ADRESSEN:
Camping "Cul" CH-7530 Zernez 082 - 81462 Camping Realp Herr Roland Simmen Am Bühl CH-6491 Realp 044 - 67554 Camping "Des Glaciers" Fam. Darbellay CH-1944 La Fouly 026 - 831735 Cabane d'Orny 026 - 831887 Algemeen noodgevallen nummer (mobiele telefoon van Anneke en Ton): vanuit Nederland: 065 - 28 90 074 vanuit Zwitserland: 00 - 31 65 28 90 074
"Het beleven van een berg is belangrijker dan het succes op de berg". Anderl Heckmaier (Eiger-Nordwand)
INHOUD
voorwoord ........................................................................................... 5 informatie over Zernez en La Fouly ................................................... 7 aanrijroutes ......................................................................................... 9 reisprogramma .................................................................................. 11 tochten .............................................................................................. 12 uitrusting ........................................................................................... 16 auto-alternatieven vanuit Zernez ...................................................... 18 auto-alternatieven vanuit La Fouly ................................................... 20 Zwitserse paden ................................................................................ 21 praktische tips ................................................................................... 24 woordenlijst ...................................................................................... 26 recept ................................................................................................ 27 aantekeningen ................................................................................... 28
De NCC en de voor haar optredende personen zijn nimmer aansprakelijk en nemen geen verantwoordelijkheid op zich voor de gevolgen van eventuele onjuistheden of schade, die uit de gegeven aanwijzingen kunnen voortvloeien.
Bonjour! Dit hoort u vaak tijdens de wandelingen in de bergen in Val Ferret, het gedeelte van Zwitserland waar we de tweede helft van onze reis zullen verblijven. Tijdens de wandelingen vanuit Zernez hoort u meestal: "Grüezi" of "Grüezi mit einand". In de bergen groeten de mensen elkaar nog en soms raak je aan de praat met de mensen die je tegen komt of je wijst elkaar op een mooi uitzicht, de bloemen of op de dieren: je deelt je enthousiasme. De meeste mensen genieten van de natuur en beleven de bergen als het "paradijs". Wat wij u willen bieden tijdens deze reis, is een fijne ervaring; een belevenis waar u nog lang op terug zult kijken. Ons motto is : samen delen. Dat willen we graag met u: het delen van onze liefde, voor de bergen, voor de natuur. We willen niet alleen kennis overbrengen, maar u laten ervaren hoe fijn het is om in de bergen tot rust te komen, te genieten en even weg te zijn uit de drukke competitieve Westerse wereld. Deze vakantie staat in het teken van: "Der Weg ist das Ziel". Of zoals de Zwitsers zeggen: "Es geht um die Erlebnis und nicht um die Leistung". Kortom, zodra de pootjes uitgedraaid zijn, de stilte van de bergen over u neer daalt en u het uitzicht bewondert, begint "die Erlebnis". Hou dat vast, zodra u de eerste stappen zet voor het maken van uw tochten. Beleef alles intens van het begin tot het eind. Het gaat niet om het halen van die top. U loopt er soms uren naar toe en u bent er misschien maar 10 minuten. En dat zou het belangrijkste zijn? Nee toch?! Een enkele keer moeten we omkeren en bereiken we het doel niet. Denk dan weer aan de beleving van de totale tocht en bedenk dat ook het besluit om om te keren een belangrijke beslissing is in het leven van een Bergsteiger!
Geniet samen met de anderen, praat eens niet, luister naar de stilte, fotografeer stilzwijgend met uw hart en reik elkaar, indien nodig, de helpende hand. We zijn er van overtuigd, dat u dan twee gouden weken zult hebben. Voor u ligt het boekje waarin we u informatie geven vóór en tijdens uw vakantie in Zwitserland. U heeft gekozen voor een vakantie in mooie afwisselende gebieden. Als het weer meewerkt, maken we er onvergetelijke weken van.
De sportieve en gezellige elementen moeten we echter gezamenlijk inbrengen. Zijn er ondanks alles toch zaken die u storen of waar u het niet mee eens bent, praat er dan over: niet onder elkaar, maar met de reiscommissie tijdens het MEKKER-kwartiertje.
We wensen u een goede tijd, mede namens Cor en Hans Flapper, Margreet en Martin Mobron, en Ton:
ZERNEZ Midden in het Engadin, daar waar de Spöl in de Inn uitmondt en de weg over de Ofenpass het Engadin met het Münsterdal verbindt, ligt Zernez. Het dorp kan op een indrukwekkende geschiedenis terug blikken. In 1872 werd het door een grote brand geteisterd. Gespaard werden de barokke kerk (uit 1609) en een Middeleeuwse kapel, beide gelegen op een heuvel, even buiten het dorp. Aan de voet van die heuvel ligt Schloss Wildenberg, de stamburcht van de Planta's. Het is een Middeleeuws kasteel, dat in de 17-de eeuw werd herbouwd en uitgebreid. De afgebrande huizen werden vervangen en er werden ruime pleinen aangelegd. Bijna niemand kon bij de oprichting van het National Park in 1914 voorzien, welke betekenis dit voor de gemeente Zernez zou hebben. Met een oppervlak van 168,7 m2 - waarvan 68% op het gebied van Zernez biedt het een natuurlijke bescherming van flora en fauna, evenals de mogelijkheid tot wetenschappelijk onderzoek van de natuur. Bij een wandeling door het dorp herkent de geïnteresseerde bezoeker de prachtig gerenoveerde pensions, die met hun comfortabele inrichting de gasten verwelkomen. Verder staan zowel de keuken als de kelder hoog aangeschreven.
LA FOULY in het VAL FERRET Val Ferret is een zijdal van het Val d'Entremont en begint bij het plaatsje Orsières, dat aan samenvloeiing ligt van de Drance de Ferret en de Drance d'Entremont. Het Val Ferret heeft een grote landschappelijke schoonheid. De westelijke bergketens zijn graniet en daardoor niet erg begroeid. De oostelijke ketens bestaan uit sedimentgesteente en zijn daardoor meer begroeid, waardoor een rijke flora en fauna is ontstaan. Val Ferret kent weinig historische monumenten zoals kerken en musea, maar het dorpje Praz de Fort heeft een mooie barokke kapel. Het is hoog alpinegebied tussen het Aostadal in Italië en het massief van de Mont Blanc en de Trient. Je kunt hier eindeloos wandelen en
klimmen (tot 4800 m!) in nog vrijwel onaangetaste natuur. La Fouly is het op een na laatste dorpje aan het eind van het het doodlopende dal. La Fouly en de camping worden gedomineerd door de Mont Dolent (3820 m) en de Tour Noir (3835,7 m). De camping kijkt uit op de Glacier (gletscher) de l'a Neuve.
AANRIJROUTES U heeft tijdens de reis in ieder geval voor zowel de auto als de caravan een Zwitserse Autobahnvignet nodig: 2 x Sfr. 40. I
Een snelle route over de Duitse Autobahn en de Julierpass (2284 m en 10-13%): Utrecht - Nijmegen - (A57) - Keulen - Koblenz (A61: linksRheinische Autobahn) - Karlsruhe - (A5) - Basel - Zürich (in Zürich steeds borden Chur volgen) - Landquart - Chur - nu al groene en later blauwe borden St. Moritz volgen - Thusis - Tiefencastel - Savognin - Julierpass - Silvaplana - St.Moritz - rechtdoor richting Celerina en dan richting Zernez - camping borden.
II
Dezelfde route als I, echter zonder pas, maar met de autotrein: In Thusis rijdt u met uw combinatie (max. hoogte 2.30 m max. breedte 2.20 m: grotere voertuigen eerst telefonisch informeren: 0941 81 81 11 13) de trein op en in Samedan er weer af. Daar volgt u richting Zernez en borden naar de camping.
III Een route over de Duitse Autobahn en door Oostenrijk (toltunnel): Tot aan Karlsruhe zie I. Dan (A8) - Stuttgart - Ulm - (A7) - Memmingen - weg nr.18 - Wangen - Lindau - Bregenz - Feldkirch (E17) - Bludenz - Arlbergtunnel (tol) - Landeck - weg nr.187 Pfunds - Martina - richting St. Moritz - bij Zernez: camping borden volgen. IV Een route over de Duitse Autobahn en door Oostenrijk over de Fernpass (1209 m en 8%) en geen toltunnel: Als III tot Memmingen - (A7) - Kempten - Pfronten - Reutte Lermoos - Fernpass - Nassereith - Landeck en verder als III. V
Een toeristische route via Luxemburg: Breda - Antwerpen - Brussel - Namen - Luxemburg of Maastricht Luik - Luxemburg. Na Luxemburg richting Metz - (A31) - Nancy (N57) - Epinal - (D159) - Remirmont - (N66) - Mulhouse - Basel. Verder als I of II.
VI Een alternatieve route in Zwitserland over de Flüelapass (2383 m en 10-12%): Via I, II of V tot aan Landquart. Dan Davos - Flüelapass Susch - Zernez - camping borden.
REISPROGRAMMA Niet eerder dan zaterdag 10 augustus:
zondag 11 augustus:
Aankomst deelnemers vanaf 14.00 uur. Komt u a.u.b. beslist niet eerder i.v.m. onze organisatorische planning! De overnachtingen in de reissom zijn vanaf zondag 11/8 t/m vrijdag 23/8. Als u op zaterdag in Zernez aankomt, kunnen wij u aanmelden en deze dag voor u afrekenen tegen betaling van Sfr. 25,-- per equipe, door u te voldoen bij aankomst. Aankomst deelnemers. Let op: de slagboom bij de camping is gesloten van 12.00 uur tot circa 14.00 uur. U kunt dan echt de camping niet op en bij de camping is geen gelegenheid om met meerdere combinaties buiten de poort te wachten. Als u rond de middagsluiting in Zernez aankomt, kunt u het beste bij het station wachten: daar is ruime parkeer gelegenheid. 20.15 uur opening met .........
maandag 12 augustus:
Tocht 1 of 2.
dinsdag 13 augustus:
Tocht 3 of 4.
woensdag 14 augustus:
Tocht 5 of 6.
donderdag 15 augustus:
Tocht 7 of 8.
vrijdag 16 augustus:
Tocht 9 of 10.
zaterdag 17 augustus: zaterdag 17 augustus:
Tocht 11. 18.00 uur gezamenlijk diner.
zondag 18 augustus:
Tocht 12. Om 20.15 uur staan wij bij de vlaggemast met ........ om naar uw verhalen van die dag
te luisteren. maandag 19 augustus:
Tocht 13 of 14.
dinsdag 20 augustus:
Tocht 15 of 16.
woensdag 21 augustus:
Tocht 17 of 18.
donderdag 22 augustus:
Tocht 19 of 20.
vrijdag 23 augustus:
Tocht 21. Om circa 16.00 uur sluiting.
Neem uw afval weer mee terug naar het dal. Begraaf het niet en stop het ook niet onder een steen (die blijft niet altijd op zijn plaats). Bescherm zo de natuur en speel niet voor "volwassen" KLEIN DUIMPJE
TOCHTEN: 1
Met de auto naar Ardez (1430 m). Lopen via Guarda (1650 m) naar Val Tuoi (1796 m). Hoogteverschil 500 m, duur circa 5 uur.
2
Met de auto naar Guarda (1650 m). Lopen naar de Tuoi hütte (2250 m). Hoogteverschil 600 m; duur circa 5 uur.
3
Met de auto naar P1 (1840 )in het National Park. Lopen via Alp Grimmels (2050 m) naar hotel Il Fuorn (1800 m): hier was vroeger een ijzersmelterij. Hoogteverschil 200 m, duur circa 3 uur. Auto's poolen.
4
Lopen vanaf de camping (1470 m) naar Murtaröl (2580 m) waar zeer veel gemzen te zien zijn. Hoogteverschil 1110 m; duur circa 7 uur.
5
Met de auto naar de Berninapass. Bij Diavolezza met de gondel naar 2978 m met overweldigend uitzicht op Piz Palü 3905 m en Piz Bernina 4049 m. Afdalen naar Pers gletscher (2740 m) en lopen over de gletscher(!) naar Isla Pers. Hoogteverschil 250 m, duur circa 5 uur.
6
Met de auto naar station Morteratsch en vandaar wandelen naar de gletsjertong van de Morteratsch gletscher. U kunt hem aanraken! Onderweg staat aangegeven hoe de gletscher zich in de afgelopen decennia heeft teruggetrokken. Hoogteverschil 150 m, duur circa 3 uur.
7
Met de auto naar Val Susauna (1640 m). Lopen door dit prachtige, ongerpte dal naar Alp Funtauna (2190 m). Hoogteverschil 550 m, duur circa 6 uur.
8
Lopen vanaf de camping (1470 m) naar de Macuun Seen (2650 m). Hoogteverschil 1165 m, duur circa 8 uur. Auto de avond tevoren naar Lavin brengen.
9
Met de auto naar de ingang van Val Trupchun (1665 m). Dit wildrijke dal in het National Park inlopen tot circa 2300 m. Gegarandeerd wild (o.a. gemzen, herten, steenbokken en murmeldieren) te zien! Verrekijker (telelens) mee!
10
Met de auto naar Samedan (1795 m). Lopen naar Piz Ot (3246 m). Hoogteverschil 1450 m, duur circa 8 uur.
11
Vanaf circa 08.15 uur vertrek voor de etappe naar Realp. We loten voor de volgorde van vertrek. U verlaat de camping met tussentijden van circa 5 minuten. De route voert u rechtsaf richting St. Moritz - Silvaplana - Julierpass (2284 m - 13%) Tiefencastel - Thusis. Hier volgt u richting Chur, maar na ongeveer 17 km verlaat u de autoweg richting Flims/Laax - Disentis/Mustér. Via de Oberalppass (2044 m - 10%) komt u in Andermatt. Hier volgt u richting Hospental en Realp (Furkapass). In Realp volgt u de NCC-pijlen.
12
Vanaf circa 08.15 uur vertrek voor de etappe naar La Fouly in Val Ferret. We vertrekken in omgekeerde volgorde van zaterdag (de laatsten zullen nu de eersten zijn!). U verlaat de camping weer met tussentijden van circa 5 minuten. De route voert u nu over de Furkapass (2432 m - 11%) naar het Rhônedal. We raden u aan onderweg bij Belvédère te genieten van het uitzicht op de Rhônegletscher en eventueel een bezoek te brengen aan de ijsgrotten in deze gletscher. U rijdt het hele Rhônedal door via Gletsch - Naters - Visp. Als u in Visp wilt winkelen (o.a. een grote Migros) volg dan bij de rotonde in het centrum de richting Zermatt / Saas Fee. Ga NIET met uw combinatie de parkeerplaats van de Migros op, maar rijd voorbij de school/sporthal aan uw linkerhand: daar is wel een geschikte parkeerplaats.
U vervolgt de route door het Rhônedal richting Sierre - Sion naar Martigny. Dan volgt u de borden richting Coll Grande St. Bernard (St. Bernardpass) en Orsières. Bij Orsières volgt u richting Val Ferret (12%) - La Fouly en vervolgens de camping borden en/of NCC-pijlen). 13
Met de auto naar de parkeerplaats bij Les Ars Dessous (1780 m). Lopen langs Mont Percé (2023 m) het dal van de rivier La Dranse de Ferret in. Deze ligt diep naast u. Onderweg ziet u o.a. een waterval, Turkse lelies en murmultieren (verrekijker mee). Hoogteverschil 300 m; duur circa 5 uur.
14
Vanaf de camping (1600 m) naar Cabane de l'a Neuve (2735 m). Onderweg zijn enige passages met kettingen gezekerd. Hoogteverschil 1145 m; duur circa 7 uur.
15
Vanaf de camping (1600 m) naar het skigebied Alpage de la Fouly (2150 m). Onderweg komt u Edelweisz tegen en van boven heeft u een mooi uitzicht op het dal en de bergwereld. Hoogteverschil 550 m, duur circa 5 uur.
16
Tweedaagse huttentocht: met de auto naar het Vallon d'Arpette de Saleina (1330 m). Lopen naar de Cabane d' Orny (2826 m). Hoogteverschil 1500 m, duur circa 8 uur.
17
Met de auto naar Champex (1500 m). Met de stoeltjeslift naar Grands Plans (2188 m). Lopen richting Cabane d'Orny: de huttentochters tegemoet. Hoogteverschil circa 300 m, duur circa 2 uur.
18
Vanuit Cabane d'Orny (2826 m) naar Grands Plans (2188 m). Met de stoeltjeslift naar Champex en met de auto naar de camping. Hoogteverschil -650 m, duur circa 3 uur.
19
Met de auto naar de parkeerplaats bij Les Ars Dessous (1780 m). Lopen naar Grand Col Ferret (2540 m). Hoogteverschil 750 m, duur circa 7 uur.
20
Vanaf de camping (1600 m) over Petit Col Ferret (2490 m) via 2300 m naar Grand Col Ferret (2540 m) en vandaar naar les Ars Dessous (1780 m). Hoogteverschil 1050 m, duur circa 7 uur.
21
Met de auto naar de parkeerplaats bij Les Ars Dessous (1780 m). Lopen naar de Lacs de Fenêtre (2495 m). Hoogteverschil 705 m, duur circa 6 uur.
Alle aangegeven tijden zijn in principe "zuivere" wandeltijden: u moet hier alle rustpauzes nog bij optellen! De tijden zijn wel ruim gecalculeerd.
UITRUSTING Onderstaand geven we u een lijstje met de uitrustingsstukken, die u beslist op elke tocht/wandeling mee MOET nemen, c.q. die u eventueel mee kunt nemen: In uw rugzak hoort altijd: -
-
-
-
-
regenkleding. windjack. handschoenen of wanten. warme muts. proviand en eventueel een zakmes. (neem iets extra's voor onverwachte situaties mee: gedroogde vruchten, muesli-repen, chocola, ligakoeken e.d. voldoen erg goed). Druivesuiker geeft u direkt weer energie. drinken: ½ à 1 liter in een goed afsluitbare veldfles. Een thermosfles met glazen binnenfles is minder geschikt. Als inhoud kunt u denken aan rozenbottelthee (is zowel koud als warm lekker) of ijsthee (oplospoeder in Zwitserland te koop, aanmaken met koud water). enige eerste hulp verbandmiddelen, waaronder zeker pleisters, "Second Skin", Leukoplast of iets dergelijks om uw eigen blaren onderweg te behandelen. anti-zonnebrand middelen met een zo groot mogelijke beschermingsfaktor. zonnebril en eventueel zonnehoedje. lippencreme. wc-papier.
-
identiteitsbewijs (b.v. lidmaatschapskaart Alpenclub, paspoort)
U kunt bovenstaand lijstje naar wens aanvullen met o.a.: -
wandelstok of skistok. foto-, film- en/of video-apparatuur. verrekijker. korte broek. reddingsdeken. reserve sokken. reserve handdoek(je). hoogtemeter. kompas. kaart van het gebied. reserve veters.
Vooral in de bergen is er niets veranderlijker en ook verraderlijker dan het weer: u gaat met prachtig weer weg en bovengekomen slaat het weer in tien minuten om tot wind, regen en, afhankelijk van hoe hoog u bent, zelfs sneeuw! Hou daar dus altijd rekening mee. Naast de basis-uitrusting, stelt een verblijf in een hut nog enige andere eisen: -
toiletgerei (er is geen 220 Volt !!). verschoning. zaklantaarn. eventueel pyama. eventueel slaapzak en/of lakenzak. merk uw veldfles duidelijk met uw naam! zakjes oplos koffie, oplos cacao, oplos soep, theezakjes (in de hut kunt u heet water kopen).
Een matras, een deken en een kussen liggen in de hut voor u klaar. Uw avondeten, ontbijt en "Marschtee" zijn betaald. Al het overige dient u zelf te betalen. Het leven in een hut is zeer eenvoudig. Neemt u niet teveel mee: u moet het allemaal zelf meesjouwen! De prijzen in een hut liggen wel veel hoger dan in het dal. Dit heeft te maken met de moeizame aanvoer (en afvoer van vuil). Vaak worden hiervoor helikopters ingeschakeld. Een literfles gewone tafelwijn kost u b.v. circa Sfr. 20,-- (= F 28,--) 's Avonds om 22.00 uur is het "Hüttenruhe", terwijl u meestal wakker wordt van de 'echte' alpinisten, die al om 04.00 uur vertrekken om een top te beklimmen.
AUTO-ALTERNATIEVEN vanuit Zernez: -
Kur-concerten in het Tais-wald in Pontresina. Bij slecht weer in de concertzaal (=het oude schoolgebouw achter de VVV). Zie voor verdere informatie het blad Engadin.
-
Bezichtiging Chesa Planta (=patriciërshuis) in Samedan. Zie voor verdere informatie het blad Engadin.
-
Engadiner Museum in St. Moritz (hoe men vroeger leefde in het Engadin). Zie voor verdere informatie het blad Engadin.
-
Autotocht naar Samnaun (belastingvrijdal: rookwaren, drank, parfums en benzine ± 70 cent (hollands) per liter). CampingSamnaun ca. 70 km (=1,5 uur rijden!!). Heen via Zwitserland (Vinadi: allemaal tunnels) en terug via Oostenrijk (Spiss).
-
Segantini Museum in St. Moritz (schilder 1858-1899). Hij schilderde impressionistisch en heeft aan het pointillisme een eigen karakter gegeven door zijn streepjestechniek. Vooral de Alpenlandschappen, die hij zo schilderde, zijn bijzonder!
Met mooi weer is de belichting in het museum zeer fraai. Hij is de schilder van het Engadin! Zie voor verdere informatie het blad Engadin. -
In Maloja het atelier van Segantini en op de heuvel daar achter de gletsjermolens: diepe ronde putten, in de ijstijd door stenen uitgeslepen en 's zomers nog gevuld met sneeuw.
-
Het huis van Nietzsche (filosoof 1844-1900) in Sils-Maria. Dinsdag - zondag 11.00 - 12.00 uur en 16.00 - 18.00 uur
-
Het National Park Haus in Zernez: museum over het Park.
-
12e eeuwse kerk van San Peter in Samedan. Sleutel bij de VVV in Samedan.
-
Dorpskerk in Samedan (1771). Zie voor verdere informatie het blad Engadin.
-
Kerk van San Gian in Celerina: basiliek uit 12e eeuw. Sleutel bij VVV in Celerina.
-
Santa Maria kerk in Pontresina (1300-1500). Zie voor verdere informatie het blad Engadin.
-
Livigno (Italië): markt op woensdag. Livigno ligt in een belastingvrij dal. Goedkope parfums, drank, rookwaren en benzine. Een leuke route is heen over de Berninapas en terug door de toltunnel via het Nationaal Park naar Zernez.
-
Auto naar Punt Muragl. Met de trein naar Muottas Muragl op 2453 m en wandeling naar Alp Languard 2204 m, duur 1,5 uur. Terug via dezelfde weg, duur 2,5 uur. Alternatief bij Alp Languard met de stoeltjeslift omlaag en dan terug lopen naar de auto (± 3 km).
-
In het Unterengadin naar Schloss Tarasp. Zie voor verdere informatie het blad Allegra.
-
Museum over het Unterengadin in Bad Scuol (=Schuls). Zie voor verdere informatie het blad Allegra.
AUTO-ALTERNATIEVEN vanuit La Fouly: -
Via Praz de Fort en Orsières naar de Sint Bernardpas (2469 m). U gaat dus niet door de tunnel! Te bezichtigen zijn hier: museum, kerk, klooster, honden, ijsmeer (en souvenirs). U kunt dezelfde weg terug nemen of doorrijden naar Aosta (PASPOORT mee!) - Courmayeur - door de Mont Blanc tunnel (tol) naar Chamonix (het Mekka der bergbeklimmers!). Via Argentières - Col des Montets - Col de la Forclaz - Martigny - Orsières terug naar La Fouly. Dit is een lange route met steeds wisselende uitzichten op de Mont Blanc (4801 m) door drie landen: vroeg vertrekken!
-
Via Praz de Fort en Orsières en Sembrancher rechtsaf het Val de Bagnes in naar Verbier. Hier met het baantje naar Mont Fort (3329 m): uitzicht over de Zwitserse bergwereld! U kunt ook doorrijden naar het stuwmeer van Lac de Mauvoisin. Door de tunneltjes komt u bij allemaal watervallen. Bij de afgrond groeit Edelweisz.
-
Via Praz de Fort en Orsières naar Martigny. Vlak voor de stad linksaf naar de Col de la Forclaz (1527 m). Na de pashoogte rechtsaf richting Finhaut (Val de Trient). Vanuit Finhaut eventueel met het baantje naar stuwmeer Lac d' Emossons (1930 m): heel mooie autorit met steeds wisselende uitzichten op de Mont Blanc (4801 m).
-
Via Praz de Fort naar Champex: een weg met 100 bochten omhoog. In Champex kunt u leuk wandelen langs of roeien op het meer. Verder is hier een alpentuin te bezichtigen. U kunt er winkelen en er is een zwembad.
ZWITSERSE PADEN: De Zwitsers zijn met de opkomst van het toerisme al in het midden van de vorige eeuw begonnen met het markeren van de (berg)paden. In eerste instantie werden de belangrijkste passen en paden in de omgeving van Davos en St. Moritz van een oranje markering voorzien. Vooral de berggidsen waren hier destijds tegenstanders van: zij zagen zich in hun broodwinning bedreigd! Sinds 1987 bestaat er een wet: de "Bundesgesetz für Fuss- und Wanderwege". Hierin is o.a. vastgelegd dat de kantons verplicht zijn om alle wandel- en bergpaden te inventariseren. Vervolgens moet men een plan opstellen met daarin de maatregelen die nodig zijn om de gebieden voor de wandelaar toegankelijk te maken. Vervolgens is men dan verplicht om deze paden in stand te houden en er geldt een vervangingsplicht als een pad moet worden gesloten (te gevaarlijk, natuurbescherming, militair terrein). Verder is de bewegwijzering vastgelegd, zodat er op den duur eenduidigheid ontstaat. Men heeft hiervoor sinds 1990 ongeveer 15 jaar uitgetrokken en men rekent met een kostenpost van circa Sfr. 1.000,= per km wandelweg. Alleen in Davos en omgeving heeft men al 520 km wandel- en bergpad! In Zwitserland dragen regering, kantons, gemeenten en particuliere verenigingen zorg voor 50.000 km goed onderhouden en eenduidig gemarkeerde wandelpaden. Deze paden voeren door de landschappelijke en culturele bezienswaardigheden van het land. WANDELPADEN Deze lopen zover mogelijk weg van de straten en zijn in principe niet verhard. Bij die delen die gevaar opleveren voor uitglijden of vallen in een afgrond zijn maatregelen genomen in de vorm van traptreden of hekken. Over wandelpaden kunt u zonder bijzondere kennis lopen. In de bergen loopt men op hoge schoenen, die de enkel beschermen en die voorzien zijn van een profielzool. Sportschoenen zijn in de bergen gevaarlijk: die horen in de gymzaal!
Met goed stevig schoeisel, kleding die aan het weer is aangepast en een kleine zakapotheek bent u prima uitgerust. Bij langere wandelingen is het raadzaam eten en drinken mee te nemen. Wandelpaden zijn in de regel zonder enig gevaar te belopen. Alleen bij regen, sneeuw en ijs moet u letten op uitglijden. Gele wegwijzers informeren u over de plaats waar u zich bevindt, mogelijke wandeldoelen en tijdsduren (pauzes niet meegerekend!). Onderweg kunt u ook geschilderde gele richtingspijlen tegen komen en speciale borden informeren u over eventuele bezienswaardigheden. BERGWANDELPADEN Bergwandelpaden zijn overwegend smal en stijl en kunnen geëxponeerd zijn. Een goede lichamelijke conditie en voorbereiding voor de tocht zijn nodig. U moet in staat zijn de omstandigheden en gevaren in de bergen goed in te schatten. Als basis is een goed evenwichtsgevoel onontbeerlijk! Waak er altijd voor stenen los te trappen: u brengt daarmee zowel andere mensen als dieren in gevaar. Stevige bergschoenen met een goede profielzool, beschermingsmiddelen tegen kou, zon, regen en wind behoren tot de basis uitrusting. Verder zijn EHBO-middelen, een topografische kaart van het gebied en genoeg eten en drinken noodzakelijk aanwezig in de rugzak. Bij het afdalen kan een telescoopstok goede diensten bewijzen door de knieën te ontlasten. In de bergen kunnen weersomslagen met onweer, kou, wind, regen, sneeuw, ijs of mist heel snel tot zeer ongunstige omstandigheden op de paden leiden. Behalve het gevaar voor uitglijden, wordt ook het risico van steenslag veel groter! Gele wegwijzers informeren u over de plaats waar u zich bevindt, mogelijke wandeldoelen en tijdsduren (pauzes niet meegerekend!). De wit-rood-witte punt betekent dat het om een bergwandelpad gaat. Onderweg kunt u ook geschilderde wit-rood-witte richtingspijlen tegen komen en wit-rood-witte verfstrepen bevestigen het verloop van de bergwandelweg. Speciale borden geven extra informatie over wat u wel en niet moet doen op een zeker traject.
ALPINE ROUTES Alpine routes voeren in het gebergte deels door terrein zonder pad, over sneeuwvelden en gletschers of door rotsen met korte klim passages. Veiligheidsmaatregelen beperken zich tot zekeringen van bijzonder geëxponeerde plaatsen met acuut gevaar voor neerstorten. Voor alpine routes is een zeer goede lichamelijke (en geestelijke) conditie vereist, evenals bergervaring en evenwichtsgevoel. U dient te kunnen omgaan met touw en pickel en rotsen te kunnen beklimmen met behulp van handen en voeten. Dit soort routes moet u alleen gaan onder begeleiding van mensen met bergervaring of van een gids. Behalve de uitrusting van de bergwandelaar heeft u nu ook kompas en hoogtemeter nodig en voor gletscherpassages zijn touw en pickel (en soms stijgijzers) nodig. Op alpine routes, met name op de passages over steile puinhellingen, steenslag gevaalrijke plekken, sneeuwvelden en gletschers loopt u een verhoogd risico. Daarbij komt nog het risico van lawines in de lente en de vroege zomer, alsmede plotselinge weersveranderingen met kou en sneeuw. Blauwe wegwijzers informeren u over de plaats waar u zich bevindt, mogelijke wandeldoelen en tijdsduren (pauzes niet meegerekend!). De blauwe kleur betekent, dat het om een alpine route gaat. Onderweg kunt u ook wit-blauw-wit geschilderde richtingspijlen tegen komen en witblauw-witte verfstrepen bevestigen het verloop van de alpine route. VEILIG BERWANDELEN Bergwandelen is anders dan een wandeling zonder gevaar in de natuur. Bergwandelen vereist een hoge mate aan verantwoordelijksgevoel en bewustzijn van de gevaren die men kan tegen komen. Zowel bij de voorbereiding als bij de uitvoer van een tocht moet men zich hiervan bewust zijn.
Door een zorgvuldige planning en uitrusting kunnen veel problemen worden voorkomen. Belangrijke elementen hierbij zijn: + + + + + + + +
Pas de keuze van de route aan het jaargetijde aan (sneeuwcondities, daglicht). Pas de lengte en de moeilijkheidsgraad van de tocht aan de zwakste deelnemer aan. Let op mogelijkheden om de tocht te verkorten of om te keren (b.v. bij weersomslag, zieke deelnemer). Probeer informatie te krijgen over de (weg)condities via weersbericht, VVV, andere lopers. Start 's morgens vroeg en houdt voldoende tijd over voor rusten en onvoorziene omstandigheden. Laat bij iemand informatie achter over de route, het doel en de vermoedelijke tijd van terugkomst. Meld je weer bij terugkomst! Zorg voor een uitrusting die voor de geplande tocht vereist is.
PRAKTISCHE TIPS -
In de bergen op 1500 m waar wij kamperen, is de luchtdruk LAGER dan in Nederland op zeeniveau. Dit houdt in, dat water al kookt bij circa 95 C (en het wordt ook nooit heter!). Het gaar worden van uw eten vergt dan ook meer tijd. Aardappelen b.v. 25 min.
-
Een goede oplossing is het gebruik van een snelkookpan. Daarin kunt u dezelfde tijden aanhouden als thuis.
-
Gasvuladres: In Zernez bij de Denner-supermarkt. Ook bij Kuoni in Samedan (bij het vliegveld). In La Fouly kunt u uw lege gasfles op de camping inlveren; u krijgt hem dan enige dagen later gevuld weer terug.
-
Anti-muggen spray kan prettig zijn. Ook goede te koop in Zwitserland.
-
Tussen 12.00 uur en 14.00 uur zijn de meeste winkels, postkantoren en banken gesloten.
Uit ons praatje van het voorlichtingsweekend: -
ijsthee (zakje poeder mee in de rugzak)
-
ijskoffie
-
Engadiner Nusstorte - Birnbrot
Er is zoveel te zien en te genieten onderweg, dat u zich niet hoeft te vervelen. Weinig praten spaart bovendien energie. En u stoort een ander niet!
WOORDENLIJST Woorden die u in Graubünden (op kaarten en bordjes) kunt tegenkomen: RäTOROMANISCH:
DEUTSCH:
il god il pro la flur il bös-ch la via la punt l'ova il lej il muot il capricorn la muntagna il piz (de la muntagna) il vadret la chesa la baselgia il plaun la stüva il bê-sch (la bês-cha) il tschierv il chamuotsch la vacha la buscha il tè il cafè il lat l'ova minerela il vin la banca la posta bun di allegra
der Wald die Wiese die Blume der Baum die Strasse die Brücke das Wasser der See der kleine Hügel der Steinbock der Berg die (Berg)Spitze der Gletscher das Haus die Kirche das Stockwerk die Stube das Schaf der Hirsch die Gemse die Kuh der Rucksack der Tee der Kaffee die Milch das Mineralwasser der Wein die Bank die Post guten Tag grüezi (=Grüss Gott)
SCHOPPA DA JOTTA 60 gr 1½ l
Rollgerste grob Wasser
1 1 2 ½ 1 3
Essl. Oel Lauchstengel Rüebli Sellerieknolle Lorbeerblatt Kartoffel
über Nacht einweichen
150 gr Kochspeck oder 2 Markknochen 400 gr geräuchertes Fleisch 2-3
Gemüse waschen und in sehr feine Würfel schneiden in Oel dämpfen und ablöschen (mit der eingeweichten Gerste) in die kochende Suppe geben
Essl. Milch oder Rahm z. Verfeinern der Suppe (erst am Schluss beigeben)
Kochzeit 2 - 3 Stunden, im Dampfkochtopf 3/4 Stunden. Vorsichtig salzen, geräuchertes Fleisch würzt meistens selbst genügend. BUN APPETIT ****************
Wen u langzaam aan de hoogte: niet meteen de eerste dag hoge bergen willen bedwingen (behalve "bergen" voedsel na een tocht).
AANTEKENINGEN:
