No title

DNK kermis editie

Carny vocabulary

Agent - Operator of a joint. Alibi - A technique used where the player has apparently won the game, but is denied a prize when the jointee invents a further, unforeseeable, condition of the game. For example, a player may be disqualified on the grounds of having leaned over a previously undisclosed "foul line."

Shanghai / NEW Festival / Future Jazz Con certs / Nieuwe Master / Eindexamen KABK / Salone del mobile 2010

Colofon: ‘De Nieuwe K’ is het nieuwsbulletin van de Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans en de Academie der Kunsten van de Universiteit Leiden en komt vier keer per studiejaar uit.

Redactie: Judith van Doorn, Marleen Leroy, Tim Soekkha en Rosita Wouda. De redactie heeft getracht aan alle auteursrechtelijke verplichtingen te voldoen. Voorzover iemand meent alsnog rechthebbende te zijn, kan men zich wenden tot de redactie.

Aan deze Nieuwe K werkten mee: Johannes Boer, Tessa Cook, Egbert van Faassen, Charlotte Greeven, Mathieu Heinrichs, Oukje den Hollander, Jan Konings, Gosse de Kort, Yolande Kolstee, Peter Verheul, Floris Visser, Wouter Turkenburg

Met grote dank aan: Annemarie van den Berg

Fotografie:

Eelco Borremans, Ramond Jaggessar, Ronald Knapp, Melanie Luchtenveld, Peter van Mulken, Joop van Nes, Wai Ming Ng, Wijnand Schouten, Mylene Sieger, Hans Spreekenbrink, Schuttelaar & Partners, Wais Wardak

Ontwerp: Thijs Molenaar en Susan Meinen Studio KABK, Den Haag

Drukwerk: Veenman Drukkers, Rotterdam Oplage: 6.000

Lettertypes: Quadraat Leitura Susanwell

Papier: Revive Pure Natural, 90 g/m2 IJselprint ongestreken, 90 g/m2

Kleuren: Pantone 539 Pantone 185 full colour

Redactieadres: p/a Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten t.a.v. redactie 'De Nieuwe K' Antwoordnummer 10568 2501 WB Den Haag E-mail: [email protected]

DNK #21 DNK #21

Bally - A free performance intended to attract both tips and visitors to the nearby sideshow. Blow - Cocaine Blow Off - Rush of customers out of an exhibition. Bone yard - Place at which employees stay when not working. Burn the lot - To cheat players with little or no attempt to conceal the subterfuge, in the carny's expectation that the same town will not be visited again. Butcher - A carnie that will take every penny from a mark by confusing him and then forcing him to pay Call - The act of yelling out slogans and interacting with passers-by to attract business.

De nieuwe K is een publicatie van de KONINKLIJKE ACADEMIE VAN BEELDENDE KUNSTEN, het kONINKLIJK CONSERVATORIUM en de ACADEMIE der kunsten universiteit LEiden

DE NIEUWE K#21

pagina 2 / 3

DNK kermis editie

Werken op de Studio KABK door Judith van Doorn

Elk jaar worden twee net afgestudeerde grafisch ontwerpers gekozen om een jaar op de Studio van de KABK te werken. Op de Studio werken betekent alle uitingen voor de academie ontwerpen. Hard werken, maar vooral erg veel leren! Dit jaar bestaat de Studio uit Thijs Molenaar en Susan Meinen. Ik vroeg hun naar de ervaringen van afgelopen jaar. Als Studio ontwerpen jullie onder meer De Nieuwe K. Dit is alweer de laatste. Hoe vonden jullie het om daaraan te werken? De Nieuwe K is eigenlijk, samen met het ontwerpen van de uitingen voor de Open Dag, de leukste en leerzaamste opdracht. De vrijheid die we krijgen hebben we in De Nieuwe K ook nog eens opgerekt met een tweede, visuele laag op de informatieve laag van de krant. Daar kunnen wij letterlijk ons ei in kwijt (zie De Nieuwe K #19). Hoe zijn jullie op het idee gekomen van die visuele laag? We wilden als uitgangspunt meer humor, visueel geweld en een extra dimensie geven aan een puur informatief medium, de krant. Speciaal voor de lezer die wel eens wat meer wil dan alleen informatie lezen over de KABK, het KC en de Universiteit Leiden. Wat hebben jullie verder ontworpen tijdens de periode op de Studio? En wat vonden jullie het leukst of interessants om te doen? Als Studio zijn we verantwoordelijk voor al het ontwerp van de academie. Van filmaffiches voor interne filmavonden tot de totale event-style van een expositie in Milaan. Ook het ontwerpen van het examenboek,

Donniker (Honeypot) - Bathroom Flat - A game that is rigged to prevent wins. Illegal in most US states. Flash - To stock a "joint" with prizes to make it look "flashy" or ready for business. Forty Miler - A greenie who is willing to travel, but only short distances from their home base. Also used to describe anyone or anything that is perceived to be fake or phony. Gaff - To rig a game so as to make it unwinnable Genny (pronounced "jenny") - A huge generator that powers some or all of the midway Green Help - Employees hired at a new location that are only temporary (a.k.a. greenies). Hammer-Squash - Used to describe an individual as dumb or stupid (used interchangeably with Larry when used to describe a person). Hey, Rube! - An exclamation used to summon help by a carny in trouble, either from police or disgruntled players. Ikey Heyman - A wheel of fortune that can be secretly braked by the carny -iz or -erza - Inserted between the syllables of words to serve as a cipher or cryptolect.

publicaties, brochures, websites, filmpjes, tape, banieren en t-shirts horen bij onze taken. Opdrachten waarbij wij eigenlijk de totale vrijheid hebben om te doen wat we willen zijn uiteindelijk de leukste om aan te werken. Wat hebben jullie allemaal geleerd tijdens de afgelopen maanden? Vanaf de eerste dag waren we verantwoordelijk voor al het ontwerp van de academie. In het begin was dat redelijk overweldigend, maar al snel merkten we dat we als team heel snel leerden. Na een aantal maanden hadden we bij wijze van spreken al de werkervaring om zelfstandig aan de slag te gaan. Door de grote stroom opdrachten word je gedwongen snel keuzes te maken, in contact te komen met drukkers, offertes aan te vragen en jezelf professioneel te ontwikkelen. Er komt nog een drukke tijd aan: de campagne voor de modeshow, de campagne voor de eindexamenexpo, het eindexamenboek en de studiegids. Waar kijken jullie het meest naar uit? Het eindexamenboek is een van de grootste dingen die we als klein team gaan ontwerpen. In de beroepspraktijk krijg je als beginnend ontwerper niet snel de kans om aan een dergelijke grote opdracht te werken. Dit wordt ook ons eerste echte grote boek. Drukkers zien het zelfs als een prestigeopdracht en vechten om deze in huis te krijgen. Veel academies hebben er een huisstijl voor, maar de KABK geeft de Studio de vrijheid om er elk jaar een eigen draai aan te geven. Opdrachten zoals de studiegids geven ons als ontwerpers niet veel vrijheid, maar zijn wel heel leerzaam. Voor de

modeshow moeten we veel bespreken met de opdrachtgever, dat komt meer in de buurt van hoe we straks, na de Studio, als ontwerper aan de slag gaan. Wat zijn jullie plannen voor de toekomst? Zelfstandig als ontwerper aan de slag, of wellicht bij een kleine studio waar we onze eigen klanten hebben. Na een jaar werken op de Studio hebben we een goed gevuld portfolio met zeer divers werk. Ook alle technische kennis die we opdoen, zoals het drukklaar maken van bestanden en het ontwerpen van websites, is heel waardevol voor onze toekomst. Willen jullie nog iets meegeven aan jullie opvolgers in de Studio? Wees niet bang om dingen te doen die je nog nooit hebt gedaan en durf fouten te maken. Werk hard en probeer taken niet vooruit te schuiven! D

Nieuws van het

AR+RFID LAB

In het AR+RFID Lab van de KABK worden sinds 2006 de toepassingsmogelijkheden onderzocht voor Augmented Reality (AR) en Radio Frequency Identification (RFID) in kunst en design, de maatschappij en de commercie. Bij AR worden digitale virtuele 3d beelden zichtbaar gemaakt in de echte werkelijkheid. RFID is een manier van draadloze identificatie door radiogolven waarbij een RFID-lezer een tag (chipje met antenne) elektisch oplaadt met een magnetisch veld en hem zo automatisch zijn unieke code laat versturen.

HetStedelijk Museum in Amsterdam is dicht... Maar er wordt volop gewerkt aan spannende AR-tours met behulp van Layar, applicatie voor mobiele telefoons waarmee je je omgeving kunt scannen. Enkele studenten van de KABK werkten mee aan een project van YOR (YourOwnReality ) van het MediaLab Amsterdam. Half mei was op het museumplein de officiële opening, waarbij AR-kunst te zien was via mobiele telefoons.

Koninklijke Academie ontvangt opnieuw innovatiesubsidie In totaal dienden 52 hogescholen een projectvoorstel in via de Raak-Pro regeling, waarvan er nu 12 zijn gehonoreerd. Het gehonoreerde voorstel van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag betreft onderzoek naar AR (augmented reality) waar de Academie sinds 2006 mee bezig is in het AR+RFID-Lab. De KABK is hiermee de enige kunstopleiding die deze subsidie krijgt. In september 2010 start de KABK met een geheel nieuwe master Interieur Architectuur. Deze tweejarige internationaal georiënteerde opleiding moet een ontmoetingsplaats worden waar studenten, ontwerpers, theoretici en architecten werken aan een inhoudelijke verbreding van de discipline, waarbij een bijdrage wordt geleverd aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken die er werkelijk toe doen. De opleiding richt zich op de echte wereld, een wereld die in verandering is: Design for the real world. Grootschalige interieurs, een veranderende verhouding tussen de private en de openbare ruimte, duurzaamheid en een grotere behoefte aan sociale samenhang zijn enkele voorbeelden van onderwerpen die vragen om nieuwe vormen van interieurarchitectuur.

Door middel van onderzoek, theorievorming en ruimtelijk ontwerp wil de KABK studenten opleiden die duurzame, humane oplossingen ontwikkelen voor problemen van bewoners en gebruikers van interieurarchitectuur. Aan de masteropleiding werkt een team internationaal georiënteerde architecten, ontwerpers en theoretici mee: 2012Architecten, Anne Holtrop, OMA (Office for Metropolitan Architecture), Timo de Rijk en ZUS (Zones Urbaines Sensibles). Daarnaast zullen er tijdens de studie diverse nationale en internationale gastdocenten uitgenodigd worden.

Op vrijdagavonden brengt het Van Gogh Museum altijd iets bijzonders. Als aanvulling op de huidige expositie Paul Gauguin- De doorbraak naar de moderniteit is het AR Lab uitgenodigd om aan deze expositie iets extra’s toe te voegen. Studenten Marieke Bijster, Joris van Dam, Martin Hoorweg, Hannah Mjolses, Matthijs Munnik, Alrik Stelling, Susanne Vruwink en Arjen Zuidgeest werken via het AR Lab onder supervisie van Wim van Eck aan verschillende AR-projecten die op vrijdagavond 28 mei te zien zijn.

Netals vorig jaar is het AR Lab gevraagd om deel te nemen aan de Zwoele Zomeravond in het Kröller-Müller Museum. Studenten kunnen zich hier nog voor aanmelden via Yolande Kolstee. [email protected] of via [email protected] De AR Lab-headset George heeft een hoofdrol in een filmpje van CSI-NFI. Het filmpje is gemaakt voor een onderzoeksproject om met moderne technieken forensisch onderzoek te innoveren. Het filmpje was te zien op het RTL 4 Nieuws en op www.csithehague.com. De AR-headset George is het eindexamenontwerp van Niels Mulder die in 2007 afstudeerde bij PGC Industrial Design. ijk voor meer informatie over de ARK projecten op www.arlab.nlN

Jump - Term used to describe the period of time when the carnies tear down, drive to another location, and set up again.

door Egbert van Faassen (met dank aan orgelhistoricus Jos Laus)

Tot 31 oktober zal de Wereldtentoonstelling 2010 door naar verwachting zeventig miljoen nieuwsgierigen worden bezocht. Vanaf de eerste Wereldtentoonstelling in 1851 in Londen, is dit de uitgelezen gelegenheid waarbij de deelnemende landen zich van hun beste kant laten zien op het gebied van industrie, handel en cultuur. Het bouwwerk van glas en gietijzer van architect Paxton was de blikvanger op de eerste tentoonstelling en staat nu in alle overzichten van de architectuurgeschiedenis. De Eiffeltoren (1889) en het Atomium, herkenningspunt van de Brusselse tentoonstelling in 1958, waren vrijwel direct iconisch. Ook belangrijke uitvindingen op muzikaal gebied werden tijdens een Wereldtentoonstelling wereldkundig gemaakt. Het Poème Electronique van Varèse, dat klonk in het Philips-paviljoen op dezelfde Expo 1958 in Brussel geldt als een mijlpaal in de muziek. Op de Parijse Wereldtentoonstelling in 1855 werd o.a. de Barkermachine gedemonstreerd, een mechaniek dat nu nog wordt toegepast in de orgelbouw om de bespeelbaarheid van grote orgels te vergemakkelijken. Het Nederlands paviljoen in Shanghai is ontworpen door John Körmeling: een straat met een plattegrond in de vorm van een 8, waaraan verschillende gebouwtjes liggen, die met stijlcitaten van o.a. Jan Wils en Rietveld een beeld geven van de moderne Nederlandse architectuur. Tegelijkertijd wordt een cultureel programma ontrold in het tijdelijke Dutch Cultural Centre, gevestigd in een fraai verbouwde fabriek in het Jingan district, het centrum van Shanghai,

V oor meer informatie over deze masteropleiding kunt u contact opnemen met Jan Konings, hoofd van de afdeling: [email protected]

pagina 2 / 3

en buiten het tentoonstellingsterrein gelegen. Hier worden tot begin september vrijwel permanent tentoonstellingen gepresenteerd en concerten gegeven. De drummer Han Bennink treedt op; harpiste Lavinia Meijer geeft een recital, het Matangi strijkkwartet, gevormd door aan het Koninklijk Conservatorium opgeleide musici, speelt er. Vanuit het Koninklijk Conservatorium werken twee ensembles aan het culturele programma mee, die twee hoofdstromen van het conservatorium representeren. De ensembles worden gevormd door zowel studenten als docenten. Samen laten ze horen waar het Koninklijk Conservatorium sterk in is. Ze leveren een bijdrage aan een ‘Haagse Week’ waarin ook dans uit het Korzo Theater is te zien, toneel van het Appeltheater en een tentoonstelling van de graficus M.C. Escher, aan wiens werk, zoals bekend, een museum in het Paleis Lange Voorhout is gewijd. De afdeling Oude Muziek laat instrumentale en vocale muziek van Händel, Purcell en Bach klinken. Dit concert, dat volgt op een tournee in Australië, wordt georganiseerd door Albert-Jan Roelofs. Aanstormend klavecimbel-talent Lorenzo Feder soleert in Bachs concert BWV 1056. De counter tenor Michael Chance en de violiste Elizabeth Wallfisch geven masterclasses aan studenten van het conservatorium in Shanghai, een instelling die al meer dan honderd jaar bestaat en zich sterk op het Westen richt. Elizabeth Wallfisch brengt ook, begeleid door Albert-Jan Roelofs, virtuoze vioolmuziek uit de 17e en 18e eeuw ten gehore. In Shangai is men sterk in klassiek, maar oude muziek is nieuw in China. Ter illustratie: in de hele wereldstad Shanghai is maar één klavecimbel te vinden. De afdeling klassieke muziek verzorgt

DNK #21

een workshop, begeleid door cellist Harro Ruijsenaars. Twee dagen lang kunnen Chinese studenten van de Tongie Universiteit samenspelen met studenten van het Koninklijk Conservatorium. Het doel is om hen kennis te laten maken met belangrijke kamermuziek uit de 19e en de vroege 20e eeuw (van Schubert, Brahms, Strauss en Dohnanyi). De Tongie Universiteit is oorspronkelijk een technische en bouwkundige opleiding. Sinds een aantal jaren maakt ook muziek onderdeel uit van het curriculum. Kamermuziek is een samenspel van individuen. Dat vergt een bepaalde instelling, die voor Chinese musici niet vanzelfsprekend is. De workshops monden uiteindelijk uit in een concert. Gedurende vier jaar heeft The Netherlands China Art Foundation het culturele programma voor Expo Shanghai voorbereid. De directeur van het Koninklijk Conservatorium, Henk van der Meulen, heeft het conservatorium al snel aangemeld als mogelijke deelnemer; een financiële bijdrage van de Gemeente Den Haag maakte uiteindelijk de reis mogelijk. Van der Meulen was al eerder in China om voor de NPS een programma over de componist Tan Dun te maken en vorig jaar als deelnemer van een Nederlandse missie met o.a. het Residentie Orkest. Zo heeft hij kunnen inschatten dat juist barok en kamermuziek in China ogen kan doen openen voor de kwaliteiten van het Koninklijk Conservatorium. Hij hoopt contact met Chinese scholen te kunnen intensiveren. ‘Want’, zo zegt hij, ‘in China lopen de meeste klassieke musici rond.’ Z ie voor de Wereldtentoonstelling: en.expo2010.cn en voor het programma in het Dutch Culture Centre: 2010dcc.com

K

pagina 4 / 5

DNK kermis editie

NEW Festival

Dinsdag 8 t/m vrijdag 11 juni en maandag 14 t/m donderdag 17 juni door Gosse de Kort

Jonge performers van het Koninklijk Conservatorium geven tijdens dit festival concerten en doen tegelijkertijd hun eindexamen. (bachelors, recitals, masters).

Concerten van internationale, jonge performers van het Koninklijk Conservatorium in Theater De Regentes Voor de derde keer organiseren het Koninklijk Conservatorium en Theater De Regentes het examenfestival NEW. Elke avond kunt u genieten van uiteenlopende concerten, van klassiek tot opera en van jazz tot nieuwe muziek. De uitvoering hiervan is in handen van de zeer getalenteerde musici afkomstig uit alle delen van de wereld.

Niet voor niets geven deze musici concerten in een theater en niet in een gewone concertzaal. Ze kiezen voor bijzondere opstellingen en maken gebruik van theaterfaciliteiten, zoals licht, geluid, decors, kostuums of projecties. foto: Wijnand Schouten

Voor deze derde editie van NEW zijn vijftien studenten van het Koninklijk Conservatorium geselecteerd:

foto: Joop van Nes

foto: Ramond Jaggessar

Orlando Aguilar Velazquez – Klassiek slagwerk 14 juni Op het podium staan Chinese gongs, vibrafoons en diverse trommels waaronder Afrikaanse drums en houtblokken. Er gaan minimaal tien mensen dansen, zingen of spelen. De muziek is onder andere afkomstig uit China, Frankrijk, Griekenland, India, Mexico en Amerika.

foto: Wai Ming Ng

Sanne Mans – Jazz zang 8 juni Een progamma vol met muziekstijlen als jazz, soul, gospel en pop. Alle stukken die Sanne Mans speelt, zijn door haar gearrangeerd. De liefde voor muziek komt hierin duidelijk naar voren. Beleef vele bekende nummers op een nieuwe manier.

Rogier Schneemann – Jazz gitaar 10 juni Het jazzkwartet Azure mixt moderne jazz, funk en latin tot zeer originele en eclectische muziek. Het repertoire in dit programma bestaat uit eigen stukken die voor een groot deel nog nooit live zijn uitgevoerd, maar met een band als Azure durft Rogier dat wel aan. Op 11 juni worden eigen werken van de twee studenten Compositie uitgevoerd door diverse studenten.

Marcin Swiątkiewicz – Oude Muziek klavecimbel 9 juni Zoals in de 18de eeuw de Engelse tuinen werden ontworpen met de bedoeling er wild uit te zien, zo werden fantasias en toccatas opgeschreven om te klinken alsof ze werden geïmproviseerd. Een programma met de meest veeleisende en dramatische werken uit de 17de- en 18de-eeuwse klaviermuziek.

Paula Brouwer – Klassiek slagwerk 14 juni Een gevarieerd programma met verschillende slagwerkinstrumenten zoals marimba, vibrafoon, xylofoon, toms en bekkens. Alledaagse gebruiksvoorwerpen worden slagwerkinstrumenten, zoals een remschijf van een auto, een emmer, een koekenpan en een wijnfles. Mariëlle Verkerk – Klassiek saxofoon 15 juni Een mooi moment om de klassieke saxofoon te leren kennen. De componisten komen uit Engeland, Frankrijk, Duitsland, Amerika en Griekenland. Mariëlle neemt het publiek als het ware mee op reis om ze de veelzijdigheid van de saxofoon te laten ervaren.

foto: Eelco Borremans

Margriet van Duijvenbode – Jazz zang 8 juni Eindexamenvoorstelling Impressie Margriet deelt kleine indrukken en ervaringen uit haar leven. Ze zingt en speelt met haar muzikanten een gevarieerd repertoire, uiteenlopend van latin jazz, Zuid-Afrikaanse muziek tot pop en tango; van a cappella tot uitgebreide arrangementen.

Wojtek Justyna – Jazz gitaar 10 juni Wojteks muzikale inspiratiebronnen lopen uiteen van jazz tot funk met sterke invloeden uit de blues, de dynamiek en kracht van rockmuziek en een ondertoon van pop en klassieke muziek. Hij staat bekend om zijn intrigerende composities en zijn bruisende aanwezigheid op het podium.

Grzegorz Marciniak: ‘Ik hou ervan naar muziek te luisteren zonder te weten van wie die is. Zonder verwachtingen en vooroordelen, vrij om zelf te bepalen of het goed of slecht is. Geen classificatie hangen aan een kunstuiting die voor iedereen een eigen waarheid heeft.’ Igor Leão Maia: ‘Een kunstuiting is universeel en is geworteld in het diepgelegen regionalisme, een vrijheid gevangen in traditie. Omgaan met deze vrijheid, het maken van keuzes hierin en tegelijkertijd de kunst erin vinden, is mijn zoektocht.’ pagina 4 / 5

Scheltema in Leiden nodigde Gosse de Kort uit een nieuw project te ontwikkelen dat een disciplineoverschrijdend karakter heeft. Hij nam het initiatief voor het STM lab, een platform voor ongedisciplineerde samenwerking.

Marijke Kroon en Pauline Vos – Klassiek saxofoon en Klassiek contrabas 15 juni In dit gezamenlijke concert spelen Marijke en Pauline werken van componisten van Telemann tot Terzakis. De saxofoon, die soms zwoel en mild is en dan weer opzwepend, wordt afgewisseld door de meer warme maar virtuoze contrabas. De tegenstellingen tussen de sax en contrabas komen uiteindelijk samen in de jazz beinvloede werken van Donatoni en Nelson.

Het afgelopen jaar richtte het lab zich op ruimte, en hoe in verschillende disciplines ruimte wordt begrepen. STM lab produceerde in dit kader een lezing van de Easy Alohas over gaten, de lezing Sound and Space door Vincent van Gerven en het lab initieerde de onderzoeksgroep The Wall waarbij de geluidswal bij de Leidsche Rijn, van architect Fons Verheijen, als basis diende voor muzikale experimenten. Ook organiseerde het lab met Johan van Kraaij de cursus Max waarbij je in een korte tijd leerde ‘machientjes’ te bouwen voor geluid of data. Voor de laatste presentatie ontwierp De Kort de installatie Score, waarmee hij het raakvlak tussen beeld en geluid onderzoekt. Katie McGonigal presenteerde gelijktijdig haar grafisch werk De Punt. Gosse de Kort vertelt waar het project Score over gaat: Score verwijst naar het Engelse woord voor muzieknotatie. In een traditionele notenbalk staan de noten stil en beweegt de tijd zich van links naar rechts over het blad. De afstand tussen de noten onderling en de lengte van de noten worden grafisch weergegeven. De muzikant vertaalt deze gegevens tijdens het lezen in klinkende noten met de juiste plaats en duur. Bij het spelen van deze muzikale notatie brengt de muzikant variatie in de lengte en opeenvolging van de noten: een coördinatie tussen zijn denken en zijn fysiek.

Carlos de Ema Lopez – Jazz piano 16 juni De stijlen moderne klassieke muziek, experimentele en vrije improvisatie, aangevuld met traditionele flamenco muziek uit zijn geboorteland Spanje, vormen niet alleen de basis voor het concert van Carlos, maar zijn tevens van grote invloed geweest op zijn ontwikkeling als musicus.

Tristan Hupe – Jazz piano 16 juni Tristan, jazzpianist en begeleider, speelt hiphop, progressive rock, funk, bossa nova, free jazz, volksmuziek en pop. Verschillende formaties verbinden uiteenlopende muziekstijlen aan elkaar door middel van Tristans composities.

Wilt u meer weten over deze studenten en de programma’s die ze gaan spelen, bekijk de interactieve site over het NEWfestival: http://newfestival.ning.com. Aanvang concerten 19.30 uur Entree ¤ 10,CJP, Ooievaarspas en studentenpas ¤ 7,50 KC-studenten ¤ 3,50 Twee concerten voor ¤ 15,-

Uroš Petrac – Klassiek zang 17 juni Liederen uit de Europese Romantische periode met als thema, de liefde. Aangevuld met de 2de acte van L'Elisir d'amore, een van meest beroemde komische operastukken.

Theater De Regentes Weimarstraat 63 2562 GR Den Haag Reserveren: (070) 363 77 98 www.deregentes.nl

H

In de installatie Score wordt dit principe mechanisch gemaakt en wordt de timing en aanslag zichtbaar gemaakt in licht en beweging. In de ruimte zijn twee cirkels, van zes diameter, opgesteld. Beide bestaan uit acht statieven met daarop witte bollen. In het midden overlappen de cirkels elkaar gedeeltelijk. In het midden van elke cirkel staat een zuil met daarin een lichtbundel en een roterende spiegel, die met de computer aangestuurd wordt. Elke bol bevat een speaker, een lichtsensor en een lichtbron. Deze lichtsensor werkt als een poort voor het geluid en bepaalt naar aanleiding van de hoeveelheid licht of het geluid doorgelaten wordt en hoe hard het geluid klinkt. Via meerdere geluidskanalen kan aan elke bol een geluid worden toegekend. Zo kan door middel van de computer, de lichtbron door de ruimte gedraaid worden. Wanneer de lichtbron vervolgens een van de bollen belicht, zal deze geluid produceren. Als de lichtbron dus met constante snelheid door de ruimte beweegt en de bollen één voor één aanlicht, produceren de bol-

len na elkaar een klank en vormen zo een ritme. Er is echter de gelegenheid om de lichtbron te laten versnellen en te vertragen, waardoor complexere en wisselende ritmes gespeeld kunnen worden. De intensiteit van deze lichtbron bepaalt daarbij hoe hard het geluid klinkt. Daarnaast bestaat er de mogelijkheid om de bollen afzonderlijk te laten oplichten door middel van de lichtbron in de bol. Hierdoor kan een bol (bedenk ‘noot’), een toon of klank langer aanhouden. Daarmee kunnen akkoorden in de ruimte worden gezet. Het gaat bij Score echter niet om de techniek zelf. Maar de techniek is een middel om ruimte te geven aan artistieke expressie. Deze installatie is vanwege de hoeveelheid techniek echter wel een soort machine. En om een machine te kunnen bouwen moet je als die machine gaan denken. Langzaam word je dan zelf ook steeds meer een machine. Als je daar eenmaal aan begint, kun je daar eigenlijk niet van afwijken. Het werkt of het werkt niet. Dit is een groot contrast met het werken met mensen. Dan kan het proces veel organischer verlopen, zoals bij het STM lab zelf. Maar het artistieke onderzoek van Score is tweeledig. Het bestaat uit het maken van het instrument zelf en het componeren van een stuk voor dit instrument. Bij de ontwikkeling van het instrument heb ik nauw samengewerkt met Bram Vreven en Johan van Kraaij. Bram Vreven gebruikte dit project om samen met electrotechnicus Jo Scherpenisse een nieuw soort motorsturing te ontwikkelen. En Johan van Kraaij heeft hier dan weer software voor gemaakt. Zo is er tijdens de ontwikkeling sprake van technisch onderzoek dat voor meerdere projecten bruikbaar is. De keuzen voor de vorm en de werking van de installatie hebben echter belangrijke artistieke consequenties. Het bepaalt immers hoe de componist of muzikant zich er later mee kan uitdrukken. Het tweede deel bestaat uit het maken van een compositie voor de installatie. Voor deze editie hebben we samengewerkt met Paul Koek en Ton van der Meer. Omdat beeld en geluid in deze installatie een op een met elkaar verbonden zijn bestaat er een constante wisselwerking tussen beeld en geluid. Soms vraagt de installatie vanuit het beeld om een keuze en die keuze heeft dan een klinkend resultaat. Maar soms was het ook andersom; dan zochten we naar een muzikale oplossing om een bepaald beeld tot stand te brengen. Het was fantastisch om te zien hoe Ton van der Meer tijdens de voorbereidingen zijn muzikale inzichten en ideeën beeldend kon maken. In de toekomst is het is de bedoeling dat verschillende kunstenaars composities gaan schrijven voor deze installatie.

DNK #21

Ik denk daarbij bijvoorbeeld aan een architect, een choreograaf, een componist, een muzikant of een beeldend kunstenaar. Dit zal leiden tot verschillende benaderingen. De een richt zich meer op de beweging, de ander meer op de ruimte of de ontwikkeling van de muzikale compositie. En juist deze verschillen zie ik als een uitbreiding van het karakter van de installatie. Vaak maakt een kunstenaar in de interdisciplinaire kunst een installatie waarvoor hij dan ook zelf een compositie maakt. Dit is op zichzelf natuurlijk logisch omdat de vorm van het instrument al een belangrijk artistieke keuze is en de maker ook goed de mogelijkheden van zijn installatie kent. Toch vind ik het juist interessant om het instrument weg te geven aan anderen. Tijdens dit project van STM lab deed ook grafisch ontwerper Katie McGonigal onderzoek naar tijd, ruimte en beweging. Ze kwam tot de conclusie dat de punt het meest elementaire deel van beeld is. En daarover maakte McGonigal vier illustraties, elk met een andere definitie van de punt. Hoewel Score en Punt twee verschillende werken zijn voelt iedereen toch aan dat ze in oorsprong met elkaar verbonden zijn. Dit is voor mij dan ook een mooi voorbeeld van hoe gemeenschappelijk artistiek onderzoek verschillende kunstenaars kan voeden. Maat belangrijk is wel dat een kunstwerk uiteindelijk voor zichzelf spreekt ook al is er onderzoek aan voorafgegaan. S core en Punt waren van 14 t/m 18 april te zien in Scheltema en zullen in de toekomst worden ingezet in andere concertzalen, festivals en tentoonstellingsruimten. osse de Kort en Daan Brinkmann hebben De G Komeet 2010 gewonnen, dé Cultuurprijs voor Haags Talent, met hun project Upside Down.

M

Key To The Midway - An object a carnival worker will ask a younger customer (or new initiate) for when asked for a free game or prize. The idea is that the 'mooch' will go onto the next game and ask for a "Key To The Midway", only to find out that this new carny has one, but can only give it up for some other far fetched item. This is a form of a fool's errand. Examples of such items include: A cordless extension cord, a solarpowered flashlight, a bacon stretcher, an underwater lighter, tack glue, a left-handed screwdriver, light bulb grease, purple fuzzy tape, glass hammer, etc. It is said that the Ferris wheel has been known to be called the key to the midway, as no proper midway should be without one. Others call the Jenny the key, as it is traditionally the first thing encountered when entering the midway. The Ferris wheel is sometimes called the "calling card", a title which can be applied to any high ride which is visible from long distances. A Merry-Go-Round or Carousel is also known as the key to the midway by some shows, as it is usually in the center of the midway.

pagina 6 / 7

Mens en machine in de taalkunde: de onderliggende structuren zijn aanwezig en op basis daarvan kan door de machine een zinvolle output gemaakt worden? Wat je erin stopt komt eruit, dat klopt, alleen hoeft dat wat eruit komt niet iets te zijn wat je al kent of dacht te kunnen voorspellen of voorstellen. Wat een zinvolle output is weet ik niet zo goed. Wat voor de één zinvol is, is voor de ander complete nonsens. Wel kan er vanaf een bepaald moment consensus ontstaan over wat zinvol is. Belangrijk is ook dat er overeenstemming bestaat over begrippen en uitdrukkingen. Wanneer spreek je van variëren, interpreteren of improviseren? Het gaat daarbij om gradaties. Moet je bijvoorbeeld het veranderen van de timing van een bepaalde frase in een gecomponeerd stuk, een vorm van improviseren gaan noemen?

door Rosita Wouda

Peter van Bergen, componist, improvisator en uitvoerder van hedendaagse muziek, doet een promotieonderzoek aan de Academie der Kunsten, Universiteit Leiden over de Interactive Interdisciplinary Improvising Orchestral Machine (IOM).

Zijn de improvisatiemogelijkheden van een levende musicus uitputtend of zijn er limieten. En hoe zit dat bij een machine? Dat is moeilijk te beoordelen. De uitdrukking ‘levende musicus’ gebruik ik eigenlijk nooit, wel het verschil tussen ‘menselijk’ en ‘machinaal’. Maar dan weet ik nog niet of de improvisatiemogelijkheden uitputtend zijn. Voor mij zijn een machine, een conditie of ieder onderdeel van IOM ‘levend’ op het moment dat ze het proces en het resultaat beïnvloeden. Er zijn nu verschillende uitwerkingen van IOM die een transformatie zijn van methodes , eigenschappen of persoonlijkheden binnen improvisatie en die binnen de context van IOM een naam hebben. Voorbeelden zijn B, E (= Elvin, gerelateerd aan jazzdrummer Elvin Jones), DR, CJ, S, SP (nog uitleg over letters) (= silenced performers: dat gaat over de disconnectie van een performer en zijn geluidsoutput) , I (= instability) of MP (= musicians profile). Heb je bij het improviseren met een ensemble eerder een set spelregels nodig dan bij solo improviseren om de zaak niet in een complete chaos te laten eindigen? Dat hoeft niet zo te zijn. Een improvisatie kan een actie zijn die bedoeld is om een product van diezelfde actie te zijn, bijvoorbeeld in de jazzmuziek. Improviseren is ook een vaardigheid om je aan te passen aan omstandigheden en oplossingen te vinden voor problemen. Het dagelijks leven zit in die zin vol improvisatie. Solo improviseren is wat mij betreft in principe niet heel anders dan improviseren met een ensemble. In beide gevallen wil je iets creëren én moet je weten om te gaan met onverwachte omstandigheden, die je overigens ook kunt

Peter Van Bergen - live sound and music

Ik kan me voorstellen dat je na een improvisatie sessie met collega-musici wel eens de pest in hebt omdat er in de interactie iets danig misging. Hoe zit het met dat soort emoties ten aanzien van een improvisatie-machine? Voor zover ik weet hebben machines nog geen emoties. Dus kan ik ook moeilijk een antwoord geven op de vraag hoe zij zich onder welke omstandigheid dan ook zullen voelen. Wanneer er echter sprake is van de interactie tussen een mens en een machine dan kun je bij een interactie uiteraard spreken van ‘de pest in hebben’ wanneer voor de interacterende ‘menselijke partij’ niet is gerealiseerd wat ie ervan verwachtte.

foto's: Jan Pillaert

Jij onderzoekt de mogelijkheden van een Interactive Interdisciplinary Improvising Orchestral Machine. Wat is IOM? IOM is een ‘omgeving’ waarin improvisatorische interactie plaatsvindt. Binnen deze omgeving zijn in ieder geval één of meerdere computers of andere machines actief. Het is de bedoeling dat zij uiteindelijk autonoom generatief zijn – dus zelfstandig materiaal voortbrengen - waarbij ze met zichzelf of andere condities en onderdelen van genoemde omgeving interacteren. Met interdisciplinary wordt bedoeld dat in IOM perspectieven vanuit meerdere vakgebieden niet alleen worden gecombineerd maar dat deze vakgebieden elkaar ook gaan beïnvloeden. Orchestra staat voor een ensemble, een geheel van actoren die een proces – in IOM de improvisatie als activiteit en als resultaat daarvan – beïnvloeden. Actoren in IOM zijn bijvoorbeeld tijd, menselijke improvisatoren, publiek, de ruimte, computers, machines, hardware ( zoals camera’s, speakers, microfoons, sensoren) , software en concepten/methodes om de interactie te organiseren of veroorzaken.

uitlokken. Wanneer je solo improviseert weet je bijvoorbeeld niet wat de reactie van jezelf en je omgeving zal zijn op dat wat je op dat moment voortbrengt. Improviseren is een voortdurende beweging tussen actie en reactie. Je kunt je voornemen om met bepaald voorbereid materiaal een interactie te realiseren, of je reageert in je improvisatie direct op je omgeving. Overigens is chaos een heel dankbaar gegeven. Er zijn in diverse improvisatie systemen manieren bedacht om ‘chaos’ te creëren. In een improvisatie, waarbij tegelijkertijd vele onderwerpen aan de orde worden gesteld en er grote risico’s worden genomen met betrekking tot vele parameters, is het moeten omgaan met ontstane chaos of oncontroleerbaarheid een bijzonder moment van wat je grote instabiliteit zou kunnen noemen. Deze vorm van instabiliteit, die ikzelf als zeer inspirerend ervaar, is een belangrijk onderwerp in het IOM onderzoek. Geldt voor een machine niet dat je er uit krijgt wat je erin stopt of maak je zodanige hardware en software dat die werkt op een manier die vergelijkbaar is met de generatieve grammatica

Van een musicus kun je als luisteraar zeer onder de indruk zijn, je ziet hem voor je ogen soms onmogelijke prestaties leveren. Loop je het gevaar bij een orkestmachine dat het publiek denkt: ach, de techniek staat voor niets, en dit is eigenlijk iets heel gewoons? Het gevaar van ‘ach, ….., dit is eigenlijk iets heel gewoons’ is er bij alles in het leven. Er zijn mensen die voortdurend nieuwsgierig en geïnteresseerd zijn en anderen die om wat voor redenen dan ook iets snel aan de kant schuiven. Maar er zal altijd sprake zijn van interactie tussen de verschillende actoren in een gegeven omgeving. Daarvan is de luisteraar er één. Bij nieuwe kunstuitingen met nieuwe middelen hoort meestal ook een nieuwe luisterhouding. Om je deze luisterhouding eigen te maken moet de luisteraar zich actief opstellen. Wat is voor jou de belangrijkste reden IOM te ontwikkelen. Gaat het om meer mogelijkheden of om andere mogelijkheden? Gebruik je de machine om als improvisator verder te komen of ben jij er om de technische improvisatiemogelijkheden van de machine te ontwikkelen? Het gaat om meer én anders, maar ook om bijvoorbeeld waarom, wat, hoe en wanneer. Om een computer te laten improviseren zoals bijvoorbeeld een menselijke improvisator dat zou kunnen doen, moet je mogelijke improvisatorische activiteit en productie van een mens analyseren, ontleden en nader definiëren. Met de kennis die je op deze manier verwerft kun je dan een computer zo inrichten en afstellen dat je kunt spreken van dat ie kan ‘improviseren’. Daarbij is het uiteraard zo dat de improvisatorische mogelijkheden van iedere machinale improvisator een afspiegeling zijn van de genoemde

The Kitty - Budgeted amount of finance, regulated by the management of a carnival for purchasing food and supplies for its workers. ("We wanted a new tent, but there's no more scratch in the kitty.") Larry - Defective Loc(ation) - Location of a joint or ride as determined by the carnival manager. Usually laid out before set-up.

COLUMN: SLUIPENDERWIJS

Lot - The Lot is the carnival midway area where the rides & "joints" are set up Lot Lizard - Describes a carny (usually female) who has multiple sexual partners (also carnys), or one who tends to "sleep-around" or cheat with other carnies on the lot.

analyse, definities en esthetische ideeën van degene die hem gecreëerd heeft en volledig afhankelijk is van de ‘affordances’ van de gebruikte technologische middelen. Door het werken aan IOM en de daarmee verworven kennis en manier van denken over improvisatie, verandert mijn improvisatorische activiteit zeker. Of ik er was om de technische improvisatiemogelijkheden van de machine te ontwikkelen, moet de geschiedenis uitwijzen. IOM gaat in ieder geval niet over het bekende YouTube filmpje van een robot (machine met saxofoon) die een solo van John Coltrane op het stuk Giant Steps naspeelt. ww.petervanbergen.nl w www.loosfoundation.com www.infim.com

Improvisation 2012

Het Koninklijk Conservatorium organiseert een lange termijn project over improvisatie, een unieke kans voor studenten en docenten hun kennis en vaardigheden op dit gebied te vergroten. Vanaf september 2010 zullen er iedere week workshops plaatsvinden waaraan alle afdelingen meedoen. Improvisation 2012 organiseert van 17 tot 20 mei 2012 in de stad Den Haag een groot improvisatie festival waarbij de inwoners van de stad en een groot aantal instituten betrokken worden. M

Mathieu Heinrichs

Foodprint, Voedsel voor de stad.

Stroom Den Haag presenteert ook dit jaar tal van activiteiten in het kader van ‘Foodprint’, een programma over de invloed van voedsel op de cultuur, de inrichting en het functioneren van de stad. Deze maand worden twee kunstprojecten die inspelen op de Haagse actualiteit, respectievelijk ‘Foodscape Schilderswijk’ van Debra Solomon en ‘Eetbaar Park’ van Nils Norman, opengesteld voor publiek.

Foodscape Schilderswijk

Debra Solomon werkt in de Schilderswijk aan de ontwikkeling van een ‘echte’ eetbare stad. Samen met buurtbewoners en wijkorganisaties worden er vanaf begin mei in de Westenberg Hof kruidengazons, fruitbomen en bessenstruiken aangelegd. Door de actieve inzet van de bewoners kan de openbare ruimte veranderen in een sociale zone waar het goed toeven is en waar men samen gezond en vers voedsel oogst. Met het project wordt ook de band tussen de plek waar mensen wonen en hun voedselvoorziening hersteld, een band die tot enkele generaties geleden nog bestond. De Amsterdamse kunstenares, ontwerper en chef Debra Solomon komt oorspronkelijk uit Californië. Ze initieerde diverse projecten waarin voedselcultuur binnen grootstedelijke wijken een hoofdrol speelt. Meer over haar projecten op haar weblog: www.culiblog.nl

DH//

Dit jaar verschijnt wederom een speciaal magazine dat de bloeiende Haagse art scene in tekst en beeld beschrijft. Den Haag manifesteert zich steeds sterker als stad van hedendaagse beeldende kunst; met gunstige condities voor nationale en internationale kunstenaars. Het eerste exemplaar van DH// werd eerder deze maand gelanceerd tijdens ‘Art Amsterdam’. Een gratis exemplaar is –zolang de voorraad strekt- af te halen bij Stroom aan de Hogewal 1-9.

Eetbaar Park

Een kunstwerk dat groeit en bloeit en heerlijke groente en fruit oplevert, dàt is wat de Engelse kunstenaar Nils Norman heeft bedacht bij het schooltuinterrein achter stadsboerderij Herweijerhoeve in het Zuiderpark en voor het complex van Amateurtuindersvereniging Nut en Genoegen. Onder de titel ‘Eetbaar Park’ heeft hij een ontwerp gemaakt op basis van permacultuur waar omwonenden en geïnteresseerden kunnen tuinieren en kennis kunnen opdoen over duurzaamheid. Beide tuinen beschikken over een centrale ontmoetingsplek. Permacultuur is een bijzondere vorm van ecologisch (moes)tuinieren, waarbij verschillende planten, bomen en struiken zo gecombineerd worden dat ze elkaar versterken. In permacultuur werk je met de natuur samen in plaats van haar te bestrijden. Norman wil met zijn projecten onderzoeken wat dat in de praktijk voor een stad als Den Haag kan betekenen. Biedt dat een interessant en duurzaam alternatief voor de huidige vorm van groenvoorziening? Wat is de meerwaarde voor omwonenden? De aanleg van de tuin en de bouw van het informatiepaviljoen bij de stadsboerderij zijn bijna gereed. Samen met cursisten en vrijwilligers zal Gezonde Gronden/Gaarde het onderhoud van de tuinen verzorgen. De eerste oogst van raapsteel en radijs is inmiddels al binnengehaald.

... maar dat is een lang verhaal, daarvoor ontbreekt hier de ruimte, dus we houden het kort. U gaat namelijk een boek lezen. Inderdaad, u (of je, als je je je voelt) gaat een boek lezen. En daarna nog een boek, en daarna weer een boek, enzovoort. Nee, niet over één of twee maanden – u begint vandaag nog! Kom nou niet met die verhalen van druk druk druk, geen tijd, ik kom er alleen in de vakantie aan toe, maar dan gaat er ook een lekkere stapel mee. Laffe onzin, doorzichtige uitvluchten. Bovendien weet u net zo goed als ik dat u sluipenderwijs, week na week, een beetje dommer wordt wanneer u niet ten minste 345 van de 365 dagen boeken leest, en dat het onmogelijk is die verdomming in een paar vakantieweken te redresseren. Geen tijd? Laat me niet lachen. Tijd zat: eenvoudig de tv uitlaten. Wat mist u dan wanneer u de tv uitlaat? Precies: niets plus een hoop bagger. Maar u bent ’s avonds alléén nog in staat om onderuitgezakt, met een buis pringles op schoot, voor de kijkkast te hangen? Dat komt dan goed uit, want onderuitgezakt met een buis pringles op schoot kan de mens ook heel goed lezen. Pardon? Wat wilt u me wijsmaken? U zit drie avonden per week in concerten/ of theaterzaal en twee avonden aan een vergadertafel? O, bent u er zó een?! Ik ben onder de indruk, hoor. En wie denkt u daarmee te dienen? Alleen al omwille van het soortelijk gewicht van uw bijdragen aan de vergadertafels zou u dat parmantige rondhangen in de theaters en concertzalen tot de helft moeten terugbrengen zodat er vier of vijf avonden per week gelezen kan worden.

O

Toegegeven, ik zou wel wat váker de podia mogen bezoeken. Maar het gaat nu toevallig even níet om mij. Bovendien, ik lees zeven dagen per week, dus ik ga in dezen vrijuit. Nee, ú moet gaan lezen. Hè? Wat? U kunt niet tegelijkertijd lezen en naar Radio 4 luisteren? Moet dat dan? Waarom zou u naar Radio 4 luisteren? Wees trouwens maar blij dat u daarvoor ‘s ochtends sowieso te druk bent. Ze zeggen namelijk, of het waar is weet ik niet, maar ze zeggen dat Annette van Trigt zo snel mogelijk weer weg wil uit de bijt van Radio 4 en dat ze daarom opzettelijk namen verkeerd uitspreekt en doet alsof ze geen idee heeft waar het over gaat. Nog ruiger is de lezing dat ze inderdaad niet weet waar het allemaal over gaat, maar dat het de zendercoördinator

Voor openingstijden, actuele informatie over de beide kunstprojecten en de rest van het programma, zie: www.foodprint.stroom.nl L

Oproep aan eindexamen studenten!

Hou er svp rekening mee dat je je voor 15 augustus 2010 bij Stroom inschrijft als je mee wilt doen aan de volgende toetsingsronde beroeps beeldend kunstenaar. Mark - A customer that spends a lot of money trying to win a game. This term was coined because carnies would alert each other to the big spender by marking him some way (usually by patting them on the shoulder with powdered chalk in hand).

pagina 6 / 7

niet meer uitmaakt omdat per 9 juni de dagen van de klassieke muziekzender zijn geteld. Nou, dat lijkt me een kwaadaardig verzinsel, daar ga ik niet eens op in. Dat komt vast uit dezelfde koker als het verhaal dat Maartje van Weegen zo zit te knisperen en te neuzelen en haar luisteraars toespreekt alsof ze in een kringgesprek van de kleuterschool zitten, omdat ze drie middagen per week voorleesvrijwilliger is in een inrichting voor dementerende adel. Ook weer zoiets onwaarschijnlijks! Over neuzelen gesproken, weet u wat een hele goede, maar dan ook echt uitgekiend goede tijd is om een paar hoofdstukken te lezen? Zondagmiddag van half vijf tot zes uur. Hebt u een transistorradio? Mooi. Op batterijen? Goed zo. Afstemmen op Radio 4, Diskotabel. Vervolgens stopt u het radiootje in een plastic zak, loopt naar uw grijze kliko en legt daar uw vrachtje in. U hoeft Hans Haffmans dan bijvoorbeeld niet stoer te horen kwezelen dat hij zich altijd naar de garderobe spoedt wanneer in Beethovens Negende het laatste deel (‘Alle Menschen etc.’) is aangebroken. Om met een overgevende Gummbah-figuur te spreken: huuaaaark! Om zes uur haalt u uw radiootje weer uit de kliko, onder achterlating van de ietwat riekende plastic zak. Zet de radio wel meteen uit, voordat Ernst Daniel uw dag alsnog verbralt. Goed. Waar waren we? Juist: u gaat een boek lezen, en nog een boek, en weer een boek. Dat gaat u doen. Maar welk boek? Nou, dat is niet zo moeilijk: u begint met Adam Zamoyski’s werkelijk fantastische .... hu, mijn woordenquotum is verbruikt. We komen erop terug. <>

illustratie: Susan Meinen

Improvisatie

DNK kermis editie

DNK #21

Midway - Usually refers to the area of the carnival where the rides are located. Can also be used as a more general term to encompass the entire carnival.

Money ace ($1) deuce ($2) fin ($5) sawbuck/saw ($10) double ($20) half-yard ($50) yard or c-note ($100) rod or d-note ($500) large or K ($1000)

pagina 8 / 9

Tendu a la Turk

New - An insult used by carnies, against carnies (newbie). Used in instances where a carnival worker should know better, with the insulter asking "What are you, new?" The Nut - The sum total (in cash) of a performance, or group of performances. The nut (or kernel) is also sometimes used to refer to the basic operating expense of the joint (including the "patch"). To "make your nut" is to break even, anything beyond that is profit (or tip). Oats - Stolen money from a concession. Patch money - Money used to induce police officers to turn a blind eye. Also known as juice or ice. Plush - Stuffed animals to be given away as prizes Poke - The Mark's wallet is known as their Poke. When a carnie tries to see how much is in a mark's wallet he will "Peek his poke" Possum belly (sometimes possum gut) Compartment under a truck or trailer Possum belly queen or PBQ - Same as Lot Lizard.

door Tessa Cook

Met hulp van het Erasmus programma, (een speciaal programma dat samenwerking tussen hogere scholen in Europa ondersteunt) werd er een uitwisseling gerealiseerd tussen de dansvakopleiding van het Conservatorium van Ankara en ons Koninklijk Conservatorium. Samen met Tom Bosma, adjunct-directeur dansvakopleiding, ben ik naar Turkije gegaan om les te geven aan het Conservatorium van Ankara. Bij aankomst op het vliegveld van Ankara kwam direct het eerste verschil op ons af. Een verlaten vliegveld met bij de uitgang twee directeuren van het Conservatorium die ons opwachtten en hartelijk ontvingen. De vanzelfsprekendheid waarmee ze ons ophaalden, de vrolijke autorit door Ankara zonder verkeersregels, de gekte waarin ik op dag twee bijna werd uitgehuwelijkt, ik voelde het Turkse ‘Joie de vivre’ al op ons afkomen. Het beloofde spannend te worden. Maandagochtend reden we met een van de directeuren mee naar het universiteitscomplex waarbinnen ook het Conservatorium van Ankara gehuisvest is. Ik had een stukje choreografie gemaakt om aan de studenten te leren en hoopte maar dat ik het juiste had voorbereid. Want op welk niveau en welke leeftijd ik ging lesgeven, was tot aan de laatste e-mail onduidelijk. Terwijl we het parkeerterrein van de universiteit opreden vroeg ik grappend aan Tom (die al een keer eerder in Ankara had lesgegeven) of het gebouw vóór ons de balletafdeling was. Het halve dak was eraf, geen ramen en een brandtrap die nergens naartoe ging! ‘Nee,’ zei Tom, ‘het is daarnaast.’ Oh ja, ik zag een vleugel van hetzelfde gebouw maar nu mét dak en ramen die gewoon open stonden. Het had me niets uitgemaakt. Ik denk dat de dansers in de studio zonder dak nog hoger zouden springen en zag van beide gebouwen de charme in. Eenmaal binnen groeide de romantiek van vergankelijkheid verder door. Alle piano’s in de studio’s waren zo vals dat je er in Den Haag bijna een compositie voor zou mogen schrijven. De galmende akoestiek was hypnotiserend. Met mijn ogen dicht was ik even

in Rusland begin 1900. We werden naar een studio gebracht waar de hbo-studenten les kregen. Met deze studenten ging ik werken, ik was heel nieuwsgierig naar hun techniek en naar hun docenten.

Al vrij snel viel ik om van verbazing. In dit armoedige gebouw stonden een paar prachtige danseressen! Ze kregen les met een duidelijk Russische stijl en techniek en ik zag direct verschillen met hoe wij lesgeven in Den Haag. De Russische Vaganova-techniek eist hele sterke lichamen, want je breekt je benen als je het zomaar probeert. Met onze medische kennis en bescherming mogen wij enkele van die oefeningen niet eens aan onze kinderen onderwijzen. Maar daar doen ze het gewoon. En diegenen die het aankunnen zien er fantastisch uit. De geblesseerden zie je niet. Waar wij een vangnet hebben van medische begeleiding, hebben zij een stoeltje aan de rand van de studio waar je kunt gaan zitten. Daar heeft natuurlijk geen enkele leerling trek in. Waar geen vangnet is geldt een ‘survival of the fittest’-mentaliteit. Toen kwam mijn eerste repetitie met Turkse dansstudenten. In één klap begreep ik waar de onduidelijkheid over de leerlingen die ik zou gaan lesgeven vandaan kwam. Ik kreeg zo ongeveer de hele school! Het zal een economische gedachte zijn geweest, want zoveel moderne workshops uit het buitenland hebben ze niet. Met alleen een enkeling die een beetje Engels sprak was ik genoodzaakt alles voor te doen en dat driehonderd keer per les, want het moderne repertoire was nieuw voor ze. Als een junkie moest ik elke avond aspirines slikken tegen de spierpijn, maar ik genoot ervan. Zoals een toerist nooit een zal worden met de inboorling, zo zal ik me nooit werkelijk kunnen verplaatsen in het Turkse meisje dat nog nooit iets van Jiří Kylián of het Nederlands Dans Theater heeft gezien. Maar door uren met elkaar in de studio aan bewegingsmateriaal te werken, hadden onze werelden veel met elkaar gedeeld. Juist bij dansen verschijnt het pad zodra je een pas zet. Wat in één week aan danservaring én wederzijds begrip ontstond, is veel meer dan de optelling van repetities. We hebben hier in West-Europa een schat aan bewegingstaal en dans ontwikkeld, waarbij de esthetiek van het klassieke bal-

pagina 8 / 9

let verenigd is met de vrijheid en reikwijdte van de moderne dans. De moderne dans in Turkije is nog pril, maar elke fase heeft zijn voordeel. Waar wij straks verouderd zijn door bezuinigingen en moe van alle ‘voor subsidie verplicht vernieuwende’ projecten, daar zullen zij ons wellicht kunnen lokken met supergeïnspireerde dansers en leuke dansfestivals (naast die prachtige badplaatsen en vakanties). Wat de rups het einde noemt, noemt de wereld een vlinder. Die vliegt soms naar Turkije. B

Ride jock (or jockey) - Someone who operates the carnival rides (vs. jointee). Rousty or Roustabout - A temporary or full-time laborer who helps pitch concessions and assemble rides. In the 1930s, American roustabouts would work for a meal and perhaps a tent to share with other workers.

Historisch kostuum, zie artikel bladzijde 14

DNK #21

DNK kermis editie pagina 12 / 13

Door studenten van het Koninklijk Conservatorium. Christus Triumfatorkerk » Juliana van Stolberglaan 154, Den Haag » 12.30 uur » Gratis

LUNCHCONCERT

Za 12 juni


LUNCHCONCERT

Do 10 juni

Concerten van internationale, jonge performers van het Koninklijk Conservatorium in Theater De Regentes. Voor de derde keer organiseren het Koninklijk Conservatorium en Theater de Regentes het examenfestival NEW. Elke avond kunt u genieten van uiteenlopende concerten van de zeer getalenteerde musici afkomstig uit alle delen van de wereld. Van klassiek, opera tot jazz. Jonge professionals van het Koninklijk Conservatorium geven tijdens dit festival concerten en doen tegelijkertijd hun eindexamen (bachelors, recitals en masters). Theater de Regentes » Weimarstraat 63, Den Haag » 19.30 uur » ¤10,- / CJP, Ooievaarspas en studentenpas ¤7,50 / KC studenten ¤3,50 / Twee concerten voor ¤15,- » Reserveren: 070 363 77 98 of via website: www.deregentes.nl » Voor meer informatie en het programma : www.newfestival.ning.com

NEW FESTIVAL

Di 8 t/m vr 11 juni en ma 14 t/m do 17 juni

Door studenten van het Koninklijk Conservatorium. KC – Studio 1 » Juliana van Stolberglaan 1, Den Haag » 19.00 uur » Gratis

VOORSPEELAVOND SAXOFOON – KLASSIEK

Di 8 juni

Studenten van de afdeling Compositie. Het Nutshuis maakt zich sterk voor lokale kunst en maatschappij middels debatten, lezingen, tentoonstellingen, workshops, films en muziek. Hier ontmoeten jonge kunstenaars het Haagse publiek, voor de afdeling Compositie een meer dan interessante plek. Zo is een experimenteerproject tot stand gekomen onder een werktitel TEST. Vier keer per jaar gedurende vijf dagen wordt het gebouw ‘overgenomen’ door de studenten Compositie die niet alleen alle hoeken en gaten van het gebouw gebruiken voor uitvoeringen van hun composities, maar ook het publiek daarbij betrekken. Na vijf dagen componeren, wordt op de laatste dag het publiek uitgenodigd voor een muzikale belevingstocht door het Nutshuis. Nutshuis » Riviervismarkt 5, Den Haag » 19.30 uur » Gratis » Voor meer informatie: www.nutshuis.nl onder de naam TEST.

TEST

Ma 7 juni

Muziek

Tijdens de eindexamenexpo is de KABK een week lang een grote expositieruimte. Lokatie: KABK, Prinsessegracht 4

Eindexamenexpositie KABK

za 26 juni t/m za 3 juli

Waar: Vanuit LAPtm in de binnenstad van Den Haag Hoe laat: Zaterdag van 10.00 uur – 18.00 uur Zondag van 12.00 uur – 18.00 uur ma./dins./woens. van 10.00 uur – 18.00 uur Plattegrond: www.kabk.nl/mode of www.kabk.nl/textiel, de balie van de KABK Den Haag en LAPtm Korte Beestenmarkt 3.

TEXTIEL- EN MODEPARCOURS

za 12 juni t/m wo 16 juni

Exposities

De Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium sluit jaarlijks het schooljaar af met een reeks voorstellingen. Naast deze afsluiting is de reeks eindvoorstellingen het visitekaartje van de Dansvakopleiding. Tevens nemen we afscheid van studenten die een contract aangeboden kregen bij een gezelschap - onder meer bij Nederlands Dans Theater en Introdans – en van hen die hun studie elders voortzetten. De eindvoorstelling reflecteert in zijn variëteit de vele aspecten van de Dansvakopleiding. KC – Kees van Baarenzaal » Juliana van Stolberglaan 1, Den Haag » ¤10,- » Reserveren via 070 315 15 10, ma t/m vrij 13.00–17.00 uur of [email protected]

EINDVOORSTELLING DANSVAKOPLEIDING

Vr 25 juni 20.15 Za 26 juni 14.00 Di 29 juni 20.15 Wo 30 juni 15.00 Do 1 juli / Vr 2 juli 20.15

Dans

Do 24 juni

Zo 20 juni

Op 22, 23 en 24 juni presenteren de Bachelor- en Masterstudenten van het Instituut voor Sonologie aan het Koninklijk Conservatorium hun eindexamenwerk. Deze concerten vormen elk jaar opnieuw een mini-festival waarin naast puur elektronische en instrumentale werken ook werken met video en theatrale elementen op het programma staan. Dit jaar wordt samengewerkt met stichting The Game of Life en zal hun 192 luidsprekers tellende systeem voor Wave Fiels Synthesis deel uit maken van de installatie voor de geluidsweergave. KC - Arnold Schönbergzaal » Juliana van Stolbergzaal 1, Den Haag » 19:30 uur » Gratis

SONOLOGIE EINDEXAMENCONCERTEN

Wo 23 juni



Di 22 juni

SM&TheCity is het slotconcert van de afdeling Docent Muziek. Op locatie in de stad treden de popbands van de verschillende jaargroepen met elk tenminste één set van diverse popsongs op. Voor de derdejaars studenten is het tevens de afsluiting van drie jaar practicum Lichte Muziek o.l.v. jazz- en popmusicus Rolf Delfos. De naam verwijst enerzijds naar de oorspronkelijke studienaam Schoolmuziek (SM) en anderzijds naar de bewuste keuze van de locatie: popmuziek hoort in the city. locatie n.t.b., Den Haag » 20.00 uur » Gratis

SM&THECITY

Di 22 juni

Richard Egarr - muzikale leiding, Floris Visser - regie, Orkest van de afdeling Oude Muziek. Dit jaar brengt de Dutch National Opera Academy: La clemenza di Tito naar een libretto van Pietro Metastasio. Vanaf 1830 was deze opera gedurende een lange tijd in de vergetelheid geraakt, maar gelukkig wordt dit meesterwerk sinds 1980 weer in alle wereldsteden uitgevoerd. Lucent Danstheater » Spuiplein 150, Den Haag » 20.00 uur » ¤22,50 / ¤20,(65+, uitpas), ¤10,- ( jongeren 27 jaar) » Voor meer informatie: www.ldt.nl

Richard Egarr - muzikale leiding, Floris Visser - regie, Orkest van de afdeling Oude Muziek. Dit jaar brengt de Dutch National Opera Academy: La clemenza di Tito naar een libretto van Pietro Metastasio. Vanaf 1830 was deze opera gedurende een lange tijd in de vergetelheid geraakt, maar gelukkig wordt dit meesterwerk sinds 1980 weer in alle wereldsteden uitgevoerd. Koninklijke Schouwburg » Korte Voorhout 3, Den Haag » 19.00-20.00 uur » ¤ 17,50 » Voor meer informatie : www.festivalclassique.nl

Vr 2 juli

Za 26 juni

Tijdens de Future Jazz Concerten zijn jazzmusici op avontuurlijke wijze actief in de zich steeds innoverende muzieksoort jazz. Theater aan het Spui » Spui 187, Den Haag » Café Pavlov » Spui 173, Den Haag » 20.30 uur » Gratis » Voor meer informatie : www.futurejazzconcerts.com

FUTURE JAZZ SESSIONS

Zo 27 juni


LA CLEMENZA DI TITO Wolfgang Amadeus Mozart

Zo 27 juni

Door David Liebman, saxofoon; Martijn van Iterson, gitaar; Marius Beets, contrabas; Eric Ineke Drums. Muziek van Alec Wilder, Kurt Weil, maar ook John Coltrane en anderen. Tijdens de Future Jazz Concerten zijn jazzmusici op avontuurlijke wijze actief in de zich steeds innoverende muzieksoort jazz. Theater aan het Spui » Spui 187, Den Haag » 20.30 uur » ¤10,- » Voor meer informatie : www.futurejazzconcerts.com

FUTURE JAZZ CONCERT: Lieb plays Weil and Wilder

Solowerken en kamermuziek van Guy Lacour, Bernhard Heiden, Erland von Koch en Erwin Schulhoff. Kapelzaal Leidse Volksuniversiteit » Oude Vest 45, Leiden » 12.45 uur » ¤3,75 / ¤2,75 voor KenO leden, CJP, studenten » Voor meer informatie: www.BplusC.nl

JONG KC ZOMERFESTIVAL

Big Band Koninklijk Conservatorium onder leiding van John Ruocco, solist Ack van Rooyen, trompet. Ahoy Rotterdam - Mississippi » Ahoyweg 10, Rotterdam » 15.00-16.00 uur » Voor meer informatie : www.northseajazz.com

TRIBUTE TO JERRY VAN ROOYEN – North Sea Jazz Festival

Zo 11 juli

Arjan Tien - dirigent AKO, Ali Groen - dirigent ABC, Vesko Ashkenazy - viool. Programma : Wolfgang Amadeus Mozart – Ouverture Die Entführung aus dem Serail - KV 384, Wolfgang Amadeus Mozart – Vioolconcert KV 219 in A gr.t., Richard Strauss – Blazerserenade in Es gr. t. op. 7, Franz Schubert – Symfonie nr.4 in c mineur, D. 417. Klooster: podium, kunst en interieur » Hoofdstraat 96, Noordwijk aan Zee » 20.30 uur » ¤ 15,- » Reserveren verplicht via [email protected]

ATHENEUM KAMERORKEST en ATHENEUM BLAZERS CONSORT

Za 3 juli

In 2010 vindt voor de vijfde keer het Jong KC Zomerfestival plaats. Ter afsluiting van het schooljaar maken de leerlingen van de School voor Jong Talent samen met de externe leerlingen in Jong KC onder leiding van hun docenten intensief kamermuziek. Gedurende een week studeren zij met elkaar nieuw repertoire in dat tijdens het slotconcert wordt uitgevoerd. KC » Juliana van Stolberglaan 1, Den Haag » 19.00 uur » Gratis » Voor meer informatie: www.koncon.nl

Programma : Strauss hoornconcert nr 1, op 11, Es gr.t. (solist : Rob van der Laar), Stravinsky - Pulcinella. Symfonie Orkest van het Koninklijk Conservatorium o.l.v. Jac van Steen. Het eerste orkestproject van seizoen 2010/2011 is meteen het eerste optreden van het nieuwe Master Orkest. De zangsolisten in Pulcinella zijn studenten van het Koninklijk Conservatorium. Ook uit de kleine orkest bezetting komen veel flitsende solo’s. Musis Sacrem » Velperplein 25, Arnhem » 20.15 uur

Vr 29 oktober

SYMFONIE ORKEST

Solowerken en kamermuziek van Guy Lacour, Bernhard Heiden, Erland von Koch en Erwin Schulhoff. Dr. Anton Philipszaal » Spuiplein 150, Den Haag » 11.00 uur » ¤5,-, koffie en thee gratis » Voor meer informatie: www.antonphilipszaal.nl

SAXOFOON CONCERT

Zo 17 oktober

Solowerken en kamermuziek van Guy Lacour, Bernhard Heiden, Erland von Koch en Erwin Schulhoff. Vredenburg Leeuwenbergh » Servaasbolwerk 1a, Utrecht » 12.30 uur » Gratis » Voor meer informatie: www.vredenburg.nl

SAXOFOON CONCERT

Vr 15 oktober

SAXOFOON CONCERT

Do 14 oktober

Vr 2 juli

Drie combo’s met jazzmusici uit de hele wereld spelen de jazz van morgen. Tijdens de Future Jazz Concerten zijn jazzmusici op avontuurlijke wijze actief in de zich steeds innoverende muzieksoort jazz. Theater aan het Spui » Spui 187, Den Haag » 20.30 uur » Gratis » Voor meer informatie : www.futurejazzconcerts.com

Een Choral Evensong is een bijna geheel gezongen Vesperdienst volgens de eeuwenoude traditie van de anglicaanse kerk. Dit betekent: veel Engelse koormuziek van William Byrd tot Herbert Howells. Tegenwoordig beleeft de Evensong opgepikt een revival als oecumenische viering: in meerdere Nederlandse kerken wordt op za om 17 uur een Evensong/ Vesper gezongen. Daarbij is de samenstelling van de gezongen en gespeelde onderdelen behoorlijk vrij. Voor deze versie in Dag in de Branding maakt Master student compositie Georgi Sztojanov een eigen compilatie van originele stukken en eigen werk. Voor een bezetting van altviool sextet en 2 zangers. Kloosterkerk » Lange Voorhout 4, Den Haag » 17.00 uur » Voor meer informatie : www.dagindebranding.nl

EVENSONG (Dag in de Branding 17)

Za 9 oktober

Solowerken en kamermuziek van Guy Lacour, Bernhard Heiden, Erland von Koch en Erwin Schulhoff. KC – Studio 1 » Juliana van Stolberglaan 1, Den Haag » 20.15 uur » Gratis

SAXOFOON CONCERT

Wo 6 oktober

Door studenten van de afdeling Klassiek. Dr. Anton Philipszaal » Spui 150, Den Haag » 11.00 uur » ¤5, koffie en thee gratis » Voor meer informatie: www. antonphilipszaal.nl

Zo 19 september

KOFFIECONCERT PIANO

FUTURE JAZZ CONCERTS, PART 2

Drie combo’s met jazzmusici uit de hele wereld spelen de jazz van morgen. Tijdens de Future Jazz Concerten zijn jazzmusici op avontuurlijke wijze actief in de zich steeds innoverende muzieksoort jazz. Theater aan het Spui » Spui 187, Den Haag » 20.30 uur » Gratis » Voor meer informatie : ww.futurejazzconcerts.com

Do 1 juli

FUTURE JAZZ CONCERTS, PART 1

120 jazzmusici uit de hele wereld in een sessie met Nederlandse jazzmusici: de jazz zet een stap verder. Tijdens de Future Jazz Concerten zijn jazzmusici op avontuurlijke wijze actief in de zich steeds innoverende muzieksoort jazz. Theater aan het Spui » Spui 187, Den Haag » Café Pavlov » Spui 173, Den Haag » 20.30 uur » Voor meer informatie : www.futurejazzconcerts.com


Wo 30 juni

120 jazzmusici uit de hele wereld in een sessie met Nederlandse jazzmusici: de jazz zet een stap verder. Tijdens de Future Jazz Concerten zijn jazzmusici op avontuurlijke wijze actief in de zich steeds innoverende muzieksoort jazz. Theater aan het Spui » Spui 187, Den Haag » Café Pavlov » Spui 173, Den Haag » 20.30 uur » Gratis » Voor meer informatie : www.futurejazzconcerts.com


Di 29 juni

Arjan Tien - dirigent AKO, Ali Groen - dirigent ABC, Vesko Ashkenazy - viool. Programma : Wolfgang Amadeus Mozart – Ouverture, Die Entführung aus dem Serail - KV 384, Wolfgang Amadeus Mozart – Vioolconcert KV 219 in A gr.t., Richard Strauss – Blazerserenade in Es gr. t. op. 7, Franz Schubert – Symfonie nr.4 in c mineur, D. 417. KC – Kees van Baarenzaal » Juliana van Stolberglaan 1, Den Haag » 20.00 uur » Gratis

Op vr 23 juli gaan twee nieuwe composities voor orgel in première. De werken worden geschreven door Jeromos Kamphuis en Christiaan Richter, beiden student van de afdeling Compositie, en worden uitgevoerd door orgelstudenten van het KC. In samenwerking met het Internationaal Orgelfestival Haarlem worden de compositiestudenten in studiejaar 2009 - 2010 een begeleid traject aangeboden, waarin zij kennis maken met het instrument orgel en leren hoe te schrijven voor dit specifieke instrument. De werken van de twee compositiestudenten zijn onderwerp in de masterclass 'Nieuwe composities', te geven door Zsigmond Szathmáry in het kader van de Zomeracademie voor Organisten, onderdeel van het Internationaal Orgelfestival Haarlem. Het festival vindt plaats van 16 - 31 juli. Grote of St. Bavokerk » Oude Groenmarkt 23, Haarlem » 20.15 uur » Voor meer informatie: www. orgelfestivalhaarlem.nl

Vr 23 juli

ORGELFESTIVAL


Za 26 juni


Vr 25 juni




LUNCHCONCERT

LA CLEMENZA DI TITO – Non staged performace (60 min.) Onderdeel van Festival Classique

Zo 20 juni

Aardlek concert. De afdeling Compositie van het KC onderhoudt goede contacten met de top van de Nederlandse ensembles. Jaarlijks vinden er verschillende spannende projecten o.l.v. docenten van het KC plaats, waarbij studenten composities schrijven in nauwe samenwerking met de musici van de ensembles. De studenten krijgen gedurende het werkproces meerdere malen de gelegenheid om hun schetsen te toetsen en bij te stellen. De projecten worden afgesloten met flitsende eindpresentaties. Stadhuis » Marktplein 1, Apeldoorn » 16.00 uur » Gratis » Voor meer informatie: www.ereprijs.nl

EREPRIJS


Do 24 juni

OPENINGSCONCERT Jong KC Zomerfestival : ATHENEUM KAMERORKEST en ATHENEUM BLAZERS CONSORT

Ma 28 juni

30 topmusici uit de hele wereld spelen de jazz van nu. Tijdens de Future Jazz Concerten zijn jazzmusici op avontuurlijke wijze actief in de zich steeds innoverende muzieksoort jazz. Theater aan het Spui » Spui 187, Den Haag » 20.30 uur » Gratis » Voor meer informatie : www.futurejazzconcerts.com


Ma 28 juni

FUTURE JAZZ CONCERT: Masters of jazz

Do 24 juni


Het Koninklijk Conservatorium biedt een uniek muziekprogramma aan voor kinderen van vijf en zes jaar die een duidelijke aanleg voor muziek hebben. De kleuters leren op hun gehoor een muziekinstrument te bespelen. Er wordt gewerkt aan brede muzikale ontwikkeling: zingen, bewegen op muziek, componeren en improviseren. Pas als ze het materiaal, de liedjes en de muzikale spelletjes beheersen, gaan de kinderen die toepassen op hun instrument. De keuze in instrument is viool, cello, blokfluit, piano of slagwerk. Ter afronding van het tweejarige traject spelen alle kinderen (zeven en acht jaar) die deel hebben genomen aan PI 3, alleen of in groepjes, tijdens een feestelijke afsluiting. KC - Arnold Schönbergzaal » Juliana van Stolberglaan 1, Den Haag » 13.30 – 14.30 uur » Gratis

Za 12 juni

FEESTELIJKE AFSLUITING PI

Studenten van de afdeling mode en textiel presenteren hun collecties. shows om 18.00, 20.00 en 22.00 uur Kaarten: 12,50 euro en te reserveren op www.kabk.nl/modeshow

Modeshow KABK

do 3 juni

Tijdens hun eindexamenjaar (2009), startten grafisch ontwerpers Barbara Hennequin en Kees Bakker een project genaamd ‘Plan B’. Zij interviewden 28 docenten van de afdeling Grafisch Ontwerpen over verschillende facetten van het docentschap. Ze waren nieuwsgierig naar de mensen achter de docenten, hun ideeën over de huidige ontwerppraktijk, de invloed van het lesgeven op hun eigen werk, hun successen, lievelingsstudenten, lettertype-fixaties en het grote waarom. Dit resulteerde in een boek ontworpen én gefinancierd door Hennequin en Bakker zelf. Galerie KABK vanaf 17.00 www.bestel-planb.nl

di 25 mei

Publicatie ‘Plan B’

Overig

Programma : Strauss hoornconcert nr 1, op 11, Es gr.t. (solist : Rob van der Laar), Stravinsky - Pulcinella. Symfonie Orkest van het Koninklijk Conservatorium o.l.v. Jac van Steen. Het eerste orkestproject van seizoen 2010/2011 is meteen het eerste optreden van het nieuwe Master Orkest. De zangsolisten in Pulcinella zijn studenten van het Koninklijk Conservatorium. Ook uit de kleine orkest bezetting komen veel flitsende solo’s. KC – Arnold Schönbergzaal » Juliana van Stolberglaan 1, Den Haag » 16.00 uur

Za 30 oktober

SYMFONIE ORKEST

DNK #21 pagina 12 / 13

DNK kermis editie

Een opera die vaker bekritiseerd en bewerkt is bestaat er bijna niet. Al vanaf de wereldpremière deden er over Mozarts La Clemenza di Tito de wildste verhalen de ronde. Het stuk werd bestempeld als gedateerd en zelfs als Duitse zwijnerij. Dirigent Richard Eggar en regisseur Floris Visser leggen zich hier niet bij neer. Zij voeren voor het eerst in Nederland de volledige oerversie van Mozarts laatste opera ten tonele.

schap: de Vrijmetselaars). Als eerste broeder binnen het verbond der mannen, ziet Titus niet dat de broederschap vergiftigd is. Suetonius schrijft: ‘Titus, die net als zijn vader de bijnaam Vespanius droeg, was het idool en de lieveling van heel het mensdom...’. Clemenza wil hij betrachten, om zo de negatieve spiraal van burgeroorlog en bloedwraak te doorbreken. Toch ettert in zijn eigen paleis de wond van de wraak onzichtbaar verder.

Mozarts laatste opera La Clemenza di Tito geeft de intiemste gevoelens en idealen van de componist zelf weer. Als voorstander van sociale hervormingen en vrijmetselaar sprak hij hiermee de hoop uit dat zijn nieuwe keizer Leopold II een vorst van de Verlichting zou worden. Een saai verhaal, wordt dan gauw gedacht. Een opera over vergeving en het goede in de mens? Waar is het conflict, waar het drama? Maak u niet ongerust, het oude Rome is het decor van intriges en familievetes. Zo ook in La Clemenza di Tito...

‘Ik ben altijd gefascineerd door structuren en verhoudingen van macht, erotiek en religie. Je moet datgene nemen wat tijdloos is, en dat tijdríjk maken. Om dit te kunnen bewerkstelligen moet je de kern van het stuk blootleggen. Daarvoor is de voorwaarde dat het artistieke team uitgebreid onderzoek doet naar de verschillende invloeden in verleden, heden en toekomst.’ Naast de verhouding van de macht is ook de verhouding van sekse en dus de erotiek van groot belang voor de regisseur. Vrouwen zijn maatschappelijk ondergeschikt en de mannenvriendschappen domineren het verhaal. Tegelijk is het overduidelijk dat Vitellia de erotiek als wapen niet schuwt en deze inzet om de mannen te domineren. Daarnaast worden twee cruciale mannenrollen gezongen door zogeheten ‘broekrollen’, sopranen die een man moeten acteren. ‘Misschien voor onze tijd een uniek concept, maar voor Mozarts tijd een onderdeel van tijdsgeest en traditie. Het draagt bij aan de zinnelijke energie op het podium. De broederschap krijgt zo een grote erotische lading en zorgt voor een groter spanningsveld dan als er enkel mannen op het toneel zouden rondlopen.’

De vader van Titus, de soldatenkeizer Vespasianus, was verantwoordelijk voor de omverwerping en dood van zijn voorganger Vitellius. Diens dochter Vitellia is vastberadener dan ooit om haar vader te wreken en de familie van de Vitellii weer op de troon te krijgen... goedschiks of kwaadschiks. Als de jonge keizer Titus weigert met haar te trouwen, neemt ze zijn beste vriend en vertrouweling Sextus in de arm. En zo verleidt ze de dolverliefde Sextus tot de moord op zijn beste vriend en keizer Titus.

Regisseur Floris Visser over La Clemenza di Tito

‘Aan de basis van mijn concept staat één zin: “Ten slotte heeft men hem bij de Trap der Zuchten gemarteld tot de dood erop volgde en vandaar aan een vleeshaak de Tiber in getrokken.” Met deze beschrijving verhaalt de Romeinse historicus Suetonius in zijn geschiedschrijving van Rome over de dood van keizer Vitellius.’ Drie personages, drie motieven, drie verschillende doelen... Als dochter van de voormalige keizer Vitellius vindt Vitellia dat de troon van Rome haar geboorterecht is. Een stad geregeerd door verschillende families, waarvan er altijd een de machtigste is, maar de andere klaarstaan om die macht te delen of over te nemen. Het is het oude Rome waar de hedendaagse maffia haar oorsprong vindt. Bloedwraak is een gegeven en dus ook als de jonge Vitellia haar vader geëxecuteerd ziet. De mannen in deze opera vormen een intieme broederschap (Mozart was zelf ook onderdeel van een broeder-

Vitellia: een menselijk drama

De hoofdpersonages vormen een driehoek: Titus is de titre-en-role, Sextus de protagonist en Vitellia de antagonist. Toch wordt volgens Visser Vitellia te vaak afgeschilderd als een onmens, die alle mannen haat en enkel macht wil bezitten. ‘Fout! Het gaat hier om een menselijk drama. De gedachte dat een klein meisje haar vader en keizer, in wie zij alle vertrouwen had, zo gruwelijk aan zijn eind ziet komen verklaart de gevoelens van wraak volkomen.’ De personages van Vitellius en de jonge Vitellia worden bijgeschreven als zwijgende rollen. ‘Als de jonge Vitellia hebben we de dochter van onze dirigent gekozen, een ware operafanaat, die al op haar derde de volledige Ring van Wagner bekeek op dvd.’

Shill (or outside man) - An employee who pretends to be a casual player sometimes pretending to win big prizes in order to make the game seem easily winnable. Shills may also stroll the fairground holding a large plush (stuffed animal) bragging about how easy it was to win it. Shills may also rush into ticket lines for

foto: Mylene Siegers

Scratch - The revenue from a concession, or money in general. Score - Any scratch won by any means, fair or foul. Sharpie - The opposite of a mark: an experienced player who is wise to traditional carny scams and is skilled at the games themselves.

Donderdag 24, vrijdag 25, zaterdag 26 juni 20.00 uur, Lucent Danstheater, Den Haag ¤ 22,50 / ¤ 20,- (65+, UITpas), ¤ 10,- ( jongeren < 27 jaar) Voor meer informatie: www.ldt.nl Zondag 27 juni 14.30 uur, Lucent Danstheater, Den Haag ¤ 22,50 / ¤ 20,- (65+, UITpas), ¤ 10,- ( jongeren < 27 jaar) Voor meer informatie: www.ldt.nl

N

DNK #21

DNK kermis editie

sideshows or be the first to buy products for sale so that onlookers will feel less reluctant to do the same. Slough - To tear down a entire carnival to get ready for the jump to new town. Slum - Stuff that makes someone want to kill the person selling it to them; small cheap stock.

Tijdens de eindexamenperiode van de academie is het gebouw aan de Prinsessegracht een week lang één grote expositieruimte. Studenten van alle afdelingen presenteren dan hun werk voor het grote publiek. De expo is voor iedereen gratis toegankelijk. Voor het eerst dit jaar zijn er afgestudeerden van de opleiding I/M/D (Interactive Media Design). Voorafgaand aan de eindexamenexpositie vindt voor de studenten van de afdeling Textiel en Mode op 3 juni de modeshow plaats. Tijdens deze show presenteren studenten van alle jaren hun werk. Ik vroeg Charlotte Greeven, tweedejaarsstudent Mode, naar haar ervaringen het afgelopen jaar en naar de voorbereidingen op de modeshow. Waarom heb je voor deze opleiding gekozen? Ik ben eerst mode gaan studeren aan de ArtEZ, maar besloot na een jaar dat ik wilde overstappen naar Den Haag. Het ambachtelijke sprak me hier erg aan. Doordat de afdelingen Textiel en Mode samen les krijgen en er vanaf het eerste jaar met breimachines en weefgetouwen gewerkt wordt, is het heel vanzelfsprekend dat je niet alleen bij textiel, maar ook bij mode je eigen stoffen maakt. Het schoolgebouw zelf vind ik prachtig, je komt veel mensen tegen van andere afdelingen, wat het toegankelijker maakt om samen te werken. Ook vind ik het heel bijzonder dat we vanaf het tweede jaar meteen een eigen collectie maken, hierdoor word je gedwongen om de regie in eigen handen te nemen en achter je keuzes te staan, ook al moet je nog veel leren.

Hoe is het afgelopen jaar bevallen? Het afgelopen jaar was super; de opdracht van het eerste semester was om naar eigen interpretatie een ‘replica’ van een historisch kostuum te maken. Ik heb een zeventiendeeeuws bruidskostuum gemaakt met een gigantische uit papier gelaserde ‘kanten’ kraag en houten sieraden. De studie is heel intensief; ik weet niet of ik dit verwacht had, maar ben er wel heel blij mee. Wat heb je het afgelopen jaar geleerd? Om juist door te gaan als het moeilijker wordt, omdat dan de magie begint. Ik denk dat het belangrijk is je niet te beperken tot maar één kant van het verhaal. Het liefst zou ik ook nog schoenen en hoeden leren maken, en bij een edelsmid in de leer gaan. Hoe meer technieken je beheerst, hoe meer diepgang je een collectie kunt geven. Ik denk dat het ook voor later heel fijn is om veel ervaring op verschillende gebieden te hebben; vooral in samenwerkingsverband. Wat ga je presenteren tijdens de modeshow? Een collectie van vier silhouetten. Vanuit het historisch kostuum ben ik doorgegaan op het concept van de portretkunst. Ik vind het bijzonder te zien hoe de allerrijksten zich door de eeuwen heen hebben laten portretteren; alle rijkdom en ideale schoonheid moest worden tentoongesteld. Niet alleen om de naam en de status aan de volgende generatie door te geven, maar bijna uit angst om te vergaan. Hier gaat mijn collectie ook over; schrepele koningen die enkel nog hun te grote vergulde broek als houvast in hun ondergang hebben.

Hoe is je voorbereiding op de modeshow geweest? Dat ging eigenlijk geleidelijk vanuit het historisch kostuum. De afgelopen maanden heb ik veel geëxperimenteerd met proefmodellen om zo tot een juiste pasvorm te komen. Ook ben ik met het laseren van hout en vilt in de weer gegaan, en ben ik nu bezig met schoenen en hoofddeksels. Ik ben nog wel even zoet tot aan de modeshow op 3 juni. Wat vind je ervan dat je straks je werk voor een groot publiek mag tonen? Erg spannend, maar natuurlijk vooral heel leuk. Ik ben nog maar net begonnen en ben benieuwd naar het eindresultaat. Het is altijd confronterend om een idee uit te werken van papier naar een driedimensionale vorm. Het wordt nooit meteen zoals je denkt; bij het uitwerken van een ontwerp komen er steeds weer nieuwe ideeën boven. Het kost veel vertrouwen om door te gaan met iets dat maanden geleden is ontstaan. Daarom zie ik mezelf ook een beetje als publiek.

door Johannes Boer

Op 15 en 16 oktober voeren studenten van de afdeling Oude Muziek van het Koninklijk Conservatorium de Mariavespers van Claudio Monteverdi uit onder leiding van trombonist/dirigent Charles Toet. Aansluitend volgt er een tournee naar Italië met onder andere een concert op de oorspronkelijke locatie van vierhonderd jaar geleden, de Santa Barbara in Mantua. Hieronder een portret van de dirigent en het werk.

Sfeerillustraties bij de collectie

door Judith van Doorn

In zekere zin markeren de Mariavespers van Claudio Monteverdi een van de belangrijkste momenten in de revival van oude muziek in Nederland. In 1972 werd Nikolaus Harnoncourt door Jan van Vlijmen, toenmalig directeur van het KC, naar Den Haag gehaald om een schoolbreed Monteverdi-project van twee weken in het conservatorium te leiden. De dirigent had net een revolutie teweeggebracht met alom als ‘authentiek’ bestempelde opnames van Bach-Passionen. In die periode bracht hij ook Monteverdi in zijn oorspronkelijke gedaante terug met opera-uitvoeringen die tot in de Scala van Milaan opzien baarden. Op deze euforische ontdekkingstocht wist hij ook op het Koninklijk Conservatorium menigeen de scepsis tegenover de als krakkemikkig beschouwde instrumenten te laten overwinnen.

Waarom moet men naar je komen kijken? Met mijn collectie wil ik een andere kant van charme laten zien. De lichaamsverhoudingen zijn verschoven, waardoor een nieuw ideaal ontstaat. Deze kijk op schoonheid zou ik graag met iedereen willen delen. odeshow KABK: 3 juni M Eindexamenexpo: 26 juni (diplomauitreiking) tot en met 3 juli

A

Met een neus voor vernieuwing en bereidheid om daarvoor twee weken lang de school volkomen overhoop te gooien, opende Jan van Vlijmen de poorten naar een nieuwe afdeling Oude Muziek.

Uit eigen beweging door Oukje den Hollander

De overgave waarmee Mendelssohn in 1829 Bach’s Mattheüs-Passion onder het stof vandaan haalde en opnieuw op de planken zette, leek 24 april j.l weer aanwezig te zijn in de uitvoering van Mendelssohn’s oratorium Elias door studenten van het Koninklijk Conservatorium. Met een koor en orkest bestaande uit ruim 90 studenten bliezen zij dit meesterwerk nieuw leven in. De afstuderende koordirigente Dorothea Jakob wist een drietal medestudenten enthousiast te krijgen voor de vorming van een productieteam voor haar bachelor-eindproject. Kerry

Jago voegde zich bij haar in de artistieke leiding, Lilli Jordan werd tot projectmanager benoemd en Scott Wellstead nam de PR op zich. Kunstacademie studente Laureline Foulidis werd bereid gevonden tot het maken van een visuele begeleiding. De hoeveelheid werk die het kost om zo’n groots project in goede banen te leiden heeft zich terugbetaald in het uiteindelijke resultaat. Zelden wordt zo’n omvangrijk werk uitgevoerd tijdens een examen. Dat het belangrijk is om anno 2010 eigen initiatief te nemen, hoef je deze studenten niet te vertellen.

Iemand die evenmin geprikkeld moest worden om zelf aan de slag te gaan was muziektheatermaker Paul Koek. Al sinds 1987 bezig met het maken van producties die zich op het snijvlak van muziek en theater bevinden, voelde hij enkele jaren geleden met Dick Raaijmakers de drang om elektronisch muziektheater te maken. Zo ontstond de Veenfabriek. Inmiddels staat het ensemble bekend als een vooruitstrevende muziektheatergroep die zich vestigde in Leiden maar door heel Europa zijn voorstellingen speelt. Deze combinatie van hedendaagse muziek en theater heeft nu ook een plaats verwor-

pagina 14 / 15

Speak the language - Used as a test to see if someone is really "with it". Many carnies "qualify" outsiders by using the jargon. A string of jargon or carny-talk is spoken to determine if the other person understands. A person who fails the test is said to "not speak the language" indicating "newness". A newbie who is good or looks promising might be said to not speak the language yet, which is more complimentary.

ven in het curriculum van het KC. De Veenfabriek is bereid gevonden nauw samen te werken met het conservatorium om aankomend studiejaar de Master ‘T.I.M.E’ (This Is Music theater Education) te introduceren. Gedurende twee jaar worden studenten uitgedaagd tot het maken van eigen voorstellingen binnen dit genre. Uiteraard beseffen de studenten dat het binnen de schoolse muren makkelijker is een idee te realiseren dan in het werkveld. In de veilige omgeving ondervinden ze (financiële) steun van hogerhand. Bij het nemen van initiatief zonder deze hulp loop

Het was in die dagen dat Van Vlijmen opdracht gaf aan Charles Toet — student moderne trombone met veel aandacht voor hedendaags repertoire — om passende instrumenten te zoeken. In zijn rijk gesorteerde instrumentenverzameling is deze eerste baroktrombone voor Toet vandaag de dag nog steeds een bewijs dat de ‘prototypes’ inderdaad iets krakkemikkigs hadden.

je al snel tegen de moeilijkheden van het ondernemen aan. Uit recent onderzoek van de KNTV (Koninklijke Nederlandse Toonkunstenaars Vereniging) blijkt dat ruim 1/3 van de ondervraagden onvoldoende mogelijkheden heeft om op te treden. Daarbij geven veel musici aan dat ze geen kans krijgen omdat podia liever bekende namen programmeren. Dat beginnende musici verantwoordelijk zijn voor het ‘verkopen’ van zichzelf, en dat de vereiste marketingkwaliteiten lang niet altijd aanwezig zijn, realiseren zij zich echter terdege. De Universiteit van Leiden biedt daarom sinds een aantal jaren studenten van het Conservatorium en

De voorzichtige eerste schreden die door Frans Brüggen en Sigiswald Kuijken als nieuwe docenten op het KC waren gezet, gingen na het Monteverdi-project over in een galop. Vooral toen Harnoncourt twee jaar later met een soortgelijk project rond Johann Sebastian Bach terugkwam, was de beer los. Den Haag was rijp voor een volwassen afdeling historische uitvoeringspraktijk. Een delegatie nieuwe docenten, waaronder de pas afgestudeerde Charles Toet, zetten na een heide-sessie een curriculum op. Inmiddels zijn we bijna vier decennia verder en de oerknal van Monteverdi’s muziek heeft niets aan kracht ingeboet. Maar ook het appel dat deze op ons doet om steeds weer opnieuw de oorspronkelijke gedaante ervan te onderzoeken, is nog net zo actueel als veertig jaar geleden. We zijn nooit klaar met Monteverdi-research. Misschien is het de magistrale manier waarop hij soms met enkele noten, vaak zelfs simpele noten, een wereld van complexiteit verklankt. Of juist omgekeerd, hoe een enorm complex weefsel van meerstemmigheid zo vanzelfsprekend klinkt dat een kind het kan volgen. De essentie van harmonie, retorische tekstbehandeling waarin klank en betekenis van de woorden naadloos zijn samengesmeed en een eindeloos palet van primaire kleuren in zang en instrumenten, maken deze muziek uniek. Een raadsel van trefzeker evenwicht zoals dat ook een schilder als Piero della Francesca van zijn tijdgenoten onderscheidt. Net als bij deze heeft in Monteverdi’s muziek elk detail bovendien een theatrale functionaliteit. Bij een goede uitvoering of belichting kan deze kunst de tijd stilzetten.

hun versie van de Mariavespers. Want ieder van hen heeft er zijn eigen opvattingen over en in die zin is dit icoon van de Oude Muziek een zelfde lot beschoren als de Matthäus Passion. Na Nikolaus Harnoncourt in het Holland Festival, speelde Toet Monteverdi bij Philippe Herrewghe, Ton Koopman, Andrew Parrot, Jordi Savall, René Jacobs, Stephen Stubbs, Konrad Junghänel, Masaaki Suzuki, om enkele van de bekendsten te noemen. Alle mogelijke visies zijn zo de revue gepasseerd. Charles Toet en later ook zijn collega’s van ensemble Concerto Palatino vormden in deze waaier van opvattingen een constante factor, met als oogst hun exclusieve expertise van de zeventiendeeeuwse Italiaanse stijl. Zij hielden al die tijd vinger aan de pols en veranderden hun benadering aan de hand van nieuwe feiten die door de wetenschap aan het licht zijn gebracht. Dit vergrootte de kloof met de vele ideeën die nog steeds goed in het aureool van de vespers gedijen. Zo is er een algemeen geromantiseerd beeld van dit meesterwerk. Dit beeld berust zoals zo vaak op misverstanden, die ontstaan door het samenvoegen van een paar oppervlakkig gekende feiten. Velen menen nog steeds dat de Mariavespers in Venetië werden geschreven en bedoeld waren voor de San Marco (waar Monteverdi later inderdaad kapelmeester werd) met zijn prachtige akoestiek. De echte romanticus zal de dood van zijn vrouw Claudia in 1607 er ook nog bij betrekken als verklaring voor de religieuze inkeer van de componist. De waarheid is dat Claudio Monteverdi nog in dienst was bij de hertog van Mantua toen deze composities, nu precies vierhonderd jaar geleden, in een prachtige gedrukte versie verschenen, die werd opgedragen aan de Paus. Niet als een dirigentenpartituur, maar zoals toen gebruikelijk in stemboekjes (online facsimile te vinden op: http://imslp.org/wiki/).

Intussen heeft Charles Toet niet stilgezeten. Na de openbaring in 1972 werd hij de ambassadeur van de baroktrombone en speelde vrijwel met alle grote dirigenten

Hoogstwaarschijnlijk diende deze uitgave als een open sollicitatie bij een andere broodheer, want uit zijn talrijk bewaarde brieven weten we dat de betaling in Mantua

de Kunstacademie lessen in ondernemerschap aan. De minor ‘Kunst en Zaken’ heeft als doel de student aan te leren hoe deze zijn artistieke ambities op een doelgerichte, zakelijke wijze kan verwezenlijken. Zaken als organiseren, coördineren en programmeren spelen hierbij een belangrijke rol.

thousiast weet te maken en zo’n grootschalig project op deze wijze weet af te ronden: fantastisch. Allen die hieraan meegewerkt hebben moeten beseffen dat ze van iets heel bijzonders deel uit hebben gemaakt. We hopen van harte dat meer studenten dit voorbeeld zullen volgen.’ P

Maar toentertijd waren zij goed genoeg om klinkend in de muziek van Monteverdi een wereld voor hem te ontsluiten. Deze eerste confrontatie met oude muziek tekende meteen de rest van zijn leven.

Juist vanwege deze organisatorische kwaliteiten werd Dorothea Jakob na het dirigeren van de Elias op zaterdag 24 april geprezen door de commissie. Voorzitter Anthony Zielhorst, hoofd van de afdeling Directie, sprak met lovende woorden over de prestatie, ‘Dat iemand een idee heeft, medestudenten enSpinning/flying Jenny or Jinny - Carnie slang for merry-go-round. Spring - Open the carnival. Stick Joint - Homemade wooden or metal booth. Stock- Game prizes Straight - A game that is played by the rules.

DNK #21

beroerd verliep. Het lijkt er sterk op dat deze verzameling composities, die wij als één werk zijn gaan beschouwen, eigenlijk een showcase van Monteverdi’s kwaliteiten kunnen vertegenwoordigen. De delen in dit ‘zichtportfolio’ zouden ook uit verschillende periodes kunnen stammen, zowel die in de oude polyfone stijl, als de meest flitsende nieuwe muziek met voor die tijd hypermoderne viool- en virtuoze cornettopartijen. Theatrale effecten en dramatiek zijn daarin zo uit de opera overgeplant naar de kerkmuziek. De zangers die Monteverdi in Mantua tot zijn beschikking had waren solisten die vertrouwd waren met deze stijl. Niet om de huidige trend te volgen van Barok-light in oratoria, maar om die reden kiest Charles Toet voor een solistische zangersbezetting. Voor de instrumentaties worden zo exact mogelijk de aanwijzingen van Monteverdi gevolgd en wordt er gekozen voor de klare lijn tegenover de rijkelijk gefantaseerde orkestraties die tegenwoordig zo in zwang zijn. Met dit project komen zowel musici als het publiek terug bij de bron van een inspiratie die krachtig genoeg is gebleken voor meerdere levens in de Oude Muziek. Vrijdag 15 oktober 2010 Door het orkest en zangers van de afdeling Oude Muziek o.l.v. Charles Toet 20.15 uur Lutherse Kerk te Den Haag ¤22,50 ¤17,50 CJP/ Ooievaarspas Meer informatie www.koncon.nl ( Onderstaande kortingsbon is niet geldig voor het concert op zaterdag 16 oktober 2010 in de Jacobikerk te Utrecht)

D

KORTINGSBON CONCERT

Normale prijs voor twee kaarten is ¤ 45,-. Alleen bij inlevering van deze bon aan de ticketshop van het Koninklijk Conservatorium kosten ze ¤ 30,-. Deze vroegboekkorting is geldig t/m 2 juli en alleen bij afname van minimaal twee kaarten of een veelvoud daarvan.

De afdeling Oude Muziek gaat terug naar de bron met de Mariavespers van Claudio Monteverdi

15,- KORTING OP DE EERSTE 25 X 2 TOEGANGSKAARTEN VOOR HET CONCERT DE MARIAVESPERS VAN CLAUDIO MONTEVERDI

pagina 14 / 15

pagina 16 / 17

DNK kermis editie Sugar Shack - A concession or food-stand that sells cotton candy and other sugary treats.

Future Jazz Concerts 2010 More than 120 international

Royal Academy of Art surprises visitors at

Salone del Mobile More than 8000 visitors visited the Royal Academy of Art’s (KABK) presentation at the il Salone del Mobile between the 13th and 18th of April. The visitors were impressed by the experimental mentality of the KABK students . Alongside the presented furniture and textile samples, there were performances by students, and interactive installations formed part of the presentation. The students wrote a blog about their experience during the fair. In this article you will find parts of the blog and pictures illustrating the stories. Saturday 10 th April The ‘get in touch’ installation is almost alive, and already produces strange sounds. Ben and Charlotte are constantly climbing in and out. The ladies are busy cleaning the floor, Eric is adjusting some settings. We’re gluing, taping, wrapping, cutting. The only big bummer of today is the unfinished textilecabinet. We hope for the best tomorrow.

jazz musicians give a new impulse to The Hague’s jazz culture

Tuesday April 13 First impressions are important This morning me and 6 other students arrived in Milan. With great expectations, and a bit tired of the travel, we arrived at Zona Tortona where the presentation of our Academy would take place. When we arrived at the location one thing was certain; still a lot needed to be done before the opening of 3 o’clock. Our students who arrived some days ago where working hard on the last details. People where still constructing furniture, cleaning the floor and some more flyers still had to go out. When I was giving away flyers the tension was obvious. We were not the only ones on Zona Tortona who were working on the “finishing touch”. A lot of people are running around stress full and impatient. The opening is just an hour away. The afternoon starts well and a lot of people come by to take a look at our work. We get a lot of positive reactions. The “Get in touch” installation of students from the ArtScience department got a lot of attention. This performance challenges people to touch a human body. While at the same time the bodies are part of a construction and seem to be just objects that are part of it. When they touch the backs of the people in the installation, different sounds are made. Intimate or not? The audience can decide. Some people laughed, some got uncomfortable. But one thing for sure was that everyone seemed to be intrigued. Also the different movies which show the progress of some work of the students from different departments also get a lot of attention and are a success.

door: Wouter Turkenburg

Jazz develops the most and the quickest where jazz musicians with a great variety of musical and cultural backgrounds meet. 120 jazz musicians from all parts of the world will be present in The Hague throughout the last week of June 2010. During the day they will be exchanging ideas during the 20th IASJ Jazz Meeting which takes place in the Royal Conservatoire. Above all they will be performing every evening with and for jazz musicians and audiences in The Hague, and showing in which directions jazz is headed: The Future Jazz Concerts!

Thursday April 15 It’s getting better and better! Already the 3rd day of the salone. A lot of people are stopping by, yesterday about 1300. Salone-people, press, locals, a lot of attention. Everybody is getting a bit more comfortable talking about the work and presenting themselves. There are quite a lot of people truly interested in our textiles. People want to know about your story, your world, the techniques you use, and what it finally should be. For me as a designer it’s very important to hear the public’s opinion about my work. It’s important to know how they interpret your work and how they see your world. It’s great to see people enjoying your work. Looking, feeling thinking. That’s what I work for.

In the first decades of its existence, jazz developed in city centres. New Orleans, Kansas City, Chicago and New York, but also Paris, Amsterdam and Copenhagen have for shorter or longer periods been centres for jazz. Started in New Orleans and with its roots in Africa and Europe, jazz now develops itself in the ‘global village’, or wherever jazz musicians with the widest conceivable backgrounds and origins are brought together. Just as in each past decade, jazz is now also making a leap forward in its development. New tendencies come to the surface which give the living art form which is jazz its stimulus for new directions, and The Future Jazz Concerts give us the chance to witness these new directions for ourselves!

People stay for a drink and a chat with the designers. The strawberries with chocolate and the cotton candy machine do their work. There is a friendly and fun atmosphere. Everyone seems to be enjoying themselves. Around 8.30 pm there have been over 275 people in and still we are counting. We heard people say; “oh the location with the great installations!”

pagina 16 / 17

chance to make a photo, exchange e-mail addresses, to get an autograph on a t-shirt or in the programme.

In advance of the concerts and sessions there are opportunities to ‘meet-and-greet’. The Future Jazz Concerts do not have the kind of closed artist’s changing rooms which are the part of almost every festival. These instead become meeting places where moments of personal contact can be established and reinforced, with the possibility for a brief chat and a word of thanks, for giving away promotional CDs, the

ww.futurejazzconcerts.com w www.youtube.com/futurejazzconcerts www.iasj.comL

The Future Jazz Concerts consist of four concerts and three sessions. Together these concerts and sessions become a dynamic, multi-faceted and variety filled festival which takes place at various venues in The Hague, which has a truly national character, and which can be followed over the entire world via internet. The Future Jazz Concerts offer a chance to take a good look at what is new in jazz. The Hague’s jazz musicians will be closely involved in these new developments, providing a powerful creative impulse to the culture of jazz in The Hague. This is also a unique opportunity to set up an international network. During The Future Jazz Concerts jazz musicians are active in an adventurous way in the permanently innovative genre of music called jazz.

Friday April 16 Welcome to what is probably our most turbulent day of the Salone del Mobile 2010. The ominous news reached us on Friday evening… there will be no air travel possible for the time being. A volcanic eruption in Iceland seems to have thrown a spanner in the works. Europe is threatened by an enormous cloud of ash that makes the air space virtually impassable. After sounding out various opinions, we draw the conclusion: ‘This is no joke!’. ‘Hey, you’re not serious, are you, can’t we go back?!’ I f you would like to see the KABK students’ final examination work for yourself, then come along to the KABK. From the 27th of June till the 3rd of July the students from all departments will present their work and the KABK will be one large exposition space for a whole week! On the 3rd of June the fashion students from the department of Textile and Fashion will present their work during the fashion show. E

The cause of all this activity is the 20th IASJ Jazz Meeting. The very first IASJ Jazz Meeting took place twenty years ago in The Hague. On that occasion there were also concerts and sessions, but not under the title of Future Jazz Concerts. The IASJ Jazz Meeting takes place in a different country on each occasion and is always coupled with a series of concerts in the form of a jazz festival, resulting in its having grown into the largest jazz-educational event in the world. The participants in the meeting are jazz musicians at various stages in their careers. The youngest contributor this year is the 14 year old pianist Gadi Lehavi from Tel Aviv, and the oldest is the trumpet player Ack Van Rooyen from The Hague, who has just reached the age of 80 but is still very active. Students from the jazz department are closely involved with all activities.

Store - Can mean any joint, but is usually used to refer to a "straight store" where there's a winner every time. The store is basically selling stock, usually slum, for a handsome profit. Tear down - Dismantling the rides and games so they can be transported to another location. Tip - Generally has two meanings, depending on context. Old-timers usually mean the crowd that gathers around a caller or mike-man to hear the spiel before the start of the next show, or the crowd that hangs around a joint, watching others play. A more general meaning is any scratch the agent wins from his game as in "I just won a real nice tip from that last mark".

DNK #21

The Future Jazz Concerts put an emphasis on the setting up and maintaining of new virtual communities. On the website www.futurejazzconcerts.com audiovisual recordings of all activities can be found. Short reports of the concerts and sessions will be uploaded on the YouTube TV channel ‘Future Jazz Concerts’ within 24 hours. New virtual networks will be set up and maintained on Facebook and MySpace. The Future Jazz Concerts have been made possible through the support and contributions of the Municipality of The Hague, the Prins Bernhard Culture Fund, the Jan en Tina Huizinga Fund, and Fonds 1818.

pagina 18 / 19

DNK kermis editie

MEDEDELINGEN

foto: Ronald Knapp

En de winnaar is

Tausk. De uitvoeringen van de vier kandidaten werden van commentaar voorzien door Volkskrant-recensent Bela Luttmer en presentator/zanger Edwin Rutten. Zie ook http://deavondvandejongemusicus.nps.nl

De Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans heeft met de interfaculteit School voor Jong Talent (SvJT) een unieke voorziening in huis. Op deze school combineren leerlingen hun basisschool of voortgezet onderwijs met een intensief voortraject op het gebied van dans, muziek of beeldende kunsten. Dat dit tot bijzondere prestaties leidt, werd in de afgelopen weken een aantal malen duidelijk zichtbaar.

In overleg met de Nederlandse conservatoria en het Prinses Christina Concours selecteerde de NPS vier jonge musici die met elkaar streden om een felbegeerde plaats in de Eurovision Young Musicians competitie 2010 in Wenen. Een van de geselecteerden was Thomas Triesschijn (blokfluit, 18 jaar), leerling van de School voor Jong Talent. De andere geselecteerden waren Anne Brackman (dwarsfluit, 14 jaar), Arthur Rusanovsky (viool, 16 jaar) en Dana Zemtsov (altviool, 17 jaar). De vier kandidaten werden gepresenteerd in het televisieprogramma De Avond van de Jonge Musicus dat op 26 april werd uitgezonden. De vakjury, bestaande uit Jan Raes, directeur Koninklijk Concertgebouworkest, violiste Liza Ferschtman en programmeur van de ZaterdagMatinee Kees Vlaardingerbroek, riep de 17-jarige altvioliste Dana Zemtsov uit tot winnaar van het programma. De presentatie van De Avond van de Jonge Musicus was in handen van Dieuwertje Blok. Holland Symfonia werd geleid door Otto

Pieter van Loenen foto: Peter van Mulken

Thomas Triesschijn in tv-uitzending De Avond van de Jonge Musicus

Finale Prinses Christina Concours

Zondag 25 april vond de finale van het Prinses Christina Concours plaats in het Lucent Danstheater aan het Spui. De leerlingen van de School voor Jong Talent vielen allen in de prijzen. De prijzen in categorie 2 (15 t/m 19 jaar) gingen naar: 1ste prijs Pieter van Loenen, viool (16 jaar, Den Haag) JON Prijs: Enkele solistische optredens met het JeugdOrkest Nederland. TROS Prijs: Een radio-opname door de TROS. AVRO Spiegelzaal Prijs: Een live-optreden in het AVRO-radioprogramma Spiegelzaal vanuit het Concertgebouw in Amsterdam. Koninklijk Concertgebouworkest Prijs: Twee concertabonnementen in de serie A voor het seizoen 2010-2011.

foto: Schuttelaar en Partners

foto: Hans Spreekenbrink

Tijdens het Nationaal Pianoconcours heeft Henk Bart (6 vwo) zich uitstekend geweerd. Met overtuigend spel drong hij door tot de kwartfinale in zijn leeftijdscategorie. Henk speelde een zwaar programma: Bach - Prelude en Fuga in bes (WTK II); Mozart - Sonate in c KV 457; Chopin - Etude in Des op. 25 nr. 8. In de kwartfinale speelde hij Debussy - Les collines d’Anacapri; Rob Zuidam (1964) - Ground; Prokofjev - Sonate nr. 2 in d op. 14. Het optreden van Henk stemt tot grote tevredenheid. Zie ook www.ypf.nl

Ghil Bae

Henk Bart speelt in kwartfinale Nationaal Pianoconcours

Steinwayconcours

Op zondagmiddag 18 april hebben maar liefst vijf leerlingen van de SvJT meegedaan aan de nationale finale van het Steinway Pianoconcours. In de goedgevulde Kleine Zaal van het Concertgebouw in Amsterdam vielen vrijwel alle leerlingen in de prijzen: Noor Alazeera (groep 6 Jong KC) won de tweede prijs in de jongste categorie. Nicola Braam (groep 8 Jong KC) verwierf de eerste prijs in haar leeftijdscategorie terwijl Florian Verweij (Jong KC extern) de tweede prijs won in diezelfde categorie. In de hoogste klasse won de 15-jarige Ghil Bae (4 vmbo) overtuigend de eerste prijs en zij zal Nederland dit najaar vertegenwoordigen op het Internationaal Steinway Festival in Hamburg. Ghil overtuigde de jury met haar evenwichtig toucher, een rijk kleurenpalet en een buitengewoon temperamentvol optreden. Jurre van Egteren (Jong KC extern) sleepte de tweede prijs in de wacht.

Het programma werd uitgezonden op zondag 2 mei om 10.30 uur, Nederland 1. Een tweede uitzending met een deel uit het strijkkwartet van Johan Willem Wilms door Danielle Daoukayeva, Emma Rhebergen, Jurriaan Klapwijk en Jobine Siekman, en een gesprek met Anthony Zielhorst vond plaats op 16 mei. Deze uitzendingen zijn op internet te bekijken (http://www.vpro.nl/programma/ vrijegeluiden/afleveringen/).

2e prijs: Ghil Bae, piano (15 jaar, Voorburg) Oranje-Nassau Groep Prijs: Bezoek aan een buitenlandse zomer-cursus (inclusief reis en verblijf ), aangeboden door de Oranje-Nassau Groep. Radio Nederland Wereldomroep Prijs: Een live-optreden in de uitzending en een cd-opname van het gespeelde, aangeboden door Radio Nederland Wereldomroep. De vakjury bestaande uit onder anderen David Kuyken, Arno Bornkamp en Larissa Groeneveld verdeelde de prijzen onder de acht talentvolle finalisten waarna deze werden uitgereikt door H.K.H. Prinses Christina der Nederlanden. Voor meer informatie zie www.christinaconcours.nl

Vrije Geluiden

Dinsdag 20 april speelden twee leerlingen van de School voor Jong Talent, Jong KC Kento Nomura en Michelle Chow tijdens de opname van het televisieprogramma Vrije Geluiden de Pastorale van Alexander Voormolen voor hobo en piano. Aanleiding tot deze uitnodiging was onze samenwerking met het Nederlands Muziekinstituut: het kamermuziekprogramma in de bovenbouw is in vier programma’s gewijd aan Nederlandse muziek uit de negentiende eeuw. Veel repertoire wordt bewaard in de archieven van het Nederlands Muziekinstituut (Koninklijke Bibliotheek). Het instituut helpt ons bij het vinden en selecteren van repertoire dat geschikt is voor onze leerlingen. De directeur Frits Zwart werd tijdens de uitzending geïnterviewd terwijl Kento en Michelle het gesprek illustreerden met de uitvoering van de Pastorale.

pagina 18 / 19

Kunsttalent haalt 1285 euro op voor SOS Kinderdorpen

Negen jonge talenten van de KABK hebben vandaag hun 38 ‘dekselse kunstwerken’ geveild voor SOS Kinderdorpen. De kinderen maakten objecten van tienduizenden bontgekleurde dekseltjes van Olvarit maaltijd- en fruitpotjes. Er werden direct 25 kunstwerken verkocht voor in totaal 1285 euro. ‘Een mooi bedrag, dat we schenken aan de weeskinderen in het Thaise Chiang Rai’, aldus Marcel Beerthuizen, algemeen directeur van SOS Kinderdorpen. De jonge kunstenaars waren vanaf maart bezig aan hun kunstwerken. De dekseltjes die zij daarvoor gebruikten zijn door jonge ouders gespaard tijdens de Olvarit Groeiloterij. Met deze loterij wilde Nutricia aandacht vragen voor het belang van variatie in de voeding. De leerlingen kregen de opdracht dit in hun kunstwerken te laten terugkomen. Zo was er door de enthousiaste talenten een broccoliplant gemaakt van de groene vegetarische deksels, was er een rijk gevulde sinaasappel en een kip in verschillende kleuren. Maar los van de opdracht hadden sommigen ook oorbellen gemaakt van deksels, een ‘ design’ handtas, een vliegende draak en een oranje krukje voor tijdens het WK-voetbal in Zuid-Afrika. ‘Het was geen eenvoudige opdracht’, aldus Lily Priester, docente van de groep. ‘Normaal gesproken kiezen ze hun eigen materiaal uit. Maar de leerlingen vonden het erg leuk. Overigens is het wel duidelijk dat Nederlandse kinderen te weinig vis eten, want we hadden een chronisch gebrek aan blauwe dekseltjes. Ik ben reuze trots op deze kinderen. Het ziet er prachtig uit en het is nog voor een goed doel ook.’ C

Daniel van der Hoeven uit Den Haag wint YPF Nationaal Pianoconcours 2010 Zondag 25 april jl. maakte de vakjury in het Muziekgebouw aan ’t IJ bekend dat de 25-jarige Daniël van der Hoeven het YPF Nationaal Pianoconcours 2010 heeft gewonnen. Daniel is studeert bij Naum Grubert aan het Koninklijk Conservatorium. Hij speelde het 3e Pianoconcert in C op. 26 van Prokofjev. Het rapport van de vakjury maakt melding van: ‘Constant quality in performance (throughout the entire competition) and the most balanced presentation.’ Uit handen van Evgeny Kissin ontving Daniël de Youri Egorov Gold Medal. De Russische meesterpianist is in Nederland om deze nieuwe prijs te overhandigen die dit jaar ter gelegenheid van het tienjarige jubileum van de YPF in het leven is geroepen. Mw. Neelie Kroes, die voor deze plechtigheid de plaats inneemt van de onlangs afgetreden burgemeester van Amsterdam, Job Cohen, overhandigde Daniël een waardecheque van ¤10.000,-. Tevens mag hij een CD opnemen. De publieksprijs ging naar de 24-jarige Bobby Mitchell, studeerde in 2009 af aan het Koninklijk Conservatorium bij David Kuijken.

Ruben Samama wint Deloitte Jazz Award 2010 Ruben Samama heeft op 15 april in het Bimhuis te Amsterdam de Deloitte Jazz Award 2010 gewonnen. Samama gaf een exposure van alles wat met de contrabas mogelijk is, ook strijkend en met een buitengewoon muzikaal gebruik van elektronica. Ook toonde hij in de blues een ongelofelijk ritmegevoel. De jury werd verder getroffen door zijn originaliteit en zin voor avontuur, en door de manier waarop hij zijn medemusici wist te inspireren. Ruben Samama (25) groeide op met muziek, moeder is fluitiste, vader componist en bekend musicoloog. Op zijn 13e werd hij al toegelaten op de ‘jong talent’ afdeling van het Haagse Conservatorium waar hij bas en klassieke compositie studeerde bij Hein van de Geyn en Roderick de Man. Hij studeerde daar in 2007 af en vervolgde zijn studie aan de Manhattan School of Music waar hij zijn Master’s haalde. De drie kandidaten traden tijdens de finale in een vol Bimhuis op met het Stefan Lievestro Trio. Ze speelden als verplicht werk ‘A Night in Tunisia’ van Dizzy Gillespie. De presentatie van de avond was in handen van Wilfried de Jong.

Two-Way Joint - A game that can be quickly converted from a fixed, unwinnable game into a temporarily honest one when police officers come by. With it - A carny, to identify one another, as in "I'm with it", or "Are you with it"? (With the show).

IN MEMORIAM Martin van Hees wint Nationale selectie Euroconcours Gitaar Op 28 maart jl. vond in Den Bosch het Euroconcours gitaar plaats. Uit een zestal veelbelovende jonge kandidaten is de eerste prijs naar Martin van Hees gegaan. Student van Enno Voorhorst aan het Koninklijk Conservatorium. Hij vertegenwoordigt dit najaar Nederland in de volgende ronde de Internationale Finale van het Euroconcours Gitaar in de Italiaanse stad Bologna. Daarna volgt er in 2011 een mondiale finale in Seattle. Grafisch Ontwerp student Astrid van Wintershoven-van Eijk is de winnares van de affichewedstrijd voor de voorstelling Over Dieren van het Nationaal Toneel. G

- advertentie -

door Peter Verheul

Bob Nieuwenhuysen was eenentwintig jaar als docent materiaaloefeningen verbonden aan de dagopleiding grafisch ontwerpen. Twee jaar geleden nam hij afscheid van de academie en op 16 maart j.l. is hij voortijdig overleden; Bob werd slechts 63 jaar. Naast docent was hij vooral beeldend kunstenaar en maakte schitterend, eigenzinnig werk. Over zijn werk schrijft Bob in zijn laatste catalogus het volgende: ‘Een belangrijk kenmerk van mijn recente werk is de verkenning van de ruimtelijkheid van het beeldvlak. Op subtiele wijze worden beelden gecomponeerd d.m.v. vormen die soms plastisch dan weer plat lijken. Terwijl ze bezig waren het kader af te tasten worden ze vastgezet. Hun grenzen liggen vaak buiten het beeldvlak en kunnen een gevoel van beklemming veroorzaken. Sommige vormen hebben zelfs geen kader meer en worden object.’ Bob was een geliefd docent. Tijdens zijn lessen werd daadwerkelijk gewerkt door studenten. Hun werk kreeg er de ruimte om zichzelf te presenteren. Gedurende een periode gaven wij op dezelfde dag les. Vaak bezochten we tussentijds boekhandel De Slegte, op zoek naar boeken met mooi werk en hadden daar vervolgens interessante gesprekken over. Hij was oprecht, inhoudelijk geïnteresseerd, kon goed relativeren en had een brede blik. Bovendien deelden we interesse voor het maken van, en luisteren naar muziek. Hij kon het bijzondere in het gewone benoemen en je in laten zien dat er veel meer te beleven is aan dingen waar je doorgaans ongezien aan voorbijgaat.

De tweede prijs werd eveneens toegekend aan Bobby Mitchell en de derde prijs aan Tobias Borsboom. Get your student card during the introduction days at the KABK or KC - advertentie -

De Komeet is dé cultuurprijs voor Haags talent, voor de meest avontuurlijke en ambitieuze creatieven in Den Haag! Inzenders zijn niet ouder dan 30 jaar en denken Den Haag te kunnen verrassen met een origineel project. De Komeet 2010 staat open voor prikkelende projecten die de dialoog aangaan met de stad Den Haag en haar bewoners. Het is een gezamenlijk initiatief van de gemeente Den Haag en Fonds 1818 en is in 2004 ingesteld om de culturele initiatieven van jong creatief talent te stimuleren. De prijs wordt iedere twee jaar uitgereikt. Het project van Jonathan heet Blonde Dolly -

Haagse Crime Passionele, en gaat over de nooit opgeloste moord op de Haagse prostituée en legende. In een interactieve voorstelling wordt de nacht van de moord gereconstrueerd. Het aanwezige publiek wordt opgeroepen als nieuwe getuige in dit stukje ‘vergeten Haagse geschiedenis’. Op 13 mei was de uitslag, helaas heeft Jonathan geen prijzen in de wacht gesleept. I

DNK #21

No title

Recommend Documents