0
1
2
3
4
5
6
JAARSTUKKEN 2011
7
Jaarrekening 2011
Algemeen
Aanbiedingsbrief ...................................................................................................................................... 9 1.1 Vooraf .............................................................................................................................................. 11 1.2 Samenstelling raad.......................................................................................................................... 12 1.3 Samenstelling college burgemeester en wethouders ....................................................................... 7 1.4 Organigram........................................................................................................................................ 8 1.5 Beleidssamenvatting ......................................................................................................................... 9 1.6 Accountantsverklaring ..................................................................................................................... 17 2. PROGRAMMAVERANTWOORDING ............................................................................................... 19 PROGRAMMA 1: VEILIGHEID EN HANDHAVING........................................................................... 20 Taakveld brandweer .......................................................................................................................... 20 Taakveld openbare orde en veiligheid............................................................................................... 20 Taakveld integrale handhaving .......................................................................................................... 22 Veiligheid en handhaving (totaal)....................................................................................................... 24 PROGRAMMA 2: WOON- EN LEEFOMGEVING ............................................................................. 25 Woon- en leefomgeving (totaal)......................................................................................................... 30 PROGRAMMA 3: VOORZIENINGEN EN SOCIALE SAMENHANG................................................. 31 Taakveld doelgroepenbeleid.............................................................................................................. 31 Taakveld cultuur en welzijn................................................................................................................ 34 Taakveld onderwijs ............................................................................................................................ 38 Taakveld volksgezondheid................................................................................................................. 40 Voorzieningen en sociale samenhang (totaal)................................................................................... 41 PROGRAMMA 4: ECONOMISCHE AANGELEGENHEDEN, TOERISME EN RECREATIE ........... 42 Taakveld economische aangelegenheden ........................................................................................ 42 Taakveld toerisme en recreatie.......................................................................................................... 46 Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie (totaal) ....................................................... 49 PROGRAMMA 5: DUURZAME RUIMTELIJKE ONTWIKKELING .................................................... 50 Taakveld milieu .................................................................................................................................. 50 Taakveld ruimtelijke ontwikkeling ...................................................................................................... 51 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling (totaal) ........................................................................................ 57 PROGRAMMA 6: PUBLIEKE DIENSTVERLENING EN COMMUNICATIE...................................... 58 Publieke dienstverlening en communicatie (totaal) ........................................................................... 61 PROGRAMMA 7: FINANCIËLE KADERSTELLING EN BEDRIJFSVOERING ................................ 62 Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering (totaal) ........................................................................... 66 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN BEDRAG ONVOORZIEN ................................................. 67 2.2 Paragrafen ................................................................................................................................... 68 Paragraaf lokale heffingen ............................................................................................................. 69 Paragraaf weerstandsvermogen .................................................................................................... 76 Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen......................................................................................... 81 Paragraaf financiering .................................................................................................................... 89 Paragraaf bedrijfsvoering ............................................................................................................... 94 Paragraaf verbonden partijen....................................................................................................... 100 Paragraaf grondbeleid.................................................................................................................. 111 3.1Programmarekening................................................................................................................ 121 3.1.2 Toelichting op de rekening .................................................................................................. 122 3.2 Balans en toelichting .............................................................................................................. 132 3.2.1 Toelichting op de balans ..................................................................................................... 133 BIJLAGEN................................................................................................................................... 144 4.1 Kerngegevens ........................................................................................................................ 145 4.2 Wetgeving .............................................................................................................................. 148 4.3 Personeelssterkte en personeelslasten ................................................................................. 150 4.4 Overzicht investeringen en kapitaallasten ............................................................................. 152 4.5 Verloop reserves .................................................................................................................... 160 4.6 Voorzieningen ........................................................................................................................ 175 4.7 Leningen u/g en o/g................................................................................................................ 189 4.8 Relatie programma's - beheersproducten.............................................................................. 190 4.9 Uitgebreide Balans (conform BBV) ........................................................................................ 193 4.10 Afkortingenlijst ...................................................................................................................... 196 4.11 Begrippenlijst........................................................................................................................ 199 4.12 Sisa-verantwoording............................................................................................................. 201
8
Jaarrekening 2011
Algemeen
Aanbiedingsbrief Hierbij bieden wij u de jaarstukken 2011 aan. Op grond van artikel 197 lid 1 van de Gemeentewet leggen wij verantwoording af aan u over het door ons gevoerde bestuur in het afgelopen begrotingsjaar. Dit gebeurt onder overlegging van de jaarrekening en het jaarverslag. Op grond van artikel 198 lid 1 van de Gemeentewet stelt u de jaarrekening en het jaarverslag vast. De jaarrekening 2011 sluit met een positief saldo na winstbestemming van (afgerond) € 849.000. Voor winstbestemming is er een nadelig rekeningsaldo van € 822.230. Als gevolg van het 'Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten' (BBV) wordt eerst het saldo voor winstbestemming bepaald. Vervolgens bepaalt u als raad welke bedragen worden toegevoegd of onttrokken aan de reserves, mits dit nog niet besloten is. Dit is vergelijkbaar met het bedrijfsleven (Burgerlijk Wetboek, boek 2 Titel 9). Om deze controlerende rol te vergemakkelijken zijn de reservemutaties in bijlage 4.5 van deel D afzonderlijk beschreven. U moet over deze mutaties opgenomen in het ontwerpbesluit ook afzonderlijk een besluit nemen. De indeling van deze jaarstukken 2011 volgt de indeling zoals is bepaald in artikel 24 besluit begroting en verantwoording (BBV). Dit houdt concreet in dat deze jaarstukken als volgt zijn opgebouwd: JAARSTUKKEN 2011
Jaarverslag
Programmaverantwoording
Jaarrekening
ProgrammaParagrafen
Rekening
Balans
Bijlage incl.Sisa
Behalve het wettelijk voorgeschreven jaarverslag (deel B) en de jaarrekening (deel C) hebben wij een algemeen deel opgenomen (deel A), waarin onder andere de beleidssamenvatting is te vinden. Door deze samenvatting heeft u snel inzicht in het rekeningresultaat, de financiële positie en de verschillenanalyse op hoofdlijnen. Als achtergrondinformatie hebben wij ook nog enkele bijlagen toegevoegd (deel D).
9
Jaarrekening 2011
Algemeen
DEEL A: ALGEMEEN Dit deel bestaat uit de volgende onderdelen: 1.1 Vooraf; 1.2 Samenstelling raad; 1.3 Samenstelling college burgemeester en wethouders; 1.4 Organigram; 1.5 Beleidssamenvatting; 1.6 Accountantsverklaring.
10
Jaarrekening 2011
Algemeen
1.1 Vooraf Inleiding De jaarstukken 2011 vormen de afsluiting van de jaarcyclus 2011. Over het begrotingsjaar 2011 wordt verantwoording afgelegd aan de raad. In de jaarcyclus 2011 zijn tot nu toe aan de raad de volgende documenten gepresenteerd: - de programmabegroting 2011 (9 november 2010); - de 1e bestuursrapportage 2011 (21 juni 2011); - de 2e bestuursrapportage 2011 (13 en 20 december 2011). Vanaf 2004 is het “Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten” (BBV) van toepassing. Eén van de doelen van deze wetgeving is de raad doeltreffender in zijn kaderstellende en controlerende taak te ondersteunen en de financiële functie te versterken. Dit gebeurt onder meer door voor te schrijven uit welke onderdelen de verantwoording moet bestaan. De jaarstukken 2011 bestaan minimaal uit het jaarverslag (programmaverantwoording en paragrafen) en de jaarrekening (programmarekening met toelichting en balans met toelichting). Rechtmatigheid In het kader van de rechtmatigheid moeten de financiële handelingen passen binnen het kader van de door de raad geautoriseerde programmabegroting. In deze jaarstukken zijn om deze reden ook de begrote budgetten van 2011 vermeld. Ook de mate van realisatie van de doelstellingen en wat we ervoor wilden doen om deze doelstellingen te bereiken zijn opgenomen in de jaarstukken. In het 'Controleprotocol 2011' is voor wat betreft de begrotingsrechtmatigheid de grens gelegd van 1% op het totaal van de baten of lasten met een minimum fouttolerantie van € 50.000 per fout. Een tekortkoming telt dus alleen mee voor de 1%-grens als deze tekortkoming minimaal € 50.000 bedraagt. Voor een meer uitgebreide analyse verwijzen wij u naar het rapport van bevindingen van de accountant. Indemniteitsprocedure De raad heeft op grond van artikel 198, lid 2, van de Gemeentewet de mogelijkheid om een zogenaamde indemniteitsprocedure te starten. Deze procedure wordt gevolgd indien de raad tot het standpunt komt dat de in de jaarrekening opgenomen baten, lasten of balansmutaties, die niet rechtmatig tot stand zijn gekomen, de vaststelling van de jaarrekening in de weg staan. In dat geval brengt de raad dit terstond ter kennis van het college met vermelding van de gerezen bedenkingen. In de leden 3 en 4 van artikel 198 Gemeentewet is voor de vervolgprocedure het volgende opgenomen. Het college zendt de raad binnen twee maanden na ontvangst van het standpunt van de raad een voorstel voor een indemniteitsbesluit, vergezeld van een reactie op de bij de raad gerezen bedenkingen. Indien het college een voorstel voor een indemniteitsbesluit heeft gedaan, stelt de raad de jaarrekening niet vast dan nadat hij heeft besloten over het voorstel. Het voorgaande vloeit voort uit de wijziging van de Gemeentewet. Deze wijziging is op 15 april 2009 in werking getreden en houdt verband met de evaluatie van de dualisering van het gemeentebestuur. De wetswijziging verduidelijkt dat niet bij iedere door de accountant geconstateerde onrechtmatigheid de indemniteitsprocedure gevolgd zou moeten worden. Slechts indien de raad van oordeel is dat de onrechtmatigheid van dien aard is dat deze aan de vaststelling van de jaarrekening in de weg staat, hoeft deze procedure te worden gevolgd. In andere gevallen kan de raad genoegen nemen met een toelichting van het college en welke maatregelen in dat kader zijn of worden genomen. Beleidssamenvatting Onder 1.5 is een beleidssamenvatting opgenomen. Hierin zijn de resultaten per programma vermeld, met daarbij een analyse op hoofdlijnen per programma. Door middel van deze beleidssamenvatting krijgt u een snel inzicht in het rekeningresultaat, de financiële positie inclusief de vermogenspositie van de gemeente en de verschillenanalyse op hoofdlijnen. In deel C is onder 3.1 een uitgebreidere analyse opgenomen van de afwijkingen per programma tussen de programmabegroting en de programmarekening.
11
Jaarrekening 2011
Algemeen
1.2 Samenstelling raad Zetelververdeling De gemeente Grave beschikt per 31 december 2011 over vijftien gemeenteraadsleden. De zetels zijn, na de verkiezingen in 2010, als volgt verdeeld over de politieke partijen:
VP Grave (3)
CDA (3)
Keerpunt 2010 (2)
VVD (3) Trots (1)
Lokale Partij Grave (3)
12
Jaarrekening 2011
Algemeen
1.3 Samenstelling college burgemeester en wethouders Mevrouw S. (Sjoukje) Haasjes-van den Berg, burgemeester Portefeuille: Openbare orde en veiligheid, Brandweer, Handhaving, Beleidscoördinatie en integriteit, Archief en Brabants Historisch Informatiecentrum, Erfgoed/monumentenbeleid, Kunst en cultuur, Voorlichting en representatie, Intergemeentelijke samenwerking, Burgerzaken, Publiekzaken en Personeelsaangelegenheden. Deze portefeuille heeft een relatie met de programma's: 1. Veiligheid en handhaving 3. Voorzieningen en sociale samenhang 5. Duurzame ruimtelijke ontwikkeling 6. Publieke dienstverlening en communicatie 7. Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering
De heer G.A.J. (Gerard) Adams, 1e loco-burgemeester Portefeuille: Financiën, Toerisme en recreatie, Onderwijs en bibliotheek, Accommodatiebeleid, Sport, Volksgezondheid, Welzijn - Zorg en Sociale zaken en werkgelegenheid (incl. WMO en doelgroepenbeleid), Informatisering & ICT. Deze portefeuille heeft een relatie met de programma's: 3. Voorzieningen en sociale samenhang 4. Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie 6. Publieke dienstverlening en communicatie 7. Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering
De heer H.A.W.M. (Eric) Daandels, 2e loco-burgemeester Portefeuille: Ruimtelijke Ontwikkeling, Economische zaken, Reconstructie, Volkshuisvesting, WABO (vergunningverlening), Woon- en leefomgeving (incl. milieu, water, openbare werken en dierenwelzijn) en Verkeer en vervoer. Deze portefeuille heeft een relatie met de programma's: 1. Veiligheid en handhaving 2. Woon- en leefomgeving 4. Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie 5. Duurzame ruimtelijke ontwikkeling
De heer R. Bransz, gemeentesecretaris De gemeentesecretaris is het hoofd van de ambtelijke organisatie en vormt de schakel tussen het dagelijks bestuur en de ambtelijke organisatie.
7
Jaarrekening 2011
Algemeen
1.4 Organigram Gemeenteraad
Griffier
Burgemeester en wethouders
Gemeentesecretaris
Controller (CT)
Veiligheidsbureau (VB)
Afd.P&O CGM
Afd. Inwoners en Zorg (I&Z)
cluster WO
cluster BUZ
cluster SZ 1)
Afd. Ruimte en Wonen (R&W)
Afd. Bedrijfsvoering (BV)
cluster PB
cluster CBO
cluster IZ/ICT
cluster ROW
cluster FBB
cluster BWZ
cluster CCT
cluster WZB
cluster MIL
cluster BMB
cluster PJB 2)
cluster HV
1) De medewerkers van het cluster SZ zijn in dienst van de gemeente Grave en gedetacheerd bij de ISD Cuijk, Grave en Mill. 2) Het projectbureau maakt onderdeel uit van de gemeentelijke organisatie gedurende de looptijd van de pilot "Bouwen binnen strakke contouren". 3) De afdeling P&O van Cuijk, Grave en Mill & St. Hubert is gehuisvest in Grave. Schema 1: Organigram gemeente Grave
De betekenis van de afkortingen vindt u terug in bijlage 4.10.
8
Jaarrekening 2011
Algemeen
1.5 Beleidssamenvatting Inleiding De vraag die jaarlijks als eerste wordt gesteld, is: “hoe groot is het rekeningsaldo”? Op zich best belangrijk om te weten, maar het saldo, of het nu positief of negatief is, zegt op zich niets over de wijze waarop dit tot stand is gekomen. Het saldo is immers het resultaat van de wijze waarop het college uitvoering heeft gegeven aan de door de raad vastgestelde kaders van beleid. Pas nadat de raad de resultaten heeft kunnen vergelijken met zijn plannen, kan hij een objectief oordeel vellen over het door het college gevoerde beleid en aansluitend het saldo. Het kunnen lezen van een rekening en een begroting is soms een hele opgave. Het zijn omvangrijke boekwerken en beide bevatten een veelheid en diversiteit aan informatie. Om de controle, de rekening is het belangrijkste (duale) controle-instrument dat de raad tot zijn beschikking heeft, toegankelijker te maken, zijn vorm, opzet en indeling van de programmabegroting en de jaarrekening identiek. Het dualisme betekent onder meer dat de bevoegdheden van de raad zich beperken tot de hoofdlijnen (lees: kaders) van beleid. De uitvoering van de door de raad gestelde kaders is een competentie van het college. De kaders van het financiële beleid zijn in de “Financiële verordening gemeente Grave” vastgelegd. Verklaring progamma-overschrijding begrote lasten versus werkelijke lasten. In de jaarrekening 2011 zijn bij de programmas 3 en 5 de werkelijke lasten hoger dan de begrote lasten (zie deel C, onderdeel 3.1 programmarekening). In het kader van de rechtmatigheid is een overschrijding toegestaan mits de hogere uitgaven een oorzakelijk verband vormen met de hogere inkomsten die de overschrijding afdekken. • Programma 3 Voorzieningen en sociale samenhang Begroot 11.494.000 Werkelijk 11.861.000 Deze overschrijding van € 367.000 Heeft voornamelijk betrekking op de uitvoering van het Participatiebudget • Programma 5 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling Begroot 8.660.000 Werkelijk 17.620.000 Deze overschrijding van afgerond € 8.960.000 wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de herziening van de grondexploitaties. Vooral de verliesneming op Wisseveld. Financieel resultaat (exploitatie) De exploitatie 2011 sluit met een positief saldo na winstbestemming van afgerond € 849.000. Voor winstbestemming bedraagt het resultaat afgerond € 822.000 negatief. Dit saldo bestaat voornamelijk uit incidentele voordelen. Te weten: -
-
Integraal veiligheidsbeleid; Een hogere bijdrage aan de Veiligheidsregio (nadeel); Wegen; Provincie bijdrage voor de brug over de Raam te Escharen (voordeel); Verlichting; Eindafrekeninig over 2010 Eneco (voordeel) Participatiebudgetten (nadeel veroorzaakt door); De daadwerkelijk aan re-integratie toe te rekenen uren van de casemanagers en van inleenkrachten. Meer inburgeringstrajecten aangegaan dan gepland dus meer uitgaven geweest voor reiskosten verbonden aan deze inburgeringstrajecten. Verder zijn er meer trajecten aangegaan door onderlinge uitwisseling inburgeringskosten. Grave betaalt voor inwoners van de gemeente Cuijk omdat er nog financiële ruimte aanwezig was op het totale participatiebudget van CGM anders moet het terugbetaald worden aan het rijk; Schuldhulpverlening; Toekenning van ministerie is gunstiger uitgevallen (voordeel); Uitbreiding scholen; De geraamde kapitaallasten van € 40.000 voor de uitbreiding Merletcollege zijn niet verantwoord omdat krediet nog niet was afgewikkeld (voordeel); Onderwijsachterstandenbestrijding; De feitelijke urenafname door ouders zijn lager dan geraamd; Asielzoekerscentrum; De nog te betalen huren voor de AZC-scholen over 2008 tot en met 2010 zijn vervallen (voordeel); Rioolbeheer; Niet alle werkzaamheden m.b.t. de rioleringswerkzaamheden zijn uitgevoerd in 2011. Door andere prioriteiten is er minder tijd besteed aan onderhoudsinspecties. Minder kapitaallasten omdat enkele investeringskredieten in 2010 niet waren afgewikkeld (voordeel);
9
Jaarrekening 2011
Algemeen
- Grondexploitatie; Door de herziening van de grondexploitaties. De afwikkeling van diverse complexen. En vooral de verliesneming op Wisseveld (nadeel); - Reisdocumenten; Er zijn meer aanvragen geweest in 2011 dan voorzien (voordeel); - Rechtspositie; De afgedekte doorbetaling van de nabetaling Fuwa 2005 tot en met 2010 ten laste van de algemene middelen heeft in 2011 niet plaatsgevonden en is doorgeschoven naar 2012 (voordeel); - Algemene middelen; Naheffingsaanslag 2005 omzetbelasting in het kader van horizontaaltoezicht (nadeel; - De post onvoorzien, deze sluit met een voordeel van € 382.000 als gevolg van de aframing bij de 2e burap. In onderstaand overzicht vindt u per programma de resultaten. Tabel: Overzicht exploitatie 2011 (bedragen * € 1.000) Nr. Programma Begroot Werkelijk 1 2 3 4 5 6 7
Veiligheid en handhaving Woon- en leefomgeving Voorzieningen en sociale samenhang Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie Duurzame ruimtelijke ontwikkeling Publieke dienstverlening en communicatie Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering Resultaat programma’s Algemene middelen
Resultaat voor winstbestemming Mutaties reserves Resultaat na winstbestemming
Verschil
1.688 3.321 5.774
1.648 3.166 5.612
- 40 - 155 - 162
Procentuele afwijking 2% (voordeel) 5% (voordeel) 3% (voordeel)
532
472
- 60
11% (voordeel)
924
2.108
1.184
128% (nadeel)
524
484
- 40
8% (voordeel)
2.435
1.510
- 925
38% (voordeel)
15.198
15.000
- 198
-14.229
-14.178
51
969
822
- 147
-969
-1.671
- 702
0
- 849
- 849
0% (nadeel)
Het totale voordelige resultaat over 2011 bestaat voornamelijk uit incidentele voor- en nadelen. De belangrijkste onderdelen worden hierna per programma vermeld; progr. 1: € 40.000
voordeel
progr. 2: € 155.000 voordeel
Bestaat voornamelijk uit incidenteel voordeel met betrekking tot o.a. integraal veiligheidsbeleid: geen gebruik gemaakt van de Veiligheidsmonitor. bewaakte fietsenstalling: de opbrengst van busmaatschappij en minder exploitatiekosten, handhaving: opgelegde dwangsommen. En structureel nadeel voortvloeiende uit hogere bijdrage van de Veiligheidsregio van Cuijk. Bestaat voornamelijk uit incidenteel voordeel: o.a. Wegen: Ontvangen bijdrage van de provincie voor de brug over de Raam in Escharen en een besparing op het onderhoud groenvoorziening. Verlichting: betreft de eindafrekening elektra over 2010 van Eneco Verkeer: meer legesinkomsten door meer afgegeven parkeerontheffingen. Een ontvangen Provinciale subsidie voor project mensgerichte maatregelen. Reconstructie: de verwachte kostentoename voor het
10
Jaarrekening 2011
progr. 3: € 162.000 voordeel
progr. 4: € 60.000 voordeel
Algemeen stimuleringskader groen blauwe diensten hebben niet plaatsgevonden. Daarnaast is het eerste jaars onderhoud aan de EWZ Hertogswetering niet ten laste gekomen van de exploitatie maar uitgevooerd ten laste van het aanlegbestek. Volkshuisvesting: Ontvangen provinciaal subsidie van € 17.000 voor 17 goedkope huurwoningen. Dit bedrag wordt overgeheveld naar 2012. Bestaat voornamelijk uit incidenteel voordeel: Betrekking hebbende op: Minimabeleid: de verstrekkingen in het kader van de bijzondere bijstand zijn gemiddeld lager dan waarmee rekening is gehouden. Bijstandsbesluit zelfstandigen (BBZ): in 2011 is geen aanvraag voor leenbijstand is ingediend. Schuldhulpverlening: definitieve toekenning van het ministerie is hoger uitgevallen. Daarnaast is de inzet van schuldhulpverleningsoverschotten uit voorgaande jaren niet benut. Wet Buig: Er is in totaal minder uitkering verstrekt. Dit heeft enerzijds te maken met een terugloop van het aantal uitkeringsgerechtigden maar ook met de gemiddelde duur dat er iemand een uitkering ontvangt. Uitbreiding scholen: de geraamde kapitaallasten van € 40.000 voor de uitbreiding Merletcollege zijn niet verantwoord omdat krediet nog niet was afgewikkeld. Extra ontvangsten voor huuropbrengsten brede school te Velp over de periode 20082010. Leerlingenvervoer: kostenbesparing door scherpere toetsing van de criteria voor aangepast vervoer. Daarnast zijn er nadere afspraken gemaakt met de vervoersbedrijven over de aan- en afrijtijden wat tot een besparing heeft geleid. Onderwijsachterstandenbestrijding: de feitelijke urenafname door ouders zijn lager dan geraamd. Daarnaast heeft de Stichting Kinderopvang en Peuterplus geen beroep gedaan op deze middelen. Asielzoekerscentrum: betreft o.a. het vervallen de nog te betalen huren voor de AZC-scholen over 2008 tot en met 2010. Maatschappelijke werk: Diverse kostencomponenten van het maatschappelijk werk hebben we in 2011 ten laste kunnen brengen van de Brede doeluitkering Jeugd en Gezin. Kinderopvang en Peuterspeelzaalwerk: de feitelijke urenafname door de ouders valt veel lager uit dan geraamd. Nadelen in programma 3 vloeien voort uit: Participatiebudget: bestaat hoofdzakelijk uit de storting in de voorziening Participatie budget van de meeneemregeling 2011 te benutten in 2012. Participatiebudget inburgering: betreft hogere reiskosten verbonden aan de inburgeringstrajecten die zijn aangegaan. Dit komt omdat er meer trajecten aangegaan dan bij de raming voor 2011 was voorzien. Er zijn inburgeringskosten betaald voor inwoners van de gemeente Cuijk. Hiervoor is gekozen omdat er nog financiële ruimte aanwezig was op grond van het participatiebudget in totaliteit. Wet Maatschappelijke Ondersteuning hulp bij huishouden: Aantal aanvragen en verstrekkingen in het kader van de hulp bij het huishouden is in 2011 meer geweest dan begroot. Vooral het onderdeel Zorg in natura is boven verwachting toegenomen. Betreft voornamelijk: Gemeentegronden en -schuren: de verhoging van huur- en de pachtprijzen. Gemeentelijke eigendommen: De kapitaallasten voor de
11
Jaarrekening 2011
Algemeen
progr. 5: € 1.184.000 nadeel
progr. 6: € 40.000
voordeel
progr. 7: € 925.000 voordeel
investering "Herbestemming historisch stadhuis" vervallen voor 2011 omdat het project nog niet is afgerond. Betreft vooral incidentele baten en lasten op de navolgende onderdelen: Rioolbeheer: voordeel, niet alle werkzaamheden m.b.t. de rioleringswerkzaamheden zijn uitgevoerd in 2011. Door andere prioriteiten is er minder tijd besteed aan onderhoudsinspecties. Minder kapitaallasten omdat enkele investeringskredieten in 2010 niet waren afgewikkeld. Bestemmingsplannen voordeel: Er is vertraging opgelopen in het proces van de actualisering van de bestemmingsplannen. Het restant op het geraamde budget is nog nodig voor de afronding van de bestemmingsplannen voor de woonwijken, het centrum en het buitengebied. Daardoor is het restantbudget doorgeschoven naar 2012. Grondexploitatie nadeel: Voor een uitgebreide toelichting zie de paragraaf grondbeleid. In hoofdzaak wordt het tekort in 2011 bepaald door een verplichte extra storting (BBV-richtlijn) van € 1.892.000 in de voorziening verliesgevende complexen ter afdekking van het verlies van het complex Wisseveld uit de grondexploitatie. Dit ter uitwerking van het onderhandelingsresultaat Wisseveld opgenomen in het raadsbesluit van 20 december 2011. Verder wordt een gedeelte van het verschil verklaard door een gunstiger uitgavenpatroon dan bij de ramingen was verondersteld. Betreft vooral incidentele lasten en baten op de navolgende onderdelen: Communicatie en voorlichting voordeel: In 2011 is al ingezet op inkrimpen van de gemeentelijke informatierubriek door kritischer te kijken naar wat er gepubliceerd wordt, bijvoorbeeld door minder te herhalen of minder fotogebruik. Ook is compacter gepubliceerd in samenhang met de gemeentelijke website. Bijvoorbeeld door de volledige tekst op de website te plaatsen en een kleine verwijzing hierna op de gemeentepagina. Dit heeft in 2011 een behoorlijke besparing opgeleverd. Reisdocumenten voordeel: Er zijn meer aanvragen geweest in 2011 dan voorzien. Dit had twee redenen: 1. De NIK kon in september tijdelijk gratis worden aangevraagd, hiervan is veel gebruik gemaakt. Het rijk heeft een eenmalige financiële compensatie gegeven voor de gratis NIK van € 26.500. 2. In november werd aangekondigd dat de leges voor een NIK van 0 tot en met 13 jaar met ingang van januari 2012 verhoogd zouden worden van € 9,20 naar € 30,00. Dit heeft geleid tot een exorbitant hoog aantal aanvragen. Bestaat voornamelijk uit incidenteel voordeel: Rechtspositie voordeel: Betreft de doorbelasting van de afdekking van de budgetoverheveling nabetaling Fuwa 2005 tot en met 2010 ten laste van de algemene middelen. De uitbetaling heeft in 2011 niet plaatsgevonden en is doorgeschoven naar 2012. Beheer ICT voordeel: Op de kapitaallasten is een voordeel behaald omdat diverse investeringkredieten in verband met de samenwerking met Cuijk en Mill zijn doorgeschoven. Daarnaast wordt ivm deze samenwerking het onderhoud op ICT zoveel mogelijk doorgeschoven. Kostenplaats personeel en organisatie voordeel: In 2011 heeft de functiewaarderingsnabetaling vanaf 2005 niet plaatsgevonden. De beschikbare functiewaarderingsgelden voor
12
Jaarrekening 2011
Algemeen 2011 via de algemene reserve zijn in 2011 niet uitbetaald en doorgeschoven naar 2012. e Algemene middelen voordeel: Bij de 2 bestuursrapportage werd uitgegaan van een voordelig rekeningsaldo van € 370.000. Gecombineerd met het restant van de post onvoorzien resteerde toen een rekening saldo 2011 van € 382.000 (voordeel) We hebben een naheffingaanslag omzetbelasting 2005 ontvangen ter hoogte van € 150.029 (nadeel). Met een nabetaling is rekening gehouden en ook afgedekt via de algemene reserve. Daarnaast hebben wij een onttrekking kunnen doen uit de "voorziening dubieuze debiteuren" van € 55.000 ter afdekking van in de toekomst te verwachten afboekingen van dubieuze debiteuren. Deze voorziening dient jaarlijks gemuteerd te worden met het verwachtingspatroon voor toekomstige afboekingen.
Mutaties reserves € 702.000 voordeel
Deze mutaties hebben hoofdzakelijk (wij vermelden hierna alleen de grote bedragen) een incidenteel voor- en nadelig karakter en hebben betrekking op: Programma 2 Woon- en leefomgeving: het nadeel betreft o.a, de ontvangen bijdrage van de Provincie voor de brug over de Raam te Escharen € 63.000. Door deze ontvangst is € 63.000 minder onttrokken uit de algemene reserve. Programma 3 Voorzieningen en sociale samenhang: het nadeel betreft o.a, de betaling van de huren voor de AZC-scholen over 2008 tot en met 2010 zijn komen te vervallen. Daardoor vervalt ook de geraamde onttrekking uit de bestemmingsreserve huisvesting en onderwijs AZC-scholen. Programma 4 Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie: het nadeel bestaat hoofdzakelijk uit: De regionale woningmarktstrategie is in 2011 niet uitgevoerd. Dit budget van € 7.500 wordt overgeheveld naar de algemene reserve. Daarnaast wordt de kapitaallast voor de het krediet Herbestemming/onderhoud historisch stadhuis niet onttrokken uit de algemene reserve omdat het krediet niet afgewikkeld is. Programma 5 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling. De voor en nadelen bestaan hoofdzakelijk uit: Grondexploitatie: Vanuit de algemene reserve (algemene dienst) en enkele andere technische boekingen is per saldo € 1.500.000 ter uitwerking van het onderhandelingsresultaat Wisseveld in de voorziening verliesgevende complexen gestort. Dit moet, conform de BBV-richtlijnen, verantwoord worden in de exploitatie en komt tevens als (voordeel) tot uitdrukking in het onderdeel mutaties reserves. Bestemmingsplannen: Het actualiseren van de bestemmingsplannen in de gemeente Grave heeft door capaciteitsproblemen vertraging opgelopen. Het doorgeschoven budget over 2010 en voorgaande jaren naar 2011, is niet benut. De geraamde extra onttrekking uit de algemene reserve van. € 34.000 (nadeel) komt hiermee te vervallen. Structuurvisie WRO: De dekking van de uitgaven in 2011 voor structuurvisie WRO komen ten laste van de algemene reserve (nadeel) Programma 7 Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering: De nadelen bestaan hoofdzakelijk uit: De extra kosten van het functiewaarderingstraject (fuwatraject) zijn in 2011 niet uitbetaald en dus niet aan de algemene reserve onttrokken (nadeel). ICT: Betreft investeringen die in 2011nog niet afgerond zijn of
13
Jaarrekening 2011
Algemeen doorgeschoven zijn naar volgende jaren. Hierdoor is er minder uit de bestemmingsreserve ICT onttrokken (nadeel). Naheffingsaanslag omzetbelasting 2005: Deze naheffingsaanslag is afgedekt door een niet geraamde onttrekking uit de vrij besteedbare algemene reserve (nadeel).
Voor een uitgebreidere toelichting zie deel C, onderdeel 3.1 programmarekening en 3.1.2 toelichting.
Daar vindt u ook de toelichting op de algemene middelen. Financiële positie (balans) Balans per ultimo boekjaar ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Voorraden Kortlopende vorderingen Liquide middelen Overlopende activa Totaal
2010 0 23.854 19.849 -802 4.536 9 521 47.967
2011
PASSIVA Vaste passiva 0 Eigen vermogen 24.041 Voorzieningen 19.414 Langlopende schulden Vlottende passiva -88 Kortlopende schulden 4.956 Overlopende passiva 30 460 1 48.814 Totaal Borg- en garantstellingen
bedragen * € 1.000 2010 2011 24.500 10.943 6.480
23.607 12.277 6.120
3.462 2.582
4.822 1.989
47.967
-1 48.814
1.391
1.295
Vermogenspositie. De vermogenspositie van de gemeente Grave per 31 december 2011 is ten opzichte van 31 december 2010, rekening houdende met het positieve resultaat over 2011 van afgerond € 849.000, afgenomen met afgerond € 893.000 ( € 23.607.000 minus € 24.500.000). Deze afname heeft hoofdzakelijk betrekking op: • De algemene reserve vrij besteedbaar: Deze neemt af als gevolg van de overheveling naar de voorziening verliesgevende complexen van de grondexploitatie € 1.775.000 voor Wisseveld (Raad 13 en 20 december 2011). De herziening van de grondexploitatie € 116.000 (Raad 13 en 20 december 2011). Naheffingsaanslag 2005 Belastingdienst € 150.000. Finale afsluiting complex Wisseveld € 117.000. En een toename van € 849.000 betreft rekeningsaldo 2011; • De bestemmingsreserve ICT genereert een toename van € 238.000, omdat de jaarlijkse storting hoger is dan de onttrekking in 2011; • De bestemmingsreserve nieuwbouw stadhuis, deze zal jaarlijks afnemen met de jaarlijks te verantwoorden kapitaallasten voor het nieuwe stadhuis conform uw raadbesluit van 8 juli 2003. In 2011 is de afname € 179.000; • De bestemmingsreserve mobiliteitsfonds is toegenomen met € 480.000 door de bijdrage voor parkeerplaatsen Hart van Grave; • Bestemmingsreserve Inkomensdeel Wet Werk en Bijstand een afname van € 42.000 ter afdekking van het saldo tekort op de rijksbijdrage voor WWB 2011; • De bestemmingsreserve brandweermateriaal is met € 48.000 afgenomen door de bijdrage aan veiligheidsregio; • Mutaties uit de overige reserves leveren nog een afname op van € 33.000.
14
Jaarrekening 2011
Algemeen
De vermogenspositie op hoofdlijnen per 31 december 2011ziet er als volgt uit: -Algemene reserve (geblokkeerd) 10.000.000 -Algemene reserve (vrij besteedbaar) 2.047.190 -Algemeen weerstandsvermogen 1.000.000 -Algemene reserve grondexploitatie 65.001 -Weerstandsvermogen grondexploitatie 453.780 -Overige bestemmingsreserves per saldo 9.191.502 Totaal 22.757.473 Rekeningsaldo 2010 voordelig 849.082 Totaal eigen vermogen
23.606.555
Toelichting. Algemene reserve (geblokkeerd). Dit betreft een bedrag van € 10.000.000, geblokkeerd om de structureel geraamde rentebaten te realiseren. Het gaat hierbij om twee beleggingen van elk afgerond € 5.000.000. De eerste belegging valt vrij in 2012 en de tweede belegging in 2017. Algemene reserve (vrij besteedbaar). Het saldo van deze algemene reserve bedraagt per 31 december 2011 € 2.047.190. Ten laste van deze reserve komt nog een aantal verplichtingen tot een bedrag van € 1.892.037, zodat per 1 januari 2012 een positief saldo resteert van € 155.153. Voor het verloop van deze reserve wordt verwezen naar bijlage 4.5 Reserves. Om u een doorkijk te geven naar het huidige saldo van deze algemene reserve vrij besteedbaar, worden onderstaande mutaties vermeld. Beschikbaar per 1 januari 2012 (na verplichtingen) 155.154 Bij: -positief rekeningsaldo 2011 (voorstel jaarrekening 2011) -overheveling van de volgende bestemmingsreserve naar algemene reserve (voorstel jaarrekening 2011): Bestemmingsreserve nog te besteden investeringsbudgetten Totaal bij Subtotaal Af: - Wegwerken achterstanden toezicht en handhaving R&W (amendement Raad 13 maart 2012) - Beleidsnota economie 2012 B&W 8 november 2011 - Vaststelling implementatieplan samenwerking CGM (Cuijk Grave Mill) B&W 5 april 2012 - Tekort uit 1e burap 2012
849.081 10.598 859.679 1.014.833 35.000 48.000 247.500 258.756
Totaal af
589.256
Beschikbaar per begin mei 2012
425.577
Algemeen weerstandsvermogen. Dit betreft het afgezonderde deel van het eigen vermogen dat wordt aangehouden als buffer voor toekomstige tekorten. Algemene reserve grondexploitatie. Het saldo van deze reserve bedroeg per 1 januari 2010 (positief) € 65.001. Per 31 december 2011 is het saldo van deze nog reserve € 65.001 (positief).
15
Jaarrekening 2011
Algemeen
Ten laste van deze reserve komen nog verplichtingen tot een bedrag van € 50.000, zodat deze reserve per 31 december 2011 een saldo heeft van € 15.001. Doorkijk: Op dit moment zijn er nog geen nieuwe mutatie ontwikkelingen voor deze reserve bekend. Weerstandsvermogen grondexploitatie. Deze reserve is ingesteld als buffer voor onvoorzienbare risico’s. Het saldo van deze reserve bedroeg zowel op 1 januari 2011 als op 31 december 2011 € 453.780. Deze reserve bestaat uit een afgezonderd deel van het eigen vermogen, dat als buffer dient om toekomstige tekorten binnen de grondexploitatie op te kunnen vangen. Overige bestemmingsreserves. Het gaat hierbij om diverse voor een bepaald doel door uw raad ingestelde reserves. Om u meer inzicht te verschaffen in het mutatieverloop van deze reserves en de verplichtingen die erop rusten, verwijzen wij u naar het totaaloverzicht in de bijlage 4.5 Reserves. Voor het verloop van deze reserves wordt eveneens verwezen naar bijlage 4.5, Reserves.
16
Jaarrekening 2011
Algemeen
1.6 Accountantsverklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Aan: de gemeente Grave Verklaring betreffende de jaarrekening Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2011 van gemeente Grave gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011 en de programmarekening over 2011 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen, alsmede de SiSa-bijlage. Verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders Het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Grave is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen zoals vermeld in het normenkader. Het college van burgemeester en wethouders is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden, het Besluit accountantscontrole decentrale overheden en het controleprotocol dat d.d. 14 december 2010 vastgesteld is door de gemeenteraad van de gemeente Grave. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, alsmede voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeente. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten en toevoegingen aan reserves. Op basis van artikel 2
17
Jaarrekening 2011
Algemeen
lid 7 BADO is deze goedkeuringstolerantie door de Gemeenteraad bij raadsbesluit van 14 december 2010 vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van Grave een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2011 als van de activa en passiva per 31 december 2011 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties over 2011 in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 213, lid 3, onder d, Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Arnhem, 26 juni 2012 Ernst & Young Accountants LLP w.g. R.H. Gosselink RA
.
18
Jaarrekening 2011
Programma verantwoording
DEEL B: JAARVERSLAG De wettelijke grondslag voor de indeling van het jaarverslag is te vinden in artikel 24 BBV, lid 2. Het jaarverslag bestaat ten minste uit: a) de programmaverantwoording b) de paragrafen
2. PROGRAMMAVERANTWOORDING De programmaverantwoording 2011 is afgestemd op het bestuursakkoord 2010-2014. De opzet en presentatie borduurt voort op de programmabegroting 2011 en de programmaverantwoording 2010. Dit houdt in dat in het programmaplan de volgende programma's zijn vermeld: 1. Veiligheid en handhaving; 2. Woon- en leefomgeving; 3. Voorzieningen en sociale samenhang; 4. Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie; 5. Duurzame ruimtelijke ontwikkeling; 6. Publieke dienstverlening en communicatie; 7. Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering. De inleidende tekst is overgenomen uit het bestuursakkoord 2010-2014 en geeft weer waar het betreffende programma voor staat. De programma’s zijn verder onderverdeeld in taakvelden. Per taakveld zijn de vragen gesteld: - wat wilden we bereiken? => wat hebben we bereikt? - wat hadden we willen doen? => wat hebben we gedaan? - nieuwbeleid / ontwikkeling. En per programma zijn vermeld de financiele gegevens: - wat is beschikbaar gesteld? => wat heeft het gekost? Bij ieder taakveld is eerst de tekst uit de begroting 2011 opgenomen onder het kopje Begroting 2011. Wij hebben hier bewust voor gekozen, zodat u per taakveld meteen kunt zien welke beleidsvoornemens er in de begroting 2011 zijn opgenomen en u deze kunt vergelijken met hetgeen onder “Realisatie 2011” is vermeld. U hoeft dus geen twee boekwerken naast elkaar te leggen. Consequentie is dat er veel tekst in de jaarrekening 2011 is opgenomen. Hierbij dient u ook te realiseren dat de teksten uit de begroting 2011 in de loop van 2010 zijn opgesteld, waarbij de begroting 2011 door u op 9 november 2010 is vastgesteld. Sommige tekstgedeelten kunnen als het ware gedateerd op u overkomen. Per taakveld is vervolgens aangegeven wat er in 2011 is gerealiseerd, onder het kopje “Realisatie 2011”. Op het einde van ieder programma is een financieel overzicht opgenomen. In een oogopslag kunt u zien wat is begroot aan baten en lasten (na wijziging) en wat werkelijk is ontvangen en uitgegeven. Onder deze overzichten staan geen toelichtingen. De gedetailleerde cijfermatige toelichtingen op de programma’s treft u aan in deel C "Analyse van de afwijkingen tussen de programmabegroting en de programmarekening". Wij hopen u met deze algemene toelichting/leeswijzer van dienst te zijn.
19
Jaarrekening 2011
Programma 1
PROGRAMMA 1: VEILIGHEID EN HANDHAVING Portefeuillehouder: mevrouw S. (Sjoukje) Haasjes - van den Berg Inleiding In de maatschappelijke beleving van de burger is veiligheid een belangrijk aspect. Er wordt veel waarde gehecht aan een veilige leefomgeving en het waarborgen hiervan. Grave, wijken en dorpen moeten veilig en schoon zijn om in te wonen en te verblijven. Nadruk hierbij ligt op het voorkomen dan wel beheersen van onveilige situaties. Door handhaving moeten ongewenste of onveilige situaties worden voorkomen, waarbij het uitgangspunt is dat dit integraal gebeurt, met inachtneming van rechtszekerheid, rechtmatigheid en rechtvaardigheid. Veilig wonen en leven vergt samen werken aan veiligheid. Taakvelden Het programma 'Veiligheid en handhaving' omvat taken op het gebied van de brandweer, de openbare orde en veiligheid en op het gebied van integrale handhaving. Taakveld brandweer Beleidskader De kaders voor de brandweerzorg worden gevormd door wet- en interne regelgeving. Daarnaast speelt de veiligheidsregio een belangrijke rol bij het beleidskader.
2006: Beheerprogramma brandweermaterieel 2006-2010 2006: Brandweerbeleidsplan: Instructie voor de commandant van de gemeentelijke brandweer 2006: Brandweerbeleidsplan: Verordening brandweerzorg en rampenbestrijding 2006: Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Brabant-Noord 2008: Verordening brandweerrechten 2009
Taakveld openbare orde en veiligheid Beleidskader Bij de openbare orde en veiligheid komt de samenhang tot uiting tussen de verschillende beleidsterreinen en vooral in een goede afstemming tussen alle partijen die betrokken zijn in de veiligheidsketen, van burgers, gemeentelijke opsporingsambtenaren, politie, brandweer, maar ook inspectiediensten tot het bestuur aan toe.
1996: Verordening binnentreden ter uitvoering van noodverordeningen 2002: Verordening winkeltijden gemeente Grave 2002 2006: Wegsleepverordening gemeente Grave 2006 2007: Integraal veiligheidsplan 2007-2010 'Grave, een veilige gemeente' 2007: Plan van aanpak Veiligheidsarrangement 2007-2010 2010: Algemene plaatselijke verordening 2010 2010: Beleidsregels wet BIBOB 2010: Aanpassing mandaatregeling Wegsleepverordening 2006
Wat wilden we bereiken?
Wat hebben we bereikt?
Begroting 2011
Realisatie 2011
Uitvoering gegeven aan kernbeleid Veiligheid conform het uitvoeringsprogramma Integrale veiligheid 2011-2012. Uitvoering gegeven aan de uitwisseling Boa's • Uitwisseling Boa’s Land van Cuijk. Land van Cuijk. Er zijn zowel Boa's uitgeleend als • Het handhaven van de openbare orde en het • Komen tot een veilige en leefbare gemeente.
20
Jaarrekening 2011
Programma 1
Begroting 2011
Realisatie 2011
streven naar een zo hoog mogelijke objectieve ingeleend. en subjectieve veiligheid waarbij samenwerking met de Boa’s binnen de gemeenten Land van Cuijk gerealiseerd is op basis van uitwisselbaarheid en ondersteuning. De Boa's hebben een specifiek opleidingstraject • Professionalisering toezicht en handhaving van 5 jaar waar extra aandacht wordt gevraagd Boa’s. aan veranderde regelgeving. • Een breed gedragen besef en Uitvoering gegeven aan kernbeleid Veiligheid verantwoordelijkheid van veiligheid door alle conform het uitvoeringsprogramma Integrale veiligheid 2011-2012. partners in veiligheid.
Wat hadden we willen doen?
Wat hebben we gedaan?
Begroting 2011
Realisatie 2011
vastgestelde Uitvoering gegeven aan kernbeleid Veiligheid conform het uitvoeringsprogramma Integrale veiligheid 2011-2012. Samenwerking bestendigen binnen het De samenwerking heeft zich bestendigd met het Veiligheidshuis Maas en Leijgraaf (besluit van Veiligheidshuis Maas en Leijgraaf in 2011. Er is structureel overleg geweest over diverse 6 februari 2007). onderwerpen. Deelnemen aan het regionale Advies- en Deelnemen aan het regionale Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG). Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG). Uitvoering geven aan plan van aanpak Momenteel wordt Brabant-breed hard gewerkt aan de oprichting van de regionale professionalisering Boa’s Grave. uitvoeringsdiensten. Het streven is in 2013 met de diensten van start te gaan. Er is deelgenomen aan de Veiligheidsmonitor Deelname aan de veiligheidsmonitor 2011. 2011. Uitslag hiervan wordt in 2012 verwacht. Uitvoering geven aan het plan van aanpak Het veiligheidsarrangement heeft een update gehad en is bestendigd voor de jaren 2011- 2014. jongeren, alcohol, drugs en vandalisme. Het plan van aanpak jongeren, alcohol, drugs en vandalisme maakt deel uit van het veiligheidsarrangement. Verdere deregulering (minder regels) van de In 2011 heeft er op diverse artikelen binnen de APV deregulering plaatsgevonden. Algemene Plaatselijke Verordening (APV).
• Uitvoering geven aan het integraal veiligheidsplan. •
• •
• •
•
Nieuw beleid / ontwikkelingen 2011 Begroting 2011
Begroting 2011
• Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Buiten het bestendigen, verbeteren en optimaliseren van de huidige wijze van handhaven, zijn er geen ontwikkelingen voor dit taakveld. Op het gebied van handhaving worden als gevolg van de intrede van de Wabo per 1 oktober 2010, interne handhavingstaken zo veel als mogelijk gebundeld. Handhavingstaken op het gebied van milieu en gericht op de omgeving zullen op basis van wenselijkheid binnen de in opbouw zijnde
Uitvoering gegeven aan de Kadernota Integrale handhaving 2011-2014 en gehandeld conform het Uitvoeringsprogramma Integrale handhaving 2011.
21
Jaarrekening 2011
Programma 1
Begroting 2011
Begroting 2011
Regionale Uitvoering Diensten (RUD’s) worden ondergebracht. Deze ontwikkeling van de RUD zal in 2011 verder gestalte gaan krijgen. Taakveld integrale handhaving Beleidskader • 2008: Handhavingsnota Grave • 2010: Algemene Plaatselijke Verordening • 2011: Kadernota Integrale Handhaving 2011-2015 en uitvoeringsprogramma De kaders voor het handhavingsbeleid worden gevormd door wet- en regelgeving en de afspraken die daarvoor tussen het college en andere handhavingsinstanties worden gemaakt. Het toezicht en de handhaving door de BOA’s is probleemgericht en draagt bij aan de bevordering van de leefbaarheid. Er is sprake van een landelijke heroriëntatie van de politie op kerntaken. Als gevolg hiervan is er in de periode 2006 - 2010 een toenemende vraag naar handhaving in de openbare buitenruimte op gemeentelijk niveau. De handhaving van de regelgeving op het gebied van het omgevingsrecht laat te wensen over. Dat blijkt uit onderzoek. Er is weliswaar sprake van verbeteringen en zowel op rijksniveau (inspecties) als decentraal niveau (onder andere intergemeentelijke diensten) wordt samengewerkt. Ook tussen OM en bestuurlijke instanties zijn afspraken gemaakt. Maar in het licht van enerzijds de verdergaande decentralisatie en integratie van taken en bevoegdheden op dit terrein en anderzijds de toenemende Europeanisering en internationalisering van de omgevingsrechtelijke regelgeving, lijken die initiatieven en afspraken ontoereikend. Daarom heeft de minister van VROM het Onderzoeksteam Herziening Handhavingsstelsel VROM-regelgeving gevraagd onderzoek te doen naar de houdbaarheid van het bestaande stelsel van de handhaving en het toezicht op de naleving van de VROM-regelgeving op de langere termijn (met inbegrip van de huidige bevoegdheidsverdeling) en de aanpassingen die nodig zijn in het belang van een effectieve, efficiënte en doelgerichte handhaving van de VROMregelgeving. In het bijzonder zou moeten worden gekeken naar de deelproblemen ketenhandhaving, afstemming bestuursrecht-strafrecht en domeintoezicht. Er komen nieuwe initiatieven, zoals wellicht zogenaamde omgevingsdiensten aansluitend bij de 25 veiligheidsregio’s. De VNG is hier nog in onderhandeling met het ministerie van VROM. Wat wilden we bereiken?
Wat hebben we bereikt?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Een programmatisch en samenhangend toetsings- en handhavingsbeleid waarin de handhavingactiviteiten binnen de diverse afdelingen of clusters in samenhang worden vastgelegd.
We hebben gewerkt conform de kadernota Integrale Handhaving 2011-2015 en uitvoering gegeven aan het Uitvoeringsprogramma Integrale Handhaving 2011. Het beleidskader staat omschreven in de kadernota en uitvoering in het Uitvoeringsprogramma. In het jaar 2011 hebben we gewerkt conform de prioriteiten en vastgestelde toetsingkaders vanuit het beleidskader Kadernota Integrale Handhaving 2011-2015 ( prioriteitenmatrix tafel van elf). Uitvoering heeft plaatsgevonden conform het Uitvoeringsprogramma 2011. Integrale handhaving conform de Wabo en Bor hebben plaatsgevonden door uitvoering te geven aan het Uitvoeringsprogramma 2011 en te werken conform de afgesproken beleidskaders Kadernota Integrale handhaving 2011-2015.
• Een vastgelegd toetsingskader.
• De handhaving laten uitgaan van een integrale benadering, waarbij een proactieve en preventieve opstelling steeds meer de overhand moet krijgen. • De handhaving wordt, conform de Wabo,
22
Jaarrekening 2011
Programma 1
Begroting 2011
Realisatie 2011
integraal en programmatisch benaderd, waarbij aspecten van bouwen en wonen, milieu, gebruiksvergunningen en dergelijke op een samenhangende wijze worden benaderd en uitgevoerd. Beleidskader Buitengewoon opsporingsambtenaren De kaders voor het handhavingsbeleid worden gevormd door wet- en regelgeving en de afspraken die daarvoor tussen het college en andere handhavingsinstanties worden gemaakt. Het toezicht en de handhaving door de BOA’s is probleemgericht en draagt bij aan de bevordering van de leefbaarheid. Er is sprake van een landelijke heroriëntatie van de politie op kerntaken. Als gevolg hiervan is er in de periode 2010 - 2015 een toenemende vraag naar handhaving in de openbare buitenruimte op gemeentelijk niveau. Ook de doorontwikkeling van de Nationale Politie zal zijn impact hebben op het handhavingsbeleid. Kadernota Integrale handhaving 2011- 2015 en uitvoeringprogramma integrale handhaving De overheid heeft een primaire taak in het handhaven van wet- en regelgeving. Handhavende taken heeft de gemeente als het gaat om het voorkomen van de aantasting van de kwaliteit van de woon- en leefomgeving, de gezondheid, de veiligheid en de natuur- en milieuwaarden. De overheid stelt regels in de vorm van vergunningen of meldingen die voorzien zijn van voorschriften als burgers, bedrijven en instellingen activiteiten willen ontplooien. Deze regels kunnen betrekking hebben op veiligheid, brandvoorschriften en milieu-aspecten. Bij het niet naleven van deze regels heeft de overheid de taak om handhavend op te treden. Conform de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) dienen gemeenten te beschikken over een handhavingsbeleid. Vanuit dit perspectief is dit integraal handhavingsbeleid voor de gemeente Grave opgesteld. Integraal beleid stelt de organisatie voornamelijk in staat om professioneler te gaan werken en om de kwaliteit van de regelgeving, het besluitvormingsproces en de dienstverlening te vergroten. De kadernota en het uitvoeringsprogramma richten zich op: • Vergunninggericht toezicht • Objectgericht toezicht • Gebiedgericht toezicht Ontwikkeling Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD). Op basis van wettelijke regelgeving zullen in 2013 de eerste Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s) in werking zijn. De samenwerkingsverbanden tussen gemeenten, waterschappen en provincie, de lokale overheden, voor de uitvoering van de vergunningverlening, toezicht en handhaving. In een regionale uitvoeringsdienst kunnen experts op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving afkomstig van gemeenten, milieudiensten en provincie nauw samenwerken. Met name aan complexe en bovenlokale vraagstukken. Minder complexe en lokale aangelegenheden blijven bij de gemeenten. De samenwerking moet leiden tot minder regels, snellere procedures, meer kwaliteit en een betere dienstverlening. Brabants maatwerk In 2009 voerde de provincie een bestuurlijke verkenning uit. Hierbij waren niet alleen gemeenten betrokken maar ook waterschappen, milieudiensten, het bedrijfsleven, en het Openbaar Ministerie. Deze verkenning resulteerde eind 2009 in het rapport 'Van Brabants bont naar Brabants maatwerk'. Plan van aanpak Momenteel wordt Brabant-breed hard gewerkt aan de oprichting van de regionale uitvoeringsdiensten. Het streven is in 2013 met de diensten van start te gaan.
23
Jaarrekening 2011
Programma 1
Nieuw beleid / ontwikkelingen 2011 Begroting 2011
Realisatie 2011
• RIEC/Bibob (structureel € 7.300) Voor de In 2011 is het convenant met het RIEC aansluiting bij RIEC (Regionaal Informatie en bestendigd. Nieuwe horecaondernemers hebben Expertise Centrum Zuid-West Nederland) en een BIBOB indicatietoets afgelegd. Bibob (Bevordering integriteitbeoordelingen door het openbaar bestuur) wordt een bedrag gereserveerd van € 7.300. • Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s) Of De (door) ontwikkeling RUD's wordt op de voet de RUD’s er gaan komen is op dit ogenblik niet gevolgd en dienen in 2013 pas operationeel te te zeggen. De uiteindelijke vorming van de zijn. Grave volgt RUD’s vindt plaats in de regio’s, onder verantwoordelijkheid van de in de RUD deelnemende organisaties. Vooralsnog wordt voor de regio BrabantNoordoost door meerdere gemeenten, waaronder de gemeente Grave, geopteerd voor mogelijke dienstverlening vanuit het RMB zijnde een RUD. Organisatorisch zal binnen de ambtelijke organisatie een afweging plaats gaan vinden over de (huidige) door de gemeente uitgevoerde taken, en het mogelijk af te nemen takenpakket van een RUD waardoor een mogelijke efficiencyslag gemaakt kan gaan worden. Veiligheid en handhaving (totaal) Wat is beschikbaar gesteld?
Omschrijving
Wat heeft het gekost?
Begroting 2011 ná wijziging
Realisatie 2011
Totaal lasten
1.848.000
1.839.000
Totaal baten
161.000-
191.000-
1.687.000
1.648.000
0
0
1.687.000
1.648.000
42.000-
50.000-
Subtotaal Algemene Middelen Resultaat vóór winstbestemming Totaal mutaties reserves
1.645.000
Resultaat ná winstbestemming
1.598.000 Afgerond op duizendtallen
24
Jaarrekening 2011
Programma 2
PROGRAMMA 2: WOON- EN LEEFOMGEVING Portefeuillehouder: de heer E. (Eric) Daandels Inleiding De kwaliteit van de woon- en leefomgeving is in hoge mate bepalend voor het woongenot van de inwoners van de gemeente Grave. De kwaliteit van die omgeving, wordt niet alleen bepaald door de uitstraling en het niveau van plantsoenen, bestratingen, banken en overig straatmeubilair. Minstens zo belangrijk is de aanwezigheid van allerlei voorzieningen, zoals scholen, winkels, of een gemeenschapshuis en sportvoorzieningen. Ook het verenigingsleven en een gevarieerd woningaanbod, afgestemd op de behoefte, zijn van belang als het gaat om de manier waarop de leefen woonomgeving wordt ervaren en gewaardeerd. Beleidskader Masterplan volkshuisvesting en leefbaarheid Ruimtelijk Toetsingskader Reconstructieplan Peel en Maas Landschapsbeleidsplan 2006: Beheerplan openbaar groen 2006: Beheerplan wegen 2006: Beheerplan meubilair openbare ruimte en civiele objecten Wat wilden we bereiken?
Wat hebben we bereikt?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Leefbaarheid in stad, wijken en kernen.
• Toegankelijkheid voor mensen beperking. • Aandacht voor cultuurhistorie.
met
een
• Optimalisatie parkeer- en circulatiebeleid van de binnenstad en de wijken / onderzoek naar de effecten van verschillende parkeeren circulatiescenario’s in de binnenstad. Aanpak van het parkeervraagstuk (nota parkeren 2010-2015) voor de binnenstad staat nog geagendeerd voor behandeling in de raad in het jaar 2010. Gelijktijdig met de behandeling van de nota wordt een voorstel gedaan voor aanpassing van het mobiliteitsfonds en een kredietvoorstel voor uitvoering van de eerste werkzaamheden (jaarschijf 2011). Voor de jaarschijf 2011 zijn - zie daarvoor de Kadernota 2011 - reeds middelen gereserveerd (zie voor een nadere toelichting programma 5). Voor de jaren 2012 e.v. wordt verwezen naar de nog te nemen besluiten ten aanzien van de nota parkeren 2010-2015. Na besluitvorming ten aanzien van de aanpak van het
In 2011 is pro-actief contact geweest met de wijken dorpsraden. Voorbereidingen zijn getroffen om te komen tot een overlegen samenwerkingsstructuur waarmee de klankbordfunctie van de wijk- en dorpsraden meer gestalte krijgt. Ook is in 2011 de iDOP-Grave opgesteld en is gestart met het opstellen van de iDOP's voor de afzonderlijke kernen. Met de uitvoering van projecten houden we rekening met het handboek toegankelijkheid. De werkzaamheden aan het Graafs museum zijn afgerond en het museum is in juni officieel geopend. In september hebben we een geslaagd Open Monumentenweekend gehad. Met veel deelnemers en belangstellenden. Met betrekking tot de stand van zaken uitvoering wordt verwezen naar de informatienota aan de gemeenteraad d.d. 20 december 2011.
25
Jaarrekening 2011
Programma 2
Begroting 2011
Realisatie 2011
parkeervraagstuk binnenstad zal vervolgens de situatie voor de wijken en kerkdorpen geanalyseerd worden en waar nodig daarvoor voorstellen worden gedaan. De inrichting van het Julianaplein is opgenomen in de Idop van Gassel. Besluitvorming over de Idops moet nog plaatsvinden. Op basis van de actuele beheerplannen vGRP Er is uitvoering gegeven aan de jaarschijven van 2010-2015, wegen, verlichting, civiele objecten, de verschillende beheerplannen. openbaar groen en speelvoorzieningen willen we de leefbaarheid binnen de gemeente Grave, de wijken en dorpskernen behouden/verbeteren. De belevingswaarde van de groene openbare ruimte (natuur en groen) in de leefomgeving in stand houden en waar mogelijk verbeteren. Bij de ontwikkeling van de verschillende plannen, In stand houden en waar mogelijk verbeteren zoals Mariëndaal, de structuurvisie, de Kat en de van de cultuurhistorische waarden in de parkeerplaatsen rond de binnenstad, is de leefomgeving. cultuurhistorie een belangrijke wegingsfactor. Zowel het bovengrondse en daarmee zichtbare erfgoed als de archeologische sporen in de grond. In 2011 is een begin gemaakt met het opstellen van de cultuurhistorische inventarisatie- en beleidskaart. Hierdoor wordt een nog beter inzicht verkregen in de cultuurhistorische waarden in de gemeente Grave. Het Open Monumentenweekend is een van de Vergroten belevingswaarde van de dragers voor het vergroten van de cultuurhistorische waarden in de gemeente. belevingswaarde van de cultuurhistorische waarden in de gemeente. Het erfgoedtoerisme in Grave kan nog verder uitgewerkt worden. Het haalbaarheidsonderzoek naar het weer zichtbaar maken van het Kroonwerk de Coehoorn is een van de onderdelen die daarbij horen. In de binnenstad streven we naar een Met betrekking tot de stand van zaken uitvoering duurzame oplossing voor het tekort aan wordt verwezen naar de informatienota aan de parkeerplaatsen. In 2015 mag de parkeerdruk, gemeenteraad d.d. 20 december 2011. met uitzondering van de marktdag, maximaal 85% bedragen. Voor de wijken en de kerkdorpen wordt gestreefd naar parkeercapaciteit. Op basis van het Masterplan “Volkshuisvesting Als vervolg op het Masterplan is een quick scan uitgevoerd naar de actuele vraag naar woningen. en Leefbaarheid” en binnen de gegeven randvoorwaarden vanuit de ruimtelijke ordening In samenwerking met de overige gemeenten in het Land van Cuijk wordt in 2012 uitvoering realiseren van een woningbouwprogramma, gegeven aan de totstandkoming van een dat in de eerste plaats voorziet in de reële regionale woningmarktstrategie. woonbehoefte van de inwoners van Grave, waarbij de kwaliteit en duurzaamheid ankerpunten zijn die steeds aan de orde komen.
• Inrichting Julianaplein (Plan Gassel).
•
•
•
•
•
26
Jaarrekening 2011
Programma 2
Begroting 2011
Realisatie 2011
• De gemeente Grave en Woonmaatschappij Mooiland / Maasland willen de komende jaren de samenwerking een impuls geven en een concrete bijdrage aan het goed wonen in de gemeente leveren. Met prestatieafspraken geven beide partijen aan waar de samenwerking zich op richt, wie daarin welke rol vervult en wie welke inspanningen daaraan levert.
Er zijn nog geen nieuwe prestatie-afspraken gemaakt. Afstemming daarover vindt nog plaats en zal meer in regionaal verband van het Land van Cuijk opgepakt gaan worden. Dit gebeurt onder andere door het opstellen van de regionale woningmarktstrategie waar, behalve de vijf gemeenten, ook Mooiland Maasland haar rol en bijdrage in heeft. In het verlengde daarvan - mede gelet op de beperkte investeringscapaciteit bij de corporatie - op het niveau van het Land van Cuijk gekeken hoe en wanneer nieuwe realistische prestatie-afspraken gemaakt kunnen worden. Bij het opstellen van de Huisvestingsvisie maatschappelijke voorzieningen en scholen is expliciet rekening gehouden met het uitgangspunt dat wijkgebonden activiteiten in de wijk kunnen plaatsvinden.
• Het vergroten van de leefbaarheid door minimaal het behoud van bestaande maatschappelijke en sociaal-culturele voorzieningen en accommodaties en het verbeteren van de saamhorigheid in de wijken, buurten en kernen met als spil een wijkraad die werkt vanuit en met draagvlak vanuit de wijk. Wat hadden we willen doen?
Wat hebben we gedaan?
Begroting 2011 • Beheerplan wegen De wegen worden onderhouden volgens het gewenste kwaliteitsniveau dat vastgesteld wordt door De raad. • Beheerplan Civiele objecten De civiele objecten worden onderhouden volgens het gewenste kwaliteitsniveau dat vastgesteld wordt door de raad. In de onderhoudsopzet wordt de grootste prioriteit gegeven aan de technische en constructieve instandhouding van de kunstwerken en het borgen van de publieke veiligheid van de overige objecten. • Beheerplan openbare verlichting In de jaarplannen wordt uitvoering gegeven aan het herverlichten van de diverse straten, waarbij wordt voldaan aan de normen van de NSVV (Nederlands Stichting Voor Verlichtingskunde). De sociale- en verkeersveiligheid en daarmee de leefbaarheid wordt hiermee verbeterd. • vGRP 2010-2015 (Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan): Het vGRP 2010-2015 is vastgesteld in december 2009. Het vastgestelde plan geeft een concretisering van de drie zorgtaken conform de Wet Gemeentelijke Watertaken namelijk: - Inzameling en transport van afvalwater; - Inzameling en verwerking van hemelwater; - Zorgplicht voor grondwater in stedelijk gebied. Door uitvoering te geven aan het vGRP zullen zich naar verwachting geen grote calamiteiten voordoen, zoals het inzakken van riolering en wateroverlast.
Realisatie 2011 Er is uitvoering gegeven aan het beheerplan wegen 2011-2014, jaarschijf 2011. Het strafpaard en het kruisbeeld zijn gerepareerd. Verder zijn in de binnenstad en Escharen en Velp reparaties en vervangingen aan het straatmeubilair uitgevoerd. Het betreft hier vooral vervangingen van afzetpalen en amsterdammertjes.
Er is uitvoering gegeven aan het beheerplan OVL 2011-2014, jaarschijf 2011.
Er is uitvoering gegeven aan het VGRP 20102015.
27
Jaarrekening 2011 • Beheerplan groen en speeltoestellen In het beheerplan wordt veelal wijksgewijs planmatig gerenoveerd. Op basis van het beheerplan wordt de openbare groene ruimte doelgericht functioneel heringericht, waardoor het beheer efficiënt en doelmatig kan worden uitgevoerd. Het groenbeheer wordt afgestemd op functie, structuur en uitstraling. Binnen de algemene kaders/ doelstellingen van het beheerplan groen gaan we een groenstructuurplan opstellen. Dit plan vormt een lange termijnvisie en is het beleidskader welke de basis vormt voor de planmatige renovaties uit het beheerplan. Na vaststelling zal deze als beleidskader worden opgenomen. Op basis van inventarisaties zal een bomenlijst worden opgesteld waarmee het kapbeleid geactualiseerd kan worden. De inventarisatie zal ook gebruikt worden voor het opzetten van de wettelijk vereiste zorgplicht voor bomen door middel van boomveiligheidinspecties (VTA). De speelvoorzieningen worden op basis van inspecties op het veilig functioneren van de speelvoorzieningen zonodig gerepareerd of vervangen. • Reconstructie Binnen de mogelijkheden van het toegewezen budget van de meerjarenraming voor de uitvoering van de projecten in het kader van de reconstructie worden de lopende projecten zoals IGP Velp, Stimuleringskader groenblauwe Diensten en nieuwe ontwikkelingen of plannen ondersteund.
Programma 2 De groenrenovatie van de Burg. Raaijmakerslaan is uitgevoerd. Verder zijn er een aantal kleine groenrenovaties uitgevoerd. Op basis van de controles speelvoorzieningen zijn een aantal nieuwe speeltoestellen aangeschaft. Deze zullen voor 1 april 2012 geplaatst worden. ( tekst peter)
Ten aanzien van de voortzetting van het project IGP Velp en de realisatie van (gemeentelijke) doelen waaraan de gemeente als projecteigenaar is verbonden wordt de Raad nog nader geïnformeerd. Door de gemeenteraad moet hierover een besluit worden genomen. De voeding van de bestemmingsreserve Reconstructie, waaruit de projectonderdelen moeten worden betaald is gebaseerd op opbrengsten die voortkomen uit de verkoop van de Bio-kavels. De ruimtelijke procedure hiervoor is nog niet afgerond, zodat er sprake is van een financieel risico. De strategische Visie Vestingwerken is/wordt • Opstellen strategische Visie Vestingwerken. opgenomen in de Structuurvisie. De verwachting is dat de Structuurvisie in 2012 wordt afgerond. De werkgroep Canon van Grave heeft reeds een • Opstellen Canon van Grave. keuze gemaakt in de te beschrijven vensters. De gemeente heeft een bijdrage en een voorschot toegekend voor het opstellen van de Canon van Grave. De werkzaamheden worden in 2012 voortgezet. • Reconstructie en zichtbaar maken van het In 2011 is vooral benut voor het verkrijgen van de kroonwerk de Coehoorn in Nederasselt. Dit benodigde subsidie, o.a. van de provincie Noordkroonwerk is onderdeel van de vestingwerken Brabant. In januari 2012 heeft de gedeputeerde mondeling de gevraagde subsidie toegezegd. De van de stad Grave. werkzaamheden zullen op korte termijn worden opgestart. De eerste fase betreft een haalbaarheidsonderzoek. Archeologisch onderzoek om de nog aanwezige resten te traceren en te beoordelen maakt hiervan onderdeel uit.
28
Jaarrekening 2011
Programma 2
• Deelname aan project “De Zuiderwaterlinie in Dit is een langlopend project. In het project zijn voor Grave de volgende projecten opgenomen: stelling gebracht”; * Vesting Grave, onderdeel van het Zuider frontier: kenmerken van Grave als vestingstad herstellen (Visio-terrein); * Kroonwerk de Coehoorn, onderdeel van het Zuider frontier: reconstructie van het Kroonwerk als rustpunt in een natuurlijk landschap * In naam van de rivier, onderdeel van het Zuider frontier en de Hollandse Waterlinie: positionering van de rivier de Maas. De provincie Noord-Brabant is samen met de gemeente ’s-Hertogenbosch trekker van dit project. Momenteel wordt een en ander uitgewerkt. Door de Provincie Noord-Brabant is inmiddels mondeling subsidie toegezegd voor het haarlbaarheidsonderzoek voor de mogelijkheden om het Kroonwerk de Coehoorn weer zichtbaar te maken. Middels de European Walled Towns wordt bekeken of Europesche subsidie mogelijk is voor het herstellen van de kenmerken van de vestingstad Grave (Visio-terein). Geen uitvoering. Ambitie is afgestemd op • Organiseren symposium over de beschikbare capaciteit. modernisering van de monumentenzorg in kleinere gemeenten. Met betrekking tot de stand van zaken uitvoering • Optimalisatie parkeer- en circulatiebeleid van de binnenstad en de wijken / onderzoek wordt verwezen naar de informatienota aan de naar de effecten van verschillende parkeer- gemeenteraad d.d. 20 december 2011. en circulatiescenario’s in de binnenstad Aanpak van het parkeervraagstuk (nota parkeren 2010-2015) voor de binnenstad staat nog geagendeerd voor behandeling in de raad in het jaar 2010. Gelijktijdig met de behandeling van de nota wordt een voorstel gedaan voor aanpassing van het mobiliteitsfonds en een kredietvoorstel voor uitvoering van de eerste werkzaamheden (jaarschijf 2011). Voor de jaarschijf 2011 zijn - zie daarvoor de Kadernota 2011 - al middelen gereserveerd (zie voor een nadere toelichting programma 5). Voor de jaren 2012 e.v. wordt verwezen naar de nog te nemen besluiten ten aanzien van de nota parkeren 2010-2015. Na besluitvorming ten aanzien van de aanpak van het parkeervraagstuk binnenstad zal vervolgens de situatie voor de wijken en kerkdorpen geanalyseerd worden en waar nodig daarvoor voorstellen worden gedaan. Nieuw beleid / ontwikkelingen 2011 Begroting 2011
Realisatie 2011
• De bushaltes binnen de gemeente Grave Het project toegankelijke bushaltes is in 2011 toegankelijk maken en zo de bereikbaarheid en uitgevoerd, waaronder de bushaltes in Estersveld en de Stoof, Gassel en Escharen. leefbaarheid behouden en verbeteren. • Toegankelijkheid bushaltes (investering in 2011 € 45.000 – kapitaallasten vanaf 2012 € 2.250 – exclusief rente)
29
Jaarrekening 2011
Programma 2
Begroting 2011
Realisatie 2011
Voor 2015 moeten alle bushaltes toegankelijk gemaakt worden. Jaarlijks willen we 4 halteparen toegankelijk maken. Gemeenten en provincie samen zijn verantwoordelijk voor de aanpassingen van de bushaltes. De gemeente is verantwoordelijk voor de daadwerkelijke uitvoering van de aanpassingen, zoals het verhogen of verbreden van een halteperron. De bushaltes worden toegankelijk gemaakt voor mindervaliden door de aanleg van verhoogde plateaus zodat de instap wordt vergemakkelijkt. Voor het toegankelijk maken van de bushaltes geeft de provincie 50% subsidie. Hierdoor kunnen de werkzaamheden worden uitgevoerd voor € 45.000. Woon- en leefomgeving (totaal) Wat is beschikbaar gesteld? Omschrijving
Wat heeft het gekost?
Begroting 2011 ná wijziging
Realisatie 2011
Totaal lasten
3.529.000
3.428.000
Totaal baten
208.000-
261.000-
3.321.000
3.167.000
0
0
3.321.000
3.167.000
134.000-
51.000-
3.187.000
3.116.000
Subtotaal Algemene Middelen Resultaat vóór winstbestemming Totaal mutaties reserves Resultaat ná winstbestemming
Afgerond op duizendtallen
30
Jaarrekening 2011
Programma 3
PROGRAMMA 3: VOORZIENINGEN EN SOCIALE SAMENHANG Portefeuillehouders: de heren drs. G.A.J. (Gerard) Adams en H.A.W.M. (Eric) Daandels (Verkeer en vervoer en mevrouw S. (Sjoukje) Haasjes – van den Berg (kunst en cultuur) Inleiding In dit programma behandelen we een breed scala aan onderwerpen: jongeren, ouderen, minima, onderwijs, vluchtelingen, gemeenschapsaccommodaties, maatschappelijke voorzieningen, kinderopvang, peuterspeelzalen, kunst en cultuur, enzovoorts. Onderwerpen die betrekking hebben op het voorzieningenniveau in onze gemeente, waarvan wij vinden dat het op peil moet blijven en waar mogelijk verbeterd moet worden. Niet alles waar de gemeente in investeert is wettelijk verplicht, maar vaak zo gewenst dat de gemeente bereid is daarin te investeren. Zeker als het de sociale samenhang in de gemeente kan bevorderen. Om het voorzieningenniveau voor de burgers in stand te kunnen houden en te verbeteren, is samenwerking met andere gemeenten een noodzaak. Taakvelden Het programma 'Voorzieningen en sociale samenhang' bevat taken op het gebied van doelgroepenbeleid, welzijn, onderwijs en volksgezondheid. Taakveld doelgroepenbeleid Beleidskader • Verordening Wet inburgering (WI) gemeente Grave 2007 • Verordening Toeslagen en Verlagingen Wet werk en bijstand (Wwb) 2011 • Verordening Afstemming Wet werk en bijstand 2011 • Verordening Afstemming Wet Investeren in jongeren (Wet WIJ) 2011 • Verordening Afstemming Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) en Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) 2011 • Verordening re-integratie WWB, IOAW en IOAZ 2011 • Verordening Handhaving WWB, WIJ, IOAW en IOAZ 2011 • Verordening Leerwerkaanbod Wet WIJ 2010 Wat wilden we bereiken?
Wat hebben we bereikt?
Begroting 2011
Realisatie 2011
Het regionaal vrijwilligerssteunpunt "Actieradius" heeft o.a. de taak om het vrijwilligerswerk te stimuleren. Actieradius doet dat door middel van PR-activiteiten zoals persberichten, aansluiten bij "markten" en open dagen, presentaties geven en organiseren van een maatschappelijke beursvloer. We hebben aan 23 verenigingen • Handhaven van jeugdledensubsidie. jeugdledensubsidie verstrekt. Dit was in totaal voor 1612 jeugdleden. Ten opzichte van 2010 is het aantal jeugdleden met 39 gedaald. • Uitgangspunt Wmo: Wat heb ik nodig in plaats In het kader van het project "De Kanteling" wordt meer nadrukkelijk gekeken of en zo ja wat voor waar heb ik recht op. soort voorzieningen mensen nodig hebben. • Stimuleren vrijwilligerswerk.
31
Jaarrekening 2011
Programma 3
• Mantelzorg/ouderenzorg/wonen.
• Adequate scholing/maatschappelijke voorzieningen; Aanpak (Jeugd)werkeloosheid.
• Adviescommissie Arbeidsmarktbeleid Sociale Zaken (Land van Cuijk).
en
• Het bieden van kansen aan jongeren in Grave om zich te ontwikkelen en te ontplooien.
• Een ruimhartig Minimabeleid.
• Het realiseren van een Centrum voor Jeugd en Gezin, een wettelijke verplichting per 2011. • In het Land van Cuijk gezamenlijk het Centrum voor Jeugd en Gezin verder doorontwikkelen tot een laagdrempelig (inloop)punt waar inwoners terecht kunnen voor alles wat betreft opgroeien en opvoeden (zie ook 3.2). • Het stimuleren dat uitkeringsgerechtigden zo snel mogelijk weer in hun eigen bestaan kunnen voorzien.
• Iedereen moet zo lang mogelijk zelfstandig
In 2011 deden wij onderzoek naar het ouderenwerk in Grave. Eind 2011 besloten wij ouderenbeleid te ontwikkelen met het Land van Cuijk. Daarnaast constateerden wij dat in het Land van Cuijk het ouderenwerk lokaal wordt georganiseerd, waardoor het niet noodzakelijk is over te stappen naar Radius om in het Land van Cuijk samen te werken. Wij besloten het ouderenwerk in de toekomst bij RIGOM te blijven afnemen. Afgelopen tweeënhalf jaar is er in de regio Noordoost-Brabant hard gewerkt aan het voorkomen en bestrijden van de jeugdwerkloosheid. Dankzij een gezamenlijke inzet van gemeenten, UWV WERKbedrijf, COLO,onderwijsinstellingen en werkgevers zijn we erin geslaagd om veel jongeren op een baan, leerbaan of stage te plaatsen De adviescommissie Arbeidsmarktbeleid en Sociale Zaken is over de door te voeren veranderingen in verordeningen en beleid gehoord of indien de veranderingen alleen tekstuele aanpassingen betrof geïnformeerd. Op diverse gebieden bieden we kansen aan jongeren om zich te ontplooien. Bijvoorbeeld via jongerenwerk, onderwijs, Centrum voor Jeugd en Gezin en het verenigingsleven. Veel van deze zaken zijn ook benoemd in de kadernota 'integraal jeugdbeleid 2011-2014'. We hebben een ruimhartig minimabeleid gevoerd op basis van het bestaande beleid in 2011. Op grond van de Bijdrageregeling deelname aan Welzijnactiviteiten waren de minima in staat om deel te nemen aan maatschappelijke activiteiten of lid te worden van sportverenigingen. Via de bijzondere bijstand hebben we mensen geholpen die extra kosten voor o.a. ziekte moesten maken en dit zelf niet konden betalen. Er zijn 97 aanvragen bijzondere bijstand afgehandeld in 2011. Begin 2011 hebben alle gemeenten in het Land van Cuijk een inlooppunt geopend. Daarnaast hebben we de dienstverlening via de website en het telefonisch spreekuur voortgezet. In het laatste kwartaal van 2011 zijn we gestart met een evaluatie van het Centrum Jeugd en Gezin. De resultaten hiervan verwachten we in het eerste kwartaal van 2012. Het aantal uitkeringsgerechtigden is in 2011 van 125 teruggelopen naar 111. Dit terwijl landelijk het aantal uitkeringsgerechtigden toeneemt. Op basis van het ontvangen budget zijn we voor de begroting 2011 uitgegaan van een tekort op het Rijksbudget van € 45.000,00. Dit tekort is iets hoger uitgevallen. Het tekort op het rijksbudget bedraagt voor 2011 € 58.953,00. Dit bedrag blijft binnen de 10% eigen risico. Daardoor kunnen we bij het Rijk geen aanvullende uitkering aanvragen. Aan mensen met beperkingen hebben we ter
32
Jaarrekening 2011
Programma 3
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Stimuleren vrijwilligerswerk.
• Handhaven van jeugdledensubsidie.
• Uitgangspunt Wmo: Wat heb ik nodig in plaats waar heb ik recht op. • Mantelzorg/ouderenzorg/wonen.
• Adequate scholing/maatschappelijke voorzieningen; Aanpak (Jeugd)werkeloosheid.
• Adviescommissie Arbeidsmarktbeleid Sociale Zaken (Land van Cuijk).
en
kunnen wonen en leven en daarbij kunnen meedoen in de samenleving.
Het regionaal vrijwilligerssteunpunt "Actieradius" heeft o.a. de taak om het vrijwilligerswerk te stimuleren. Actieradius doet dat door middel van PR-activiteiten zoals persberichten, aansluiten bij "markten" en open dagen, presentaties geven en organiseren van een maatschappelijke beursvloer. We hebben aan 23 verenigingen jeugdledensubsidie verstrekt. Dit was in totaal voor 1612 jeugdleden. Ten opzichte van 2010 is het aantal jeugdleden met 39 gedaald. In het kader van het project "De Kanteling" wordt meer nadrukkelijk gekeken of en zo ja wat voor soort voorzieningen mensen nodig hebben. In 2011 deden wij onderzoek naar het ouderenwerk in Grave. Eind 2011 besloten wij ouderenbeleid te ontwikkelen met het Land van Cuijk. Daarnaast constateerden wij dat in het Land van Cuijk het ouderenwerk lokaal wordt georganiseerd, waardoor het niet noodzakelijk is over te stappen naar Radius om in het Land van Cuijk samen te werken. Wij besloten het ouderenwerk in de toekomst bij RIGOM te blijven afnemen. Afgelopen tweeënhalf jaar is er in de regio Noordoost-Brabant hard gewerkt aan het voorkomen en bestrijden van de jeugdwerkloosheid. Dankzij een gezamenlijke inzet van gemeenten, UWV WERKbedrijf, COLO,onderwijsinstellingen en werkgevers zijn we erin geslaagd om veel jongeren op een baan, leerbaan of stage te plaatsen De adviescommissie Arbeidsmarktbeleid en Sociale Zaken is over de door te voeren veranderingen in verordeningen en beleid gehoord of indien de veranderingen alleen tekstuele aanpassingen betrof geïnformeerd. bevordering van hun deelname aan het maatschappelijk leven voorzieningen toegekend.
Wat hadden we willen doen?
Wat hebben we gedaan?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Uitvoering geven aan het jeugdbeleidsplan 'Opgroeien in Grave 2003 – 2007'. De onderwerpen in dit plan zijn nog actueel en worden ook in 2011 en verder nader uitgewerkt. • Mede met behulp van Re-integratiebedrijven zoveel mogelijk gerichte instrumenten vanuit de Verordening Re-integratie inzetten om uitkeringsgerechtigden al dan niet via een Reintegratietraject terug te leiden naar de reguliere arbeidsmarkt. • Uitvoering geven aan diverse Wmo-projecten
Op 27 september 2011 heeft u de kadernota 'integraal jeugdbeleid 2011-2014 Gemeente Grave' vastgesteld. Deze vervangt de hiernaast genoemde nota. In 2011 is extra alert ingezet op het uitnutten van het gemeentelijk Participatebudget 2011 waarbij waar mogelijk klanten ondersteund werden met een traject welke hun deed stijgen op de participatieladder danwel terugbracht op de reguliere arbeidsmarkt. De Vriendendienst, activiteiten Door & Voor, Blink,
33
Jaarrekening 2011
Programma 3
Begroting 2011
Realisatie 2011
en activiteiten, zoals de Vriendendienst, Door & Voor, Blink, collectieve preventie Openbare Geestelijke Gezondheids Zorg (OGGZ) en activiteiten van het Steunpunt Mantelzorg. • Ontwikkelen van mantelzorgbeleid.
• Uitvoering geven aan het regionaal vrijwilligerssteunpunt.
collectieve prevantie OGGZ (Novadic-Kentron en GGZ) en het steunpunt Mantelzorg hebben in 2011 subsidie ontvangen voor diverse activiteiten in het kader van de Wmo. In 2011 zijn alle genoemde activiteiten uitgevoerd. Er hebben geen wijzigingen plaatsgevonden. In 2011 hebben we voorbereidingen getroffen voor de ontwikkeling van mantelzorgbeleid. In de regionale Wmo-beleidsnota die eind 2011 in het Land van Cuijk ter besluitvorming is aangeboden is mantelzorgbeleid opgenomen. Het regionale steunpunt voor vrijwilligerswerk voert activiteiten uit voor de vervulling van de vijf basisfuncties: verbinden en makelen, versterken, vertalen, verbreiden en verankeren.
Taakveld cultuur en welzijn Beleidskader 2006: Beleidskader maatschappelijke ondersteuning, welzijn en zorg; 2011: Algemene Subsidieverordening gemeente Grave 2011 • 2011: Beleidsregels Subsidiëring o Ouderen 2011 o Jeugd en Jongeren 2011 o Integratie Nieuwkomers en Minderheden 2011 o Gemeenschapsaccommodaties 2011 o Cultuur- en kunstbeoefening 2011 o Speerpunt Jeugdledensubsidie 2011 o Vorming, Educatie en Media 2011 o Wijk- en dorpsbeheer 2011 o Zorg 2011 o Sport 2011 • 2011: Beleidsregel Jubileumregeling gemeente Grave 2011 • 2011: Reductieregeling Wat wilden we bereiken?
Wat hebben we bereikt?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Museum vrij toegankelijk voor jeugd tot 18 Met de stichting Graeft Voort hebben we voor het beheer en de exploitatie van het Graafse Museum jaar. een product- en prestatieovereenkomst 2011-2014 afgesloten. Hierin is opgenomen dat het museum gratis toegankelijk is voor jeugd tot 18 jaar. Het bestaande subsidiebeleid uit 2006/2007 is • Herziening van het overige subsidiebeleid. tegen het licht gehouden. Het beleidskader is nog actueel en daarom niet aangepast. Aan de hand van een voorbeeldverordening van de VNG hebben we de Algemene Subsidieverordening Grave (ASV) geactualiseerd. Dit geldt ook voor de beleidsregels. We hebben geen jongerenplatform gerealiseerd. • Realisatie jongerenplatform. Het realiseren van een jongerenplatform is wel benoemd in de kadernota 'integraal jeugdbeleid 2011-2014'.
34
Jaarrekening 2011
Programma 3
Wat wilden we bereiken?
Wat hebben we bereikt?
Begroting 2011 •
•
•
Realisatie 2011
Bevorderen dat de inwoners zich kunnen ontplooien en hun vaardigheden kunnen ontwikkelen. Bevorderen dat alle inwoners aan activiteiten op het gebied van ontmoeting en ontspanning kunnen deelnemen. Het optimaliseren van het aanbod van sociale, maatschappelijke en sociaalculturele voorzieningen in Grave, zowel kwantitatief als kwalitatief, zodat inwoners daar maximaal van kunnen profiteren.
Met faciliteiten als de gemeenschapsaccommodaties en sportvoorzieningen voorzien we in mogelijkheden voor ontmoeting en ontspanning. Ook subsidieverlening aan locale organisaties draagt hier aan bij. Door de Huisvestingsvisie Maatschappelijke voorzieningen en scholen op te stellen hebben we voorbereidingen getroffen op het optimaliseren van het aanbod. Ook de realisatie van het MFC heeft te zijner tijd een belangrijke rol in het aanbod.
Wat hadden we willen doen?
Wat hebben we gedaan?
Begroting 2011 •
Uitvoering geven aan de algemene subsidieverordening en aan het beleidskader maatschappelijke ondersteuning, welzijn en zorg.
•
Realiseren van het Multi Functioneel Centrum (MFC) in Grave stad evenals het optimaliseren van bestaande onderwijshuisvesting met aandacht voor multifunctioneel gebruik.
Realisatie 2011 We toetsen de ingediende verzoeken aan het vastgestelde beleid. Als de beoordeling positief is stellen we subsidie beschikbaar. Hiermee worden activiteiten uitgevoerd die behoren tot het beleidskader Maatschappelijke ondersteuning, welzijn en zorg. De bouw van het MFC, als onderdeel van nieuw Maaszicht, is in 2011 gestart. We zijn in onderhandeling met Brabant Wonen/Brabant Zorg om een goede invulling van beheer en exploitatie te realiseren. We houden uiteraard ook rekening met de opdracht om wijkgebonden activiteiten in locaties in de betreffende wijken aan te bieden. Dit betrekken we ook bij de huisvestingsvisie maatschappelijke ontwikkelingen.
Nieuw beleid / ontwikkelingen 2011 Begroting 2011 •
Subsidie kunstzinnige vorming scholen (structureel € 1.180) In 2007 heeft de raad besloten uit de gemeenschappelijke regeling betreffende het centrum voor culturele vorming De Meander te treden. Ter compensatie van de hiervoor vervallende dienstverlening aan de basisscholen is besloten gedurende 2 jaar een subsidie ad € 20,-- per leerling aan de basisscholen te verstrekken (circa € 27.000,-- op jaarbasis). Ofschoon deze subsidieregeling in de loop van 2010 geëvalueerd wordt en de scholen zeer enthousiast zijn over deze regeling opteren wij er voor deze subsidieregeling in het kader van de bezuinigingen niet voort te zetten. Met de invoering van deze subsidieregeling is de subsidie aan de Werkgroep culturele vorming van de basisscholen vervallen. Deze subsidie ad
Realisatie 2011 We hebben de subsidieregeling voor kunstzinnige vorming gecontinueerd. De subsidieregeling voor de harmonie en fanfareverenigingen is met ingang van 2011 beëindigd.
35
Jaarrekening 2011
Programma 3
Begroting 2011
•
•
•
Realisatie 2011
€ 1.180,-- per jaar zal weer beschikbaar worden gesteld. De met de uittrede uit De Meander eveneens van kracht geworden subsidieregeling voor de harmonie- en fanfareverenigingen zal worden gecontinueerd. Graafs Museum (structureel € 3.240 (subsidie exploitatie) + structureel € 18.000 (beheer en professionalisering)) Nadat in 2009 een depotruimte in het Graafse Museum werd gerealiseerd, is in 2010 gestart met de fysieke uitbreiding van het museumgebouw (o.a. toevoeging educatieve ruimte). Met de uitbreiding kan de beheerder (Stichting Graeft Voort) de beoogde verdergaande professionalisering realiseren. Een en ander heeft consequenties voor de exploitatie. Dit geldt ook voor het, overeenkomstig het speerpunt zoals opgenomen in het bestuursakkoord 20102014, gratis toegankelijk maken van het museum voor jongeren tot 18 jaar. De hiermee gemoeide kosten moeten worden opgevangen. In aanvulling op de vrijwilligers van de Stichting Graeft Voort zal de inzet van een IBN-medewerker onmisbaar zijn, mede om de kwaliteit te verhogen en de continuïteit te garanderen. Bijstelling van de exploitatiesubsidie is noodzakelijk. De subsidieverlening aan de Stichting Graeft Voort is gekoppeld aan meerjarige prestatieafspraken voor 2011 en volgende jaren. De te verwachten wijzigingen in de exploitatie. Inspecties gastouders (structureel € 20.700) Op grond van de nieuwe Wet Kinderopvang is de verplichte inspectie van kinderopvangvoorzieningen met ingang van 2010 (structureel) uitgebreid met inspecties van de gastouders. Deze door de GGD uitgevoerde inspecties bestaan uit 2 delen (A en B). Onderzoek A bestaat uit het controleren van de juistheid van de gegevens van de gastouder (vereiste diploma’s, Verklaring Omtrent Gedrag e.d.). Onderzoek B bestaat uit een inspectie op locatie, dus daar waar het kind wordt opgevangen. Wij zijn verplicht om deze inspecties door de GGD te laten uitvoeren. Het is niet toegestaan om de kosten hiervan te verhalen op betrokkenen. Door de rijksoverheid zijn voor de inspecties van de gastouders extra middelen beschikbaar gesteld. Deze zijn echter bij lange na niet toereikend om de werkelijke kosten te dekken. Jongerencentrum (structureel € 6.000) De afgelopen periode is voor de kosten van de exploitatie van het tijdelijke jongerencentrum
Het museum is na een zeer grondige uitbreiding/verbouwing in het derde kwartaal van 2011 heropend. Het bestuur van stichting Graeft Voort heeft proactief een verdergaande professionalisering doorgevoerd. Dit heeft onder andere geleid tot een officiële certificering van het Graafs Museum en opname in het Nationale Museumregister. Voor het uitvoeren van het beheer van het museum zijn IBN-medewerkers aangetrokken. De kosten hiervoor maken onderdeel uit van het totale subsidie aan het museum. Omdat het een nieuwe functie betreft hebben we gebruik gemaakt van de mogelijkheid om ter dekking van de kosten eenmalig voor een periode van 12 maanden zogeheten AGR-gelden in te zetten. Dit levert voor 2011 een voordeel op van € 9.250,-.
In 2011 hebben zich elf nieuwe gastouders aangemeld. De GGD heeft na inspectie bij drie van hen geadviseerd om deze gastouders niet op te nemen in het Landelijk Register Kinderopvang. In 2011 is gastouderbureau Kinop Grave gestopt met de werkzaamheden.
Jongerencentrum ‘Off Street’ in Grave is minimaal drie dagdelen per week open geweest. Dit is een van de activiteiten die de jongerenwerkers van
36
Jaarrekening 2011
Programma 3
Begroting 2011
Realisatie 2011
aan de Landbouwstraat gebruik gemaakt van een budget jeugdbeleid dat is overgeheveld vanuit 2008. Voor de exploitatie (verzekering en alarmering van de stalling) van de Jongerenbus is ook een structureel budget nodig. Totaal is een budget van € 6.000 benodigd voor deze exploitatielasten. • Elektronisch Kind Dossier (EKD) (structureel € 15.600) Vanaf 2009 is het verplicht het Elektronisch Kinddossier (EKD) uit te voeren. Deze wettelijke taak ligt bij de gemeenten (conform Wet op Publieke Gezondheid). Dit elektronisch kinddossier vervangt het papieren dossier in de jeugdgezondheidszorg (JGZ). In regio Land van Cuijk voeren de GGD en Pantein deze uit. De financiering ervan loopt via de GGD. • Maritieme archeologie (scheepswrak) In 2007 zijn tijdens het baggeren in de Maas de restanten gevonden van een 17e eeuws schip. Een romp van 4 meter lang is gevonden van een schip dat enkele meters langer moet zijn geweest. De restanten liggen nu bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Het ADC (Archeologisch Diensten Centrum nv) Heritage spreekt van een bovenregionaal belang van het scheepswrak en zou vooral in de zomermaanden veel toeristen kunnen trekken. Door de stichting Graaft Voort (het Graafs Museum) is grote belangstelling getoond deze restanten in Grave ten toon te stellen. (On)mogelijkheden worden onderzocht de scheepsresten te exposeren. • Canon van Grave Door de stichting Omgeving & Educatie is een haalbaarheidsonderzoek gedaan over het realiseren van de Graafse Canon. Bij de beoordeling van de mogelijkheden zijn de volgende aspecten betrokken: inhoud, organisatie en financiën. Geadviseerd is de structuur van de Nationale Canon als uitgangspunt te nemen; een redactie samen te stellen waarin o.a. de stichting Graeft Voort zitting heeft eventueel aangevuld met een professionele historicus; gebruikmakend van potentiële subsidiekanalen dit initiatief (mede) te financieren. • Quadrant Per 1 augustus 2010 heeft het interim bestuur van Quadrant zijn taken beëindigd. De gemeente is nu bezig om tot een structurele invulling van het bestuur te komen. Momenteel worden diverse mogelijkheden onderzocht om dit verder vorm te geven.
Radius voor ons uitvoeren. De financiering van het pand aan de Landbouwstraat verloopt volgens het budget van € 6.000,- dat structureel beschikbaar is.
Zowel de GGD als Pantein hebben in 2011 het Elektronisch Kinddossier gebruikt.
In tegenstelling tot wat gemeld werd bij de 2e Burap 2011 zijn de scheepsresten nog niet bij het museum. Stichting Graeft Voort draagt zelf de verantwoordelijkheid om de scheepsresten naar Grave te krijgen. De gemeente zal waar nodig ondersteuning bieden.
De werkgroep Canon van Grave heeft al een keuze gemaakt in de te beschrijven vensters. We hebben een bijdrage en een voorschot toegekend voor het opstellen van de Canon van Grave. De werkzaamheden worden in 2012 voortgezet.
We hebben in 2011 diverse mogelijkheden onderzocht. Met IBN hebben we uitvoerig gesproken over eventuele overname van Stichting Quadant. Uiteindelijk bleek de offerte van IBN niet te passen binnen ons budget. Ook zijn we in gesprek geweest met Radius om te kijken wat deze organisatie aan ondersteuning kan bieden. Naar aanleiding van een wervingsactie om nieuwe bestuursleden zijn we met kandidaten in gesprek die hebben aangegeven invulling te willen geven aan een nieuw bestuur van Quadrant.
37
Jaarrekening 2011
Programma 3
Taakveld onderwijs Beleidskader
1999: Verordening overleg lokaal onderwijsbeleid gemeente Grave 1999 2003: Verordening leerlingenvervoer gemeente Grave 2004 2007: Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Grave 2007 2007: Materiële en financiële gelijkstelling onderwijs gemeente Grave
Wat wilden we bereiken?
Wat hebben we bereikt?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Eén schoolcomplex in De Stoof, door bouwen aan de bestaande gebouwen. • Het optimaliseren van de huisvesting van scholen en waar mogelijk integratie met maatschappelijke functies c.q. voorzieningen zoals bijvoorbeeld kinderopvangcentra, peuterspeelzalen en wijkcentra. • Uitbreiding/vervanging/renovatie scholen Ester, Sprankel en Wegwijzer.
We hebben deze beleidsvoornemens uitgewerkt in een concreet voorstel op basis van het scenario-onderzoek naar de huisvesting van de maatschappelijke voorzieningen. Op 7 februari 2012 heeft uw raad het principebesluit genomen tot realisatie van twee brede scholen in de gemeente.
Wat hadden we willen doen?
Wat hebben we gedaan?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Het vaststellen van een huisvestingsvisie voor de maatschappelijke voorzieningen en daaruit voortvloeiend het vaststellen van een integraal huisvestingsplan. • De toekenning van kredieten voor het realiseren van het integraal huisvestingsplan.
In 2011 hebben we een scenario-onderzoek uitgevoerd voor de huisvesting van diverse maatschappelijke voorzieningen. De uitkomsten zijn vertaald in een concreet raadsvoorstel dat behandeld is op 7 februari 2012.
38
Jaarrekening 2011
Programma 3
Nieuw beleid / ontwikkelingen 2011 Begroting 2011
Realisatie 2011
• Nieuwbouw Visio onderwijs (investering in 2012 € 3,425 miljoen – kapitaallasten vanaf 2013 € 85.625 – exclusief rente) Het schoolgebouw van Visio stond al in 2002 op de nominatie om vervangen te worden. Door opeenvolgende fusies en de hieruit voortvloeiende onduidelijkheid rond het voortbestaan van het onderwijs van Visio in Grave is aan vervangende nieuwbouw nog geen invulling gegeven. Inmiddels is duidelijk geworden dat het onderwijs in Grave blijft bestaan. Door Visio is een aanvraag tot vervanging van het schoolgebouw ingediend. De noodzaak tot vervanging wordt onderkend. De kosten worden geraamd op ca € 3.425.000. De kapitaallasten worden vanaf 2013 opgenomen. Er wordt bezien welk gedeelte van de kapitaallasten ten laste van het beheerplan huisvesting onderwijs kan worden gebracht. • Voorbereidingskrediet Nieuwbouw Visio (onderdeel van € 3,425 miljoen) Ter voorbereiding op de te realiseren nieuwbouw heeft Visio verzocht om een voorbereidingskrediet. Dit voorbereidingskrediet bedraagt € 274.000 zijnde 8% van het voorlopig berekende bouwbudget. Het voorbereidingskrediet wordt tezijnertijd op het te verstrekken bouwkrediet in mindering gebracht. e • 1 inrichting onderwijsleerpakket en meubilair De Sprankel (investering in 2011 € 13.100 – kapitaallasten vanaf 2012 € 655 – exclusief rente) In verband met een stijging van het leerlingenaantal van basisschool De Sprankel heeft Optimus een aanvraag ingediend tot vergoeding van een aanvullende 1e inrichting van het onderwijsleerpakket en het meubilair. Beoordeling van dit verzoek dient nog plaats te vinden. • Doeluitkering voor bestrijding van onderwijsachterstanden De doeluitkering voor onderwijsachterstandenbestrijding is in 2010 vervallen. Per 1 januari 2011 wordt een vergoeding ontvangen op grond van de Wet Ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie. Met deze regeling wordt beoogd de peuterspeelzalen financieel toegankelijker te maken en te komen tot een structureel aanbod van voorschoolse educatie met als doel de uitgangspositie van kinderen bij de toetreding tot het basisonderwijs te verbeteren. De financiële effecten van deze nieuwe regeling zijn nog niet bekend. Wij zullen deze verwerken bij de 1e BURAP 2011.
We hebben met Visio gesproken over de aard en de omvang van de nieuwbouw van Visio onderwijs. We bereiden een raadsvoorstel voor.
We hebben het verzoek niet gehonoreerd.
De financiële effecten zijn verwerkt in de 1e Burap. De financiële toegankelijkheid van de peuterspeelzalen, meer specifiek het aanbod voorschoolse educatie, is gegarandeerd. De afname van meer dagdelen door zogenaamde doelgroepkinderen is achtergebleven bij de verwachting. We zullen dit in 2012 verder stimuleren.
39
Jaarrekening 2011
Programma 3
Begroting 2011
Realisatie 2011 In 2011 is een scenario-onderzoek uitgevoerd voor de huisvesting van diverse maatschappelijke voorzieningen. De uitkomsten zijn gepresenteerd aan de raad op een informatieavond. Deze uitkomsten zijn vertaald in een raadsvoorstel dat op 7 februari 2012 is behandeld.
• Huisvestingsvoorzieningen maatschappelijke voorzieningen.
Taakveld volksgezondheid Beleidskader 2008: Nota lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 Wat wilden we bereiken?
Wat hebben we bereikt?
Begroting 2011
Realisatie 2011
In 2011 hebben we geen activiteiten uitgevoerd die gericht zijn op dierenwelzijn. • Alle inwoners van Grave in staat stellen om een Vanuit het lokaal gezondheidsbeleid hebben we verschillende projecten en activiteiten uitgevoerd fysiek en geestelijk gezond leven te leiden. die inwoners van Grave stimuleren een gezond leven te leiden. Hierbij is voornamelijk aandacht besteed aan jongeren en ouderen. • Dierenwelzijn.
Wat hadden we willen doen?
Wat hebben we gedaan?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• De GGD en Thuiszorg Pantein opdracht geven het basistakenpakket uit te voeren. • Uitvoeren diverse leefstijlprojecten zoals Eten en Gymen is Gewicht Dimmen, Gezonde schoolkantine en het regionaal alcohol project ‘16- geen goed begin’.
Zowel Pantein als de GGD hebben hun basispakket uitgevoerd. De diverse leefstijlprojecten zijn uitgevoerd. Een aantal projecten is geëvalueerd (waaronder Eten en Gymen is Gewicht Dimmen).
Nieuw beleid / ontwikkelingen 2011 Begroting 2011
Realisatie 2011
• Gezonde kinderen Momenteel loopt in gemeente Cuijk een pilotproject dat erop is gericht kinderen met overgewicht goed te signaleren en door te verwijzen naar programma’s die de kinderen begeleiden naar een gezondere leefstijl. Wanneer dit project goed loopt zal dit kunnen worden ingezet in de gemeenten binnen het Land van Cuijk, vermoedelijk vanaf 2012. • Nota gezondheidsbeleid. De huidige nota lokaal gezondheidsbeleid loopt eind 2011 af. In 2011 dient daarom te worden gewerkt aan een nieuwe nota gezondheidsbeleid. Wellicht kan hierin samenwerking worden gevonden met andere gemeenten binnen het Land van Cuijk, of binnen Brabant Noordoost. Dit betekent ook dat vanaf 2012 verschuiving kan plaatsvinden in activiteiten op het gebied van gezondheid en de
In 2011 is overleg geweest met diverse eerstelijnszorginstellingen (zowel regionaal als lokaal) waarin overgewicht onderwerp van gesprek was. We hebben met de GGD afgesproken dat in 2012 de jeugdverpleegkundige kinderen met overgewicht zo nodig niet alleen doorverwijst naar een diëtiste, maar ook naar bewegingsaanbod in gemeente Grave. Omdat de landelijke nota later is verschenen (d.d. 25 mei 2011) dan gepland, hebben gemeenten van het ministerie van VWS uitstel gekregen om hun lokale gezondheidsbeleid te formuleren. Gemeenten krijgen tot twee jaar na het uitkomen van de landelijke nota de tijd om hun beleid vast te stellen. Dit betekent dat de nota uiterlijk in mei 2013 verschijnt. Tot die tijd zullen wij met de huidige nota werken. In 2011 hebben de colleges van de vijf gemeenten in het Land van Cuijk
40
Jaarrekening 2011
Programma 3
Begroting 2011
Realisatie 2011
daarbij horende geldstromen.
besloten om de nieuwe nota lokaal gezondheidsbeleid gezamenlijk te schrijven.
Voorzieningen en sociale samenhang (totaal) Wat is beschikbaar gesteld?
Omschrijving
Wat heeft het gekost?
Begroting 2011 ná wijziging
Realisatie 2011
Totaal lasten
11.494.000
11.861.000
Totaal baten
5.720.000-
6.249.000-
5.774.000
5.612.000
0
0
5.774.000
5.612.000
186.000-
99.000-
5.588.000
5.513.000
Subtotaal Algemene Middelen Resultaat vóór winstbestemming Totaal mutaties reserves Resultaat ná winstbestemming
Afgerond op duizendtallen
41
Jaarrekening 2011
Programma 4
PROGRAMMA 4: ECONOMISCHE AANGELEGENHEDEN, TOERISME EN RECREATIE Portefeuillehouder: de heer H.A.W.M. (Eric) Daandels (Economische Zaken) en de heer drs. G.A.J. (Gerard) Adams (Toerisme & Recreatie) Inleiding Op economisch gebied is een ondernemersvriendelijke gemeente het uitgangspunt. Goede randvoorwaarden moeten het aantrekkelijk maken om zich als bedrijf in de gemeente Grave te vestigen. Op deze manier wordt een positieve bijdrage geleverd aan de plaatselijke werkgelegenheid. Een van de randvoorwaarden is het tot een minimum beperken van de regeldruk en de doorlooptijd van vergunningen. Door de 21 samenwerkende gemeenten in Noordoost Brabant en de provincie zijn impulsen gegeven op het gebied van regionale afstemming voor de ruimtelijke inbedding van de verschillende technologieën, zoals Food, Machines en systemen, Logistiek, Zorg en Farma en Recreatie en toerisme. Grave kan invulling geven aan de sectoren zorg (Grave een Bastion van Zorg), recreatie en toerisme. Een van de speerpunten is de gemeente Grave als poort van het Land van Cuijk toeristisch en recreatief steviger op de kaart te krijgen. De aantrekkelijkheid van onze vestingstad met haar cultuurhistorische gebouwen, de Maas, de kerkdorpen Escharen, Gassel, Velp en het buitengebied bieden voldoende mogelijkheden om dit te bewerkstelligen. De samenwerking in het Land van Cuijk op het gebied van toerisme en recreatie, zoals de regio-VVV, de kop van Noord-Limburg, de nieuwe visie onder de titel “Noordelijke Maasvallei”, de Euregio RijnWaal en de luchthaven Weeze benadrukken de mogelijkheden van ons gebied en bieden volop kansen. Taakvelden Dit programma bestaat uit de taakvelden economische aangelegenheden en toerisme en recreatie. Taakveld economische aangelegenheden Beleidskader • • • •
1998: 2003: 2009: 2011:
Marktverordening gemeente Grave 1998 Verordening staangeld Grave 2004 Beleidsnota Economische Zaken “Samen aan het werk” 2009/2010 Beleidsnota Economische Zaken “Van Stilstand naar vooruitgang: Grave bekent kleur !”, dec 2011
Wat wilden we bereiken?
Wat hebben we bereikt?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Goede relatie met ondernemersvereniging Het Economisch Platform Grave is opgezet. In dit platform werken dé belangenverenigingen van Graveon en Horeca (HVGG). ondernemers samen met de Kamer van Koophandel en de gemeente Grave. Graveon, Industriële Kring Land van Cuijk en ZLTO (Vereniging voor ondernemers in de groene ruimte) vertegenwoordigen daarin de belangen van de ondernemers binnen de gemeente Grave. Wekelijks zijn er afspraken gemaakt met • Eén gemeentelijk loket voor ondernemers. ondernemers uit Grave of ondernemers die • Nieuwe structuur in contact ondernemers. interesse hadden om zich in Grave te vestigen. De bedrijfscontactfunctionaris is daarbij het eerste
42
Jaarrekening 2011
Programma 4
Begroting 2011
•
•
•
•
Realisatie 2011
aanspreekpunt voor de ondernemers. In deze functie is iedere dinsdag- en donderdagochtend tijd voor ingeruimd voor de behandeling van vraagstukken van ondernemers. Verder hebben we in de nieuwe economische nota een actiepunt opgenomen om accountmanagement in Grave verder te ontwikkelen, zodat ook in de komende jaren hier aandacht voor blijft. Parkmanagement op bedrijvenpark De Bons Stimuleren van parkmanagement op hebben we in volledig overgedragen aan het bedrijfsterreinen. zelfstandig bestuur van de vereniging van eigenaars van bedrijvenpark De Bons. Op de overige bedrijventerreinen in Grave is hier in 2011 geen aandacht voor geweest. In de nieuwe economische nota hebben we dit als een actiepunt opgenomen. Gezamenlijke aanpak met ondernemers m.b.t. De gezamenlijke aanpak met betrekking tot promotie en marketing hebben we besproken in promotie en marketing. het Economisch Platform. Een concrete uitvoering is niet uitgevoerd. In de nieuwe economische nota hebben we dit als actiepunt opgenomen. Het aantal bedrijfsvestigingen in Grave waren in Stimuleren van werkgelegenheid door 2009: 752. Het aantal bedrijfsvestigingen in Grave ondernemers naar Grave te halen. waren in 2010: 750. De cijfers van 2011 zijn nog niet uitgegeven. Het aantal starters in Grave (bron: KvK) in 2011 waren: 31. Het aantal faillissementen/surseances in Grave (bron: KvK) in 2011: 0. Het aantal bedrijven dat gestopt is, is niet bekend. Als we uitgaan van de bovenstaande cijfers, is er sprake van een lichte groei in het aantal bedrijven in Grave. Dit is tegen de verwachtingen in. Er is sprake van een toename in het aantal ZZP’ers. In hoeverre in dit segment de huidige economische situatie nog zijn weerslag gaat hebben, is op dit moment niet bekend. Uit de monitor van de Provincie Noord-Brabant (4e kwartaal 2011) blijkt dat het aantal starters daalt en het aantal faillissementen hoog is. Het aantal starters in Grave in 2010 was 27. Dat betekent dat er geen sprake is van een daling. Het aantal faillissementen is 0, dus ook die trend wordt in Grave (voorlopig) niet gevolgd. Qua werkgelegenheid brengt de bovenstaande ontwikkeling geen grote effecten teweeg. Op bedrijvenpark De Bons zijn in 2011 2 kavels verkocht. De ondernemers die deze kavels hebben gekocht zijn afkomstig van buiten gemeente Grave. Dit betekent in dit gebied een toename van de werkgelegenheid. Welke effecten dit op de werkgelegenheidscijfers voor 2011 in de gemeente Grave gaat hebben, is nog niet bekend. Door omstandigheden is de capaciteit voor Personele capaciteit inzetten op speerpunt Economische Zaken weggevallen. Dit is Economie. opgevangen door extra inhuur te plegen. Na terugkomst van de interne medewerker is er extra capaciteit ingehuurd om de ureninzet voor 2011 op peil te houden en om de nota Economische Zaken af te ronden.
43
Jaarrekening 2011
Programma 4
Begroting 2011
Realisatie 2011
Ook in 2011 hebben we ingezet op de regionale samenwerking. In het Land van Cuijk heeft Grave daar een actieve rol ingevuld. In de samenwerking met Noordoost Brabant was Grave agendalid. In het Platform Noordelijke Maasvallei heeft de burgemeester actief zitting. In de openingstijden hebben de ondernemers hun Eigen verantwoordelijkheid ondernemers m.b.t. openingstijden van o.a. terrassenbeleid. eigen verantwoordelijkheid conform de wetgeving. Wel wordt er naar gestreefd om hier meer lijn in te krijgen. Dit zal vanuit de ondernemers zelf moeten worden ingezet. Invulling geven aan het regionale Platform Binnen het Platform Noordelijke Maasvallei zijn keuzes gemaakt ten aanzien van 3 Noordelijke Maasvallei. speerpuntprojecten, namelijk: - Onderwijs en Arbeidsmarkt: ontwikkeling van een stage kennisplaza. - Toeristisch recreatief platform en regionale toeristische visie. - Zorg/Leefbaarheid: G9 Leefbaarheid en Wonen, Welzijn en Zorg ouderen. Eind 2011 zijn ook vervolgafspraken gemaakt ten aanzien van deze projecten. Overbodige en belemmerende vergunningen Organisatiebreed onderwerp, daar waar mogelijk signaleert EZ. Door een stagiair zijn de en regels afschaffen. mogelijkheden in beeld gebracht. Uitvoeren mogelijkheden minder regels, meer service. Behoud economische bestemming De economische bestemming van het Arsenaal is behouden. Partijen die interesse hebben in de Arsenaal. mogelijkheden van het Arsenaal zijn geïnformeerd en doorverwezen naar de eigenaar. De nieuwe economische nota is met een grote Voorwaarden scheppen en randvoorwaarden bijdrage en inzet vanuit het bedrijfsleven tot stand creëren voor een gezonde economische gekomen. Het doel van deze nota is te komen tot ontwikkeling van de gemeente Grave. een goed economisch klimaat in Grave. Bevorderen aantrekkelijk vestigingsklimaat Zie voorgaande uitvoering. van winkels, bedrijven en (zorg-) voorzieningen. Zie voorgaande uitvoering. Stimuleren economische leefbaarheid in kerkdorpen en het platteland. Het aantal bedrijfsvestigingen in Grave in 2009 Toename aantal bedrijven. was: 752. Het aantal bedrijfsvestigingen in Grave in 2010 was: 750. De cijfers van 2011 zijn nog niet uitgegeven. Het aantal starters in Grave (bron: KvK) in 2011 is: 31. Het aantal faillissementen/surseances in Grave (bron: KvK) in 2011 is: 0. Het aantal bedrijven dat gestopt is, is niet bekend. Uitgaande van de bovenstaande cijfers, is er sprake van een lichte groei in het aantal bedrijven in Grave. Dit is tegen de verwachtingen in. Er is sprake van een toename in het aantal ZZP’ers. In hoeverre in dit segment de huidige economische situatie nog zijn weerslag gaat hebben, is op dit moment niet bekend. Uit de monitor van de Provincie Noord-Brabant (4e kwartaal 2011) blijkt dat het aantal starters daalt en het aantal faillissementen hoog is. Het aantal starters in Grave in 2010 was 27. Dat betekent dat er geen sprake is van een daling. Het aantal faillissementen is 0, dus ook die trend wordt in
• Bevorderen van regionale samenwerking.
•
•
• • •
•
• • •
44
Jaarrekening 2011
Programma 4
Begroting 2011 • Toename werkgelegenheid. • Koopkrachtbehoud en koopkrachttoevloeiing.
Realisatie 2011 Grave (voorlopig) niet gevolgd. Zie antwoord stimuleren werkgelegenheid. Er zijn geen cijfers bekend over koopkrachtbehoud en koopkrachttoevloeiing. Deze cijfers kunnen alleen na onderzoek achterhaald worden. In de nieuwe economische nota hebben we een actiepunt "monitoring beleid" opgenomen, waar deze cijfers onderdeel van kunnen uitmaken.
Wat hadden we willen doen?
Wat hebben we gedaan?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Nieuwe ondernemers begeleiden bij vestiging Er zijn diverse afspraken en contacten geweest met nieuwe ondernemers die zich graag wilde in de gemeente Grave. vestigen in Grave. Deze ondernemers hebben we gewezen op de mogelijkheden binnen Grave en het beschikbare vastgoed. • Nieuwe kansen voor ondernemers benutten. Ook nieuwe kansen voor ondernemers zijn aan de orde geweest. Of de mogelijkheden zijn benut zal op langere termijn duidelijk worden en de tijd zal uitwijzen of deze zijn geslaagd. Er zijn 2 kavels verkocht en 1 kavel is in optie • Begeleiden vestiging van bedrijven op gegeven en wordt begin 2012 verkocht. bedrijvenpark De Bons. De bouw van Hart van Grave is van start gegaan. • Stimuleren van uitbreiding winkelbestand Met de komst van “Hart van Grave” zal ook een binnenstad:uitbreiding m2 flinke uitbreiding van het aantal m2 winkelvloeroppervlakte door plan Hart van winkelvloeroppervlakte plaatsvinden. Grave; behouden Arsenaal als economische bestemming;tegengaan woondoeleinden in winkelpanden, in stand houden en verbeteren winkelcarré door aanpassing bestemmingsplan “Komplan Grave”. Vanuit Economische Zaken hebben we hier geen • Kracht van Grave op het gebied van actie op ondernomen. Het blijft wel een punt van monumenten en vestigingwerken aandacht in verdere beleidsvorming vanuit economisch uitbaten. Economische Zaken. Het nieuwe Beeld Kwaliteitsplan binnenstad is besproken in het regulier overleg met Graveon. Dit is meegenomen in de beleidsontwikkeling. • Creëren economisch perspectief bij bevolkingsdaling door innovatie en samenwerking. Kansen die voortkomen uit de regionale • Optimaliseren mogelijkheden regionale samenwerking gemeenten Land van Cuijk en samenwerking worden opgepakt of meegenomen in de uitvoering van projecten of contacten met kop van Noord-Limburg (evt. ontwikkeling ondernemers. regionale marketingstrategie), Noord-Oost Noord Brabant en Euregio Rijn-Waal. Dit is een actiepunt in de nieuwe economische • Bevorderen economische leefbaarheid nota. De visie van ZLTO, afdeling Mill/Grave is in platteland/kerkdorpen: de nieuwe nota meegenomen. - economische kansen in buitengebied (in samenwerking met toerisme en recreatie) benutten; - via samenwerkingsmogelijkheden stimuleren economische leefbaarheid.
45
Jaarrekening 2011
Programma 4
Nieuw beleid / ontwikkelingen 2011 Begroting 2011
Realisatie 2011
• Economische zaken (incidenteel 2011 € 30.000 en vanaf 2012 structureel € 50.000). Voor de nieuwe bestuursperiode wordt een nieuwe Economische Nota ontwikkeld. Deze nota zal in 2011 worden aangeboden. Voor de ontwikkeling hiervan is een incidenteel budget nodig van € 30.000. Om vervolgens economisch beleid mogelijk te maken, is vanaf 2012 een bedrag van € 50.000 structureel opgenomen ter dekking van deze uitgaven. Over de onderbouwing van de hiermee verband houdende activiteiten zullen wij u bij de presentatie van de nota nader informeren.
De onderbouwing voor het budget voor Economische Zaken is gepresenteerd in de Raad van 15 december 2011. Deze onderbouwing is voor de komende 3 jaar aangenomen.
Taakveld toerisme en recreatie Beleidskader In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') is als speerpunt opgenomen: "6. bevordering toerisme en recreatie". •
De beleidsnota toerisme & recreatie 2010-2020 (“toerisme & recreatie, een kwestie van ondernemerschap en samenwerking”). De beleidsnota is, inclusief bijbehorend uitvoeringsprogramma, vastgesteld door de raad op 3 november 2009.
Wat wilden we bereiken?
Wat hebben we bereikt?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Stimuleren/aanjaagfunctie van toerisme en recreatie, lokaal als regionaal. • Personele capaciteit inzetten op speerpunt Toerisme en Recreatie • Het bevorderen van toerisme en recreatie in de gemeente Grave. Gemeente Grave is stad Grave, de kerkdorpen Velp, Escharen, Gassel en het landelijke gebied. Concreet wordt beoogd een jaarlijkse groei van het aantal toeristen aan Grave met 5%.
We hebben ingezet op integratie van de beleidsvelden economische zaken en toerisme & recreatie op ambtelijk en bestuurlijk niveau. Deze integratie moet ook leiden tot doelmatiger inzet van de beschikbare personele capaciteit. Met de introductie van het Economisch Platform Grave beogen we een versterking op strategisch niveau. Op regionaal niveau werken we projectmatig samen. Het wandelroutenetwerk dat we gaan ontwikkelen en de fietspendelboot zijn daar voorbeelden van. In het kader integrale aanpak gaan we samen met economische zaken in 2012 de effecten van het ingezette beleid meten. Daartoe behoort ook het meten van de beoogde jaarlijkse groei van het aantal toeristen met 5%. We starten met een z.g. 0-meting. • Ondersteunen van culturele en historische Er zijn weer verschillende evenementen en festivals georganiseerd zoals Pinksterfeesten, het evenementen. Hippisch Festijn, Smartlappenfestival, Taptoe, en het Waterfestival. Een succesvolle nieuwkomer is e het Ballonfestival dat voor de 2 keer werd gehouden. . • Ontwikkelen en promoten van fiets-, wandel- We hebben o.a. ingezet op: en vaarroutes en goed geoutilleerde camper - start realisatie wandelroutenetwerk, verwachte
46
Jaarrekening 2011
Programma 4
Begroting 2011
Realisatie 2011
plaatsen.
oplevering in 2013 (samenwerkingsproject van gemeenten Land van Cuijk + Boekel en Veghel); - start vernieuwing/uitbreiding ruiterroutenetwerk, verwachte oplevering in voorjaar 2012 (initiatief van Stichting Hippisch Festijn Grave); - nieuwe tijdelijke camperplaats (hoek Koninginnedijk-Pater van den Elzenstraat). • Ondersteuning van kansrijke projecten t.b.v. Twee projecten die vooral door de inzet van vele vrijwilligers zijn gerealiseerd: ondernemende creativiteit. - bouw nieuwe rijhal in Gassel (Stichting Hippisch Festijn Grave); - tijdelijke camping op terrein Hockeyclub Grave tijdens week van de Nijmeegse Wandelvierdaagse. • Stichting Bezoekersmanagement Grave We hebben overleg met de SBG in gang gezet om de verbreding in 2012 te realiseren. (SBG) verbreden via betrokkenheid burgers. • Stimuleren van watertoerisme: Grave met het De fietspendelboot, de Maascruiser, heeft weer gevaren tussen Boxmeer en Grave (onderweg gezicht naar de Maas. stops in Gennep, Oeffelt, Cuijk, Mook en Overasselt). Wat hadden we willen doen?
Wat hebben we gedaan?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Met de extra budgetimpuls van € 55.000 per jaar worden in de periode 2011 tot en met 2014 veel zaken aangepakt waarbij de leidraad is het uitvoeringsprogramma zoals opgenomen in de nota toerisme & recreatie en de speerpunten zoals benoemd in het bestuursakkoord. Motto daarbij is “toerisme en recreatie, een kwestie van ondernemerschap en samenwerking”. • Recreatie en toerisme (structureel € 55.000) Op basis van het uitvoeringsprogramma recreatie & toerisme zoals vastgesteld door de Raad wordt een extra structureel budget gevraagd van € 55.000. Met dit bedrag kunnen de initiatieven zoals in de nota genoemd worden ontwikkeld en gerealiseerd. Daarnaast zijn er op dit moment meerdere nieuwe lokale en regionale initiatieven die moeten worden meegewogen binnen het gevraagde budget. • De Stichting Bezoekersmanagement Grave zal nauw worden betrokken bij het uitvoeringsprogramma. Concrete acties en projecten zijn o.a.: - verder verbeteren promotie van het toeristisch product Grave; - nieuwe consumentenproducten (arrangementen); - uitbouwen evenementen- en festivalaanbod; - realisatie camperplaats; - realisatie wandelroutenetwerk; - vervanging welkomstborden; - samenwerking met buurgemeenten (bijv. met Mill & St. Hubert voor mogelijkheden Raamdal).
Gerealiseerd zijn o.a. - diverse promotionele acties, o.a. gericht op de regio Nijmegen en deelname aan de Vestingstedendagen; - herdruk brochure Bijzonder Dagje Uit in Grave; - bustour: dagarrangement met bezoek Grave + rondrit door buitengebied o.l.v. gids (georganiseerd door VVV); - verbreding Open Monumentendag; - aanschaf Luisterkei (Liberation Route Brabant); - in het kader uitbreiding KazemattenMuseum: aanleg wandelpad in combinatie met aanleg trap en aanpassing parkeervoorziening.
Gerealiseerd zijn o.a. - diverse promotionele acties, o.a. gericht op de regio; Nijmegen; - deelname aan de Vestingstedendagen in Gorinchem e.o; - herdruk brochure Bijzonder Dagje Uit in Grave; - dagarrangement met bezoek Grave-centrum + rondrit door buitengebied; - verbreding Open Monumentendag 2011; - aanschaf nieuwe welkomstborden met verwisselbare panelen voor evenementen en festivals; - bloemtorens in Grave-centrum.
47
Jaarrekening 2011
Programma 4
Nieuw beleid / ontwikkelingen 2011 Begroting 2011
Realisatie 2011
• Verhuizing VVV historisch stadhuis. Het betreft kosten voor de inrichting van de benedenverdieping om als VVV-winkel (en ook als vergaderruimte van de Stichting Bezoekersmanagement Grave) dienst te doen. Over kosten en verdeling dienen nog afspraken te worden gemaakt met de Regio-VVV. De verhuizing zal naar verwachting in 2011 plaatsvinden. Vooralsnog zijn hiervoor geen financiële middelen in de begroting 2011 opgenomen.
In het najaar van 2011 is gestart met verkennende gesprekken met de Regio-VVV Noordoost-Brabant over de beheersvorm. In 2011 kon nog niet worden begonnen met de restauratie omdat deze gekoppeld is aan de start bouw Hart van Grave.
Indicatoren Omschrijving
Bron
Overnachtingen motel Koolen Cruiseschepen Passagiers fietspendelboot Opvarenden bezoekende schepen de Stuw Bezoekers museum Hampoort Bezoekers kazematten Bezoekers beeldentuin Grave Bezoekers VVV Bezoekers Smartlappenfestival Bezoekers Hippisch Festijn Bezoekers week doorkomst Nijmeegse Wandelvierdaagse Bezoekers Waterfestival Bezoekers Ballonfestival Openluchtfilm op de Loswal
1
E/P
2009
2010
2011
Motel Koolen archief verstrekte ligplaatsvergunningen
P P
1.764 19
1.825 15
1.800 12
Exploitant Watersportvereniging de Stuw Stichting Graeft Voort Commissie Militaire geschiedenis van de Stichting Graeft Voort Beeldentuin Grave VVV-Grave Stichting Graafs Smartlappenfestival
P P
6.300
2.500 6.600
3.000 1 6.900
P P
3.666 2.400
1.000 1.200
1.800 1.800
P P P
6.000 6.500 13.000
4.000 6.000 13.000
6.500 6.250 13.000
P
10.000
10.000
10.000
8.000
5.000
12.000
10.000
4.000
5.000
Stichting Hippisch Festijn Grave Stichting Bezoekersmanagement Grave Stichting Bezoekersmanagement Grave Stichting Regiopromotie Grave Filmcafé Grave
Dit zijn bezoekers van schepen die overnachten, dus niet van dagpassanten
48
P P P P
12.000
300
Jaarrekening 2011
Programma 4
Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie (totaal) Wat is beschikbaar gesteld?
Omschrijving
Begroting 2011 ná wijziging
Wat heeft het gekost?
Realisatie 2011
Totaal lasten
692.000
615.000
Totaal baten
159.000-
142.000-
533.000
473.000
533.000
473.000
13.000-
12.000
Subtotaal Algemene Middelen Resultaat vóór winstbestemming Totaal mutaties reserves
520.000
Resultaat ná winstbestemming
485.000 Afgerond op duizendtallen
49
Jaarrekening 2011
Programma 5
PROGRAMMA 5: DUURZAME RUIMTELIJKE ONTWIKKELING Portefeuillehouder: de heer H.A.W.M. (Eric) Daandels en mevrouw S. (Sjoukje) Haasjes – van den Berg (Erfgoed/Monumentenbeleid) Inleiding Een duurzame ruimtelijke ontwikkeling wordt gekenmerkt door een lange termijnvisie op de ontwikkelingsrichting van de gemeente. De deelname aan de pilot “bouwen binnen strakke contouren” heeft een aantal visiedocumenten opgeleverd (zoals het Ruimtelijke Toetsingskader) en wordt er momenteel, op basis van de vastgestelde strategische agenda, uitvoering gegeven aan de projecten. Het is echter als gemeente van belang, blijvende aandacht te schenken aan maatschappelijke ontwikkelingen en daar de ruimtelijke ontwikkeling duurzaam op af te stemmen. Actualisatie van beleid en herijking van doelstellingen is een continu proces en dient de komende jaren weer ingevuld te worden. Taakvelden Dit programma bestaat uit de taakvelden milieu en ruimtelijke ordening. Taakveld milieu Beleidskader Naast het gemeentelijk beleidskader en milieuprogramma moeten we ook voldoen aan de provinciale milieuverordening en is er op regionaal niveau een meerjarendoelstelling geformuleerd en is er een uitvoeringsprogramma leefomgeving, afval en communicatie. 2011: Afvalstoffenverordening regio Land van Cuijk en Boekel 2005: Verordening verlening van inzamelvergoedingen aan nonprofitinzamelaars van oud papier 2005 Wat wilden we bereiken?
Wat hebben we bereikt?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Duurzaam bouwen • Naast het doelmatig en efficiënt uitvoeren van de wettelijke milieutaken wordt accent gelegd op het stimuleren van duurzaam bouwen. Duurzaam bouwen richt zich met name op het toepassen van verantwoorde materialen, zuinig omgaan met energie en water en het creëren van een gezond binnenklimaat. Als zodanig levert duurzaam bouwen niet alleen meer comfort op, maar zorgt het ook voor lagere woonlasten en een waardevolle bijdrage aan een duurzame leefomgeving. • Uitvoering van het Regionaal Convenant Duurzaam Bouwen tussen de gemeenten in de regio Noordoost-Brabant, de woningcorporaties en bouwbedrijven, waardoor gerealiseerd wordt dat alle nieuwbouw en renovaties in de woningbouw duurzaam worden uitgevoerd. • Uitvoering geven aan de wettelijke milieutaken.
De verbeteracties met betrekking tot de uitvoering van het Convenant Duurzaam Bouwen die in 2011 zijn uitgevoerd betreffen de website (www.dubo.rmb.nl), het opzetten van een toezichtprotocol, het ontwikkelen van een Handboek Convenant Duurzaam Bouwen, en het uitbrengen van een tweetal nieuwe brochures voor bouwers/kopers.
Het milieujaarverslag 2011 wordt aangeboden in het tweede kwartaal van 2012.
50
Jaarrekening 2011
Programma 5
Taakveld ruimtelijke ontwikkeling Beleidskader Het taakveld ruimtelijke ordening opereert voornamelijk onder landelijke wetgeving. Op het gebied van de Wet op de ruimtelijke ontwikkeling is het hebben van een structuurvisie voor het gehele grondgebied een vereiste. - Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) met als instrument de omgevingsvergunning is ingevoerd per 1 oktober 2010); Daarnaast valt onder het beleidskader het Ruimtelijk Toetsingskader, het Stedenbouwkundig plan J. Crepain, de Welstandsnota, de Monumentennota, de StructuurvisiePlus, het Uitwerkingsplan Land van Cuijk (streekplan) en het Reconstructieplan. 2003: Monumentenverordening Grave 2003 Indicatoren Omschrijving Aantal verleende vergunningen (Wabo) Aantal rijksmonumenten Aantal gemeentelijke monumenten
Bron Managementinformatie Managementinformatie Managementinformatie
Wat wilden we bereiken?
E/P P
2008
2009
2010
2011
--
--
--
144
P
172
172
175
175
P
134
134
134
140
Wat hebben we bereikt?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Bevorderen eigen woningbezit (bouwlocatie aanwijzen voor zelfbouwers en/of collectief opdrachtgeverschap van o.a. starters). • Realiseren van starterwoningen en levensloop woningen. • Alleen een welstandscommissie voor monumentale panden en beschermde stads en dorpsgezichten.
Ontwikkelingen hangen samen met nog te nemen besluiten ten aanzien van prioritering woningbouwplannen. Over dit onderwerp loopt nog overleg met de provincie. Ontwikkelingen hangen samen met nog te nemen besluiten ten aanzien van prioritering woningbouwplannen. Over dit onderwerp loopt nog overleg met de provincie. De nieuwe commissiestructuur is in werking getreden. In 2012 wordt nog samenwerking gezocht met andere gemeenten in het Land van Cuijk om te komen tot een gezamelijke commissie Ruimtelijke Kwaliteitszorg. De afbouw van de noodzakelijke inhuur om de projecten te ondersteunen is in 2011 verder afgebouwd. De huidige projecten worden voor zover mogelijk door de eigen organisatie uitgevorderd.
• Alleen realistische bouwplannen ontwikkelen ook in relatie tot de ontwikkeling van het inwonertal, de daardoor ontstane woning behoefte en de versterking van de economische bedrijvigheid; Huidige projecten afwerken; De formatie afbouwen bij afronden van de geprioriteerde projecten. • Woningbouwprojecten zoveel als mogelijk Bij de opstart van nieuwe projecten worden door externen laten realiseren en als gemeente afspraken vastgelegd om kostenverhaal mogelijk te maken. Daarnaast zijn in 2011 de kaders in vooral kaderstellend optreden. ontwikkeling (zoals kwaliteitshandboek openbare ruimte) of inmiddels vastgesteld (zoals beeldkwaliteitsplan centrum). zijn in uitvoering. Middels • De volgende projecten moeten eerst worden Projecten grondexploitatie en het halfjaarlijkse aangepakt: projectenbulletin wordt inzicht gegeven in de • Hart van Grave; voortgang. • Multifunctioneel Centrum; • De Loswal; • Museum Graeft Voort; • Plan Van Dongen;
51
Jaarrekening 2011
Programma 5
Begroting 2011
•
•
Realisatie 2011
• Plan Gassel (inrichting Julianaplein); • Plan Velp; • Parkeren; • Plan Wisseveld-Koninginnedijk; • Afronden Bedrijfsterrein De Bons (6 bedrijfswoningen). In de eerste plaats moet de visie van de gemeente op de gewenste toekomstige ruimtelijke ontwikkeling geactualiseerd worden. Belangrijk aspect in de visie zal zijn dat er gebouwd gaat worden op basis van behoefte van inwoners en bedrijven, kortom een vraaggestuurde ontwikkeling; Als deze actualisatie heeft plaatsgevonden beschikt de gemeente over concrete kaders, eisen en wensen die voor de ruimtelijke ontwikkeling van belang zijn en waaraan elk plan kan worden getoetst. Op projectniveau (grondexploitatie) is het doel om de regierol van de gemeente te versterken. Dit betekent dat er voor projecten vooral tijd wordt besteed vanuit de publiekrechtelijke rol van de gemeente aan het ondersteunen van initiatieven, het definiëren van de kaders en specifieke gebiedseisen. De werkelijke ontwikkeling zal verschuiven van gemeente naar marktpartijen. Hierdoor zal de inzet en risico’s voor de gemeente, mits deze regierol met de nodige professionaliteit wordt opgepakt, verminderen; De voorbereiding van deze ontwikkeling naar gemeentelijk regisseurschap is gestart in 2010 en zal in 2011 gefaseerd worden ingevoerd. Het beeldkwaliteitsplan voor de Binnenstad van Grave wordt afgerond. Beschermen van de cultuurhistorische waarden door het vaststellen van beschermde stads- of dorpsgezichten, zoals voor het Blauwe en Rode dorp, de Binnenstad Grave en Oud Velp.
In de raadsvergadering van 5 juli 2011 is het benodigde krediet (€ 89.000) beschikbaar gesteld. Opdracht is verleend aan DHV; vaststelling structuurvisie staat gepland voor december 2012.
In de Nota Grondexploitatie 2012 is de regierol van de gemeente nader toegelicht en is voor wat betreft de categorisering van de projecten meer aansluiting gezocht met de regels uit het Besluit Begroting en Verantwoording. De projecten kunnen zo transparanter worden geadministreerd. De in de nota gehanteerde projectindeling sluit aan bij de publiekrechtelijke taak van de gemeente.
Het beeldkwaliteitsplan voor de Binnenstad van Grave is afgerond. In januari 2011 is het ensemble Hogendijk 1 te • Gassel aangewezen als gemeentelijk beschermd ensemble. De archeologische beleidskaart wordt naar verwachting in maart 2012 vastgesteld. Op basis hiervan zal het aanwijzingstraject voor de binnenstad van Grave (archeologisch monument) worden opgestart. De cultuurhistorische waardeen beleidskaart is in ontwikkeling. De afronding wordt media 2012 verwacht. Op basis daarvan komt er mogelijk een voorstel tot het beschermen van een drietal gebieden (Escharense Veld, Gasselse Bossen en Lievendaal). Het archeologiebeleid zal worden behandeld in de • In stand houden en waar mogelijk verbeteren van de cultuurhistorische waarden, o.a. door raad van maart 2012. De verwachting is dat de cultuurhistorische beleidskaart medio 2012 het opstellen van een goed en werkbaar afgerond zal zijn. Beide zijn dan onderlegger om archeologiebeleid en het actualiseren van de Monumentennota Grave 2003 (Erfgoedplan met de Monumentenota Grave 2003 en de subsidieveordening onderhoud gemeentelijke onderliggende cultuurhistorische monumenten te actualiseren. waardenkaart). •
• In stand houden van aangewezen Er zijn in 2011 6 nieuwe subsidieaanvragen voor monumenten door het verstrekken van onderhoud aan gemeentelijke monumenten ingediend. Een deel van de resterende gelden zijn subsidies voor onderhoud.
52
Jaarrekening 2011
Programma 5
Begroting 2011
Realisatie 2011 ingezet voor het Kroonwerk de Coehoorn en de Canon van Grave. Het restant wordt volgens afspraak toegevoegd aan de reserve monumenten.
Wat hadden we willen doen?
Wat hebben we gedaan?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Het opstellen van de structuurvisie dient gestart te worden (2011). Dit is de belangrijkste kapstok voor de gemeente om de gewenste ruimtelijke ontwikkeling op langere termijn de sturen. • De herziening van de bestemmingsplannen is een continue proces in de gemeentelijke werkzaamheden. • Het ruimtelijke toetsingskader wordt in 2011 geactualiseerd. Voor een efficiënte beoordeling van ruimtelijke initiatieven is het van groot belang om inzicht te hebben in de woonwensen van inwoners en de vestigingswensen voor bedrijven. In 2011 zal het Masterplan Volkshuisvesting en Leefbaarheid in voorgaande zin worden geactualiseerd. Hiervoor is nog geen budget beschikbaar of gereserveerd. • Het instrumentarium dat voor de grondexploitatie noodzakelijk is, is verouderd en dient actueel te worden gemaakt. Onder andere de gevolgen van de nieuwe Wro (ingevoerd per 1 juli 2008) moet daarin worden verwerkt. Hierin zal ook het kader moeten worden aangegeven voor de bijdrage aan bovenwijkse voorzieningen. Hier is nog geen budget voor beschikbaar of gereserveerd. • Op basis van de verder verbeterde opzet van de grondexploitaties kunnen in 2011 door de raad keuzes worden gemaakt in de wijze waarop de gemeente betrokken is bij een project. Uitgangspunt is dat de gemeente geen projectontwikkelaar is en dat de regierol het beste past. Realisatie door marktpartijen is daarmee ook een belangrijk uitgangspunt. Voor concrete informatie over de projecten met grondexploitatie wordt verwezen naar de nota herziening grondexploitatie 2011. • Opstellen archeologische waarden- en beleidskaart en daaraan gekoppeld archeologisch beleid. • Actualiseren Monumentennota door het opstellen van een cultuurhistorische waardenkaart en een Erfgoedplan.
Het opstellen van de structuurvisie is gestart.
De herzieningstrajecten zijn vervolgt. Het bestemmingsplan Kerkdorpen is vastgesteld. Het bestemmingsplan voor het buitengebied is als voorontwerp ter inzage gelegd. Actualisering ruimtelijk toetsingskader wordt betrokken bij de opstelling van de structuurvisie. Traject opstelling structuurvisie is gestart.
Door het opstellen c.q. actualiseren van het instrumentarium dat voor de grondexploitatie benodigd is (deels) in eigen beheer te doen kan er een besparing op het totaal benodigde budget plaatsvinden. Er is ambtelijk een aanvang gemaakt met de werkzaamheden om te komen tot een actuele nota grondbeleid. Zoals aan u gemeld in de paragraaf grondbeleid uit de begroting 2012 kan de nieuwe nota grondbeleid in 2012 door u worden vastgesteld. In de Nota Grondexploitatie 2012 is de regierol van de gemeente nader toegelicht en is voor wat betreft de categorisering van de projecten meer aansluiting gezocht met de regels uit het Besluit Begroting en Verantwoording. De projecten kunnen zo transparanter worden geadministreerd. De in de nota gehanteerde projectindeling sluit aan bij de publiekrechtelijke taak van de gemeente.
De kaarten en beleidsnota zijn gereed en zullen in maart 2012 aan de raad ter vaststelling worden aangeboden. De werkzaamheden voor de cultuurhistorische waardenkaart vorderen gestaag. De verwachting is dat deze medio 2012 gereed zijn. De actualisering van de Monumentennota kan daarna worden opgepakt.
53
Jaarrekening 2011
Programma 5
Begroting 2011
Realisatie 2011
Het hiervoor al genoemde archeologiebeleid is opgesteld in samenwerking met de gemeenten Mill & St.Hubert, Landerd en Sint Anthonis. De beleidsregels zijn nagenoeg hetzelfde. De cultuurhistorische waarden- en beleidskaart wordt opgesteld in samenwerking met de gemeente Mill & St. Hubert. Ook daar zijn de adviezen nagenoeg gelijkluidend. Met de gemeente Cuijk zijn afspraken gemaakt over een gezamenlijke commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK). De instelling van deze commissie wordt verwacht in het 1e kwartaal van 2012. Er zijn in 2011 6 nieuwe subsidieaanvragen voor • Verlenen van onderhoudssubsidies aan onderhoud aan gemeentelijke monumenten eigenaren van gemeentelijke monumenten en ingediend. Een deel van de resterende gelden zijn beeldbepalende zaken. ingezet voor het Kroonwerk de Coehoorn en de Canon van Grave. Het restant wordt volgens afspraak toegevoegd aan de reserve monumenten. In 2012 is financiële ondersteuning gegeven aan • Financieel ondersteunen van eigenaren van bijzondere (top)monumenten, zoals de molen de twee torenuurwerken, de molen in Gassel, de Protestantse Kerk in Grave en de St. Elisabethkerk van Gassel, de Elisabethkerk, het Kerkje in in Grave. Daarnaast is € 50.000 toegekend aan de Velp, de Protestantse Kerk en de Protestantse kerk in Grave voor de restauratie van torenuurwerken. het kerkgebouw. De gevraagde bijdrage voor het opwaarderen en uitbreiden van het kerkje Velp zal aan u worden voorgelegd bij de Kadernota 2013. Het kerkje Velp maakt onderdeel uit van het kloosterensemble in Velp. Hiervoor zijn we in overleg met alle partijen om te komen tot duurzame samenwerking, waardoor mogelijk aansluiting bij de Agenda van Brabant gevonden kan worden. • Het geven van een kleine financiële impuls aan Zie bij programma 2. kansrijke initiatieven met betrekking tot erfgoed. Het opstellen van de Canon van Grave (programma 2) is zo’n initiatief. • Zoeken naar mogelijkheden voor regionale samenwerking op gebied van archeologie en cultuurhistorie.
Nieuw beleid / ontwikkelingen 2011 Begroting 2011
Realisatie 2011
• Pixel-/ fotovergelijking Kadaster (structureel € 3.500 – in 2011 € 4.500). Het 1e jaar bedraagt de investering € 4.500,-, de daarop volgende jaren € 3.500,- structureel voor de uitvoering van een pixel-/ fotovergelijking t.b.v. mutatiesignalering. Dit is een gemeente brede investering waarvan zowel het cluster WOZ/belastingen, als het cluster Bouwzaken en het cluster Handhaving profijt heeft. • Oplossing parkeervraagstuk binnenstad (investering in 2011 € 500.000 – dekking uit bestaande budgetten). Voor de oplossing van het parkeervraagstuk in de binnenstad zal de komende jaren geïnvesteerd moeten worden in de uitbreiding van de capaciteit. Binnen bestaande budgetten kan hiervoor op korte termijn € 500.000,-- vrijgemaakt worden.
De pixel-/fotovergelijking is in 2011 uitgevoerd. Het 1e kwartaal van 2012 worden de resultaten verwacht.
Met betrekking tot de stand van zaken uitvoering wordt verwezen naar de informatienota aan de gemeenteraad d.d. 20 december 2011.
54
Jaarrekening 2011
Programma 5
Begroting 2011 € 150.000,-- uit vrijgevallen gelden die relatie hebben met het wegenfonds en door € 350.000,-- voor dit doel te oormerken in het fonds bovenwijkse voorzieningen (groot € 600.000,--). Daarvoor is overigens nog wel een aanpassing van de nota fonds bovenwijkse voorzieningen nodig. De werkelijke kosten worden, op basis van kengetallen, voorlopig begroot op een bedrag van € 2,7 miljoen. De definitieve hoogte van de te plegen investeringen maken onderdeel uit van een nog in uitwerking zijnd raadsvoorstel, zoals aangegeven tijdens de presentatieavond op 14 september 2010. Vooralsnog wordt met een bedrag van € 500.000,- rekening gehouden. • Structuurvisie Op basis van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening zijn wij verplicht een structuurvisie op te stellen. Hierin zal het ruimtelijk beleid worden vastgelegd. Het ruimtelijke toetsingskader zal hiervoor als één van de onderleggers dienen. Verwacht wordt dat deze in 2011 kan worden vastgelegd. De kosten kunnen worden gedekt uit lopende budgetten. • Gebiedsvisie Voor de binnenstad van Grave is de ruimtelijke opgave niet gering. Ontwikkelingen c.q. gewijzigde inzichten in de gebieden als het "Sensis" terrein, het Maasfront, de Prinsenstal en de Koninginnedijk zullen de gemeente dwingen om richting te geven aan de ruimtelijke en maatschappelijke inrichting van deze leefomgevingen en economische dragers. De huidige financiële omstandigheden maken deze opgave extra gecompliceerd. Toch zal er sprake moeten zijn van een evenwichtige inrichting passend bij de schaal van Grave. Daarnaast moet in acht worden genomen dat de binnenstad al in beweging is door de uitvoering van het project Hart van Grave, een mogelijk hernieuwd gebruik van het Arsenaal en de aanleg van parkeerterreinen. De bestuurlijke opgave is om de ruimtelijke en maatschappelijke ontwikkelingen te verbinden in een gemeenschappelijk motief om te komen tot een kenmerkende identiteit van de stad (zoals bastion van zorg of schat-stad aan de Maas). • In 2009 is een start gemaakt met de vorming van een gebiedsvisie voor de Maasboulevard en Koninginnedijk door architectenbureau van Mourik. In deze gebiedsvisie zijn de mogelijkheden van enkele deelgebieden nader verkend (o.a. verplaatsing scheepswerf) en heeft op het deelgebied "loswal" besluitvorming plaatsgevonden. De ligging aan de Maas is voor de gemeente Grave van grote invloed op verschillende beleidsterreinen (m.n. recreatie
Realisatie 2011
In de raadsvergadering van 5 juli 2011 is het benodigde krediet (€ 89.000) beschikbaar gesteld. Opdracht is/wordt verleend aan DHV; vaststelling structuurvisie staat gepland voor december 2012.
Wordt betrokken bij de opstelling van de structuurvisie. Traject opstelling structuurvisie is gestart.
55
Jaarrekening 2011
Programma 5
Begroting 2011
Realisatie 2011
en toerisme / cultuurhistorie). Momenteel worden de mogelijkheden nog onvoldoende benut. Met de doorontwikkeling en uitvoering van de ingezette gebiedsvisie kan een Maasboulevard en Koninginnedijk tot stand worden gebracht. De kosten kunnen worden gedekt uit lopende budgetten. • Monumentenbeleid Grave zet zich al jaren in voor het behoud van cultuurhistorie omdat Grave een groot deel van haar identiteit ontleent aan deze historie. Nederland blijft echter ontwikkelen, bouwen en het invullen van onze landschappen gaat door. Om erfgoed een rol te laten spelen in het ruimtelijke beleid is het van belang dat er een toepasselijk beleidsinstrument komt. Ook het Rijk is bezig met een hervorming van objectgerichte bescherming naar een bredere aanpak van cultuurlandschappen geïmplementeerd in de ruimtelijke ordening. In 2010 zal het archeologiebeleid worden opgestart. Deze aanzet zou daarna over moeten gaan op een "Erfgoedplan". Een erfgoedplan heeft als doelen: een inventarisatie van al het aanwezige erfgoed in de gemeente (zoals archeologische, historisch-geografische en historisch-(steden)bouwkundige waarden) en het opstellen van een toekomstvisie over de manier waarop dit erfgoed een rol kan spelen in elk gemeentelijk beleidsonderwerp. De kosten kunnen worden gedekt uit lopende budgetten. • Actualiseren verouderde bestemmingsplannen Omdat een groot deel van de geldende bestemmingsplannen verouderd is, is enkele jaren geleden besloten om de actualisering van de bestemmingsplannen ter hand te nemen. Na vaststelling in 2010 van het bestemmingsplan voor de Kerkdorpen (Escharen, Gassel, Velp) zullen naar verwachting de bestemmingsplannen voor het Buitengebied en voor Grave (centrum en woonwijken) in 2011 danwel het eerste kwartaal van 2012 worden vastgesteld. De kosten kunnen worden gedekt uit lopende budgetten.
Met de hierboven al aangegeven ontwikkelingen wordt het monumentenbeleid, of liever het Erfgoedbeleid, van Grave verder vorm gegeven. In de uitwerking zal specifiek aandacht gevraagd worden voor erfgoedtoerisme en publiciteit, om zo ook het economische nut van onze cultuurhistorie aandacht te geven.
De opgenomen planning in de begroting kan niet gehaald worden. Aangepaste planning is als volgt. Vaststelling bestemmingsplan buitengebied: 3e kwartaal 2012. Vaststelling bestemmingsplannen voor Grave (woonwijken en centrum): 2e kwartaal 2012.
56
Jaarrekening 2011
Programma 5
Duurzame ruimtelijke ontwikkeling (totaal) Wat is beschikbaar gesteld? Omschrijving
Begroting 2011 ná wijziging
Wat heeft het gekost? Realisatie 2011
Totaal lasten
8.660.000
17.620.000
Totaal baten
7.736.000-
15.512.000-
924.000
2.108.000
Subtotaal Algemene Middelen Resultaat vóór winstbestemming Totaal mutaties reserves
924.000 173.000751.000
Resultaat ná winstbestemming
2.108.000 1.583.000525.000 Afgerond op duizendtallen
57
Jaarrekening 2011
Programma 6
PROGRAMMA 6: PUBLIEKE DIENSTVERLENING EN COMMUNICATIE Portefeuillehouder: mevrouw S. (Sjoukje) Haasjes – van den Berg en de heer H.A.W.M. (Eric) Daandels (Wijk- en dorpsraden). Inleiding We gaan in deze bestuursperiode uit van zelfstandigheid van de afzonderlijke gemeenten. Wel streven we ernaar om door samenwerking de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren en de kwetsbaarheid van de afzonderlijke gemeentelijke organisaties te verminderen. Uitgangspunt is dat de gemeente Grave zelf de regie in handen houdt. De service aan onze burgers moet op deze manier gewaarborgd zijn en uiteindelijk leiden tot een snelle, kwalitatief goede dienstverlening. De inwoners moeten op de hoogte (kunnen) zijn van het gemeentelijke beleid en wij moeten hen in ruime mate de mogelijkheid bieden te participeren bij beleidsvorming en – uitvoering. We moeten stimuleren dat wijk- en dorpsraden bij de communicatie tussen gemeente en burgers worden betrokken. Het concept 'publieksbalie' moeten we continueren, waarbij het streven is dat de front-office zo veel mogelijk klantvragen afhandelt. Beleidskader 2002: Verordening GBA (gemeentelijke bevolkingsadministratie) 2011: Legesverordening gemeente Grave 2011 Wat wilden we bereiken?
Wat hebben we bereikt?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Samenwerking met de gemeenten Cuijk/Mill en St. Hubert op het gebied van P&O; Samenwerking met deze gemeenten op het gebied van ICT; Samenwerking op de verschillende beleidsterreinen dient in onderlinge samenhang en budgettair neutraal of met budget voordeel te worden aangegaan.
Per 1 maart 2011 is de samenwerking op het gebied van P&O met als standplaats Grave van start gegaan. Door samenwerking willen we de kwalitatieve dienstverlening binnen P&O CGM verhogen. Verder intensiveren we de samenwerking op andere terreinen zoals ICT. Ondertussen hebben we de bestuurlijke en ambtelijke verkenningen van mogelijkheden tot verdergaande samenwerking met voortvarendheid doorgezet. Dit moet uiteindelijk leiden tot 1 ambtelijke organisatie per 1 januari 2014. In 2011 hebben we intensief overlegd met de wijken dorpsraden over de rol en taak van de raden en de positie die de raden innemen voor de inwoners van de wijk en het dorp (klankbordfunctie). We hebben voorbereidingen getroffen om in 2012 door de gemeenteraad een beleidsnotitie te laten vaststellen en over te kunnen gaan tot het ondertekenen van een convenant tussen de wijk-/dorpsraden en de gemeente. In dit convenant zijn onder andere de functie, samenstelling en taken van de raden, de samenwerking met de gemeente en de financiële ondersteuning vastgelegd. We monitoren geregeld het niveau van dienstverlening. Wachttijden en afhandelingstijden worden kritisch gevolgd. We constateren dat we op de goede weg zijn. Dit uitgangspunt is in 2011 zo maximaal mogelijk
• Wijk- en dorpsraden ondersteunen bij de democratische vertegenwoordiging, betrekken bij het communicatietraject en faciliteren op basis van projecten.
• Verbetering van de kwaliteit van de publieke dienstverlening met als uitgangspunt: De burger centraal. • De
gemeentelijke
producten
en
diensten
58
Jaarrekening 2011
Programma 6
Begroting 2011
Realisatie 2011
zodanig aanbieden dat de klantvraag integraal benaderd wordt en dat we streven naar "klaar terwijl u wacht". • Verder doorgroeien naar een volwaardig Klant Contact Centrum.
ingevuld. Alleen bij zeer complexe vragen kan het voorkomen dat de burger iets langer op antwoord moet wachten. In 2011 zijn we, samen met de gmeenten Cuijk en Mill gestart met het ontwikkelen van een gemeenschappelijk dienstverleningsconcept. Door het verminderen van de regeldruk en door de vereenvoudiging van de Algemene Plaatselijke Verordening hebben we de administratieve verplichtingen van burgers en bedrijven in omvang teruggebracht. Bij het opstellen van de IDOPS in alle kernen hebben we interactief gecommuniceerd met de burgers en belanghebbenden. In 2011 hebben we intensief overlegd met de wijken dorpsraden over de rol en taak van de raden en de positie die de raden innemen voor de inwoners van de wijk en het dorp (klankbordfunctie). We hebben voorbereidingen getroffen om in 2012 door de gemeenteraad een beleidsnotitie te laten vaststellen en over te kunnen gaan tot het ondertekenen van een convenant tussen de wijk-/dorpsraden en de gemeente. In dit convenant zijn onder andere de functie, samenstelling en taken van de raden, de samenwerking met de gemeente en de financiële ondersteuning vastgelegd (zie ook programma 2). We hebben burgers actief betrokken bij de totstandkoming van de Integrale dorpsontwikkelingsplannen (IDOP’S). De intensivering van de ambtelijke samenwerking met Cuijk en Mill & Sint Hubert werpt zijn vruchten af. Een voorbeeld daarvan is de inzet van de BOA's bij de gemeente Mill en Sint Hubert. De gemeenschappelijke inkoop van gas en elektra met de 20 gemeenten in Brabant Noord-Oost levert een financieel voordeel op. Ook het gezamenlijk met de gemeente Cuijk aanbesteden van het leerlingenvervoer leidt tot een aanzienlijke kostenbesparing. In het kader van de geplande ambtelijke samenwerking per 1 januari 2014 hebben we er voor gekozen om slechts marginale organisatorische aanpassingen door te voeren. In 2012 wordt onderzocht hoe de juridische control kan worden versterkt.
• Objectieve beeldvorming over de gemeente.
• Een grotere burgerparticipatie bij de ontwikkeling en uitvoering van beleid (zie ook programma 2).
• Efficiency en samenwerking.
kostenbesparing
door
• Zoals ook in de paragraaf bedrijfsvoering is aangegeven zullen de speerpunten van de ambtelijke organisatie voor de komende bestuursperiode zijn: Integraliteit; kwaliteit, leesbaarheid en tijdigheid;Goed verankerde juridische en financiële control functies;Werken aan integrale veiligheid en handhaving;Klant centraal stellen. Wat hadden we willen doen?
Wat hebben we gedaan?
Begroting 2011 • Interactief communiceren met inwoners; Informeren van inwoners via media (bijvoorbeeld de Graafsche Courant en/of www.grave.nl).
Realisatie 2011 We brengen de inwoners wekelijks op de hoogte van het gemeentenieuws via onder andere de informatiepagina en de website. Met het oog op de bezuinigingen hebben we het volume van de gemeentepagina in 2011 al gereduceerd ten
59
Jaarrekening 2011
Programma 6
Begroting 2011
Realisatie 2011 gunste van meer berichtgeving via de website.
was een terugkerend • Dorpsbeheer beter positioneren (zie ook Communicatie ontwerp/agendapunt in het (bestuurlijk) overleg programma 2). met de wijken dorpsraden. Omdat verwachtingen naar elkaar toe verschilden hebben we gezocht naar een gemene deler. De uitkomst hebben we meegenomen in de nieuwe overleg- en samenwerkingsstructuur. We monitoren onze dienstverlening voortdurend. • De bedrijfsvoering anders inrichten om de Samen met de gemeenten Mill en Cuijk dienstverlening op een hoger peil te ontwikkelen we een gezamenlijke visie op brengen; Monitoren en borging kwaliteit dienstverlening, gericht op verdere verbetering publieksbalie. van de dienstverlening. Nieuw beleid / ontwikkelingen 2011 Begroting 2011
Realisatie 2011
• Website en de gemeentelijke producten en diensten zodanig aanbieden dat de klantvraag integraal benaderd wordt en dat we streven naar “klaar terwijl u wacht”. Momenteel kunnen al diverse producten en diensten 24 uur per dag digitaal aangevraagd worden. Ook in 2011 zal dit verder doorontwikkeld worden. Wij volgen het pad dat wordt aangegeven door het Nationaal Uitvoeringsprogramma betere dienstverlening (NUP). In het NUP werken Rijksoverheid en decentrale overheden samen aan een optimale dienstverlening aan de samenleving. De website zal hierin een belangrijke rol spelen. * De projecten vanuit het NUP worden opgenomen in het nieuwe beheerplan ICT 2011-2014. Afhankelijk van de keuzes en de beschikbaar te stellen budgetten kan het NUP worden uitgevoerd. Dit geldt overigens ook voor de overige projecten die gerelateerd zijn aan de invulling van een Klant Contact Centrum (KCC). Of Grave op de goede weg zit kan o.a. getoetst worden aan instrumenten als monitor.overheid.nl en 5beloften.nl. • Verder doorgroeien naar een Klant Contact Centrum op de schaal en behoefte van de gemeente Grave. Ook de komende jaren wordt de verdere ontwikkeling van de publieksbalie op de schaal en behoeftes van Grave doorgezet. Grave volgt het concept “antwoord©”. De VNG gebruikt antwoord© als strategisch kader voor de ontwikkeling van de dienstverlening van gemeenten. Uiteraard is dit afhankelijk van te maken keuzes op gebied van invulling van vacatures en overheveling van taken en formatie vanuit de BackOffice naar de FrontOffice. Ook de te maken keuzes in het nieuwe beheerplan ICT voor ondersteunende ICT middelen zijn hierop van invloed.
In 2011 hebben we het Verordeningenbestand compleet in de website opgenomen. De gemeente heeft hiervoor de 100%-verklaring afgegeven. In oktober is ook het beveiligingsprotocol rond de website aanzienlijk aangescherpt. Dit om hacken en andere onrechtmatigheden tegen te gaan.
De gemeenten moeten in 2015 dé ingang zijn waar de burgers met al hun overheidsvragen terecht kunnen, het zogenaamde Klant Contact Centrum (KCC). De gemeente Grave volgt op weg hier naar toe zoveel mogelijk het concept Antwoord. Er zullen forse investeringen nodig zijn om tot een KCC te komen. Samenwerking met andere gemeenten in het Land van Cuijk wordt onderzocht.
60
Jaarrekening 2011
Programma 6
Publieke dienstverlening en communicatie (totaal) Wat is beschikbaar gesteld? Omschrijving
Begroting 2011 ná wijziging
Wat heeft het gekost? Realisatie 2011
Totaal lasten
725.000
720.000
Totaal baten
201.000-
236.000-
Subtotaal
524.000
484.000
Algemene Middelen
0 524.000
0 484.000
524.000
484.000
Resultaat vóór winstbestemming Totaal mutaties reserves Resultaat ná winstbestemming
Afgerond op duizendtallen
61
Jaarrekening 2011
Programma 7
PROGRAMMA 7: FINANCIËLE KADERSTELLING EN BEDRIJFSVOERING Portefeuillehouders: mevrouw S. (Sjoukje) Haasjes – van den Berg (personeelsaangelegenheden) en de heer Drs. G.A.J. (Gerard) Adams (financiën) Inleiding Financiële kaderstelling gaat uit van de financiële verordening Grave 2006 en de bijbehorende kaderstelling in de begroting. Het uitgangspunt is een solide financieel beleid met een zo hoog mogelijk realiteitsgehalte en een duurzaam sluitende begroting. Gelet op de beperkte middelen in deze bestuursperiode wegen juridische en financiële control zwaar om daarmee een doelmatige en efficiënte besteding van de beschikbare middelen te komen. Dit vraagt om een gedisciplineerde organisatie. Beleidskader
2006: Nota reserves en voorzieningen
Wat wilden we bereiken?
Wat hebben we bereikt?
Begroting 2011
Realisatie 2011 Enkele cruciale functies in de organisatie zijn vacant geworden. Deze vacatures zijn inmiddels ingevuld. Een deel daarvan is tijdelijk ingevuld, maar dan steeds binnen de begroting geraamde middelen.
• Gemotiveerd, deskundig en flexibel ambtelijk apparaat;Heldere hiërarchische lijnen met duidelijke aanspreekpunten;Inhoudelijke afdelingsmanagers op de schaal van Grave; Goed personeelsbeleid (functionerings- en beoordelingsgesprekken). • Solide financieel beleid; Een duurzaam sluitende begroting. • Een duurzaam sluitende begroting.
• OZB heffing geen sluitpost van de begroting, uitgangspunt is de nullijn c.q. de inflatiebijstelling. • Inhuur van extern personeel alleen bij budgettaire neutraliteit.
• Jaarlijks (vanaf 2011) keuzes maken in te realiseren producten/projecten.
• Verwerven van provinciale en EU subsidies via no cure no pay bureaus.
Op grond van artikel 189 van de Gemeentewet moet de jaarschijf 2011 sluitend zijn. De primitieve begroting 2011 sloot met een batig saldo van € 30.951,-. De meerjarenbegroting 2012 - 2014 resulteerde voor de jaarschijf 2012 een negatief saldo op van € 263.545,-, voor de jaarschijf 2013 een negatief saldo op van € 523.868,- en voor de jaarschijf 2014 een negatief saldo van € 945.077,-. Per saldo geen duurzaam sluitende begroting 2011 - 2014. Omdat voor de jaarschijf 2011 sprake was van een reëel sluitende begroting heeft de Provincie aan Grave het repressieve toezicht toegekend. De OZB heffing 2011 was geen sluitpost van de begroting. In 2011 is de OZB alleen verhoogd met het inflatiepercentage van 1,5%. De inhuur van extern personeel is in 2011 grotendeels afgebouwd. Alleen voor complexe dossiers zoals bijvoorbeeld Wisseveld en fiscale vraagstukken wordt externe expertise aangetrokken. De inhuur van extern personeel is in 2011 grotendeels afgebouwd. Alleen voor complexe dossiers die specifieke kennis en advisering vereisen zoals bijvoorbeeld Wisseveld en fiscale vraagstukken wordt externe expertise aangetrokken. Tijdelijke inhuur voor de invulling van reguliere functies vindt uitsluitend plaats binnen geraamde budgetten. Al enkele jaren heeft Grave een contract met een bedrijf dat gespecificeerd is in het verwerven van
62
Jaarrekening 2011
Programma 7
Begroting 2011
• Onderzocht dient te worden of er efficiëntievoordelen behaald kunnen worden bij de procedurewijziging om initiatieven en verzoeken direct door te leiden naar het college. Bestuurlijk wordt vervolgens aangegeven welke routing aan het initiatief of het verzoek wordt gegeven. • Grave blijft een zelfstandige gemeente in de regio.
Realisatie 2011 subsidies tegen concurrerende tarieven met als uitgangspunt no cure no pay. Dit heeft al aanzienlijke bedragen aan subsidies opgeleverd. De financiële crisis heeft tot gevolg dat de subsidiestromen sneller opdrogen. In 2011 is dit specifieke thema nog niet verder aan de orde geweest.
Met het oog op de optimalisatie van de kwaliteit, de kwetsbaarheid en de kosten van de ambtelijke organisatie wordt er gestreefd naar één ambtelijke organisatie CGM per 1 januari 2014. Deze samenwerking laat de bestuurlijke zelfstandigheid van de drie gemeenten onverlet. De ambtelijke samenwerking met de gemeenten • Samenwerking met de regio bevorderen Cuijk en Mill & Sint Hubert ligt op schema en is Met de gemeenten Cuijk/Mill en St. Hubert op gepland per 1 januari 2014.De Districtbrandweer het gebied van P&O;Samenwerking met deze LvC is per 1-1-2011 opgegaan in de Regionale gemeenten op het gebied van ICT; Brandweer c.q. de Veiligheidsregio Brabant Samenwerking op de verschillende beleidsterreinen dient in onderlinge samenhang Noordoost. De financiële effecten van de liquidatie van de Districtsbrandweer zijn in beeld gebracht. en budgettair neutraal of met budget voordeel Dit heeft betrekking op de afrekening jaarrekening te worden aangegaan. 2010, de huisvestingskosten vanaf 2011 in Mill & Sint Hubert en de liquidatiekosten van de Districtbrandweer 2011.Hierover zult u begin 2012 geïnformeerd worden. Wat hadden we willen doen?
Wat hebben we gedaan?
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Op woensdag 7 juli 2010 heeft de gemeenteraad zich gebogen over het vraagstuk van de ombuigingen 2012-2015. Onder leiding van wethouder Gerard Adams is een workshop gehouden waarbij de aanwezige raadsleden prioriteiten hebben gesteld binnen 26 beleidsvelden. Daartoe zijn vooraf de budgetten geanalyseerd op beïnvloedbaarheid, met andere woorden: welke lasten behoren tot een geheel of gedeeltelijk wettelijke of autonome taak en kan om die reden de raad de hoogte ervan nader bepalen. Grofweg is van de totale begrotingsomvang van € 27 miljoen (uitgangspunt daarbij is 2010) een bedrag van € 4,1 miljoen beïnvloedbaar. Voorlopig wordt rekening gehouden met een bezuiniging/ombuiging van € 1,2 miljoen over 4 jaren, te weten 2012 tot en met 2015. Duidelijkheid over de exacte omvang en verdere aspecten komt niet eerder dan nadat er een nieuw kabinet is gevormd en het bestuursakkoord inzichtelijk is. Hopelijk is er
In 2010 is het project Ombuigingen 2012-2015 gestart met een workshop door de gemeenteraad. Hierin zijn door de raad de kaders gesteld waarbinnen de uitvoeringsvoorstellen dienen te worden ingericht. Onder voorzitterschap van wethouder Adams is een ambtelijke werkgroep aan de slag gegaan. In het voorbereidingsproces is tussentijds de Auditcommissie als bestuurlijk klankbord geraadpleegd en geïnformeerd. De werkzaamheden hebben geresulteerd in een pakket van concrete maatregelen in de Kadernota 2012 van juli 2011. De behandeling van de Kadernota 2012 heeft niet geleid tot afgeronde besluitvorming over de voorgestelde maatregelen. Bij de begroting 2012 heeft het college andermaal een -enigzins aangepast - pakket van maatregelen voorgesteld. Na inhoudelijke mutaties heeft de besluitvorming in de raad in november 2011 geresulteerd in een sluitende begroting 2012. In december 2011 heeft de ambtelijke werkgroep de draad weer opgepakt en de taakopdracht als
63
Jaarrekening 2011
Programma 7
Begroting 2011
Realisatie 2011
meer bekend begin november 2010 als de behandeling en besluitvorming van de gemeentelijke begroting 2011 staat gepland. • Een bezuiniging tot een bedrag van € 1,2 miljoen is 30% van het totale beïnvloedbare bedrag van € 4,1 miljoen.De raad heeft nu op hoofdlijnen de kaders aangegeven die voor het college de richting geven waar de concrete voorstellen gezocht moeten worden. De kaders van de raad dienen dus te worden uitgewerkt in concrete opties die vervolgens ter besluitvorming worden gebracht. In de vergadering van het Presidium op 7 september 2010 is afgesproken dat er ambtelijk een opdracht wordt geformuleerd. Ambtelijk wordt het voorwerk gedaan, waarna de leden van de audit commissie erbij worden betrokken. Dit moet er in resulteren dat bij de Kadernota 2012 bekend moet zijn welke maatregelen moeten worden genomen. • In 2011 zullen nog enkele onderwerpen in het kader van het begrotingsbeleid worden uitgewerkt. Hierbij kan gedacht worden aan:bezien van de renteomslag in de begroting; opstellen van een nieuwe kostenverdeelstaat; integrale kostprijsberekening van de tarieven en leges met als uitgangspunt 100 % kostendekkendheid.
volgt gedefinieerd: “Het bij de Kadernota 2013 helder inzicht hebben in de financiële meerjarenpositie 2013-2016 van de gemeente Grave inclusief de bij behorende ombuigingsvoorstellen om te komen tot een sluitende begroting 2013. Verder heeft de werkgroep als taak het monitoren van en sturen op de in gang gezette ombuigingen 2012.”
In 2011 is voor de begroting 2012 een nieuwe kostenverdeelstaat en een beheersbegroting opgesteld. Het is in 2011 niet gelukt om een integrale kostprijsberekening van de tarieven en leges met als uitgangspunt 100% kostendekkendheid op te stellen. Dit zal in het eerste halfjaar van 2012 plaatsvinden en verwerkt worden in de begroting 2013.
Nieuw beleid / ontwikkelingen 2011 Begroting 2011
Realisatie 2011
• Voormalig bestuur (gewezen wethouders) (structureel € 35.000). Wijziging van de samenstelling van het bestuur heeft tot gevolg dat op grond van de Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers de gewezen wethouders recht hebben op een wethoudersuitkering. • Functiewaardering (structureel € 60.000). De afwikkeling van de actualisering van de waardering van de functies brengt structurele lasten met zich mee.
De geraamde uitgaven zijn conform de verplichtingen voor de gemeente uitgegeven aan wethouderspensioenen.
• Precariobelasting op kabels en leidingen Enkele jaren geleden is de precariobelasting in Grave afgeschaft. In de overweging speelde toen mee dat de mogelijkheid om precariobelasting voor kabels en leidingen van nutsbedrijven te heffen zou worden afgeschaft door het invoeren van een verplichte vrijstelling. Onlangs is duidelijk geworden dat de afschaffing van deze heffingsmogelijkheid niet doorgaat. Het heffen van precariobelasting over kabels en leidingen van nutsbedrijven kan een forse inkomstenbron zijn. Mede gelet op de komende bezuinigingen gaan we onderzoeken wat dit voor Grave zou kunnen betekenen.
De afronding van het traject functiewaardering is vertraagd en de afwikkeling wordt doorgeschoven naar 2012. De gereserveerde middelen voor de afwikkeling van het traject functiewaardering worden ook doorgeschoven naar 2012. In verband met de beschreven belemmeringen en het feit dat de mogelijkheid voor heffen weer zal verdwijnen hebben wij in 2011 geen aanstalten gemaakt om precariobelasting op kabels en leidingen te gaan heffen.
64
Jaarrekening 2011
Programma 7
Begroting 2011
Realisatie 2011
• Algemene uitkering Ondanks dat concrete informatie van het Rijk op dit moment ontbreekt, is er in de praktijk een patroon ontstaan dat als realistisch wordt gezien waarlangs de ombuigingen door het Rijk gestalte zullen worden gegeven. Het patroon bestaat uit een tweesporenbeleid: 1. Een gefaseerde concrete bezuiniging op de Algemene Uitkering uit het gemeentefonds voor de gemeenten, dat in het worstcase scenario 20% bedraagt voor de periode 2012 – 2019. De fasering bestaat uit 2 raadsperioden van elk 4 jaar, waarbij jaarlijks cumulatief 2,5% moet worden bezuinigd met als uiteindelijk effect na 8 jaren de hiervoor genoemde inkrimping van de Algemene Uitkering met in totaal 20%. Recentelijk heeft de commissie Kalden in hoofdstuk 18 over het openbaar bestuur enkele belangrijke voorstellen gedaan. De maatregelen die de werkgroep voorstelt voor de kortere termijn, de jaren tot 2015, hebben te maken met een neerwaartse bijstelling van het Gemeentefonds oplopend in 2015 tot 1,7 miljard structureel. • Verder dienen gemeenten hun kerntaken helder te benoemen en deze soberder en doelmatiger uit te voeren. Het is aan de gemeenten om op lokaal niveau binnen de eigen autonome vrijheid ombuigingen binnen bestaand beleid te realiseren. 2. Het decentraliseren van overheidstaken van het Rijk naar lagere overheden. Dit is een tendens die de laatste jaren al sterk is ingezet. De gebruikelijke systematiek hierbij is dat rijksbudgetten met een gelijktijdige efficiencykorting naar de gemeenten worden overgeheveld. Het is dan aan de gemeente om op lokaal niveau eventueel in samenwerking met andere gemeenten om het uitvoeringsbeleid van het Rijk voort te zetten. Hierbij loopt de gemeente het risico dat eventuele tekorten op het uitvoeringsbudget worden afgewenteld op de algemene middelen van de gemeente. Het Rijk realiseert dan het beoogde financiële effect terwijl het risico bij de gemeente ligt.
De totale algemene uitkering over 2011 bedraagt € 11.142.671,54 Dit is inclusief de diverse integratieuitkeringen. Naast de primitieve begroting is de raming aangepast op basis van de mei- en septembercirculaire 2011. De primitieve raming bedroeg in totaal € 11.154.474,- inclusief een bedrag van € 66.750,- voor de doordecentralisatie van de huisvesting van De Korenaer. De werkelijke ontvangsten zijn € 11.802,46 lager dan primitief begroot. Dit wordt onder andere veroorzaakt door minder leerlingen VO en VSO, negatieve ontwikkeling van de uitkeringsbasis. Daarnaast is er een nadeel op de integratie-uitkering WMO, dan in de primitieve begroting 2011 geraamd. In de 2e bestuursrapportage 2011 zijn voornoemde mutaties op de algemene uitkering verwerkt. De nabetalingen over de jaren 2009 en 2010 bedragen respectievelijk € 35.208,54 en € 87.350,35, in totaal € 122.558,89. Mede hierdoor neemt de algemene uitkering ten opzichte van de 2e bestuursrapportage met € 138.693.54 toe. Dit komt tot uitdrukking in het jaarrekeningresultaat 2011.
65
Jaarrekening 2011
Programma 7
Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering (totaal) Wat is beschikbaar gesteld? Omschrijving
Begroting 2011 ná wijziging
Wat heeft het gekost? Realisatie 2011
Totaal lasten
12.661.000
11.276.000
Totaal baten
10.226.000-
9.766.000-
2.435.000
1.510.000
14.229.000-
14.178.000-
Subtotaal Algemene Middelen Resultaat vóór winstbestemming Totaal mutaties reserves
11.794.000422.00012.216.000-
Resultaat ná winstbestemming
12.668.000100.000 12.570.000Afgerond op duizendtallen
66
Jaarrekening 2011
Jaarverslag
ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN BEDRAG ONVOORZIEN Op grond van artikel 25 BBV bestaat de programmaverantwoording naast de verantwoording over de realisatie van de programma's, ook uit het overzicht van algemene dekkingsmiddelen. Daarnaast wordt inzicht gegeven in het gebruik van het geraamde bedrag voor onvoorzien. Algemene dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen zijn middelen die niet toegewezen hoeven te worden aan een bepaald programma omdat, zoals de naam al zegt, het algemene middelen zijn. Op grond van artikel 8 lid 5 van het BBV worden de volgende algemene middelen onderscheiden: - lokale heffingen, niet gebonden besteding, bijvoorbeeld ozb en hondenbelasting; - algemene uitkeringen (van het rijk) - dividend - saldo financieringsfunctie - saldo compensabele btw en uitkering btw-compensatiefonds (bcf) - overige algemene dekkingsmiddelen. Zie ook de financiële specificatie in deel C jaarrekening. Bedrag onvoorzien In de programmabegroting 2011 is het budget voor onvoorzien begroot op € 25.000. In de programmarekening 2011 bedraagt het budget onvoorzien € 381.762. Voor een uitgebreide toelichting op deze post verwijzen wij naar de toelichting 3.1 Programmarekening en toelichting overzicht van aanwending van het bedrag voor onvoorzien (zie ook de financiële specificatie in deel C jaarrekening).
67
Jaarrekening 2011
Paragraaf algemeen
2.2 Paragrafen Artikel 26 BBV luidt als volgt: "Het jaarverslag bevat de paragrafen die ingevolge artikel 9 in de begroting zijn opgenomen. Ze bevatten de verantwoording van hetgeen in de overeenkomstige paragrafen in de begroting is opgenomen." Het doel van de paragrafen is dat onderwerpen die versnipperd in de begroting c.q. jaarrekening (kunnen) staan, worden gebundeld in een kort overzicht, waardoor u een beter inzicht in deze onderwerpen krijgt. Ook is bij deze onderwerpen meestal een groot financieel belang gediend. De paragrafen geven hierdoor extra informatie voor de beoordeling van de financiële positie op de korte en langere termijn. Op grond van het tweede lid van artikel 9 en artikel 26 van het BBV bevat de jaarrekening ten minste de navolgende paragrafen (tenzij het desbetreffende onderdeel bij een gemeente of provincie niet aan de orde is): a. lokale heffingen b. weerstandsvermogen c. onderhoud kapitaalgoederen d. financiering e. bedrijfsvoering f. verbonden partijen g. grondbeleid
68
Jaarrekening 2011
Paragraaf lokale heffingen
Paragraaf lokale heffingen In deze paragraaf lokale heffingen leest u de gerealiseerde doelstellingen en de stand van zaken van de ontwikkelingen die vermeld waren in de begroting 2011. Wettelijk kader De volgende wettelijk verplichte onderdelen zijn in de paragraaf opgenomen: Onderdeel Op grond van - de geraamde opbrengsten art. 10, letter a BBV - het beleid ten aanzien van de lokale heffingen art. 10, letter b BBV - een overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen art. 10, letter c BBV - een aanduiding van de lokale lastendruk art. 10, letter d BBV - een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid art. 10, letter e BBV - de mate van kostendekkendheid van het rioolrecht en de art. 13 Fin. verordening reinigingsheffingen (afvalstoffenheffing en reinigingsrecht) Opbouw paragraaf De verplichte onderdelen zijn aangevuld met informatie over het kwijtscheldingsbeleid, het artikel 12beleid en een toelichting op de ontwikkelingen rond de Wet Woz. Gerealiseerde opbrengsten De baten van de gemeente bedroegen voor 2011 ongeveer € 49,7 miljoen. Daarvan werd 22,4% ontvangen van het rijk via de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Van de totale baten in de jaarrekening 2011 vormt het aandeel van de gemeentelijke belastingen en heffingen 9% (2010: 11,5%). De gemeentelijke belastingen vormen het belangrijkste deel van de autonome inkomsten van de gemeente. Het is beleid de tarieven jaarlijks te indexeren. In 2011 zijn de belastingen trendmatig verhoogd met 1,5%. Hiervoor is de algemene prijsinflatie-index gehanteerd conform de inschattingen van de junicirculaire 2010. Voor de rioolheffing heeft u de stijging vastgelegd in het Verbreed gemeentelijke rioleringsplan (vGRP) in december 2009. Tabel 1: Opbrengst belastingen en heffingen 2011 Product- Belastingsoort Begrote 2 3 nummer opbrengst 2011 in € 632901 632301 634602 642105 642105 642701 642801 diversen
Werkelijke Werkelijke opbrengst opbrengst 2011 in € 2010 in €
Hondenbelasting Marktgelden Onroerende zaakbelastingen Afvalstoffenheffing (particulieren) Reinigingsrechten (bedrijven) Rioolheffing Lijkbezorgingrechten Leges
69.294 19.082 1.800.500 774.851 18.676 1.122.927 90.437 585.357
70.313 19.876 1.800.886 783.149 19.878 1.116.255 75.960 580.602
66.397 19.803 1.772.161 769.155 21.032 998.951 73.878 1.404.615
% van werkelijke opbrengst 2011 1,6% 0,4% 40,3% 17,5% 0,5% 25,0% 1,7% 13,0%
Totaal belastingen en heffingen Totaal jaarrekening
4.481.124
4.466.919 49.768.613
5.125.992
100,0%
Gerealiseerde beleidsmatige uitgangspunten In 2011 zijn de volgende doelstellingen gerealiseerd: - De gemeentelijke belastingen zijn door de gemeente zelf opgelegd en liften niet mee met nutsbedrijven of andere instanties; - Aanslagen zijn zo veel mogelijk gecombineerd opgelegd. Dit werkt kostenbesparend. In ieder geval werden gecombineerd opgelegd de onroerende zaakbelastingen, de afvalstoffenheffing, het
2 3
Dit nummer is van belang voor de financiële administratie en is als hulpmiddel in deze paragraaf vermeld. Inclusief wijzigingen.
69
% van jaarreken ing 0,1 0,0 3,6 1,6 0,1 2,2 0,2 1,2 9.0
Jaarrekening 2011
-
-
Paragraaf lokale heffingen
reinigingsrecht, het rioolrecht en de hondenbelasting. Ook werd de WOZ-beschikking op het aanslagbiljet vermeld; De streefdatum van eind januari 2011 voor het opleggen van het gecombineerde 'aanslagbiljet gemeentelijke belastingen' is gehaald; De belastingaanslagen zijn in principe binnen het kalenderjaar ingevorderd; Gestreefd is naar een zo hoog mogelijk percentage belastingplichtigen dat de gemeente heeft gemachtigd tot automatische incasso. In 2011 ging het om ca. 65%. Belastingplichtigen die een machtiging hebben afgegeven voor automatische incasso kregen minimaal acht incassotermijnen. Doordat het gecombineerde 'aanslagbiljet gemeentelijke belastingen' is opgelegd in januari 2011 en de aanslag in principe binnen het kalenderjaar betaald moest worden, bedroeg het aantal incassotermijnen in de praktijk elf; Belastingplichtigen die in 2009 en 2010 volledig kwijtschelding hebben gekregen hebben dit in 2011 automatisch vooraf gekregen, behalve personen bij wie gewijzigde financiële omstandigheden zijn geconstateerd; Actuele informatie over de belastingen en diverse aanvraagformulieren zijn via de gemeentelijke website en het daaraan gekoppelde WOZ-portaal beschikbaar gesteld; Verordeningen en regelingen zijn integraal gepubliceerd op www.overheid.nl; Voor de tariefberekening van de rechten is de compensabele BTW meegenomen.
Overzicht (op hoofdlijnen) diverse heffingen Hieronder wordt een overzicht op hoofdlijnen gegeven van de ontwikkelingen bij de diverse heffingen. Onroerende-zaakbelastingen De bevoegdheid om OZB te heffen is vastgelegd in artikel 220 van de Gemeentewet. De OZB wordt sinds 2009 berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. Tot 2009 werd gewerkt met eenheden van € 2.500. De huidige berekeningswijze laat duidelijk zien dat de OZB een relatief kleine belasting voor de burger is: het OZB-tarief voor woningen in Grave bedroeg in 2011 0,1005%, terwijl het tarief eigenwoningforfait inkomstenbelasting zo'n 5,5 keer hoger was (0,55%). Macronorm en tarieven Grave De macronorm (maximaal toegestane landelijke stijging OZB) voor het begrotingsjaar 2011 was 3,5%. Dat betekent dat in 2011 voor alle gemeenten samen de opbrengststijging ten opzichte van 2010 maximaal 3,5% mocht bedragen. Het percentage van 3,5 is de som van 1,75% inflatie volgens het Centraal Economisch Plan 2010 en de, overigens niet actuele, geraamde reële groei van 1,75% over de periode 2011-2015. Met een stijging van 1,5% bleef Grave zeer ruim binnen de norm. Reinigingsheffingen Ter bestrijding van de kosten die voor de gemeente verbonden zijn aan het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen (GFT-, rest- en grof huisafval) kan de gemeente op grond van artikel 15.33 van de Wet Milieubeheer een afvalstoffenheffing instellen. Belastingplichtig zijn gebruikers van percelen waar huishoudelijk afval kan ontstaan. Het is niet van belang of van de gemeentelijke inzameldienst gebruik wordt gemaakt. Het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen is een wettelijke publieke taak. De afvalstoffenheffing kan niet worden geheven voor de inzameling van bedrijfsafvalstoffen, ook al kunnen deze qua samenstelling vergelijkbaar zijn met huishoudelijke afvalstoffen. Voor de inzameling van bedrijfsafvalstoffen wordt in Grave reinigingsrecht geheven op basis van artikel 229 van de Gemeentewet. Het ophalen van bedrijfsafval is geen wettelijke taak van de gemeente; deze treedt hierbij op als ondernemer. Over reinigingsrechten is dan ook omzetbelasting verschuldigd. De tarieven afvalstoffenheffing en reinigingsrecht zijn in 2011 trendmatig met 1,5% gestegen (exclusief BTW). De kostendekkendheid bedroeg op begrotingsbasis 94%, op rekeningsbasis 96%. Rioolheffing Met ingang van 1 januari 2010 verviel de mogelijkheid tot het heffen van het oude rioolrecht en is alleen de verbrede rioolheffing nog mogelijk. Dit is een gevolg van de Wet gemeentelijke watertaken. Gemeenten hebben meer regie gekregen over regenwater in bebouwd gebied. Ook geeft de wet de gemeenten een rol in gemeentelijke grondwaterproblemen.
70
Jaarrekening 2011
Paragraaf lokale heffingen
De gemeente kan rioolheffing heffen op basis van artikel 228a van de Gemeentewet. Dit werd in Grave in 2011 geheven van gebruikers van woningen en niet-woningen waarvan de onroerende zaak direct of indirect was aangesloten op de gemeentelijke riolering. Met de opbrengst worden de watertaken van de gemeente bekostigd. Op 17 december 2009 heeft u het verbrede Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) vastgesteld met het tarievenbeleid voor de periode van 2010 t/m 2015. Uitgangspunt is om in 2015 een kostendekkend niveau te bereiken. In 2011 is het tarief verhoogd met 11,5%, waarvan 1,5% bestaat uit trendmatige verhoging en 10,5% voortkomt uit het vGRP. De kostendekkendheid bedroeg op begrotingsbasis 71%, op rekeningsbasis 99%. Hondenbelasting De bevoegdheid om hondenbelasting te heffen is vastgelegd in artikel 226 van de Gemeentewet. Hondenbelasting is een algemeen dekkingsmiddel dat geheven wordt van de houder van één of meer honden. In Grave wordt een gedeelte van de opbrengst gebruikt voor de aanpak van hondenoverlast. Het tarief voor 2011 is verhoogd met de trend van 1,5%. Aan het eind van het jaar is steekproefsgewijs gecontroleerd of de aanwezige honden zijn aangegeven. Lijkbezorgingsrechten De bevoegdheid om lijkbezorgingsrechten te heffen is vastgelegd in artikel 229 van de Gemeentewet. Lijkbezorgingsrechten worden geheven voor het gebruik van de gemeentelijke begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats. De geraamde baten van de totale verordening lijkbezorgingsrechten mogen de geraamde lasten niet overstijgen. Bij de vaststelling van de begroting 2011 heeft u besloten om de tarieven van de lijkbezorgingsrechten trendmatig te verhogen met 1,5%. Het is moeilijk om van tevoren de werkelijke opbrengst in te schatten. Deze is afhankelijk van het aantal begrafenissen, het antwoord op de vraag of mensen ervoor kiezen het grafrecht te verlengen en voor hoeveel jaar zij dat doen. Door deze onzekere factoren is de opbrengst in 2011 (weer) achtergebleven bij de raming. Leges Ook de bevoegdheid om leges te heffen vindt zijn grondslag in artikel 229 van de Gemeentewet. Leges worden geheven voor specifieke door de gemeente verstrekte individuele diensten zoals het in behandeling nemen van een aanvraag tot het verstrekken van een paspoort, het voltrekken van een huwelijk en het in behandeling nemen van een aanvraag tot het verstrekken van een vergunning. De meeste leges zijn trendmatig verhoogd met 1,5%. Op basis van wetgeving, ontwikkelingen of inzichten zijn er ook leges met een ander percentage verhoogd of verlaagd, of gelijk gebleven aan 2010.
71
Jaarrekening 2011
Paragraaf lokale heffingen
Tabel 2: Specificatie opbrengst leges 2011
Wet algemene bepalingen omgevingsvergunning (Wabo) De Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsvergunning) is op 1 oktober 2010 in werking getreden. Sinds die datum worden de toestemmingen samengevoegd die nodig zijn als een burger of een bedrijf op een bepaalde plek iets wil gaan slopen, (ver)bouwen, oprichten of gaan gebruiken in één omgevingsvergunning. Marktgelden De bevoegdheid om marktgelden te heffen is vastgelegd in artikel 229 van de Gemeentewet. Onder de naam marktgelden heft de gemeente rechten voor het tijdens de markt op vrijdag innemen van een standplaats als bedoeld in de marktverordening. Bij de vaststelling van de begroting 2011 heeft u besloten om de tarieven van de marktgelden te verhogen met de inflatiecorrectie van 1,5%. Tarieven 2011 Jaarlijks in de laatste raadsvergadering stelt uw raad de diverse belastingtarieven vast. In de raadsvergadering van 14 december 2010 heeft u voor het belastingjaar 2011 onder andere de volgende tarieven vastgesteld. Tabel 3: Tarieven 2011 Belasting
Definitief tarief 2011 conform belastingverordening
Voorlopig tarief 2011 conform begroting
Definitief tarief 2010 conform belastingverordeni ng
Onroerende zaakbelastingen: - woningen eigenaar
0,1005%
0,0982%
0,0967%
Onroerende zaakbelastingen: - niet-woningen gebruiker - niet-woningen eigenaar - niet-woningen totaal Afvalstoffenheffing Reinigingsrechten excl. BTW Rioolheffing 3 3 Opslag per m vanaf 450 m
0,1269% 0,1473% 0,2742% 159,36 159,36 212,52 0,24
0,1322% 0,1518% 0,2840% 159,36 159,36 212,52 0,27
0,1302% 0,1496% 0,2798% 156,96 156,96 190,56 0,24
72
Jaarrekening 2011
Paragraaf lokale heffingen
Hondenbelasting e - 1 hond e - 2 hond e - 3 en volgende hond - kennel Lijkbezorgingsrechten - recht graf 20 jaar - verlengen recht graf 10 jaar - recht nis 20 jaar - verlengen recht nis 10 jaar - begraven in enkeldiep graf - begraven in dubbeldiep graf - bijzetten asbus of urn Marktgelden: - dagplaats - vaste plaats Leges
51,72 77,76 103,80 172,44
51,72 77,76 103,80 172,44
51,00 76,56 102,24 169,92
2.096,00 1.048,00 1.254,60 627,30 851,60 949,55 475,00
2.096,00 1.048,00 1.254,50 627,00 851,50 949,00 475,00
2.065,00 1.032,50 1.236,00 618,00 839,00 935,50 468,00
0,44 5,00 divers
0,44 5,00 divers
0,43 4,93 divers
Lokale lastendruk In onderstaand overzicht wordt een vergelijking gemaakt tussen een aantal Graafse tarieven en de laagste, gemiddelde en hoogste tarieven van alle gemeenten in Nederland. Tabel 4: Tarieven ten opzichte van laagste, gemiddelde en hoogste tarieven van Nederland, 2011 Tarief in euro’s (OZB in %) a Hoogste Grave Laagste Gemiddelde Ozb woningen 0,0412 0,0992 Ozb niet-woningen 0,0761 0,3408 b,c Reinigingsheffing 24 269 b,c Rioolheffing 44 172 c,d Hondenbelasting 25 58,01 Paspoort 38 51,75 Rijbewijs 23,35 42,31 Uittreksel GBA 0 8,75 Bron: COELO atlas van de lokale lasten 2011
0,1916 0,7192 400 469 117,70 52,12 65,50 16,50
0,1005 0,2742 159,36 212,52 51,72 52,10 53,30 10,20
(a) Gemiddelden zijn gewogen naar aantal inwoners. Nultarieven zijn meegerekend; (b) Meerpersoonshuishouden; (c) Wordt niet overal geheven; (d) Tarief voor één hond. Kwijtscheldingsbeleid Bij de beoordeling van een verzoek tot kwijtschelding is de betalingscapaciteit bepalend. Onder betalingscapaciteit wordt verstaan het positieve verschil tussen het netto-besteedbare inkomen en de door het Rijk genormeerde kosten van bestaan. Het netto-besteedbare inkomen is het inkomen dat overblijft na betaling van de huur (na aftrek van huursubsidie) en de premie voor de ziektekostenverzekering. De door het Rijk genormeerde kosten van bestaan bedragen 90% van de bijstandsuitkering. Het staat de gemeente vrij dit percentage te verhogen tot 100%, waarbij ervan
140 120 100
Autom. vooraf Aanvraag Volledig toegekend Ged. Toegekend
80 60 40
Afgewezen
20 73
0 2006
2007
2008
2009
2010
2011
Jaarrekening 2011
Paragraaf lokale heffingen
uitgegaan wordt dat van een bijstandsuitkering geen gemeentelijke belastingen betaald kunnen worden. In Grave is net als in het overgrote deel van de andere gemeenten in Nederland deze zogenaamde 100% norm gehanteerd. De verleende kwijtscheldingen zijn doorgegeven aan het waterschap Aa en Maas, zodat de belastingplichtige niet apart kwijtschelding hoefde aan te vragen voor de waterschapslasten. Grave hanteerde ook in 2011 een actief kwijtscheldingsbeleid. Personen die in 2009 en 2010 kwijtschelding voor de gemeentelijke belastingen ontvingen, kregen dit automatisch ook in 2011. Steekproefsgewijs werd gecontroleerd of de kwijtschelding nog gerechtvaardigd was. Er werd alleen kwijtschelding verleend voor afvalstoffen- en rioolheffing. Wanneer men in aanmerking kwam voor kwijtschelding werd ook een beperkt aantal afvalzakken vergoed. Voor kwijtschelding werd in 2011 € 64.500 geraamd. In werkelijkheid is € 65.885 uitgegeven. In 2010 was dit nog € 58.815. Wetsvoorstel verruiming kwijtscheldingsnorm De kwijtscheldingsnorm wordt verruimd. De drie belangrijkste punten uit het wetsvoorstel waren: De kwijtschelding lokale belastingen wordt uitgebreid tot ondernemers die op bijstandsniveau leven. Deze groep kan hier nu geen aanspraak op maken. Bij de beoordeling van de kwijtscheldingsaanvraag mogen gemeenten uitgaan van de ruimere vermogensnormen uit de Wet werk en bijstand (WWB). Nu zijn de vermogensnormen voor kwijtschelding lager dan die voor bijstand. Dit leidt tot onduidelijkheid bij gemeenten. (Inmiddels is er sprake van een kleinere verruiming tot een bedrag tussen de vermogensnorm WWB en die voor kwijtschelding). Uitvoering van de kwijtschelding lokale belastingen wordt minder ingewikkeld en daarmee klantvriendelijker voor de burger. Het wetsvoorstel is in het verslagjaar 2011 nog niet in werking getreden. Artikel 12-beleid Als een gemeente er structureel niet in slaagt haar noodzakelijke uitgaven te bekostigen kan zij om een aanvullende uitkering vragen. Voorwaarden voor het krijgen van de artikel 12 status (verwijzend naar de regeling in artikel 12 van de Financiële-verhoudingswet) zijn: -
de algemene middelen van een gemeente schieten aanmerkelijk en structureel tekort om in de eigen behoeften te voorzien; de eigen inkomsten zijn tot een redelijk peil opgevoerd (een minimaal belastingpakket met als ingrediënten kostendekkende riool- en reinigingsheffingen en een gewogen OZB-tarief dat 20% boven het gewogen rekentarief ligt.
OZB: Het percentage van de WOZ-waarde voor toelating tot artikel 12 bedraagt voor 2011: 0,1201. Het gewogen OZB-tarief in Grave is 0,1101. Rioolheffing: Het minimumtarief rioolrecht bedraagt voor 2011 € 175 per aansluiting. Hierbij geldt tevens de randvoorwaarde dat het rioolrecht 100% kostendekkend moet zijn. In onze gemeente is het tarief hoger, maar niet kostendekkend. Afvalstoffenheffing: Het tarief moet kostendekkend zijn. Dat is in Grave niet het geval. Uit bovenstaande blijkt dat Grave niet voldoet aan de artikel 12-norm omdat de kostendekking voor de afvalstoffen- en rioolheffing lager is dan 100% en dit niet wordt gecompenseerd door een hogere onroerende-zaakbelasting. Ontwikkelingen Wet waardering onroerende zaken (Wet woz) Algemeen De Wet woz en de werkzaamheden daaromheen zijn volop in ontwikkeling. In 2011 zijn alle objecten weer gewaardeerd en alle bezwaarschriften afgehandeld, terwijl de lopende processen ook doorgang vonden. De herwaardering vond grotendeels geautomatiseerd en in eigen huis plaats. De Waarderingskamer heeft de uitvoering van de Wet woz in Grave in 2011 getoetst en voor het vierde jaar op rij als "goed" gekwalificeerd. In 2007 was dat nog "naar behoren". Basisregistratie woz
74
Jaarrekening 2011
Paragraaf lokale heffingen
Op 22 juni 2007 is bij de Tweede Kamer een wetsvoorstel ingediend waarin de basisregistratie woz wordt geregeld. Het wetsvoorstel is ook door de Eerste Kamer aanvaard (Kamerstuk 31085). Een bestuursorgaan kan in de toekomst het waardegegeven niet meer opvragen bij de burger, maar bij de gemeente of de in te stellen Landelijke Voorziening. De basisregistratie woz is op 1 januari 2009 in werking getreden. De Wet woz is hierop aangepast (artikel 37a). De landelijke voorziening was op 1 januari 2009 nog niet klaar en is dat tot op de dag van vandaag nog steeds niet. De prioriteit is gelegd bij andere basisregistraties, zoals de Basisregistratie adressen en gebouwen (BAG) en de Basisregistratie Personen. Het is nog onbekend wanneer daadwerkelijk zal worden aangesloten op de landelijke voorziening woz. De ervaringen die gemeenten dan hebben met het aansluiten op de Landelijke voorziening BAG zullen in ieder geval goed van pas komen. De aansluiting van de gemeentelijke woz-administratie aan de Landelijke voorziening woz zal in Grave worden verzorgd door CiVision Makelaar Landelijke Voorzieningen van PinkRoccade. CiVision Waarderen moet de Landelijke voorziening woz gaan voeden met woz-basisgegevens.
75
Jaarrekening 2011
Paragraaf weerstandsvermogen
Paragraaf weerstandsvermogen Inleiding / toelichting Het weerstandsvermogen van de gemeente is bedoeld om incidentele tegenvallers op te kunnen vangen, zonder dat dit leidt tot lastenverzwaring voor de burger en/of ombuigingen (bezuinigingen) van bestaand beleid. In technische zin geeft het weerstandsvermogen de relatie weer tussen: a. De middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken (weerstandscapaciteit) en; b. Alle risico's waarvoor geen dekkingsmiddelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Weerstandscapaciteit Weerstandscapaciteit bestaat uit twee onderdelen, de structurele en de incidentele weerstandscapaciteit. De structurele weerstandscapaciteit is vooral van belang voor het opvangen van optredende risico's die een over de tijd uitgestrekt effect hebben en om de incidentele weerstandscapaciteit aan te vullen na het optreden van risico's. De incidentele weerstandscapaciteit bestaat onder andere uit de algemene reserve die als buffer dient voor het tijdelijk opvangen van negatieve exploitatieresultaten en onvoorzienbare externe ontwikkelingen; dit is het zichtbare eigen vermogen op de balans. Structurele weerstandscapaciteit De structurele weerstandscapaciteit omvat de middelen die permanent kunnen worden ingezet, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van begrote taken. In de praktijk betreft dit vooral de onbenutte belastingcapaciteit, de onbenutte capaciteit wegens overige heffingen en de post onvoorzien in de begroting. Gegeven de hoogte van de huidige tarieven is de ruimte voor de structurele weerstandscapaciteit beperkt, voor wat betreft de onbenutte belastingcapaciteit (inclusief heffingen). Uitgaande van het percentage van de WOZ-waarde, dat geldt voor toelating tot artikel 12 van de Financiële verhoudingswet (Fvw) bedraagt de onbenutte belastingcapaciteit 2011 € 603.000. Verder de post onvoorziene uitgaven. In de jaarrekening 2011 resteert op deze post een bedrag van € 381.762. Incidentele weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit wordt beschouwd als het deel van de reservepositie dat als buffer vrij aanwendbaar is. De omvang van de incidentele weerstandscapaciteit bedraagt per 31 december 2011 bijna € 23 miljoen (exclusief stille reserves). De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit de volgende onderdelen: Algemene reserves Resultaat 2011 Bestemmingsreserves Stille reserves Algemene reserves De algemene reserve kunnen aangewend worden voor dekking van incidentele calamiteiten. Een gedeelte van de algemene reserve is geblokkeerd ter financiering van de geblokkeerde beleggingen in verband met het structureel genereren van rentebaten ik zou het laatste gedeelte van de zin, cursief, anders omschrijven. Dit gedeelte kan feitelijk niet meegenomen worden in de berekening van de weerstandscapaciteit. Resultaat 2011 Voorgesteld wordt om het voordelige resultaat over 2011 toe te voegen aan de algemene reserve. Bestemmingsreserves De bestemmingsreserves zijn naar hun aard niet vrij besteedbaar omdat, zoals de naam al aangeeft, er een bestemming op rust. Echter op het moment dat een calamiteit zich voordoet, kan de gemeenteraad besluiten om bestemmingsreserves anders in te zetten.
76
Jaarrekening 2011
Paragraaf weerstandsvermogen
Stille reserves De stille reserves (gedefinieerd als het verschil tussen de waarde van de activa in het economisch verkeer en de boekwaarde op de balans) betreffen vooral het gemeentelijk onroerend goed en het grondbezit. Risico's (algemeen) De kwaliteit van het gemeentelijk handelen en de daaraan ten grondslag liggende besluitvorming is van groot belang om mogelijke claims en klachten te voorkomen. Een preventiebeleid gericht op het beheersen van risico's in kritische processen binnen de gemeente speelt daarbij een belangrijke rol. Risico's kunnen onderscheiden worden in bedrijfsrisico's (bijvoorbeeld onvoldoende personeel), eigendomsrisico's (bijvoorbeeld schade of verlies van eigendommen), beleidsrisico's (bijvoorbeeld continuïteit maatschappelijke en politiek draagvlak) en aansprakelijkheidsrisico's (bijvoorbeeld procesrisico's). Risico's (gemeente Grave) Hierbij kan onderscheid gemaakt worden in concrete en de verborgen risico's. Concrete risico's zijn risico's met een grote mate van zekerheid en een goede financiële inschatting. Deze risico's moeten afgedekt worden met voorzieningen. De verborgen risico's zijn te voorzien maar nog onvoldoende hard voor zowel de financiële omvang als de kans waarop zich dit risico voordoet. Dit zijn de risico's die in aanmerking komen voor de paragraaf weerstandsvermogen. Deze risico's dienen van materiële betekenis te zijn. Wij hanteren een ondergrens van € 10.000. Onder deze grens zijn financiële tegenvallers onderdeel van de reguliere bedrijfsvoering. Risico's die samenhangen met de reguliere exploitatie en frequent terugkeren, zoals aansprakelijkheidsclaims van burgers voor geleden schade, moeten worden uitgesloten. Dergelijke risico's worden verzekerd of er worden voor deze risico's voorzieningen getroffen. Voor de gemeente Grave zijn de volgende risico's te onderkennen: Bedrijfsrisico’s Risico Continuïteit in de bedrijfsvoering/beheer op orde
Toelichting jaarrekening 2011 De gemeentelijke organisatie is en blijft in beweging. De continuïteit van de bedrijfsvoering komt in de knel, omdat er met een relatief kleine ambtelijke organisatie veel taken moeten worden verricht. Veel functies worden door één persoon vervuld. Bij ziekte e.d. komen de taken direct onder druk te staan, evenals de hiermee samenhangende dienstverlening naar de burger. Om het ambitieniveau beter af te stemmen op de beschikbare ambtelijke capaciteit, wordt nadrukkelijker dan voorheen gestuurd met een capaciteitsplanning. De totstandkoming van de capaciteitsplanning is vanaf 2011 een activiteit rondom de totstandkoming van de begroting 2012. Hierdoor worden er bij de vaststelling van de begroting keuzes gemaakt door het ambitieniveau af te stemmen op de beschikbare ambtelijke capaciteit. Personeel (HRM, Personeel (HRM, opleidingen, functieboek) opleidingen, De herinrichting van de ambtelijke organisatie is nog niet afgerond en functieboek) nieuwe organisatorische ontwikkeling kondigen zich aan en werpen hun schaduw vooruit. De gemeenschappelijke p&o afdeling voor Cuijk, Mill en St. Hubert en Grave is gerealiseerd. De eerste ervaringen daarmee zijn positief. Organisatieontwikkeling In het licht van de komende ontwikkelingen is het belangrijk om de bedrijfsvoering van onze gemeente op orde te brengen en te houden. Daarnaast is het belangrijk onze medewerkers voor te bereiden op die ontwikkelingen. In 2011 is de noodzaak van beide ontwikkelingen sterk naar voren gekomen. Het is zaak daarmee in 2012 vooral door te gaan. Financiën op orde Een belangrijk aspect van de financiële positie is de algemene reserve en de algemene reserve van de grondexploitatie. Door de economische ontwikkelingen in de afgelopen jaren staan de inkomsten vanuit de grondexploitaties onder druk. Dit belemmert de intentie om de reservepositie te versterken en op het gewenste niveau te brengen en te houden. De afgelopen jaren zijn vanuit de vrije algemene reserve aanzienlijke bedragen overgeheveld naar de voorziening verliesgevende complexen. In december 2011 heeft de raad besloten om de samenwerkingsovereenkomst met GBB
77
Jaarrekening 2011
Interne controle maatregelen
Kosten gebruik bedrijfsrestaurant Personele knelpunten
Vorming nieuw college
Toepassing van Weten Regelgeving Actualiseren ontwikkelplannen projecten met grondexploitatie
Paragraaf weerstandsvermogen te beëindigen. De bestaande voorziening verliesgevende complexen is gelijktijdig verhoogd met € 1,775 miljoen, zodat in voornoemde voorziening € 9,9 miljoen is opgenomen om Wisseveld financieel mee af te wikkelen. De werkgroep ombuigingen heeft als doelstelling om te streven naar een financieel gezond Grave. Vanaf 2010 is de doelstelling van deze werkgroep vooral gericht op het invulling geven aan de omvangrijke ombuigingsoperatie voor de komende jaren. Uit de managementletters van de accountant blijkt dat er de afgelopen jaren te weinig aandacht besteed werd aan de interne controle maatregelen. Hierdoor kunnen onbewust risico's worden gelopen. In 2011 is het intern controleplan vastgesteld, waarmee een start wordt gemaakt om de interne controle beter in te bedden in de organisatie. Dit plan zal in 2012 worden geëvalueerd en eventueel aangepast worden. Naar verwachting zal in het eerste kwartaal van 2012 overeenstemming bereikt worden met Woonmaatschappij Mooiland over de hoogte van de kosten van het bedrijfsrestaurant en de hiermee samenhangende afwikkeling van de periode 2008 tot en met 2011. De mogelijkheden van een kleine gemeente om loopbaanontwikkeling in te zetten voor het voorkomen en/of oplossen van personele knelpunten zijn gering. In een aantal gevallen is het desondanks gelukt om passende oplossingen te vinden. In andere gevallen hebben we op een zorgvuldige wijze afscheid van medewerkers kunnen nemen, nadat kwam vast te staan dat er geen alternatieven beschikbaar waren. De zorgvuldigheid maakt het soms nodig om daarvoor extra kosten te maken. Na het aftreden ontvangt een burgemeester of wethouder een ontslaguitkering, tenzij hij of zij de leeftijd van 65 jaar heeft bereikt. De hoogte van de uitkering bedraagt het eerste jaar 80% en daarna 70% van het laatstgenoten salaris vermeerderd met de vakantie-uitkering en de eindejaarsuitkering. De duur van de uitkering wordt vanaf 27 februari 2010 bepaald volgens het loopbaanprincipe. Er geldt een overgangsrecht voor wethouders die na de verkiezingen van maart 2010 aansluitend wethouder zijn gebleven in dezelfde of een andere gemeente. Dit is van toepassing op de huidige wethouders, omdat deze voorafgaande aan het wethouderschap in Grave, in een andere gemeente wethouder zijn geweest. Het implementeren van wijzigingen in de wet- en regelgeving vergt veel van de ambtelijke organisatie. Hiervoor moet structureel capaciteit ingeruimd worden. Zie ook de nota herziening grondexploitatie 2012. Vanwege de effecten van de economische crisis dient er een afweging c.q. beoordeling plaats te vinden over het nut en noodzaak van de verschillende binnen de gemeente Grave actieve ruimtelijke projecten. Met deze herbezinning is een aanvang gemaakt middels de op 8 november 2011 vastgestelde nota grondexploitatie. In de nota is een nieuwe administratieve indeling van de grondexploitatieprojecten gemaakt. De systematiek is gebaseerd op de voorschiften zoals die voortvloeien uit het besluit Begroting en verantwoording (BBV) ingedeeld. Deze indeling is van belang om een zo helder mogelijk onderscheid te maken tussen daadwerkelijke grondexploitatieprojecten en ruimtelijke projecten waarin de gemeente weliswaar een rol vervult, maar geen grondeigenaar is of anderszins risicodragend. Daarnaast is in de nota voorgesteld een aantal exploitaties af te sluiten per 1 januari 2012. De resterende activa en passiva administreren wij bij de algemene dienst. De focus ligt voor alle projecten zoveel mogelijk op een faciliterende rol voor de gemeente met een zo laag mogelijk risicoprofiel en met behoud van zoveel mogelijk regie als het gaat om de kaderstellende documenten. Bij de resterende exploitaties vindt doorlopende sturing plaats op efficiëncy- en kostenvoordelen.
78
Jaarrekening 2011 Verbetering informatie grondexploitatie BTWcompensatiefonds (BCF)
Paragraaf weerstandsvermogen Zie grondexploitatie. In 2010 en 2011 is door de belastingdienst in het kader van horizontaal toezicht een boekenonderzoek over het jaar 2008 uitgevoerd. Uit het boekenonderzoek blijkt dat er over 2008 teveel omzetbelasting op de aangifte voorbelasting is geclaimd. Daarnaast is te weinig BTW gecompenseerd. Deze onjuistheden worden gecorrigeerd door naheffingsaanslagen omzetbelasting en uitbetaling compensabele BTW over de jaren 2005 tot en met 2011. Een aantal discussiepunten met de belastingdienst is eind 2011 opgelost. Naar verwachting vindt in het eerste kwartaal van 2012 de financiële afwikkeling met de Belastingdienst plaats. Voor een eventuele naheffing is binnen de algemene reserve € 150.000, gereserveerd.
Beleidsrisico’s Risico IDOP’s
Toelichting jaarrekening 2011 Eind december 2011 is bij de provincie Noord Brabant het verzoek tot vaststelling van het definitief subsidie iDOP Grave ingediend.Deze zin loopt niet Uitgaande van een positief besluit van de provincie is het beschikbare budget iDOP Grave toereikend. WWB Zoals aangegeven bij de begroting 2011 zijn wij voor 2011 uitgegaan van een tekort op de Rijksvergoeding voor de WWB van een bedrag van € 45.000,00. Bij het opmaken van de jaarrekening 2011 is gebleken dat dit tekort hoger is uitgevallen. Namelijk een bedrag van € 58.953,00. Dit is het gevolg hogere uitgaven voor de te verstrekken uitkeringen Centrum voor Jeugd en De Brede Doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin is per 2012 vervangen Gezin door de decentralisatie-uitkering Centrum Jeugd en Gezin. Deze uitkering wordt in onze gemeente gesplitst in een deel voor het CJG en een deel voor de JGZ. Het gedeelte dat beschikbaar is voor het CJG is gelijk aan het bedrag uit 2011 min een bezuiniging van 2,5%, dit in het kader van de ombuigingsoperatie. Vooralsnog komt hierdoor de doorontwikkeling van het CJG niet in gevaar. Het lokale inlooppunt in Grave is overigens begin 2011 geopend. Brede doeluitkering Uiteindelijk is gebleken dat de uitkering in het gemeentefonds in 2012 niet JGZ/CJG lager zal uitvallen, maar juist hoger. Het omschreven risico is daarmee niet aan de orde. Gemeentelijke De samenwerking in het Land van Cuijk komt steeds meer in het teken van samenwerkingsverbanden bestuurlijke samenwerking te staan. De tot stand koming van het Graafs op economisch gebied Manifest levert daarvoor een stevig fundament. In de komende periode zal zich aftekenen hoe de intensievering van de ambtelijke samenwerking tussen Cuijk, Mill en St.-Hubert en Grave zich gaat verhouden tot de samenwerking in het Land van Cuijk. De opbrengsten hebben afgelopen jaar geschommeld tussen € 152,50 per Oud papier ton (april/mei) en € 87,50 per ton (december). Uitvoering van de gemeentelijke garantieprijsregeling (bij een opbrengst van minder van € 46,00 per ton) is daarom niet toegepast. Over het hele jaar is € 132.000 ontvangen en doorbetaald aan de inzamelende verenigingen. Gemeente als De gemeenten moeten in 2015 dé ingang zijn waar de burgers met al hun overheidsloket (hogere overheidsvragen terecht kunnen, het zogenaamde Klant Contact Centrum (KCC). De gemeente Grave volgt op weg hier naar toe zoveel mogelijk het lasten EGEMi) concept Antwoord. Er zullen forse investeringen nodig zijn om tot een KCC te komen. Samenwerking met andere gemeenten in het Land van Cuijk wordt onderzocht. Algemene Het aandeel van de gemeenten in de overheidsbezuinigingen van in totaal € 18 miljard bedraagt € 1,2 miljard. Daarnaast zal in deze kabinetsperiode uitkering/gemeentefonds een aantal rijks- en provinciale taken worden gedecentraliseerd naar de gemeenten. Het gaat hierbij vooral om taken in de sociale zekerheid zoals de Wajong en de jeugdgezondheidszorg. Het overhevelen van deze taken
79
Jaarrekening 2011
Samenwerking Land van Cuijk
Paragraaf weerstandsvermogen gaat gepaard met efficiencykortingen. Deze komen voor rekening van de gemeenten. Om onder andere de bezuinigingen en de efficiencykortingen van het Rijk op te vangen zijn door de gemeente Grave omvangrijke ombuigingsmaatregelingen in de programmabegroting 2012 - 2015 opgenomen. De samenwerking in het Land van Cuijk komt steeds meer in het teken van bestuurlijke samenwerking te staan. De tot stand koming van het Graafs Manifest levert daarvoor een stevig fundament. De komende periode zal duidelijk worden hoe de intensivering van de ambtelijke samenwerking tussen Cuijk, Mill en St.-Hubert en Grave zich gaat verhouden tot de samenwerking in het Land van Cuijk.
Aansprakelijkheidsrisico’s Risico Bezwaarmogelijkheden subsidiebeschikkingen
Contractbeheer
Europese aanbestedingen
Toelichting jaarrekening 2011 De gemeente Grave heeft een commissie bezwaarschriften, die adviezen uitbrengt over ingediende bezwaarschriften*. In 2011 zijn door de commissie 35 bezwaarschriften ontvangen. 8 van deze bezwaarschriften zijn uiteindelijk niet door de commissie behandeld omdat zij voortijdig werden ingetrokken. Bijvoorbeeld omdat aan het bezwaar tegemoet werd gekomen. Bij één bezwaarschrift heeft bezwaarmaker aangegeven geen behoefte te hebben aan een advies van de commissie. Hieruit volgt dat 26 bezwaarschriften daadwerkelijk ter advisering aan de commissie zijn voorgelegd. De commissie heeft de volgende adviezen uitgebracht: bezwaarschrift niet-ontvankelijk: 6 bezwaarschrift gegrond: 5 bezwaarschrift ongegrond: 15 * Bezwaren op het gebied van sociale zaken en belastingen vallen niet onder de commissie bezwaarschriften en zijn in bovenstaande passage niet meegenomen. In 2011 is het contractenbeheersingssysteem Facto gevuld met contracten (onder andere onderhoudscontracten) die in het archief opgevraagd zijn. Vanaf 2012 zal actief met het systeem gewerkt gaan worden door wekelijkse signalering van vervaltermijnen zodat actie ondernomen kan worden en een juiste aanbestedingsprocedure tijdig op gestart wordt. Een aandachtspunt is een juiste toepassing van de per 1 januari 2009 van kracht zijnde inkoopnota Land van Cuijk. Hierbij verdienen de Europese aanbestedingen extra aandacht. Als de gemeente hieraan niet voldoet ontvangt de gemeente bij de jaarrekening mogelijk geen goedkeuring voor rechtmatigheid. Om risico’s te beperken is een inkoopcoördinator benoemd die vooraf informeert over de te volgen procedure. Ook zijn de bevindingen uit de interne controle besproken met de budgetbeheerders, zodat hiervan geleerd wordt en het proces verbeterd kan worden. In 2012 wordt een nieuwe Aanbestedingswet verwacht. Dit leidt naar verwachting ook tot een actualisatie van het inkoopbeleid binnen het Land van Cuijk.
80
Jaarrekening 2011
Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen
Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen Inleiding Binnen de openbare ruimte vinden veel activiteiten plaats zoals wonen, werken en recreëren. Voor deze activiteiten zijn kapitaalgoederen nodig zoals wegen, verlichting, riolering, groen, kunstwerken en gebouwen. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan zijn bepalend voor het voorzieningenniveau en de (jaarlijkse) lasten. In de begroting is per beheerplan vermeld wat de belangrijke activiteiten zijn. In de jaarrekening geven we hier een toelichting op. Beheerplannen 2011 - 2014 In de gemeente Grave zijn eind 2011 de volgende beheerplannen aanwezig: Omschrijving beheerplan
Toelichting
Beheerplan gebouwen 2011 - 2014 Beheerplan openbaar groen 2011 - 2014 Beheerplan ICT 2011 - 2014 Beheerplan materieel buitendienst 2011 - 2014 Beheerplan civiele objecten 2011 - 2014 Beheerplan onderwijshuisvesting 2011 - 2014 Beheerplan openbare verlichting 2011 - 2014 Beheerplan gemeentelijke riolering 2010 - 2015 Beheerplan wegen 2010 - 2014
Vastgesteld op 2 november 2010 Vastgesteld op 2 november 2010. Vastgesteld op 2 november 2010. Vastgesteld op 2 november 2010. Vastgesteld op 2 november 2010. Vastgesteld op 2 november 2010. Vastgesteld op 2 november 2010. Vastgesteld op 17 december 2009/5 januari 2010 Vastgesteld op 2 november 2010.
Toelichting per beheerplan (verantwoording van de uitgangspunten in de begroting 2011) Voor een overzicht van de bedragen verwijzen we naar paragraaf 4.5 Beheerplannen. •
Gemeentelijke gebouwen
Begroting 2011
Realisatie 2011
Beheerplan gemeentelijke gebouwen: Met het opstellen van de beheerplannen 20112014 is er voor het eerst een opsplitsing gemaakt van de verschillende kostensoorten voor het onderhoud van een gebouw. Hierbij zijn de onderstaande kostensoorten opgevoerd: Dagelijks/klachten onderhoud Contractonderhoud Planmatig onderhoud
Het klachtenonderhoud en contractonderhoud is over het algemeen ruim binnen het beschikbare budget gebleven. Hieronder vindt u per gebouw de stand van zaken voor het planmatig onderhoud: Gemeenschapsaccommodatie Katrien: Uitgesteld in verband met verkoop. Kerkje Velp: Het vervangen van de schampgoten, het aanbrengen van noklood. Verder zijn de glasin-loodramen gerestaureerd/vervangen. Deze werkzaamheden worden in het voorjaar 2012 verder afgewerkt in verband met de weersomstandigheden. Hampoort: Het vervangen van de goten en de hemelwaterafvoeren, het plaatselijk vervangen van het voetlood. Het schilderen van de gootlijsten en dakkapellen. Doordat er ook een uitbreiding is gerealiseerd bij de Hampoort was het niet mogelijk al het geplande onderhoud uit te voeren. Brandweerkazerne: Bijwerkbeurt van het schilderwerk. Brede school: Vervolgsysteem schilderwerk van het bovendakse gedeelte. Voor de overige gebouwen is alleen
81
Jaarrekening 2011 Begroting 2011
Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen Realisatie 2011 klachtenonderhoud en contractonderhoud uitgevoerd. Verder is er voor alle gebouwen (die opgenomen zijn in het Meerjarenonderhoudsplan (MJOP) een NEN3140 keuring uitgevoerd. Hierbij zijn de elektrische installaties van gebouwen gecontroleerd. Aan de hand van deze rapportage zijn bij de meeste gebouwen aanpassingen verricht. Vastgestelde budgetten worden niet overschreden.
•
Openbaar groen
Begroting 2011
Realisatie 2011
Het beheerplan openbare groenvoorziening 20112014 is door u vastgesteld op 2 november 2010. Het doel van het beheer van het openbaar groen is de leefbaarheid en eigen identiteit van de wijken te behouden of te versterken. Door investeringen in het groen cq vervanging van groen in plaats van onderhoud wordt het openbaar groen ingericht naar de huidige normen, waardoor een efficiënt beheer mogelijk wordt gemaakt. Bij de vervanging van het groen is het uitgangspunt cq wordt gestuurd op de toekomstige/ berekende onderhoudskosten. Hierbij is het doel deze reguliere onderhoudskosten niet te laten stijgen boven het niveau van de kosten van de voorgaande jaren en daar waar mogelijk het omlaag brengen van deze kosten voor het reguliere onderhoud. Een en ander wordt mede gerealiseerd door voorafgaand aan de groenrenovatie een selectie te maken waar mogelijk ‘dure’ beheergroepen kunnen worden vervangen door ‘minder dure’.
Begin 2011 is de groenrenovatie van de Burgemeester Raaijmakerslaan gerealiseerd, hiervoor hebben we de jaarschijf 2010 ingezet (vorig beheerplan). Aan het eind van 2011 zijn we gestart met de planvoorbereiding van de groenrenovatie voor 2012. Als onderdeel daarvan hebben we twee informatieavonden voor de bewoners van de wijk Estersveld gehouden. Het gaat specifiek om de buurten Kriegerstraat en omgeving en de Quaylaan en van Rechterenlaan en omgeving. Deze groenrenovatie zullen we in het eerste kwartaal van 2012 realiseren.
82
Jaarrekening 2011 •
ICT
Begroting 2011 Voor wat betreft de ICT wordt eens in de vier jaren een beheerplan ICT door u vastgesteld, waarin het beleid en alle projecten worden opgenomen gedurende de bestuursperiode. In 2010 is een nieuw beheerplan opgesteld voor de periode 2011-2014. Dit plan wordt in november 2010 vastgesteld. Vanuit de nieuw op te bouwen samenwerking Land van Cuijk met de gemeenten Cuijk, Mill en Sint Hubert en Grave was het de bedoeling om een gezamenlijk beleidsplan op te stellen. Dit in samenhang met het EGEMi realisatieplan en het NUP (Nationaal Uitvoeringsprogramma). Helaas is het niet gelukt om dit gezamenlijk te doen. Dit omdat de besluitvorming over de uitvoering van de samenwerking op ICT gebied niet tijdig genoeg gerealiseerd is. Grave heeft daarom zelfstandig het beheerplan ICT herzien. Op het moment dat de samenwerking op ICT gebied concreet wordt, kan dit plan als basis gelden. Normaal gesproken worden in bijlage 4.5 de uit te voeren projecten voor 2011 opgesomd. Omdat op het moment van dit schrijven de planning van de projecten in het beheerplan nog niet klaar was, zijn de projecten voor 2011 niet in bijlage 4.5 opgevoerd. Met de vaststelling van het beheerplan ICT 2011-2014 dient de projectenplanning voor 2011 vastgesteld te worden. •
Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen
Realisatie 2011 Uw raad heeft het beheerplan ICT in november 2010 vastgesteld. De uitvoering van de projecten rapporteren we bij de kredietoverzichten. We hebben gepland om in 2012 een gezamenlijk beleidsplan ICT voor Cuijk, Grave en Mill op te stellen. Het beheerplan Grave zal daarvoor als basis worden gebruikt.In verband met het besluit om per 1-1-2014 één ambtelijke organisatie te realiseren, zal waarschijnlijk de planning van investeringen en vervangingen worden aangepast.
Materieel buitendienst
Begroting 2011
Realisatie 2011
Het beheerplan materieel buitendienst 2011-2014 is door u vastgesteld op 2 november 2010. Het doel van dit beheerplan is om het materieel van de buitendienst planmatig te vervangen om zo een bedrijfzeker en efficiënt machinepark te hebben waarbij een zo goed mogelijke service aan de burgers gegeven kan worden tegen een economisch gunstige prijs.
In 2011 hebben de volgende leveringen plaatsgevonden: 1 plantsoenvoertuig (jaarschijf 2009) handgedragen motormaterieel (kettingzagen e.d.) ( jaarschijf 2011) 1 sneeuwploeg (jaarschijf 2011) 1 sneeuwploeg (jaarschijf 2008) 1 zoutstrooier (jaarschijf 2008) 1 compressor (jaarschijf 2009) 1 rioolwagen (jaarschijf 2011) In 2011 zijn de volgende machines besteld die begin 2012 worden geleverd: 1 plantsoenvoertuig (jaarschijf 2009) 2 grasmaaiers ( jaarschijf 2012) In 2012 moeten nog 3 kleinere maaimachines worden aangeschaft uit de jaarschijf 2011. De demo's zijn in het voorjaar 2012.
83
Jaarrekening 2011
Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen
• Meubilair openbare ruimte en civiele objecten Begroting 2011
Realisatie 2011
Het beheerplan civiele objecten 2011-2014 is door u vastgesteld op 2 november 2010. Met behulp van dit beheerplan hebben wij een totaal overzicht van het meubilair (bankjes, hekjes enzovoorts) en civiele objecten (bruggetjes, verkeersborden, kunstwerken enzovoorts) binnen de gemeente Grave.
De volgende werkzaamheden zijn met betrekking tot de civiele objecten uitgevoerd: Begin februari hebben we Apcon adviesbureau B.V. opdracht gegeven voor: - het voorbereiden van inspectie en nader onderzoek van de bruggen Henri Dunantsingel en Pannestaartweg, - begeleiden van het aanbestedings-/offertetraject, - toezicht en evaluatie van de resultaten uit de inspectie - onderzoek van de bruggen inclusief advies over de te nemen maatregelen - een raming van de kosten. In mei heeft bureau Kriteria inspectie en onderzoek uitgevoerd. Naar aanleiding van het onderzoek wordt het volgende geadviseerd: Brug Henri Dunantsingel Het onderzoek toonde aan dat de brug in een redelijke staat verkeert. Uit het oriënterend laboratoriumonderzoek van een boorkern, genomen uit de zijkant van het betonnen dek, volgt dat er een verdenking van alkali-silicareactie (ASR, dit is een chemische reactie die beton van binnenuit kapot drukt) is. Het optreden van ASR kan op termijn leiden tot ernstige schade en daarmee tot constructieve risico’s. Een gericht petrografisch onderzoek aan de hand van de boorkernen zal meer zekerheid kunnen brengen. Brug Pannestaartweg Het onderzoek heeft aangetoond dat de brug in een redelijke staat verkeert. De brug Pannestaartweg bestaat uit gemetselde landhoofden en een gewapend betonnen brugdek. Op het voegwerk na, is de staat van het metselwerk redelijk goed. Uit het oriënterend laboratoriumonderzoek van een boorkern genomen uit de zijkant van het betonnen dek volgt dat er een verdenking van alkali-silicareactie (ASR) is. Een gericht petrografisch onderzoek aan de hand van de boorkernen zal meer zekerheid kunnen brengen. Zonder deze onderzoeken is het nog niet mogelijk een goede schatting van de totale maatregelen en kosten van de bruggen inzichtelijk te maken. Aansluitend hebben we Apcon opdracht gegeven om aanvullend laboratoriumonderzoek uit te laten voeren. Doel van dit onderzoek was een bevestiging te krijgen dat het inderdaad ASR betreft. Begin oktober 2011 hebben we de resultaten van het onderzoek ontvangen. In de betonconstructies van de bruggen Henri
84
Jaarrekening 2011 Begroting 2011
Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen Realisatie 2011 Dunantsingel en Pannestaartweg komen ASR voor die schade aan het beton hebben veroorzaakt. De te nemen maatregelen hangen af van de specifieke situatie van de betreffende brug. Om het effect van de schade op de constructieve veiligheid in te schatten, is eerst een constructieve beoordeling noodzakelijk. De constructieve beoordeling en het advies over herstelwerkzaamheden inclusief kostenraming verwachten we in februari 2012. Aan de hand van deze kostenraming zullen we het uitvoeringsprogramma van 2011 en 2012 bepalen en gecombineerd uitvoeren.
•
Onderwijshuisvesting
Begroting 2011
Realisatie 2011
Het beheerplan schoolgebouwen 2011-2014 is gericht op het planmatig onderhoud van de schoolgebouwen in de gemeente Grave. Het onderhoud van de basisscholen en het schoolgebouw van Visio betreft een gezamenlijke verantwoordelijkheid met de schoolbesturen waarbij (enkele elementen daargelaten) grofweg het onderhoud aan de binnenkant voor rekening van de schoolbesturen komt en het onderhoud aan de buitenkant (exclusief het schilderwerk) voor rekening komt van de gemeente. Dit beheerplan heeft betrekking op het ten laste van de gemeente komende (buitenkant) onderhoud. Het onderhoud van het Merletcollege komt op grond van de Wet op het voortgezet onderwijs volledig voor rekening van het schoolbestuur.
In 2011 zijn de volgende onderhoudsvoorzieningen ten laste gebracht van het beheerplan: 1. Vervanging betimmering schroten onderkant boeiboorden basisschool De Sprankel. 2. Vervangen regelwerk trespa boeiboorden basisschool De Sprankel. 3. Egaliseren bestrating bij de buitenberging van Openbare basisschool Hartenaas. Dit onderhoud kost € 10.060,-. De financiële afwikkeling moet nog plaatsvinden.
Op verzoek van de schoolbesturen zijn in 2009 door adviesbureaus onderhoudsrapportages opgesteld voor de schoolgebouwen. De rapportages geven zowel inzicht in het deel dat ten laste komt van de schoolbesturen als het deel dat ten laste komt van de gemeente. Het ten laste van de gemeente komende onderhoud is opgenomen in het beheerplan. Rekening houdend met prijsinflatie zijn de bedragen uit de meerjarenonderhoudsprogramma’s vanaf 1 januari 2009 indicatief geïndexeerd met een percentage van 4% voor de jaren 2009 en 2010 om te komen tot het prijspeil 2011 (startjaar beheerplan). De brede school de Verrekijker is niet opgenomen in dit beheerplan maar in het Beheerplan gemeentelijke gebouwen 2011-2014. Naast het feit dat dit gebouw volledig in eigendom is van de gemeente (in afwijking van de andere schoolgebouwen) zijn er meerdere instellingen in dit gebouw ondergebracht. Daarnaast geldt ten
85
Jaarrekening 2011 Begroting 2011
Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen Realisatie 2011
aanzien van dit gebouw een afwijkend regiem als het gaat om de verantwoordelijkheid voor het onderhoud. Voor het beheerplan schoolgebouwen is de gevormde voorziening van circa € 1,34 miljoen toereikend om de komende jaren het groot onderhoud mee af te dekken. In het beheerplan 2011 - 2014 is een jaarlijkse onttrekking van € 58.970, - opgenomen. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat de in 2013 voorziene nieuwbouw voor de scholen de Sprankel, de Ester en de Wegwijzer wordt gerealiseerd. Voor deze scholen zijn investeringen opgenomen in het meerjareninvesteringsschema. •
Openbare verlichting
Begroting 2011
Realisatie 2011
Het beheerplan openbare verlichting 2011-2014 is door u vastgesteld op 2 november 2010. Het doel van de openbare verlichting is om bij duisternis het openbare leven zo goed mogelijk te laten functioneren: - waarbij men geen gevoel van onveiligheid ervaart; - waarbij de weggebruiker zich op een veilige wijze moet kunnen verplaatsen; - waarbij verlichting de leefbaarheid (herkenbaarheid, sfeer) vergroot en de ruimtelijke inrichting wordt versterkt.
De inhaalslag van de uitvoering van het. herverlichtingsplan (jaarschijf vorige beleidsplan openbare verlichting) hebben we aanbesteed en is in uitvoering. Het betreft de volgende straten: Beerschemaasweg, Bordscheweg, Braillestraat, Braillestraat voetpad, Bronkhorstweg, Cuykschesteeg, De Akker, De Eek, De Korte Akker, De la Genestestraat, Dorpstraat, Driesenweg, Eendenpoel, Fazantenweg, Fr. Adrianusstraat, Futenhorst, Ganzenhorst, Gruttohorst, Hanenstraat, Heesakkerweg, Hogenakker, Hogendijk, Hongerkampseweg, Hoogveldscheweg, Hoogveldscheweg (pad), Uit deze doelstelling komen de volgende aspecten Hoogveldsezijweg, Kievitweg, Kooikersweg, naar voren: Korhoenderhorst, Kraanvogelhorst, - Sociale veiligheid: een omgeving waar men zich Kranenhoscheweg 10, Le Sage ten Broekstraat, zonder direct gevoel voor dreiging of Meeuwenhorst, Mgr. Borretweg, Molenakker, confrontatie met geweld kan bewegen; Ooievaarshorst, Over de Voort, Overlaat, - Verkeersveiligheid: een veilige en gepaste Pannestaartweg, Parkeerterrein Estria 3, afwikkeling van verkeer bij duisternis; Pastoriestraat, Pater Berthierstraat, Pijlstaart, - Leefbaarheid: het bevorderen van de Pluvierenhorst, Reigershorst, Roerdomphorst, herkenbaarheid of sfeer; - Ruimtelijke inrichting: het benadrukken van het Rotscheweg, Schaarweg, Schoolstraatje, Schuttersweg, Smient, Spechtenweg – Uilenweg, bijzondere karakter van de openbare ruimte Traverse, Van Coothplein, Vicaris Hermansstraat, (bijvoorbeeld het verlichten van een Vogelhoekscheweg, Waterhoenhorst, monumentaal bouwwerk). Wijnruimerweg, Wingewest parkeerplaats, Wingewest skatebaan, Wolfsgatscheweg, Wulpenhorst, Zittert fietspad (naar Hoogveldscheweg), Zittertstraat en Zwanenhorst. We zijn bezig met de aanbesteding van het schilderwerk van de masten. Het schilderwerk wordt in 2012 uitgevoerd, gecombineerd met het reguliere schilderwerk van de jaarschijf 2011 en 2012. Het uitvoeringsprogramma van jaarschijf 2011 is herzien omdat bepaalde straten binnen het
86
Jaarrekening 2011 Begroting 2011
Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen Realisatie 2011 plangebied Wisseveld vielen. Deze straten zijn vervangen door andere straten. In het herziene uitvoeringsprogramma 2011 zijn de volgende straten aanbesteed: Bikkelkampplein, gedeelte Arnoud van Gelderweg, Julianastraat, G.W. Lovendaalsingel, Mars en Wijthdijk, Marsstraatje, De Chamillylaan, Emmastraat, Deken Goosenslaan, De Hoeve, Hoplaan, Fietspad onder de brug, Noordeinde, Wilhelminastraat, Kortweg, Schoolpad Escharen, Schimmelpennickstraat, Van Riemsdijcklaan en de paden naar Thos tennisvereniging. e Het herverlichtingsplan wordt in het 1 kwartaal van 2012 uitgevoerd.
• Gemeentelijke riolering Eind 2008 zijn we al gestart met de herijking van het Gemeentelijke Rioleringsplan Grave (GRP). Met de provincie Noord-Brabant (zij zijn bevoegd gezag op naleving van de planvorming riolering) zijn we overeengekomen om gedurende het jaar 2009 een nieuw GRP vast te stellen dat per 1 januari 2010 van kracht is geworden. Als gevolg van nieuwe wetgeving zijn de gemeentelijke taken op het gebied van (afval)water uitgebreid. Deze taken zijn verwerkt in het Verbreed GRP 2010 t/m 2015. Vanaf 2013 moeten gemeenten beschikken over een verbreed GRP (VGRP). Het waterplan is het onderdeel dat van het GRP een VGRP maakt. Op 17 december 2009 heeft de raad het VGRP 2010-2015 vastgesteld. Het VGRP geeft een concretisering van de volgende drie zorgtaken conform de Wet Gemeentelijke Watertaken: - inzameling en transport van afvalwater; - inzameling en verwerking van hemelwater; - zorgplicht voor grondwater in stedelijk gebied. Het VGRP is een wettelijk verplicht plan dat aangeeft hoe de gemeente met het (afval)water om denkt te gaan. In het plan wordt bestaand beleid voortgezet en waar nodig aangescherpt. - Er wordt uitvoering gegeven aan nieuwe wettelijke regelgeving. Door uitvoering van maatregelen uit het VGRP wordt aan de wettelijke gemeentelijke taken voldaan. Naast aanscherping van bestaand beleid wordt uitvoering gegeven aan de nieuwe Wet gemeentelijke watertaken. - Er wordt uitvoering gegeven aan het Gemeentelijk Waterplan. De maatregelen uit het Waterplan die een duidelijke relatie hebben met het stedelijk watersysteem zijn opgenomen in het VGRP. Om de werkzaamheden/doelen te realiseren is in het vastgestelde VGRP 2010-2015 opgenomen dat e er uitbreiding plaats kan vinden van twee fte. Er is één vacature opengesteld en deze is in het 2 kwartaal van 2011 ingevuld. De tweede fte wordt voorlopig nog niet ingezet. De volgende werkzaamheden vanuit de exploitatie en investeringen zijn uitgevoerd in 2011: - storingen en calamiteiten aan de (druk)riolering; - onderhoud drukriolering en de hoofdgemalen; - kolken reinigen; - uitvoering van het bestek en aanbesteding reiniging en inspectie riolen; - BRP (basis rioleringsplan) Escharen; - start BRP Grave, wordt in 2012 afgerond; - start gemaakt met het vullen van de rioleringsgegevens in het beheerpakket dg-Dialog; e e - uitvoering drainagestelsel Estersveld i.v.m. peilopzet Maas (2 en 3 kwartaal 2011); - vervanging bestaande drainageriool Estersveld; - aanleg IT-riool de Deel; - renovatie riool gedeelte Pater van den Elsenstraat en gedeelte Handelstraat;
87
Jaarrekening 2011 -
Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen
mechanische renovatie gemaal Bomvrije; mechanische renovatie gemaal de Stoof. electrotechnische renovatie bergbezinkvoorziening de Stoof.
Dekking vindt plaats vanuit de voorziening riolering De kosten van de riolering komen voor rekening van de burgers van de gemeente Grave door middel van de rioolheffing. Hiermee is het product 'Rioolbeheer' budgettair neutraal. •
Wegen
Begroting 2011
Realisatie 2011 2
De gemeente Grave beheert ongeveer 728.000 m aan 2 verhardingen. Deze is te verdelen in 326.000 m 2 asfaltverharding, 387.000 m elementenverharding en 2 15.000 m betonverhardingen. Daarnaast is ook nog 2 26.000 m halfverharding aanwezig. Ruim 76% van het verhardingsoppervlak ligt binnen de bebouwde kom, een kleine 24% ligt buiten de bebouwde kom. Het totaal van de asfalt- en elementverhardingen is als volgt te verdelen naar onderdeeltypen: 2 Hoofdrijbaan 457.000 m 64% 2 Parkeerplaatsen 76.000 m 11% 2 Voetpaden 115.000 m 16% 2 Fietspaden 22.000 m 3% 2 Overig 43.000 m 6% .
88
Het beheerplan Wegen 2011-2015 is op 2 november 2010 vastgesteld door de Raad. De volgende werkzaamheden zijn uitgevoerd in 2011: - globale weginspectie; - klein onderhoud op diverse locaties in de gemeente Grave; - onderhoud aan de volgende wegen: Busweg, Karweg, Hoogvelschezijweg, G.W. Lovendaalsingel, Keerdijk, Zeegstraat, Tweehuizerweg, Heihoekseweg, Pannestaartweg, Akkerslagen, Drieslag, Boreel de Mauregnaultstraat, Traverse, Zwanenhorst, Muntlaan, Vogelenzanscheweg, Tolschestraat, Stadshouderslaan, B. Ficqlaan, B. Raijmakerslaan, dr. Kanterslaan.
Jaarrekening 2011
Paragraaf financiering
Paragraaf financiering Wettelijk kader Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de bepalingen in de Financiële verordening gemeente Grave 2006, moeten in de paragraaf financiering de volgende onderdelen worden vermeld: Onderdeel - Het beleid ten aanzien van het risicobeheer van de financieringsportefeuille - De schulden met een looptijd korter dan een jaar en het verschuldigde rentepercentage. - De schulden met een looptijd langer dan een jaar en het verschuldigde rentepercentage. - De liquiditeitsplanning en de financieringsbehoefte voor de komende vier jaren - De rentevisie voor de komende vier jaren
Op grond van art. 13 BBV art. 16 Fin. verordening art. 16 Fin. verordening art. 16 Fin. verordening art. 16 Fin. verordening
Opbouw paragraaf Deze paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - Inleiding; - Beleid; - Risicobeheer; - Financiering; - Beheersing risico’s; - Rentelasten; - Schulden met een looptijd korter en langer dan één jaar; - Emu-saldo. Inleiding De paragraaf financiering vormt, op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV), een verplicht onderdeel van zowel de begroting als de rekening. Daarnaast vloeit deze paragraaf voort uit de bepalingen van de Wet Financiering Decentrale Overheden (wet FIDO). Deze wet stelt regels met betrekking tot de financiering van gemeenten. Het belangrijkste uitgangspunt is het bevorderen van een solide financiering en kredietwaardigheid van de decentrale overheden en het beheersen van renterisico’s. Beleid Algemeen De belangrijkste financiële ontwikkeling is de financieringsbehoefte voor de herziening van de beheerplannen, de grondexploitatie, het Multifunctioneel Centrum (MFC) en Visio. Gezien de hoogte van alle beoogde investeringen de komende jaren is het noodzakelijk om een goede liquiditeitenplanning te hebben. Voor het jaar 2011 is € 10 miljoen langlopend weggezet om structurele rente-inkomsten te genereren. Het zou wenselijk zijn om dit vermogen in tien jaren vrij te spelen. Gezien de financiële situatie lukt dit momenteel niet. Tevens is het wenselijk om alle opgenomen leningen die doorgeleend zijn aan derden zoveel mogelijk af te lossen, voor zover dit contractueel is toegestaan. Het is namelijk niet wenselijk dat de gemeente bankgerelateerde zaken doet. Debiteurenbeheer Voor de debiteuren geldt dat er een vast beleid is ten aanzien van de invordering. Voor belastingdebiteuren gelden wettelijke bepalingen en wordt voor dwanginvordering gebruik gemaakt van een extern deurwaarderskantoor. Voor de overige (dubieuze) debiteuren wordt van geval tot geval vastgesteld of dwanginvordering via de gerechtsdeurwaarder zowel juridisch als praktisch (kosten/baten) zinvol is. Rentevisie Is het goedkoper om nu geld te lenen of toch eerst het spaarbankboekje opmaken en later geld lenen? Of krijgen we later weer inkomsten vanuit de grondverkopen? Voor het afwegen of we tegoeden opmaken of geld lenen zijn twee zaken nodig. Ten eerste een goede meerjarige liquiditeitenplanning
89
Jaarrekening 2011
Paragraaf financiering
en ten tweede een rentevisie. Bij een verwachte rentestijging kan het voordeliger (of minder nadelig) zijn om eerder geld aan te trekken dan eigenlijk nodig is. Bij een verwachte rentedaling is het wellicht verstandig om eerst eigen middelen op te maken en later te lenen. Een rentevisie is onontbeerlijk in een goed financieel beleid en dan wel uitgesplitst naar een rentevisie op korte termijn en een op lange termijn. Gezien de kleinschaligheid van de gemeente Grave, het specialisme en de complexiteit van verwachte rentemutaties is het gebruikelijk om de rentevisie over te nemen zoals opgesteld door de grote(re) banken of andere financiële instellingen. De huidige rentestand voor het opnemen van langlopende geldleningen (fixe) bedraagt voor een 5 jarige geldlening 2,28% en voor een 10 jarige geldlening 3,30%. Omdat in de komende periode (in 2012 en in 2017) de uitgezette middelen vrijvallen, kunnen relatief kortlopende geldleningen worden afgesloten. (Bron: BNG dd. 23-2-2012). Relatiebeheer Het betalingsverkeer wordt zo veel mogelijk elektronisch uitgevoerd (internetbankieren met de BNG). Om de saldi optimaal te beheren wordt gebruik gemaakt van het pakket voor geïntegreerde dienstverlening op het terrein van betalingsverkeer en kredietverlening van de BNG. Risicobeheer De risico’s die gelopen worden binnen de gemeente Grave bij de uitvoering van de treasurytaak bestaan voornamelijk uit renterisico’s. Om die renterisico’s te beperken geldt er vanuit de Wet FIDO een vastgestelde kasgeldlimiet en een rente risiconorm. Renterisico Het renterisico is het risico dat de gemeente kan worden geconfronteerd met een sterke rentestijging op vooral afgesloten leningen. Renterisicobeheer is het bewust beperken van de (negatieve) invloed van toekomstige rentewijzigingen. Ook het minimaliseren van de rentekosten en het optimaliseren van de rentebaten behoren tot dit onderwerp. Het renterisico wordt beperkt door een lening af te sluiten tegen een vast rentepercentage en per lening te bekijken welke leningsvorm en looptijd het meest gunstig is. Bij het onderdeel “Beheersing risico’s” is dit verder vertaald in cijfers. Kredietrisico Het kredietrisico is het risico dat de gemeente loopt wanneer geldleningen worden verstrekt aan (rechts)personen die in voorkomende gevallen in financiële problemen zouden kunnen komen. Naast de doorgeleende gelden aan Woonmaatschappij Mooiland Maasland kent de gemeente nog een vijftal langlopende leningen: • Stimuleringsfonds Bouwfonds € 234.000 • Lening Brandweer Brabant Noord € 482.000 • Lening Jeu de Boulesvereniging Grave € 15.000 • Hypothecaire geldlening rechtspersoon € 136.000 • Hypothecaire geldlening personeel € 383.000 Het Bouwfonds kent een AAA-rating en bij de hypothecaire geldleningen is een onderpand aanwezig. Het kredietrisico voor de gemeente is daarmee zeer beperkt. Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico is het risico dat de gemeente op korte termijn niet genoeg geld in kas heeft om aan haar verplichtingen te voldoen. Door een meerjarige liquiditeitenplanning ontstaat inzicht in de behoefte aan liquide middelen dan wel in het overschot aan liquide middelen. Op dit moment ontbreekt een dergelijke actuele planning binnen onze gemeente. Deze planning is in 2011 niet opgesteld. Dit wordt opgepakt in het kader van de gemeentelijke samenwerking. Financiering De gemeente staat de komende jaren voor diverse grote uitgaven (o.a. het Multifunctionele Centrum ad € 4,5 miljoen). Een overzicht van alle voorgenomen investeringen (exclusief eventueel Nieuw Beleid) is opgenomen in bijlage 4.9.
90
Jaarrekening 2011
Paragraaf financiering
Op basis van verschillende elementen kan de financieringsbehoefte voor de komende periode worden bepaald: Bedragen * € 1.000 Financieringsbehoefte 2011 2012 2013 2014 Vaste activa (Materiele Vaste Activa incl. investeringen) Financiële vaste activa (woningbouw) Financiële vaste activa (overig) Boekwaarde grondexploitatie (op basis van de Grondexploitatie 2009) Totale behoefte
29.765
34.271
33.837
33.060
6.477 795 5.953
6.117 795 4.932
6.067 795 5.656
6.014 795 6.248
42.990
46.115
46.355
46.117
De weergegeven bedragen zijn de verwachte boekwaarden op 1-1 van het genoemde kalenderjaar. Géén rekening is gehouden met de actualisatie van de beheerplannen. Binnen de gemeente zijn de volgende eigen financieringsmiddelen beschikbaar: Bedragen * € 1.000 Financieringsmiddelen 2011 2012 2013
2014
Reserves en voorzieningen Langlopende geldleningen Totale middelen Uitgezette langlopende middelen Totale beschikbare middelen
44.413 6.014 50.427 10.000 40.427
41.963 6.477 48.440 10.000 38.440
42.807 6.117 48.924 10.000 38.924
43.396 6.067 49.463 10.000 39.463
Op basis van deze bovenstaande tabellen kan worden becijferd wat het financieringsoverschot c.q. het financieringstekort voor de gemeente voor de komende jaren bedraagt: Bedragen * € 1.000 Financieringsmiddelen 2011 2012 2013 2014 Financieringsbehoefte Financieringsmiddelen Totaal tekort aan middelen Kredietlimiet Benodigde externe middelen
42.990 38.440 -4.550 2.400 -2.150
46.115 38.924 -7.191 -7.191
46.355 39.463 -6.892 -6.892
46.117 40.427 -5.690 -5.690
Op basis van deze uitkomsten moeten we als gemeente € 7,2 miljoen geld gaan lenen. Bij het aangaan van de geldlening zal rekening worden gehouden met de vrijval van de uitgezette middelen van € 10 miljoen. Een deel van de uitgezette middelen valt in 2012 vrij. De bijbehorende rentelasten zijn opgenomen in de begroting 2011 en volgende jaren. Zie voor een toelichting het onderdeel Rentelasten op de volgende pagina. Beheersing risico’s Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet geeft aan in welke mate we "rood" mogen staan. Officieel heet dit de "netto vlottende schuld". Dit is het saldo van alle kortlopende schulden minus de kortlopende vorderingen van de gemeente (waarbij kortlopend korter dan één jaar is). De kasgeldlimiet wordt bepaald door een (door het rijk vastgesteld) percentage van de totale begroting aan het begin van het jaar. Bij ruimte onder de kasgeldlimiet (je staat dan nog niet maximaal in het "rood"), hoeft geen actie ondernomen te worden. De gemeente heeft geen netto vlottende schuld en hoeft geen actie te ondernemen.
91
Jaarrekening 2011
Paragraaf financiering
De kasgeldlimiet kan worden berekend op: Begrotingstotaal per 1-1-2011 Vastgesteld percentage Kasgeldlimiet Reeds opgenomen kortlopende leningen Ruimte (+)
28.039.000 8,5% 2.383.000 p.m. 2.383.000
Met de BNG is een kredietarrangement afgesproken waarin de kredietlimiet voor de gemeente maximaal 2,4 miljoen bedraagt. Dit komt overeen met de kasgeldlimiet op grond van de Wet FIDO (Wet Financiering Decentrale Overheden). De gemeente kan dus buiten deze kredietlimiet geen andere kortlopende leningen opnemen indien het volledige bedrag van de kasgeldlimiet wordt aangewend. Rente risiconorm De rente risiconorm is een bedrag dat jaarlijks wordt bepaald door een (door het rijk vastgesteld) percentage van de vaste (langlopende) schulden per 1 januari. Het doel hiervan is om tot een zodanige opbouw van de leningenportefeuille te komen, dat het renterisico op grond van renteaanpassingen en herfinanciering van leningen in voldoende mate wordt beperkt. Als een leningenportefeuille gelijkmatig is opgebouwd, zal ook het renterisico over de vaste schuld in de tijd gelijkmatig zijn verspreid. De limiet geeft feitelijk aan in hoeverre mutaties in de portefeuille met vaste geldleningen zijn toegestaan. Als deze mutaties onder de norm blijven, dan is er sprake van een beheerste dan wel beheersbare en overzienbare situatie. De gemeente heeft nog 100% ruimte onder de rente risiconorm, omdat alle langlopende leningen doorgeleend zijn aan Woonmaatschappij Mooiland Maasland onder dezelfde condities. Een overzicht van alle leningen treft u aan in de bijlage 4.8. De omvang van de rente risiconorm voor de komende jaren bedraagt voor de gemeente: Berekening rente risiconorm
2011
2012
2013
2014
Totaal begroting Wettelijk vastgesteld percentage Totaal
28.039.000 20% 5.607.800
26.348.000 20% 5.269.600
25.572.000 20% 5.114.400
25.434.000 20% 5.086.800
Omdat de gemeente op dit moment geen “eigen” geldleningen heeft is er voor de gemeente géén sprake van een renterisico. De gemeente loopt voorlopig ook géén renterisico in het kader van de lange financiering. Rentelasten Op grond van het financieringsoverschot kan worden berekend wat de verwachte benodigde geldmiddelen zijn om de financieringsbehoefte te kunnen dekken. Deze financieringsbehoefte leidt tot rentelasten. Bij de berekening wordt uitgegaan van een rentepercentage voor de kasgeldlimiet van e 2,25 en voor de langlopende geldleningen van 2,75. In het 1 jaar (2011) wordt daarbij rekening gehouden met een volledig jaar rente. Bedragen * € 1.000 Rentelasten 2010 2011 2012 2013 2014 Mutatie in de financieringsmiddelen Kasgeldlimiet
2.272 2.400
5.041 -
-299 -
-1.201 -
-2.657 -
Rente 2,25% Rente 2,75% Totaal Rentelasten
27 30 57
54 198 252
54 198 252
54 198 252
54 198 252
De verschillen in de mutatie in de financieringsmiddelen wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door nieuwe investeringen en afschrijvingen op investeringen.
92
Jaarrekening 2011
Paragraaf financiering
Omdat in de uitgangspunten hetzelfde rentepercentage voor de kasgeldlimiet en langlopende geldleningen wordt gehanteerd, wordt in de renteberekening hiervoor geen onderscheid gemaakt. Ten behoeve van de begroting 2012 wordt er vanuit gegaan dat de kasgeldlimiet in 2011 volledig wordt aangewend. In verband met het toezicht van de provincie is voor 2011 rekening gehouden met een volledig jaar aan rente. Dit betekent dat € 69.000 aan extra rentelasten zijn opgenomen in 2011. Normaal gesproken is het beleid om een ½ jaar rente op te nemen. Bij de berekening van de rente is er vanuit gegaan dat er géén jaarlijkse aflossing van de opgenomen langlopende geldleningen plaatsvinden. Schulden met een looptijd korter en langer dan één jaar Op grond van de Financiële verordening moeten in de begroting ook de schulden met een looptijd korter dan één jaar en schulden met een looptijd langer dan één jaar worden opgenomen. Tevens moet daarbij het verschuldigde rentepercentage worden vermeld. Schulden met een looptijd korter dan één jaar De gemeente kent géén schulden met een looptijd korter dan één jaar. Hierbij is geen rekening gehouden met Crediteuren. Schulden met een looptijd langer dan één jaar De gemeente heeft voor een bedrag van € 6.477.000 (peildatum 1-1-2011) aan schulden uitstaan met een looptijd langer dan één jaar. De leningen zijn doorgeleend aan Woonmaatschappij Mooiland Maasland onder dezelfde condities. Het gemiddelde rentepercentage bedraagt 5,05%. Voor een specificatie van de bedragen en de percentages wordt verwezen naar paragraaf 4.8. Emu-saldo In de begroting wordt het Emu-saldo verplicht opgenomen. Het Emu-saldo is het verschil tussen de inkomsten en de uitgaven van de collectieve sector (rijk, medeoverheden en sociale fondsen). Om het Emu-saldo te kunnen beheersen (om te voorkomen dat er meer uitgaven dan inkomsten zijn), moeten ook gemeenten dit Emu-saldo berekenen. De gemeenten werken wettelijk met een stelsel van baten en lasten, het rijk echter hanteert een kasstelsel van inkomsten en uitgaven. Omdat hier een verschil tussen zit, moeten de gemeenten ten behoeve van het Emu-saldo hun begroting herrekenen naar kasstelsel. Bijvoorbeeld afschrijvingskosten zijn wel lasten voor de gemeente, maar zijn geen uitgaven voor het Emu-saldo. De bijbehorende investeringen daarentegen zijn weer geen lasten voor de gemeente maar zijn wel uitgaven voor het Emu-saldo. Omschrijving
Bedrag * € 1.000 Begroot Werkelijk 31 346 1.529 903 1.212 1.292 -5.943 1.629-3.171 912
Exploitatiesaldo vóór winstbestemming Bij: Afschrijvingen ten laste van exploitatie Bij: Dotaties aan voorzieningen Af: Investeringen Totaal Emu-saldo
De gemeente Grave levert een positieve bijdrage aan het landelijke Emu-saldo.
93
Jaarrekening 2011
Paragraaf Bedrijfsvoering
Paragraaf bedrijfsvoering Wettelijk kader Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de bepalingen in de Financiële verordening gemeente Grave 2006 moeten in de paragraaf bedrijfsvoering de volgende onderdelen worden vermeld: Onderdeel - De stand van zaken en de beleidsvoornemens ten aanzien van de bedrijfsvoering - De omvang, opbouw en ontwikkeling van het personeelsbestand en de loonkosten - De huisvestingskosten - De automatiseringskosten - De budgetten voor de raad, de griffie, de rekenkamer en de accountant
Op grond van art. 14 BBV art. 17 Fin. verordening art. 17 Fin. verordening art. 17 Fin. verordening art. 17 Fin. verordening
Opbouw paragraaf Deze paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - Beleidsvoornemens ten aanzien van de bedrijfsvoering; - Bedrijfsvoeringsbudgetten. Beleidsvoornemens ten aanzien van de bedrijfsvoering Bedrijfsvoering heeft betrekking op de aansturing en beheersing van activiteiten van de gemeentelijke organisatie. De bedrijfsvoering bestaat uit de piofha-functies, te weten personeel, informatie, organisatie, financiën, huisvesting en automatisering. Hieronder worden op hoofdlijnen de beleidsvoornemens vermeld. •
Personeel
Begroting 2011
Realisatie 2011
De ambtelijke organisatie van de gemeente Grave is zoals in de praktijk telkens blijkt, kwetsbaar als het gaat over continuïteit en bezetting. Het vinden van de juiste persoon op een specifieke werkplek is in de huidige markt niet eenvoudig. Bij het aantrekken van nieuwe medewerkers, en ook bij het ontwikkelen van huidige medewerkers, staat vakinhoud en kennis alleen niet meer centraal. In het selectiebeleid wordt zeer nadrukkelijk rekening gehouden met de positieve meerwaarde als persoon voor de organisatie evenals competenties zoals klantgerichtheid, integraliteit van benadering van beleid en overige vraagstukken en bijvoorbeeld verandergezindheid. Teamspelers en medewerkers die vanuit een natuurlijk automatisme actief en doelgericht communiceren binnen de organisatie en op noodzakelijk niveau met de ‘ externe klanten’ buiten de organisatie.
Het ingezette verandertraject kon in 2011 nog niet worden afgerond. Op een aantal onderdelen zullen nog besluiten genomen en uitgevoerd moeten worden. De vertraging hierin is ontstaan door interne en door externe oorzaken. Interne oorzaken waren bijvoorbeeld de vertragingen die ontstonden voor onvoldoende aandacht voor doelmatigheid en draagvlak voor te nemen implementatiebesluiten. Daarnaast zijn we geconfronteerd met een aantal onvoorziene neveneffecten die alsnog moeten worden ingepast. Tenslotte heeft het vertrek van de secretarisdirecteur niet bijgedragen tot de voortgang. Een belangrijke externe oorzaak is het voornemen tot samenvoeging van de ambtelijke organisaties van Cuijk, Mill en St.Hubert en Grave. Immers, het wordt in toenemende mate belangrijk om de eigen organisatieontwikkeling af te stemmen op de komende ontwikkelingen. Een laatste vermeldenswaardige ontwikkeling is de toenemende druk die ontstaat door de voortgaande decentralisatie van taken in combinatie met de afnemende financiële mogelijkheden om de juiste medewerkers voor de juiste werkzaamheden aan te trekken en aan de organisatie te verbinden.
Het ingezette verandertraject gericht op aanpassing van houding en gedrag (mentaliteit) heeft geleid tot aan gewijzigde opzet van de organisatievorm. Daarbij zullen de kerntaken van de ambtelijke organisatie zijn: - integraliteit;
94
Jaarrekening 2011
Paragraaf Bedrijfsvoering
Begroting 2011
Realisatie 2011
- kwaliteit, leesbaarheid en tijdigheid; - goed verankerde juridische en financiële control functies; - werken aan integrale veiligheid en handhaving; - ‘klant is koning’. Daartoe zal de organisatie uitgerust moeten worden met de juiste middelen, kennis en kunde om deze taken waar te maken. Binnen de organisatie zal een stevig evenwicht moeten ontstaan tussen een organisatievorm waarin ‘control’ het hoofdthema is en een organisatie waarin zelfsturing, maakbaarheid en uitdagingen het adagio zijn.
Grave beschikt over een veelzijdig en gemotiveerd medewerkersbestand. Van bestuur, directie en management mag worden verwacht dat zij de organisatie sturen en in staat (blijven) stellen om de juiste taken op de juiste wijze uit te voeren.
Mede gelet op de invoering van nieuwe wettelijke taken, en gelet op de noodzaak tot kwalitatieve verbetering van de eindproducten van de organisatie, is in het najaar 2010 gestart met de implementatie van het nieuwe organisatiemodel. Nadruk komt sterk te liggen op uitvoering van taken en achterstallige taken, evenals een juiste verankering van de financiële en juridische controlstructuur. Kwaliteitszorg staat in 2011 voorop. Medio 2010 is de ‘Nota Integriteit’ vastgesteld en hebben alle ambtenaren (hernieuwd) de ambtseed afgelegd. Dit ter onderbouwing van het voortdurend alert zijn op het integer handelen van onze organisatie. Het ziekteverzuim tot 1 juli 2010 bedraagt 4,59 %. Dit percentage wordt mede bepaald als gevolg van enkele langdurig zieke medewerkers. Sinds 2009 wordt actief beleid gevoerd om uitval als gevolg van ziekte te voorkomen en de termijn van afwezigheid beheersbaar te houden. Dit ingezette beleid zal ook in 2011 stevig worden ingezet met behulp van onder meer de bedrijfsarts.
95
Jaarrekening 2011 •
Paragraaf Bedrijfsvoering
Informatie
Begroting 2011
Realisatie 2011
Het taakveld Planning & Control heeft in 2011 evenals in 2010 in het teken gestaan van “beheer op orde”. De afgelopen jaren zijn er vele instrumenten ontwikkeld op dit terrein. Naast de begroting, hernieuwde invoering van de kadernota en 2 Burap’s zal op basis van de adviezen van de accountant ingezet worden op vervolmaking van het risico management en adequate documentatie binnen het inkoopbeleid. U zult conform afspraak in de raad, bij de Burap’s geïnformeerd worden over de voortgang van de afhandeling van de accountantsopmerkingen.
Het taakveld Planning & Control heeft in de periode 2009 - 2011 in het teken gestaan van "Beheer op orde". De afgelopen jaren zijn er verschillende instrumenten ontwikkeld op dit terrein. Naast de begroting, hernieuwde invoering van de kadernota en jaarlijks twee buraps, is op basis van de adviezen van de accountant fors ingezet op de vervolmaking van het risicomanagement en adequate documentatie binnen het inkoopbeleid. In 2011 hebben een aantal sessies over het risicomanagement plaatsgevonden, waarbij een top tien van de belangrijkste risico's zijn benoemd. In 2011 zijn verder een nieuwe kostenverdeelstaat en een beheersbegroting voor de begroting 2012 opgesteld.
•
Organisatie
Begroting 2011
Realisatie 2011
De gemeentelijke organisatie Grave is en blijft in beweging. De samenwerking met de buurgemeenten Cuijk en Mill & St Hubert zal ook in 2011 verdere uitwerking krijgen. Met het ontwikkelen van een visie op de ambtelijke samenwerking zal een aanzet worden gegeven om in de nabije toekomst serieus na te denken op welke wijze we als ambtelijke organisatie de toekomst in zullen gaan. Dit mede gelet op de decentralisatieslag vanuit de landelijke en provinciale overheden, en mede gelet op de noodzakelijke financiële ombuigingen die in 2014/2015 gerealiseerd moeten zijn.
In 2011 is in ambtelijke werkgroepen hard gewerkt aan de samenwerking met Cuijk en Mill en St.Hubert. Het besef dat de intensieve samenwerking noodzakelijk is om de burgers, de bedrijven en de maatschappelijke organisaties van Grave ook in toekomst goed te kunnen bedienen is verder versterkt. De samenwerking werpt ook zijn vruchten af. Op meerdere terreinen zoeken de drie gemeenten nu al de samenwerking over de gemeentegrenzen op en de verwachting is dat die ontwikkeling zich in 2012 verder zal voortzetten. Graafse medewerkers leveren hun bijdrage, hun collega’s vangen de gevolgen daarvan voor de voortgang de dienstverlening op. In 2011 heeft dat nog geen gevolgen gehad voor de dienstverlening in Grave. Of dat voor 2012 ook nog haalbaar zal blijken staat te bezien.
De verandering binnen de gemeentelijke organisatie welke is ingezet in april 2009, waarbij gestuurd wordt op verandering van houding en gedrag heeft geresulteerd in een gewijzigd organisatiemodel waarbij kwalitatief wordt ingezet in het werk- en speelveld tussen raad, bestuur en bewoners. Daarnaast laat het bestuursakkoord geen onduidelijkheid bestaan over de noodzaak tot bezuinigen. Bezuinigingen gebeuren eveneens op basis van de door de raad te maken keuzes, en strategische visie. Mede op basis van deze visie van de raad, en mede door genoemde wettelijke ontwikkelingen en samenwerkingsverbanden, kan de gemeentelijke organisatie optimaal toekomstgericht worden opgezet.
96
Jaarrekening 2011 •
Paragraaf Bedrijfsvoering
Financiën
Begroting 2011
Realisatie 2011
Het financiële beleid is erop gericht om duurzaam een sluitende begroting te krijgen en te houden. Dit kan zowel met structurele als met incidentele baten en lasten. Tevens is het beleid erop gericht om een goedkeurende verklaring te krijgen bij de jaarrekening, inclusief de rechtmatigheid. Dit wordt gedaan door de volgende uitgangspunten te hanteren: - Het ramen en verantwoorden van baten en lasten moet voldoen aan de richtlijnen zoals gesteld in de externe en interne regelgeving; - De geraamde baten en lasten moeten realistisch zijn, waarbij voor de doorvertaling van ontwikkelingen in principe de nullijn wordt gehanteerd; - Lasten worden genomen zodra ze voorzien zijn (waardoor er dus minder ruimte is voor andere uitgaven en hierop dus bezuinigd moet worden); - Baten worden genomen zodra ze met voldoende zekerheid gerealiseerd kunnen worden (dus geen mogelijke extra rendementen op beleggingen die niet gegarandeerd zijn); - Structurele lasten moeten gedekt worden door structurele baten; - Incidentele lasten mogen gedekt worden door incidentele baten; - Het politieke ambitieniveau jaarlijks afstemmen met de beschikbare capaciteit voor wat betreft de financiële middelen en personeel; - Baten en lasten die in de exploitatie thuishoren, daar ook verantwoorden en niet tussentijds doorsluizen naar kredieten in de vorm van vaste activa op de balans, omdat dit tijdelijk lucht geeft in de begroting, maar structureel problemen oplevert; - Het opnemen van een stelpost voor onvoorziene uitgaven; - Niet transparante methoden zo vereenvoudigen of zelfs helemaal afschaffen; - Tussentijds bewaken van de voortgang om financiële tegenvallers tijdig te ontdekken en te rapporteren, opdat hier adequaat op gereageerd kan worden.
De in de begroting 2011 opgenomen financiële uitgangspunten zijn in de praktijk ook daadwerkelijk toegepast. In 2011 is een nieuw interne controleplan vastgesteld. Extra aandacht is geschonken aan het inkoop- en aanbestedingenbeleid. Omdat dit niet op orde was heeft de accountant over de jaren 2008 en 2009 een beperking afgegeven voor de rechtmatigheid en over 2010 een onthouding van de rechtmatigheid. Door capaciteitsproblemen is een aantal geplande activiteiten ter verbetering van het financiële beheer niet volledig gerealiseerd. Specifiek betreft dit het implementeren van een verplichtingenadministratie. Hieraan zal in 2012 uitvoering gegeven worden. Hetzelfde geldt voor het in beeld brengen van de stille reserves, de onderbouwing van de kosten van de leges en tarieven, de liquiditeitenplanning en het treasurystatuut en de financiële verordening. Het digitaliseren van de inkoopfacturen is vanaf 1 januari 2012 operationeel.
97
Jaarrekening 2011 •
Paragraaf Bedrijfsvoering
Huisvesting
Begroting 2011
Realisatie 2011
Sinds medio februari 2008 zitten we in het nieuwe stadhuis aan de Arnoud van Gelderweg. Samen met Woonmaatschappij Mooiland/Maasland en het Brabants Historisch Informatie Centrum gebruiken we één gebouw. Met het gebruik van dit nieuwe stadhuis zijn de eerste ervaringen opgedaan en die zijn zonder meer positief te noemen. Wel is duidelijk is dat de exploitatiekosten hoger zijn dan de kosten van de locatie Hofplein.
Eind 2011 is overeenstemming bereikt over de huur en exploitatie van de gemeenschappelijke ruimten. Dit heeft voor de gemeente Grave geleid tot een eenmalige extra last van € 95.000 over de periode 2008 – 2011. Vanaf 2012 is er een financiële dekking gevonden voor dit onderdeel. Om kosten te beheersen zijn er binnen de in VVE (Vereniging van Eigenaren) Zuidooster afspraken gemaakt over aanbesteding van zaken zoals technisch onderhoud, energievoorziening etc. De Samenwerking Land van Cuijk zal invloed hebben op de huisvestingsituatie. Het onderdeel Sociale Zaken is per 1 januari 2010 in Cuijk gehuisvest. De brandweer is formeel per november 2009 in Mill gehuisvest. De vrijgevallen werkplekken zijn in 2011 in Grave gedeeltelijk opgevuld door de komst van een P&O-afdeling voor Cuijk, Grave en Mill.
•
Automatisering
Begroting 2011 Voor wat betreft de ICT wordt eens in de vier jaren een beheerplan ICT door u vastgesteld, waarin het beleid en alle projecten worden opgenomen gedurende de bestuursperiode. In 2010 is een nieuw beheerplan opgesteld voor de periode 2011-2014. Dit plan wordt in november 2010 vastgesteld. Vanuit de nieuw op te bouwen samenwerking Land van Cuijk met de gemeenten Cuijk, Mill en Sint Hubert en Grave was het de bedoeling om een gezamenlijk beleidsplan op te stellen. Dit in samenhang met het EGEMi realisatieplan en het NUP (Nationaal Uitvoeringsprogramma). Helaas is het niet gelukt om dit gezamenlijk te doen. Dit omdat de besluitvorming over de uitvoering van de samenwerking op ICT gebied niet tijdig genoeg gerealiseerd is. Grave heeft daarom zelfstandig het beheerplan ICT herzien. Op het moment dat de samenwerking op ICT gebied concreet wordt, kan dit plan als basis gelden. Normaal gesproken worden in bijlage 4.5 de uit te voeren projecten voor 2011 opgesomd. Omdat op het moment van dit schrijven de planning van de projecten in het beheerplan nog niet klaar was, zijn de projecten voor 2011 niet in bijlage 4.5 opgevoerd. Met de vaststelling van het beheerplan ICT 2011-2014 dient de projectenplanning voor 2011 vastgesteld te worden.
Realisatie 2011 Het beheerplan ICT is vastgesteld in november 2010. De uitvoering van de projecten wordt gerapporteerd bij de kredietoverzichten. In de samenwerking CGM is gepland om in 2012 een gezamenlijk beleidsplan ICT op te stellen. Het beheerplan Grave zal daarvoor als basis worden gebruikt .In verband met het besluit om per 1-12014 één ambtelijke organisatie te realiseren, zal waarschijnlijk de planning van investeringen en vervangingen worden aangepast.
98
Jaarrekening 2011
Paragraaf Bedrijfsvoering
Tabel 1: Bedrijfsvoeringsbudgetten (afgerond op € 1.000) Omschrijving 4
Personeel (betreft het huidige ambtelijke personeel, exclusief bestuur en bijzondere groepen) Huisvestingskosten Automatiseringskosten (beheerplan => gemiddelde kosten) Budgetten voor de raad (inclusief salarislasten) Budget voor de griffie (inclusief salarislasten) Budget voor de rekenkamer Budget voor de accountant (accountantskosten)
4
Zie ook bijlage 4.3 voor de opbouw en het verloop van het personeelsbestand.
99
Budget 2011
Realisatie 2011
5.844.100
4.721.000
561.500 608.000 168.800 76.800 10.000 44.300
578.000 608.000 181.700 73.900 0 44.300
Jaarrekening 2011
Paragraaf Verbonden Partijen
Paragraaf verbonden partijen Wettelijk kader Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de bepalingen in de Financiële verordening gemeente Grave 2006 moeten in de paragraaf verbonden partijen de volgende onderdelen worden vermeld: Onderdeel - De visie op verbonden partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen die zijn opgenomen in de begroting - De beleidsvoornemens omtrent verbonden partijen - De naam en vestigingsplaats van de verbonden partij - Het financieel belang van de gemeente - De zeggenschap van de gemeente - Het publiek belang dat wordt gediend met de deelname
Op grond van art. 15, letter a BBV art. 15, letter b BBV art. 18 Fin. verordening art. 18 Fin. verordening art. 18 Fin. verordening art. 18 Fin. verordening
Opbouw paragraaf Deze paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - Inleiding / toelichting; - Verbonden partijen. Inleiding / toelichting De paragraaf verbonden partijen geeft de visie op deze partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen die zijn opgenomen in het programmaplan. Het aangaan van banden met (verbonden) derde partijen komt altijd voort uit het publiek belang. Verbindingen met derde partijen zijn een manier om een bepaalde publieke taak uit te voeren. Als er bij een derde partij een financieel belang én een bestuurlijk belang aanwezig is, spreken we van een verbonden partij. Met 'bestuurlijk belang' wordt bedoeld een zetel in het bestuur van de verbonden partij of het hebben van stemrecht. Met 'financieel belang' wordt bedoeld dat de gemeente de ter beschikking gestelde middelen kwijt is in geval van een faillissement van de verbonden partij en/of als er in geval van financiële problemen bij de verbonden partij verhaal op de gemeente kan plaatsvinden. De gemeente Grave heeft bestuurlijke en financiële belangen in diverse verbonden partijen. Deze partijen voeren dus beleid uit voor de gemeente. De gemeente blijft uiteraard eindverantwoordelijk voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de uit te voeren programma’s. Als gemeente is het belangrijk aandacht te hebben voor de kaderstellende en controlerende taak. Naast de beleidsmatige verantwoordelijkheid blijft Grave uiteraard ook financiële verantwoordelijkheid houden ten aanzien van de verschillende partijen. De financiële bijdragen aan de verbonden partijen leggen in meer of mindere mate een belangrijk beslag op de begroting. De gemeente Grave heeft geen afzonderlijk beleid voor de verbonden partijen vastgelegd in een aparte beleidsnota. Gezien de veelheid aan verbonden partijen hebben de gemeenten in de regio afgesproken om een verbonden partij te adopteren. Dit houdt in dat deze gemeente de begrotingen en jaarrekeningen van de verbonden partij bestudeert / analyseert en adviezen opstelt die ook door de andere deelnemende gemeenten gebruikt kunnen worden. Dit alles onder het mom van 'het wiel niet opnieuw uitvinden'. Verbonden partijen De paragraaf verbonden partijen vermeldt alle verbonden partijen met de financiële gegevens over 2011. De gegevens over de jaarrekeningen 2011 van de verbonden partijen zijn voor de meeste gemeenschappelijke regelingen op het moment van samenstelling van de jaarrekening nog niet beschikbaar en worden begin mei 2012 aan de gemeenten aangeboden. In een afzonderlijk raadsvoorstel worden de jaarrekeningen 2011 van de gemeenschappelijke regelingen op 26 juni 2012 in de raad behandeld. Hieronder volgt een overzicht van alle verbonden partijen waarin Grave een bestuurlijk en financieel belang heeft.
100
Jaarrekening 2011 1
Paragraaf Verbonden Partijen
Gemeenschappelijke regeling Euregio Rijn-Waal te Kleve (Duitsland)
Publiek belang Het bevorderen, ondersteunen en coördineren van de regionale grensoverschrijdende samenwerking van de deelnemers op diverse beleidsterreinen. Hiertoe voert zij projecten uit, zoals bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs, economie, arbeidsmarkt, gezondheidszorg, rampenbestrijding, ruimtelijke ordening en recreatie en toerisme. Zij vraagt en verstrekt middelen van en aan derden en adviseert bij grensoverschrijdende activiteiten en problemen aan meerdere belanghebbenden. Betrokkenen Duitsland: Alpen, Bedburg-Hau, Duisburg, Emmerich, Goch, Hamminkeln, Hünxe, IHK-DuisburgWesel-Kleve , Kalkar, Kevelaer, Kleve, Kranenburg, Kreis Kleve, Kreis Wesel, Landschaftsverband Rheinland, Moers, Rees, Rheinberg, Schermbeck, Sonsbeck, Uedem, Weeze, Wesel, Xanten. Nederland: Arnhem, Bergen, Beuningen, Boxmeer, Cuijk, Druten, Duiven, Gennep, Grave, Groesbeek, Heumen, Kamer van Koophandel Arnhem-Nijmegen, Lingewaard, Lith, Mill en Sint Hubert, Millingen aan de Rijn, Montferland, Mook en Middelaar, Nijmegen, Oude IJsselstreek, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rijnwaarden, Sint Anthonis, Ubbergen, Wageningen, West Maas en Waal, Westervoort, Wijchen, Zevenaar. (bron: www.euregio.org) Bestuurlijk belang Het college van burgemeester en wethouders is vertegenwoordigd in de Euregioraad door de burgemeester. Als plaatsvervanger is aangewezen wethouder G.A.J. Adams. De raad is vertegenwoordigd in de Euregioraad door de heer H. Bos. Als plaatsvervanger is aangewezen de heer J. van Geest. Financieel belang De gemeente draagt jaarlijks bij aan de exploitatie via een bedrag per inwoner. Bij opheffing van de Gemeenschappelijke regeling is de gemeente verplicht om naar rato van de hoogte van haar deelnemersbijdrage een extra bijdrage te verstrekken om te voldoen aan de verplichtingen die resteren na verzilvering van het vermogen. Hieronder vallen ook de verplichtingen die bij derden ontstaan, doordat zij personeel ter beschikking hebben gesteld, waarvoor als gevolg van de liquidatie geen werk meer is. De bijdrage voor 2011 is € 3.625,00, dit is binnen het gestelde budget gerealiseerd. Beleidsvoornemens Voor het werkgebied van de Euregio Rijn-Waal staan is tussen 2007 en 2013 in totaal € 72 miljoen miljard aan EU-middelen beschikbaar voor innovatieve, grensoverschrijdende projecten vanuit het Europese stimuleringsprogramma INTERREG 4a. Het zwaartepunt van de subsidiëring ligt met name op de gebieden: - economie, technologie en innovatie; - duurzame regionale ontwikkeling; - maatschappij en integratie. Aanvragen van publiekrechtelijke en privaatrechtelijke personen, organisatie en bedrijven kunnen rechtstreeks worden ingediend bij de Euregio. De gemeente Grave zal, in samenwerking met andere partijen, een relevant project inbrengen indien dit van toepassing is. In 2011 is er geen project geweest dat aansluiting had met de faciliteiten van de Euregio. Informatie over Euregio is verspreid, indien van toepassing. Verder heeft de gemeente Grave uitgedragen lid te zijn van Euregio Rijn-Waal. Aanwezige risico’s Door bezuinigingen vanwege de huidige economische markt ontstaat het risico dat instanties zich naar binnen keren en geen gebruik maken van de mogelijkheden van samenwerking en dus de faciliteiten van de Euregio. In Grave wordt er weinig gebruik gemaakt van de faciliteiten van de Euregio. Binnen het samenwerkingsverband van Land van Cuijk zijn die mogelijkheden kansrijker door schaalgrootte van projecten. Voor Grave zijn er kansen op het gebied van uitwisselingsprojecten met scholen, cultuur, sport en evenementen. Vanuit de Euregio wordt aangegeven dat initiatiefnemers wel “iets met Duitsland” moeten hebben en andersom, wil een project een kans van slagen hebben. Bekendheid van de Euregio is bij initiatiefnemers laag. Als initiatiefnemers er wel bekend mee zijn, is het lastig om de mogelijkheden te bereiken. Dit is ook aangegeven bij de Euregio.
101
Jaarrekening 2011
Paragraaf Verbonden Partijen
Verantwoordingsvorm Financieel jaarverslag 2011 van de Euregio volgt nog. Aanvullende informatie De gemeente Grave is vanaf maart 1996 aangesloten bij de gemeenschappelijke regeling Euregio Rijn-Waal. Website: www.euregio.org 2
Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Brabant-Noord te 's-Hertogenbosch
Publiek belang Artikel 3.1 van de gemeenschappelijke regeling luidt als volgt: "De veiligheidsregio Brabant-Noord behartigt het belang van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde, waar mogelijk integrale, uitvoering van de hulpverlening in het werkgebied evenals de voorbereiding daarop". De Veiligheidsregio heeft taken op het terrein van de regionale brandweerzorg, op het terrein van de geneeskundige hulpverlening, op het terrein van het gemeenschappelijke meldcentrum en op het terrein van het veiligheidsbureau. Betrokkenen Gemeenten Bernheze, Boekel, Boxmeer, Boxtel, Cuijk, Grave, Haaren, Heusden, ’s-Hertogenbosch, Landerd, Lith, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, SintOedenrode, Uden, Veghel en Vught en de politieregio Brabant-Noord. Bestuurlijk belang De voorzitter van de raad (de burgemeester) is lid van het algemeen bestuur. Wethouder G.A.J. Adams treedt op als plaatsvervangend lid. Financieel belang De gemeente draagt jaarlijks bij aan de exploitatie middels een bedrag per inwoner. De programmabegroting 2011 van de Veiligheidsregio is een beleidsarme begroting. De effecten van de kadernota 2011 zijn integraal verwerkt in de programmabegroting 2011. In geval van opheffing, op basis van een besluit van het algemeen bestuur, is de gemeente partij in de liquidatie. De bijdrage 2011 aan de Veiligheidsregio bestaat uit een drietal componenten namelijk : de bijdrage GHOR (Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen) € 25.195, de netto bijdrage GMC (Gemeenschappelijk Meldcentrum Brabant-Noord) € 25.675 en de netto bijdrage Brandweer inclusief Districtsbrandweer € 690.058. Beleidsvoornemens In de begroting 2011 van de Veiligheidsregio Brabant-Noord is gepland, dat de gemeentelijke brandweerkorpsen vanaf 2011 overgaan naar de Veiligheidsregio. Dit is in een afzonderlijk raadsvoorstel aan de orde geweest. Hierbij is de gemeenteraad akkoord gegaan met de overgang van de gemeentelijke brandweer naar de nieuwe Veiligheidsregio per 1 januari 2011, onder voorwaarde dat de Veiligheidsregio een efficiencytaakstelling verwerkt in haar begroting. Deze loopt op van € 330.000 in 2011 tot € 1.000.000 in 2013. Dit in verband met de veranderde financiële omstandigheden bij de gemeenten. De raad heeft bovendien besloten dat, bij een sterk verslechterde financiële situatie in de periode 2010 -2013, de Veiligheidsregio niet buiten financiële heroverwegingen zal worden geplaatst. In het Beleidskader van de Veiligheidsregio is weergegeven wat de gemeentelijke bijdrage gaat worden voor de nieuwe organisatie. Aanvullende informatie Een veiligheidsregio is een gebied waarin besturen en diensten op het terrein van brandweerzorg, rampenbeheersing, crisisbeheersing, geneeskundige hulpverlening bij rampen en handhaving van de openbare orde en veiligheid nauw met elkaar samenwerken. Nederland kent 25 van deze veiligheidsregio’s. De indeling komt overeen met die van de politieregio’s. Brabant is verdeeld in drie veiligheidsregio’s: Veiligheidsregio Brabant-Noord (waar Grave in valt), Veiligheidsregio Midden- & West-Brabant en Veiligheidsregio Zuidoost-Brabant.
102
Jaarrekening 2011
Paragraaf Verbonden Partijen
Per 1 januari 2003 is de 'Gemeenschappelijke regeling Regionale Hulpverleningsdienst BrabantNoord' (HVD) ontstaan uit een samenvoeging van de Regionale Brandweer en de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR). De gemeente Grave is vanaf de oprichting aangesloten bij deze gemeenschappelijke regeling. Per 1 juli 2006 is ook het Gemeenschappelijk Meldcentrum Brabant-Noord (GMC) geïncorporeerd in de HVD. Door deze samenvoeging van de HVD en het GMC is de gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Brabant-Noord ontstaan. De 'oude' gemeenschappelijke regelingen HVD en GMC zijn per die datum opgeheven. Adoptiegemeente: 's-Hertogenbosch Website: www.brabant.nl (menu beleid - veiligheid - rampenbestrijding - veiligheidsregio's) en www.hvd-brabant-noord.nl 3 Gemeenschappelijke regeling Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) (voorheen Streekarchief Brabant-Noordoost) te ’s-Hertogenbosch) Doelstelling / publiek belang Op grond van artikel 2 van de gemeenschappelijke regeling is het doel 'de belangen van de minister, de gemeenten en de waterschappen bij alle aangelegenheden betreffende de archiefbescheiden en collecties die berusten in de rijksarchiefbewaarplaats in de provincie Noord-Brabant en de archiefbewaarplaatsen van de gemeenten en de waterschappen, in gezamenlijkheid te behartigen'. Betrokkenen Het rijk en de gemeenten Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Haaren, Landerd, Lith, Maasdonk, Mill, Oss, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenrode, Uden, Veghel en Vught en de waterschappen Aa en Maas en De Dommel. Bestuurlijk belang Het algemeen bestuur bestaat uit zes leden, de minister wijst drie leden aan en de raden van de gemeenten en de algemene besturen van de waterschappen wijzen uit hun midden, de voorzitters van die raden en die algemene besturen inbegrepen, of uit de kring van wethouders, gezamenlijk drie leden aan. De gemeente Grave is in het algemeen bestuur vertegenwoordigd door de burgemeester. Financieel belang In 2009 is besloten om voor een langere periode (in ieder geval t/m 2013) af te zien van indexering. In 2011 is besloten hier boven op een korting van 3 % toe te passen. Verder is er de doelstelling 10 % korting in de periode 2012-2015, waarbij de begroting 2011 het uitgangspunt is. In het regeerakkoord is opgenomen dat de regionale historische centra per 1 januari 2012 worden gecentraliseerd naar de provincies. Er is hier over eind 2011 een akkoord bereikt tussen het ministerie van OCW en de provincies. De korting in de bijdrage die hier over is bereikt bedraagt 3 %. De exploitatierekening over 2011 is met een klein positief resultaat afgesloten. De algemene reserve bedraagt rond de € 410.000. De vermogenspositie komt uit op ongeveer 9 %. De bijdrage van de gemeente Grave bedraagt € 48.246. Beleidsvoornemens Als gevolg op het beleidsplan 2009-2012 is in 2011 de beleidsvisie “Gegist bestek: het BHIC in 2019” verschenen. In deze notitie worden meerjarige trends onderscheiden die de toekomstagenda van het BHIC. In deze notitie worden de meerjarige trends onderscheiden die de toekomstagenda van het BHIC zullen bepalen, zoals verdere daling van het fysieke publieksbereik, sterke stijging van het digitale publieksbereik en ook de noodzaak tot toenemende samenwerking met andere erfgoedaanbieders en verdere afslanking van de eigen organisatie. Tevens is het natuurlijk verloop binnen personeelsverloop in kaart gebracht. In 2015 en 2018 kent het natuurlijk verloop forse pieken. Gedurende de periode 2013-2016 blijft de operationele missie “meer publiek, meer divers publiek” onverkort van kracht. Vooral het zogenaamde digitale domein laat een groei van meer dan 10 % per jaar zien. Aanwezige risico’s De risico’s worden op basis van de bijdrage hoogte (welke op basis is van inwonersaantal bij de gemeenten) verdeeld. Gezien de versobering van het beleid door een lagere begroting zijn er maar beperkte risico’s.
103
Jaarrekening 2011
Paragraaf Verbonden Partijen
Verantwoordingsvorm Deze gemeenschappelijke regeling heeft een bijzonder karakter. Naast gemeenten zijn ook waterschappen en het Rijk deelnemer aan deze regeling. Een en ander resulteert in een regeling die afwijkt van de gebruikelijke bestuursvorm bij een gemeenschappelijke regeling. Waar normaal de deelnemers uit haar midden het algemeen bestuur kiezen, waaruit dan weer het dagelijks bestuur gekozen wordt, is de regeling bij het BHIC een andere. Namelijk drie leden komen van de gemeenten en de waterschappen en drie leden worden door het Rijk benoemd. Verder is het algemeen bestuur ook het dagelijks bestuur. Er is wel een informeel portefeuilleoverleg, waar zaken worden afgestemd. Aanvullende informatie De gemeenschappelijke regeling is op 1 januari 2005 ontstaan uit een fusie van het Streekarchief Brabant-Noordoost, het Streekarchief Langs Aa en Dommel en het Rijksarchief in Noord-Brabant. De huidige locaties zijn 's-Hertogenbosch, Boxtel en Grave. Adoptiegemeenten Website 4
: Schijndel en Haaren. : www.bhic.nl
Gemeenschappelijke regeling Werkvoorzieningschap Noordoost-Brabant te Oss
Doelstelling / publiek belang De Wsw is een vrijwillige voorziening voor een aparte groep van arbeidsgehandicapten die vanwege de ernst van hun lichamelijke, verstandelijke en/of psychische handicap aangewezen zijn op aangepaste arbeid in het kader van de Wsw, omdat zij duurzaam geen reguliere arbeid kunnen verrichten, ook niet met inzet van re-integratievoorzieningen. Doel van de Wsw is om aan zoveel mogelijk arbeidsgehandicapten die zijn geïndiceerd voor de Wsw, aangepaste arbeid te bieden die aansluit bij de capaciteiten en mogelijkheden van de Wsw-geïndiceerden. Op grond van artikel 4 van de gemeenschappelijke regeling is het doel 'het continueren van een gemeenschappelijke voorziening ter integrale uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening en de daaruit voortvloeiende en daarmee verband houdende voorschriften en regelingen, alsmede andere vormen van gesubsidieerde arbeid. Met name wordt bevorderd dat inwoners uit de regio Noordoost-Brabant met een grote afstand tot de reguliere arbeidsmarkt hulp wordt geboden bij het verkrijgen van betaald werk'. Betrokkenen Het werkgebied van het werkvoorzieningschap omvat de regio’s Oss/Maasland, Uden/Veghel en het Land van Cuijk. Dit komt overeen met de gemeenten: Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Sint Anthonis, Uden en Veghel. Bestuurlijk belang Wethouder G.A.J. Adams neemt deel in het algemeen bestuur. Als plaatsvervanger is aangewezen wethouder H.A.W.M. Daandels. Financieel belang Per 1 januari 2008 is de nieuwe Wet Sociale Werkvoorziening in werking getreden. Het werkvoorzieningschap zal ook in 2012 in overleg met de gemeenten een verantwoorde invulling geven aan deze modernisering. In de wet zijn nieuwe elementen opgenomen, die moeten leiden tot versteviging van de gemeentelijke verantwoordelijkheid, meer rechten voor de cliënt en meer plaatsingen buiten de infrastructuur van het eigen SW-bedrijf. Bijzonder punt van aandacht voor de komende periode is de wijze waarop moet worden omgegaan met de invoering van het persoonsgebonden budget. Ten aanzien van de inwonersbijdrage is voor 2012 uitgegaan van een kostenstijging van 0% ten opzichte van de begroting 2011. Voor de jaren 2013 en 2014 is eveneens een indexering van 0% toegepast ten opzichte van het voorgaande jaar. De absolute kosten per jaar per inwoner bedragen voor de jaren 2012 t/m 2015 € 0,32. Beleidsvoornemens Per 1 januari 2008 is de nieuwe Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) in werking getreden. Een van de gevolgen van de nieuwe wet is dat de rijksmiddelen voor de uitvoering rechtsreeks naar de gemeente gaan. De aan de gemeenschappelijke regeling deelnemende gemeenten hebben echter
104
Jaarrekening 2011
Paragraaf Verbonden Partijen
afgesproken om de middelen direct door te sluizen naar het Werkvoorzieningschap NoordoostBrabant. Deze blijft belast met de uitvoering van de WSW voor de deelnemende gemeenten. Aanwezige risico’s Teruglopende financiering door het Rijk. Dit kan betekenen dat de winst van IBN zwaar onder druk zal komen te staan en mogelijk zal uitmonden in een tekort. Dit tekort zal dan weer gedragen moeten worden door de deelnemende gemeenten. Wat de gevolgen zullen zijn van de invoering van de Wet werken naar vermogen is op dit moment niet aan te geven. Verantwoordingsvorm Er worden kwartaal rapportages gemaakt en verzonden aan de deelnemende gemeenten. Aanvullende informatie De gemeente Grave neemt deel aan deze gemeenschappelijke regeling vanaf de oprichtingsdatum 1 januari 1998. Per 20 februari 2004 is de naam openbaar lichaam IBN en de gemeenschappelijke regeling Integrale Bedrijven Noordoost-Brabant gewijzigd in Werkvoorzieningschap Noordoost-Brabant. In de praktijk wordt echter de term/naam IBN nog gebruikt. Mede omdat de IBN-groep de uitvoeringsorganisatie is van het Werkvoorzieningschap als het gaat om het bieden van werk onder aangepaste omstandigheden. Bij of via de IBN-groep worden de tot de Wet sociale werkvoorziening toegelaten kandidaten geplaatst. Adoptiegemeente Website
: Oss en St. Anthonis : www.wvs-nb.nl
5 Gemeenschappelijke regeling voor de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst 'Hart voor Brabant' te 's-Hertogenbosch Publiek belang Op grond van artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling is het doel 'een bijdrage te leveren aan de publieke gezondheidszorg'. De gemeente Grave heeft daartoe de taken en bevoegdheden overgedragen die worden genoemd in de Wet publieke gezondheid en van de toezichtstaken die worden genoemd in de Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen kinderopvang. Betrokkenen Gemeenten Bernheze, Boekel, Boxmeer, Boxtel, Cuijk, Dongen, Gilze en Rijen, Goirle, Grave, Haaren, 's-Hertogenbosch, Heusden, Hilvarenbeek, Landerd, Loon op Zand, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oisterwijk, Oss, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Sint-Oendenrode, Tilburg, Uden, Veghel, Vught en Waalwijk. Bestuurlijk belang De gemeente wordt vertegenwoordigd in het algemeen bestuur door wethouder G.A.J. Adams. Als plaatsvervanger is de burgemeester aangewezen. Financieel belang De begroting 2011 ziet er iets anders uit dan in andere jaren. Dit is het resultaat van het besluit van het Algemeen Bestuur om in het najaar 2010 aan de hand van diverse scenario's te besluiten tot bezuinigingen. De begroting 2011 sluit aan op de kadernota 2011. In de begroting 2011 van de GGD wordt een aantal mogelijkheden geschetst waarop de komende tijd kan worden bezuinigd. Het vertrekpunt van de GGD zijn de volgende inhoudelijke prioriteiten: Gezondheidswinst en risicogroepen Activiteiten voor de jeugd Activiteiten in en met de wijk en de school De voorgestelde inwonersbijdrage 2011 voor Brabant Noordoost is € 14,59. Dit is een daling van € 0,48 per inwoner ten opzichte van 2010. Beleidsvoornemens Voor 2011 volgt de GGD het verzoek van de gemeenten in Brabant-Noord om de nullijn te hanteren, wat al leidt tot bezuinigingen. In het najaar 2010 laat de GGD ook zien welke eventuele quick-wins te
105
Jaarrekening 2011
Paragraaf Verbonden Partijen
behalen zijn in de bedrijfsvoering. Andere bezuinigingen kunnen ingaan in de jaren daarna. Als het GGD-bestuur kiest voor alle bezuinigingen die worden aangereikt, is dat meer dan 10% van het gemeentelijk deel van de begroting van de GGD ( € 20 miljoen). De bijdrage voor de gemeente Grave voor 2011 bedraagt € 188.211 (2010: € 210.284). Aanvullende informatie De gemeente Grave neemt deel aan deze gemeenschappelijke regeling vanaf januari 2001. De laatste wijziging van de gemeenschappelijke regeling heeft plaatsgevonden eind 2011. Adoptiegemeente: Oss 6
Gemeenschappelijke regeling Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-WestNoord te 's-Hertogenbosch
Publiek belang Op grond van artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling is het doel 'het verlenen of doen verlenen van ambulancezorg'. 'Het openbaar lichaam tracht dit doel te bereiken met alle wettelijke toegestane middelen die daaraan naar zijn mening kunnen bijdragen'. Betrokkenen Gemeenten Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Bernheze, Boekel, Boxmeer, Boxtel, Breda, Cuijk, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goirle, Grave, Haaren, Halderberge, 's-Hertogenbosch, Heusden, Hilvarenbeek, Landerd, Lith, Loon op Zand, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Oss, Roosendaal, Rucphen, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenrode, Steenbergen, Tilburg, Uden, Veghel, Vught, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem, Zundert. Bestuurlijk belang De gemeente is vertegenwoordigd in het algemeen bestuur door wethouder G.A.J. Adams. Als plaatsvervanger is de burgemeester aangewezen. Financieel belang De begroting 2011 is gebaseerd op de in het landelijke referentiekader “Spreiding & beschikbaarheid” voor de RAV Midden-West Brabant en de RAV Brabant-Noord opgenomen eisen ten aanzien van de spreiding van standplaatsen en te leveren paraatheid. Op grond van deze eisen zijn prestatiecontracten gesloten met de regionale zorgverzekeraars, waarin de eisen uit het referentiekader nader zijn gespecificeerd in concrete locaties voor de standplaatsen, het aantal te leveren ambulances per dagdeel en het percentage overschrijdingen in geval van een A1-urgentie, gemeten per RAV-regio. Doordat de sectorcao ambulancezorg vanaf 1 januari 2011 van toepassing is komt de gemeentelijke bijdrage aan de RAV voor de meerkosten van de publieke rechtspositie van € 0,167 per inwoner met ingang van 1 januari 2011 te vervallen. De bijdrage 2011 van de gemeente Grave aan de RAV bedraagt € 2.771 (2010: € 14.531). Aanvullende informatie De gemeente Grave neemt vanaf de oprichting (oktober 2005) deel aan deze gemeenschappelijke regeling. Adoptiegemeente: Boxtel 7
Gemeenschappelijke regeling Regionaal Milieubedrijf (RMB) te Cuijk
Doelstelling / publiek belang Volgens artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling heeft het RMB als doel 'de behartiging van de gemeenschappelijke belangen op het gebied van milieuzorg'. Dit houdt in doelmatig en milieuvriendelijk inzamelen, afvoeren en verwerken van afval door preventie, hergebruik, nuttige toepassingen, verbranden en storten. Ook ligt er een taak op het gebied van voorlichting, monitoring, beleidsontwikkeling en advisering.
106
Jaarrekening 2011
Paragraaf Verbonden Partijen
Betrokkenen Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Lith, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Sint Anthonis, Sint-Oedenrode, Uden en Veghel. Bestuurlijk belang De gemeente is vertegenwoordigd in het algemeen bestuur door wethouder H.A.W.M. Daandels. Als plaatsvervanger is aangewezen wethouder G.A.J. Adams. Financieel belang Voor type 1-taken bedroeg de inwonersbijdrage € 1,68. In de gemeentelijke begroting was een bedrag opgenomen van € 21.672 en is € 21.399 uitgegeven waarin ook de afrekening over 2010 is verwerkt. Verantwoordingsvorm De jaarrekening van het RMB over 2011 wordt op 26 juni 2012 in de raad behandeld, omdat deze gegevens nu nog niet beschikbaar zijn. Aanvullende informatie Adoptiegemeenten: Bernheze en Boxmeer. 8
Gemeenschappelijke regeling bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel te Cuijk
Publiek belang Het doel van de bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel is het ophalen en verwerken van huishoudelijk afval. Bestuurlijk belang De gemeente is vertegenwoordigd in het bestuur door wethouder H.A.W.M. Daandels. Financieel belang Voor de BCA bedroeg de inwonersbijdrage € 47,88. In de gemeentelijke begroting was voor afvalinzameling een bedrag opgenomen van € 560.731 en is € 522.290 uitgegeven waarin ook de afrekening over 2010 is verwerkt. Verantwoordingsvorm De jaarrekening van het de Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel over 2011 wordt op 26 juni 2012 in de raad behandeld, omdat deze gegevens nu nog niet beschikbaar zijn. Aanvullende informatie Adoptiegemeenten: Bernheze en Boxmeer. 9
Gemeenschappelijke regeling Samenwerkingsverband kleinschalig collectief vervoer
Doelstelling / publiek belang Op grond van artikel 3 van de regeling is het doel: 'het tot stand brengen, ontwikkelen en in stand houden van een stelsel van kwalitatief hoogwaardig kleinschalig vervoer. Betrokkenen Provincie Noord-Brabant en de gemeenten Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Lith, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Sint-Anthonis, Sint-Oedenrode, Uden en Veghel. Bestuurlijk belang De gemeente is in de gemeenschappelijke regeling vertegenwoordigd in het algemeen bestuur door een lid van de raad of van het college van burgemeester en wethouders. Wethouder G.A.J. Adams neemt deel in het algemeen bestuur. Als plaatsvervanger is aangewezen wethouder H.A.W.M. Daandels. Financieel belang Bij het opstellen van de begroting 2011 is kritisch gekeken waar bezuinigd kan worden.
107
Jaarrekening 2011
Paragraaf Verbonden Partijen
In de begroting 2011 zijn de bezuinigingen opgenomen. Bij de beheerskosten is in 2011 rekening gehouden met een bezuiniging van 10% op de personele kosten en vooruitlopend op 2012 is rekening gehouden met een bezuiniging van 5%. Op de exploitatiekosten kan niet direct een bezuiniging worden doorgevoerd omdat gewerkt wordt vanuit contractuele verplichtingen. Uiteraard kunnen gemeenten overwegen te bezuinigen op de exploitatiekosten door het vervoersaanbod aan te passen in de vorm van aanpassing van de systeemkenmerken en de spelregels (b.v. beperken reisafstand, beperken beschikbaarheid van de regiotaxi). Hierbij dient echter uitdrukkelijk opgemerkt te worden dat gemeenten vanuit de Wmo zullen moeten blijven voldoen aan hun zorgplicht voor mensen met een beperking. Aanpassing van de systeemkenmerken en/of spelregels kan weer tot gevolg hebben dat de kosten ergens anders zullen gaan toenemen (meer individuele (financiële) tegemoetkomingen/verstrekkingen). De totale kosten voor de gemeente Grave voor het leerlingenvervoer voor 2011 komen uit op € 15.740 + € 367.549,60 = € 383.289,60. In de kaderbrief van het KCV is het budget voor het leerlingenvervoer vastgesteld op € 371.000. Dit is een nadeel van € 12.289,60. Daarnaast zijn er nog vervoerskosten in het kader van de WMO. Beleidsvoornemens Het bestaand beleid met betrekking tot het Wmo-vervoer wordt gehandhaafd. Er zijn op dat onderdeel geen nieuwe beleidsvoornemens. Aanwezige risico’s Ten aanzien van het Wmo-vervoer zijn er voor 2012 op dit moment géén grote financiële risico’s te verwachten. Verantwoordingsvorm Er worden kwartaal rapportages gemaakt en verzonden aan de deelnemende gemeenten. 10
Gemeenschappelijke regeling Welstand Noord-Brabant te 's-Hertogenbosch
Doelstelling / publiek belang Artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling luidt als volgt: 'Welstandszorg Noord-Brabant heeft tot doel de deelnemende gemeenten bij te staan in hun zorg voor de vormgeving van gebouwen en bouwwerken zowel op zichzelf als in verband met de bestaande omgeving of de te verwachten ontwikkeling daarvan'. Betrokkenen Aalburg, Alphen-Chaam, Asten, Baarle-Nassau, Bergeijk, Bernheze, Bladel, Boxmeer, Boxtel, Cranendonck, Cuijk, Deurne, Dongen, Drimmelen, Eersel, Geertruidenberg, Geldrop, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Goirle, Grave, Haaren, Halderberge, Heeze-Leende, Heusden, Hilvarenbeek, Laarbeek, Landerd, Lith, Loon op Zand, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Oss, Roosendaal, Rucphen, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, SintOedenrode, Someren, Son en Beugel, Steenbergen, Uden, Valkenswaard, Veghel, Waalre, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. (bron: Welstandszorg Noord-Brabant, augustus 2006) Bestuurlijk belang De gemeente is vertegenwoordigd in het algemeen bestuur door wethouder H.A.W.M. Daandels. De plaatsvervanger is wethouder G.A.J. Adams. Financieel belang Sinds per 1 maart 2010 is de resterende dienstverlening welstandszorg overgedragen aan de SRE Milieudienst (StadsRegio Eindhoven), de gemeenschappelijke regeling verzorgt geen enkele dienstverlening meer. De dienstverbanden met de medewerkers zijn beëindigd. Daarmee is de noodzaak weggevallen om de gemeenschappelijke regeling nog tot 1 januari 2012 als operationele organisatie opgetuigd te houden. Bovendien is het pand waarin de organisatie gehuisvest was per 1 mei 2010 opgeleverd. De algemene bijdrage voor 2012 is begroot op €0, -. Door de opheffing van de gemeenschappelijke regeling Welstandszorg Noord-Brabant is ook de inwonersbijdrage vervallen.
108
Jaarrekening 2011
Paragraaf Verbonden Partijen
Beleidsvoornemens Het definitief liquideren van de Gemeenschappelijke Regeling zal zijn beslag zal krijgen in de periode tot april 2012. Nadat de jaarrekening is opgemaakt en voorzien is van accountantsverklaring zal deze in maart 2012 nog aan het Algemeen Bestuur schriftelijk worden voorgelegd, waarna bij instemming de Gemeenschappelijke Regeling definitief is geliquideerd. Aanwezige risico’s De verwachting is dat niet nog een bijdrage van de leden zal worden gevraagd ter dekking van kosten. Aanvullende informatie De gemeente Grave neemt deel aan de gemeenschappelijke regeling vanaf 11 april 1995 (datum raadsbesluit). De gemeente Grave heeft op 27 september 2011 de Welstandsnota geactualiseerd en daarbij ook de verordening op de Ruimtelijke Kwaliteitzorg aangepast. Naast de wettelijk verplichte taken op grond van de Wabo voert de commissie Ruimtelijke Kwaliteitszorg ook andere taken uit zoals het desgewenst adviseren over nieuwe plannen en ontwikkelingen. Adoptiegemeente: Sint-Michielsgestel. 11
Gemeenschappelijke regeling toezicht openbaar basisonderwijs
Doelstelling / publiek belang Op grond van artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling is het doel als volgt verwoord: 'Het gemeenschappelijk orgaan coördineert en oefent de bevoegdheden van de gemeenteraad uit als bedoeld in artikel 48 Wet primair onderwijs en in de statuten van de stichting, met uitzondering van de opheffing van scholen'. In de praktijk betekent dit het belang waarborgen van het openbaar onderwijs bij de betrokken deelnemers. Betrokkenen Gemeenten Bergen, Boxmeer, Cuijk, Gennep, Grave en Mill en Sint Hubert. Bestuurlijk belang De gemeente is vertegenwoordigd in het Gemeenschappelijk Orgaan door de portefeuillehouder onderwijs. Voor Grave is dit wethouder G.A.J. Adams. Financieel belang Voor de uitvoering van het secretariaat van het Gemeenschappelijk Orgaan wordt door elke gemeente € 250 bijgedragen. Beleidsvoornemens Voor 2011 is bij de gemeenschappelijke regeling toezicht openbaar basisonderwijs geen nieuw beleid geformuleerd. Aanvullende informatie De regeling wordt statutair aangehaald als 'Gemeenschappelijke regeling openbaar basisonderwijs gemeenten Bergen, Boxmeer, Cuijk, Gennep, Grave, Mill en St. Hubert'. De gemeente Grave neemt deel aan deze gemeenschappelijke regeling vanaf de oprichting 1 januari 2004. 12 Samenwerkingsverbanden Land van Cuijk Algemeen De samenwerking tussen de 5 gemeenten in het Land van Cuijk is medio 2009 op het gebied van de ambtelijke samenwerking gestrand. Dit heeft echter niet weggenomen dat op bestuurlijk gebied er wel degelijk sprake is van intensieve vormen van samenwerking, en dat als 5 gemeenten Land van Cuijk gezamenlijk wordt opgetrokken in de positionering van ons district op regionaal en provinciaal niveau. Betreft vooralsnog positionering op zowel economisch als toeristisch gebied, de pijlers voor ons district. Voor wat betreft de samenwerking tussen de 3 gemeenten Cuijk, Mill & St. Hubert en Grave zijn in 2010 de handen ineengeslagen voor wat betreft de samenwerking op het gebied van sociale zaken en
109
Jaarrekening 2011
Paragraaf Verbonden Partijen
personeelszaken. Vanuit de 3 gezamenlijke ambtelijke organisaties wordt sinds medio 2010 gewerkt aan de uitwerking van de samenwerkingsvisie, de zogenaamde ‘Stip aan de horizon’. Dat wil zeggen uitwerking van de wijze waarop in vergaande vorm op alle mogelijke gebieden en taakvelden ambtelijk kan worden opgetrokken de komende jaren waarbij verdere bundeling van krachten, kennis en kunde de enige manier lijkt de komende jaren het hoofd te bieden aan bezuinigingen en decentralisatie van uitvoeringstaken. Continuïteit van dienstverlening (opheffen kwetsbaarheid) en behoud cq verbetering van kwaliteit staan hierbij voorop. Uiteraard wordt te allen tijde verbetering van efficiency en beheersing kosten beoogd. De samenwerking tussen Cuijk, Mill & St. Hubert en Grave vindt plaats op basis van detachering van medewerkers, waarbij de medewerkers in dienst blijven van de eigen gemeente. In dezelfde visieuitwerking zal een uitspraak gedaan moeten worden of dit de meest wenselijke juridische vorm van het samenvoegen van medewerkers is. Inmiddels is een aangepast Sociaal Statuut voorhanden voor wat betreft de samenwerking tussen de 3 gemeenten, en is in 2010 gestart met de opzet van een model ten behoeve van de harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden van de 3 gemeenten. Een geharmoniseerd arbeidsvoorwaardenmodel zal bijdragen aan een snellere wijze van samenvoegen van ambtelijke capaciteit. Op het moment dat aan u wordt voorgesteld om op een bepaald taakveld samen te gaan werken met Cuijk en Mill & St. Hubert, dan zullen ook de financiële consequenties van deze samenwerking inzichtelijk gemaakt worden evenals de consequenties voor de vigerende programmabegroting. Bijzondere aandacht zal hierbij zijn de bij de gemeenten achterblijvende kosten. De zogenaamde desintegratiekosten. Om kostenstijgingen te voorkomen zal het nodig zijn om een zodanige constructie te kiezen dat voor de 3 gemeenten de achterblijvende kosten voor overhead en de desintegratiekosten worden "geneutraliseerd" en budgettair neutraal verlopen. In 2010 zal een definitieve vorm worden bepaald waarop binnen de 3 gemeenten zal worden omgegaan met overhead- en desintegratiekosten, waarbij het kunstmatig ‘rondpompen’ van middelen zal moeten worden voorkomen gezien de ongewenste effecten op de gemeentelijke begrotingen.
110
Jaarrekening 2011
Paragraaf Grondbeleid
Paragraaf grondbeleid Wettelijk kader Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de bepalingen in de Financiële verordening gemeente Grave 2012 moeten in de paragraaf grondbeleid de volgende onderdelen worden vermeld: Onderdeel - De visie op het grondbeleid - Een aanduiding van de wijze waarop het grondbeleid wordt uitgevoerd - Een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie - Een onderbouwing van de geraamde winstneming - De beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondzaken in relatie tot de risico's voor grondzaken - De verwerving van gronden - De te ontwikkelen en in ontwikkeling genomen projecten
Op grond van art. 16 letter a BBV art. 16 letter b BBV art. 16 letter c BBV art. 16 letter d BBV art. 16 letter e BBV art. 18 Financiële verordening art. 18 Financiële verordening
Opbouw paragraaf Deze paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: 1.0 Kaders Grondbeleid 1.1 Inleiding 1.2 Doelen grondbeleid 1.3 Wettelijke kaders grondbeleid 1.4 Vormen van grondbeleid 1.5 Keuze grondbeleid 2.0 Financiële grondslagen en risicomanagement grondbeleid 2.1 Planning & Control instrumentarium 2.2 Financiële grondslagen 2.3 Risico’s en risicomanagement 2.4 Projectbegroting & grondexploitatie 2.5 Reserves en voorzieningen 1. Kaders Grondbeleid 1.1. Inleiding Om tot ontwikkeling van een gebied te komen gelden wettelijke kaders en zijn verschillende vormen van grondbeleid mogelijk. Afhankelijk van de omstandigheden welke gelden voor een bepaald plangebied kan het beleid verschillen. De wettelijke kaders geven enerzijds richting aan de ontwikkelingsmogelijkheden en afhankelijk van het gekozen grondbeleid zijn er specifieke kansen en risico’s. 1.2. Doelen grondbeleid In de nota grondbeleid 2004 is de missie van het grondbeleid in Grave als volgt omschreven: ‘Bestuurlijk en maatschappelijk gewenste ruimtelijke ontwikkelingen van de gemeente Grave mogelijk maken door aankoop, exploitatie en uitgifte van gronden danwel door medewerking te verlenen aan ontwikkeling van plannen door private personen, bedrijven en instellingen.’ Vanwege onder meer gewijzigde wetgeving en nieuwe mogelijkheden tot het voeren van de regie binnen ruimtelijke ontwikkelingsprojecten dient deze missie te worden bijgesteld. Eerder hebben we aangegeven dat het aanbeveling verdient de nota grondbeleid te herzien. De voorbereidingen tot het opstellen van deze nota zijn afgelopen jaar in gang gezet. De gemeente heeft een aantal instrumenten tot haar beschikking, zoals een structuurvisie, een bestemmingsplan en bijbehorend beeldkwaliteitplan, om per project kaders te stellen voor de ruimtelijke ontwikkeling en daarmee gewenste functies. Op basis van de huidige wetgeving kan de gemeente de vereiste sturing geven zowel bij actief als passief grondbeleid.
111
Jaarrekening 2011
Paragraaf Grondbeleid
1.3. Wettelijke kaders grondbeleid 1.3.1. Planologische instrumenten Het wettelijk planologisch kader voor het grondbeleid is opgenomen in de op 1 juli 2008 in werking getreden Wet ruimtelijke ordening (Wro). 1.3.2. Grondexploitatiewet (onderdeel nieuwe Wro) De grondexploitatiewet is een onderdeel van de Wro. Met de invoering van deze wet is een belangrijke stap gezet in de verduidelijking van de gemeentelijke regiefunctie bij de uitvoering van de ruimtelijke plannen en het beoogde kostenverhaal. De doelstellingen zijn meerledig: • duidelijke wettelijke inkadering privaatrechtelijk kostenverhaal; • verbetering van de mogelijkheid tot publiekrechtelijk kostenverhaal; • wettelijke basis voor het stellen van locatie-eisen aan de aanleg van de openbare ruimte; • de mogelijkheid tot het stellen van eisen aan sociale huur en particulier opdrachtgeverschap. De grondexploitatiewet is de grondslag voor het exploitatieplan (art. 6.12 Wro). Dit plan dient gelijktijdig met een bestemmingsplan te worden vastgesteld. Het exploitatieplan bevat een exploitatieopzet van het plangebied en een uitwerking van de financiële elementen van het kostenverhaal. De vaststelling van het exploitatieplan is een verplichting. De raad kan besluiten geen exploitatieplan vast te stellen indien 1) het kostenverhaal anderszins is verzekerd en 2) het bepalen van een tijdvak of fasering niet noodzakelijk is en 3) het stellen van locatie-eisen en regels, en uitwerking van regels, m.b.t. uitvoering bestemmingen niet noodzakelijk is. Het exploitatieplan bevat zowel de uitwerking van het kostenverhaal als de inhoudelijke locatie-eisen. De gemeente heeft bij een gezamenlijke locatieontwikkeling met een of meerdere particuliere eigenaren de keuze uit: • het sluiten van een privaatrechtelijke exploitatieovereenkomst; • het publiekrechtelijke exploitatieplan Overeenkomsten kunnen voorafgaand (anterieure overeenkomst) aan de vaststelling van een bestemmingsplan worden gesloten. Nadat het bestemmingsplan en het exploitatieplan zijn vastgesteld is een privaatrechtelijke overeenkomst ook mogelijk (posterieure overeenkomst) maar die moet dan overeenkomen met de bepalingen uit het exploitatieplan. De kosten die de gemeente mag verhalen zijn opgenomen in de kostensoortenlijst in het Bro (Besluit ruimtelijke ordening). De aard en de omvang van de (maximaal) verhaalbare kosten zijn opgenomen in het ontwerp van de ministeriële regeling plankosten. Deze regeling is nog niet formeel vastgesteld en heeft nog geen rechtskracht. Op dit moment is nog niet duidelijk wanneer deze regeling definitief wordt. De in de kostensoortenlijst opgenomen kostenelementen en de plankosten kunnen afdwingbaar worden verhaald via de omgevingsvergunning dan wel via een anterieure overeenkomst. Er is sinds de invoering van de grondexploitatiewet een andere manier van werken ontstaan waarbij de voorbereiding van planontwikkelingen veel meer aandacht en tijd vraagt. Door het normeringsysteem van de regeling er daarna waarschijnlijk relatief minder werkzaamheden nodig. Ook gaan we ambtelijk meer tijd besteden aan het controleren van door marktpartijen aangeleverde stukken (onder meer bestemmingsplannen). De als gevolg hiervan te maken ambtelijke kosten (inzet ambtelijke uren) zijn ook opgenomen in de ontwerp regeling plankosten en komen grotendeels voor vergoeding in aanmerking. 1.3.3. Verevening of Fondsvorming Bovenplanse verevening. Dit is de verrekening van het tekort van een plan met een positief saldo van een ander plan. De wet biedt onder meer de mogelijkheid om via overeenkomst een financiële bijdrage in de ruimtelijke ontwikkeling te vragen. Hieraan zijn specifieke voorwaarden verbonden. Bovenwijkse voorzieningen Dit zijn voorzieningen die (indirect) van nut zijn voor het exploitatiegebied. Dit kan bijvoorbeeld een ringweg in de buurt zijn waardoor het exploitatiegebied ontsloten wordt maar die niet in zijn geheel aan het exploitatiegebied kan worden toegerekend. In de nieuwe nota grondbeleid komt een uiteenzetting over de wijze waarop kostenverhaal ten behoeve van bovenwijkse voorzieningen plaatsvindt. Een belangrijke grondslag hiervoor is hetgeen opgenomen wordt in de nog vast te stellen structuurvisie.
112
Jaarrekening 2011
Paragraaf Grondbeleid
1.3.4. Wettelijke mogelijkheden tot verwerving Afhankelijk van het te voeren grondbeleid is het noodzakelijk gronden te verwerven. Hiervoor zijn de volgende (wettelijke) mogelijkheden beschikbaar: • Minnelijke verwerving Indien de gemeente zelf ontwikkelingen wil initiëren dienen hiervoor gronden te worden verworven als deze nog niet in haar bezit zijn. In eerste instantie verloopt deze verwerving via minnelijke weg. In dit kader dienen gesprekken c.q. onderhandelingen met de grondeigenaren binnen het gebied te worden opgestart. • De Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) In het verwervingstraject kan de gemeente op alle objecten binnen een te ontwikkelen plangebied een voorkeursrecht in het kader van de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) vestigen. Deze mogelijkheid is een passief verwervingsmiddel. De gemeente kan niet dwingen tot verkoop. Maar als de betreffende eigenaar in het plangebied gronden wil verkopen dient hij deze eerst aan de gemeente aan te bieden. • De Onteigeningswet Om de ontwikkeling van een locatie ter hand te nemen kan de gemeente gebruik maken van de mogelijkheid om tot onteigening over te gaan. • Beleid verwerving Wanneer gekozen wordt voor een actief grondbeleid zal hiervoor het instrument Wet voorkeursrecht gemeenten ingezet worden. Eventueel gevolgd door het onteigeningsinstrument in die gevallen, waar een minnelijke verwerving van ontwikkelingsgronden lijkt te zijn uitgesloten. 1.4. Vormen van grondbeleid Om te komen tot ontwikkeling van gronden zijn verschillende mogelijkheden met betrekking tot de te voeren vorm van grondbeleid mogelijk. Per locatie vindt een afweging plaats. Aspecten die bij deze afweging een belangrijke rol spelen zijn: • de grondpositie; • de acceptatie van risico’s. Er zijn op hoofdlijnen twee vormen van grondbeleid te onderscheiden, actief en passief. Passief grondbeleid wordt ook wel faciliterend grondbeleid genoemd. 1.4.1. Actief grondbeleid Gemeente, provincie of rijksoverheid die een actief grondbeleid voeren bij het ontwikkelen van locaties, verwerven en verkopen zelf de gronden. Vervolgens kan men kiezen om grond zelf bouwrijp te maken en uit te geven of de grond in concessie te geven. Instrumenten voor actief grondbeleid zijn vrijwillige koopovereenkomsten, het voorkeursrecht en de onteigeningsbevoegdheid. 1.4.2. Faciliterend (passief) grondbeleid Wanneer een overheid zelf geen grond in eigendom heeft of probeert te krijgen, kan gekozen worden voor faciliterend grondbeleid. De gemeente sluit dan met een grondeigenaar een contract over de locatieontwikkeling. Op grond van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening kunnen voorafgaand aan het vaststellen van het bestemmingsplan vrijwillige afspraken met de particuliere eigenaren over de inrichting van de locatie en kosten van publieke voorzieningen worden gemaakt. 1.4.3. Overzicht kenmerken In onderstaande tabel zijn de kenmerken weergegeven tussen de verschillende vormen van grondbeleid. Regie Financieel Organisatie Risico Actief ++ ++ ++ PPS +/+ +/+/Bouwclaim + ++ + +/Faciliterend + (Legenda: + = positief voor resultaat/invloed gemeente - = negatief voor resultaat/invloed gemeente)
113
Jaarrekening 2011
Paragraaf Grondbeleid
1.5 Keuze grondbeleid De afweging ten aanzien van de te kiezen vorm van grondbeleid is afhankelijk van meerdere factoren. Deze factoren zijn onder andere: • eigendomssituatie gemeente; • eigenaren in het gebied; • realiseren van voorzieningen; • de regiefunctie; • mogelijkheden tot het verhaal van kosten door gemeente; • de opbrengstpotentie van de ontwikkeling; • het risicoprofiel. Het grondbeleid van de gemeente Grave is vastgelegd in de nota grondbeleid gemeente Grave 2004. Deze is vastgesteld in de raadsvergadering d.d. 16 november 2004. Gelet op de wijzigingen in de wettelijke kaders, het behoorlijk gewijzigde instrumentarium dat kan worden ingezet voor het grondbeleid en gezien de aanzienlijke ontwikkelingsuitdaging (onder meer Koninginnedijk) waar Grave voor staat dient zoals eerder in paragraaf 1.2 vermeld de nota grondbeleid te worden geactualiseerd. Bij de actualisatie dient onderscheid te worden gemaakt tussen enerzijds een inhoudelijke aanpassing van de nota op onderdelen als gevolg van de genoemde wetswijzigingen. Zo zijn onder meer de Wet ruimtelijke ordening (Wro), de Onteigeningswet (Ow), de Wet voorkeursrecht Gemeenten (WvG) en de regelgeving met betrekking tot de pacht ingrijpend veranderd. Anderzijds dient in de nieuwe nota grondbeleid op heldere wijze de door de gemeente te voeren strategie naar voren te komen. Er zal ten aanzien van het te voeren grondbeleid een aantal keuzen gemaakt moeten worden. Gezien de beperkte grondposities van de gemeente Grave en de verruimde mogelijkheden ten aanzien van het kostenverhaal is een heroverweging van de te hanteren strategie van groot belang. Het op actieve wijze voeren van het grondbeleid dient te worden omgezet in een faciliterende opstelling van de gemeente met behoud van de regie over de ruimtelijke ontwikkelingen. Dit geldt zowel voor projecten die reeds in gang zijn gezet als voor projecten die nog opgestart worden. 2 Financiële grondslagen en risicomanagement grondbeleid 2.1 Planning & Control instrumentarium Het (her)inrichten van stedelijke locaties vraagt in alle stadia van ontwikkeling een goed financieel inzicht en financieel beheer. Het bouwwerk van een goed financieel beheer staat of valt met het hebben, naleven en verantwoorden van de met elkaar afgesproken spelregels. Daarnaast is een adequate planning- en controlcyclus essentieel. 2.1.1 Exploitatieopzetten De ontwikkeling van een grondexploitatie gaat in fasen. Hiervoor is in 2009 een projectstructuur ontworpen die bestaat uit fasen waaruit de verschillende projecten bestaan. Bij elke fase behoren producten die als basis dienen voor een volgende fase en waarbij voor elke fase een begroting van kosten en opbrengsten wordt gemaakt. De projectstructuur is per 1 januari 2010 ingevoerd in de financiële administratie en urenverantwoording, zodat de kosten en e opbrengsten volgens de projectstructuur worden verantwoord. In het 1 halfjaar 2010 zijn de begrotingscijfers ingevoerd waardoor eerder dan voorheen signaleringen mogelijk zijn. Voor (mogelijk) nieuwe projecten wordt een voorbereidingskrediet aangevraagd voor de kosten voor de initiatieffase (de fase waarin duidelijk moet worden of iets een project wordt of niet). Wanneer het tot daadwerkelijke ontwikkeling komt, worden de tot dan gemaakte voorbereidingskosten meegenomen in de boekwaarde van de grondexploitatie. 2.1.2 Herziening van de grondexploitaties De grondexploitaties worden tweemaal per jaar herzien bij de jaarrekening en de begroting en eveneens bij structurele planwijzigingen, zoals verdere detaillering van het stedenbouwkundige plan, bijvoorbeeld van schetsplan naar voorlopig ontwerp en vervolgens naar definitief ontwerp. In de nota grondexploitatie begroting 2012 heeft er een herschikking plaatsgevonden van de verschillende ruimtelijke projecten binnen de gemeente Grave. Er is nog meer dan voorheen aansluiting gezocht bij de bepalingen zoals opgenomen in het Besluit begroting en verantwoording (BBV). Hierin zijn criteria geformuleerd omtrent de classificatie van de verschillende complexen binnen de grondexploitatie. Bij het vaststellen van de nota grondexploitatie 2012 zijn de diverse porjecten geranschikt onder de noemers 1) bouwgrond in exploitatie (BIE), 2) niet in exploitatie genomen gronden en 3) Verspreide gronden. Een korte toelichting hierover is opgenomen in paragraaf 2.4.1.
114
Jaarrekening 2011
Paragraaf Grondbeleid
Vanuit de lopende grondexploitatie bepalen we de restantbegroting bepaald en analyseren we de afwijkingen/verschillen. Als uit de opdrachtverlening van een werk een groot tekort of overschot is gerealiseerd, dient de begroting voor het volgende (gelijksoortige) werk vanuit dit leereffect aangepast te worden. Hierbij wordt ook rekening gehouden met de specifieke omstandigheden rond deze werkzaamheden. Deze bijgestelde grondexploitatie dient weer ter vaststelling, met eventuele aanvraag om aanvullend krediet, aan de raad te worden aangeboden. Een en ander wordt vastgelegd in de eerstvolgende management- en bestuursrapportage die als onderbouwing geldt voor de jaarrekening. De geanalyseerde effecten worden vervolgens weer gebruikt als basis voor een bijgestelde begroting. Tweemaal per jaar wordt over de voortgang van de grondexploitatie over het lopend dienstjaar in de bestuursrapportages gerapporteerd. 2.2 Financiële grondslagen Het resultaat van het grondbeleid kan niet alleen worden weergegeven in termen van gerealiseerde ruimtelijke ontwikkelingen, maar ook in de vorm van het financiële resultaat. Dit resultaat is een optelsom van de uitkomsten van alle grondexploitaties. De wijze waarop het resultaat van de grondexploitaties wordt bepaald, is in hoge mate afhankelijk van de voor de grondexploitatie bepaalde financiële grondslagen en uitgangspunten uit de financiële verordening. Er moet nadrukkelijk rekening mee worden gehouden, dat de aard van de grondexploitatie (projectmatig, meerjarig, complex, risicovol, crisisgevoelig) veelal sterk afwijkt van de andere beleidsactiviteiten van de gemeente. Deze zijn doorgaans gericht op het behalen van jaarlijks budgetresultaat (het met de beschikbare middelen – budgetten – realiseren van de beoogde resultaten / effecten). Dit betekent ook dat het jaarlijkse bedrijfsresultaat van de grondexploitaties niet berust op een jaarlijkse matching van kosten en opbrengsten, maar veel meer op het al dan niet (tussentijds of aan het eind van het project) nemen van verliezen of winsten op langlopende meerjarige projecten. Het resultaat moet dan ook worden gezien in het bredere perspectief van de totale financiële positie van de grondexploitaties. De actuele financiële positie van de grondexploitaties kan worden beschreven aan de hand van een drietal elementen: • de boekwaarde; • de algemene reserve grondexploitaties; • het geprognosticeerd eindresultaat. Deze elementen lichten we hieronder nader toe, inclusief de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Voor de grondslagen geldt dat zij een afgeleide zijn van het bedrijfseconomische voorzichtigheidsprincipe: winsten worden eerst verantwoord als deze gerealiseerd zijn, voor verwachte verliezen wordt een voorziening getroffen en afgeboekt op de boekwaarde. Gezien de hoogte van de voorziening verliesgevende complexen is deze ook van invloed op de financiële positie van de geconsolideerde grondexploitatie. 2.2.1 Boekwaarde De optelsom van alle reeds gemaakte kosten (inclusief rente) minus de reeds gerealiseerde opbrengsten van alle lopende grondexploitaties en alle overige gronden die mogelijk in de toekomst in de grondexploitaties worden opgenomen vormen samen de boekwaarde. Deze waarde dient in de toekomst door middel van grondverkopen te worden gecompenseerd. 2.2.2 Resultatenbepaling De gemeente volgt de op haar van toepassing zijnde verslaggevingregels, de regels die het rijk heeft opgesteld ten aanzien van jaarrekening en begroting. Deze regels zijn vastgelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en is de gemeente verplicht te hanteren. Dit houdt onder meer in dat zij het voorzichtigheids- en realisatieprincipe hanteert waar het gaat om winsten en verliezen. Dit principe brengt met zich mee dat winsten pas genomen worden als ze daadwerkelijk gerealiseerd zijn. 2.2.3 Winstneming Wanneer bij een plan sprake is van een verwacht positief planresultaat, de opbrengsten overstijgen de kosten, dan komt het vraagstuk van tussentijds winst nemen aan de orde.
115
Jaarrekening 2011
Paragraaf Grondbeleid
Winstneming vindt plaats op het moment dat de exploitatie van een complex wordt beëindigd of wanneer tussentijds met redelijke zekerheid vast te stellen is, dat er winst gerealiseerd wordt. In het laatste geval wordt het saldo van de negatieve boekwaarde, na aftrek van de nog te verwachten kosten, als resultaat genomen. De regels zijn vastgelegd in de "notitie kredieten" van 6 januari 2005. Tussentijdse winstneming is mogelijk als er geen belangrijke onzekerheden over de totale omvang van het project bestaan en er geen onzekerheid is over de ontvangst van de opbrengsten. Het totale complex moet op de einddatum winstgevend zijn. De winstneming is gemaximaliseerd op 75% van de al gerealiseerde winst van het complex. Als laatste zit er nog een fasering in de maximale winstneming naar gelang de looptijd van het complex. Looptijd 5 jaar of langer 3 of 4 jaar 1 of 2 jaar
Maximale winstneming 40% 50% 70%
2.2.4 Verliezen Wanneer sprake is van geprognosticeerde verliezen geldt dat hiervoor een voorziening moet worden gevormd op het moment dat deze voorzienbaar zijn en ook onafwendbaar. Een dergelijke voorziening is niet statisch en zal jaarlijks dan wel bij aanpassing van de planuitkomsten om herziening vragen. De voorziening moet gelijk zijn aan het negatieve (verwachte) resultaat van de grondexploitatie van het betreffende complex. De voorziening wordt in beginsel ten laste van de algemene reserve grondexploitatie gebracht. Indien deze niet toereikend is dan wordt een beroep op de algemene reserve van de algemene middelen gedaan. 2.3 Risico’s en risicomanagement De gemeente loopt bij het uitvoeren en realiseren van grondexploitaties diverse risico’s. Deze zijn het gevolg van langdurige looptijd van plannen en planvorming, inschatting van parameters aan het begin van de planperiode, marktwerking en betrokkenheid van partijen en de hiermee corresponderende belangen. Een actieve houding ten aanzien van het risicomanagement is noodzakelijk voor het onderkennen en inzichtelijk krijgen van risico’s. Risicomanagement is het proces van indentificeren en beheersen van risico’s. Bij een lage risicokans en hoge kosten van vermijden of beperken van deze risico’s is het vaak niet interessant om beheersmaatregelen te treffen. Voor een ruimtelijk ontwikkelingsproject wordt eerst een risicoanalyse opgesteld zodat er een integraal beeld van de mogelijke risico’s wordt verkregen. De opgenomen risico’s worden vanuit verschillende invalshoeken belicht, zoals politiek/bestuurlijk, financieel/economisch, juridisch/wettelijk, technisch, organisatorisch, geografisch/ruimtelijk en maatschappelijk. Vervolgens worden voor de afzonderlijke risico’s beheersmaatregelen vastgesteld en geïmplementeerd. Hierna vindt er een evaluatie van de beheersmaatregelen plaats en tot slot een update van de oorspronkelijke risicoanalyse. 2.4 Projecten & grondexploitaties Voor elk project wordt een projectbegroting verdeeld naar de projectfasen gemaakt. Deze begrotingen zijn zo opgebouwd dat dit de basis voor de grondexploitaties is. De grondexploitaties worden in principe tweemaal per jaar getoetst en herzien: bij de jaarrekening en bij de begroting. 2.4.1 Soorten projecten In de herziening grondexploitatie 2012 is besloten de complexen te rangschikken conform de voorschriften zoals die voortvloeien uit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Deze indeling is van belang om een zo helder mogelijk onderscheid te maken tussen daadwerkelijke grondexploitatieprojecten en ruimtelijke projecten waar de gemeente weliswaar een actieve rol vervult, maar geen grondeigenaar is of risicodragend. Daarnaast is in de herziening voorgesteld de projecten die niet tot de hieronder genoemde categorieën behoren af te sluiten en de overblijvende activa en passiva over te hevelen naar de algemene dienst. Er wordt een onderscheid in de verschillende soorten projecten gemaakt als volgt: • Bouwgrond in exploitatie (BIE) Dit zijn grondexploitaties in uitvoering. De raad heeft dan de grondexploitatie vastgesteld die wordt uitgevoerd.
116
Jaarrekening 2011
Paragraaf Grondbeleid
• Niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG) Hier worden gronden geadministreerd die meestal anticiperend of strategisch zijn aangekocht. Er is dan nog geen grondexploitatiebegroting, maar er bestaat een reëel en stellig voornemen dat deze gronden in de nabije toekomst worden bebouwd. • Verspreide gronden Onder deze noemer worden verstaan gronden waarop geen planvorming voorzien is en welke strategisch aangekocht zijn voor de lange termijn. 2.4.2 Huidige positie grondexploitatie Huidige positie grondexploitatie De financiële positie van de grondexploitatie is te onderscheiden naar: a. de ontwikkeling van de boekwaarden (werkelijke kosten en opbrengsten) b. de vermogenspositie van de grondexploitatie c. de vooruitzichten op het eindresultaat a + c ontwikkeling van de boekwaarden van de actieve projecten met grondexploitatie en vooruitzichten op het eindresultaat - bedrag zijn opbrengsten + bedrag zijn kosten Boekwaarde stand 1-1-2011 (basis: jaarrekening 2010) 9.039.489,94
Mutaties 2011 opbrengsten
Mutaties 2011 kosten
Mutaties 2011 Verlies/winst afboeking in 2011
Boekwaarde stand 31-12-2011
Te verwachten eindstand projecten (basis: jaarrekening 2011)
1.461.385
2.934.141
-9.980.862
531.374
121.249
Verschil jaarrekening versus begroting 2011 Het verschil in werkelijke en begrote kosten wordt met name veroorzaakt door de ontwikkelingen binnen het project Koninginnedijk. De afwijking wordt verklaard doordat financieel (beperkt) is geanticipeerd op de terugtreding als risicodragend participant in het project Koninginnedijk en uitsluitend de regierol op te nemen vanuit de publiekrechtelijke functie van de gemeente. Ook heeft een aantal plannen vertraging opgelopen door de financiële en economische crisis waardoor verkopen zeer moeizaam verlopen. Dit heeft vooral betrekking op de verkoop van kavels op De Bons, welke achter blijven op de planning. b. ontwikkeling van de vermogenspositie van de grondexploitatie Vermogenspositie
Toevoegingen 2011
Onttrekkingen 2011
65.001
0
0
65.001
Weerstandsvermo-gen grondexploitatie
453.780
0
0
453.780
Voorziening verliesgevende complexen
9.841.815
2.016.132
11.238.643
619.304
707.149 0
20.769 3.900.000
3.047 2.600.000
724.871 1.300.000
239.202
20.000
130.320
128.882
11.306.947
5.956.901
13.972.010
3.291.838
Algemene reserve grondexploitatie
Voorziening bovenwijkse voorzieningen Voorziening (her) inrichting openbare ruimte Wisseveld Voorziening woonrijp maken afgesloten complexen Totaal
Stand per 1-1-2011
117
Stand per 31-12-2011
Jaarrekening 2011
Paragraaf Grondbeleid
Kort overzicht van ontwikkelingen in projecten Complex
Begrote kosten 2011 6.515
Begrote opbrengsten 2011 0
432.866
424.773
204.662
291.546 Uitgifte kavels voor bedrijven. Uitwerkingsplan voor bedrijfswoningen vastgesteld. In verband met tegenvallende verkoopresultaten in het ‘Zuidelijk Hof’(terrein rond de gemeentewerf) is besloten om een nieuw verkavelingsplan op te stellen. Dit verkavelingsplan vormt de input voor het bestemmingsplan.
Koninginnedijk
2.366.159
4.025.000
1.133.481
0 De onderhandeling met GBB was er afgelopen jaar op gericht om tot een formele beëindigingsovereenkomst te komen waarin de gemeente terugkeert naar haar publieke en regisserende rol. De basis afsprakenkaders zijn hiervoor wel vastgesteld, maar de overeenkomst is nog niet definitief afgerond.
Hart van Grave/ Bijl Hofplein Mariendaal
1.305.918
1.158.633
1.351.460
108.321
25.000
80.244
Dorpshart Velp
80.963
35.032
61.419
Hof van Esteren
85.925
6.708
73.413
0 De vooronderzoeken met betrekking tot de bestemmingsplanprocedure zijn afgerond en het voorontwerp bestemmingsplan heeft ter inzage gelegen.
Estersveld/ Esterade
14.515
0
15.473
0 Er heeft een eerste verkenning plaatsgevonden naar een mogelijke invulling van het gebied. Uit de verkenning blijkt een aantal scenario’s mogelijk waarvan uitwerking in 2012 plaatsvindt.
Marechausseekazerne
14.936
0
11.770
4.416.118
5.675.146
2.934.141
De Stoof 2
De Bons
Totaal
Werkelijke kosten 2011
Werkelijke Toelichting opbrengsten 2011 2.219 0 De laatste fase van uitbreidingsplan De Stoof heeft in 2011 geen prioriteit gekregen. Het project is niet opgenomen in het bestuursakkoord.
1.134.807 Dit project bevindt zich momenteel in de uitvoeringsfase en de bouw is in volle gang. 0 Naar aanleiding van het gewijzigde plan is een aanvullende realisatieovereenkomst gesloten met de ontwikkelaar waarin onder andere afspraken zijn gemaakt over de aanvullende exploitatiebijdrage in verband met het doorlopen van een nieuwe bestemmingsplanprocedure. 35.032 Er heeft een verkenning met ontwikkelaar en bewonersvereniging plaatsgevonden naar een mogelijke andere invulling van fase 2
0 Project heeft geen prioriteit gekregen in verband met het ontbreken van een woningbouwcontingent (Pilot bouwen binnen strakke contouren). 1.461.385
2.5 Reserves en voorzieningen In het kader van het grondbeleid en de grondexploitatie is er een aantal reserves en voorzieningen getroffen. 2.5.1. Algemene reserve grondexploitatie Dit is het vrij te besteden eigen vermogen dat dient ter dekking van toekomstige tekorten op grondexploitaties. De middelen zijn bestemd voor concrete planverplichtingen en zijn daarom vastgelegd. 2.5.2. Weerstandsvermogen grondexploitatie Deze reserve is om onvoorzienbare risico’s op te vangen. De omvang is gebaseerd op normen die vanuit het provinciale toezicht worden toegepast en heeft op dit moment de minimale omvang bereikt. 118
Jaarrekening 2011
Paragraaf Grondbeleid
2.5.3. Gerealiseerde opslag Bovenwijkse voorzieningen Deze reserve wordt gevoed uit een vast bedrag per verkochte m² grond en is bestemd voor voorzieningen die worden veroorzaakt door diverse planontwikkelingen c.q. grondexploitaties. Deze leveren door middel van deze opslag een financiële bijdrage aan de te realiseren voorzieningen en mogen dan ook als vastgelegd worden beschouwd. 2.5.4. Voorziening woonrijpmaken afgesloten complex Deze voorziening dient om nakomende kosten van woonrijpmaken te dekken van plannen die qua grondexploitatie al financieel zijn afgewikkeld. De middelen zijn gebaseerd op een bestedingsplan en zijn daarom vastgelegd. 2.5.5. Voorziening verliesgevende complexen Deze voorziening dient om verliesgevende grondexploitaties te kunnen dekken. De middelen zijn gebaseerd op het begroot negatief saldo.
119
Jaarrekening 2011
Programmarekening
DEEL C: JAARREKENING De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het 'Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten' daarvoor geeft. Op grond van artikel 24, lid 3 BBV bestaat de jaarrekening uit de volgende onderdelen: 1) de programmarekening met toelichting 2) de balans met toelichting De programmarekening bevat de baten en lasten per programma. Hierbij gaat het dus niet om het bereiken van maatschappelijke effecten - deze zijn vermeld bij de programmaverantwoording - maar gaat het om de verantwoording van de door u beschikbaar gestelde budgetten. De programmarekening is te vergelijken met de winst- en verliesrekening van een bedrijf. De balans geeft de financiële positie weer. Een balans bevat enerzijds (aan de activa-zijde) de bezittingen en anderzijds (aan de passiva-zijde) het eigen en vreemd vermogen (schulden) van de gemeente Grave.
120
Jaarrekening 2011
3.1
Programmarekening
Programmarekening
Overzicht van gerealiseerde baten en lasten per programma (afgerond op euro’s) Programma Realisatie 2011
Begroot 2011 e (primitief/1 wijziging) Saldo Baten Lasten
Baten
Lasten
1 Veiligheid en handhaving
191.338-
1.839.038
1.647.700
169.368-
2 Woon- en leefomgeving Voorzieningen en sociale 3 samenhang Econ.aangelegenheden 4 toerisme en recreatie Duurzame ruimtelijke 5 ontwikkeling
261.406-
3.427.784
3.166.378
6.248.785- 11.860.893
Publieke dienstverlening en 6 communicatie Fin. kaderstelling en 7 bedrijfsvoering
Begroot 2011 (totaal) Saldo
Baten
Lasten
Saldo
1.793.151
1.623.783
160.592-
1.848.020
1.687.428
122.403-
3.640.328
3.517.925
208.060-
3.529.088
3.321.028
5.612.108
5.654.758-
11.703.946
6.049.188
5.719.811-
11.494.065
5.774.254
614.521
472.354
120.198-
625.575
505.377
159.576-
692.221
532.645
15.511.757- 17.620.221
2.108.464
4.349.342-
5.074.889
725.547
7.736.145-
8.660.171
924.026
720.205
483.996
213.769-
712.006
498.237
200.519-
724.630
524.111
9.765.810- 11.275.535
1.509.725
9.056.683-
10.457.499
1.400.816 10.225.862-
12.661.052
2.435.190
15.000.725 19.686.521-
34.007.394
14.320.873 24.410.565-
39.609.247
15.198.682
142.167-
236.209-
Resultaat programma's
32.357.472- 47.358.197
Algemene middelen
14.178.495-
Resultaat voor winstbestemming
46.535.967- 47.358.197 3.232.646-
0 14.178.495- 14.231.118-
1.561.335
822.230 33.917.6391.671.311-
14.231.118- 14.229.31634.007.394
679.027-
589.272
849.081- 34.596.666-
34.596.666
89.755 38.639.881-
14.229.28639.609.247
969.396
2.165.993-
1.196.627
969.366-
0 40.805.874-
40.805.874
0
89.755-
Totaal winstbestemming Resultaat na winstbestemming
49.768.613 48.919.532
121
Jaarrekening 2011
Programmarekening
3.1.2 Toelichting op de rekening Grondslagen voor resultaatbepaling Onder baten worden verstaan de baten/opbrengsten die rechtstreeks aan het jaar zijn toe te rekenen en die in het jaar als gerealiseerd kunnen worden beschouwd. Verwachte baten zijn voorzichtigheidshalve niet als baten verantwoord. Baten worden verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn geleverd of de diensten zijn verricht. De lasten worden bepaald met inachtneming van de vermelde grondslagen (deel C, bijlagen 3.2.1 toelichting op de balans) voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur. Op aanschaffingen in het verslagjaar wordt niet afgeschreven. Afschrijvingen geschieden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar. De afschrijvingstermijnen zijn gehanteerd conform de “regeling waarderings-, rente- en afschrijvingsbeleid 2006”. Wijzigingen ten opzichte van het vorige begrotingsjaar in de grondslag voor afschrijvingen zijn er niet. Met ingang van 2006 wordt er geen rente over de boekwaarde berekend met uitzondering van investeringen (o.a. de rioleringen) die volgens de annuïteitenmethode worden afgeschreven. Hierop vindt nog een (vaste) rente berekening plaats. Analyse van de afwijkingen tussen de programmabegroting en de programmarekening (voor aansluiting van de bedragen zie hiervoor het "Overzicht van gerealiseerde baten en lasten per programma"). De gepresenteerde bedragen zijn op hele duizenden afgerond. Programma 1: Veiligheid en Handhaving (voordeel € 40.000) • Preparatie nadeel € 51.000: Dit heeft betrekking op een hogere bijdrage aan de Veiligheidsregio en een lagere verrekening van de doorgeschoven BTW. De afrekening van de Veiligheidsregio over 2011 is nog niet bekend. De overschrijding van het budget kan grotendeels worden afgedekt door hiervoor het restant van de bestemmingsreserve brandweermaterieel ter grootte van € 47.507 voor in te zetten. • Integraal veiligheidsbeleid voordeel € 17.000: Alle kosten voor de Veiligheidsmonitor 2011 zijn nog niet gemaakt. In 2012 wordt aan de gemeenteraad door PON een presentatie gegeven. Deze kosten worden pas in 2012 berekend. Het restantbudget over 2011 bedraagt € 8.220. Verder is van de provincie Noord-Brabant in 2011 de subsidie ter grootte van € 7.500 voor de Veiligheidsmonitor ontvangen. • Bewaakte fietsenstalling voordeel € 7.000: De opbrengst van de bewaakte fietsenstalling is hoger dan verwacht omdat de busmaatschappij bijdraagt voor het medegebruik van het gebouw. De exploitatiekosten zijn lager dan geraamd, doordat onder andere het aantal uren waarbij twee medewerkers tegelijk aanwezig zijn, tot een minimum beperkt is. In 2011 is de gemeente door derden niet aansprakelijk gesteld voor de diefstal van fiets(en), zodat het hiervoor geraamde bedrag niet is ingezet. • Handhaving (integraal) voordeel € 61.000: De in 2011 opgelegde dwangsommen van in totaal € 33.840 zijn niet geraamd. Verder zijn de controle- en advieskosten en de overige uitbestede werkzaamheden in 2011 gunstiger uitgevallen. • Overig voordeel € 6.000: De kosten voorbereiding en toezicht voor het product rampenbestrijding zijn ruim € 2.500 lager dan begroot. Dit is al verschillende jaren dezelfde uitkomst. Dit is een structureel voordeel. De overige posten per saldo een voordeel van ruim € 3.000. Programma 2: Woon- en Leefomgeving (voordeel € 155.000) • Wijk- en dorpsbeheer voordeel € 7.000: De reservering voor activiteitencompensatie op basis van het aantal inwoners 2011 voor het product wijk - en dorpsbeheer ter grootte van € 8.890 is niet benut. Hier is door de wijk- en dorpsraden geen
122
Jaarrekening 2011
Programmarekening
beroep op gedaan in het kader van de mogelijkheid voor een incidentele subsidie in verband met aanvullende activiteiten. • Wegen voordeel € 72.000: In 2011 is de bijdrage van de Provincie voor de brug over de Raam te Escharen verantwoord ad. € 62.732,50. Deze bijdrage wordt in mindering gebracht op de investering, zodat er voor genoemd bedrag minder dan geraamd onttrokken wordt aan de algemene reserve. Verder een besparing op de post onderhoud groenvoorziening derden van afgerond € 10.000-. Dit betreft klein onderhoud (onverharde) wegen en bermen. In de begroting 2012 is in het kader van de ombuigingen geanticipeerd op de voornoemde besparing en wordt het budget vanaf 2012 tot 2014 afgebouwd tot nihil. • Verlichting voordeel € 20.000: Het totale voordeel op de post elektra bedraagt € 18.500, -. Dit wordt verklaard door een in 2011 ontvangen eenmalige meevaller van Eneco. Dit betreft de eindafrekening elektra van Eneco over 2010 van circa € 15.000, -. Het overige voordeel wordt veroorzaakt door lagere energiekosten van de openbare verlichting. • Verkeer voordeel € 15.000: De legesinkomsten zijn in 2011 € 6.000 hoger door meer afgegeven ontheffingen voor parkeren in de binnenstad dan geraamd. Daarnaast is een uitkering van een verzekeringsmaatschappij ontvangen voor een schade aan een kast in de Stoofweg en een subsidie van de Provincie in het kader van de einddeclaratie project mensgerichte maatregelen. • Openbaar groen en dergelijke voordeel € 10.000: Er zijn minder aanvullende en onvoorziene werkzaamheden uitbesteed. Dit heeft vooral te maken met het feit dat meer werk in eigen beheer is uitgevoerd. • Reconstructie voordeel € 19.000: Er was € 37.000 geraamd voor het stimuleringskader groen blauwe diensten. De verwachte kostentoename is niet gerealiseerd en de werkelijke kosten waren € 30.000. Er was € 12.500 geraamd voor het onderhoud aan de EWZ (Hertogswetering) . Deze kosten zijn niet gemaakt omdat het eerste jaar onderhoud is opgenomen in het aanlegbestek. • Volkshuisvesting voordeel € 17.000: We hebben een provinciaal subsidie van € 17.000 voor 17 goedkope huurwoningen ontvangen. Dit wordt overgeheveld naar 2012. • Beheer woonwagencentrum voordeel € 9.000: Het onderhoudscontract voor het beheer van het woonwagencentrum is opgezegd in 2010, zodat de bijdrage over 2011 is komen te vervallen en de eindafrekening over 2010 in 2011 is verantwoord. • Gemeenschapsaccommodaties nadeel € 19.000: In de begroting 2011 is alleen het budget opgenomen voor de Stichting Quadrant. Hierbij had echter ook het bedrag voor de Stichting Gemeenschapshuis Gassel (de Viersprong) opgenomen moeten worden. Grotendeels is daardoor het tekort ontstaan. Daarnaast zijn de kosten voor de OZB en de huurkosten voor het Dorpshuus in Escharen verhoogd. • Overig voordeel € 5.000: Minder herstelkosten aan straatmeubilair door afname criminaliteit. Programma 3: Voorzieningen en sociale samenhang (voordeel € 162.000) • Beheer begraafplaats nadeel € 15.000: Er is minder grafruimte uitgegeven dan geraamd. Voor een deel is dit te verklaren door het steeds vaker cremeren van overledenen. • Minimabeleid voordeel € 24.000: De lagere uitgaven zijn te verklaren doordat er in 2011 minder hoge verstrekkingen in het kader van de bijzondere bijstand zijn gedaan.
123
Jaarrekening 2011
Programmarekening
• Bijstandsbesluit zelfstandigen (BBZ) voordeel € 19.000: De normuitkeringen zijn lager uitgevallen omdat er in 2011 geen aanvraag voor leenbijstand is ingediend waarmee wel rekening was gehouden € 20.000. • Fraudebestrijding voordeel € 7.000: Er is geen gebruik gemaakt van het Instituut Sociale Recherche in 2011. • Schuldhulpverlening voordeel € 27.000: In de begroting voor 2011 werd uitgegaan van een door het rijk te ontvangen subsidie van € 11.000 op basis van een voorlopig toegekend bedrag. Eind oktober 2011 werd de definitieve toekenning van het ministerie ontvangen en deze bedraagt € 18.000, dus € 7.000 hoger dan begroot. Daarnaast is er een saldo schuldhulpverlening van € 21.000. De saldi over de jaren 2009 tot en met 2011 mogen samen worden geteld en worden afgerekend met het ministerie via de voorziening schuldhulpverlening. • Wet sociale werkvoorziening per saldo 0: Door een overdracht aan taakstelling van de gemeente Grave naar een andere gemeente is de taakstelling over 2011 gewijzigd en is ook de financiering hiervan aangepast aan de nieuwe taakstelling. Dat betekent zowel minder inkomsten als minder uitgaven van € 129.000. • Wet Buig voordeel € 18.000: Er is in totaal minder uitkering verstrekt. Dit heeft enerzijds te maken met een terugloop van het aantal uitkeringsgerechtigden maar ook met de gemiddelde duur dat er iemand een uitkering ontvangt. • Participatiebudget nadeel € 87.000: De daadwerkelijk aan re-integratie toe te rekenen uren van de casemanagers en van inleenkrachten kunnen tegen een vastgesteld uurloon (2011 € 67,68) in overleg met de accountant ten laste worden gebracht van het werkdeel mits budget al niet volledig benut is. Wanneer we deze kosten niet ten laste van dit budget gebracht hadden, hadden we dit deel van het door het rijk verstrekte participatiebudget terug moeten betalen. • Participatiebudget Inburgering nadeel € 96.000 Er zijn meer uitgaven geweest voor reiskosten verbonden aan de inburgeringstrajecten die zijn aangegaan. Verder zijn er meer trajecten aangegaan dan bij de raming voor 2011 was voorzien. Er zijn inburgeringskosten betaald voor inwoners van de gemeente Cuijk. Hiervoor is gekozen omdat er nog financiële ruimte aanwezig was op grond van het participatiebudget in totaliteit. • Wet Maatschappelijke Ondersteuning hulp bij huishouden nadeel € 75.000: Aantal aanvragen en verstrekkingen in het kader van de hulp bij het huishouden is in 2011 meer geweest dan begroot. Met name ten aanzien van het onderdeel Zorg in natura: € 131.000. Daartegenover staat dat de ontvangsten aan eigen bijdragen hoger geweest zijn dan begroot: € 22.000. De bijdragen vervoer- rolstoel en woonvoorzieningen zijn in 2011 minder hoog uitgevallen dan begroot: € 16.000, € 5.000 respectievelijk € 6.000. • Wet Maatschappelijke Ondersteuning hulp bij huishouden voordeel € 7.000: In 2011 is de subsidie aan RIGOM binnen de oude CVTM-regeling ten laste van de post ouderenzorg geboekt. Hierdoor ontstaat een overschot van € 7.000 op deze deelpost. • Uitbreiding scholen voordeel € 54.000: In de begroting 2011 was nog uitgegaan van kapitaallasten van € 40.000 voor de uitbreiding Merletcollege. De afrekening met Merletcollege moet nog plaatsvinden, waardoor we in 2011 geen kapitaallasten gehad hebben. De huuropbrengsten worden positief beïnvloed door afrekening van huren met de vaste gebruikers van de brede school te Velp over de periode 2008-2010: € 14.000 • Huisvesting scholen voordeel € 14.000: Een bedrag van € 11.752 wordt als budgetoverheveling gestort in de bestemmingsreserve voor terrein schoolplein Merletcollege. • Leerlingenvervoer voordeel € 38.000: In 2011 is er extra ondersteuning ingekocht voor Regiotaxi gericht op een efficiëntere invulling van het vervoer. Daarnaast zijn er nadere afspraken gemaakt met de vervoersbedrijven over de aan- en
124
Jaarrekening 2011
Programmarekening
afrijtijden voor het vervoer en heeft er een scherpere toetsing van de criteria voor aangepast vervoer plaatsgevonden. Deze maatregelen hebben geleid tot een flinke kostenbesparing met name vanaf het schooljaar 2011-2012. In negatieve zin zijn de uitgaven beïnvloed doordat een deel van de beheerkosten van Regiotaxi in 2011 toegerekend zijn aan onderdeel leerlingenvervoer. • Onderwijsachterstandenbestrijding voordeel € 53.000: De uitgaven voor onderwijsachterstandenbestrijding zijn gebaseerd op de feitelijke urenafname door ouders. Deze urenafname valt lager uit dan geraamd. Daarnaast werd voorzien in een post onvoorzien die niet aangewend is en werd een bedrag gereserveerd voor een op afroep inzetbare pedagoge. De Stichting Kinderopvang en Peuterplus heeft echter geen beroep gedaan op deze middelen. • Asielzoekerscentrum voordeel € 98.000: De scholen maken sinds 2010 geen gebruik meer van de schoolgebouwen op het AZC. De huren zijn hierdoor vervallen. Tot en met 2010 werden er daarnaast kosten toegerekend aan het zwemvervoer voor de leerlingen op de AZC-scholen. Nu deze scholen zijn gesloten en de basisschoolleerlingen verdeeld zijn over vrijwel alle basisscholen worden deze kosten niet meer toegerekend. Met de recent overeengekomen bestuurs- en samenwerkingsovereenkomst en het opgestelde projectplan en communicatieplan met het COA zijn de nog te betalen huren voor de AZC-scholen over 2008 tot en met 2010 komen te vervallen: € 83.000. Deze huren drukten niet op de begroting maar werden ten laste gebracht van de reserve huisvesting en onderwijs AZC-scholen. Doordat de huren zijn vervallen vervalt grotendeels ook de onttrekking aan deze reserve. Daarnaast hebben we ambtelijke uren die in het kader van deze overeenkomsten zijn ingezet kunnen doorbelasten aan het COA: € 16.000. • Maatschappelijk werk voordeel € 27.000: Diverse kostencomponenten van het maatschappelijk werk zijn ten laste gebracht van de Brede doeluitkering Jeugd en Gezin. Hierdoor is voorkomen dat een per 31 december 2011 resterend bedrag aan doeluitkering terugbetaald moet worden aan het rijk. • Kunst en cultuur voordeel € 9.000: Subsidiemogelijkheden in het kader van de beleidsregel: subsidiering lesactiviteiten op het gebied van kunstzinnige en muzikale vorming zijn weggevallen. • Kinderopvang en Peuterspeelzaalwerk voordeel € 31.000: De subsidie voor het peuterspeelzaalwerk is gebaseerd op de feitelijke urenafname door ouders. Deze urenafname valt lager uit dan geraamd. • Ouderenzorg in Grave nadeel € 14.000: In de 2e BURAP 2011 is het budget ouderenzorg afgeraamd in verband met een voorziene terugvordering op RIGOM in verband met subsidie 2010 en 2011. De daadwerkelijk terug te vorderen bedragen bleken bij beoordeling van de subsidies echter lager te zijn dan voorzien. Om die reden is er onderaan de streep een tekort ontstaan op deze post van € 14.000. • Jeugdbeleid voordeel € 10.000: In oktober 2011 hebben we de beschikking ontvangen van het Ministerie van VWS met daarin de overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling over het jaar 2011. Door de nabetaling van € 6.000 is het werkelijk ontvangen bedrag hoger dan het bedrag dat begroot was. Het overige verschil wordt veroorzaakt door een aantal kleinere posten: € 4.000. • Overig voordeel € 13.000: Betreft onder andere gezondheidszorg: voordeel € 3.000 en sportbeleid: voordeel € 5.000. Programma 4: Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie (voordeel € 60.000) • Volksfeesten (inclusief kermis) voordeel € 4.000: Er heeft geen doorbelasting van de stortingskosten afval ten laste van deze post plaatsgevonden. De kosten van het elektriciteitsverbruik zijn lager dan vooraf begroot.
125
Jaarrekening 2011
Programmarekening
• Gemeentegronden en –schuren voordeel € 14.000: De pacht- en huurprijzen zijn verhoogd waardoor de ontvangsten hoger zijn. • Economische Zaken voordeel € 17.000: Een aantal rekeningen over 2011 zijn nog niet ontvangen en moeten in 2012 betaald worden. Dit zijn onder andere de facturen van het Platform Noordelijke Maasvallei, Regionale woningmarktstrategie en kosten met betrekking tot de bloemtorens. • Recreatie en toerisme voordeel € 13.000: De in 2011 aangeschafte welkomstborden zijn in 1 keer ten laste gebracht van de exploitatie 2011. • Gemeentelijke eigendommen voordeel € 12.000: De kapitaallasten voor de investering "Herbestemming historisch stadhuis" vervallen voor 2011 omdat het project nog niet is afgerond. Programma 5: Duurzame ruimtelijke ontwikkeling (nadeel € 1.184.000) • Ruimtelijke ordening en milieu voordeel € 20.000: Het betreft hier projecten in het kader van externe veiligheid. Hiervoor worden geen structurele middelen begroot. Activiteiten worden uitgevoerd met provinciale subsidie (Brabant Veiliger). Pas in 2011 werd van de provincie de subsidie over 2010 ontvangen. Ook werd een nabetaling ontvangen over de periode 2006-2010. Hierdoor is dit overschot ontstaan. De toekenning voor 2011 heeft nog een voorlopige status. • Afval voordeel € 6.000: Het positieve voordeel wordt onder andere veroorzaakt door een hogere subsidie voor het ophalen van gescheiden afval. • Rioolbeheer voordeel € 184.000: Niet alle werkzaamheden m.b.t. de rioleringswerkzaamheden zijn uitgevoerd in 2011. Er vindt een overlap plaats in 2012. Een bedrag van € 296.680 wordt overgeboekt naar 2012, waaronder een bijdrage aan de renovatie van het waterschapsgemaal aan het Waterschap Aa en Maas van € 201.680.Door andere prioriteiten is er minder tijd besteed aan onderhoudsinspecties € 56.000. Het bedrag van de dotatie in de voorziening is groter dan het begrote bedrag, omdat niet alle werkzaamheden m.b.t. uitvoeringsprogramma zijn uitgevoerd. • Hemelwaterafvoer voordeel € 6.000: De investering voor de invoering van afkoppelpunten is in 2011 niet gerealiseerd, zodat de hiermee gepaard gaande kapitaallasten ter grootte van afgerond € 6.000 niet zijn ingezet. • Waterbeheer voordeel € 6.000: De stortingskosten (afval) van de werkzaamheden in 2011 zijn t.o.v. de andere jaren meegevallen. • Monumenten, archeologie en beeldkwaliteit voordeel € 12.000: Door minder vergaderingen dan geraamd is de vergoeding van de commissie RKZ en CRK per saldo € 4.000 lager dan geraamd. De aanvragen voor gemeentelijke subsidie voor monumenten lopen in 2011 niet in de pas met het hiervoor beschikbare budget. Het restantbudget van afgerond € 9.000 is gestort in de bestemmingsreserve gemeentelijke gebouwen. • Bestemmingsplannen voordeel € 56.000: Er is vertraging opgelopen in het proces van de actualisering van de bestemmingsplannen. Het restant op het geraamde budget is nog nodig voor de afronding van de bestemmingsplannen voor de woonwijken, het centrum en het buitengebied. Daardoor is het restantbudget doorgeschoven naar 2012. • Omgevingsvergunningen voordeel € 25.000: Het restant bestaat voornamelijk uit adviesbudgetten van voorgaande jaren voor (omvangrijke) omgevingsvergunningen. Door de economische crisis zijn deze er minder omgevingsvergunningen aangevraagd en bouwprojecten doorgegaan.
126
Jaarrekening 2011
Programmarekening
• Grondexploitatie nadeel € 1.499.000: Voor een uitgebreide toelichting zie de paragraaf grondbeleid. In hoofdzaak wordt het tekort in 2011 bepaald door een verplichte extra storting (BBV-richtlijn) van € 1.892.000 in de voorziening verliesgevende complexen ter afdekking van het verlies van het complex Wisseveld uit de grondexploitatie. Dit ter uitwerking van het onderhandelingsresultaat Wisseveld opgenomen in het raadsbesluit van 20 december 2011. Verder wordt een gedeelte van het verschil verklaard door een gunstiger uitgavenpatroon dan bij de ramingen verondersteld was. Programma 6: Publieke dienstverlening en communicatie voordeel € 40.000) • Communicatie en voorlichting voordeel € 8.000: Gelet op de in te zetten bezuiniging (vanaf 2012) is in 2011 al ingezet op inkrimpen van de gemeentelijke informatierubriek door kritischer te kijken naar wat er gepubliceerd wordt, bijvoorbeeld door minder te herhalen of minder fotogebruik. Ook is compacter gepubliceerd in samenhang met de gemeentelijke website. Bijvoorbeeld door de volledige tekst op de website te plaatsen en een kleine verwijzing op gemeentepagina. Dit heeft in 2011 al een behoorlijke besparing opgeleverd. • Reisdocumenten voordeel € 26.000: Er zijn meer aanvragen geweest in 2011 dan voorzien. Dit had twee redenen: 1. De NIK kon in september tijdelijk gratis worden aangevraagd, hiervan is veel gebruik gemaakt. 2. In november werd aangekondigd dat de leges voor een NIK van 0 tot en met 13 jaar met ingang van januari 2012 verhoogd zouden worden van € 9,20 naar € 30,00. Dit heeft geleid tot een exorbitant hoog aantal aanvragen. N.B. de raad van de gemeente Grave heeft in december besloten de prijs vast te stellen op € 23,30. Het rijk heeft een eenmalige financiële compensatie gegeven voor de gratis NIK van € 26.525,35. • Overig voordeel € 6.000: Betreft onder andere Recepties en ontvangsten: voordeel € 4.000, Kabinetszaken: voordeel € 3.000, Overige samenwerking: voordeel € 2.000, Rijbewijzen: voordeel € 3.000 en Gemeentelijke Basisadministratie: nadeel € 6.000. Programma 7: Personeel, organisatie en financiën (voordeel € 926.000) • Rechtspositie voordeel € 175.000: Betreft de doorbelasting van de afdekking van de budgetoverheveling nabetaling Fuwa 2005 tot en met 2011 ten laste van de algemene middelen. • Beheer ICT voordeel € 352.000: Vanwege de samenwerking met Cuijk en Mill en Sint-Hubert worden veel ICT-projecten en investeringen doorgeschoven naar volgende jaren. • Kostenplaats beheer materieel voordeel € 14.000: De toerekening vanuit de beheerplannen blijft achter omdat de restwaarde van machines nog niet is gerealiseerd. De machines worden in 2012 afgerekend. • Kostenplaats personeel en organisatie voordeel € 60.000: In 2011 heeft de functiewaarderingsnabetaling vanaf 2005 niet plaatsgevonden. De beschikbare functiewaarderingsgelden in de algemene reserve zijn in 2011 niet uitbetaald. • Kostenplaats afdeling Bedrijfsvoering voordeel € 25.000: In 2011 heeft de functiewaarderingsnabetaling vanaf 2005 niet plaatsgevonden. De beschikbare functiewaarderingsgelden in de algemene reserve zijn in 2011 niet uitbetaald. • Kostenplaats afdeling Ruimte en Wonen voordeel € 11.000: In 2011 heeft de functiewaarderingsnabetaling vanaf 2005 niet plaatsgevonden. De beschikbare functiewaarderingsgelden in de algemene reserve zijn in 2011 niet uitbetaald.
127
Jaarrekening 2011
Programmarekening
• Kostenplaats afdeling Inwoners en Zorg voordeel € 19.000: In 2011 heeft de functiewaarderingsnabetaling vanaf 2005 niet plaatsgevonden. De beschikbare functiewaarderingsgelden in de algemene reserve zijn in 2011 niet uitbetaald. • Kostenplaats cluster Beheer en Milieu Buiten voordeel € 9.000: In 2011 heeft de functiewaarderingsnabetaling vanaf 2005 niet plaatsgevonden. De beschikbare functiewaarderingsgelden in de algemene reserve zijn in 2011 niet uitbetaald. • Leningen en beleggingen voordeel € 6.000: Dit voordeel wordt voornamelijk behaald op de rente rekening courant. Door het doorschuiven van grote betalingen en het doorschuiven van investeringen hebben we minder rood gestaan. Tevens is het afsluiten van kasgeldleningen beperkt gebleven. • Algemene middelen voordeel € 241.000: e − Bij de 2 bestuursrapportage werd uitgegaan van een voordelig rekeningsaldo van € 370.000. Gecombineerd met het restant van de post onvoorzien resteert hier per uiterlijk 2011 een bedrag van € 382.000 (voordeel) − We hebben een naheffing omzetbelasting 2005 ontvangen ter hoogte van € 150.029 (nadeel). In 2010 is door de belastingdienst in het kader van horizontaal toezicht een boekenonderzoek over het jaar 2008 uitgevoerd. Om verjaring te voorkomen heeft de belastingdienst een naheffingsaanslag over 2005 opgelegd. Op 25 januari 2012 heeft het college besloten bezwaar te maken tegen deze aanslag. − Per saldo is er € 55.000 meer onttrokken aan de voorziening dubieuze debiteuren dan werd voorzien. Op dit product is dit een voordeel. − Het voor- en nadeel van de kostenplaatsen voor doorbelasting komt in programma 7 tot uitdrukking en niet bij alle programma’s afzonderlijk. Dit is € 47.000 nadelig. • Overig voordeel € 14.000: − Kosten afwikkeling bedrijfsrestaurant 2008 tot en met 2011 € 95.000. Nadeel wordt via de doorbelasting doorberekend, op dit product per saldo 0. − Betreft onder andere Gemeenteraad voordeel: € 6.000 en functiewaarderingsnabetaling vanaf 2005 voor de kostenplaats Veiligheid: voordeel € 1.375. Algemene middelen (nadeel € 51.000) • Algemene uitkering gemeentefonds voordeel € 138.000: De algemene uitkering uit het gemeentefonds kent in 2011 een voordeel van per saldo € 138.000. Dit voordeel wordt veroorzaakt door een bijstelling van de maatstaf voor lage inkomens over de jaren 2009 en 2010, samen € 123.000. Daarnaast heeft er een bijstelling over 2011 plaatsgevonden voor de maatstaven uitkeringsontvanger en lage inkomens die per saldo leidde tot een nabetaling van € 16.000. • Rente investeringen nadeel € 183.000: Per saldo is er € 183.000 minder rente van eigen financieringsmiddelen doorbelast aan investeringen. Op dit product is dit een nadeel. Echter komt dit per saldo als voordeel terug in de resultaten per programma als gevolg van een achterstand in de uitvoering van de investeringen. • Overige posten per saldo nadeel € 6.000: Het product leningen en beleggingen onderdeel dividend levert € 6.000 minder op dan geraamd. Het product heffingen onderdeel OZB levert € 400 meer op dan geraamd. Mutaties reserves 980 Winstbestemming NB Minder onttrekking uit of niet geraamde storting in de reserve is een nadeel voor het resultaat. Meer onttrekking of niet geraamde onttrekking is een voordeel voor het resultaat. Programma 1 (voordeel € 8.000): - Het restant van de bestemmingsreserve brandweermaterieel ter grootte van € 47.507 is ingezet ter dekking van de hogere bijdrage aan de Veiligheidsregio en een lagere verrekening van de doorgeschoven BTW. Deze onttrekking levert een voordeel van € 47.000 op. - Nog niet alle kosten voor de Veiligheidsmonitor 2011 zijn gemaakt. Een gedeelte zou uit de algemene reserve bekostigd worden en dat is nu niet nodig (nadeel € 11.000). Verder wordt het
128
Jaarrekening 2011
-
Programmarekening
restant van de provinciale subsidie voor de Veiligheidsmonitor in de algemene reserve gestort (nadeel € 2.000). Het preventieproject vandalisme heeft niet plaatsgevonden in 2011 en de vanuit de algemene reserve te bekostigen handhavingkosten voor toetsing Maaszicht/Hart van Grave zijn slechts zeer beperkt benodigd. Er is dus minder uit de algemene reserve onttrokken voordeel € 26.000.
Programma 2 (nadeel € 83.000): - In 2011 is een bijdrage van de Provincie voor de brug over de Raam te Escharen ontvangen van circa € 63.000. Deze bijdrage is in mindering gebracht op de investering, zodat er voor genoemd bedrag minder dan geraamd onttrokken wordt aan de algemene reserve (nadeel € 63.000). Daarnaast is de provinciale bijdrage van € 2.655 voor jaarlijks onderhoud N 321 over 2010 en 2011 ontvangen (nadeel € 6.000). - Voor parkeren binnenstad is een bedrag van € 3.047,32 (voordeel € 3.000) aan de reserve gerealiseerde opslag grote werken onttrokken. - De provinciale subsidie van € 17.000 voor 17 goedkope huurwoningen wordt overgeheveld naar 2012 en is gestort in de algemene reserve (nadeel € 17.000). Programma 3 (nadeel € 87.000): − Een bedrag van € 11.752 wordt als budgetoverheveling gestort in de bestemmingsreserve voor terrein schoolplein Merletcollege (nadeel € 12.000). − De nog te betalen huren voor de AZC-scholen over 2008 tot en met 2010 komen te vervallen € 83.000. Deze huren drukten niet op de begroting maar werden ten laste gebracht van de reserve huisvesting en onderwijs AZC-scholen. Daardoor vervalt ook de geraamde onttrekking aan deze reserve van € 75.391 (nadeel € 75.000). Programma 4 (nadeel € 25.000): − In 2011 is door het college een afspraak gemaakt om bij te dragen aan de Bloementorens in de binnenstad vanuit de portefeuilles Toerisme en Recreatie en EZ (€ 2.700). Het contract loopt door tot in 2012 er heeft een budgetoverheveling, van € 2.700 plaatsgevonden (nadeel € 3.000). Voor het uitvoeringsprogramma "Platform Noordelijke Maasvallei" is afgesproken dit budget te reserveren als in 2011 dit uitvoeringsprogramma niet wordt uitvoerd. Deze budgetoverheveling levert een nadeel op van € 2.000). De regionale woningmarktstrategie is in 2011 niet uitgevoerd. Dit budget van € 7.500 wordt overgeheveld (nadeel van € 7.500). − Betreft de kapitaallast voor de onderhoudsuitgaven van het krediet Herbestemming/onderhoud historisch stadhuis. Het betreft een lopend krediet dat nog niet is afgewikkeld en daardoor geen aanwending vanuit de reserve plaatsvindt (nadeel € 13.000). Programma 5 (voordeel € 1.410.000): − Budgetten Kroonwerk Coehoorn, toegezegde bijdrage van de gemeente Grave aan de gemeente Heumen (nadeel € 2.000). Afronding cultuurhistorische waardenkaart (nadeel € 1.870). Canon van Grave (nadeel € 5.874). En restant budget onderhoudssubsidie gemeentelijke monumenten (nadeel € 1.102). Deze posten worden overgeheveld naar 2012 her betreft een storting in de reserve gemeentelijke monumenten. Aan de bestemmingsreserve gemeentelijke monumenten is een bedrag van € 927,50 toegevoegd als bijdrage Canon van Grave derden afscheid (voordeel € 1.000) − De actualisering van de bestemmingsplannen heeft vertraging opgelopen. Het budget voor controle- en advieskosten is gestort in de algemene reserve om de actualisering af te ronden heeft deze overheveling naar 2012 plaatsgevonden (nadeel € 9.500). De uitgaven voor structuurvisie WRO van € 26.700 komen ten laste van de algemene reserve (nadeel € 27.000). Er is vertraging opgelopen in het proces van de actualisering van de bestemmingsplannen. Daardoor wordt een bedrag van € 24.000 minder onttrokken uit de algemene reserve (nadeel € 24.000). − Adviesbudgetten van voorgaande jaren voor (omvangrijke) omgevingsvergunningen zijn in 2011 niet afgehandeld of konden door uitstel van het bouwproject niet afgehandeld worden. De geraamde onttrekking uit de algemene reserve voor deze inhaalslag vervalt (nadeel € 20.000. − Vanuit de algemene reserve heeft een verplichte extra storting (BBV-richtlijn) plaatsgevonden van € 1.892.000 in de voorziening verliesgevende complexen ter afdekking van het verlies van het complex Wisseveld uit de grondexploitatie. Dit ter uitwerking van het onderhandelingsresultaat
129
Jaarrekening 2011
Programmarekening
Wisseveld opgenomen in het raadsbesluit van 20 december 2011. Verder zijn er minder uitgaven geweest dan bij de begroting werd verondersteld. Hierdoor ontstaat er een voordeel van per saldo € 1.499.000. Programma 6 (€ 0) Programma 7 (nadeel € 521.000): - De extra kosten van het functiewaarderingstraject (fuwatraject) van € 175.250 zijn in 2011 niet uitbetaald en dus niet aan de algemene reserve onttrokken (nadeel). e - Bij de 2 Burap was de verwachting dat de uitgaven ICT lager zouden zijn dan begroot. Nu blijkt dat mee te vallen, waardoor er € 65.000 minder aan de bestemmingsreserve ICT onttrokken hoeft Er is voor € 417.000 aan investeringen niet uitgevoerd die afgedekt zouden worden uit de bestemmingsreserve ICT (nadeel). Dit betreft investeringen die nog niet afgerond zijn of doorgeschoven zijn naar volgende jaren. - Voor de nieuwbouw stadhuis zijn de kapitaallasten 2010 gecorrigeerd, wat een hogere onttrekking vanuit de bestemmingsreserve nieuwbouw stadhuis van € 7.000 betekent (voordeel). - De toerekening vanuit de beheerplannen materieel buitendienst blijft achter omdat de restwaarde van machines nog niet is gerealiseerd. Hierdoor is de onttrekking aan de bestemmingsreserve materieel buitendienst € 10.000 lager (voordeel). Er is voor € 27.000 aan investeringen niet uitgevoerd die afgedekt zouden worden uit de bestemmingsreserve materieel buitendienst (nadeel). Dit betreft investeringen die nog niet afgerond of doorgeschoven zijn naar volgende jaren. - De beschikbare functiewaarderingsgelden in de algemene reserve zijn in 2011 niet uitbetaald. De hieraan gekoppelde onttrekking van in totaal € 125.000 uit de algemene reserve komt te vervallen (nadeel). - Voor het opstellen van de toekomstvisie Grave is een niet geraamd bedrag van € 9.000 aan de algemene reserve onttrokken (nadeel). - We hebben een naheffingsaanslag omzetbelasting 2005 ontvangen ter hoogte van € 150.029. Deze naheffingsaanslag is afgedekt door een onttrekking uit de vrij besteedbare algemene reserve (voordeel). In 2010 is door de belastingdienst in het kader van horizontaal toezicht een boekenonderzoek over het jaar 2008 uitgevoerd. Om verjaring te voorkomen heeft de belastingdienst een naheffingsaanslag over 2005 opgelegd. Op 25 januari 2012 heeft het college besloten bezwaar te maken tegen deze aanslag. Overzicht van de Algemene dekkingsmiddelen Betreft de specificatie van de genoemde totaal bedragen in de programmarekening. Begroot 2011 in €
Werkelijk 2011 in €
Onroerende zaakbelasting Rente eigen financieringsmiddelen boekwaarde grondexploitatie Opbrengst beleggingen Dividend Toegerekende rente over Annuïteiteninvesteringen Algemene uitkering uit gemeentefonds 2011 Algemene uitkering uit gemeentefonds voorgaande jaren
1.800.500 384.177 400.000 81.000 437.631 11.125.978 0
1.800.886 384.177 400.000 74.483 254.278 11.142.113 122.559
Totaal
14.229.286
14.178.496
130
Jaarrekening 2011
Programmarekening
Algemene uitkering uit het gemeentefonds bij jaarrekening 2011. De totale algemene uitkering over 2011 bedraagt € 11.264.671,54. Dit is inclusief de diverse integratie-uitkeringen. De primitieve raming bedraagt in totaal € 11.181.474. De effecten van de circulaires zijn € 55.496 nadelig. Dat levert in totaal een begroot bedrag op van € 11.125.978. De werkelijke ontvangsten zijn € 138.693,54 hoger dan begroot. Dit voordeel wordt veroorzaakt door een bijstelling van de maatstaf voor lage inkomens over de jaren 2009 en 2010, samen € 123.000. Daarnaast heeft er een bijstelling over 2011 plaatsgevonden voor de maatstaven uitkeringsontvanger en lage inkomens die per saldo leidde tot een nabetaling van € 16.000. De berekening is in overeenstemming met de ontvangen specificaties van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties. Overzicht van de aanwending van het bedrag voor onvoorzien Het bedrag voor onvoorzien is een stelpost voor onvoorziene lasten. Verloop Saldo per 1 januari 2011 Primitieve begroting Bij: Resultaat beheerplannen e Af: Doorwerking saldo mutatie 2 Burap 2010 Af: Opstellen structuurvisie e Af: Negatief saldo 1 Bestuursrapportage Af: Toekomstvisie e Bij: Batig saldo 2 Bestuursrapportage Saldo per 31 december 2011
€ 117.320 Raad 9 november 2010 4.920 Raad 14 december 2010 -10.707 Raad 5 juli 2011 -19.839 Raad 5 juli 2011 -46.996 Presidium 22 november 2011, beslispunt - 9.000 Raad 13 december 2011 346.064 381.762
Overzicht van de incidentele baten en lasten Het budget incidenteel is bedoeld om incidentele lasten te dekken. Dit kan alleen plaatsvinden als er ook incidentele baten zijn. Alle incidentele baten en lasten lopen normaliter via het 'budget incidenteel'. Een eventueel saldo op het einde van het jaar kan ten gunste of ten laste van het rekeningresultaat gebracht worden. In 2011 was er géén apart budget voor incidentele baten en lasten.
131
Jaarrekening 2011
Balans
3.2 Balans en toelichting Verkorte balans In titel 4.5 BBV is vermeld aan welke eisen de balans en de toelichting op de balans moeten voldoen. De (uitgebreide) balans, conform het BBV, vindt u terug in bijlage 4.9 van deze jaarstukken. Omdat deze (uitgebreide) balans niet praktisch leesbaar is, hebben wij hieronder een verkorte balans opgenomen. In deze verkorte balans vindt u de "hoofdbalansposten" terug. De toelichting op de balans volgt wettelijk ook deze hoofdindeling. Hierdoor ontstaat een meer consistent geheel, waardoor u meer inzicht krijgt in de financiële positie. Balans per ultimo boekjaar ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Voorraden Kortlopende vorderingen Liquide middelen Overlopende activa Totaal
2011 0 24.041 19.414
PASSIVA Vaste passiva 0 Eigen vermogen 23.854 Voorzieningen 19.849 Langlopende schulden
-88 4.957 30 460
Vlottende passiva -802 Kortlopende schulden 4.536 Overlopende passiva 9 521
48.814
2010
47.967 Totaal Borg- en garantstellingen
132
bedragen * € 1.000 2011 2010 23.606 12.277 6.120
24.500 10.943 6.480
4.822 1.989
3.462 2.582
48.814
47.967
1.295
1.391
Toelichting op de balans
Jaarrekening 2011
3.2.1 Toelichting op de balans Grondslagen voor waardering Activa Voor zover niet anders vermeld, zijn de activa gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs (historische kosten). De verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. De vervaardigingsprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte grond- en hulpstoffen en de overige kosten, die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. In de vervaardigingsprijs kan voorts worden opgenomen een redelijk deel van de indirecte kosten. Indien in de vervaardigingsprijs is opgenomen de rente over het tijdvak dat aan de vervaardiging van het actief kan worden toegerekend, dient te worden toegelicht dat deze rente is geactiveerd. Op vaste activa met een beperkte gebruiksduur wordt jaarlijks afgeschreven volgens een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige gebruiksduur. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs verminderd met de afschrijvingen en/of eventuele beschikkingen over reserves voorzover het investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut betreft. De afschrijvingstermijn op kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en disagio is maximaal gelijk aan de looptijd van de lening. De afschrijvingstermijn van kosten onderzoek en ontwikkeling bedraagt ten hoogste vijf jaar. Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met afschrijvingen en/of bijdragen van derden (voor zover er een directe relatie bestaat met het actief) en/of beschikkingen over reserves (voor zover het investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut betreft). De in erfpacht uitgegeven gronden zijn gewaardeerd tegen uitgifteprijs van eerste uitgifte. De in eeuwigdurende erfpacht uitgegeven gronden zijn gewaardeerd tegen registratiewaarde. De geactiveerde investeringen in activa met een maatschappelijk nut zijn geactiveerd op basis van het gestelde in de verordening ex art. 212 Gw, dan wel op basis van afzonderlijke raadsbesluiten. De afschrijvingsmethode is vastgelegd in de door de raad vastgestelde verordening ex art. 212 Gemeentewet. Indien hierop extra wordt afgeschreven wordt dit toegelicht. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen, leningen, overige langlopende leningen en overige uitzettingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van eventuele aflossingen. Deelnemingen worden in afwijking hiervan gewaardeerd tegen marktwaarde als deze waarde lager is dan de verkrijgingsprijs. De bijdrage in activa in eigendom van derden wordt gewaardeerd tegen het bedrag van de verstrekte bijdrage verminderd met afschrijvingen. Onder uitzettingen worden aandelen, obligaties, maar ook leningen en vorderingen verstaan. Uitzettingen met een looptijd korter dan één jaar worden opgenomen onder de vlottende activa. Uitzettingen met een oorspronkelijke looptijd van langer dan één jaar worden gedurende de gehele looptijd onder de financiële vaste activa opgenomen. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden met de nominale waarde van leningen verrekend. Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs dan wel lagere marktwaarde. Kortlopende vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden met de nominale waarde van de vorderingen verrekend. Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Overlopende activa De overlopende activa zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.
133
Toelichting op de balans
Jaarrekening 2011
Passiva Voor zover niet anders vermeld, zijn passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening. Voorzieningen De voorzieningen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorzieningen worden gevormd ter afdekking van: • Verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs is in te schatten. • Op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten. • Kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende aan arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van jaarlijks vergelijkbaar volume (bv de opbouw van het vakantiegeld over de maanden juni t/m december, dat jaarlijks in mei van het volgende jaar wordt uitgekeerd). Aan voorzieningen wordt geen rente toegevoegd. Voorziening "Pensioenverplichting wethouders" is contant gemaakt tegen een rekenrente van 3%. Bij de berekening van de contante waarde is een termijn in acht genomen van 31 december 2010 tot de pensioengerechtigde leeftijd van 65 jaar van elke wethouder. Inhoudelijke toelichting van de balans
Immateriële vaste activa
2011
2010
0 0 0
0 0 0
2011
2010
Specificatie (economisch nut): a) gronden en terreinen b) woonruimten c) bedrijfsgebouwen d) grond-, weg- en waterbouwkundige werken e) vervoermiddelen f) machines, apparaten en installaties g) overige materiële vaste activa
610.025 100.097 14.875.110 4.240.714 252.228 1.200.481 733.471
609.327 112.854 15.279.332 4.236.883 237.747 1.261.801 546.294
Specificatie (maatschappelijk nut): a) gronden en terreinen b) woonruimten c) bedrijfsgebouwen d) grond-, weg- en waterbouwkundige werken e) vervoermiddelen f) machines, apparaten en installaties g) overige materiële vaste activa
0 0 0 848.913 0 0 1.180.334
0 0 0 854.711 0 0 715.211
24.041.373
23.854.160
Specificatie: a) kosten van het sluiten van geldleningen en saldo van agio en disagio b) kosten van onderzoek en ontwikkeling van activa Totaal
Materiële vaste activa
Totaal materiële vaste activa
134
Toelichting op de balans
Jaarrekening 2011 Verloop: Het verloop van deze posten is als volgt:
bedragen * € 1 Boekwaarde 01-01-2011
Economisch nut a) gronden en terreinen b) woonruimten c) bedrijfsgebouwen d)grond-, weg- en waterbouwkundige werken e)vervoermiddelen f) machines, apparaten en installaties g)overige materiële vaste activa Maatschappelijk nut a) gronden en terreinen b) woonruimten c) bedrijfsgebouwen d) grond-, weg- en waterbouwkundige werken e) vervoermiddelen f) machines, apparaten en installaties g)overige materiële vaste activa Totaal
Investering
Desinvestering
Afschrijving
Bijdrage derden
Boekwaarde 31-12-2011
609.327 112.854 15.279.332
698 0 146.343
0 0 0
0 -12.757 -550.565
4.236.883 237.747
632.576 43.748
0 0
-89.745 -29.267
1.261.801
54.916
0
-116.236
0
1.200.481
546.294 0 0
217.429 0 0
0 0 0
-30.252 0 0
0 000 00
733.471 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
854.711 0
35.634 0
0 0
-41.432 0
0 0
848.913 0
0
0
0
0
0
0
715.211 23.854.160
544.478 1.675.822
-46.540 -46.540
-32.815 -903.069
0 -539.000
1.180.334 24.041.373
Financiële vaste activa Specificatie: a) kapitaalverstrekkingen b) leningen aan woningbouwcorporaties of verbonden partijen: - leningen aan woonmaatschappij maasland - leningen aan deelneming stimuleringsfonds Bouwfonds c) overige langlopende leningen: - Lening Brandweer Brabant Noord - Lening Jeu de Boulesvereniging Grave - hypothecaire geldlening Laco - hypothecaire geldleningen personeel d) overige langlopende uitzettingen: - Loyalis FS Garantieproduct Dow Jones Eurostoxx 50, 5 jaar - Loyalis FS Garantieproduct Dow Jones Eurostoxx 50, 10 jaar - Loyalis FS Rente Plus Fonds Europa 1-3 jaar - Escrow FS Rente Plus Fonds Europa 1-3 jaar - lening BNG (betreft verkoop HNG, zie hierna) e) bijdragen aan activa in eigendom van derden (kinderboerderij Velp) Totaal
135
0 0 0 -539.000 0
610.025 100.097 14.875.110 4.240.714 252.228
2011
2010
0
0
6.117.337 233.914
6.477.016 231.850
482.371 15.000 136.134 382.833
482.371 0 158.823 382.833
4.942.127 4.894.559 807.215 1.182.777 209.641 10.000
4.942.127 4.894.559 825.992 1.210.290 232.935 10.000
19.413.908
19.848.796
Toelichting op de balans
Jaarrekening 2011
Van de langlopende uitzettingen van ongeveer 10 miljoen ontvangen wij gemiddeld minimaal 4% en maximaal 8,5%, daarom is het reëel een bedrag van € 10 miljoen te blokkeren. Met deze belegging wordt naar verwachting jaarlijks minimaal € 468.500 aan rente-inkomsten gegenereerd. Verduidelijking: Lening BNG (betreft verkoop HNG) Het depotbedrag; Verkoop hypotheekbedrijf Hypotheekfonds Noordbrabantse Gemeenten (HNG). Ultimo 1995 heeft het algemeen bestuur van het HNG goedkeuring verleend aan de verkoop van de activa en passiva van het HNG aan de NV Bouwfonds Nederlandse Gemeenten. Hierbij is ondermeer overeengekomen dat het Bouwfonds aan het HNG een koopsom verschuldigd is, bestaande uit 25 jaarlijkse termijnen van € 10,9 miljoen (f 24 miljoen), oftewel totaal € 272,5 miljoen (f 600 miljoen). Deze termijnen worden naar rato van de restant hypotheekschulden per 31 december 1995 over de deelnemende gemeenten verdeeld. Voor de gemeente Grave betekent dit dat jaarlijks nog gedurende 11 jaren (tot 2020) € 23.293,45 wordt ontvangen, in totaal bedroeg de bijdrage € 567.922. De eerste jaartermijn is in september 1996 (wordt jaarlijks achteraf) ontvangen. Ieder jaar wordt op de balans de nog uitstaande bijdrage als lening BNG en de vordering bij de openstaande passiva (Verkoopwaarde HNG aan NV Bouwfonds) vermeld. De daadwerkelijke bijdrage wordt jaarlijks in de exploitatie verantwoord op het product 645201 “Beleid en uitvoering volkshuisvesting”. Het huidig tegoed balanspost 0720092 bedraagt afgerond: € 209.641. Verloop: Het verloop van deze posten is als volgt: bedragen * € 1 Boekwaarde 01-01-2011
a)kapitaalverstrekkingen b)leningen woningbouwcorporaties / verbonden partijen c) overige langlopende leningen d)overige langlopende uitzettingen e)bijdragen aan activa eigendom derden Totaal
Vermeerdering
Aflossing
Vrijval
Waardevermindering/ beheervergoeding
Boekwaarde 31-12-2011
0
0
0
0
0
0
6.708.866
2.064
-48.796
-310.883
0
6.351.251
1.024.027
15.000
-22.689
0
0
1.016.338
12.105.903
63.291
-23.293
0
-109.582
12.036.319
10.000 19.848.796
0 80.355
0 -94.778
0 -310.883
0 -109.582
10.000 19.413.908
Voorraden Specificatie: a) grond- en hulpstoffen - niet in exploitatie genomen bouwgronden - overige grond- en hulpstoffen b) onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie - Complex 00: Algemeen - Complex 03: De Stoof fase 2 - Complex 08: Bonspark - Complex 36: Havengebied (Koninginnedijk) - Complex 42: Herontwikkeling Bijl - Complex 53: Dorpshart Velp
136
2011
2010
0 0
0 0
0 0 121.618 0 0 368.203
0 40.000 208.503 7.583.841 279.454 341.815
Toelichting op de balans
Jaarrekening 2011 - Complex 57: Vizier/Binckhof/Mariëndaal - Complex 60: Van Dongen Escharen/Hof van Esteren - Complex 61: Marechausseekazerne - Complex 11: initiatieffase Estersveld/Esterade c) gereed product en handelsgoederen - Eigen verklaringen d) vooruitbetalingen op voorraden Voorziening verliesgevende complexen (netto presenteren) Totaal
Kortlopende vorderingen Specificatie: a) Vorderingen op openbare lichamen a) Debiteuren b) Overige vorderingen Totaal Voorziening voor dubieuze debiteuren (netto presenteren) Totaal
Liquide middelen Specificatie: Kas /kasverschillen Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) Rabobank Postbank Overig Totaal
Overlopende activa Specificatie: Vooruitbetaalde facturen (crediteuren)
137
0 0 0 41.553 0 0 0 531.374
303.200 161.092 95.495 26.080 0 0 0 9.039.480
-619.304 -87.930 =========
-9.841.815 -802.335 =========
2011
2010
29.844 867.529 4.352.671 5.250.044 -293.595
515.771 1.078.187 3.313.223 4.907.181 -371.415
4.956.449 =========
4.535.766 =========
2011
2010
0 0 23.012 7.274 0 30.286 =========
0 0 3.697 5.320 0 9.017 =========
2011
2010
460.318 =========
521.439 =========
Jaarrekening 2011
Toelichting op de balans
Eigen vermogen Specificatie: Reserves (per categorie) Stand per 1-1-2011
Toevoegingen via mutaties reserves in 2011
Algemene reserves: 5 - Algemene reserve (geblokkeerd) 10.000.000 - Algemene reserve (vrij besteedbaar) 3.753.835 - Afboeking Balanswaarde Algemene Reserve - Algemeen weerstandsvermogen 1.000.000 - Algemene reserve grondexploitatie 65.001 - Weerstandsvermogen grondexploitatie 453.780 Bestemmingsreserves: Bestemmingsreserves voor het realiseren van een bepaald doel: - Huisvesting en onderwijs AZC-scholen 156.585 - Mobiliteitsfonds 57.500 - Afkoop woonwagencentra 9.642 - Gerealiseerde opslag 707.149 “Bovenwijkse voorzieningen”
0 352.240
5
via mutaties reserves in 2011
513.683
0 2.560.071
Onttrekking viaverminresultaatdering ivm bestemm. afschrijv. 2011 op activa 0
12.497
Stand per 31-12-2011 10.000.000 2.047.190 1.000.000 65.001 453.780
2.609 480.000 0 20.769
153.976 537.500 9.642 724.870
3.047
Bestemmingsreserves voor dekking van investeringen in bedrijfsmiddelen: - Brandweermateriaal 97.248 - ICT 1.912.604 640.000 - Nog te besteden investeringsbudgetten 10.598 - Nieuwbouw Stadhuis 4.569.148 - Vervanging machinepark gemeentewerken 402.177 22.102 Bestemmingsreserves voor egalisatie van exploitatiekosten: - Stimulering deelnemers FPU lokaal niveau 18.000 - Inkomensdeel Wet Werk en Bijstand (WWB) 47.940 - Reconstructie algemeen (v/h groenfonds) 538.425
viaresultaatbestemm. 2011
47.507 348.670
53.165 179.260
17.609
5.280 41.895
Van de algemene reserve was € 10 miljoen geblokkeerd wegens vaststaande beleggingen ter waarde van € 10 miljoen (bij een rentevoet van 4%).
138
49.741 2.150.768 10.598 4.389.887 406.670 23.280 6.045 538.425
Jaarrekening 2011 - Egalisatie reserve riolering (tarieven) - Gemeentelijke Monumenten - Opleidingsfonds Totaal
Toelichting op de balans 132.155 27.130 27.823 23.986.741
15.846 1.536.236
513.683
12.856 0 3.034.264
0
244.922
Rekeningsaldo 2011 voordelig
132.155 30.120 27.823 22.757.473 849.082
Totaal Eigen vermogen
23.606.555 =========
Toelichting: Vanwege de uitgebreidheid van de toelichting op de reserves hebben wij deze in Deel D, bijlagen 4.5 opgenomen.
Voorzieningen Specificatie: Voorzieningen (per categorie) Stand per Dotaties Vrijval tgv. 1-1-2011 resultaat Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar redelijkerwijs in te schatten. - Wijk- en Dorpsbeheer - Pensioenaanspraken wethouders - Voorziening woonrijpmaken afgesloten complexen
54.419 339.842 239.202
79.201 20.000
Aanwending
Stand per 31-12-2011
51.303
3.116 419.043 128.882
130.320
Op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten. - Egalisatievoorz. arbeidsvoorwaarden personeel en opleiding 18.375 5.450 23.825 - Scholing/vorming/training 88 88 - Voorziening dubieuze debiteuren 371.415 77.820 293.595 - Voorziening vervroegde uittreding/stuwmeer uren 120.000 120.000 - Voorziening verliesgevende complexen 9.841.815 2.016.132 11.238.643 619.304 Kosten die een volgende begrotingsjaar worden gemaakt. Mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. - Huisvesting scholen - Egalisatie afvlakking tarief reinigingsheffing - Vervanging en onderhoud riolering (rioolbeheersplan) - Onderhoud gemeentelijke gebouwen (gebouwennota)
1.297.078 9.629 5.829.418 1.019.771 139
51.289 164.319 228.380 246.336
328.444 212.461
1.245.789 173.948 5.729.354 1.053.646
Jaarrekening 2011
Toelichting op de balans
- Onderhoud openbare verlichting - Onderhoud wegen en fietspaden (wegennota) - Voorziening openbare ruimte en civiele objecten - Voorziening groen - Voorziening egalisatie toerisme en recreatie - Voorziening herinrichting openbare ruimte Wisseveld Totaal
769.140 1.004.727 121.139 194.728 45.494
308.137 58.820 168.000 2.700 1.300.000
395.267 29.627 152.952 15.707
769.140 917.597 150.332 209.776 32.487 1.300.000
21.156.281
4.717.475
12.683.834
13.189.922
9.841.815 371.415
2.016.132
11.238.643 77.820
619.304 293.595
10.943.051
2.701.343
1.367.371
12.277.023 =========
Naar Activaposten op de balans; deze moeten netto gepresenteerd worden: - Voorziening verliesgevende complexen (bij de voorraden) - Voorziening voor oninbare vorderingen (bij kortlopende vorderingen) Eindtotaal voorzieningen
Toelichting: Vanwege de uitgebreidheid van de toelichting op de voorzieningen hebben wij deze in Deel D, bijlagen 4.6 opgenomen. Overlopende Passiva Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. Deze posten worden met ingang van 2008 als “overlopende passiva” opgenomen. Stand per Dotaties Vrijval tgv. AanStand per 1-1-2011 resultaat wending 31-12-2011 - Inburgering nieuwkomers educatief component 2008 - Inburgering oudkomers (nalatenschap Oude Vreemdelingenwet 2010) - Onderwijs achterstanden bestrijding - Sanering 70+ woningen - Voorziening Participatiebudget - Schuldhulpverlening
278.224 36.647 463.289 140.015 359.448 27.604
Totaal
1.305.226
1.600 116.369 117.969
Dit overzicht is een aanvullende toelichting op een onderdeel van de "overlopende passiva" (zie volgende pagina). Toelichting: Vanwege de uitgebreidheid van de toelichting hebben wij deze ook in Deel D, bijlagen 4.6 opgenomen.
140
217.396 21.068 0
238.464
278.224 36.647 464.889 140.015 258.421 6.536 1.184.732 =========
Jaarrekening 2011
Langlopende schulden Obligatieleningen Onderhandse leningen van: - BNG *) - NWB *) Door derden belegde gelden Waarborgsommen Totaal
Toelichting op de balans 2011 Schuld Rentelast
2010 Schuld Rentelast
0
0
0
0
1.371.525 4.745.812 0 2.405 6.119.742
69.917 238.967 0 5 308.889
1.731.205 4.745.812 0 2.450 6.479.467
132.622 238.967 0 5 371.594
*) Betreft zeven leningen deze zijn doorgeleend aan woonmaatschappij Maasland onder dezelfde voorwaarden en condities. In 2011 zijn twee BNG leningen volledig afgelost. Er resteren ultimo 2011 nog vijf leningen.
Kortlopende schulden
2011
2010
0
0
1.510.046 0 440.201 2.899.954 0 971.459 4.821.660
1.700.301
2011
2010
361.135 233.914 209.641 804.690
812.060 231.850 232.935 1.276.845
Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden.
1.184.732
1.305.226
Totaal
1.989.422
2.582.071
Specificatie: a) Kasgeldleningen b) Bank en girosaldi (rood staan) - BNG belastingen c) Overige schulden - Schulden aan openbare lichamen - Crediteuren - Waarborg inschrijvingen grondaankopen - Overige schulden Totaal
Overlopende passiva Specificatie: Nog te betalen facturen Rek.crt.Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (Bouwfonds) Verkoopwaarde HNG aan NV Bouwfonds Subtotaal
141
0 1.101.559 0 659.971 3.461.831
Jaarrekening 2011
Toelichting op de balans
Borgstellingen (buiten de balanstelling) Door de gemeente Grave zijn de volgende borgstellingen afgegeven: Oorspronkelijk bedrag lening Leningen: Hockeyclub Grave Tennisvereniging Esteren THOS THOS Stg. Wonen voor ouderen Maasland Stg. woonmaatschappij Maasland Stg. Kinderopvang Grave Stg. Kinderopvang Grave Jeu de Boulesver. Grave Superieur Totaal borgstelling leningen Krediet rekening-courant: THOS 1) Totaal borgstelling krediet
27.227 44.887 113.445 45.378 1.361.341 544.536 74.874 90.756 140.000 2.442.444 45.378 45.378
Restant looptijd
% borgstelling
Saldo lening 1-1-2011
Saldo lening 31-12-2011
10 15 13 10 23 20 15 15 24
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
5.445 12.741 37.375 12.063 862.182 290.419 30.698 43.109 100.000 1.394.032
4.538 5.413 33.080 8.734 816.804 272.268 27.454 38.193 95.000 1.301.485
100%
-2.638 -2.638
-6.554 -6.554
1) Bij een negatief saldo lening bedraagt de borgstelling feitelijk nihil. De gemeente staat borg tot maximaal de hoogte van het totale krediet (€ 45.378).
In het jaar 2011 is niets betaald uit hoofde van borgstellingen. Het totaalbedrag van de betalingen tot en met 2011 inzake borgstellingen bedraagt ook nihil.
Garantstellingen geborgde Volkshuisvestingsgeldleningen (buiten de balans) waarvoor het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) garant staat. Wettelijk staan het rijk en de gemeenten bij calamiteiten ieder voor 50% als achtervang garant. Stichting Mooiland
Leningnummer 40.105368
€ 10.000.000
(voor 50% als achtervang garant)
Garantstellingen (buiten de balanstelling) Door de gemeente Grave zijn de volgende garantiestellingen afgegeven:
Kringloopbedrijf Land van Cuijk Stichting Dorpsbelang Gassel Totaal
Garantstelling 15.882 13.613 29.495
1) 2)
1) Dit betreft een garantstelling aan Stichting Actief voor Kringloopbedrijf (winkel) in de gemeente Cuijk (borgstelling voor Grave ƒ 35.000) (raadsbesluit 1 juni 1999). 2) Dit betreft een garantstelling voor de overdracht van woningen van Stichting Dorpsbelang Gassel aan woningstichting St. Willebrord (thans woonmaatschappij Maasland) (raadsbesluit 9 september 1999).
In 2011 s niets betaald uit hoofde van garantstellingen. Het totaalbedrag van de betalingen tot en met 2011 nzake garantstellingen bedraagt ook nihil.
142
Jaarrekening 2011
Toelichting op de balans
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Hieronder worden de niet in de balans opgenomen belangrijke financiële verplichtingen vermeld waaraan de gemeente Grave voor toekomstige jaren is verbonden. Er zijn voor de huur van alle kopieerapparaten langlopende financiële verplichtingen aangegaan tot een jaarbedrag van € 49.000. Deze verplichtingen lopen nog tot januari 2012. Een deel van deze verplichting loopt tot 23 februari 2016. Dit betreft een jaarbedrag van € 7.500,-.
143
Jaarrekening 2011
Bijlagen
DEEL D: BIJLAGEN Dit hoofdstuk bestaat uit de volgende onderdelen: 4.1 Kerngegevens; 4.2 Wetgeving; 4.3 Personeelssterkte en personeelslasten; 4.4 Overzicht investeringen en kapitaallasten; 4.5 Reserves; 4.6 Voorzieningen; 4.7 Leningen u/g en o/g; 4.8 Relatie programma’s – beheersproducten; 4.8 Uitgebreide balans; 4.10 Afkortingenlijst; 4.11 Begrippenlijst; 4.12 Sisaverantwoording .
144
Jaarrekening 2011
Bijlage kerngegevens
4.1 Kerngegevens Hieronder zijn in tabelvorm de kerngegevens van de gemeente Grave vermeld, al dan niet aangevuld met grafieken. Deze kerngegevens zijn onderverdeeld in de sociale structuur en de fysieke structuur.
Sociale structuur Aantal inwoners bevolkingsopbouw 31-12-2009 t/m 31-12-2011 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 2009
2010
2011 31-12-2011
31-12-2009
31-12-2010
0 - 4 jaar
704
592
691
5 - 14 jaar
1.594
1.729
1.501
15 - 64 jaar
8.767
8.814
8.575
65 jaar en ouder
1.850
1.909
2.036
aantal inwoners 0 - 4 jaar
5 - 14 jaar
SOCIALE STRUCTUUR Aantal inwoners 0 - 4 jaar 5 - 14 jaar 15 - 64 jaar 65 jaar en ouder
Totaal
145
15 - 64 jaar
65 jaar en ouder
31-12-‘09
31-12-‘10
31-12-‘11
704 1.594 8.767 1.850
592 1.729 8.814 1.909
691 1.501 8.575 2.036
12.915
13.044
12.803
Jaarrekening 2011
Bijlage kerngegevens Overzicht uitkeringsgerechtigden
120 109 100
100
95
90
Aantal
80
60
40
20
14
10
13
9 2
1
0 ABW 65-
personen beneden 65 jaar
Wet Wij
31-12-2010
I.O.A.W.
I.O.A.Z.
31-12-2011
Aantal uitkeringsgerechtigden 31-12-2010
31-12-2011
109
100
95
90
0
0
14
10
13 2
9 1
361
365
Aantal periodieke bijstandsgerechtigden waarvan personen beneden 65 jaar personen van 65 jaar en ouder (m.i.v. 2010 betaald via SVB) Wet Wij Aantal uitkeringsgerechtigden ingevolge de I.O.A.W. Aantal uitkeringsgerechtigden ingevolge de I.O.A.Z. Aantal WVG-gerechtigden met een vervoersvoorziening
Fysieke structuur Omschrijving 31-12-2010 31-12-2011 Oppervlakte gemeente in ha 2.797 2797 - waarvan binnenwater 63 63 - waarvan historisch 8 8 - waarvan openbaar groen (parken en plantsoenen 58 58 - waarvan bos en natuurterreinen 138 138 Aantal woonruimten 5.656 5.656 Lengte van verharde wegen in m 92.594 92.594 - binnen bebouwde kom 42.606 42.606 - buiten bebouwde kom 48.980 48.980 Lengte van onverharde wegen 20.800 20.800 Lengte van waterwegen (de Maas) 1.574 1.574 Lengte van recreatieve fiets-, ruiter- en wandelpaden 9.300 9.300
146
Jaarrekening 2011
Bijlage kerngegevens
Financiële structuur 2010 totaal P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7
2011 totaal
2010 per inw.
2011 per inw.
Veiligheid en handhaving Woon- en leefomgeving Voorzieningen en sociale samenhang Econ. aangelegenh., toerisme en recreatie. Duurzame ruimtelijke ontwikkeling Publieke dienstverl. en communicatie Personeel, organisatie en financiën Totale lasten
2.593 3.832 11.210 682 9.480 937 9724 38.458
1.839 3.428 11.861 614 17.620 720 11.276 47.358
199 294 859 52 727 72 745 2948
141 263 909 47 1.351 55 865 3.631
Algemene uitkering gemeentefonds Belastingen en heffingen Overige baten Totale baten
11.220 5.126 21.214 37.560
11.142 5.599 29795 46.536
860 393 1.626 2.879
854 429 2.284 3.567
Mutaties reserves
-1.411
-1.671
-108
-128
Eigen vermogen Vreemd vermogen Totaal vermogen
24.500 10.943 35.443
23.607 10.977 34.584
1.878 839 2.717
1.810 841 2.651
147
Jaarrekening 2011
Bijlage wetgeving
4.2 Wetgeving "Iedere Nederlander wordt geacht de wet te kennen". Ook de gemeente Grave moet voor de uitvoering van haar (wettelijke) gemeentelijke taken voldoen aan wet- en regelgeving. De wet- en regelgeving dient als basis voor het rechtmatig handelen van de gemeente Grave. De landelijke wetgeving geldt niet specifiek voor de gemeente Grave, maar is van toepassing op alle gemeenten. Omdat in de praktijk blijkt dat toch niet iedere Nederlander de wet kent én voor de volledigheid, volgt hieronder een opsomming van de belangrijkste plaatselijke regelgeving waaronder de diverse taakvelden opereren. Programma 1: Taakveld 1.1 Brandweer • 2006: Beheerprogramma brandweermaterieel 2006-2010 2006: Brandweerbeleidsplan: Instructie voor de commandant van de gemeentelijke brandweer 2006: Brandweerbeleidsplan: Verordening brandweerzorg en rampenbestrijding 2006: Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Brabant-Noord 2008: Verordening brandweerrechten 2009 Taakveld 1.2 Openbare orde en veiligheid 1996: Verordening binnentreden ter uitvoering van noodverordeningen 2002: Verordening winkeltijden gemeente Grave 2002 2006: Wegsleepverordening gemeente Grave 2006 2007: Integraal veiligheidsplan 2007-2010 'Grave, een veilige gemeente' 2007: Plan van aanpak Veiligheidsarrangement 2007-2010 2010: Algemene plaatselijke verordening 2010 2010: Beleidsregels wet BIBOB 2010: Aanpassing mandaatregeling Wegsleepverordening 2006 Taakveld 1.3 Integrale handhaving • 2008: Handhavingsnota Grave • 2010: Algemene Plaatselijke Verordening • 2011: Kadernota Integrale Handhaving 2011-2015 en uitvoeringsprogramma Programma 2: • Masterplan volkshuisvesting en leefbaarheid Ruimtelijk Toetsingskader Reconstructieplan Peel en Maas Landschapsbeleidsplan 2006: Beheerplan openbaar groen 2006: Beheerplan wegen 2006: Beheerplan meubilair openbare ruimte en civiele objecten Programma 3: Taakveld 3.1 Doelgroepenbeleid • Verordening Wet inburgering (WI) gemeente Grave 2007 • Verordening Toeslagen en Verlagingen Wet werk en bijstand (Wwb) 2011 • Verordening Afstemming Wet werk en bijstand 2011 • Verordening Afstemming Wet Investeren in jongeren (Wet WIJ) 2011 • Verordening Afstemming Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) en Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) 2011 • Verordening re-integratie WWB, IOAW en IOAZ 2011 • Verordening Handhaving WWB, WIJ, IOAW en IOAZ 2011 • Verordening Leerwerkaanbod Wet WIJ 2010
148
Jaarrekening 2011
Bijlage wetgeving
Taakveld 3.2 Cultuur en welzijn 2002: Bijdrageregeling deelname aan Welzijnsactiviteiten 2002 2006: Beleidskader maatschappelijke ondersteuning, welzijn en zorg; 2011: Algemene Subsidieverordening gemeente Grave 2011 • 2011: Beleidsregels Subsidiëring o Ouderen 2011 o Jeugd en Jongeren 2011 o Integratie Nieuwkomers en Minderheden 2011 o Gemeenschapsaccommodaties 2011 o Cultuur- en kunstbeoefening 2011 o Speerpunt Jeugdledensubsidie 2011 o Vorming, Educatie en Media 2011 o Wijk- en dorpsbeheer 2011 o Zorg 2011 o Sport 2011 • 2011: Beleidsregel Jubileumregeling gemeente Grave 2011 Taakveld 3.3 Onderwijs • 1999: Verordening overleg lokaal onderwijsbeleid gemeente Grave 1999 2003: Verordening leerlingenvervoer gemeente Grave 2004 2007: Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Grave 2007 2007: Materiële en financiële gelijkstelling onderwijs gemeente Grave Taakveld 3.4 Volksgezondheid • 2008: Nota lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 Programma 4: Taakveld 4.1 Economische aangelegenheden • 1998: Marktverordening gemeente Grave 1998 • 2003: Verordening staangeld Grave 2004 • 2009: Beleidsnota Economische Zaken “Samen aan het werk” 2009/2010 • 2011: Beleidsnota Economische Zaken “Van Stilstand naar vooruitgang: Grave bekent kleur !”, dec 2011 Taakveld 4.2 Toerisme en recreatie • De beleidsnota toerisme & recreatie 2010-2020 (“toerisme & recreatie, een kwestie van ondernemerschap en samenwerking”). De beleidsnota is, inclusief bijbehorend uitvoeringsprogramma, vastgesteld door de raad op 3 november 2009. Programma 5: Taakveld 5.1 Milieu • 2011: Afvalstoffenverordening regio Land van Cuijk en Boekel • 2005: Verordening verlening van inzamelvergoedingen aan nonprofitinzamelaars van oud papier 2005 Taakveld 5.2 Ruimtelijke ontwikkeling 2003: Monumentenverordening Grave Programma 6: • 2002: Verordening GBA (gemeentelijke bevolkingsadministratie) • 2011: Legesverordening gemeente Grave 2011 Programma 7: • 2006: Nota reserves en voorzieningen
149
Jaarrekening 2011
Bijlage personeelssterkte en personeelslasten
4.3 Personeelssterkte en personeelslasten Organisatie-eenheid
Aantal formatieplaatsen Werkelijk 2010
Raad (1) Griffie College van burgemeester en wethouders Secretaris
Begroot 2011
Werkelijk 2011
Totaal salarissen en sociale lasten Werkelijk Begroot 2010 2011
Werkelijk 2011
15 0,89
15 0,89
15 0,89
83.643 73.527
87.700 76.500
87.378,41 73.949,93
3,00
3,00
3,00
254.546
306.100
257.127,23
1,00
1,00
1,00
97.855
101.900
101.356,70
Controller
1,00
1,00
1,00
80.934
83.800
80.739,05
Veiligheidsbureau
3,89
3,89
4,56
200.852
196.100
211.824,31
Personeelszaken
1,50
2,50
4,33
77.655
153.600
167.041,55
afdeling Bedrijfsvoering
22,06
22,33
22,17
1.176.447
1.258.600
1.193.752,93
afdeling Inwoners en Zorg
22,63
23,63
20,94
1.355.587
1.335.200
1.148.936,27
afdeling Ruimte en Wonen
31,41
40,12
34,71
1.728.911
2.251.100
1.802.973,25
14.487
15.800
14.558,71
Vrijwillige brandweer (1) Schoonmaak Brandweerkazerne Bijzondere groep FPU Beloningsdifferentiatie Subtotaal huidig personeel Stagiaires (3)
0
0
0,44
0,44
0
0
0
0
0
0
30.135
0
0
0
102,82
113,80
0
0
0,44
8.548 108,04
5.183.127
5.866.400
14.075
Wachtgelders
5.139.638,34 12.926,81
33.122
Gepensioneerde wethouders
28.984
Wachtgeld wethouders
125.705
83.800
107.364,75
Pensioen bestuurders
30.000
30.615,12
Wachtgeld personeel
1.300
1.296,24
54.650 169.750
14.984,70
201.886 5.385.013
6.036.150
5.306.825,96
Overige kosten personeel Subtotaal voormalig personeel Taakstellende bezuiniging Totaal-generaal (1)
102,82
-0,5 113,30
108,04
Betreft niet aantal fte's, maar aantal personen.
Toelichting aantal formatieplaatsen 2011 Veiligheidsbureau De formatie van het cluster Veiligheidsbureau is met 24 uur uitgebreid. Personeelszaken Per 1 maart 2011 zijn de afdelingen personeelszaken van Cuijk, Grave en Mill & Sint Hubert samengevoegd. Overeengekomen is dat de locatiegemeente eventuele vacatures opvult. In de aanloop naar de samenwerking zijn de afgelopen jaren ontstane vacatures niet ingevuld om de inpassing van het zittende personeel niet onnodig te belasten. Het gevolg is dat Grave als locatiegemeente bij de start van de afdeling P&O CGM direct een aantal vacatures moest invullen. Afdeling Inwoners en Zorg Bij de afdeling Inwoners en Zorg is 1 Fte bezuinigd en is ruim 1 Fte detachering vanuit het cluster Sociale Zaken bij de ISD vervallen. De kosten van deze vervallen formatie bij de ISD is geen voordeel
150
Jaarrekening 2011
Bijlage personeelssterkte en personeelslasten
omdat de formatie bij de ISD door locatiegemeente Cuijk wordt ingevuld en deze kosten via de verdeelsleutel weer in rekening worden gebracht bij de gemeente. Afdeling Ruimte en Wonen Per 31-12-2011 heeft de afdeling Ruimte en Wonen nog 3,1 Fte aan vacatureruimte. In totaal is 2,3 Fte betrokken bij de bezuinigingsopdracht. Toelichting salarissen 2011 De salarissen van het college van burgemeester en wethouders zijn te hoog geraamd. De overschrijding bij het Veiligheidsbureau is het gevolg van de formatie-uitbreiding. De kosten van de afdeling P&O CGM worden betrokken bij de kostenverdeling samenwerking Cuijk en Mill & Sint Hubert. Bij de afdeling Inwoners en Zorg is bij de begroting deels geanticipeerd op de verwachte uitkomsten van het traject functiewaardering. Daarnaast is een financieel voordeel behaald als gevolg van de krimp van de formatie en de vervallen formatie bij de ISD. Dit laatste leidt niet tot een financieel voordeel omdat de kosten op een andere plaats weer terugkomen. De afdeling Ruimte en Wonen heeft te maken met begrote vacatures en vervallen Fte’s als gevolg van de bezuinigingsopdracht voor het jaar 2012. De financiële effecten voor 2011 zijn gering omdat niet aangewende bedragen in het algemeen doorgesluisd worden naar de post onderuitputting.
151
Jaarrekening 2011
Bijlage: overzicht investeringen
4.4 Overzicht investeringen en kapitaallasten Deel A: Lopende investeringen
152
Jaarrekening 2011
Bijlage: overzicht investeringen
153
Jaarrekening 2011
Bijlage: overzicht investeringen
154
Jaarrekening 2011
Bijlage: overzicht investeringen
155
Jaarrekening 2011
Bijlage: overzicht investeringen
156
Jaarrekening 2011
Bijlage: overzicht investeringen
157
Jaarrekening 2011
Bijlage: overzicht investeringen
Deel B: Afgewerkte investeringen
158
Jaarrekening 2011
Bijlage: overzicht investeringen
159
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves
4.5 Verloop reserves ALGEMENE RESERVES 9001000 Algemene reserve (geblokkeerd) Inzichtelijk maken van de hoogte van de liquide middelen, die niet besteed mogen worden om de dekking van de begroting niet in gevaar te brengen. Saldo per 1-1-2011 Bij:
10.000.000
10.000.000 Af:
10.000.000
Rekeningsaldo per 31-12-2011
9001001 Algemene reserve (vrij besteedbaar) Deze reserve vormt een belangrijk deel van het vermogen van de gemeente met een zeer algemeen karakter en is daardoor in principe vrij besteedbaar. Deze reserve vervult een bufferfunctie voor het opvangen van alle niet voorziene risico’s en tekorten in de exploitatie zoals vermeld in de paragraaf weerstandsvermogen.
Saldo per 1-1-2011
3.753.835,33
Bij: Toevoeging rekeningresultaat 2011 (2900000) Budgetoverheveling 611001-2011 Toekomstvisie Grave
Raad 29 juni 2010
Budgetoverheveling 645301-2011 Regionale Woningmarktstrategie voor 5 gemeenten LvC Budgetoverheveling 645301-2011 Platform Noodelijke Maasvallei Budgetoverheveling 645301-2011 Bloementorens binnenstad Budgetoverheveling 632002-2011 Veiligheidsmonitor 2011 Budgetoverheveling 645101-2011 controle en advieskosten bestemm.plannen Budgetoverheveling 515003-2011 extra reservering 2005-2011 FuWa
Budgetoverheveling 645201-2011Subsidie Provincie voor ontwikkeling koopwoningbeleid 17 goedkope koopwoningen.
513.683,02 9.000,00 7.500,00 2.224,69 2.700,00 1.920,00 9.500,00 175.250,00
Budgetoverheveling 657102-2011 terrein schoolplein en Stoofpark Storting voor Aanpak structuurvisie (7451013) Raad 20 dec 2011 Overschot Ontwikkeling Mariendaal 7455002
17.000,00 11.752,00 19.839,00 35.554,00
FuWa nabetaling 599030-2011 amendement Raad niet gerealiseerd
60.000,00
Raad 17 dec 2009
865.922,71
160
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves 4.619.758,04
Af: Reconstructie kruising Essinklaan/Estersveldlaan aanvullend Raad 17 dec.2009 afschrijving 2011 Portaalborden bebouwde kom afschrijving 2011 Parkeren en circ. binnenstad Grave afschrijving 2011 Overheveling naar 9003502 via 645502 Wisseveld Benutte budgetoverheveling 2010 onderuitputting 599030 Benutte budgetoverheveling 2010 onderuitputting 599050 Benutte budgetoverheveling 2009 645401Opheffing Welstand, compensatie opheffen gemeenschappelijke regeling Benutte budgetoverh. 2010 Toetsing Maaszicht/Hart 645401 Actualiseren bestemmingsplannen (645101) Benutte budgetoverheveling 2008 645101 Bestemmingsplannen Benutte budgetoverh. 2009 645401 Bouwbeleidsplan WABO Voor extra opleidingsbudget 2011 Benutte budgetoverh.2010 Platform mensenBeperking 654802 Benutte budgetoverh.2010 toez.bouw compl.Maaszicht 663001 Benutte budgetoverheveling 2009 658101 Brede doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin Benutting budgetoverheveling 645101-2009 WRO Aanpak krediet structuurvisie 7451013 Toevoeging Stimulering ouderenbeleid Ouderenproefproject GRIP via 658202. Verdelen over 2011-2013.
Raad 13-11-2002 7423001/213003 7424012/213005 7424007/213011 Raad 13 dec 2011 Raad 28 juni 2011 Raad 28 juni 2011
10.788,92 377,01 1.331,05 1.775.000,00 19.315,00 24.280,00
Raad 29 juni 2010
2.600,60
Raad 28 juni 2011 (raad 18-09-2007)
2.413,50 62.222,00
Raad 16-12-2008
6.761,59
Raad 17 dec 2009 Raad 17 dec 2009
20.000,00 20.800,00
Raad 28 juni 2011
1.500,00
Raad 28 juni 2011
1.777,00
Raad 29 jun 2010 Raad 17 dec 2009 Raad 5 juli 2011
48.430,00 26.700,00
Raad 29 juni 2010 Raad 9 nov 2010 3.750,00
Benutte budgetoverheveling 2009 657101 Visie maatschappelijke voorziening
Raad 17 dec 2009
12.514,00
Aangaan gem.regeling samenw. L.van Cuijk (7328001/120047)
Raad 21april 2009
8.025,00
Benutte budgetoverheveling 2009 642304 Brug de Raam 7423030
Raad 14 juli 2009
52.134,25
Naheffingsaanslag BTW-compensatiefonds 2005-2011 via 634405 Afsluiten complex De Stoof in 2011
150.029,00 42.219,08
Afsluiting complex Wisseveld overheveling naar voorziening 9003502 verliesgevende complexen Dekking krediet Hof van Esteren 7455001
117.322,19 46.540,00
Herziening grondexploitatie overheveling naar voorziening 9003502 verliesgevende complexen
115.737,42 2.572.567,61-
Rekeningsaldo per 31-12-2011
2.047.190,43
Af verplichtingen: Project alcoholpreventie naar 632002 Storting 698071 budget 534201: Verbetering en optimaliseringtraject AO/IC Budgetoverheveling 2008 645101 Bestemmingsplannen Budgetoverh 2008 Fuwa nabetaling t/m 2011 Bezwaren cie functiewaardering (voorheen ook toetsingscie)
161
Raad 30 juni 2009
5.000
Raad 19-09-2002 Raad 16-12-2008
7.947 50.678
Raad 30 juni 2009
1.442
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves
Budgetoverheveling 2009 645401 controle/toezicht Mariendaal Maaszicht Budgetoverheveling 2009 642304 Brug de Raam 7423030 Toevoeging Stimulering ouderenbeleid Ouderenproefproject GRIP via 658202. Verdelen over 2011-2013. Budgetoverheveling 2010 onderuitputting 599050 Budgetoverheveling 2010 Toetsing Maaszicht/Hart 645401 Budgetoverheveling 2009 632002 Veiligheidsmonitor-/bijdr Budgetoverheveling 2009 645001 Strategische visie vestigingwerken. Ingezet voor Aanpak Structuurvisie 7451013 Budgetoverheveling2009 645101 WRO Aanpak krediet structuurvisie 7451013
Raad 17 dec 2009
15.700
Raad 14 juli 2009
6.152
Raad 29 juni 2010
7.500 23.642
Raad 28 jun 2011
10.314
Raad 29 jun 2010 Raad 29 juni 2010 Raad 2 juli 2011
6.300 20.000
Raad 17 dec 2009 Raad 5 juli 2011
22.461
Raad 20 dec 2011
19.839
Raad 14 juli 2009 Raad 14 dec 2010
100.004 64.746
FuWa nabetaling 599030-2011 amendement Raad niet gerealiseerd Raad 17 dec 2009 Budgetoverheveling 515003-2011 extra reservering 2005-2011 FuWa
60.000 175.250
Storting voor Aanpak structuurvisie (7451013) Liquidatie-uitkering IZA (515003 1e Burap wijziging 200914) benutten voor Fuwa-verplichting Budgetoverheveling 2010 Fuwa nabetaling t/m 2010
Budgetoverheveling 645301-2011 Regionale Woningmarktstrategie voor 5 gemeenten LvC Budgetoverheveling 645301-2011 Platform Noodelijke Maasvallei Budgetoverheveling 645301-2011 Bloementorens binnenstad Budgetoverheveling 632002-2011 Veiligheidsmonitor 2011
Budgetoverheveling 645201-2011Subsidie Provincie voor ontwikkeling koopwoningbeleid 17 goedkope koopwoningen. Budgetoverheveling 645101-2011 controle en advieskosten bestemm.plannen Budgetoverheveling 657102-2011 terrein schoolplein en Stoofpark Budgetoverheveling 611001-2011 Toekomstvisie Grave B&W 6 dec 2011/presidium 22 nov 2011 Reconstructie kruising Essinklaan/Estersveldlaan aanvullend Raad 17-12-2009 afschrijving vanaf 2012 t/m 2049 Portaalborden bebouwde kom afschrijving 2012 t/m 2028 Parkeren en circ. binnenstad Grave afschr. 2012 t/m 2018 Voorbereidingskrediet varianten ontwikkeling Bijl/Hofplein 9455420 wijziging 2009-10 Aangaan gem.regeling samenw. L.van Cuijk (7328001/120047) Budgetoverheveling 2009 645601 Herbestemming Historisch Stadhuis, onderhoudskosten 7456014/212068 Kosten regierol Wisseveld 7451014 Ontwikkeling Mariendaal 7455002 begr.2012 Ontwikkeling Mariendaal 7455002 2e Burap blz 55 Risico leges B&W 13 december 2011 Onderwijsachterstandenbeleid 2011 afrekening Rijk
7.500,00 2.224,69 2.700,00 1.920,00
17.000,00 9.500,00 11.752,00 9.000,00
Raad 13-11-2002 7423001/213003
409.979
7424012/213005
6.409
7424007/213011
9.317
Raad 12-5-2009
115.000
Raad 21april 2009 Raad 17 dec 2009 Raad 14 dec 2010 Raad 13 dec 2011 Raad 8 nov 2011 Raad 13 dec 2011
40.291 190.000 300.000 52.775 -50.000 150.000 9.693 1.892.037155.154
Beschikbaar per 1-1-2012
162
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves
Borgstelling voor overdracht woningen St. Dorpsbelang Gassel aan woningstichting. St. Willebrod Mill (Raad 9 september 1999)
WO
-13.613
9001002 Algemeen weerstandsvermogen Dit is het afgezonderde deel van het eigen vermogen van de gemeente dat volgens de normen van de provincie Noord-Brabant in het kader van het begrotingstoezicht verplicht aangehouden moet worden als buffer voor toekomstige tekorten op de jaarrekening en als algemeen weerstandsvermogen. Saldo per 1-1-2011 Bij: -
1.000.000 1.000.000
Af: -
1.000.000
Rekeningsaldo per 31-12-2011
9001500 Algemene reserve grondexploitatie Dit is het vrij te besteden eigen vermogen dat dient ter dekking van toekomstige tekorten op complexen grondexploitatie (vormt een bufferfunctie voor de grondexploitatie).
Saldo per 1-1-2011 Bij:
65.001
65.001 Af: 65.001
Rekeningsaldo per 31-12-2011 Af verplichtingen: Ontwikkeling Mariendaal 7455002 begroting 2012 Afwikkeling Stoof 2 in 2012 (1e burap 2012)
Raad 13 + 20-12-2011
50.000 4.296 54.296 10.705
Beschikbaar per 1-1-2012
163
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves
9001505 Weerstandsvermogen grondexploitatie Deze reserve is ingesteld als buffer voor onvoorzienbare risico's. In het kader van het provinciaal toezicht wordt aanbevolen een eigen vermogen aan te houden gebaseerd op het voortschrijdende gemiddelde van de werkelijke verkoopopbrengsten van de afgelopen 5 jaren en de te verwachten verkoopopbrengsten in de komende 5 jaren.
Saldo per 1-1-2011 Bij:
453.780
453.780 Af:
-
453.780
Rekeningsaldo per 31-12-2011
164
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves
BESTEMMINGSRESERVES B) Bestemmingsreserves voor het realiseren van een bepaald doel B1) 9002008 Bestemmingsreserve huisvesting en onderwijs AZCscholen Dit betreft een gemengde reserve ter dekking van de incidenteel hogere lasten als gevolg van het Asielzoekerscentrum. Uit deze reserve worden lasten gedekt voor het schoolgebouw op het AZC, extra personeel op de openbare basisschool voor de eerste opvang van asielzoekersleerlingen en andere kosten inzake het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid.
Saldo per 1-1-2011 Bij:
156.585 0 0 156.585
Af: Dekking nadelig saldo 2011 AZC
2.609 -2.609 153.976
Rekeningsaldo per 31-12-2011 Af verplichting: -
0 0 153.976
Beschikbaar per 1-1-2012 Ingezet voor voorbereidingskrediet Concretisering huisvestingsvisie maatschappelijke voorzieningen (brede scholen) 7571024/120052
Raad 7-2-2012
150.000
9002037 Bestemmingsreserve Mobiliteitsfonds Deze bestemmingsreserve is ingesteld bij raadsbesluit van 22 april 2008.
Saldo per 1-1-2011 Bij: Bijdrage Parkeerplaartsen Hart Grave 9455035
57.500 480.000
480.000 537.500 Af: 537.500
Rekeningsaldo per 31-12-2011
165
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves
Af eventuele verplichting: Bedragen binnen 10 jaar besteden (contractuele afspraken) Bijdrage Uveco mobil.fonds Mgr.Borretweg 17 Bijdrage Mooiland Maasland, voor percelen Schaarweg/Julianaplein Bijdrage Parkeerplaartsen Hart Grave 9455035
30.000 27.500 480.000 537.5000
Beschikbaar per 1-1-2012
9002501 Gerealiseerde opslag Bovenwijkse voorzieningen De gerealiseerde opslagen bovenwijkse voorzieningen zijn bedragen die opgenomen zijn in de grondexploitaties en die gereserveerd zijn voor kosten aan voorzieningen die door een of meer plangebieden worden veroorzaakt, maar die buiten het plangebied liggen. De opslag is een vast bedrag per m2 te verkopen grond (€ 6,22).
Saldo per 1-1-2011 Bij: Complex Bonspark 94455080 via 645502 3.339 m²
707.149 Raad 13-12-2011
20.769 20.769 727.918
Af: Parkeren Binnenstad (7424020)
Raad 14 dec. 2010
3.047 3.047724.870
Rekeningsaldo per 31-12-2011 Af verplichting: Parkeren Binnenstad (7424020) vlg begroting 2011 blz 102 e.v. (Zie ook 9003013 € 150.000)
Raad 14 dec. 2010
346.953 346.953377.918
Beschikbaar per 1-1-2012
9003001 Bestemmingsreseve afkoopsom geldelijke steun woonwagencentra Betreft een afkoopsom van het ministerie van Vrom terzake van de volgende subsidieverplichting voor woonwagens en standplaatsen. Het afkoopbedrag heeft betrekking op alle woonwagens en standplaatsen waarvoor de gemeente jaarlijks bedragen aan geldelijke steun ontving of eventueel afloste. Deze bruteringsgelden zijn in de loop van 1999 uitgekeerd. De gemeente kan dit geld gebruiken om de overdracht naar een toegelaten instelling te vergemakkelijken. Handhaven aangezien de overdracht nog geen feit is. Saldo per 1-1-2011 Bij:
9.642
166
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves 9.642
Af:
9.642
Rekeningsaldo per 31-12-2011
Bestemmingsreserves voor dekking van investeringen in bedrijfsmiddelen B2) 9002001 Bestemmingsreserve brandweermateriaal Deze reserve is ingesteld ter dekking van de kapitaallasten en kleine aankopen voor de vervanging en of aankoop van duurzaam groot en klein brandweermaterieel. De reserve werd gevoed door een jaarlijkse storting uit de exploitatie. Aanschaffingen vinden plaats op basis van het meerjarig uitvoeringsprogramma gekoppeld aan het beheerprogramma. Saldo per 1-1-2011 Bij:
97.248
97.248 Af: Afdekking bijdrage aan de veiligheidsregio 622002
47.507
47.50749.741
Rekeningsaldo per 31-12-2011 Af verplichting: Bijdrage nadelig saldo afrekening 2010 Bijdrage in liquidatiekosten 2011 Bijdrage in huisvestingskosten 2012 te Mill
Raad 17 apr. 2012 Raad 17 apr. 2012 Raad 17 apr. 2012
22.557 9.962 17.222 49.7410
Beschikbaar per 1-1-2012
9002010 Bestemmingsreserve ICT Dekking en egalisatie van de lasten in de exploitatie voor de aanschaf van software en advies- en ondersteuningswerkzaamheden en dekking van de kapitaallasten en de exploitatie van investeringen in hardware conform het beheerplan ICT. Saldo per 1-1-2011 Bij:
1.912.604
167
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves
Budgetoverheden 534001 release en werkplekken Toevoeging 534001 NUP-gelden 2011voor 7340098 Vaste storting 2011 kostenplaats automatisering 534101
Raad 10-11-2009
10.000 22.000 608.000 640.000 2.552.604
Af: Aanschaf PC's 2006 (afschrijving 2011) BWT4all uitbreiding (afschrijving 2011) Internetpublicatie 2008 (afschrijving 2011) Sjabloonbeheerapplicatie (afschrijving 2011) Invoering WKPB (afschrijving 2011) Lias (aanvulllende software Civ.Middelen (afschrijving 2011) AS400 SAP,verv.door Windows (js2008) afschr.2012 t/m 2016 Exploitatiekrediet: Onvoorzien ICT Modernisering GBA Opstellen beheerplan ICT 2010 Multifunctionals vervanging Pakket voor onderwijshuisvesting GWW Bestek (Js2011) Nieuw stadhuis wijziging 2003-19 (corr.afschr.2010 en 2011) Onttrekking 2010 exploitatiesaldo tbv 534001
7340041/215013 7340042/216029 7340044/216018 7340049/216016 7340050/216015
28.735 5.645 1.706 2.940 3.491
7340052/216013
2.724
7340074/216030 7340056/expl. 7340077/216033 7340096/expl. 734109/expl. 734123/expl. 734124/expl.
2.839 5.590 3.384 5.571 3.987 4.183 1.677
7360004/215008
1.701 327.662 401.8352.150.768
Rekeningsaldo per 31-12-2011 Af verplichtingen: Aanschaf PC's 2006 (afschr. 2012 t/m 2013) BWT4all uitbreiding (afschr. 2012 t/m 2015) Internetpublicatie 2008 (afschr.2012 t/m 2015)
7340041/215013 7340042/216029 7340044/216018
57.469 22.581 6.825
Basisregistraties Adressen en Gebouwen (afschr. 2012 t/m 2018) Sjabloonbeheerapplicatie (afschr. 2012 t/m 2014) Invoering WKPB (afschr. 2012 t/m 2016)
7340047/216019 7340049/216016 7340050/216015
346.463 8.820 17.453
7340052/216013 7340056/expl. 7340054/216014
10.897 17.276 213.693
7340055/216017 7340067/216022
36.879 13.065
7340069/216023
22.799
7340074/216030 7340077/216033
11.354 20.305
7340080/216036
99.331
7340081/226133 7340089/216037 7340091/216038
194.354 18.057 53.260
Lias (aanvulllende software Civ.Middelen (afschr. 2012 t/m 2014) Exploitatiekrediet: Onvoorzien ICT Document Management Systeem (afschr.2013 t/m 2019) Electronische dienstverlening fase 1 (afschr.2013 t/m 2019) Novell en mail servers (afschr.2012 t/m 2016) Scannen inkoopfacturen software en diens (afschr.2012 t/m 2018) AS400 SAP,verv.door Windows (js2008) afschr.2012 t/m 2016 Modernisering GBA (js2008) (afschr.2012 t/m 2018) Invoering Spatial Database (js2008) (afschr.2013 t/m 2019) Wabo (omgevingsvergunning) (js2008) afschr.2012 t/m 2021 Digitale bestemmingsplannen WRO (JS2009) Vervanging Officepakket Js 2011 (afschr.2013 t/m 2017)
168
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves
Project Binnengemeent. gebruik BAG (BGB) Js 2011 (afschr.2013 t/m 2019) Digitaal klantdossier (DKD) fase 2 APV vergunningen in WABO applicatie AS400 (SAP, verv.door Windows machine) MI2 groenapplicatie vervanging Vergunningssoftware kiezen Migratie BRS naar gegevensmakelaar Pc's Vervanging Basisregistr.Grootsch.Topografie (BGT) Servers en storage Faxapparatuur Multifunctionals vervanging PDA's vervanging js 2011 Toepassen office webrichtlijnen js 2011 Zoekmogelijkheden website verbeteren js 2011 Koppeling GBOS-SIM met productinformatie js 2011 Actualiseren beveiligheidsplan js 2011 Nieuw stadhuis wijziging 2003-19 (afschr. 2012 t/m 2019) Budgetoverheden 534001 release en werkplekken
7340098/226151 7340099/226152 7340100/226148 7340101/226153 7340102/226154 7340103/226155 7340104/226156 7340105/226157 7340106/226158 7340107/226150 7340108/expl. 734109/expl.
121.000 15.000 16.392 33.671 28.636 50.000 75.000 115.000 212.000 116.518 2.000 213
7340110/expl. 7340114/expl. 7340119/expl. 7340120/expl. 7340122/expl. 7360004/215008
4.500 5.000 5.000 5.000 5.000 71.514,69 10.000 2.062.32788.441
Beschikbaar per 1-1-2012
9002013 Bestemmingsreserve nog te besteden investeringsbudgetten Dekking van budgetten die door middel van budgetten incidenteel, onvoorzien of nieuw beleid vanaf 2000 beschikbaar zijn gesteld. Saldo per 1-1-2011 Bij: -
10.598 10.598
Af: Rekeningsaldo per 31-12-2011
10.598
169
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves
9002017 Bestemmingsreserve Nieuwbouw Stadhuis 9002017 Deze bestemmingsreserve is ingesteld bij raadsbesluit van 8 juli 2003 en is bestemd voor de opvang van de kapitaallasten voor de nieuwbouw stadhuis.
Saldo per 1-1-2011 Bij: -
4.569.148 4.569.148
Af: Nieuwbouw stadhuis: overige kosten (kap.lasten 2011) Nieuw stadhuis wijziging 2003-19 (corr.afschr.2010 en 2011) Nieuwbouw stadhuis: koopsom inclusief (kap.lasten 2011)
7360006/212016
63.039
7360004/215008
14.476
7360001/212007
101.745 179.260,114.389.887
Rekeningsaldo per 31-12-2011 Af verplichting: In 2004 verrekenen van de gemaakte voorbereidingskosten t/m 2003 (00020202)
376.823
Nieuwbouw stadhuis: koopsom inclusief (kap.lasten 2011 t/m 2044) Nieuwbouw stadhuis: overige kosten (verhuiskosten) Nieuw stadhuis wijziging 2003-19 (afschr.2012 en 2019)
7360001/212007 7360006/212016 7360004/215008
3.866.319 126.078 57.904 4.427.12437.237-
Beschikbaar per 1-1-2012
9002022 Bestemmingsreserve materieel buitendienst Deze reserve is ingesteld voor de vervanging van de vervoermiddelen en het motormateriaal. De reserve wordt gevoed door een jaarlijkse storting uit de exploitatie. Aanschaffingen vinden plaats op basis van het meerjarig uitvoeringsprogramma gekoppeld aan het beheerprogramma.
Saldo per 1-1-2011 Bij: Storting 2011 uitvoering Beheerplannen via 542001 Storting inruil diverse machines via 7420016
402.177 Raad 9-11-2010 Raad 9-11-2010
17.795 4.307 22.102 424.279
170
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves
Af: Tractie exploitatiekrediet (JS2009) Tractie exploitatiekrediet (JS2011)
7420011/expl. 7420016/expl.
7.841 9.768 17.609406.670
Rekeningsaldo per 31-12-2011 Af verplichting: Tractie exploitatiekrediet (JS2010) Aanschaf compressor Tractie exploitatiekrediet (JS2011)
7420014/expl. 7420016/expl.
3.156 7.312 10.468 396.201
Beschikbaar per 1-1-2012 Sluit aan met de herziene beheerplannen 2011 t/m 2014
Raad 2 nov 2010
391.022
Bestemmingsreserves voor egalisatie van exploitatiekosten B3) 9002019 Bestemmingsreserve stimulering deelnemers FPU lokaal niveau. Stimulering van deelname aan de FPU op lokaal niveau. Saldo per 1-1-2011 Bij: Storting bijdrage regeling FPU 2010 (515003)
18.000 Raad 10-11-2009
5.280 5.280 23.280
Af:
23.280
Rekeningsaldo per 31-12-2011
Egalisatie van de lasten voortvloeiende uit de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand (WWB). B&Wbesluit 9 november 2004. Saldo per 1-1-2011 Bij:
47.940
47.940
171
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves
Af: Onttrekking saldo tekort op Rijksbijdrage WWB 2011 tgv 654501 (vlg conceptberekening WWB 2011)
Raad 5 juli 2011
41.895
41.895 6.045
Rekeningsaldo per 31-12-2011 In de begroting 2012 is rekening gehouden met een bijdrage uit deze reserve van € 6.045.
9002027 Bestemmingsreserve Reconstructie algemeen v/h groenfonds) Egalisatie van de exploitatielasten voor duurzame instandhouding, herstel en ontwikkeling van het landschap in het buitengebied.
Saldo per 1-1-2011 Bij:
538.425
538.425 Af:
538.425
Rekeningsaldo per 31-12-2011 Af: verplichting: Gezamenlijke ontwikkeling LOG Graspeel Raad 13-32007 Dassenproject (642512) Verplaatsing intensieve veehouderij Log Graspeel Nog te ontvangen van de gemeente Landerd per 1 nov.2016
Raad 13-03-2007 Raad 18-09-2007 Raad 06-11-2007
170.275 25.000 261.292
Raad 16-12-2008
-40.000
416.567121.858
Beschikbaar per 1-1-2012 Voor het IGP Velp is eventueel dit bedrag beschikbaar. Volgens de informatie nota "bestemmingsreserve Reconstructie Algemeen" van 28 juni 2011 wordt verwacht dat dit onvoldoende is.
9002038 Egalisatie reserve riolering (tarieven) In de raadsvergadering van 5 januari 2010 is besloten tot instelling van deze egalisatiereserve. De doelstelling is om tariefschommelingen op te vangen en/of tariefverhogingen geleidelijk en gefaseerd door te voeren.
172
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves
Saldo per 1-1-2011 Bij:
132.155
Toevoeging positief saldo exploitatie 2011 rioolbheer 642701
0 132.155
Af: 0 132.155
Rekeningsaldo per 31-12-2011 Af: verplichting: Beschikbaar voor tariefschommelingen in de komende jaren
132.155 -132.155 0
Beschikbaar per 1-1-2012
9003023 Bestemmingsreserve gemeentelijke monumenten Realisatie van het gemeentelijk monumentenbeleid indien het reguliere budget tekort schiet. Gemaximeerd op € 25.000. Saldo per 1-1-2011 Bij:
27.130
Budgetoverheveling 645001-2011 restant onderhoudssubsidie gem.monumenten Budgetoverheveling 645001-2011 Kroonwerk Coehoorn: bijdr.gemeente Grave Budgetoverheveling 645001 afronding cultuurhistorische waardenkaart Budgetoverheveling 645001 Canon van Grave Kroonwerk Coehoorn 2e Burap storting 645001
Raad 13 dec 2011
1.102 2.000 1.870 5.874 5.000 15.846 42.976
Af: Opstellen beleidsplan archeologie Inzet, bijdrage Canon derden afscheid burgemeester Budget overheveling 2010 Cultuurhistorische Waardekaart
7450004/12004 9
5.928 928 6.000 12.856-
Rekeningsaldo per 31-12-2011
30.121
Af verplichting: Opstellen beleidsplan archeologie 7450004 Saldo Haalbaarheidonderzoek Canon Bijdrage opstellen Canon
Raad 14 dec 2010 B&W 31 jan 2012 B&W 31 jan 2012
Budgetoverh. 645001-2011 restant onderhoudssubsidie gem.monumenten Budgetoverh. 645001-2011 Kroonwerk Coehoorn: bijdr.gemeente Grave
173
5.076 727 8.346 1.102 2.000
Jaarrekening 2011
Bijlage: Reserves
Budgetoverh. 645001-2011 afronding cultuurhistorische waardenkaart Kroonwerk Coehoorn 2e Burap storting 645001
Raad 13 dec 2011
1.870 5.000
P5-2009:regionale samenwerking in het kader van monumentenzorg 645001
Raad 14 juli 2009
6.000 30.121 0
Beschikbaar per 1-1-2012 Zie bij de algemene reserve 9001001 ook: De budgetoverheveling uit 2009 645001 Strategische visie vestigingwerken
Raad 29 juni 2010
20.000
9003025 Bestemmingsreserve Opleidingsfonds Dekking van de lasten uit het Opleidingsplan. Saldo per 1-1-2011 Bij:
27.824 27.824
Af:
27.824
Rekeningsaldo per 31-12-2011 Af verplichting: Onder andere voor opleidingsplan
27.824 27.824 0
Beschikbaar per 1-1-2012
174
Jaarrekening 2011
Bijlage voorzieningen
4.6 Voorzieningen C) VOORZIENINGEN C1) Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar redelijkerwijs in te schatten.
9002023 Voorziening Wijk- en dorpbeheer Elke wijk- en buurtvereniging krijgt een jaarlijks budget, waarbij zij ook mogen sparen. De spaarsaldi kunnen de besturen elk moment aanwenden en dit kunnen zij zelf besluiten. Deze voorziening is het spaarsaldo. Saldo per 1-1-2011 Bij:
54.419
54.419 Af: Uitvoering IDOP in 2011 (632003)
Raad 5 juli 2011
51.303 51.303-
Rekeningsaldo per 31-12-2011
3.116
Af verplichting: P2-2009 :naar 623003 IDOPS inzetten in 2009 t/m 2011
Raad 5 juli 2011
3.116 3.1160
Beschikbaar per 1-1-2012 Nog te verwachten subsidie van de Provincie IDOPS voor Gassel, Escharen en Velp
45.000
9003015 Voorziening Pensioenaanspraken wethouders Voldoen van toekomstige financiële verplichtingen als gevolg van opgebouwde pensioenrechten van wethouders en voor pensioenoverdracht na beëindiging van het wethoudersschap. Saldo per 1-1-2011 Bij:
339.842
Dotatie 2009 van 611002 voor toekomstige pensioenaanspraken.
Raad 9 nov 2010
52.435
Aanv.dotatie 2010 van 611002 voor toekomstige pensioenaanspraken.
Raad 26 jun 2012
26.766 79.201 419.043
Af: Rekeningsaldo per 31-12-2011
419.043
175
Jaarrekening 2011
Bijlage voorzieningen
Af verplichting: Toekomstige pensioenuitkering
36.024
Reservering pensioenopbouw uitkeringstijd oud wethouders (raming is saldo overschot)
383.019 419.0430
Beschikbaar per 1-1-2012
9003501 Voorziening woonrijpmaken afgesloten complex Deze dient ter afdekking van de kosten voor de definitieve afronding van woonrijpmaken (plan is financieel afgewikkeld). Saldo per 1-1-2011 Bij:
239.202
Toevoeging Complex Hart van Grave, Archeologie (9455035)
20.000 20.000 259.202
Af: Uitvoeringskosten complex 06 De Hoeve Gassel (9455060) Uitvoeringskosten Complex C-1000 Uitvoeringskosten complex 6 Voormalige Rabobank Gassel Overheveling naar vz. Verliesgevende complexen 9003502
Raad 28-06-2011 Raad 28-06-2011 Raad 28-06-2011
114.955 3.168 4.125 8.073 130.320-
Rekeningsaldo per 31-12-2011
128.882
Af verplichting: Complex 06 De Hoeve Gassel (9455060)
85.045
Complex 8 De Stoof 1 (9455081 t/m 086) (vh 9455030) Complex 6 Voormalige Rabobank Gassel (9455061 t/m 066) (vh 9455560) Complex C-1000
5.000 875 12.962
Complex Graafschedijk 21
5.000
Complex Hart van Grave, Archeologie (9455035)
20.000 128.882-
Beschikbaar per 1-1-2012
176
Jaarrekening 2011
Bijlage voorzieningen
C2) Op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten.
9002004 Egalisatievoorziening arbeidsvoorwaarden personeel In het Landelijk Overleg Gemeentelijke Arbeidsvoorwaarden (loga) is besloten om ten behoeve van het gemeentepersoneel gelden beschikbaar te stellen, die lokaal aangewend dienen te worden voor arbeidsvoorwaarden. Saldo per 1-1-2011 Bij:
18.375
Dotatie: Arbeidsvoorwaarden personeel reservering 2011
515001
5.450 5.450 23.825
Af: Rekeningsaldo per 31-12-2011
23.825
9002015 Voorziening scholing, vorming en training In het Landelijk Overleg Gemeentelijke Arbeidsvoorwaarden (loga) is besloten om ten behoeve van het gemeentepersoneel gelden beschikbaar te stellen, die lokaal aangewend dienen te worden voor scholing, vorming en training. Saldo per 1-1-2011 Bij:
88
88 Af: 88
Rekeningsaldo per 31-12-2011 Af verplichting: - opleidingsontwikkelingsfonds
88
Beschikbaar per 1-1-2012
9003031 Voorziening voor dubieuze debiteuren Gevormd om oude dubieuze, moeilijk inbare en achteraf in te trekken vorderingen af te boeken. Saldo per 1-1-2011
371.415
177
Jaarrekening 2011
Bijlage voorzieningen
Bij:
371.415 Af: Afboeken oninbaar 2011 Dwangsom 634405
B&W 5-4-2011
21.148
Aanpassing saldo oninbaar in 2011 tgv 645602
B&W 14-2-2012
56.672 77.820-
Rekeningsaldo per 31-12-2011
293.595
Af verplichting: Diverse oude moeilijk inbare posten van voor 2011 en schuldsaneringsposten voor cliënten soza. De dubieuze debiteuren soza per ultimo 2011 worden geschat op:
153.489
Debiteuren algemene dienst
125.408
Debiteuren belastingen
14.698 293.5950-
Beschikbaar per 1-1-2012
9003037 Voorziening vervroegde uittreding/stuwmeer uren. Deze dient ter afdekking van personeelslasten voor reeds gemaakte overtollige uren. Het betreft noodzakelijke formatie uren die door die door omstandigheden voorheen niet ingevuld waren of waar onvoldoende formatie voor beschikbaar was. En stuwmeer uren van ambtenaren die onvoldoende verlof kunnen opnemen. Saldo per 1-1-2011
-
Bij: Toevoeging van salariskosten ivm vervroegde uittreding als gevolg van opname van stuwmeeruren en nog uit te betalen stuwmeeruren overige functionarissen via 599030
120.000 120.000 120.000
Af: Rekeningsaldo per 31-12-2011
120.000
Af verplichting: Dekking formatielasten 2012 en 2013
120.000 120.000 0
Beschikbaar per 1-1-2012
178
Jaarrekening 2011
Bijlage voorzieningen
9003502 Voorziening verliesgevende complexen Deze dient ter afdekking van complexen, die naar verwachting in de toekomst verliezen zullen genereren. Saldo per 1-1-2011
9.841.815
Bij: Overheveling van Algemene Reserve 9001001 voor Wisseveld
Raad 13-12-2011
1.775.000
Overheveling van Algemene Reserve 9001001aanv. Wisseveld
Raad 13-12-2011
117.322
Overheveling Algem. Reserve 9001001afdekking verliessaldo
Raad 13-12-2011
115.737
Overheveling vz. woonrijpmaken afgesloten complex 9003501
Raad 13-12-2011
8.073 2.016.132 11.857.947
Af: Overhev. vz herinrichting openb.ruimte Wisseveld 9003504
Raad 13-12-2011
3.900.000
Verlies nemen Wisseveld 9455021 t/m 9455025
Raad 13-12-2011
6.117.322
Afsluiten complex Mariendaal (9455011 t/m 9455017)
Raad 13-12-2011
383.445
Afsluiten complex Hart van Grave (9455031 t/m 9455036)
Raad 13-12-2011
496.106
Afsluiten compl. Marechausseekazerne (9455071 t/m 9455073)
Raad 13-12-2011
107.265
Afsluiten complex Hof van Esteren (9455101 t/m 9455106)
Raad 13-12-2011
234.505 11.238.643-
Rekeningsaldo per 31-12-2011
619.304
Af verplichting: Complex 5 Dorpshart Velp (9455111 t/m 116) (vh 9455453)
473.510
Complex 11 Westhoek Esterade (9455211)
145.794 619.304 0
Beschikbaar per 1-1-2012
9003504 Voorziening (her)inrichting openbare ruimte Wisseveld Deze dient ter afdekking van de toekomstige inrichting of herinrichting van complex Wisseveld Saldo per 1-1-2011
-
Bij: Overheveling vz verliesgevende complexen 9003502 Wisseveld
Raad 13-12-2011
3.900.000 3.900.000 3.900.000
179
Jaarrekening 2011
Bijlage voorzieningen
Af: Verlies nemen Wisseveld 9455021 t/m 9455025
R 13/20-12-2011
2.600.000 2.600.000-
Rekeningsaldo per 31-12-2011
1.300.000
Af verplichting: Afgedragen BTW verkoop grond Brabant zorg
340.702
Terug te ontvangen Btw grondverkoop Brabant Zorg
340.702-
Verrekening met GBB
1.800.000-
Te verwachte bijdrage Martens in ontwikkelingsgebied
400.000-
Te verwachten subsidie provincie in ontwikkelingsgebied
400.0002.600.0003.900.000
Beschikbaar per 1-1-2012
C3) Kosten die een volgende begrotingsjaar worden gemaakt. Mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren.
9002009 Voorziening huisvesting scholen Het integraal beheer en onderhoud van de gemeentelijke schoolgebouwen vindt plaats op basis van een beheerprogramma met jaarlijkse uitvoeringsprogramma's. Besloten is tot de instelling van een reserve huisvesting schoolgebouwen met de werking van een schommelfonds om sterke fluctuaties in het jaarlijks te storten bedrag te voorkomen. Saldo per 1-1-2011 Bij: Jaarlijkse dotatie 2011 via 657102
1.297.078 Raad 10 nov 2009 1.297.078
Af: Onttrekking ivm Herziening beheerplannen Raad18-9-2007 P3-2009: Dekking inc. 657102 huur 6 lokalen Hartenaas/Merlet
Raad 10 nov 2009
13.650
Uitvoering beheerprogramma schoolgebouwen 2006 (expl.kred) Sprankel: patio/ruiten deuren/schilderwerk
Raad 29 jun 2010 7571011/212061
1.805
Beheerplan Onderwijshuisvesting, jaarschijf 2007 (expl.kred)
7571012/212063
13.425
Renovatie noodlokalen Sprankel 7571021/226159
Raad 15 maart 2011
22.409 51.289-
Rekeningsaldo per 31-12-2011
1.245.789
Af verplichtingen: Uitvoering beheerprogramma schoolgebouwen 2006 (expl.kred)
180
Raad 29 jun 2010 7571011/212061
8.195
Jaarrekening 2011
Bijlage voorzieningen
Beheerplan Onderwijshuisvesting, jaarschijf 2007 (expl.kred) Bhp Onderwijshuisvesting, jaarschijf 2010 (expl.kred 7571015) Bhp Onderwijshuisvesting, jaarschijf 2011 (expl.kred 7571019)
7571012/212063 Raad 10 nov 2009 Raad 15 maart 2011 Raad 9 nov 2010
17.197 30.858 24.549
80.7991.164.990
Beschikbaar per 1-1-2012
9003003 Egalisatievoorziening afvlakking tarief reinigingsheffing In de raadsvergadering van 11/12 december 2000 is besloten tot instelling van deze egalisatiereserve. De doelstelling is om tariefschommelingen op te vangen en/of tariefverhogingen geleidelijk en gefaseerd door te voeren. Saldo per 1-1-2011 Bij: Storting saldo 2011 budget 642105 Reiniging
9.629 164.319,00 164.319 173.948
Af: Rekeningsaldo per 31-12-2011
173.948 ==========
De afvalinzameling en -verwerking is in 2011 achtergebleven bij de geraamde uitgaven. Dit voordelig saldo tussen de inkomsten en uitgaven wordt ingezet om de tariefstijging in de komende jaren in de hand te houden.
9003008 Voorziening vervanging riolering (rioolbeheerplan) Deze voorziening is ingesteld voor planmatig onderhoud en vervangingsinvesteringen van de rioleringen. De voorziening wordt gevoed door een jaarlijkse dotatie uit de exploitatie. Onderhoud vindt plaats op basis van het meerjarig uitvoeringsprogramma gekoppeld aan het beheerprogramma. Saldo per 1-1-2011 Bij:
5.829.418
Dotatie 2011riolering 642701
228.380 228.380 6.057.798
Af: Onttrekking 642701kapitaallasten diverse kredieten
Raad div.
316.184
Bijdrage in nadelig exploitatiesaldo 2011 tgv 642701
Raad div.
12.260 328.444-
Rekeningsaldo per 31-12-2011
5.729.354
181
Jaarrekening 2011
Bijlage voorzieningen
Af verplichtingen: Kapitaallasten rioleringskredieten boekwaarde 31-12-2011: Activaposten riolering 230011 t/m 230033 waarop al jaarlijks wordt afgeschreven (globaal excl.rentecomponent) Activaposten riolering 230067 t/m 230092 waarop jaarlijks wordt afgeschreven (globaal excl.rentecomponent) Boekwaarde lopende kredieten waarop nog moet worden afgeschreven. Activapost 230121 t/m 230126
1.315.476 2.489.045 287.806 4.092.3271.637.027 ==========
Beschikbaar per 1-1-2012 NB: Er is géén rekening gehouden met de jaarlijks wisselende rente over de boekwaarde. In 2011 bedroeg deze:
241.801
9003010 Voorziening onderhoud gemeentelijke gebouwen (gebouwennota) Deze voorziening is ingesteld voor planmatig onderhoud van de gebouwen en civiele objecten. De voorziening wordt gevoed door een jaarlijkse dotatie uit de exploitatie. Onderhoud vindt plaats op basis van het meerjarig uitvoeringsprogramma gekoppeld aan het beheerprogramma.
Saldo per 1-1-2011 Bij: Toevoeging 2011 jaarlijkse storting volgens beheerplannen 2011-2014
1.019.771
Raad 9-11-2010
Ontvangen van derden: subsidie en verzekeringsgelden
233.223 13.113 246.336
Af:
1.266.107
Beheerprogramma gebouwen 2007-2010, jaarschijf 2010 Beheerprogramma gebouwen 2011-2014, jaarschijf 2011 betreft 7456016 t/m7456038
7456015/212068E
32.064,40
exploitatie
180.396,97 212.461,37
Rekeningsaldo per 31-12-2011
1.053.646
Af verplichtingen: Herbestemming historisch stadhuis (Raad 11-11-2009 blz.41) Dekking afschr. 15 jaar over € 310.000 Beheerprogramma gebouwen 2007-2010, jaarschijf 2010
7456014/ 212068
310.000
7456015/212068E
13.342
Beheerprogramma gebouwen 2011-2014, jaarschijf 2011 betreft 7456016 t/m7456038 Multifunctioneel Centrum MFC inzetten niet gebruikt budget achterstallig onderhoud 2007 t/m 2010
124.635 7579010/212067
127.000 574.977478.668
Beschikbaar per 1-1-2012
Herbestemming historisch stadhuis (Raad 11-11-2009 blz.41) Zie dekking via 9001001 alg.reserve aanvullend krediet van:
182
7456014/ 212068
190.000
Jaarrekening 2011
Bijlage voorzieningen
9003012 Voorziening onderhoud openbare verlichting Deze voorziening is op incidentele basis gevormd. Aan de hand van het op te stellen openbare verlichtingsplan zal besluitvorming dienen plaats te vinden voor instelling van een voorziening met structurele voeding voor het planmatig onderhoud. Saldo per 1-1-2011 Bij:
769.140
Dotatie 2010 van 642307
769.140
Af: Rekeningsaldo per 31-12-2011
769.140
Sluit aan met de herziene beheerplannen 2011 t/m 2014
Raad 2 nov 2010
769.140
Af verplichtingen: BHP Openbare verlichting (js 2011) 7423038/226147
Raad 9-11-2010
Besloten om gedurende 5 jaren 211 t/m 2015 maximaal € 153.828 te besteden
Raad 9-11-2010
154.055 769.140 0
Beschikbaar per 1-1-2012
9003013 Onderhoud wegen en fietspaden Deze voorziening is ingesteld voor planmatig onderhoud van de wegen en de fietspaden. De voorziening wordt gevoed door een jaarlijkse dotatie uit de exploitatie. Onderhoud vindt plaats op basis van het meerjarig uitvoeringsprogramma gekoppeld aan het beheerprogramma. Saldo per 1-1-2011 Bij:
1.004.727
Dotatie 2011 product 642304
261.187
Dotatie 2011 product 642401
10.200
Dotatie 2011 Parkeren Binnenstad (7424020/213025) via 642401
Raad 24-05-2011
36.750 308.137 1.312.864
Af: Parkeren Binnenstad (7424020/213025)
Raad 9 nov 2010
39.797
Parkeren Binnenstad (7424020/213025) via 642401
7423024/230118
36.750
Beheerplan Wegen 2007-2010, jaarschijf 2010
7423033/230120
46.976
Beheerplan Wegen 2011-2014, jaarschijf 2011
7423041/
271.281
Beheerplan Wegen 2011-2014, jaarschijf 2012
7423042/213026
462 395.267-
183
Jaarrekening 2011
Bijlage voorzieningen
Rekeningsaldo per 31-12-2011
917.597
Af verplichtingen: Parkeren Binnenstad 742420/213025 Voor diverse Binnenstadsprojecten ingezet voor Parkeren Binnenstad zie begroting 2011 blz 102/103 restant bedrag Beheerplan Wegen 2011-2014, jaarschijf 2011
R31 mei 2011
3.229-
R 9 nov 2010
113250
7423041/
174.149 284.169633.428
Beschikbaar per 1-1-2012 Voor diverse Binnenstadsprojecten ingezet voor Parkeren Binnenstad zie begroting 2011 blz 102/103 Zie dekking via 9002501 alg.reserve aanvullend krediet maart 2011 van:
7424020/213025
350.000
9003033 Voorziening voor openbare ruimte en civiele objecten Saldo per 1-1-2011 Bij:
121.139
Toevoeging 2011 van 642312 vlg beheerplannen 2011-2014
Raad 9-11-2010
58.820 58.820 179.959
Af: Beheerplan: Meubilair en Civiele objecten CCT (js 2011)
7423039/
14.806
Beheerplan: Meubilair en Civiele objecten BMB (js 2011)
7423040
14.821 29.627
Rekeningsaldo per 31-12-2011
150.332
Af verplichting: Beheerplan: Meubilair en Civiele objecten CCT (js 2011)
Raad 9-11-2010
145.809
Beheerplan: Meubilair en Civiele objecten BMB (js 2011)
Raad 9-11-2010
12.579 158.388 8.056-
Beschikbaar per 1-1-2012
9003034 Voorziening voor groen Saldo per 1-1-2011 Bij:
194.728
Toevoeging 2011 van 642501vlg beheerplannen 2011-2014
168.000 168.000 362.728
184
Jaarrekening 2011
Bijlage voorzieningen
Af: Beheerplan: Openbaar groen, jaarschijf 2009
7425014/120046
5.376
Beheerplan: Openbaar groen, jaarschijf 2010
7425018/226145
136.673
Beheerplan: Openbaar groen, jaarschijf 2011
7425021/expl
10.903 152.952-
Rekeningsaldo per 31-12-2011
209.776
Af verplichting: Beheerplan: Openbaar groen, jaarschijf 2010
7425018/226145
53.092
Beheerplan: Openbaar groen, jaarschijf 2011
7425021/expl
71.097 124.18985.587
Beschikbaar per 1-1-2012
9003035 Voorziening voor egalisatie toerisme en recreatie Deze voorziening is ingesteld om planmatig activiteiten op het gebied van recreatie en toerisme uit te voeren. Over een periode van 4 jaren heeft de raad € 200.000 beschikbaar gesteld. Het plafond is gemaximeerd tot € 50.000. Saldo per 1-1-2011 Bij:
45.494
Budgetoverheveling 645302-2011 bloementorens
2.700 2.700 48.194
Af: Dekking voor kapitaallasten 7453003 Bewegwijzering via 645302
Raad 9 nov 2010
1.911
Benutting 645302 recreatie dekking uitgaven voorgaande jaar
Raad 17 dec 2009
13.796 15.707-
Rekeningsaldo per 31-12-2011
32.487
Af verplichting: Ter uitvoering van het 4 jaren plan gestart in 2007. Jaarlijks budget € 50.000. Budgetoverheveling 645302-2011 bloementorens Bewegwijzeringsborden 7453003/226116 (afschr.2011 t/m )
Overschot 2009/2010
12.589 2.700 17.199 32.4880-
Beschikbaar per 1-1-2012
185
Jaarrekening 2011
Bijlage voorzieningen
C4) Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden 9003004 Voorziening Inburgering nieuwkomers (educatieve component 2007) Dit betreft een voorziening ter bekostiging van activiteiten voor nieuwkomers. Traject is in 2007 opgestart en loopt tot 2012 Saldo per 1-1-2011 Bij:
278.224
278.224 Af: Rekeningsaldo per 31-12-2011
278.224
Af verplichting: Geoormerkte uitkering restant
278.224 278.2240
Beschikbaar per 1-1-2012
9003005 Voorziening Inburgering oudkomers Dit betreft een geoormerkte inburgeringsregeling nalatenschap volgens de oude Vreemdelingenwet 2009 Saldo per 1-1-2011 Bij:
36.647
36.647 Af: Rekeningsaldo per 31-12-2011
36.647
Af verplichting: Geoormerkte uitkering
36.647 36.6470
Beschikbaar per 1-1-2012
9003014 Voorziening Onderwijsachterstanden Dit betreft een voorziening ter bekostiging van activiteiten ter bestrijding van onderwijsachterstanden. Saldo per 1-1-2011 Bij:
463.289
186
Jaarrekening 2011
Bijlage voorzieningen
Saldo 657204 onderwijs achterstandbestrijding 2010
1.600 1.600 464.889
Af: Rekeningsaldo per 31-12-2011
464.889
Af verplichting: Geoormerkte uitkering terugbetaald begin 2012
464.889 464.8890
Beschikbaar per 1-1-2012 Nagekomen boeking over 2011 nog te verantwoorden in 2012, zie verplichting op de algemene reserve € 9.693
9003017 Voorziening sanering 70+ woningen Deze voorziening is gevormd uit ontvangen middelen van het Rijk ter financiering van te treffen geluidmaatregelen (wegverkeerslawaai). Het RMB voert dit in samenwerking met de gemeenten in brabant N.O. m.u.v. de gemeente Oss uit. Saldo per 1-1-2011 Bij:
140.015
Regionaal Milieubedrijf renteopbrengst Besluit Woningebonden Subsidies Regionaal Milieubedrijf vrijval van Besluit Woningebonden Subsidies gelden
0,00 140.015
Af: Doorbetaling subsidietoekenning geluidssanering Doorbetaling subsidie aan RMB
0,00 -
Rekeningsaldo per 31-12-2011
140.015
Af verplichting: Uitvoeringsregeling met RMB tussen de gemeenten in Brabant N.O excl. Oss
140.015 140.0150
Beschikbaar per 1-1-2012
9003026 Voorziening Participatiebudget 9003026 Deze geoormerkte voorziening bestaat uit de onderdelen inburgering, educatief onderwijs re-integratie en het werkdeel hierop. En is gevormd voor de uitvoering van de participatiewet. Jaarlijkse overschotten kunnen onder voorwaarden besteed worden of dienen terugbetaald te worden aan het Rijk. Saldo per 1-1-2011 Bij:
359.448
187
Jaarrekening 2011
Bijlage voorzieningen
Toev .654702 meeneemregeling participatiebudget 2011
116.369 116.369 475.817
Af: Terugbetalen aan Ministerie van SZW betreft meeneemregeling Participatiebudget 2009
654601
217.397,00 217.397-
Rekeningsaldo per 31-12-2011
258.420
Af verplichting: Nog terugbetalen aan Min.v. SZW betreft meeneemregeling Participatiebudget 2011
116.369
Meeneemregeling 2010 (overschot 2010) Participatiebudget 2010 educatie volgens concept berekening Soza
3.872
Meeneemregeling 2010 (overschot 2010) Participatiebudget 2010 volgens concept berekening Soza
138.179 258.4200
Beschikbaar per 1-1-2012
9003030 Voorziening schuldhulpverlening Deze geoormerkte voorziening is gevormd voor de uitvoering van de schuldhulpverlening. Hiervoor ontvangen wij van het rijk een bijdrage. Jaarlijkse overschotten worden toegevoegd aan de voorziening en tekorten onttrokken. Saldo per 1-1-2011 Bij:
27.604
27.604 Af: Benutting schuldhulpverleningsgelden voorgaande jaren in 2011 tgv 6554105
21.068 21.068-
Rekeningsaldo per 31-12-2011
6.536
Af verplichting: Geoormerkte uitkering
6.536 6.5360
Beschikbaar per 1-1-2012
188
Jaarrekening 2011
Bijlage Leningen u/g en o/g
4.7 Leningen u/g en o/g Leningen o/g (opgenomen gelden = schulden): Interne order 9502000 9502001 9502002 9502003 9502005 9502006 9502007 Totaal
Geleend van NWB NWB NWB NWB BNG BNG BNG
Saldo per 31-122010 2.033.514 540.326 1.061.378 1.110.594 185.001 125.883 1.420.321 6.477.017
Bij 0 0 0 0 0 0 0 0
Aflossing 0 0 0 0 -185.001 -125.883 -48.796 -359.680
Saldo per 31-12-2011 2.033.514 540.326 1.061.378 1.110.594 0 0 1.371.525 6.117.337
Rente % 5
5,09 5.36 5,41 4,41 5,03 5,50 5,87
Rente 2010 103.607 28.961 57.421 48.977 9.430 7.009 85.544 340.949
Rente 2011 103.607 28.961 57.421 48.977 9.306 6.924 53.688 308.884
Leningen u/g (uitgezette gelden gelden = bezittingen): Interne order 0320101 0320102 0320103 0320104 0320107 0320108 0320206 Totaal
Geleend aan Maasland Maasland Maasland Maasland Maasland Maasland Maasland
Saldo per 31-12-2010 2.033.514 540.326 1.061.378 1.110.594 185.001 125.883 1.420.321 6.477.017
Bij 0 0 0 0 0 0 0 0
Aflossing 0 0 0 0 -185.001 -125.883 -48.796 -359.680
189
Saldo per Rente 31-12-2011 % 5 2.033.514 5,09 540.326 5.36 1.061.378 5,41 1.110.594 4,41 0 5,03 0 5,50 1.371.525 5,87 6.117.337
Rente 2010 103.607 28.961 57.421 48.977 9.430 7.009 85.544 340.949
Rente 2011 103.607 28.961 57.421 48.977 9.306 6.924 53.688 308.884
Jaarrekening 2011
Relatie beheerprogramma's - beheersproducten
4.8 Relatie programma's - beheersproducten 1. Programma Veiligheid en handhaving: 622001 Preventie en pro-actie 622002 Repressie 622003 Preparatie 622004 Brandweerkazerne 632001 Rampenbestrijding 632002 Integraal veiligheidsbeleid 632005 Bewaakte fietsenstalling 632006 Gemeentelijke opsporingsambtenaar 632401 Vergunningen 632601 Juridische aangelegenheden 632901 Honden en zwerfdieren 663001 Handhaving (integraal) 2. Programma Woon- en leefomgeving: 632003 Wijk- en dorpsbeheer 642304 Wegen 642307 Verlichting 642308 Binnenhaven/waterweg 642310 Gladheidsbestrijding 642311 Gemeentereiniging 642312 Straatmeubilair 642401 Verkeer 642501 Openbaar groen 642504 Bossen 642512 Reconstructie 645201 Volkshuisvesting 645602 Beheer woonwagencentrum 657901 Gemeenschapsaccomodaties 3. Programma Voorzieningen en sociale samenhang: 599055 I.S.D. Cuijk, Grave, Mill 642801 Beheer begraafplaats 643002 Buitensportaccommodaties 654001 Bijzondere bijstand 654002 BBZ 654005 Sociale recherce 654104 Bijdrageregeling deeln.maatsch.verkeer 654105 Schuldhulpverlening 654201 Wet sociale werkvoorziening (WSW) 654303 Vluchtelingenwerk 654501 Wet werk en bijstand inkomensdeel (alg.) 654502 Alg. inkomensdeel < 65 654504 Langdurigheidstoeslag 654702 Participatiebudget Werkdeel 654703 Participatiebudget Inburgering 654704 Participatiebudget Educucatie 654801 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (algemeen) 654802 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (algemeen) 657001 Bestuur en beheer (openb.onderwijs) 657101 Uitbreiding scholen 657102 Onderhoud scholen 657103 Schademeldingen scholen 657202 Leerlingenvervoer 657203 Lokaal onderwijsbeleid 657204 Onderwijsachterstandenbestrijding 657205 Onderwijsbegeleiding 657206 Overige voorziening
190
Jaarrekening 2011
Relatie beheerprogramma's - beheersproducten
657302 Leerplicht 657401 Asielzoekerscentrum 657501 Maatschappelijk werk 657601 Subsidiebeleid 657702 Kunst en cultuur 657801 Wet Kinderopvang 657803 Peuterspeelzalen 658002 Ontwikkelingswerk 658101 Gezondheidszorg 658103 Thuiszorg 658202 Ouderenzorg in Grave 658301 Jeugdbeleid 658401 Gehandicaptenzorg beleid 658501 Lokaalvrijwilligersbeleid 658601 De bibliotheek 658801 Sportbeleid 4. Programma Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie: 632301 Straatmarkten 642601 Volksfeesten (inclusief kermis) 643001 Gemeentegronden en schuren 645301 Economische zaken 645302 Recreatie en toerisme 645601 Gemeentelijke eigendommen 5. Programma Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling: 642101 Milieu algemeen 642102 Milieu bedrijven 642103 RO en milieu 642104 Bodembeheer en waterbodembeheer 642105 Afval 642108 Klimaatbeleid 642701 Rioolbeheer 642702 Hemelwaterafvoer 642712 Waterbeheer 642901 Kadaster en overig kaartmateriaal 645001 Monumenten, archeologie en beeldkwaliteit 645101 Bestemmingsplannen 645401 Bouw- en sloopvergunningen 645502 Grondexploitatie 6. Programma Publieke dienstverlening en communicatie: 632101 Communicatie en voorlichting 632103 Receptie en ontvangsten 632701 Kabinetszaken en officiële ontvangsten 632802 Overige samenwerkingen 652001 Gemeentelijke basisadministratie (GBA) 652002 Burgerlijke Stand 652003 Verkiezingen 652005 Naturalisaties 652101 Reisdocumenten 652102 Rijbewijzen 652103 Overige documenten 7. Programma Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering: 515001 Beleidsontwikkeling en advisering 515003 Rechtspositie 515004 Personeelsbeheer 515005 Arbeidsomstandigheden 515009 OR en GO
191
Jaarrekening 2011
Relatie beheerprogramma's - beheersproducten
534001 Beheer ICT 534201 Financiële administratie 534302 Verzekeringen 534701 Kpl. Kapitaalslasten 536001 Kpl. Huisvesting 536103 Archief 536106 Facilitaire zaken 538002 Interne organisatie 542001 Kpl. Beheer materiaal 599010 Kpl. Secretaris 599015 Kpl. P&O 599016 Kpl. P&O CGM 599020 Kpl. VB 599030 Kpl. Afdeling BV 599040 Kpl. Afdelng R&W 599050 Kpl. Afdeling I&Z 599070 Kpl. CT 599942 Kpl. Cluster BMB 611001 Gemeenteraad 611002 College van b&w 611006 Cie bezwaarschriften 611007 Griffie 634402 Leningen en belegg. 634405 Algemene middelen 634502 Waardebeschikking 634602 Heffen 634606 Invorderen
192
Jaarrekening 2011
Bijlage balans (conform BBV)
4.9 Uitgebreide Balans (conform BBV) In deze bijlage is de balans vermeld zoals deze is voorgeschreven in het BBV (zie volgende pagina). Vanwege de leesbaarheid is in de jaarrekening een verdichte balans opgenomen (zie deel C jaarrekening onderdeel 3.2 Balans en toelichting).
193
Jaarrekening 2011
Bijlage balans (conform BBV)
ACTIVA
31-12-2011
31-12-2010
0
0
0 0
0
610.025 21.402.102
609.327 21.674.911
0 2.0295.247
0 1.569.921
Vaste activa Immateriële vaste activa a) Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio b) Kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief Materiële vaste activa a) Investeringen met economisch nut: - in erfpacht uitgegeven - niet in erfpacht uitgegeven b) Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut: - in erfpacht uitgegeven - niet in erfpacht uitgegeven
24.041.374 Financiële vaste activa a) Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen - gemeenschappelijke regelingen - overige verbonden partijen b) Leningen aan: - woningbouwcorporaties - deelnemingen - overige verbonden partijen c) Overige langlopende leningen d) Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd ≥ 1 jaar e) Bijdragen aan activa in eigendom van derden
23.854.160
0 0 0 0
0 0 0 0
6.117.337 233.914 0 6.351.251
6.477.017 231.850 0 6.708.866
1.016.338
1.024.027
12.036.319 10.000
12.105.903 10.000
Totaal vaste activa
19.413.908
19.848.796
43.455.282
43.702.956
Vlottende activa Voorraden a) Grond- en hulpstoffen: - niet in exploitatie genomen bouwgronden - overige grond- en hulpstoffen b) Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie c) Gereed product en handelsgoederen d) Vooruitbetalingen
0 0 0
0 0 0
87.9300 0
-802.335 0 0 87.930-
Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar a) Vorderingen op openbare lichamen b) Verstrekte kasgeldleningen c) Rekening-courant verhoudingen met niet-financiële instellingen d) Overige vorderingen e) Overige uitzettingen
802.335-
29.844 0
515.771 0
0 4.926.605 0
0 4.019.995 0 4.956.449
Liquide middelen Kas (Post)bank
0 30.286
Overlopende activa
Totaal vlottende activa TOTAAL ACTIVA
194
4.535.766 0 9.017
30.286
9.017
460.318
521.439
5.359.122
4.263.887
48.814.404
47.966.843
Jaarrekening 2011
Bijlage balans (conform BBV)
PASSIVA
31-12-2011
31-12-2010
Vaste passiva Eigen vermogen Reserves: a) algemene reserve b) bestemmingsreserve voor opvangen ongewenste schommelingen in tarieven t.b.v. derden c) overige bestemmingsreserves Resultaat na winstbestemming conform programmarekening
13.565.971
15.786.300
0 9.191.502 22.757.474
0 8.714.124 24.500.423
849.082
0 23.606.555
Voorzieningen Wegens: a) verplichtingen en verliezen b) risico's c) egalisatie van lasten d) van derden verkregen middelen met specifieke besteding
12.277.023 0 0
24.500.423
10.943.051 0 0
0
0 12.277.023
Vaste schulden met een rentetypische looptijd ≥ 1 jaar a) Obligatieleningen b) Onderhandse leningen van: - binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - binnenlandse bedrijven - overige binnenlandse sectoren - buitenlandse instellingen, fondsen, banken, bedrijven en overige sectoren c) Door derden belegde gelden d) Waarborgsommen
10.943.051
0
0
0 1.371.525 4.745.812 0
0 1.731.205 4.745.812 0
0 6.117.337
0 6.477.017
0 2.405
0 2.450 6.119.742
Totaal vaste passiva
6.479.467
42.003.321
41.922.941
Vlottende passiva Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar a) Kasgeldleningen 0 b)Bank- en girosaldi ("rood staan") 1.510.046 c) Overige schulden 3.311.615
0 1.700.301 1.761.530 4.821.660
Overlopende passiva Van derden verkregen middelen met specifieke bestedingen 1.184.732 Overige overlopende passiva 804.690
Totaal vlottende passiva TOTAAL PASSIVA
195
3.461.831 1.305.226 1.276.844
1.989.422
2.582.071
6.811.083
6.043.902
48.814.404
47.966.843
Jaarrekening 2011
Bijlage afkortingenlijst
4.10 Afkortingenlijst Afkorting Organisatorisch Afd. BV Cluster BMB Cluster BRW Cluster BUZ Cluster BWZ Cluster CBO Cluster CCT Cluster FBB Cluster HV Cluster IZ/ICT Cluster MIL Cluster PB Cluster PJB Cluster ROW Cluster SZ Cluster WO Cluster WZB CT I&Z P&O CGM R&W VB
Omschrijving Afdeling (afdeling) Bedrijfsvoering cluster Beheer en Milieu Buiten cluster Brandweer cluster Burgerzalen cluster Bouwzaken cluster Communicatie en Bestuursondersteuning cluster Civiele techniek en Cultuurtechniek cluster Financieel Beleid en Beheer cluster Handhaving cluster Interne Zaken / Informatie- en Communicatietechnologie cluster Milieu cluster Publieksbalie Projectbureau cluster Ruimtelijke Ontwikkeling cluster Sociale Zaken cluster Welzijn en Onderwijs cluster Woz en Belastingen Controller (afdeling) Inwoners en Zorg (afdeling) Personeel & Organisatie Cuijk, Grave en Mill (afdeling) Ruimte en Wonen Veiligheidsbureau
Overig AED APV A.R. ASHG AWBZ azc / AZC B&B BBV BBZ BCF BIBOB BOA BPR BTW burap bv / BV / b.v. / B.V. BVL b&w BZK COA CRJ EKD EVZ FTE / fte Fuwa GBA GBA-V GGA GGD GOA GRIP
Automatische externe defibrillatoren Algemene Plaatselijke Verordening Algemene Reserve Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Asielzoekerscentrum Bed and Breakfast Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten Besluit bijstandverlening zelfstandigen BTW Compensatiefonds Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur Buitengewoon opsporingsambtenaar Burgerparticipatieraad Belasting toegevoegde waarde (= omzetbelasting) bestuursrapportage (ten behoeve van de raad) Besloten Vennootschap Brabants veiligheidslabel (college van) burgemeester en wethouders (ministerie van) Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Centraal Orgaan opvang asielzoekers Coördinatiepunt Risico Jongeren (Land van Cuijk) Elektronisch Kind Dossier Ecologische verbindingszone Fulltimerequivalent Functiewaardering Gemeentelijke Basisadministraties Gemeentelijke Basisadministratie - Verstrekkingen Gebiedsgerichte Aanpak verkeer en vervoer Gemeenschappelijke gezondheidsdienst Gemeentelijke Opsporingsambtenaar Grave regelt integrale projectverankering ouderenproof
196
Jaarrekening 2011 GRP HVGG ict / ICT IDOPS IGP IOAW IOAZ ISD JGZ KCV LOG LvC LVLA marap MBO MFC NUP nv / NV / n.v. / N.V. n.v.t. OCW OM OV-reizigers ozb pag. PGB PIOFHA pm RGOG RIEC RMB RMC RMC ROC RUD SBG SGOG STBNO SZW TRAL UWV VAB VGRP VHROSV VNG VRI VROM VWS WABO WAJONG WCPV WEB WI Wion Wmo WPGRA (wet) Woz WRO WSNP
Bijlage afkortingenlijst Gemeentelijk rioleringsplan Horecavereniging gemeente Grave Informatisering- en Communicatietechnologie Integrale dorpsontwikkelingsplannen Integraal Gebiedsplan Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze zelfstandigen Intergemeentelijke sociale dienst Jeugdgezondheidszorg Kleinschalig Collectief Vervoer Landbouw ontwikkelingsgebied Land van Cuijk Landelijke Vereniging van Leerplicht Ambtenaren managementrapportage (ten behoeve van college van b&w) Middelbaar Beroeps Onderwijs Multifunctioneel Centrum Nationaal Uitvoeringsprogramma Naamloze Vennootschap Niet van toepassing Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Openbaar Ministerie Openbaar Vervoer - reizigers onroerende zaakbelastingen Pagina Persoonsgebonden Budget Personeel, Informatie, Organisatie, Financiën, Huisvesting en Automatisering pro memorie (= ter herinnering) Raad voor gecoördineerd ouderenwerk Grave Regionaal Informatie en Expertise Centrum Regionaal Milieubedrijf Regionaal Meld en Coördinatiecentrum Regionaal Maatschappelijk Centrum Regionaal opleidingscentrum Regionale Uitvoeringsdiensten Stichting Bezoekersmanagement Grave Stichting Gecoördineerd Ouderenwerk Grave Stichting Thuiszorg Brabant Noord-Oost Sociale Zaken en Werkgelegenheid Toeristisch Recreatief Aktieplan Land van Cuijk Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen Vrijkomende Agrarische bestemming Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Stadsvernieuwing Vereniging van Nederlandse Gemeenten verkeersregelinstallatie (ministerie van) Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (ministerie van) Volksgezondheid, Welzijn en Sport Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Wet Arbeidsongeschiktheidsvoorziening voor Jonggehandicapten Wet collectieve preventie volksgezondheid Wet Educatie Beroepsonderwijs Wet Inburgering Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netten Wet maatschappelijke ondersteuning Waterplan Grave (wet) Waardering onroerende zaken Wet op de ruimtelijke ordening Wet sanering natuurlijke personen
197
Jaarrekening 2011 Wvg / WVG WSW WWB WWI Wwnv
Bijlage afkortingenlijst Wet voorzieningen gehandicapten Wet sociale werkvoorziening Wet werk en bijstand Wonen, Wijken & Integratie Wet werken naar vermogen
198
Jaarrekening 2011
Bijlage begrippenlijst
4.11 Begrippenlijst Begrip Toelichting Adoptiegemeente
Uit het oogpunt van efficiency wordt de begroting en de jaarrekening van een gemeenschappelijke regeling voorzien van een advies door één of twee gemeenten, de adoptiegemeenten. Dit advies wordt vervolgens doorgegeven aan de overige betrokkenen van de gemeenschappelijke regeling. Hiermee wordt voorkomen dat elke gemeente voor zich een (gelijkluidend) advies moet opstellen.
Algemene uitkering
Jaarlijkse uitkering uit het gemeentefonds (= fonds op de rijksbegroting) om de algemene taken te vervullen (minimaal op het wettelijke niveau) en om het bestuurlijk en ambtelijk apparaat in stand te houden. De besteding is vrij. Er hoeft geen verantwoording afgelegd te worden aan het rijk over de besteding.
Emu-saldo
Het emu-saldo is het verschil tussen de inkomsten en de uitgaven van de collectieve sector (rijk, medeoverheden en sociale fondsen).
fte
Fulltimerequivalent. Eén fte is één medewerker (m/v) met een voltijdsdienstbetrekking van 36 uren per week. Een persoon die bijvoorbeeld 24 uur per week werkt, is gelijk aan 24/36 = 0,67 fte.
Gemeenschappelijke regeling
Een gemeenschappelijke regeling is een samenwerkingsvorm tussen bestuursorganen van provincies, gemeenten en/of waterschappen die beheerst wordt door de Wet gemeenschappelijke regelingen. Het rijk kan ook aan een gemeenschappelijke regeling deelnemen, evenals andere openbare lichamen als zij daartoe bevoegd zijn.
Integratie-uitkering
Dit is een aparte geldstroom binnen het gemeentefonds (zie bij Algemene uitkering) met een eigen verdeelsystematiek. De reden hiervoor kan zijn dat het om gelden gaat, die niet in de verdeelsystematiek van de algemene uitkering passen, zonder dat er onrechtvaardige herverdeeleffecten optreden. Meestal loopt een integratie-uitkering enkele jaren. In sommige gevallen langer, bijvoorbeeld de Wmo met een looptijd van vooralsnog twintig jaren.
Macronorm (ozb)
Sinds 1998 is er geen maximering meer in de OZB-tarieven. Het betreffende artikel uit de Gemeentewet is toen geschrapt. Ter voorkoming van een onevenredige stijging van de collectieve lastendruk is de macronorm ingesteld. De stijging van de OZB van alle gemeente samen mag deze macronorm niet overschrijden. De VNG en het kabinet zijn het erover eens dat het schrappen van de limitering van de OZB niet mag leiden tot een onevenredige stijging van de collectievelastendruk. Op basis van de macronorm wordt een onevenredige stijging van de collectieve lastendruk voorkomen. En deze kan zo nodig worden gecorrigeerd. De macronorm voor het begrotingsjaar 2011 was 3,5%. Het percentage van 3,5 is de som van 1,75% inflatie volgens het Centraal Economisch Plan 2010 en de, overigens niet actuele, geraamde reële groei van 1,75% over de periode 2011-2015. Met een stijging van 1,5% bleef Grave zeer ruim binnen de norm.
199
Jaarrekening 2011
Bijlage begrippenlijst
Reserve
Deel van het eigen vermogen benodigd voor de (administratieve) financiering van bijvoorbeeld de vaste activa (bezittingen). Als er een specifieke bestemming op rust, spreken we van de bestemmingsreserve. Een reserve is niet gelijk aan fysiek geld.
Suppletie-regeling (ozb)
Aanvullende uitkering boven de algemene uitkering als, in geval van herverdeeleffecten, deze effecten groter zijn van € 15 per inwoner per jaar per gemeente. Als het herverdeeleffect boven deze grens uitkomt, wordt dit voor- of nadeel uitgesmeerd over meerdere jaren, zodanig dat het effect beneden de grens van € 15 per inwoner blijft.
Voorziening
Een voorziening is een gedeelte van het vreemde vermogen dat nodig is als afdekking van voorzienbare en kwantificeerbare risico's of aangegane verplichtingen.
200
Jaarrekening 2011
Bijlage Sisaverantwoording
Ontvanger
Juridische grondslag
Specifieke uitkering
Nummer
Departement
4.12 Sisa-verantwoording
I N D I C A T O R E N BZK
C1
Verzameluitkering BZK (incl. oud WWI)
Besteding 2011 (incl. besteding 2009 en 2010 voor zover nog niet eerder verantwoord (zie nieuwsbrief IBI nr. 30)
Regeling verzameluitkering Gemeenten
Aard controle R
€ 33.225 BZK
C6
Wet inburgering (Wi)
Aantal inburgeringsplichtige Wet inburgering, n en vrijwillige Besluit inburgering en inburgeraars voor Regeling vrijwillige wie in de jaren 2007 inburgering niet-G31 t/m 2009 voor het eerst een reguliere Gemeenten niet-G31 en inburgeringsvoorzie gemeenschappelijke ning is vastgesteld regelingen (Wgr)
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Aard controle D1
Aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een reguliere inburgeringsvoorzienin g is vastgesteld én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorzienin g hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen.
Aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een gecombineerde inburgeringsvoorzienin g is vastgesteld.
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Aard controle D1
Aard controle D1
Aantal inburgeringsplichtige n en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een gecombineerde inburgeringsvoorzie ning is vastgesteld én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorzie ning hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen .
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Aantal inburgeringsplichtige n, als bedoeld in het besluit van de Staatssecretaris van Justitie van 12 juni 2007, nr.2007/11, voor wie een inburgeringsvoorzie ning is vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 (gepardonneerden).
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Aard controle D1
Aard controle D1
BZK
C7C
Investering stedelijke vernieuwing (ISV) Provinciale beschikking en/of verordening Project-gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)
17
14
0
0
Aantal inburgeringsplichtige n en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2008 t/m 2009 voor het eerst een duale inburgeringsvoorzie ning is vastgesteld.
Aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2008 t/m 2009 voor het eerst een taalkennisvoorziening is vastgesteld.
Aantal geestelijke bedienaren voor wie in de jaren 2007 en 2008 een inburgeringsvoorzienin g is vastgesteld en die in het jaar 2009 of 2010 hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen,
Aantal geestelijke bedienaren voor wie in de jaren 2007 en 2008 een inburgeringsvoorzie ning is vastgesteld en die in het jaar 2009 of 2010 hebben deelgenomen aan het aanvullend praktijkdeel van het inburgeringsexamen .
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Aard controle D1
Aard controle D1
Aard controle D1
3
1
0
Hieronder per regel één beschikkingsnumme r en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinfo rmatie
Besteding 2011 ten laste van provinciale middelen
Overige bestedingen 2011
Toelichting afwijking
Eindverantwoording Ja/Nee
Aard controle R
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
10
Aantal inburgeringsplichti gen, als bedoeld in het besluit van de Staatssecretaris van Justitie van 12 juni 2007, nr.2007/11, voor wie een inburgeringsvoorz iening is vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inbugeringsvoorzi ening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexam en (gepardonneerde n). Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI) Aard controle D1 9
Verantwoorden o.b.v. gegevens in Informatie Systeem Inburgering (ISI) Aard controle D1 0 Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt
Aard controle R Zie Nota batenlastenstelsel 1 1225877 ISV Bijl€0 Hofplein (€ 188.000) 2 1228518 (ISV-2 €0 basis en aanvullend) Koninginnedijk (€
201
€0
Nee
Aard controle R €0
€0
Nee
€0
Jaarrekening 2011
Bijlage Sisaverantwoording 756.164) Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)
Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)
Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)
Besteding (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen? Ja / Nee
Alleen in te vullen na afloop project
Alleen in te vullen na afloop project
Toelichting afwijking
Zie Nota batenlastenstelsel. Indien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen.
Realisatie Afspraak Alleen in te vullen na Alleen in te vullen na afloop project afloop project
Aard controle D1
Aard controle n.v.t.
Correctie in de besteding 2010 ivm een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 voor overige of coördinerende activiteiten inzake onderwijsachterstan denbeleid opgenomen voorlopige toekenning.Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen.Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden.Aard controle R
Correctie in de besteding 2010 ivm een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 aan voorschoolse educatie opgenomen voorlopige toekenning.Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen.Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden.Aard controle R
Correctie in de besteding 2010 ivm een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 aan schakelklassen educatie opgenomen voorlopige toekenning.Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen.Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden.Aard controle R
Correctie in de besteding 2010 ivm een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 aan vroegschoolse educatie educatie opgenomen voorlopige toekenning.Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen.Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden.Aard controle R
€0
€0
Aard controle D1
1 2 OCW
D2
Onderwijsachterstand enbeleid niet-GSB 2006-2010 (OAB)Besluit vaststelling doelstelling en bekostiging Onderwijsachterstande nbeleid 2006-2010 (art 4 t/m 10) Schakelklassen, artikel 166 van de Wet op het primair OnderwijsBesluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatieGemeenten, niet G-31
€0
€0
OCW
D5
Regeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs 2009
Besteding 2011 ten laste van rijksmiddelen
Regeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs 2009
Let op: Alleen bestedingen die betrekking hebben op de periode vóór 4 september 2011 mogen verantwoord worden.
Besteding (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen? Ja / Nee
Gemeenten
Aard controle R
OCW
D9
Zie Nota batenlastenstelsel. Indien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen.
€ 81.304
Nee
Brinnummer
Alle activiteiten afgerond Ja/Nee?
Toelichting per brinnummer welke activiteit(en) niet zijn afgerond en daarbij het bijbehorende bedrag exclusief 40% cofinanciering noemen
Aard controle n.v.t.
Aard controle D2
Aard controle n.v.t.
1 08ZT+ 09WX + 03GL Onderwijsachterstand Besteding 2011 aan enbeleid (OAB) 2011voorzieningen voor 2014 voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen Gemeenten (conform artikel 166, eerste lid WPO) Aard controle R
€ 133.947
Ja Besteding 2011 aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO) Aard controle R
€0
Besteding 2011 aan afspraken over vooren vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO) Aard controle R
€0
202
Correctie in de besteding 2010 ivm een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 aan voorschoolse educatie voor verlaging ouderbijdrage van doelgroepkinderen op de peuterspeelzaal opgenomen voorlopige toekenning.Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen.Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden.Aard controle R €0
Toelichting correctieAlleen invullen wanneer er bij de indicatoren 1 t/m 5 iets anders dan een 0 is verantwoord.
Jaarrekening 2011 I&M
E9B
Bijlage Sisaverantwoording Programma Externe Veiligheid (EV) Provinciale beschikking en/of verordening Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)
Correctie in de besteding 2010 ten laste van provinciale middelen ivm een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 opgenomen voorlopige toekenning.
Toelichting correctie
Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen. Aard controle R € 3.706
I&M
E27B
Brede doeluitkering verkeer en vervoer
Hieronder per regel één beschikkingsnumme r en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinfo rmatie
Provinciale beschikking en/of verordening Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)
SZW
G1C-1
G1C-2
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)Wet sociale werkvoorziening (Wsw)Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011.
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
Gemeenten die uitvoering in 2010 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier het totaal 2010. (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa 2010 regeling G1B + deel gemeente uit 2010 regeling G1C-1)
G2
Eindverantwoording Ja/Nee
Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt
Aard controle R
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
Aard controle R
Aard controle R
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
SZW
Toelichting afwijking
Zie Nota batenlastenstelsel
Aard controle n.v.t.
1 N-N-002-10 2 N-F-001-10 SZW
provinciale middelen bleken achteraf toereikend om hogere aanvraag dan € 12.500 te honoreren Besteding 2011 ten Overige bestedingen laste van provinciale 2011 middelen
I Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB I.1 WWB: algemene bijstand ÿI Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB I.1 WWB: algemene bijstand
€ 5.451
€0
Ja
€0
€ 62.733
€ 62.733
Ja
€0
Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2011;exclusief geldstroom openbaar lichaamAard controle R
Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2011, uitgedrukt in arbeidsjaren;exclusief geldstroom openbaar lichaamAard controle R
0,00 Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2010;
0,00 Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;
Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;
inclusief geldstroom openbaar lichaam
inclusief deel openbare lichamen
inclusief geldstroom openbaar lichaam
Aard controle R
Aard controle R
Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;
inclusief deel openbare lichamen Aard controle R
Aard controle R
123,25 Besteding 2011 algemene bijstand
8,81 Baten 2011 algemene bijstand (excl. Rijk) Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. € 1.209.067
€ 4.241
203
94,85
6,91
Jaarrekening 2011
Bijlage Sisaverantwoording I.2 Wet investeren in jongeren (WIJ)
Besteding 2011 WIJ
Baten 2011 WIJ (excl. Rijk)
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
€ 150.750
€ 1.288
Besteding 2011 IOAW
Baten 2011 IOAW (excl. Rijk)
I. 3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)
Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t.
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
I.4 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)
€ 153.193
€0
Besteding 2011 IOAZ
Baten 2011 IOAZ (excl. Rijk) Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. I.5 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)
€ 29.461
€0
Besteding 2011 Bbz 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen)
Baten 2011 Bbz 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
I. 6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
SZW
G3
Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)
€0
€0
Besteding 2011 WWIKAard controle n.v.t.
Baten 2011 WWIK (excl. Rijk)Aard controle n.v.t.
€0
€0
Besteding 2011 levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (excl. Bob)
Besteding 2011 kapitaalverstrekking (excl. Bob)
Baten 2011 levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (excl. Bob) (excl. Rijk)
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Baten 2011 kapitaalverstrekking (excl. Bob) (excl. Rijk)
Besteding 2011 aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (excl. Bob)
Besteding 2011 Bob
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
€ 5.845
€ 2.920
€0
Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004 Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. € 16.129
€0
Baten 2011 Bob (excl. Rijk)
Besteding 2011 aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004
€ 7.314
Aard controle R
Aard controle R
€0
€0
204
Jaarrekening 2011 SZW
G5
Bijlage Sisaverantwoording Wet participatiebudget (WPB)
Besteding 2011 participatiebudget
Waarvan besteding 2011 van educatie bij roc's
Baten 2011 (niet-Rijk) participatiebudget
Wet participatiebudget (WPB)
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Waarvan baten 2011 van educatie bij roc’s Aard controle R
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
Reserveringsregelin g: overheveling overschot/tekort van 2011 naar 2012
Aard controle R € 116.368
€ 81.423
€ 1.107
€0
Het aantal in 2011 gerealiseerde duurzame plaatsingen naar werk van inactieven
Besteding 2011 Regelluw
Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie het college in 2011 een inburgeringsvoorzienin g heeft vastgesteld, dan wel met wie het college in dit jaar een inburgeringsvoorzienin g is overeengekomen.
Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie het college in 2011 een duale inburgeringsvoorzie ning of een taalkennisvoorzienin g heeftvastgesteld, dan wel met wie het college in dit jaar een duale inburgeringsvoorzie ning of een taalkennisvoorzienin g is overeengekomen.
Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het elektronisch praktijkexamen, bedoeld in artikel 3.9, eerste lid, onderdeel a, van het Besluit inburgering, heeft behaald.
Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).
Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).
Aard controle D1
Aard controle D1
Aard controle R
Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI). Aard controle D1
Aard controle R
Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI). Aard controle D1 9
€0
3
5
14
Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het examen in de kennis van de Nederlandse samenleving, bedoeld in artikel 3,9, eerste lid, onderdeel c, van het Besluit inburgering, heeft behaald.Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).Aard controle D1 16
Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het praktijkdeel van het inburgeringsexamen, bedoeld in artikel 3,7, eerste lid, van het Besluit inburgering, heeft behaald.Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).Aard controle D1
Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het staatsexamen NT2 I of II heeft behaald.Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).Aard controle D1
Het aantal door de gemeente in 2011 ingekochte trajecten basisvaardigheden. Aard controle D1
Het aantal door de gemeente in 2011 ingekochte trajecten vavo. Aard controle D1
Het aantal door volwassen inwoners van de gemeente in 2011 behaalde vavodiploma's. Aard controle D1
14
0
24
2
2
Aard controle D1 0 G6
€0 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 de toets gesproken Nederlands, bedoeld in artikel 3,9, eerste lid, onderdeel b, van het Besluit inburgering, heeft behaald.
0
Het aantal door volwassen inwoners van de gemeente in 2011 behaalde NT2certificaten, dat niet meetelt bij de outputverdeelmaatstaven uit de verdeelsleutel van Onze Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel.
SZW
Omvang van het aan het rijk terug te betalen bedrag, dat wil zeggen het in het jaar 2011 niet-bestede bedrag voor zover dat de reserveringsregeli ng overschrijdt, alsmede het in het jaar 2011 ten onrechte nietbestede bedrag aan educatie bij roc’s
Omvang van het in het jaar 2011 nietbestede bedrag dat wordt gereserveerd voor het participatiebudget van 2012. Dit bedrag is exclusief het bedrag dat een gemeente ten onrechte niet heeft besteed aan educatie bij een roc; hiervoor geldt geen reserveringsregeling (het ten onrechte Aard controle R niet-bestede wordt teruggevorderd door het rijk) óf omvang van het in het jaar 2011 rechtmatig bestede bedrag participatiebudget als voorschot op het participatiebudget van 2012 (bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevuld)
€ 532.956
Dit onderdeel dient uitsluitend ingevuld te worden door de Dit onderdeel moet gemeenten die in 2010 door alle gemeenten duurzame plaatsingen worden ingevuld. van inactieven naar Indien ingevuld met werk hebben een nul, dan bestaat gerealiseerd en er voor 2012 geen verantwoord aan het recht op regelluwe Rijk. bestedingsruimte
Terug te betalen aan rijk
Schuldhulpverlening
Besteding 2011
Kaderwet SZWsubsidies
Aard controle R
Gemeenten
205
Jaarrekening 2011
Bijlage Sisaverantwoording € 38.737
VWS
Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG) Tijdelijke regeling CJG Gemeenten
Besteding 2011 aan jeugdgezondheidszo rg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.
Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt
Is er ten minste één centrum voor jeugd en gezin in uw gemeente gerealiseerd in de periode 2008 tot en met 2011? Ja/Nee
Zie Nota batenlastenstelsel Aard controle R
Aard controle R Aard controle D1
€ 297.275
€0
Ja
206
Besteding (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen? Ja / Nee Zie Nota batenlastenstelsel. Indien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen. Ja
