitkwamen en minimaal 45% energiebespa-
Claudia van Loveren van de Huurdersbelangvereni-
ring gerealiseerd is.
ging is benoemd tot energieambassadeur voor de
Voor nieuwbouw gelden via EPC-eisen al lagere
Woonbond. Zij draagt mede het energiebeleid van
energie-eisen. Het is dan ook een grote uitdaging
OFW uit.
een energiesprong van minimaal 45% te bereiken. OFW heeft een innovatief “all-electric” energiecon-
OFW in regionale werkgroep
cept uitgedacht voor 25 appartementen, dus zonder
Duurzaamheid
gasaansluiting. Hierbij wordt gebruik gemaakt van
De Regieraad Bouw Oost Nederland (RBON) nodig-
warmteopwekking met zogenaamde “heatpipes”
de OFW uit om deel te nemen aan haar werkgroep
(zonneboiler met zeer hoge opbrengst), een warmte-
Duurzaamheid. Doel is om op regionaal niveau over-
pomp en warmte-koude opslag (WKO) in de bodem.
heid, markt en kenniswereld samen te laten optrek-
Ook wordt extra dikke isolatie toegepast en de warm-
ken in het signaleren en oppakken van knelpunten.
te uit ventilatielucht teruggewonnen. De benodigde
De RBON heeft een aanjaagfunctie in duurzaamheid.
elektriciteit voor de warmtevoorziening wordt groten-
Door de krachtenbundeling kan de werkgroep voor
deels opgewekt met photovoltaïsche (PV) panelen.
versnelling zorgen van duurzame innovatie in de
Het gehele dakoppervlak wordt voorzien van PV pane-
bouwketen.
len, en daarnaast ook nog een aantal carports. OFW gaat ook elektriciteit leveren aan de bewoners, welke
55
25% energiebesparing sinds 2000
in de zomer opgewekt wordt met PV. In de toekomst
Tijdens de feestelijke afronding op 28 april 2010 van
kunnen ook nog micro-windturbines geplaatst wor-
de ingrijpende renovatie van de 257 woningen in
den op het gebouw zelf zodat lokaal nog meer elektri-
Biddinghuizen, maakte mevrouw Huijbregts van de
citeit kan worden opgewekt. Voor algemene ruimtes
Woonbond bekend dat OFW, dankzij de modernise-
wordt energiezuinige verlichting toegepast en bewe-
ring van in totaal al 1.250 woningen, als eerste wo-
gingssensoren. De lift is een extra energiezuinig type.
ningcorporatie in Nederland de 25% energiebespa-
Het dagelijks energieverbruik van de bewoners wordt
ring voor haar huurders heeft behaald. En daarmee
gemeten en aan hen teruggekoppeld via een website.
zorgt OFW ook voor een aanzienlijke verlaging van de
Op deze manier kunnen bewoners de gebruikskosten
woonlasten voor haar huurders.
inzichtelijk krijgen en het energieverbruik beperken.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Het energieverbruik voor deze 25 appartementen en algemene voorzieningen is als volgt: Onderdeel
Standaard
De Wiekslag
Verschil
EPC-eis tijdens ontwerp
Max.0,8 [0,6]
0,38
- 0,42 [-0,22]
Per 1-1-2011 lagere EPC 0,6
(-53%; -37%) Warmte en koude won.
28.125 m3 +
62.500 kWh
- 759 MJ
31.250 kWh
[225 MJ]
(- 77%)
Koeling in woningen
[984 GJ] Ventilatie woningen
7.200 kWh
7.200 kWh
0
Zuinige ventil. als gepland
Verlichting algemeen
18.800 kWh
10.000 kWh
- 8.800 kWh
Zuiniger verlichting
(-43%) Lift
2.200 kWh
1.600 kWh
- 600 kWh
Zuinige lift
(-27%) Bewoners-verbruik elekt. 65.500 kWh
62.500 kWh
Opwekking PV
- 62.500 kWh
- 3.000 kWh
Bewustw. is 5% bespar.
(-5%) 0
Totaal inkoop energie
93.700 kWh +
81.300 kWh
28.125 m3 gas Totaal CO2 *
58.094 kg +
Elektra + gas
50.062 kg
+ 62.500 kWh
Max.benutting
(+100%)
dakoppervlak
(-13% elektra; -100% gas)
kg
- 53% CO2
* Gas = 1,78 kg/m3 ; Elektra = 0,62 kg/kWh (opwekkingsrendement gemiddeld centrales in Nederland; bij duurzaam opgewekte elektriciteit is dit lager)
Ten opzichte van de ontwerpnorm voor nieuwbouw in 2010 is een energiesprong (CO2-reductie) van ruim 45% gemaakt. Alle energieaspecten van het appartementencomplex zijn meegenomen. De meeste reductie is behaald op het verwarmings/koelingsysteem in combinatie met de elektriciteit-opwekking met PVpanelen. De financiële haalbaarheid van dit project is gerealiseerd vanwege de groenfinanciering, waarmee op het reguliere rentetarief een korting wordt verstrekt voor een periode van 10 jaar.
56
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
500 huurders kregen een aanbod om een zonneboiler te laten plaatsen. Daarmee besparen huurders ongeveer 150 m3 gas per jaar.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
57
4 . 3 A l l e
do e l g r o e p e n ond e r d a k
De primaire taak van een woningcorporatie is het huisvesten van de mensen die zwak staan op de woningmarkt. Deze doelgroep is qua samenstelling zeer divers. OFW heeft zichzelf als doel gesteld om de omvang en de samenstelling van de woningvoorraad af te stemmen op de huidige en toekomstige vraag van verschillende klantgroepen. Dit betekent aan de ene kant het bouwen van woningen voor nieuwe doelgroepen en het verkopen van eengezinshuurwoningen voor (onder andere) startende kopers waarbij differentiatie in oude en nieuwe wijken aandachtspunt is. Aan de andere kant betekent het een goede samenwerking met zorginstellingen en de gemeente in het huisvesten van mensen die niet (geheel) zelfstandig kunnen wonen. Woonvisie gemeente Dronten
zo vanzelfsprekend is. Stagnatie in de nieuwbouw van
De gemeente Dronten heeft in 2009 een nieuwe
koopwoningen heeft ook effect op de nieuwbouw van
Woonvisie opgesteld. De ambitie van de gemeente is
huurwoningen. Het is niet mogelijk ver vooruit te lo-
om in 2020 te groeien naar een bevolking met 46.000
pen met de bouw van huurwoningen terwijl de koop
inwoners. Op 1 januari 2010 kende de gemeente
stagneert. Daarom beweegt OFW mee met het tempo
Dronten 40.157 inwoners. De gemeente vraagt inzet
waarin nieuwe wijken worden ontwikkeld.
van OFW om deze ambitie te realiseren, met name waar het gaat om de goedkope en betaalbare voorraad
Het woningbouwprogramma tot 2020 van de ge-
en nieuwbouw. Belangrijke groepen die de gemeente
meente Dronten kent twee componenten:
noemt zijn starters en senioren. OFW heeft een pre-
• De woningbehoefte gebaseerd op het woonwen-
ferente positie waar het gaat om de bouw van sociale
senonderzoek en een migratie die vergelijkbaar is
huur en voor zover gewenst sociale koopwoningen.
met de afgelopen jaren (+ 2700 woningen = het
Hierbij zal speciale aandacht zijn voor de mogelijk-
basisprogramma).
heden van OFW om in de groeiambitie bij te dragen
• De woningbehoefte gebaseerd op de daarboven
door bijvoorbeeld de verkoop van de bestaande voor-
gewenste groei (+ 1300 woningen extra = het ad-
raad aan eigen inwoners en aan vestigers. Bovenge-
ditionele programma).
noemde inzet past prima binnen de beleidslijnen van
58
OFW die zijn verwoord in het Strategisch beleidsplan
In de aantallen van de gemeente is geen rekening ge-
voorraad en nieuwbouw van 2007. Mede door de eco-
houden met de stagnerende verkoop van woningen
nomische recessie blijkt wel dat groei niet altijd meer
als gevolg van de economische crisis.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
De groepswoning aan de Grutto is gebouwd voor Vitree ten behoeve van acht jongeren. Er is daarnaast een plek voor crisisopvang. De heer Duenk, bestuurder Vitree, en de jongeren zijn zeer trots op hun woning. De jongeren hebben de bouw regelmatig gevolgd en stonden vaak bij het hek om te kijken hoever het bouwen van de woning was. ‘Wat mooi is aan de woning is dat het een ‘groene woning’ is. Deze woning is een mooi voorbeeld hoe een woningcorporatie duurzaam bouwt’, aldus de heer Duenk.
59
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Het basisprogramma opgesteld door de gemeente Dronten tot 2020 is als volgt:
Tabel Toekomstige tekorten in 2020 - basisprogramma
Onderzochte behoefte
Onderzochte behoefte
Te verwachten behoefte
Totale
verhuisgeneigde huishou-
starters (verhuisgeneigde
overige huishoudens
behoefte
Voorraad 2009
Tekort 2020
Programma
dens (niet zijnde starters)
thuiswonenden)
in 2020
2020
0
0
0
0
0
0
0
100
0
3.050
3.150
2.600
550
800
0
0
1.200
1250
1.200
50
100
Huur meerg tot € 500
100
100
350
550
250
300
400
Huur meerg € 500-€ 700
100
0
450
550
300
250
400
Koop eeng tot € 250.000
100
0
3.350
3.450
3.200
250
400
Koop eeng € 250.000>
250
0
5.100
5.350
5.100
250
400
0
0
100
100
50
50
100
50
0
50
100
50
50
100
0
0
3.900
3.900
3.050
900
0
750
150
17.550
18.450
15.750
2.700
2.700
Onzelfstandig Huur eeng tot € 500 Huur eeng € 500-€ 700
Koop meerg tot € 250.000 Koop meerg € 250.000> Onbekend/anders Totaal
De aantallen zijn afgerond op vijftigtallen. Hierdoor hoeven de aantallen, in de tabel, niet altijd opgeteld te worden tot het totaal (Bron: Gemeente Dronten)
De verdeling over de kernen is hierbij:
het aanbrengen van differentiatie noodzakelijk, zowel
• 60% Dronten (circa 135 woningen/ jaar)
in koop en huur als in woningtype. Met de verkoop
• 20% Swifterbant (circa 45 woningen/ jaar)
van bestaande eengezinshuurwoningen in de oudere
• 20% Biddinghuizen (circa 45 woningen/ jaar)
wijken wordt gewerkt aan een kansrijke woonomgeving en wordt tegemoet gekomen aan de vraag van
De verdeling naar prijssegment is:
starters op de woningmarkt.
• 25-30% betaalbaar (sociaal huur en koop) • 35-40% middelduur • 35-40% duur
Woningmarkt De conclusies uit het Strategisch beleidsplan Voorraad en nieuwbouw zijn nog steeds leidend voor het woningbouwprogramma van OFW. In het kort komt het er op neer dat de vraag van ouderen door de vergrijzing toeneemt, de huishoudens steeds kleiner worden en dat er een aanbod speciaal voor jongeren gewenst is. OFW bouwt nieuw voor deze ‘nieuwe’ doelgroepen. Daarnaast heeft OFW als uitgangspunt het creëren van een kansrijke woonomgeving. Om dit in bestaande en nieuwe wijken te kunnen bereiken is
60
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Woningzoekenden per type woning
2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 Studenten/kamers
600
Kleinehuishoudens/ appartementen
400
Seniorenwoning
200
Eengezinswoning
0 1995
1996 1997
1998
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
2008 2009 2010
2011
Mede door de forse nieuwbouw van huurwoningen
de meeste belangstellenden voor de 2e fase zich al
liet het aantal woningzoekenden vanaf 2005 een
eerder hebben ingeschreven.
dalende lijn zien. De wachttijden liepen terug en de
85,3% van de nieuwe inschrijvingen bestaat uit 1 of 2
keuzevrijheid van woningzoekenden werd hierdoor
persoonshuishoudens. In 2009 was dit nog 82%.
vergroot. Na een stabilisatie in 2009, zien we in het jaar 2010 een forse stijging van het aantal woningzoe-
Doelstelling beleidsplan: realiseren afspraken
kenden. Het aantal woningzoekenden per 1 januari
convenant met gemeente: bij nieuwbouw 20-30%
2011 is met 10% toegenomen t.o.v. 1 januari 2010.
sociale huurwoningen en meer daar waar de markt er
Deze stijging zal grotendeels een gevolg zijn van de
om vraagt.
recessie. Daarbij heeft er in 2010 minder uitstroom
Prestatie 2010: Realiseren planning nieuwbouwpro-
plaats gevonden in het bezit van OFW. Daarnaast cre-
jecten. In de begroting 2010 werden genoemd:
ëert nieuw aanbod waarschijnlijk ook nieuwe vraag. In
• afronden van de bouw van 63 eengezinswoningen
2010 is o.a. bekend gemaakt dat OFW diverse nieuwe woningen gaat bouwen in De Gilden en de 2e fase van de WoonArk gaat realiseren in 2011.
aan de Blaasbalg in de Gilden; • starten met de bouw van 60 eengezinswoningen in de Gilden; • Afronden van de bouw van 18 appartementen
In 2010 hebben zich 1069 nieuwe woningzoekenden
voor 1- en 2-persoonshuishoudens in Biddinghui-
ingeschreven voor een woning (1048 in 2009). De
zen Centrum;
meeste nieuwe woningzoekenden opteren voor een eengezinswoning. De grootste toename van nieuwe
recreatieruimte voor Woongroep de Wiekslag aan
woningzoekenden zit in de leeftijdscategorie 23-35
de Fazantendreef;
jaar. Het aantal nieuwe woningzoekenden in de leef-
• 1 groepswoning aan De Grutto in de wijk De Oeverloper.
tijdscategorie 65+ is met bijna één derde afgenomen.
Activiteiten 2010: OFW heeft in 2010:
De leeftijdscategorie 55-65 jaar is met bijna één derde
• 63 eengezinswoningen aan de Blaasbalg in de
toegenomen. Naar verwachting hebben zich minder senioren van 65 jaar en ouder ingeschreven omdat de woningen in de 1e fase WoonArk zijn verhuurd en/of
61
• Starten met de bouw van 24 appartementen met
Gilden opgeleverd; • 10 startersappartementen aan de Cultuursingel in Biddinghuizen Centrum opgeleverd;
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
• 1 groepswoning aan De Grutto in de wijk De
op de marktwaarde. Hierdoor worden de woningen
Oeverloper opgeleverd. Deze groepswoning is ge-
bereikbaar voor de lage- en middeninkomensgroe-
realiseerd in samenwerking met stichting Vitree;
pen. Door de terugkoopverplichting komt de woning
• De overige 60 eengezinswoningen in de Gilden
altijd bij de corporatie terug. Vervolgens kan OFW de
zijn onderdeel van 70 eengezinswoningen en 48
woning met behulp van Koopgarant ook voor de vol-
appartementen in vier nagenoeg gelijke com-
gende koper betaalbaar houden. Daarnaast kan OFW
plexen verspreid over de 2e fase van de wijk. Door
ervoor kiezen om de woning te gaan verhuren.
onderhandelingen met de aannemer heeft het
Als proef heeft OFW twee gemoderniseerde huurwo-
project vertraging opgelopen. In 2011 is vervol-
ningen in Biddinghuizen Centrum die al geruime tijd
gens gebleken dat er bezwaar van omwonenden
te koop werden aangeboden, met Koopgarant aange-
is tegen de bouw van appartementen op deze lo-
boden, tegen een korting van 10%. Uiteindelijk zijn
catie omdat dit afwijkt van het bestemmingsplan.
deze woningen ook met Koopgarant niet verkocht en
Ondanks eerdere bestuurlijke toezeggingen wil de
zijn ze terug genomen in de verhuur.
gemeente het bestemmingsplan niet aanpassen.
Samenwerking met: makelaar
De gemeente heeft OFW gevraagd het plan aan te
(beoogd) effect in de toekomst: koopwoningen zijn
passen. De Gemeente Dronten heeft aangegeven
voor een bredere doelgroep bereikbaar.
bereid te zijn de kosten voor herontwikkeling te betalen. OFW gaat het plan nu herontwikkelen;
Doelstelling beleidsplan: taakstelling COA huisvesten
• De bouw van de overige 8 appartementen in Bid-
Prestatie 2010: voldoen aan taakstelling COA (gene-
dinghuizen Centrum is vertraagd in verband met
raal pardon beëindigd per 1-1-2010)
een eigendomskwestie waardoor de grond door
Activiteiten 2010: aan de taakstelling van 2010 is niet
de gemeente niet geleverd kon worden. De bouw-
voldaan. Voor de taakstelling zijn 17 vluchtelingen
vergunning is inmiddels al afgegeven. De bouw
gehuisvest. 8 vluchtelingen hebben we niet kunnen
van deze appartementen start in mei 2011;
voorzien van passende huisvesting. Ook hier zien we
• De start van de bouw van de 24 appartementen
de trend dat er weinig gezinnen zijn, maar vooral al-
voor de Woongroep heeft vertraging opgelopen
leenstaanden. Daardoor zijn meer woningen nodig
door de ontwikkeling van een vernieuwend energie-
om hetzelfde aantal te kunnen huisvesten. Het aantal
concept. Volgens planning zal de uitvoering van de
woningen voor alleenstaanden is beperkt (11% van
nieuwbouw in het eerste halfjaar van 2011 starten.
de woningvoorraad). Het aantal verhuizingen binnen
Samenwerking met: diverse aannemers, architecten,
de categorie appartementen was 79 van de 459 ap-
gemeente en Vitree
partementen. Dit betekent dat meer dan de helft van
(beoogd) effect in de toekomst: dusdanig evenwicht in
de vrijkomende appartementen beschikbaar gesteld
de huurmarkt zodat de wachttijden niet te lang zijn,
moet worden voor deze categorie. Daarnaast is er ook
maar ook geen sprake is van leegstand.
één woning teruggegeven aan OFW omdat er geen belangstellenden waren.
62
Prestatie 2010: onderzoeken of voor sommige gemo-
Samenwerking met: gemeente Dronten, COA, stich-
derniseerde woningen die verkocht gaan worden ook
ting Vluchtelingenwerk
Koopgarant kan worden aangeboden
(beoogd) effect in de toekomst: voldoende uitstroom
Activiteiten 2010: In 2010 heeft OFW 22 sociale koop-
uit asielzoekerscentra voor mensen die een status
woningen aan De Grutto te Dronten opgeleverd. Deze
hebben gekregen zodat ze zelfstandig een leven kun-
woningen zijn verkocht met Koopgarant. Koopgarant
nen opbouwen in Nederland. Daarnaast het voldoen
is een koopvariant waarbij een korting wordt gegeven
aan de gemeentelijke taakstelling.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Woningbezit
• Philadelphia
OFW heeft op 1 januari 2011 4.908 verhuureenheden
• Interakt Contour
in haar bezit. Het woningbezit (exclusief verzorgings-
• Stichting studentenvoorzieningen CAH
eenheden en de 280 studenteneenheden) van OFW is Object
als volgt opgebouwd:
Aantal
Verzorgingshuiseenheden Woningtypen
n 65% eengezinswoningen n 1% grote eengezinswoningen
70
Studenteneenheden
280
Garages
172 93
Wooneenheden verhuurd aan een stich-
n 11% appartementen n 1% kamer Hogerhuis L/R n 3% levensloopwoning n 1% MIVA n 17% seniorenwoning n 1% studentenkamer
ting voor begeleid (zelfst.) wonen Gezondheidscentra
3
Verloskundigenpraktijk
1
Bedrijfsruimte
7
Ontmoetingscentrum
3
Maatschappelijke ruimtes bij de WoonArk
5
Totaal
634
Hierbij is er verschil tussen de kamers en de studen-
Woonzorgcentrum De Regenboog
tenkamers. De kamers zijn de onzelfstandige appar-
In september 2010 is de modernisering van woon-
tementen in Het Hogerhuis, de studentenkamers zijn
zorgcentrum De Regenboog afgerond. Hiermee is
de kamers in de opgedeelde eengezinswoningen.
een zorgvoorziening ontstaan, waarin veel vormen
Naast het reguliere woningbezit heeft OFW nog een
van (ouderen)zorg mogelijk zijn geworden. Na de
aantal andere objecten. Het overige vastgoed is op-
renovatie bestaat De Regenboog uit 111 zorgplaatsen
gebouwd volgens de indeling in onderstaande tabel.
waarvan 76 zijn gerealiseerd door OFW met de recen-
Van de bedrijfsruimten wordt 1 ruimte verhuurd aan
te modernisering.
ROC Flevoland en 1 ruimte wordt verhuurd ten behoeve van crisisopvang. De volgende stichtingen vinden
Doelstelling beleidsplan: minimaal 95% van het
met betrekking tot wonen en zorg onderdak bij OFW:
woningbezit van OFW valt binnen de kernvoorraad
• Coloriet
De kernvoorraad wordt gedefinieerd als de voorraad
• Vitree (voorheen stichting De Reeve)
woningen die onder de relevante (voormalig aftop-
• Triade
pings-)grenzen van de huurtoeslag vallen.
• Kwintes Bovenstaande doelstelling is ook in 2010 behaald.
• ’s Heerenloo 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
1%
1%
2%
4%
4%
3%
3%
3%
2%
2%
Minimale huurprijs – jongeren
15%
13%
12%
11%
11%
11%
10%
10%
10%
9%
Jongeren – 1&2 persoonshuishouden
64%
64%
70%
69%
70%
71%
70%
71%
68%
68%
1&2 persoonshuishouden -
14%
18%
12%
12%
12%
12%
13%
13%
14%
15%
5%
4%
4%
4%
4%
3%
3%
3%
6%
6%
1%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
< minimale huurprijs
meerpersoonshuishouden Meerpersoonshuishoudens maximale huurtoeslaggrens > maximale huurtoeslaggrens € 652,52 (Dit zijn afgeronde cijfers)
63
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Door nieuwbouw en modernisering gaat de gemid-
Prestatie 2010: Contacten met instanties die woonbe-
delde huur van een woning van OFW omhoog. 95,8%
geleiding bieden verder uitbouwen om zo een geza-
van de woningen valt onder de relevante huurtoeslag-
menlijk vangnet te creëren
grenzen (hebben een huur waarbij bij toewijzing nog
Activiteiten 2010: In 2010 zijn er 15 begeleidingsover-
huurtoeslag kan worden aangevraagd door de betref-
eenkomsten gesloten met huurders en samenwer-
fende doelgroep). Hierbij is gekeken naar de netto
kingspartners die woonbegeleiding bieden teneinde
huur (exclusief servicekosten).
deze doelgroep die niet geheel zelfstandig zonder
Bij de seniorenappartementen in de WoonArk is uit-
begeleiding kan wonen te kunnen huisvesten. Het
gegaan van de maximale huurtoeslaggrens als rele-
gaat hier met name om financiële begeleiding en be-
vante huurtoeslaggrens. Bewoners hebben dan toch
geleiding in het op orde houden van de woning. De
recht op huurtoeslag in verband met de leeftijd 65+.
contacten met de samenwerkingspartners die zorg en
In totaal vallen 177 woningen van het gehele woning-
hulpverlening bieden is nu case gericht. In 2011 heeft
bezit buiten de kernvoorraad van woningen met een
OFW het voornemen om een debat met relevante sta-
huur beneden de huurtoeslaggrens van 3 of meerper-
keholders te organiseren om dit beleidsterrein nog
soonshuishoudens (€ 554,76).
beter invulling te geven.
Vijf woningen hebben een huur hoger dan de maxi-
Samenwerking met: verschillende samenwerkings-
male huurgrens van de huurtoeslag (€ 652,52).
partners zoals MDF, Icare, Triade, Kwintes, GGD etc. (beoogd) effect in de toekomst: Voorkomen dat men-
Prestatie 2010: De opname van het energielabel in de
sen dakloos worden en mensen mogelijkheid te bie-
woningwaardering voorbereiden en uitvoeren con-
den met begeleiding zo zelfstandig mogelijk te wonen
form de gewijzigde wet- en regelgeving
en zich hierin te ontwikkelen.
Activiteiten 2010: Het energielabel geeft een betere indicatie van de energieprestatie van een woning dan de
Nieuwe verhuringen
huidige punten voor installaties en warmteisolatie en
In 2010 heeft OFW 473 huishoudens geholpen aan
biedt de mogelijkheid ook nieuwe energiebesparende
een woning. Van de 473 personen bestond 18,6% uit
technieken te waarderen. De nieuwe waardering sti-
personen die ouder zijn dan 65 jaar. Dit is lager dan
muleert het treffen van energiebesparende maatrege-
het afgelopen jaar. Dit heeft te maken met de toewij-
len. Door de val van het kabinet is het wetsvoorstel
zing van 110 nieuwbouw seniorenwoningen in 2009.
uitgesteld. OFW heeft inmiddels wel alles voorbereid
In 2010 zijn in totaal 73 nieuwbouwwoningen ver-
zodat bij wijziging van de wet- en regelgeving het ook
huurd. Dit is 15,4% van alle verhuringen.
kan worden geïmplementeerd. Inkomen
Overige
onder grens
huishoudens
Huurtoeslag Huurprijs tot aftoppingsgrens
323
76
46
28
Huurtoeslag Huurprijs boven relevante aftop-
< 65
>65
Eenpersoonshuishouden
231
45
Tweepersoonshuishouden
90
42
3 of meerpersoonshuishouden
64
1
pingsgrens Huurtoeslag
64
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
De overheid heeft op basis van Europese regelgeving
In 2010 zijn meer woningen verkocht dan begroot.
beslist dat woningcorporaties per 1 januari 2011 90%
In totaal zijn 35 woningen en 2 garages verkocht. De
van hun sociale huurwoningen (met een huurprijs
ambitie voor 2010 was om 20 woningen te verkopen.
van maximaal € 652,52 per maand) moet verhuren
Door de kredietcrisis en de economische recessie is
aan mensen met een jaarinkomen van minder dan
in de begroting voor 2010 het aantal woningverkopen
€ 33.614 (bruto per huishouden).
naar beneden bijgesteld.
Er mag maximaal 10% van de sociale huurwoningen worden verhuurd aan mensen met een jaarinkomen
Omdat woningen langer te koop staan is de leegstand
dat hoger ligt dan de inkomensgrens van € 33.614. In
in verband met verkoop toegenomen. Hierdoor is de
2009 heeft OFW 9,5 % van haar woningen verhuurd
huurderving fors toegenomen. Om deze reden is er
aan mensen met een inkomen hoger dan € 33.614.
afgelopen jaar ook voor gekozen een aantal woningen
OFW wil aan de Europese regelgeving voldoen. Ge-
uit de verkoop te halen en opnieuw te verhuren. Het
zien het investeringsprogramma is het noodzakelijk
gaat in totaal om 10 woningen.
om gebruik te kunnen blijven maken van de borgingsfaciliteiten van het WSW. In 2011 zullen wij daarom
OFW heeft nog 110 woningen gelabeld voor verkoop
volgen of de 10% al is bereikt. Daarnaast zullen wij
op termijn. Deze woningen zullen na oplevering van
beoordelen of aanvullend beleid nodig is.
nieuwbouw in de omgeving of met de modernisering aan de huidige huurders te koop worden aange-
Verkoop
boden. Reden hiervoor is bijvoorbeeld dat verkoop
De verkoop van bestaande huurwoningen draagt bij
voor modernisering de uitvoer van groot onderhoud
aan het creëren van gemengde wijken, maar voorziet
moeilijker maakt. OFW vindt het ook belangrijk dat de
ook in de vraag naar sociale koopwoningen. Daar-
toekomstige koopwoningen er goed bij staan in ver-
naast heeft OFW de verkoop nodig om onrendabele
band met de uitstraling van de wijk. Indien de woning
investeringen te financieren en is de verkoop van be-
wordt verkocht voor modernisering is er een kans dat
staand bezit nodig om het bezit te kunnen vernieu-
de nieuwe bewoner geen financieringsmogelijkheden
wen met nieuwe woningtypen die aansluiten op de
heeft voor het opknappen van de woning.
vraag van de nieuwe doelgroepen.
Gerealiseerde verkopen
Bestaand verkoopplan De Boeg Totaal
65
Totaal
t/m 2004
2005
2006
2007
2008
2009
940
385
37
28
22
31
27
32
401
68
19
7
4
4
3
2
3
26
1.008
404
44
32
26
34
29
35
427
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
2010 Te verkopen
66
“ L e e f b a a r h e id s f ond s
bevordert
s a a m ho r i g h e id s g e v o e l ”
Een Kerst-In, de jaarlijkse rommelmarkt, een zeskamp, en nog veel meer wordt er georganiseerd. Actief zijn ze zeker de mensen van Boegbeeld, de activiteitencommissie van de wijk De Boeg, die voor hun buurtgenoten aan de slag gaan. Afgelopen jaar maakten ze gebruik van het Leefbaarheidsfonds van OFW. René Ros is blij dat al hun aanvragen zijn gehonoreerd, omdat ze voor hun activiteiten afhankelijk zijn van fondsen.
Het trapveldje met de twee doelen wordt straks een echt voetbalveld als de belijning is aangebracht. Het is één van de drie wensen die activiteitencommissie Boegbeeld indiende bij het Leefbaarheidsfonds. “Verder hebben we ook een tent voor de Zeskamp kunnen huren en worden er nog anti-geweld stoeptegels met lieveheersbeestjes erop her en der aangelegd,” vertelt buurtbewoner René Ros. “In Nederland zie je deze lieveheersbeestjes-tegels wel vaker, ze werken goed tegen vandalisme of rommel op straat. Het maakt mensen bewust van hoe ze zich gedragen op straat.”
De activiteitencommissie wil buurtbewoners echt betrekken bij hun wijk. “Met Kerst organiseerden we een Kerst-In, gewoon buiten en compleet met tent, kerstboom, glühwein en ander lekkers. Zelfs de burgemeester kwam langs. ’s Zomers proberen we de kinderen in de wijk leuke activiteiten te bieden. We maken voor een heel jaar een activiteitenplan en budgetteringsplan en proberen daarvoor in één keer bij verschillende fondsen de financiering voor te krijgen.”
Boegbeeld wordt dus steeds professioneler. “We zijn nu met acht vrijwilligers en hebben de taken goed verdeeld. Er zijn teams voor technische zaken, budgettering, organisatie, PR en secretariaat. We zitten zelfs op Hyves als ‘Het Boegbeeld’. We vergaderen structureel eenmaal per maand en je merkt gewoon dat we daardoor closer worden. Ook de wijk kent ons inmiddels goed dankzij onze zichtbare aanwezigheid en flyers die we huis-aan-huis verspreiden. Steeds meer bewoners helpen mee bij activiteiten, en dat bevordert het saamhorigheidsgevoel. Buurtgenoten leren elkaar zo ook beter kennen.”
67
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
interview
Bewoner René Ros:
4 . 4 K w a l it e it
en keuze
OFW streeft naar een grote klanttevredenheid. De doelstelling die OFW heeft geformuleerd is gericht op de kwaliteit van haar dienstverlening. Een goede dienstverlening bestaat uit het bieden van keuzemogelijkheden, een goede communicatie, een adequate informatievoorziening en een optimaal klantenproces. De doelstelling die OFW heeft geformuleerd is het optimaliseren en uitbreiden van de dienstverlening aan huurders en woningzoekenden. Doelstelling beleidsplan: bij de KWH-meting te behoren bij de 25% beste corporaties en/of gemiddeld een 8 te scoren Prestatie 2010: behouden van het KWH-huurlabel Activiteiten 2010: In 2010 is OFW er wederom in geslaagd haar KWH huurlabel te behouden. De volgende resultaten zijn behaald: labelonderdeel
Eindresultaat Eindresultaat mysteryHuurdersenquête
Eindcijfer
Eindcijfer
Eindcijfer
2010
2008
2006
shopping/ Beoordelen informatiemateriaal
Corporatie bezoeken Woning zoeken
8,1
7,9
8,0
7,9
8,0
-
7,7
7,7
8,0
7,9
Woning betrekken
7,7
7,6
7,7
7,8
7,5
Huur betalen
8,9
8,0
8,2
8,2
8,2
Reparatie uitvoeren
8,5
7,4
8,1
7,6
7,5
Gekeken naar de doelstelling scoort OFW gemiddeld
van de website is in 2010 gestart met het implemen-
een 7,8. In de Prestatieindex van het KWH staat OFW
teren van een aantal algemene aanvullende functio-
op 29 maart 2011 op een 78e plaats van in totaal 207
naliteiten en het verbeteren van de wijkinformatie. Dit
corporaties. Hiermee behoort OFW tot de 38% beste
is in 2010 afgerond. In het tweede deel van de tweede
corporaties van het totaal aantal aan corporaties die
fase wordt in 2011 gestart met de inrichting van het
een KWH huurlabel bezitten. Vergeleken bij het totaal
Huurdersportaal en een nader onderzoek voor de uit-
aantal corporaties in Nederland (zo’n 455), uitgaande
werking van het onderdeel “verzending van digitale
dat de KWH-labelhouders hun dienstverlening het
poststukken”.
beste op orde hebben, dan behoort OFW tot de 13%
Samenwerking met: SG-automatisering, ZIG
beste corporaties.
(beoogd) effect in de toekomst: een goede dienstverle-
Samenwerking met: KWH, bewoners
ning voor onze klanten bieden
(beoogd) effect in de toekomst: tevreden bewoners Prestatie 2010: onderzoeken hoe het verhuisproces
68
Prestatie 2010: verder vernieuwen van de website
beter kan worden geëvalueerd
(tweede fase)
Activiteiten 2010: In 2009 is OFW gestart met de after
Activiteiten 2010: De tweede fase van het vernieuwen
sales na het betrekken van de woning door huurders
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Huurders en andere geïnteresseerden kwamen tijdens de open dagen het vernieuwde kantoor van OFW bekijken. Een mooi moment om ook eens de vele projecten van OFW te bekijken en te met elkaar te bespreken.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
69
enige tijd na hun verhuizing naar hun nieuwe woning
de woning en het verhelpen van onderhoudszaken
te bellen. Dit leverde echter te weinig respons op om-
voordat de huurder de woning betrekt. De input uit
dat veel huurders overdag telefonisch niet bereikbaar
de after sales wordt gebruikt om het verhuurproces
zijn. In 2010 nam OFW deel aan de Pilot Aftersales
te verbeteren. Op deze wijze wordt de PDCA cirkel
van het KWH. Het gebruikte instrument hierbij was
rondgemaakt.
de digitale vragenlijst die naar huurders werd ge-
70
maild. OFW deed mee voor het onderdeel ‘Woning
Geschillenregeling
betrekken’. Van april tot en met augustus 2010 be-
De Geschillenadviescommissie is een commissie
trokken 238 huurders een woning, van 18% was geen
waar huurders en woningzoekenden terecht kunnen
e-mailadres bekend, de rest van deze huurders ont-
als ze er met OFW niet uitkomen. De Geschillenad-
vingen een digitale enquête. Door de hoge respons
viescommissie adviseert het bestuur. Als de directeur-
(gemiddeld 32%) kregen we een goed beeld van de
bestuurder het advies niet overneemt, wordt dit ter
beleving van huurders rondom het proces van de
kennisname aan de Raad van Commissarissen van
woning betrekken. Gemeten werd de tevredenheid
OFW voorgelegd. Dit is in 2010 niet voorgekomen.
over de dienstverlening van OFW rond het betrekken
In 2010 is er één geschil aan de Geschillenadviescom-
van de woning, de informatievoorziening over de wo-
missie voorgelegd. Deze had betrekking op derving
ning, de oplevering van de woning, de kwaliteit van
van het woongenot door vertraging van de badkamer-
de dienstverlening van de medewerkers van OFW,
vervanging en de materiële schade die was ontstaan
onderhoudszaken die nog niet zijn verholpen en de
bij de uitvoering van de werkzaamheden.
afspraken over uit te voeren onderhoudswerkzaamhe-
De commissie vond de ontstane schade bewezen en
den en of de woning voldoet aan de verwachtingen
het verminderde huurgenot aannemelijk en heeft toe-
van de huurder. In september waren de uitkomsten
kenning van een schadevergoeding geadviseerd. De
volledig inzichtelijk. Daaruit blijkt dat de meeste huur-
directeur-bestuurder heeft het advies van de Geschil-
ders over het algemeen tevreden zijn. Waar er sprake
lenadviescommissie gevolgd. Dit is in de kwartaalrap-
was van ontevredenheid betrof dit de oplevering van
portage verantwoord richting RvC.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
De woongroep vindt het belangrijk en heeft er plezier in om samen te wonen en elkaar te helpen. Met dit mooie initiatief kwamen ze bij OFW. Met Woongroep 50+ De Wiekslag wordt weer een nieuwe woonvorm voor senioren toegevoegd aan het woningaanbod van OFW. Het is een vorm van collectief opdrachtgeverschap voor huurders. De Wiekslag, bestaande uit 24 appartementen en een groepsruimte.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
71
4 . 5 S t r a t e g i s c h
b e l e id s p l a n
v oo r r a a d e n ni e u w bou w OFW blijft flink aan de weg timmeren, zowel qua nieuwbouw als modernisering. In de meerjarenplanning afgeleid van het Strategisch beleidsplan voorraad en nieuwbouw heeft OFW vanaf 2010 het tempo wel aangepast. De realisatie van de afgelopen jaren en de planning tot en met 2014 staan in het volgende overzicht weergegeven. Realisatie 2002
2003
2004
2005
2006
132
378
95
124
109
(centrumwijken)
Planvorming
Sloop
(& nieuwbouw)
Moderniseren
Nieuwbouw huur
Nieuwbouw koop
Planning
2007
2008
2009
164
0
156
61
28
26
27
74
29
2010
Zorg+voorzien.
2011
2013
2014
113
85
134
308
0
1271
0
0
25
134
0
23
6
4
0
13
0
0
20
148
44
36
37
31
136
103
73
20
118
66
63
561
49
8
77
24
30
0
22
8
8
20
20
24
0
0
51
26
25
239
150
9
130
2
13
28
20
16
14
0
0
330
4
93
112
0
72
2012
Totaal
(ook zorg en sociale koop) Studenten+jong.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
261
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
73
4 . 6 E f f i c i ë nt
e n e f f e c ti e f
De doelstelling uit het beleidsplan ‘Samen voor kansrijk’ van 2007 tot 2011 is dat de bedrijfsvoering is gericht op (financiële) continuïteit op lange termijn en efficiency.
Een aantal doelstellingen uit dit beleidsplan zijn:
Rekening houdend met een inflatiecorrectie zou het ge-
• Het eigen vermogen op balansdatum is gelijk aan
middeld over 2010 maximaal circa € 169 mogen bedra-
50% van de huuropbrengsten van het betreffende
gen. Het gemiddeld kostenniveau over 2010 ligt hoger.
jaar. Ultimo 2010 wordt aan dit uitgangspunt
Bij de berekening van het gemiddelde bedrag per ver-
voldaan. 50% van de huuropbrengsten bedraagt
huureenheid zijn reparaties die tijdens de moderni-
• € 13,3 miljoen. Het eigen vermogen bedraagt per
sering zijn verricht buiten beschouwing gelaten. De
31 december 2010 € 18,1 miljoen. • Het maximale renterisico in enig jaar bedraagt
kosten hiervan bedragen circa €60.000. • Afnemende trend handhaven in gemiddelde
15%. Uit het treasuryjaarplan 2011 blijkt dat aan
kosten verhuisonderhoud per woning zonder dat
deze norm op langere termijn wordt voldaan.
dit ten koste gaat van de kwaliteit en rekening
• De huurderving bedraagt maximaal 1% van de
houdend met een inflatiecorrectie. De gemiddelde
huuropbrengsten. De totale huurderving (inclu-
kosten per verhuureenheid over de jaren 2007
sief bedrijfsruimten) in 2010 bedraagt 0,94%.
t/m 2010 zijn:
Exclusief bedrijfsruimten bedraagt het percentage
°° 2007
€ 174
0,64%. De leegstand van de te verkopen wonin-
°° 2008
€ 189
gen is als verkoopkosten verantwoord. De huur-
°° 2009
€ 197
derving over 2010 is lager dan de gestelde norm.
°° 2010
€ 174
• Afnemende trend handhaven in gemiddelde
De verhuiskosten per verhuureenheid laten een dui-
kosten serviceonderhoud per woning zonder dat
delijk dalende tendens in 2010 zien. Dit is onder an-
dit ten koste gaat van de kwaliteit en rekening
dere veroorzaakt door een afname van het aantal ver-
houdend met een inflatiecorrectie. De gemiddelde
huizingen ten opzichte van 2009.
kosten per verhuureenheid over de jaren 2007
Resultatenanalyse
t/m 2010 zijn:
74
°° 2007
€ 175
Het geconsolideerde resultaat over 2010 (na belastin-
°° 2008
€ 174
gen) bedraagt € 1.658.000 positief (2009: €856.000
°° 2009
€ 166
positief). De analyse van dit resultaat ten opzichte
°° 2010
€ 171
van de begroting laat het volgende beeld zien.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
In wijk de Boeg in Dronten verrijst het appartementencomplex Bries. En zoals elk bouw- of moderniseringsproject van OFW is dit ook een leerlingbouwplaats. Joury van Wijk volgt de BOL-opleiding tot timmerman en werkt nauw samen met zijn leermeester Gerrit Uit de Bulten van bouwbedrijf Mateboer.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
75
Bedrijfsopbrengsten in %
Bedrijfslasten in %
n 82% huren
n 14% afschrijving MVA
n 2% vergoedingen
n 10% waardeverandering MVA
n 11% verkoop onroerende zaken
n 10% lonen en salarissen
n 2% waardemutatie VOV
n 3% sociale lasten
n 2% overige bedrijfsopbrengsten
n 16% lasten onderhoud
n 1% rentebaten
n 16% overige bedrijfslasten n 31% financiële lasten
x € 1.000
Realisatie 2010
Begroting 2010
Bedrijfsopbrengsten Huren
26.641
27.549
720
509
0
14
3.471
2.139
Waardemutatie verkopen onder voorwaarden
694
0
Overige bedrijfsopbrengsten
716
936
Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop onroerende zaken
Som der bedrijfsopbrengsten
32.242
31.147
+1.095
+4.666
Bedrijfslasten Afschrijving materiële vaste activa
4.321
4.251
Waardeverandering materiële vaste activa
3.202
6.634
Lonen en salarissen
2.930
3.145
829
895
Lasten onderhoud
5.012
6.156
Overige bedrijfslasten
4.758
4.637
Sociale lasten
Som der bedrijfsopbrengsten
21.052
25.718
Bedrijfsresultaat
11.190
5.429
Rentebaten
304
414
-110
Rentelasten
9.467
9.492
+25
Groepsresultaat voor belastingen
2.027
-3.649
+5.676
-369
279
-648
1.658
-3.370
+5.028
Financiële baten en lasten
Belastingen Groepsresultaat na belastingen
76
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Het resultaat over 2010 is € 5,0 miljoen gunstiger dan
°° In de jaarrekening 2010 is een bedrag van €
begroot.
1,0 miljoen als onrendabele investering voor
De bedrijfsopbrengsten zijn per saldo € 1,1 miljoen
de modernisering van Dronten-Centrum fase I
hoger dan begroot.
genomen. De overeenkomst met de aannemer
Dit wordt met name veroorzaakt door:
is in november 2010 hiervoor getekend. In de
• Lagere huuropbrengsten (circa € 0,9 miljoen
begroting 2010 was deze onrendabele investe-
lager). Dit wordt met name veroorzaakt doordat: °° een aantal nieuwbouwprojecten (onder andere
ring nog niet opgenomen. °° In 2010 zijn de 63 woningen in de Gilden fase
de Gilden tweede fase, Woongroep de Wiek-
II gereedgekomen. De onrendabele investering
slag, Biddinghuizen-centrum fase II) later zijn/
is € 1,0 miljoen lager dan was voorzien. Dit
worden opgeleverd dan voorzien;
bedrag is ten gunste van het resultaat 2010
°° de gerealiseerde huurverhoging in 2010 lager was dan was begroot. • De verkoop van bestaande woningen/garages
gebracht. °° Voor een tweetal moderniseringsprojecten (Klaversingel/Uitloper en Schelpenbuurt) is
(circa € 1,4 miljoen hoger) en het verkoopresul-
de onrendabele investering lager dan was
taat van € 0,6 miljoen van 22 koopwoningen.
begroot. In totaal is een bedrag van € 0,3 ten
Het verkoopresultaat van de 22 koopwoningen
gunste van het resultaat van 2010 gebracht.
(onder de post waardemutatie verkoop onder
°° Voor een drietal bestaande complexen heeft
voorwaarden) was niet begroot. In de begroting is
een afwaardering naar lagere bedrijfswaarde
uitgegaan van de verkoop van 20 bestaande wo-
voor een bedrag van € 0,4 miljoen plaatsge-
ningen. In werkelijkheid zijn in 2010 37 woningen
vonden. Dit was niet in de begroting opgeno-
verkocht.
men. • Lagere onderhoudslasten (€ 1,1 miljoen lager)
De bedrijfslasten zijn per saldo € 4,7 miljoen lager
Dit verschil wordt veroorzaakt door lagere kosten
dan begroot. Dit wordt met name veroorzaakt door:
voor planmatig onderhoud. Deze lagere kosten
• Een lagere waardeverandering materiële vaste
zijn onder andere het gevolg van aanbestedings-/
activa (€ 3,4 miljoen lager).
inkoopvoordelen.
°° In de begroting was een onrendabele investering voor de nieuwbouw van 118 woningen
De post belastingen wordt nader toegelicht in de pa-
voor een bedrag van € 6,6 miljoen in de
ragraaf fiscale positie.
Gilden voorzien. In de jaarrekening 2010 is de onrendabele investering van 60 woningen voor een bedrag van € 3,1 miljoen opgenomen.
77
Voor deze woningen is het besluit tot aankoop
Vermogenspositie
van de grond genomen. Voor de andere 58
De solvabiliteit (verhouding eigen vermogen ten op-
woningen in de Gilden fase II was dit besluit
zichte van totaalvermogen) per 31 december 2010 is
op 31 december 2010 nog niet genomen.
nagenoeg gelijk gebleven en bedraagt 6,7% (ultimo
Derhalve wordt de onrendabele investering in
2009: 6,7%). Dit is het solvabiliteitspercentage op ba-
de jaarrekening 2010 € 3,5 miljoen lager dan
sis van de waardering in de jaarrekening (verkrijgings-
was begroot.
of vervaardigingsprijs dan wel lagere bedrijfswaarde).
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
De (geconsolideerde) balanspositie per 31 december 2010 op basis van bedrijfswaarde (actuele waarde) is als volgt: Balans per 31 december 2010
(x € 1.000) 31-12-2010 31-12-2009 Passiva
Activa Materiële vaste activa
31-12-2010 31-12-2009
Groepsvermogen
Onroerende zaken in expl.
310.025
285.394
Onroerende zaken in ontw.
2.594
15.994
Onroerende en roerende zaken tdv exploitatie
3.569
666
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
3.194
0
Totaal materiële vaste activa
319.382
716
881 Overige langlopende schulden Totaal langlopende schulden
Vlottende activa
5.680
Balanstotaal
325.778
97.501
218.000
191.200
6.773
4.146
224.773
195.346
8.707
13.800
325.778
306.647
302.054 Langlopende schulden Leningen
Financiële vaste activa
92.298
3.712 Kortlopende schulden 306.647 Balanstotaal
Het eigen vermogen (groepsvermogen) op basis van
ting het continuïteitsoordeel gerapporteerd. De ver-
actuele waarde is in 2010 afgenomen met € 5,2 mil-
mogenspositie tot en met 2014 kwam uit op een A1-
joen.
oordeel (de voorgenomen activiteiten passen bij de
Het solvabiliteitspercentage op basis van actuele
vermogenspositie van de corporatie).
waarde (bedrijfswaarde) bedraagt per 31 december 2010 28,3% (per 31 december 2009: 31,8%). Deze da-
Ontwikkeling financiële positie
ling wordt onder andere veroorzaakt door het lagere
De ontwikkeling van de financiële positie is uitgewerkt
discontopercentage (5,25%) dat in 2010 is gehanteerd
in de begroting 2011 en de meerjarenprognose 2012
bij de berekening van de rentabiliteitswaarde van de
t/m 2016. In deze begroting en meerjarenprognose
leningen en in de bedrijfswaarde. In 2009 was het dis-
zijn de effecten van het strategisch beleidsplan ‘Duur-
contopercentage 6%.
zaam bouwen aan goed wonen’ financieel vertaald. De uitgangspunten in deze meerjarenprognose zijn:
In oktober 2010 heeft het Centraal Fonds Volkshuis-
• Inflatievolgend huurbeleid
vesting haar solvabiliteitsoordeel 2010 kenbaar ge-
• Harmonisatie huren: variërend van 0,13% tot
maakt. Dit oordeel is gebaseerd op het verslagjaar 2009. Het oordeel luidt voldoende solvabiliteit. Het
• Huurderving: 1% van de huuropbrengsten
volkshuisvestelijk vermogen volgens CFV-criteria
• Inflatie 2011: 1,75%, 2012 t/m 2016: 2,0%
bedraagt per 31 december 2009 € 70,7 miljoen (in
• Rente nieuwe financieringen 2011: 3,0%, 2012:
balanstotaal 25,5%). Per verhuureenheid (VHE) bedraagt het volkshuisvestelijk vermogen €15.005. Het landelijk gemiddelde volkshuisvestelijk vermogen bedraagt volgens het CFV per 31 december 2009 per
78
0,19%
4,0%, 2013 t/m 2016: 4,5% • Rente roll-overleningen en bankkrediet, 2011: 2,0%, 2012 t/m 2016: 3,25% • De onrendabele investeringen zijn afgestemd op de
VHE €12.953 (in balanstotaal 27,8%).
verschillende, ingrijpende maatregelen binnen het
In juni 2010 heeft het Centraal Fonds Volkshuisves-
woningbezit en de nieuwbouw van huurwoningen.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Voor de komende vijf jaar zijn de volgende kasstromen (volgens WSW-methode) geprognosticeerd. (x € 1.000)
Prognose
Prognose
Prognose
Prognose
Prognose
2011
2012
2013
2014
2015
5.217
5.618
6.455
5.329
7.484
-4.405
-4.725
-5.310
-5.975
-6.007
812
893
1.145
-646
1.477
Investeringskasstroom
-20.588
-33.354
-40.023
-6.968
-7.658
Financieringskasstroom (inclusief genormeerde aflossing)
-11.104
-24
-3.936
-5.443
-7.931
Saldo financieringsbehoefte
30.880
32.485
42.814
13.057
14.112
Operationele kasstroom Af: genormeerde aflossing (2% van leningen) Operationele kasstroom na 2% correctie
De financieringsbehoefte zal worden ingevuld met in
genomen om ook in 2014 aan de eisen van het WSW
de toekomst te storten leningen.
te voldoen.
De investeringskasstromen omvatten de kasstromen uit investeringen en desinvesteringen (verkoop).
Financiering en liquiditeit
De regels van het WSW bepalen dat de operationele
De kredietruimte op korte termijn voor Oost Flevo-
kasstromen (na correctie van de genormeerde aflos-
land Woondiensten bedraagt bij de ING-bank € 6,5
sing van 2%) positief moeten zijn. Op basis van deze
miljoen. OFW Holding BV heeft een kredietfaciliteit
prognose wordt alleen in het jaar 2014 hier niet aan
van € 0,5 miljoen bij de ABN-AMRO-bank.
voldaan. Er zullen beleidsmatig maatregelen worden
De interne financiering bedraagt ultimo 2010: x € 1.000
2010
2009
255.433
226.411
Materiële vaste activa in ontwikkeling
2.594
15.994
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
3.194
0
Materiële vaste activa in exploitatie
subtotaal
261.221 242.405
Af: langlopende schulden (excl. belastinglatentie)
234.361
211.335
Interne financiering
26.860
31.070
De verhouding bedrijfswaarde versus rentabiliteitswaarde leningen is als volgt: 2010 Bedrijfswaarde
310.025 285.394
Rentabiliteitswaarde leningen
218.000 191.200
Bedrijfswaarde/rentabiliteitswaarde leningen
79
2009
1,42
1,49
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
De operationele kasstromen (volgens WSW-methode) bedragen: x € 1.000
2010
2009
Bedrijfsopbrengsten
32.242
30.046
Af: verkoop onroerende zaken
4.165
3.045
Bij: geactiveerde kosten mva
245
499
Operationele inkomsten
28.322
27.500
Bedrijfslasten
21.052
20.746
Af: afschrijving mat. vaste activa
4.321
3.780
Af: overige waardeveranderingen mva
3.202
3.353
Operationele uitgaven
13.529
13.613
Rentebaten
304
329
Af: rente tijdens de bouw
56
216 248
113
Rentelasten
9.467
8.561
Saldo operationele kasstromen
5.574
5.439
Af: fictieve aflossing (2% van de leningen)
4.552
4.150
Saldo operationele kasstromen (WSW- methode)
1.022
1.289
De leningenportefeuille bedraagt per 31 december 2010 € 227,6 miljoen (ultimo 2009: € 207,5 miljoen). De gemiddelde rentevoet van deze leningen bedraagt 4,33% (2009: 4,41%). Deze daling van de gemiddelde rentevoet wordt onder andere veroorzaakt door het aantrekken van nieuwe leningen met een lagere rentevoet.
Fiscale positie x € 1.000
2010
Resultaat voor belastingen commerciële jaarrekening
2.027
Fiscale correcties resultaat Verkoop onroerende zaken
-3.471
Afschrijvingen materiële vaste activa
3.746
Waardeveranderingen materiële vaste activa
3.202
Rente
-208
Verschil marktwaarde/nominale waarde leningen
-185
Modernisering, als onderhoud aan te merken
80
-10.845
Onderhoudsvoorziening
-1.280
Fiscaal resultaat (voor belastingen)
-7.014
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Vermogensvergelijking Fiscaal vermogen 1-1-2010
271.720
Fiscaal vermogen (voor belastingen) 31-12-2010
264.706
Afname
7.014
Berekening vennootschapsbelasting 2010 Fiscaal resultaat 2010
-7.014
Niet aftrekbaar: Vogelaarheffing
234
Energie Investeringsaftrek
-44
Niet-aftrekbare algemene kosten Belastbaar bedrag 2010 (verrekenbaar verlies)
9 -6.815
Voor 2008 is de definitieve aanslag vennootschaps-
ding BV, OFW Vastgoed Beheer BV en OFW Project-
belasting opgelegd. Deze aanslag is conform de aan-
ontwikkeling BV.
gifte over 2008. Het compensabele verlies volgens de aanslag 2008
Beloning bestuur en raad van
bedraagt € 620.636.
commissarissen
Voor 1 mei 2011 wordt de aangifte voor de vennoot-
De beloning van het bestuur en de raad van commis-
schapsbelasting over het jaar 2009 ingediend. Het
sarissen is in de jaarrekening onder de toelichting op
berekende compensabele verlies over 2009 bedraagt
de balans opgenomen.
€ 7.412.000.
Verklaring bestuur Het compensabele verlies over 2008, 2009 en 2010
In 2010 zijn geen woningen gerealiseerd die de in het
(zie bovenstaande berekening) zal naar verwachting
Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH) gestelde
met toekomstige (fiscale) winsten verrekend kunnen
grens van € 200.000 (bouwkosten) te boven gaan.
worden.
81
Na de invoering van de integrale belastingplicht per
Oost Flevoland Woondiensten verklaart dat zij haar
1 januari 2008 is een fiscale eenheid ontstaan van
beschikbare middelen heeft ingezet ten behoeve van
Stichting Oost Flevoland Woondiensten, OFW Hol-
de volkshuisvesting.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
5
T it e l Gv oa vn e hr ne ta nhoo c e -f dBsetu s tuu k rlijke ta c ni e t se a r ti a e th e m ao re g
In dit hoofdstuk wordt inzicht verschaft in de hoofdlijnen van de governancestructuur en de werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen. Ook worden de organisatiestructuur en verbindingen van OFW in 2010 besproken. Tevens komt kort aan de orde op welke wijze verantwoording door het bestuur en de RvC heeft plaatsgevonden.
82
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
OFW biedt zoveel mogelijk leerlingen een leerplaats aan door middel van een leerlingbouwplaats bij elk bouwproject. Binnen het project Klaversingel/Uitloper krijgen leerlingen ook de mogelijkheid om het vak van metselaar of timmerman te leren.
83
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Governance B e s tuu r l i j k e
o r g a ni s a ti e
In dit hoofdstuk wordt inzicht verschaft in de hoofdlijnen van de governancestructuur en de werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen. Ook worden de organisatiestructuur en verbindingen van OFW in 2010 besproken. Tevens komt kort aan de orde op welke wijze verantwoording door het bestuur en de RvC heeft plaatsgevonden. Hoofdlijnen
wachting zal in 2011 de code, voor het grootste deel
Governancestructuur OFW
conform het advies van de Commissie, aangepast
De Governancestructuur van OFW (de structuur die,
worden.
kort gezegd, ten grondslag ligt aan goed bestuur, goed beheersen van risico’s, goed verantwoorden en
Vastlegging borging kwaliteit
goed toezicht houden) kan op hoofdlijnen als volgt
governance
omschreven worden.
OFW geeft op de eigen website (www.ofw.nl) de voor de Governance belangrijke documenten weer. Deze
Aedes-code en Governancecode
hebben betrekking op de Raad van Commissarissen
Als lid van brancheorganisatie Aedes onderschrijft
(personalia, kwaliteitsprofiel, reglement, rooster van
OFW de Aedes-code en de hieraan gekoppelde Go-
aftreden, jaarverslag), visitatierapporten, verslagen
vernancecode volgens het principe ‘pas toe of leg uit’.
stakeholdersbijeenkomsten, samenwerkingsovereen-
In 2007 hebben de RvC en de directeur-bestuurder
komsten (o.a. met Huurders Belangen Vereniging)
uitgebreid stilgestaan bij de Governancecode. Daar
en prestatieafspraken met de gemeente, integriteits-
waar OFW deze niet toepast,
code, Aedes-code, Governancecode, de statuten, het
is uitgelegd waarom niet. De normen waarop OFW
besturingsmodel (zelfsturing), jaarverslagen, begro-
afwijkt van de code zijn vermeld in het jaarverslag van
tingen en beleidsdocumenten.
de RvC (zie hoofdstuk 6). Het bestuur en de RvC van
84
OFW zijn verantwoordelijk voor de toepassing en na-
Visitatie en governance
leving (en het uitleggen van het afwijken van bepaalde
In de Governancecode is o.a. opgenomen dat een
onderdelen) van de Governancecode. Over de in deze
woningcorporatie zich iedere vier jaar laat visiteren.
code gestelde normen voor goed bestuur en toezicht,
Visitatie heeft betrekking op het volkshuisvestelijk en
transparantie, externe verantwoording en financiële
maatschappelijk presteren, op de wijze waarop be-
beheersing bij woningcorporaties legt OFW telkens
langhebbenden in de gelegenheid zijn gesteld invloed
in het jaarverslag verantwoording af. De Monitorings-
uit te oefenen op het beleid en op de kwaliteit van de
commissie Governancecode Woningcorporaties volgt
governance. OFW heeft zich in 2005 laten visiteren
de toepassing van de Governancecode door corpora-
en heeft dit in 2009 opnieuw laten doen. Een derde
ties. De afgelopen twee jaar heeft de Commissie in
visitatie staat gepland voor 2013.
opdracht van Aedes en de VTW de bruikbaarheid van
Uit de visitatie van 2009 is gebleken dat OFW goed
de Governancecode in de praktijk onderzocht. Ook
presteert op het gebied van governance. De visitatie-
OFW heeft aan dit onderzoek deelgenomen. In de
commissie gaf aan dat het functioneren van de Raad
tweede helft van 2010 heeft de Commissie een advies
van Commissarissen (RvC) en het besturingsmodel
uitgebracht op basis van haar bevindingen. Naar ver-
voor iedereen inzichtelijk en goed op orde is, ook in
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
het dagelijks functioneren (informatievoorziening, stu-
Organisatiestructuur en
ring, duidelijke kaders, zelfevaluatie, professionaliteit).
verbindingen/deelnemingen
In de breedte zijn de beleidsbeïnvloeding en verantwoor-
Voor de figuur van de organisatiestructuur van de
ding goed op orde, kortom: het interne toezicht functio-
stichting OFW verwijzen wij u naar het sociaal jaarver-
neert goed. In 2010 is deze werkwijze voortgezet.
slag. De samenwerkingsverbanden en overlegvormen en met welk doel deze zijn aangegaan zijn opgeno-
Organisatie
men in H3 Maatschappelijke inbedding.
De stichting OFW kent een zogenaamde twee-lagenstructuur. Het betreft een directeur-bestuurder die
Hieronder treft u de organisatiestructuur van de stich-
(de dagelijkse) leiding geeft aan de werkorganisatie
ting OFW aan met haar verbindingen/deelnemingen
en zelfstandige bevoegdheden bezit en een RvC die
(dit betreffen rechtspersonen dan wel andere juri-
toezicht houdt op de realisatie van het gezamenlijk
disch erkende entiteiten).
vastgestelde beleid en op de algemene gang van zaRaad van Commissarissen
ken binnen OFW. De RvC heeft een remuneratiecommissie. Gezien de omvang van OFW heeft zij (ter
Stichting Oost Flevoland Woondiensten
voorbereiding van besluiten) verder geen kerncommissies. De mogelijkheid om een commissie op te
100 %
richten houdt de RvC open. Van deze mogelijkheid
OFW Holding BV
kan ad hoc gebruik gemaakt worden. De werkorgani100 %
satie bestaat per 1 februari 2011 uit de afdelingen Wonen, Serviceonderhoud, Projecten, Bedrijfsvoering en Facilitaire Zaken. Binnen OFW functioneert een On-
OFW Projectontwikkeling BV 50 %
dernemingsraad. Het organogram van de werkorganisatie is opgenomen in het sociaal jaarverslag (H7)
OFW Vastgoedbeheer BV
VOF De Boeg
Geschillenadviescommissie
De reden voor het oprichten van OFW Holding BV,
Als onafhankelijk orgaan om geschillen tussen OFW
OFW Vastgoed Beheer BV en OFW Projectontwikke-
en de (ex)huurder of woningzoekende op een goede
ling BV is gelegen in het feit dat per 1 januari 2006
en zorgvuldige manier af te handelen, functioneert de
de partiële vennootschapsbelastingplicht voor cor-
Geschillenadviescommissie. Sinds 2009 kan de Ge-
poraties is ingevoerd. De BV’s zijn in maart 2006
schillenadviescommissie ook ingeschakeld worden
opgericht. Vanwege deze partiële belastingplicht was
bij geschillen en interpretatievraagstukken die voort-
het toen fiscaal verplicht om commerciële activiteiten
komen uit de samenwerkingsovereenkomst tussen
af te zonderen van de niet-commerciële activiteiten.
OFW en een huurdersorganisatie.
Dit kon door een administratieve splitsing binnen de
Deze mogelijkheid is toegevoegd in het kader van de
toegelaten instelling of door het oprichten van aparte
wijzigingen per 1 januari 2009 in de Wet op het over-
entiteiten waarin de commerciële activiteiten werden
leg huurder - verhuurder. Het gewijzigde reglement
ondergebracht. OFW heeft gekozen voor het oprich-
en rooster van aftreden is op de website van OFW te
ten van aparte entiteiten, OFW Holding BV, OFW
raadplegen (www.ofw.nl). In hoofdstuk 4 (Maatschap-
Vastgoed Beheer BV en OFW Projectontwikkeling BV.
pelijke resultaten) wordt ingegaan op het aantal en de
85
aard van de geschillen die in 2010 aan de Geschillen-
In 2006 zijn enkele commerciële bedrijfsruimten
adviescommissie zijn voorgelegd.
overgedragen aan OFW Vastgoed Beheer BV. Daar-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
naast wordt vanuit deze BV commerciële dienstver-
wel heeft besluitvorming hierover plaatsgevonden.
lening, zoals het beheer van verenigingen van eige-
Middels het jaarverslag en de geconsolideerde jaar-
naren (VvE’s) en onderhoud aan gebouwen van de
rekening is hierover verantwoording afgelegd door de
gemeente, met een beperkte omvang uitgevoerd. In
directeur-bestuurder aan de RvC.
2009 zijn de WKO’s (van de WoonArk en De Tas) overgedragen aan OFW Vastgoed Beheer BV.
Werkwijze en duurzame besluitvorming
Aan OFW Projectontwikkeling BV zijn in 2006 een be-
In de statuten en in aanvulling daarop het reglement
perkt aantal nieuwbouw koopprojecten overgedragen.
en kwaliteitsprofiel van de RvC (zie www.ofw.nl) ligt de
Vanuit OFW Projectontwikkeling BV worden in 2011
basis voor de wijze waarop de directeur-bestuurder en
de nieuwbouwkoopwoningen aan de ‘Bloemenzoom’
de RvC dienen te handelen. Bijzonder om te vermel-
in Swifterbant en de twee appartementsgebouwen
den is dat OFW (vanuit haar visie op duurzaam on-
aan de Lijzijde in Dronten ontwikkeld.
dernemen) de besluitvorming zo heeft ingericht dat er naast de financiële / bedrijfseconomische aspecten
OFW Holding BV is opgericht voor de financiering
van een besluit zoveel mogelijk gelijkwaardig rekening
van de twee andere BV’s. Daarnaast kon doordat er
wordt gehouden met sociaal-culturele en ecologische
fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting was
aspecten en gevolgen van een besluit (people-planet-
tussen de holding en de twee dochter-BV’s gebruik
profit-benadering). In ieder besluit dient aandacht be-
worden gemaakt van horizontale verliescompensatie.
steed te worden aan alle drie de aspecten. Zie verder
De BV’s hebben geen personeel in dienst. Alle werk-
het jaarverslag van de RvC (hoofdstuk 6) onder het
zaamheden worden vanuit stichting OFW uitgevoerd
kopje ‘Uitgangspunten besluitvorming’.
en doorbelast.
Risicoparagraaf De samenwerking binnen VOF de Boeg is met een
In deze risicoparagraaf worden de risico’s en onzeker-
aannemer specifiek aangegaan voor het realiseren
heden waar OFW mee geconfronteerd wordt inzichte-
van een koopproject in de wijk de Boeg. Dit project
lijk gemaakt en worden kort de interne risicobeheer-
bestaat uit twee appartementsgebouwen. Eén appar-
sing- en controlesystemen weergegeven.
tementsgebouw (Tij) is in 2008 gereedgekomen. In
Woningcorporaties en dus ook OFW worden met ri-
2010 is besloten om vier onverkochte appartementen
sico’s en onzekerheden geconfronteerd waar OFW in
van gebouw Tij op termijn uit de VOF over te dragen
meer of mindere mate zelf aan kan bijdragen om deze
aan stichting Oost Flevoland Woondiensten.
te beheersen danwel te verkleinen.
In 2010 is ook besloten om in december 2010 te starten met de bouw van het tweede appartementsge-
Scenario’s
bouw Bries. Het gaat om 24 koopappartementen.
Risico’s en onzekerheden waar OFW in mindere mate of niet aan kan bijdragen om deze te verkleinen of
86
De RvC van de stichting OFW houdt getrapt toezicht
te elimineren zijn bijvoorbeeld de verzwaring van de
op deze rechtspersonen en de VOF De Boeg. Toezicht
lastendruk en steeds strenger wordende normen die
vindt op dezelfde wijze plaats als op de stichting. Het
opgelegd worden door de overheid (zoals normen
aangaan van verbindingen en deelnemingen is onder-
van Waarborgfonds Sociale Woningbouw en Centraal
worpen aan de goedkeuring van de RvC. Via de kwar-
Fonds Volkshuivesting). Ook een kredietcrisis is door
taalrapportages en de RvC-vergaderingen is de RvC
OFW niet te beïnvloeden. OFW heeft er echter wel
in 2010 over deze verbindingen geïnformeerd, dan
mee te maken. Om deze risico’s en onzekerheden
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
zoveel mogelijk te kunnen ondervangen heeft OFW
goed en OFW legt over de realisatie ervan verant-
in 2007 en in 2008 een aantal scenario’s in kaart ge-
woording af.
bracht voor de periode 2009-2014. Op deze wijze kan OFW anticiperen op ‘wat zou kunnen gebeuren’. Zo
Managementinformatie en
zijn er een basisscenario, een scenario bij stagneren-
kwartaalrapportages
de verkoop, een scenario waarin de lastendruk van-
Ieder kwartaal wordt afgerond met een kwartaalrap-
uit de overheid toeneemt, een scenario waarin wordt
portage waarin de stand van zaken (van o.a. projec-
uitgegaan van een bevolkingskrimp in de gemeente
ten) wordt weergegeven en een blik wordt geworpen
Dronten en een scenario waarin de nieuwbouw stag-
op de actualiteiten. Door middel van de kwartaalrap-
neert opgesteld. Ook in 2010 zijn scenario’s geactu-
portages is de RvC geïnformeerd over de financiële
aliseerd en besproken in een bijeenkomst van RvC,
risicobeheersing, maatschappelijke en volkshuisves-
directeur-bestuurder, MT en OR.
telijke functie en de strategieontwikkeling van OFW. Naast financiële risico’s bestaan er ook ander type ri-
87
Uiteraard zijn er ook risico’s en onzekerheden waar
sico’s bijvoorbeeld rond de arbeidsmarkt, leegstand,
OFW wel invloed op kan uitoefenen om deze zoveel
verkoop, imago e.d. Ook hier wordt (o.a.) in de kwar-
mogelijk te beperken. De volgende interne documen-
taalrapportages aandacht aan besteed. Maandelijks
ten (en implementatie van de daarin opgenomen
wordt managementinformatie besproken op deze
voornemens) dragen daaraan bij:
terreinen.
Beleidsplan en strategisch
Verbeteringen in beleidscyclus
beleidsplan voorraad en nieuwbouw
Mede naar aanleiding van de in 2005 uitgevoerde
Voor de periode 2007-2011 is een beleidsplan op-
visitatie, heeft OFW veel aandacht besteed aan haar
gesteld (titel: ‘Samen voor kansrijk’). Ook is er een
beleidscyclus. Deze is sindsdien zichtbaar beter op
strategisch beleidsplan voor de woningvoorraad en
orde gekomen. De visitatiecommissie heeft tijdens de
nieuwbouw (titel: ‘Duurzaam bouwen aan goed wo-
uitvoering van de visitatie in 2009 geconstateerd dat
nen’). Opgemerkt kan nog worden dat in 2012 het
de monitoring op de eigen ambities en doelstellingen
huidige beleidsplan ‘Samen voor kansrijk’ geactuali-
nog verder verbeterd kan worden. Hiermee is in 2010
seerd wordt. De verwachting is dat de beleidsthema’s
aangevangen. De prestatieafspraken met de RvC (van
nog steeds relevant zijn. Tijdens de stakeholdersbij-
oorsprong gebaseerd op de balanced score card) zijn
eenkomst in 2010 is al verdiept op het beleidsthe-
nu meer geïntegreerd met de doelstellingen uit het
ma ‘Duurzaamheid’. In 2011 wordt nog een aantal
beleidsplan. Er is nu geen sprake meer van een dub-
stakeholdersbijeenkomsten georganiseerd rondom
bele set doelstellingen en een dubbele monitoring. De
verschillende relevante beleidsthema’s (o.a. over leef-
monitoring vindt plaats in de kwartaalrapportages. In
baarheid en sluitend vangnet).
de begroting zijn de ambities concreet gemaakt.
(Meerjaren)begroting en
Treasury
prestatieafspraken
Naast de hiervoor genoemde documenten heeft OFW
Daarnaast werkt OFW met een meerjarenbegroting.
ook nog een treasurystatuut en een treasuryjaarplan
Jaarlijks wordt een begroting opgesteld en in het jaar-
(+ liquiditeitsbegroting). Ook in 2010 is er een trea-
verslag wordt verantwoording afgelegd. Afgeleid van
suryjaarplan door de directeur-bestuurder vastgesteld
de begroting worden er prestatieafspraken opgesteld
en door de RvC goedgekeurd. Het waarborgen van
door OFW. De RvC keurt deze prestatieafspraken
een blijvende toegang tot de kapitaalmarkt, het be-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
heersen van de renterisico’s en het realiseren van zo
worden opgesteld (in de statuten staat weergegeven
laag mogelijke financieringskosten en indien mogelijk
welke besluiten onderworpen zijn aan goedkeuring
gebruikmaking van groenfinanciering zijn de belang-
door de RvC). In het jaarverslag van het bestuur en
rijkste doelstellingen uit het treasurybeleid.
het jaarverslag van de RvC zijn de besluiten die in 2010 genomen zijn weergegeven. Sinds 2005 wordt
Inkoop- en aanbestedingenstatuut
bij elk groot bouwproject een go-no-go besluit van het
en basisbestek
bestuur goedgekeurd door de RvC. Dit is een beslis-
OFW hanteert een inkoop- en aanbestedingenstatuut.
sing die in een beginstadium van een project geno-
Hierin zijn afspraken en procedures opgenomen om
men wordt, waarin vroegtijdig de risico’s zoveel mo-
o.a. door concurrentie een goede verhouding van
gelijk in beeld worden gebracht.
prijs-kwaliteit te waarborgen en inkoop- en aanbestedingstrajecten integer te laten verlopen. OFW werkt
Beperken (fraude)risico’s
met een basisbestek (zodat de kwaliteit die OFW eist
Overige stukken en afspraken die bijdragen aan het
in zijn projecten gewaarborgd is). Deze documenten
beperken van (fraude)risico’s zijn: een integriteitsco-
vormen een toetsingskader voor de activiteiten die
de en klokkenluidersregeling, een procuratieoverzicht
OFW onderneemt en helpen risico’s en onzekerheden
(wie is waartoe bevoegd en waarvoor verantwoorde-
te beperken. Het inkoop- en aanbestedingenstatuut is
lijk), aandacht voor informatiebeveiliging, een kaspro-
voor de medewerkers van OFW (en functionarissen
cedure en scheiding van functies. Begin 2011 is hier
die voor OFW werkzaam zijn) een gedragscode om
in het kader van de organisatieaanpassing opnieuw
bij de inkoop en aanbesteding van leveringen, dien-
aandacht voor geweest.
sten en werken tot een verantwoorde keuze te komen.
In 2009 heeft OFW ingevoerd dat huurbetalingen niet
In het statuut wordt de administratieve organisatie
meer contant plaatsvinden (dit kan middels een pin-
met de daarin verankerde functiescheidingen vast-
betaling op het kantoor van OFW of via een overboe-
gelegd. Het proces van aanbesteding wordt met dit
king). Aan nieuwe medewerkers wordt (indien dit rele-
statuut controleerbaar. In 2009 is het statuut geëva-
vant is voor de uit te oefenen functie) als voorwaarde
lueerd. Een wijziging in het statuut is dat het aantal
voor de totstandkoming van de arbeidsovereenkomst
te selecteren aannemers/leveranciers/architecten bij
een Verklaring Omtrent het Gedrag gevraagd waaruit
aanbesteden of inkopen niet meer aan een maximum
blijkt dat het gedrag geen belemmering vormt voor
wordt gebonden. Van OFW, als maatschappelijk on-
het uitoefenen van de betreffende functie. Ook aan
dernemer, gaat een voorbeeldwerking uit waar het
nieuwe leden van de RvC wordt dit sinds 2009 ge-
gaat om transparant en op duurzame wijze inkopen
vraagd.
en aanbesteden. Een andere wijziging is daarom dat aan de criteria die worden meegewogen bij aanbeste-
Integriteit
ding en inkoop ‘het duurzaamheidsaspect’ als crite-
Het uitgangspunt voor OFW met betrekking tot in-
rium is toegevoegd. Een derde wijziging in het statuut
teger handelen is dat het in de cultuur en dagelijkse
is dat het bedrag waarvoor een functionaris bevoegd
bedrijfsvoering van de organisatie verweven is. Het is
is opdracht te verlenen (gunning uit de hand of be-
een integraal onderdeel van de werkzaamheden. Inte-
stellingen op basis van raamcontracten) van € 5.000
ger handelen is gekoppeld aan de waarden en normen
is verhoogd naar € 5.500.
die gelden binnen de organisatie. OFW is een platte organisatie die verantwoordelijkheden laag in de or-
88
Besluitvormingsdocumenten
ganisatie legt. OFW wil hier op kunnen bouwen en
Besluitvormingsdocumenten voor bestuur en RvC
gaat uit van openheid van mensen.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Het is belangrijk dat integriteitsregels helder op papier staan en dat er toetsingskaders zijn, maar voor
werp integriteit. • Vangnet bij dilemma’s en incidenten. Het stelsel
OFW is het nóg belangrijker dat medewerkers (en be-
van maatregelen dat woningcorporaties hebben
stuur en RvC) uit zichzelf het juiste, integere gedrag
getroffen om te reageren op (meldingen van)
vertonen. Men moet zich bewust zijn van zijn han-
inbreuken op de integriteit, kan op een aantal
delen en integriteitsdilemma’s herkennen en mak-
aspecten verbeterd worden.
kelijk in alle openheid bespreekbaar kunnen maken/ aanspreekbaar zijn. Leidinggevenden hebben hier een
OFW handelt reeds op de aanbevolen wijze (zie dit
belangrijke rol in. Voorbeeldgedrag van deze groep,
hoofdstuk en het jaarverslag van de RvC).
consistent en transparant zijn, is essentieel.
Voor een verdieping naar aanleiding van deze nulmeting zijn in oktober 2009 de voorzitter van de RvC en
In 2009 heeft het onderzoek ‘Nulmeting integri-
de directeur-bestuurder afzonderlijk geïnterviewd. De
teitsbeleid’ plaatsgevonden. Dit onderzoek van het
tweede fase van het onderzoek is aan het einde van
Centraal Fonds Volkshuisvesting is uitgevoerd door
2009 afgerond met een samenvattende rapportage
middel van een enquête onder alle woningcorporaties
aan de minister.
(voorgelegd aan alle besturen en Raden van Commissarissen). De directeur-bestuurder en de voor-
OFW ontving op 4 februari 2011 een brief van het Cen-
zitter van de RvC van OFW hebben de enquête ook
traal Fonds Volkshuisvesting met daarin de resultaten
ingevuld. Het eindrapport van de nulmeting geeft een
van het vervolgonderzoek Integriteitsbeleid en –ver-
beeld van het beleid en de maatregelen die binnen
antwoording dat op verzoek van de minister van Bin-
de corporatiesector zijn ontwikkeld op het gebied van
nenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties door het CFV
integriteit. Het rapport is ook te gebruiken als een
is uitgevoerd.
handleiding van alle relevante aspecten die het door corporaties te ontwikkelen integriteitsbeleid raken.
Bij het onderzoek naar de verantwoording is in het
De nulmeting maakt onderdeel uit van een bredere
jaarverslag van OFW over 2009 (dan wel via een door-
aanpak als het gaat om integriteit bij corporaties. Met
verwijzing in het jaarverslag op de website) bekeken
deze aanpak wordt door het ministerie enerzijds be-
of er informatie aanwezig is over het integriteitsbeleid
oogd om eventuele misstanden te constateren en aan
en –instrumentarium en over de uitkomsten van de
te pakken en anderzijds om in zijn algemeenheid een
werking daarvan. OFW is na de inventarisatie van het
(risico)bewustzijn en cultuuromslag te bewerkstelli-
CFV niet benaderd voor een vervolgmeting. Dit is een
gen. In het rapport worden diverse (in het algemeen
positief gegeven. Deze vervolgmeting is wel gehou-
op de woningcorporatiesector gerichte) aanbevelin-
den bij 131 corporaties waar het integriteitsbeleid en
gen gedaan zoals:
–instrumentarium nog maar beperkt ontwikkeld was.
• Het verbeteren van de risicoanalyse, de inbedding van het integriteitsbeleid in de reguliere planning-
De aanbevelingen van het CFV zal OFW ter harte ne-
en controlcyclus en interne controlemaatregelen
men en meenemen in de verdere ontwikkeling van
bij vastgoedtransacties.
haar integriteitsbeleid en met name de implementa-
• De inzet van preventieve maatregelen bij werving
tie daarvan binnen de organisatie. Consequentie van
en selectie in te zetten en de evaluatie van integer
nóg meer verantwoordingsinformatie opnemen in
handelen bij functioneringsgesprekken en het
een jaarverslag is wel dat het jaarverslag steeds om-
organiseren van bewustwordingsactiviteiten.
vangrijker wordt en dat het de leesbaarheid ervan niet
• Actieve betrokkenheid van de RvC bij het onder-
89
altijd ten goed komt.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Accountantscontrole
WSW stelt als norm dat de operationele kasstromen,
De externe accountant voert ieder jaar de accountant-
onder aftrek van 2% van de leningenportefeuille, voor
scontrole van het jaarverslag uit met inachtneming van
de komende vijf jaar positief moet zijn. Is aan deze
het gestelde in het door de RvC vastgestelde controle-
norm voldaan, dan wordt een faciliteringsvolume be-
protocol. Het RvC-lid met de expertise ‘bedrijfsecono-
schikbaar gesteld voor de financieringsbehoefte voor
mie en financiën’ is aanwezig als door de accountant
een periode van drie jaar. OFW voldoet aan de eisen
de jaarrekening met de directeur-bestuurder en de
voor kredietwaardigheid. Het WSW heeft aangegeven
manager Bedrijfsvoering wordt besproken. Deze bij-
dat de periode waarvoor het faciliteringsvolume be-
eenkomst heeft plaatsgevonden op 21 april 2010. De
schikbaar gesteld is voor OFW twee jaar zal bedra-
vice-voorzitter van de RvC was hierbij ook aanwezig.
gen. De verwachting is namelijk dat de operationele kasstromen van OFW, als gevolg van investeringen,
Beoordeling door CFV en WSW
over de komende vijf jaar zal afnemen. Daarnaast
Het CFV (Centraal Fonds Volkshuisvesting) is de fi-
heeft OFW (landelijk gezien) een relatief hoog bedrag
nancieel toezichthouder voor de woningcorporatie-
aan leningen per woning. Dit komt doordat OFW gro-
sector. Jaarlijks beoordeelt het Fonds de financiële
te delen van haar bezit moderniseert dan wel heeft
positie van individuele corporaties en wordt gerap-
gemoderniseerd (en daarmee de levensduur van de
porteerd over de sector als geheel. De continuïteits-
woningen weer heeft verlengd). Het per 9 november
oordelen en signaleringen zijn vooral gebaseerd op de
2010 door het WSW vrijgegeven faciliteringsvolume is
prospectieve en verantwoordingsinformatie die OFW
door het WSW vastgesteld op € 63 miljoen.
heeft ingediend. In de beoordeling komen de volgende onderwerpen aan de orde: de financiële positie van
Verantwoording: bestuursverslag
OFW, de mate waarin OFW de wetten en relevante
en jaarverslag RvC
regels heeft nageleefd en de interne organisatie en
Verantwoording door de directeur-bestuurder en de
governance van OFW. OFW heeft een A-oordeel ge-
RvC vindt plaats middels het jaarverslag. In hoofd-
kregen. Dat betekent dat de voorgenomen activiteiten
stuk 1 van dit jaarverslag treft u het bestuursverslag
van OFW in de periode 2010 tot en met 2014 passend
aan. Dit is tezamen met het volkshuisvestingsverslag
zijn bij de financiële mogelijkheden van OFW.
(hoofdstukken 2 t/m 4) elders in dit jaarverslag, te beschouwen als het verantwoordingsverslag van het
90
Het WSW (Waarborgfonds Sociale Woningbouw) be-
door het bestuur gevoerde beleid over 2010. In het
oordeelt de financiële ontwikkeling van corporaties.
jaarverslag van de RvC (zie hoofdstuk 6 in dit jaar-
Hierbij ligt het accent op de kasstroomontwikkeling
verslag), wordt stilgestaan bij de verantwoording over
van een corporatie voor de komende vijf jaar. Het
het intern toezicht op OFW over 2010.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
91
6
T it e l Jvaaanr vheerts lhoo ag R f dv sCtu k th e m a e t c e t e r a
De RvC van OFW houdt intern toezicht op OFW. Bij het goedkeuren of nemen van besluiten heeft de RvC altijd een aantal uitgangspunten, zoals: duurzame besluitvorming, kostendekkende exploitatie bij de bouw van maatschappelijk vastgoed, voldoende winstpotentieel bij commerciële activiteiten, een acceptabel onrendabele investering bij de bouw van sociale huurwoningen, het voldoen aan de volkshuisvestelijke doelstellingen in de statuten van OFW en het BBSH en een gedegen risicoanalyse (waaronder een juridische toets). In 2010 ging de RvC onder andere akkoord met de opschaling van 85 baar totaal 227 woningen binnen het moderniseringsproject in Dronten Centrum.
92
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Marc Witteman plaatste een HR++ ruit om de start van het project Modernisering Dronten Centrum te markeren.
93
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Jaarverslag Raad Commissarissen
va n
In dit jaarverslag van de Raad van Commissarissen (RvC) wordt stilgestaan bij de verantwoording over het intern toezicht door de RvC op OFW in 2010. Het jaar waarin OFW, ondanks de crisis, gewoon door bleef bouwen. En het jaar waarin het kantoor van OFW werd gemoderniseerd. Ook bleek in 2010 de duurzaamheidsaanpak van
zorgen over een verhoging van de lastendruk leggen
OFW nog steeds landelijk in de schijnwerpers te
een aanzienlijke druk op de toekomstige investerings-
staan. De RvC is er trots op dat OFW voor het ver-
capaciteit van woningcorporaties. De toekomst is nog
antwoorden over duurzaamheid in het jaarverslag van
vol onzekerheden. Ondanks deze onzekerheden blijft
2009 de themaprijs van Het Glazen Huis heeft ge-
OFW vasthouden aan haar primaire doelstelling, haar
wonnen. De jury gaf in haar rapport aan dat aandacht
visie en doelen.
voor duurzaamheid op alle onderdelen van het func-
Het uitgangspunt is de maatschappelijke verantwoor-
tioneren van OFW voelbaar is. OFW heeft concreet
delijkheid van OFW. OFW staat achter haar bewoners.
in haar jaarverslag laten zien welke resultaten waren
Dit betekent dat er wordt uitgegaan van sturen op
beoogd en welke zijn behaald. Eén van die resultaten
woonlasten en betaalbaarheid. De kansrijke woon-
is dat OFW in 2010 25% energie heeft bespaard voor
omgeving voor mensen die zwak op de woningmarkt
haar huurders vanaf het jaar 2000.
staan, blijft het uitgangspunt.
In 2010 stond het jaarlijks terugkerende overleg met de stakeholders, waar de RvC uiteraard ook bij aanwe-
Tevens heeft OFW in 2010 fors geïnvesteerd in kwa-
zig was, eveneens in het teken van ‘duurzaamheid’.
litatief goede, energiezuinige woningen waarin men-
Er hebben goede gesprekken plaatsgevonden over of
sen graag willen wonen, rekening houdende met de
OFW op dit beleidsterrein als maatschappelijk onder-
demografische ontwikkelingen en daarbij behorende
nemer de goede dingen doet en of zij die goed doet.
voorzieningenniveau. Zo is woonservicecentrum de
Veel van de ideeën die tijdens de stakeholdersbijeen-
WoonArk in Dronten in 2010 opgeleverd en nét in het
komst zijn ontstaan, zullen op de een of andere ma-
nieuwe jaar werd de samenwerkingsovereenkomst
nier terugkomen in het verdere duurzaamheidsbeleid
voor de komst van het Multi Functioneel Gebied in
van OFW en de uitvoering daarvan.
Biddinghuizen getekend.
Ook is de RvC content dat OFW de prijs voor ‘Flevo-
94
lands leerbedrijf van het jaar’ heeft gekregen. OFW is
Werkwijze van de RvC in 2010
zich bewust van haar rol als maatschappelijke onder-
De RvC heeft in 2010 zeven keer in het bijzijn van de
nemer en werkgever in deze regio en van de kansen
directeur-bestuurder vergaderd. De voorzitter van de
die zij onder meer jongeren kan bieden om werkerva-
RvC in 2010, de heer Siliakus, heeft voorafgaand aan
ring op te doen.
iedere RvC-vergadering een voorbereidingsgesprek
De RvC heeft in 2010 kennis genomen van de (finan-
met de directeur-bestuurder gehad. In de RvC-verga-
ciële) maatregelen die vanuit Europa en het Rijk op de
dering vond over deze gesprekken vervolgens steeds
woningcorporaties afgekomen zijn en de maatregelen
een terugkoppeling plaats.
die nog te verwachten zijn in de nabije toekomst. De
Daarnaast kwam de RvC tweemaal buiten de aanwe-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
zigheid van de directeur-bestuurder bij elkaar. Eén bijeenkomst had tot doel om met elkaar van gedachten
• Diverse andere nieuwbouw- en moderniseringsen leefbaarheidsprojecten
te wisselen om de koers en rol van de RvC en de rich-
• Aan- en verkoop van woningen
ting van de organisatie (benaderd vanuit de rol van
• Jaarlijks overleg met de belanghebbenden van
toezichthouder) uit te zetten. De directeur-bestuurder
OFW / Stakeholdersdebat 14 oktober 2010
is een aansluitend dagdeel aanwezig geweest bij deze
• Jaarverslag van de Huurders Belangen Vereniging
bijeenkomst. De tweede bijeenkomst betrof het eigen
• Collegeprogramma gemeente Dronten
functioneren (de jaarlijkse zelfevaluatie van de RVC)
• Herbenoeming RvC-lid de heer Siliakus, benoe-
en de voorbereiding van de evaluatie/beoordeling van
ming RvC-lid de heer Schouten tot vice-voorzitter,
de directeur-bestuurder. Ook heeft de RvC in 2010 di-
werving en benoeming RvC-lid mevrouw Bouw-
verse complexen en projecten van OFW bezichtigd.
meester per 1 januari 2011 • Einde lidmaatschap van de RvC van mevrouw
Het afgelopen jaar zijn in de RvC-vergaderingen onder meer de volgende onderwerpen aan de orde geweest: • Jaarverslag van de stichting OFW 2009
Heite • Wijziging (verkorten) zittingstermijn RvC-leden (maximaal twee perioden van vier jaren)
• Jaarverslag van de RvC 2009
• De werkorganisatie / organisatieontwikkeling
• Jaarverslagen van de BV’s van OFW 2009
• Werving manager Wonen
• Accountantsverslag • Prestatieafspraken tussen de RvC en de directeurbestuurder
Voorafgaand aan twee RvC-vergaderingen heeft (zoals ieder jaar) ook in 2010 een informatieve bijeenkomst
• Treasury-jaarplan 2010 en de liquiditeitsbegroting
plaatsgevonden. Eén met betrekking tot het jaarver-
• Kwartaalrapportages
slag over 2009 en één over de begroting voor 2011.
• Opdracht aan accountant en selectie nieuwe ac-
Hier zijn naast de RvC en de directeur-bestuurder,
countant
het managementteam en de ondernemingsraad (OR)
• Europese en landelijke ontwikkelingen van invloed op woningcorporaties • Rapport ‘Leasons learned’ en de bevindingen
bij aanwezig. Tijdens deze bijeenkomsten zijn actuele thema’s voor woningcorporaties nader uitgediept (waaronder: de gemeentelijke Woonvisie, risicoma-
tweede fase nulmeting integriteitsbeleid van
nagement rond projecten (specifiek: MFG Bidding-
woningcorporaties
huizen), governance-ontwikkelingen in de corpo-
• Begroting 2011 en meerjarenprognose stichting OFW
ratiesector, landelijke en Europese ontwikkelingen, scenario’s, richtlijnen voor jaarverslaglegging). De
• Te behalen financiële voordelen door gebruikmaking van Energie Investerings Aftrek, tijdelijk
accountant is tevens aanwezig geweest bij de vergadering rondom het jaarverslag.
verlaagd BTW-tarief en groenfinanciering • Prestatieoordeel van het ministerie en beoordeling financiële positie door Waarborgfonds Sociale
Bij het goedkeuren of nemen van besluiten heeft de
Woningbouw (WSW) en Centraal Fonds Volks-
RvC altijd een aantal uitgangspunten, zoals:
huisvesting (CFV)
1 Duurzame besluitvorming
• Benchmarkgegevens van het CFV Corporatie in
• Project Multi Functioneel Gebied in Biddinghuizen
Dit betekent dat de besluitvorming zo ingericht is dat er naast financiële / bedrijfseconomische as-
Perspectief
95
Uitgangspunten besluitvorming
pecten van een besluit zoveel mogelijk gelijkwaardig rekening wordt gehouden met sociaal-culturele
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
en ecologische aspecten en gevolgen van een besluit (de people-planet-profit-benadering). In ieder besluit dient aandacht besteed te worden aan alle drie de aspecten. 2 Kostendekkende exploitatie bij de bouw van maatschappelijk vastgoed, OFW investeert hier niet onrendabel in. 3 Voldoende winstpotentieel bij commerciële
activiteiten. 4 Een acceptabel onrendabele investering bij de bouw van sociale huurwoningen. 5 Het voldoen aan de volkshuisvestelijke doelstellingen in de statuten van OFW en het BBSH 6 Een gedegen risicoanalyse (waaronder een juridische toets).
De RvC heeft in 2010 de volgende besluiten genomen: Goedkeuringsbesluiten RvC 2010 Prestatieafspraken 2010 Prestatieafspraken 2011 Aankoop woning Boeierstraat 6 te Dronten Verkoop huurwoningen aan de Ankerstraat, Kampanje en Roerstraat in Dronten Centrum Opschaling moderniseringsproject 85 woningen Dronten Centrum naar totaal 227 Aangaan samenwerkingsovereenkomst en aankoop grond t.b.v. het educatief centrum (fase I) van het Multi Functioneel Gebied te Biddinghuizen Samenwerkingsovereenkomst met gemeente t.b.v. de ontwikkeling van een basisschool en uitbreiding van een sportzaal in Dronten-West Appartementsgebouw Bries te Dronten Treasury jaarplan 2010 Treasurymaatregelen 2010 Treasurymaatregelen 2012 en 2013 Aantrekken groenfinanciering Levering en doorlevering van grond aan de Timmerliedengilde Grondaankoop in De Gilden t.b.v. de realisatie van 60 woningen Jaarrekening en jaarverslag 2009 Begroting 2011 en meerjarenbegroting 2012-2016 Wijziging op begroting / meerjarenbegroting in verband met gebruikmaking van (o.a.) Energie Investerings Aftrek Aangaan verplichtingen planmatig onderhoud 2011, in verband met gebruikmaking van (o.a.) Energie Investerings Aftrek Vaststelling energieconcept Woongroep De Wiekslag aan de Fazantendreef te Dronten Overige besluiten RvC 2010 Herbenoeming van de heer Siliakus Vaststellen jaarverslag RvC over 2009 Besluit tot decharge door de RvC aan de directeur-bestuurder Opdracht aan accountant voor de controle en besluit tot accountantsselectie Benoeming nieuwe accountant 2011 t/m 2014 Benoeming de heer P.H. Schouten tot vice-voorzitter van de RvC per 24 november 2010 Benoeming RvC-lid (op voordracht van de Huurders Belangen Vereniging) mevrouw L.M. Bouwmeester-den Broeder per 1 januari 2011 Wijziging reglement RvC en kwaliteitsprofiel
96
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Governancecode
toezicht gehouden op OFW. De directeur-bestuurder
OFW is lid van Aedes en onderschrijft de governan-
heeft gedurende het jaar in de RvC-vergaderingen
cecode volgens het principe ‘pas toe of leg uit’. Over
steeds verantwoording afgelegd (onder meer middels
de in deze code gestelde normen voor goed bestuur
de kwartaalrapportages) over de mate waarin de pres-
en toezicht, transparantie, externe verantwoording en
tatieafspraken gerealiseerd zijn.
financiële beheersing bij woningcorporaties legt OFW in het jaarverslag verantwoording af. In 2007 is uitge-
De visitatiecommissie heeft tijdens de uitvoering van
breid door OFW bij de code stilgestaan. De normen
de tweede maatschappelijke visitatie in 2009 (eerste
waarop OFW in 2010 afwijkt van de code zijn:
was in 2005) geconstateerd dat de monitoring door OFW op de eigen ambities en doelstellingen verder
Reglement werkwijze bestuur is niet aanwezig
verbeterd kon worden. Er was toen nog sprake van een
De directeur-bestuurder heeft een vast
dubbele set doelstellingen en een dubbele monitoring:
dienstverband
de strategische doelen uit beleidsplan ‘Samen voor Kansrijk’ werden in de jaarstukken op hun voortgang
De RvC heeft een remuneratiecommissie. Gezien de
beschreven. Daarnaast had de visitatiecommissie een
omvang van OFW heeft zij (ter voorbereiding van
beschrijving van de beoogde prestaties (de prestatie-
besluiten) verder geen kerncommissies. De mogelijk-
afspraken met de RvC) gezien waarvan de monitoring
heid om een commissie op te richten houdt de RvC
plaatsvindt in de kwartaalrapportages. Voor de trans-
open. Van deze mogelijkheid kan ad hoc gebruik ge-
parante verantwoording zijn beide instrumenten en de
maakt worden.
monitoring in 2010 meer geïntegreerd. Een volgende verbeterslag in het opstellen van de prestatieafspraken
De Monitoringscommissie Governancecode Woning-
is te verwachten bij de actualisatie van het beleidsplan
corporaties volgt de toepassing van de governance-
(dit zal in 2012 zijn). De prestatieafspraken en de in het
code door corporaties. De afgelopen twee jaar heeft
beleidsplan te formuleren strategische doelen kunnen
de Commissie in opdracht van Aedes en de VTW de
dan nog meer op elkaar afgestemd worden. Daar waar
bruikbaarheid van de Governancecode in de praktijk
nu de prestatieafspraken veelal eenjarig van karakter
onderzocht. Ook OFW heeft aan dit onderzoek deel-
zijn (wat zijn beperkingen meebrengt), zullen deze dan
genomen. In de tweede helft van 2010 heeft de Com-
meerjarig van karakter worden. Het uitgangspunt blijft
missie een advies uitgebracht op basis van haar be-
dat de afspraken voldoende SMART geformuleerd zijn.
vindingen. Naar verwachting zal in 2011 de code, voor het grootste deel conform het advies van de Commis-
Toezicht op verbindingen /
sie, aangepast worden.
deelnemingen De RvC heeft ook in 2010 (getrapt) toezicht gehouden
Prestatieafspraken
op alle verbindingen en deelnemingen die de stich-
In 2010 zijn door de RvC prestatieafspraken (geba-
ting OFW heeft. Het betreft de volgende verbindin-
seerd op de Balanced Scorecard) gemaakt met de
gen / deelnemingen. Toezicht vindt op dezelfde wijze
directeur-bestuurder. In deze prestatieafspraken zijn
plaats als op de stichting OFW.
de te realiseren prestaties opgenomen die aansluiten
• Vanaf 2006 de BV’s OFW Holding, OFW Vast-
bij de hoofddoelstellingen en (strategische) presta-
97
goed en OFW Projectontwikkeling .
ties in het beleidsplan ‘Samen voor kansrijk’ (looptijd:
• De 50%-deelname van OFW Projectontwikkeling
2007 t/m 2011), meerjarenbegroting en begroting
in ‘De Boeg VOF’ (voor het andere deel wordt
2010. Onder meer aan de hand daarvan heeft de RvC
deelgenomen door Mateboer Bouw BV). In 2010
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
heeft de RvC het besluit goedgekeurd om eind
en de uitvoering daarvan. OFW heeft in 2010 (even-
2010 te starten met de bouw van appartemen-
als in 2007, 2008 en 2009) een stakeholdersdebat
tencomplex Bries in de wijk De Boeg in Dronten.
georganiseerd (thema ‘duurzaamheid’). De debatten
Appartementencomplex Tij in Dronten is ook
in 2007, 2008 en 2009 gingen over het beleid van
door de ‘De Boeg VOF’ gerealiseerd (2009). Van
OFW in het algemeen. Uit de evaluatie bleek dat sta-
de 30 appartementen zijn er 26 verkocht. De vier
keholders behoefte hadden aan verdieping. Voor het
onverkochte appartementen worden nu vanuit de
debat in 2010 en voor de komende debatten in 2011 is
VOF verhuurd. De RvC heeft in 2010 goedkeuring
nadrukkelijk gekozen om er een aantal thema’s uit te
verleend aan het bestuursbesluit om deze vier
lichten. In 2011 zullen dit ‘sluitend vangnet’ en ‘leef-
appartementen in 2011 over te dragen aan de
baarheid’ zijn. Deze verdieping op thema’s zal wor-
stichting OFW. Doelstelling is om deze apparte-
den gebruikt bij de actualisatie van het beleidsplan in
menten op termijn te verkopen.
2012. Hierbij zijn naast het bestuur, het MT, de OR
• Rond de locatie de Giekstraat heeft OFW een
en medewerkers van OFW ook RvC-leden aanwezig
samenwerkingsovereenkomst gesloten met Plegt
geweest en zij hebben actief deelgenomen aan de
Vos. Het is de bedoeling om hier op termijn wo-
werksessies met de stakeholders. Van dit debat is een
ningen te ontwikkelen.
verslag gemaakt (zie www.ofw.nl).
• Ook met betrekking tot het gewenste multifunctionele gebied (MFG) in Biddinghuizen maakt
Een woningcorporatie dient zich (conform de gover-
OFW vanaf de start in 2007 deel uit van de
nancecode) een keer per vier jaar te laten visiteren.
initiatiefgroep. Begin 2011 is tussen de gemeente
Visitatie is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van
Dronten en OFW een samenwerkingsovereen-
bestuur en RvC. OFW heeft zich in 2005 en 2009 laten
komst m.b.t. de ontwikkeling en realisatie van het
visiteren (de visitatierapporten zijn in te zien op www.
MFG en een samenwerkingsovereenkomst m.b.t.
ofw.nl). In 2013 zal opnieuw een visitatie plaatsvinden.
het Educatief Centrum gesloten. De RvC heeft deze overeenkomsten goedgekeurd.
Een afvaardiging van de RvC is aanwezig geweest bij een vergadering van de Huurders Belangen Vereniging.
Het aangaan van verbindingen en deelnemingen is
De RvC heeft het jaarverslag van de Huurders Belangen
onderworpen aan de goedkeuring van de RvC. Via de
Vereniging besproken in de RvC-vergadering.
kwartaalrapportages en de RvC-vergaderingen is de RvC in 2010 over deze verbindingen geïnformeerd,
Contacten met de
danwel heeft besluitvorming hierover plaatsgevon-
ondernemingsraad
den. Middels het jaarverslag en de geconsolideerde
In 2010 heeft een afvaardiging van de RvC nader ken-
jaarrekening is hierover verantwoording afgelegd
nisgemaakt met de ondernemingsraad (OR) van OFW.
door de directeur-bestuurder aan de RvC.
De OR gaf een toelichting op de OR-werkzaamheden en de gang van zaken in de werkorganisatie. Ook de
98
Maatschappelijke verantwoording
RvC gaf een toelichting op haar werkzaamheden als
en beleidsbeïnvloeding door
intern toezichthouder. De afspraak is om elkaar mini-
belanghebbenden (stakeholders)
maal één keer per jaar te ontmoeten.
In de goverancecode is aangegeven dat de woning-
De OR is tevens bij het informatieve gedeelte van de
corporatie dient te voorzien in een vorm van overleg
RvC-vergaderingen met betrekking tot het jaarverslag
met de door haar benoemde belanghebbenden over
en de begroting aanwezig geweest. Ook heeft de OR
het door de woningcorporatie voorgenomen beleid
haar jaarverslag over 2010 aan de RvC doen toekomen.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Werkzaamheden
geweest bij een goede inrichting van de BV-structuur
Geschillenadviescommissie
en de gevolgen van de invoering van de vennoot-
In 2010 is één geschil aan de Geschillenadviescom-
schapsbelastingplicht voor OFW en aan haar gelieer-
missie voorgelegd waarover de commissie een advies
de BV’s. Voor wat betreft het opstellen van de fiscale
heeft uitgebracht. Dit advies is overgenomen door het
aangifte van de vennootschapsbelasting valt op te
bestuur. In de kwartaalrapportages is de RvC steeds
merken dat de aangifte 2009 voor 1 mei 2011 zal moe-
op de hoogte gehouden over het aantal en de aard
ten worden ingediend. Het ligt voor de hand dat deze
van de geschillen. Indien het bestuur het advies van
aangifte in samenwerking met de fiscalisten van Ernst
de geschillenadviescommissie niet overneemt, wordt
& Young wordt afgerond.
de RvC geïnformeerd over de motivatie waarom er van afgeweken is.
Deskundigheidsbevordering In het ‘Kwaliteitsprofiel Raad van Commissarissen
Accountant
OFW’ zijn de kwaliteitseisen, algemene eisen en de
Overeenkomstig de governancecode maakt de RvC
specifieke deskundigheden voor de individuele leden
melding van zijn belangrijkste bevindingen over het
van de RvC en de randvoorwaarden voor het functio-
functioneren van de accountant. In het controlepro-
neren van de RvC als geheel opgenomen. Ook in 2010
tocol dat de RvC heeft opgesteld worden aanwijzin-
heeft de RvC eraan gewerkt om haar deskundigheid
gen gegeven aan de openbaar accountant over de
verder te bevorderen:
reikwijdte van de accountantscontrole en de daarvoor
• Twee RvC-bijeenkomsten (‘zelfevaluatie van de
geldende normstellingen.
RvC’ en ‘koers & rol van de RvC’) zijn begeleid
In 2003 is de huidige externe accountant (Ernst &
door externe deskundigen op het gebied van
Young) benoemd. In 2007 is het functioneren van
toezichthouden.
deze accountant in de diverse entiteiten en capaci-
• Eén van de RvC-leden heeft zich verder verdiept in
teiten waarin de externe accountant fungeert beoor-
de financiële kant (inclusief de accountancy) van
deeld. Dit heeft geleid tot continuering van de con-
OFW door aanwezig te zijn bij een bespreking van
troleopdracht aan de huidige accountant voor de
de jaarrekening met de directeur-bestuurder, de
periode van vier jaar met de mogelijkheid om jaarlijks
manager Bedrijfsvoering en de accountant.
in september het contract te beëindigen. Vanaf verslagjaar 2011 gaat een nieuwe periode van vier jaar in en daarom is herbenoeming van de hui-
• Eén RvC-lid heeft de VTW-workshop workshop 'De wereld van de woningcorporatie' gevolgd. • Eén RvC-lid heeft de cursus ‘Oriëntatie in de
dige accountant danwel een accountantsselectie in
volkshuisvesting; Inzicht in de werking van de
2010 aan de orde geweest. De RvC wilde de scheiding
woonmarkt’ gevolgd.
tussen controle- en adviestaken van de accountant verder doorvoeren. Uit een voorselectie van zeven accountantskantoren zijn er drie uitgenodigd om een
• Eén RvC-lid heeft de cursus ‘Financieel beleid en financieel toezicht’ gevolgd. • Twee RvC-leden hebben de VTW-workshop
offerte uit te brengen. KPMG is uiteindelijk benoemd
'Beoordelen van de bestuurder / De RvC in de
tot nieuwe accountant. Mede vanuit praktisch oog-
werkgeversrol' gevolgd.
punt en formeel juist handelen heeft de RvC besloten de opdracht voor de controle over het verslagjaar
• In 2010 is een afvaardiging van de RvC aanwezig geweest bij VTW-bijeenkomsten.
2010 aan Ernst & Young te continueren. De leden van de RvC hebben daarnaast kennis genoDe afgelopen jaren is Ernst & Young nauw betrokken
99
men van de belangrijkste (digitale) publicaties van
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Aedes, de VTW, de Woonbond, de door OFW samen-
Onder andere door middel van de kwartaalrapportages
gestelde knipselkrant, de e-nieuwsbrief van OFW en
dan wel notities en mondelinge toelichting is de RvC
het bewonersblad van OFW ‘Vizier’.
door de directeur-bestuurder in 2010 geïnformeerd over de financiële risicobeheersing, maatschappelijke
Tweegesprekken en
en volkshuisvestelijke functie en de strategieontwikke-
zelfevaluatie RvC
ling van OFW gedurende het jaar.
De individuele leden van de RvC zijn ook in 2010 beoordeeld op hun functioneren. Het betrof zowel een
Om risico’s en onzekerheden zoveel mogelijk te kunnen
toekomstgericht als een terugblikkend tweegesprek
ondervangen, heeft OFW in 2010 (evenals in 2007 en
waarbij de voorzitter en het lid elkaar wederzijds be-
2008) een aantal scenario’s opgesteld. Ze zijn bespro-
oordelen. Daarnaast had de RvC op 1 september 2010
ken in de RvC-vergadering rondom de begroting voor
een RvC breed evaluatiegesprek m.b.t. het eigen func-
2011. De OR en het MT waren hierbij aanwezig. Met be-
tioneren van de RvC. Er is daarbij (onder begeleiding
hulp van scenario’s kan OFW anticiperen op ‘wat zou
van een externe deskundige) stilgestaan bij de verde-
kunnen gebeuren’. Zo zijn er een basisscenario, een
re professionalisering en wijze van deskundigheids-
scenario bij stagnerende nieuwbouw, een scenario bij
bevordering binnen de RvC. De uitkomsten hiervan
stagnerende verkoop, een scenario bij hoogconjunctuur
zijn vervat in een rapportage die is besproken met de
en een scenario bij laagconjunctuur opgesteld. Ook is
Directeur-Bestuurder en vervolgens in de RvC is vast-
tijdens de RvC-vergadering rondom het jaarverslag spe-
gesteld. Zowel de tweegesprekken als de zelfevaluatie
cifiek ingegaan op risicomanagement bij een groot pro-
hebben plaatsgevonden met als uitgangspunt aan-
ject als het MFG te Biddinghuizen.
bevelingen van de VTW en de governancecode voor woningcorporaties.
Integriteit is een belangrijk thema voor woningcorporaties. De integriteit is de afgelopen jaren nogal eens
Integriteit, transparantie en
in het geding geweest bij diverse woningcorporaties
risicobeheersing
in den lande. Het CFV heeft mede daarom in 2009
De RvC vindt het belangrijk dat OFW haar risico’s tijdig
een landelijke enquête en interviewronde gedaan met
onderkent en deze risico’s voldoende managet. Bij al-
betrekking tot integriteit. Ook de directeur-bestuurder
les wat OFW onderneemt moet voor de directeur-be-
en de toenmalig voorzitter van de RvC, de heer Kra-
stuurder risicomanagement dan ook een voortdurend
mer, hebben hier in 2009 aan deelgenomen. In 2010
aandachtspunt zijn. Sinds 2005 wordt bij elk project
zijn in de RvC-vergadering het rapport van het CFV
een go-no-go besluit genomen door de RvC. Dit is een
‘Lessons Learned’ en de bevindingen uit de ‘tweede
beslissing die in een beginstadium van een project ge-
fase van de nulmeting integriteitsbeleid woningcorpo-
nomen wordt, waarin vroegtijdig door de directeur-be-
raties’ besproken.
stuurder de risico’s in beeld worden gebracht. De RvC
100
heeft ook in 2010 gesproken over wat voor de RvC het
De RvC vindt het voor de organisatie en voor zichzelf
juiste moment is om een project in de RvC-vergadering
belangrijk om aandacht te hebben voor en op actieve
aan de orde te stellen. Welke informatie heeft de RvC
wijze betrokken te zijn bij het onderwerp integriteit.
nodig om op enig moment een besluit te nemen? Hoe
Een voorbeeld is dat bij vastgoedtransacties OFW
kunnen budgetten en bouwkosten zo realistisch mo-
altijd nagaat of er bij grondaankopen geen specu-
gelijk worden ingeschat zonder dat het project al (te)
latie plaatsvindt. In vrijwel alle gevallen koopt OFW
ver gevorderd is? En: hoe kan de RvC, vanuit haar rol
overigens de grond van de gemeente. In 2010 heeft
als toezichthouder, de realisatie van het budget volgen?
één grondtransactie plaatsgevonden. Het betrof de
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
aankoop van een stuk grond aan de Fazantendreef in
ieder jaar, in 2010 een beoordelings-/evaluatiegesprek
Dronten t.b.v. de realisatie van een gebouw voor een
met de directeur-bestuurder gehad. Het beoordelings-
woongroep. De verkopende partij was de gemeente
en bezoldigingsbeleid ten aanzien van de directeur-
Dronten (langjarig de eerste eigenaar van de grond).
bestuurder is ook het afgelopen boekjaar volgens het
Ook de inzet van preventieve maatregelen bij werving
advies van de Commissies Izeboud en Thung in de
en selectie (o.a. verplicht overleggen van een Verkla-
praktijk gebracht en zal in 2011 worden getoetst. In de
ring Omtrent het Gedrag, de evaluatie van integer
jaarrekening wordt de hoogte en samenstelling van de
handelen in de tweegesprekken en zelfevaluatie van
bestuurdersbeloning weergegeven.
de RvC en het naleven van de integriteitscode (waarin onder meer zaken zijn vastgelegd ter voorkoming van
Samenstelling RvC en
fraude door persoonlijke bevoordeling) en klokkenlui-
onafhankelijkheid leden
dersregeling zijn voorbeelden.
De RvC van OFW bestond op 31 december 2010 uit 5 personen (zie elders de personalia van de leden van
Het reglement van de RvC bevat bepalingen betreffen-
de RvC), allen onafhankelijk in de zin van de Gover-
de mogelijk tegenstrijdige belangen. Er hebben in 2010
nancecode woningcorporaties. De samenstelling van
geen transacties plaatsgevonden waarbij tegenstrijdige
de RvC is gebaseerd op het kwaliteitsprofiel dat is op-
belangen van het bestuur of de RvC speelden.
gesteld (zie www.ofw.nl). Werving vindt op basis van een actueel kwaliteitsprofiel plaats.
Wijzigingen in reglement en kwaliteitsprofiel RvC
De RvC heeft eind 2009 besloten de heer Siliakus (lid
Vooruitlopend op de door de Minister (in zijn ’12 juni-
op voordracht van de Huurders Belangen Vereniging)
brief’) aangekondigde wijzigingen in het corporatiestel-
per 1 januari 2010 te benoemen als voorzitter. De
sel en verdere professionalisering van het intern toe-
heer Siliakus was in 2010 aftredend en herbenoem-
zicht, heeft de RvC in 2010 besloten om onderstaande
baar. De toenmalig voorzitter van de RvC (de heer
maatregelen te nemen. Dit heeft geleid tot een aanpas-
Kramer) heeft in 2009 de heer Siliakus en de overige
sing van het RvC-regelement en -kwaliteitsprofiel.
leden van de RvC elk afzonderlijk geconsulteerd over
• Als voorwaarde voor benoeming van een RvC-lid
de wenselijkheid van herbenoeming. Hierbij is o.a.
geldt dat uit een ‘Verklaring Omtrent het Gedrag’
het functioneren gedurende de afgelopen zittingspe-
(VOG) blijkt dat het gedrag van het betreffende
riode en het kwaliteitsprofiel van de RvC aan de orde
RvC-lid geen belemmering vormt voor het uitoe-
geweest. De heer Siliakus heeft toen aangegeven een
fenen van werkzaamheden in het kader van deze
volgende zittingstermijn te ambiëren en de RvC heeft
functie.
uitgesproken vertrouwen in de heer Siliakus als lid
• Benoeming als RvC-lid geldt voor maximaal twee perioden van vier jaren. • Het aantal commissariaten dat een RvC-lid van OFW mag uitoefenen is ten hoogste 5.
en als voorzitter van de RvC te hebben. De toenmalig voorzitter van de RvC (de heer Kramer) heeft eind 2009 dit vertrouwen aan de Huurders Belangen Vereniging overgebracht en aangegeven dat de RvC het
In 2011 wordt nagegaan hoe deze en mogelijk andere
bijzonder op prijs zou stellen indien de heer Siliakus
wijzigingen in de statuten kunnen worden geborgd.
door de Huurders Belangen Vereniging voorgedragen zou worden voor een volgende zittingstermijn. De
101
Werkgeversrol RvC
Huurders Belangen Vereniging heeft hier positief op
Een afvaardiging van de RvC (voorzitter en vicevoorzit-
gereageerd en in februari 2010 is de heer Siliakus her-
ter) heeft in de rol van remuneratiecommissie, zoals
benoemd voor een periode van vier jaar.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Door het aftreden van de heer Kramer was een vaca-
voorzitter en de overige leden van de RvC. Voor de
ture ontstaan die per 1 januari 2010 is ingevuld door
bezoldiging van de commissarissen is ook in 2010 het
de heer H.L. van Boven. De RvC heeft hem benoemd
door de VTW in 2006 uitgebrachte advies omtrent de
voor een periode van vier jaar. Aan de aan deze benoe-
honorering van Raden van Commissarissen gehan-
ming verbonden voorwaarde dat uit een ‘Verklaring
teerd (toegespitst op omstandigheden zoals die zich
Omtrent het Gedrag’ (VOG) blijkt dat het gedrag van
bij OFW voordoen). Van de in het VTW-advies aange-
de heer Van Boven geen belemmering vormt voor het
geven bandbreedtes van de vergoedingen wordt het
uitoefenen van werkzaamheden in het kader van deze
minimum gehanteerd van de relevante categorie. De
functie is voldaan.
vergoedingen zijn van kracht per 1 januari 2007 en worden jaarlijks per januari geïndexeerd met de con-
Per 1 januari 2011 is er een vacature in de RvC ont-
sumentenprijsindex van januari van het betreffende
staan, wegens het aftreden van mevrouw Heite (niet
jaar. Hierbij is een koppeling gemaakt met een ver-
meer herbenoembaar wegens het einde van haar
dere professionalisering van de RvC. (zie voor meer
zittingstermijn). Per 1 januari 2011 is mevrouw L.M.
informatie ‘Kwaliteitsprofiel RvC’ www.ofw.nl)
Bouwmeester-den Broeder door de RvC (op voordracht van de Huurders Belangen Vereniging) be-
De werkorganisatie
noemd voor een periode van vier jaar (ook zij heeft
Ook het jaar 2010 laat weer goede resultaten en tevre-
voldaan aan de VOG-voorwaarde).
den huurders zien, waarvoor door alle medewerkers van OFW hard is gewerkt.
Verder valt nog op te merken dat voor zowel de wer-
Het opleveren van het nieuwe OFW kantoor maakt
ving van de heer Van Boven als mevrouw Bouwmees-
dat de werkomgeving weer up-to-date is, een ingreep
ter een advertentie is geplaatst waarop een ieder kon
die hard nodig was.
reageren. Er is gebruik gemaakt van de diensten van een werving- en selectiebureau. In 2012 zal de heer
Namens de RvC bedank ik alle medewerkers van OFW
Schouten aftredend en niet herbenoembaar zijn (van-
voor hun inzet en de behaalde resultaten in 2010.
wege het einde van zijn zittingstermijn).
Goedkeuring jaarverslag Commissarissenhonorering 2010
Als voorzitter van de RvC van Oost Flevoland Woon-
Het totaalbedrag van de commissarissenhonorering
diensten besluit ik met de mededeling dat de RvC de
is in 2010: € 26.525. De onkostenvergoeding voor de
door de directeur-bestuurder vastgestelde jaarreke-
commissarissen bedraagt € 1.134. Door de organisatie
ning, het volkshuisvestingsverslag en het jaarverslag
worden tevens de premie voor de aansprakelijkheids-
over 2010 goedkeurt.
verzekering, een abonnement op Aedes-magazine en cursussen in het kader van deskundigheidsbevorde-
Dronten, april 2011
ring van de RvC-leden betaald.
M. Siliakus MBA,
In de jaarrekening wordt de commissarissenhono-
Voorzitter Raad van Commissarissen,
rering gespecificeerd weergegeven. Hierbij is on-
derscheid gemaakt tussen de vergoeding voor de
Oost Flevoland Woondiensten
102
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Huidige RvC (1-1-2011) v.l.n.r. dhr. van Boven, dhr. van Kuik, dhr. Siliakus, mevr. Bouwmeester- den Broeder en dhr. Schouten.
Als toezichtkaders voor het uitoefenen van haar taken hanteert de RvC: het Besluit Beheer Sociale Huurwoningen (BBSH) en overige relevante wet- en regelgeving, de statuten van OFW, het reglement RvC, controleprotocol, het beleidsplan ‘Samen voor Kansrijk’, het strategisch beleidsplan voorraad en nieuwbouw ‘Duurzaam Bouwen aan Goed Wonen’, de begroting, de meerjarenbegroting, het treasury statuut en -jaarplan, de prestatieafspraken, de kwartaalrapportages van de directeur-bestuurder, de Aedes-code, Governance Code woningcorporaties, verslag stakeholdersbijeenkomst 2010, rapport visitatiecommissie 2009, korte termijnafspraken gemeente Dronten-OFW (zie www.ofw.nl).
103
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Personalia Raad van Commissarissen en directeur-bestuurder 2010 Voorzitter
Naam
ir. P.H. Schouten
Lid op voordracht van de
RvC lid vanaf
2000 (vice-voorzitter
huurdersbelangenvereniging OFW
sinds 2010)
Naam
M. Siliakus MBA
Woonplaats
Dronten
RvC lid vanaf
2005 (in huidige
Geboortejaar
1954
functie sinds 2010)
Nationaliteit
Nederlandse
Woonplaats
Dronten
Functie
Directeur PHS Management BV
Geboortejaar
1958
Directeur Mareino BV
Nationaliteit
Nederlandse
Partner NedManagers BV
Functie Adviseur bij Vak Veiligheid en Gezondheid
Nevenfuncties Lionsclub Flevoland (Penningmeester)
Nevenfuncties Examinator Centraal Examenbureau Politie Expertise Bestuurlijke ervaring en inzicht in poli-
Steunstichting KVWN (Penningmeester) Expertise Personeel en interne organisatie, marke-
tieke verhoudingen, bedrijfseconomie en
ting/PR en ondernemen, productkennis,
financiën, personeel en interne organisatie
aanbesteden
(waaronder informatisering), maatschappelijke kennis en kennis van huurdersproblematiek, marketing/PR en ondernemen
Lid op voordracht van de
Naam
F.D. van Kuik
huurdersbelangenvereniging OFW
RvC lid vanaf
2009 (in huidige
Naam
M. Heite
functie vanaf 2009)
Bij OFW sinds
2000
Woonplaats
Dronten
(lid sinds 2000;
Geboortejaar
1945
einde lidmaatschap
Nationaliteit
Nederlandse
in 2010 wegens einde zittingstermijn)
Functie Van Kuik, Service en Opleiding: opdrach-
Woonplaats
Dronten
ten interim management en gespreks- en
Geboortejaar
1946
conferentieleiding.
Nationaliteit
Nederlandse
Nevenfuncties Monumentenwacht Overijssel/Flevoland
Functie WAO (daarvoor o.a. hoofd administratie/
Nevenfuncties
(bestuurslid)
receptie bij Rivièra Park Biddinghuizen
Genootschap Flevo te Lelystad
Cammingha groep) en chef afdeling
(bestuurslid)
Personeelszaken Biohorma Beheer B.V. te
Commissie Bezwaarschriften
Elburg)
gemeente (lid)
Ouderenadviseur ANBO Dronten
Orthopedisch Instituut Vitree/SJF Kampen/
Lelystad (lid RvT)
Expertise Maatschappelijke kennis, kennis huurderproblematiek en personeel
Expertise Ruimtelijke ordening, bestuurlijke ervaring en inzicht in politieke verhoudingen
104
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Naam
H.L. van Boven
Naam
ir. G.N. Sweringa
MBA MCDm
Woonplaats
Dronten
RvC lid vanaf
2010
Geboortejaar
1955
Woonplaats
Emmeloord
Nationaliteit
Nederlandse
Geboortejaar
1961
Functie 2000-heden
Nationaliteit
Nederlandse
Directeur-bestuurder
Functie
Gemeente Noordoostpoler,
Stichting Oost Flevoland Woondiensten
Gemeentesecretaris en Algemeen Directeur
1997-2000 Directeur woningbouw-
van de bestuursdienst
vereniging ‘Oost-Flevoland’
Nevenfuncties Veiligheidsdirectie Flevoland (Coördinerend
Nevenfuncties Bestuurder Stichting Leefbaarheidsfonds
Gemeentesecretaris Rampenbestrijding en
OFW
Crisisbeheersing Veiligheidsregio Flevo-
Penningmeester Prins Bernhard Cultuur-
land) (lid)
fonds Flevoland (penningmeester)
Regionaal Commandant van Dienst (piket)
HanLammers Fonds (penningmeester)
bij de Veiligheidsregio Flevoland
Redactieadviesraad Gezond Bouwen &
wonen (lid)
Expertise Bestuurlijk politiek krachtenveld, bestuurlijk
juridische zaken, affiniteit RO en
Organen waarin zij OFW vertegenwoordigt
volkshuisvesting
Adviesraad Stichting Bouwtalent
Stuurgroep WK2020
Transitieplatform voor de langdurige zorg
Transitiebeweging voor wonen en zorg
Werkgroep Duurzaamheid van de
Regieraad Bouw/Oost Nederland
Rooster van aftreden Raad van Commissarissen Naam
Functie
Jaar van benoeming
Jaar 1e keer herbenoemd
M. Siliakus
voorzitter lid op voordracht Huurders Belangen Vereniging
2005
2006
P.H. Schouten
vicevoorzitter lid
2000
2004
F.D. van Kuik
lid
H.L van Boven
lid
L.M. Bouwmeesterden Broeder M. Heite
Jaar van aftreden
Einde lidmaatschap RvC
2010
2014
2012
2012
2009
2013
2017
2010
2014
2018
lid op voordracht Huurders Belangen Vereniging
2011 per 01-01-2011
2015
2019
lid op voordracht Huurders Belangen Vereniging
2000
2010
is op 31-12-2010 afgetreden i.v.m. einde zittingstermijn
2003
Jaar 2e keer herbenoemd
2008
2007
Benoeming als RvC-lid geldt voor maximaal twee perioden van vier jaren. Bij de werving van een nieuw RvC-lid wordt bij het opstellen van de profielschets het ‘Rooster van aftreden’ vastgesteld.
105
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
7
T it e l Svoacni ahaelt j hoo a a r vf edrsstu l akg th e m a e t c e t e r a
Medewerkers van OFW laten het vernieuwde kantoor van OFW aan hun familie en oudcollega’s zien.
106
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
107
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Sociaal
jaarverslag
Organisatiestructuur per 1 februari 2011 Stichting Oost Flevoland Woondiensten Raad van Commissarissen
Bestuur / Directie G.N. Sweringa (Truus)
Projecten A. van den Hoorn (Aart) a.i.
Team Projecten
Wonen A. Post (Anja) Adjunct-manager M. Groen (Marcha)
Facilitaire Zaken & Directiesecretaris A. Lassche (Annique)
Team Wijk– en Buurbeheer
Team Algemene Ondersteuning
Team Verhuur
Team Receptie
Serviceonderhoud J.F. Keij (Sjors)
Team Serviceonderhoud
Bedrijfsvoering A.I. van Doorn (Alex)
Bedrijfskundig projectleider
Team Huuradministratie
Team Finance
Serviceteam
Team ICT
Ontwikkelteam Ander Vastgoed
In dit sociaal jaarverslag wordt onder andere verantwoording afgelegd over het gevoerde personeels- en organisatiebeleid van OFW. OFW is van mening dat de bedrijfsfilosofie die ze extern uitdraagt ook intern moet gelden. Als doelstelling heeft OFW in haar beleidsplan daarom opgenomen:
108
Doelstelling beleidsplan: Het voeren van een
rijk’ (2007) en het personeelsbeleidsplan ‘Wonen is
duurzaam personeels- en organisatiebeleid
emotie, werken ook’ (2004). In 2007 is de behoefte
Kernwoorden hierin zijn: sturen op processen, een
uitgesproken om de strategie voor de verdere ontwik-
lerende organisatie, klein beginnen en dan verder
keling van de interne organisatie van OFW vast te leg-
opbouwen en verbreden, bieden van ontwikkelings-
gen. In 2008/2009 is daartoe het organisatieontwik-
mogelijkheden, employability, het bieden van stage-
kelingsplan van OFW opgesteld. In dit plan gaat het
plaatsen om praktijkervaring op te doen, borgen van
met name om de ontwikkeling van medewerkers, de
kennis en vaardigheden en zelfsturende teams met
cultuur, de structuur en de ontwikkeling van hulpsys-
brede inzetbaarheid van medewerkers. Op de website
temen. In het plan is omschreven wat de ambitie van
is hier meer over te lezen (www.ofw.nl onder ‘Over
OFW is op deze gebieden en waar OFW de komende
OFW’).
jaren mee aan de slag gaat. In dit sociaal jaarverslag,
Het beleid met betrekking tot personeel en organisa-
maar ook in andere hoofdstukken van het jaarverslag
tie is vastgelegd in het beleidsplan ‘Samen voor Kans-
zal hierover verantwoord worden.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Organisatieaanpassing
overgegaan specifiek wordt gekeken of ingespeeld
Begin 2011 is, na overleg met OR en RvC, een aanzien-
kan worden op loopbaanwensen, maar ook op
lijke organisatieaanpassing toegepast. Om klanten
bijvoorbeeld handicaps. Dit kan er toe leiden
nog beter van dienst te kunnen zijn, onderzoekt OFW
dat functies/taken worden ontwikkeld die hierop
de mogelijkheid voor het opzetten van een Klantcon-
inspelen. Ook is in 2010 rekening gehouden met
tactcentrum. Het uitgangspunt is: ‘In één keer goed,
loopbaanwensen van medewerkers waardoor
zonder teveel schakels, maar wel integer en contro-
functies zijn verbreed of medewerkers een spe-
leerbaar”. Er zal sprake zijn van één contactpunt voor
cifieke opdracht hebben gekregen. Een senior-
alle klanten (huurders, woningzoekenden, toekomsti-
woonconsulent is projectleider geworden.
ge huurders, kopers) waar bijna alle vragen afgehan-
• In de hiervoor omschreven organisatieaanpas-
deld kunnen worden. Een Klantcontactcentrum is ook
sing van begin 2011 is ook gekeken hoe OFW de
een logisch vervolg op het beleid van OFW waarbij
talenten van eigen medewerkers zo goed mogelijk
gewerkt wordt in zelfsturende teams en verantwoor-
kan benutten en hoe hen ruimte geboden kan
delijkheden laag in de organisatie liggen. Naast het
worden om deze talenten verder te ontwikkelen.
feit dat OFW adequaat kan inspelen op wat de maat-
Dit heeft, na overleg met de OR over de wervings-
schappij van OFW verwacht, biedt het medewerkers
procedure, geleid tot een aantal verschuivingen
kansen om te groeien. De huidige afdeling Wonen is
op managementniveau. Anja Post (voorheen
gesplitst in twee nieuwe afdelingen: Wonen en Ser-
manager Beleidsontwikkeling en Ondersteuning)
viceonderhoud.
wordt de nieuwe manager Wonen. Zij wordt hierbij ondersteund door Marcha Groen in de nieuwe
Prestaties beleidsplan
functie van adjunct-manager Wonen. De afdeling
In het beleidsplan zijn aan de doelstelling op het ter-
Serviceonderhoud wordt aangestuurd door Sjors
rein van personeel en organisatie prestaties gekop-
Keij. Hij is als manager benoemd vanuit zijn hui-
peld. Per prestatie wordt hierna weergegeven welke
dige functie Coördinerend opzichter. Op de vrijge-
activiteiten in 2010 hebben plaatsgevonden.
komen functie van Anja Post is directiesecretaris Annique Lassche benoemd als manager Facilitaire
Prestatie uit het beleidsplan:
Zaken. Zij blijft daarnaast haar huidige functie van
OFW wil haar medewerkers, in een lerende organisa-
directiesecretaris vervullen. De overige afdelingen
tie en door middel van employability en interne mobi-
blijven ongewijzigd. Zie figuur ‘organisatiestruc-
liteit, ontplooiingskansen geven en het maximale uit
tuur per 1 februari 2011’.
haar mensen halen. Prestatie uit het beleidsplan: Activiteiten in 2010:
Het verder ontwikkelen van zelfsturende teams.
• Er wordt binnen OFW rekening gehouden met de
109
loopbaanwensen die onder andere in het (jaar-
Activiteiten in 2010:
lijkse) functioneringsgesprek zijn geuit. Mede-
De begin 2011 definitief geworden organisatieaanpas-
werkers die dit willen, krijgen ook een afzonderlijk
sing past goed bij de verdere ontwikkeling van de zelf-
loopbaangesprek. Over het algemeen leidt dit
sturende teams. Ook het beschrijven en actualiseren
binnen afzienbare termijn tot nieuwe perspectie-
van diverse bedrijfsprocessen (zie figuur hierna), een
ven en ontwikkelingsmogelijkheden. Met de OR is
project dat tevens benoemd is in het organisatieont-
afgesproken dat voordat tot interne werving wordt
wikkelingsplan van OFW, draagt hieraan bij.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Prestatie uit het beleidsplan:
leiding bouwkunde (gaan) volgen. Sinds 2007
OFW wil praktijkervaring aanbieden in diverse vor-
neemt OFW tevens deel aan de adviesraad van
men van stages (kijk op www.ofw.nl voor meer infor-
de Stichting Bouwtalent. Bij OFW hebben in 2010
matie in de brochure ‘Collega’s van morgen’).
via de stichting Bouwtalent 2 leerlingen stage gelopen.
Activiteiten in 2010: • Op 24 november 2010 is OFW uitgeroepen tot
• In 2010 waren er bij OFW ± 15 stagiairs (diverse opleidingsniveaus) en bij bouwprojecten van
‘Flevolands Leerbedrijf 2010’. OFW is zich bewust
OFW zo’n 20 leerlingen op leerlingbouwplaatsen.
van haar rol als maatschappelijke ondernemer en
Begin 2011 zijn er 8 stagiairs bij OFW (waarvan 3
werkgever in deze regio en van de kansen die zij
via de stichting BouwTalent Flevoland). Ook bij de
onder meer jongeren kan bieden om werkerva-
projecten die eind 2010/begin 2011 opgestart zijn,
ring op te doen. De jury viel het op dat als OFW
zijn weer leerlingbouwplaatsen (Dronten-Centrum
zich als organisatie ontwikkelt (bijvoorbeeld op
start met 3 leerlingbouwplaatsen, dit worden er in
het terrein van duurzaamheid), de medewerkers
de loop van het project 7; De Oeverloper start met
meegenomen worden in die ontwikkeling, maar
2, dit worden er 3; Bries start met 1, dit worden
ook bijvoorbeeld stakeholders en stagiairs.
er 2). Daarnaast zullen bij de nog op te starten
• OFW heeft in 2010 het convenant ‘Bouwvolume voor opleidingen’ getekend. • De bouwsector bevindt zich momenteel in zwaar
nieuwbouwprojecten ook leerlingbouwplaatsen worden ingericht. • Op 2 oktober was er tijdens het Open Huis van
weer waardoor er op veel plaatsen in Nederland
het gemoderniseerde OFW-kantoor tevens een
en dus ook in Flevoland tijdelijk minder wordt
banenoriëntatie georganiseerd. Hiervoor waren
gebouwd. Het opleiden van toekomstige werkne-
ook docenten, leerlingen/studenten en werkzoe-
mers komt in het gedrang. Om voor nu en in de
kenden uitgenodigd. Zij konden horen en zien wat
toekomst voldoende goed opgeleid personeel in
de medewerkers van OFW doen. Er was informa-
de bouwsector voor handen te hebben, hebben
tie te verkrijgen over 24 verschillende beroepen.
alle bij de bouwsector betrokken partijen in Flevoland (waaronder OFW) het convenant 'Bouw-
Doelen begroting 2010
volume voor opleidingen' ondertekend. OFW zal
Concreet doel voor 2010:
jaarlijks de in het convenant afgesproken aantal-
Borging van kennis en cultuur door het opstellen en
len leerwerkplaatsen (20 voor de gezamenlijke
uitvoeren van een opleidingsplan en het organiseren
Flevolandse corporaties) en stages voor Beroeps
van introductiebijeenkomsten voor nieuwe medewer-
Opleidende Leerweg (BOL) 4-leerlingen (10 voor
kers. Dit doel uit de begroting is ook als project opge-
de gezamenlijke Flevolandse corporaties) creëren.
nomen in het organisatieontwikkelingsplan.
OFW had een actieve rol in het tot stand komen van dit convenant. • De Stichting BouwTalent heeft als doel om de
110
Activiteiten in 2010: Er is in 2010 een opleidingsplan opgesteld en er is
instroom van geschikt kaderpersoneel en modern
uitvoering aan gegeven. Binnen dit opleidingsplan is
personeelsbeleid in de bouw te bevorderen en om
onder meer aandacht voor het verkrijgen en actualise-
meer studenten te interesseren voor een bouw-
ren van vakkennis en voor opleiding die noodzakelijk
technische opleiding. De stichting richt zich op de
is vanuit het oogpunt van de ontwikkeling van de or-
gehele bouwbranche en (aankomende) studenten
ganisatie. Daarnaast is er ook aandacht voor ontwik-
die een middelbare en/of hogere beroepsop-
keling van persoonlijke en sociale vaardigheden en
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
opleidingswensen van individuele medewerkers.
2009 besloten dat indien het loopbaanontwikkelings-
Vanuit het loopbaanontwikkelingsbudget (conform
budget niet toereikend is (bijvoorbeeld omdat iemand
CAO 2009-2010) zijn ook diverse niet-functiegerela-
nét in dienst is en daardoor een klein loopbaanontwik-
teerde studies gevolgd. Volgens de CAO heeft iedere
kelingsbudget opgebouwd heeft) en OFW van mening
medewerker recht op een individueel loopbaanont-
is dat de medewerker een opleiding in het kader van
wikkelingsbudget van maximaal € 4.500 (de hoogte
zijn loopbaanontwikkeling mag volgen, een aanvulling
is afhankelijk van het aantal dienstjaren en het aantal
middels een studiefaciliteit aangeboden zal worden
uren dat de medewerker per week werkt). OFW heeft in
(onder het regime van de CAO 2008-2009).
Figuur Organisatiebrede opleidings- en ontwikkelingsactiviteiten 2010 Opleidings-/ontwikkelingsactiviteiten
Doel
Voor wie?
Teamtrainingen
Het ontwikkelen en inzetten van talenten om optimale teams
Verspreid over
te creëren om zo door samenwerking tot optimale prestaties te
2010 en 2011:
komen.
alle teams.
Actualiseren van procesbeschrijvingen
Beheersen / verbeteren / ‘lean’ organiseren / goed op elkaar laten
Alle medewer-
Dit is een doorlopende activiteit.
aansluiten van de primaire, ondersteunende en besturende proces- kers, stagiairs en
In 2010 zijn de volgende processen
sen.
geactualiseerd: Inkomende post, Uit-
externe partijen die bij het betref-
gaande post, Festiviteiten, Voorraadbe-
Het is er op gericht om verspilling en stappen in een proces die
fende proces
heer (facilitair), Nieuwbouw, Moderni-
geen toegevoegde waarde hebben, te elimineren. Door integraal
betrokken zijn.
sering, Planmatig onderhoud.
naar processen te kijken, deze te beschrijven en periodiek te actua-
In 2010 is de actualisatie van de
liseren wordt kennis hieromtrent binnen OFW goed geborgd.
volgende processen opgestart: Tuinen, Servicekosten, Wijk- en buurtbeheer, Huurincasso. Begrotingsbijeenkomst door / voor
In het kader van de begroting 2011 hebben alle teams, evenals
Alle teams en
medewerkers
voorgaande jaren, aan elkaar een presentatie gegeven. Aan de
stagiairs.
medewerkers is gevraagd om tijdens deze presentatie aandacht te geven aan bijvoorbeeld nieuwe activiteiten, nieuwe projecten, actiepunten voor 2011, verbeteringen binnen werkprocessen, teamdoelstellingen en teamprestaties. Het vergroot de betrokkenheid tussen teams en de betrokkenheid bij de gezamenlijke bijdrage aan de opgave van OFW. Introductiebijeenkomsten voor nieuwe
Overdragen van algemene informatie m.b.t. de woningcorpora-
Alle nieuwe
medewerkers
tiebranche en specifieke informatie over de organisatiecultuur en
medewerkers en
-structuur van OFW, de automatiseringssystemen, kwaliteitssyste-
stagiairs.
men (waaronder INK en KWH), projectmatig werken, het werken in zelfsturende teams en de bedrijfsprocessen.
111
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Actualiteiten huurrecht
Bijblijven op het vakgebied en verbeteren van werkprocessen.
Een in company training.
Alle medewerkers die kennis nodig hebben op het terrein van huurrecht.
Trainingen Office 2010
Het in 2010 bij OFW geïntroduceerde nieuwe Office pakket voor de Alle medewer-
Duurzaamheidsdagen
dagelijkse werkzaamheden kunnen gebruiken.
kers en stagiairs.
Kennis delen en borgen.
Alle medewer-
Interne bijeenkomst / presentaties over Vaardigheden leren m.b.t. presenteren.
kers en stagiairs.
alle aspecten van het duurzaamheidsbeleid van OFW en de implementatie daarvan. Beleidsplatforms met de thema’s:
Kennis delen.
Alle medewer-
• De essentie van het werken in
Integraal en breder dan vanuit het eigen werk meedenken over de
kers en stagiairs.
zelfsturende teams, het denken en
ontwikkeling van de diverse beleidsterreinen binnen OFW en de
werken vanuit processen, de cultuur implementatie daarvan. en structuur van OFW (2x). • Samenhang tussen doelen uit het beleidsplan, de begroting, prestatieafspraken met de RvC • Corporatie in Perspectief, impact ministeriële regeling en Europese beschikking, scenario’s. Technische platforms over:
Kennisoverdracht.
Met name team
• legionella
Het integraal (door de diverse teams) evalueren van en afstem-
Projecten, team
• nieuwe generatie technische instal-
men over o.a. bouwwijzen en gebruikte/te gebruiken materialen.
Serviceonder-
Dit komt ten goede aan een betere kwaliteit van dienstverlening
houd, team Ver-
• kunststof kozijnen
en eindproduct (de woning). Daarmee wordt goed en efficiënt
huur en overige
• het kwaliteitssysteem.
toekomstig beheer van een woning mogelijk en is er aandacht voor geïnteresseerde
laties
aspecten vanuit de gebruikerskant (de bewoner).
medewerkers en stagiairs.
Bijeenkomst stagebegeleiders
Uitwisselen van ervaringen en het verbeteren / verkrijgen van vaar- Alle medewerdigheden t.b.v. van het begeleiden van stagiairs.
kers die stagiairs begeleiden.
Concreet doel voor 2010:
Concreet doel voor 2010:
Het actualiseren van procesbeschrijvingen. Dit doel
Het actualiseren van het personeelsbeleidsplan. Dit
uit de begroting is ook als project opgenomen in het
doel uit de begroting is ook als project opgenomen in
organisatieontwikkelingsplan.
het organisatieontwikkelingsplan.
Zie in de figuur hierboven welke procesbeschrijvingen
Het personeelsbeleidsplan zal in 2011 geactualiseerd
het betreft.
worden. De recente organisatieaanpassing zal hier dan ook in opgenomen kunnen worden.
112
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Overige activiteiten in 2010
Het aantal medewerkers op 31 december 2010 be-
Stakeholdersdebat
droeg 65 (2009: 64, 2008: 57, 2007: 59, 2006: 58,
OFW organiseerde op 14 oktober voor de vierde keer
2005: 57 en 2004: 59). Uitgedrukt in FTE (full time-
een stakeholdersoverleg om te horen of zij de goede
equivalenten) bedroeg het aantal 57,4 (2009: 55,8,
dingen doet en of ze die goed doet. Het stakeholders-
2008: 50,3, 2007: 51,4, 2006: 51,1, 2005: 50,4 en 2004:
overleg stond dit keer in het teken van duurzaamheid.
52,6). Een aantal medewerkers heeft vanuit een oplei-
Het debat met de stakeholders vond plaats in aanwe-
ding een dienstverband met OFW.
zigheid van de RvC, het bestuur, managementteam-
Het aantal vrouwelijke en mannelijke medewerkers
leden, OR en medewerkers van OFW. Elders in het
bedroeg respectievelijk 31 en 34.
jaarverslag leest u hier meer over. De volgende personeelsmutaties hebben zich in 2010 Verhuizing OFW terug naar kantoor aan De Noord
voorgedaan:
Vanwege de verbouwing van het kantoorpand aan
• 4 nieuwe medewerkers zijn in dienst getreden (4
De Noord was OFW vanaf 17 augustus 2009 tijdelijk
FTE).
gehuisvest aan de Fazantendreef. De terugverhuizing
• 3 medewerkers zijn uit dienst getreden (2,5 FTE).
naar De Noord op 25 juni 2010 is prima verlopen. Op
Twee medewerkers hadden een vast dienstver-
30 september vond er een Open Huis plaats waar ook
band. Eén van deze medewerkers met een vast
partner, kinderen en andere geïnteresseerde familie-
dienstverband is met vroegpensioen gegaan.
leden van medewerkers voor uitgenodigd waren. Hier werd graag gebruik van gemaakt.
Ook in 2010 is met alle medewerkers die uit dienst zijn gegaan ter afronding van de loopbaan bij OFW
113
Personeelsverloop en -opbouw
een ‘exit-gesprek’ gevoerd. Er is gesproken over hoe
Voor het personeelsverloop geldt dat het een indicatie
men de tijd bij OFW al dan niet gewaardeerd heeft.
geeft van de tevredenheid van de medewerkers. Ex-
Ook is gevraagd naar verbeterpunten voor OFW. In
terne factoren spelen hierbij ook een rol. OFW heeft
deze gesprekken is vaak naar voren gekomen dat me-
een personeelsbeleid dat onder andere gericht is op
dewerkers de door OFW geboden ontwikkelingsmo-
de employability van de individuele medewerkers. De
gelijkheden en kansen om nieuwe werkzaamheden op
kennis en ervaring van de medewerkers zal daardoor
te pakken erg op prijs hebben gesteld. Ook de leuke
ook door andere werkgevers gewaardeerd worden.
collega’s, activiteiten buiten werktijd, mogelijkheden
Een zekere mate van personeelsverloop wordt door
op het gebied van interne mobiliteit en het kunnen
OFW positief geaccepteerd. Jonge medewerkers
volgen van opleidingen en cursussen worden als zeer
hebben bovendien de ambitie om ervaring bij meer
positief ervaren. Hoofdredenen voor vertrek bij OFW
werkgevers op te doen en niet hun hele leven bij één
zijn meestal dat een medewerker eens iets anders wil
werkgever te willen blijven werken. De verwachting
of dat hij/zij gaat verhuizen in verband met de baan
is dat het personeelsverloop bij sommige afdelingen
en/of woonplaats van de partner, een eigen bedrijf op-
schoksgewijs zal plaatsvinden.
start of dat de medewerker met pensioen gaat.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
114
“Kansen
k r i j g e n e n b e nutt e n ”
Begonnen als stagiair, wist ze al gauw een bloeiende carrière op te bouwen bij OFW. Adjunct manager Wonen Marcha Groen groeide van de ene functie door naar de andere. Zij kreeg die kans dankzij het duurzame personeelsbeleid van OFW, dat erop gericht is dat alle medewerkers zich kunnen ontwikkelen.
“Na mijn stage als HBO student en een vakantiebaan bij OFW, kon ik aan de slag als medewerker Klantcontacten,” vertelt Marcha Groen. “Daarna was ik als Adviseur Woondiensten onder andere betrokken bij de wijkvernieuwing van Biddinghuizen-Centrum. Een groot project waar ik veel van heb geleerd. Tijdens dit project nog werd ik woonconsulent en uiteindelijk senior-woonconsulent. Daarna heb ik als projectleider twee moderniseringsprojecten opgestart. Inmiddels heb ik weer een nieuwe functie: adjunct-manager Wonen. Samen met de manager Wonen stuur ik de afdeling aan en onderzoek ik hoe de dienstverlening aan onze klanten verbeterd kan worden.”
“Dat ik kon doorstromen kwam ook doordat bij beoordelingsgesprekken aan de orde komt wat je aan ontwikkeling wil doen, of je een opleiding wil volgen en welke cursussen bedrijfsbreed worden aangeboden. We werken bij OFW met zelfsturende teams, ook dit stimuleert de ontwikkeling van het bedrijf en de teams.”
Bij OFW is er dus veel aandacht voor de ontwikkeling van medewerkers. “Er zijn volop mogelijkheden voor scholing. Ook wordt doorlopend gekeken wat de buitenwereld van ons als bedrijf, en dus van de medewerkers vraagt, welke ontwikkelingen er zijn en hoe we hier op kunnen inspelen. We evalueren regelmatig projecten en werkzaamheden die we hebben gedaan en benoemen daarin verbeterpunten. Ook op deze manier ontwikkelen we ons. Je krijgt hier echt kansen, maar je moet ze ook zelf benutten. Als je deze initiatieven neemt, worden ze beloond, dat motiveert echt.”
115
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
interview
Adjunct manager Wonen Marcha Groen:
Instroom-uitstroom
Mannen
aantal
fte
aantal
fte
aantal
fte
31-12-2009
34
32,9
30
23
64
55,9
Instroom
2
2
2
2
4
4
Uitstroom
2
2
1
0,5
3
2,5
Verandering arbeidsduur
0
0
0
0
0
0
34
32,9
31
24,5
65
57,4
31-12-2010
Vrouwen
Totaal
Gemiddelde dienstjaren per 31-12-2010 t/m 5 jaar 6 t/m 10 jaar Aantal medewerkers
28
11 t/m 15 jaar 16 t/m 20 jaar
19
5
21 t/m 25 jaar
> 25 jaar
Totaal
4
7
65
2
Gemiddeld aantal dienstjaren 9,58
Opbouw personele bezetting
aantal
fte
parttimers
in %
fulltimers
in %
Man
34
32,9
4
11,8%
30
88,2%
Vrouw
31
24,5
19
61,3%
12
38,7%
Totaal
65
57
23
35,4%
42
64,6%
Leeftijdsopbouw
<21
21-25
26-30
31-35
36-40
41-45
46-50
51-55
56-60
>60
jaar
jaar
jaar
jaar
jaar
jaar
jaar
jaar
jaar
jaar
Totaal
0
3
3
2
2
4
8
5
6
1
34
2010 Vrouw
0
1
7
4
3
6
3
3
1
3
31
0
4
10
6
5
10
11
8
7
4
65
Man
Totaal
Gemiddelde salariskosten per FTE 2010
65.488
Gemiddelde leeftijd
2009
69.427
Man
44,6
2008
72.087
Vrouw
41,3
2007
62.107
Totaal
43,0
2006
55.650
2005
54.786
2004
52.057
116
Aantal personen jonger dan 35 jaar:
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
20 (=30,7%)
Arbeidsvoorwaarden
Risico- inventarisatie en –evaluatie, PAGO en
CAO 2009-2010 en nieuwe CAO 2011
medewerkerstevredenheid
Conform de CAO 2009-2010 was er per 1 januari 2010
Eén keer in de vier jaar laat OFW een functiegerela-
sprake van een loonsverhoging van 1%. Er is inmid-
teerd PAGO (Periodiek ArbeidsGezondheidskundig
dels een nieuwe CAO Woondiensten 2011. De ach-
Onderzoek) uitvoeren. In 2003 heeft OFW een risico-
terbannen van alle CAO-partijen hebben het akkoord
inventarisatie en -evaluatie (RI&E) laten uitvoeren. In
goedgekeurd. Aan de definitieve tekst wordt gewerkt.
kaart is gebracht op welke gebieden OFW aan de wet-
De CAO heeft een looptijd van 1 jaar: van 1 januari
telijke bepalingen met betrekking tot een veilige wer-
2011 tot en met 31 december 2011. Per 1 januari 2011
komgeving voldeed en welke aspecten aandacht en/
vindt een gematigde loonstijging plaats van 1,5%.
of aanpassingen verdienden. In 2008 is de bestaande inventarisatie geactualiseerd en heeft een PAGO in
Levensloopregeling / paarloonregeling
combinatie met een medewerkerstevredenheidson-
Van de mogelijkheid om deel te nemen aan de levens-
derzoek plaatsgevonden. Afronding van de imple-
loopregeling heeft in 2010 1 medewerker gebruik ge-
mentatie van verbeterpunten heeft plaatsgevonden in
maakt. In 2010 maakten 45 medewerkers gebruik van
2009.
de spaarloonregeling.
In de modernisering van het kantoor van OFW (opgeleverd in juni 2010) zijn aanbevelingen die uit de
Arbeidsomstandigheden
onderzoeken naar voren zijn gekomen meegenomen:
In het kader van goede werkomstandigheden is bedrijfsgezondheidszorg een belangrijk onderdeel. Hier-
Luchtbehandelingskasten en inductie unit zijn ge-
onder wordt verstaan de totale zorg voor het welzijn
plaatst t.b.v. een gezond binnenklimaat (ventilatie,
van de werkende mens. Het is een essentieel onder
verwarmen, koelen).
deel van het te voeren sociaal beleid. OFW onderkent het belang van goede arbeidsomstandigheden inclusief bedrijfsgezondheidszorg om het welzijn van de personeelsleden zoveel mogelijk te bevorderen.
Het kantoor is volledig rookvrij (geen inpandige rookruimtes). Er zijn zonnescreens geplaatst. Op alle kantoorwerkplekken staan nu verstelbare bureaus en stoelen. Bureaus en stoelen staan goed opgesteld ten
Vertrouwenspersoon
opzichte van de lichtinval.
De heer Laurens Schouwenaar is gedurende een groot
Aantal medewerkers zijn opgeleid tot beeldscher-
aantal jaren vertrouwenspersoon voor medewerkers
mexpert en werkplekexpert om zo beeldscherm
van OFW geweest. Deze functie vloeide voort uit zijn
en bureau van alle medewerkers goed te kunnen
vroegere bestuurswerk bij OFW. De afgelopen vijf jaar
instellen op de gebruiker van de werkplek.
is er door medewerkers waarschijnlijk geen gebruik
De vaatwasser en printers zijn op goede werkhoog-
van gemaakt. Mede vanwege persoonlijke omstandig-
te afgesteld.
heden heeft de heer Schouwenaar begin 2011 afscheid
Kraan in toilet gaat automatisch aan op beweging
genomen als vertrouwenspersoon. Met de OR is af-
van handen.
gesproken dat medewerkers voor het bespreken van
117
vertrouwelijke zaken een beroep kunnen doen op het
In 2011 zal een Arbo-team (bestaande uit diverse mede-
bedrijfsmaatschappelijk werk van de Arbodienst. Bij
werkers uit de organisatie) ter bevordering van de uitvoe-
de facturering aan OFW voor het bedrijfsmaatschap-
ring van een goed arbobeleid binnen OFW nader worden
pelijk werk van de Arbodienst wordt de privacy van de
vormgegeven. De RI&E zal geactualiseerd worden nu het
medewerker gewaarborgd.
gemoderniseerde kantoor volledig in gebruik is genomen.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Bedrijfshulpverlening
Frequentie ziekmelding per medewerker / per jaar
In 2010 bestond de bedrijfshulpverlening bij OFW uit
2010
1,34
drie EHBO-ers en acht BHV-ers. Drie van de 11 heb-
2009
1,47
ben een aantekening ‘AED’. Allen zijn in 2010 op her-
2008
1,27
halingscursus geweest.
2007
1,45
Er heeft geen ontruimingsoefening plaatsgevonden
2006
1,32
in 2010, mede vanwege de tijdelijke huisvesting aan
Werknemers die een heel jaar niet hebben
de Fazantendreef. Voordat het vernieuwde kantoor in
verzuimd in %
gebruik is genomen, heeft de brandweer een controle
2005
2006
2007
2008
2009
2010
op brandveiligheid gedaan. Het kantoor voldoet aan
28,0%
26,3%
29,9%
38,6%
30,0%
38,5%
de brandveiligheidseisen gesteld in het Bouwbesluit. Het actualiseren van het bedrijfsnoodplan en ontrui-
Ondernemingsraad
mingsplan staat voor 2011 in de planning. Voorjaar
De Ondernemingsraad (OR) speelt een belangrijke
2011 vindt een ontruimingsoefening plaats.
rol binnen OFW. Het is een belangrijke interne stakeholder. De OR fungeert als klankbord en toetssteen
Bedrijfsongevallen
voor OFW. Er is sprake van een open en constructieve
In 2010 hebben zich geen bedrijfsongevallen voorge-
verhouding tussen OR en directie. In 2010 heeft er
daan.
drie keer een overleg tussen directie en OR plaatsgevonden. De directeur-bestuurder en de voorzitter van
Ziekteverzuim
de OR traden wisselend op als voorzitter tijdens deze
OFW houdt een ziekteverzuimnorm aan van maxi-
vergaderingen.
maal 3,5% (kort ziekteverzuim tot twee maanden, exclusief zwangerschapsverlof). Hier is in 2010 aan vol-
In 2010 heeft een afvaardiging van de RvC nader ken-
daan (namelijk 1,9%). Het korte ziekteverzuim is een
nisgemaakt met de OR. Allerlei aspecten kwamen op
indicator voor de personeelstevredenheid. Veelvuldig
tafel. De OR gaf een toelichting op de OR-werkzaam-
kort ziekteverzuim kan duiden op ontevredenheid bij
heden en de gang van zaken in de werkorganisatie.
de medewerkers. Het lange verzuim (> 2 maanden)
Ook de RvC gaf een toelichting op haar werkzaamhe-
bedroeg in 2010 4,5%.
den als intern toezichthouder.
De maximale frequentie van ziekmelding is 1,5 keer
118
per medewerker per jaar. Dit is de (landelijke) richtlijn
Tevens is (een afvaardiging van) de OR zoals gebruike-
die de arbodienst hanteert. Hier zit OFW onder (de
lijk aanwezig geweest bij de informatieve RvC-bijeen-
frequentie is bij OFW 1,3). Het verloop van het ziekte-
komst over het jaarverslag (april 2010) en de begroting
verzuim (in percentages) over de periode 2002 tot en
(november 2010). De OR heeft ook deelgenomen aan
met 2010 laat het volgende beeld zien.
de stakeholdersbijeenkomst op 14 oktober 2010.
Percentage Ziekteverzuim
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Kort verzuim
2,3%
2,0%
1,2%
1,4%
1,8%
2,6%
2,3%
1,7%
1,9%
Lang verzuim
2,6%
4,4%
3,0%
2,1%
3,7%
0,6%
2,4%
5,5%
4,5%
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Besproken onderwerpen tussen OR en directeur-
• Stand van zaken diverse vacatures binnen OFW
bestuurder
• Vervoer tijdens werkzaamheden voor OFW en
• Jaarverslag 2009 • Aandachtspunten vanuit OR voor begroting 2011
kilometervergoeding • Verplicht vrije dagen 2011
• Begroting 2011 • Aanwezigheid OR bij informatieve RvC-bijeenkomst over het jaarverslag en de begroting
De OR zal over 2010 een jaarverslag uitbrengen. Dit
• De herbenoeming van RvC-lid de heer M. Siliakus
verslag zal aan alle medewerkers en de RvC worden
en de benoeming van het nieuwe RvC-lid me-
verstrekt. Hierin is onder andere te lezen over de
vrouw L.M. Bouwmeester-den Broeder
samenstelling van de OR in 2010, het tijdelijk waar-
• Opleidingsplan
nemen door de vicevoorzitter van de voorzitter we-
• Loopbaanontwikkelingsbudget en mogelijkheid bij
gens zwangerschapsverlof, de frequentie van overleg
OFW voor aanvullende studiefaciliteit • Aanpassing beleid rond (o.a. afscheids)recepties van medewerkers; mede in het licht van integriteit
119
Jaarverslag OR
van de OR, de besproken onderwerpen tussen OR en directeur-bestuurder, de nadere kennismaking met de RvC, de aanwezigheid van een afvaardiging van de OR
• Interne wervingsprocedure
bij het informatieve gedeelte van de RvC-vergadering
• Benoeming manager Projecten en manager Wonen
over het jaarverslag en de begroting.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
8
T it e l Pvraonj ehcette nhoo f d s tu k th e m a e t c e t e r a
OFW heeft samen met de Flevolandse woningcorporaties en gemeenten een convenant om opleidingsplaatsen bij bouwprojecten voor Flevolandse leerlingen te waarborgen. OFW biedt leerlingen en jonge werknemers volop kansen om zich te ontwikkelen. Binnen OFW zijn er 20 verschillende vakgebieden waar leerlingen werkervaring kunnen opdoen. Bijvoorbeeld via een stage, afstudeeropdracht, leerlingbouwplaats, maatschappelijke stage of een bedrijfsbezoek aan OFW. Zo konden enige tijd geleden leerlingen op de leerlingenbouwplaats bij een moderniseringsproject van OFW in Biddinghuizen het ambacht leren van verschillende soorten metselwerk, waaronder siermetselwerk.
120
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
121
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Projecten Alle nieuw gebouwde huurwoningen hebben een huur onder de relevante aftoppingsgrens van de huurtoeslag en minimaal een energielabel A. Nieuwbouwwoningen worden vroegtijdig toegewezen zodat toekomstige bewoners betrokken kunnen worden bij het bouwproces en hen de nodige keuzes kunnen worden geboden. Tijdens het bouwproces wordt een kijkdag georganiseerd op de bouwplaats. Op deze manier kunnen toekomstige bewoners kennismaken met hun toekomstige buren. Nieuwbouwplannen worden in de ontwerpfase voorgelegd aan het VACpunt Wonen. VACpunt Wonen toetst de gebruikerskwaliteit van de woningen en de woonomgeving. De aanbevelingen van het VACpunt worden zoveel mogelijk meegenomen in het ontwerp. In het regulier overleg met de Huurders Belangen Vereniging OFW wordt de voortgang van alle projecten besproken.
122
Bij de huidige moderniseringsprojecten wordt uit-
groenfinanciering aangevraagd. Het effect hiervan is
gegaan van minimaal een B label. Voor een aantal
dat OFW groene leningen kon aantrekken wat een
projecten bleek zelfs een A label haalbaar. Bij moder-
rentevoordeel van 1% over een periode van 10 jaar
niseringsprojecten is aan de zittende bewoners geen
oplevert. In de loop van 2010 heeft OFW een aantal
huurverhoging in rekening gebracht voor woningver-
maatregelen genomen zodat optimaal gebruik ge-
betering tenzij er sprake was van verbeteringen die in
maakt kon worden van het BTW-voordeel. Dit houdt
de woningwaardering tot uitdrukking komen zoals de
in dat er 6% in plaats van 19% BTW wordt gerekend
aanleg van een CV of een 2e toilet. Bij alle modernise-
over het arbeidsloon voor onderhoud aan bestaande
ringsprojecten worden de Huurders Belangen Vereni-
woningen. Deze regeling loopt tot 1 juli 2011.
ging en de bewonerscommissie van die wijk vanaf de
OFW kiest er bewust voor te investeren in keten-
probleemanalyse betrokken bij de planvoorbereiding
kwaliteit zoals de kennisontwikkeling over het bou-
en uitvoering
wen en moderniseren van woningen met een lager
Over alle plannen heeft OFW veelvuldig informatie ge-
energieverbruik. In onze opdrachtgeversrol zoeken
geven aan belangstellenden zowel via de woonbeurs,
we samenwerking met andere partijen die met ons
op informatiebijeenkomsten, via het bewonersblad
bijvoorbeeld nieuwe producten en ideeën rond duur-
de Vizier, de website als via persberichten. OFW mar-
zaamheid verder willen ontwikkelen en realiseren. Het
keert belangrijke momenten zoals de eerste paal, het
pilotproject duurzaam onderhoud in het centrum van
hoogste punt of de oplevering op feestelijke wijze.
Biddinghuizen, waarmee OFW de NET-trofee heeft
Voor de financiering van de moderniseringsprojecten
gewonnen, is hier een voorbeeld van.
heeft OFW gebruik gemaakt van de Energie Investe-
OFW hecht veel waarde aan kwaliteit. Het uitgangs-
rings Aftrek (EIA), een fiscale regeling gekoppeld aan
punt is in één keer goed. Bij de moderniseringspro-
het aantal energielabelstappen die een voordeel ople-
jecten die in opdracht van OFW worden uitgevoerd
vert van circa 11% van de investering. Er kon gebruik
wordt gewerkt met een kwaliteitssysteem. Met dit
gemaakt worden van de EIA-regeling tot 1 december
systeem is er niet sprake van een controlemoment
2010. Om deze reden is voor een aantal moderni-
aan het eind van het proces, maar worden tijdens
seringsprojecten vervroegd opdracht verstrekt. De
het bouwproces een aantal controlemomenten uitge-
groenfinanciering is in 2010 verruimd. OFW heeft
voerd. Het doel hierbij is het verlagen van de faalkos-
voor diverse nieuwbouw en moderniseringsprojecten
ten en het verhogen van de kwaliteit.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Overzicht projecten opgeleverd in 2010 Nieuwbouw huur
De Gilden 2e fase 63 eengezinswoningen, De Blaasbalg Doelgroep: 3 of meerpersoons huishoudens De bouw van de woningen is t.b.v. de werkgelegenheid in de bouw versneld in uitvoer gebracht. De bouw is gestart medio 2009. De oplevering heeft plaats gevonden medio 2010. Architect: MAS architectuur te Hengelo Aannemer: Groothuis Woningbouw te Harbrinkhoek Leerlingbouwplaats: ca. 6 leerlingen EPC: 0,62 Leefbaarheid: De 1200e woning die Groothuis Woningbouw in de gemeente Dronten heeft gerealiseerd, is door hun gebouwd aan de Blaasbalg. Daarom heeft Groothuis Woningbouw €1200 geschonken aan de bewoners voor een speeltoestel in het openbaar gebied waar de woningen omheen zijn gebouwd. De bewoners van de Blaasbalg hebben gekozen voor een duikelstang. Bijzonderheden: de woningen zijn voorzien van een mussenschroot Financiering: voor dit project is groenfinanciering toegekend
Vervangende nieuwbouw Biddinghuizen Centrum deelfase 2, 2e deel 10 appartementen, Cultuursingel Doelgroep: starters, 1- en 2 persoons huishoudens De nieuwbouw maakt onderdeel uit van het herstructureringsplan Biddinghuizen Centrum. De 10 appartementen zijn opgeleverd in juli 2010. Architect: De Velde Architecten te Kampen Aannemer: Mateboer bouw bv te Kampen Leerlingbouwplaats: 2 leerlingen EPC: 0,66 Bijzonderheden: in de zon belaste gevel is een vleermuizenbunker in de spouwmuur van het complex aangebracht. Dit is de eerste vleermuizenbunker in Flevoland bij woningen en wellicht zelfs de eerste van Nederland.
123
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Modernisering
Modernisering Klaversingel en Uitloper te Biddinghuizen 72 huurwoningen aan de Klaversingel en Uitloper te Biddinghuizen. Voor 10 van de oorspronkelijke 80 woningen is in december 2008 het sociaal plan in werking getreden. 7 bewoners hebben gebruik gemaakt van het sociaal plan en zijn verhuist naar andere woonruimte. De woningen die versneld zijn leeg gekomen, zijn verkocht. Tijdens de modernisering heeft OFW 2 woningen aangekocht vanwege de strategische ligging. Het totaal aantal woningen die gemoderniseerd zijn, komt hiermee op 72 stuks. Na de modernisering hebben 69 woningen een energielabel A en 3 woningen een B label. De eindoplevering van de woningen was begin 2010. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Salverda Bouw bv te ’t Harde Leerlingbouwplaats: 5 leerlingen Leefbaarheid: Op initiatief van de bewoners is het eerdere bouwterrein verbouwd tot een speel/ontmoetingsplek. In samenwerking met de gemeente en een subsidie van het Oranjefonds is dit gerealiseerd. Niet alleen de speel/ontmoetingsplek is een initiatief van de bewoners, maar ook de Social Sofa die er staat. De Social Sofa is een bankje van mozaïek die ‘de oma’s‘ van de wijk hebben gemaakt. Financiering: voor de modernisering van de woningen is groenfinanciering aangevraagd.
Modernisering Schelpenbuurt en Bazaltstraat e.o. te Swifterbant 113 huurwoningen aan de Noordhoren, Fuikhoren, Penhoren, Tolhoren, Wulk, Bazaltstraat, Zuidsingel, Gletsjerstraat en Keileemstraat te Swifterbant. Het betreft de 1e en 2e fase van de modernisering van de wijk Schelpenbuurt en Greente Zuid. De modernisering van de 2e fase is naar voren gehaald in de planning om de werkgelegenheid in de bouw te bevorderen. Na de modernisering hebben de woningen een energielabel B. De eindoplevering van de woningen was in het najaar van 2010. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Salverda Bouw bv te ’t Harde Leerlingbouwplaats: circa 6 leerlingen Financiering: voor modernisering van deze woningen is volledig gebruikt gemaakt van het Btw-voordeel op arbeidsloon van de belastingdienst. Daarnaast is groenfinanciering toegekend en EIA aangevraagd.
124
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Modernisering kantoor Oost Flevoland Woondiensten Modernisering en gedeeltelijke nieuwbouw van het kantoorgebouw aan De Noord te Dronten. De modernisering van het kantoor van Oost Flevoland Woondiensten is uitgevoerd in de periode augustus 2009 en juli 2010. Tijdens deze periode heeft OFW kantoor gehouden aan de Fazantendreef. Het huidige kantoor werd verbouwd en uitgebreid met nieuwe kantoorruimte tot een modern kantoor. In september 2010 is het kantoor feestelijk geopend. Hierbij waren (oud)medewerkers, relaties en huurders aanwezig. Het kantoor heeft na de modernisering een energielabel A. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Mateboer Bouw bv te Kampen Bijzonderheden: bij de ontwikkeling is veel aandacht besteed aan duurzaamheid. Zonnepanelen en windmolens zorgen voor een gedeelte van de benodigde energie. Financiering: voor een aantal duurzaamheidsmaatregelen is EIA toegekend.
Zorg en voorzieningen
Renovatie De Regenboog De Regenboog is in twee fases gemoderniseerd. Naast de renovatie van het huidige gebouw is er een nieuwe aanbouw met een nieuwe ingang aan De Oost gerealiseerd. Tijdens de renovatie zijn 38 cliënten van stichting Coloriet tijdelijk gehuisvest in de WoonArk. Na de renovatie bestaat De Regenboog uit 111 zorgplaatsen, waarvan 76 zijn gerealiseerd door OFW. De oplevering en feestelijke opening vonden plaats in september 2010. De open dag van De Regenboog, georganiseerd door Coloriet, werd druk bezocht. De betrokkenheid vanuit de burgers is dus groot. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Friso Bouwgroep te Sneek Bijzonderheden: de woonservicezone de Regenboog WoonArk is geselecteerd voor het experiment woonserviceprojecten van de SEV (stuurgroep experimenten woningbouw), als een van de tien in Nederland, een compliment voor de kwaliteit, de samenwerking en de integrale aanpak.
125
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Groepswonen Vitree, De Grutto Kleinschalig groepswonen voor 8 cliënten van stichting Vitree Een woonvorm voor 8 cliënten die in samenwerking met stichting Vitree is ontwikkeld t.b.v. kleinschalig groepswonen. De oplevering van de groepswoning heeft plaats gevonden in november 2010. In december werd de groepswoning feestelijk opgeleverd in het bijzijn van de nieuwe bewoners. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Groothuis Bouwgroep te Genemuiden Leerlingbouwplaats: 3 leerlingen EPC: 0,70 Bijzonderheden: dit project is ontwikkeld in samenhang met 22 sociale koopwoningen.
Nieuwbouw koop
Sociale koopwoningen, De Grutto 22 sociale koopwoningen aan De Grutto te Dronten Het betreft 22 eengezinswoningen voor starters die gelijktijdig met een groepswoning voor stichting Vitree zijn gebouwd. De woningen zijn verkocht met Koopgarant. Dit betekent dat OFW de woning terugkoopt op het moment dat de eigenaar de woning wenst te verkopen. OFW zal in de meeste gevallen de woningen opnieuw te koop aanbieden aan starters. Koopprijs: tussen € 141.251 tot € 150.000 V.O.N. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Groothuis Bouwgroep te Genemuiden Leerlingbouwplaats: 3 leerlingen EPC: 0,70 Bijzonderheden: voor dit project is een subsidie vanuit de stimuleringsregeling ontvangen. Door deze regeling kon de vrij op naam prijs verlaagd worden.
126
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Overzicht projecten in voorbereiding en uitvoering Nieuwbouw huur
De Gilden 2e fase 1e en 2e deel te Dronten Ontwikkeling van 70 eengezinswoningen en 48 appartementen in vier gelijke complexen verspreid over de 2e fase van de wijk. Door onderhandelingen met de aannemer heeft dit project vertraging opgelopen. In 2011 is vervolgens gebleken dat de bouw van de appartementen niet in overeenstemming is met het bestemmingsplan. De gemeente Dronten heeft aangegeven het bestemmingsplan niet te willen aanpassen ondanks bestuurlijke toezeggingen. De hoogte van de appartementen past binnen het bestemmingplan echter de woonvorm appartementen niet. De gemeente heeft OFW gevraagd het plan aan te passen. Zij hebben aangegeven de door OFW gemaakte kosten te zullen betalen. Doelgroep: starters, gezinnen Planning: afhankelijk van de herontwikkeling Architect: Architectenbureau Kristinsson te Deventer Aannemer: Bramer B.V. EPC: < 0,60 Financiering: voor dit project is groenfinanciering toegekend.
Vervangende nieuwbouw Biddinghuizen Centrum deelfase 2, 2e deel Vervangende nieuwbouw 8 starters appartementen aan de Cultuursingel. Deze nieuwbouw maakt deel uit van het plan Biddinghuizen Centrum. Door een beroepsprocedure tegen de verleende bouwvergunning heeft dit project vertraging opgelopen. Onlangs is bekend geworden dat het complex alsnog kan worden gebouwd. Doelgroep: starters Planning: start bouw mei 2011 Architect: De Velde Architecten te Kampen Aannemer: Mateboer Bouw bv te Kampen EPC: 0,66
127
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
128
“Met
h e t k w a l it e it s p l a n houd e n
we elkaar scherp” Bouwbedrijf Salverda en OFW werken volgens een strak kwaliteitsplan bij nieuwbouw- en moderniseringsprojecten dat ze samen ontwikkelden. Doel is duidelijk: er wordt niets aan het toeval overgelaten. Uitvoerder Ruth Lokhorst legt uit dat als iedereen die bij de uitvoering betrokken is, bewust zijn eigen werk controleert, de kans op fouten nihil is. Maar het kwaliteitsplan heeft nog meer voordelen.
Het kwaliteitsplan wordt per project op maat gemaakt. “Met de direct betrokkenen bij OFW maken we vooraf een risicomatrix,” vertelt Ruth Lokhorst. “Hierin zetten we alle werkzaamheden in en om de woning op een rij. Per onderdeel benoemen we de risico’s én hoe deze fouten opgelost moeten worden. Het gaat om alle aspecten in het bouw- of renovatieproject. De voorman controleert de werkzaamheden aan de hand van gedetailleerde checklists. Waar nodig maakt hij foto’s van de situatie.”
Een voorbeeld is snel gegeven: “Als je een tegelvloer eenmaal hebt gelegd, weet je niet of de leidingen eronder goed liggen. Het aansluiten van de leidingen wordt gecontroleerd en vastgelegd op foto. Dat doet de installateur aan het eind van de werkzaamheden. Van al het werk dat je later niet meer ziet, omdat het onder de vloer ligt of in de muur zit, worden foto’s gemaakt.”
“In het kwaliteitsplan staat per onderdeel de omschrijving waar het werk aan moet voldoen, hoe het bevestigd moet worden, welk materiaal gebruikt moet worden, et cetera. Bouwvakkers weten dus precies hoe ze hun werk moeten doen. Ook dat draagt bij aan een grotere bewustwording en betrokkenheid. Je ziet nu ook dat iedereen alert is op beschadigingen aan bouwmaterialen. In overleg met de opzichter van OFW worden deze hersteld of nieuw besteld.”
Voordat de werkzaamheden starten, neemt Ruth Lokhorst het kwaliteitsplan en de werkomschrijving door met de voorman. De bouwvakkers krijgen voor hun eigen werkzaamheden twee formulieren; op één daarvan staat de werkomschrijving, op de andere de checklist. Van elke woning wordt zo’n checklist ingevuld. “Alle lijsten worden aan het eind van het project ingescand en als digitaal archief aangeboden aan OFW.”
“Doordat we het kwaliteitsplan vooraf aan het project uitwerken, kunnen we samen met OFW ook tot andere inzichten komen. Die kunnen leiden tot een verbeterde manier van werken of gebruik en toepassing van materialen. Het kwaliteitsplan is een middel waarmee we elkaar scherp houden.”
129
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
interview
Uitvoerder Ruth Lokhorst:
Bloemenzoom te Swifterbant 20 eengezinswoningen; rijenwoningen Deze woningen worden gerealiseerd in combinatie met 34 koopwoningen. Onlangs zijn de bouwvergunningen verleend. Doelgroep: gezinnen Planning: start bouw 2e kwartaal 2011 Architect: Looman Architecten te Zeewolde Aannemer: Bouwbedrijf Wensink en Prins te Kampen EPC: 0, 52 Financiering: voor dit project is groenfinanciering aangevraagd.
Fazantendreef Woongroep 50+ 24 appartementen en een recreatieruimte Dit complex wordt ontwikkeld met Woongroep De Wiekslag. Voor dit complex is een energieconcept ontwikkeld waardoor de EPC verlaagd wordt naar 0,38. Doelgroep: 50+ Planning: start bouw 2e kwartaal 2011 Architect: Architectenbureau Brink & Fleer te Dronten Aannemer: Groothuis Bouwgroep te Genemuiden EPC: 0,38 Financiering: voor dit project is groenfinanciering toegekend voor de woningen en zonnecollectoren.
De Graafschap te Biddinghuizen 24 appartementen Doelgroep: starters en/of jongeren onder de 23 jaar De Graafschap is een uitbreidingslocatie in Biddinghuizen. Op basis van een convenant met de gemeente is het uitgangspunt dat OFW in elke fase huurwoningen realiseert. De gemeente Dronten heeft afgezien van een collectieve WKO in de 1e fase van De Graafschap. De gemeente blijft wel veel waarde hechten aan een duurzame wijk. Het is aan de ontwikkelaars om hier invulling aan te geven. Modernisering
130
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Modernisering 1e fase centrum te Dronten 82 woningen aan o.a. de Gaffelstraat (even), Fokkestraat, Stuurboord, De Boeg en De Steven. Bouwbedrijf Salverda heeft de prijsvraagaanbesteding gewonnen. De woningen ondergaan een complete metamorfose. De globale werkzaamheden die uitgevoerd worden zijn na-isolatie van het dak, de vloer en de gevel, vervanging dakpannen, metselwerk en kozijnen. Indien de bewoners dit wensen kan ook de binnenzijde van de woning gemoderniseerd worden. Deze modernisering is de 1e fase van de modernisering van 223 woningen in het centrum van Dronten. De werkzaamheden zijn in januari 2011 van start gegaan. Planning: oplevering oktober 2011 Architect: 19 Het Atelier Architecten te Zwolle Aannemer: Bouwbedrijf Salverda bv te ’t Harde Leerlingbouwplaats: 5 leerlingen Energielabel: A Financiering: voor dit project is voor 1 december 2010 opdracht verstrekt aan de aannemer zodat gebruik gemaakt kon worden van de EIA-regeling. Daarnaast is groenfinanciering toegekend. Een deel van de woningen wordt opgeleverd voor 1 juli 2011 zodat gebruik gemaakt kan worden van het btwvoordeel van de belastingdienst.
Modernisering 2e en 3e fase centrum te Dronten 2e fase 50 woningen, 3e fase 91 woningen In aansluiting op de modernisering van de 1e fase wordt in september 2011 gestart met de modernisering van fase 2. Aansluitend daarop worden de woningen in fase 3 gemoderniseerd. De totale modernisering van de 223 woningen zal in het 1e kwartaal van 2013 afgerond zijn. Ook deze woningen ondergaan een complete metamorfose. De globale werkzaamheden die uitgevoerd worden zijn na-isolatie van het dak, de vloer en de gevel, vervanging dakpannen, metselwerk en kozijnen. Indien de bewoners dit wensen kan ook de binnenzijde van de woning gemoderniseerd worden. Om de werkgelegenheid in de bouw te stimuleren en om gebruik te kunnen maken van de EIA-regeling heeft OFW voor dit project vervroegd opdracht verstrekt. Planning: 2e fase start bouw september 2011, 3e fase start bouw januari 2012 Architect: 19 Het Atelier Architecten te Zwolle Aannemer: Bouwbedrijf Salverda bv te ’t Harde Leerlingbouwplaats: 5 leerlingen Energielabel: A Financiering: voor dit project is voor 1 december 2010 opdracht verstrekt aan de aannemer zodat gebruik gemaakt kon worden van de EIA-regeling. Daarnaast is groenfinanciering toegekend.
131
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Modernisering De Oeverloper te Dronten 83 woningen aan de Oeverloper, waarvan 69 eengezinswoningen en 14 seniorenwoningen. De werkzaamheden zijn in april 2011 van start gegaan. De woningen ondergaan een complete metamorfose. De globale werkzaamheden die uitgevoerd worden zijn na-isolatie van het dak, de vloer en de gevel, vervanging dakpannen, metselwerk en kozijnen. Indien de bewoners dit wensen kan ook de binnenzijde van de woning gemoderniseerd worden. Planning: de bouw is in april 2011 gestart Architect: VHGP architecten te Deventer Aannemer: Mateboer Bouw bv te Kampen Leerlingbouwplaats: 3 leerlingen Energielabel: eengezinswoningen A-label, seniorenwoningen B-label Financiering: voor dit project is voor 1 december 2010 opdracht verstrekt aan de aannemer zodat gebruik gemaakt kon worden van de EIA-regeling. Daarnaast is groenfinanciering toegekend. Een deel van de woningen wordt opgeleverd voor 1 juli 2011 zodat gebruik gemaakt kan worden van het BTW-voordeel van de belastingdienst.
Lucernehof te Biddinghuizen 97 woningen aan de Lucernehof Voor de wijk Lucernehof wordt samen met de gemeente en de klankbordgroep een integraal wijkontwikkelingsplan gemaakt. Zowel de verhuurtechnische als bouwtechnische analyse vanuit OFW is gereed en gepresenteerd aan de bewoners. Het doel is het verbeteren, nu en in de toekomst, van de positie van de Lucernehof door een duurzame kwaliteitsimpuls. Dit betekent dat de wijk voor de komende 40 jaar een leefbare woonwijk moet worden met een aangenaam woon- en omgevingsklimaat. Het streven is om in het najaar van 2011 te starten met de werkzaamheden.
Chaletwoningen te Dronten 153 chaletwoningen (huur- en koopwoningen) aan o.a. de Schouwstraat, Karveelstraat, Boeierstraat, Hoogaarsstraat, Klipperstraat, Koggestraat. Dit zijn de eerste woningen van Dronten. Zij liggen tussen het centrum en het woonservicegebied de Regenboog - WoonArk. In overleg met de gemeente moet voor deze wijk een ontwikkelingsplan gemaakt worden. Dit wordt opgestart na de Lucernehof.
132
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Sloop en nieuwbouw
Vervangende nieuwbouw Biddinghuizen Centrum deelfase 3 Vervangende nieuwbouw van 36 appartementen aan de Voor. De nieuwbouw van de 36 appartementen tegenover het Plein aan De Voor is de afronding van het wijkontwikkelingsplan Biddinghuizen Centrum. Hiervoor loopt op dit moment de procedure voor een nieuw bestemmingsplan. In eerste instantie is eind 2010 de bouwvergunning voor de appartementen ingediend. Door wijzigingen in de wetgeving heeft OFW de bouwvergunning op verzoek van de gemeente Dronten ingetrokken. Na vaststelling van het bestemmingsplan zal de bouwvergunning opnieuw worden ingediend. Naar verwachting is dit in juni 2011. Doelgroep: senioren Planning: nog te bepalen, afhankelijk van marktontwikkelingen en bestemmingsplanprocedure Architect: De Velde Architecten te Kampen Financiering: voor dit project is groenfinanciering aangevraagd.
Zorg en maatschappelijk vastgoed
Nieuwbouw 3e fase woonservicegebied bij de WoonArk- Regenboog 2 appartementsgebouwen aan de Lijzijde (50 appartementen) De woningen worden in warmte, koude en warm tapwater voorzien vanuit de WKO-installatie van het hoofdgebouw (WoonArk). De appartementgebouwen worden middels een loopbrug met elkaar verbonden en kunnen gebruik maken van de loopbrug naar het hoofdgebouw en van daaruit naar De Regenboog. De bouwvergunning is op verzoek van de gemeente Dronten ingetrokken. De bouwvergunning zal opnieuw worden ingediend na een aanpassing aan het ontwerp van de gebouwen. Doelgroep: 65 plussers (met zorgvraag) Planning: medio 2011 Architect: 19 Het Atelier architecten te Zwolle EPC: 0,52 Financiering: voor dit project is groenfinanciering aangevraagd.
133
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Invulling 3 stramienen in de WoonArk 3 zorgappartementen voor Interakt Contour Binnen de WoonArk was nog ruimte voor de realisatie van drie zorgappartementen. Deze zijn in het verlengde van de huidige woonvorm van Interakt Contour gerealiseerd. De realisatie van deze appartementen is gestart in het 3e kwartaal van 2010. De oplevering en overdracht aan Interakt Contour heeft plaats gevonden in februari 2011.
Verbouw woningen Rozemarijn te Dronten Verbouw van 3 eengezinswoningen naar 6 appartementen voor Stichting Philadelphia Stichting Philadelphia Zorg huurt op dit moment 4 aangepaste woningen aan de Rozemarijn te Dronten. In deze woningen zijn 8 cliënten gehuisvest. Iedere cliënt heeft zijn eigen woonkamer, keuken, slaapkamer en badkamer. Verder hebben ze de beschikking over een gemeenschappelijke woonkamer en keuken. Binnen deze groep hebben een aantal cliënten behoefte aan een zelfstandige woning. De woningen aan de Rozemarijn 26, 30 en 32 worden verbouwd naar appartementen voor deze cliënten. Begeleiding vanuit Philadelphia is aanwezig vanuit de Rozemarijn 34 t/m 40. Doelgroep: mensen met een licht verstandelijk handicap maar wel zelfredzaam Planning: de bouwvergunning is verstrekt voor de woningen 26 en 30. De bouwvergunning voor 32 is aangevraagd. De verbouwing zal in het 3e kwartaal van 2011 van start gaan. Architect: Looman architecten te Zeewolde
Nieuwbouw Educatief Centrum (1e fase MFG) Biddinghuizen OFW zal optreden als ontwikkelaar, eigenaar en zal ook instaan voor het technisch beheer. Eind 2010 is de samenwerkingsovereenkomst met de gemeente Dronten getekend. Het MFG omvat een educatief centrum met daarin drie basisscholen, de kinderopvang, peuterspeelzaal en de bibliotheek. In 2010 is door middel van een Europese aanbesteding een architectenkeuze gemaakt. In 2011 wordt het ontwerp voor het complex gemaakt. Ook worden voorbereidingen getroffen voor een Europese aanProject is nog in ontwikkeling
besteding voor de aannemer die het complex gaat bouwen. Architect: DMV te Kerkrade
134
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Nieuwbouw koop
Koopappartementen Bries De Boeg 24 appartementen op de hoek Boeg – Fazantendreef Met de bouw van de 24 appartementen op de hoek Boeg – Fazantendreef wordt de laatste hand gelegd aan de revitalisering van de wijk De Boeg. Deze appartementen worden ontwikkeld door VOF De Boeg. OFW heeft een aandeel van 50% in deze vennootschap onder firma. Mateboer Bouw neemt eveneens voor 50% deel in deze VOF. Voor de bouw van deze appartementen is een subsidie verstrekt vanuit het stimuleringsfonds. Doelgroep: senioren en 1 en 2 persoonshuishoudens Planning: de bouw is in december 2010 gestart Architect: Joost Dolhain design Aannemer: Mateboer Bouw bv te Kampen Leerlingbouwplaats: 2 leerlingen EPC: 0,79
Nieuwbouwwoningen Bloemenzoom, Swifterbant 16 koopwoningen: rijwoningen 18 koopwoningen: 2 onder 1 kap woningen Deze woningen worden gerealiseerd in combinatie met 20 huurwoningen. De ontwikkeling van de 18 twee onder één kap woningen en de levensloopwoningen gebeurt door de aannemer. Onlangs zijn de bouwvergunningen verstrekt. Doelgroep: gezinnen Planning: start bouw 2e kwartaal 2011 Architect: Looman Architecten te Zeewolde Aannemer: Bouwbedrijf Wensink en Prins te Kampen EPC: 0, 70
Nieuwbouw 3e fase woonservicegebied WoonArk - Regenboog 2 gebouwen voor koopappartementen aan de Lijzijde (40 appartementen) De woningen worden in warmte, koude en warm tapwater voorzien vanuit de WKO-installatie van het hoofdgebouw (WoonArk). De appartementgebouwen worden middels een loopbrug met elkaar verbonden en kunnen gebruik maken van de loopbrug naar het hoofdgebouw en van daaruit naar De Regenboog. De bouwvergunning is op verzoek van de gemeente Dronten ingetrokken. De bouwvergunning zal opnieuw worden ingediend na een aanpassing aan het ontwerp van de gebouwen. Doelgroep: 65 plussers (met zorgvraag). Planning: afhankelijk van de verkoop Architect: 19 Het Atelier te Zwolle
135
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Toekomstige projecten
De Giekstraat, Dronten Doelgroep: senioren OFW heeft met Plegt-Vos een intentieovereenkomst getekend. Plegt Vos is eigenaar van een voormalige garage die grenst aan het appartementsgebouw van OFW aan de Giekstraat. Deze garage wordt momenteel verhuurd aan de gemeente voor onderwijshuisvesting. De verdere ontwikkeling kan pas plaatsvinden nadat andere huisvesting is gevonden voor de onderwijsinstelling.
Woonservicegebied Dronten West OFW is in gesprek met de gemeente over de invulling van deze locatie. Doelgroep: senioren Start bouw: na 2012
Basisschool Dronten West In combinatie met appartementen en een kinderdagverblijf OFW treedt op als ontwikkelaar, eigenaar en verhuurder van de basisschool in Dronten West. OFW is op dit moment in onderhandeling met de gemeente over de prijs. De school dient in augustus 2012 gereed te zijn. In de 2e fase worden het kinderdagverblijf en de appartementen gerealiseerd. Architect: BCT architecten te Enschede
De Gilden 3e fase / De Wisent De ontwikkeling van de wijk De Gilden gaat gestaag verder. De gemeente heeft opdracht gegeven om een energievisie te ontwikkelen voor dit gebied. Ook denkt de gemeente na over een zeer grote vrijheid voor de ontwikkelaar en/of bewoners.
Hanzekwartier De gemeente Dronten heeft een structuurvisie gemaakt voor het Hanzekwartier in Dronten. OFW volgt de ontwikkelingen m.b.t. het Hanzekwartier. Reden hiervoor is dat het kantoor van OFW is gevestigd in dit gebied. Daarnaast bezit OFW commercieel vastgoed in dit gebied.
136
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Woonzorgzone / MFG te Swifterbant Doelgroep: senioren Op dit moment wordt er door de gemeente, OFW, Coloriet en belanghebbenden uit het dorp een verkenning uitgevoerd voor diverse locaties in het centrum om te kijken naar welke locatie(s) het meest geschikt lijken voor de realisatie van een woonzorgzone voor Swifterbant.
Rivierduingebied Het Rivierduingebied in Swifterbant is de komende jaren een uitbreidingswijk. Op basis van het convenant met de gemeente is het uitgangspunt dat OFW in elke fase huurwoningen realiseert.
Diverse moderniseringen Tot 2014 worden diverse moderniseringsprojecten opgestart, bijvoorbeeld 3e fase Greente Zuid en de Spelwijk te Swifterbant. De modernisering van de 3e fase Greente Zuid is in afwachting van de keuze van de locatie voor de woonzorgzone uitgesteld.
137
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
9
T it e l Fvin a na nhceite ehoo l j afadrsvtu e rks l a g th e m a e t c e t e r a
De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van BW 2 titel 9 en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad van de Jaarverslaggeving.
138
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
139
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Met een megahamer sloeg wethouder Koning een gat in het kruipluik. Symbolisch leverde hij hiermee 750 woningen met vloerisolatie op. OFW heeft zowel vloerisolatie aangebracht bij woningen waar alleen regulier onderhoud aan de orde is als bij woningen die al wel zijn gemoderniseerd, maar nog geen vloerisolatie hadden. Per woning wordt er zo’n 150m3 gas bespaard wat neerkomt om 112.500 m3 gas voor deze 750 woningen. Met een gemiddelde gasprijs van € 0.50 is dat een ruime € 56.000. Dit is een hoop geld dat voor deze bewoners wordt bespaard. Per woning komt dit op zo’n € 75 per jaar. Echter tijdens deze middag bleek dat sommige bewoners zelfs wel tot € 250 per jaar op hun energierekening besparen.
140
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
F in a n c i e e l
jaarverslag
2010
Kengetallen (geconsolideerd) Boekjaar
2010
2009
2008
4.321
4.127
4.013
- Verkoop
35
29
34
- Sloop
0
4
6
- Aankoop
2
3
2
74
224
152
4.362
4.321
4.127
76
110
110
- CAH-studenteneenheden
280
280
280
Overige woongebouwen
356
390
390
17
17
11
Garages
173
175
175
Overige verhuureenheden
190
192
186
4.908
4.903
4.703
Woningen in aanbouw (ultimo boekjaar)
0
81
165
Algemeen
%
%
%
1,40
1,59
1,53
0,64
0,84
0,55
Aantal verhuureenheden: Woningen in exploitatie per 1 januari
- Oplevering nieuwbouw Woningen in exploitatie per 31 december - Verzorgingshuis
Bedrijfsruimten en maatschappelijk vastgoed
Totaal verhuureenheden
1. Huurachterstand actieve huurders in een percentage van de huren en vergoedingen 2. Huurderving uitgedrukt in een percentage van de huren en vergoedingen verkoop
- woningen
- woningen en bedrijfsruimten
0,94
0,84
0,55
68,10
65,01
66,35
€
€
€
3.697
3.362
3.323
%
%
%
Solvabiliteit
6,69
6,66
7,03
Rentabiliteit totale vermogen
4,10
3,80
3,74
3. Algemene bedrijfsreserve einde boekjaar uitgedrukt in een percentage van de huren 4. Algemene bedrijfsreserve einde boekjaar per verhuureenheid
141
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
1. Geconsolideerde balans per 31 december 2010 Ref.
31-12-2010
31-12-2009
x € 1.000
x € 1.000
255.433
226.411
Onroerende zaken in ontwikkeling
2.594
15.994
Onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie
3.569
666
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
3.194
0
264.790
243.071
Te vorderen BWS-subsidie
0
124
Latente belastingvordering
716
757
Totaal financiële vaste activa
716
881
265.506
243.952
34
34
Onderhanden werk
501
1.163
Totaal voorraden
535
1.197
ACTIVA VASTE ACTIVA Materiële vaste activa
5.1
Onroerende zaken in exploitatie
Totaal materiële vaste activa Financiële vaste activa
5.2
Totaal vaste activa VLOTTENDE ACTIVA Voorraden
5.3
Voorraad onderhoudsmaterialen
Vorderingen
5.4
Huurdebiteuren
5.4.1
470
535
Overige vorderingen
5.4.2
1.442
1.306
Overlopende activa
5.4.3
227
268
2.139
2.109
3.006
406
5.680
3.712
271.186
247.664
Totaal vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa TOTAAL
142
5.5
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Ref.
31-12-2010
31-12-2009
x € 1.000
x € 1.000
18.143
16.485
9.289
5.976
686
359
9.975
6.335
227.588
207.548
Overige langlopende schulden
3.579
3.787
Terugkoopverplichting woningen Verkoop onder Voorwaarden
3.194
0
234.361
211.335
PASSIVA
GROEPSVERMOGEN
5.6
Groepsvermogen
VOORZIENINGEN
5.7
Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Voorziening voor latente belastingen Totaal voorzieningen
LANGLOPENDE SCHULDEN
5.8
Leningen kredietinstellingen
Totaal langlopende schulden
KORTLOPENDE SCHULDEN
5.9
Schulden aan kredietinstellingen
5.9.1
0
1.962
Schulden aan leveranciers
5.9.2
2.497
3.234
Belastingen en premies sociale verzekeringen
5.9.3
90
99
Overige schulden
5.9.4
175
2.436
Overlopende passiva
5.9.5
5.945
5.778
8.707
13.509
271.186
247.664
Totaal kortlopende schulden
TOTAAL GENERAAL
143
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
2. Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2010 Ref.
2010
2009
x € 1.000
x € 1.000
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huren
6.1
26.641
25.300
Vergoedingen
6.2
720
679
Overheidsbijdragen
6.3
0
59
6.4
3.471
3.045
Waardemutatie verkopen onder voorwaarden
6.5
694
0
Overige bedrijfsopbrengsten
6.6
716
963
32.242
30.046
Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen op materiële vaste activa
6.7
4.321
3.780
Overige waardeveranderingen materiële vaste activa
6.8
3.202
3.353
Lonen en salarissen
6.9
2.930
3.154
Sociale lasten
6.10
829
720
Lasten onderhoud
6.11
5.012
4.841
Overige bedrijfslasten
6.12
4.758
4.898
Som der bedrijfslasten
21.052
20.746
BEDRIJFSRESULTAAT
11.190
9.300
FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten
6.13
304
329
Rentelasten
6.14
9.467
8.561
2.027
1.068
369
212
1.658
856
GROEPSRESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTINGEN Belastingen
6.15
GROEPSRESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING NA BELASTINGEN
144
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
3. Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2010
2009
x € 1.000
x € 1.000
Kasstroom uit operationele activiteiten Groepsresultaat
1.658
856
Afschrijvingen en waardeveranderingen
7.523
7.133
-/- 694
0
-/- 2.208
1.371
Waardemutatie verkopen onder voorwaarden Werkkapitaal (exclusief bankkrediet) Kasstroom uit bedrijfsuitoefening
6.279
9.360
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Mutatie financiële vaste activa
-/- 26.279
-/- 38.158
1.044
993
165
70
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-/- 25.070
-/- 37.095
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden (bijstorting leningen)
1.000
3.200
Ontvangsten uit langlopende schulden (nieuwe leningen) Aflossing langlopende schulden Latente belastingverplichting Terugkoopverplichting woningen Verkoop onder Voorwaarden
27.000
27.144
-/- 8.168
-/- 3.014
327
137
3.194
0
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
23.353
27.467
Toename/afname geldmiddelen
4.562
-/- 268
3.006
406
0
-/- 1.962
3.006
-/- 1.556
Saldo geldmiddelen Liquide middelen Schulden aan kredietinstellingen Saldo geldmiddelen
145
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
4. Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening WAARDERINGSGRONDSLAGEN
bedraagt. Het aandeel van derden in het groepsvermogen en in het groepsresultaat wordt afzonderlijk vermeld.
Regelgeving De jaarverslaggeving voor toegelaten instellingen volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals
Proportioneel in de consolidatie worden opgenomen
deze zijn geformuleerd in het Besluit Beheer Sociale
deelnemingen in entiteiten voor zover eenzelfde in-
Huursector. In dit besluit wordt in principe BW 2 titel
vloed op het beleid kan worden uitgeoefend als door
9 voorgeschreven, behoudens enkele uitzonderingen
elk der overige participanten. Looptijd en rechtsvorm
van specifieke aard. Voor woningcorporaties is de
zijn hierbij niet van belang. Waarderingsgrondsla-
Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisves-
gen van groepsmaatschappijen zijn daar waar nodig
ting van toepassing. In deze richtlijn zijn onder meer
gewijzigd om aansluiting te krijgen bij de geldende
specifieke modellen voor de balans en de winst- en
waarderingsgrondslagen voor de groep. Daar waar
verliesrekening opgenomen en zijn voor de sector
van de gegevens in totaliteit geen belangrijke invloed
specifieke presentatie-, waarderings- en verslagge-
uitgaat op de geconsolideerde winst- en verliesreke-
vingsvoorschriften geformuleerd.
ning is van correctie van de grondslagen afgezien.
De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in over-
Groepsmaatschappijen blijven in de consolidatie op-
eenstemming met de wettelijke bepalingen van BW 2
genomen tot het moment dat zij worden verkocht.
titel 9 en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor
Deconsolidatie vindt plaats op het moment dat de
de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad van de
beslissende zeggenschap wordt overgedragen.
Jaarverslaggeving. De in de consolidatie begrepen rechtspersonen en Toelichtingen op posten in de balans, winst- en ver-
vennootschappen zijn:
liesrekening en kasstroomoverzicht worden in de
• OFW Holding BV (100%)
jaarrekening genummerd.
• OFW Vastgoed Beheer BV (100%) • OFW Projectontwikkeling BV (100%)
Grondslagen voor consolidatie
• De Boeg VOF (50%)
In de consolidatie worden opgenomen de financiële gegevens van Oost Flevoland Woondiensten en haar
Intercompany-transacties, intercompany-winsten en
groepsmaatschappijen. Dit betreft alle maatschappij-
onderlinge vorderingen en schulden tussen groeps-
en waarmee zij een organisatorische en economische
maatschappijen worden geëlimineerd. Resultaten op
eenheid vormt.
intercompany-transacties tussen in de consolidatie opgenomen groepsmaat-schappijen worden volledig
146
Integraal in de consolidatie worden opgenomen deel-
uit zowel de balanswaardering als het groepsresultaat
nemingen waarin beslissende zeggenschap op het be-
geëlimineerd voorzover deze resultaten nog niet door
leid kan worden uitgeoefend. In het algemeen betreft
een overdracht van het verkregen actief of passief aan
het deelnemingen waarin het belang meer dan 50%
derden buiten de groep zijn gerealiseerd.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
BALANSWAARDERING
tiekosten geactiveerd. Voor zover verkregen subsidies kwalificeren als investeringssubsidie worden deze in
Algemeen
mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardi-
Voor zover niet anders vermeld worden alle activa en
gingsprijs.
passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Uitgaven na eerste verwerking (de zogeheten na-inVerwerking verplichtingen
vesteringen) die leiden tot een waardeverhoging van
In de jaarrekening worden naast juridisch afdwing-
het actief worden aangemerkt als activeerbare kosten
bare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen
van vernieuwing.
verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan
Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige her-
is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn
structureringen, waarvan de feitelijke verplichtingen
gedaan richting huurders, gemeenten en overige sta-
dan wel de in rechte afdwingbare verplichtingen zijn
keholders aangaande verplichtingen inzake toekom-
aangegaan worden in de waardering betrokken. Her-
stige herstructureringen en toekomstige nieuwbouw-
structurering onderscheidt zich van renovatie door
projecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan
het verbeteren of vergroten van de oorspronkelijke
het besluitvormingsproces van de corporatie rondom
capaciteit.
projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering
De lasten van onderhoud onderscheiden zich van
van de definitief ontwerpfase en afgeleid het aanvra-
activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake
gen van de bouwvergunning heeft plaatsgevonden.
is van een waardeverhoging van het actief. De lasten van onderhoud worden direct in het resultaat verant-
MATERIËLE VASTE ACTIVA
woord.
Onroerende zaken in exploitatie
Voor de berekening van de bedrijfswaarde per tech-
Deze activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of
nisch complex zijn de volgende uitgangspunten ge-
vervaardigingsprijs verminderd met de daarop toege-
hanteerd:
paste afschrijvingen, welke op basis van een disconto-
• raming van alle opbrengsten en kosten voor de
voet van 6,5% annuïtair zijn berekend, met uitzondering van de grond, bepaald op basis van de verwachte economische levensduur. Voor complexen met een lagere bedrijfswaarde heeft waardering tegen deze lagere waarde plaatsgevonden.
restant levensduur van het
complex;
• raming van het planmatig onderhoud voor de totale levensduur; • huurstijging 2011: 1,5%, 2012: 1,75%, vanaf 2013: 2%, harmonisatie variërend van 0,10 t/m 0,20% per jaar;
De verkrijgings- of vervaardigingsprijs wordt be-
• huurderving 1,0% van de huuropbrengst;
paald als de som van alle direct toe te rekenen uit-
• variabele lastenstijging 2011: 1,75%, vanaf 2012:
gaven, eventueel vermeerderd met na-investeringen.
147
2,00%;
Tevens worden hierbij de rente tijdens de bouw en
• genormeerde variabele lasten (OZB, verzekering en
direct toerekenbare interne kosten alsmede transac-
algemeen beheer) van € 1.406 per verhuureenheid;
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
• genormeerde reparatie- en verhuisonderhouds-
van de bedrijfswaarde op complexniveau jaarlijks fluc-
kosten (bedrijfseconomische interne norm) € 340
tuaties plaatsvinden door de uitvoering van maatrege-
per verhuureenheid;
len in het kader van strategisch voorraadbeheer. Op
• kosten van planmatig onderhoud op basis van de meerjarenplanning onderhoud;
basis van de uitkomsten van de bedrijfswaarde heeft over 2010 een afwaardering plaats gehad.
• investeringen nieuwbouw en investeringen inzake herstructurering op basis van feitelijke verplichtin-
Complexindeling
gen in casu voorgenomen en goedgekeurd extern
De complexen zijn gebaseerd op de onderhoudstech-
gecommuniceerd beleid (voorgaand jaar: idem);
nische indeling. Daarmee sluit de complexindeling
• een restwaarde op basis van geschatte grond-
aan op het interne beleid en beheer van Oost Flevo-
waarde aan het einde van de exploitatieperiode
land Woondiensten. De vergelijking tussen de ver-
(voorgaand jaar: idem);
krijgings- of vervaardigingsprijs en de bedrijfswaarde
• disconteringsvoet 5,25%;
vindt plaats op basis van deze complexindeling.
• de heffingsbijdrage van het Centraal Fonds Volks-
De volgende afschrijvingstermijnen zijn gehanteerd:
huisvesting en de te betalen vennootschapsbe-
• grond
geen afschrijving
lasting maken geen onderdeel uit van de bedrijfs-
• bouw
20-50 jaar
waarde.
• modernisering 35-40 jaar • garages
40/50 jaar
Met de begrote verkopen in de eerstkomende vijf jaren is bij de bepaling van de bedrijfswaarde geen
Voor complex 901 (bedrijfsruimte Tegeltoko/Lank-
rekening gehouden. Eveneens is bij de bepaling
man) is een erfpachtovereenkomst afgesloten.
van de bedrijfswaarde geen rekening gehouden met
Deze overeenkomst loopt tot 2014 (jaarlijkse canon
de rentabiliteitswaardecorrectie van de bestaande
€ 8.627).
leningenportefeuille en beleggingen. De rentabiliteitswaardecorrectie betreft het verschil tussen
Onroerende zaken in ontwikkeling
de contante waarde van de verwachte kasstromen
Dit betreffen complexen in aanbouw die worden
uit hoofde van leningen en beleggingen en de
gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende
waardering van deze posten op de balans. Ultimo
kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbe-
2010 bedraagt deze correctie € 9,6 miljoen positief
reiding, toezicht en directievoering onder aftrek van
(ultimo 2009: € 16,3 miljoen positief).
een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te dekken stichtingskosten. Bij de bepaling van de bij-
148
De actualisering van de bedrijfswaardeberekening
zondere waardevermindering worden de boekwaarde
vindt jaarlijks plaats, waarbij in principe de minimum-
en de reële waarde van de kasstroomgenererende
waarderingsregel op complexniveau wordt toegepast.
eenheid waartoe de onroerende zaken gaan behoren
Indien de bedrijfswaarde op complexniveau struc-
betrokken. Indien de bijzondere waardevermindering
tureel lager is dan de boekwaarde vindt in principe
hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in
afwaardering tot het niveau van de bedrijfswaarde
ontwikkeling, dan wordt de onroerende zaak op nihil
plaats. Het is moeilijk om aan te geven of sprake is
gewaardeerd en wordt een voorziening aan de credit-
van een structureel lagere waarde, omdat ten aanzien
zijde van de balans opgenomen.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Ingenomen grondposities worden onder deze post
• plantenbakken, hydrocultuur
3 jaar
verwerkt tegen aanschafprijs en bijkomende kosten.
• apparatuur en machines
5-10 jaar
Rentetoerekening vindt eerst plaats nadat de bouw is
• automatisering
3-7 jaar
gestart.
• auto's • aanhangwagens
5 jaar
10 jaar
Met betrekking tot zogeheten gecombineerde projecten wordt het aandeel van de koopwoningen ver-
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
antwoord onder de post onderhanden projecten, het
Onroerende zaken die in het kader van een regeling Ver-
aandeel huurwoningen wordt verantwoord onder de
koop onder Voorwaarden (VOV) zijn overgedragen aan
onroerende en roerende zaken in ontwikkeling. Voor
een derde en waarvoor de woningcorporatie een terug-
wat betreft het onrendabele deel van het gecom-
koopplicht kent, worden aangemerkt als financierings-
bineerde project wordt bij het aangaan van de ver-
constructie. De betreffende onroerende zaken worden
plichting het onrendabele deel verminderd met het
gewaardeerd tegen actuele waarde zijnde de met de ko-
verwachte verkoopresultaat in de winst- en verliesre-
per overeengekomen contractprijs (eerste waardering)
kening verantwoord onder de post overige waardever-
en daarna de marktwaarde op basis van VOV.
anderingen materiële vaste activa. Bij oplevering van het totale project wordt het verkoopresultaat zowel
Indien de regeling voorziet in een terugkooprecht te-
verantwoord onder de post verkoop onroerende za-
gen een significant lagere terugkoopprijs dan de reële,
ken als onder de post overige waardeveranderingen
dan is de verwerking overeenkomstig de waarde van
materiële vaste activa. Daarmee wordt de economi-
het terugkooprecht.
sche realiteit van de transactie het best zichtbaar gemaakt.
Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt onder de langlopende schulden een
Afschrijving vindt eerst plaats nadat de betreffende
terugkoopverplichting opgenomen. Deze terugkoop-
complexen in exploitatie zijn genomen.
verplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij de overdracht ontstane verplichting reke-
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de
ninghoudend met de contractvoorwaarden.
exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van
In het kader van de verkoop van woningen onder
de exploitatie worden gewaardeerd op basis van aan-
voorwaarden heeft de corporatie terugkoopverplich-
schafwaarde onder aftrek van afschrijvingen.
ting en / of recht die / dat mede afhankelijk is van
Welke op basis van een discontovoet van 6,5% annui-
de ontwikkeling van de waarde van de woningen in
tair zijn berekend.
het economische verkeer. De terugkoopverplichting / recht wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de
De volgende afschrijvingstermijnen aangehouden:
verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één
• bedrijfsgebouwen • meubilair
149
20 jaar
jaar zal plaatsvinden, is de verplichting onder de
10 jaar
kortlopende schulden verantwoord.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
FINANCIELE VASTE ACTIVA
De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij
Te vorderen BWS-subsidies
de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening
De vordering uit hoofde van binnen het Besluit Wo-
gehouden met de incourantheid van de voorraden.
ninggebonden Subsidies toegezegde bedragen (contante waarde van de uitbetalingen) wordt jaarlijks ver-
Onderhanden projecten
minderd met de door de budgethouders beschikbaar
Onderhanden projecten, onroerende zaken die in
gestelde bedragen. De uitbetalingstermijn is afhanke-
opdracht van derden worden vervaardigd, worden
lijk gesteld van de disconteringsvoet en beloopt vanaf
gewaardeerd tegende bestede bouwkosten van te ver-
de vaststelling van de subsidie maximaal 30 jaar. Het
kopen nieuwbouwwoningen onder aftrek van de aan
kortlopende deel van deze post is opgenomen onder
klanten in rekening gebrachte termijnen en rekening
de vlottende activa.
houdend met eventueel te voorziene verliezen. Het resultaat op onderhanden werken wordt verantwoord
Deelnemingen
naar rato van de voortgang van de werkzaamheden
Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige
(‘percentage of completion’).
deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de net-
Debiteuren
to-vermogenswaardemethode. Invloed van betekenis
De debiteuren zijn gewaardeerd tegen nominale
wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij
waarde. Voor oninbaarheid van deze vorderingen
een aandeelhoudersbelang van meer dan 20%.
heeft een afwaardering plaatsgevonden. Deze afwaar-
De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens
dering is ultimo 2010 op basis van de ouderdom van
grondslagen die gelden voor deze jaarrekening.
de vorderingen statisch bepaald.
VLOTTENDE ACTIVA
VOORZIENINGEN
Voorraden
Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw
De voorraad onderhoudsmaterialen is gewaardeerd
De voorziening onrendabele investeringen nieuw-
tegen historische kostprijs, onder aftrek van een voor-
bouw wordt gevormd voor onrendabele investeringen
ziening voor het risico van incourantheid.
van toekomstige nieuwbouwprojecten, waarover interne besluitvorming en externe communicatie heeft
Onderhanden werken
plaatsgevonden. Indien er reeds investeringen of aan-
De voorraad onderhanden werk (onverkochte onroe-
gegane verplichtingen van een nieuwbouwproject zijn
rende zaken woningen in aanbouw en grond voor
geactiveerd worden de onrendabele investeringen op
te realiseren koopwoningen) wordt gewaardeerd op
de onroerende zaken in ontwikkeling in mindering
vervaardigingsprijs of lagere opbrengstwaarde. De
gebracht.
vervaardigingsprijs omvat alle kosten die samenhan-
150
gen met de verkrijging of vervaardiging, alsmede de
Latente belastingvorderingen en -verplichtingen
gemaakte kosten om de voorraden op hun huidige
Een voorziening voor latente belastingvorderingen
plaats en in hun huidige staat te brengen.
en -verplichtingen wordt getroffen met behulp van
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
de verplichtingenmethode voor tijdelijke verschillen
gen), hetzij in gedeelten op basis van het annuïteiten
tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen
of het systeem van lineaire aflossing.
en hun belastinggrondslag, en ook wanneer er sprake is van voorwaartse verrekenbare verliescompensatie.
GRONDSLAGEN VOOR
De berekening van de latente belastingvorderingen en
RESULTAATBEPALING
-verplichtingen geschiedt tegen de op het einde van het verslagjaar geldende belastingtarieven of tegen de
Algemeen
in komende jaren geldende tarieven, voorzover reeds
Het resultaat wordt bepaald met inachtneming van
bij wet vastgesteld.
de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. Als baten zijn die opbrengsten aangemerkt die op balans-
Latente belastingvorderingen en -verplichtingen bin-
datum geïnd of invorderbaar waren. Als lasten die
nen dezelfde fiscale eenheid worden alleen gesal-
kosten die op balansdatum betaald of verschuldigd
deerd indien Stichting Oost Flevoland Woondiensten
waren c.q. waarvoor de verplichting is aangegaan.
daartoe een afdwingbaar recht heeft en het voornemen heeft om op netto basis af te rekenen.
Verkoop onroerende zaken De post verkoop onroerende zaken betreft voor het
Latente belastingvorderingen, met inbegrip van die
bestaand bezit het saldo van de behaalde verkoopop-
voortvloeiend uit voorwaartse verliescompensatie,
brengst minus de boekwaarde van het verkochte ob-
worden gewaardeerd indien het waarschijnlijk is dat
ject. Verkoopopbrengsten van projecten waarin zowel
er fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen
hur- als koopwoningen worden gerealiseerd, worden
kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmo-
overeenkomstig verantwoord.
gelijkheden kunnen worden benut. Belastinglatenties worden gewaardeerd op basis van nominale waarde.
De opbrengst uit woningen verkocht onder voorwaarden wordt niet verantwoord als verkoopopbrengst
Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder
daar de belangrijkste economische rechten niet zijn
de financiële vast activa, latente belastingverplichtin-
overgedragen aan de koper. De gegarandeerde terug-
gen zijn opgenomen onder de voorzieningen.
koopverplichting wordt opgenomen onder de post Langlopende schulden, terugkoopverplichting VOV
Leningen
woningen en wordt jaarlijks met in achtneming van
Leningen worden gewaardeerd tegen de kostprijs,
de contractvoorwaarden gewaardeerd, waarvan de ef-
zijnde het ontvangen bedrag rekeninghoudend met
fecten worden gepresenteerd onder “Waardemutatie
agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten.
vov”.
Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt tezamen met de
Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen
verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat
bedrijf
de effectieve rente gedurende de looptijd van de le-
De toe te rekenen interne directe kosten en rente in
ningen in de winst- en verliesrekening wordt verwerkt.
het kader van voorfinanciering ten behoeve van onroerende zaken in ontwikkeling worden hieronder
Leningen worden hetzij ineens afgelost (fixe-lenin-
151
verantwoord.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Lasten onderhoud
Belastingdienst (integrale belastingplicht) gehan-
Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar
teerd. Bij het bepalen van de belastingpositie ultimo
toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord.
2008 is hiermee rekening gehouden.
Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsge-
De belasting over het resultaat wordt berekend over
vonden. Reeds aangegane verplichtingen waarvan de
het resultaat voor belastingen in de winst- en verlies-
werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd op balans-
rekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal
datum worden verwerkt onder de niet uit de balans
compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren
blijkende verplichtingen.
(voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en
Het klachten- en mutatieonderhoud wordt onder-
na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt
scheiden in kosten van derden en eigen dienst, alsme-
rekening gehouden met wijzigingen die optreden in
de de kosten van het materiaalverbruik. In de winst-
de latente belastingvorderingen en latente belasting-
en verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst
schulden uit hoofde van wijzigingen in het te hante-
opgenomen bij de kostensoort salarissen en sociale
ren belastingtarief.
lasten. De lasten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen spra-
Deze last respectievelijk bate is in de geconsolideer-
ke is van een waardeverhoging van het actief.
de resultatenrekening opgenomen.
Activeren van rentelasten
Pensioenen
Rentelasten worden geactiveerd voor kwalificerende
De (vroeg)pensioenen van de werknemers van Oost
activa gedurende de periode van vervaardiging van
Flevoland Woondiensten zijn ondergebracht bij
een actief, indien het een aanmerkelijke hoeveelheid
Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties
tijd vergt om het actief gebruiksklaar of verkoopklaar
(SPW). De betreffende regeling kwalificeert als een
te maken. De te activeren rente wordt berekend op ba-
toegezegd pensioenregeling aangezien de pensioen-
sis van de verschuldigde rente over specifiek voor de
uitkeringen aan de deelnemers niet uitsluitend af-
vervaardiging opgenomen leningen en van de gewo-
hankelijk zijn van de betaalde premies en behaalde
gen rentevoet van leningen die niet specifiek aan de
rendementen maar ook gekoppeld zijn aan de pensi-
vervaardiging van het actief zijn toe te rekenen, in ver-
oengrondslagen/salarissen van de deelnemers.
houding tot de uitgaven en periode van vervaardiging.
Het bedrijfstakpensioenfonds stelt overigens dat de pensioenregeling een toegezegde bijdrageregeling
152
Belastingen
betreft.
Deze worden berekend over het resultaat voor belas-
De pensioenregeling is in de jaarrekening verwerkt als
tingen volgens de jaarrekening op basis van het gel-
een toegezegde bijdrageregeling, omdat overeenkom-
dende belastingtarief, rekening houdend met fiscale
stig RJ 271.310 voldaan is aan de voorwaarden dat:
faciliteiten en beperkingen. Vanaf 1 januari 2008 heeft
• de corporatie is aangesloten bij een bedrijfstak-
Stichting Oost Flevoland Woondiensten de uitgangs-
pensioenfonds en tezamen met andere rechtsper-
punten zoals vastgelegd in de Vaststellingsovereen-
sonen dezelfde pensioenregeling toepast en;
komst (VSO II) tussen de woningcorporaties en de
• de corporatie geen verplichting heeft tot het vol-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
doen van aanvullende bijdragen in geval van een
men bestemming van complexen. De reële waarde
tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds, anders
van de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor
dan het voldoen van hogere toekomstige premies.
de verhuur is de bedrijfswaarde. De onroerende zaken
Dit betekent dat de verschuldigde premiebijdragen
kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur
rechtstreeks in de winst- en verliesrekening als pen-
worden aangehouden.
sioenlast worden verantwoord en de nog te betalen dan wel terug te ontvangen bijdragen onder de kortlo-
De uitgangspunten van de reële waarde zijn deels
pende schulden respectievelijk vorderingen.
afhankelijk van de interne beleidsvoornemens van
Ultimo 2010 bedraagt de dekkingsgraad van het SPW
Oost Flevoland Woondiensten. Deze beleidsvoorne-
104% (ultimo 2009: 106%). De Nederlandse Bank
mens komen ondermeer tot uitdrukking in het stra-
stelt een minimale dekkingsgraad van 105% en een
tegisch voorraadbeheer waarbij eigen keuzes worden
buffervereiste die uitkomt op een dekkingsgraad van
gemaakt ten aanzien van verhuur of verkoop, levens-
tenminste 120%.
duur, kwaliteits- en huurniveaus. Voor zover mogelijk hanteert Oost Flevoland Woondiensten binnen de
Belangrijke inschattingen ten aanzien van
sector gangbare uitgangspunten.
waardering en resultaatbepaling De jaarrekening wordt overeenkomstig BW2 Titel 9
Timing en verwerking van onrendabele investeringen
opgesteld. De directie dient daartoe bepaalde veron-
nieuwbouw en herstructurering
derstellingen en schattingen te maken die van invloed
In de jaarrekening worden naast juridisch afdwing-
zijn op de waardering van activa en verplichtingen, op
bare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen
de resultaatbepaling en de rapportage van voorwaar-
verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern
delijke activa en verplichtingen. De volgende waarde-
geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan
ringsgrondslagen zijn naar de mening van de directie
is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn
het meest kritisch voor het weergeven van de finan-
gedaan richting huurders, gemeenten en overige sta-
ciële positie en vereisen een subjectieve of complexe
keholders aangaande verplichtingen inzake toekom-
beoordeling van het management:
stige herstructureringen en toekomstige nieuwbouw-
• Materiële vaste activa, minimum waarderingsregel
projecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan
• Timing en verwerking van onrendabele investerin-
het besluitvormingsproces van de corporatie rondom
gen nieuwbouw en herstructurering
projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering
153
Materiële vaste activa, minimum waarderingsregel
van de definitief ontwerpfase en afgeleid het aanvra-
Onroerende en roerende zaken in exploitatie wor-
gen van de bouwvergunning onherroepelijk is.
den gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs- of vervaar-
De aannames gedaan bij de financiële impact van
digingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrij-
bovengenoemde feitelijke verplichtingen kunnen af-
vingen en (naar verwachting duurzame) bijzondere
wijken bij daadwerkelijke realisatie van de projecten.
waardeverminderingen. Een bijzonder waardevermin-
Planvorming kan ondermeer wijzigingen in de tijd on-
deringsverlies is het bedrag waarmee de boekwaarde
dergaan door bewegingen in het prijsniveau van leve-
de reële waarde duurzaam overschrijdt. De reële
ranciers, wettelijke procedures en aanpassingen in de
waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgeno-
voorgenomen bouwproductie.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Grondslagen kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode wordt het nettoresultaat aangepast voor posten van de winst- en verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten.
De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten.
De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde interest (opgenomen onder operationele activiteiten). De investeringen in materiële vaste activa worden opgenomen onder aftrek van de onder overige schulden voorkomende verplichtingen.
Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.
154
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
5. Toelichting op de geconsolideerde balans 31-12-2010
31-12-2009
x € 1.000
x € 1.000
255.433
226.411
Onroerende zaken in ontwikkeling
2.594
15.994
Onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie
3.569
666
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
3.194
0
264.790
243.071
Woningen en Woongebouwen
Onroerende Zaken, niet zijnde woningen
Totaal
248.325
13.142
261.467
-/- 33.687
-/- 1.369
-/- 35.056
214.638
11.773
226.411
Investeringen
1.926
0
1.926
In exploitatie genomen
32.415
0
32.415
-/- 1.411
-/- 4
-/- 1.415
-/-368
0
-/-368
-/- 3.545
-/- 362
-/- 3.907
370
1
371
29.387
-/- 365
29.022
280.887
13.138
294.025
-/- 36.862
-/- 1.730
-/- 38.592
244.025
11.408
255.433
ACTIVA 5.1 MATERIËLE VASTE ACTIVA Onroerende zaken in exploitatie
Onroerende zaken in exploitatie x € 1.000 Saldo per 1 januari 2010 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde Mutaties in boekjaar
Desinvesteringen Waardeveranderingen Afschrijvingen Afschrijving desinvesteringen Saldo Saldo per 31 december 2010 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
In 2010 is een bedrag van € 53.000 rente geactiveerd (2009 € 123.000). Zekerheden
Actuele waarde
De panden aan de Noord 43,45 en 61 t/m 65 zijn
De bedrijfswaarde van de onroerende zaken in exploi-
als hypothecaire zekerheid gesteld voor een door de
tatie (woningen, garages en bedrijfsruimten) bedraagt
ABN/AMRO verstrekte lening en rekening-courant-
per 31 december 2010 € 310,0 miljoen (ultimo 2009:
krediet.
€ 285,4 miljoen). De bedrijfswaarde in het verslagjaar is ten opzichte van het voorgaande verslagjaar toegenomen met een bedrag van € 24,6 miljoen.
155
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
De mutatie laat zich als volgt verklaren (x € 1 miljoen): a. Autonome ontwikkeling - vrijval kasstromen - effect één jaar opschuiven
-/-17,4 15,3 -/-2,1
b. Gevolgen van aanpassing parameters - levensduur
5,7
huurstijging
-12,8
inflatie
5,1
discontovoet
23,5 21,5
c. Niveauwijzigingen - huren
7,9
- onderhoudslasten
-/-6,5
- overige exploitatie-uitgaven
-/-3,9
- overige niveauwijzigingen
-/-0,2 -/-2,7
d. Gevolgen mutaties in het bezit - investeringen/aankoop bezit - verkocht bezit
12,0 -/-4,1 7,9
Totaal mutaties
24,6
Per 31 december 2010 hebben 583 woningen het label verkoop. De verwachte opbrengstwaarde van deze woningen bedraagt € 82 miljoen (de gemiddelde boekwaarde per woning bedraagt € 31.000).
Onroerende zaken in ontwikkeling 31-12-2010
31-12-2009
X € 1.000
X € 1.000
15.994
23.477
20.928
32.319
onroerende zaken t.d.v. exploitatie
-/- 2.392
674
in exploitatie genomen
-/- 32.415
-/- 33.659
479
-/- 6.817
2.594
15.994
Saldo per 1 januari Mutaties in boekjaar investeringen
waardeverandering Saldo per 31 december
156
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
In 2010 is een bedrag van € 3.000 rente geactiveerd (2009 € 93.000). De aangegane verplichtingen van projecten in ontwikkeling bedragen per 31 december 2010 in totaal € 0,7 miljoen (ultimo 2009: € 18,8 miljoen).
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie BedrijfsGebouwen
Inventarissen
VervoerMiddelen
Totaal
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
Aanschafwaarde
0
2.002
448
2.450
Cumulatieve afschrijvingen
0
-/- 1.422
-/- 362
-/- 1.784
Boekwaarde
0
580
86
666
Investeringen
2.392
735
190
3.317
Afschrijvingen
-/- 42
-/- 314
-/- 58
-/- 414
Saldo
2.350
421
132
2.903
Aanschafwaarde
2.392
2.737
638
5.767
Cumulatieve afschrijvingen
-/- 42
-/- 1.736
-/- 420
-/- 2.198
Boekwaarde
2.350
1.001
218
3.569
31-12-2010
31-12-2009
x € 1.000
x € 1.000
3.194
0
3.194
0
Saldo per 1 januari 2010
Mutaties in boekjaar
Saldo per 31 december 2010
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
157
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
31-12-2010
31-12-2009
x € 1.000
x € 1.000
Te vorderen BWS-subsidies
0
124
Latente belastingvordering
716
757
716
881
124
155
6
6
-/- 130
-/- 37
0
124
716
757
34
34
501
1163
535
1.197
470
535
1.442
1.306
227
268
2.139
2.109
Actieve contracten
384
413
Niet actieve contracten
366
453
750
866
280
331
470
535
220
104
0
375
Vennootschapsbelasting
147
147
Omzetbelasting
469
Overige vorderingen
606
680
1.442
1.306
227
268
5.2 FINANCIELE VASTE ACTIVA
Te vorderen BWS-subsidies Saldo per 1 januari - rente - ontvangen Saldo per 31 december Latente belastingvordering Inzake de ontvangen premie herfinanciering van een deel van de uitstaande leningenportefeuille is een latente belastingvordering opgenomen van 5.3 VOORRADEN Voorraad onderhoudsmaterialen Onderhanden werk
5.4 VORDERINGEN 5.4.1 Huurdebiteuren 5.4.2 Overige vorderingen 5.4.3 Overlopende activa
5.4.1 Huurdebiteuren De huurdebiteuren zijn als volgt te specificeren:
Af: voorziening dubieuze debiteuren
5.4.2 Overige vorderingen Overige vorderingen op huurders/kopers UKR-subsidie
5.4.3 Overlopende activa Overig
158
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
31-12-2010
31-12-2009
x € 1.000
x € 1.000
1
5
- Rekening-courant banken
3.005
401
Totaal liquide middelen
3.006
406
5.5 LIQUIDE MIDDELEN
Direct opvraagbaar - Kas
PASSIVA
31-12-2010
31-12-2009
x € 1.000
x € 1.000
18.143
16.485
16.485
15.629
1.658
856
18.143
16.485
9.289
5.976
686
359
9.975
6.335
Saldo per 1 januari
5.976
10.947
- Mutatie in het boekjaar
3.313
-/- 4.971
9.289
5.976
686
359
5.6 Groepsvermogen Algemene bedrijfsreserve Algemene bedrijfsreserve Saldo per 1 januari Jaarresultaat Saldo per 31 december
5.7 VOORZIENINGEN Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Voorziening latente belastingverplichting
Voorziening onrendabele investering nieuwbouw
Saldo per 31 december Voorziening latente belastingverplichting Fiscaal wordt een voorziening voor onderhoud gevormd. Commercieel is deze voorziening niet aanwezig.
5.8 LANGLOPENDE SCHULDEN 31-12-2010
Leningen kredietinstellingen Overige langlopende schulden
159
31-12-2009
Totaal
Waarvan looptijd > 5 jaar
Totaal
Waarvan looptijd > 5 jaar
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
227.588
185.465
207.548
177.584
3.579
2.608
3.787
2.767
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
31-12-2010
31-12-2009
x € 1.000
x € 1.000
207.548
180.022
27.000
27.144
1.000
3.200
0
0
-/- 7.960
-/- 2.818
Saldo
20.040
27.526
Saldo per 31 december
227.588
207.548
Leningen kredietinstellingen Saldo per 1 januari Mutaties in het boekjaar -
nieuwe leningen
-
bijstorting roll-overleningen
-
bijstorting klimleningen
-
aflossingen
Aflossingsverplichting komend jaar: € 2.959.000
De Terugkoopverplichting woningen Verkoop onder
Eindaflossing komend jaar: € 12.550.000
Voorwaarden betreft de terugkoopverplichting van
Gemiddelde rentevoet in 2010: 4,33% (2009: 4,41%)
onroerende zaken die onder een regeling Verkoop onder Voorwaarden zijn overgedragen aan derden. De
Reële waarde
terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en
De reële waarde van de leningen berekend tegen
getoetst aan de bij de overdracht ontstane verplich-
contante waarde van de kasstromen bedraagt per 31
ting. Bij de jaarlijkse toetsing van de terugkoopver-
december 2010 € 218,0 miljoen(ultimo 2009 € 191,2
plichting wordt rekening gehouden met de waarde-
miljoen), gerekend met 5,25% rente (ultimo 2009:
ontwikkelingen van onroerende zaken en specifieke
6%).
contractvoorwaarden met derde. Gedurende 2010 zijn 22 woningen (2009: nihil) onder een VOV-regeling overgedragen aan derden.
Overige langlopende schulden Betreft de ontvangen premie inzake de herfinanciering van een deel van de totale leningenportefeuille. Deze premie valt vrij ten gunste van het resultaat naar rato van de resterende looptijd van de geherfinancierde leningen.
Terugkoopverplichting woningen Verkoop onder Voorwaarden
160
31-12-2010
31-12-2009
x € 1.000
x € 1.000
3.194
0
3.194
0
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
31-12-2010
31-12-2009
x € 1.000
x € 1.000
0
1.962
2.497
3.234
5.9.3 Belastingen en premies sociale verzekeringen
90
99
5.9.4 Overige schulden
175
2.436
5.945
5.778
8.707
13.509
0
1.962
2.497
3.234
90
99
175
2.436
4.348
4.046
Rente rekening-courant/derivaten
201
204
Vooruitontvangen huren
640
765
Te betalen vakantiedagen/jubilea
175
172
Nog te betalen aan projecten en planmatig
276
129
Individuele huurtoeslag
215
215
Te betalen accountantskosten
20
13
Overige
70
234
5.945
5.778
5.9 KORTLOPENDE SCHULDEN 5.9.1 Schulden aan kredietinstellingen 5.9.2 Schulden aan leveranciers
5.9.5 Overlopende passiva
5.9.1 Schulden aan kredietinstellingen ABN-AMRO Bank/ ING-bank 5.9.2 Schulden aan leveranciers 5.9.3 Belastingen en premies sociale verzekeringen Loonheffing/sociale lasten 5.9.4 Overige schulden Omzetbelasting 5.9.5 Overlopende passiva Rente leningen
Niet uit de balans blijkende verplichtingen. • In 2000 is een perceel grond aangekocht in Dronten-Oost. De totale koopprijs bedraagt • € 1.510.862. Bij de levering van de grond in 2000
• De langlopende schulden van Oost Flevoland Woondiensten zijn deels gegarandeerd door de gemeente Dronten (€ 3,6 miljoen) en deels
is 50% (€ 755.431) betaald. Nadat de bestemming
geborgd door het Waarborgfonds Sociale Woning-
van de grond is gewijzigd, zal het resterende deel
bouw (€ 222 miljoen). De hypothecaire geldlening
van de koopprijs worden voldaan. Ter meerdere
van OFW Holding BV bedraagt ultimo 2010 € 2,3
zekerheid van deze betaling is het recht van hypo-
miljoen. De obligo uit hoofde van de borgstel-
theek op de grond gevestigd.
ling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw
• Vanaf 10 oktober 2000 is een pachtovereenkomst afgesloten voor een terrein in Dronten-Oost. De jaarlijkse pacht bedraagt € 4.788 (looptijd tot 10
161
oktober 2012).
bedraagt per 31 december 2010 € 8,1 miljoen. • Ter beperking van het renterisico van roll-overleningen zijn de volgende rente-instrumenten afgesloten.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Caps en Floors Ingangsdatum
Hoofdsom
Einddatum
Strike Cap
Strike Floor
1-3-2004
€ 5 mln.
1-3-2011
5,5%
2%
1-9-2004
€ 5 mln.
1-9-2010
5,5%
2%
15-7-2010
€ 6 mln.
15-7-2013
2,5%
n.v.t.
Payers Swaps Ingangsdatum
Einddatum
Hoofdsom
Te betalen rente
Te ontvangen rente
1-9-2005
1-9-2017
€ 4 mln.
4,06%
Euribor (3-maands)
2-5-2006
2-5-2016
€ 5 mln.
4,085%
Euribor (3-maands)
29-12-2006
2-1-2018
€ 5 mln.
4,26%
Euribor (3-maands)
1-12-2009
1-12-2021
€ 5 mln.
4,58%
Euribor (3-maands)
1-6-2010
1-6-2017
€ 5 mln.
3,43%
Euribor (6-maands)
1-12-2010
1-6-2020
€ 5 mln.
3,89%
Euribor (6- maands)
1-3-2011
1-3-2023
€ 5 mln.
4,14%
Euribor (6-maands)
1-9-2011
1-9-2021
€ 5 mln.
4,15%
Euribor (6-maands)
Omdat de kostprijs van deze financiële instrumenten
Financiële instrumenten
nihil is, zijn deze niet gewaardeerd. De reële waarde
Binnen het treasurybeleid van Oost Flevoland Woon-
van deze instrumenten bedraagt op 31 december
diensten dient het gebruik van financiële instrumen-
2010 € 2.628.000 negatief (ultimo 2009 € 1.365.000
ten ter beperking van inherente (renterisico’s). Op
negatief).
grond van het vigerende interne beleggings- en fi-
Met de ING-bank is door Oost Flevoland Woondien-
nancieringsstatuut is het gebruik van rentederivaten
sten een kredietfaciliteit van € 6,5 miljoen overeenge-
toegestaan.
komen. Deze faciliteit kan in rekening-courant en/of kasgeldleningen worden opgenomen.
Financiële instrumenten omvatten bij Oost Flevoland
Met de ABN/AMRO is door OFW Holding BV een hy-
Woondiensten vorderingen, liquide middelen en lang-
pothecaire geldlening van € 3 miljoen en een krediet-
lopende- en kortlopende schulden.
faciliteit van € 0,5 miljoen overeengekomen. Als ze-
162
kerheid voor deze voor de financiering door de ABN/
Met ingang van 1 januari 2008 worden financiële
AMRO is het recht van hypotheek op enkele panden
instrumenten bij de eerste opname verwerkt tegen
vertrekt en zijn de huurvorderingen van deze gebou-
reële waarde, inclusief direct toerekenbare transac-
wen verpand.
tiekosten. Na de eerste opname worden de financiële
Vanaf 1 januari 2008 is een fiscale eenheid (vennoot-
instrumenten gewaardeerd tegen de geamortiseerde
schapsbelasting) voor Oost Flevoland Woondiensten,
kostprijs. Indien er geen sprake is van agio of disagio
OFW Holding BV, OFW Vastgoed Beheer BV en OFW
en direct toerekenbare kosten is de geamortiseerde
Projectontwikkeling gevormd.
kostprijs gelijk aan de nominale waarde. Op vorde-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
ringen wordt een noodzakelijk geachte voorziening
in de balans wordt verwerkt, ook het derivaat tegen
getroffen voor risico van oninbaarheid.
kostprijs in de balans wordt gewaardeerd. Zolang de
Aangezien er geen sprake is van agio of disagio en
afgedekte positie in de kostprijshedge nog niet in de
transactiekosten is de geamortiseerde kostprijs gelijk
balans is verwerkt wordt het derivaat niet gewaardeerd.
aan de nominale waarde. Om het kostprijshedge accounting model toe te pasDaarnaast omvatten de financiële instrumenten bij
sen wordt voldaan aan de vereisten die zijn uiteenge-
Oost Flevoland Woondiensten tevens afgeleide finan-
zet in RJ 290.
ciële instrumenten. Afgeleide financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen reële waarde en wijzigin-
Oost Flevoland Woondiensten past kostprijshedge
gen in die reële waarde worden verantwoord in de
accounting toe voor de rentederivaten die ervoor zor-
winst- en verliesrekening.
gen dat bepaalde variabel rentende leningen worden omgezet in vast rentende leningen. Eveneens past
Oost Flevoland Woondiensten maakt gebruik van
Oost Flevoland Woondiensten kostprijshedge ac-
interestderivaten om renterisico’s af te dekken. Daar-
counting toe voor de interest derivaten die het rente-
bij wordt kostprijshedge accounting toegepast. De
risico op toekomstige financieringstransacties afdek-
toepassing van kostprijshedge accounting leidt tot
ken, in zoverre deze transacties zeer waarschijnlijk
de volgende uitzondering op de hiervoor vermelde
zullen plaatsvinden.
waarderingsgrondslagen voor afgeleide financiële instrumenten.
De resultaten uit het niet-effectieve deel van de hedgerelatie worden in de winst- en verliesrekening opge-
163
Bij het toepassen van het kostprijshedge accounting
nomen. Indien een derivaat niet langer voldoet aan
model is de eerste waardering en de grondslag van ver-
de voorwaarden voor “hedge accounting”, afloopt of
werking in de balans en de winst- en verliesrekening
wordt verkocht, wordt de afdekkingsrelatie beëindigd.
van het derivaat afhankelijk van de afgedekte positie.
De cumulatieve winst of het cumulatieve verlies wordt
Dit betekent dat als de afgedekte positie tegen kostprijs
dan overgeboekt naar de winst- en verliesrekening.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
6. Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening BEDRIJFSOPBRENGSTEN
2010
x € 1.000
2009 x € 1.000
6.1 HUREN Te ontvangen nettohuur a. woningen en woongebouwen
25.431
24.090
b. onroerende zaken niet zijnde woningen
1.466
1.426
26.897
25.516
Huurderving a. woningen en woongebouwen wegens te verkopen woningen b. woningen en woongebouwen wegens leegstand c. onroerende zaken niet zijnde woningen wegens leegstand
0 -/- 174
-/- 214
-/- 82
-/- 2
26.641
25.300
720
679
0
59
6.2 VERGOEDINGEN Overige leveringen en diensten 6.3 OVERHEIDSBIJDRAGEN Jaarlijkse bijdragen 6.4 VERKOOP ONROERENDE ZAKEN Boekwinst op woningverkopen
3.471
6.5 WAARDEMUTATIE VERKOPEN ONDER VOORWAARDEN
3.045
694
0
290
333
Vergoeding Warmte-Koude-Opslag
181
131
Geactiveerde kosten materiële vaste activa
245
499
716
963
3.908
3.428
413
352
4.321
3.780
2.834
1.953
368
1.400
3.202
3.353
6.6 OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN Overige vergoedingen
BEDRIJFSLASTEN
6.7 AFSCHRIJVINGEN Materiële vaste activa in exploitatie Materiële vaste activa ten dienste van exploitatie
6.8 OVERIGE WAARDEVERANDERINGEN VAN MATERIËLE VASTE ACTIVA Onrendabele investeringen van nieuwbouw en moderniseringsprojecten Afwaardering onroerende zaken in exploitatie/ ten dienste van exploitatie
164
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
2010
x € 1.000
2009 x € 1.000
6.9 LONEN EN SALARISSEN Lonen en salarissen
2.564
2.346
451
910
-/- 85
-/- 102
2.930
3.154
Sociale lasten
463
400
Pensioenpremies
366
320
829
720
900
814
Verhuisonderhoud
853
967
Preventief onderhoud
551
454
Planmatig onderhoud
3.388
3.248
Totale kosten onderhoud
5.692
5.483
-/- 680
-/- 642
5.012
4.841
- Overige personeelskosten
386
334
- Huisvestingskosten
262
237
67
76
1.447
1.653
1.077
974
104
107
46
44
- Heffing bijzondere projectsteun CFV
234
218
- Energiekosten
277
280
- Overigen
750
788
108
187
4.758
4.898
Personeel van derden Af: Ontvangen ziekengeld
6.10 SOCIALE LASTEN
6.11 LASTEN ONDERHOUD Reparatieonderhoud
Af: kosten eigen dienst
6.12 OVERIGE BEDRIJFSLASTEN Overige kostensoorten
- Kosten Raad van Commissarissen - Algemene kosten Zakelijke bedrijfslasten - Belastingen - Verzekeringen - Contributie landelijke federatie
Dotaties overige voorzieningen - Afwaardering dubieuze debiteuren
165
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
FINANCIËLE BATEN EN LASTEN
2010
x € 1.000
2009 x € 1.000
6.13 RENTEBATEN Materiële vaste activa - Rente onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
182
103
6
6
- Rekening-courant bank
10
4
- Rente overig
50
0
- Rente tijdens de bouw
56
216
304
329
9.425
8.539
23
16
9.448
8.555
19
6
9.467
8.561
42
39
327
137
0
36
369
212
Financiële vaste activa - Rente op overige vorderingen Liquide middelen
Totaal rentebaten (b) 6.14 RENTELASTEN Lening overheidsgarantie Kosten borgstelling Subtotaal rente leningen Rente kredietinstellingen/kosten rente-instrumenten Totaal rentelasten (a) 6.15 Belastingen Vrijval actieve latentie Vorming latentie Belasting 2008 Totaal belastingen
Belastingen
miljoen (ultimo 2009: € 2,8 miljoen). Het verschil in
Voor het verschil van de fiscale en commerciële be-
fiscale en commerciële waardering van de schulden
handeling van een ontvangen premie herfinanciering
op lange termijn leidt eveneens tot een actieve be-
is een latente belastingvordering gevormd.
lastinglatentie. Deze actieve latentie bedraagt ultimo
Deze latente belastingvordering bedraagt ultimo 2010
2010 € 0,2 miljoen (ultimo 2009: € 0,2 miljoen).
€ 716.000 (ultimo 2009: € 757.000).
Omdat onzekerheid bestaat omtrent de realisatie van
Fiscaal is per 31 december 2010 een voorziening voor
deze latente vorderingen zijn deze voorzichtigheids-
onderhoud gevormd. Commercieel is deze voorzie-
halve niet gewaardeerd.
ning niet aanwezig. De passieve latentie die hier uit voortvloeit bedraagt per 31 december 2010 € 686.000
De fiscale winst over 2010 is berekend op € 6,8 mil-
(ultimo 2009: € 359.000).
joen negatief. Dit verlies kan fiscaal met toekomstige winsten worden verrekend. Voorzichtigheidshalve is
166
Als gevolg van een hogere fiscale waarde van de on-
de te compenseren vennootschapsbelasting voor een
roerende zaken, onderhanden werk bestaat ultimo
bedrag van € 1,7 miljoen niet als vordering opgeno-
2010 een latente belastingvordering van circa € 2,8
men.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Per 31 december bedragen de over de periode 2008
Accountantshonoraria
tot en met 2010 ontstane compensabele verliezen in
De ten laste van het boekjaar gebrachte kosten voor
totaal € 14,8 miljoen, waarvan uit 2009: € 7,4 miljoen
de externe accountant en de accountantsorganisatie,
en uit 2008: € 0,6 miljoen. Compensabele verliezen
genoemd in artikel 2, eerste lid, onder a en e van de
zijn compenseerbaar met in de toekomst te realise-
Wet toezicht accountantsorganisaties, zijnde Ernst &
ren fiscale winsten. Hierbij geldt een termijn van ne-
Young zijn als volgt:
gen jaar na het jaar waarin het compensabele verlies is ontstaan. Uitgaande van het huidige belastingtarief
Kosten externe accountant
tingvordering te berekenen op € 3,8 miljoen. Voor-
Controle jaarrekening
zichtigheidshalve is deze latente vordering niet in de
Controle overig
balans opgenomen.
65
47
0
0
Fiscale advisering
20
41
Totaal
85
88
7. Overige informatie Werknemers Per 31 december 2010 waren 57,3 werknemers (ultimo 2009: 55,8) in dienst. Dit aantal is gebaseerd op het aantal fulltime equivalenten (fte).
Bestuurder en commissarissen Bestuurder Naam
Mevr. G.N. Sweringa
Functie
Directeur-bestuurder €
Totaal vast inkomen
125.582
Variabel inkomen
0
Pensioenkosten
30.081
Vergoedingen en werkgeverslasten
8.822
Totaal
164.485
Commissarissen Functie
M. Siliakus
167
2009
x € 1.000 x € 1.000
(25,5%) is de nominale waarde van de latente belas-
Naam
2010
Honorering Onkostenvergoeding
Totaal
voorzitter
€ 7.440
€ 567 € 8.007
M. Heite
lid
€ 4.771
€ 567
€ 5.338
P.H. Schouten
lid
€ 4.771
€ 567
€ 5.338
F.D. Kuik
lid
€ 4.771
€ 567
€ 5.338
H.L. van Boven
lid
€ 4.771
€ 567
€ 5.338
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
8. Enkelvoudige balans per 31 december 2010 (na verwerking voorstel bestemming resultaat) Ref.
31-12-2010
31-12-2009
x € 1.000
x € 1.000
251.049
222.093
Onroerende zaken in ontwikkeling
2.594
15.994
Onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie
3.569
666
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
3.194
0
260.406
238.753
0
124
1.065
1.199
716
757
Overige vorderingen
1.100
1.100
Totaal financiële vaste activa
2.881
3.180
263.287
241.933
34
34
0
530
34
564
1.103
1.276
468
535
1.576
1.911
227
268
Totaal vorderingen
3.374
3.990
Liquide middelen
2.809
264
Totaal vlottende activa
6.217
4.818
269.504
246.751
ACTIVA VASTE ACTIVA Materiële vaste activa
10.1
Onroerende zaken in exploitatie
Totaal materiële vaste activa Financiële vaste activa
10.2
Te vorderen BWS-subsidie Deelnemingen Latente belastingvordering
Totaal vaste activa
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden
10.3
Voorraad onderhoudsmaterialen Onderhanden werk Totaal voorraden Vorderingen
10.4
Vorderingen op groepsmaatschappijen Huurdebiteuren Overige vorderingen Overlopende activa
TOTAAL
168
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Ref.
31-12-2010
31-12-2009
x € 1.000
x € 1.000
Overige reserves
18.143
16.485
Totaal eigen vermogen
18.143
16.485
9.289
5.976
Voorziening intercompany-transacties
950
1.013
Voorziening voor latente belastingen
686
359
10.925
7.348
225.263
205.073
Overige langlopende schulden
3.579
3.787
Terugkoopverplichting woningen Verkoop onder Voorwaarden
3.194
0
232.036
208.860
148
1.051
0
1.962
2.309
3.207
Belastingen en premies sociale verzekeringen
90
99
Overige schulden
117
2.418
5.736
5.321
8.400
14.058
269.504
246.751
PASSIVA
EIGEN VERMOGEN
10.5
VOORZIENINGEN Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw
Totaal voorzieningen
LANGLOPENDE SCHULDEN
10.6
Leningen kredietinstellingen
Totaal langlopende schulden
KORTLOPENDE SCHULDEN
10.7
Schulden aan groepsmaatschappijen Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers
Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden
TOTAAL
169
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
9. Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2010 Ref.
2010
2009
x € 1.000
x € 1.000
26.046
24.620
719
679
0
59
3.471
3.031
Waardemutatie verkopen onder voorwaarden
694
0
Overige bedrijfsopbrengsten
641
924
Som der bedrijfsopbrengsten
31.571
29.313
Afschrijvingen op materiële vaste activa
4.012
3.473
Overige waardeveranderingen materiële vaste activa
3.202
3.353
Lonen en salarissen
2.930
3.154
830
720
Lasten onderhoud
4.982
4.826
Overige bedrijfslasten
4.460
4.625
Som der bedrijfslasten
20.416
20.151
BEDRIJFSRESULTAAT
11.155
9.162
Rentebaten
324
351
Rentelasten
9.368
8.471
50
50
2.161
1.092
369
212
-/- 134
-/- 24
1.658
856
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop onroerende zaken
BEDRIJFSLASTEN
Sociale lasten
FINANCIËLE BATEN EN LASTEN
Opbrengsten financiële vaste activa RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTINGEN Belastingen
11
Resultaat deelnemingen RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING NA BELASTINGEN
170
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
10. Toelichting op de Enkelvoudige balans per 31 december 2010 en de Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2010 Algemeen De grondslagen van waardering en van de resultatenbepaling voor de enekelvoudige en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde zoals in de toelichting op de geconsolideerde balans is opgenomen.
10.1 MATERIELE VASTE ACTIVA
Onroerende zaken
Onroerende zaken in
Onroerende en roerende
Onroerende zaken Verkocht
in exploitatie
ontwikkeling
zaken t.d.v. exploitatie
onder Voorwaarden
Totaal
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
256.047
15.994
2.450
0
274.491
-/- 33.954
0
-/- 1.784
0
-/- 35.738
222.093
15.994
666
0
238.753
1.550
20.928
3.317
3.194
28.989
0
-/- 2.392
0
0
-/- 2.392
32.415
-/- 32.415
0
0
0
-/- 1.415
0
0
0
-/- 1.415
-/-368
479
0
111
-/- 3.597
0
-/- 414
0
-/- 4.011
371
0
0
0
371
28.956
-/- 13.400
2.903
3.194
21.653
288.229
2.594
5.767
3.194
299.784
-/- 37.180
0
-/- 2.198
251.049
2.594
3.569
x € 1.000 x € 1.000
Saldo per 1 januari 2010 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde Mutaties in boekjaar Investeringen Onroerende zaken t.d.v. exploitatie. In exploitatie genomen Desinvesteringen Waardeveranderingen Afschrijvingen Afschrijving desinvesteringen Saldo Saldo per 31 december 2010 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar paragraaf 5.1 in de geconsolideerde jaarrekening.
171
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
0 -/- 39.378 3.194
260.406
10.2 FINANCIELE VASTE ACTIVA
Te vorderen BWS-subsidie Deelnemingen
Leningen u/g
Totaal
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000 x € 1.000
124
1.199
1.100
2.423
-/- 130
0
0
-/- 130
Rente
6
0
0
6
Resultaat deelnemingen
0
-/- 134
0
-/- 134
-/- 124
-/- 134
0
-/- 258
0
1.065
1.100
2.165
Saldo per 1 januari 2010 Boekwaarde Mutaties in boekjaar Aflossingen
Saldo Saldo per 31 december 2010
Deelnemingen
Leningen u/g
Stichting Oost Flevoland Woondiensten heeft in het
Deze lening is verstrekt aan OFW Holding BV, heeft
boekjaar een 100% deelneming in OFW Holding BV.
een langlopend karakter en is aangegaan voor een
Deze vennootschap heeft op haar beurt een 100%
periode van 10 jaar. De rentevergoeding voor deze le-
belang in OFW Projectontwikkeling BV en OFW Vast-
ning bedraagt 4,5%.
goedbeheer BV. OFW Projectontwikkeling neemt vervolgens voor 50% deel (50% zeggenschap) in De Boeg VOF.
Volledig geconsolideerd: * OFW Holding BV (100%) * OFW Vastgoed Beheer BV (100%) * OFW Projectontwikkeling BV (100%)
Proportioneel geconsolideerd: * De Boeg VOF (50%)
10.5 OVERIGE RESERVES
31-12-2010
31-12-2009
x € 1.000
x € 1.000
16.485
15.629
Resultaatbestemming
1.658
856
Saldo per 31 december
18.143
16.485
Saldo per 1 januari
172
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
10.6 LANGLOPENDE SCHULDEN
31-12-2010
31-12-2009
Totaal
Waarvan
Totaal
Looptijd >5 Jaar
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
225.263
182.790
205.073
175.109
3.579
2.608
3.787
2.767
31-12-2010
31-12-2009
x € 1.000
x € 1.000
Terugkoopverplichting woningen Verkoop onder Voorwaarden
3.194
0
Totaal
3.194
3.194
Leningen kredietinstellingen Overige langlopende schulden
11. Belastingen 2010
2009
x € 1.000
x € 1.000
42
39
327
137
0
36
369
212
2010
2009
x € 1.000
x € 1.000
Toerekening jaarresultaat: Overige reserves
1.658
856
Totaal
1.658
856
Vrijval actieve latentie Vorming belastinglatentie Belasting 2008 Totaal
12. Overige gegevens
Statutaire winstverdeling
Gebeurtenissen na balansdatum In februari 2011 is een koop- en realisatieovereenkomst met de Gemeente Dronten gesloten, waarbij de corporatie zich heeft verplicht om 60 verhuureenheden te realiseren (36 grondgebonden woningen en 24 appartementen. Onderdeel van deze overeenkomst is de aankoop van grond met een aankoopwaarde van in totaal € 1.012.000.
173
Waarvan Looptijd >5 Jaar
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
Bijlage: Overzicht van publicaties over en inleidingen / presentaties door OFW in 2010 Publicaties
gemeente aan de bewoners van de klimaatstraat.
• In de Woonbondig (een uitgave van de Woon-
Zij behaalden de vierde plaats in de Nationale
bond) staat een artikel over de 25% energiebespa-
Klimaatstraatfeest. Dat het een prestatie was van
ring die OFW heeft behaald voor haar huurders.
de bewoners van de Fruithof blijkt ook wel dat uit
• Natuur en Milieu publiceert een nieuwsbericht via hun digitale nieuwsbrief dat OFW de eerste corporatie is die de afspraak 20% energiebesparing realiseert. • Op de website www.bespaarenergiemetdewoon-
met huurwoningen van Nederland zijn. • In de e-krant van Stichting Pensioenfonds voor Woningbouwcorporaties (SPW) heeft een interview gestaan met Woonconsulent Henk Kos.
bond.nl staat een filmpje over hoe OFW energie
In het interview vertelt hij over zijn voormalige
bespaard heeft.
werk als pensioenmedewerker bij SPW en zijn
• Skyline media maakte in opdracht van aannemer
overstap naar OFW. Hij benoemt zijn maatschap-
Salverda en 19 hetAtelier architecten een film ter
pelijke functie waarbij kansrijke woonomgeving
ondersteuning van hun plannen voor de renovatie
en duurzaamheid belangrijke begrippen voor hem
van 85 woningen in het centrum van Dronten. In
en OFW zijn.
de film is het creatieve proces dat beide bedrijven
• Op www.architectenweb.nl staan foto’s van het
doormaken om tot een goed idee te komen weer-
verbouwde OFW-kantoor aan de Noord 47-49.
gegeven. Salverda en 19 hetAtelier waren één van
• Op de website van de provincie Flevoland vertelt
de deelnemers aan de prijsvraagaanbesteding die
gedeputeerde John Bos op zijn weblog over zijn
OFW voor dit project had uitgeschreven. De film
laatste werkweek voor de vakantie waarin hij de
werd in De Meerpaal getoond aan OFW.
loopbrug tussen De Regenboog en De WoonArk
• Op de website www.deweekkrant.nl van Wegener staat een artikel over het duurzaam moderniseren
opende. • OFW doet mee aan 10:10, de wereldwijde klimaat-
van verouderde huurwoningen bij OFW. Daarbij
campagne waar iedereen aan mee kan doen. Het
wordt er specifiek vermeld dat OFW kijkt naar
doel van deze campagne is om ons samen in te
woonlasten in plaats van alleen huurlasten.
zetten om de CO2 uitstoot in één jaar met 10%
• In VHB huurdersflits feliciteert Truus Sweringa het
te verminderen, beginnend op 10-10-2010 en
VHB (de huurdersorganisatie van woningcorpo-
eindigend op 11-11-2011. OFW stimuleert huurders
ratie SCW, nu opgegaan in de Alliantie) met hun
ook om mee te doen en 10% energie in een jaar te
30-jarig bestaan en blikt zij terug op de tijd waarin
besparen. Zij krijgen een beloning in de vorm van
zij intensief met hen heeft samengewerkt in de
één of twee LED-lampen als zij aantonen energie
tijd dat zij bij SCW werkte als hoofd van de dienst
te hebben bespaard. De beste bespaarder krijgt
Verhuur Bewonerszaken. Ze blikt terug op een
na afloop van de campagne op 11 november 2011
boeiende tijd waarin veel gebeurde en veel beleid
een prijs. Hulpmiddel om huurders te helpen met
is ontwikkeld, dat in deze tijd nog actueel is, zoals
energiebesparing is ook het project BeterPeter.
nieuwe vormen van wonen, renoveren van voor-
• In de lokale huis-aan-huiskrant de Flevopost is
oorlogse woningen, het besparen op stookkosten
het nieuwsbericht geplaatst over de deelname
en de aandacht voor leefbaarheid.
van OFW aan de campagne 10:10 en de actie van
• In de digitale nieuwsbrief van Natuur en Milieu staat een bericht over de felicitaties van OFW en
174
het feit dat ze landelijk de hoogst scorende straat
OFW met LED-lampen om huurders te stimuleren om deel te nemen.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
• Voor een boek over duurzame energie dat door Anne-Marie Rakhorst wordt geschreven, is OFW gevraagd een foto aan te leveren met daarop de
duurzaamheidsbeleid van OFW. • Op 10 november besteedde Omroep Flevoland
duurzaam gerenoveerde woningen in Bidding-
in haar nieuwsuitzending aandacht aan klachten
huizen. De foto met bijschrift is bedoeld voor het
van huurders uit Biddinghuizen die enerzijds
onderdeel bestaande bouw in het hoofdstuk over
niet tevreden waren over de uitvoering en het
de gebouwde omgeving.
resultaat van de renovatie van hun woningen en
• In de Stentor en in het magazine van de branche-
anderzijds over het feit dat OFW in hun buurt nog
vereniging van woningcorporaties, Aedes, is ge-
geen modernisering is begonnen. Aanleiding voor
meld dat de woningcorporaties in Flevoland een
de uitzending was het buurtonderzoek van de SP
convenant hebben afgesloten om zoveel mogelijk
naar klachten van bewoners. Twee ontevreden
leer- en stageplaatsen te realiseren in bouwprojec-
bewoners werden geïnterviewd. Ook OFW heeft in
ten. OFW is niet expliciet in dit artikel genoemd,
een interview gereageerd op het bericht en heeft
maar is wel ondertekenaar van het convenant.
aangegeven dat huurders naar OFW toe juist hun
• De Flevopost maakte op 15 september melding van het afscheid van OFW medewerker Jan Loekenbach die na 34 jaar werkzaam te zijn geweest bij OFW met prepensioen gaat.
tevredenheid hadden uitgesproken over de renovatie en zeiden trots te zijn op hun buurt. • Ook huis-aan-huis-krant Krant van Flevoland en de digitale nieuwsbrief van Aedes, CorporatieWeb-
• Op 20 oktober maakte Aedes Magazine melding
nieuws, maakten melding van het onderzoek van
van het vernieuwde kantoor van OFW waarbij
de SP Dronten. OFW heeft veel steun ontvangen
gebruik is gemaakt van milieuvriendelijke materi-
van de Huurders Belangen Vereniging, de ge-
alen en toepassingen (installaties) en het feit dat
meente en dorpscoördinator Claudia van Loveren.
het kantoor na de renovatie het energielabel A heeft gekregen. • Op 25 oktober maakte Omroep Flevoland op
• Op de digitale nieuwsbrief van Aedes, CorporatieWebnieuws staat het bericht over de feestelijke afronding van de bouw van de 63 eengezinswo-
haar website melding van het nieuws dat OFW
ningen aan de Blaasbalg in de wijk De Gilden.
met de bouw van appartementencomplex Bries
• In De Stentor en in het magazine van de bran-
de renovatie van de wijk De Boeg heeft voltooid.
chevereniging van woningcorporaties, Aedes, is
Het bericht is geplaatst naar aanleiding van het
gemeld dat de woningcorporaties in Flevoland
persbericht van OFW.
een convenant hebben afgesloten om zoveel
• De Stentor meldde op 26 oktober dat OFW het appartementencomplex Bries gaat bouwen waar-
mogelijk leer- en stageplaatsen te realiseren in bouwprojecten.
bij er een korting van € 12.500 op de verkoopprijs
• In het novembernummer van Aedes Magazine is
wordt gegeven. Met de korting verlaagt OFW de
melding gemaakt van de modernisering van de
drempel voor het kopen van een appartement in
114 woning in de Schelpenbuurt/Bazaltstraat in
dit nieuw te bouwen complex.
Swifterbant.
• In de nieuwsbrief van SenterNovem (nu onder-
• Op de digitale nieuwsbrief van Aedes, Corporatie-
deel van Agentschap NL dat duurzaamheid en
Webnieuws staat op 11 november het bericht over
innovatie stimuleert in het bedrijfsleven) is een
de feestelijke afronding van de bouw van de 63
groot artikel gewijd aan het feit dat OFW de
eengezinswoningen aan de Blaasbalg in de wijk
eerste woningcorporatie is die al haar woningen
De Gilden.
heeft voorzien van een eigen energielabel. In het
175
artikel komt ook OFW aan het woord over het
• 11 november bericht de Flevopost over het milieu-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
vriendelijke groene dak dat OFW op tien wonin-
de gemeente Dronten samen een wijkontwikke-
gen aan de Rozemarijn heeft aangelegd. Ook
lingsplan voor de wijk Lucernehof gaan opstellen,
de Natuur en Milieu Federatie Flevoland (NMF)
dat OFW de Klankbordgroep (bestaande uit huur-
bericht hier half november over in haar digitale
ders, huiseigenaren en vertegenwoordigers van
nieuwsbrief.
Dorpsbelangen Biddinghuizen en de Huurders
• Op 19 november staat het bericht in de Stentor dat het Leefbaarheidsfonds van OFW drie aan-
rol van de Klankbordgroep. Ook de Flevocourant
vragen heeft gehonoreerd. Ook de digitale krant
en de digitale krant BHZ-Net maken hier melding
BHZ-Net maakt hier uitgebreid melding van.
van.
• De Stentor meldt op 24 november dat OFW is
• Op de oproep van de Flevopost ‘gebruikt u/uw
genomineerd voor de Themaprijs Duurzaamheid
bedrijf FSC houtproducten’ heeft onder andere
van het Glazen Huis.
OFW gereageerd. Hiervan is melding gemaakt in
• Op 22 november staat in de Stentor dat het Alz-
de Flevopost van 1 december in de rubriek ‘Wat
heimercafé Dronten op 30 november een lezing
gebeurde er afgelopen week…’. Ervoor, op 24 no-
en forum debat organiseert over Kwetsbare oude-
vember, verscheen in de Flevopost een soortgelijk
ren in Flevoland. Aan het forum debat heeft OFW
bericht en werd ook OFW genoemd.
ook deelgenomen. De Flevopost bericht hierover op 24 november. • Op de digitale nieuwsbrief van Aedes, Corpora-
• De digitale nieuwsbrief van Aedes, CorporatieWebnieuws kopt op 1 december “Grote belangstelling voor bewonersavond OFW”. In bericht
tieWebnieuws staat op 23 november het bericht
staat dat er bijna 100 bewoners aanwezig waren
dat OFW is genomineerd voor de prijs Flevolands
aan wie OFW haar begroting, de onderhouds- en
Leerbedrijf van het Jaar, op 24 november kopt
projectenplanning voor 2011 en de resultaten
deze nieuwsbrief: “Woningstichting OFW beste
van de leefbaarheidsinitiatieven presenteerde
leerbedrijf” met de melding dat OFW de prijs
en meldt dat OFW de geplande nieuwbouw en
heeft gewonnen. Aedes meldt dit bericht ook op
modernisering in 2011 gaat uitvoeren.
de nieuwspagina van haar website Aedesnet.nl
• In de Stentor van 9 december staat een uitgebreid
• De Stentor, Omroep Flevoland, de Flevopost, de
artikel over de nieuwe groepswoning van Vitree
Krant van Flevoland en de digitale media ‘RSS
in Dronten die door OFW is gebouwd en wordt
cockpit.com’ en ‘drimble’ melden dat OFW de
verhuurd. Ook de digitale nieuwsbrief van Aedes
prijs Flevolands Leerbedrijf van het Jaar heeft
Corporatie Webnieuws maakt hier melding van.
gewonnen. Ook Flevoland Business schrijft hier een artikel over in het decembernummer. • Op 26 november bericht de Stentor dat bewoners
• Op 10 december meldt de digitale krant ‘drimble’ dat OFW de themaprijs Duurzaamheid van het Glazen Huis heeft gewonnen. Ook de digitale
blij zijn met de plannen voor de modernisering
nieuwsbrief van Aedes (Corporatie Webnieuws)
van hun wijk. In het bericht geeft OFW aan dat zij
maakt hier op 13 december melding van. Eerder
structuur wil aanbrengen bij de opknapbeurt van
al stond in de Flevopost het bericht dat OFW was
de wijk Lucernehof in Biddinghuizen. Truus Swe-
genomineerd voor de Themaprijs.
ringa en wethouder Engelvaart worden geciteerd.
• In de digitale nieuwsbrief van FSC (uitgave 11
Het artikel volgt op alle perikelen rondom het
december) staat het bericht dat OFW bij haar
buurtonderzoek van de SP onder bewoners in de
nieuwbouwproject De Blaasbalg gebruik heeft
Lucernehof en de verdere berichten hierover.
gemaakt van FSC hout en houtproducten.
• Op 1 december schrijft de Flevopost dat OFW en
176
Belangen Vereniging OFW) hierbij betrekt en de
• De Stentor bericht op 13 december over de
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
tellingen door vrijwilligers van het aantal zwalu-
• Eind december staat op de website van Triodos
wen dat gebruik maakt van de zwaluwtillen. De
Bank (pagina ‘Mijn geld gaat goed) informatie
zwaluwtillen kwamen er door een initiatief van
over Oost Flevoland Woondiensten, waarmee de
een bewoonster en zijn onder andere door OFW
bank laat zien waarin (welke partijen) zij inves-
in Biddinghuizen geplaatst. Het bericht is ook
teert. OFW heeft bij Triodos Bank groenfinancie-
geplaatst op de digitale nieuwsbrief van Aedes
ring.
(CorporatieWebnieuws). • OFW nodigde voor 15 december de nieuwe journalist van de Stentor uit voor een gesprek.
• Op 11 februari 2010 heeft OFW op uitnodiging
Doel was om met elkaar kennis te maken en
deelgenomen aan een rondetafelgesprek over
achtergronden te geven over het werk en de visie
woningcorporaties en zorgvastgoed op het
van OFW.
congres Wonen en Zorg. Onderwerpen die aan
• De Natuur en Milieu Federatie Flevoland (NMF)
bod kwamen, waren onder andere het al of niet
bericht half december in haar digitale nieuwsbrief
onrendabel investeren door woningcorporaties in
dat OFW het Klimaatstraatfeest ondersteunt door
zorgvastgoed en de visie van woningcorporaties
haar huurders op te roepen hier aan mee te doen.
op de kansen en problemen rondom zorgvast-
• Op 17 december staat in de Stentor het nieuwsbe-
goed. Overige deelnemers aan het rondetafelge-
richt dat OFW in 2011 25 miljoen euro investeert
sprek (dat werd voorgezeten door de heer Noten,
in modernisering en nieuwbouw en de verwijzing
bestuursvoorzitter ActiZ en lid Eerste Kamer)
naar de begroting voor 2011. Ook de digitale krant
waren de heren Boereboom (DG langdurige zorg
BHZ-Net maakt hier melding van. Aedes plaatst
ministerie VWS), Verduijn (directeur Commercie
beide berichten op haar digitale nieuwsbrief Cor-
Woonzorg Nederland), Windmüller (directeur-
poratieWebnieuws. Omroep Flevoland besteedt
bestuurder BrabantWonen) en Van der Post
ook aandacht aan het onderwerp.
(directeur Waarborgfonds Sociale Woningbouw).
• In het Match Magazine van december, dat zich
• Op 11 maart 2010 heeft OFW een inleiding ver-
richt op Flevolandse jongeren die nog een studie-
zorgd op het seminar Woningwaarderingstelsel
keuze moeten maken, heeft OFW een advertentie
en Energieprestatie. Woningcorporaties zijn al
geplaatst.
samen met de Woonbond en ondersteund door
• De digitale nieuwsbrief van Aedes, Corporatie-
het Rijk aan de slag met een aantal ambitieuze
Webnieuws meldt het bericht dat OFW haar be-
doelstellingen om energiebesparing te realiseren
groting voor 2011 heeft gepubliceerd. Het bericht
(20% tussen 2008 en 2018). Uitgangspunt in dit
is overgenomen van het persbericht van OFW.
convenant tussen Aedes, Woonbond en WWI is
• Op 23 december staat in NRC een artikel over
dat energiebesparing tot lagere woonlasten zal
de inkomensgrens voor sociale woningen en de
leiden. In de inleiding van OFW was aandacht
gevolgen hiervan voor woningcorporaties. Ook
voor de wijze waarop OFW het woningbestand
het standpunt van OFW is hierin verwerkt. Op
verduurzaamd heeft (met als resultaat 25% ener-
digitale krant BHZ-Net staat op 5 januari een
giebesparing in maart 2010 t.o.v. van 2000). Ook
bericht over de inkomensgrens.
kwam aan de orde wat de praktische gevolgen
• In de Stentor van 27 december staat het bericht dat Laura Bouwmeester benoemd is tot lid van de Raad van Commissarissen van OFW en dat zij Marijke Heite opvolgt.
177
Inleidingen / presentaties
voor de organisatie zijn van het opnemen van het Energielabel in het woningwaarderingstelsel. • Op 15 april 2010 heeft OFW een presentatie gegeven op Building Holland. De titel van de presenta-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
tie was ‘Verduurzaming van het woningbestand’. In de presentatie is ingaan op de wijze waarop OFW haar woningen op duurzame wijze bouwt of
planproces. • Het werken aan duurzaamheid verandert het
moderniseert. Ook is toegelicht hoe OFW in 10
bouwproces ingrijpend, we gaan van improvise-
jaar tijd gekomen is tot een energiebesparing van
ren naar organiseren en van traditionele bouw
25% in 2010.
naar bouwen en werken volgens nieuwe tech-
• Op 3 juni heeft OFW een bijdrage geleverd aan
nieken en met andere materialen. Dit verande-
de stakeholdersdagen met het thema Energie van
rings- en leerproces wordt veel te weinig expliciet
woningcorporatie Maasdelta in Rotterdam. OFW
gemaakt, hier moet keihard aan worden gewerkt
presenteerde hier de ‘best practice’: Duurzaam
door alle participanten in de bouwketen van hoog
renoveren van Biddinghuizen Centrum.
tot laag.
• Op 25 juni hebben Arjen de Vries (manager
• De meeste mensen leren ervaringsgericht, begin
Projecten OFW) en Claudia van Loveren (bewoon-
daarom op tijd met een experiment, evalueer dit
ster Fruithof, dorpscoördinator Biddinghuizen en
goed en schaal dan op
klimaatambassadeur voor de Woonbond) samen
• Op 15 september geven de communicatiemede-
een presentatie gegeven voor de Woonbond. Het
werkers van OFW, Centrada en Woonpalet samen
thema ‘Verbeter mee naar label B’. Zij hebben
een presentatie aan collega-corporaties over hoe
informatie gegeven over het algemene duurzaam-
woningcorporaties zich profileren en welke invloed
heids- en moderniseringsbeleid van OFW. Daarbij
dit heeft op communicatie. De presentatie wordt ge-
zijn ze specifiek ingegaan op het project Uitloper/
houden voor het Communicatieplatform Flevoland.
Klaversingel. De aanwezigen waarin muisstil en
• Op 30 november 2010 is door het Centrum voor
onder de indruk dat OFW geen huurverhoging
Maatschappelijke Ontwikkeling (CMO) Flevoland
aan huurders doorberekent, dat binnen een
een bijeenkomst georganiseerd over de transi-
maand al 70% van de bewoners akkoord gaat met
tiebeweging in de langdurende zorg. OFW was
de modernisering en dat er voor huurders zoveel
(mede vanuit haar bijdrage aan de transitiearena
keuzes zijn om van een woning hun woning te
voor langdurende zorg en het daaruit voortvloei-
maken.
ende visiedocument Mensenzorg) gevraagd
• Op 30 juni heeft OFW deelgenomen aan een rondetafelgesprek op het congres Duurzaam Vastgoed. Ook Anja Grootoonk (gemeentesecretaris
plaats te nemen in een forum om te discussiëren over dit onderwerp. • Op 15 december 2010 heeft OFW vanuit haar
Almere), Marjan Minnesma (stichting Urgenda)
ambassadeursrol als Leerbedrijf 2010 tijdens de
Marcia Schless (Dutch Women in Real Estate) en
slotconferentie van het project Leren en Werken
Dorine Putman (ASN bank) namen deel.
deelgenomen aan een debat over onder andere de
• Tijdens het rondetafelgesprek verdedigde OFW de volgende stellingen:
178
• Maak duurzaamheid integraal onderdeel van het
verduurzaming van leren en werken en regionale samenwerking op dit terrein.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
179
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
180
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010
181
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2010