Nummer archiefinventaris:

Nummer archiefinventaris:

2.14.41

Inventaris van het archief van de Commissie tot Samenstelling van de Nederlands-Belgische Woordenlijst (Nederlands-Belgische Woordenlijstcommissie), 1947-1948

Auteur: C.D.E.M. Vierling Nationaal Archief, Den Haag 1990 Copyright: cc0 This finding aid is written in Dutch.

2.14.41

Cie. Samenstelling Ned.-Belg. Woordenlijst

3

I N H O U D S O P G A V E Beschrijving van het archief......................................................................................5

Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen....................................................................................................... 6 Beperkingen aan het gebruik...................................................................................................... 6 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 6 Citeerinstructie............................................................................................................................ 6 Archiefvorming...........................................................................................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer............................................................................................ 7 De geschiedenis van de commissie........................................................................................ 7 Geschiedenis van het archiefbeheer........................................................................................... 8 De verwerving van het archief............................................................................................... 8 Inhoud en structuur van het archief...........................................................................................9 Inhoud......................................................................................................................................... 9 Selectie en vernietiging............................................................................................................... 9 Verantwoording van de bewerking............................................................................................ 9 Verwant materiaal....................................................................................................................10 Overzicht van geraadpleegde bronnen..........................................................................................10 Publicaties................................................................................................................................. 10 Archieven................................................................................................................................... 10

Beschrijving van de series en archiefbestanddelen.................................................11 Stukken van algemene aard........................................................................................................... 11 Stukken betreffende bijzondere onderwerpen..............................................................................12

2.14.41


Beschrijving van het archief

BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF Naam archiefblok: Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen: Commissie tot Samenstelling van de NederlandsBelgische Woordenlijst Periode: 1947-1952 Archiefbloknummer: O27576 Omvang: 0.50 meter; 6 inventarisnummers. Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands. Soort archiefmateriaal: Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Nederlands-Belgische Woordenlijstcommissie Samenvatting van de inhoud van het archief: Onvolledig archief van de Nederlands-Belgische Woordenlijstcommissie die richtlijnen opstelde voor wat in 1954 leidde tot de eerste 'Woordenlijst Nederlandse taal' (het Groene boekje). Bevat stukken over de totstandkoming van diverse hoofdstukken en notulen van de eerste vergaderingen.

5

6


2.14.41

Aanwijzingen voor de gebruiker

Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen

OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Volledig openbaar. Beperkingen aan het gebruik

BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Aanvraaginstructie

AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. U maakt een profiel aan op www.gahetna.nl, en logt vervolgens in; 2. Via de archiefinventaris (alleen de beschrijvingen met rode nummers) selecteert u het gewenste archiefstuk door op de knop 'Reserveren' te klikken; 3. In het volgende scherm geeft u aan op welke dag u het archiefstuk wilt inzien; 4. Indien u zich bevindt in de studiezaal en een tafelnummer heeft ontvangen kunt u dit nummer vermelden. Als u geen tafelnummer heeft kunt u tafelnummer 777 laten staan; 5. Vervolgens bevestigt u uw reservering door deze te versturen. Citeerinstructie

CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen: Commissie tot Samenstelling van de Nederlands-Belgische Woordenlijst, 1947-1952, nummer toegang 2.14.41, inventarisnummer ... VERKORT: NL-HaNA, Cie. Samenstelling Ned.-Belg. Woordenlijst, 2.14.41, inv.nr. ...

2.14.41


7

Archiefvorming

Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer

GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER De geschiedenis van de commissie

DE GESCHIEDENIS VAN DE COMMISSIE Ter uitvoering van het spellingsbesluit 1946 van de Belgische regering en de Nederlandse Spellingswet van 1947, werd in maart 1947 de Nederlands-Belgische Woordenlijstcommissie ingesteld door minister J.J. Gielen bij beschikking van 27 maart 1947 no 964 I afdeling Kabinet. De minister besloot hierbij in te stellen de Nederlandse delegatie der Nederlandsche-Belgische Commissie, die de respectieve regeringen van advies moest dienen: a. omtrent de samenstelling van een woordenlijst, ten gebruike bij de voornaamwoordelijke aanduiding en het bezigen van de genitiefvormen, b. de schrijfwijze van bastaardwoorden, c. de schrijfwijze van historische namen. Tot leden van deze delegatie werden benoemd: a. Dr. H.E. Buiskool te Leiden b. Dr. H.J.E. Endepols te Maastricht c. Prof. dr. C.B. van Haeringen te 's-Gravenhage d. Dr. C. Kruyskamp te Leiden e. Prof. dr. L. Michels te Nijmegen f. Mr. M. Nijhoff te's-Gravenhage Een voorzitter en secretaris werden uit hun midden aangewezen. Aan de delegatie werd mejuffrouw Mr. M.C.D.L. Laban als adjunctsecretaresse toegevoegd. De beschikking trad in werking op de dag van haar plaatsing in de Nederlandse Staatscourant. De Belgische delegatie bestond uit: Prof. Dr. E. Blancquaert, die de op 9 oktober 1949 overleden Luikse hoogleraar prof. dr. R. Verdeyen opvolgde, W. Couvreur, J. Leenen, J.L. Pauwels, W. Pée en H. Teirlink. De Vlaamse leden hielden 12 afzonderlijke vergaderingen om een lijst vast te stellen met Zuidnederlandse woorden en van het Zuidnederlands genus-gebruik. Omdat in de instellingsbeschikking de regeling van de spelling der Nederlandse aardrijkskundige namen bij vergissing niet was vermeld, breidde minister J.J.Gielen in september 1947 de opdracht aan de Nederlandse delegatie alsnog uit met de regeling van de schrijfwijze van Nederlandse aardrijkskundige namen bij beschikking van 30 september 1947, no 2970 I afdeling Kabinet. Dit geschiedde op aandrang van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap, de Topografische Dienst, Rijkswaterstaat en door het tweede-kamerlid dr. W.H. Vermooten. Het aanvankelijk vergeten van de aardrijkskundige namen, volgens het rapport van de commissie, lijkt achteraf tekenend voor de geringe voortvarendheid waarmee in het begin de uitvoering van dit onderdeel van de Spellingswet ter hand werd genomen. Door de grote activiteit van de Woordenlijstcommissie op de andere onderdelen kon al in 1954 de eerste Woordenlijst van de Nederlandse taal worden uitgegeven. Ondanks kritiek op het systeem `voorkeurspellingen`, werd het een gezaghebbende gids voor de spelling van het Nederlands. Het zou tot 1961 duren eer de Woordenlijstcommissie de tijd vond voor een meer dan vluchtige aandacht voor de aardrijkskundige namen. De commissie is 34 maal bijelkaar geweest. Beurtelings in België en Nederland en meestal gedurende 3 achtereenvolgende dagen. Bovendien zijn beide delegaties meermalen in afzonderlijke vergaderingen bijeengekomen.

8


2.14.41

De voorbereiding van de eigenlijke woordenlijst werd gedurende enkele maanden aan 'n subcommissie onder leiding van dr. H.J.E. Endepols toevertrouwd. Nadien werd de Leuvense hoogleraar Prof. dr. J.L. Pauwels belast met de voorbewerking van de lijst. Naar de mening van de Vlaamse Prof. Dr W. Couvreur is de schrijfwijze van de Nederlandse woorden, in de nieuwe woordenlijst voor het merendeel slechts een toepassing en uitwerking van de door een Nederlands-Beigische spellingscommissie vastgestelde spelling 1946. De commissie voltooide haar werk eind 1952. In 1954 werd de lijst gepubliceerd onder de titel `Woordenlijst Nederlandse Taal`, in de volksmond het 'groene boekje' genoemd. Het Instituut voor Nederlandse Lexicologie heeft bij de eerstvolgende herziening van de Woordenlijst in 1990 de taak van de commissie overgenomen. De commissie zelf is formeel nooit (althans tot op het moment van het verschijnen van deze inventaris) opgeheven. Geschiedenis van het archiefbeheer

GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER De verwerving van het archief

DE VERWERVING VAN HET ARCHIEF De rechtstitel is (nog) onbekend

2.14.41


Inhoud en structuur van het archief

Inhoud en structuur van het archief Inhoud

INHOUD Van de vergaderverslagen zijn slechts de notulen van de eerste 10 vergaderingen aanwezig. Selectie en vernietiging

SELECTIE EN VERNIETIGING In het archief bevonden zich meerdere exemplaren van alfabetische woordenlijsten die een groot deel van het archief in beslag namen. Dubbele exemplaren van deze lijsten zijn verwijderd; belangwekkende aantekeningen of correcties zijn er namelijk niet op aangetroffen. Uit het archief heeft overigens geen noemenswaardige vernietiging van archiefbescheiden plaatsgevonden. Verantwoording van de bewerking

VERANTWOORDING VAN DE BEWERKING Het archief van de commissie is als vreemd archief van de afdeling Voorbereidend Hoger en Middelbaar Onderwijs(V.H.M.O.) retour gezonden door de Centrale Archief Selectiedienst te Winschoten aan het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen.In 1990 is het archief van de commissie geïnventariseerd. De omvang van het archief bedroeg 11 dozen en is teruggebracht tot 4 dozen. De dozen waren niet geheel gevuld en van enige ordening was geen sprake.

9

10


2.14.41

Verwant materiaal

Verwant materiaal Overzicht van geraadpleegde bronnen

OVERZICHT VAN GERAADPLEEGDE BRONNEN Publicaties

PUBLICATIES Woordenlijst Nederlandse Taal Taalkroniek Archieven

ARCHIEVEN Archief van het Directoraat-Generaal voor het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (D.G.H.W.)

2.14.41


11

Beschrijving van de series en archiefbestanddelen

BESCHRIJVING VAN DE SERIES EN ARCHIEFBESTANDDELEN Stukken van algemene aard

STUKKEN VAN ALGEMENE AARD 1

Verslagen van vergaderingen van de commissie. 1947-1948

1 omslag

12


2.14.41

Stukken betreffende bijzondere onderwerpen

STUKKEN BETREFFENDE BIJZONDERE ONDERWERPEN 2

Stukken betreffende diverse hoofdstukken, van de publicatie `Leidraad en de Woordenlijst der Nederlandse Taal`. 1947-1948 1 pak

3

Nota betreffende gewijzigde gemeentenamen in Nederland. Z.j.

4-6

Lijsten met woorden samengesteld door de commissie, de letters A t/m Z, voorzien van opmerkingen van de commissieleden. Z.j. 3 pakken 4 De letters A t/m G, 1 pak 5 De letters H t/m P., 1 pak 6 De letters Q t/m Z., 1 pak

1 stuk

Nummer archiefinventaris:

Recommend Documents