Wereldcentrum vzw Steunpunt voor Mondiale Vorming in Oost-Vlaanderen partner van het provinciebestuur
Werkingsverslag
2009
Voor wereldburgers 2009 had een rustig werkjaar voor het Wereldcentrum kunnen worden, in de betekenis dat de grote krachtlijnen in de vorige jaren duidelijk vastgelegd zijn. Het kwam erop aan deze krachtlijnen in de praktijk waar te maken en de werking te consolideren. Maar… 2009 blijkt gaandeweg een jaar te worden waarin heel wat obstakels, hindernissen en problemen van hogerhand de kop opsteken. Drie zeer waardevolle medewerkers zoeken andere oorden op en door de moeizame overgang van VZW naar provinciale dienst is de vervanging van die medewerkers niet evident. Wij hopen dat in 2010 deze overgang aan de laatste fase toe is en definitief kan afgerond worden. De permanente onzekerheid in de werksituatie en het uitblijven van een duidelijke reglementering voor de ondersteuning van initiatieven voor mondiale vorming wegen zwaar op de werking. Niettemin is er heel wat gerealiseerd zoals uit dit werkingsverslag blijkt. En voor een omschrijving van onze kernopdracht grijp ik graag terug naar wat Katelijne vorig jaar kernachtig verwoordde in de inleiding van het toenmalig werkingsverslag. Natuurlijk ben ik zo vrij geweest 2008 in 2009 te wijzigen want het is niet zo dat onze taak in het afgelopen jaar plots grondig een andere motivatie en missie gekregen heeft. Filip Paelman Coördinator a.i.
“Door de toenemende informatie-uitwisseling en mobiliteit is de wereld één groot dorp geworden met 6,5 miljard wereldburgers. De kansen en mogelijkheden zijn onderling echter zeer verschillend en ongelijk verdeeld. Het Wereldcentrum wil mensen en organisaties stimuleren om verder te kijken dan hun eigen provincie- en landsgrenzen en vraagstukken in een mondiaal perspectief te plaatsen met de bedoeling wereldburgerschap te bevorderen. Wereldburgers leggen verbindingen tussen 'ik' en 'de anderen', tussen 'hier' en 'elders', 'nu' en 'later' en streven naar een rechtvaardige en solidaire wereld. Via het aanreiken van educatie en actie wil het Wereldcentrum personen en groepen in gemeenten, scholen en organisaties ondersteunen om zo het draagvlak voor mondiale en interculturele thema's te vergroten. In 2009 spannen leerkrachten, ambtenaren en vrijwilligers zich in om wereldburgerschap een concrete invulling te geven en te vertalen naar hun leerlingen en studenten, burgers en leden. In dit proces heeft het Wereldcentrum advies en ondersteuning gegeven, vorming georganiseerd, begeleiding opgezet en mensen samengebracht met anderen. Op die manier is er gewerkt aan concrete, duurzame ontwikkelingen en engagementen. In dit werkingsverslag geven we een impressie van wat het Wereldcentrum in 2009 tot stand bracht. Actuele informatie over onze organisatie en activiteiten vindt u op www.wereldcentrum.be. Voor vragen of extra informatie kan u steeds bij ons terecht!” Katelijne Béatse
2
Actief op de Wereldwerf (Visie en Missie) Wereldburgerschap in Diversiteit 1. Onze Visie Van burgerschap naar wereldburgerschap De vreugden en de weeën van de globalisering dagen elk van ons uit om verder te kijken dan de eigen voordeur, de eigen provincie en om de kleine en de grote gevolgen van de globalisering in een mondiaal perspectief te plaatsen. Het Wereldcentrum wil mensen en/in organisaties die mondiale bril aanreiken, wil hen zo ook helpen om aan hun verantwoordelijkheid als burgers een bredere invulling te geven: burgers op de wereldwerf, wereldburgers. Wereldburger word je niet op één dag, het is een “savoir vivre” dat een grote sensibiliteit en mobiliteit in het denken vereist. De wereld is constant in beweging en verandering. Dit vraagt een grote souplesse in het omgaan met die mondiale werkelijkheid. Wereldburgers werken hieraan. Ze leggen dwarsverbindingen tussen 'ik' en 'de anderen', tussen ‘dichtbij' en 'veraf', 'nu' en 'later'. Vanuit een wereldwijde verbondenheid zetten wereldburgers in op duurzame ontwikkeling en streven ze naar een solidaire samenleving met gelijke rechten en kansen, hier en elders in de wereld.
Glokaliseren Een wereldburger in wording bekwaamt zich in het zien van de realiteit als een complex en dynamisch geheel, waarin lokale en mondiale gebeurtenissen voortdurend invloed op elkaar uitoefenen. Als wereldburger besef je dat jouw manier van leven, werken, verplaatsen,… een weerslag heeft op het mondiale geheel. Net zoals dat geheel op zijn beurt een invloed heeft op jou als individu, hier en nu. De slogan “think global, act local” is steeds van toepassing. Migratiestromen, economische ontwikkelingen, politieke systemen, schendingen van mensenrechten, culturele en ecologische veranderingen waar ook ter wereld, drukken hun stempel op het dagdagelijkse samenleven van individuen en gemeenschappen. Maar ook omgekeerd: wat ik doe of niet doe, laat wereldwijd sporen na. Om mobiliteit als voorbeeld te nemen: kies ik de fiets, de auto of het openbaar vervoer? Wanneer wel, wanneer niet? Wat weegt er door: het comfort, de veiligheid, de eisen van het werk of de druk van de omgeving, de prijs aan de pomp, de efficiëntie, de graad van bezorgdheid voor mijn CO2uitstoot,…? Patstellingen helpen ons niet verder. In de toekomst dienen 'globaal' en 'lokaal’ aan elkaar te worden gekoppeld, onlosmakelijk. Wereldburgers zien in dat de realiteit vele lagen telt. Ze leren mechanismen van uitsluiting en machtsongelijkheid analyseren en zoeken samen met anderen naar meer rechtvaardige structuren, want 'eenheid maakt macht'. Ze reageren op onrecht in de eigen samenleving en blijven daarbij consequent ten aanzien van wat zich afspeelt in de rest van de wereld. Omdat alles met alles te maken heeft.
3
Diversiteit Wereldburgers laten zich positief uitdagen door het brede spectrum van culturele en sociale verscheidenheid in de eigen samenleving. Diversiteit is niet nieuw, integendeel. Migraties en gemengde relaties zijn van alle tijden. Maar de mobiliteit van mensen nu verhoogt en versnelt het diversiteitsproces. De internationalisering van onze eigen samenleving neemt toe. Nieuwkomers zoeken levensruimte bij ons en brengen andere culturele achtergronden, waardepatronen en gewoontes mee. Het wordt steeds moeilijker om op een overtuigende manier onze eigen culturele kenmerken, onze bloed en bodem eigen identiteit in te lijsten. Typisch Vlaams, Marokkaans of Indisch? Probeer maar eens een aantal relevante kenmerken op te sommen zonder te vervallen in folklore of stereotypes. De éénduidigheid van vroeger maakt plaats voor een veelvoud van invloeden en stromingen, ver voorbij de klanken en smaken van wereldmuziekfeesten of exotische keukens. Vandaag leven wij samen in een maatschappij waarin allerlei culturele en religieuze tradities door elkaar lopen en elkaar beïnvloeden. Zowel bij de individuele burger als in de maatschappij zorgt dit voor spanningen, conflicten, uitdagingen én nieuwe kansen. Samen leven Wereldburgers erkennen en benutten elkaars verschillen, ontkrachten elkaars stereotypen, werken aan sociale cohesie en wederzijdse verrijking, zetten in op geweldloze middelen om over conflicten te onderhandelen en ze op te lossen. Want samenleven is een permanente en wederzijdse opdracht. Prof. Eric Corijn (VUB) noemt dit: “de culturele werf”. “We moeten samen een samenleving maken en we steunen daarvoor niet op een gedeeld verleden. Er is geen register waarop we met de mensen de samenleving kunnen delen. Burgers moeten samenwerken en argumenteren zodat er oplossingen en omgangsvormen worden gevonden voor niet-gedeelde standaarden.”
2. Onze missie Via educatie draagvlak stimuleren, verbreden en verdiepen voor een humane en rechtvaardige wereld. Het Wereldcentrum wil op zoek gaan naar betrokkenheid en engagement van mensen en organisaties, en hen stimuleren in hun zoeken naar solidaire vormen van samenleven. Via educatieve acties en modellen worden de complexiteit van het samenleven én de mondiale dimensie verhelderd. Dit motiveert mensen tot engagement, creativiteit en weerbaarheid. Mensen met verschillende achtergronden en visies worden door het Wereldcentrum rond de tafel gebracht en uitgedaagd om samen te werken. Deze aanpak beoogt zowel verdieping als verbreding. Door het verwerven van informatie, het leren uit ervaringen en het opzetten van concrete acties ontplooien burgers zich tot wereldburgers. Want via informatie, ervaring en actie leren mensen de wereld als één geheel zien. De meerwaarde van dit samenspel ligt in het én - én - verhaal, in het aantonen en tastbaar maken van de onderlinge verbindingen. Dialoog en samenwerking tussen mensen en organisaties staan daarin telkens centraal.
4
Het Wereldcentrum werkt aan Mondiale Vorming en Wereldburgerschap in Oost-Vlaanderen Het Wereldcentrum heeft als bevoorrechte partner van het Provinciebestuur en als Steunpunt voor Mondiale Vorming en Wereldburgerschap in Oost-Vlaanderen, de kernopdracht: een brug te slaan tussen de provinciale overheid en al de organisaties in het maatschappelijk middenveld die begaan zijn met Mondiale Vorming en Wereldburgerschap. In overleg met de Provincie richt de werking van het Wereldcentrum zich specifiek naar de volgende doelgroepen: gemeenten, onderwijs, jeugdwerk, sociaal-cultureel volwassenenwerk. De doelgroep onderwijs valt onder de verantwoordelijkheid van het project Kleur Bekennen. Kleur Bekennen is een federaal project waarvoor de Minister voor Ontwikkelingssamenwerking en de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGOS) bevoegd zijn. Verschillende instanties zijn bij Kleur Bekennen betrokken: BTC (de Belgische Technische Coöperatie), VGC (de Vlaamse Gemeenschapscommissie) en de Vlaamse Provincies. Het bevoorrecht partnerschap tussen het Provinciebestuur en het Wereldcentrum vzw wordt om de drie jaar bevestigd in een convenant. In het -
convenant 2006 - 2009 staan 7 kerntaken geformuleerd: Promotie en informatieverspreiding van educatieve modellen en materialen Advies en dienstverlening Kwaliteitszorg Samenwerking en netwerking met personen en/of organisaties van de doelgroepen, de Noord-Zuid sector en de overheden - Vorming coördineren en stimuleren op de tweede lijn - Een platform organiseren: uitwisseling, afstemming en kennisopbouw stimuleren tussen Noord-Zuid organisaties en verschillende doelgroepen - Reflectie en theorievorming over wereldburgerschap en educatie
De structuur van het werkingsverslag 2009 wordt opgehangen aan deze kerntaken. Onder elke kerntaak wordt ook de bijhorende strategische doelstelling uit de jaarplanning geformuleerd. Zo krijgt de lezer zicht op de manier waarop het Wereldcentrum haar jaarplanning stap voor stap vertaalt in acties. Maar, voor alle duidelijkheid: 2009 wordt een moeilijk en bewogen jaar voor het Wereldcentrum. De onzekerheid over de toekomst van het project Kleur Bekennen en de onduidelijkheid over het toekomstig statuut van het Wereldcentrum (VZW of provinciale dienst?) hebben uiteraard geen al te positieve invloed op de werkomstandigheden en op de motivatie van de teamleden. Het vertrek van Anske, An en Katelijne op 1 jaar tijd betekent zonder meer een aderlating van know-how, inzet en deskundigheid. Met het vertrek van An verdwijnt ook het Jeugdwerk als doelgroep.
5
Jeugdwerk, een eindig verhaal An Van De Walle, verantwoordelijke voor het jeugdwerk, dient in de loop van de maand juni haar ontslag in bij het Wereldcentrum en neemt vanaf 1 juli een nieuwe start bij Studio Globo Brussel. De aanslepende verwarring omtrent de eindverantwoordelijkheid voor de werking met jongeren is zeker niet vreemd aan de beslissing van An. Vanuit verschillende beleidsniveaus komen immers onduidelijke signalen omtrent de plaats van het jeugdwerk binnen de werking van het Wereldcentrum. In het nieuwe vijfjarenplan - in opmaak -, claimt Kleur Bekennen nationaal de verantwoordelijkheid voor de doelgroep jeugdwerk. Wat dit concreet zal inhouden blijft echter een raadsel. Ook de Provincie houdt zich op de vlakte en neemt voorlopig geen stappen in één of andere duidelijke richting. Zo blijft de mist rond het jeugdwerk hangen en de RVB en AV van het Wereldcentrum beslissen uiteindelijk om An tot nader order niet te vervangen.
De werking Voor de werking tot juni hield dit in: Opsporen en screenen van nieuwe materialen Vorming rond nieuwe materialen Ontsluiting en promotie van educatief materiaal via de Spelensite, infobrief, startdagen, trefdagen, vormingsmomenten Activiteiten in het kader van de Open Deurdag van de documentatiedienst Gedecentraliseerde werking via zelf aangemaakte koffers (Mie & Mo koffer rond Diversiteit in het jeugdwerk en Klimaxi kist rond Duurzaamheid en Ecologie), met daarnaast de verkoop van 2 koffers Geregeld advies aan beroepskrachten, vrijwilligers en stagiairs uit het jeugdwerk. Concrete voorstellen die we willen meenemen naar de toekomst: Blijven inzetten op een gemeentelijke strategie om lokaal jeugdwerk te bereiken met concrete projecten à la Place Global “Leren omgaan met diversiteit” volgens de filosofie van Steunpunt Diversiteit en Leren vertalen en toepassen op het toegankelijkheidsverhaal van het jeugdwerk (principes van coöperatief leren, basiscompetenties, …). Dit aan de hand van publicatie & vorming voor methodiek ontwikkelaars, instructeurs, … Blijven inspelen op/en mee trekken van landelijke campagnes door lokaal ondersteunende maatregelen aan te bieden: spelen, subsidies, draaiboeken, activiteiten, … Het aanbod van de jeugdwerksector in de databank van de instapstrategie krijgen en verder uitbouwen tot een gevarieerd aanbod.
6
Promotie & verspreiding
1
1. Het Wereldcentrum promoot en verspreidt Doelstelling: het Wereldcentrum ontwikkelt diverse strategieën om het educatieve aanbod ingang te doen vinden bij beroepskrachten en vrijwilligers in het onderwijs, het jeugdwerk, socio-culturele organisaties en lokale actoren.
Het Wereldcentrum waakt over de kwaliteit van het educatieve aanbod dat het verzamelt om te verspreiden naar de verschillende doelgroepen. Bij dit kwaliteitsvol educatieve aanbod wordt onderscheid gemaakt tussen het begeleid aanbod (zoals werkwinkels, lezingen en voordrachten, begeleide themawandelingen, sociaalartistieke theaterproducties,…) en het niet-begeleid aanbod (zoals lespakketten, thematische koffers, landenkoffers, tentoonstellingen, documentaire DVD's, educatieve websites,…). Het aanbod is gebundeld op onze website www.wereldcentrum.be en nieuwe aanwinsten worden regelmatig in de kijker gezet in onze gedrukte infobrief, in onze e-brief en op het weblog. Het educatief aanbod dat specifiek gericht is op het onderwijs, is te raadplegen via de website van Kleur Bekennen: www.kleurbekennen.be.
Socio-culturele organisaties In 2009 namen we deel aan de katernvergaderingen van de Gezinsbond Oost-Vlaanderen. Samen met een ploeg van medewerkers en vrijwilligers van de Gezinsbond dachten we na over een ruim aanbod aan vormingsactiviteiten voor de afdelingen in 2010. We konden er ook specifieke tips geven over mondiale, interculturele en duurzame activiteiten. Met Katrijn Pauwels van Socius zochten we naar nieuwe mogelijkheden om nog meer gericht in te spelen op de behoeften van het volwassenenwerk. Katrijn adviseerde om vooral promotie te voeren naar kleinere verenigingen. We namen deel aan de voorbereidende vergaderingen bij Vorming-Plus Gent-Eeklo in functie van de organisatie van de ' Dag van de dialoog '. De eerste editie ging door op 17 oktober 2009. Graag hadden we ook zelf een dialoogtafel georganiseerd in de Bank van de Arbeid, maar bij gebrek aan voldoende deelnemers hebben wij die afspraak jammer genoeg moeten annuleren. Globaal bekeken was de eerste editie van de dag van de dialoog een succes. Volgend jaar wordt dit initiatief zeker verder gezet.
8
Instapstrategie In 2009 werden nieuwe folders aangemaakt voor het jeugd- en volwassenenwerk. In de maanden april en mei werden ruim 1300 folders verspreid naar diverse socio-culturele organisaties. Van daaruit werden ze verdeeld via startdagen in plaatselijke afdelingen. Dit gebeurde bij KVLV, KAV, KWB, NEOS (Netwerk van Ondernemende Senioren) en FEDOS (Federatie van Onafhankelijke Senioren). In het kader van de eerste editie van Belmundo (Gent solidair met de wereld) waren er ook verschillende subsidieaanvragen voor workshops. De instapstrategie in cijfers: o In 2009 komen er 116 aanvragen voor subsidies in het kader van de instapstrategie. Dit is een stijging tegenover andere jaren. o 35 aanvragen zijn voor rekening van de doelgroep jeugdwerk. Er worden 32 animatieve en 3 informatieve workshops aangevraagd. De inschrijvingen komen vooral vanuit jeugdbewegingen, gemeentelijke jeugddiensten en speelpleinwerkingen. Nieuwkomers zijn een aantal organisaties die specifieke workshops aanvragen voor jongeren : ZKDV De Kiezel, vzw Vriendenkring Kinderhulp Rwanda, Uilenspel vzw, Geuzenfeest vzw, … o Socio-culturele verenigingen en lokale groepen van NGO's vragen 81 werkwinkels aan (waarvan 45 animatie workshops en 36 informatieve workshops). o Eén aanvraag komt vanuit een Hogeschool. o Volgende aanbieders worden gescreend in verband met nieuwe workshops: Miet Bleyen, Africa at home, Vertelling Sluwe Vos en Anansi de Spin, Vzw Croissement Bollywood-dans en Catapa vzw.
Kleur Bekennen ondersteunt scholen Kleur Bekennen ondersteunt scholen, zowel inhoudelijk als financieel: - Met het laagdrempelige mondiaal project concentreert de school haar mondiale werking rond één of meerdere momenten (een project van 1 dag of week). De school werkt het programma zelf uit en er wordt gezocht naar een goed evenwicht tussen animatie en informatie. In het schooljaar 2008 - 2009 kiezen 59 basisscholen en 28 secundaire scholen voor deze laagdrempelige formule. - Wanneer een school kiest om het Noord-Zuid thema (Wereldburgerschap en Mondiale Vorming) als een rode draad doorheen het ganse schooljaar uit te werken, spreken we over een 'wereldburgertraject'. Het gaat hier om een stevig uitgewerkte inhoudelijke planning waarin de hele school wordt aangesproken. Dit vereist een klas en vakoverschrijdende aanpak, gekoppeld aan een weloverwogen engagement van de school. In het voorbije schooljaar kozen 27 basisscholen en 14 secundaire scholen voor een langdurige trajectwerking. - 2 scholen worden door de promotor van Kleur Bekennen heel intensief gecoacht in hun trajectwerking en er worden 6 vormingen georganiseerd voor de scholen met een trajectwerking. - Kleur Bekennen ondersteunt 130 scholen financieel.
9
2
Advies & dienstverlening
2. Advies en dienstverlening Doelstelling: het Wereldcentrum fungeert als aanspreekpunt en adviseert en ondersteunt de verschillende doelgroepen zodat mondiale thema's meer en op een diepgaande manier worden geprogrammeerd. Het Wereldcentrum als steunpunt voor mondiale vorming en wereldburgerschap, vervult op de eerste plaats een dienstverlenende functie door het bundelen, verspreiden en promoten van het educatieve aanbod enerzijds, en door het systematisch geven van informatie en advies omtrent dit educatieve aanbod anderzijds. Dagelijks beantwoorden wij heel wat vragen van allerlei personen en/of organisaties via mail, telefoon of via persoonlijk contact in verband met onze werking, vormingen, educatieve materialen, subsidies, begeleiding van Kleur Bekennen, enz… Deze advies- en servicefunctie van het Wereldcentrum wordt door alle medewerkers ter harte genomen en vraagt van iedereen heel wat tijd. Tijd die heel moeilijk in kaart te brengen is, maar die veel tevreden klanten oplevert.
Het documentatiecentrum Een brede visie en een breed aanbod Het documentatiecentrum is een belangrijke spil in de werking van het Wereldcentrum vzw en het project Kleur Bekennen. Zowel individuen, als scholen en verenigingen kunnen er terecht voor ontleningen, advies en vormingen. Ze vinden er een uitgebreid en gevarieerd aanbod aan educatieve pakketten en leermiddelen, steeds vergezeld van deskundige uitleg en praktische tips. Het documentatiecentrum vertrekt vanuit een brede visie op het thema wereldburgerschap. Daarbij worden verbanden gelegd met verwante thema's als diversiteit en duurzame ontwikkeling. Dit uit zich zowel in de collectievorming als in de ontleningen. De inhoudelijke en methodische kwaliteitscriteria blijven uiteraard het uitgangspunt. Binnen een documentatiecentrum zijn er doorlopende bibliotheektaken: detectie en bestelling van materiaal, beschrijving en nummering van nieuwe materialen, verzorging van de uitleendienst, nakijken van koffers en spelmaterialen, administratie, reserveringen, rappels, adressenbestand, het opvolgen van het tijdschriftenbestand met meer dan 100 verschillende tijdschriften,… Wekelijks krijgen we hulp van minstens één vrijwilliger voor de opvolging van deze taken. Een accurate en goede opvolging van deze taken is belangrijk voor een vlotte, dagelijkse werking én voor een optimale service aan de klanten. Door de nieuwe koers van Kleur Bekennen, blijven er na een grondige doorlichting door het expertisecentrum Maarifa (www.maarifa.be) in opdracht van de Belgische Technische Coöperatie (BTC) (zie het document: “Onderzoek naar efficiëntie en werking documentatiecentra Kleur Bekennen en Annoncer la Couleur Eindrapport juni 2009”) - van de oorspronkelijke 7 documentatiecentra Kleur Bekennen in Vlaanderen nog slechts 2 over: in Gent en in Antwerpen. Wat dit in de praktijk zal betekenen voor de werking en het takenpakket van het documentatiecentrum in Oost-Vlaanderen, is momenteel nog niet duidelijk.
11
Bereik In de loop van 2009 ontlenen 646 klanten educatieve materialen in het documentatiecentrum. In het totaal nemen ze 2815 materialen mee naar huis. Drie kwart van onze klanten is afkomstig uit het onderwijs (leerkrachten of studenten). In het verleden werd een aantal keren een steekproef gedaan naar het bereik per ontlening. Daaruit bleek dat het bereik varieert van 10 tot meer dan 200 leerlingen per ontlening. De resultaten toonden een gemiddeld bereik van 47 leerlingen per ontlening. Naast de ontleningen kloppen ook heel wat mensen aan voor advies. De aard van deze adviezen is heel gevarieerd, ook de geïnvesteerde tijd loopt sterk uiteen. Deze adviezen resulteren dikwijls in een ontlening, maar dit is niet altijd het geval. Jaarlijks geven onze documentalisten meer dan 900 adviezen en/of verwijzingen door naar andere organisaties. Voor meer details over de cijfers en het bereik van het documentatiecentrum verwijzen we naar bijlage 2.
E-learning Sedert mei 2007 onderhouden Kleur Bekennen en het Wereldcentrum samen een weblog rond “wereldburgerschap en e-learning”: http://kleurbekennen.wordpress.com. Met dit weblog willen we in de eerste plaats signaleren wat er bestaat aan educatieve websites, virtuele inleefreizen, online games en andere webtoepassingen rond het brede thema van wereldburgerschap. Het weblog is in eerste instantie bedoeld voor leerkrachten en scholen die reeds actief bezig zijn met e-learning en misschien minder met wereldburgerschap. Via het weblog willen we hen “een mondiale impuls” geven. Dit weblog werd in 2009 verder bijgehouden en uitgediept, nog steeds met groeiend succes. Er kwamen in het voorbije jaar 11.022 bezoekers langs, wat een verdubbeling betekent tegenover de 5788 bezoekers van 2008. De documentalist van Kleur Bekennen heeft in 2009 een aantal opleidingen gevolgd in het kader van e-learning. In het voorjaar van 2008 ging het Wereldcentrum van start met het weblog "Wereldnieuws uit Oost-Vlaanderen". Bedoeling is om allerlei activiteiten voor wereldburgers die doorgang vinden in de provincie Oost-Vlaanderen ruimere bekendheid te geven. Na een aarzelende start met 980 bezoekers in 2008, steeg dit aantal tot 3096 bezoekers in 2009. Dit blijft nog steeds minder dan verwacht en zal in de loop van 2010 verder bekeken worden.
Advies en begeleiding op maat bij het uitwerken van educatieve materialen en activiteiten Heel wat organisaties, zowel doelgroepen als aanbieders, doen beroep op de expertise van het Wereldcentrum als ze een bepaalde educatieve activiteit willen uitwerken of educatieve materialen willen ontwikkelen. Voor meer uitgebreid advies (= advies op maat) worden concrete afspraken gemaakt ofwel in het Wereldcentrum zelf, ofwel ter plaatse op school of in de gemeente. Leerkrachten, al dan niet in team, docenten en studenten komen regelmatig langs in het documentatiecentrum voor een uitgebreide kennismaking met onze werking en/of voor een voorstelling van lesmaterialen en educatieve pakketten. In de loop van het jaar kreeg het documentatiecentrum meer dan driehonderd studenten en docenten op bezoek met heel specifieke vragen en interesses. Zij kregen een gerichte en grondige inzage in de educatieve materialen en in de werking. Ook in het kader van de provinciale subsidielijn 'samenwerkingsprogramma's mondiale vorming' komen verschillende organisaties aankloppen voor advies en coaching.
12
Kwaliteitszorg
3
3. Kwaliteitszorg Doelstelling: het Wereldcentrum staat in voor de kwaliteitsbevordering van het begeleid en niet-begeleid aanbod en stimuleert aanbieders en de doelgroepen om zowel product- als procesgericht te werken aan mondiale vorming
Kwaliteit van de workshops Een (intern) werkgroepje ad hoc, - bestaande uit de promotor van Kleur Bekennen, de coördinator en de educatieve verantwoordelijken voor de doelgroepenwerking -, komt trimestrieel samen voor planning en overleg omtrent IKZ: de integrale kwaliteitszorg. De leden van dit IKZ werkgroepje bezoeken de workshops die in aanmerking komen voor opname in de door het Wereldcentrum en Kleur Bekennen aangemaakte lijst van goede workshops. Elke organisatie die een nieuwe methodiek ontwikkelt en deze opgenomen wil zien in het aanbod van het Wereldcentrum of van Kleur Bekennen, wordt in een school bezocht om deze werkwinkel te screenen (try-out). In de mate van het mogelijke proberen zij ook organisaties te screenen die reeds opgenomen zijn in het aanbod. Na de try-out volgt een evaluatie(gesprek) met de educatieve organisatie. Het IKZ-raster dient als leidraad voor de evaluatie. Zij bezochten in het werkjaar 2009 zeven try-outs:
17/02/2009: 26/03/2009: 14/07/2009: 20/05/2009: 08/10/2009: 30/10/2009: 18/11/2009:
Tentoonstelling “Baobab Airport” - De wereld van Kina 'Een ecologische tuin met een venster op de wereld' - 't Uilekot in Herzele 'Swingend Afrika' - Afrika at home vzw 'Muziek maken met afval' - Trashbeatz vzw Lezing over India - Apsara vzw 'Bollywood' - Croissements vzw Wereldmuziek - Arto Mundo
Zij hadden in 2009 twintig gesprekken met educatieve organisaties. Daarnaast zijn er ook verschillende gesprekken gevoerd met educatieve organisaties ter voorbereiding van vormingen.
25/02/2009: 02/03/2009: 13/03/2009: 25/03/2009: 08/04/2009: 14/04/2009: 21/04/2009: 02/06/2009: 10/06/2009: 07/09/2009: 07/09/2009: 08/09/2009: 09/09/2009: 11/09/2009:
Bezoek en kennismaking Studio Globo Gent Bezoek en kennismaking Djapo Oost-Vlaanderen Kennismaking en samenwerkingsinitiatieven met MOS Oost-Vlaanderen Bekijken theatervoorstelling 'Doodgepest' van Deezillusie vzw Intakegesprek Miet Bleyen - Aspara India vzw Kennismaking Ellen Dejon - Tricky Reynaert en Co (anansi) Kennismaking Karel Deckers van Vijfplusvieriséén ivm tentoonstelling Bezoek voorstelling aanbod door Larf! Voorstelling Wereldwonderwijs aan Plan België Voorbereiding vorming Kindkracht 20 - Wereldwerkplaats en Vormen vzw Voorbereiding vorming 'Inzoomen op water' - Protos en MOS SO Voorbereiding EDO avond voor gemeenten - MOS basis - prov ovl - Djapo Kennismakingsgesprek met Catapa vzw Voorbereiding denksessie 'Samen Lachen' Siska De groote en Conception
14
25/09/2009: Zele 28/09/2009: 01/10/2009: 19/10/2009: 10/11/2009: 10/11/2009: 24/11/2009: onderwijs
Vergadering over acties naar basisscholen uit de gemeente Zele - GRIS Verdere uitwerking vorming Mike Stoens - Mos SO Infosessie met alle organisaties uit OVL - 25 aanwezigen Voorbereiding vorming ism Rode Kruis Sint-Niklaas en Deinze Vergadering over acties naar basisscholen uit de Gemeente Nazareth Voorbereiding vorming Baobab Airport - Kassoemai vzw Mogelijke samenwerking bespreken met Studio Globo secundair
Kwaliteit van de lesmaterialen In 2005 werd door de documentalisten het basisdocument “Kwaliteit van de educatieve materialen” opgesteld. Dit dient als leidraad voor de beoordeling en aankoop van nieuwe educatieve materialen. Maar het wordt ook gebruikt om op regelmatige basis te saneren, vanuit de gedachte dat Kleur Bekennen de nadruk legt op een documentatiecentrum met oog voor actualiteit gebonden materialen. In de loop van 2009 werd het basisdocument waar nodig geactualiseerd en aangepast.
WereldWonderWijs In september 2008 verscheen de publicatie “WereldWonderWijs Een denk- en doeboek over opvoeden tot wereldburgers in het secundair onderwijs”. Scholen vragen meer en meer ondersteuning bij het uittekenen van een duurzaam wereldburgerbeleid op school. Leerkrachten en directies vragen ons hoe je educatie rond wereldburgerschap niet enkel in je klas maar ook in je schoolklimaat kan verwerken. Men vraagt ons hoe je best een mondiale werkgroep opricht, hoe je een actieplan opmaakt of hoe je wereldburgerschap in een vak kan integreren. Op die vragen wordt in WereldWonderWijs een antwoord gegeven. Tijdens het schooljaar 2008-2009 werden vormingen rond WereldWonderWijs voor het secundair onderwijs aangeboden als inhoudelijke oriëntatie voor pedagogische studiedagen.
15
Samenwerking & netwerking
4
4. Het Wereldcentrum stimuleert samenwerking en netwerking Het Wereldcentrum legt ook de klemtoon op het opvolgen, afstemmen, initiëren, op gang trekken van netwerking en samenwerking. Onze rol kan daarbinnen erg verschillend zijn naargelang de aard, de samenstelling en de doelstelling van het samenwerkingsverband. In 2008 maken we werk van een lokale educatiestrategie als nieuw accent in onze werking. Doelstelling 4.1. Hefbomen voor een lokale educatiestrategie: door het versterken en ondersteunen van lokale actoren werkt het Wereldcentrum aan de uitbouw van een kwaliteitsvolle educatiestrategie in de gemeenten.
Gemeenten Als didactische ondersteuning voor de gemeenten ontwikkelt het Wereldcentrum een specifiek aanbod op maat: een 50-tal goede praktijkvoorbeelden. Begin maart 2009 verschijnen de praktijkvoorbeelden voor lokale actoren op de website. Om deze publicatie te promoten en doelgericht bekend te maken, wordt er ook een brief met ingesloten folder verzonden aan alle schepenen, Noord-Zuid ambtenaren, duurzaamheidsambtenaren en GROS-voorzitters. In samenspraak en overleg met 11.11.11 groeit het idee om een rondetafelgesprek op te zetten voor schepenen en ambtenaren in het Meetjesland, onder de naam Meetjeslandse Palaver. We organiseren een uitgebreide telefoonronde waarbij wij vaststellen dat de belangstelling bij de betrokkenen groot is. Maar tussen woord en daad is de afstand soms vrij groot. Op het moment van de inschrijvingen lijkt de belangstelling als sneeuw voor de zon gesmolten te zijn, met als gevolg dat wij de geplande uitwisseling uiteindelijk hebben afgelast bij gebrek aan voldoende inschrijvingen. Samen met verschillende partners organiseren wij een nieuwe editie van 'Gemeenten verleggen grenzen'. In opvolging van 'Gemeenten verleggen grenzen' hebben we een gesprek me de schepen van Sint-Laureins die met het plan rondloopt om een soort trekkersgroep rond Fairtrade op te richten. Omwille van het feit dat er geen ambtenaar bereid is tijd vrij te maken om dit initiatief duurzaam op te volgen, blijft het plan uiteindelijk dode letter. In de gemeente Kaprijke, een andere landelijke gemeente in het Meetjesland, is het ook niet zo evident om mensen samen te brengen rond internationale solidariteit. In de plaatselijke bibliotheek is er wel veel interesse. Daarom nemen we contact op met de hoofdbibliothecaris en zitten we samen in overleg in voorbereiding van de jeugdboekenweek 2010. Het concept van samenwerking rond een specifiek thema (de jeugdboekenweek) wordt ook verspreid naar de andere bibliotheken in het Meetjesland, verenigd onder de noemer: Comeet. De (naar ons aanvoelen eerder minder goed doordachte) beleidsbeslissing van Brussel uit om de subsidies van Kleur Bekennen te beperken tot de derde graad BO, zet wel een domper op dit prille samenwerkingsinitiatief met een aantal openbare bibliotheken. De jeugdraad van Zulte nodigt ons uit voor een voorstelling van het Wereldcentrum en een toelichting over welke initiatieven jeugdverenigingen kunnen nemen inzake duurzame ontwikkeling. We stellen bij die gelegenheid ook 'Place Global' (zie verder) voor met als resultaat dat Place Global op de Roefeldag 2010 naar Zulte zal afzakken. Naar aanleiding van een vorming voor mandatarissen en ambtenaren over duurzame ontwikkeling, hebben we contact met de schepen van Nazareth. We zitten samen met vzw Isauro omtrent de organisatie in de gemeente van een grootschalig initiatief rond Rwanda, waarbij zowel de scholen als de inwoners heel actief betrokken zullen worden. De brede solidariteitsdag rond Rwanda wordt gepland voor 2010, maar zal uiteindelijk verschoven worden naar 2011.
17
Place Global In 2009 dient vzw Kassoemai, inhoudelijk georiënteerd door het Wereldcentrum, een subsidiedossier onder de naam 'Place Global', in bij de Provincie Oost-Vlaanderen in het kader van de samenwerkingsinitiatieven. Van dit samenwerkingsverband maakt ook het Wereldcentrum deel uit. Het dossier krijgt een uitstekende score toebedeeld en de subsidie voor het eerste werkjaar wordt toegekend. Place Global is een creatief en ludiek wereld-doeplein voor kinderen van 6 tot 14 jaar. Het wordt als een educatief totaalpakket aangeboden aan gemeentebesturen. Met een minimum aan eigen personeel kan een gemeente een ludieke wereld-namiddag aanbieden aan kinderen, jeugdverenigingen en gezinsverenigingen in het kader van wereldfeesten, buitenspeeldagen, roefeldagen of initiatieven in functie van het behalen van de titel ' Fairtrade-gemeente ',… Het Wereldcentrum stimuleert gemeenten om lokaal een Place Global te organiseren en zo de lokale inzet voor mondiale solidariteit te activeren. In 2009 maken 3 gemeenten gebruik van Place Global: Geraardsbergen, De Pinte en Wetteren. In 2010 loopt dit project verder en hopen we minstens 5 gemeenten te bereiken.
Doelstelling 4.2: het Wereldcentrum stimuleert samenwerking en netwerking tussen uiteenlopende actoren (doelgroepen en educatieve aanbieders) met het oog op verbreding en verankering
Oog in oog: De Interculturele Vrouwendag op 7 maart “Het rijk der vrouw” Een intensieve voorbereiding heeft van deze interculturele vrouwendag een succesverhaal gemaakt. Het was de eerste keer dat we met het netwerk 'Oog in Oog met Vrouwen’ expliciet aanwezig wilden zijn in een uitgesproken multiculturele wijk in Gent, namelijk de Brugse Poort. We kozen ervoor om de meeste activiteiten in een tent te laten doorgaan. De andere activiteiten gingen door op locatie bij verschillende organisaties zoals het Meisjeshuis, het Buurtcentrum, Trafiek vzw, de Kringloopwinkel… Er was ook een geleide wandeling door de buurt. Vanuit het Wereldcentrum zorgen wij voor de aanwezigheid van een aantal getuigen uit het zuiden. Dit gebeurt in samenwerking met Bevrijde Wereld. Zo krijgen vrouwen uit Bolivia, Filippijnen en Kameroen een eigen stem in de multiculturele smeltkroes van de Brugse Poort. Op de dag zelf (7 maart) mogen we meer dan 300 aanwezigen begroeten. De eigen website www.ooginoog.be staat eindelijk op punt en wordt gelanceerd. Belangrijk is dat de website regelmatig wordt bijgehouden, en met nieuwe informatie, recente nieuwsberichten en foto's wordt aangevuld. Het blijft zoeken wie dit op zich kan en/of wil nemen.
18
Belmundo Het langlopend en laagdrempelig sensibilisatie project “het Zuiden in de wijken” bleek na 14 edities dringend aan herbronning toe. Ondanks de inspanningen in 2008 werden de gewenste resultaten niet meer behaald. De stuurgroep, waar het Wereldcentrum ook deel van uitmaakt, besluit om niet langer te investeren in een bestaande methodiek, maar een nieuw concept uit te werken. Het resultaat is een succesvolle eerste editie van 'Belmundo Gent solidair met de wereld'. Het opzet en de centrale doelstelling van Belmundo bestaat uit het creëren van een organisatorische infrastructuur voor een brede waaier aan activiteiten en initiatieven in Gent, gekoppeld aan een efficiënt functionerend communicatieplatform. Van april tot juni 2009 worden tientallen organisaties opgeroepen om, in de periode van 15 oktober tot 15 november 2009, een activiteit uit te werken gerelateerd aan concrete Noord-Zuid samenwerking en internationale solidariteit. Alle goedgekeurde activiteiten worden gebundeld in een handig programmaboekje dat ook online vlot consulteerbaar is. In de laatste weken voor de start van de activiteitenreeks komen er op de valreep nog 10 activiteiten bij, die enkel nog in de Gentse evenementen-kalender en op de Facebookpagina kunnen worden aangekondigd. De allereerste editie van Belmundo slaagt erin om heel veel energie en enthousiasme los te weken.
Naast de verantwoordelijkheid in de stuurgroep, organiseert het Wereldcentrum samen met Netwerk Bewust Verbruiken vzw ook een gemeenschappelijke lunchactiviteit in het kader van Belmundo: (H)eerlijk bloeit het langst. Tijdens deze lunchactiviteit kunnen de deelnemers actief genieten van verschillende sessies: bloemschikken met eerlijke rozen, een documentaire bekijken over de bloementeelt in Kenia, La Vie en Rose (een workshop uit het project/annex tentoonstelling 'Achter de Spiegelbeelden’) en een quiz over de Blije Bloemencampagne. In totaal verwelkomen wij meer dan 40 mensen.
19
Achter de Spiegelbeelden Tot november 2009 toert de tentoonstelling rond door heel het Vlaamse land. In OostVlaanderen wordt ze geprogrammeerd in volgende gemeenten: Beveren-Waas, Evergem, Hamme, Zwalm, Kruibeke en Wetteren. In Beveren-Waas worden er in het verlengde van de tentoonstelling 10 workshops en 1 concert georganiseerd. De meeste socio-culturele vrouwenverenigingen nemen aan dit aanbod deel. De vormingsverantwoordelijken van Vormingplus Waas en Dender zijn zo tevreden met het aanbod aan workshops, dat zij deze workshops tot nu blijven boeken in andere gemeenten van de regio Waas en Dender. In Zwalm, een gemeente die nog maar recent activiteiten organiseert rond Noord-Zuid thema's, worden 8 workshops geboekt. Ook in Sint-Blasiusboekel, Hundelgem, en Nederzwalm komt het project ' Achter de Spiegelbeelden ' volop in de picture. Aangezien van bij de aanvang van het project beslist werd om dit tegen eind 2009 definitief af te sluiten, wordt er, naast de reeds voordien vastgelegde boekingen, nog slechts met 3 gemeenten samen gezeten rond de educatieve omkadering van de tentoonstelling, namelijk in Kruibeke met de GROS, in Evergem met de vrouwenverenigingen en in Wetteren met de vrouwenverenigingen (weinig respons). Tegen eind augustus wordt een uitvoerig eindrapport bezorgd aan de Vlaamse Gemeenschap (als financierende overheid) en kan de laatste schijf van het subsidieproject gestort worden. Met het oog op de toekomstige bestemming van het tentoonstellingsmateriaal, worden er ook onderhandelingen gevoerd met COS, Centra voor OntwikkelingsSamenwerking in Nederland, met de bedoeling om de tentoonstelling in Nederland een tweede leven te laten leiden. Uiteindelijk haakt COS Nederland af omdat de organisatie er niet in slaagt om bij de eigen overheden voldoende financiële ondersteuning te bemiddelen om de Vlaamse versie van de tentoonstelling/annex project om te bouwen tot een aangepaste Nederlandse versie. De moeilijke zoektocht naar andere mogelijkheden om de tentoonstelling alsnog nieuwe zuurstof te geven in Vlaanderen blijft zonder positief resultaat. De organisatorische en technische aspecten blijken te belastend voor de potentieel geïnteresseerde instanties. In 2010 zal de tentoonstelling wellicht ontmanteld worden. Maar wij zoeken wel verder naar een aangepaste toekomst voor de educatieve materialen en pakketten die aan de tentoonstelling vasthangen. Concreet denken wij aan de herbewerking van die materialen in de vorm van een reeks verteltafels.
Hogescholen als doelgroep Deze specifieke (deel)doelgroep wordt opgevolgd door teamleden van het Wereldcentrum en de promotor van Kleur Bekennen. Zowel Artevelde Hogeschool, als Hogeschool Gent en KAHO Sint-Lieven doen regelmatig beroep op onze dienstverlening. Deze dienstverlening speelt in op de specifieke vraag van de school en kan bestaan uit: - Coaching bij het uitdenken en uitschrijven van een samenwerkingsinitiatief in het kader van de provinciale subsidielijn - Advies bij het inhoudelijk uitwerken van een mondiaal en/of intercultureel programma - Aanbieden van vormingen op maat voor de studenten, gekoppeld aan kennismaking met en concrete doe-opdrachten met educatieve materialen en lespakketten in het documentatiecentrum.
20
Vorming coördineren & stimuleren
5
5. Vorming coördineren en stimuleren Doelstelling: het Wereldcentrum speelt een rol bij de afstemming, de organisatie en de coördinatie van een vormingsaanbod voor multiplicators zoals leerkrachten, studenten, jeugdwerkers en lokale actoren met als doel (de overdracht van) competenties aan te reiken i.v.m. wereldburgerschap. Om deze doelstelling waar te maken organiseren Kleur Bekennen en het Wereldcentrum jaarlijks een uitgebreid aantal vormingen. Op deze vormingsmomenten zoomen we in op een bepaalde doelgroep en thema en zoeken we naar concrete methodieken om het thema uit te diepen. Een belangrijk element in deze vormingen is de intense samenwerking met educatieve organisaties en ngo's. In het totaal bereiken we 783 personen met onze vormingen. Zie bijlage 1 voor een volledig overzicht van de vormingen.
Open vormingen Kleur Bekennen organiseert elk schooljaar een aantal thematische vormingen. In 2009 komen volgende thema's aan bod: wereldburgerschap, water, klimaat, herinneringseducatie, kofferwerking en hoekenwerk. 259 leerkrachten en docenten schrijven zich in op dit vormingsaanbod.
Vormingen op maat Naast het open aanbod kan er ook een vorming op maat worden uitgewerkt. Voor het onderwijs kunnen de methodieken “Mondvol” en “De kortste weg naar Timboektoe” begeleid en aangepast worden op maat van de school. In het documentatiecentrum kan men op een interactieve manier kennismaken met tal van goede werkvormen. Voor de specifieke inhoudelijke inbreng wordt doorverwezen naar deskundige organisaties. Via dit aanbod bereiken we 383 studenten van diverse opleidingen en leerkrachten.
Vormingen gekoppeld aan het documentatiecentrum Net zoals vorige werkjaren komen heel wat studenten/leerkrachten naar het documentatiecentrum in functie van kennismaking met het begrip wereldburgerschap, het aanbod van Kleur Bekennen en didactisch materiaal. Er wordt steeds een aanbod op maat uitgewerkt. In 2009 maken 141 studenten en/of leerkrachten via een aangepast vormingspakket actief kennis met de werking en de leermiddelen van het documentatiecentrum. Een heel specifieke en tevens intensieve vorm van vorming op maat, bestaat in de goede begeleiding van stagestudenten met een afgewerkt product als eindopdracht van de stage. In 2009 begeleidden wij: - Een groep van 5 studenten lerarenopleiding zedenleer SO uit de Hogeschool Gent met als eindopdracht: een educatieve koffer rond gezondheidszorg in Gambia - Een studente lerarenopleiding zedenleer SO uit de Hogeschool Gent met als eindopdracht een educatieve koffer rond “Wereldoorlog 1 - een multicultureel gebeuren” (een project rond herinneringseducatie) - Een 'ervaringsstage' van een studente SCW uit de Artevelde Hogeschool, met als eindopdracht een soort snuffelkoffer met materialen en informatie rond vrouwen en vrouwenrechten (schendingen) - Twee groepjes van telkens 4 studenten lerarenopleiding BO uit Artevelde Hogeschool met als eindopdracht een lespakket en een educatieve koffer rond overgangsrituelen - Een studente uit het VSPW (opleiding SCW) met als eindopdracht een uitgewerkte textielkoffer (de finale afwerking van de koffer is geprogrammeerd voor juni 2010) - Een stagiaire van het derde jaar bachelor in de Pedagogische Wetenschappen aan de U Gent (afstudeerrichting Master Sociaal Werk) in het kader van het vak 'Agogische Praktijk' (deze stage wordt afgesloten in het voorjaar 2010).
22
Een platform organiseren
6
6. Een platform organiseren Doelstelling: het Wereldcentrum organiseert (structureel) overleg met de educatieve aanbieders en/of doelgroepen in functie van de afstemming van het aanbod en de aansluiting bij specifieke vragen.
Netwerk Documentatiecentra Diversiteit in Oost-Vlaanderen Onder impuls en coördinatie van het Wereldcentrum heeft een waaier van gespecialiseerde documentatiecentra en bibliotheken in Oost-Vlaanderen de handen in elkaar geslagen. Het resultaat is een functioneel netwerk van 18 partners. De leden van het netwerk willen via dit gemeenschappelijk initiatief hun eigen specifiek aanbod aan informatie en educatieve materialen een ruimere bekendheid geven en zo het diversiteitsdenken in Oost-Vlaanderen stimuleren en versterken. Met financiële steun van het provinciebestuur wordt een gemeenschappelijke website uitgebouwd die begin 2009 operationeel wordt: www.documentatiecentradiversiteit.be.
In de loop van 2009 wordt een duurzame samenwerking uitgebouwd met de verantwoordelijken van het Streekgericht Bibliotheekbeleid (SBB) in de provincie OostVlaanderen, onder coördinatie van OVINOB (het Oost-Vlaams Informatie-netwerk van Openbare Bibliotheken).
Overlegplatform kofferwerkingen in Oost-Vlaanderen Eveneens onder impuls en coördinatie van het Wereldcentrum komen tweemaal per jaar de belangrijkste organisaties die in Oost-Vlaanderen met educatieve koffers werken in overleg samen. De partners zijn: Studio Globo, Bevrijde Wereld, Kwasa Kwasa, de Kinderrechtswinkels en het Wereldcentrum. Het aanbod aan koffers van deze organisaties is nu ook gebundeld en online te raadplegen onder: www.wereldcentrum.be/Educatieve koffers OVL.htm. Een set van 9 koffertjes rond Kinderrechten voor de doelgroep kleuteronderwijs, uitgewerkt door de Kinderrechtswinkels, krijgt een vaste stek in het documentatiecentrum en wordt regelmatig ontleend. Twee landenkoffers (India en Bolivia) die op non-actief waren gesteld wegens verouderd, krijgen een grondige inhoudelijke opknapbeurt.
24
Reflectie & theorievorming
7
7. Reflectie en theorievorming Spiegelprijs Het Wereldcentrum voelt de nood aan om expliciet te werken rond beeldvorming over het Zuiden. In onze veelvuldige contacten met scholen en organisaties merken we dat het werken rond mondiale thema's nog té vaak éénzijdig positief of negatief wordt ingevuld. Het Wereldcentrum wil hiertegenover aandacht vragen voor een beeld dat de complexiteit en de gelaagdheid van de realiteit op een genuanceerde manier toont. Een beeld dat de onwaarheden, vertekeningen en stereotiepen over mensen die leven in het Zuiden ontkracht en onder de aandacht weet te brengen in Vlaanderen. Het team besluit om een prijs voor de beeldvorming in het leven te roepen. We komen in contact met het Fonds Patrick De Spiegelaere en gaan over tot het bekendmaken van de “Spiegelprijs”. Voor de eerste drie edities focussen we op Afrika. We hopen hiermee op termijn een grotere gevoeligheid bij het eigen publiek te creëren en hiervan een weerslag te zien in de manier waarop er met beeldvorming omgegaan wordt in scholen en verenigingen. Een jury samengesteld uit personen uit de wetenschappelijke, journalistieke, culturele en/of maatschappelijke wereld, het Wereldcentrum en het Fonds Patrick De Spiegelaere buigt zich over een tiental inzendingen. De tweede Spiegelprijs 2009 wordt op 27 februari uitgereikt in het NTGent, na de voorstelling ‘Gembloux’. De tweede Spiegelprijs wordt toegekend aan fotograaf Dieter Telemans. De Spiegelprijs krijgt aandacht in de lokale, regionale en nationale media.
COS: Centra voor Ontwikkelingssamenwerking in Nederland De contacten met COS Nederland, opgestart in 2008, blijven behouden. Door COS - Zeeland worden wij uitgenodigd naar een groots opgezette beurs rond Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. COS is geïnteresseerd in de overname van de tentoonstelling 'Achter de Spiegelbeelden'. De onderhandelingen worden uiteindelijk zonder positief resultaat afgerond omdat COS er niet in slaagt om de broodnodige overheidssubsidie voor de overname in handen te krijgen. Ook de contacten omtrent de samenwerking rond het thema 'Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen’ verwateren naargelang het voor het Wereldcentrum duidelijker wordt dat er door personeelsgebrek geen extra tijd en energie kan geïnvesteerd worden in de uitbouw van die deelwerking.
26
Het Wereldcentrum in cijfers Bereik o Instapstrategie: er worden 116 workshops aangevraagd waarvan 35 sessies voor het jeugdwerk en 81 voor het volwassenenwerk. o Kleur Bekennen ondersteunt 59 mondiale projecten in basisscholen en 28 in secundaire scholen, wereldburgertrajecten in 27 basisscholen en 14 in secundaire scholen. In het totaal ondersteunt Kleur Bekennen 130 scholen financieel. o In de loop van 2009 ontlenen 646 klanten in totaal 2815 educatieve materialen. o Vorming: 259 mensen komen af op ons open vormingsaanbod, 383 studenten, leerkrachten en jeugdwerkers krijgen een vorming op maat, 141 studenten maken kennis met de werking en het aanbod van het documentatiecentrum. Communicatie o Bezoekers website: ± 12.500 op jaarbasis met maandaantallen tussen 800 en 2400. o De infobrief verschijnt vier keer per jaar met een oplage van 1825 exemplaren. o De e-brief verschijnt vier keer per jaar en wordt naar 724 mailadressen verstuurd. Opdrachtgevers o Het Wereldcentrum wordt structureel ondersteund door de Provincie Oost-Vlaanderen. o Door de inbedding van het project Kleur Bekennen worden we ook onrechtstreeks ondersteund door de Federale Minister voor Ontwikkelingssamenwerking en DGOS. o Het project “Achter de Spiegelbeelden” wordt gefinancierd door de Vlaamse Regering Internationale Samenwerking. o De Nationale Loterij ondersteunde ons in de uitbouw van onze lokale educatiestrategie. Personeel 2009 is een bewogen (personeels)jaar, ons team ziet er als volgt uit: ¡ Algemene coördinatie: Katelijne Béatse (tot eind augustus). Filip Paelman neemt vanaf september de coördinatie ad interim verder op. o Administratie en logistiek: Peter Brabandt o Documentatiedienst: Raf Allaert en Wim Vandenbussche o Educatieve opvolging van het jeugdwerk, het volwassenenwerk en gemeenten: An Van De Walle en Greet Van Overloop. An neemt eind juni ontslag en wordt niet vervangen. o Inhoudelijk en administratieve opvolging project Kleur Bekennen: Anske Verhaaren en Ingrid Van Steenbrugghe. Anske neemt begin dit jaar ontslag en wordt begin februari vervangen door Ann-Marie Van Noten. Bestuur Onze Raad van Bestuur bestaat uit volgende leden: Paco Sanogo (voorzitter), Filip Paelman, Erna Vancrombrugge, Johan Verstraete en Leen Broekaert. Na haar ontslag neemt Katelijne haar expertise mee in de RVB. Agnes Verspreet en Griet Willems volgen de vergaderingen op als waarnemende ambtenaren namens het provinciebestuur.
27
Bijlagen
Bijlage 1: Overzicht vormingen voor jeugdwerkers, het open aanbod en het aanbod op maat voor leerkrachten en de vormingen gekoppeld aan het documentatiecentrum voor leerkrachten, scholieren en studenten. A. Open vormingsaanbod Thema vorming MediaWijsheid
Doelgroep SO
Datum 20/01/2009
Aantal 26
Locatie Wereldcentrum
50/50 voor Langar
SO+organisaties
12/02/2009
25
BTC Brussel
Wereldboeken
KO en LO
11/03/2009
32
Jeugdbib Gent
MOS – water
LO
29/04/2009
35
Milieuboot
Filosoferen met kinderen en aanbieders EDO avond gemeenten
Aanbieders
26/06/2009
15
Wereldcentrum
Ambtenaren NZ, milieu, duurzaamhied MOS Basisscholen uit Gent&Destelbergen KO en LO Lk 3 de graad LO
21/09/2009
40
Provinciehuis OVL
23/09/2009
25
28/10/2009 18/11/2009
14 12
Natuurcentrum Bourgoyen Bib Eeklo Wereldcentrum
KO en LO
02/12/2009
35
De wereld van Kina
MOS startdag Kindkracht 20 Samen lachen = samen leven jr. Baobab airport TOTAAL
259
B. Vorming op maat Werkvorm vorming De kortste weg naar Timboektoe De kortste weg naar Timboektoe De kortste weg naar Timboektoe Diversiteit in de ortho: Timboektoe + Kwinkslag Diversiteit in de ortho: Timboektoe + Kwinkslag WBS in het SCW Timboektoe
Doelgroep
Datum
Lerarenopleiding
16/02/2009
Lerarenopleiding
17/02/2009
Regentaatopleiding Orthopedagogie
05/05/2009
School Kaho Sint-Lieven Sint-Niklaas Kaho Sint-Lieven Sint-Niklaas Kaho Sint-Lieven Sint-Niklaas
Aantal 20
25/05/2009
VSPW Gent
10
25/05/2009 28/05/2009
VSPW Gent VSPW Gent Hogeschool Gent
15 25 60
Justitiepaleis Gent Sint-Catharinacollege
13 5
Hogeschool Gent Hogeschool Gent Hogeschool Gent Hogeschool Gent Hogeschool Gent
15 15 21 20 45
Hogeschool Gent
45
VSPW
22
VSPW
19
20 26
Orthopedagogie
SCW Studenten Orthopedagogie 50/50 voor Langar FOD justitie Aardrijkskunde mondiaal Leerkrachten Aardrijkskunde MondVol - Timboektoe Lerarenopleiding MondVol – Timboektoe Lerarenopleiding MondVol - Timboektoe Lerarenopleiding MondVol - Timboektoe Lerarenopleiding Timboektoe Studenten Orthopedagogie Studenten Timboektoe Orthopedagogie Kennismaking werkvormen diversiteit Studenten ortho Kennismaking werkvormen diversiteit Studenten ortho
08/10/2009 22/10/2009 21/10/2009 27/10/2009 27/10/2009 30/10/2009 30/10/2009 12/11/2009 19/11/2009 26/11/2009 03/12/2009
TOTAAL
383
29
C. Vormingen gekoppeld aan het documentatiecentrum Opleiding/doelgroep Lerarenopleiding BO – Kaho Sint-Niklaas Lerarenopleiding BO – Kaho Sint-Niklaas Lerarenopleiding BO – Kaho Sint-Niklaas Lerarenopleiding SO – Kaho Sint-Niklaas Lerarenopleiding KO – Hogeschool Gent School Beernem Coachende school door Djapo Lerarenopleiding – Kofferwerking SCW – VSPW
datum 15/01/2009 16/02/2009 17/02/2009 05/05/2009 17/09/2009 12/10/2009 20/10/2009 09/11/2009 09/12/2009
TOTAAL
aantal 2 x 15 Studenten 18 studenten 15 studenten 26 studenten 4 studenten 13 studenten SO 9+2 leerkrachten 4 studenten 20 studenten 141
30
duur 2 x 2uur 2 uur 2 uur 2 uur
2 uur 3 uur
Bijlage 2: Cijfergegevens documentatiedienst 2009 AANTAL ONTLENERS 2009
646
Van het aantal ontleners is het grootste deel, zo'n driekwart, werkzaam in het onderwijs. Het gaat om 497 van de 646 ontleners (of 77 procent).
EVOLUTIE VAN HET AANTAL ONTLENERS 2002-2009 2009 646 2008 678 2007 617 2006 683 2005 667 2004 670 2003 578 2002 730
800 700 600 500 400 300 200 100 0
Ontleners
2001 2003 2005 2007 2009
ONTLEENDE MATERIALEN 2009
EVOLUTIE VAN HET AANTAL ONTLEENDE MATERIALEN 2002-2009 2009 2815 2008 2656 2007 2547 2006 1989 2005 2402 2004 2140 2003 2050 2002 2278
2815
3000 2500 2000 1500
ontleende materialen
1000 500 0 2001 2003 2005 2007 2009
31
Waar kan je ons vinden? Wereldcentrum vzw Steunpunt voor Mondiale Vorming in Oost-Vlaanderen Partner van het provinciebestuur
Voldersstraat 1 9000 Gent 09/233.75.46
[email protected] www.wereldcentrum.be