Noise control in dwellings - Examples of partition walls and floors maart 2004 ICS ; Zal vervangen NPR 5070:1993

Nederlandse

Ontwerp

praktijkrichtlijn

NPR 5070

Geluidwering in woongebouwen Voorbeelden van wanden en vloeren in steenachtige draagconstructies

Publicatie uitsluitend voor commentaar

Noise control in dwellings - Examples of partition walls and floors

maart 2004 ICS 91.060.10; 91.120.20

Commentaar vóór 15 juni 2004

be

iew

ev

Pr

or Normcommissie 351 003 "Geluidwering in gebouwen"

Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute.

The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking.

Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute.

eld

Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded.

Vo

Zal vervangen NPR 5070:1993

Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven.

Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. ©2004 Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) 2 690 390, Fax (015) 2 690 190

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Ontw. NPR 5070:2004

Inhoud Inhoud

2

Voorwoord

4

1

7

Onderwerp en toepassingsgebied

2 Globale opzet van deze praktijkrichtlijn 2.1 Opzet 2.2 Keuze details 2.3 Speciale onderwerpen

8 8 8 9

Vo 3

Bepaling van de massa per oppervlakte

9

4

Woningscheidende wanden en vloeren

10 11 11 12 12 13 17

6 Aansluitingen voor Ilu;k ≥ +5 dB en Ico ≥ +10 dB 6.1 Keuzeproces 6.2 Toelichting keuzematrix voor eengezinswoningen 6.3 Toelichting keuzematrix voor woongebouwen 6.4 Keuzematrices en figuren met pictogrammen voor Ilu;k ≥ +5 dB en Ico ≥ +10 dB

18 18 18 18 19

7 Uitwerking woningscheidende constructies en aansluitdetails 7.1 Uitwerking woningscheidende constructies 7.1.1 Verend opgelegde dekvloer met ∆Llin ≥ 10 dB 7.1.2 Verend opgelegde dekvloer met ∆Llin ≥ 13 dB 7.1.3 Aansluitingen van binnenwanden bij verend opgelegde dekvloeren 7.1.4 Aansluiting kozijnen op binnenspouwbladen 7.2 Uitwerking aansluitdetails 7.3 Aansluitdetails woningscheiding met gevels 7.3.1 G1, G2, G9 en G10 en G10a Starre aansluitingen van steenachtige binnenspouwbladen 7.3.2 G3 en G11 Flexibele aansluiting binnenspouwblad op woningscheiding 7.3.3 G4, G4a, G12 en G12a Aansluiting buitenpleisterwerk op woningscheiding 7.3.4 G5, G5a G13 en G13a Aansluiting houten pui op woningscheiding 7.3.5 G6 en G14 Kozijn tegen woningsc heidende wand 7.3.6 G7 en G15 Buitengevel met plaatmateriaal en steenachtig binnenspouwblad 7.3.7 G8, G8a, en G16 en G16a Houtachtig binnenspouwblad en steenachtig buitenblad 7.4 Aansluitdetails woningscheiding met wanden 7.4.1 W1, W2, W3, W8, W9 en W10 Starre aansluiting 7.4.2 W4 en W11 Flexibele aansluiting 7.4.3 W5 en W12 Wanden uit plaatmateriaal op C-profielen of houten frames 7.4.4 W6 en W13 Kastenwanden 7.4.5 W7 en W14 Glas- of houtpanelen 7.5 Aansluitdetails woningscheiding met vloeren 7.5.1 V1 en V5 Houten vloeren 7.5.2 V2, V3, V4, V6, V7 en V8 7.5.3 B1 Flexibel naast bouwmuur 7.5.4 B2 Starre aansluiting met begane grondvloer 7.5.5 B3 Betonvloer op isolatie en zand 7.5.6 B4 Betonvloer op akoestisch oplegmateriaal 7.5.7 B5 Betonvloer naast bouwmuur 7.5.8 B6 verdiepte fundering 7.5.9 B7 Gescheiden fundering 7.6 Aansluitdetails woningscheiding met daken

24 24 24 26 30 30 31 33 33 37 39 42 44 46 49 52 52 53 55 56 57 58 58 59 61 62 63 64 65 66 67 68

be

iew

ev

Pr

or

5 Aansluitingen voor Ilu;k ≥ 0 dB en Ico ≥ +5 dB 5.1 Keuzeproces 5.2 Toelichting keuzematrix voor eengezinswoningen 5.3 Toelichting keuzematrix voor woongebouwen 5.4 Keuzematrices en figuren met pictogrammen voor Ilu;k ≥ 0 dB en Ico ≥ +5 dB D8a met minerale wolbarrière

eld

2


Ontw. NPR 5070:2004

7.6.1 7.6.2 7.6.3 7.6.4 7.6.5 7.6.6

D1, D1a en D7,en D7a Hardschuimdak bij langskap D2, D2a en D8, D8a Langskap met minerale wol als isolatiemateriaal D3 en D9 Aansluiting met zakgoot D4 en D10 Nok boven woningscheiding D5 en D11 Houten platdak D6 en D12 Steenachtig platdak

68 70 71 74 75 76 77 77 77

9 Geluidisolatie tussen verblijfsruimten met Ilu;k ≥ –20 dB en Ico ≥ –20 dB 9.1 Kamerscheidende wanden voor Ilu;k ≥ –20 dB 9.2 Omloopgeluid via deuren en overloop 9.2.1 Verblijfsruimten op dezelfde bouwlaag 9.2.2 Tussen twee bouwlagen met één deur

77 77 78 78 78

10 Geluidisolatie tussen verblijfsruimten met Ilu;k ≥ –10 dB en Ico ≥ –10 dB 10.1 Binnenwanden voor Ilu;k ≥ –10 dB 10.2 Omloopgeluid via deuren en overloop 10.2.1 Twee deuren 10.2.2 Eén deur 10.3 Ventilatie

79 79 79 80 80 80

11

or

Vo

8 Woningscheidende constructies met Ilu;k ≥ –5 dB en Ico ≥ 0 dB 8.1 Daken bij onbenoemde ruimten 8.2 Gebouwen met een eis Ilu;k ≥ –5 dB en Ico ≥ 0 dB

Geluidisolatie tussen gemeenschappelijke verkeersruimten en verblijfsgebieden

80

Bijlage A Praktijkvoorbeelden

82

A.1

Algemeen

82

A.2

Voorbeeld 1: Ontwerpproces

82

A.2.2

STAP 2: Keuze van de aansluitende gevel-, wand-, vloer en dakconstructies

A.2.3

STAP 3: Detaillering

ev

Voorbeeld 2: Toetsing van het ontwerp

iew

A.3

be

STAP 1: Keuze woningscheidende constructies

Pr

A.2.1

82 83 84 84

A.3.1

STAP 1: Welke woningscheidende wand

84

A.3.2

STAP 2: Welke aansluitende constructies

85

A.3.3

STAP 3: Conclusie

86

Bibliografie

eld

Bijlage B Index van figuren

88 91

3


Ontw. NPR 5070:2004

Voorwoord Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Zowel het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies, als de Stichting Bouwresearch en degene die aan de in deze Praktijkrichtlijn opgenomen SBR-referentiedetails of comfortdetails hebben meegewerkt, aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdende met toepassing van deze Praktijkrichtlijn. Sinds het verschijnen van de tweede druk van NPR 5070 in 1993 heeft een groot aantal ontwikkelingen plaatsgevonden op het gebied van geluidisolatie in de woningbouw. Deze zijn o.a.

Vo

— De effecten van het Bouwbesluit en Ministeriële regeling gezondheid (de “somformule” en de invoering van de Ilu;k) en de daaruit voortvloeiende verzwaring met gemiddeld 3 dB voor de luchtgeluidisolatie zijn thans zodanig bekend, dat een aantal leemtes in de kennis nu wel nader kunnen worden ingevuld. De oude bijlage C kan hierdoor vervallen. — Per 1 januari 2003 is het Bouwbesluit 2003 in werking getreden en is de minimumeis voor contactgeluidisolatie tussen woningen naar verblijfsgebieden verhoogd van Ico ≥ 0 dB naar Ico ≥ +5 dB. De consequenties voor eengezinswoningen en woongebouwen zijn daarom bepaald aan de hand van recente informatie. Gezien de actualiteit is het niet meer opportuun om uit te gaan van Ico ≥ 0 dB, tenzij voor de bescherming tussen besloten ruimten.

or

— De zwaardere eisen m.b.t. thermische isolatie en EPN (beperken van het energiegebruik) hebben als gevolg dat alle tekeningen met daarop uitwendige scheidingsconstructies moeten worden aangepast (spouw- en isolatiedikte van geveldetails). Hiervoor wordt aangesloten op de SBR-referentiedetails en comfortdetails. Ook zijn, vooral bij daken, verouderde constructies/details vervangen door nieuwe. Ook hierbij is aangesloten bij de SBR-referentiedetails en comfortdetails.

be

iew

ev

Pr

— De resultaten van nieuw akoestisch onderzoek zijn in de praktijkrichtlijn ingepast. Het gaat hierbij vooral om de flankerende geluidoverdracht bij enkelvoudige woningscheidende constructies, onderzoek naar ankerloze spouwmuren en aansluitende details en de daaruit ontwikkelde nieuwe bouwkundige oplossingen zoals de ontkoppelde begane grondvloeren. — Nieuwe materialen en nieuwe bouwconstructies (zoals diverse typen dakelementen) zijn ontwikkeld mede in verband met Duurzaam Bouwen (DuBo) en de Wet op de Arbeidsomstandigheden (Arbo).

eld

— De verend opgelegde dekvloer is een constructie die op dit moment in beweging is. Weldra zullen nieuwe producten op de markt verschijnen. Om te kunnen beoordelen of deze mogen worden toegepast, wordt in deze praktijkrichtlijn gegeven welke testgegevens bekend zouden moeten zijn en aan welke waarde zij zouden moeten voldoen. Op deze wijze kan de praktijkrichtlijn worden toegepast op nieuwe materialen. — De NEN 1070:1999 met kwaliteitsklassen voor geluidwering geeft degene die een bepaalde kwaliteit wil realiseren, de mogelijkheid om de bouwakoestische kwaliteit te vertalen in een samenhangend pakket van geluideisen. In deze NPR 5070 wordt uitgegaan van het realiseren van geluidweringsklasse III (Bouwbesluitniveau tweede fase) en geluidweringsklasse II (5 dB hoger niveau t.o.v. het Bouwbesluitniveau). Daartoe behoort voor de lucht- en de contactgeluidisolatie tussen woningen ten minste kwaliteitscijfer k = 3 respectievelijk k = 2 te worden gerealiseerd. In de praktijk is er steeds meer vraag naar het realiseren van Ilu;k ≥ +5 dB en Ico ≥ +10 dB, zowel van de zijde van projectontwikkelaars als van toekomstige bewoners. Daarom wordt ook deze klasse in deze praktijkrichtlijn nader uitgewerkt. Hierdoor ontstaan dus de klasse Ilu;k ≥ +5 dB/Ico ≥ +10 dB naast de klasse Ilu;k ≥ 0 dB/Ico ≥ +5 dB. Voor de lucht- en contactgeluidisolatie-eisen binnen de woning houdt kwaliteitscijfer k= 2 in Ilu;k ≥ –10 dB en Ico ≥ –10 dB. Ook deze isolatieniveaus worden uitgewerkt. De twee geluidisolatieklassen maken een andere opzet van de matrix voor de keuze van combinaties van wanden en vloeren noodzakelijk. Er is gekozen om matrices apart uit te werken voor woningen en voor woongebouwen en voor de klassen 0 dB /+5 dB en +5 dB /+10 dB.

4


Ontw. NPR 5070:2004 — Met de komst van nieuwe media als internet, cd-rom enz. zijn er nieuwe mogelijkheden om te communiceren met de gebruikers. Vooralsnog wordt er nu alleen een papieren document gemaakt. Mede om een snelle aansluiting met de nieuwe media te verkrijgen, is samenwerking gezocht met SBR. De SBR-referentiedetails en comfortdetails zijn als basis voor de detaillering gekozen. Deze Ontw. NPR 5070 kan worden gedownload via www.NEN.nl.

Vo

— In dit praktijkrichtlijnontwerp worden alleen de steenachtige woningscheidende constructies behandeld. Voor lichte woningscheidende wanden die geen constructieve functie hebben, wordt voor de geluidisolatie verwezen naar Ontw. NPR 5086:2002 die deze wanden en de aansluitingen daarop tot onderwerp heeft. Ook komen in dit praktijkrichtlijnontwerp geen woningscheidende houtskeletbouwconstructies voor. Hiervoor wordt verwezen naar recente SBR-publicaties over Houtskeletbouw (HSB). Dit praktijkrichtlijnontwerp bevat nog geen specifieke constructies uit het ontwikkelingsprogramma Industrieel, Flexibel Demontabel bouwen (IFD). Deze bouwwijzen zijn nog te experimenteel van karakter. Informatie kan worden ingewonnen bij de fabrikanten.

Een groot aantal tekeningen in dit praktijkrichtlijnontwerp zijn overgenomen van de SBR-referentiedetails en comfortdetails en zijn daarom niet getekend volgens de NEN-regels. Dit geldt voor figuur 13 t.m. 24, 26 t.m. 31 en 39 t.m. 50. Vanwege het uitdrukkelijke verzoek van de industrie om aansluiting met de SBR-referentiedetails en comfortdetails te verkrijgen, is bij uitzondering deze tekenstijl hier overgenomen.

or

De SBR-referentiedetails en comfortdetails worden vaker geactualiseerd dan een praktijkrichtlijn. Het is dus mogelijk dat in deze praktijkrichtlijn details voorkomen die inmiddels zijn verbeterd. Zolang de details in deze praktijkrichtlijn worden gebruikt om inzicht in geluidweringsaspecten te verkrijgen, zijn niet-geactualiseerde details geen bezwaar. Voor het gebruik in de praktijk wordt aangeraden om de actuele SBR-referentiedetails en comfortdetails te raadplegen. De tekeningen zijn niet op schaal afgedrukt; meten van tekening is niet toegestaan. Dit praktijkrichtlijnontwerp is voorbereid door een werkgroep met de volgende samenstellinging:

be

IWB Gemeente Amsterdam DienstWonen Lichtveld Buis & Partners BV, (rapporteur) BAM Wilma b.v. TNO TPD te Delft en Technische Universiteit Eindhoven, (voorzitter) Nederlandse Vereniging van toeleveringsbedrijven voor de Bouw Bond Nederlandse Architecten

iew

ev

Pr

ing. P.L.C.M. Bakker ir. W.G.M. Beentjes ir. J.J.M. van Bree prof. ir. E. Gerretsen ir. J.J. Linssen ir. H. Oortwijn

De werkzaamheden worden begeleid door de normcommissie 351 003 “Geluidwering in gebouwen” en door de sponsorgroep. De normcommissie bestaat uit:

De sponsorgroep bestaat uit: ing. L. Blokland L. Bodegom ing. A.H.M.H.A. Claessens ing. B.J.G. Jansen R.G. de Jong ir. G. Koers ir. W.A. Koster ir. J.J. Linssen

Technische Universiteit, Eindhoven (voorzitter) Nederlands Verbond Toelevering Bouw Mineral Wool Association, Den Haag TNO TPD te Delft en Technische Universiteit Eindhoven NEN Bouw, Delft (secretaris) Intergemeentelijke werkgroep Bouwfysica, Den Haag Bond Nederlandse Architecten Organisatie van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs, afdeling Akoestiek en Bouwfysica, Den Haag

eld

dr. ir. H.J. Martin ing. A.H.M.H.A. Claessens ir. W.A. Koster prof. ir. E. Gerretsen mw. ir. A. van der Horn-de Vries ing. R.C. Muchall ir. H. Oortwijn ir. M.L.S. Vercammen

Stichting Woningborg, Gouda Stichting Garantie Instituut Woningbouw, Rotterdam CVK Kalkzandsteen, Hilversum NCV – YTONG Nederland BV, Gorinchem DCMR Milieudienst Rijnmond BV, Schiedam Kon. Verbond Nederlandse Baksteenfabrikanten De Steeg Mineral Wool Association, Den Haag VOBN, Veenendaal

5


Ontw. NPR 5070:2004

ir. P.J. van Luijk A. Reppel ir. J. Tepper A.J. Uythoven mr. A.A.F. Wassercordt drs. F.P. Zandvliet

Ministerie van VROM, Den Haag Reppel Beheer BV, Dordrecht Stybenex, Zaltbommel Bond van Nederlandse Architecten, Amsterdam Cosmin, Venlo Mineral Wool Association-Benelux, Den Haag

Commentaar op dit praktijkrichtlijnontwerp wordt zeer op prijs gesteld. U kunt dit indienen vóór 1 juli 2004 bij NEN te Delft, ter attentie van de secretaris van de normcommissie “Geluidwering in gebouwen”. In de serie Nederlandse praktijkrichtlijnen verschijnen publicaties van informatief karakter, zoals toelichtingen op normen, constructieve mogelijkheden, werkmethoden en fabricagegegevens.

Vo

Aan deze publicatie mag geen normatieve waarde worden toegekend. Normen en andere publicaties waarnaar is verwezen NEN-EN-ISO 140:reeks Akoestiek – Het meten van geluidisolatie in gebouwen en van bouwelementen NEN-EN 771-1

Specificaties voor metselstenen – Deel 1 – Baksteen

NEN-EN 771-2

Specificaties voor metselstenen – Deel 2 – Kalkzandsteen

NEN-EN 771-4 NEN-EN 771-6

or

NEN-EN 771-3

Specificaties voor metselstenen – Deel 3 – Bouwblokken en -stenen van grind- en lichtbeton Specificaties voor metselstenen – Deel 4 – Cellenbeton Specificaties voor metselstenen – Deel 6 – Natuursteen Beproeving van verhard beton – Deel 7: Volumieke massa van verhard beton

be

Weefsels – Bepaling van de waterdichtheidsgraad – Hydrostatische drukproef

ev

NEN-ISO 811:1992

Pr

NEN-EN 12390-7

Akoestiek – Bepaling van de dynamische stijfheid –Deel 1: Materialen gebruikt onder zwevende vloeren in woningen

NEN 1070:1999

Geluidwering in gebouwen – Specificatie en beoordeling van de kwaliteit

NEN 5077:2001

Geluidwering in gebouwen – Bepalingsmethoden voor de grootheden voor luchtgeluidisolatie, contactgeluidisolatie, geluidwering van scheidingsconstructies en geluidniveaus veroorzaakt door installaties

NPR 5079:1999

Geluidwering in gebouwen – Het bepalen en hanteren van ééngetalsaanduidingen voor de geluidwering in gebouwen en van gebouwelementen

NPR 5092:1999

Geluidwering in gebouwen – Beoordeling van de resultaten van geluidmetingen conform NEN 5077

NPR 5272:2003

Geluidwering in gebouwen – Aanwijzingen voor de toepassing van het rekenvoorschrift voor de geluidwering van gevels op basis van NEN-EN 12354-3

iew

NEN-ISO 9052.1:1992

eld

SBR-referentiedetails woningbouw:2002 SBR-comfortdetails woningbouw:2001 SBR-referentiedetails Houtskeletbouw:2002 SBR WD 110:1994

Comfortklasse geluidisolatie in woningen en woongebouwen

SBR 360A en B:2001

Luchtdicht bouwen

6


Ontw. NPR 5070:2004

Geluidwering in woningen – Voorbeelden van wanden en vloeren in steenachtige draagconstructies 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze praktijkrichtlijn geeft aanwijzingen voor de uitvoering van een aantal veel toegepaste bouwkundige oplossingen voor (zware) steenachtige woningscheidende constructies in woningen en woongebouwen. Voor die bouwkundige oplossingen worden prognoses gegeven omtrent de te verwachten prestaties met betrekking tot de lucht- en contactgeluidisolatie. In deze praktijkrichtlijn worden de volgende isolatieniveaus behandeld:

Vo Ilu;k ≥ 0 dB en Ico ≥ +5 dB

kwaliteitscijfer k=3

Ilu;k ≥ +5 dB en Ico ≥ +10 dB


en voor binnen de woning

Ilu;k ≥ –20 dB en Ico ≥ –20 dB


Ilu;k ≥ –10 dB en Ico ≥ –10 dB


or

be

iew

ev

Pr

OPMERKING 1 Het ontwerp van een bouwplan kan nooit zekerheid verschaffen omtrent de te verkrijgen prestaties; het resultaat is, behalve van het ontwerp, ook afhankelijk van het uitvoeringsniveau. De feitelijke isolatie-indices kunnen slechts door meting volgens NEN 5077 of NEN-EN-ISO 140 worden bepaald. De aanwijzingen die in deze praktijkrichtlijn worden gegeven, gaan daarbij uit van een goede en correcte uitvoering. Maar zelfs dan kan niet met zekerheid worden gesteld dat aan de vermelde prestaties wordt voldaan. Immers, behalve de in deze praktijkrichtlijn behandelde scheidingsconstructies en hun aansluitingen, kunnen andere factoren een rol spelen, zoals maattoleranties, variaties in uitvoering, (zeer) ongebruikelijke afmetingen, meetnauwkeurigheid en keuzes met betrekking tot ‘gelijkwaardige’ producten, die op akoestisch gebied echter niet gelijkwaardig zijn. De praktijkrichtlijn is echter zodanig opgesteld, dat de daarin beschreven constructies in de woningbouw met grote waarschijnlijkheid zullen leiden tot de bij die constructie vermelde isolatie-indices. Hierbij is als uitgangspunt de 80 %/20 %-regel toegepast, waarbij 80 % van de populatie voldoet aan de eis met een gebruikersrisico van 20 %. Voor een nadere beschrijving van dit uitgangspunt wordt verwezen naar NPR 5092:1999. OPMERKING 2 Voor andere gebouwen dan woongebouwen, waaraan prestatie-eisen worden gesteld, kan deze praktijkrichtlijn slechts worden toegepast voor zover de constructies overeenkomen met de in deze praktijkrichtlijn vermelde constructies. Indien de constructies en eventueel de afmetingen sterk afwijken van die welke in de woningbouw gebruikelijk zijn, kunnen daardoor andere prestaties worden verkregen.

eld

OPMERKING 3 Voor zover woningscheidende wanden en vloeren een dragende functie hebben, worden in deze praktijkrichtlijn uitsluitend de steenachtige constructies behandeld. OPMERKING 4 Voor het welslagen van een goede geluidisolatie zijn de volgende zaken van belang: A. Bewaking akoestische kwaliteit

Er is de noodzaak om de akoestische kwaliteit te bewaken tijdens alle fasen van de bouw, zoals: 1.

het vermelden van de juiste materialen, dikten en andere specificaties;

2.

toezien of een gekozen product daadwerkelijk gelijkwaardig is aan het oorspronkelijk opgegeven product;

3.

toezien op juiste montage van de constructies.

Het verdient aanbeveling om daarbij gebruik te maken van checklists van kritische details zodat de kennis over deze kritische details wordt overgebracht op iedereen die het detail realiseert. Hiermee worden verantwoordelijkheden duidelijk en bestaat er een mogelijkheid tot terugkoppeling. Voorbeelden van checklists zijn o.a. uitgewerkt in Comfortklasse geluidisolatie van SBR WD 110.

7


Ontw. NPR 5070:2004

B. Kwaliteitsdocumenten (attest-met-productcertificaat) In het Bouwbesluit wordt er op basis van artikel 1.6 veel waarde toegekend aan kwaliteitsdocumenten, zoals een attestmet-productcertificaat. In een dergelijk document is namelijk gebruiksinformatie gegeven over dat specifieke product, ook met betrekking tot geluidisolatie. In deze praktijkrichtlijn wordt met betrekking tot een aantal productcategoriën de algemene lijn aangehouden. Het kan zijn dat een speciefiek product conform zijn attest-met-productcertificaat meer toepassingmogelijkheden heeft dan vermeld in deze praktijkrichtlijn. Het is dan mogelijk dat specifieke product toe te passen conform dat attest-met-productcertificaat. Aanbevolen wordt te controleren of het attest-met-productcertificaat na 1 januari 2003 is uitgegeven. C. Combinaties van aansluitdetails

Vo

Het is noodzakelijk dat bij een gekozen oplossing conform deze praktijkrichtlijn alle constructies en alle aansluitingsdetails worden uitgevoerd zoals is aangegeven. De totale geluidisolatie wordt immers bepaald door alle constructies en aansluitdetails tezamen. Het anders of slechter uitvoeren van één aansluiting kan dan leiden tot een resultaat dat niet voldoet aan de eisen.

2 Globale opzet van deze praktijkrichtlijn 2.1 Opzet

ev

be

2.2 Keuze details

Pr

or

Deze praktijkrichtlijn is als volgt opgezet. In de hoofdstukken 3 en 4 wordt uitgelegd hoe men tot een keuze voor een woningscheidende constructie komt. In de hoofdstukken 5 en 6 worden de aansluitingen op deze woningscheidende constructies bepaald voor het niveau Ilu;k ≥ 0 dB/Ico ≥ +5 dB resp. Ilu;k ≥ +5 dB/Ico ≥ +10 dB. Deze woningscheidende constructies en aansluitingen worden beide in hoofdstuk 7 nader uitgewerkt. Hier treft men o.a. de detailtekeningen. In de daarop volgende hoofdstukken worden enkele speciale onderwerpen nader behandeld. Tenslotte zijn in de bijlage enkele praktijkvoorbeelden uitgewerkt.

iew

Het ontwerpproces met betrekking tot de geluidisolatie tussen woningen verloopt in drie stappen. Hieronder worden deze stappen globaal uiteengezet. In de hoofdstukken 3 t.m. 7 worden deze stappen nader uitgewerkt.

eld

1. De keuze van een woningscheidende constructie: bij eengezinswoningen is dat alleen de woningscheidende wand en bij woongebouwen de woningscheidende wand en de woningscheidende vloer. In hoofdstuk 4 zijn de verschillende typen steenachtige woningscheidende constructies vermeld. In hoofdstuk 5 wordt aangegeven welke steenachtige scheidingsconstructies voor wanden en vloeren geschikt zijn voor Ilu;k ≥ 0 dB en Ico ≥ +5 dB en in hoofdstuk 6 de steenachtige scheidingsconstructies voor Ilu;k ≥ +5 dB en Ico ≥ +10 dB. Informatie over de keuze voor Ilu;k ≥ +5 dB en Ico ≥ +10 dB wordt gegeven in NEN 1070:1999. Met behulp van de gegevens over de volumieke massa uit tabel 1 in hoofdstuk 3, kan worden bepaald hoe dik de constructies van een bepaald steenachtig materiaal moeten zijn om de gewenste massa per oppervlakte te bereiken. 2. De keuze van de aansluitende constructies: Met de keuzematrices in de hoofdstukken 5 en 6 kan een cijfer-lettercombinatie worden bepaald die aangeeft welke aan te sluiten gevels, wanden, vloeren en daken bij die woningscheidende constructie(s) kunnen worden toegepast. De cijfers duiden dan de gevels en wanden aan, de letters de vloeren en daken. In hoofdstuk 5 wordt dit uitgewerkt voor een niveau van Ilu;k ≥ 0 dB en Ico ≥ +5 dB. In hoofdstuk 6 voor Ilu;k ≥ +5 dB en Ico ≥ +10 dB. De cijferlettercombinaties worden apart uitgewerkt voor eengezinswoningen en voor woongebouwen. Hierbij wordt aangegeven welke aansluitconstructies wel (aangegeven met een “+” ) en welke niet (aangegeven met een “–”) kunnen worden toegepast. Deze aansluitende constructies worden aangeduid met behulp van de volgende afkortingen: G1 t.m. G16 W1 t.m. W14

Gevelconstructies Wandconstructies

8


Ontw. NPR 5070:2004

V1 t.m. V10 B1 t.m. B7 D1 t.m. D12

Vloerconstructies (niet-woningscheidend), anders dan begane grondvloeren Begane grondvloerconstructies Dakconstructies

Elk aansluitdetail is voorzien van een pictogram. In deze pictogrammen worden materialen aangeduid met de massa per oppervlakte. Met behulp van tabel 1 in hoofdstuk 3 kunnen ook hier de bijbehorende dikten van de diverse materialen worden bepaald. OPMERKING Onder V1-V10 worden nadrukkelijk de niet-woningscheidende vloeren verstaan. Bij eengezinswoningen betreft dat de verdiepingsvloeren. Bij woongebouwen zijn dat bijv. de vloeren van de tussenverdiepingen bij maisonettes of vloeren van entresoles. De woningscheidende vloeren worden apart gekozen in de keuzematrices.

Vo

3. In hoofdstuk 7 zijn de gekozen woningscheidende constructies (in 7.1 en 7.2) en de aansluitende constructies in detail (in 7.3 t.m. 7.6) uitgewerkt. Het kiezen van de woningscheidende constructies en de aansluitende constructies gaat in de bovengenoemde drie stappen. In bijlage A worden twee situaties behandeld waarin deze stappen worden uitgewerkt in twee concrete projecten. Zowel het ontwerpproces als het controleproces, zoals dat bijv. bij bouwen woningtoezicht gebeurt, komen daarbij aan de orde.

2.3 Speciale onderwerpen

or

Hoofdstuk 8 gaat in op het realiseren van Ilu;k ≥ –5 dB en Ico ≥ 0 dB. Het Bouwbesluit verlangt deze niveaus tussen onbenoemde ruimten. In hoofdstuk 8 wordt vooral aandacht besteed aan daken.

be

ev

Pr

In hoofdstuk 9 en 10 komt de geluidisolatie tussen verblijfsruimten binnen de woning aan de orde. In hoofdstuk 9 worden constructies voor de eis uit het Bouwbesluit behandeld (Ilu;k ≥ –20 dB en Ico ≥ –20 dB). In hoofdstuk 10 komt Geluidweringsklasse II met het niveau Ilu;k ≥ –10 dB en Ico ≥ –10 dB aan de orde. In beide hoofdstukken wordt ook aandacht besteed aan het zogenaamde omloopgeluid via deuren en overloop.

iew

Een speciaal type van omloopgeluid is het onderwerp van hoofdstuk 11, waar de geluidisolatie tussen een gemeenschappelijke verkeersruimte en verblijfsgebieden centraal staat. Deze geluidisolatie wordt veelal bepaald door de daarin aanwezige deurconstructies.

3 Bepaling van de massa per oppervlakte

eld

De massa per oppervlakte van een aantal veel voorkomende constructies kan worden bepaald met de dikte van de constructie en de volumieke massa van steenachtige constructies zoals gegeven in tabel 1. OPMERKING 1 De in tabel 1 weergegeven waarden voor de volumieke massa gelden specifiek voor toepassing binnen deze praktijkrichtlijn. Hierbij is rekening gehouden met het effect dat de massa vanwege productieprocessen kan fluctueren. Om zeker te zijn dat een bepaalde waarde minimaal wordt gehaald, is van de gemiddelde waarde de standaardafwijking afgetrokken, omdat geldt: hoe lager de massa, hoe lager de geluidisolatie. OPMERKING 2 Voor de massabepaling mag ook gebruik worden gemaakt van de door de fabrikant gedeclareerde waarden bepaald conform NEN-EN 771 (alle delen) of NEN-EN 12390-7. OPMERKING 3 Massa gelaagde constructies: Indien een constructie bestaat uit verschillende lagen, bijv. een basisvloer met een dekvloer, dan mogen de massa’s van de samenstellende delen alleen worden opgeteld als de hechting van tussen de lagen sterk is. Bij een slechte hechting kunnen namelijk kleine spouwtjes ontstaan, waardoor plaatselijk de lucht- en contactgeluidisolatie kunnen verslechteren. Ook bij wanden voorzien van pleisterlagen kan dit effect (op den duur) optreden, en resulteren in een slechtere luchtgeluidisolatie. Alleen bij een goede hechting mogen de massa’s van de basisconstructie en van de afwerklaag bij elkaar worden opgeteld.

9


Ontw. NPR 5070:2004

Bij toepassing van een folie als scheidingslaag tussen een dekvloer en een basisvloer wordt geen goede hechting en aansluiting verkregen tussen basisvloer en dekvloer, waardoor bovengenoemde ongerechtigheden ontstaan. Met “compoundspray” is de aansluiting beter. Een belangrijk alternatief is het uitvoeren van de dekvloer als verend opgelegde dekvloer, zie 7.1. Hierbij is per definitie geen hechting tussen draagconstructie en dekvloer. Bij toepassing van verend opgelegde dekvloeren mag de massa van de verend opgelegde dekvloer dus niet bij de massa van de draagconstructie worden opgeteld.

Tabel 1 — Richtwaarden van de volumieke massa van een aantal veel voorkomende bouwmaterialen

Vo

Volumieke massa

Materiaal

kg/m³

1900 1750 1100

gipsblokken zwaar gipsblokken licht gipskartonplaten gipsvezelplaten cellenbeton zwaar cellenbeton licht

1250 825 900 1000 800 600

gewapend grindbeton zonder toevoeging van granulaat

2400

be

Pr

or

gevelklinkers kalkzandsteen lichte gebakken steen

2300

gewapend grindbeton (met menggranuaat maximaal 20 % grindvervanging)

2350

zandcement dekvloer anhydriet dekvloer

1900 2200

iew

ev

ongewapend grindbeton (met menggranulaat maximaal 20 % van grindvervanging)

eld

4 Woningscheidende wanden en vloeren

In deze praktijkrichtlijn worden de volgende typen woningscheidende wanden en vloeren onderscheiden: Wanden

— Enkelvoudige wand van beton of steen met een massa per oppervlakte van ten minste 525 kg/m², met inbegrip van eventuele afwerklagen. — Enkelvoudige wand van beton of steen met een massa per oppervlakte van ten minste 575 kg/m², met inbegrip van eventuele afwerklagen. — Enkelvoudige wand van beton of steen met een massa per oppervlakte van ten minste 650 kg/m², met inbegrip van eventuele afwerklagen.

10


Ontw. NPR 5070:2004 — Spouwmuur bestaande uit twee spouwbladen van beton of steen, elk met een massa per oppervlakte van ten minste 200 kg/m², met inbegrip van eventuele afwerklagen. — Spouwmuur bestaande uit twee spouwbladen van beton of steen, elk met een massa per oppervlakte van ten minste 250 kg/m², met inbegrip van eventuele afwerklagen. — Spouwmuur bestaande uit twee spouwbladen van beton of steen, elk met een massa per oppervlakte van ten minste 300 kg/m², met inbegrip van eventuele afwerklagen. — Spouwmuur bestaande uit twee spouwbladen van beton of steen, elk met een massa per oppervlakte van ten minste 350 kg/m², met inbegrip van eventuele afwerklagen.

Vo Vloeren

— Enkelvoudige vloer van beton of steen met een massa per oppervlakte van ten minste 800 kg/m². — Enkelvoudige vloer van beton of steen met een massa per oppervlakte van ten minste 500 kg/m², voorzien van een verend opgelegde dekvloer met een ∆Llin ≥ 10 dB. — Enkelvoudige vloer van beton of steen met een massa per oppervlakte van ten minste 400 kg/m², voorzien van een verend opgelegde dekvloer met een ∆Llin ≥ 13 dB.

or

— Enkelvoudige vloer van beton of steen met een massa per oppervlakte van ten minste 650 kg/m², voorzien van een verend opgelegde dekvloer met een ∆Llin ≥ 10 dB. — Enkelvoudige vloer van beton of steen met een massa per oppervlakte van ten minste 550 kg/m², voorzien van een verend opgelegde dekvloer met een ∆Llin ≥ 13 dB.

be

ev

Pr

In de twee volgende hoofdstukken worden achtereenvolgens het niveau Ilu;k ≥ 0 dB en Ico ≥ +5 dB en het niveau Ilu;k ≥ +5 dB en Ico ≥ +10 dB behandeld.

iew

OPMERKING De grootheid ∆Llin geeft de verbetering in de contactgeluidisolatie aan door toepassing van een verend opgelegde dekvloer op een steenachtige basisvloer. De grootheid wordt bepaald overeenkomstig NPR 5079 en NENEN-ISO 140-8. Het gaat hierbij niet om de verbetering zoals die optreedt door diverse soorten vloerbedekking, maar om het directe effect van de verend opgelegde dekvloer op de contactgeluidisolatie van de basisvloer. Immers de eisen in het Bouwbesluit worden gesteld aan de kale vloer, in dit geval met inbegrip van de verend opgelegde dekvloer. Uit diverse metingen is komen vast te staan dat ∆Ico ≈ ∆Llin . Aangezien in buitenlandse meetrapporten de ∆Ico niet wordt vermeld, is in dit geval de ∆Llin gekozen als verbeteringsmaat voor de contactgeluidisolatie.

eld

5 Aansluitingen voor Ilu;k ≥ 0 dB en Ico ≥ +5 dB 5.1 Keuzeproces

In hoofdstuk 2 is reeds de globale opzet voor het proces keuzeproces van de woningscheidende wand en de aansluitingen besproken. In hoofdstuk 4 zijn de woningscheidende constructies zelf opgesomd. In dit hoofdstuk wordt het keuzeproces nader uitgewerkt voor de daarop aansluitende constructies voor het realiseren van Ilu;k ≥ 0 dB en Ico ≥ +5 dB. De aansluitende constructies kunnen zelf ook woningscheidend zijn, maar dat hoeft niet. Zo zijn aansluitingen gegeven van binnenwanden omdat deze van invloed zijn op de geluidisolatie als hieraan onvoldoende aandacht wordt besteed. De uitwerking voor eengezinswoningen is daarbij anders dan die van woongebouwen, omdat bij woongebouwen ook de geluidisolatie-eisen in verticale richting moeten worden gerealiseerd.

11


Ontw. NPR 5070:2004

5.2 Toelichting keuzematrix voor eengezinswoningen 1. In de keuzematrix voor eengezinswoningen, zie figuur 1, wordt uitgegaan van twee typen woningscheidende wanden: enkelvoudige wanden en ankerloze spouwwanden. Per wandtype is per gewichtsklasse een matrixcombinatie aangegeven met een cijfer en een letter. 2. Het cijfer verwijst naar mogelijke gevel- en wandaansluitingen die toepasbaar zijn bij de gekozen woningscheidende wand. Voor de cijfers 1 en 2, zie figuur 3a op blz. 14. Voor de cijfers 3 en 4, zie figuur 4a op blz. 16.

Vo

3. De letter verwijst naar mogelijke daken vloeraansluitingen, die toepasbaar zijn bij de gekozen woningscheidende wandconstructie. Voor de letters A en B, zie figuur 3b op blz. 15. Voor de letters C en D, zie figuur 4b op blz. 17. 4. De keuzemogelijkheden voor enkelvoudige wanden staan weergegeven in figuur 3a en 3b. 5. De keuzemogelijkheden voor ankerloze spouwwanden staan weergegeven in figuur 4a en 4b. 6. In figuur 3a, 3b, 4a en 4b worden de verschillende aansluitingen met behulp van pictogrammen weergegeven. De “+” geeft aan dat de aansluiting wel de gewenste geluidisolatie kan opleveren en een “–” geeft aan dat met de aansluiting de gewenste geluidisolatie niet kan worden bereikt.

or

7. De pictogrammen worden verder uitgewerkt in hoofdstuk 7, indien mogelijk conform de SBRreferentiedetails en comfortdetails. 8. Bij een aantal pictogrammen wordt een toevoeging met de letter “a” gebruikt. Dit betreft dan een mogelijkheid waarmee de toepassing kan worden verruimd, bijv. als het basisdetail niet voldoet.

5.3 Toelichting keuzematrix voor woongebouwen

be

Pr

iew

ev

De keuzematrix voor woongebouwen, zie figuur 2, houdt rekening met woningscheidende vloeren en woningscheidende wanden. Dit betekent dat zowel de woningscheidende wand als de woningscheidende vloer moet voldoen aan de geluideisen Ilu;k ≥ 0 dB en Ico ≥ +5 dB. 1. In de eerste kolommen van figuur 2 staan typen van woningscheidende vloeren aangegeven. Kies een van deze vloeren. 2. In de bovenste rijen van figuur 2 staan de typen woningscheidende wanden aangegeven. Kies ook een daarvan.

eld

3. Bepaal het knooppunt van de rij waarin de gekozen woningscheidende vloer staat en van de kolom waarin de gekozen woningscheidende wand staat. In dit knooppunt staat de matrixcombinatie die hoort bij de gekozen woningscheidende wand en vloer. 4. Het cijfer verwijst naar mogelijke gevel- en wandaansluitingen die toepasbaar zijn bij de gekozen woningscheidende wand. Voor de cijfers 1 en 2, zie figuur 3a op blz. 14. Voor de cijfers 3 en 4, zie figuur 4a op blz. 16. 5. De letter verwijst naar mogelijke daken vloeraansluitingen, die toepasbaar zijn bij de gekozen woningscheidende wanden vloerconstructie. Voor de letters A en B, zie figuur 3b op blz. 15. Voor de letters C en D, zie figuur 4b op blz. 17. 6. De keuzemogelijkheden voor enkelvoudige wanden staan weergegeven in figuur 3a en 3b. 7. De keuzemogelijkheden voor ankerloze spouwwanden staan weergegeven in figuur 4a en 4b. 8. In figuur 3a, 3b, 4a en 4b worden de verschillende aansluitingen met behulp van pictogrammen weergegeven. De “+” geeft aan dat de aansluiting wel de gewenste geluidisolatie kan opleveren en een “–” geeft aan dat met de aansluiting de gewenste geluidisolatie niet kan worden bereikt. 12


Bestelformulier Stuur naar:

NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214 2600 WB Delft

NEN Standards Products & Services Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T (015) 2 690 390 F (015) 2 690 271

Ja, ik bestel __ ex. NPR 5070:2004 Ontw. nl Geluidwering in woongebouwen Voorbeelden van wanden en vloeren in steenachtige draagconstructies

www.nen.nl/normshop

€ 46.90

Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop

Gratis e-mailnieuwsbrieven

Retourneren

Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen,

Fax: (015) 2 690 271 E-mail: [email protected] Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig).

normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven

Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v.

O M

O V

Voorwaarden

• De prijzen zijn geldig tot 31 december 2016, E-mail tenzij anders aangegeven. • Alle prijzen zijn excl. btw, Klantnummer NEN verzend- en handelingskosten Uw ordernummer BTW nummer en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Postbus / Adres • Bestelt u via de normshop een Postcode Plaats pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Telefoon Fax • Meer informatie: telefoon (015) 2 690 391, dagelijks Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) van 8.30 tot 17.00 uur. Postbus / Adres • Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie Postcode Plaats voorbehouden. • U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: Datum Handtekening www.nen.nl/leveringsvoorwaarden.

Normalisatie: de wereld op één lijn.

preview - 2016

Noise control in dwellings - Examples of partition walls and floors maart 2004 ICS ; Zal vervangen NPR 5070:1993

Recommend Documents