Gemeente Amersfoort
RAADSVOORSTEL
Van Aan Portefeuillehouder
: Burgemeester en Wethouders : Gemeenteraad : Wethouder C.J.M. van Eijk
B&W-vergadering De Ronde Agenda Het Besluit Vastgesteld besluit
: : : :
Reg.nr. Datum Agendapunt
: 4444249 : 18 september 2013 :
TITEL Begroting 2014-2017 RWA
BESLISPUNTEN -
-
Als zienswijze aan het bestuur van de RWA mee te geven c.q. te verzoeken om: • gezien de financiële risico’s, die naar aanleiding van de tweede kwartaal rapportage 2013 van Amfors actueel zijn geworden, een aanvullend plan te maken om deze risico’s weg te nemen dan wel zoveel mogelijk te beperken en deze zo nodig middels een begrotingswijziging te verwerken in de begroting 2014; • voor het begrotingsjaar 2015, en vooruitlopend op nieuwe wetgeving, tijdig algemene financiële en beleidsmatige kaders in een concept kadernota aan onze raad voor te leggen op basis waarvan de begroting kan worden ingericht. Het extra te betalen bedrag aan de RWA over 2013 te dekken binnen het programma Werk en inkomen.
AANLEIDING Conform artikel 19, lid 3, van de Gemeenschappelijke regeling Regionaal Sociaal Werkvoorzieningsschap Amersfoort en omgeving (RWA) heeft de gemeenteraad de mogelijkheid omtrent de ontwerpbegroting 2014-2017 zijn zienswijze te doen blijken.
BEOOGD EFFECT Kunnen overgaan tot het vaststellen van de begroting 2014-2017 in de vergadering van het Algemeen Bestuur van het RWA. Het recent ontstane financiële risico zo veel mogelijk te beheersen.
ARGUMENTEN De Meerjarenbegroting 2014 – 2017 is tot stand gekomen op de (op dat moment) deels onzekere informatie rondom de Participatiewet. Als gevolg van het Sociaal Akkoord is de beoogde invoering van deze wet uitgesteld naar 1 januari 2015. Vanaf deze datum is het voor een grote groep niet meer mogelijk om in de WSW in te stromen en zal voor gemeenten de taakstelling WSW gaan dalen. De Rijkssubsidie die gemeenten ontvangen per WSW-medewerker is de laatste jaren al trendmatig aan het dalen. Daartegenover staan de stijgende salariskosten van de WSW-ers (grotendeels bepaald door de landelijke CAO). Deze ontwikkelingen hebben een negatief subsidieresultaat van het RWA als gevolg. Op basis van de samenwerkingsovereenkomst tussen Amfors Holding B.V., haar werkmaatschappijen en de gemeenschappelijke regeling RWA is er een verplichting tot aanvulling van het exploitatieverlies bij het RWA. Deze verplichting geldt uitsluitend zolang het eigen vermogen van Amfors Holding B.V. het bedrag van € 2.5 miljoen te boven gaat. Voor het gedeelte van het eigen vermogen van Amfors Holding B.V. Inlichtingen bij:
A.N. Opstelten, MO/SZ, (033) 469 55 37
Gemeente Amersfoort raadsvoorstel 4444249 pagina 2
tussen de € 2.5 miljoen en de € 4.5 miljoen geldt dat Amfors Holding B.V. voor 50% aansprakelijk is voor aanzuivering van bij RWA ontstane exploitatieverliezen. Uitgangspunten RWA begroting 2014-217 Het RWA heeft een meerjarenbegroting aangeboden die gebaseerd is op de volgende uitgangspunten: - Het operationeel resultaat uit het eerder vastgestelde bedrijfsplan vormt het vertrekpunt; - De taakstelling is voor 2014 gelijk gehouden aan de taakstelling 2013, namelijk 1.163 arbeidsjaren; - De WSW lonen stijgen niet, vastgehouden wordt aan de nullijn voor WSW-salarissen; - De Participatiewet wordt ingevoerd per 1 januari 2015; - De rijksbijdrage daalt vanaf 2015 t/m 2020 over een tijdvak van zes jaar met ruim € 3.200,-. De daling is proportioneel verdeeld over de jaren; en - De rijksbijdrage per SE over 2014 wordt gelijk gehouden aan de rijksbijdrage over 2013 namelijk € 25.931,In de begroting van de RWA zijn in algemene zin twee aspecten in financiële zin van belang. Dat zijn: - Het operationeel resultaat van Amfors (saldo opbrengsten en kosten van het bedrijf Amfors). Gegeven de samenwerkingsafspraken tussen RWA en Amfors worden deze benut voor dekking van negatieve subsidieresultaten binnen het RWA. - Het subsidieresultaat (verschil tussen de WSW- kosten en de rijksbijdrage voor de uitvoering van de WSW, die door tussenkomst van gemeenten aan de RWA wordt verstrekt). Onderstaand wordt op beide elementen ingegaan. Operationele resultaten De bedrijfseconomische en financiële positie van Amfors is, zoals eerder in de raad besproken, de afgelopen jaren aanzienlijk verslechterd, met name als gevolg van de kredietcrisis en de tegenvallende economische ontwikkeling. Ondanks alle ontwikkelingen, blijft het uitgangspunt van Amfors een sluitende exploitatie. Eind mei 2012 hebben de aandeelhouders van Amfors een Bedrijfsplan vastgesteld waarin afspraken zijn gemaakt om door middel van kostenreductie, productieverbetering en het vergroten van commerciële slagkracht de operationele resultaten van Amfors te verbeteren. De kosten hiervan zijn gedekt in de gemeentebegroting. Rekening houdend met het bedrijfsplan geeft dit de volgende operationele resultaten: Jaar 2014 2015 2016 2017
Operationeel resultaat (x € 1.000) 2.915 2.708 2.355 1.844
De maatregelen uit het bedrijfsplan verbeteren het operationeel resultaat substantieel. Echter er dient rekening gehouden te worden met teruggang van het operatoneel resultaat door afname van de WSW taakstelling. Door uitstroom van de huidige WSW-medewerkers, is meer inzet van buiten de WSW doelgroep nodig om het productievolume in stand te kunnen houden. Dit brengt hogere salariskosten met zich mee dat een dempend effect heeft op het operationeel resultaat. Een ander effect van de uitstroom van de huidige WSW-medewerkers is een geleidelijke afname van het absolute volume aan individuele detachering. Hierdoor wordt een omzetdaling van € 0,7 miljoen tot 2018 verwacht. De invulling van deze vacatures vanuit andere doelgroepen, is conform bedrijfsplan niet opgenomen in de meerjarenbegroting van RWA. Definitieve keuzes hieromtrent zullen gemaakt worden bij de helderheid over de Participatiewet en de invulling van het Sociaal Akkoord. Subsidieresultaten De volgende factoren zijn bepalend voor het subsidieresultaat: - Hoogte van het subsidiebedrag van het Rijk per arbeidsjaar; - Hoogte van de taakstelling in arbeidsjaren opgelegd door het Rijk; en - Loonkosten van het WSW personeel (met name beïnvloed door CAO afspraken) en overige personeelskosten
Gemeente Amersfoort raadsvoorstel 4444249 pagina 3
In de begroting is uitgegaan van een taakstelling van 1.163 arbeidsjaren. Deze is gelijk aan die voor 2013. Het Rijk biedt op dit moment nog geen helderheid over de mogelijke afname van het WSW bestand in 2014. Ook het subsidiebedrag is gelijk gehouden op het bedrag van 2013, te weten € 25.931 per arbeidsjaar. Zowel de hoogte van het subsidiebedrag per arbeidsjaar als de hoogte van de taakstelling bepalen het subsidiebedrag dat RWA één op één krijgt doorbetaald van de deelnemende gemeenten. Het subsidieresultaat is het verschil tussen de ontvangen rijkssubsidie WSW en de loonkosten van het WSW personeel. In de begroting wordt vastgehouden aan de nullijn voor WSW-salarissen. De samenstelling van het WSW bestand (verhouding beschut binnen/beschut buiten/onbeschut buiten) en de overige personeelskosten (zoals bijv. studiekosten, vervoerskosten en begeleidingskosten) bepalen verder de hoogte van de loonkosten. Conform voorliggende RWA begroting 2014-2017 worden de subsidieresultaten als volgt begroot: Jaar
2014 2015 2016 2017
Loonkosten SW medewerkers (x €1.000) 33.754 31.522 29.435 27.484
Rijksmiddelen (x €1.000)
Subsidieresultaat (x €1.000)
30.158 27.612 25.270 23.115
-3.596 -3.910 -4.165 -4.369
Zoals uit deze tabel blijkt, is er sprake van een tekort op het subsidieresultaat. Vanaf 2015 stijgt het tekort als gevolg van de invoering van de Participatiewet. De bezuinigingen vanaf 2015 leiden in 2017 uiteindelijk tot een subsidieverlies van € 4.369.000,-. Het negatieve subsidieresultaat van het RWA dient na bestemming over de begrotingsjaren 2014 – 2017 dan ook te worden aangevuld middels gemeentelijke bijdragen Dekking subsidietekort door Amfors Door uitvoering van het bedrijfsplan van Amfors wordt een verbetering van het operationeel resultaat van Amfors verwacht. Desondanks is het - zoals blijkt uit onderstaande tabel - niet mogelijk om met de positievere operationele resultaten uit het bedrijf Amfors het negatieve subsidieresultaat van het RWA geheel te dekken. Dit betekent dat ook in de komende jaren gemeenten uit eigen middelen aanvullende bijdragen dienen te leveren. Hiervoor zijn op basis van de Tussenbalans 2012 in de gemeentebegroting extra middelen opgenomen. Dekking in begroting 2014-2017 (x 1.000) Jaar 2013 2014 2015 2016 2017
Bijdrage gemeenten (x €1.000) 717 748 975 1.393 1.959
Bijdrage Amersfoort Toevoeging (x €1000) Tussenbalans 548 524 682 975 1.371
600 600 700 800 700
Re-integratie 700* 1.300* 1.600 1.500 1.400
saldo (x 1.000)
152 76 1.618 1.325 729
* In 2015 wordt de Participatiewet ingevoerd. Tot invoering van de Participatiewet is het niet toegestaan de re-integratiemiddelen voor andere doeleinden te gebruiken dan re-integratie. De conclusie is dat voor de op basis van voorliggende RWA begroting 2014-2017 voorziene gemeentelijke bijdragen voldoende middelen in de begroting van de gemeente Amersfoort zijn opgenomen.
Gemeente Amersfoort raadsvoorstel 4444249 pagina 4
Voortgang bedrijfsplan Amfors Zoals aangegeven is in de voorliggende begroting van het RWA als uitgangspunt genomen dat dit bedrijfsplan wordt uitgevoerd en de daarin geraamde operationele resultaten worden behaald. In de Raadsinformatiebrief 2013-71, nr. 4403377 hebben wij u op basis van de 1e kwartaalrapportage 2013 geïnformeerd over de voortgang van de uitvoering van het bedrijfsplan. Recent, na de ontvangst van de begroting, heeft de gemeente echter de tweede kwartaalrapportage 2013 over de uitvoering van het bedrijfsplan van Amfors ontvangen. Hierin is een prognose over het exploitatieresultaat voor 2013 opgenomen (operationeel- en subsidieresultaat). Hieruit komen grote financiële risico’s naar voren. (bedragen x € 1.000, -/- = nadeel)
Begroting RWA 2013 Operationeel resultaat Subsidieresultaat Exploitatieresultaat
3.392 -3.177 215
Prognose jaarrekening 2013 2.302 -3.400 -1.098
Verschil
-1.090 -223 -1.313
Thans wordt een exploitatieresultaat voorzien van ca. - € 1,1 miljoen (operationeel en subsidieresultaat). Dit is ten opzichte van de begroting RWA derhalve een achteruitgang van ca.€ 1,3 mln. Uit de analyse blijkt dat dit extra tekort in 2013 ontstaat door dat: • Amfors er weliswaar conform plan in is geslaagd de bedrijfskosten substantieel terug te brengen, maar • de omzet sterk achter blijft. Dit kent twee oorzaken: de economische ontwikkelingen zijn van dien aard dat het aantal detacheringen sterk achterblijft bij de verwachting, en afzetmarkt voor de bedrijven Mailfors en Metafors krimpt. Dit laatste komt deels door de slechte conjunctuur en deels door afname van marktaandeel van Amfors (-€1,1 mln.). • Een hoger subsidietekort voornamelijk omdat meer WSW’ers in dienst zijn dan waarvoor subsidie van het rijk wordt ontvangen (overrealisatie taakstelling) en hogere loonkosten i.v.m. ziekte (-€0,2 mln.). Zoals ook aangegeven in de raadsinformatiebrief over de tweede kwartaalrapportage hebben wij in de aandeelhouderscommissie onze ernstige zorgen uitgesproken over de resultaatsontwikkeling en hebben wij de directie erop gewezen dat de omzetprognoses uit het bedrijfsplan over 2012 en 2013 bij herhaling niet zijn gerealiseerd. Wij hebben de vraag gesteld in hoeverre de aannames die aan het bedrijfsplan ten grondslag liggen nog realistisch zijn en welke alternatieve mogelijkheden de directie ziet om de commerciële slagkracht van het bedrijf te versterken. We dienen er rekening mee te houden dat het extra tekort over 2013 door Amfors niet (geheel) kan worden opgevangen door aanpassing van de bedrijfsvoering. Op basis van de samenwerkings-overeenkomst betekent dit op basis van de huidige cijfers dat de gemeente Amersfoort over 2013 een bijdrage van in het ergste geval in totaal ruim € 1 miljoen dient te betalen. In de begroting van de RWA 2013 werd nog uitgegaan van een bijdrage voor Amersfoort van ruim € 0,5 mln.. De extra bijdrage van €0,5 kan voor €0,2 mln. worden gedekt uit gereserveerde middelen voor de RWA en voor €0,3 mln. worden gedekt uit meevallers binnen het programma werk en inkomen. Kortheidshalve wordt u verwezen naar de zomerrapportage 2013 die u binnenkort ontvangt. Indien de huidige situatie zich voortzet bestaat ook in de periode 2014 – 2017 een reëel risico dat de tekorten niet (geheel) kunnen worden opgevangen door aanpassing van de bedrijfsvoering van Amfors. Uitgaande van de huidige informatie zou dit voor de gemeenten een extra bijdrage aan de RWA van ruim € 1,7 miljoen betekenen. De totale bijdrage van de gemeenten aan de RWA zou dan in 2017 ca. € 3,7 miljoen bedragen (geraamd in de begroting RWA 2014 voor 2017 ca. € 2 miljoen).
Voor Amersfoort zou dit in 2017 een bijdrage van € 2,6 miljoen betekenen. Omdat in de gemeentebegroting 2014 – 2017 een totaal bedrag van € 2,1 miljoen is voorzien (€ 1,4 miljoen uit re-integratie middelen en € 0,7 toevoeging Tussenbalans), ontstaat een dekkingsprobleem van € 0,5 miljoen.
Gemeente Amersfoort raadsvoorstel 4444249 pagina 5
Dit betekent ook dat de bijdrage aan de RWA dan voor een belangrijk deel beslag leggen op het reintegratiebudget. De directie heeft echter in de aandeelhouderscommissie een focusverschuiving voorgesteld waarbij de nadruk moet worden gelegd op meer kansrijke markten als elektrotechniek, schoonmaak en samenwerkingsverbanden in de logistiek (Post NL). De directie verwacht dat met deze aanpassing de voorliggende begroting van de RWA voor 2014 kan worden gerealiseerd Wij hebben afgesproken dat de directie dit voorstel zal aanscherpen tot een plan en concretiseren aan de hand van doorberekende business cases. Wij achten het van belang deze afspraak ook in de zienswijze aan het bestuur van de RWA vast te leggen. Indien de inschatting van de directie bij de uitwerking van het plan onverhoopt niet bewaarheid wordt, wordt in de zienswijze tevens verzocht een begrotingswijziging op te stellen en aan onze raad voor te leggen. Zodra meer zicht is op de Participatiewet die door het Rijk wordt voorbereid en de uitwerking van het Sociaal Akkoord, werken wij onze visie uit over de toekomstige rol van Amfors bij de uitvoering van de Participatiewet in de regio. Wij willen dan graag in gesprek met uw raad over deze visie. Risico’s De begroting van RWA kent de volgende risico’s: - in navolging van de huidige ontwikkelingen binnen de sector de nullijn gehanteerd. Echter het is niet uitgesloten dat de loonkosten WSW zullen stijgen als gevolg van in de toekomst af te sluiten CAO’s . - omzetverhoging in detachering, zowel groepsgewijs als individueel, is lastig te realiseren gezien de slechte arbeidsmarkt. - de maakbedrijven Metafors en Mailfors staan onder druk vanwege slechte economische omstandigheden. De verwachting is dat deze ontwikkelingen ook in 2014 en 2015 zullen aanhouden. Daarnaast veroorzaakt scherpe prijsconcurrentie een toenemende druk op het marktaandeel van Amfors in deze twee markten - Noodzakelijke marktverbreding (bijvoorbeeld richting elektrotechniek) vereist de nodige aanlooptijd in productontwikkeling en marktpenetratie. - In de voorliggende RWA-begroting is uitgegaan van verbeterde operationele resultaten uit het bedrijfsplan Amfors 2012-2018. Er bestaat echter nog onduidelijkheid over de gevolgen van het Sociaal Akkoord op de uitkomsten van de operationele resultaten. Daarnaast dienen de maatregelen uit het bedrijfsplan volledig en tijdig gerealiseerd te worden om deze operationele resultaten te kunnen behalen. - Verder is er ook sprake van mogelijk negatieve herverdeeleffecten als gevolg van wijziging in de verdeelsystematiek van de participatiebudgetten. Een deel van de risico’s is voorgaand nader toegelicht.
VERVOLG Met in acht name van de zienswijze vaststelling van de begroting 2014-2017 van het RWA in de vergadering van het Algemeen Bestuur van het RWA en opstellen van een plan van verbetering van de resultaten. Indien nodig worden de financiële consequenties van dit plan in de begroting verwerkt door middel van een begrotingswijziging.
BETROKKEN PARTIJEN RWA-Amfors en deelnemende gemeenten
Gemeente Amersfoort raadsvoorstel 4444249 pagina 6
VERVOLG Vaststelling van de begroting 2014-2017 van het RWA in de vergadering van het Algemeen Bestuur van het RWA.
Burgemeester en wethouders van Amersfoort, de secretaris,
Bijlagen
- RWA begroting 2014-2017
de burgemeester,
Gemeente Amersfoort raadsbesluit
pagina 1
RAADSBESLUIT
Reg.nr.4444249
De raad van de gemeente Amersfoort; op basis van het voorstel van burgemeester en wethouders van 16 juli 2013, sector MO/SZ (nr.4444249); b e s l u i t: -
-
Als zienswijze aan het bestuur van de RWA mee te geven c.q. te verzoeken om: • gezien de financiële risico’s, die naar aanleiding van de tweede kwartaal rapportage 2013 van Amfors actueel zijn geworden, een aanvullend plan te maken om deze risico’s weg te nemen dan wel zoveel mogelijk te beperken en deze zo nodig middels een begrotingswijziging te verwerken in de begroting 2014; • voor het begrotingsjaar 2015, en vooruitlopend op nieuwe wetgeving, tijdig algemene financiële en beleidsmatige kaders in een concept kadernota aan onze raad voor te leggen op basis waarvan de begroting kan worden ingericht. Het extra te betalen bedrag aan de RWA over 2013 te dekken binnen het programma Werk en inkomen.
Vastgesteld in de openbare vergadering van … de griffier
de voorzitter
