No title

MASTERPLAN VTS SITE. SITE SINT-NIKLAAS SINT NIKLAAS DEFINITIEF RAPPORT JUNI 2010 Opdrachtgever: INTERWAAS

STAD SINT SINT-NIKLAAS NIKLAAS

Lamstraat 113 9100 Sint-Niklaas T. 03 / 780.52.00 F. 03 / 780.52.09 www.interwaas.be

Grote markt 1 9100 Sint-Niklaas tel. +32 (0)3 760 91 00 fax +32 (0)3 766 08 82 [email protected] www.sint-niklaas.be

Opdrachthouder: NERO bvba Meulestedekaai 39a - 9000 GENT Tel: +32 (0)9.220.10.58 Fax:+32 (0)9.221.70.79 E-mail: [email protected] www.nero.be

1. OPDRACHTOMSCHRIJVING 2. ANALYSE 2.1 STEDEBOUWKUNDIGE ANALYSE

9

2 2 HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE 2.2

11

2.3 BOUWKUNDIG ONDERZOEK

30

3. ONTWERPEND ONDERZOEK 3.1 CONCEPT

38

3.2 SCENARIO’S

44

4. DEFINITIEF SCENARIO 4.1 UITWERKING

51

4.2 RAMING

69

5 BIJLAGE 5. 5.1 FOTOREPORTAGE

75

5.2 UITWERKING SCENARIO’S

113

5.3 INRICHTINGSMOGELIJKHEDEN APP.

137

INHOUDSOPGAVE

Sint-Niklaas VTS Site

1 OPDRACHTOMSCHRIJVING



OPDRACHTOMSCHRIJVING

DOELSTELLINGEN Het College van Burgemeester en Schepenen van Sint-Niklaas heeft de VTS site ingediend als project in het kader van Grootstedenbeleid. Strategische doelstellingen: - De sociale cohesie van de wijk bevorderen via initiatieven die haar identiteit, samenhang, interacties en toegankelijkheid versterken. - Bijdragen tot de verkleining van de ecologische afdruk en de duurzaamheid van de d stad. t d - De uitstraling en de attractiviteit van de stad bevorderen. Operationele doelstellingen: - verhogen van het aanbod aan betaalbare en kwalitatieve huuren koopwoningen in de binnenstad op basis van een gezonde sociale mix. - sociale en socio-culturele integratie versterken via een multidimensionele aanpak - aanbod kinderopvang in de binnenstad verhogen - onderzoek naar mogelijkheden voor solidair wonen op de site - versterken van doorwaadbaarheid van de stad - duurzame ontwikkeling : verkeersvrij /luw binnenterrein, duurzame en milieuvriendelijke materialen, streekeigen groenvoorzieningen, energieen waterbesparende maatregelen/technieken, eventueel vegetatiedaken, maatregelen tegen “indoor-pollution”, … - revalorisatie van het bouwkundig erfgoed door renovatie/herbestemming /reïntegratie in het stedelijk weefsel. 3


OPDRACHTOMSCHRIJVING HOOFDFUNCTIE HUISVESTING Voldoende sociale mix; Woningen en /of appart.) keuze uit/combinatie van :

min. 45 woongelegeheden. Solidair wonen Sociale huisvesting / huursector Sociale huisvesting / koopsector Bescheiden woonaanbod Woonaanbod voor senioren Ruime woongelegenheden Wonen met kinderen

NEVENFUNCTIES: CULTURELE BEHOEFTEN Stadsschouwburg Stockageruimte (decors) Montage- en schilderruimte (decors) Repetitie- en voorbereidingsruimte klaslokalen

ca. 40m²

j Academie Muziek Woord en Dans met: Stedelijke Balletklas Muziekklassen 1 klas "samenspel slagwerk" 3 klassen "jazz/lichte muziek; big band; folk" 1 klas(symfonisch orkest)

tot ca. 25 leerlingen gelijktijdig tot ca. 120 leerlingen gelijktijdig ca. 90m² ca. 60m² ca. 120m²

St d lijk Academie Stedelijke A d i Schone S h Kunsten K t met: t Opbergruimte:1. Werkplaats Bureel/omkleedruimte/eetruimte: a Schildersatelier a Tekenatelier b Mode-atelier Mode atelier

250 m² 50 m² 15 m² 150 m² / 25 leerlingen per lokaal 100 m² / 25 leerlingen per lokaal 400 m m² / ca. ca 70 leerlingen

200 m² (min 6m hoog) 60 m² (min 6m hoog)

NEVENFUNCTIES: KINDEROPVANG Buitenschoolse opvang Binnenspeelruimte Sanitair, keuken, bureauruimte Aangrenzende buitenspeelruimte Kinderdagverblijf: Speel- en rustruimte Keuken, sanitair voor personeel en kinderen Personeelsruimte en bureau Passend ingerichte buitenruimte in de nabijheid

100-tal kinderen min. 400m² (4 m² per kind)

14-tal kinderen min. 70 m² (5 m² per kind)

PROGRAMMA “Het project zal, vanwege de ligging, in hoofdzaak mogelijkheden bieden voor bijkomende bewoning, naast socioculturele voorzieningen en kinderopvang. Op die manier wil het een voorbeeld van een vernieuwd stedelijk sociaal weefsel worden. worden De site dient immers een nieuwe identiteit te verwerven binnen de wijk en de binnenstad. Door de verwevenheid van functies en doelgroepen op de site, wil het op een harmonieuze manier bijd bijdragen t t vernieuwing tot i i van de d buurt. b t De woonfunctie, gemeenschapsfunctie: de woonfunctie rond de binnenpleinen staat centraal. Het aantal betaalbare huuren koopwoningen in de binnenstad kan verhoogd worden. Bijzondere aandacht gaat uit naar een gezonde sociale mix van de bewoners: jonge startende gezinnen, medioren/senioren en solidair wonen Door de permanente bewoning wonen. verhoogt men sociale controle en het veiligheidsgevoel in de brede buurt. Socio-culturele functie: de gebouwen rond de speelplaats aan de Collegestraat, sluiten aan bij centrale culturele site van de stad (stadsschouwburg, academies). Al van bij de aanvangsfase biedt de site mogelijkheden voor tentoonstellingen, kunstateliers , …. Dit past binnen een zinvolle invulling van bewaringsmaatregelen van de site en draagt bij tot de identiteitvorming van de buurt.” [Bijzonder bestek] 4


OPMETINGSPLAN

PROJECTGEBIED BESTAANDE TOESTAND

5


OPMETINGSPLAN


6


OPMETINGSPLAN


7


OPMETINGSPLAN


8


2.1 STEDENBOUWKUNDIGE ANALYSE


STEDENBOUWKUNDIGE ANALYSE

Situering De VTS-site is een voormalige vak- en b beroepschool h l gelegen l i de in d binnenstad bi t d die di eind juni 2008 zijn deuren dicht deed. Het projectgebied bevindt zich in het westen van het centrum van Sint Niklaas, aan de stadsring g en niet ver van het spoorwegstation. Hierdoor is deze site heel goed bereikbaar zowel met private wagens als met het openbaar vervoer of fiets. Dit garandeert een goede bereikbaarheid zowel vanuit de stad als vanuit de regio en maakt het mogelijk om in de ontwikkeling van de site een aantal aspecten van duurzame mobiliteit te integreren. De site is gelegen volgens het BPA Centrum II (K.B. 17-04-1980) in een zone voor openbaar nut. De stad is van plan om een RUP op te maken om de bestemming te wijzigen (kaderend in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Sint Niklaas). Dit masterplan vormt de basis voor deze bestemmingswijziging. g j g g

N

N 10



KIND EN GEZIN

Situering

JEUGDBEWEGING

PAROCHIEZAAL

De VTS site wordt rechtstreeks ontsloten via de collegestraat en het OLV plein. Via een inrit naar de parkeergarages is een bijkomende ontsluiting mogelijk De site ligt in de nabijheid van de stadsschouwburg en de academie. Aan de site palen twee groene ruimtes

11



Situering

KIND EN GEZIN PAROCHIEZAAL

JEUGDBEWEGING

KIND EN GEZIN

JEUGDBEWEGING

PAROCHIEZAAL

12

2.2 HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE



HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE O t ikk li van de Ontwikkeling d site it De VTS-site vormt een boeiende en gelaagde erfgoedsite van de stadskern in Sint Niklaas. De ontwikkeling van de site in de loop p van de laatste drie eeuwen heeft heel waardevolle restanten achtergelaten die interessante getuigen zijn niet enkel van de ruimtelijke maar ook van de economische, industriële en socio-culturele ontwikkeling van de stad stad.

Beeld 1: luchtfoto van de VTS - site

De oudste kern van deze site bestaat uit het voormalige herenhuis met katoenfabriek van de familie JanssensDe Decker. In 1811 kochte Jan Janssens het grote herenhuis aan de O.L.-het Vrouwplein en in de 19e eeuw werd het uitgebreid met twee haakse vleugels. Deze gebouwen huisvesten een katoenfabriek; het familiebedrijf Janssens – De Decker dat al in 1763 werd opgericht. Het herenhuis bleef fungeren als woonhuis voor het gezin en het huispersoneel. Dankzij een verstandig beheer en tijdige modernisering d i i tijd tijdens d de I d t iël Industriële revolutie werd de fabriek een succesvol textielbedrijf. Vandaag de dag vormen deze gebouwen interessante getuigen van de industriële ontwikkeling van de stad in de 19e eeuw ((één van de thema”’s in het vernieuwde Stedelijk Museum SteM).

Beeld 2: schematische groei van de VTS - site

Algemeen Tijdens de 19e eeuw groeide de familie Janssens uit tot één van de meest vooraanstaande en beïnvloedende families van de stad en lieten dan ook heel wat sporen na in de stad. In 1907 breekt echter een totaal nieuwe periode aan voor de site. Alle gebouwen in de site werden aan Mgr. Stillemans verkocht en in 1909 werd de site herbestemd tot vakschool. t eeuw werd Tijdens de Tijd d 20ste d de d school h l in i diverse fases uitgebreid met nieuwe studierichtingen en gebouwen naar de Collegestraat toe. De belangrijkste fase van het schoolcomplex was de oprichting van het Technisch Instituut voor de Breikunde in 1928. Deze heeft nauwe link gehad met de ontwikkeling van de breigoedindustrie van de stad, motor van de welvaart in de stad in het interbellum.

Het zou tot 1958 duren vooraleer de Vak- en Beroepsschool Sint-Antonius, het Technisch Instituut voor Breikunde en de afdeling Mechanica op één noemer werden gebracht: de “Vrije Technische Scholen van St.-Niklaas”. De VTS in zijn totaliteit is een essentieel onderdeel van het onderwijslandschap en de onderwijsontwikkeling in de stad. In 2008 trekken de laatste leerlingen weg uit deze historische gebouwen en begint een nieuwe fase voor de VTS site. De gebouwen werden door de brandweer volledig afgekeurd vermits onveilig. 14


HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE

Algemeen Advies Cel Onroerend Erfgoed

Een deel van de site Collegestraat, is gelegen binnen de grenzen van het beschermde stadsgezicht “Sint Antoniuskerk en Omgeving”. In deze zone geldt een bindend advies van Onroerend erfgoed. Het herenhuis zijde OLV-plein is gelegen in het zicht van een beschermd monument, OLV kerk. Hier geldt een niet bindend advies van Onroerend, Erfgoed. De site als geheel is opgenomen in “Bouwen door de eeuwen heen”, inventaris van het bouwkundig erfgoed. Hieraan zijn er vooralsnog geen wettelijk bepalingen verbonden.

In het kader van de toekomstige ontwikkeling van de site heeft de Cel Onroerend Erfgoed het volgende advies gegeven: Het deel van de school langsheen de Collegestraat is gelegen binnen het beschermde stadsgezicht rond de SintAntoniuskerk. Het poortgebouw en de straatafsluiting met hekwerk zijn b l belangrijke ijk elementen l t bi binnen dit stadsgezicht. De overige gebouwen zijn gelegen binnen het gezichtsveld van een aantal beschermde monumenten. De Cel Onroerend Erfgoed g opteert p voor het behoud van de voormalige herenwoning langsheen het Onze-LieveVrouwplein en de schoolvleugels rond de binnenkoer met uitzondering van de laatste toevoegingen. Herbestemming en herinrichting van de gebouwen is evenwel mogelijk. Langs de zijde van de Collegebaan zijn het poortgebouw en de oudste schoolgebouwen rond de binnenkoer te behouden en te herbestemmen. Het gietijzeren hekwerk, dat ooit verdwenen was maar teruggevonden is, moet teruggeplaatst worden. De beelden op het poortgebouw zijn eveneens in situ te bewaren.

Beeld 3: zones opgenomen in beschermd stadsgezicht of in zicht van beschermd monument

15


HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE Het herenhuis is een interessante restant van de vroegere bouwkundige geschiedenis van de stad, op een cultuurhistorische toplocatie in de stadskern. Er bestaat geen duidelijke informatie over zijn bouwjaar maar dankzij het jaartaal, dat te vinden is in één gang van het huis, weet men dat de geschiedenis van dit gebouw minstens tot 1691 terug gaat. De belangrijkste bouwfase van het h idi herenhuis huidige h h i situeert it t zich i h echter ht op het einde van de 18e eeuw. Beeld 4: O.-L.- Vrouwplaats, gevel herenhuis, begin 20ste eeuw. Bron: “Het Het verhaal van een school school”, Jozef De Cock Cock, 1988

Beeld 5: foto gevel herenhuis, 2009

Beeld 4 laat zien dat het ijzerwerk dat tegenwoordig enkel bij de drie eerste traveen te vinden is, oorspronkelijk bij alle ramen te vinden was. (gelijkvloers in de vorm van hekwerk en op verdiep als leuning). De foto toont ook de beeldbepalende vlaggenstokken en de gouden opschrijft aan de gevel van de vakschool “Vak- en Ambachtschool St-Antonius” met daarboven (het bisschoppelijk wapen van de stichter, gedragen door de woorden “Vivat Jesus”). Alle twee dateren van 1910.

De inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (deel 7n, 2 (S-T), blz. 532) beschrijft j het herenhuis samen met de katoenfabriek als volgt: “Gebouwencomplex met straatvleugel en twee haakse vleugels uitziend op de binnenplaats, opklimmend tot XVII (1691 gedateerd in de binnengang) met voornaamste bouwfase eind XVIII (jaarstenen 1775, 1785) en gedateerde poort 1788. Aanpassingen in 1909 (o.m dakkapellen en driehoekig fronton aan voorgevel) bij het inrichten tot vakschool. “Straatvleugel: voormalig herenhuis in Lodewijk XVI-stijl, acht traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (leien) met houten dakkapellen en driehoekig fronton. Sobere bakstenen lijstgevel op arduinen plint. Ritmerende rechthoekige vensters in vlakke arduinen omlijsting op dito lekdrempels op consooltjes; bewaarde duimen, rolluikkasten en behouden ijzeren leuningen bij de drie eerste traveeën.”

Herenhuis - A B C “Rechthoekige deur in arduinen omlijsting op hoge neuten onder gestrekte druiplijst op Lodewijk XVIconsoles in de derde travee Korfboogpoort in arduinen omlijsting op neuten, met imposten en sluitsteen en gestrekte druiplijst in de uiterste travee. travee Jaartal 1788 in de zwikken. Aflijnende kroonlijst op klossen, in het midden onderbroken door het driehoekige fronton met wapen van Mgr. A. Stillemans, aangebracht in 1909.” In 1907 werd het herenhuis aan Mgr. Antonius Stillemans, Sint Niklazenaar van geboorte en bisschop van Gent, verkocht om de Vak- en Ambachtschool Sint Antonius op p te richten. Daardoor toont de voorgevel belangrijke verwijzingen naar zijn mecenas Mgr. Sttilemans. Wegens de locatie en de cultuurhistoriche waarde van dit gebouw is het aangewezen deze gevel zo veel mogelijk te respecteren. Men dient ook rekening te houden met het feit dat de gevel oorspronkelijk gekaleid was.

16



Herenhuis - A B C Alhoewel dit uurwerk niet origineel van het herenhuis is, vertegenwoordigt het een karakteristiek element van de laatste eeuw van de site en is het aangewezen dat het behouden wordt. 3.) De huidige foto toont ook grote groene stalen trap die de twee vleugels verbindt. Het betreft een vreemd element dat dient verwijderd te worden zodanig dat de gevel terug in haar totaliteit zichtbaar wordt. 4.) Deze gevel was ook gekaleid. De laaddeur wordt ook best behouden omwille van zijn historische waarde; samen met de mechanisme en een aantal spitsboogconstructies die in de zolder te vinden zijn j ((zie fotoreportage). p g )

Beeld 6: foto achtergevel herenhuis, 2009

Beeld 7: achtergevel herenhuis , begin XX eeuw

De huidige achtergevel wordt ook in de inventaris beschreven: “Achtergevel Achtergevel met jaarsteen 1785, met drie zichtbare traveeën onder hoog schilddak met laaddeur”. Zoals de foto’s hierboven laten zien komt deze beschrijving ook overeen met de oorspronkelijke gevel van het herenhuis. herenhuis Niettemin kan men een aantal duidelijke verschillen vinden tussen de huidige en de oude gevel van begin XX eeuw:

Beeld 8 en 9 : foto’s doorgang herenhuis, 2009

1.) De toren boven de poort (beeld 6) werd afgebroken. 2.) Het raam boven de poort werd dicht gemetst en in zijn plaats kan men tegenwoordig een blauw uurwerk vinden.

Verder heeft het herenhuis, door zijn locatie, een belangrijke poort functie vervuld in de site. In die zin is de waarde van de twee doorgangen duidelijk waardoor zij dienen gerespecteerd te worden, inclusief de baksteen gevels die van binnen zichtbaar zijn. Het interieur heeft integendeel geen bijzondere waarde behalve een aantal karaktervolle elementen in de gang, een aantal plafondsen en de houten hoofdtrap.

17


HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE Het herenhuis werd in de 19e eeuw uitgebreid met twee haakse vleugels om de katoenfabriek te huisvesten (briehoofd en foto). Deze gebouwen worden als volgt beschreven in de Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed:

Beeld 10: briefhoofd van de katoenfabriek.

“Haakse vleugels met huidige klaslokalen, toegevoegd in imitatieve stijl. Rechtse vleugel aanzettend met een oorspronkelijke XVIII-travee met behouden houten dakkapel met voluutvormige l t i vleugelstukken.” l l t kk ”

Fabriekspand – D E aangewezen om de voorgevel zo veel mogelijk te respecteren samen met het beeld dat te vinden is midden in de gevel. Wat de achtergevel beschikt over geen waarde Het is een blinde gevel met een waarde. aantal aanbouwen die helemaal niet kwalitatief zijn. Wat het interieur betreft dient er rekening gehouden te worden met het t tongewelf lf op de d verdieping. di i

Alhoewel de inventaris over twee vleugels heeft, werd enkel de langste van de twee behouden en de andere werd door een nieuwbouw vervangen g (zie C. spiegebouw).

Beeld 11 : oude foto koer van de katoenfabriek.

Dit gebouw betreft ook een essentieel element van de VTS –site en de stad als getuige van de industriële ontwikkeling van Sint Niklaas en daardoor is het

Beeld 14: foto tongewelf

Beeld 12: foto voorgevel van gebouw D met beeld boven de middenste inkomdeur

Beeld 13: foto beeld

18


HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE De school kende van bij het begin een groot succes, en wordt de daaropvolgende jaren stelselmatig uitgebreid met nieuwe richtingen en gebouwen.

tussenverdiep

Tussengebouw - H I Alle vier traveeën zijn j even g groot. De openingen van de vierde travee zijn aanzienlijk groter. Alle openingen rusten op stevige arduinen dorpels en zijn bovenaan gebogen van vorm. Zowel de ramen als de poort tonen een karaktervolle indeling met wit schrijnwerk.

gedenksteen Beeld 18: foto gedenksteen, 1909.

Beeld 15: foto zuidgevel tussengebouw, 2009.

B ld 19 Beeld 19: oude d ffoto t oorspronkelijke k lijk noordgevel d l

Beeld 16: foto noordgevel tussengebouw, 2009.

Beeld 17: oude foto katoenfabriek

Oorspronkelijk had dit gebouw twee soortgelijke gevels( noorden zuidgevel) Zoals de foto’s laten zien werd tegen de achtergevel een aanbouw gebouwd. Deze aanbouw betreft een gewone baksteen constructie van twee bouwlagen met acht traveeën en nog een kleine betonen afdak. Er bestaat geen twijfel over het storend effect van alle twee toevoegingen en daardoor wordt er aangeraden om deze af te breken en de voormalige gevel te recupereren. Er dient ook rekening te houden met het feit dat deze gevel bi binnen h t stadsgezicht het t d i ht valt. lt

De eerste uitbreiding in het begin van de 20ste eeuw is een een nieuwe vleugel (1910). Daarvoor kocht alweer mgr. Stillemans in 1909 de tuin van de familie Janssens-de Decker. Ter ere van mgr.Stillemans werd een gedenksteen geplaatst in de gevel. gevel Het gebouw betreft een baksteen constructie met oorspronkelijk 2 bouwlagen onder zadeldak (dakpanen) en twee kleine houten dakkapellen. In de loop van de ontwikkeling van de school werd onder het dak een derde houten verdieping gerealiseerd (zie verder) en een grote dakkapel. De voorgevel toont vier zichtbare traveeën en nog één die onzichtbaar is door het “spiegebouw” dat ertegen werd gebouwd.

19


HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE Het “spiegelgebouw” bestaat uit twee helemaal verschillende entiteiten: gebouw F (hoogste) en gebouw G (laagste). Alle twee zijn verbonden op de eerste verdieping. Zij bestaan uit een opeenvolging van verschillende smalle ruimtes ruimtes.

Beeld 20: foto interieur gebouw G G, 2009 2009.

Zoals beeld 21 en 22 laten zien werd gebouw G ter vervanging van een oorspronkelijke vleugel van de katoenfabriek gebouwd; vermoedelijk in een latere l t stadium t di d Gebouw dan G b F F. Voor deze nieuwbouw werd noch de stijl noch het aantal lagen van de oorspronkelijke baksteen vleugel gerespecteerd. g p Het g gebouw beschikt niet over bijzondere historische of architecturale waarde. Het is aangewezen dat het afgebroken wordt ten voordeel van de herwaardering en het betere benutting van de oppervlakte.

Spiegebouw – F G Gebouw F blijkt een aanbouw te zijn van het tussengebouw H, aangezien zij een gelijkaardige bouwstijl tonen. Het behoud van dit gebouw is in principe aanraadbaar maar zijn locatie hypothekeert enorm de ontwikkeling van de site zowel op vlak van bereikbaarheid van de het binnenplein op beeld 22 als op vlak van herbestemming van het tussengebouw. Al gevolg Als l hiervan hi wordt dt in i deze d studie t di ook de afbraak van dit gebouw aangeraden op vooraarde dat de gevel van het tussengebouw op een kwalitatieve manier herbouwd wordt en de onder doorgang g gg gerespecteerd p wordt.

Beeld 201 foto voorgevel gebouw G, 2009.

Beeld 22: oude foto koer van de katoenfabriek

Beeld 23: foto binnenplein voor tussen gebouw D, F ,E en I, 2009

20



Kapel - J K L M Dit volume bestaat uit meerdere entiteiten tit it waarvan K en L de d meestt waardevolle zijn. De voorgevels van deze twee gebouwen zijn gelegen aan het noordelijke binnenplein en vallen bijgevolg binnen het beschermd gezicht “Sint Antoniuskerk en Omgeving”. g g Deze gevels dienen zo veel mogelijk gerespecteerd te worden en in functie van de oorspronkelijke toestand gerestaureerd te worden.

Beeld 24: foto voorgevel g g gebouw K,, 2009.

Beeld 267: foto interieur kapel, eerste verdieping, 2009.


Beeld 25: oude foto voorgevel g g gebouw K.

Beeld 26: oude foto

28: oude foto interieur kapel.


De kapel die ingewijd werd op 14 juni 1939, wordt als een anekdotisch entiteit ervaren. Deze ruimte werd zodanig omgevormd in de loop de van de laatste jaren dat de enkele kwalitatieve details van weleer helemaal verwenen zijn. Bovendien zijn er bouwtechnisch veel problemen. De verbogen ligging achter gebouw K en de beperkte kwaliteit maken het behoud zinlos. De volume J ((traphal) p ) en M ((lasserij) j) beschikken over geen bijzondere waarde.

21



Reftergebouw - N In eerste fase werden de eerste twee verdiepingen gebouwd (atelierruimtes op nivo 0 en refter op nivo1) en in een latere fase werd er een derde nivo aan toegevoegd bestemd voor leslokalen. Het gebouw ligt aan het noordelijke binnenplein en valt ook binnen het beschermd gezicht “Sint Antoniuskerk en Omgeving”. Hierdoor dient de gevel zo veel mogelijk gerespecteerd te worden.

Beeld 31: foto oostgevel reftergebouw, 2009.

Beeld ee d 3 32: foto oto ttrapkoker, ap o e , 2009. 009

In 1928 werd de hogere breiafdeling van het Technisch Instituut voor Breikunde ingericht. Daarvoor werden er verschillende nieuwe gebouwen opgetrokken rond een nieuwe speelplaats ten noorden van de site, aan de Collegestraat. Dit gebouw behoort tot één van die gebouwen en het werd in twee fases opgericht.

Beeld 33: foto oostgevel reftergebouw, 2009.

Beeld 34: recente foto interieur refter, 2009.

D gevell is De i een baksteen b k t constructie t ti van drie bouwlagen met grote ramen verdeeld in elf traveen. Centraal vindt men de inkomdeur voor de atelierruimte gelegen op de gelijkvloerse verdieping. De rest van de verdiepingen p g zijn j bereikbaar via de traphal van foto 32. De inkom naar deze trap ligt onder het gebouw links (Breikunde). Deze trap, samen met de ijzeren leuning zijn één van de weinig waardevolle elementen van het interieur die behouden dienen te worden.

22


HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE Turnzaal - Breikunde – O - P Dit gebouw maakt ook deel uit van de verschillende gebouwen die vanaf 1928 werden gebouwd. Dit gebouw voorzag de nieuwe breiafdeling van het Technisch Instituut voor Breikunde van een aantal ateliers op gelijkvloers en leslokalen en een turnzaal op het verdiep. Het gebouw beschikt over een asymmetrische voorgevel met een ongelijk aantal openingen op njveau 0 en niveau i 1 Op 1. O het h t verdiep di t lt men 11 telt ramen waarvan de 7de geaccentueerd wordt met de plakkaat met het schild en naam van de school. Dit raam krijgt jg een afzonderlijke j arduin dorpel terwijl de rest (zes aan de linkerkant van het accent en 4 aan de rechtse kant) op twee doorlopende dorpels staan met eigenaardige spuwers (beeld 37).

Beeld 345: foto voorgevel gebouw Breikunde, 2009.

Beeld 38: foto detail dorpels voorgevel, 2009.

Dit deel van het gebouw vraagt een bijzondere aandacht als men dit gebouw begint te renoveren.

Aangezien deze gevel ook tot het beschermd stadsgezicht van de “Sint Antoniuskerk en Omgeving” behoort dient hij ook gerestaureerd en zo veel mogelijk gerespecteerd te worden. Het is vanzelfsprekend dat de aanbouw voor sanitair, gelegen naast dit gebouw, afgebroken dient te worden. De toegang, aan de rechtse kant, geeft toegang zowel naar het reftergebouw als naar een hoogspanningscabine. Beeld 36: foto plakkaat gebouw Breikunde, 2009.

Beeld 367: foto sanitairblok, 2009.

23



Rijwoningen Collegestraat– R S T Deze drie gebouwen die buiten de grenzen van de VTS site gelegen zijn, vormen de conciërgewoning van de voormalige school. De conciërge kreeg eerst zijn plaats in de achterbouw van het directiehuis aan het O.-L.-Vrouweplein maar later verhuisden hij naar een de huisjes bij de achterpoort in de Collegestraat. Zoals de rest van de schoolgebouwen gelegen l aan de d Collegestraat C ll t t beschikt b hikt deze woning ook over een baksteengevel die beschermd is.

Beeld 43: foto rijwoningen zijgevel, 2009.

Beeld 44: foto rijwoningen voorgevel, 2009.

24



Beeld 41: foto f loftgebouw f UVW, 2009.

Beeld 42: foto poort van buitenuit, 2009.

Loftgebouw – U V W – Werkplaats – X

Zowel het loftgebouw U als de werkplaats zijn de laatste uitbreidingen uitgevoerd op de site. Zoals de foto’s laten zien beschikken zij niet over enige architecturale waarde en in principe zouden zij helemaal afgebroken f b k kunnen k worden. d Het gebouw U is opgebouwd uit een stevige ritmische structuur en kan behouden blijven. De gebouwen V en W zijn bouwfysisch in een zeer slechte staat.

Beeld 41: foto werkplaats X, 2009.

25



Inkompoort - Z Volgens het advies van de Cel Onroerend Erfgoed zijn het poortgebouw (1915) en de straatafsluiting met hekwerk belangrijke elementen binnen het beschermd stadsgezicht van de Sint Antonius kerk. Dit gietijzeren hekwerk, was ooit verdwenen maar zou terug gevonden zijn. De Cel Onroerend goed raadt aan om dit terug te plaatsen. De beelden op het p poortgebouw g zijn j eveneens in situ te bewaren.

Beeld 39: foto poort van buitenuit, 2009.

Beeld 40: foto poort van binnenuit, 2009.

26



Conclusie Het plan hiernaast geeft de belangrijkste conclusies weer van het historisch onderzoek. gebaseerd op deze analyse wordt er enerzijds de afbraak van een aantal constructies voorgesteld: sanitair blok op het noordelijke speelplein, aanbouwen van het loftgebouw en het tussengewbouw, de werkplaats, het spiegebouw en de sanitair blok achter de fabriekspand. A d ijd wordt Anderzijds dt er gesuggereerd d om de d gevels en poort aan de kant van de Collegestraat, rond de speelpleinen, in de zuidelijke doorgang en de voorgevel van het herenhuis zo veel mogelijk te respecteren p en renoveren.

suggestie tot afbraak gevels te respecteren en renoveren

Plan 1: nivo 0 27



Conclusie


Plan 2: nivo 1 28



Conclusie


Plan 3: nivo 2 29

2.3 BOUWKUNDIG ONDERZOEK


BOUWKUNDIG ONDERZOEK

Sonderingen Het naastliggende plan geeft de punten weer die aangeduid g werden voor de uitvoering van de sonderingen. Zie bijlage Sondeerrapport 23223 (VTSsite te Sint-Niklaas). Uit deze studie blijkt dat de ondergrond vrij slecht is. Lichte belasting: algemene funderingsplaat, na aanvullingen tot ca. 1,8 m diepte. Tov de bestaande bebouwing blijkt het geen optie te zijn. Middelmatige belasting: volwaardige onderkeldering over de volledige oppervlakte van het gebouw, na aanvullingen tot ca. 4,0 m diepte. Tov de bestaande bebouwing blijkt het ook geen optie te zijn. Voor zwaardere belasting: paalfundering, p g, diepte p minimum 20,0 , m diepte.

20 ton Minimum 2 m van de gevel Plan 1: Aanduiding sonderingpunten 31



Asbestinventaris In opdracht van Interwaas voerde Fibrecount nv een asbestinventarisatie van de site. Hierbij wordt de locatie van de aangetroffen asbesttoepassingen weergegeven.

32



Asbestinventaris

In de tabel hiernaast staan de aangetroffen asbesthoudende materialen opgesomd. Uit deze studie blijkt dat er geen bijzondere grote hoeveelheid asbest aanwezig is in de site.

Tabel 1: aangetroffen asbesthoudende en asbestverdachte materialen

Voor verdere informatie wordt er verwijst naar het rapport: Identificatienummer (EVA): AO 8610 Dossiernummer : D09-1857 Locatieomschrijving: gebouw ID (EVA): 409441 33



Inspectierapport Inspectie rapport 41520/2009/B Op vraag van de adviseur monumentenzorg (stad Sint-Niklaas) werd in 2009 een inspectie uitgevoerd door de monumentenwachters. De hoofddoelstelling van de inspectie was om de algemene onderhoudstoestand van de gebouwen duidelijk te beschrijven en de nodige instandhoudingwerken aan te duiden die dienen er uitgevoerd te worden voor de h b t herbestemming i van de d gebouwen. b Hiervoor richtte de inspectie zich voornamelijk naar de analyse van de toestand van dakbedekkingen, dakstructuren en g goten alsook de mogelijke gevolgschade aan het interieur.

Deel I : Herenhuis (ABC)

Deel V : Reftergebouw (N) en loftgebouw (UVW)

Deel II : Fabriekspand (DE)

Deel VI : Kapel - JKLM

Deel IIi : Tussengebouw (HI)

Deel VII : Instituut breikunde (OP)

Deel IV : Spiegebouw (FG)en werkplaats (X)

Deel VIII : Rijwoningen Collegestraat (RST)

Het rapport analyseert de site per Deel weergegeven in het naastliggende beeld. Voor elk deel, deel worden er ten eerste een aantal gebreken genummerd en op plan aangeduid. Daarna worden deze beschreven en er wordt een oplossing meegegeven samen met de uitvoeringstermijn waarbinnen de herstellingswerken dienen uigevoerd te worden. Wat de algemene onderhoudstoestand van de verschillende gebouwonderdelen betreft wordt deze dmv een kleurcode weergegeven.

34



Inspectierapport De algemene onderhoudstoestand van Deel I-Herenhuis wordt als redelijk goed beschouwd. Het rapport raadt een aantal instandhoudingwerken aan die binnen het jjaar zouden uitgevoerd g moeten worden. In het algemeen gaat het om de herstelling van dakpannen en gebroken leien. Wat Deel II - fabriekspand betreft wordt de toestand van het dak als matig beschreven er worden ook een aantal dringende werken gesuggereerd (-1 jaar): vervanging van gebroken dakpannen, vernieuwing van de gootbekleding en terugsnoeiing van de klimop. Bovendien is er ook sprake van de noodzaak om de volledige dakbekleding te herstellen binnen 5 jaar.

Deel ee IIi : Tussengebouw usse gebou ((HI))

Deel I : Herenhuis (ABC)

Het dak van Deel III-tussengebouw is in een slechte toestand dat waardoor er, op meerdere plaatsen, waterinfiltraties optreden. Vernieuwing van het dak (1), de schoorstenen (3) en de aangeduide bakgoten (4) zijn noodzakelijk binnen het jaar. Het inspectierapport duidt geen gebrek aan voor Deel IV (noch voor het spiegebouw noch voor de werkplaats). Deel IV : Spiegebouw (FG)en werkplaats (X)

Deel II : Fabriekspand (DE)

Goed Geen onmiddellijke ingrepen vereist

Redelijk Nog niet acuut, maar verhoogde waakzaamheid om tijdig te ingrijpen

Matig Plaatselijke vastgesteld, herstellen.

gebreken tijdig te

Slecht Snelle, grondige ingreep dringt zich op.

Niet geïnspecteerd

35



Inspectierapport Het reftergebouw en het loftgebouw die deel uitmaken van Deel V vertonen geen grote problemen. De daken van alle twee de gebouwen staan in redelijk goede staat er worden enkel beperkte herstellingswerken aangeraden. Het verwijderen van begroeiing (3), grondig controleren van de dakdichting op lekkages (1) en vernieuwen van de aansluitingen met stroken roofing (3) zou in minder dan 2 jaar uitgevoerd moeten worden. d H t terugplaatsen Het t l t en degelijk d lijk bevestigen van de loden slabben thv de lichtstraten (2) dient binnen de 5 jaar te gebeuren.

Redelijk Nog niet acuut, maar verhoogde waakzaamheid om tijdig te ingrijpen

Deel VII toont ook een redelijk goede onderhoudstoestand en de aangeraden instandhoudingwerken beperken zich tot: de vernieuwing van de dakdichting van de sportzaal binnen de komende 5 jaar (1). Het verwijderen van de begroeiing, de vernieuwing van de gootbekleding (2) en het snoeien van klimplanten (3) dient binnen het jaar te gebeuren.

Deel VIII : Rijwoningen Collegestraat (RST)

Deel VII : Instituut breikunde (OP)

Goed Geen onmiddellijke ingrepen vereist

Voor Deel VI wordt binnen een termijn j van 1 jaar de vervanging van een aantal dakpannen (1) en leien (3) voorzien. Verder wordt binnen 3 jaar tijd de vernieuwing van de bakgoot aangeraden (2) en binnen 10 jaar tijd de vernieuwing van de dakbedekking (1,3). (1 3)

Deel ee VI : Kapel ape - J JKLM

Deel V : Reftergebouw (N) en loftgebouw (UVW)

Matig Plaatselijke vastgesteld, herstellen.

gebreken tijdig te

Slecht Snelle, grondige ingreep dringt zich op.

Niet geïnspecteerd

Voor Deel VIII-rijwoningen dienen zowel de dakrandprofielen als de bakgoot (2) binnen de 3 jaar hertsteld te worden. 36



Bouwkundige staat De waardeloze gebouwen worden afgebroken g ((in het g grijs j aangeduid g op p het plan). Het oorspronkelijk vloeroppervlak is 9700m² hiervan wordt 2000m² afbroken : 20% van het bestaande vloeroppervlakte De overige gebouwen dienen beschouwd te worden als een casco van muren met een dak. Naar de brandveiligheid dienen de gebouwen volledig gecompartimenteerd te worden conform f het architecturaal ontwerp De draagkracht van de verschillende vloeren voldoet niet aan de hedendaagse g eurocodes dus na gedetailleerde analyse en i.f.v. de ontworpen architectuur, zullen plaatselijk bijkomende kolommen en balken dienen geplaatst te worden. Vermits de gebouwen opgebouwd zijn uit grote ruimtes zijn de te realiseren scheidingswanden nieuw zodat op deze manier aan de de akoestische eisen kan voldaan worden

Aanduiding afbraakwerken(grijs) en te behouden gevels(rood)

De buitenmuren van de te behouden gebouwen bestaan uit volle steensmuren. Vermits de “rode” gevels ( van plan) behoren tot stadsgezichten zal er met dienst monumentenzorg moeten onderhandeld worden over de eventuele buitenisolatie. Indien dit niet mogelijk is dient een aangepaste isolatie aan de binnenzijde van de muur aangebracht worden. 37

No title

Recommend Documents