SAMENVATTING RAADSVOORSTEL CASENUMMER
BEHANDELEND AMBTENAAR
SECTOR
PORT. HOUDER
10G201456 383031 / 383031
L. Smink
WZ
OA
ONDERWERP
AGENDANUMMER
Tijdelijke uitbreiding formatie handhaving bij Stadstoezicht (i.v.m. invoering diftar).
BELEIDSPROGRAMMA/BELEIDSLIJN
06 - Gebruiker openbare ruimte.
REDEN VAN AANBIEDING
Bestuurlijke toezegging (Commissie Fysiek van 7 september).
SAMENVATTING VAN HET RAADSVOORSTEL EN HET VERVOLGTRAJECT
In mei 2009 heeft de raad besloten om een gedifferentieerd tarief (diftar) voor fijn restafval en gft-afval in te voeren, gecombineerd met de invoering van gescheiden inzameling van kunststof verpakkingsmateriaal. Er moet extra worden ingezet op handhaving. Ervaringen van andere Nederlandse gemeenten, die diftar hebben ingevoerd, leren dat illegale afvaldumping in de beginperiode aanzienlijk toeneemt. Deze overlast is in Hengelo al behoorlijk toegenomen sinds de plaatsing van ondergrondse afvalcontainers. Het is aannemelijk dat de burger de pakkans als zeer klein ervaart. De capaciteit van de afdeling Stadstoezicht (STZ) is onvoldoende om deze illegale afvaldump doeltreffend te bestrijden. Er is slechts één medewerker met opsporingsbevoegdheid die zich bezig houdt met illegale afvaldump. Deze wordt ondersteund door een medewerker zonder opsporingsbevoegdheid. Wanneer wordt gekeken naar vergelijkbare Nederlandse gemeenten is het gebruikelijk tijdelijk vier handhavers in te zetten in het kader van de afvalstoffenverordening. Wanneer in het kader van diftar, tijdelijk voor een periode van drie jaar, twee fte belast met handhaving in het kader van de afvalstoffenverordening wordt aangetrokken is het capaciteitsprobleem verholpen. In het aanloopjaar 2011 is het noodzakelijk om de toegenomen afvaldump onder controle te krijgen. Op deze manier is de capaciteit bij de feitelijke invoering van diftar in 2012 voldoende om het dan verwachtte piekmoment van afvaldump doeltreffend te kunnen bestrijden. Met behulp van effectmeting zal in kaart worden gebracht of het aantrekken van extra fte het gewenste resultaat heeft. In het kader van effectiviteit en efficiency, wordt integraal en projectmatig gewerkt. Het betekent dat iedere medewerker van STZ in de openbare ruimte voor alle taakgebieden handhavend kan optreden. Op basis van meldingen en eigen waarnemingen wordt bepaald wat prioriteit heeft. Er worden in het kader van de afvalstoffenverordening, na het aantrekken van twee fte Handhaver Openbare Ruimte, vier fte ureninzet gegarandeerd. Deze uren worden verdeeld over alle Handhavers Openbare Ruimte die bij de afdeling STZ werkzaam zijn. PLAATSGEVONDEN COMMUNICATIE, DE RESULTATEN DAARVAN EN HET COMMUNICATIEPLAN VOOR HET VERVOLGTRAJECT
• •
Publicatie in lokale media; Communicatieplan wordt op dit moment geschreven.
VOORSTEL AAN DE RAAD
Aan de raad wordt voorgesteld: Om in te stemmen met de aanstelling van 2 fte Handhaver Openbare Ruimte, die voldoen aan de gestelde functie-eisen, vanaf 1 januari 2011 tot januari 2014. De totale kosten die met deze formatie-uitbreiding gemoeid gaan bedragen € 252.000, -. Deze formatie-uitbreiding wordt gedekt vanuit de bestemmingreserve afval.
OPSOMMING VAN BIJLAGEN
• • • •
Functieprofiel Handhaver Openbare Ruimte; Formatie-mutatieformulier; Handhavingplan (concept); Begrotingswijziging.
RAADSVOORSTEL REGISTRATIENR.
BEHANDELEND AMBTENAAR
SECTOR
PORT. HOUDER
10G201456
L. Smink
WZ
OA
ONDERWERP
Tijdelijke uitbreiding formatie handhaving bij Stadstoezicht (i.v.m. invoering diftar).
AANLEIDING EN DOEL
Aanleiding In mei 2009 heeft de raad besloten om een gedifferentieerd tarief (diftar) voor fijn restafval en gft-afval in te voeren, gecombineerd met de invoering van gescheiden inzameling van kunststof verpakkingsmateriaal. Er is toen uitgegaan van 1 januari 2011 als invoeringsdatum van diftar. Helaas moet worden geconstateerd dat, ondanks alle inspanningen en reeds gerealiseerde onderdelen van het projectplan, aan de randvoorwaarden niet zodanig is voldaan dat het afbreukrisico voor een succesvolle start op 1 januari 2011 geminimaliseerd is. Een van deze randvoorwaarden is het beschikken over voldoende capaciteit die ingezet kan worden om handhavend op te treden in het kader van de afvalstoffenverordening. Sinds de plaatsing van ondergrondse afvalcontainers is illegale afvaldump aanzienlijk toegenomen. Momenteel is dit in heel Hengelo een probleem. Dit blijkt uit meldingen en eigen constateringen. De capaciteit van de afdeling Stadstoezicht (STZ) is onvoldoende om deze illegale afvaldump doeltreffend te bestrijden. Wanneer in het kader van diftar, tijdelijk voor een periode van drie jaar, twee fte belast met handhaving in het kader van de afvalstoffenverordening wordt aangetrokken is het capaciteitsprobleem verholpen. In het aanloopjaar 2011 is het noodzakelijk om de toegenomen afvaldump onder controle te krijgen. Op deze manier is de capaciteit bij de feitelijke invoering van diftar in 2012 voldoende om het dan verwachtte piekmoment van afvaldump doeltreffend te kunnen bestrijden. In de Commissie Fysiek van 7 september jl. is reeds aangekondigd dat om deze uitbreiding gevraagd wordt. Dit raadsvoorstel heeft een directe link met het collegevoorstel ‘Budgetneutrale professionalisering van de afdeling Stadstoezicht (STZ)’ casenummer 10G200368. Doel aantrekken twee fte in het kader van handhaving diftar Voor een periode van drie jaar, vanaf 1 januari 2011, worden twee Handhavers Openbare Ruimte aangetrokken om te handhaven in het kader van de afvalstoffenverordening zodat: • De illegale afvaldump met tenminste 50% is gereduceerd. Het effect wordt gemeten met behulp van een nulmeting in december 2010, een tussentijdse meting in juni 2012 en een eindmeting in december 2013; • De handhaving na deze periode met twee fte valt te bewerkstelligen. In dit raadsvoorstel wordt nader uitgewerkt waarom de capaciteitsuitbreiding benodigd is, aan welke eisen deze Handhavers Openbare Ruimte moeten voldoen en hoe deze worden ingezet. OVERWEGINGEN
1. Inzetten op handhaving Het wordt aanbevolen, met name tijdens de implementatiefase en de eerste jaren daarna, in te zetten op handhaving. Geen waarschuwingen; lik op stuk oftewel repressief optreden. Redenen hiervoor zijn: • Ervaringen van andere Nederlandse gemeenten leren dat de introductie van diftar leidt tot illegale afval dumping; • Sinds is gestart met het plaatsen van de ondergrondse vuilcontainers is illegale dump aanzienlijk toegenomen; • Het vermoeden bestaat dat men de pakkans als zeer klein ervaart en daarom makkelijk overgaat tot dumping. Zo worden kosten bespaard. Door de pakkans te verhogen en effectief te handhaven op illegale afval dumping wordt deze gereduceerd. 2. Publiciteit vergroot bewustzijn Door publiciteit te geven aan handhavingresultaten wordt de burger zich bewust van de pakkans. Deze publicatie heeft preventieve waarde. Dit zal nader worden uitgewerkt in het communicatieplan dat volgt. 3. Handhavers bij STZ De handhaving in de openbare ruimte wordt uitgevoerd door medewerkers van de afdeling STZ. Momenteel beschikt de afdeling Stadstoezicht (STZ) over een Reinigingsinspecteur en een Opsporingsambtenaar Reiniging. Alleen laatstgenoemde beschikt over opsporingsbevoegdheid en kan handhavend optreden.
4. Aantrekken Opsporingsambtenaren Naar aanleiding van het aantal meldingen en eigen constateringen blijkt de capaciteit van de afdeling STZ die zich bezig houdt met afval te klein om de overlast terug te dringen. Wanneer de huidige capaciteit wordt aangevuld met twee fte kan daadkrachtig worden opgetreden tegen de toename van de afvaldumping. 5. Tijdelijke benodigdheid extra capaciteit Landelijke ervaringen laten zien dat de toename van illegale afvaldumping met name in de eerste jaren van diftar aan de orde is. Wanneer wordt gekeken naar vergelijkbare Nederlandse gemeenten is het gebruikelijk tijdelijk vier handhavers in te zetten in het kader van de afvalstoffenverordening. Vandaar dat ook is gekozen voor een tijdelijke extra capaciteit. Naar verwachting zal door repressief optreden de overlast steeds minder worden. Deze extra capaciteit kan niet worden ingehuurd. Ingehuurde Opsporingsambtenaren mogen niet optreden in het kader van de Wet Milieubeheer waarvan de afvalstoffenverordening een afgeleide is. Vandaar dat er twee fte met een tijdelijk dienstverband moeten worden aangesteld. 6. Effectmeting Aan de hand van een nulmeting in december 2010 wordt de huidige situatie in kaart gebracht. Een tussentijdse meting in juni 2012 moet uitwijzen of de beoogde afname van afval dumping al voor een deel gerealiseerd is. Wanneer dit niet aan de orde is wordt na evaluatie bijgestuurd door het afdelingshoofd van STZ. Een eindmeting in december 2013 moet uitwijzen of de doelstelling is behaald. Deze metingen zullen worden verricht door een beleidsmedewerker van Beleid en Advies. 7. Functie-eisen aan de Handhavers Openbare Ruimte Om daadkrachtig en repressief op te kunnen treden worden Handhavers Openbare Ruimte aangesteld die aan bepaalde functie-eisen voldoen. Deze functie-eisen zijn nader uitgewerkt in een functieprofiel dat is afgestemd met de P & O adviseur (bijlage). 8. Manier van inzet (handhavingplan) Er is een handhavingplan (bijlage) opgesteld voor de invoering van diftar. Hierin wordt een projectmatige handhavingwijze voorgesteld. Door middel van het benoemen van “hotspots’, inzet van cameratoezicht, communicatie en het controleren van vuilniszakken op dadergegevens wordt planmatig gehandhaafd. 8.1 Huidige indeling STZ De afdeling STZ is momenteel verdeeld in groepen die in de openbare ruimte op verschillende taakgebieden actief zijn. Zo bestaat de afdeling uit: • Parkeercontroleurs; • Toezichthouders Openbare Ruimte; • Een Reinigingsinspecteur; • Een Opsporingsambtenaar Reiniging • Een Marktmeester; • Een Havenmeester; • Senioren (eerste aanspreekpunt bij problemen, planner en verdeler van de werkzaamheden). 8.2 Effectiviteit en efficiency In het verleden kon men slechts worden aangewezen voor de handhaving op een beperkt aantal taakgebieden. Doordat de Domeinindeling voor BOA’s van kracht wordt is het mogelijk medewerkers voor alle taken van de afdeling integraal in te zetten.1 Om de medewerkers effectiever en efficiënter in te zetten zullen de eerder genoemde taken geïntegreerd door alle medewerkers worden uitgevoerd. Er is geen sprake van aparte groepen, maar van Handhavers Openbare Ruimte die integraal inzetbaar zijn. 8.3 Vormgeving integraal handhaven Het integraal handhaven wordt vormgegeven door middel van handhavingrondes. Tijdens deze rondes wordt gehandhaafd op alle taakgebieden die de afdeling heeft in de openbare ruimte. Voorwaarde is dat iedereen door het college moet worden aangewezen om voor alle taakgebieden te mogen optreden. Voor een verdere onderbouwing en nadere uitwerking van het integraal handhaven wordt verwezen naar het collegevoorstel ‘Budgetneutrale professionalisering van de afdeling Stadstoezicht (STZ)’ casenummer 10G200368.
1
Circulaire Buitengewoon Opsporingsambtenaar 1 april 2010
8.4 Projectmatig werken Er wordt zoveel mogelijk projectmatig gewerkt volgens het Project Management Systeem (PMS). De medewerkers kunnen worden ingezet daar waar de prioriteit ligt op basis van eigen waarnemingen, meldingen van burgers en signalen van interne en externe partners. 8.5 Garandering inzet In het kader van de afvalstoffenverordening wordt een inzet gegarandeerd van 4 fte. In de praktijk betekent dit dat het gegarandeerde aantal uren verdeeld wordt onder alle Handhavers Openbare Ruimte. FINANCIËLE EN PERSONELE ASPECTEN
1. Financiële aspecten • Deze formatie-uitbreiding wordt gedekt vanuit de bestemmingreserve afval. De begrotingswijziging is als bijlage toegevoegd. 2. Personele aspecten: • Aanstelling twee fte Handhaver Openbare Ruimte die voldoen aan vastgestelde functie-eisen (functieprofiel bijlage); • Integrale inzet van deze handhavers Openbare Ruimte. COMMUNICATIE EN INSPRAAK
• • •
Publicatie in lokale media; Communicatieplan wordt op dit moment geschreven; Inspraak n.v.t.
VERVOLGTRAJECT EN -PRODUCTEN
• • • •
Werving- en selectieprocedure twee fte Handhaver Openbare Ruimte; Effectmeting: nulmeting december 2010, tussentijdse meting in juni 2012 en een eindmeting in december 2013; Communicatieplan; Definitief handhavingplan.
VOORSTEL AAN DE RAAD
Aan de raad wordt voorgesteld: Om in te stemmen met de aanstelling van 2 fte Handhaver Openbare Ruimte, die voldoen aan de gestelde functie-eisen, vanaf 1 januari 2011 tot januari 2014. De totale kosten die met deze formatie-uitbreiding gemoeid gaan bedragen € 252.000, -. Deze formatie-uitbreiding wordt gedekt vanuit de bestemmingreserve afval. BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN HENGELO,
De secretaris
De burgemeester
