jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-omgeving/
pagina 1
Onze omgeving Onze omgeving verandert constant. Vanaf 1909 groeiden wij uit tot een van de grootste corporaties van Nederland. Onze missie ‘zorgen voor goede en betaalbare huisvesting voor mensen die dat het meest nodig hebben’ is in essentie niet veranderd. Hoe we daar invulling aan geven verandert met de tijd mee. Omdat we dit willen en omdat dit moet. De ontwikkelingen gaan immers snel. Het kabinet Rutte I viel en er werden verkiezingen uitgeschreven. VVD en PvdA vormden samen een nieuw kabinet Rutte II en kwamen met een regeerakkoord. De toekomst van de corporatie, de sociale huurwoning en de huurder is onzeker. En het zorgaanbod ondergaat een versobering. De financiële crisis, die in 2008 wereldwijd begon, vertoont nog geen duidelijke tekenen van verbetering. Banken zijn voorzichtig met het verstrekken van hypotheken. En de hypotheekrenteaftrek staat onder druk. De corporatiesector lag door incidenten onder een vergrootglas. Een tijdelijke commissie onderzoekt het functioneren van het systeem van woningcorporaties en maakt een plan van aanpak voor een parlementaire enquête. Dit heeft allemaal consequenties voor onze organisatie. En, belangrijker nog, voor onze huurders.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-omgeving/de-verkiezingen/
pagina 2
De verkiezingen Het kabinet Rutte I viel en de verkiezing werd uitgeschreven. VVD en PvdA, twee tegenpolen, vormden samen een nieuw kabinet. De partijen hebben twee totaal verschillende perspectieven op de woningmarkt en de corporatiesector. PvdA wil het aantal sociale huurwoningen houden. Dat corporaties hun geld gebruiken voor hun huurders, de wijk en het bouwen van woningen. Precies wat we nu al doen eigenlijk. Zij kiezen in hun verkiezingsprogramma voor een gematigd huurbeleid. Maar ook voor meer grip op corporaties. Lees: het terug gaan naar het gemeentelijk woningbedrijf van decennia geleden. De VVD vond juist dat minstens de helft van de sociale huurwoningen verkocht moet kunnen worden. En roept om een ‘vrije’ woningmarkt. En deze twee extremen moesten samen tot een regeerakkoord komen.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-omgeving/politieke-ontwikkelingen/
pagina 3
Politieke ontwikkelingen Na weken overleg ligt daar in oktober 2012 het nieuwe regeerakkoord ‘Bruggen slaan’. Een document met globale uitgangspunten die nog uitgewerkt moeten worden. Het regeeerakkoord werd niet zonder slag of stoot geaccepteerd. Na lang onderhandelen over de woningmarkt sloot het kabinet in februari 2013 een woonakkoord met de oppositiepartijen SGP, Christenunie en D66. De voorstellen zijn iets gematigd, echter zijn de scherpe randen er nauwelijks af.
Wat betekent het Specifiek voor ons staan hier een aantal maatregelen in. Hoewel er elementen in zitten die goed zijn en waar we al jaren voor pleiten, is het gebrek aan samenhang een risico voor de woningmarkt. De maatregelen getuigen van bijzondere aandacht voor bezuinigingen en extra inkomsten voor de schatkist. Het ontbreekt aan een toekomstvisie op de corporatiesector en de woningmarkt als geheel.
Huurtoeslag blijft en kost meer geld Goed nieuws voor huurders met een laag inkomen: de huurtoeslag blijft. Het rijk neemt de verantwoordelijkheid voor de betaalbaarheid van het wonen. Maar de rekening ligt bij de corporatiesector. Om die rekening te kunnen voldoen, mogen en moeten de corporaties de huur verhogen. Dit lijkt er voor te zorgen dat deze maatregel meer geld gaat kosten. Want hogere huren, betekent meer huurtoeslag.
Hoger inkomen, hogere huur! Iedereen krijgt een extra huurverhoging boven inflatie. Die huurverhoging is afhankelijk van het inkomen. Hoe hoger het inkomen, hoe hoger het percentage. De plannen zijn in het woonakkoord iets gematigd. Inkomen huurder tot € 33.000 € 33.000 tot € 43.000 € 43.000 en hoger
Huurverhoging boven inflatie Regeerakkoord 1,5% 2,5% 6,5%
Huurverhoging boven inflatie Woonakkoord 1,5% 2,0% 4,0%
In het regeerakkoord gold voor de laatste groep huurders de maximaal redelijke huur niet meer. In het woningmarktakkoord is dit teruggedraaid. Dit betekent dat deze groep minder snel naar een alternatief zal bewegen, waardoor sociale huisvesting minder snel vrij komt voor de groep die dat nodig heeft.
Administratieve belasting De huur wordt afhankelijk van de woning en van het inkomen van de huurder. Al met al wordt de huur berekenen een ingewikkelde klus. De belastingdienst moet informatie leveren over het inkomen van onze huurders. En de ervaring leert dat dit ingewikkeld is. Vervolgens moeten we 60.000 individuele berekeningen maken. Waarbij we goed moeten bijhouden welk deel van de huurverhoging wordt veroorzaakt door het inkomen van de huurder. Want dit moet kunnen worden teruggedraaid bij het verlies van inkomen. De privacy gevoeligheid wordt groter. Net als de administratieve belasting. Los van de mogelijke bezwaarprocedures en juridische procedures die kunnen volgen. Terwijl wij juist de focus leggen op het verlagen van de bedrijfslasten.
Huursombenadering Voorheen steeg de huur van elke woning met het inflatiecijfer. Vanaf 2015 geldt dit inflatiecijfer voor het totaal van de woningen. We kunnen dan de huur van de ene woning meer verhogen dan die van een andere. De zogeheten huursombenadering. Zo kunnen we de huur, op de lange termijn, beter laten aansluiten bij de waarde van de woning. Het instrument is niet nieuw, maar is terug van weggeweest. Wel opvallend is dat dit in de plaats komt van
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-omgeving/politieke-ontwikkelingen/
pagina 4
de inkomensafhankelijke huurverhoging. We veranderen binnen een paar jaar van benadering. Dat betekent dat de ingewikkelde administratieve verandering maximaal 2 keer kan worden ingezet. En in de praktijk wellicht slechts 1 keer in 2014 haalbaar is.
Rol WOZ waarde in de huurberekening In het regeerakkoord werd er van uit gegaan dat de maximaal redelijke huur 4,5% van de WOZ waarde zou worden. Dit hield in dat het energielabel, woonoppervlak en de kwaliteit van de woning niet meer meetellen. De locatie is het belangrijkst en de gemeente bepaalt de waarde. In ons werkgebied betekent het dat de maximaal redelijke huur flink stijgt. In het woningmarktakkoord wordt het huidige woningwaarderingsstelsel juist aangehouden. Hier krijgt de WOZ waarde waarschijnlijk wel een rol in.
Aansturing van gemeente ‘Corporaties komen onder directe aansturing van gemeenten’ duidt het regeerakkoord. Het is niet duidelijk hoe dat er uit komt te zien. Het is onduidelijk voor welk probleem dit een oplossing is of welke meerwaarde dit oplevert. Voor de woningzoekenden, onze huurders en de woningmarkt. We werken nauw samen met meerdere gemeenten. Wij zijn blij met de samenwerking. En volgens ons is dat wederzijds. Het is onze overtuiging dat de woningmarkt de grenzen van gemeenten overschrijdt. Net als de meeste collega’s in ons werkgebied.
Verhuurderheffing De corporaties gaan een hoge verhuurderheffing betalen. In het regeerakkoord betekende dat voor ons een kostenpost van zo’n 43 miljoen euro in 2014, oplopend naar 52 miljoen euro in 2017. In het Woonmarktakkoord bijgesteld naar 31 miljoen in 2014, oplopend naar 45 miljoen in 2017. Dit gaat rechtstreeks naar de schatkist. Terwijl we dat geld nu direct in onze regio investeren. In onderhoud, renovatie, nieuwbouw en leefbaarheid. Als dit niet meer gebeurt, juist in ons werkgebied, heeft dit consequenties voor het woningtekort en de leefbaarheid in aandachtswijken. Het opbrengen van de heffing is voor veel corporaties problematisch.
Weer dienstbaar worden Wat ons verwonderde was de zinsnede uit het regeerakkoord ‘Woningbouwcorporaties moeten weer dienstbaar worden aan het publiek belang in hun werkgebied’. De taak moet worden teruggebracht tot het bouwen, verhuren en beheren van sociale huurwoningen en het daaraan ondergeschikte direct verbonden maatschappelijke vastgoed. Wonderlijk, want alles wat wij doen is in het publiek belang van ons werkgebied. Zelfs de ogenschijnlijke commerciële activiteiten. Dit doen wij juist binnen 1 bedrijf. Want zo kunnen we verdienen waar het kan, om te investeren waar dit nodig is. En dragen we bij aan een stabiele woningmarkt, waar aanbod is voor alle woningzoekenden.
Wonen en zorg De zorg staat hoog op de politieke agenda. Het scheiden van wonen en zorg was al in gang gezet. Ingegeven door bezuinigingen zijn deze maatregelen met het Lente-akkoord versneld. Het regeerakkoord gaat in een hoger tempo door op de ingezette lijn. Mensen met een lichte zorgvraag moeten zelfstandig wonen en de manier van financieren verandert. Er zijn meer aangepaste woningen nodig voor een groeiende groep van mensen met een zorgvraag. Taken vanuit de AWBZ vallen nu onder de Wet Maatschappelijke Ondersteuning van de Gemeente. De rol van zorgverzekeraars wordt versterkt. De woningen in ons werkgebied zijn nog onvoldoende passend en voor een groot deel moeilijk aan te passen voor mensen met een zorgvraag. De verschuiving van verantwoordelijkheden verandert het speelveld. Met een terugtrekkende overheid zullen gemeenten steeds vaker een beroep op corporaties doen om taken te vervullen. Niet alleen gemeenten, maar ook samenwerkingspartners beschikken over steeds minder financiële middelen. Dit kan consequenties hebben op het gebied van sociaal beheer. De kans op vereenzaming, vervuiling, betalingsachterstand en brandrisico wordt groter. En dat terwijl in het regeerakkoord de taak van de corporaties juist teruggebracht wordt naar de kerntaak. We voorzien dat hier wrijving gaat ontstaan.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-omgeving/politieke-ontwikkelingen/
Jaarverslag Eigen Haard 2012
pagina 5
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-omgeving/eigen-organisatie/
pagina 6
Eigen organisatie Hoewel we continu naar verbetering zoeken, keken we in 2012 kritisch naar onze eigen organisatie. Dit is altijd belangrijk, zeker na een fusie. Maar gezien alle ontwikkelingen is dit nog meer van belang. Onze bedrijfslasten nemen toe en onze inkomsten staan onder druk. Dit raakt onze bedrijfsvoering in de kern. We moeten bijsturen en nemen daarom maatregelen. Om onze continuïteit te waarborgen en onze gezonde financiële positie te behouden.
Een kleinere organisatie Wij formuleerden in 2012 een efficiëncyplan. Dit plan loopt tot eind 2015 en bevat een reductie in formatie. We voeren het zorgvuldig uit in overleg met directie, management, de ondernemingsraad en de vakbonden. Want we realiseren ons goed dat het direct invloed heeft op onze medewerkers.
Een betere organisatie Een aantal bedrijfsbrede projecten dragen bij aan de verbetering van onze organisatie. ERP In januari 2012 startten we, met DSA Vision, met de ontwikkeling en implementatie van ons nieuwe systeem 'Empire'. Waar we voorheen met verschillende systemen werkten, ondersteunt Empire bijna alle processen in onze organisatie. En dat heeft flink wat gevolgen voor het werk en de mensen. Groot voordeel is dat kennis en gegevens van klanten en relaties uit één bron komen. Handig, betrouwbaar en efficiënt. Een projectteam met onze eigen mensen en mensen van DSA-Vision en Deloitte bepaalden de definitieve inrichting van het softwarepakket. Na een uitgebreid trainingsprogramma en met goede werkinstructies, kon iedereen begin 2013 met Empire aan de slag.
Het nieuwe werken In 2012 gingen we, op basis van een visie, aan de slag met 'het nieuwe werken'. Binnen wat korte pilots doen we het werk op een andere manier. Om zo te ontdekken wat voor ons werkt en wat niet. We kiezen voor korte perioden, want zo zien we snel het resultaat en kunnen we successen snel invoeren. De volgende pilots startten in 2012. Het resultaat zal in 2013 zichtbaar worden. Papierloos werken en vergaderen Online woonwinkels Nieuwe manieren van samenwerken tussen Wonen en Vastgoedbeheer Contact met en participatie van bewoners met social media Sociale media bij Zakelijke Markten
Ondernemend Leiderschap Op 8 maart startte het Management Development traject 'Ondernemend Leiderschap' voor alle leidinggevenden. Het traject bestaat uit trainingsdagen, coachingsgesprekken en een buddysysteem. De trainingen zijn op onze organisatie afgestemd. Veel aandacht gaat uit naar het omgaan met veranderingen en de competenties die daarbij horen. Deze investering draagt bij aan de omslag naar een meer ondernemende organisatie, waarin resultaat en efficiëncy centraal staan.
Een zuinige organisatie We kijken waar we kunnen besparen. Zonder de kwaliteit of doelstellingen in gevaar te brengen. We kijken bijvoorbeeld naar de facturenstroom, onze huisvesting, de kosten van het onderhoud en de inkoop. Onder het motto 'Kostenbewustzijn, efficiëntie en ondernemingszin is van ons allemaal' vragen we iedereen zicht bewust te zijn van elke uitgave. Is het echt nodig? Kan het goedkoper? Wat is het effect?
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-omgeving/wetten-en-regels/
pagina 7
Wetten en regels Herzieningswet Op 5 juli 2012 nam de Tweede Kamer de herzieningswet toegelaten instellingen woningwet aan. Eind 2012 lag de wetswijziging in de Eerste Kamer. Omdat een aantal maatregelen uit het regeerakkoord aan het wetsvoorstel wordt toegevoegd, wordt de behandeling aangehouden. De verwachtte ingangsdatum is 1 januari 2014. Nu is opgenomen dat corporaties in grote lijnen blijven doen waar ze voor zijn: zorgen voor voldoende, goede, betaalbare woningen en investeren in wijken en buurten. Voor deze activiteiten blijft het mogelijk om tegen een gunstig tarief geld te lenen. Hier staat een borging van het WSW tegenover. Wij blijven een rol spelen in de commerciële activiteiten, die van niet algemeen belang worden gezien. Zonder borging van het WSW en dus ook zonder het gunstige tarief voor leningen. Deze zorgenaamde DAEB en niet-DAEB activiteiten worden administratief gescheiden. Ook is opgenomen dat het toezicht moet worden vergroot. De eisen aan intern en extern toezicht worden verscherpt. Visitatie en de governancecode worden verplicht. Om zo risico’s beter te kunnen beheersen. Tot nu toe gold dit alleen voor Aedes-leden. Wij doen dit dus al. Daarnaast zijn er wijzigingen in het overleg met gemeenten en huurders. Dit verstevigt de betrokkenheid van de huurdersorganisaties, bijvoorbeeld bij fusies. Ook kunnen huurdersorganisaties deel nemen aan het overleg tussen de corporatie en de gemeente. Hoewel deze bepalingen aansluiten bij de praktijk, vertalen wij de nieuwe regels in ons beleid. Wij zijn blij met de duidelijke afspraken.
Europees besluit Naar Europees besluit moeten wij 90% van onze sociale huurwoningen toewijzen aan mensen met een inkomen onder € 34.085. Met 94,6% halen wij dit percentage ruim. Maar wij willen een bredere groep woningzoekenden goed van dienst zijn. Want in onze regio zijn er ook voor woningzoekenden met een hoger inkomen nauwelijks betaalbare alternatieven. De prijzen liggen in onze regio immers een stuk hoger. En dit gaat ten koste van de doorstroom. Voormalig minister Spies heeft de Tweede Kamer voorgesteld om het percentage te verlagen van minimaal 90% naar 80%. Om zo 10% toe te kunnen wijzen aan huishoudens met een inkomen tot € 38.000. De nieuwe minster Stef Blok van Wonen en Rijksdienst buigt zich hier over. Vooralsnog heeft dit nog geen consequenties voor ons beleid.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-omgeving/betaalbaarheid/
pagina 8
Betaalbaarheid De media, de politiek en belangenorganisaties besteden de laatste tijd veel aandacht aan het huurbeleid van corporaties. En niet altijd in positieve zin. Ja, de huren stijgen. In ons geval langzaam en relatief minder dan bij vergelijkbare corporaties. De huren zijn lager dan wat we volgens het puntensysteem mogen vragen. De cijfers laten zien dat wij de “HEMA’ van de corporaties zijn. Een prima product voor een lage prijs. Daar zijn we trots op.
Nieuw huurbeleid Wij pasten in 2012 ons huurbeleid aan. We hebben hierin de nieuwe regels toegepast. En gekeken welke uitgangspunten wij willen hanteren vanuit onze maatschappelijke doelstelling. Het beleid moet passen bij de vraag in de markt. En bijdragen aan de diversiteit van de inwoners. De huur die we voor een woning vragen, moet betaalbaar zijn voor verschillende doelgroepen. En we moeten onze financiele continuïteit waarborgen, zodat we onze maatschappelijke taken kunnen blijven uitvoeren. Nu en in de toekomst. In tegenstelling tot het regeerakkoord, streven wij niet naar maximale huur. En hoewel we meer en meer mogelijkheden krijgen om de huur te verhogen, doen we dit niet altijd. De basis van ons huurbeleid is een eerlijke verdeling van woonruimte en wat onze huurder redelijkerwijs kan betalen. We richten ons niet op maximale inkomsten. We willen verdienen waar dat kan, om te investeren waar dat nodig is.
Eerlijke verdeling We streven naar een eerlijke verdeling van woonruimte. Onze primaire doelgroep zijn woningzoekenden met een inkomen onder de € 34.085. 96,2% van onze 55.771 woningen is een sociale huurwoning. De gemiddelde netto huur is zo’n € 456. En meer dan 90% van deze woningen wijzen wij toe aan mensen met een inkomen onder € 34.085. Maar woningzoekenden met een iets hoger inkomen hebben veel moeite met het vinden van een betaalbare woning. Want in onze regio doet de markt nu eenmaal zijn werking en is wonen duur. Daarom bieden wij ook betaalbare woningen in de vrije sector aan mensen met een inkomen net boven de € 34.085. Waarbij we jongeren, grote gezinnen en mensen die zorg nodig hebben prioriteit geven.
Wat is betaalbaar We gaan uit van het inkomen van onze huurders. Wij vinden dat een huurder niet meer dan 30% van het netto inkomen aan huur kwijt mag zijn. En de huurtoeslag biedt niet altijd voldoende compensatie. Daarom houden we de huur van onze woningen bewust betaalbaar. Zodat ze beschikbaar blijven voor verschillende inkomensgroepen.
Woningzoekende als uitgangspunt We nemen de woningzoekende als uitgangspunt en houden rekening met de huurtoeslaggrenzen. We bieden woningen in verschillende huurklassen aan, zodat verschillende doelgroepen bij ons terecht kunnen. In Amsterdam zoeken relatief veel kleine huishoudens met een laag inkomen een woning. Daarom houden we in Amsterdam 70% van de sociale huurwoningen onder € 562. Waarvan een flink deel onder € 423 voor de allerlaagste inkomens. Buiten Amsterdam zoeken wat grotere huishoudens met een minder laag inkomen een woning. Buiten Amsterdam houden we daarom 55% van de sociale huurwoningen onder € 562. Dit betekent dat we niet overal die huur vragen die de woningwaardering toestaat. We houden rekening met wat huurders redelijkerwijs kunnen betalen. We geven dus korting. De huur in combinatie met de huurtoeslag zorgt er voor dat de woningen ook echt betaalbaar zijn.
Meer vrije sector huur We verhogen het aandeel vrije sector huurwoningen. Dit ligt ook in de lijn van de afspraken met gemeente en huurdersvereniging in ‘bouwen aan de stad’. Zo bedienen we een groep die niet meer in de sociale voorraad terecht kan. Dit
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-omgeving/betaalbaarheid/
pagina 9
bevordert de doorstroming en draagt bij aan diversiteit. En zorgt er voor dat we meer inkomsten krijgen. Wij verhuren in 2012 slechts 3,8% van onze woningen in de vrije sector. Als we het puntensysteem zouden volgen, zou bijna 50% van onze woningen in de vrije sector huur belanden. Wij streven er naar om in 2016 niet meer dan 10% van ons bezit in de vrije sector te verhuren.
Verdienen waar het kan We moeten blijven investeren in ons vastgoed en de wijk. Dit geld moet ergens vandaan komen. We kijken daarom goed waar we geld kunnen verdienen. De economie is op dit moment niet gunstig. De inkomsten uit verkoop vallen tegen. Tegelijk neemt de vraag naar vrije sector huur toe. Onder andere door de lagere Europese inkomensgrens van € 34.085 voor sociale huur. En omdat middeninkomens minder eenvoudig een hypotheek kunnen krijgen.
Zorgen We maken ons zorgen over de betaalbaarheid van wonen. En ook al veranderen de regels voortdurend. Door schaarstepunten, Europese regelgeving, belastingmaatregelen, het regeerakkoord en andere politieke besluiten. Ons huurbeleid blijft gericht op betaalbaarheid en eerlijke verdeling. Binnen ons investeringsvermogen. Binnen de regelgeving. Want dat is waarom we bestaan. De huur maximaliseren staat haaks op wat wij voelen, vinden en denken. Het druist in tegen onze maatschappelijke taak. We gaan met hetzelfde uitgangspunt aan de slag met het regeerakkoord. Maar we moeten realistisch zijn, dat wordt niet eenvoudig.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-omgeving/de-corporatiesector-onder-de-loep/
pagina 10
De corporatiesector onder de loep De branche ligt onder een vergrootglas. Met de focus op geld, wanbeleid, fraude en verantwoording. Wij nemen dit uiterst serieus.
Vestia Vestia ging bijna failliet door risicovolle financiële producten. Zij dekten de renterisico's van hun leningen af met derivaten. Ingewikkelde producten waarin renteschommelingen en hefboomeffecten een belangrijke rol spelen. De schade was omvangrijk en kostte de branche flink wat investeringskracht. De corporatiebranche is immers onderling verweven via het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De sector draait via een heffing van het CFV op voor de kosten. Totaal zo’n € 600 miljoen. Voor ons alleen al € 2 miljoen per jaar. Geld wat we niet meer kunnen investeren in ons werkgebied. Daarnaast was het een karaktermoord voor de branche en de mensen die daarbinnen werken. Een orkaan die voorlopig nog niet is uitgeraasd.
Parlementaire enquête De Tweede Kamer wil een parlementaire enquête naar het functioneren van woningcorporaties en stelde een tijdelijke commissie samen. De commissie richt zich op het functioneren van het systeem van woningcorporaties. Zij doen onderzoek naar het beheer, het toezicht op maatschappelijk gebonden kapitaal, de positie van huurders en de rol van banken, financiers en gemeenten. Wij hopen dat de enquête bijdraagt aan een evenwichtig beeld van de sector.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-omgeving/de-crisis/
pagina 11
De crisis In 2008 begon de wereldwijde financiële crisis. En die hield ook in 2012 aan. Banken zijn voorzichtig. Dat betekent relatief hogere rente en strenge hypotheekeisen. Het aantal verhuizingen daalt.
Invloed De crisis heeft invloed op onze verkoop. Er worden nog minder woningen verkocht. En heeft ook invloed op de verhuur van sociale huurwoningen. De doorstroming stagneert. Verhuizen is duur en door onzekerheid blijven mensen zitten waar ze zitten. De belangstelling voor woningen met een huurprijs van € 550 tot € 664 neemt af. Ook onze huurders staan vaker onder financiële druk, waardoor de huurachterstanden stijgen. Zeker als ze nu een lage huur hebben, blijven ze in hun woning. Ook al voldoet deze niet meer aan hun eisen.
Wonen 4.0 De crisis op de woningmarkt was aanleiding voor een hervormingsplan. Een historisch akkoord genoemd, ondertekend door Aedes, de Woonbond, Vereniging Eigen Huis (VEH) en de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM). Huurders, verhuurders en huiseigenaren werden het eens over een integrale aanpak van de woningmarkt. Niet het integrale plan, maar enkele onderdelen zijn overgenomen in het regeerakkoord.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/
pagina 12
Onze activiteiten Een wijk is er voor iedereen. Om te wonen, te werken, winkelen, spelen en te ontspannen. Het heeft niet alleen goed vastgoed nodig. Er moeten ook voldoende voorzieningen zijn. De ervaring leert dat een wijk beter functioneert als er een gemêleerde groep mensen woont. En als bewoners betrokken zijn bij hun buren en hun leefomgeving. Wij vinden een vitale wijk van publiek belang. We kijken naar wat er speelt. En wat er fysiek, maar ook sociaal nodig is. Dat maakt onze activiteiten divers en veelomvattend. En allemaal hangen ze met elkaar samen.
Verdienen waar het kan De inkomsten vrije sector huur en verkoop maken de onrendabele sociale investeringen mogelijk. Natuurlijk weten we waar de prioriteiten liggen. Maar wij zien het als onze taak om de woningmarkt en de wijken duurzaam te verbeteren. Fysiek en sociaal. Dat betekent dat wij het rendement op het vastgoed terug investeren in de wijk. We hebben primair een sociale en publieke taak. Dus wij verdienen waar het kan, om te investeren waar dat nodig is.
Sociale verhuur en meer De meeste woningen die wij verhuren zijn sociale huurwoningen, maar ook steeds meer vrije sector huurwoningen. Voor de toewijzing van sociale huurwoningen gelden speciale criteria. Het is onze taak om de juiste woning bij de juiste mensen terecht te laten komen. En die taak nemen wij heel serieus. We zetten ons extra in voor kwetsbare doelgroepen. We dragen bij aan de leefbaarheid van de wijk waarin die woningen staan. We bestrijden overlast, helpen huurschuld te voorkomen of op te lossen. En samen met onze huurders lossen we geschillen op. We zorgen dat er voldoende voorzieningen in een wijk zijn. En natuurlijk zorgen wij goed voor ons vastgoed. Niet alleen door onderhoud en beheer, maar ook door renovatie en nieuwbouw. En een deel van de woningen die wij bouwen en beheren verkopen wij.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verhuren/
pagina 13
Wij verhuren In de eerste plaats verhuren wij sociale huurwoningen. Maar we doen meer. We verhuren woningen in de vrije sector, bedrijfsonroerend goed, maatschappelijk vastgoed en parkeerplaatsen. Want zo bevorderen wij de doorstroom op de woningmarkt en dragen we bij aan de diversiteit en vitaliteit in wijken. En kunnen we verdienen waar het kan, om te investeren waar het nodig is.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verhuren/huurschuld/
pagina 14
Huurschuld Wij zijn erg actief bij huurachterstanden. We willen niet dat onze huurders in de problemen komen. Want een beginnende schuld is de start van veel ellende. En wij hebben de inkomsten hard nodig. Dus we handhaven streng om problemen te voorkomen. Maar helpen ook als het niet meer gaat.
Persoonlijk drama Huisuitzetting is een uiterste maatregel en voor de huurder een persoonlijk drama. Daar zijn we ons goed van bewust. We willen voorkomen dat huurders hun woning verliezen. Want daar is niemand bij gebaat. Een uitzettingsprocedure druist niet alleen in tegen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid, het is ook nog eens zeer kostbaar.
Huurschulden voorkomen We benaderen de huurders met een achterstand vroeg. De huur moet de eerste van de maand binnen zijn, anders krijgt de huurder binnen tien dagen een eerste herinnering. Ook bellen we om te horen wat er aan de hand is. Een tweede herinnering volgt kort daarna.
Hulp bij betalingsachterstand We stappen er direct op af als een huurder bij ons schulden maakt. We zoeken hierbij samenwerking. We gebruiken de Vroeg-Erop-Af methode om te achterhalen waardoor de huurschuld is ontstaan. We melden huurders met een huurachterstand van twee maanden aan bij de maatschappelijke dienstverlening. Zij leggen contact met de bewoners om de vaak meervoudige problemen te bespreken. Soms zetten we Eigen Kracht Conferenties in; vrienden en kennissen helpen bij het oplossen van problemen. Zo werken we tegelijkertijd aan de zelfredzaamheid van onze bewoners.
De cijfers Onze aanpak en inzet werkt. Net als in 2011 heeft ook in 2012 2,7% van onze huurders een problematische huurschuld. Er is dan sprake van incasso door een deurwaarderskantoor. In de eerste helft van het jaar liepen de huurachterstanden flink op. De crisis zorgde er helaas voor dat het aantal huisuitzettingen stijgt. Voor het eerst in vijf jaar. Jaar
Ontbonden huurcontracten
2012 2011 2010
58 42 64
De rechter deed 577 keer een uitspraak over ontruiming. Gelukkig konden we voor 535 huurders voorkomen dat zij hun woning zouden verliezen. Na uitspraak van de rechter benutten veel huurders toch hun kans om mee te werken aan een oplossing.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verhuren/wonen-voor-jongeren/
pagina 15
Wonen voor jongeren In ons werkgebied is het voor jongeren heel lastig om een betaalbare woning te vinden. Ze hebben niet genoeg inschrijfduur binnen het reguliere systeem. En een koopwoning is voor de meeste jongeren financieel niet haalbaar.
Jongerenbeleid Sinds 2011 bestaat het jongerencontract. Een speciale huurovereenkomst die eindigt een half jaar nadat de huurder 26 jaar wordt. De inschrijving blijft tijdens dit jongerencontract gewoon doorlopen. Zo verwachten wij dat makkelijk een andere woning gevonden wordt. We verhuurden woningen kleiner dan 45 m2 aan jongeren tot 23 jaar met een jongerencontract. En een deel van de woningen groter dan 45 m2 aan jongeren tot 26 jaar met een gewoon contract. Met ons nieuwe jongerenbeleid, in 2012 vastgesteld, wijzen we specifieke woningen aan als jongerenwoning. Dit zijn in Amsterdam 772 woningen en in de overige gemeenten zijn dit er 1.211. Deze woningen zijn goedkoop en vaak klein. En worden bij verloop alleen nog aan jongeren tot 23 jaar met een jongerencontract verhuurd. Zo worden en blijven ze beschikbaar voor jongeren. Het effect van dit beleid wordt onderzocht.
Jongerencontract als experiment Het jongerencontract is nog in de experimentele fase. Wij denken dat dit zich op dezelfde manier ontwikkeld als het campuscontract: een contract dat eindigt als de student zijn studie beëindigd. Dit contract begon ook als noviteit en is nu opgenomen in het burgerlijk wetboek. De voormalige minister Spies schreef in januari 2012 een brief aan de Tweede Kamer het jongerencontract met belangstelling te volgen en het bij succes op te willen nemen in de regelgeving. Het eerste jongerencontract loopt af in 2015. Dan wordt de eerste huurder 26,5 jaar oud. Mogelijk volgt dan de toets op de juridische houdbaarheid. Het effect is pas in zijn volle omvang op veel langere termijn te meten. Het experiment loopt in Amsterdam, maar wij willen ook graag in andere gemeenten met een jongerencontract verhuren.
Aantal contracten Het jongerencontract is sinds de invoering in 2011 94 keer afgesloten. In 2012 sloten wij 67 jongerencontracten af.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verhuren/geschillen/
pagina 16
Geschillen We onderhouden talloze contacten met onze klanten. En dan gaat er ook wel eens iets mis. Als we er niet samen met onze huurder uitkomen, kan de huurder de zaak voorleggen aan de geschillencommissie of de huurcommissie.
Geschillencommissie De geschillencommissie adviseert het bestuur over geschillen. De commissie is onafhankelijk, bestaat uit drie leden en wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris. De geschillencommissie kijkt eerst of wij de kans hebben gekregen om het probleem op te lossen. Is dat niet gelukt? Dan buigt de geschillencommissie zich over de kwestie. Er volgt dan een hoorzitting. Wij publiceren de adviezen geanonimiseerd op onze website.
De leden Voorzitter Ambtelijk secretaris Verhuurderslid Huurderslid
Naam Victor Bruins Slot Nicole Slauerhof (Eigen Haard) Marieke Dankbaar (Advocaat) Agnes van Schendelen (Huurdervereniging Amsterdam)
Geschillen Ontvangen Hoorzittingen Ongegrond verklaard Gegrond verklaard Schikking tijdens hoorzitting Tijdens zitting ingetrokken Nog in behandeling
2012 58 16 8 6 1 23 0
2011 51 18 6 4 3 0 3
De Huurcommissie De Huurcommissie is een landelijke, onafhankelijke organisatie die zich bezighoudt met de geschillen tussen huurder en verhuurder over de huur, de onderhoudstoestand of de servicekosten. Zij doen uitspraak wanneer wij er samen met onze huurder niet uit komen. Als een huurder in het gelijk wordt gesteld, zorgen wij voor een oplossing. Wij verwerken de uitspraken in ons beleid.
Procedures gestart Huurder in gelijk gesteld Eigen Haard in gelijk gesteld Nog geen uitspraak
142 29 89 24
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verhuren/woonfraude/
pagina 17
Woonfraude Sociale huurwoningen moeten terecht komen bij diegene die daar recht op hebben. Soms wordt er misbruik van gemaakt. Ze worden bijvoorbeeld met flinke winst doorverhuurd. Of aan toeristen aangeboden als vakantieverblijf. Waarschijnlijk wordt zo’n 10 tot 20 procent van alle sociale huurwoningen in onze regio onderverhuurd. In ons geval zijn dat tussen de 6.000 en 12.000 woningen. Soms worden woningen zelfs gebruikt voor criminele activiteiten. Onrechtmatige bewoning staat de eerlijke verdeling van sociale huurwoningen in de weg. En het gaat regelmatig samen met criminaliteit en overlast.
De aantallen
Aalsmeer Amstelveen Amsterdam Ouder-Amstel Uithoorn Totaal
Totaal
Hennep kwekerijen
4 35 222 1 8 270
0 2 13 0 2 17
Huur contracten ontbonden 3 31 172 1 7 214
Rechtszaken afgehandeld in 2012 1 4 50 0 1 56
Woonfraude team Ons woonfraude team is dagelijks in de weer om onrechtmatige bewoning aan te pakken. Ook in samenwerking met gemeenten. Zij controleren of onze sociale huurwoningen niet worden misbruikt. En bij sloop- en renovatieprojecten sporen ze degenen op die geen recht hebben op vervangende huisvesting en een verhuiskostenvergoeding.
Groei illegale hotels Onze huurwoningen worden steeds vaker ingezet als hotel. Dit is dan ook erg lucratief. Het aanbod van woningen die in Amsterdam worden aangeboden op toeristensite groeit explosief. Deze vorm van fraude kan rekenen op een harde aanpak. In augustus wonnen wij nog een kort geding tegen een huurder. Hij kreeg in maart een sociale huurwoning toegewezen. Hij verhuurde de woning vrijwel direct door aan toeristen. De man is veroordeeld tot vijfduizend euro boete en moest direct zijn huis verlaten.
Convenant met de gemeente Amstelveen Met de gemeente Amstelveen maakten we afspraken om ook daar woonfraude beter te kunnen bestrijden. We sloten twee convenanten: Doorzon en Gegevensuitwisseling. En heeft de gemeente een meldpunt geopend: Actie Schijnwerper. De wachttijd voor een woning in Amstelveen bedraagt gemiddeld 13 jaar. Daarmee is de verleiding tot woonfraude groot. Convenant Doorzon Als onrechtmatige bewoning of onrechtmatig gebruik van een woning door de politie wordt ontdekt, stellen zij een proces-verbaal op. Bijvoorbeeld als zij een hennepkwekerij in de woning ontdekken. Zij delen dit met gemeente en ons als eigenaar. Met dit verbaal kunnen wij er voor zorgen dat de huurder wordt aangepakt.
Convenant Gegevensuitwisseling Wij hebben rechtstreeks toegang tot de gemeentelijke basisadministratie. Zo kunnen wij onderzoeken wie er staat ingeschreven op een adres. Het mes snijdt aan twee kanten. Huurders hoeven geen uittreksel mee te brengen als ze een huurcontract bij ons tekenen. Als de verhuizing een feit is, melden wij dit aan de gemeente. Dit scheelt onze huurders
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verhuren/woonfraude/
pagina 18
tijd en geld. En wij kunnen zien wie er ingeschreven staat op het adres en controleren of dit overeenkomt met onze administratie. Zo kunnen wij onderhuur bestrijden. Actie Schijnwerper Bij dit centraal meldpunt kunnen burgers woonfraude melden. Hierin werken Eigen Haard en de afdelingen Publiekszaken/GBA, Werk & Inkomen en Veiligheid, Kabinet en Handhaving van de gemeente Amstelveen samen. Om zo onderhuur en andere vormen van fraude aan te pakken.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verhuren/overlast/
pagina 19
Overlast In ons werkgebied wonen mensen doorgaans dicht op elkaar. De meeste mensen hebben goed contact met hun buren, maar soms hebben ze last van elkaar. Soms komen ze er samen niet uit.
De klachten De klachten variëren enorm. Van discussie over bomen in de tuin tot geweld tussen families. Soms halen onze huurders zelfs de media, zoals in de Diamantbuurt gebeurde. Geluidsoverlast is de meest voorkomende klacht. En een klacht waar veel discussie over kan ontstaan. Want wanneer kun je je buren ‘gewoon’ horen en wanneer is geluid overlast. De verzwaring van de klachten blijft. Psychiatrie, verslavingsproblematiek, drugsgerelateerde criminaliteit, vervuiling, schulden en vereenzaming zijn vaker oorzaak van overlast.
Als ze er samen niet uit komen Als buren er samen niet uit komen, dan bemiddelen wij. Of we schakelen onze wijkpartner Beter Buren in. Dit zijn vrijwilligers die goed getraind zijn in het bemiddelen bij burenconflicten. In uiterste gevallen leggen we dossiers voor aan de rechter.
De cijfers Zaken afgehandeld Zaken in behandeling Zaken doorverwezen naar Beter Buren 'Laatste kans' zaken met woonbegeleiding Aantal zaken geëscaleerd tot OPMG Aantal zaken geëscaleerd juridisch traject
1.403 389 63 9 50 24
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verhuren/parkeerplaatsen/
pagina 20
Parkeerplaatsen Wij verhuren 4.593 parkeerplaatsen en garages. De huuromzet was € 5,4 miljoen. Het leegstandspercentage is met 18,7% hoog. De huurderving door leegstand was 10,1%. De leegstand wordt vooral veroorzaakt door de realisatie van ondergrondse parkeergarages in gebieden waar bewoners gratis op straat kunnen parkeren. Deze parkeergarages zijn verplicht meeontwikkeld om parkeren op eigen terrein te realiseren. In 2011 startten wij met een ‘parkeerverhuur-offensief’ om de leegstand aan te pakken. Onderdeel hiervan is de livegang van de parkeerwebsite in 2012.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verhuren/wachten-op-een-woning/
pagina 21
Wachten op een woning In de hele regio blijven de wachttijden lang: gemiddeld 12 jaar. De gemiddelde wachttijd is het afgelopen jaar licht gedaald. Doorstromers zijn huurders die al een sociale huurwoning huren, maar op zoek zijn naar een andere woning. Zij hebben een woonduur van gemiddeld 16 jaar nodig. Voor starters blijft de wachttijd constant: zij hebben zo'n 8 jaar nodig. De wachttijden van huurders die bij ons een woning vinden wijken niet af van de wachttijden in onze regio.
De cijfers Gemeente Aalsmeer Amstelveen Amsterdam Landsmeer Ouder-Amstel Uithoorn Totaal
Starters 8,0 9,3 8,0 9,3 7,5 8,9 8,4
Jaarverslag Eigen Haard 2012
Doorstromers 21,9 17,5 16,0 21,4 14,2 14,0 16,4
Gemiddeld 12,4 12,9 11,1 18,4 9,8 10,9 11,6
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verhuren/het-verloop/
pagina 22
Het verloop Acceptatiegraad In 2012 accepteert gemiddeld de negende kandidaat een aangeboden sociale huurwoning. Dit was in 2011 nog de zevende kandidaat. Hoe hoger de huur van een woning, hoe vaker wordt geweigerd. Het aantal weigeringen neemt gestaag toe. In Amsterdam is het aantal weigeringen relatief hoog en ook meer toegenomen dan in de meeste andere gemeenten. Onze cijfers sluiten aan bij de algemene trend in ons werkgebied.
Acceptatiegraad Aalsmeer Amstelveen Amsterdam Landsmeer Ouder Amstel Uithoorn Gemiddeld
2012 6,3 8,1 10,6 4,8 5,3 7,7 9,2
De schaarste op de woningmarkt leidt er dus niet toe dat woningen sneller geaccepteerd worden. Het aantal weigeringen is sinds de start van WoningNet in 2001 nog niet zo hoog geweest. Wellicht komt dit omdat men lang wacht op een woning, waardoor mensen kritischer zijn.
Mutatiegraad De mutatiegraad was in 2012 6,3%. Ten opzichte van 2011 een daling, toen was de mutatiegraad nog 6,8%. Dat de mutatiegraad daalt is in deze onzekere woningmarkt geen verrassing. De cijfers sluiten dan ook aan bij de dalende trend in ons werkgebied. De verhuisbereidheid neemt verder af. De mutatiegraad daalt het sterkst in Uithoorn, Zaanstad, Amsterdam. De mutatiegraad voor vrije sector huurwoningen ligt iets hoger dan voor sociale huurwoningen. En etagewoningen wisselen veel vaker van huurder dan woningen op de begane grond.
Sociale huurwoningen Aalsmeer Almere Amstelveen Amsterdam Landsmeer Lisse Wormer/Oostzaan
Mutatiegraad 4,1% 16,7% 5,0% 6,9% 5,5% 13,6% -
Opzeggingen 124 8 524 2.429 47 9 0
7,5% 2,7% 6,8% 6,3%
127 14 277 3.559
Ouder-Amstel Zaanstad Uithoorn Totaal
Mutatiegraad per woningtype Sociale huurwoning Vrije sector huurwoning Woning begane grond Etagewoningen
2012 6,3% 7,2% 3,8% 7,1%
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verhuren/het-verloop/
Jaarverslag Eigen Haard 2012
pagina 23
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verhuren/leegstand/
pagina 24
Leegstand Leegstand drukken we uit in leegstandsderving. Gemiddeld is dit percentage voor de woningstichting 2,1%. Voor het totale bezit was dit 2,2%. Dit is iets hoger dan in 2011.
De cijfers Gemeente Aalsmeer Almere Amstelveen Amsterdam Landsmeer Lisse Ouder-Amstel Uithoorn Waterland Zaanstad Gemiddeld
Leegstand 0,7% 0% 1,1% 2,8% 1,2% 0% 1,6% 0,9% 0% 0,7% 2,1%
Twee soorten leegstand Leegstand heeft doorgaans twee oorzaken. Enerzijds doordat een woning na het opzeggen van de huur weer verhuurklaar wordt gemaakt. Dus leegstand tussen twee huurders in. Of door onderhoud, renovatie, sloop of verkoop. Deze laatste categorie is de grootste veroorzaker van onze leegstand.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verhuren/in-de-vrije-sector/
pagina 25
In de vrije sector Voor mensen met een inkomen boven € 34.085 is het moeilijk om in de regio Amsterdam een woning te vinden. Wij vinden het belangrijk om ook deze groep betaalbare woonruimte te bieden. Want zo blijft een wijk gedifferentieerd. Dat is goed voor de leefbaarheid en de lokale economie. Bovendien draagt een gevarieerd aanbod in de vrije sector bij aan de doorstroming op de wachtlijst voor sociale huurwoningen.
Het aanbod Wij bieden onze vrije sector huurwoningen aan via onze website, Rooftrack of via een makelaar. Ons aanbod is gevarieerd. Zo dragen we bij aan een ongedeelde stad. Een stad voor iedereen. Wij spelen vooral in op de vraag naar woningen met een huur tussen € 664 en € 900,-. En zelfs op toplocaties zoals de Zuidas, zorgen we voor een combinatie van sociale huurwoningen en vrije sector huurwoningen.
2012 In Amsterdam en Amstelveen zien we de vraag naar woningen tot € 900 toenemen. Wij merken dat het huren in de vrije sector als een goed alternatief voor koop wordt gezien. In de overige gemeenten gaat verhuur van woningen met een huur boven € 750 moeizamer. Wij verhuren 45% van de woningen met een huur onder € 860 aan mensen met een middeninkomen. In 2012 verhuurden wij 3,8% van onze woningen in de vrije sector. De huuromzet was € 17,6 miljoen. De leegstandsderving bedroeg 7,2%.
Vrije sector langer leeg Vrije sector huurwoningen staan doorgaans iets langer leeg dan sociale huurwoningen. Het duurt langer voordat hier een nieuwe huurder in trekt. Over het algemeen geldt: hoe duurder een woning, hoe langer het duurt voor het weer is verhuurd.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verhuren/over-de-huur/
pagina 26
Over de huur Wij proberen onze woningen in verschillende prijsklassen aan te bieden. Van 96,2% van onze woningen was de netto maandhuur onder € 664,56. Omdat we de vraag en het aanbod beter op elkaar afstemmen zal dit percentage langzaam dalen richting 90%. Zo vergroten we ook onze huurinkomsten. De gemiddelde nettohuur was in 2012 € 465. Dit was in 2011 nog € 433.
Maximale huur Voor 67,5% van onze woningen vragen wij de maximale huur op basis van het Woning Waarderings Systeem. Dit was in 2011 68,2%. Wij wijken zo nodig af van het Woning Waarderings Systeem. Bijvoorbeeld bij toewijzing aan bijzondere doelgroepen.
De huurverhoging De huurverhoging gaat elk jaar op 1 juli in. In 2012 was de wettelijke maximale huurverhoging 2,3%. Dit was in 2011 1,3%. In principe voerden wij deze huurverhoging door. We maakten uitzonderingen voor huurders waarvan de woning op de nominatie stond voor sloop. En voor huurders die wachten op een uitspraak van de huurcommissie over onderhoud. De huur van bedrijfsonroerend goed wordt telkens volgens afspraak aangepast. Over het gehele bezit hebben we een gemiddelde huurverhoging van 2,25% gerealiseerd. Soort Sociale huurwoning Vrije sector huurwoning Bedrijfs Onroerend Goed Garages en parkeerplaatsen Gemiddelde huurverhoging over het totaal
Gemiddelde huurverhoging 2,22% 2,29% 2,11% 2,80% 2,25%
Verdeling per gemeente Woningen per gemeente
Onder € 366,37
Tussen € 366,37 en 524,37
Aalsmeer Almere Amstelveen Amsterdam Landsmeer Lelystad Lisse Oostzaan Ouder-Amstel Uithoorn Waterland Wormerland Zaanstad Totaal
346 0 1.373 10.314 187 0 9 0 183 339 0 1 0 12.752
1.175 0 5.667 18.280 518 12 3 18 936 2.826 0 0 35 29.470
Tussen € 524,37 en 561,98 359 0 1.336 2.199 39 13 54 0 210 392 0 0 129 4.731
Jaarverslag Eigen Haard 2012
Tussen € 561,98 en 664,66 978 0 1.360 3.245 87 20 0 0 314 390 0 0 325 6.719
Vanaf € 664,66
Totaal
134 48 693 981 21 0 0 2 36 142 12 0 30 2.099
2.992 48 10.429 35.019 852 45 66 20 1.679 4.089 12 1 519 55.771
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-onderhouden/
pagina 27
Wij onderhouden Goed beheer is heel belangrijk. In ons beheer nemen we direct verbeteringen en aanpassingen mee op het gebied van energiebesparing, veiligheid en toegankelijkheid.
De cijfers We onderscheiden drie soorten onderhoud. Planmatig onderhoud is het onderhoud wat wij gestructureerd volgens plan uitvoeren. Mutatieonderhoud voeren wij uit in de woning tussen twee huurders in. Daarnaast vormen reparaties het dagelijks onderhoud. Wij hebben de doelen in ons onderhoudsprogramma gehaald. Soort Planmatig onderhoud Mutatieonderhoud Dagelijks onderhoud Totaal onderhoud Stijging bouwkosten (basisjaar = 2005 = 100) Loonstijging (basisjaar = 2000 = 100)
€ € € €
2012 40.353.000 18.757.000 28.481.000 87.591.000 117,2 134,6
€ € € €
2011 52.385.000 16.690.000 25.557.000 94.632.000 115,2 132,2
Goed voor milieu en portemonnee Op het gebied van milieu is veel winst te behalen. We gebruiken alleen milieuvriendelijke verf en bij voorkeur duurzaam ontwikkeld Europees hout. We stellen eisen aan onze aannemers als het gaat om gebruik van materialen, maar ook aan hoe ze met het gebruik van water, energie en hun bouwomgeving om gaan. Bij vervanging zorgen we voor Hoog Rendementsketels en HR++ glas. Dat is niet alleen goed voor het milieu. Het verlaagt ook de woonlasten van onze bewoners. 2012 1.114
HR-ketels
2011 1.732
Veilig wonen Wij willen dat onze huurders veilig wonen. Beveiliging met een Politie Keurmerk Veilig Wonen helpt daar bij. Maar ook goede voorlichting. Samen met politie en gemeente organiseren wij preventiebijeenkomsten. De politie geeft tips en adviezen om woninginbraak te voorkomen. Wij geven voorlichting over diverse sluitmogelijkheden. Maar ook demonstraties van het openen van sloten door inbrekers. Een erkend leverancier van hang- en sluitwerk geeft uitleg bij verschillende producten. Ook gaan wij op Politie Academie in Amsterdam onze kennis delen met agenten in opleiding. 2012 394
Woningen beveiligd volgens Politie Keurmerk Veilig Wonen
2011 370
MQM-certificaat MQM of Maintenance Quality Management is een keurmerk dat objectief vaststelt dat ons onderhoud voldoet aan kwalitatief hoge normen. Voor onze klanten een garantie dat we de kwaliteit leveren die we van te voren hebben afgesproken. Begin 2011 ontvingen we het MQM-certificaat. Vlak daarna fuseerde Eigen Haard met Woongroep Holland. Deze fusie bracht flink wat verandering met zich mee. Daarom besloten we met KOVON (initiatiefnemer MQM) om in 2013 opnieuw het certificaat te halen. Daarna vindt jaarlijks een audit plaats.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-onderhouden/extra-inzet-bij-sloop-en-renovatie/
pagina 28
Extra inzet bij sloop en renovatie Eind 2011 ‘bezet’ een groep bewoners van de Zeeburgerdijk ons kantoor. Hun aanklacht? Dat wij hun onderhoudsklachten niet serieus nemen. Voor de goede orde: het gaat om een gebouw dat binnenkort gesloopt wordt. Deze actie was voor ons aanleiding om opnieuw te kijken naar hoe wij het onderhoud voor dit soort gebouwen organiseren. Want door onze inzet op vernieuwing hebben we veel van dit soort gebouwen.
Hoe we het deden In de aanloop naar sloop of renovatie willen we natuurlijk niet te veel investeren in onderhoud. Technisch gezien voerden wij alleen wat lapmiddelen uit. Dit is vaak dweilen met de kraan open. Huurders ervaren zo veel problemen dat ze geen reparatieverzoeken meer deden. Omdat ze dachten dat het geen zin meer heeft. Slecht voor de huurder, want die woont niet prettig. En slecht voor ons. Want huurders krijgen zo een slecht beeld van ons. En staan vaak niet postief tegenover participatie in de renovatie of de nieuwbouw.
Nieuw perspectief We stelden ons de vraag: Wat kunnen we doen om het wooncomfort op peil te houden, zodat onze huurders tot op het laatste moment toch nog prettig kunnen wonen. Want we realiseerden ons dat alleen reageren op klachten niet voldoende was. Maar natuurlijk wel met oog voor de bijbehorende kosten. We kozen voor een actieve aanpak. Nu doen we een extra inventarisatie bij die gebouwen die wij binnen vijf jaar renoveren of slopen. We gaan huis aan huis en vragen onze huurders naar hun reparaties en of zij klachten ervaren. De meeste zaken kunnen wij snel verhelpen. We kunnen gelijk uitleggen waarom we sommige klachten niet meer verhelpen. Zo begrijpen we elkaar beter en kunnen onze huurders ook de laatste periode prettig wonen.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-renoveren/
pagina 29
Wij renoveren We willen dat ons vastgoed voldoet aan de eisen van deze tijd. En woonwensen veranderen. Huurders willen meer ruimte en comfortabel wonen. En zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Ook als ze fysieke beperkingen krijgen. Duurzaamheid en energiebesparing spelen een belangrijke rol. Welstand, inspraak, doorstroom, bouwvoorschriften en milieunormen hebben veel invloed op het tempo en de kosten. We gaan heel bewust te werk, binnen de financiële ruimte die we hebben.
Kwaliteit vanuit een visie We zijn trots op de kwaliteit van onze projecten. We hanteren onze eigen kwaliteitseisen voor het materiaal, het ontwerp en de woningen. Want wij renoveren ons vastgoed voor de lange termijn. Dat is voor een groot deel van ons bezit, vooral in Amsterdam, geen sinecure. De woningen zijn vaak oud, hebben een afwijkende plattegrond en vaak moeten we ook de fundering aanpakken. In andere gebieden zijn de ingrepen veel minder zwaar. Aan de hand van onze wijkvisies bepalen we welke renovatieprojecten nodig zijn. Het zwaartepunt ligt in de aandachtswijken. We blijven werken aan de stedelijke vernieuwing.
Samen met bewoners De participatie van bewoners speelt bij een renovatie een belangrijke rol. Samen met hen ontwikkelen we de plannen voor de renovatie. 70% van de bewoners die terug willen keren moet akkoord gaan, voordat we kunnen beginnen met de uitvoering. En dat is niet altijd eenvoudig.
Vertragingen Gemiddeld leveren wij het geplande aantal renovaties op. Soms lopen projecten vertraging op. Bijvoorbeeld door een juridisch traject. Zo wilden we de renovatie van Het Breed in Amsterdam Noord starten in 2012. Maar een juridisch traject, overleg met bewonersvereniging en een langdurige prijsonderhandeling met de aannemer zorgden er voor dat we in 2013 starten. De projecten in de Tilaniusstraat in Amsterdam Oost zijn ook vertraagd door juridische trajecten. Deze zijn wel gestart, maar later dan verwacht. Door een wijziging in de plannen is de renovatie van de Barentzstraat in Amsterdam West later gestart. En omdat we de veelal oudere bewoners van het project in Amstelveen hun kerstdagen rustig wilden laten doorbrengen, besloten we niet in 2012 te starten en op te leveren. Dit doen we nu in het eerste kwartaal in 2013.
Duurzaam renoveren We willen het milieu ontlasten, maar ook de portemonnee van onze huurders. Want we verwachten dat de energielasten op termijn steeds hoger worden. Onze woningen moeten betaalbaar blijven, ook als de energiekosten stijgen. We leveren woningen na de renovatie meestal op in label B. We zorgen voor een verbetering van minimaal twee labelstappen. Sommige projecten vragen door hun monumentale status om maatwerkoplossingen. De regels voor welstand gaan niet altijd samen met duurzaam renoveren en energiezuinige maatregelen. We gaan hier over in gesprek en soms in bezwaar.
Building Information Modeling (BIM). Binnen een bouwproces werken zeer veel verschillende partijen samen: ontwerpers, ingenieurs, bouwers, producenten, leveranciers en exploitanten. Ook de omgeving is continu in beweging. Met BIM wordt alle relevante informatie gedurende het hele bouwproces opgeslagen, gebruikt en beheerd in een digitaal (3D) gebouwmodel. Zo werken alle partijen met dezelfde informatie en zien dus van elkaar wat er gebeurt. De informatie is altijd beschikbaar en actueel. Zo zijn we in staat alle ontwerpbeslissingen direct op elkaar af te stemmen. Dit voorkomt misverstanden en - in het verlengde daarvan fouten. De architect kan efficiënter ontwerpen en we reduceren faalkosten. Het resultaat is een betere renovatie. En zorgt BIM er voor dat we beelden kunnen laten zien van het eindresultaat. Zo kunnen we onze klanten veel beter informeren.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-renoveren/
pagina 30
Onszelf verbeteren Wij zijn goed op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen, bijvoorbeeld van isolatie en installatietechnieken. Onze projectleiders en ontwikkelaars volgen trainingen en bezoeken symposia en beurzen. We houden de ontwikkelingen op het gebied van ketenintegratie goed in de gaten en in verschillende verbanden passen we dit toe. Alle kennis die we opdoen in projecten verwerken we in de ontwerpeisen van nieuwe projecten.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-renoveren/gulden-feniks-voor-renovatie/
pagina 31
Gulden Feniks voor renovatie Ons project 'De Koningsvrouwen van Landlust' won de Gulden Feniks. Dit is de belangrijkste prijs als het gaat om renovatie en hergebruik. De Gulden Feniks 2012 werd uitgereikt op de Provada in de Rai. De jury roemde de Koningsvrouwen omdat wij er ‘met vlag en wimpel' het oorspronkelijke aanzien terugbrachten. Daarnaast omdat wij de gedateerde plattegronden van de woningen op een eigentijds niveau terugbrachten. We hebben de bewoners nadrukkelijk bij de renovatie betrokken én zijn er in geslaagd het energieverbruik van de flats aanzienlijk te reduceren. Een prijs om trots op te zijn!
Fotografie: Gulden Feniks
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-renoveren/afgeronde-projecten/
pagina 32
Afgeronde projecten Koop Woningen Project Amsterdam West Koningsvr ouwen Amstelveen Westelijk Halfrond Amstelveen Jan Lievensweg e.o. Amsterdam Oost Steve Bikoplein 8 Uithoorn Bernhardlaan 2/14 e Totaal
159
Vrije Sector Huur 0
Zorg 29
Totaal 192
101
0
111
0
0
111
76
0
0
36
0
0
36
36
0
0
4
0
0
4
4
0
0
1
0
0
1
1
4
0
311
0
29
344
218
BOG 4
0
0
Sociale Huur
Oplevering Koningsvrouwen van Landlust in Amsterdam West. Fotografie: Sander Baks
Jaarverslag Eigen Haard 2012
Afgerond 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-renoveren/lopende-projecten/
pagina 33
Lopende projecten
Amstelveen Smeenklaan 81 t/m 124 Amsterdam West Barentzstraat 277-291 Amsterdam West Barentzstraat 237-251 Amsterdam Oost Blasiusstraat 76-80 Amsterdam Oost Ruyschstraat Amsterdam Oost Tilanusstraat 24-26 Amsterdam Oost Tilanusstraat 25-27 Amsterdam Oost Tilanusstraat 30-32 Amsterdam Oost Tilanusstraat 49 Amsterdam Oost Boetonstraat 1-13 Karimatastraat 2-10 Niasstraat 56-70 Amsterdam Oost Laing's Nekstraat 41-43 Transvaalstraat 70 Totaal
Bedrijfs Onroerend Goed 0
Koop Woningen
Sociale Huur
0
44
Vrije Sector Huur 0
0
0
1
0
0
1
Zorg
Totaal
0
44
5
0
6
0
5
0
5
0
12
0
0
13
1
0
12
0
0
13
0
0
8
0
0
8
0
0
8
0
0
8
0
0
8
0
0
8
0
0
4
0
0
4
0
0
53
0
0
53
0
0
11
2
0
13
2
0
161
12
0
175
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-bouwen/
pagina 34
Wij bouwen Onze projecten zijn zeer divers qua architectuur, omvang en doelgroepen. Blikvangers, verborgen pareltjes, sociale én vrije sector huurwoningen, koopappartementen, zorgcentra en scholen. Stuk voor stuk aanwinsten voor de buurt. Al onze projecten zijn anders, maar de kwaliteit is hetzelfde. We investeren bij de bouw in duurzaamheid, veiligheid, bruikbaarheid en comfort. Ook als het financieel even tegen zit. We zoeken daarbij naar innovatieve en duurzame oplossingen. Vanwege het milieu en om de energierekening voor onze bewoners laag te houden.
Voorbereiden en samenwerken Voordat we bouwen, analyseren we de wijk, de regelgeving, de markt en het financiële plaatje. We bouwen waar de markt naar vraagt, maar ook daar waar ons project een impuls aan de wijk geeft. We richten ons sterk op ketensamenwerking met leveranciers. Want een betere samenwerking en kennisuitwisseling zorgt voor efficiëntie en duurzaamheid. En dat heeft weer een positieve invloed op de kwaliteit.
In 2012 We hebben minder woningen opgeleverd dan verwacht. Een aantal projecten is te laat gestart, waardoor oplevering in 2012 niet is gelukt. En in 2012 zijn minder projecten gestart dan oorspronkelijk gepland. Soms omdat niet voldoende woningen zijn verkocht. Maar vaker omdat de ontwikkeltrajecten langer duren en een aantal grote, gefaseerde projecten over een langere periode worden verspreid.
Slopen om te bouwen De ruimte in ons werkgebied is beperkt. En veel vastgoed is dusdanig slecht dat renovatie geen optie is. We ontkomen er niet aan om te slopen om nieuw te bouwen. Zo verbeteren we de kwaliteit van ons vastgoed. In 2012 leverden wij 460 nieuwe woningen op. Wij sloopten 190 eenheden. Soort Etagewoning Winkelruimte Garage Opslagruimte / huismeesterruimte
Aantal 160 1 26 3
Risico's opnieuw in kaart Bouwprojecten hebben een flinke doorlooptijd. En er is de afgelopen jaren veel veranderd. Bij partners en gemeenten is investeringsvermogen weg gevallen. We moeten onze verwachtingen van inkomsten op de verkoop van woningen bijstellen. Samen met onze partners en de gemeenten onderzoeken we de mogelijkheden en risico’s van projecten en de ontwikkeling van gebieden. Dit leidt tot heroverweging van projecten en dus tot vertraging. Zo spraken we intensief met de gemeente Amstelveen over het nieuwbouwproject Zonnestein. Dit gaat om ongeveer 35 appartementen voor senioren. De gemaakte afspraken zijn in deze marktomstandigheden financieel niet haalbaar. Nu onderzoeken we wat er nodig is om het project toch te ontwikkelen. We blijven ons echter inzetten waar dat nodig is. En leggen de prioriteiten daar waar ze horen. Zo gaan we door in de herontwikkeling van de Kolenkitbuurt, de Indische Buurt en Osdorp Centrum.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-bouwen/
pagina 35
Fotografie: Sander Baks
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-bouwen/reeds-in-aanbouw/
pagina 36
Reeds in aanbouw Project
Start
Amsterdam dec Nieuw West 2010 Zuidwest Kwadrant D1 Blok 5 Amsterdam dec Oost Makassar 2011 en Soembawas traat Amsterdam nov Oost 2011 Blasiusstraat Aalsmeer okt Nieuw 2011 Oosteinde Deelplan 2 3 Stroom 5a Ouderkerk Zuid dec Tuindorp 2011 Fase 2 Amsterdam nov West 2011 Schoolstraat Totaal
Op-levering
Sociale Huur woning
Vrije Sector Huur woning
Koop woning
BOG in m2
Parkeer plaats
jan 2013
0
0
61
0
0
jan 2013
14
0
40
0
0
mrt 2013
18
0
36
0
0
feb 2013
0
0
6
0
0
feb 2013
5
0
6
0
0
mrt 2013
12
8
0
0
21
49
8
149
0
21
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-bouwen/in-aanbouw-genomen/
pagina 37
In aanbouw genomen Project
Start bouw Landsmeer dec Breekoever 2e 2012 fase - 2.2 Amsterdam sep Noord De 2012 Bongerd Fase 2b Amstelveen De mei Ontmoeting 2012
Oplevering nov 2013
Amstelveen Linden- en Olmenlaan
Sociale huur
Vrije sector 13
0
Koop woning 10,5
aug 2013
0
0
14
0
0
mei 2014
38
58
0
0
96
jun 2012
nov 2013
71
0
49
1.000
109
Landsmeer okt Luijendijk Zuid 2012
okt 2013
49
20
0
0
0
Amsterdam jul Nieuw West 2012 Overtoomse Veld Middengebied Noord Amsterdam dec Nieuw West 2012 Middengebied Zuid Blok E Amsterdam jun Nieuw West 2012 Middengebied Zuid Blok F Ouder Amstel mei Park 2012 Krayenhoff Fase 3 Ouder Amstel mei Rembrandt van 2012 Rijnweg Fase 2 Totaal
aug 2013
57
29
0
0
124
aug 2013
42
9
0
0
39
mrt 2013
90
13
0
0
75
sep 2013
0
0
13
0
0
jul 2013
47
3
0
0
0
407
132
87
1.000
443
* Als wij voor een deel eigenaar zijn, nemen wij een evenredig deel van het aantal op
Jaarverslag Eigen Haard 2012
BOGParkeer plaats in m2 0 0
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-bouwen/opgeleverd/
pagina 38
Opgeleverd
Ouderkerk aan aug de Amstel 2010 Rembrandt van Rijnweg Fase 1 Amstelveen jul Westwijk 2010 Zuidoost Cluster 7 - Blok 1 Amsterdam jun Noord 2010 De Banne Schepenlaan
feb 2012
32
6
22
BOG in m2 0
feb 2012
27
16
0
0
0
apr 2012
55
0
50
2.600
0
Uithoorn Park Krayenhoff Fase 2 Landsmeer Breekoever Fase 2.1 Amsterdam Noord De Bongerd Fase 2a Amsterdam Nieuw West Zuidwest Kwadrant Deelgebied D1 - Blok 5 (deel) Monnickendam De Gouwzee
mei 2010
jun 2012
0
20
36
0
0
jun 2011
jun 2012
8
0
7
0
0
okt 2011
sep 2012
22
0
19
0
0
dec 2012
dec 2012
0
0
95
0
125
okt 2011
dec 2012
0
12
9
738
21
Amsterdam dec Centrum 2009 Verbinding- Kui pers-Rustenbur gerstraat Totaal
feb 2012
0
0
24
0
0
144
54
262
3.338
213
Project
Start
Opgeleverd
Sociale huur
Vrije Sector
Koop
Jaarverslag Eigen Haard 2012
Parkeer plaats 67
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-bouwen/woonzorgcentrum-trompenburg/
pagina 39
Woonzorgcentrum Trompenburg Op het terrein Trompenburg in Lisse komt een nieuw woonzorgcentrum. Dit hebben we afgesproken met zorgverlener DSV en de gemeente Lisse.
Nieuw plan De economische crisis zorgde er voor dat het bestaande plan financieel niet goed haalbaar was. Daarnaast zorgden ingrijpende veranderingen in de financiering van de zorg en de veranderde inzichten over de zorgverlening er voor dat het plan niet meer passend was bij de vraag. We moesten zorgen voor een financieel haalbaar plan dat aansluit bij de nieuw gewenste eisen. Dat deden we samen met zorgaanbieder DSV en de gemeente Lisse. Belangrijk was dat het woonzorgcentrum snel ontwikkeld kon worden.
Verpleegkamers en appartementen In het verpleeggebouw van het nieuwe woonzorgcentrum komen 30 verpleegkamers. Op de begane grond komen de algemene ruimtes voor de bewoners en de wijk. Daaromheen liggen 25 zorgappartementen, 23 huurappartementen en 3 appartementen voor kort verblijf na een behandeling in het ziekenhuis. Het verpleeggebouw en de zelfstandige appartementen krijgen een eigen entree. Er is een gemeenschappelijke binnentuin voor alle bewoners.
Gefaseerd slopen en bouwen De sloop en nieuwbouw gebeurt in fasen. In fase een realiseren we het nieuwe woonzorgcomplex met 50 zorgappartementen en 30 verpleegeenheden met bijbehorende voorzieningen. De tweede fase bestaat uit 60 koopwoningen. Zo hoeven de huidige bewoners niet tussentijds te verhuizen naar een tijdelijke woning. Dit maakt het plan direct minder kostbaar. Want er hoeven geen kosten te worden gemaakt voor tijdelijke huisvesting en verhuizing. DSV bracht de interne verhuizing in kaart. Zo kunnen we delen vrij maken voor sloop en nieuwbouw.
Nieuw plan nieuwe planning De sloop van het huidige zorgcentrum start half 2014. We hopen in 2014 te kunnen beginnen met de bouw van de eerste fase. Eind 2015 kunnen DSV en de bewoners naar verwachting hun nieuwe gebouw en woningen betrekken. Fase 2 willen we in 2016 realiseren.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-bouwen/in-de-prijzen/
pagina 40
In de prijzen Wij werken hard aan al onze projecten. Dat doen we omdat we de lat voor onszelf hoog hebben liggen. Soms wordt dit opgemerkt en vallen we in de prijzen.
De gouden speld Wij werken hard aan ketensamenwerking. Om zo klimaatneutraal slopen, bouwen en wonen mogelijk te maken. Samen met ERA Contour, Oranje en KOW Architecten wonnen wij de Gouden Speld voor onze inzet op het project Co-Green in Nieuw West. De Gouden Speld is de stimuleringsprijs voor duurzaamheidsprojecten voor nieuwbouw- en renovatieprojecten in Amsterdam.
Amsterdamse Nieuwbouwprijs Met de New Kit haalden we in 2012 de derde plek bij de Amsterdamse Nieuwbouwprijs. Een blijk van waardering voor het ontwikkelen van dit markante gebouw in de Kolenkitbuurt in Amsterdam West.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-bouwen/grondposities/
pagina 41
Grondposities Wij hebben op verschillende locaties in ons werkgebied zo'n 154 hectare grond in ons bezit. Zo kunnen we in de toekomst op deze locaties woningen bouwen: deze grondposities zijn in potentie goed voor de ontwikkeling van zo'n 5.000 woningen.
Conservatieve waardering Afhankelijk van het risicoprofiel worden de grondposities gewaardeerd op basis van de grondexploitatie, agrarische waarde of externe taxaties. Net als voor de ontwikkelactiviteiten geldt voor de grondposities dat deze conservatief worden gewaardeerd. Hierdoor vond in 2012 een afwaardering plaats van circa € 1,3 miljoen. De totale waarde van onze grondposities was ultimo 2012 circa € 30 miljoen.
Onze grondposities Het innemen van grondposities binnen het eigen werkgebied is toegestaan. Als verwacht mag worden dat die grond binnen een redelijke periode - circa 10 jaar - een woonbestemming krijgt. Als deze termijn is bereikt worden de mogelijkheden opnieuw onderzocht. In 2012 kochten en verkochten wij geen grondposities zonder woonbestemming. Van drie grondposities is de termijn verstreken.
Gemeente Zaanstad De grondpositie van 5 hectare in Assendelft verwierven we in september 1994. De uitbreidingslocatie Kreekrijk is als nieuw woongebied aangewezen in het structuurplan. De gemeente heeft hiervoor inmiddels een bestemmingsplan opgesteld, dat in 2013 in procedure wordt gebracht. We nemen deze locatie dus de komende jaren in ontwikkeling.
Gemeente Wormerland De grondpositie van 2 hectare kochten we in januari 2000 aan. Het gaat om de grond aan en bij de Veerdijk in Wormer: de 'Zaanbocht'. Door kadastrale onduidelijkheden duurde de planvorming lang. Samen met de gemeente ontwikkelden we een plan. Het is te verwachten dat de gemeente halverwege 2013 een globaal bestemmingsplan aanneemt, waarin de grond een woonbestemming krijgt.
Uithoorn De 6,3 hectare in Legmeer-West maakt deel uit van fase 4, 5 en 6. Voor heel Legmeer West bestaat een moederplan. In dit plan is heeft de grond uit deze fase de bestemming 'woondoeleinden (uit te werken)'. Er wordt een uitwerkingsplan ontwikkeld. Dit moet worden vastgesteld.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-zijn-in-de-wijk/
pagina 42
Wij zijn in de wijk Een vitale wijk is schoon, heel en veilig. Je kunt er met een gerust hart wonen, werken, ondernemen, winkelen, spelen, ontspannen en leren. Bewoners voelen zich verbonden met hun buurt en elkaar. Ondernemers hebben hart voor de wijk en zetten zich actief in. Het zijn wijken met karakter.
De realiteit In een aantal wijken ligt dit ver van de realiteit. Uit zichzelf kunnen die wijken de negatieve spiraal niet keren. Mensen willen er niet meer wonen en de instroom van huurders bestaat vaak uit kansarme mensen. In sommige wijken is sprake van een serieuze aantasting van de leefbaarheid.
Onze aanpak: Zelfredzaamheid als uitgangspunt We beginnen bij het begin. We zorgen ervoor dat de wijk schoon, heel en veilig is. We pakken overlast aan. We zoeken samenwerking met partners in de wijk. We spreken partijen en bewoners aan op hun eigen verantwoordelijkheid. En vragen ze altijd om zich ook zelf in te zetten. Alleen dan is het project echt van bewoners, ondernemers en professionele wijkpartners zelf. Als we ons ergens aan verbinden, dan doen we dat voor langere termijn. We doen het niet alleen. Al onze activiteiten in de wijk zijn gericht op het stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid van bewoners. Zij zijn sociaal eigenaar van hun eigen omgeving. We gaan de samenwerking aan met bewoners en vrijwilligers.
2012 We deden in 2012 meer activiteiten met hetzelfde budget en hetzelfde aantal mensen. Het aantal schoonmaakcontracten in gezamenlijke ruimten is uitgebreid. Camera's, verlichting, veiligheidsacties en fysieke aanpassingen aan gebouwen vergrootten de veiligheid. Met onze opruim-, schoonmaak en tuinacties verbeterden we, samen met onze huurders, de directe omgeving van de woningen in de buurt. Onze buurtevenementen en activiteiten brengen bewoners samen. En we betrekken ze actief bij hun buurt. Zo bevorderen we de actieve participatie en zelfredzaamheid van de huurders.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-zijn-in-de-wijk/samen-met-onze-partners/
pagina 43
Samen met onze partners Wij werken samen met onze partners in en aan de wijk. Soms voor een specifieke wijk en soms op gemeentelijk of stedelijk niveau. Deze partners zijn organisaties die sterk betrokken zijn in ons werkgebied en activiteiten uitvoeren die bij onze verantwoordelijkheden passen. Hier maken we goede afspraken over. Zo versterkt onze inzet en die van onze wijkpartners elkaar.
Versterken en uitbreiden Wij versterken de samenwerking met de wijkpartners. En verankeren de afspraken in onze organisatie. We willen het aantal wijkpartners uitbreiden tot minimaal 30. Dit is voor ons belangrijk, want zo stimuleren wij zelfredzaamheid en sociaal eigenaarschap van de bewoners. Zo zijn er al goede contacten met de Regenbooggroep (schuldhulpverlening) die kunnen leiden tot een partnerovereenkomst in 2013.
Samenwerkingsafspraken We maken duurzame afspraken, voor meerdere jaren. Tweezijdigheid hierin vinden wij belangrijk. We delen samen verantwoordelijkheid en gaan samen aan de slag. De afspraken leggen we vast in een samenwerkingsovereenkomst. Daarin staat goed omschreven wat wij leveren. Dit is soms (bedrijfs)ruimte en ondersteuning advies, communicatie of een financiële bijdrage. En welke taken onze partner in ruil daarvoor uitvoert.
Activiteiten We zoeken samenwerking op een keur aan activiteiten. Voorbeelden zijn: opvangen en organiseren van activiteiten met hinderlijke of overlastgevende hangjongeren mede organiseren van schoonmaak/opruimacties stimuleren en/of uitvoeren van buurtpreventie beheer van een buurtkamer annex ontmoetingsruimte actief assisteren van onze wijkbeheerder of huismeester organiseren van bijeenkomsten houden van enquêtes/interviews met onze huurders
Onze partners Street SmArt Tante Gerritje Stichting Moi Ekmel Multi Plus Zorg Stichting Voor en Door in Buurtkamer Palarie Thuis op Straat Ara Cora Stichting Present Beter Buren Academie van de Stad Connect Stichting Vluchtelingenwerk Amstel tot Zaan Stichting VoorUit Burennetwerk
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-zijn-in-de-wijk/acties-in-de-wijk/
pagina 44
Acties in de wijk Acties in de wijk Activiteit Schoonmaakcontracten (28 nieuw in 2012) Wijkbeheerders Huismeesters Vrijwilligers samen met Eigen Haard actief Participatieprojecten Nieuwbouw en renovatie Schouwen met bewoners
Totaal 278 22 18 200 35 140
Veiligheid Politie Keurmerk Veilig Wonen gerealiseerd Projecten Veiligheidsmaatregelen als camera's en verlichting Aanpassen gebouwen als afsluiten portieken en tuinhekken
22 35 12
Leefbaarheid Opruim- en schoonmaakacties met bewoners Buurtpreventie, buurtvaders, SMS-Alert, kleine veiligheidsvoorzieningen Tuinprojecten als geveltuinen, plantenbakken en binnentuinen Projecten gemeenschappelijke ruimten Buurtevenementen gericht op ontmoeting, tuin en schoonmaak Bijzondere leefbaarheidsprojecten als onderdeel integrale aanpak
Jaarverslag Eigen Haard 2012
185 42 44 53 66 99
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-zijn-in-de-wijk/wijk-analyse/
pagina 45
Wijk analyse We investeren in wijken waar dat nodig is. Fysiek en sociaal. Wijken kennen soms uiteenlopende of meervoudige problemen. We moeten telkens de juiste keuzes maken en prioriteiten stellen. We kunnen nu eenmaal niet alles tegelijk doen. En we kunnen niet alles zelf doen.
Eigen methode Wij ontwikkelden een eigen methode. We gaan er van uit dat iedere wijk anders is en dus een andere aanpak nodig heeft. We kijken telkens op dezelfde manier naar wijken en vragen ons dezelfde dingen af. Maar komen tot andere conclusies. Dit bevordert de kwaliteit en de efficiëntie van het proces. En vergelijken en leren worden daarmee eenvoudiger. We beginnen met datgene waar we de meeste invloed op hebben.
1. 2. 3. 4. 5.
Wonen en huren Veiligheid en zorg Werk, economie en onderwijs Participatie en integratie Sport en cultuur
Wijk analyseren We analyseren een wijk: Welke specifieke problemen zijn er in een buurt. Uit deze analyse blijkt welke inzet nodig is. Regulier beheer, een projectmatige aanpak of interventie. type wijk
zwaarte inzet
aantal
regulier
regulier beheer
46
inzet
projectmatige aanpak van specifieke problemen
26
interventie
integrale wijkaanpak
10
Visie op de wijk Met de analyse in de hand maken wij een visie op de wijk. Deze delen wij met gemeenten en stadsdelen. Hierin staat onze koers en strategie uitgewerkt. Met daarbij een uitvoeringsprogramma, waarmee we de wijkvisie concrete invulling geven. Regelmatig evalueren en actualiseren wij de wijkvisies. Samen met onze partners in de wijk: onze huurders, stadsdelen, gemeenten, collega-corporaties, welzijnsorganisaties en politie. Zo zien we of onze aanpak heeft geleid tot verbetering.
Als interventie nodig is Als interventie nodig is, zorgen we voor een integrale aanpak. Fysiek en sociaal. We zorgen voor een goede coördinatie in het gebied. Vooral in gebieden waar een grote herstructureringsopgave ligt en waar we met verschillende partijen samenwerken. Als regionale partij kijken wij vanuit onze regio naar de buurt. En vanuit de buurt naar de regio. Zo ontstaat een duidelijke samenhang.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-zijn-in-de-wijk/onze-wijkselectie/
pagina 46
Onze wijkselectie Wij zetten ons in 36 wijken extra in. In slechts 8 van deze wijken is ook extra aandacht en geld van de gemeente. Wij varen echter onze eigen koers en blijven de wijken analyseren om te kijken wat er nodig is.
Amsterdam West Inzet Chassebuurt + Hoofdweg Robert Scott Landlust Geuzenbuurt
Interventie De Kolenkit
Amsterdam Nieuw West Inzet Slotermeer Geuzenveld Zuid Osdorp Midden Zuidwest kwadrant Slotervaart Wildeman Middenveldsche Akerpolder
Interventie Overtoomse Veld Osdorp SuHa
Amsterdam Noord Inzet Volewijck/IJplein Nieuwendam Buikslotermeer Molenwijk
Interventie Vogelbuurt
Amsterdam Zuidoost Inzet Bijlmer Oost Reigersbos/Gaasperdam Gein
Interventie Venserpolder Bijlmer Centrum Holendrecht
Amsterdam Oost Inzet Transvaal Oosterpark Betondorp Dapper/Weesperzijde
Interventie Indische Buurt Zuidoost kwadrant Indische Buurt Noordoost kwadrant Indische Buurt Zuidwest kwadrant
Uithoorn Inzet Europarei Centrum Thamerdal
Interventie Geen
Amstelveen Inzet Keizer Karel
Interventie Geen
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-zijn-in-de-wijk/onze-wijkselectie/
Inzet Kostverloren Oude Dorp Waardhuizen
Interventie
Duivendrecht Inzet Duivendrecht
Interventie Geen
Jaarverslag Eigen Haard 2012
pagina 47
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-zijn-in-de-wijk/focuswijken-amsterdam/
pagina 48
Focuswijken Amsterdam In het voorjaar van 2012 reduceerde de gemeente Amsterdam het aantal focuswijken van 33 naar 8.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
West - De Kolenkit Zuid Oost - Bijlmer Centrum Zuid Oost - Holendrecht Noord - Vogelbuurt/IJplein Nieuw West - Slotermeer Nieuw West - Dichtersbuurt Noord - Nieuwendam Noord - Volewijck
De eerste vier komen ook in onze selectie voor. Wij geven deze wijken het label Interventie. In de overige vier wijken is onze inzet gericht op specifieke thema’s. In Slotermeer monitoren we de de leefbaarheid tot de ontwikkeling van het gebied start. In de Dichtersbuurt screenen we nieuwe huurders, om daar de drugsproblematiek te helpen verminderen. In Nieuwendam zetten we ons extra in op overlast en sociale problematiek. In Volewijck hebben wij geen bezit.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-zijn-in-de-wijk/afspraken-in-gebieden/
pagina 49
Afspraken in gebieden Wij hebben een groot werkgebied. Met de gemeenten maken wij goede afspraken over onze rol in deze gebieden.
Almere Wij tekenden met de gemeente Almere een intentieovereenkomst. Wij gaan onderzoeken of en onder welke condities wij ongeveer 1.000 huur- en koopwoningen realiseren. De start is een verkavelingsstudie voor ongeveer 120 woningen in de nieuwbouwwijk Almere Poort.
Amsterdam Nieuw West Aireystrook In Slotermeer in Nieuw West ligt de Airystrook. In 2009 is het vernieuwingsplan voor Slotermeer Noord vastgesteld. In 2012 volgde de startnotitie en een participatieplan om te komen tot een uitwerkingsplan. Het formele startsein voor de vernieuwing van de Aireystrook. Eerder renoveerden we de Speelmanstraat in dit gebied. Nu gaat het om een sloop en nieuwbouwproject. De Aireystrook is een deel van het beschermd stadsgezicht: het ‘Van Eesterenmuseum’. Daarom zorgen we er voor dat we binnen de bestaande stedenbouwkundige structuur vernieuwen. In 2013 bieden we het uitwerkingsplan aan. Ook investeren wij fors in een sociale aanpak. We bezoeken de bewoners huis-aan-huis. Er is een wijkbeheerder actief, die samen met de bewoners tal van activiteiten organiseert. Met het project 'vooruit' zetten studenten zich in voor de wijk. In ruil voor woonruimte geven zij huiswerkbegeleiding, computerles en organiseren ze sportactiviteiten.
Osdorp Centrum De planning van het project is aangepast aan de neergaande markt. Een deel wordt de komende jaren voortgezet, maar in een andere volgorde. Een deel van het project wordt uitgesteld. Die woningen worden met onderhoud verbeterd en de bewoners krijgen woongarantie voor tien jaar. Het herhuisvesten van de bewoners verloopt goed. De meesten hebben inmiddels een andere woning gevonden.
Amsterdam Oost In de Indische Buurt werken we met stadsdeel Amsterdam Oost, de Alliantie en Ymere samen aan vernieuwing van de buurt. Wij hebben hier negen verschillende nieuwbouw- en renovatieprojecten. Dat betekent dat voor een flink aantal huishoudens een nieuwe of tijdelijke woning moet worden gezocht. Een flinke opgave die veel druk op de plaatselijke woningmarkt legt. Hier zijn, met alle partijen, goede afspraken over gemaakt, zodat dit soepel verloopt. De panden rondom de Majellakerk worden gerenoveerd en na de renovatie maatschappelijk ingezet. De plannen sluiten aan bij de komst van het Nederlands Philharmonisch Orkest in de Majellakerk. We richten ons op horeca, ruimte voor kleinschalige bedrijvigheid, muziekwoningen en een publiekruimte. Rondom het Makassarplein startten we een integrale aanpak. Met een aantal speerpunten. Zoals aanpak plein en plinten, (jongeren)overlast en het vergroten van de zelfredzaamheid van bewoners. Op het gebied van veiligheid zorgen we in een aantal gebouwen voor extra hang-en sluitwerk in de boxen en extra verlichting in portieken. En voor twee complexen is de afsluiting van portieken voorbereid. En organiseren we, samen met onze partners in de wijk, tuinbijeenkomsten over veiligheid. We geven ze informatie en vragen ze om zaken aan ons te melden.
Amstelveen Keizer Karelpark We hebben met de gemeente Amstelveen een convenant om de kwaliteit van het Keizer Karelpark te behouden en versterken. We maakten afspraken over identiteit, wonen, leefbaarheid en veiligheid, lokale economie, sociaal
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-zijn-in-de-wijk/afspraken-in-gebieden/
pagina 50
maatschappelijke voorzieningen en de doorstroming. Met een aantal zaken zijn wij in 2012 gestart. We renoveren een deel van het vastgoed. Of vervangen het. We sloegen de eerste paal voor de nieuwbouwlocatie aan de Olmenlaan/Lindenlaan. We doen een onderzoek over de toekomst van het MOC-gebouw. En we onderzoeken diverse complexen op bouwkundig vlak om renovatie voor te bereiden. Samen met scholieren van scholengemeenschap Panta Rhei plaatsten we deurkierstandhouders in de sociale huurwoningen in de wijk. Hier deden de scholieren werkervaring mee op en de veiligheid in de wijk is verhoogd.
Westwijk Zuidwest Westwijk Zuidwest is een van de laatste uitbreidingswijken van Amstelveen. Hier worden bijna 1.000 woningen gebouwd. Waarvan een deel onze huurwoningen. Tijdens de bouw ging in 2012 de ontwikkelaar - Phanos - failliet. Niet alleen een probleem voor ons en onze huurders. Maar ook voor een flink aantal kopers. Daarom maakten wij afspraken met de gemeente en de aannemer. Wij kochten 129 bouwkavels uit de inboedel van Phanos. En ontwikkelen de rest van de wijk verder zelf.
Uithoorn Park Krayenhoff Op het voormalige terrein van het hoofdkantoor van IBM aan de N201 realiseren wij met UBA Projectontwikkeling het Park Krayenhoff. De bouw van circa 309 woningen is gestart in 2009. De woningen in fase 1 zijn in 2011 opgeleverd. De woningen in fase 2 in 2012. Dit gaat om 70 sociale huurappartementen, 19 vrije sector huurappartementen en 12 koopappartementen met een parkeergarage. En om 80 koop- en 32 vrije sector huurwoningen. De derde fase is nu in aanbouw. De 14 twee-onder-één-kapwoningen worden rond de zomer van 2013 opgeleverd. Fase vier bevat alleen koopwoningen. Gezien de huidige economische situatie stelden wij voor het bestemmingsplan aan te passen.
Thamerdal 1 en Centrum In 2012 voerden wij een quickscan uit naar de fundering van verschillende panden. Na onderzoek bleek dat alle heipalen aangetast zijn door schimmels en bacteriën. De gebruikte palen zijn van grenen en daardoor minder geschikt als heipaal. Ook zijn grondwaterstanden en verzakkingen onderzocht. Een constructeursbureau berekende of de aangetaste palen het gewicht van de woningen kon dragen. Het onderzoek zet zich voort en er moet nog blijken welke complexen kunnen worden behouden en welke moeten worden gesloopt. Natuurlijk in goed overleg met de gemeente Uithoorn en onze bewoners.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-zijn-in-de-wijk/tantje-gerritje-in-de-indische-buurt/
pagina 51
Tantje Gerritje in de Indische Buurt Simone Hoogervorst wilde iets betekenen voor 'haar' Indische Buurt. Vooral voor bewoners die het niet makkelijk hebben. Daarom startte zij het Buurtatelier Tante Gerritje. Zij richt zich op het stimuleren van zelfredzaamheid, talentontwikkeling, omgaan met weinig middelen, bevordering van een bewuste omgang met het milieu door hergebruik en recycling. Ze activeert mensen mee te doen in de buurt. En met haar community art projecten stimuleert ze sociale cohesie.
Ruimte om te werken aan de wijk In 2012 moest zij haar tijdelijke onderkomen verlaten. En omdat wij het initiatief van Simone een warm hart toedragen, vonden we het belangrijk dat ze een plek in de wijk heeft. Samen vonden we een geschikte locatie aan Valentijnkade 12. Midden in een buurt waar nog veel moet gebeuren. Fysiek en sociaal. Zij betaalt gewoon huur, maar wij komen haar een stukje tegemoet.
De tegenprestatie Het is een mooie samenwerking die formeel is gemaakt door de ondertekening van een wijkpartnercontract. Hierin staan de afspraken over de tegenprestatie. Minimaal 3 workshops per week voor kinderen in een achterstandssituatie, eenzame ouderen, allochtone vrouwen en vrouwen met een afstand tot de arbeidsmarkt Alle buurtbewoners kunnen binnenlopen en meedoen Ze participeert, samen met ons, in het community currency project 'Makkie' Ze ondersteunt ons minimaal 2 maal per jaar bij activiteiten of leefbaarheidsacties Ze ontwerpt de onderdoorgang en omgeving van het Djakartaterras
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-zijn-in-de-wijk/kansarme-jongeren-in-de-suhabuurt/
pagina 52
Kansarme jongeren in de SuHabuurt Multi Plus Zorg is een kleine zorginstelling die zwakbegaafde jongeren en jongeren met een licht verstandelijke handicap begeleidt. Ze vallen een beetje tussen het wal en het schip. Ze hebben begeleiding nodig, maar passen niet in de reguliere geestelijke gezondheidszorg. Ze volgen vaak geen passend onderwijs of hebben geen passend werk. Ze staan ver van de arbeidsmarkt. En kunnen vaak nog niet zelfstandig wonen. Multi Plus zorgt ervoor dat de jongeren dagelijks op een goede en gestructureerde manier bezig zijn. Ze zoeken naar talenten om hun vaardigheden te ontwikkelen die ze later nodig hebben.
Van samenwerking naar wijkpartner In de afgelopen twee jaar ontstond een mooie samenwerking. Deze bekrachtigden wij in februari met een wijkpartnercontract. Wij helpen de jongeren door ze tijdelijk te huisvesten. Via Multi Plus Zorg wonen er nu 15 jongeren in 5 tijdelijke woningen in de SuHabuurt in Amsterdam Nieuw West. Twee jaar geleden huurden ze de eerste tijdelijke woning, die zij samen met de jongeren prachtig opknapten. In de buurt wonen, door sloop en nieuwbouw, vooral tijdelijke huurders. En die zijn minder betrokken bij de wijk.
De tegenprestatie Als tegenprestatie helpen deze positief ingestelde jongeren met klusjes in de buurt. Ze helpen de wijk schoon te houden en helpen buren met het onderhouden van de tuin. Ze beheren samen met de kindercommissie de moestuinen. Ze helpen ons met kleine en grote schoonmaakacties in portieken en klussen in de tijdelijke huurwoningen. Zo gaan zij, samen met ons, de verloedering in de buurt te lijf. We zijn trots op deze samenwerking en bouwen deze verder uit.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/zorg-en-wonen/
pagina 53
Zorg en wonen Sommige mensen hebben meer zorg en begeleiding nodig als het om wonen gaat. Denk aan dak- en thuislozen, (ex-)verslaafden, mensen met een psychiatrische achtergrond en andere mensen in nood. Naast specifieke groepen zorgbehoevenden zijn onder onze huurders ook steeds meer mensen op zorg aangewezen. Senioren blijven steeds meer en steeds langer zelfstandig wonen. De politieke koers van het scheiden van wonen en zorg maakt ook dat mensen met een licht zorgvraag zelfstandig blijven wonen in plaats van in verzorgings- of verpleeghuizen. Voor deze groepen doen wij net dat stapje extra. Of het nu gaat om speciale huisvesting, bijzondere voorwaarden of kleine aanpassingen in woningen. Wij werken daarbij samen met zorgcentra en maatschappelijke organisaties. Dat vraagt wat van ons. Er zijn meer aangepaste woningen nodig voor een groeiende groep van mensen.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/zorg-en-wonen/aangepast-en-toegankelijk/
pagina 54
Aangepast en toegankelijk Kleine aanpassingen kunnen er al voor zorgen dat sommige huurders langer in hun eigen woning kunnen blijven. Die groep vindt op onze website 27 soorten aanpassingen met een pictogram en uitleg. Een deel van die aanpassingen verzorgen wij zelf. En als dat niet kan, geven we aan waar de huurder de aanpassing kan aanvragen. Ook wordt direct duidelijk of een eigen bijdrage nodig is. Zo kunnen onze huurders eenvoudig een aanpassing aanvragen.
De aanpassingen De volgende individuele aanvragen voor aanpassingen zijn door ons uitgevoerd en gefinancierd. Per gemeente Aalsmeer Amstelveen Amsterdam Assendelft Landsmeer Totaal
Aantal 25 25 615 4 1 688
Per soort Verhoogd toilet Douchezitje Wandbeugels Drempels Trapleuning Eenhendelmengkraan Extra bel
Kosten inclusief BTW € 6.307 € 6.951 € 260.977 € 1.022 € 260 € 275.516
Aantal 269 216 814 168 3 28 3
Toegankelijk Sommige ouderen en mensen met een beperking hebben een meer toegankelijke woning nodig. En drempels, deuren en trappen beïnvloeden de toegankelijkheid. Maar er zijn ook andere belemmeringen in en buiten de woning. Wij willen elk jaar van ongeveer 250 woningen de toegankelijkheid verbeteren. Want in verband met de vergrijzing en de veranderingen in het zorgstelsel zal de vraag toenemen. In 2012 verbeterden wij van 467 woningen de toegankelijkheid.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/zorg-en-wonen/bijzondere-toewijzingen/
pagina 55
Bijzondere toewijzingen Sommige mensen hebben echt een steuntje in de rug nodig. Wij verhuren een deel van onze woningen aan deze groep mensen. Soms rechtstreeks en soms via instellingen zoeken wij naar een oplossing. Wij werken daarbij samen met maatschappelijke organisaties als Cordaan, HVO-Querido, Leger des Heils, Blijfgroep en Mentrum.
Soort Maatwerkregeling Zorg, opvang in diverse projecten Statushouders (Asielzoeker van wie het verzoek is ingewilligd) Totaal
Jaarverslag Eigen Haard 2012
Aantal 70 67 97 234
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/zorg-en-wonen/bijzondere-woningen/
pagina 56
Bijzondere woningen Soort Licht aangepaste woning Rolstoelwoning Fokuswoning WIBO woningen (Amsterdam) Wonen met Dienstverlening (Amstelveen) Begeleid wonen Jongerenwoningen tot 23 jaar Seniorenwoningen > 50 jaar Totaal
Aantal 541 294 44 223 431 471 1.984 3.760 7.277
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/zorg-en-wonen/het-thuishuis-in-amstelveen/
pagina 57
Het Thuishuis in Amstelveen Midden in de Amstelveense wijk Keizer Karelpark bouwen wij aan de Olmenlaan & Lindenlaan. Er komen 71 sociale huurappartementen, 38 koopappartementen en 11 koopwoningen en een ondergrondse parkeergarage. Maar ook een kinderdagverblijf en een bedrijfsruimte bestemd voor gezondheidszorg. Bijvoorbeeld voor een huisarts of fysiotherapie.
En een Thuishuis Het Thuishuis is een gewoon huis voor alleenstaande senioren. Het gaat om 60+ers die eenzaam of dreigen te vereenzamen. Zij krijgen daar hun eigen woning. En delen samen een woonkamer, woonkeuken, hobbyruimte en een mooi bordes met beplanting. De nadruk ligt hier niet op zorg. De bewoners zijn fysiek gezond. De stichting Thuishuis zoekt een plek waar zij deze bewoners kunnen helpen zelfstandig te wonen en leven. Maar wel samen. De groene parkachtige omgeving is heel geschikt voor zo'n bijzonder huis.
De bouw is gestart Op 11 juli vierden we de feestelijke start van de bouw. Om het Thuishuis alvast een warm welkom te geven, overhandigde Nico Nieman een Lindeboom aan Dorien Mijksenaar van het bestuur van het Thuishuis. Als de bouw gereed is, planten we de Lindeboom bij het Thuishuis.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/zorg-en-wonen/woongroep-voor-jongeren/
pagina 58
Woongroep voor jongeren De jongeren van de woongroep 'De Evolutie' zochten ruimte. En wij vonden die in de Sumatrastraat in de Indische Buurt in Amsterdam Oost. Hier renoveren wij speciaal voor hen 8 appartementen. Met een gemeenschappelijke ruimte.
De Evolutie De Evolutie is een woongroep voor jongeren met ASS. Dit is het Autisme Spectrum Stoornis.
Samen verder We tekenden op 27 juni 2012 de samenwerkingsovereenkomst. Dit deden we onder het genot van een bijzondere taart en een drankje. De woonruimte voor de bijzondere groep jongeren wordt in het 4e kwartaal van 2013 opgeleverd. De jongeren en hun ouders kijken hiernaar uit.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-begeleiden-persoonlijk/
pagina 59
Wij begeleiden persoonlijk Als huurders moeten verhuizen door sloop of renovatie, heeft dat vaak een behoorlijke impact. Ze komen dan voor belangrijke keuzes te staan. Dit is niet altijd even makkelijk. Daar helpen we ze bij. Met persoonlijke begeleiding en goede informatie. Want wat ons betreft staan ze er niet alleen voor.
Thuis en in de buurt Voor sloop of renovatie doorlopen we een uitgebreid traject met bewoners, bewonerscommissies, huurdersorganisatie en stadsdelen. We houden bewonersbijeenkomsten in de buurt, waar we alle plannen en mogelijkheden presenteren. Hier kunnen bewoners ook terecht met al hun vragen over de sloop, renovatie en herhuisvesting. En we houden spreekuren in de buurt. We bezoeken onze huurders altijd thuis. We vragen een urgentie aan en helpen met het zoeken naar een nieuwe woning. Deze persoonlijke gesprekken zijn heel belangrijk. Want elk gezin is anders en heeft andere wensen en eisen. Soms is er zorg of speciale begeleiding nodig.
Vergoeding Als huurders moeten verhuizen vanwege sloop of renovatie, krijgen zij een stadsvernieuwingsurgentie en een verhuis- en herinrichtingsvergoeding. Deze was vanaf 1 maart 2012 € 5.520. Tot 1 maart 2012 was deze vergoeding € 5.400.
Wisselwoning bij renovatie Als onze huurders door een renovatie tijdelijk niet in hun huis kunnen wonen, bieden wij een tijdelijke woning aan. Na de renovatie verhuizen de bewoners weer naar hun gerenoveerde woning. Deze woningen zijn zo veel mogelijk in de buurt.
Buurt in gebruik De buurt blijft goed in gebruik tot de werkzaamheden beginnen. Zo blijft de buurt tot op het laatste moment leefbaar. We zorgen er voor dat de leeggekomen woningen bewoond blijven. Door ze tijdelijk te verhuren of in gebruik te geven. We voorkomen hiermee leegstand en kraak, met de bijbehorende problemen. In deze periode geeft een wijkbeheerder extra aandacht. Iedereen kan prettig blijven wonen tot de werkzaamheden starten.
De aantallen Activiteit Op bezoek bij de huurder thuis Projecten met spreekuur in de buurt Projecten Huishoudens in renovatieprojecten Huishoudens in sloopprojecten Afgesloten tijdelijke huurcontracten Afgesloten gebruiksovereenkomsten In tijdelijk beheer gegeven aan Camelot Wisselwoningcontracten Tijdelijk verhuurde woningen In gebruik gegeven woningen Wisselwoningen
2012 507 13 58 1.650 1.310 157 251 176 80 290 326 113
Jaarverslag Eigen Haard 2012
2011 551 5 98 1.312 1.529 183 224 177 46 310 183 61
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verkopen/
pagina 60
Wij verkopen Wij verkopen woningen om verschillende redenen. Diversiteit in het aanbod van woningen, zorgt voor een gemêleerde wijk. En dit is een kenmerk van een vitale wijk. Daarnaast helpen we de doorstroom van de woningmarkt op gang door het aanbieden van betaalbare alternatieven. We concentreren ons vooral op het aanbieden van betaalbare koopwoningen. Zo maken we een koopwoning bereikbaar voor mensen met een wat lager inkomen. En natuurlijk voor jonge starters, die vaak te weinig inschrijfduur hebben. Met de inkomsten van de verkoop van woningen genereren we inkomsten die we weer terug investeren in sociale verhuur en de wijk.
De markt in 2012 Door de crisis en de onzekerheid over de hypotheek ontwikkelingen is de verkoop van woningen lastig. De vraag daalt en het aanbod wordt steeds groter. Hoewel het aantal bezichtigingen stijgt, draagt dit niet bij aan de verkoop. We werken in een kopersmarkt waarin alles moet kloppen. Kopers nemen meer tijd om te beslissen en hebben meer tijd nodig om de financiering rond te krijgen. Politieke besluiten waren direct te zien in het aantal bezichtigingen en verkopen. De aankondiging van strengere hypotheek regels gaf in het derde kwartaal een korte boost. 10% van de verkochte woningen zijn verkocht aan de zittende huurders.
Extra inzet, resultaat gelijk We kruipen nog dichter in de huid van de klant. We maken ons goed zichtbaar als aanbieder. En zoeken verdere samenwerking met collega corporaties om onszelf als verkoper op de markt te zetten. We maken ons aanbod zichtbaar tijdens open huizen routes en beurzen. En zetten internet en social media in. We zetten ons extra in om ons aanbod bij de klant op het netvlies te krijgen. En focussen op het verhogen van de kwaliteit en extra service. Zoals een keukenactie of Koop Woon Klaar. Het resultaat is, dat we ondanks de verslechterde omstandigheden toch onze cijfers gelijk konden houden aan vorig jaar.
Vieren hoogste punt Surinde met de bewoners. Fotografie: Sander Baks
Start verkoop In 2012 startte de verkoop van de volgende nieuwbouwprojecten:
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verkopen/
pagina 61
Schoolstraat in Amsterdam West Lindepark in Amstelveen Vlindereiland in Aalsmeer Katwoude in Monnickendam
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-verkopen/de-cijfers/
pagina 62
De cijfers Gemeente Aalsmeer Amstelveen Amsterdam Ouder-Amstel Zaanstad Uithoorn Waterland Totaal
Totaal 9 9 375 11 32 20 5 461
Aan huurder 3 8 19 0 0 4 0 34
Jaarverslag Eigen Haard 2012
Nieuwbouw 4 0 103 9 30 15 5 166
Bestaande woning 2 1 253 2 2 1 0 261
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/ruimte-voor-ondernemers/
pagina 63
Ruimte voor ondernemers Bedrijvigheid is belangrijk voor een wijk. Wij kijken met een maatschappelijk oog naar hoe en waar we ons bedrijfsonroerend goed inzetten. En gebruiken het als instrument om de leefbaarheid te verbeteren en de buurteconomie in de wijk te stimuleren. Maar we willen ook financieel rendement op dit vastgoed. Want het is een belangrijke bron van inkomsten.
2012 Het consumentenvertrouwen daalt. Winkeliers en ondernemers hebben het niet makkelijk. En hoewel in ons werkgebied veel bedrijvigheid, creativiteit en ondernemerschap heerst, merken wij de gevolgen van de recessie. Er wordt om een lagere huur gevraagd en de huurachterstanden lopen op. Wij kijken samen met onze huurders naar de mogelijkheden om het huurcontract voort te zetten. Zeker wanneer leegstand het alternatief is. Want dat is niet goed voor de buurt en de ondernemer. Maar het is ook in ons eigen belang. We leggen de prioriteit bij het houden van de bestaande huurders. En zetten in op het verkleinen van de leegstand. Door flexibele concepten, netjes opleveren en maatwerk.
We houden vast aan onze wijkbenadering. Welke winkels en bedrijvigheid zijn er al. En wat past daar bij. Dit doen we samen met de gemeente. En we werken samen met ondernemers in de wijk aan de verbetering en de uitstraling van verschillende panden. Het verbeteren van veiligheid is een belangrijk thema. Want wij vragen ook de huurders van onze bedrijfsruimten bij te dragen aan hun wijk.
De cijfers Soort Bedrijfs- en winkelruimtes Bedrijfsverzamelgebouwen
Aantal 1.121 178
Bezettingsgraad 85,7% 66,3%
Op papier hebben wij minder bedrijfsruimte beschikbaar dan vorig jaar. Dit is effectief niet zo. Een aantal kleine bedrijfsruimten zijn samengevoegd. De huuromzet was in 2012 € 16,4 miljoen en de huurderving door leegstand was 9,9%. De bezettingsgraad is gedaald. Voor bedrijfsruimten was deze in 2011 nog 94,6% en voor de bedrijfsverzamelgebouwen 70%.
Bij sloop en renovatie Ook ondernemers kunnen te maken krijgen met sloop, groot onderhoud en renovatie van het gebouw waarin zij huren. Wij zoeken samen met hen naar een oplossing. In 2012 werden 28 huurcontracten met ondernemers hierdoor beëindigd.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/ruimte-voor-ondernemers/de-overkant/
pagina 64
De overkant Het voormalige fabrieksterrein van Stork in Amsterdam Noord kreeg de naam De Overkant. Een locatie voor de toekomst. Het terrein wordt op termijn getransformeerd naar een prachtige plek aan het IJ, waar een combinatie van wonen en werken wordt gerealiseerd.
Tijdelijke invulling In de aanloop daar naartoe heeft De Overkant een tijdelijke invulling, die aansluit bij maatschappelijke functies en leefbaarheid. De plannen voor 68 tijdelijke woningen zijn inmiddels gestart. Om zo de omringende buurten en deze locatie alvast naar elkaar toe te laten groeien.
Bijdragen aan Noord De ontwikkeling van De Overkant als woon- en werklocatie brengt straks de balans terug in de wijk. Maar ook terwijl wij plannen maken voor de toekomst, geeft de tijdelijke invulling ook al een positieve impuls aan Amsterdam Noord. En is de verbinding tussen de wijk en het IJ al open. We voorkomen dat de eventuele leegstand ten koste gaat van de leefbaarheid.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/onze-activiteiten/wij-beheren-voor-vves/
pagina 65
Wij beheren voor VvE's Een VvE is verantwoordelijk voor het beheer van de gemeenschappelijke delen in een gebouw. Ook behartigt ze de gemeenschappelijke belangen van eigenaren. Eigenaren betalen daar een vergoeding voor aan de VvE. De VvE zorgt voor verzekeringen, schoonmaakkosten en onderhoud. Ook sparen eigenaren zo maandelijks een bedrag voor de grotere werkzaamheden, zoals het vervangen van het dak.
Samen eigenaar In een gebouw met zowel koop- als huurwoningen zijn wij de eigenaar van de huurwoningen. Dat maakt ons een van de leden in een VvE. Wij vertegenwoordigen als eigenaar de belangen van onze huurders. Steeds meer mensen kopen een woning van ons. Als eigenaar zijn zij verantwoordelijk voor hun woning. Als het om een appartement of etage gaat, worden ze automatisch lid van de Vereniging van Eigenaars (VvE). 20% van onze woningen maakt onderdeel uit van een VvE.
VvE-beheer als dienst Het bestuur van een VvE besteedt het beheer van het gebouw en de financiën meestal uit aan een professionele beheerder. Ook wij bieden deze technische, financiële en administratieve diensten. Voor de meeste VvE’s waar wij mede-eigenaar zijn, voeren wij ook het beheer uit.
In 2012 Jaar 2012 2011 2010
Aantal 218 180 127
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/
pagina 66
Over ons Wij zorgen voor goede en betaalbare huisvesting in de metropoolregio Amsterdam. We werken aan eigentijds vastgoed in vitale wijken en aan een gezonde regionale woningmarkt. In de eerste plaats zijn wij een sociaal verhuurder. Maar we doen meer. We verhuren en ontwikkelen woningen in de vrije sector en we verkopen woningen. En we verkopen en verhuren bedrijfsonroerend goed en parkeerplaatsen. Want zo bevorderen wij de doorstroom op de woningmarkt en dragen we bij aan de diversiteit en vitaliteit in wijken. En zo verdienen we waar het kan, om te kunnen blijven investeren in de wijken en ons vastgoed. We zorgen voor een gezonde vastgoedportefeuille met voldoende spreiding van risico’s. Financiële continuïteit zorgt er voor dat we ook op de lange termijn onze volkshuisvestelijke taken waar kunnen maken. Met datzelfde oogmerk innoveren, vernieuwen en verbeteren we. We signaleren kansen, nemen onze verantwoordelijkheid en gaan snel over in gewoon doen.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ons-werkgebied/
pagina 67
Ons werkgebied De metropoolregio Amsterdam is ons werkgebied. Het gebied is niet vastomlijnd en kan in de loop van de tijd verder groeien in oostelijke en zuidelijke richting. We onderscheiden vier woningmarktgebieden binnen de metropoolregio Amsterdam.
Amsterdam
Amsterdam Diemen
Stadsregio Zuid
Haarlemmermeer Amstelveen Ouder-Amstel Uithoorn Aalsmeer Lisse Weesp
Stadsregio Noord
Zaanstad Wormerland Landsmeer Oostzaan Monnickendam
Almere
Almere
We laten ons leiden door de lange termijn woonbehoeften binnen de regio. Daarom transformeren wij naar een regionale speler met lokale verankering. Wij zien Haarlemmermeer, Zaanstad en Almere als ontwikkelgebied. In de gebieden Amsterdam, Aalsmeer, Amstelveen, Uithoorn en Ouder-Amstel hebben we een stevige positie.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-klanten/
pagina 68
Onze klanten Onze prioriteit ligt bij woningzoekenden met een inkomen tot € 34.085 (vanaf 1 januari 2013 € 34.229). We hebben bijzondere aandacht voor die woningzoekenden met specifieke woonbehoeften. Bijvoorbeeld mensen met een zorgvraag en ouderen.
Meer dan sociale huur Onze klanten zijn geholpen met een gezonde woningmarkt met voldoende en betaalbaar aanbod voor alle inkomens. Voldoende doorstroommogelijkheden naar vrije sector huur en betaalbare koopwoningen is van groot belang. Simpel gezegd: als we een alternatief kunnen aanbieden aan iemand die nu in een sociale huurwoning woont, bevorderen we de doorstroom. Daarom bieden wij ook vrije sector huurwoningen en koopwoningen aan. Diversiteit in het woningaanbod in een wijk draagt bij aan de vitaliteit en daad- en draagkracht binnen de wijk.
Meer dan maatschappelijk vastgoed Een vitale wijk heeft voldoende en goede voorzieningen. Bijvoorbeeld een klein winkelcentrum of kleinschalige winkelruimte, zodat bewoners in hun eigen wijk boodschappen kunnen doen. Maar ook de dokter en een school dichtbij. Daarom verhuren wij ook bedrijfsruimten.
Voor een brede groep mensen Wij rekenen de volgende groepen tot onze klanten: Mensen met een laag inkomen Mensen met specifieke woonbehoeften of een zorgvraag Mensen met minder kansen op de woningmarkt Mensen die willen huren en geen kans maken op een sociale huurwoning Mensen die een woning willen kopen Huurders en kopers van parkeerplaatsen Ondernemers, stichtingen, instellingen en maatschappelijke organisaties aan wie we bedrijfsruimten verhuren of verkopen Verenigingen van Eigenaars voor de administratie en het technisch beheer
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ondernemingsstrategie/
pagina 69
Ondernemingsstrategie Onze ondernemingsstrategie is het uitgangspunt voor ons beleid en de inzet van onze middelen. We stellen regelmatig onze ondernemingsstrategie bij. Dit doen we volgens de plan-do-check-act cyclus.
Binnen- en buitenwereld We houden jaarlijks hiervoor twee bijeenkomsten: een outside-in event en een inside-out event. Tijdens het outside-in event bespreken we wat er speelt in onze omgeving en welke invloed dit heeft op onze organisatie. En soms vragen we mensen uit de voor ons relevante speelvelden om met ons mee te denken. Aan de hand van deze uitkomsten stellen we de ondernemingsstrategie bij als dat nodig is. Tijdens het inside-out event bekijken we welke voortgang we maken met onze strategische doelen. We bepalen of we op koers liggen, of we moeten versnellen, of juist niet. De input van deze bijeenkomst geeft input voor het opstellen van de kaderbrief. Hierin vertaalt ons bestuur de ondernemingsstrategie naar jaarlijkse kaders voor directie en management. Zij maken binnen deze kaders hun jaarplannen. Hiermee worden met medewerkers resultaatgerichte afspraken gemaakt.
In 2012 Op 24 april keken bestuur, directie en management van binnen naar buiten. Welke ontwikkelingen spelen er in onze omgeving en wat is de invloed op onze organisatie? Jeroen Slot van Bureau O&S presenteerde de actuele ontwikkelingen op de woningmarkt in ons werkgebied. Thomas Blekman hield een presentatie over ondernemerschap. Op 11 december keken bestuur, directie, management en leiding van buiten naar binnen. Edwin Brockhoff van Brockhoff makelaars vertelde over de situatie op de koopmarkt. We behandelden vier thema’s:
Ons huishoudboekje: Met welke veranderingen hebben we te maken in onze eigen financiën? En wat betekent dit voor ons? Het huishoudboekje van de klant: hoe koppelen wij de verschillende inkomensplaatjes aan betaalbaarheid en ons huurbeleid. Ongedeelde stad en regio: wat is de invloed van de ontwikkelingen op verschillende delen in de regio? Leiden de ontwikkelingen tot meer verschillen in de stad tussen bijvoorbeeld arm en rijk en bevolkingsgroepen. Hoe houden we woningmarktgebieden toegankelijk voor iedereen? Betaalbare woningen van goede kwaliteit: Hoe zorgen wij voor betaalbare woningen van goede kwaliteit met minder investeringskracht? Waar wordt de rekening neergelegd? Aan de hand van deze bijeenkomst wordt de agenda gesteld voor het komende jaar. Welke onderwerpen moeten verder uitgewerkt worden en wat moet er in de jaarplannen van het jaar daarop een plek krijgen?
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ondernemingsstrategie/onze-missie-als-basis/
pagina 70
Onze missie als basis Onze missie is onze basis. Wij werken hier aan met passie en overtuiging. Wij vinden dat iedereen recht heeft op een goede en betaalbare woning in een prettige wijk. Daar gaan we voor.
Missie Eigen Haard zorgt voor goede en betaalbare huisvesting in de Metropoolregio Amsterdam voor mensen die dat het meest nodig hebben. We werken, samen met onze partners, aan vitale wijken in een gezonde regionale woningmarkt. We vervullen onze maatschappelijke taak op een betrokken, maar ook zakelijke manier. We zijn financieel gezond. We zijn een goede werkgever die kansen biedt voor ontwikkeling en groei. Nu en in de toekomst.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ondernemingsstrategie/onze-uitgangspunten/
pagina 71
Onze uitgangspunten Onze uitgangspunten geven richting aan ons handelen.
Regionale speler van formaat Hoewel wij een regionale speler zijn, zijn wij lokaal goed verankerd. Zo kunnen wij de lokale belangen regionaal samenbrengen. Want wij zijn er van overtuigd dat wij zo het beste kunnen bijdragen aan een gezonde regionale woningmarkt. Die kansen biedt op passende huisvesting die past bij de behoeften en financiële situatie van bewoners. We zijn door onze omvang van betekenis in onze regio. En dat willen we blijven. We versterken onze positie strategisch en behouden onze omvang. Fusie is een manier om dit te bereiken. Hier staan we dan ook voor open.
Onze klanten We maken ons hard voor betaalbare huisvesting voor mensen die dat het meest nodig hebben. In de eerste plaats zijn dat huishoudens met lage inkomens, ouderen en mensen met een zorgvraag. Daarnaast rekenen wij ook middeninkomens die moeilijk terecht kunnen op de woningmarkt tot onze doelgroep.
Goede woningen in vitale wijken Onze woningen zijn van goede kwaliteit en staan in vitale wijken. We houden zicht op alle wijken waar we bezit hebben en intensiveren onze inzet waar nodig. We werken samen met bewoners en onze partners.
Zelfredzame bewoners Zelfredzaamheid is ons centraal principe. Bewoners zijn sociaal eigenaar van de wijk en dus ook van de problematiek. Wij motiveren de bewoners verantwoordelijkheid te nemen en faciliteren het liefst initiatieven die uit de bewoners zelf komen.
Zelfredzame medewerkers Onze medewerkers zijn verantwoordelijk voor hun eigen werkplezier, beleving en ontwikkeling. Wij faciliteren ze bij hun ontwikkeling. Wij verwachten dat medewerkers het beste uit zichzelf halen en zich inzetten voor een optimaal resultaat.
Continuïteit Wij bestaan al meer dan 100 jaar en zijn vast van plan om te blijven. Wij zetten middelen verantwoord in en wegen risico's af. We waarborgen onze investeringskracht met een degelijk financieel beleid.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ondernemingsstrategie/drie-soorten-ambities/
pagina 72
Drie soorten ambities Met onze ambities zorgen we er voor dat we onze missie doelgericht nastreven. We hebben drie soorten ambities.
Wat we willen bereiken 1. Een gezonde regionale woningmarkt Een gezonde woningmarkt is voor iedereen toegankelijk. Er zijn voldoende betaalbare woningen beschikbaar. De wijken zijn gemeleerd. Bewoners kunnen binnen de regio wooncarrière maken. Zij moeten kunnen verhuizen naar een woning die qua prijs en kwaliteit bij hun behoeften past. Zodat er voldoende doorstroom is. Helaas is dat niet de realiteit in onze regio. De woningmarkt in ons werkgebied is niet gezond. Ondanks de crisis zien wij kansen om een positieve bijdrage te leveren. We richten ons vooral op de belangrijkste knelpunten. Natuurlijk ligt onze prioriteit bij de huishoudens met een laag inkomen. Maar juist om die te helpen moeten we de doorstroom op de woningmarkt bevorderen. En daar ligt voor ons een belangrijke taak. Voor huishoudens met een middeninkomen is een koophuis onbereikbaar en een vrije sector huurwoning vaak te duur. Voor een sociale huurwoning komen zij niet in aanmerking. Dit zit de doorstroming in de weg. Daarom willen wij voor deze groep van betekenis zijn. Of ze nu willen kopen of huren. Zolang het de doorstroming bevordert, past het binnen onze opdracht om ook deze groep van dienst te zijn. 2. Prettig wonen in vitale wijken Vitale wijken zijn aantrekkelijke wijken, waar je met een gerust hart woont, werkt en bezoekers ontvangt. Bewoners zijn tevreden over hun woonomgeving. Ze voelen zich veilig en zoeken elkaar op als er iets aan de hand is. Het zijn wijken met karakter en voldoende voorzieningen. Bewoners en ondernemers hebben hart voor de wijk en zetten zich actief in. In ongeveer de helft van 'onze' wijken is dit niet vanzelfsprekend. En in een aantal wijken staat het woongenot zelfs ernstig onder druk. De overlast neemt toe en het gevoel van veiligheid neemt af. Uit zichzelf komen deze wijken niet uit de negatieve spiraal. Daarom blijven we inzetten op vitale wijken. In goede en in slechte economische tijden. We wegen onze inzet scherp af en investeren naar vermogen. We pakken de zwaarste problemen het eerste aan en zetten vooral in op zelfredzaamheid van bewoners. We stimuleren bewoners om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de leefbaarheid in hun wijk. De focus ligt vooral op projecten en activiteiten die hierop zijn gericht. En we werken graag samen met gemeenten, huurders, VvE's, ondernemers en andere partners in de wijk. Want zo bundelen we kennis en inzet. Met ons eigen Wijk Analyse Model bepalen we de prioriteiten. Op basis van dit model kunnen we zien of regulier beheer, een projectmatige aanpak of een integrale wijkaanpak nodig is. Zo kunnen we die zaken doen die goed zijn voor de wijk en goede keuzes maken in wat we wel en niet doen. 3. Eigentijdse vastgoed kwaliteit Woonwensen veranderen. Huurders willen meer ruimte en comfortabel wonen. En zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Ook als ze fysieke beperkingen krijgen. Ook spelen duurzaamheid en energiebesparing een belangrijke rol bij het investeren in ons vastgoed. Om het milieu te ontlasten en de portemonnee van onze huurders. Want we verwachten dat de energielasten op termijn steeds hoger worden. Wij willen goed inspelen op de wensen van de huurders. En onze bijdrage leveren aan duurzaamheid. Onze woningen moeten betaalbaar blijven, ook als de energiekosten stijgen. Dit is geen eenvoudige opgave. Welstand, inspraak, doorstroom, bouwvoorschriften en milieunormen hebben veel invloed op het tempo en de kosten. We blijven ons richten op de kwaliteit van ons vastgoed. We gaan heel bewust te werk, binnen de financiële ruimte die we hebben. We houden rekening met de wensen van onze klanten. En nemen duurzaamheid in acht. De betaalbaarheid van de woning speelt hierin een hoofdrol.
Voor wie en met wie we dat doen 4. Tevreden klanten Wij houden goed in de gaten wat de wensen van onze klanten zijn en stemmen onze diensten daarop af. We proberen altijd samen tot een oplossing te komen. En stellen de klant centraal bij onze afwegingen. Of het nu gaat om het realiseren van nieuwe woningen of andere woondiensten. We luisteren naar onze klant, signaleren kansen en spelen daarop in. Maar in het kader van zelfredzaamheid en wederkerigheid verwachten we dat onze klanten zich ook zelf inzetten en actief zijn. Wij zijn goed bereikbaar en aanspreekbaar. Zowel fysiek als digitaal. En zorgen er voor dat we niet alleen de formele wettelijke participatie goed georganiseerd hebben. Maar ook op andere, modernere manieren onze klant betrekken. Want wij geloven dat we samen verder komen dan alleen. 5. Betrokken partners en belanghouders De meeste zaken vragen om een lokale aanpak. Tegelijkertijd kunnen we lokale vraagstukken op regionaal niveau verbinden. Samen met onze belanghouders. Daarom verbeteren en verstevigen we de relatie met gemeentes, stadsdelen, maatschappelijke instellingen, collega-corporaties, huurdersverenigingen, leveranciers, aannemers en projectontwikkelaars.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ondernemingsstrategie/drie-soorten-ambities/
pagina 73
Want samen bereiken we meer. We betrekken onze partners en belanghouders actief bij het maken én het uitvoeren van ons beleid. We zorgen voor transparantie van onze organisatie en staan open voor suggesties en commentaar. Door heldere afspraken te maken en ze na te komen, laten we zien dat wij een betrouwbare partner zijn.
Onze bedrijfsambities 6. Professionele organisatie Wij zijn een grote corporatie met slagkracht. Dit houden we zo, bijvoorbeeld door onze maatschappelijke en commerciële activiteiten binnen 1 concern te houden. En door er voor te zorgen dat we een organisatie van formaat blijven. Een gedegen bedrijfsvoering, met goed toezicht en professioneel risicomanagement dragen bij aan onze continuïteit. We vernieuwen en verbeteren onszelf continu. We sturen op resultaat. Alleen met deskundige medewerkers die het naar hun zin hebben, kunnen we onze ambities realiseren. We bieden ruimte voor vernieuwing en ondernemende mensen. Medewerkers die anders denken en anders doen. En daarmee het werk en de organisatie verbeteren. We zorgen voor voldoende mogelijkheden voor persoonlijke groei in een fijne werkomgeving. De medewerkers zijn daarbinnen zelf verantwoordelijk voor hun tevredenheid en ontwikkeling. 7. Financiele continuiteit We bestaan al 100 jaar en zijn van plan te blijven. Daar is financiële continuïteit voor nodig. In tijden van crisis geen makkelijke opgave. Onze lasten stijgen en door de gestagneerde verkoop van woningen dalen onze inkomsten. Toch gaan wij de toekomst vol vertrouwen tegemoet. Wij zien kansen genoeg om onze organisatie gezond te houden. We zorgen voor een gezonde financiële positie. En we zetten in op zakelijk ondernemerschap. Want maatschappelijk ondernemen blijft ondernemen. We investeren naar vermogen en houden de risico’s goed in het oog. We doen dus niet alles, we maken zorgvuldige keuzes. Uitgangspunt voor onze investeringen is dat het waarde toevoegt aan de volkshuisvesting. Dat is onze verantwoordelijkheid.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ondernemingsstrategie/onze-kernwaarden/
pagina 74
Onze kernwaarden Alles wat we doen, doen we op een betrokken, betrouwbare en ondernemende manier. Dit is wat wij daaronder verstaan.
Betrokken We voelen ons verbonden met onze klanten en onze producten. En zijn loyaal aan de doelen, het werk en de functie van de organisatie. We hebben oog voor de belangen van bewoners, stakeholders en de medewerkers. Die betrekken we dan ook actief bij onze organisatie en gebruiken hun input om ons beleid en onze bedrijfsvoering te verbeteren.
Betrouwbaar Wat we zeggen, dat doen we ook. En wat we doen laten we zien. We doen geen beloften die we niet kunnen waarmaken. Onder dezelfde omstandigheden zijn de uitkomsten altijd hetzelfde. We zijn zorgvuldig in onze besluitvorming en komen onze afspraken na. Wij zijn een betrouwbare organisatie en samenwerkingpartner.
Ondernemend We denken in kansen, oplossingen en mogelijkheden. We maken afwegingen op maatschappelijke, maar ook zakelijke en commerciële gronden. We investeren naar vermogen. We blijven onszelf ontwikkelen op het gebied van innovatie en duurzaamheid. En verbeteren continu onze bedrijfsvoering. Want zonder vernieuwing en verbetering geen toekomst, dat is wat we geloven. We gaan voor optimale prestaties, met ondernemende mensen die anders durven te denken.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ons-vastgoed/
pagina 75
Ons vastgoed Ons vastgoed is divers en staat voor het grootste deel in Amsterdam. Wij beheren 61.750 verhuurbare eenheden. Bijna 93% is een woning, de rest bestaat uit bedrijfsruimten, winkels, parkeerplaatsen en zorgcentra. 96,2% van onze woningen is een sociale huurwoning. Het grootste deel van onze woningen is een etagewoning en een kleiner deel eengezinswoning. Daarnaast hebben we nog een aantal waterwoningen en atelierwoningen. In Amsterdam bevinden zich de meeste etagewoningen, terwijl de meeste eengezinswoningen juist buiten Amsterdam staan.
- Missende grafiek a1fe9123e37fca7f67cc3ee943033c05 -
Woningen Per gemeente
Een gezins woning 2.096 0 3.419 3.023 0 705 25 4 0 629 1.682 0 1 451 12.035
Aalsmeer Almere Amstelveen Amsterdam Haarlemmermeer Landsmeer Lelystad Lisse Oostzaan Ouder-Amstel Uithoorn Waterland Wormerland Zaanstad Totaal
Etage woning
Andere woning*
Zorg
896 48 7.010 31.996 0 147 20 62 20 1.050 2.407 12 0 68 43.736
0 0 0 80 0 0 0 0 0 0 7 0 0 0 87
0 0 14 0 0 0 0 1 0 5 3 0 0 1 24
* kan een woonwagen, een waterwoning of een atelierwoning zijn.
Ander vastgoed Per gemeente Aalsmeer Almere Amstelveen Amsterdam Haarlemmermeer Landsmeer Lelystad Lisse Oostzaan Ouder-Amstel Uithoorn Waterland Wormerland Zaanstad Totaal
Parkeer plaatsen 156
Garages
Winkel ruimte 15
Diversen
149
Bedrijfs ruimte 10
64 0 1.076 0 0 0 0 0 459 0 12 0 0 1.767
0 1.351 633 48 33 0 6 0 183 423 0 0 0 2.826
0 54 818 0 0 0 0 0 4 6 0 2 2 896
0 11 170 19 1 0 0 0 3 0 0 0 6 225
0 7 124 0 0 0 0 0 20 2 0 0 1 154
** diversen kunnen opslagruimte, recreatieruimte, vergaderruimte, atelier, sportruimte of een school zijn.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
0
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ons-vastgoed/aangekocht-in-2012/
pagina 76
Aangekocht in 2012 In 2012 kochten wij een aantal aantrekkelijke projecten aan. Dit leverde ons in totaal 349 extra huurwoningen op.
Amsterdam West Wij kochten 61 sociale huurwoningen van Rochdale aan de Airey-strook. We nemen deze woningen mee in de transformatie van dit gebied.
Landsmeer We kochten 69 nieuwbouw huurwoningen van Heijmans Vastgoed in de nieuwste wijk Luijendijk-Zuid.
Amstelveen Wij kochten 96 nieuwbouw huurwoningen aan in het plan 'de Ontmoeting'. Dit is gebouwd op het voormalige Zonnehuisterrein bij het ziekenhuis. Het project richt zich op senioren en bevat 58 sociale huurwoningen en 38 vrije sectorhuurwoningen. Daarnaast kochten wij 129 bouwkavels in Westwijk Zuidwest uit de boedel van het failliete Phanos.
Amsterdam Nieuw West In Overtoomse Veld kochten wij een complex van Van Wijnen Projectontwikkeling. Het middengebied Noord wordt het woonhart van het noordelijke Overtoomse Veld. Wij vonden het een interessant project. Het helpt bij de herhuisvestingsopgave, die juist in die omgeving overweldigend is. Daarnaast draagt het bij aan de mening van inkomens in de buurt. De woningen zijn ruim en van hoge kwaliteit. We hebben al veel bezit in de omgeving en het project is erg aantrekkelijk. De bouw van de woningen startte in juni. De oplevering is gepland in het 3e kwartaal van 2013. Het gaat om 57 sociale huurwoningen, 29 vrije sectorhuurwoningen en 81 parkeerplaatsen.
Uithoorn Wij kochten 19 appartementen in de Stellinghof, Park Krayenhoff in Uithoorn. Het zijn vrije sector huurwoningen met een gemiddelde huur van € 800 per maand. We waren al eigenaar van de grond. Het complex bestaat in totaal uit 28 appartementen. Alle appartementen hebben een eigen parkeerplaats onder het gebouw. Bijzonder is dat het warme douchewater wordt hergebruikt. De aanschaf sluit aan bij ons doel om meer vrije sector huurwoningen in het middensegment aan te bieden.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ons-vastgoed/energielabel/
pagina 77
Energielabel Het energielabel helpt ons met onze inzet op energiezuinig wonen. En energiezuinige woningen levert onze huurders voordelen op. Maar veel woningen in Amsterdam binnen de ring A10 zijn oud. Sommigen zelfs zo oud, dat ze monumentaal zijn. En dat betekent vaak dat deze woningen minder goed geïsoleerd zijn en een hoger energieverbruik hebben. Met onze milieuvisie als leidraad proberen we ook deze woningen duurzamer te maken.
De cijfers Label A B C D E F G Totaal
2012 3.572 5.520 16.167 10.939 9.413 5.005 5.154 55.771
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ons-bestuur/
pagina 78
Ons bestuur Nico Nieman - Voorzitter
Portefeuille: Strategie, Wonen en Bestuurszaken Gebieden: Amsterdam, Aalsmeer en Haarlemmermeer
Jan van den Berg Jeths - Vicevoorzitter
Portefeuille: Vastgoedbeheer, Ontwikkeling en Human Resources Gebieden: Almere, Amstelveen, Uithoorn en Lisse
Mieke van den Berg
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ons-bestuur/
pagina 79
Portefeuille: Bedrijfsvoering, Zakelijke Markten, Risicocontrol & Audit Gebieden: Weesp en Diemen
Diversiteit Wij vinden diversiteit in onze organisatie heel belangrijk. De verhouding tussen mannen en vrouwen is bij Eigen Haard dan ook nagenoeg gelijk. Zo ook in ons bestuur dat uit 2 mannen en 1 vrouw bestaat.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ons-bestuur/vergoedingen/
pagina 80
Vergoedingen De beloning van de bestuurders is afgestemd op de in de branche geldende adviezen. En past binnen de aanbevolen bandbreedte van de commissie Izeboud. Er zijn geen leningen, voorschotten en garanties verstrekt. Bij de onderstaande bedragen is gebruikgemaakt van de systematiek van de Sectorbrede Beloningscode Bestuurders Woningcorporaties (SBBW), zoals gepubliceerd op de website van Aedes.
Belastbaar loon Vast Variabel Totaal
Auto Fiscale bijtelling na aftrek eigen bijdrage
Pensioen Pensioenbijdrage door werkgever
Nico Nieman € 213.675 € 28.348 € 242.023
Jan van den Berg Jeths € 208.118 € 28.348 € 236.466
Mieke van den Berg € 171.517 € 22.820 € 194.337
Nico Nieman € 16.144
Jan van den Berg Jeths € 14.849
Mieke van den Berg € 10.230
Nico Nieman € 46.477
Jan van den Berg Jeths € 41.566
Mieke van den Berg € 33.767
Crisisheffing Als onderdeel van het zogenoemde Lenteakkoord kondigde het kabinet een tijdelijke “crisisheffing hoge lonen” aan. De heffing van 16%, naast de reguliere loonbelasting, moest in de loonaangifte over maart 2013 worden verwerkt. Het is verschuldigd wanneer de beloning (inclusief bonussen en auto van de zaak) in 2012 meer dan € 150.000 bedroeg. De werkgever is de heffing verschuldigd. Dit betekende voor ons een additionele last van € 41.783 aan crisisheffing in 2012. Hoewel uitdrukkelijk is gesteld dat het om een éénmalige maatregel ging, is inmiddels duidelijk dat deze heffing over 2013 'eenmalig' continueert.
Beloning in de toekomst Sinds 1 januari 2013 mogen bestuurders in de (semi) publieke sector niet meer verdienen dan 130% van een ministersalaris. Het maximuminkomen ligt op € 187.340 belastbaar loon, met daarnaast een onkostenvergoeding een pensioenbijdrage. Totaal maximaal € 228.599. De salarissen van bestuurders van woningcorporaties worden afhankelijk van het aantal woningen in beheer. Voor bestaande arbeidscontracten geldt een overgangsregeleing. Die beloningen mogen nog vier jaar het zelfde blijven. Daarna moet het salaris in drie jaar worden afgebouwd.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ons-bestuur/goed-bestuur/
pagina 81
Goed bestuur Wij behartigen maatschappelijke belangen. We werken voor een deel met kapitaal van de samenleving. En dat schept verplichtingen. We laten graag zien dat de samenleving op ons kan vertrouwen. Integer en transparant handelen van het bestuur, professioneel toezicht en het afleggen van verantwoording zijn dan ook een vereiste. En iedereen kan ons daarop aanspreken.
Governancecode In de governancecode voor woningcorporaties staan principes en uitwerkingsbepalingen voor goed bestuur, toezicht, transparantie, externe verantwoording en financiële beheersing. Wij volgen deze code bij de inrichting van het bestuur en het toezicht op de organisatie. Wij wijken op twee punten af van de Governancecode. Wij vinden een benoemingstermijn van vier jaar niet wenselijk. Onze bestuurders zijn benoemd voor onbepaalde tijd. En wij publiceren niet de integrale visitatierapportage, maar kiezen voor een samenvatting.
Aedes Code In de AedesCode is de maatschappelijke functie van de leden van Aedes vastgelegd en uitgewerkt. Wij zijn lid van Aedes en onderschrijven de code.
Externe accountant Volgens de governancecode moeten het bestuur en de auditcommissie minimaal elke vier jaar de externe accountant beoordelen. Dit gebeurde voor het laatst op 2 juli 2009. Hoewel een aantal specifieke verbeterpunten met onze accountant KPMG zijn besproken, was het eindoordeel positief. Daarom is besloten KPMG voor de periode 2009 – 2012 opnieuw tot accountant te benoemen. Bij opdrachten die niet in verband staan met de controle van de jaarstukken letten we goed op mogelijke tegenstrijdige belangen. Hoewel wij natuurlijk verwachten dat onze accountant hier zelf ook integer mee omgaat.
Visitatie Visitatie is een manier waarop wij ons kunnen verantwoorden naar onze stakeholders, partners en huurders over onze maatschappelijke prestaties. Wij gebruiken het ook om onszelf te verbeteren. Er komen punten uit waar wij van kunnen leren. De laatste visitatie vond plaats in 2011. Wij scoorden met een 7,0 en een 7,1 een goede voldoende. Maar wij focussen vooral op wat beter kan. Zo zijn wij actiever in het communiceren van standpunten en voeren wij meer thematische gesprekken met onze stakeholders.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/ons-bestuur/de-bestuurder-vertelt/
pagina 82
De bestuurder vertelt Er gebeurt veel. In onze organisatie, in ons werkgebied en in onze sector. En periodiek vertellen onze bestuurders over wat hen en onze organisatie bezig houdt. De verhalen gaan over politieke besluiten, over onze organisatie, over ons huurbeleid en actuele onderwerpen in ons vakgebied. Over iets wat hen aan het hart gaat, wat ze opvalt of waar ze zich over verbazen. Deze verhalen publiceren wij op onze website. En via Twitter en een nieuwsbericht laten we weten dat er een nieuw verhaal klaar staat.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-directie/
pagina 83
Onze directie Naam Chretién Mommers
Divisie Zakelijke Markten
Aandachtsgebied Amsterdam Nieuw West Amsterdam Noord
Peter Hildering
Vastgoedbeheer
Zaanstreek Waterland Amsterdam Centrum Amsterdam West
Elke Heidrich
Wonen
Landsmeer Amsterdam Oost Amsterdam Zuidoost Amsterdam Zuid
Robert Huijsman
Bedrijfsvoering
n.v.t.
Interim
Ontwikkeling
n.v.t.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-werken-samen/
pagina 84
Wij werken samen De buitenwereld heeft een belangrijke stem in de manier waarop wij invulling geven aan ons werk. We betrekken partijen dan ook actief bij het opstellen van ons beleid. We maken afspraken over prestaties en de manier waarop we ze uitvoeren. We vervullen een verbindende rol in ons werkgebied en kijken over de gemeentegrenzen. Bijvoorbeeld door kennis en expertise in te brengen, partijen bij elkaar te brengen en prestatieafspraken op elkaar af te stemmen. En door in dialoog te gaan. Want onze afwegingen zijn vatbaar voor commentaar en debat. Zo kunnen we die dingen doen, waar de maatschappij om vraagt.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-werken-samen/bewonerscommissies/
pagina 85
Bewonerscommissies Wij vinden het belangrijk dat onze huurders betrokken zijn bij hun eigen omgeving. En we willen graag weten wat er speelt in de wijk. We zijn dan ook altijd op zoek naar enthousiaste bewoners die met ons mee willen denken, praten en doen. En hun kennis van hun woonomgeving met ons te delen. Het liefst organiseren wij dat in de vorm van een bewonerscommissie. Maar ook op andere, meer informele, manieren zijn onze huurders van harte welkom met ideeën. Zo werken we ook met informele bewonersgroepen die samen met ons actief zijn rondom specifieke thema’s. Zoals het opknappen van gezamenlijk tuinen, kunst in het gebouw of schoonmaak en opruimactiviteiten in de portieken en directe omgeving.
De cijfers Totaal aantal bewonerscommissies of -vertegenwoordigers Bewonerscommissies nieuw opgericht in 2012 Woonschouwen met bewonerscommissies Bewonersgroepen tuin of speeltuin Bewonersgroepen schoonmaak en zelfbeheer Bewonersgroepen buurtkamer
Jaarverslag Eigen Haard 2012
145 6 140 16 12 13
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-werken-samen/huurdersfederatie/
pagina 86
Huurdersfederatie De lokale huurdersorganisaties vormen samen de Huurdersfederatie Alert. Zij houden zich, namens al onze huurders, bezig met de onderwerpen op beleidsmatig niveau. Wij overleggen met Alert over zaken die alle huurders aangaan, zoals de jaarlijkse huurverhoging en beleidsvoorstellen. Het bestuur van Huurdersfederatie Alert wordt gekozen door de leden van lokale huurdersverenigingen.
Overleg In 2012 overlegden wij zes keer met de huurdersfederatie. In juni organiseerden we een bijeenkomst, om onze samenwerking goed onder de loep te nemen. En wij evalueerden de samenwerkingsovereenkomst. Hierin is een reglement opgenomen voor de lokale huurdersorganisaties. Daarnaast bezochten wij met hen diverse projecten in Amsterdam Noord, Zaandam en Monnickendam.
Onderwerpen Huurbeleid 2012 Huurharmonisatie in de regio Uitzonderingen Verkoopbeleid Geharmoniseerd beleid Klussen in huis (zelf aangebrachte voorzieningen) Geharmoniseerd Basis Sociaal Plan Geharmoniseerde Algemene Voorwaarden Schotelbeleid Monumentenbeleid Ondernemingsstrategie
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-werken-samen/huurdersverenigingen/
pagina 87
Huurdersverenigingen Onze huurders wonen in meerdere gemeenten. Om de belangen van onze huurders op gemeenteniveau te bewaken, is in de meeste gemeenten een huurdersvereniging. Zij bewaken de belangen op gemeenteniveau, bijvoorbeeld bij het maken van lokale prestatieafspraken. Leden van de bewonerscommissies of individuele huurders kiezen de leden van de huurdersvereniging van de gemeente waarin zij wonen. Wij vinden het belangrijk dat de huurdersverenigingen zich aansluiten bij de Huurdersfederatie Alert. Wij overleggen minimaal vier keer per jaar met de huurdersorganisaties.
Aalsmeer-Kudelstaart De Huurdersvereniging Aalsmeer-Kudelstaart behartig de belangen van onze huurders in Aalsmeer en Kudelstaart. Wij overlegden in 2012 vier maal met hen over de belangen in Aalsmeer en Kudelstaart.
Amstelveen De Bewonersraad Amstelveen behartigt de belangen van onze huurders in Amstelveen. In 2012 fuseerde ze met Huurdersraad Lodewijk. Bewonersraad Amstelveen sloot zich in de loop van 2012 aan bij de Huurdersfederatie Alert. Wij hebben in 2012 vier keer overlegd over: Huurbeleid 2012 Uitgangspunten voor verkoop Schotelantennebeleid Prestatieovereenkomst met gemeente Amstelveen Amsterdam HBO-Argus vertegenwoordigt onze huurders in de gemeente Amsterdam. Zij organiseerden in 2012 in de hele stad klankbordgroepen om te onderzoeken of zij voldoende draagvlak in de stad heeft. Naar aanleiding hiervan is een nieuw bestuur gekozen. Wij overleggen elke maand met HBO-Argus. In 2012 adviseerden zij over het huurharmonisatiebeleid in Amsterdam.
Landsmeer Met de Huurdersvereniging Landsmeer praten wij over de belangen van onze huurders in Landsmeer. In 2012 spraken wij hen vier maal over lokale onderwerpen. Zij adviseerden ons over de uitgangspunten voor verkoop in Landsmeer.
Ouderkerk aan de Amstel, Waver en Duivendrecht De huurdersvereniging Ouder Amstel behartigt de belangen van en voor alle huurders van in Waver, Duivendrecht en Ouderkerk aan de Amstel. Uithoorn De Huurdersvereniging Onderdak is er voor onze huurders in Uithoorn. Zij sloten zich, naar aanleiding van onze fusie met Woongroep Holland, in 2012 aan bij de Huurdersfederatie Alert. In 2012 overlegden wij vier maal. Zij gaven ons advies over de uitgangspunten voor de verkoop van vastgoed in Uithoorn. Bewonersvereniging Euro-Parel behartigt de belangen van de bewoners van de appartementen aan de Europarei in Uithoorn. Zij zijn niet aangesloten bij de Huurdersfederatie Alert. Wij voeren met hen overleg over de gebiedsontwikkeling van Euro-Parei.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-werken-samen/internationale-samenwerking/
pagina 88
Internationale samenwerking Wij hebben veel kennis over sociale huisvesting. Wij vinden het belangrijk om die kennis waar nodig internationaal te delen. Om zo internationaal bij te dragen aan sociale huisvesting. Dit doen wij via ons lidmaatschap van EFL. Maar ook door garant te staan voor huisvestingsprojecten in Zuid Afrika en Kroatië.
Stichting Intervolve De stichting Intervolve biedt innovatieve programma's en activiteiten om de sociaal-economische omstandigheden en de leefomgeving van mensen in stedelijke gebieden in ontwikkelingslanden te verbeteren. Naast financiële ondersteuning, helpen we ze met onze kennis en ervaring. Bijdrage 2012 Bijdrage 2013 (vond plaats in 2012)
€ 50.000 € 50.000
Garantstellingen Het ministerie van VROM/VWI staat toe dat wij voor maximaal 0,3 promille van de balanstotaal op basis van de bedrijfswaarde dergelijke garanties afgeven.
Intervolve Credit BV Wij staan garant voor de rente en aflossingen van de door Intervolve verstrekte leningen aan Own Haven Housing Association in Zuid-Afrika. Deze garantie overschrijdt de 0,3 promille regeling. Daarom maakten wij afspraken met het ministerie over een geleidelijke afbouw. De garantstelling is in 2012 afgebouwd van € 19,5 miljoen naar € 17,4 miljoen.
Dutch International Guarantees for Housing Samen met Dutch International Guarantees for Housing ondersteunen we twee sociale nieuwbouwprojecten in Kroatië. Wij delen onze kennis van de Nederlandse sociale woningbouw. En ondersteunen bij de financiering van de projecten. We gaven een garantstelling voor € 519.000. De garantie loopt voor de volledige looptijd van de onderliggende lening. De lening loopt tot maximaal 5 februari 2029.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-werken-samen/met-onze-stakeholders/
pagina 89
Met onze stakeholders Wij zijn regelmatig in gesprek met onze stakeholders. We gaan regelmatig op bestuurlijk niveau in overleg. Wij vinden hun input belangrijk. En maken goede afspraken.
Werkbezoek Naast de bestuurlijke overleggen organiseren we dan ook bijzondere momenten waarop we met elkaar in gesprek gaan over specifieke onderwerpen. In gesprek over de brede school met het College van Aalsmeer De gemeente Aalsmeer vroeg ons een brede school te bouwen. Om de gesprekken hierover beeldend te maken, bezochten we met het College van Aalsmeer een brede school in Ouderkerk aan de Amstel. De directeur vertelde over de school. En onze vestigingsdirecteur vertelde over wat er moet gebeuren om een dergelijk project te realiseren. De samenwerking tussen de corporatie, het schoolbestuur en de gemeente is cruciaal. Naar de Indische Buurt met het College van Uithoorn Met het College van Uithoorn bezochten wij de Indische buurt in Amsterdam Oost. De gemeente was erg benieuwd wat wij doen aan leefbaarheid. Onze wijkbeheerders vertelden over hun projecten en het belang en resultaat. Discussieavond over renoveren in Amsterdam Centrum Samen met Ymere, de Key en de Alliantie organiseerden we een discussieavond met de raadsleden van de Commissie Bouwen en Wonen van het stadsdeel Centrum. De strenge eisen van het stadsdeel en de welstandscommissie maken het moeilijk om onze woningen te renoveren en levensloopbestendig te maken. En rekening te houden met de woonwensen van nu. Sloop en daarmee nieuwbouw lijkt in het centrum haast uitgesloten. Zelfs als het gaat om woningen die, ook volgens het stadsdeel, geen waardevolle bijdrage leveren aan het stadsgezicht. Tijdens de discussieavond bespraken we de ruimte binnen de regels. En onze relatie en samenwerking op dit gebied.
Dialoog Elk jaar, rond onze verjaardag op 8 september, organiseren wij een stakeholderdialoog. Dit jaar stond de vraag centraal “Wat kunnen wij samen doen om de regionale Amsterdamse woningmarkt duurzaam in beweging te krijgen en de bouwproductie weer op gang te brengen”? Corporatiebestuurders en wethouders uit de Stadsregio Amsterdam gingen openhartig met elkaar in gesprek. De conclusies van het gesprek kort samengevat: de middeninkomens en (koop)starters zijn belangrijke groepen om te bedienen. De werkelijke push voor de woningmarkt zit aan de kant van de kredietverstrekking, subtiele ingrepen in de hypotheekrenteaftrek en marktconforme huren. De betaalbaarheid moet langs fiscale weg worden geregeld. Corporaties moeten hun maatschappelijke opgave definiëren.
Stakeholdersdialoog 2012. Fotografie: Sander Baks
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-werken-samen/prestatieafspraken-met-gemeenten/
pagina 90
Prestatieafspraken met gemeenten Wij maken goede afspraken met de gemeenten in ons werkgebied. In het bijzonder met gemeenten waar wij veel vastgoed hebben. Wij zijn actief in meer gemeenten. Echter hebben wij daar te weinig woningen in exploitatie om volkshuisvestelijk een substantiële bijdrage te leveren.
Onderwerpen Deze afspraken verschillen qua vorm en inhoud nogal van elkaar. Toch is er een lijn in te ontdekken. Doorgaans komen dezelfde soort onderwerpen aan de orde: Woonruimteverdeling en doelgroepen Leefbaarheid, participatie en beheer Energie en duurzaamheid Onderhoud bestaande voorraad Nieuwbouw huur- en koopwoningen Wonen, welzijn en zorg Samenwerking
Afspraak is afspraak De prestatieafspraken worden goed gemonitord en nagekomen. En onderwerp van gesprek in diverse bestuurlijke overleggen. Op het moment dat een afspraak in gevaar komt, wordt direct gekeken naar de mogelijkheden. Tot op heden is dit altijd in goed overleg gegaan. De prestatieafspraken worden doorgaans gemaakt voor een periode van vier jaar. Dit is afgeleid van de zittingsperiode van het lokale bestuur. In het verleden was het goed mogelijk om vier jaar vooruit te kijken. Dit wordt echter steeds lastiger. De politieke en economische ontwikkelingen volgen elkaar dermate snel op dat er nu eerder sprake is van dagkoersen. Wat ons betreft blijft een afspraak een afspraak. Maar het blijkt meer en meer dat de houdbaarheidsdatum van afspraken moeilijk op vier jaar is te houden.
De afspraken AalsmeerWij hebben Prestatieconvenant Wonen 2010 - 2014 met de gemeente Aalsmeer. Het karakter van dit convenant is iets anders dan het vorige. Het bevat concretere afspraken die beide partijen structureel monitoren. In 2012 hernieuwden we de afspraken wat leidt tot een nieuwe convenant in 2013. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van het vorige convenant zijn:
Ruimere afspraken over verkoop en vrije sector huur; 1/3 van de vrijkomende woningen gaat naar de vrije sector huur of wordt verkocht Afspraken over transparantie en rapportage; jaarlijks wordt er een overzicht gemaakt met uitwerking van het beleid. Afspraken over financiële transparantie; partijen maken inzichtelijk hoeveel en waar en wordt geïnvesteerd. Nieuwe afspraken over jongerenbeleid/contract. AmstelveenWij maakten met de gemeente Amstelveen nieuwe prestatieafspraken in 2012. De afspraken hebben een looptijd van 4 jaar. Enkele highlights:
De kernvoorraadafspraken zijn vervangen door aanbiedingsafspraken. Minimaal 90% van de sociale huurwoningen wordt verhuurd aan woningzoekenden met een inkomen tot € 34.085. Vrije sector huurwoningen met een huur tot € 860 verhuren wij met voorrang aan woningzoekenden die een huurwoning in Amstelveen achterlaten en een inkomen hebben onder € 43.000. Het nieuwe huurbeleid is integraal overgenomen. Er zijn afspraken gemaakt over de de vrije beleidsruimte in de regionale afspraken over woonruimteverdeling. We gaan het jongerencontract inzetten. We zetten meer dan voorheen in op het bestrijden van woonfraude. We starten met een pilot “Vroeg erop af” om huurachterstanden te voorkomen. AmsterdamIn september 2011 ondertekenden we de afspraken 'bouwen aan de stad II' opnieuw. De AFWC stelde de afspraken op en voerde de onderhandelingen met de gemeente en de huurdersvereniging. De afspraken gelden van 2011
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-werken-samen/prestatieafspraken-met-gemeenten/
pagina 91
tot en met 2014. We gaan voor een ongedeelde stad: in Amsterdam kunnen mensen ongeacht hun inkomen, opleiding en achtergrond in alle wijken van de stad wonen en hebben ze keuzemogelijkheden op de woningmarkt. Een stad met gemengde wijken. Een open stad die toegankelijk is voor nieuwkomers en die kansen biedt plus ruimte laat voor diversiteit, zonder de ogen te sluiten voor problemen. Segregatie pakken we aan met stedelijke vernieuwing en differentiatie, ondersteund door de sociale pijler. Ook voor groepen zoals jongeren, studenten, ouderen, gehandicapten en grote gezinnen spannen we ons extra in. LandsmeerTegelijkertijd met Rochdale ondertekenden we in februari 2010 prestatieafspraken met gemeente Landsmeer. En tegelijkertijd kaderafspraken bij sloop en renovatie met de gemeente en de Huurdersvereniging Landsmeer. De prestatieafspraken gaan over de woningvoorraad, woonruimteverdeling, leefbaarheid, informatieverstrekking en de communicatie tussen corporatie en gemeente. Belangrijk onderdeel is de overgang naar WoningNet. In het verleden beheerde de gemeente de wachtlijst met woningzoekenden en verzorgde zij zelf de toewijzing van de woningen. Mensen op de wachtlijst hebben sinds de overstap naar WoningNet vijf jaar voorrang bij de toewijzing van woningen in Landsmeer via WoningNet. De prestatieafspraken liepen tot 31 december 2011 en zijn in goed overleg met een jaar verlengd. Vanwege de bestuurswisseling bij de gemeente Landsmeer zijn er nog geen nieuwe prestatieafspraken gemaakt. Ouder-Amstel We maakten voor de periode 2008 tot en met 2011 afspraken met gemeente Ouder-Amstel. De afspraken gingen over de positie en taken van partijen, doelgroepen van beleid, de bestaande woningvoorraad, nieuwbouw en financiën en de wijze van monitoren en evalueren. In 2012 evalueerden we en zijn nieuwe prestatieafspraken opgesteld. Deze worden begin 2013 bekrachtigd. Eigen Haard zet in om maximaal 20% van de vrijkomende woningen naar de vrij sector huur te brengen. Maximaal 10% van de vrijkomende woningen wordt verkocht. Kaarlijks wordt er een overzicht gemaakt met uitwerking van het beleid. In beginsel worden vrijkomende woningen niet meer met voorrang toegewezen aan ingezetenen. We gaan met het jongerencontract werken. We gaan nauwer samenwerking op het gebied van leefbaarheid. Vooral in Duivendrecht. Uithoorn De prestatieafspraken in Uithoorn liepen formeel af op 31 december 2011. De afspraken gingen over de woningvoorraad: de toegankelijkheid, de passendheid en duurzaamheid. Maar ook over het bevorderen van de doorstroming en optimale samenwerking aan leefbaafbaarheid, onder andere door integrale gebiedsontwikkeling. In 2012 stelde de gemeente een nieuwe woonvisie op. Deze vormt mede input voor de nieuwe prestatieafspraken in 2013. Zaanstad De corporaties die werkzaam zijn in de gemeente Zaanstad maakten samen afspraken tot en met het jaar 2014. Daarnaast maakten wij afzonderlijke afspraken. Vanwege ons beperkte bezit hebben deze afspraken het karakter van intenties. Deze intenties gaan over de samenwerking met de gemeente, het zoeken naar kansen voor nieuwbouw en het sturen op kwaliteit en gedifferentieerde woonmilieus.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-werken-samen/verbanden/
pagina 92
Verbanden Wij beperken en beheersen de risico's van grootschalige projecten. Daarom brengen wij sommige activiteiten onder in rechtspersonen, samenwerkingsverbanden en verbindingen met andere organisaties. Het bestuur ziet er op toe dat investeringen voldoen aan de regelgeving en borgbaarheidscriteria van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw.
Samenwerkingsverbanden aandelen Samenwerking
deelneming bestuurlijk
kapitaal geen
11,62%
€ 4.471.000
bestuurlijk
geen
bestuurlijk
geen
Beheerwerkzaamheden Het Breed. Niet meer actief. Beheervereniging Summertime
bestuurlijk
geen
De vereniging beheert en onderhoudt de warmte-/koudeopslag installatie voor woningen, bedrijfsruimten en garages van het ontwikkelproject Gershwin II. Tuinvereniging Schievink
bestuurlijk
geen
Beheert en onderhoudt de gezamenlijke tuin met particuliere eigenaren in blok Schievink in de Jordaan in Amsterdam. Tuinvereniging Vuile Weespad
bestuurlijk
geen
geen
geen
EFL EESV /EFL Expertise BV / Stichting EFL Samenwerkingsverband van Europese ondernemingen actief op het gebied van ontwikkeling, financiering en duurzaam beheer. Vooral gericht op uitwisseling van kennis en ervaringen. WoningNet NV / Woningnet Basisdiensten BV / Woningnet Marktdiensten BV Wij zijn aandeelhouder van WoningNet NV, het gezamenlijk woningaanbodsysteem van corporaties binnen de Stadsregio Amsterdam. Beheervereniging Het Breed Blok A t/m H en K t/m M Beheert gemeenschappelijke delen Het Breed in Amsterdam Noord. Door verkoop van huurwoningen werkt de beheervereniging in opdracht van Eigen Haard, Ymere en de Verenigingen van Eigenaren. Stichting Samenwerkende Woningcorporaties Het Breed
Beheert en onderhoudt de gezamenlijke tuin met particuliere eigenaren in blok Vuile Weespad in de Jordaan in Amsterdam. Woningbouwvereniging Oostzaanse Volkshuisvesting
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-werken-samen/verbanden/
pagina 93
aandelen Samenwerking
deelneming kapitaal
Beheert 20 van onze woningen in Oostzaan. Co-Green
geen
geen
Samen met Era Contour, KOW en Oranje werken wij samen aan het duurzaam slopen, bouwen en bewonen van stadstuin Overtoom in Amsterdam Nieuw West. Woonstichting Centrada
geen
geen
bestuurlijk
geen
Beheert 197 woningen in Lelystad. Hiervan is 25% onverdeeld ons eigendom. Stichting Promotie Olympisch Gebied Amsterdam De stichting promoot het olympisch gebied in Amsterdam.
Samenwerkingsverbanden project- en gebiedsontwikkeling Gemeente
Samenwerking
Amstelveen
Noorder Legmeer CV Wij ontwikkelen de Westwijk. In eerste instantie samen met het inmiddels failliete Phanos. VOF Bovenkerkerweg 5 t/m 19 Met Vastgoed Management Alkmaar herontwikkelen wij een terrein aan de Bovenkerkerweg. VOF Renovatie Het Breed Samen met Ymere werken wij aan de herontwikkeling en renovatie van het complex "Het Breed" Ontwikkelingscombinatie De Bongerd BV / ODB CV Samenwerking met Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), BAM en Van der Leij. ODB en stadsdeel Amsterdam-Noord zijn opdrachtgever voor de bouw van woonwijk De Bongerd. Ontwikkelingscombinatie Waterbuurt West VOF (OWC) Samen met Olympus Ontwikkeling BV en Montflore (Waterhuis bv) ontwikkelden wij waterwoningen in IJburg. Fountainhead Enterprise BV Opgericht met De Key voor ontwikkeling Fountainhead op Sporenburg. Entree West BV Nassau Investments BV Met ontwikkelaar Van
Amstelveen
Amsterdam Noord
Amsterdam Noord
Amsterdam Oost
Amsterdam Oost
Amsterdam West
Deelneming
Jaarverslag Eigen Haard 2012
opgeheven in 2012
Aandelen kapitaal € 18.000
50%
geen
41,77%
geen
42,86%
€ 1.400.000
50%
geen
50%
€ 18.000
50%
€ 18.000
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-werken-samen/verbanden/
Gemeente
Amsterdam Zuid
Amsterdam Zuid
Haarlemmermeer
Katwoude
Landsmeer
Monnickendam
Noord-Holland
Purmerend
Purmerend
Samenwerking Garderen en Dekker herontwikkelling voorbereiden van een terrein aan de Haarlemmerweg. Een deel is ondergebracht in dochteronderneming Nassau Investments BV. Django BV Samen met partners Stadgenoot en Rochdale exploiteren wij de Miles Building VOF Royaal Zuid Samen met partners Era Contour en Bouwfonds Ontwikkeling werken wij aan de verdere ontwikkeling van de Zuidas Stichting Transforte Met Van der Leij werken wij aan een visie op wonen en werken in de Schipholregio. VOF Plan Catwoude Met Tol van Aart ontwikkelen wij een terrein aan de Lagedijk. Breekoever VOF Wij ontwikkelen woningen en Latei verzorgt de verkoop. HEEH BV Met Heddes realiseren wij een school in combinatie met woningbouw. Stichting Het Groen Akkoord Samen met Landschap Noord-Holland en Van der Leij willen wij toegankelijkheid van groene gebieden verbeteren en combineren met woningbouw. Gebiedsontwikkeling De Purmer Beheer BV Samen met AM en Vos werken wij aan de voorbereiding en ontwikkeling van een nieuwe woonwijk in De Purmer. Gebiedsontwikkeling De Purmer Beheer CV
pagina 94
Deelneming
Aandelen kapitaal
50%
€ 18.000
20%
geen
bestuurlijk
geen
50%
geen
50%
geen
50%
€ 18.000
bestuurlijk
geen
25,5%
€ 18.000
25,95%
geen
50%
€ 18.151
50%
geen
Samen met AM en Vos werken wij aan de voorbereiding en ontwikkeling van een nieuwe woonwijk in De Purmer.
Uithoorn
Weesp
Park Krayenhoff BV en CV Samen met UBA ontwikkelen wij het voormalige IBM-terrein. 't Hof van Weesp
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-werken-samen/verbanden/
Gemeente
Zaanstad
Zaanstad
Zaanstad
Zaanstad
Zaanstad
Samenwerking Met Ooms brengen wij een terrein in ontwikkeling. GEM Saendelft CV maakt samen met ontwikkelingscombinatie OBAN en gemeente Zaanstad de nieuwe woonwijk Saendelft woon- en bouwrijp.
GEM Saendelft Beheer BV maakt samen met ontwikkelingscombinatie OBAN en gemeente Zaanstad de nieuwe woonwijk Saendelft woon- en bouwrijp. OGS Saendelft Beheer BV Eigen Haard Saendelft BV ontwikkelt samen met Vos' Ontwikkeling BV en Kennemerland Beheer BV woningen in de nieuwe woonwijk Saendelft. Ontwikkelingsgroep Saendelft CV Eigen Haard Saendelft BV ontwikkelt samen met Vos' Ontwikkeling BV en Kennemerland Beheer BV woningen in de nieuwe woonwijk Saendelft. Spoorstrip West BV Met Smits Bouwbedrijf werken wij aan de ontwikkeling van de strook Westpoort.
pagina 95
Deelneming
Aandelen kapitaal
5,5%
geen
5%
€ 18.151
33,33%
€ 21.780
37%
geen
50%
€ 50.000
100% dochter Dochter Deelneming van BV Eigen Haard Stichting Eigen Haard Beheerder van Verenigingen van Eigenaren. Eigen Haard Projectontwikkeling BV Houdstermaatschappij Eigen Haard BV Treedt op als bestuurder voor andere aan Eigen Haard verbonden rechtspersonen. Op dit moment zijn dit Breekoever VOF, VOF 't Hof van Weesp, VOF Bovenkerkerweg 5 t/m 19, VOF Plan Catwoude, Spoorstrip West BV en VOF Renovatie Het Breed. Eigen Haard Saendelft BV Stichting Eigen Haard Assendelft Ontwikkelt samen met Vos' Ontwikkeling BV en Kennemerland Beheer BV als OntwikkelingsGroep Saendelft (OGS) BV en OGS CV woningen in de nieuwe woonwijk Saendelft. Eigen Haard Vastgoed BV Houdstermaatschappij Eigen Haard BV Opgericht voor verhuur van vrije sector.Is nog niet actief. GEM Aalsmeer Beheer BV Woningstichting GEM Aalsmeer CV Eigen Haard
Jaarverslag Eigen Haard 2012
Aandelen-kapitaal € 18.151
€ 18.000
€ 18.151
€ 18.000
€ 18.151
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-werken-samen/verbanden/
pagina 96
Dochter Deelneming van met de gemeente Aalsmeer bouw- en woonrijp maken Nieuw Oosteinde in Aalsmeer. Houdstermaatschappij Eigen Haard BV Woningstichting Treedt op als bestuurder voor andere Eigen Haard aan Eigen Haard verbonden rechtspersonen. Dit zijn op dit moment: Eigen Haard Projectontwikkeling BV Eigen Haard Vastgoed BV Gebiedsontwikkeling De Purmer beheer BV Entree West BV Startgoed Amsterdam BV HEEH BV EFL - EESV Stichting EFL Olympus Ontwikkeling BV Woningstichting Verricht projectontwikkelingsactiviteiten. Eigen Haard Treedt op als vennoot in VOF Waterbuurt West. OGA Beheer BV/Ontwikkelings Groep Woningstichting Aalsmeer CV Eigen Haard Ontwikkelt woningen in Nieuw Oosteinde in Aalsmeer. Prospect Zuidas BV Woningstichting Treedt op als vennoot in VOF Royaal Eigen Haard Zuid. In VOF Royaal Zuid vindt projectontwikkeling plaats op de Zuidas in Amsterdam. Startgoed Amsterdam BV Houdstermaatschappij Eigen Haard BV Verhuur van bedrijfsverzamelgebouwen ter stimulering van kleinschalige bedrijvigheid. Woongroep Holland Projecten Woningstichting BV Projectontwikkeling van projecten Eigen Haard gestart bij Woongroep Holland.
Aandelen-kapitaal
€ 18.000
€ 18.000
€ 18.151
€ 18.000
€ 18.000
€ 18.000
Lidmaatschappen Aedes Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (AFWC) Samenwerkende Woningcorporaties Zaanstreek-Waterland www.swzw.nl De Vernieuwde Stad
Platform 31 Platform Corpovenista
Platform Woningcorporaties Noordvleugel Randstad (PWNR)
European Federation for Living (EFL)
Landelijke brancheorganisatie voor woningcorporaties. Behartigt de belangen van woningcorporaties in Amsterdam. Behartigt de belangen van woningcorporaties in Zaanstreek-Waterland. Discussieplatform voor grootstedelijke corporaties gericht op de problematiek en uitdagingen rond het wonen in de grote steden. Kennis- en netwerkorganisatie op het gebied van stedelijke vernieuwing. Fusie van KEI, Nicis Institute, Nirov en SEV. Gericht op het verwerven van kennis en inzicht op vraagstukken over wijkontwikkeling en wijkverbetering, emancipatie van bewoners en ontwikkeling van vastgoed in onderlinge samenhang. Daaraan gekoppeld inzicht ontwikkelen in de rol van de verschillende producenten in deze processen en de rol van corporaties daarbinnen in het bijzonder. Twintig woningcorporaties bespreken thema’s waarover regionaal afspraken worden gemaakt met de Stadsregio’s Amsterdam en Almere. Bijvoorbeeld ruimtelijke ordening, beschikbaarheid van bouwlocaties, bouwproductie en woonruimteverdeling. Europees consortium voor organisaties in sociale huisvesting en vastgoed.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-werken-samen/verbanden/
pagina 97
Vereniging Huurders Kantorencentrum Amstelplein
Behartigen van ons belang als huurder van een kantoorgebouw in Uithoorn.
Woningkwaliteit 2020 (WK2020)
Onderzoeksprogramma van onderzoeksinstituut OTB, TU Delft, groep woningcorporaties en Aedes. Energiebesparing in de woningvoorraad staat centraal. Doel is de ontwikkeling van wetenschappelijk onderbouwde en praktisch bruikbare kennis voor grootschalige verbeteringen in de energieprestaties van de woningvoorraad. Ontstaan vanuit de koplopersgroep ketensamenwerking. Bestaat uit vier bouwondernemingen en vijf woningcorporaties. Deze groep ziet de noodzaak om ketensamenwerking in de bouw te versnellen.
Lincubator
Bestuurders van of door de rechtspersoon Woningstichting Eigen Haard Stichting Eigen Haard In de stichting is voor 95% het voormalige kantoorgebouw aan het Surinameplein ondergebracht. Verder bevat de stichting enkele bedrijfsverzamelgebouwen. Stichting Eigen Haard Assendelft Heeft als doel het verwerven, beheren en exploiteren van grond in Assendelft om hierop woningbouw te ontwikkelen. Hierin is een aantal andere grondposities ondergebracht. Stichting Kantoorgebouwen Het voormalig kantoorgebouw aan de Strekkerweg 75. Is nu in gebruik als bedrijfsverzamelgebouw.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-innoveren/
pagina 98
Wij innoveren Onze omgeving, de maatschappij, de mensen en de wensen, de regelgeving en de techniek veranderen. Wij willen dat onze producten en dienstverlening mee veranderen. Dat begint met het genereren van creatieve ideeën en het ontwikkelen van ons vernieuwend en ondernemend vermogen. Om vervolgens binnen experimenten nieuwe producten en diensten te ontwikkelen. Ons vernieuwend vermogen richt zich vooral op duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Alles wat we leren zetten we in voor toekomstige projecten.
Innovatiewedstrijd Samenwerking, ondernemerschap en het leggen van dwarsverbanden binnen en buiten de organisatie staan centraal bij onze innovatiewedstrijd. We dagen al onze medewerkers uit om anders te denken en anders te doen: belangrijke bouwstenen van innovatie. De opzet van de innovatiewedstrijd is iets veranderd. Niet één team krijgt een geldbedrag om het idee uit te voeren, maar vier teams ontvangen een startbudget om hun idee verder uit te werken. Elk team moet bestaan uit mensen van verschillende afdelingen. Een manager is als 'coach' betrokken. In 2012 kozen wij uit de inzendingen dus vier ideeën. De teams gaan met de uitwerking en realisatie aan de slag. En één team wordt innovator van het jaar. De prijsuitreiking was in februari 2013.
Het winnende idee was ‘Het Woonpakket’. Hiermee krijgen nieuwe huurders inspraak in wat er gedaan wordt aan hun nieuwe huurwoning. Bijvoorbeeld een luxere keuken of badkamer. De huurders kunnen kiezen uit een menukaart van mogelijkheden. En de kosten? Die verekenen we in de huur. Of worden in één keer betaald. Dat is aan de huurder. Inmiddels is een pilot gestart.
Experimenten We doen experimenten op het gebied van duurzaamheid en organisatieontwikkeling. Zo leren we wat werkt en wat niet. Dat wat werkt integreren we in onze bedrijfsvoering. Dat wat niet werkt, daar leren we van.
Besparen in huis, met goede apparaten De energiekosten stijgen. En daarmee vormen ze een steeds groter deel van de vaste lasten van onze huurders. Samen met Bosch en Turntoo werken we aan een nieuwe service voor onze huurders: besparen in huis, met goede apparaten. In dit experiment kunnen onze huurders, vaak dure, energiezuinige apparaten tegen een aantrekkelijk tarief huren. Bewoners kunnen kiezen uit een koelkast, een wasmachine of een droger. Met deze apparaten kunnen ze hun energierekening laag houden. En zorgen we samen voor een lagere belasting van het milieu. Een samenwerking die uniek is in Nederland. Met een pilot op kleine schaal kijken we eerst of er genoeg belangstelling is voor de service en onderzoeken we de werkelijke besparing. In het voorjaar van 2013 krijgen de eerste deelnemers de apparatuur in huis.
Slimmer werken Onze vaklieden en opzichters zijn onze oren en ogen in de wijk en de woningen. Met hun kennis kunnen wij onze dienstverlening verbeteren en efficiënter werken. Vaklieden, opzichters en medewerkers van het klantcontactcentrum gingen samen aan tafel. Zij bedachten een meeloopstage. De medewerkers van het contactcentrum gaan een dagdeel met opzichters mee, Zo leren ze de huurders, die ze dagelijks aan de telefoon krijgen, beter te begrijpen. Het resultaat? Een betere dienstverlening voor de klant.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-innoveren/experiment-co-green/
pagina 99
Experiment Co-Green Bouwen en wonen zijn doorgaans vervuilende activiteiten. Ze produceren ongeveer 30% van de CO2 uitstoot. De klimaateisen voor bouwen worden steeds strenger. Met het experiment Co-Green werken we aan een repeteerbaar concept voor de klimaatneutrale ontwikkeling van sociale woningbouw. Zonder dat het meer geld en tijd kost.
Innovatief samenwerken Binnen Co-Green is samenwerking binnen de bouwketen het belangrijkst. Samen werken aan het klimaatneutraal slopen en bouwen van woningen, die door de bewoners weer klimaatneutraal te bewonen zijn. Dat is uniek in onze branche en alleen mogelijk door af te rekenen met het traditioneel denken en werken. Door intensieve kennisdeling en transparantie. Maar vooral door samen verantwoordelijkheid te nemen. Met de bewoners als partner. Zij zijn nauw betrokken bij de ontwikkeling. Een zeer positief proces voor alle deelnemers.
In 2012 In 2012 kantelden de plannen en ambities naar een solide samenwerking. Het project kwam echt in ontwikkeling. De bouw van fase 1 met 154 sociale huurwoningen is in volle gang. De oplevering vindt plaats in juni 2013. We lopen vooruit op de doelstelling van de Gemeente Amsterdam voor 2015: alle nieuwbouw klimaatneutraal. Daarom werd Co-Green beloond met de Groen Speld. Een prijs die wordt uitgereikt voor het 'op uitmuntende wijze bijdragen aan duurzaam bouwen in Amsterdam'. 90% van het sloopafval is hergebruikt. Door de bewuste manier van werken in de voorbereiding en op de bouwplaats reduceren we de CO2 uitstoot. Tijdens de sloop en de bouw vinden wij werk, juist voor diegenen die moeite hebben een baan te vinden. Het project ligt volledig op schema. Gezien de nieuwe manier van samenwerken geen sinecure.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-luisteren-naar-de-klant/
pagina 100
Wij luisteren naar de klant Wij stellen de mening van onze klanten op prijs. Daarom vragen we onze huurders regelmatig naar hun wensen, oordelen en ideeën over tal van onderwerpen. Door onderzoek onder de leden van ons klantpanel. Of door ze te vragen wat ze van een specifiek proces of product vonden. En elke twee jaar doen wij een grootschalig bewonersonderzoek. Wij maken dankbaar gebruik van hun mening en ideeën. Want daarmee verbeteren wij onze dienstverlening. De uitkomsten publiceren wij op onze website.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-luisteren-naar-de-klant/bewonersonderzoek-2012/
pagina 101
Bewonersonderzoek 2012 Wij stemmen onze diensten zo veel mogelijk af op de wensen van onze klanten. Daarom doen wij elke twee jaar een bewoners onderzoek. Wij vragen ze het hemd van het lijf over hun woning, hun buurt en onze dienstverlening.
De cijfers in 2012 Over Eigen Haard Het nakomen van afspraken door Eigen Haard 6,6 De service/dienstverlening totaal 6,8 Telefonische bereikbaarheid 7,2 De snelheid waarmee u antwoord kreeg 6,8 De kwaliteit van het antwoord 6,8 De klantvriendelijkheid van de medewerker 7,4 De deskundigheid van de medewerker 7,0 De snelheid waarmee u werd geholpen aan de balie 7,8 De kwaliteit van het antwoord aan de balie 7,4 De klantvriendelijkheid van de baliemedewerker 8,0 De deskundigheid van de baliemedewerker 7,7 De openingstijden van de balie 8,0 De snelheid waarmee u aan de balie een inhoudelijke reactie 6,3 kreeg De kwaliteit van het antwoord aan de balie 6,2
Over de woning Uw woning in zijn geheel De staat van onderhoud van uw woning De grootte van uw woning De indeling van uw woning De gehorigheid van de woning De mate waarin de woning geïsoleerd is (warmte) De inbraakveiligheid van de woning De beveiliging van het trappenhuis en/of galerijen De netheid van het trappenhuis en/of galerijen
7,3 6,8 7,3 7,2 6,0 6,3 6,5 6,0 5,9
Over de buurt Uw buurt als geheel Het aanbod van winkels Het aanbod van speelvoorzieningen voor kinderen Het aanbod van basisscholen Het aanbod van sportgelegenheden Het aanbod van parkeervoorzieningen Toegankelijkheid mensen die minder goed ter been zijn De hoeveelheid groenvoorziening Onderhoud van de groenvoorziening De schoonheid/netheid van uw buurt Mate van veiligheid in uw buurt overdag Mate van veiligheid in uw buurt s'avonds De mate waarin uw buurt wordt verlicht In welke mate voelt u zich thuis in de buurt?
7,2 7,1 6,6 7,3 6,7 6,8 6,6 7,3 6,9 6,5 7,3 6,5 7,1 7,6
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-luisteren-naar-de-klant/bewonersonderzoek-2012/
pagina 102
Het aanbod van zorgvoorzieningen 7,1 Het aanbod van voorzieningen voor jongeren 5,7 De mate van overlast van uw buren 7,0 De mate van overlast van andere (groepen) mensen dan uw 6,9 buren De mate van overlast van verkeer 6,9 De mate van overlast door vervuiling 6,5 De mate van overlast door criminaliteit 6,7 De mate van overlast door vandalisme 6,6
Over de wijkbeheerder/huismeester Klantvriendelijkheid Deskundigheid Bereikbaarheid
7,7 7,5 7,4
Ten opzichte van 2010 Ten opzichte van het onderzoek in 2010 zijn er een aantal zaken zichtbaar anders. Bijvoorbeeld de netheid van het trappenhuis en/of galerijen kruipt met 0,9 punt omhoog naar 5,9. Dat betekent dat onze activiteiten op dit gebied vruchten beginnen af te werpen. Maar we zijn niet tevreden voor het een goede voldoende is. Daarnaast stijgt het cijfer van de snelheid en de kwaliteit waarmee u antwoord van ons krijgt. We kregen respectievelijk een 6,3 en een 6,2 op deze onderwerpen. Een verbetering, maar ook hier zijn we nog niet klaar tot we minimaal een 7 krijgen van onze klanten.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-luisteren-naar-de-klant/klantpanel/
pagina 103
Klantpanel Wij vragen de leden van ons klantpanel regelmatig naar hun mening over allerlei onderwerpen. We nodigen ze via e-mail uit om mee te doen aan een enquête via internet. Vragen kunnen gaan over de woning, de wijk of onze dienstverlening. Het klantpanel bestaat uit bijna 4.000 leden. Dit jaar kwamen weer verschillende onderwerpen aan bod. De resultaten publiceren wij op onze website. Dit jaar kwamen de volgende onderwerpen aan bod: 1. 2. 3. 4.
Huurderswensen nieuwbouw Legmeer West Bewonerscheques Holendrecht (alleen in Holendrecht) Nieuwe website 2012 Keukens bij Eigen Haard
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-communiceren/
pagina 104
Wij communiceren Wij communiceren om onze plannen en activiteiten zichtbaar te maken. Zo leggen wij het hele jaar verantwoording af. We doen dit doordacht en zetten een breed scala aan middelen in. Binnen projecten gaat dit vooral om maatwerk voor specifieke groepen of individuele bewoners. We proberen zo veel mogelijk persoonlijk in gesprek te gaan, individueel bij de mensen thuis of voor de groep met een bewonersavond in de buurt. Daarnaast sturen we per project nieuwsbrieven, zodat bewoners goed op de hoogte zijn. Een aantal middelen zetten we in voor de hele buitenwereld.
Onze website Onze website is een doorgaand verslag van onze activiteiten. Op www.eigenhaard.nl komt onze dienstverlening samen met onze informatievoorziening. Het is een belangrijk medium: per maand bezoeken meer dan 30.000 mensen onze website. In 2011 startten we met de voorbereiding van de ontwikkeling van een nieuwe website. Deze ging op 24 januari 2013 live. En ook hier staat de klant centraal. Binnen enkele klikken krijgt hij een antwoord op zijn vraag. Afhankelijk van het soort bezoeker (bijvoorbeeld huurder of woningzoekende) en eventueel de postcode past de informatie op de site zich aan. De nieuwe website is een stevige basis, waarop wij onze online dienstverlening en activiteiten verder uitbreiden. Zo starten we in 2013 met de ontwikkeling van een klantportaal. Klanten kunnen dan op de website inloggen en in een ‘mijn.eigenhaard’ omgeving hun persoonlijke gegevens inzien en wijzigen.
Ons magazine 4x per jaar valt bij onze huurders GeWoon op de mat. Ook sturen we GeWoon naar zorgcentra, wijkinstellingen, huurdersorganisaties, (lokale) politici en onze gepensioneerde collega’s. Kortom, naar iedereen die belangrijk voor ons is. We laten huurders aan het woord over hun huis of hun bedrijf, medewerkers over hun werk of buurtbewoners over hun leefomgeving.
Twitter We begonnen met ongeveer 300 volgers op twitter. Inmiddels hebben we 1.658 volgers op @eigenhaard en 687 volgers op @kopenbijEH. Onze volgers zijn politici, journalisten, bewoners, ambtenaren, maatschappelijke instellingen, adviesbureaus, eigen medewerkers en collega-corporaties. Een breed publiek dus. We gebruiken Twitter nu vooral om te informeren en om te monitoren wat er over ons wordt gezegd. We hebben plannen om onze activiteiten op Twitter uit te breiden. Bijvoorbeeld door meer accounts aan te maken, die zijn toegespitst op bepaalde doelgroepen. En door medewerkers de dialoog aan te laten gaan. Volg ons ook op twitter en blijf op de hoogte van al onze activiteiten.
Een eigen TV serie Skyhigh TV vroeg ons in 2011 of we mee wilden werken aan de ontwikkeling van de tv-serie ‘De Wooncorporatie’. Hierin worden onze medewerkers en bewoners gevolgd. Na zorgvuldig overleg hebben wij hebben ja gezegd. Om zo het dagelijks contact met onze bewoners te kunnen laten zien. De opnames zijn begin 2012 gestart. De 10-delige televisieserie is in maart, april en mei uitgezonden op de NCRV op Nederland 1. De uitzendingen zijn te bekijken via uitzendinggemist.nl. De kijker beoordeelt het programma positief, zo blijkt uit onderzoek van USP Marketing Consultancy in april en mei 2012. Het programma is goed bekeken en uit het onderzoek blijkt dat kijkers meer te weten zijn gekomen over de werkzaamheden van woningcorporaties (62%). Daarbij zegt een groot deel van de ondervraagde kijkers dat het programma het beeld van woningcorporaties positief heeft beïnvloed.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-communiceren/sponsoring/
pagina 105
Sponsoring Wij hebben een sterke maatschappelijke functie. Dit vormt de basis voor ons sponsorbeleid. Centraal staat de inzet in de wijk en het betrekken van de bewoners daarbij. We ondersteunen het liefst projecten die daaraan bijdragen. Iedereen kan via onze website een sponsorverzoek doen. Hier staan ook de criteria. We sponsorden in 2012 voor € 284.280. We sponsoren veel kleinschalige bewonersinitiatieven, zoals een buurtbijeenkomst voor ouderen of een voetbaltoernooi. Niet alle bedragen zijn gespecificeerd.
Bewonersinitiatieven Stichting Hier Bewonerswedstrijd Klimaastraatfeest Bewoners motiveren samen te besparen op energie. Goed voor de portomonnee en het milieu. Amsterdam - Stadsdeel Nieuw West Nieuw West Open Festiviteiten 60 jaar Amsterdam Nieuw West. Vergroten betrokkenheid in en bij de buurt. Partnerschap de Makkie Project Makkie in de Indische Buurt Bewoners sparen Makkies door klussen te doen. De makkies zijn in te wisselen voor andere klussen. Vergroot de betrokkenheid in en bij de buurt. Gemeente Amsterdam Open Monumentendag Vergroten betrokkenheid bewoners bij hun buurt. Stichting Carimundo Wandschilderingen Amsterdam Nieuw West Kunstenaars maken samen met bewoners wandschilderingen op grauwe muren. Verfraaien buurt en verbeteren leefbaarheid en betrokkenheid. Ateliers Westerdok Zomerkunstweken Westerdok Laagdrempelige kunsteducatie en -activiteiten voor kinderen uit de buurt die anders niet veel om handen hebben. Vergroten leefbaarheid. Stichting SADUSO Ondersteunen Open Ateliers Ateliers van lokale kunstenaars open voor alle bewoners. Samen doen en ontmoeten. Overige bewonersinitiatieven Bedragen onder € 4.500
€ 11.950
€ 10.000
€ 10.000
€ 8.925
€ 5.000
€ 5.000
€ 4.500
€ 32.230
Kennisontwikkeling We dragen, samen met collega corporaties, bij aan organisaties met een wat bredere doelstelling. Wij vinden het belangrijk dat dergelijke zaken te maken hebben met zelfredzaamheid van bewoners, kennisdeling, vastgoed, monumenten of architectuur. Stichting Promotie Olympisch Gebied Bewoners stimuleren om meer gebruik te maken van de (sport)faciliteiten. Betrokkenheid bewoners vergroten bij hun eigen buurt. Stichting Museum Het Schip Publicatie Arbeiderspaleis Het Schip Promoten van dit bijzondere monument. Amsterdams Centrum voor de Architectuur (ARCAM)
Jaarverslag Eigen Haard 2012
€ 23.800
€ 9.750
€ 8.925
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-communiceren/sponsoring/
Algemene bijdrage aan dit kennisinstituut. Stichting Babel Kennisinstituut stedelijke vernieuwing in de regio Zaanstad. Bijdragen aan vergroten kennisoverdracht over stedelijke vernieuwing in de Zaanstreek. Stadsdeel Amsterdam Zuidoost Bijdrage Bidboek Floriade in Zuidoost Floriade zou voor dit gebied en de bewoners van dit gebied een grote stimulans zijn.
pagina 106
€ 5.000
€ 5.000
Eigen Haard Fonds Het doel van het Eigen Haard Fonds is het verbeteren van de kwaliteit en het uiterlijk van onze gebouwen en de directe omgeving ervan. We stellen jaarlijks een bedrag van € 50.000 beschikbaar. Wij organiseerden het Eigen Haard fonds voor het derde jaar. Ieder jaar neemt de kwaliteit van de inzendingen toe. De jury had er dit jaar een flinke kluif aan om de prijswinnaars te selecteren. Uiteindelijk waren er zeven winnaars. Zij ontvingen hun prijs tijdens de jaarlijkse bewonerscommissie-dag. De uitvoering van de ideeën kostte in 2012 € 44.200.
Uitreiking Eigen Haard Fonds. Fotografie: Sander Baks
Kerstpakket voor het goede doel Elk jaar kunnen medewerkers er voor kiezen om hun kerstpakket te schenken aan een goed doel. We zoeken een organisatie waar we al banden mee hebben. Dit jaar ondersteunen we een groep jongeren die, als we niet oppassen, buiten de boot vallen. Deze jongeren mogen we niet in de steek laten. De medewerkers schonken in 2012 € 3.230 aan Multi Plus Zorg & Dienstverlening. Zij werken met kansarme jongeren in de SuHabuurt in Amsterdam Nieuw West. Wij hebben met hen een wijkpartnercontract. Met het geld richten zij een nieuwe woning in. En kopen ze materiaal en gereedschap voor de moestuinen.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-communiceren/in-de-media/
pagina 107
In de media Wij verschijnen regelmatig in de media. Over het algemeen positief. Op het gebied van Huurschuld worden wij gezien als expert. Onze duurzaamheidsambities in Co-Green en de Koningsvrouwen van Landlust blijven niet onopgemerkt. Een project dat lokaal veel aandacht van de media krijgt is de Aireystrook in Amsterdam Nieuw West. Al jaren geleden hebben wij plannen ingediend voor de sloop van deze woningen. Het stadsdeel heeft dat goedgekeurd. Maar in de loop van het jaar gingen enkele politieke partijen zich hierin mengen. En enkele bewoners die flinke huurverhogingen vrezen stapten naar de pers. Ondanks dit rumoer blijven we constructief in gesprek met de bewoners.
De zogenaamde 'halalwoning' In november barstte tumult los over de aanpassingen die wij tijdens een renovatie deden in een aantal woningen in de wijk Landlust in Amsterdam Bos en Lommer. Volgens Het Parool waren de aanpassingen specifiek voor de vooral islamitische bewoners. Populistisch Nederland wist hier wel raad mee. De term ‘Halalwoning’ was geboren. Een storm van aandacht kwam over ons heen. We legden rustig uit dat wij inderdaad rekening houden met de wensen van bewoners, maar dat de woningen voor iedereen zijn. De storm waaide na een paar dagen over.
De wooncorporatie In het voorjaar van 2012 schitterden een aantal collega's in de realitysoap ‘De Wooncorporatie’. Tien weken lang keken gemiddeld 600.000 kijkers hoe medewerkers Zorg & Overlast, Verhuur, Woonfraude en Vastgoedbeheer zich inzetten voor het woongenot van onze bewoners.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/2013-onszelf-verbeteren/
pagina 108
2013: onszelf verbeteren We formuleerden een ondernemingsstrategie voor de periode 2012-2016. We werken stapsgewijs aan onze ambities. Dit gaat niet zo voorspoedig als we willen. Soms moeten we een pas op de plaats maken. Maar we blijven onze ambties gebruiken als kompas.
Trouw aan onszelf We blijven onze identiteit trouw en richten ons in de eerste plaats op het huisvesten van huishoudens met lagere inkomens en woningzoekenden die niet op eigen kracht terecht kunnen op de woningmarkt. Hierin tonen we ons een betrokken en betrouwbare partner. We werken zakelijk en bedrijfsmatig. Dat is nodig om ook in de toekomst te kunnen investeren.
Zeven ambities We streven onze zeven ambities na. Onze ondernemingsstrategie is dan ook in zeven hoofdstukken onderverdeeld. We geven per ambitie onze strategische doelstellingen weer. En welke richting we per ambitie tot 2016 op gaan.
Onze uitdagingen in 2013 Onze belangrijkste uitdaging is om met minder middelen stappen vooruit te blijven zetten. Maar de omstandigheden en de ontwikkelingen maken het niet eenvoudig. 2013 is het tweede jaar van onze ondernemingsstrategie 2012-2016. We werken door aan het realiseren van onze ambities. Ook aan die ambities die op dit moment misschien door de overheid niet als taak van een corporatie worden bestempeld. Wij hebben een brede taakopvatting, voor ons is een wijk meer dan alleen vastgoed. Wij vinden het belangrijk dat mensen prettig wonen in een vitale wijk. En daar is meer voor nodig. Dus wij blijven ons inzetten voor een goede regionale woningmarkt, vitale wijken en gewoon goed vastgoed. En zorgen er voor dat we onze dienstverlening aan de klant verbeteren. We bouwen de samenwerking met onze partners en stakeholders verder uit.
Scherper en zakelijker Voor 2013 is ons motto ‘scherper en zakelijker’. We verbeteren onszelf door efficiënter te werken. Want zo kunnen wij op een goede manier, goede producten en diensten leveren aan onze klanten. Tegen een goede prijs. We focussen minder op nieuwe zaken, maar op afmaken, opleveren en zorgen dat het werkt.
Niet op de automatische piloot De economische en politieke onzekerheden houden in 2013 aan. Dit heeft gevolgen voor onze klanten, de wijk, de woningmarkt en onze organisatie. De reputatie van de sector staat onder druk. Enerzijds zijn de maatschappelijke verwachtingen moeilijker waar te maken. Anderzijds lijkt de politiek juist te vinden dat wij minder maatschappelijke taken hebben dan wij zien. Dit vraagt van ons alertheid, zodat wij op ontwikkelingen reageren.
Een efficiënte organisatie Onze personele bezetting moet klaar zijn voor de toekomst. Wij staan bekend om onze slanke personele bezetting. Zoals een krant ooit kopte 'Eigen Haard, niet sexy maar wel slank'. En dat willen we blijven: ‘best in class’ als het gaat om efficiency en effectiviteit. De ontwikkeling van medewerkers en leidinggevenden blijft belangrijk. Want zij realiseren de strategische ambities. De voordelen van de fusie van 2011 en de implementatie van ERP moeten in de formatie zichtbaar worden. De bedrijfslasten, waaronder de personeelslasten, moeten echt omlaag. Daarom startten wij eind 2012 met efficiency maatregelen. Niet leuk, maar wel noodzakelijk.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/2013-onszelf-verbeteren/
pagina 109
Een andere cultuur In 2012 deden wij een cultuurscan. Hiermee kregen wij onze cultuur, de wensen en ontwikkelpunten scherp in beeld. Want verandering in cultuur helpt ons, onze verbeterpunten te bereiken. De grootste stap is het veranderen van de hang naar stabiliteit en beheersbaarheid naar meer flexibiliteit en vrijheid. Daarnaast willen wij ons perspectief veranderen van intern gericht naar extern gericht. Dus in plaats van 'hoe willen wij werken, wat is belangrijk voor ons' naar meer 'wat is belangrijk voor onze klanten en de markt'. In 2013 gaan wij verder met het versterken van de gewenste cultuur. Overigens niet alleen met medewerkers, maar ook in onze processen en manier van werken.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/als-werkgever/
pagina 110
Als werkgever Wij zijn een goede werkgever, met prima arbeidsvoorwaarden en voorzieningen. Door de periodieke functioneringsgesprekken zijn we goed op de hoogte van wat er speelt bij de medewerkers. Ons personeelsbeleid is modern en past bij de wensen van onze medewerkers.
Samenstelling aantal fte aantal medewerkers in dienst instroom 2012 uitstroom 2012 verloop aantal stages gestart in 2012 aantal mannen aantal vrouwen
529,44 588 43 38 6,41 21 294 294
- Missende grafiek 91d89215d6697494950392ea1940b957 -
Over 2012 In 2012 lag de focus op de efficiëncy van de organisatie. We moeten borgen dat de personeelslasten niet verder oplopen. Niet alleen een eis van het centraal fonds, maar ook een gevolg van de efficiencydoelstellingen die tijdens de fusie zijn geformuleerd. Concreet betekent het dat er wordt gesneden in de personeelsformatie. Wij zijn gestart met een pilot waarmee we het potentieel van onze medewerkers in kaart brengen. De pilot was een succes. De beoordeling van het potentieel is nu een vast onderdeel van het beoordelingsbeleid. Vorig jaar zijn we ook gestart met een intensief management development en coachingstraject. Gericht op effectief leidinggeven in combinatie met het borgen van diverse HR instrumenten. Bijvoorbeeld het beoordelings – en verzuimbeleid.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/als-werkgever/opleiding-en-ontwikkeling/
pagina 111
Opleiding en ontwikkeling Het halen van onze ambitieuze doelstellingen is afhankelijk van de inzet en betrokkenheid van iedereen die bij ons werkt. Voor het brede scala aan producten, diensten en klanten is veel kennis nodig. Daarom besteden wij ruime aandacht aan de ontwikkeling en opleiding van medewerkers. Het budget voor de zogenaamde functiegebonden scholing is dan ook 2,5% van de loonsom.
Persoonlijke ontwikkeling Onze CAO biedt medewerkers de mogelijkheid voor individuele oriëntatie en ontwikkeling. Met het persoonlijke loopbaanontwikkelingsbudget bepalen onze medewerkers zelf hoe, wanneer en waaraan ze dit besteden. Zolang het maar bijdraagt aan de eigen loopbaanontwikkeling.
Stages Ook als werkgever nemen wij onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Daarom hebben wij een uitgebreid stagebeleid. We bieden ‘gewone’ stages, snuffelstages, afstudeerstages, werkervaringsplaatsen, maatschappelijke stages en traineeships. Zo kunnen studenten, scholieren of andere geïnteresseerden kennis maken met onze branche en meewerken om te leren binnen ons bedrijf. Dit geeft ons direct de kans om jong talent binnen te halen. Maar ook medewerkers kunnen door ministages en het tijdelijk wisselen van taak kijken of ze intern willen doorstromen. Zo bevorderen we de interne mobiliteit en krijgen medewerkers meer inzicht in elkaars werk.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/als-werkgever/ziekteverzuim/
pagina 112
Ziekteverzuim We zetten in op het verlagen van het ziekteverzuim.
Ziekteverzuim 2012 2011 2010 2009 2008
5,49% 5,35% 4,17% 5,18% 6,27%
Het afgelopen jaar is het verzuim minimaal gestegen. De druk op de organisatie is vergroot. Door het omvangrijke ERP-project en de nadruk op efficiëncy. We doen met minder mensen hetzelfde werk. Maar plukken in 2012 nog niet de vruchten van het ERP. Daardoor is de werkdruk hoger dan medewerkers gewend zijn. Dit verklaart een deel van het verhoogde verzuim. Het frequente en korte verzuim is relatief laag. Wij hebben geen cultuur waarin medewerkers zich makkelijk een dag ziek melden.
Preventief medisch onderzoek In het najaar van 2011 organiseerden wij een uitgebreid preventief medisch onderzoek. Wij vroegen alle medewerkers een uitgebreide vragenlijst in te vullen en een aantal medische tests te doen. Hieruit kwam naar voren dat het aantal stressklachten met 35% relatief hoog is. Zaken als een hoge werkdruk, onderlinge conflicten of een te hoge geestelijke- en mentale belasting kwamen aan de orde. Daarnaast leefstijl en gezondheidsissues: overgewicht, onvoldoende beweging, een ongezond eetpatroon, roken en werkgerelateerde klachten aan armen, nek en schouders. Natuurlijk zijn medewerkers zelf ook verantwoordelijk. We vroegen hen dan ook kritisch naar zichzelf te kijken en iets met de uitslagen te doen. En gebruik te maken van datgene wat wij bieden op het gebied van sport en gezondheid. Wij ondernamen als organsatie een aantal activiteiten naar aanleiding van de uitslag. Op alle agenda’s staat het onderwerp werkdruk en stress bovenaan. Hier is met afdelingen over gesproken. De leidinggevenden moeten melden welke acties zij ondernemen. Ook krijgt het aandacht in het Management Development traject. Om leidinggevenden meer handvatten te geven op het gebied van verzuim, functioneren, werkdruk, conflicten en work-life balance. Ook organiseerden wij stoppen met roken interventie. Onze rokende collega's kunnen begeleid stoppen met roken.
Gezond blijven Naast onze aanpak op ziekteverzuim stimuleren we medewerkers om gezond te blijven. We bieden onze medewerkers dan ook een gezonde en gevarieerde lunch in ons bedrijfsrestaurant. Ook maken we sporten naast het werk makkelijker. Want op ons hoofdkantoor kunnen medewerkers onder professionele begeleiding sporten. Zo houden we onze conditie op peil.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/als-werkgever/veilig-en-integer-werken/
pagina 113
Veilig en integer werken Onze integriteitscode helpt financiële, emotionele en reputatieschade te voorkomen. En draagt bij aan het vertrouwen van onze medewerkers, onze klanten, onze relaties en leveranciers.
Onze integriteitscode Wij noemen de integriteitscode Onze waarden. Want we hebben ze samen opgesteld. We delen deze waarden en herkennen ons er in. Op basis van deze waarden hebben wij in 2012 een arbeidscontract met een medewerker beëindigd. Het vermoeden bestond dat deze medewerker te maken had met een aantal illegale onderverhuringen. Na signalen startten wij een onderzoek. Het vertrouwen was ernstig beschadigd. Wij besloten niet verder te willen met deze medewerker.
Vertrouwenspersoon Medewerkers die zich geconfronteerd voelen met seksuele intimidatie, discriminatie, pesterijen, agressie en geweld moedigen wij aan om dit snel te melden. Want dit heeft nadelige gevolgen voor hun functioneren, thuis en op het werk. In eerste instantie kunnen medewerkers terecht bij hun leidinggevende of de afdeling Human Resources. Daarnaast kunnen zij terecht bij een vertrouwenspersoon van onze arbodienst. De vertrouwenspersoon helpt in eerste instantie de klager zelf in staat te stellen om met het probleem om te gaan en dit waar mogelijk op te lossen. In de gesprekken is de privacy gewaarborgd. Op verzoek volgt er advies welke vervolgstappen gezet kunnen worden. Het inzetten van bemiddeling of het indienen van een klacht zijn mogelijkheden. Het doel is altijd dat het ongewenste gedrag stopt.
Klokkenluidersregeling Wij vinden het belangrijk dat iedereen in ons bedrijf op een veilige manier vermoedens van misstanden kan melden. Daarom hebben wij een klokkenluidersregeling. In eerste instantie spreken wij elkaar aan. Of kunnen medewerkers bij hun leidinggevende terecht met hun vermoedens. Als dit, om welke reden dan ook, niet lukt, biedt de klokkenluidersregeling uitkomst. Een medewerker kan, al dan niet anoniem, een misstand melden. De regeling heeft een helder reglement, vertrouwenspersonen (in- en extern), een digitaal meldpunt en duidelijke spelregels die voor alle medewerkers op ons intranet beschikbaar zijn. In 2012 zijn geen incidenten gemeld via deze regeling.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/als-werkgever/samen-werken-en-ontspannen/
pagina 114
Samen werken en ontspannen Sporten beperkt zich niet tot ons hoofdkantoor. We organiseren met enige regelmaat activiteiten. Onze actieve personeelsvereniging Oase speelt daar een grote rol in. Gezond, gezellig en goed voor de samenwerking. Want zo leren collega’s elkaar ook beter kennen.
Survival weekend Elk jaar oganiseert een groep enthousiastelingen een survivalweekend. Ook dit jaar vertrokken 17 collega's in september naar de Belgische Ardennen. Een actief en vooral gezellig weekend in de natuur.
Zomerspelen De leden van de bedrijfsfitness werden uitgedaagd om tijdens de ‘Zomerspelen 2012’ in vier weken, op vijf onderdelen punten te scoren. Om de gouden, zilveren of bronzen medaille te winnen. Voor de eer en voor hun gezondheid.
88 hs band Aan muzikaal talent ontbreekt het ons niet. Onze eigen band '88hs' luistert onze evenement op met hun spetterende optredens.
Personeelsvereniging Oase Wij hebben een actieve personeelsvereniging. Van kerstshoppen in Osnabruck tot een workshop mozaïek. Van een wijnproeverij tot een dinerspel. Van een schildercursus tot een zeilweekend. De leden van Oase organiseren het.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-zijn-duurzaam/
pagina 115
Wij zijn duurzaam We dragen bij aan een goed en gezond woon- en leefmilieu en zijn daarin vasthoudend. Onze milieuvisie geeft richting aan ons beleid en onze activiteiten voor de komende jaren. Met het accent op het verlagen van de woonlasten van onze huurders.
Duurzaamheidsmonitor Als eerste corporatie in Nederland hebben wij een duurzaamheidsmonitor. Hiermee hebben wij de CO2-uitstoot van al onze huurwoningen en onze eigen organisatie in beeld. Zelfs de woon-werk kilometers van alle medewerkers en de gereden kilometers van onze bedrijfsauto’s. De duurzaamheidsmonitor laat zien wat de effecten zijn van onze energiebesparende maatregelen.
Het doel Ons doel is om in 2018 20% minder energie te verbruiken en 20% minder CO2 uit te stoten ten opzichte van 2008. De monitor helpt ons dit te verwezenlijken. De CO2-uitstoot wordt berekend op het oppervlakte van ons bezit. De stand 0 meting 2011 2012
Uitstoot kgCO2 per m² 39,5 37,2 36,9
De daling in CO2 uitstoot was het afgelopen jaar 0,72%. Ten opzichte van de voorgaande jaren is de daling in uitstoot kleiner. Dit komt onder andere door het samenvoegen van het bezit door de fusie in 2011. Er zijn ook minder renovaties uitgevoerd in 2012 dan in de jaren er voor. Renovaties zorgen er voor dat onze totale uitstoot lager wordt. Daarnaast krijgen we de data steeds beter in beeld, waardoor de berekening steeds nauwkeuriger wordt.
Ons vastgoed Wij investeren in energiebesparende maatregelen voor woningen. Wij zorgen er voor dat huurders geen comfort verliezen en dat de kosten zo laag mogelijk blijven. Met relatief eenvoudige maatregelen dragen we samen bij aan een beter milieu en een gezondere woonomgeving.
Onze klanten Energiekosten stijgen en het einde lijkt nog niet in zicht. Wij nemen milieubewuste maatregelen die de woonlasten drukken. Maar niet ten koste gaan van de keuzevrijheid en het woongenot van onze klanten. We informeren onze bewoners zo goed mogelijk over al onze activiteiten op het gebied van duurzaamheid en energiebesparing. En helpen ze om zelf duurzaam te wonen. Bijvoorbeeld met onze bespaarbox. Dat is niet alleen goed voor het milieu, maar ook goed voor de portemonnee.
FSC partnerovereenkomst In 2011 tekenden wij een partnerovereenkomst met FSC Nederland. In 2012 werd in alle onderhouds-, nieuwbouw en renovatieprojecten uitsluitend FSC-hout gebruikt. En werken we in nieuwbouw en renovatie uitsluitend met FSC-gecertificeerde aannemers.
De juiste materialen
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-zijn-duurzaam/
pagina 116
Er zijn veel materialen nodig voor reparaties, onderhoud en renovatie van ons vastgoed. Wij toetsen deze op duurzaamheid en CO2 reductie. En zoeken naar nieuwe en innovatieve materialen die beter passen binnen onze milieuvisie. Zo is in 2012 onze materialenlijst met milieuvriendelijke alternatieven verder uitgebreid.
Eigen organisatie Natuurlijk dringen we ook onze eigen uitstoot terug. Deze is op dit moment 1,5 kiloton CO2. We zoeken continu naar nieuwe manieren om dit te verlagen. Door bijvoorbeeld kritisch te kijken naar ons wagenpark. Zo gebruiken we naast auto’s ook pool-fietsen en elektrische scooters. En bij vervanging kiezen we voor voertuigen met een lage CO2 uitstoot. Ons hoofdkantoor heeft een A-label en we kopen alleen groene stroom in. Ook kopen we alleen kantoormeubelen en papier in met het FSC-keurmerk.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/wij-zijn-duurzaam/pilot-zonnepanelen/
pagina 117
Pilot: Zonnepanelen Zonnepanelen helpen op termijn de woonlasten van onze huurders te verlagen. En zorgen voor groene stroom. Daarom werken we samen met stadsdeel West en de Zonnefabriek aan de pilot 'Westerzon'. Binnen deze pilot kunnen een aantal huurders gebruik maken van zonnepanelen. We tekenden in 2012 de samenwerkingsovereenkomst.
Leren van de pilot Samen leren alle partijen van deze pilot. We doen ervaring op met deze manier van samenwerken en met het gebruik van de zonnepanelen. Samen kijken we of en hoe we verder kunnen uitbreiden. We gaan in eerste instantie een samenwerking aan voor een periode van 20 jaar.
De huurders Na de ondertekening startten we met het zoeken van huurders die willen meedoen aan de pilot. We vonden 19 individuele huurders en Cordaan met 16 woningen bereid. Bij elke huurder worden 6 panelen op het dak geplaatst. Dit levert ze nu een jaarlijks voordeel van 20 euro per jaar op. En in de toekomst, wanneer de energieprijzen stijgen, zal het voordeel oplopen. Ze zijn dus goedkoper uit. En dragen bij aan een beter milieu. De realisatie start in 2013.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-rvc-/
pagina 118
Onze RvC De raad vergaderde in 2012 vijf maal met het bestuur. Daarnaast vergaderde de raad zonder het bestuur over hun functioneren. En vergaderde de P&O commissie en de Auditcommissie. Het bestuur informeerde de raad goed over de (financiële) resultaten, de doelen en de relevante omgevingsontwikkelingen. Zo konden wij onze taak goed vervullen. In 2012 kregen wij de volgende onderwerpen ter kennisname of advies voorgelegd.
Ter goedkeuring Onderhandelingsresultaat Westwijk (faillissement Phanos) Aankoop Luijendijk-Zuid te Landsmeer (conform verwervingsprotocol) Update treasurystatuut Update reglement auditcommissie Plan van aanpak formatiereductie Oplossingsrichting de Overkant (compliance) Bedrijfsjaarplan en begroting 2013 Onderdelen van de planning en control cyclus (jaarverslag, jaarrekening, begroting, strategisch voorraadbeleid, financieel meerjarenperspectief)
Ter bespreking, kennisname of advies Huurharmonisatie Aandachtspunten uit het overleg met de huurderskoepel Alert Integraal risicomanagement/interne beheersing Alternatief bouwplan Trompenburg (Rustoord Lisse) Dossier Phanos Ontwikkelingen Vestia Startbouw Overtoomse Veld (Co-Green) Verwerving ontwikkelingsrechten in Driemond Media-aandacht Koningsvrouwen van Landlust Ontvlechting Prospect Zuidas Afbouw activiteiten Own Haven in Zuid Afrika Oordeelsbrief BiZa Implementatie ERP Wet Normering Topinkomens (WNT)
Volkshuisvesting en bedrijfsvoering Wij besteedden aandacht aan de jaarrekening en jaarverslag, ontwikkeling bedrijfslasten en formatiereductie, kwartaal- en managementrapportages, project- en investeringsvoorstellen, overleg met de accountant en de managementletter. Maar ook aan externe ontwikkelingen, zoals de impact van het Regeerakkoord en de Herziening Woningwet. De rapportages van de externe accountant bevatten een positief oordeel over de kwaliteit van de organisatie.
Verbindingen Wij zijn ingegaan op de structuur van de verbindingen van Eigen Haard. Wij spraken over vereenvoudiging. Want zo kunnen wij ons nog transparanter en adequater verantwoorden. Wij streven naar het terugbrengen van het het aantal verbindingen.
Huurdersorganisaties Een delegatie van de raad sprak drie maal met de huurdersorganisatie Alert. Vooral over de samenwerking met Eigen Haard, eventuele knelpunten en de wederzijdse verwachtingen.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-rvc-/
pagina 119
Ondernemingsraad Wij spraken met de ondernemingsraad over de ontwikkelingen in de sector, de efficiëncyplannen en de interne communicatie. Ook werd specifiek aandacht gevraagd voor de werkdruk, mede als gevolg van de implementatie ERP.
Zelfevaluatie Wij hielden op 6 december 2012 een zelfevaluatie onder begeleiding van een externe deskundige. Wij vroegen het bestuur vooraf om hun mening. Wij stonden uitgebreid stil bij: Manier van toezicht houden Gezamenlijk functioneren Functioneren van de leden Samenstelling Relatie met bestuur Rol van de voorzitter Follow up van de zelfevaluatie 2011 Aandachtspunten voor het komende jaar
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-rvc-/toezichtskader/
Toezichtskader Als toezichtskader hanteren wij: het BBSH de Aedescode de governancecode voor woningcorporaties statuten Woningstichting Eigen Haard ondernemingsstrategie jaarplan 2012, inclusief begroting en meerjarenprognose prestatie-indicatoren voor meten van geleverde prestaties het treasury statuut (update) het verbindingenstatuut het reglement voor de Raad van Commissarissen bestuursreglement opzet en werking van interne risicobeheersing en controlesysteem prestatieafspraken met gemeenten werkgebied controleprotocollen verwerving, aanbesteding en verbinding
Jaarverslag Eigen Haard 2012
pagina 120
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-rvc-/auditcommissie/
pagina 121
Auditcommissie Deze voorbereidingscommissie rapporteert op het gebied van financiële verslagleggingproces, het systeem van interne beheersing en controle, beheersing van financiële risico’s, het controleproces van de accountant en het treasurybeleid. De auditcommissie maakt gebruik van het ‘reglement auditcommissie’. In 2012 vergaderde de commissie drie keer met het bestuur en een keer met de accountant, zonder het bestuur.
20-09-2012 Een extra vergadering stond in het teken van het risicomanagement en de interne beheersing, in het bijzonder rondom projecten. Ook spraken wij over de positie van de internal audit functie. Deze positie is niet geformaliseerd in een reglement, wat uit het oogpunt van Good Governance wel aan te bevelen is. In een Auditcharter is inmiddels vastgelegd hoe dit is geregeld. Ook maakten wij afspraken over de relatie van de afdeling Risicocontrol & Audit met het bestuur en de raad van commissarissen. Om goed geïnformeerd te blijven wordt voortaan jaarlijks in september een extra vergadering aan deze materie gewijd. En spraken wij over de opdrachtverstrekking controleplan jaarrekening 2012. Voorheen behandelden wij dit in de vergadering in november. Maar het is beter dit eerder te agenderen.
24-05-2012 Met KPMG spraken wij over de jaarstukken 2011, de jaarrekening, accountantsrapport en managementletter. Wij adviseerden deze goed te keuren. Het jaarrekeningtraject over 2011 vroeg extra inspanningen. Dit kwam vooral door de fusie: het werken met twee basisadministratieve systemen, een nieuwe consolidatiekring en de nieuwe waarderingsgrondslagen. Door incidenten en berichtgeving rond corporaties is de accountantscontrole nauwkeuriger en diepgaander geweest dan voorgaande jaren. Wij maakten afspraken met bestuur en accountant over de volgende jaarrekeningcontrole, om deze in goede banen te leiden. Ook evalueerden wij het reglement auditcommissie. Wij deden twee aanpassingen. Bij de benoeming van de accountant wordt duidelijker het takenpakket van de commissie opgenomen. Daarnaast spraken we af een extra vergadering te beleggen in september. Zo kunnen wij alle (grote) projecten doorspreken en kunnen wij de risico’s nog beter beoordelen.
8-11-2012 De begroting en het bedrijfsjaarplan 2013 kwamen aan de orde. En spraken wij over het treasurystatuut, de jaarlijkse evaluatie en het Auditplan 2013 en de internal Auditrapportage 2012. Wij besteedden uitgebreid aandacht aan hoe de compliancefunctie wordt vormgegeven. En bespraken wij de belangrijkste compliancekwesties.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-rvc-/peno-commissie/
pagina 122
P&O commissie In het ‘Reglement P&O commissie van Eigen Haard’ staan de taken en bevoegdheden van de commissie. De belangrijkste taak van de commissie is adviseren over benoemen, beoordelen en belonen van bestuurders en commissarissen.
Vergaderingen De commissie vergaderde 4 maal. Onder andere de volgende onderwerpen kwamen ter sprake. targets bestuur 2012 beoordeling en beloning bestuur voorbereiding zelfevaluatie aftreedschema RvC samenstelling RvC beloning commissarissen werving en selectie vacature commissaris
HR onderwerpen Aanvullend op de kwartaalrapportages, ontvingen wij periodiek relevante informatie over HR-onderwerpen. Hier kwamen de begroting van de personeelslasten, apparaatskosten en de HR KPI’s - zoals verzuim, verloop en bezetting - aan de orde. Daarnaast ontvingen wij de resultaten van het medewerkers-tevredenheidsonderzoek (MTO). Het nieuwe beoordelingsysteem en het ingezette cultuurtraject kwamen aan de orde. Wij stonden stil bij het invoeren van de (consequenties van de) uitvoering van een potentieelbeoordeling en vlootschouw.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-rvc-/beloning-/
pagina 123
Beloning De beloning van de commissarissen is gekoppeld aan de zwaarte van de functie en houdt rekening met maatschappelijke waarden en normen. De beloning is niet gekoppeld aan de prestaties van Eigen Haard. De Honoreringscode voor Commissarissen van 1 juli 2010 van de Vereniging van Toezichthouders Woningcorporaties (VTW) is het uitgangspunt.
Naam Dhr. Mr. Drs. D.J. Raithel Mw. E.J.C. Bongers MBA Dhr. F. van der Minne (voorzitter) Mw. Drs. N.A. Vermeulen Dhr. W.A. Hondius Dhr. Mr. Ing. C. Overhage Dhr. Drs. R.J. Slot RC CMC Totaal
Basishonorering € 15.000 € 15.000 € 18.000 € 15.000 € 8.750 € 15.000 € 15.000 € 101.750
Hier vind u de vergoedingen van de bestuurders van Eigen Haard.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
Onkosten € 1.380 € 1.380 € 1.800 € 1.380 € 805 € 1.380 € 1.380 € 9.505
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-rvc-/nevenactiviteiten/
Nevenactiviteiten Dhr F. van der Minne (voorzitter) President Commissaris bij Pointlogic Holding B.V. Commissaris Hotel de l'Europe
Dhr. Mr. Drs. D.J. Raithel Directeur Bank ten Cate & Cie lid van de functiecommissie Compliance Professional van het DSI bestuurder Stichting Bank ten Cate & Cie Global Custody lid beleggings- en treasury commissie KiKa
Mw. Drs. N.A. Vermeulen Voorzitter RvB bij Sociale Verzekeringsbank (SVB) RvT Dokterswacht Friesland het Frieslandcollege voorzitter RvT Izore lid RvT Onze Lieve Vrouwe Gasthuis
Dhr. W.A. Hondius Commercieel directeur bij Transavia lid RvC van Transavia France SAS
Dhr. Mr. Ing C. Overhage Hoofd Legal Services KLM Engineering & Maintenance lid van de RvT Amstelring Osiragroep
Mw. E.J.C. Bongers MBA Bestuurder van de Stichting Bevolkingsonderzoek voor Midden- en West-Nederland, lid van de Raad van Toezicht bij RIBW ZWW-F (Regionaal Instituut Beschermd Wonen Zaanstreek/Waterland/West-Friesland)
Dhr. R. Slot Voorzitter Raad van Commissarissen Roelofs Groep te Den Ham Adviseur Directie van Wijnen Holding te Baarn Voorzitter Raad van Advies Stadkwadraat Directieadviseur Sustay Verantwoord Wonen
Jaarverslag Eigen Haard 2012
pagina 124
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-rvc-/samenstelling/
pagina 125
Samenstelling De raad van commissarissen bestaat uit 5 mannen en 2 vrouwen. De meest relevante deskundigheden zijn, volgens het reglement van de Raad van Commissarissen, vertegenwoordigd.
Naam
Geboren
Commissie
Treedt af 2014
Herbenoembaar nee
Dhr. Mr. Drs. D.J. Raithel
1967
Voorzitter Audit commissie
Mw. Drs. E.J. Bongers MBA
1964
P&O commissie
2012
ja
Dhr. F. van der Minne (voorzitter) Mw. Drs. N.A. Vermeulen
1948
P&O commissie
2014
nee
1966
Audit commissie
2015
nee
Dhr. W.A. Hondius
1957
2012
nee
Dhr. Mr. Ing. C. Overhage
1949
Voorzitter P&O commissie P&O commissie
2012
nee
Dhr. R. Slot
1953
Audit commissie
2015
ja
Willem Hondius Na het aanvaarden van een betrekking in het buitenland legde Willem Hondius op 1 augustus 2012 zijn functie neer.
Rob Zuidema Na een zorgvuldige en openbare werving en selectie - onder begeleiding van een extern bureau - werd Rob Zuidema eind 2012 benoemd. Omdat de functie een huurderscommissaris betrof deed huurdersorganisatie Alert een bindende voordracht. Met zijn toetreding is de HR-discipline opnieuw ingevuld. Hij is gespecialiseerd in arbeidsrecht. Daarom neemt hij zitting in de P&O-commissie.
Cor Overhage Volgens het aftreedschema is Cor Overhage eind 2012 afgetreden.
Evelien Bongers Evelien Bongers is voor een periode van vier jaar herbenoemd.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-rvc-/afwijken-governancecode/
pagina 126
Afwijken Governancecode Wij wijken op twee punten af van de Governancecode.
Bestuurdersbenoeming Wij hechten belang aan continuïteit binnen het bestuur en vinden een benoemingstermijn van vier jaar niet wenselijk. De toenemende onzekerheid over herbenoeming heeft naar verwachting een prijsopdrijvend effect.
Visitatierapportage Met een visitatie kan de organisatie haar voordeel doen en zich verbeteren. Wij zijn echter tegen stapelen van toezicht. Daarom publiceren wij niet de integrale rapportage, maar kiezen voor een samenvatting.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-rvc-/onafhankelijkheid-en-integriteit/
pagina 127
Onafhankelijkheid en integriteit De meerderheid van de commissarissen zijn onafhankelijk volgens de criteria van de Governancecode bepaling III 2.2. In 2012 was geen sprake van (transacties met) tegenstrijdige belangen. Onze commissarissen hebben geen zitting in een college van bestuur en wethouders van een gemeente binnen het werkgebied. Eigen Haard verstrekt geen leningen of garanties aan de commissarissen, het bestuur of het personeel.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-rvc-/verklaring/
pagina 128
Verklaring Het bestuur stelde de jaarrekening en het jaarverslag 2012 op. De Raad van Commissarissen is het eens met deze stukken en stelde deze vast. Deze vaststelling leidt volgens artikel 11 lid 1 van de statuten, voor de statutaire directie ten aanzien van haar bestuur en de Raad van Commissarissen voor het gehouden toezicht, tot volledige décharge. KPMG-accountants NV heeft het jaarverslag en de jaarrekening gecontroleerd en goedgekeurd.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-ondernemingsraad/
pagina 129
Onze ondernemingsraad Vanwege de fusie in 2011 hadden wij tot april 2012 een tijdelijke ondernemingsraad. Deze was samengesteld uit de ondernemingsraden van de beide organisaties. Eind maart hielden wij een digitale verkiezing voor een nieuwe raad. Kandidaten konden zich per divisie aanmelden, om zo de kans te vergroten dat elke divisie vertegenwoordigd is. Twaalf kandidaten meldden zich aan. Bij de divisie Wonen waren er meer kandidaten dan zetels. Hier was een extra verkiezing nodig. De nieuwe OR vergaderde voor het eerst op 5 april.
Samenstelling Voorzitter Vice-voorzitter Secretaris Penningmeester Leden
Sylvia Sint Phaedra la Reine Cemre Kalhorn-Bulman Tom Jurgens Patrick Bottelier Lucie Dorr Maaike Fabery de Jonge Frank Groenewold Stephan van Leeuwen Peter Nieuwenhuizen Peter Visser
Ambtelijk secretaris (geen OR-lid)
Sonja Dubbeldam
Wonen Zakelijke markten Wonen Bedrijfsvoering Vastgoed Wonen Bestuurszaken Vastgoed Vastgoed Bedrijfsvoering Ontwikkeling
Goed van start Wij gingen direct van start met een training. Na de kennismaking, maakten we afspraken over de samenwerking. En verdiepten wij ons in de wetgeving rondom medezeggenschap en ondernemingsraden.
2012 Wij kwamen twaalf maal bij elkaar voor regulier overleg en zes maal met het bestuur. Daarnaast spraken wij elkaar in werkgroepen over specifieke onderwerpen en projecten. 2012 werd overheerst door gevolgen van de fusie en ERP. In de tweede helft van 2012 presenteerde het bestuur de efficiencymaatregelen voor de periode 2013-2016 en vroeg ons om advies. De behandeling hier van kostte veel inspanning en tijd. Wij lieten ons goed informeren. En gingen het gesprek aan met het bestuur, onze achterban en de vakbonden. Eind 2012 was dit proces nog niet afgerond, in 2013 blijven wij nauw betrokken.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/
pagina 130
Onze financiën Ondanks de aanhoudende crisis konden wij doorgaan met onze activiteiten. Tot dusver zonder ingrijpende concessies te hoeven doen. Niet ten aanzien van onze ambities en zonder dat het ten koste ging van onze gezonde financiële basis.
Het resultaat Het jaarresultaat van 2012 is € 8,9 miljoen. Het is daarmee lager dan vorig jaar. In 2011 was het resultaat, gecorrigeerd voor vergelijkende cijfers, circa € 68,1 miljoen. Voor de correctie als gevolg van de gewijzigde richtlijn RJ-645 was het resultaat over 2011 € 4,7 miljoen. Dit komt vooral doordat minder is uitgegeven aan onderhoud. De uitkomsten van de belangrijkste financiële kengetallen en ratio’s voldoen aan de meerjarige doelen en randvoorwaarden die wij onszelf stellen. Zo is onder meer de vermogenspositie gezond. De solvabiliteit komt ultimo 2012 uit op 14,8% en is daarmee in lijn met vorig jaar. Het gecorrigeerd weerstandsvermogen bedraagt 48%. Naar verwachting is dit voldoende om de A-status bij het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting te behouden. Ook de kasstroom uit operationele activiteiten is met circa € 80,8 miljoen gezond te noemen. De ‘interest coverage ratio’ bedraagt 2,23. De norm van het CFV is 1,3. Wij zijn dus ruim in staat aan onze renteverplichtingen te voldoen.
Financieel meerjarenplan Om er voor te zorgen dat wij ook in de toekomst aan onze ambities kunnen blijven werken, werkten wij onze ambities en strategie uit in een financieel meerjarenplan. We hielden rekening met een aantal belangrijke financiële indicatoren. De ‘interest coverage ratio’ als indicator voor de cashflow en ‘gecorrigeerd weerstandsvermogen’ als indicator voor de solvabiliteit – en daarmee ook voor de financierbaarheid van onze plannen. En hielden we rekening met de maatregelen van het nieuwe kabinet, zoals de inkomensafhankelijke huurstijging en de verhuurdersheffing. Hieruit blijkt dat we beschikken over een gezonde financiële basis. En kunnen wij ook in de toekomst op een verantwoorde wijze blijven investeren. De consequenties van politieke maatregelen en de crisis managen wij op basis van kosten- en risicobeheersing. En met een beperkte bijsturing in het investeringsprogramma.
Vooruitzichten De crisis, bezuinigingen en aanhoudende recessie leiden tot een zwak consumentenvertrouwen. Dit heeft vooral zijn effect op de verkoop woningen. De winst uit verkoop is circa € 30,2 miljoen. Dat is € 9,3 miljoen minder dan vorig jaar. Het is zeer waarschijnlijk dat verdere bezuinigingen, nieuwe belastingmaatregelen en heffingen volgen. Dat heeft invloed op ons vermogen om te investeren. De financiële impact is vooralsnog onzeker. Daarom houden wij een strakke focus op de belangrijkste indicatoren van ons financieel beleid.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/de-kerncijfers/
pagina 131
De kerncijfers Jaarresultaat Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten Eigen vermogen Jaarresultaat (netto na belasting) Operationele kasstroom Boekwaarde sociaal vastgoed op historische kostprijs Boekwaarde commercieel vastgoed op historische kostprijs Bedrijfswaarde sociaal vastgoed Actuele waarde commercieel vastgoed Balanstotaal (op basis van historische kostprijs) Investeringen in sociaal vastgoed in exploitatie Investeringen in Sociaal vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Investeringen in commercieel vastgoed in exploitatie Investeringen in commercieel vastgoed in ontwikkeling voor eigen exploitatie Investeringen in nieuwbouw voor verkoop
2012 (x € 1.000) 423.768 314.203 327.040 8.869 80.834 1.545.568
2011* (x € 1.000) 416.438 303.144 318.171 68.054 51.164 1.552.003
324.118
239.245
2.498.000 713.000 2.213.396
2.483.000 652.000 2.178.109
19.340
16.831
65.777
77.215
8.550
9.467
29.617
43.434
24.614
24.746
2012 14,8% 46,4% 2,2 11,9% 47,8%
2011* 14,6% 46,5% 1,8 12,4% 48,5%
Financiële kengetallen Solvabiliteit Loan to value Interest coverage ratio Renterisico (maximaal 15%) Gecorrigeerde weerstandsvermogen
Kosten beheer en onderhoud
2012 (x € 1.000)
Planmatig onderhoud Mutatie onderhoud Reparatieverzoeken Totaal
2011* (x € 1.000) 40.353 18.757 28.481 87.591
52.385 16.690 25.557 94.632
Afgeronde renovaties Sociale huurwoningen Zorgwoningen Vrije sector huurwoningen Koopwoningen Bedrijfs Onroerend Goed
2012 185 29 0 0 4
2011* 346 0 26 0 17
Opgeleverde nieuwbouw Sociale huurwoningen Vrije sector huurwoningen Koopwoningen BOG in m² Parkeerplaatsen
2012 144 54 262 3.338 213
2011* 245 159 230 7.234 281
2012 291
2011* 300
Verkopen Verkoop bestaande woningen
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/de-kerncijfers/
Verkopen Verkoop nieuwbouwwoningen
pagina 132
2012 265
* De cijfers van 2011 zijn - voor een goede vergelijking - omgerekend volgens de nieuwe regelgeving van RJ 645.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
2011* 228
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/invloed-regelgeving/
pagina 133
Invloed regelgeving In 2012 implementeerden wij de geactualiseerde ‘Richtlijn 645: Toegelaten instellingen volkshuisvesting’. De aanpassingen hebben effect op het vermogen per 1 januari 2012 en het resultaat van 2012. De in het verslag van 2012 genoemde vergelijkende cijfers uit 2011 zijn hierop aangepast. Het effect op het resultaat komt door wijzigingen in de afschrijvingsmethodiek op de materiele vaste activa. En een andere manier van verwerking van onrendabele investeringen: we splitsen onze vastgoed portefeuille in sociaal en commercieel vastgoed.
Onrendabele investeringen De onrendabele onvesteringen moeten worden gesaldeerd met eventuele overwaarden elders in de vastgoedportefeuille. Daarbij moeten we rekening houden met de gekozen product markt combinatie (PMC) structuur. Door de wijziging viel een bedrag van € 104,1 miljoen aan eerdere voorzieningen vrij. Dit is verwerkt in het beginvermogen.
Afschrijvingsmethodiek De afschrijvingslasten over 2012 bedragen circa € 71,4 miljoen. Dit bedrag zou circa € 38,2 miljoen lager zijn op basis van de oude afschrijvingsmethodiek. De stijging komt vooral door de omzetting van annuïtaire naar lineaire afschrijving.
Eigen vermogen 1 januari 2012 Eigen vermogen voor stelselwijziging Verandering materiële vaste activa Verandering Vastgoedbeleggingen Verandering financiële vaste activa Verandering voorzieningen Totale verandering door stelselwijziging Eigen vermogen na stelselwijziging
€ 176.365 -€ 294.456 € 332.081 € 39 € 104.142 € 141.806 € 318.171
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/bedrijfswaarde/
pagina 134
Bedrijfswaarde Naast maatschappelijk rendement moeten investeringen op termijn ook financieel rendement opleveren. Hier gaan we dan ook steeds nadrukkelijker op sturen. Daarom werken we met verschillende rendements- en waardebegrippen. De bedrijfswaarde krijgt daarbij ook een prominentere rol. Deze berekenen we per product-markt combinatie en geeft de toekomstige verdiencapaciteit van deze product-markt combinatie weer. We schatten dit voorzichtig in. En zoeken aansluiting bij de uitgangspunten en parameters van het CFV.
Onze bedrijfswaarde Door beleids- en parameterwijzigingen steeg de bedrijfswaarde van het sociaal en commercieel vastgoed in exploitatie van circa € 2,6 miljard ultimo 2011 (ongecorrigeerd voor vergelijkend cijfer) tot circa € 3,1 miljard ultimo 2012. Deze stijging kan grotendeels worden verklaard door een verlaging van de disconteringsvoet van 6% naar 5,25%. En we hanteren – volgens de nieuwe richtlijn 645 – als minimumwaarderingsregel voor commercieel vastgoed nu de marktwaarde in plaats van de bedrijfswaarde.
Alleen vastgestelde maatregelen Wij berekenen de bedrijfswaarde volgens de formeel vastgestelde maatregelen. In lijn daarmee is voor 2013 een bedrag van circa € 1.040.975 ingerekend aan verhuurderheffing. Dit bedrag komt voort uit de motie die op 18 december 2012 is aangenomen door de Eerste Kamer. Waarbij formeel middels een novelle is besloten tot invoering van de verhuurderheffing voor het jaar 2013. Voor de jaren na 2013 is geen verhuurderheffing ingerekend. De regelgeving hieromtrent nog niet bij wet is vastgesteld. Mocht dit alsnog gebeuren, kunnen de daaruit voortvloeiende financiële gevolgen ondervangen door een lichte neerwaartse bijstelling van ons investeringsprogramma.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/treasury/
pagina 135
Treasury Alle activiteiten op het gebied van treasury ondersteunen onze missie. Treasuryactiviteiten omvatten het cashmanagement, financierings- en beleggingsbeleid en (rente)risicomanagement. De richtlijnen en voorwaarden zijn vastgelegd in ons treasurystatuut. Zo zorgen we ervoor dat de lange- en korte termijnfinanciering verzekerd is binnen de wettelijk voorgeschreven risicogrenzen. En binnen de risicogrenzen die wij aanvaardbaar vinden. We lopen drie soorten risico’s. Renterisico, liquiditeitsrisico en kredietrisico. Het financieel risico dat gepaard gaat met het renterisico is het grootst.
Renterisico Op basis van het rente- en looptijdenbeleid zorgen we ervoor dat we jaarlijks niet meer dan 15% renterisico lopen bij herfinanciering. Ook het Waarborgfonds Sociale Woningbouw hanteert deze norm. Het renterisico is in 2018 met 11,9% het hoogst. Daarmee blijven we ruimschoots onder de norm.
Leningenportefeuille per 31-12-2012 Type Vast rentende leningen Variabel rentende leningen Extended leningen Basisrente Totaal
Schuldrest x1.000 € 1.241.519 € 77.366 € 30.000 € 272.200 € 1.621.085
% van de schuld 76,59% 4,77% 1,85% 16,79% 100%
Renteswaps Wij lopen liquiditeitsrisico over de marktwaarde van in het verleden afgesloten financiële instrumenten. De rentederivaten zijn met twee partijen afgesloten voor het afdekken van het renterisico van een aantal grote projecten. Hierover sloten wij financiële overeenkomsten waarin de wederzijdse verplichten en rechten zijn vastgelegd. Het contract met één tegenpartij bevat een mogelijke verplichting tot het afgeven van aanvullende liquide onderpand. De reële waarde van de renteswaps ultimo 2012 bedraagt -€ 24,3 miljoen. Dit was ultimo 2011 -€ 18,0 miljoen. De acute onderpandverplichting bedraagt € 6,5 miljoen. Deze is niet opgevraagd door de tegenpartij. Mocht dit gebeuren, dan kunnen wij dit uit de beschikbare liquide middelen nakomen. Onder andere door de Vestia affaire scherpten wij de interne beheersingsmaatregelen aan. Wij monitoren dagelijks de waardeontwikkeling van de rentederivaten. En verantwoorden periodiek. Niet alleen intern, maar ook aan bijvoorbeeld het CFV. Wij hebben, zoals het CFV en het ministerie van BZK voorschrijven, een liquiditeitsbuffer in de vorm van beleggingen in obligaties. Hiermee kunnen wij een renteschommeling opvangen van 2% in de marktrente. In de afgesloten contracten zijn (mogelijk) toezicht belemmerende bepalingen opgenomen. Het CFV is hiervan op de hoogte. De rentederivaten houden we aan tot we deze tegen neutrale voorwaarden kunnen beëindigen.
Obligaties Circa € 28,6 miljoen van ons vermogen beleggen wij in staats- en bedrijfsobligaties en (staats)obligatiefondsen. De obligaties worden beheerd door professionele partijen en kennen een gemiddelde rating AA. Een klein gedeelte van onze beleggingen (0,35 %) in (staats)obligatiefondsen voldoet qua kredietwaardigheidsrating niet aan de minimale eis in ons treasury statuut (rating BBB).
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/derivaten/
pagina 136
Derivaten Financiële derivaten zijn instrumenten die hun waarde ontlenen aan de waarde van een ander goed zoals aandelen, rente of olie. Het andere goed wordt 'de onderliggende waarde' genoemd. De voornaamste soorten derivaten zijn opties, futures en swaps. Financiële derivaten kunnen door corporaties gebruikt worden om het renterisico te beheersen. De waarde van een rentederivaat fluctueert door schommelingen in de onderliggende waarde.
Bij Eigen Haard Wij zijn voorzichtig met het gebruik van financiële derivaten. Onze derivatenportefeuille is met een gedekte positie van € 75 miljoen aan renteswaps - op een totale schuld van € 1,6 miljard - beperkt.
Degelijke financiering Onze financiering is degelijk te noemen. Onze leningen bestaan vooral uit recht-toe-recht-aan bankleningen bij instellingen als de Bank Nederlandse Gemeenten en de Waterschapsbank.
Laag risico Hoewel we ontwikkelingen en mogelijkheden in de financiële wereld nauwgezet volgen, kiezen wij voor een laag risicoprofiel. Zo kunnen we onze investeringen in de volkshuisvesting voor de lange termijn plannen en financieren. En zijn we minder afhankelijk van de grillen van de markt. Wij zijn ervan overtuigd dat we zo onze financiële continuïteit beter kunnen garanderen.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/risicobeheersing/
pagina 137
Risicobeheersing Wij werken hard aan het beperken en beheersen van risico's. Ons beleid is daar dan ook sterk op gericht. Zo kunnen wij onze continuïteit waarborgen. Risicobeheersing vindt plaats op strategisch, tactisch en operationeel niveau. We volgen ondernemingsrisico's nauwlettend. In het bijzonder de risico’s ten aanzien van grondposities, projectontwikkeling en treasury. Een transparante rapportagestructuur zorgt samen met een procesbewuste werkwijze voor een betrouwbare informatievoorziening. Op basis daarvan kunnen wij de risico's tijdig identificeren en hierop anticiperen.
Welke risico's We lopen financiële risico's op ontwikkeling van nieuwbouw, herstructureringsprojecten en de verkoop van bestaand bezit. Het risico wordt mede bepaald door de omvang en complexiteit van het project. Om de (financiële) risico's zo vroeg mogelijk te identificeren werken wij in de voorbereidingsfase met uitgebreide investeringsvoorstellen. Deze bevatten onder meer kostencalculaties, bedrijfswaardeberekeningen en rendementscalculaties. Daarnaast verwerken we in de voorstellen juridisch, fiscaal en treasury-advies. En advies over de afzetbaarheid en verhuurbaarheid van woningen. Als de risico's daar aanleiding toe geven vinden bouwprojecten binnen samenwerkingsverbanden in separate juridische entiteiten plaats.
Projectontwikkeling en risico's Wij besteden nadrukkelijk aandacht aan het optimaliseren van onze risicobeheersing en het monitoren van (financiële) risico’s die voortkomen uit projectontwikkeling. Zo onderwerpen wij de ontwikkelportefeuille regelmatig aan een uitgebreide kwalitatieve en kwantitatieve risicoanalyse. En is de beoordeling van de financiële projectrisico’s een integraal onderdeel van onze kwartaalrapportages. Ook hanteren wij een aantal interne richtlijnen waarmee we de risico's beperken. We starten pas met de bouw van een project als 70% van de woningen is verkocht. En we hebben maximaal 250 onverkochte woningen in aanbouw, om zo het vermogensbeslag te beperken. We zijn daarnaast voorzichtig als het gaat om de waardering van onze projecten.
Interne processen Onze meest kritische processen houden we periodiek tegen het licht. Zo gaan we na of we ook daadwerkelijk volgens onze processen en procedures werken en houden we grip op eventueel risico op fraude en afbreuk van integriteit. Bij het inrichten van de processen hebben we aandacht voor de AO/IC. Daarbij focussen we met name op zaken als functiescheiding, controle en tussentijdse rapportages en audits.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/continuiteit/
pagina 138
Continuïteit Wij worden in onze bedrijfsvoering geconfronteerd met diverse (voorgenomen) kabinetsmaatregelen voor de gereguleerde huursector. Bijvoorbeeld de wet verhuurderheffing en een verruiming van het huurbeleid. Daarnaast legt het CFV ons een extra heffing op voor saneringssteun.
De bedragen De voorgenomen verhuurderheffing loopt voor ons op van € 1,0 miljoen in 2013 naar € 50,8 miljoen in 2017. Ons aandeel in de saneringssteun bedraagt voor 2013 € 12,5 miljoen. Voor de jaren 2014 tot en met 2017 houden wij in de kasstroomprognose rekening met een totale heffing van € 29,4 miljoen voor de saneringssteun.
Hoe gaan wij daar mee om Wij hebben drie mogelijkheden om de financiële effecten van de verhuurderheffing en saneringssteun te ondervangen. Deze maatregelen zijn complementair en hiermee kunnen wij blijvend voldoen aan de kengetallen van het borgbare bezit (ICR, LTV en 2% aflossingsfictie). Daarmee behouden wij toegang tot de kapitaalmarkt.
Besparen in kosten We streven naar lagere kosten op personeel, onderhoud en overige exploitatielasten.
Bijstellen investeringen Wij kunnen het investeringsprogramma bijstellen. Wij houden in onze begroting voor de komende jaren rekening met een investeringsvolume van gemiddeld € 163,7 miljoen. Dit is gemiddeld circa € 19,2 miljoen lager dan oorspronkelijk begroot. Het totaal investeringsvolume is opgebouwd uit investeringen in nieuwbouw, woningverbetering en acquisitie van vastgoed. De bijstelling vond uitsluitend plaats op het nieuwbouwprogramma. Wij nemen de regelgeving met betrekking tot het ‘eigen middelen beleid’ van het WSW in acht.
Hogere huurinkomsten En een deel van de financiële effecten kan nu worden ondervangen door het nieuwe huurbeleid. Tot op heden was de huurverhoging boven inflatie niet ingerekend. De kabinetsmaatregel was immer nog onvoldoende uitgewerkt. Nu de inkomensafhankelijke huurverhoging definitief is vastgesteld, hebben wij ons huurbeleid aangepast. Dit leidt naar verwachting tot een additionele huuropbrengst van circa € 45,0 miljoen over de periode 2013-2017.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/activa/
pagina 139
Activa Geconsolideerde balans per 31 december 2012 in € 1.000 na resultaatbestemming Vaste activa Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie
Financiële vaste activa Deelnemingen Vorderingen op maatschappijen waarin wordt deelgenomen Latente belastingvorderingen Overige effecten Te vorderen BWS subsidies Overige vorderingen
Totaal vaste activa
2012
2011
1.545.568 34.385
1.552.003 54.238
34.746
30.832
1.614.699
1.637.073
324.118 44.866
239.245 40.711
33.048
52.124
402.032
332.080
740 5.122
674 4.268
25.811 28.645 1.016 1.592 62.926
26.322 27.116 1.791 2.234 62.405
2.079.657
2.031.558
12.954 30.324 43.278
8.110 34.514 42.624
31.437
40.351
4.485 1.774 18.640
3.698 2.723 22.723
8.819 6.627 40.345
11.403 4.614 45.161
18.679
18.415
133.739
146.551
2.213.396
2.178.109
Vlottende activa Voorraden Vastgoed bestemd voor de verkoop Overige voorraden
Onderhanden projecten Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Vorderingen op maatschappijen waarin wordt deelgenomen Overige vorderingen Overlopende activa
Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/passiva/
pagina 140
Passiva Geconsolideerde balans per 31 december 2012 in € 1.000 na resultaatbestemming Passiva Groepsvermogen Egalisatierekening Voorzieningen Voorziening onrendabele investeringen en herstructurering Voorziening latente belastingverplichtingen Overige Voorzieningen Totaal voorzieningen Langlopende schulden Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Waarborgsommen Overige schulden Totaal langlopende schulden Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan overheid Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden terzake van pensioenen Overige schulden Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden Totaal passiva
Jaarverslag Eigen Haard 2012
2012
2011
327.040
318.171
81
107
31.571
44.661
8.104
205
4.291 43.966
3.039 47.905
1.526.805 43.670
2.611 1.471.740 39.531
10.963 11.625 1.593.063
10.716 13.948 1.538.546
116.908 5.339 25.854 15.832
151.434 11.670 17.306 12.959
923 6.226 78.164 249.246
504 3.909 75.598 273.380
2.213.396
2.178.109
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/winst--en-verliesrekening/
pagina 141
Winst- en verliesrekening Geconsolideerde winst- en verliesrekening bedragen in € 1.000 Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten Opbrengsten servicecontracten Overheidsbijdragen Netto-omzet koopprojecten Verkoop onroerende zaken Wijziging in onderhanden projecten Geactiveerde productie eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
Bedrijfslasten Kosten uitbesteed werk Afschrijvingen op materiële vaste activa en vastgoedportefeuille Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Leefbaarheid Bijzondere waardeverandering van vlottende activa Lasten servicecontracten Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten
2012 314.203 19.258 1.076 27.615 27.248 13.756 4.513
2011 303.144 18.024 72 38.388 29.076 3.068 4.860
16.099 423.768
19.806 416.438
2012 38.370 71.400
2011 31.039 28.144
7.510 814
Bedrijfsresultaat Niet gerealiseerde waardeverandering vastgoedportefeuille
Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Opbrengst financiële vaste activa en effecten Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten Waardeveranderingen verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Rentelasten en soortgelijke kosten Totaal financiële baten en lasten
Resultaat Groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen Resultaat deelnemingen
Jaarverslag Eigen Haard 2012
3.523 36.300 4.535 5.971 87.591 6.477 11.917
3.274 35.304 3.786 5.995 94.632 4.477 14.814
20.876 47.340 341.810
19.737 50.000 292.016
81.958
124.422
-540
93
2012 8.797 1.599
2011 7.558 2.055
-635
-6.833
406
-131
-74.234 -64.067
-75.994 -73.345
2012 17.351
2011 51.170
-8.482 -
16.883 1
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/winst--en-verliesrekening/
Resultaat Groepsresultaat na belasting
pagina 142
2012 8.869
Jaarverslag Eigen Haard 2012
2011 68.054
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/kasstroomoverzicht/
pagina 143
Kasstroomoverzicht Het geconsolideerd kaststroomoverzicht is opgesteld volgends de directe methode. Bedragen in bedragen in € 1.000
Kasstroom uit operationele activiteiten Ontvangsten Huuropbrengsten Opbrengsten servicecontracten Overheidsbijdragen Overige bedrijfsontvangsten Renteontvangsten Saldo ingaande kasstromen Uitgaven Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudsuitgaven Overige bedrijfsuitgaven Renteuitgaven
Kasstroom uit operationele activiteiten
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Desinvesteringen in MVA, Vastgoedbeleggingen, Onderhanden projecten en Voorraad Desinvesteringen materiele vaste activa Desinvesteringen in vastgoedbeleggingen Ontvangen termijnen in onderhanden projecten Verkoopontvangsten gronden Verkoopontvangsten overig
Investeringen in MVA, Vastgoedbeleggingen, Onderhanden projecten en Voorraad Sociaal vastgoed in exploitatie Sociaal vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Commercieel vastgoed in exploitatie Commercieel vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Gronden Investeringen in onderhanden projecten Onroerende zaken ten dienste van de exploitatie Externe kosten bij verkoop sociaal en commercieel vastgoed in exploitatie
Saldo in- en uitgaande kasstroom MVA, onderhanden projecten en voorraad
Jaarverslag Eigen Haard 2012
2012
2011
313.751 19.220 1.825 6.920 8.742 350.458
302.786 19.025 1.027 7.469 7.629 337.936
3.583 33.817 3.230 5.289 83.523 65.457 74.725 269.624
3.255 35.657 3.640 6.474 87.062 75.642 75.042 286.772
80.834
51.164
2012
2011
36.029 9.007 28.301
42.374 10.593 35.520
48 73.385
4.970 93.457
19.340 65.777
16.831 77.215
8.550 29.617
9.467 43.434
24.614 9.593
7.279 24.746 4.214
7.978
8.563
165.469
191.749
-92.084
-98.292
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/kasstroomoverzicht/
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Financiële vaste activa Desinvesteringen Investeringen
Kasstroom uit (des)investeringen
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Opname langlopende schulden Aflossing langlopende schulden Toename rekening-courant Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Mutatie liquide middelen Liquide middelen per 1 januari Liquide middelen per 31 december Mutatie liquide middelen
Jaarverslag Eigen Haard 2012
pagina 144
2012
2011
31.039 -30.864 175
17.036 -12.167 4.869
-91.909
-93.423
2012 149.106 -143.667 5.900 11.339
2011 119.267 -100.810 14.310 32.767
2012 18.415 18.679 264
2011 27.907 18.415 -9.492
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/bijzondere-projectsteun/
pagina 145
Bijzondere projectsteun Wij hebben een flink aantal projecten die leiden tot een verbetering van de leefbaarheid in aandachtswijken. Zowel fysiek als sociaal. Voor deze projecten kunnen wij bij het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting bijzondere projectsteun aanvragen. Wij werken hard aan deze aandachtswijken en vroegen in 2012 deze steun dan ook aan. Het gaat om diverse projecten die tot een verbetering van de leefbaarheid leiden. Zowel fysiek als sociaal.
De verdeling Corporaties verdelen onderling de bijzondere projectsteun aan de hand van hun inzet en opgave in de wijken. Het netwerk wijkaanpak doet dit op basis van het herverdeelstatuut. De projectsteun wordt telkens achteraf uitgekeerd.
De bedragen In 2012 konden wij voor de laatste keer projectsteun aanvragen. Voor de Amsterdamse aandachtswijken is totaal in 2012 € 6.450.000 beschikbaar. Dit wordt verdeeld onder de Amsterdamse corporaties naar rato van het bezit in de wijken. Dit betekent voor ons een bedrag van € 1.1 miljoen, waarschijnlijk in 2013 te ontvangen. De bedragen
Subsidie over 2011 Ontvangen in 2012 € 1.365.299 € 963.925 € 2.329.224
Direct ontvangen Ontvangen na herverdeling Totaal
De projecten Voor de onderstaande projecten vroegen wij bijzondere projectsteun aan: Amsterdam Zuidoost - Bijlmer Inzet klussenteam Zone 3, werk in de wijk Amsterdam West - Bos en Lommer Wijkbeheerder Landlust en Robert Scottbuurt Opruim/schoonmaakactie Robert Scottbuurt PKVW Fridtjof Nansenhof Pastorie Buurtevenement Robert Scottbuurt Verbeteren veiligheid & leefbaarheid Robert Scottbuurt Opruim/schoonmaakactie Landlust Portiekportiers Landlust Verbeteren situatie droogloop Landlust Ondersteunen tuinontwerp/moestuin Landlust Buurtevenement Landlust Bewonersruimte/buurtactiviteiten Landlust Amsterdam West - De Baarsjes Opruim/schoonmaakactie Hoofdweg/Chasséstraat PKVW Hoofdweg/Chasséstraat Ondersteunen bewonersactiviteiten/initiatieven Opruim/schoonmaakactie Geuzenbuurt PKVW DoesTrompGeuzenbuurt Ondersteunen van bewonersinitiatieven/activiteiten Geuzenbuurt Ondersteunen Senioren Centrum Geuzenbuurt
Jaarverslag Eigen Haard 2012
Subsidie over 2010 Ontvangen in 2011 € 544.337 € 2.893.270 € 3.437.607
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/bijzondere-projectsteun/
Amsterdam Noord - Nieuwendam Wijkbeheerder Nieuwendam Amsterdam Oost - Indische Buurt Schoonmaakhelden Renovatie Indië 1 (monument)
Jaarverslag Eigen Haard 2012
pagina 146
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/waarderingsgrondslagen/
pagina 147
Waarderingsgrondslagen De grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Tenzij anders vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde.
Actief Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de toegelaten instelling toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Verplichting Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard gaat met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Feitelijke verplichtingen In de jaarrekening worden naast juridische verplichtingen ook feitelijke verplichtingen verantwoord, die kunnen worden gekwalificeerd als ‘intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd’. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvorming- en communicatieproces rondom projectontwikkeling en herstructurering.
Baten Baten worden in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Lasten Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Niet opgenomen in de balans Als een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle toekomstige economische voordelen en (nagenoeg) alle risico’s met betrekking tot activa of verplichtingen aan een derde zijn overgedragen, worden deze niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde.
Opbrengsten en kosten De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. Opbrengst wordt verantwoord als alle belangrijke risico’s met betrekking tot de transactie zijn overgedragen aan de koper.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/waarderingsgrondslagen/
pagina 148
Schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.
Jaarverslag Eigen Haard 2012
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/rechtspersonen-en-vennootschappen/
pagina 149
Rechtspersonen & vennootschappen In consolidatie Rechtspersoon/ Direct/ Indirect Vennootschap GEM Aalsmeer Beheer D B.V. Houdstermaatschappij D Eigen Haard B.V. OGA beheer B.V. D Olympus Ontwikkeling D B.V. Prospect Zuidas B.V. D Stichting Eigen Haard D Stichting Eigen Haard D Assendelft Stichting D Kantoorgebouwen Woongroep Holland D Projecten B.V. Woningstichting Eigen D Haard Django B.V. D Fountainhead Enterprise D B.V. Park Krayenhoff B.V. D Ontwikkelingscombinatie D De Bongerd B.V. Ontwikkelingsgroep D&I Aalsmeer C.V. GEM Aalsmeer C.V. D&I ODB C.V. D&I
Integraal of propor-tioneel I
Statutaire Zetel Aalsmeer
100%
I
Amsterdam
100%
I I
Aalsmeer Amsterdam
100% 100%
I I I
Amsterdam Amsterdam Amsterdam
100% 100% 100%
I
Amsterdam
100%
I
Amstelveen
100%
I
Amsterdam
100%
P p
Amsterdam Amsterdam
50% 50%
P P
Uithoorn Amsterdam
50% 42,86%
I
Aalsmeer
I P
Aalsmeer Amsterdam
Gebiedsontwikkeling De D&I Purmer C.V. B.V. Eigen Haard I Eigen Haard I Projectontwikkeling B.V. Eigen Haard Saendelft I B.V. Eigen Haard Vastgoed I B.V. Startgoed Amsterdam I B.V. Breekoever V.O.F. I Entree West B.V. I HEEH B.V. I Ontwikkelingscombinatie I Waterbuurt West V.O.F. Park Krayenhoff C.V. I Spoorstrip West B.V. I V.O.F. ‘t Hof van Weesp I V.O.F. Bovenkerkerweg I 5 tot en met 19 te Amstelvee V.O.F. Plan Catwoude I Nassau Investment B.V. I VOF renovatie Het Breed I Ontwikkelingsgroep I Saendelft C.V. OGS Saendelft Beheer I B.V.
P
Purmerend
I I
Amsterdam Amsterdam
100% (99%+1%) 42,86% (41,76%+1,10%) 25,95%(25,44%+0,51% ) 100% 100%
I
Amsterdam
100%
I
Amsterdam
100%
I
Amsterdam
100%
P P P P
Amsterdam Goes Amsterdam Amsterdam
50% 50% 50% 50%
P P P P
Uithoorn Beverwijk Scharwoude Amsterdam
50% 50% 50% 50%
P P P P
Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam
50% 50% 41,77% 37%
P
Amsterdam
33%
Jaarverslag Eigen Haard 2012
Belang/ Zeggenschap
100% (99%+1%)
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/rechtspersonen-en-vennootschappen/
Rechtspersoon/ Direct/ Indirect Vennootschap Gebiedsontwikkeling De I Purmer Beheer B.V. V.O.F. Royaal Zuid I
pagina 150
Integraal of propor-tioneel P
Statutaire Zetel
P
Hoevelaken
Purmerend
Belang/ Zeggenschap 25,5% 20%
Niet in consolidatie Rechtspersonen/ Vennootschap Noorder Legmeer C.V. Woningnet N.V. GEM Saendelft Beheer B.V. GEM Saendelft C.V.
Direct of indirect D D I I
Statutaire zetel Houten Utrecht Zaanstad Assendelft
Jaarverslag Eigen Haard 2012
Belang opgeheven 11,62% 5% 5,5%
jaarverslag2012.eigenhaard.nl/jaarverslag/over-ons/onze-financien/verklaring-bestuur/
pagina 151
Verklaring bestuur Wij verklaren dat onze middelen uitsluitend zijn besteed in het belang van de volkshuisvesting, volgens het bepaalde in artikel 26 van het BBSH.
Amsterdam, 13 juni 2013 Het bestuur, Nico Nieman (voorzitter) Jan van den Berg Jeths (vicevoorzitter) Mieke van den Berg
Jaarverslag Eigen Haard 2012 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)