www.mentorinstituut.be
Weg met Napoleon → erfenissen op maat ! Finance Day, 1 juni 2013
2
Agenda
→
Voorstellen justitieminister Beleidsnota 9 januari 2013 Belgisch erfrecht:
ingewikkeld star niet aangepast aan de noden en gezinssituaties van vandaag
3
1. Afschaffing reserve ?
Behoud reserve kinderen en echtgenote
Kinderen en de langstlevende echtgenoot behouden hun erfrechtelijke aanspraken (zgn. reserve) Gevolg: kinderen onterven blijft in principe onmogelijk
Afschaffing reserve ouders
Huidige situatie
Ouders hebben een reserve (1/4 elk) bij een vooroverlijden van een kinderloos kind Vandaag is die onterving wel mogelijk via testamentaire- en huwelijkscontracten
Toekomst:
Ouders hebben niet langer een reserve Nog slechts 2 reservataire erfgenamen
4
2. Stiefkinderen
Huidige situatieschets
Stiefkinderen hebben geen bloedband met stiefouder
Gevolg: geen erfrecht
Oplossingen via testamenten of de zgn. stiefouderadopties
Via testament:
er zijn reservataire beperkingen → rekening houden met kinderen in bloedverwantschap en langstlevende echtgenoot er is wel fiscale gelijkstelling inzake successierechten (3-9-27%), maar dus niet op civielrechtelijk vlak
5
2. Stiefkinderen
Huidige situatieschets
Oplossing via adoptie:
gerechtelijk procedure reservataire beperkingen worden weggewerkt wel fiscale gelijkstelling inzake successierechten (3-9-27%) voor kinderen uit ‘volle’ adoptie voor kinderen uit ‘gewone’ adoptie: tarief vreemden (tot 65%) → slechts verlaagd tarief:
het adoptiekind is een kind van de echtgenoot van de adoptant het adoptiekind dat minstens 3 jaar hoofdzakelijk door adoptant voor zijn leeftijd van 21 jaar werd opgevoed
Suggestie
Het stiefkind in een testament als zijn eigen kind te beschouwen
6
3. Echtgenoten
Huidige situatieschets
Echtgenoten kunnen in huwelijkscontract afspraken maken over de vereffening/verdeling bij de ontbinding van hun huwelijk Beperkt toepassingsgebied nopens de erfrechtelijke regeling ervan Heden twee uitzonderingen:
1. contractuele erfstelling 2. wet Valckeniers
voor gezinnen met niet gemeenschappelijke kinderen maar niet voor de gezinswoning en de huisraad
Voorstel
Uitbreiding erfaanspraken van de langstlevende echtgenoot via het huwelijkscontract Ook kinderloze echtparen uit een vorige relatie hebben vaak de behoefte het erfrecht onderling te beperken, wat vandaag niet in die mate kan
7
4. Verboden erfovereenkomst
Huidige situatie
Overeenkomsten over nog niet opengevallen nalatenschap zijn heden verboden Sanctie: nietigheid Het is verboden afspraken te maken waarbij de toekomstige nalatenschap vereffend verdeeld wordt Voorbeeld: kinderen kunnen vandaag niet aan hun reserve verzaken
Enkele uitzonderingen
Tussen partners
Tussen generaties
Contractuele erfstelling tussen echtgenoten Wet Valckeniers Aanwas Overdracht aan kinderen in blote eigendom met voorbehoud van vruchtgebruik of in volle eigendom op last tot betaling van een lijfrente (art. 918 B.W.)
Voorstel
In de toekomst zullen bvb. kinderen aan hun reserve kunnen verzaken
8
5. Waardering schenkingen
Huidige situatie
Bij samenstelling fictieve massa worden goederen ingebracht rekening houdend met de waarde op datum van overlijden Gevolg: onbillijke toestanden
Voorbeeld
Vader heeft 3 kinderen Samenstelling vermogen
Woonhuis: 100.000 EUR + cash: 200.000 EUR = 300.000 EUR Schenking: woonhuis aan zoon (100.000 EUR) en gelden aan 2 dochters (elk 100.000 EUR)
Overlijden vader
Vastgoed is inmiddels 1.000.000 EUR waard Fictieve massa: alle schenkingen worden aangerekend op waarde datum overlijden Fictieve massa = 1.200.000 EUR (1.000.000 EUR + 100.000 EUR x 2)
9
5. Waardering schenkingen
Voorbeeld (vervolg)
Zussen vorderen recht op inkorting
Meerwaarde op beschikbaar deel aangerekend Beschikbaar deel = 1/4 + deel zoon (1/4) = 600.000 EUR Reserve per zus = 300.000 EUR → elk heeft al 100.000 EUR gekregen – of zoon moet aan elke zus 200.000 EUR (totaal 400.000 EUR) afstaan
Huidige oplossingen
Schenken in onverdeeldheid, gevolg door verdeling (dubbele akte) Schenking met voorbehoud van vruchtgebruik of op last tot betaling lijfrente met tussenkomst van de andere kinderen Schenking familiale ondernemingen en aandelen (art. 140bis W.Reg.)
Voorstel
Rekening houden met de waarde ten dage van de schenking
10
Jos Ruysseveldt Advocaat Vermogensplanning Prof. Fiscale Hogeschool – Brussel Prof. Universiteit UAMS – Antwerpen
J. Ruysseveldt
11
Bezoek de Mentor stand voor meer info www.mentorinstituut.be
Copyright Ruysseveldt BVBA. Dit document is eigendom van Ruysseveldt BVBA voor zover niet anders aangeduid. Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit document mag worden verveelvoudigd of verspreid zonder voorafgaande toestemming van Ruysseveldt BVBA. Dit document is informatief en houdt geen enkele contractuele verbintenis in. 13 13
