FTML Ilgatlaan 3 3500 Hasselt Tel. 011/24 25 46 Fax 011/24 25 49
EINDHOVEN zonhoven
ANTWERPEN E314
A2
ACTIVITEITENVERSLAG [2003]
FTML GENK - AKEN
afrit 29
BRUSSEL
[email protected] www.ftml.be
GENK
kanaal
grenslandhallen grote ring
provinciehuis
E313
binnenring
hasselt centrum
DIEST hasselt west afrit 27
B
DIEPENBEEK Spoorbrug
l
ge
sin
pe
op
R ur
rne
ve ou
Stevoort
G
Salvator ziekenhuis
hasselt zuid afrit 28
ST.-TRUIDEN
PARKING FTML BEZOEKERS
hasselt oost afrit 29
LUIK
TONGEREN
Ilgatlaan 5
n Ilgatlaa
FTML Ilgatlaan 3 3500 Hasselt
PARKING FTML BEZOEKERS 10 plaatsen
g in rk Pa TML F
l
Spoorbrug ge
Ilgatlaan
op
pe
sin
an la at Ilg
FTML
Go
PARKING FTML: 1) achter gebouw 2) gebouw FTML voorbij rijden, eerste links
uv ern
eu
rR
2
Gou vern eur
Rop pesi ngel
DIEPENBEEK
1
t aa str gs nin in nw oo Kr
LIMTEC H. Fordlaan 8 Fordterrein ingang B1 3600 Genk Tel 089/61 62 70 Fax 089/61 62 71
FTML Ilgatlaan 3 - 3500 Hasselt Tel. 011/24 25 46 Fax 011/24 25 49 e-mail website
[email protected] www.ftml.be
creatie Liebens [www.liebens.be]
[email protected]
Fonds voor tewerkstelling en opleiding in de metaalverwerkende nijverheid Limburg
1
[ INHOUDSTAFEL ] 1 INHOUDSTAFEL
1
2 VOORWOORD
3
3 VOORSTELLING
4
3.1. DOELSTELLINGEN & KRACHTLIJNEN 3.2. STRUCTUUR VAN HET FTML 3.3. EVOLUTIE BEDRIJVEN EN ARBEIDERS
4 OPLEIDING WERKNEMERS 4.1. GESUBSIDIEERDE OPLEIDINGEN 4.2. ESF - DOELSTELLING 2 LIMBURG 4.3. BEDRIJFSOPLEIDINGEN BIJ DE VDAB 4.4. OPLEIDINGEN FTML: OPEN AANBOD 4.5. COMPETENTIECENTRUM METAAL LIMBURG 4.6. COMPETENTIEBEHEER EN PLANMATIG OPLEIDEN 4.7. OPLEIDINGEN LIMTEC
5 ARBEIDSMARKTBELEID 5.1. OPLEIDINGEN WERKZOEKENDEN 5.2. ONTSLAGBEGELEIDING
4 6 8
10 10 16 18 19 22 23 24
30 30 31
6 SECTORCONVENANT
34
7 SAMENWERKING INDUSTRIE-ONDERWIJS
36
7.1. OPLEIDINGEN LEERKRACHTEN 7.2. BEDRIJFSBEZOEKEN VOOR MOEDERS 7.3. LIMTEC: ONDERWIJS 7.4. PETER HELLERPRIJS
8 SYNDICALE OPLEIDINGEN 8.1. ACV 8.2. ABVV
36 38 39 41
44 44 45
[1]
2
[VOORWOORD] Als nieuwe voorzitter van de Raad van Bestuur had ik de eer op 10 september 2003 het nieuwe FTML-huis aan de Ilgatlaan 3 te Hasselt op passende wijze in te huldigen. Het FTML beschikt nu over een moderne en aangepaste accommodatie, waar de medewerkers in een aangename omgeving efficiënt en professioneel hun dagelijkse activiteiten kunnen uitvoeren en waarvan de bedrijven en de gelieerde organisaties, in functie van hun behoefte, eveneens gebruik kunnen maken. Bij de Raad van Bestuur kregen we per eind 2003 een aflossing van de wacht, Gerard Ignoul en Emiel Beylemans beslisten met pensioen te gaan en werden in de A.C.V-fractie vervangen door respectievelijk Theo Vangompel en Peter Kunnen. Ik maak hier dan ook van de gelegenheid gebruik Gerard (lid sedert 1989) en Emiel (lid sedert 1991) te danken voor hun bijdrage en inbreng in onze Raad van Bestuur en in de vele initiatieven en activiteiten van ons sectorfonds. Uit de financiële resultaten blijkt dat de inspanningen en structurele maatregelen die werden genomen om het financiële evenwicht te herstellen dit werkingsjaar hebben geleid tot een positief resultaat. Maar tengevolge van een aantal bedrijfssluitingen en veelvuldige herstructureringen is de totale tewerkstelling in de metaalsector het laatste jaar fors gedaald. Hierdoor zullen onze inkomsten de volgende jaren sterk verminderen. Dit werkingsjaar werden bijgevolg heel wat middelen, energie en tijd van onze medewerkers besteed aan ontslagbegeleiding. Over de jaren heen heeft het FTML een ruime waaier van activiteiten aangeboden aan haar leden. In het licht van schaarser wordende middelen heeft de nieuwe Raad van Bestuur tijdens een tweedaagse zich beraad over de toekomstige rol van FTML. Belangrijke conclusies van dit beraad zijn: • het belang en de rol van FTML in het sturen van zowel de individuele persoonlijke ontwikkeling als van de loopbaanontwikkeling van de werknemer, waarbij competentiebeheer voor arbeiders als geleidelijke taakverruiming naar de toekomst wordt gezien; • het behoud van een systeem van opleidingssubsidiëring als incentive voor opleidingen, zeker belangrijk voor de kleinere bedrijven; • een forse vereenvoudiging van de huidige administratieve rompslomp • en tenslotte het verderzetten van een efficiënte en gestructureerde ontslagbegeleiding.
LIMTEC, het technologiecentrum voor de Limburgse metaalnijverheid, zal vanaf januari 2004, met de oprichting van een eigen v.z.w. met BTW-plicht op eigen benen staan. Ook de uitbreiding met 320 m2 - bijna een verdubbeling van de huidige accommodatie – zal dan geconcretiseerd worden. Hierdoor zal in de toekomst op de grote vraag naar technologische opleidingen van onze werknemers van de metaalbedrijven en van de leerkrachten en leerlingen uit het technisch onderwijs sneller kunnen worden ingegaan. Het investeren in proefstanden van hydraulica en pneumatica in combinatie met PLC zal weldra eveneens tot de mogelijkheden behoren. Tot besluit wil ik het FTML–team danken voor hun inzet en realisaties van het voorbije jaar. J. Meyers Voorzitter
[3]
3 [VOORSTELLING] [ 3.1 ]
DOELSTELLINGEN EN KRACHTLIJNEN
BIJDRAGEN TEWERKSTELLING EN OPLEIDING
KERNDOELSTELLING
[
Het stimuleren van permanente vorming en opleiding om de verdere ontwikkeling van de Limburgse metaalindustrie en haar tewerkstelling te bevorderen.
]
CAO 2003-2004 NATIONAAL
PROVINCIAAL
0,25% risicogroepen
0,25%
WAARDEN 1. Industriële tewerkstelling is een maatschappelijk fundament. 2. Vorming en opleiding zijn essentieel om de tewerkstelling en de weerbaarheid van de werknemers op de arbeidsmarkt te garanderen en te verhogen. 3. Permanente vorming en opleiding zijn tevens een basisvoorwaarde voor de ontwikkeling van de bedrijven en hun tewerkstelling. 4. Vorming en opleiding behoren niet alleen tot de verantwoordelijkheid van het onderwijs en de maatschappij; ook de werkgever, de werknemer en hun organisaties hebben hierin een opdracht.
STRATEGIEËN 1. Sensibilisering i.v.m. essentiële noodzaak van permanente vorming en opleiding. 2. Oriëntering van werkzoekenden naar tewerkstelling. 3. Ontwikkelen en promoten van middelen ter kwalitatieve verbetering van de arbeid. 4. Jongeren rechtstreeks of via hun ouders voorbereiden en/of motiveren om te werken in een industriële omgeving in de metaalsector. 5. Samenwerking werkgever/werknemer en hun afvaardigingen. 6. Optimaal benutten van alle financiële middelen. 7. Richting geven aan onderwijs en beleid i.v.m. de veranderende noden van de metaalsector. 8. Drempelverlagend werken via zelfstudiepakketten & opleidingsmakelaarsfunctie. 9. Samenwerking met alle andere actoren.
0,15% 0,10%
0,10% 0,05%
0,02%
tijdelijke inschakelingsILW werkloosheid parcours (industrieel en anciënnijongeren leerlingenteitstoeslag wezen)
0,08% regionale fondsen (o.a. FTML)
0,15%
0,10%
0,10% paritaire initiatieven patronaal + syndicaal
werkgeversinitiatieven (met mogelijkheid 75% vrijstelling)
0,05% onbepaalde duur (arbeidsmarktbeleid)
0,08%: zal in Limburg door het FTML kunnen gebruikt worden voor risicogroepen, zijnde: risicogroepen werknemers: - laaggeschoolden (geen houder diploma tenminste HSO) - arbeiders waarbij er geen overeenkomst tussen diploma en huidige functie bestaat - arbeiders die 10 jaar dezelfde functie uitoefenen - arbeiders van 40 jaar of ouder - vervangers bruggepensioneerden andere risicogroep-personen: - langdurig werkzoekenden - jongeren in deeltijds onderwijs - gehandicapten - herintreders op de arbeidsmarkt
[4]
[5]
[3.2.]
STRUCTUUR VAN HET FTML
RAAD VAN COMMISSARISSEN de heren
LEDENLIJST ALGEMENE VERGADERING Van werknemerszijde Dhr. T. Castermans Dhr. J. Frans Dhr. W. Kennes Dhr. P. Kunnen Mevr. A. Lindelauf Dhr. L. Prenen Dhr. C. Stoop Dhr. B. Vandenreyken Dhr. T. Vangompel Mevr. N. Vanoevelen
Van werkgeverszijde Dhr. D. Cattoir Dhr. P. De Ceuster Dhr. L. Duts Dhr. A. Engelen Mevr. G. Hufkens Dhr. J. Meyers Dhr. P. Neven Dhr. J. Van den Boer Dhr. T. Vanderstraeten Dhr. P. Verboven
[6]
R. Champagne F. Heymans
ABVV-Metaal Sikel Genk
ABVV-Metaal ABVV-Metaal ACV-Metaal ACV-Metaal ACLVB ACV-Metaal ABVV-Metaal ACV-Metaal ACV-Metaal ACV-metaal
RAAD VAN BEHEER VAN HET FTML
Ford Genk Agoria Antwerpen/Limburg Bekaert Lanklaar VCST Sint-Truiden Agoria Antwerpen/Limburg Radson Zonhoven Jaga Diepenbeek Ford Genk Tenneco Automotive St.-Truiden Philips Innovative Applications Lommel
MEDEWERKERS FTML
vertegenwoordigers van werkgeverszijde de heren J. Meyers, voorzitter P. De Ceuster J. Van den Boer vertegenwoordigers van werknemerszijde de heren T. Vangompel, ondervoorzitter T. Castermans P. Kunnen
Ilona Croughs, secretaresse Carmen Wevers, stafmedewerker Jef Beckers, manager
MEDEWERKER LIMTEC Benny Siemons, coördinator
[7]
[3.3.]
EVOLUTIE BEDRIJVEN EN ARBEIDERS
2001 bedrijfsgrootte
GRAFIEK EVOLUTIE FTML-ARBEIDERS 30.000
29.055
28.332
27.425
27.193
27.747 26.770 27.042 26.801 27.287
28.541
27.287 27.771
26.425
25.000
24.482
20.000 15.000
2002
2003
aantal a
aantal b
aantal a
aantal b
0-9
1515
383
1563
10-19
1215
88
1267
20-49
3326
109
50-99
2952
43
100-199
2262
200-499
4536
500+
11965
VERGELIJKING 2002-2003
aantal a
aantal b
% arbeiders
438
1577
443
> 1%
92
1338
96
> 6%
3108
103
3033
99
< 2%
2826
42
2544
38
< 10%
16
2679
18
3117
21
> 16%
16
3886
13
4196
13
> 8%
4
11096
4
8677
2
< 22%
10.000
TOTAAL A TOTAAL B
5.000 0
1990
1991 1992
1993 1994
1995 1996
1997 1998
1999 2000
2001 2002 2003
27771
26425
24482
659
710
712
aantal a: aantal arbeiders aantal b: aantal bedrijven
GRAFIEK LIDBEDRIJVEN FTML
VERDELING BEDRIJVEN NAAR GEOSECTOR
800 700 607
623
640
648
644
655
710
679 636
628
651
651
712
659
600 500 400
noord: 168 midden: 227 maas: 94 zuid: 106 west: 116 transfer andere provincie: 1 totaal: 712
HamontAchel Lommel
Neerpelt Overpelt
Hechtel-Eksel
Bocholt Bree
Ham Tessenderlo
300 200
Maaseik
MeeuwenGruitrode
Beringen HouthalenHeusden- Helchteren Zolder Lummen Zonhoven
Opglabbeek
DilsenStokkem
As Maasmechelen Genk
100
Halen
Herk-deStad
Hasselt
Zutendaal Diepenbeek
0
Kinrooi
Peer
Leopoldsburg
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
Nieuwerkerken
Alken
Kortessem
Wellen
Lanaken Bilzen
Hoeselt
Sint-Truiden Riemst
Borgloon Tongeren Heers Gingelom
[8]
Herstappe
Voeren
[9]
4
[OPLEIDING WERKNEMERS] VASTSTELLINGEN
AANTAL OPLEIDINGSDOSSIERS <
• We ontvingen 385 aanvraagdossiers voor opleidingssubsidie waarvan we 341 bedrijfsdossiers hebben kunnen afronden. • Deze 341 dossiers vertegenwoordigden 125 bedrijven. • M.a.w. we bereikten met deze subsidieacties 18% van onze bedrijven.
2000
2001
2002
2003
vergelijking 2002-2003
0-9
57
36
77
43
<
10-19
41
33
51
26
<
20-49
58
76
86
54
<
• Voor 325 dossiers werd effectief subsidie betaald. Voor 16 dossiers werd gebruik gemaakt van de gratis VDAB-opleiding of van Betaald Educatief Verlof.
50-99
52
67
59
38
<
100-199
26
52
22
48
>
200-499
42
24
30
42
>
• 29 bedrijven maakten gebruik van het open aanbod
+500
52
48
43
90
>
Meer details over deze vaststellingen vindt u terug in de tabellen op de volgende pagina’s.
totaal
328
336
368
341 *
* Deze daling is mede toe te schrijven aan het feit dat vanaf nu enkel afgeronde dossiers worden meegedeeld.
[4.1.]
GESUBSIDIEERDE OPLEIDINGEN
FTML stelt elk jaar een opleidingsbudget ter beschikking aan haar bedrijven. De maximale subsidie wordt bepaald door het aantal arbeiders in dienst op 31/12 van het voorgaande jaar.
100 80 60 40 20 0
0-9
10-19
20-49
50-99
100-199 200-499
+500
2003 2002 2001 2000
[ 10 ]
[ 11 ]
BEDRIJVEN DIE EEN OPLEIDINGSDOSSIER INDIENDEN <
PARTICIPATIE IN OPLEIDINGSSUBSIDIE <
2000
2001
2002
2003
vergelijking 2002-2003
0-9
51
26
56
39
<
10-19
33
26
35
20
<
20-49
39
39
48
34
<
50-99
26
28
31
14
<
100-199
9
12
9
8
<
200-499
11
10
11
8
<
+500
4
4
4
2
<
totaal
173
145
194
125 *
* Deze daling is mede toe te schrijven aan het feit dat vanaf nu enkel afgeronde dossiers worden meegedeeld.
500+
Aantal bedrijven die een opleidingsdossier indienden t.o.v. het totaal aantal bedrijven van de sector, uitgesplitst per bedrijfsgrootte, uitgedrukt in procenten.
2000
2001
2002
2003
vergelijking 2002-2003
0-9
14
7
13
9
<
10-19
31
28
38
21
<
20-49
37
37
47
34
<
50-99
60
65
74
37
<
100-199
69
75
47
38
<
200-499
85
56
92
62
<
100
100
100
100
=
+500
100
200-499
80
100-199
60
50-99 20-49
40
10-19
20
0-9
0 0
[ 12 ]
10
20
30
40
50
60
2003
2003
2002
2002
2001
2001
2000
2000
0-9
10-19
20-49
50-99
100-199 200-499
+500
[ 13 ]
AANTAL DEELNEMERS <
VERDELING DOSSIERS NAAR OPLEIDINGSCODE Volgende opleidingscategorieën kunnen we onderscheiden: VDAB-opleiding VDAB-opleiding met loonkostsubsidie FTML-subsidie FTML-opleiding
2000
2001
2002
2003
vergelijking 2002-2003
0-9
119
84
169
93
<
10-19
106
121
135
148
>
20-49
229
363
306
194
<
50-99
239
418
274
196
<
100-199
446
334
328
209
<
lassen
25
7
19
6
200-499
436
359
128
191
>
intern transport
67
19
57
17
+500
1.722
1.425
1.274
726
<
elektriciteit
5
1
6
2
totaal
3.297
3.104
2.614
1757
29
8
27
8
10 dossiers 13 dossiers 314 dossiers 4 dossiers
2002 absoluut
veiligheid
%
11
3
10
3
verspaning
14
4
13
4
kunststof
0
0
1
0
tekenen
0
0
5
1
186
54
184
54
7
2
3
1
16
5
kwaliteit informatica
200-499
2003 absoluut
sociale vaardigheden
varia 500+
%
Varia = bedrijfsspecifieke opleidingen.
100-199 50-99 20-49 10-19
2002
2003
0-9 lassen
lassen
intern transport
intern transport
elektriciteit
elektriciteit
2003
veiligheid
veiligheid
2002
sociale vaardigheid
sociale vaardigheid
2001
verspaning
verspaning
2000
varia
varia
kwaliteit
kwaliteit
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
informatica tekenen
[ 14 ]
[ 15 ]
[4.2.]
ESF - DOELSTELLING 2 LIMBURG
BEDRIJVEN WAARVOOR FTML EEN ESF-DOELSTELLING 2-DOSSIER INDIENDE:
Voor welke bedrijven: Bedrijven die liggen in doelstelling 2 - gebied in Limburg
DEELNEMERS bedrijf plattelandszone
HamontAchel Lommel
40
Helifly MD SUPPORT
40
Bocholt Bree
HouthalenHeusden- Helchteren Zolder Lummen Zonhoven
1.048
Maaseik
MeeuwenGruitrode
Beringen
TOOLTECHNICS
Kinrooi
Peer
Leopoldsburg Ham
BELPLAS INDUSTRIES
Opglabbeek
1.575
DilsenStokkem
As
METES
840
Maasmechelen Genk
Halen
Herk-deStad
Hasselt
Alken
WERKHUIZEN BOONEN
Zutendaal Diepenbeek
Nieuwerkerken
Kortessem
Wellen
aantal deelnemers
M
V M
-25 V
M
+25 V
1
arb
1
-
1
-
-
-
-
bed
-
-
-
-
-
-
industriegebied
Overpelt
Tessenderlo
SMETS AVIATION SERVICE NV
overgangsgebied
Neerpelt
Hechtel-Eksel
deelnemersuren
LEEFTIJD
468
Lanaken Bilzen
GL TECHNICS
1.220
Hoeselt
Sint-Truiden
1
arb
1
-
1
-
-
-
-
bed
-
-
-
-
-
-
9
arb
9
-
2
-
7
-
-
bed
-
-
-
-
-
-
22
arb
22
-
10
-
12
-
4
bed
4
-
1
-
3
-
17
arb
6
11
2
4
4
7
-
bed
-
-
-
-
-
-
7
arb
7
-
-
-
7
-
3
bed
3
-
-
-
3
-
17
arb
17
-
7
-
10
-
-
bed
-
-
-
-
-
-
70
11
24
4
46
7
Riemst
Borgloon Tongeren Heers Gingelom
Herstappe
5231
81
1020
16
arb
14
2
3
-
11
2
8
bed
8
-
-
-
8
-
Voeren
FTML Leidinggeven Periode: 01/01/2003 - 31/12/2003
FTML diende een kaderdossier in voor haar bedrijven. De bedoeling is om meer budgetten vrij te maken voor opleidingen zodat de werknemers meer opleidingskansen krijgen binnen het bedrijf. In dit kaderdossier kunnen alle bedrijven hun individueel opleidingsdossier indienen. Dit dossier mag het ESF-subsidiebedrag van 25.000 euro niet overstijgen. Door de bedrijfsdossiers in te dienen via dit kaderdossier kunnen de bedrijven rekenen op de ondersteuning en begeleiding van het FTML bij het opmaken van de aanvraag en de saldering van hun opleidingsdossier.
[ 16 ]
In deze periode werden er 8 dossiers ingediend. De extra ESF-steun die werd aangevraagd bedraagt : 59.703,81 euro.
[ 17 ]
[4.3.]
BEDRIJFSOPLEIDINGEN BIJ DE VDAB
[4.4.]
FTML en VDAB hebben een bijna ononderbroken samenwerking sinds 1994. Door de samenwerkingsovereenkomst tussen FTML en VDAB biedt FTML aan haar bedrijven de metaalopleidingen bij de VDAB gratis aan voor arbeiders. Deze samenwerkingsovereenkomst bestaat erin dat FTML in ruil voor investeringen in de sectie metaal onder de vorm van materialen, machines ... opleidingsuren verwerft. Op deze manier is het mogelijk om op lokaal vlak het VDAB-opleidingsaanbod voor werkzoekenden, werknemers en onderwijs mee te vernieuwen, verder uit te bouwen of te optimaliseren. In 2003 werden 104 deelnemers opgeleid in de sectie metaal van de VDAB. In totaal betekent dit 3200 deelnemersuren.
OPLEIDINGEN FTML: OPEN AANBOD
Elk jaar organiseert FTML een aantal gratis opleidingen en trainingen om aan de opleidingsnoden in de metaalsector tegemoet te komen.
VCA Meer en meer werkgevers/opdrachtgevers vragen aan hun contractors/subcontractors een veiligheidskwaliteitslabel voor te leggen. Het meest gangbare label is het VCA-certificaat. Om aan deze vraag tegemoet te komen organiseert het FTML een gratis VCA-opleiding voor operationelen. VCA VOOR OPERATIONELEN
opleiding
aantal deelnemers
aantal deelnemersuren
2 4 1 72 2 1 7 7 1 2 1 4
56 360 48 1732 160 72 336 192 36 44 56 108
Autocad buizenfitten CNC-draaien CNC-frezen draaien frezen lassen onderhoud planlezen PLC schakeltechnieken vermogenspneumatica
voorjaar • totaal aantal deelnemers: 12 • 6 deelnemende bedrijven • opleidingsduur: 9 uren
• • •
najaar totaal aantal deelnemers: 21 10 deelnemende bedrijven opleidingsduur: 9 uren
VERGELIJKING 1996 TOT 2003 1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
75
151
117
107
41
235
115
104
aantal deelnemersuren 5.884
4.576
7.974
6.184
952 12.060
3.803
3.200
aantal deelnemers
[ 18 ]
[ 19 ]
COMMUNICATIE EN LEIDINGGEVEN MET COACHING
ICT - BASISCURSUS PC EN INTERNET
Aan de cursus leidinggeven werd vorig jaar reeds een nieuwe dimensie toegevoegd nl. coaching. Van het bedrijf wordt verwacht dat het deze nieuwe aanpak erkent en dat zij elke deelnemer een coach toewijst binnen het bedrijf.
In 2003 boden wij een cursus ICT aan in samenwerking met BLM waarvoor de bedrijven slechts een kleine bijdrage moesten betalen.
Coaching is een niet-eindigend traject: voor, tijdens en na de opleiding. We trachten bedrijf en deelnemer ervan te overtuigen dat een cursus leidinggeven pas resultaat oplevert indien het concept wordt gedragen door het bedrijf en ondersteund wordt door de coach. Door deze coaching worden communicatie, begeleiding en ondersteuning van de deelnemer op gang gebracht met als doel dit na de opleiding verder te concretiseren op de werkvloer. INTRODUCTIE MODULE COACH Om de coach te ondersteunen in zijn opdracht hebben we gekozen om in het najaar een module coach te starten. Deze module loopt gelijktijdig met de opleiding leidinggeven en is bedoeld voor de coaches van de deelnemers aan de opleiding en voor coaches uit bedrijven die in het verleden een deelnemer het opleidingstraject ‘leidinggeven’ hebben laten volgen. COMMUNICATIE EN LEIDINGGEVEN voorjaar • 3 groepen • screening 1 dag • opleiding 4 dagen • opleidingsduur 37,5 uur • totaal aantal deelnemers : 23 • 11 deelnemende bedrijven
najaar • 2 groepen • screening 1 dag • opleiding 5 dagen • opleidingsduur 45 uur • totaal aantal deelnemers : 16 • 5 deelnemende bedrijven
COACHING najaar • 1 groep • opleiding : 1 hele dag en 2 halve dagen • opleidingsduur : 16 uur • totaal aantal deelnemers : 8 • 6 deelnemende bedrijven
[ 20 ]
In een beginnerscursus PC en Internet leren werknemers omgaan met de computer en het steeds aan belang winnende Internet. Communicatie in bedrijven verloopt steeds meer via digitale weg. Aanvankelijk was dit enkel relevant voor kaderpersoneel maar in de toekomst zullen bedrijven digitaliseren op alle niveaus. Ook voor productiemedewerkers zal het belangrijk zijn een PC te kunnen gebruiken op de werkvloer en daarbuiten. Aangezien vaak wat oudere werknemers geen basiskennis PC hebben meegekregen op school, is het belangrijk dat zij toch nog de gelegenheid krijgen zich wat bij te scholen. Er is tegenwoordig een ruim aanbod van allerlei PC-cursussen maar vaak wordt er al enige voorkennis verondersteld. Absolute beginners – de zogenaamde digibeten – hebben echter enkel baat bij een didactisch verantwoorde introductie waarbij wordt begonnen van niveau nul. De ICT-cursussen van BLM komen hieraan tegemoet. Het is zaak cursisten te overtuigen van het belang van de PC. Vaak moet er eerst een drempel genomen worden, de schrik moet overwonnen worden. Omdat elke deelnemer wel al een idee heeft over de PC, richt de lesgever zich zo veel mogelijk individueel tot de cursist. Het is een pragmatische cursus waarin de theorie tot een minimum wordt beperkt. Bedoeling is de mensen een goede basis mee te geven waarmee ze dan zelf aan de slag kunnen. Tijdstip en locatie van de cursus worden vastgelegd in onderling overleg met het bedrijf. De cursus duurt 4 dagen van telkens 3 uren. Cursisten krijgen een cursus en het noodzakelijke oefenmateriaal. RESULTATEN 2003: - 5 deelnemende bedrijven - totaal aantal deelnemers: 127
[ 21 ]
[4.5.]
COMPETENTIECENTRUM METAAL LIMBURG
[4.6.]
Het FTML startte samen met de VDAB het Competentiecentrum Limburg. Dit kadert in het project "Een leven lang leren in goede banen" van de Vlaamse Gemeenschap. Het Competentiecentrum beschikt over 3 loopbaanadviseurs, de nodige infrastructuur, werk- en testmateriaal,… In 2003 werd de dienstverlening verder uitgebreid met loopbaanbegeleiding en procesbegeleiding in bedrijven van de metaalsector en andere sectoren.
RESULTATEN 2003 De deelnemers aan Loopbaanbegeleiding in het Competentiecentrum behoorden niet allemaal tot de metaalsector en hadden zowel het statuut van arbeider als bediende.
COMPETENTIEBEHEER EN PLANMATIG OPLEIDEN
EA-SO (EDUCATIONAL ANALYSIS SOFTWARE) In opdracht van FTML en LIMOB werd de software Ea-So ontwikkeld. Ea-So is een HR-tool die bedrijven toelaat om op systematische wijze de competenties, vaardigheden en opleidingen van alle medewerkers in kaart te brengen. De voorlopige versie werd in een 30-tal bedrijven geïnstalleerd. In 2003 werden de laatste wijzigingen aan het pakket toegevoegd. Aangezien een aantal gebruikers vragen hadden over de mogelijkheden en wijze van registreren in het pakket, organiseerden wij een opleiding onder de vorm van een ervaringsuitwisseling voor Ea-So-gebruikers. Voor elke deelnemer was er een PC voorzien waarop het pakket geïnstalleerd was. Op deze manier werden de vragen en opmerkingen op een zeer praktische manier benaderd.
COMPETENTIECENTRUM VDAB LIMBURG: Deze ervaringsuitwisseling vond plaats op 19 juni 2003 in Limtec. Er namen 4 gebruikers deel.
RESULTATEN 2003 (ALLE SECTOREN)
info intake 1ste verdieping synthese
individuele werknemers 84 89 78 77 bedrijven 34 8 6
kennismaking offertes contracten
OVERZICHT 2003 actie info intake verdieping synthese 84 89 78 77
[ 22 ]
M 68
V 105
onderwijsniveau
UO 23
[ 23 ]
[4.7.]
OPLEIDINGEN LIMTEC
Eind ’97 opende LIMTEC, het Limburgs Technologiecentrum van de Metaalsector, zijn deuren : het is een initiatief van FTML, LIMOB en FORD Werke AG. LIMTEC organiseert opleidingen en workshops rond actuele en nieuwe technieken in de technologische sector. LIMTEC richt zich ook tot leerlingen en leerkrachten uit het technisch en beroepsonderwijs, enerzijds om de link te maken tussen onderwijs en industrie en anderzijds om het imago van het technischonderwijs en beroepsonderwijs te verbeteren.
Uniek hierbij is dat, naast de didactische opstellingen, gebruik kan gemaakt worden van kleine automatisaties waar alle vakdomeinen uit de techniek samenkomen. Op deze manier wordt de drempel voor de cursisten naar de automatisaties in hun eigen bedrijf verlaagd en kunnen ze leren gericht fouten op te sporen in een werkende installatie.
Einde 2003 werden belangrijke beslissingen genomen voor de verdere uitbouw van LIMTEC. De huidige oppervlakte van LIMTEC, zijnde 320m2 wordt uitgebreid met 4 extra leslokalen en een werkruimte. Door deze uitbreiding wordt de oppervlakte van LIMTEC op 718 m2 gebracht. Op 16 december werd door het managementcomité voor de Europese steunprogramma’s een EFRO-steun toegekend van 400.947 Euro voor de uitbreidingswerken. Aangezien de activiteiten van LIMTEC grootschaliger worden en LIMTEC machines en producten aankoopt om de opleidingen te ondersteunen met de beste didactische opstellingen en installaties werd op 15 december 2003 de VZW LIMTEC opgericht. Vanaf 1 januari 2004 verwierf LIMTEC het statuut van BTW-belastingplichtige. Door deze beslissingen kan LIMTEC de technische evolutie over automatiseringstechnieken verder opvolgen en opleidingen uitwerken. Door de geplande investeringen zal er eveneens een pneumatica en hydraulica labo uitgebouwd worden, waar de laatste nieuwe evoluties kunnen bestudeerd worden. Dit labo moet uniek worden voor Limburg en misschien wel gans Vlaanderen. Niet alleen de bedrijven waren hier vragende partij, ook vanuit het technisch onderwijs kwam de vraag naar een opleidingsinfrastructuur waarvan zij gebruik kunnen maken. Op deze manier kunnen studenten uit het technisch onderwijs gebruik maken van het didactisch materiaal LIMTEC is door deze investering klaar om de komende jaren de technologische evoluties te blijven volgen, en de bedrijven te ondersteunen in hun opleidingsvragen. In onze kenniseconomie moeten we er alles aan doen dat de bedrijven over de gepaste opleidingsfaciliteiten beschikken om hun investeringen in machines en mensen veilig te stellen. De metaalsector of beter gezegd de technologische sector is samen met LIMTEC klaar om deze taak te vervullen.
[ 24 ]
SAMENWERKING De voordelen van de samenwerking met leveranciers van automatiseringsproducten zijn legio : • opleidingen worden ondersteund met de meest actuele didactische standen • kennisoverdracht naar onze docenten en system-integratoren • inspelen op snel veranderende technologieën • organiseren van opleidingen over samenwerking van producten van verschillende leveranciers Deze clustervorming tussen LIMTEC-leveranciers-bedrijven-lesgevers-automatiseringsbureau's komt onze bedrijven ten goede.
[
Bij de start van LIMTEC in 1997 werd er een raming gemaakt van 2000 opleidingsuren in de 2 leslokalen. Al snel moest de foyer, die bedoeld was als pauzeruimte, ingezet worden als derde leslokaal.
De samenwerking met de verschillende leveranciers is voor onze werking van levensnoodzakelijk belang. Het is door hun medewerking dat we aan een financieel haalbare prijs ons centrum up-to-date kunnen houden, verder kunnen uitbouwen en de nodige kennis kunnen verwerven. De leveranciers zijn ervan overtuigd dat een goed uitgerust opleidingscentrum ook hen ten goede komt. We kunnen de kennis en de verschillende technieken bundelen en aanbieden aan onze bedrijven. Op deze manier is er als het ware een symbiose ontstaan tussen onze organisaties. De ervaringsuitwisseling tussen grote en kleine bedrijven moet de Limburgse metaalsector en haar werknemers naar de toekomst toe competenter en sterker maken. Daarom is dergelijk centrum een conditio sine qua non voor de verdere ontwikkeling, niet alleen van onze sector, maar voor gans Limburg. BEDRIJFSOPLEIDINGEN Bij het organiseren van bedrijfsopleidingen zijn er twee mogelijkheden om de medewerkers te trainen. Opleidingen op maat van bedrijven • In samenspraak met het bedrijf worden de onderwerpen en duur vastgelegd rekening houdende met : - functie van de deelnemers - vooropleiding - ervaring • De screening van de deelnemers om de juiste voorkennis te bepalen kan gebeuren door middel van aangepaste vragenlijsten of een gesprek met de deelnemers • De gepaste didactische opstellingen worden opgebouwd • Regelmatig overleg met deelnemers en docenten moet leiden tot een eventuele bijsturing van de opleiding OPEN AANBOD OPLEIDINGEN In het voorjaar en najaar wordt een "open opleidingsaanbod" georganiseerd in samenwerking met INOM. Dit aanbod met technische opleidingen biedt, de kleinere bedrijven of de bedrijven die slechts enkele medewerkers kunnen missen in het productieproces, de mogelijkheid hun medewerkers de gepaste opleidingen te laten volgen. Dit open aanbod wordt gratis georganiseerd voor de metaalbedrijven.
[ 25 ]
BEDRIJFSOPLEIDINGEN IN LIMTEC - 2003 TECHNISCHE OPLEIDINGEN in LIMTEC opleidingen bedrijven
ELEKTRICITEIT & SCHAKELTECHNIEKEN
PLC-OPLEIDINGEN
Industriële pneumatica
- SIEMENS S5 - SIEMENS S7 - OMRON - ALLEN BRADLEY - TELEMECANIQUE - GE Fanuc PLC - Klockner Moeller - Remote Field Controller - Beckhoff PLC (Twincat) - PILZ Veiligheids PLC - Siemens Profisafe - ...
Industriële hydraulica
Ventieleilanden op profibus
- PROFIBUS DP - PROFIBUS FMS - INTERBUS S - Control Net - Fieldbus - Asi bus - DP / Asi link - Safety bus PILZ - Ethernet - ...
- SAE - OP7 / OP17 - OP170 - Quick Panel - Lauer - ...
[ 26 ]
VEILIGHEIDSRELAISEN SCHAKELAARS
MOTOREN
BA4/BA5 Veilig Werken aan elektr. installaties
Prop en servoventielen
BUSKOPPELINGEN
HUMAN MACHINE INTERFACES
MACHINERICHTLIJNEN
PROCESVISUALISATIE - WIN CC - Fix Dmacs - Cimplicity - ...
FREQUENTIE REGELAARS
POSITIONEREN met
- SIEMENS - TELEMECANIQUE - OMRON - ALLEN BRADLEY - Danfoss - Lenze - SEW - ...
- STAPPENMOTOREN - SERVOMOTOREN - SPECIALE TELLERKAARTEN - ...
aantal sessies deelnemers totaal
Onderhoudsmanagement van technische installaties Elektrische besturingstechniek - relaisschakelingen Storingzoeken in elektrische schakelingen BA4/BA5 Veilig Werken aan elektrische installaties Frequentieregelaars Frequentieregelaars in een Profibusnetwerk Studiedag PID regelaars Industriële Pneumatica Industriële Hydraulica CNC gestuurde installaties PLC : Siemens S5 PLC deel 1 PLC : Siemens S5 PLC deel 2 PLC : Siemens S5 PLC deel 3 PLC : Siemens S7 PLC deel 1 PLC : Siemens S7 PLC deel 2 PLC : Siemens Profisave PLC : Omron PLC PLC : Allen Bradley PLC SLC500/PLC5 deel 1 PLC : Allen Bradley PLC SCL500/PLC5 deel 2 PLC : Allen Bradley PLC Controllogix PLC : Allen Bradley - Diagnostic Control Programming PLC : Beckhoff – Twincat PLC PLC : Remote Field Controller Phoenix Contact Fieldbus : Profibus DP met Siemens S5 PLC Fieldbus : Profibus DP met Siemens S7 PLC Fieldbus : Profibus DP – Asi link Fieldbus : Interbus S gen 4 Fieldbus : veldbussen en netwerksystemen Human Machine Interfaces : OP7 – OP17 Human Machine Interfaces : SAE Procesvisualisatie : Fix Dmacs Procesvisualisatie : WinCC Labview Veiligheidsrelais- en componenten PILZ veiligheids PLC + Interbus PILZ veiligheids PLC + Profibus PILZ veiligheids PLC + Safetybus Machine- en arbeidsmiddelenrichtlijn Machineveiligheid EN60204 norm Autocad 2002 basis Autocad 2002 gevorderden Autodesk Inventor Totaal opleidingsuren Totaal cursistenuren Totaal deelnemers Totaal opleidingen
1 2 1 3 3 1 1 1 3 1 3 3 3 10 9 1 2 4 1 1 1 4 1 1 7 1 1 2 3 1 1 2 1 3 2 2 1 3 2 2 4 2 1
8 19 8 28 24 5 10 8 22 6 30 30 23 92 83 5 15 28 10 8 6 30 6 8 52 6 8 18 25 9 7 15 5 26 14 12 8 43 16 16 33 17 8
duur 40 160 40 96 48 4 8 40 120 16 120 120 120 376 344 4 64 136 40 40 16 160 24 16 160 32 16 32 72 16 24 64 32 72 64 64 32 72 32 48 160 80 40 3264 30300 850 102
[ 27 ]
[ WORKSHOPS - STUDIEDAGEN - ACTIVITEITEN
DAG VAN DE TECHNOLOGIE - VLAAMSE OVERHEID
Tijdens het werkjaar 2003 werden diverse activiteiten georganiseerd met meer dan 700 deelnemers.
Vlaanderen heeft de trein van de technologische innovatie niet gemist. Onze Vlaamse bedrijven en instellingen werken op een hedendaagse, technologisch vooruitstrevende manier. Daarom organiseerde de Vlaamse Regering op zondag 30 maart voor de eerste keer de "Dag van de Technologie". Met de “Dag van de Technologie” wil de Vlaamse Regering nieuwe technologieën en hun toepassingen in de kijker zetten op verschillende locaties in Vlaanderen. Vorming, kennis & expertise vormen immers één van de belangrijkste grondstoffen van onze economie.
Een van deze activiteiten zijn de workshops/studiedagen die in samenwerking met de leveranciers georganiseerd werden. Hieraan namen meer dan 130 geïnteresseerden deel. Op deze manier kunnen de leveranciers de laatste nieuwe technieken kenbaar maken aan de industrie. Een nieuwe positieve evolutie voor LIMTEC is dat we samen met leveranciers testen uitvoeren op de communicatie tussen de producten van de verschillende leveranciers. Hiervoor is LIMTEC ideaal geplaatst aangezien we vertrekken van een "white paper". Op deze manier evolueren we naar een "kenniscentrum" en kunnen we deze kennis verder doorgeven aan de bedrijven.
De bedoeling van de “Dag van de Technologie” is dat onderzoeksinstellingen, universiteiten, hogescholen en bedrijven op de werkvloer hun technologieën aan een ruim publiek zichtbaar maken en hen op die manier inzicht geven in de ontwikkelingen en praktische toepassingen van de nieuwste technologieën. Ook Vlaamse jongeren kunnen zo warm gemaakt worden voor technische studierichtingen of hogere studies in wetenschappelijke richting.
workshops, studiedagen, activiteiten
deelnemers
Workshop "PC Based Control" – SIEMENS Workshop "Human Machine Interfaces" – SIEMENS Workshop "Profibus DP" – SIEMENS Workshop "Profibus DP " – SIEMENS Peter Heller Prijs – Dag van de Technologie Studiedag Automobiel - SIEMENS Studiedag Automobiel - SIEMENS Veiligheidscomponenten - PILZ Dag van de Technologie – Vlaamse Overheid
[ 28 ]
[
20 21 20 20 300 24 18 10 300
duur (in uur) 8 8 8 8 4 4 4 4 8
Ook de Limburgse Metaalsector nam deel aan deze Vlaamse "Dag van de Technologie". Het Limburgs Technologiecentrum van de Metaalsector - LIMTEC zette naar aanleiding van de Vlaamse “Dag van de Technologie” haar deuren open op zondag 30 maart van 10u00 tot 17u00. Onder het thema "Hoe werkt een geautomatiseerd proces?" waren er demoopstellingen te bekijken over: • Motorschakelingen • Geautomatiseerde installatie voor de productie van sleutelhangers • Sorteerinstallatie van producten in functie van hun kleur • Pick & Place unit • PLC sturingen • Bussytemen : Profibus, Interbus, Asi bus, … • Veiligheidshekkens, lichtgordijnen, veiligheidslaserscanners en hun werking •… Onze lesgevers gaven informatie over de verschillende technieken. We mochten op deze dag bijna 300 geïnteresseerden verwelkomen .
[ 29 ]
5
[ARBEIDSMARKTBELEID]
[5.1.]
OPLEIDINGEN WERKZOEKENDEN
DOORSTROOM / UITSTROOM Onderstaande tabel geeft een overzicht van de doorstroom naar een andere opleiding + de uitstroom naar een job van de cursisten die de opleidingen beëindigden in de tweede helft van 2002 en eerste helft 2003.
OVEREENKOMST FTML - VDAB Net zoals in de voorbije jaren richtte ook in 2003 het FTML zelf geen opleidingen in voor werkzoekenden. Het FTML beschouwt de VDAB als de bevoorrechte opleidingspartner bij de organisatie van opleidingen voor werkzoekenden. In het kader van de overeenkomst FTML-VDAB (zie opleiding werknemers) werd informaticamateriaal voor de sectie automatisatie aangekocht, als betaling in natura voor de georganiseerde opleidingsuren. Deze investeringen gebeuren in gezamenlijk overleg tussen sector en VDAB en komen uiteraard ten goede aan iedereen- zowel werkzoekenden, werknemers als leerkrachten- die een opleiding volgt in een beroepsopleidingscentrum van de VDAB. aantal werkzoekenden die de opleidingen beëindigden in 2003 (in Limburg) opleiding
detail opleiding
verspaning:
draaien frezen CNC-draaien CNC-frezen metaaltechnieken onderhoudsmechanicien gassmeltlassen half-automatisch hoeknaadlassen elektrode hoeknaadlassen TIG hoeknaadlassen TIG plaatlassen voorbereider samensteller monteerder skeletbouw buizenfitten werktuigkundig uitvoeringstekenaar met CAD Autocad residentieel elektrotechnisch installateur industrieel elektrotechnisch installateur PA technicus (geluidsassistent) elektromechanisch operator technicus automatisatie onderhoudselektricien PLC basis S5 PC gebruik voor technici Systems Certified Network Associ (CISCO)
basistechnieken onderhoud lassen
metaalconstructeur
tekenen elektriciteit
automatisatie
[ 30 ]
totaal
aantal cursisten 6 8 7 3 25 8 6 32 34 2 1 14 15 2 9 3 16 3 1 7 20 5 20 8 5 2
262
opleiding
aantal cursisten
basistechnieken en onderhoudstechnieken buizenfitten draaien en frezen lassen lassen-monteren werktuigkundig tekenaar en CAD industriële automatisering totaal
[5.2.]
% uitstroom
56 6 49 52 57 24 78
91.1% 83.3% 85.7% 73.1% 73.7% 54.2% 75.6%
322
77.6%
ONTSLAGBEGELEIDING
Eind 2003 waren 8 dossiers voor ontslagbegeleiding bekend bij het FTML.
PHILIPS HASSELT: LOOPBAANTREFPUNT In december 2002 viel de beslissing om Philips Hasselt te sluiten. FTML nam in 2003 deel aan de overleggroep van het LoopbaanTrefpunt en financierde de ontslagbegeleiding van 146 ontslagen arbeidsters en arbeiders die deelnamen aan de ontslagbegeleiding in 2003. Philips besliste om in een zeer vroeg stadium zelf de nodige initiatieven te nemen om hun medewerkers te begeleiden in het zoeken naar een nieuwe job. De verschillende initiatieven werden gebundeld in het LoopbaanTrefpunt dat operationeel werd vanaf januari 2003 en zijn activiteiten zal beëindigen einde juni 2004. Voor de begeleiding staan 15 begeleiders in: zowel interne begeleiders van Philips als externe consulenten van Ascento. Het globale opzet van het LBT is dat van een tewerkstellingscel waar initiatieven als outplacement, opleiding, individuele trajectbegeleiding, vacature-informatie, etc. een plaats krijgen.
[ 31 ]
INITIATIEVEN DIE WERDEN GEORGANISEERD, ZIJN O.A.:
OVERIGE DOSSIERS IN 2003
• inrichting van een jobhoek met pc's met internettoegang en documentatie betreffende vacatures;
Voor wat de overige dossiers met ontslagbegeleiding betreft, werd door het FTML in november en december 2003 de nodige tijd uitgetrokken om de verantwoordelijken van de bedrijven te informeren. In 2 bedrijven die in 2004 worden gesloten, nl. TKA Bodystamping (Houthalen) en Intier Automotive (Genk) werden voor de ontslagen arbeiders infosessies georganiseerd. De eigenlijke ontslagbegeleiding voor deze 7 bedrijven startte begin 2004.
• lanceren van een intranetsite met o.m. een vacaturedatabank; • opleiding van 10 interne begeleiders; • inventariseren van opleidingsbehoeftes en organiseren van opleidingen; • organisatie van een jobbeurs waar Philipsvestigingen uit België, Nederland en Duitsland hun vacatures presenteerden;
TKA EN INTIER Van de 75 arbeiders die bij TKA werden ontslagen, namen er 49 deel aan de informatievergaderingen. Bij Intier waren er 63 aanwezigen van de 77 die werden ontslagen.
• informatiesessies over de geplande sollicitatietraining en begeleiding; • publiceren van een eerste personeelsblad waarin de wedertewerkstellingsinitiatieven voorgesteld worden; • het oprichten van een overleggroep waarin de verschillende interne en externe betrokken partijen zetelen. Ook de vier representatieve vakbonden van Philips Hasselt maken deel uit van dit "toezichtsorgaan". Er waren 1415 medewerkers betrokken bij de sluiting: 554 arbeiders en 861 bedienden en kaderleden. Van deze 1415 konden er 259 bij Jabil aan de slag. Voor 189 arbeiders werd in 2003 een oplossing gevonden.
oplossing brugpensioen job zelfstandige student thuis totaal
ELLIMETAL (MEEUWEN-GRUITRODE) EN LEONI (HASSELT) Bij Ellimetal (Meeuwen-Gruitrode) werden in december 11 arbeiders ontslagen. Bij Leoni (Hasselt) werden 22 arbeiders ontslagen. In beide gevallen ging het FTML akkoord om financieel tussen te komen bij de ontslagbegeleiding die in 2004 zal worden georganiseerd.
FORD EN TOELEVERANCIERS SML, LEAR, COLLINS & AIKMAN In afwachting van de uitvoeringsbesluiten van de Programmawet van december 2003 zullen precieze afspraken i.v.m. financiële tussenkomst van het FTML in 2004 worden geconcretiseerd De ontslagbegeleiding werd ondertussen door Ford en toeleveranciers uitbesteed aan het outplacementbureau Ascento.
aantal arbeiders 84 86 3 8 8 189
Eind 2003 waren nog 240 arbeiders zonder oplossing.
[ 32 ]
[ 33 ]
6 [SECTORCONVENANT] Tussen de Vlaamse regering en de sociale partners van de sector PC 111 werd een protocol afgesloten voor een periode van 2 jaar (looptijd 1/1/2002 tot 31/12/2003).
DOELSTELLINGEN VAN HET PROTOCOL VAN SAMENWERKING: • komen tot een sterkere overeenstemming tussen enerzijds het beleid inzake opleiding en werkervaring van de Vlaamse regering en anderzijds de vormings- en tewerkstellingsinspanningen van de sector voor zowel werkzoekenden als werknemers. • een goede afstemming van de verwachtingen van de burgers op beroepsvlak met de verwachtingen in de privé-sfeer op het vlak van zelfontplooiing en zorgarbeid • een doorgedreven personeelsmanagement van diversiteit voor een volwaardige participatie op de arbeidsmarkt van het arbeidspotentieel in Vlaanderen • een goede afstemming creëren tussen de inspanningen op vlak van onderwijs en opleiding enerzijds en de vragen en behoeften van de arbeidsmarkt anderzijds • een vormingsaanbod dat tegemoetkomt aan de noden van de sector
IN HET PROTOCOL WERDEN 5 ACTIVITEITSDOMEINEN BEPAALD: 1. overleg en samenwerking 2. kansengroepen en diversiteitbeleid 3. aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt 4. levenslang leren en competentiemanagement 5. mobiliteit in en naar de arbeidsmarkt
Ook FTML participeerde in dit convenant en kreeg 1 FTE consulent toegewezen en betaald door de overheid. FTML rapporteerde de volgende resultaten in de 4 domeinen: 1. KANSENGROEPEN EN DIVERSITEITSBELEID Opleiding en permanente vorming van arbeiders uit de risicogroepen: jaarlijks is een opleidingsbudget ter beschikking van de bedrijven. Technische opleidingen via samenwerkingsovereenkomst met de VDAB.
[ 34 ]
2. AANSLUITING ONDERWIJS-ARBEIDSMARKT • Promotie technische beroepen: a) Organisatie "Dag van de Technologie" : benadrukking van het belang van technologie en aandacht vestigen op het tekort aan technisch geschoolden. b) Organisatie van de Peter Hellerprijs (prijs voor de beste geïntegreerde proef van de laatstejaarsleerlingen van het TSO en BSO). Promotie van het vakoverschrijdend en procesmatig samenwerken en verbetering van het imago van het technisch onderwijs. c) Bedrijfsbezoeken : moeders van leerlingen van het zesde leerjaar basisonderwijs laten kennismaken met het bedrijfsleven en hen informeren over interessante functies met toekomst en de daarbij horende studies. • Na- en bijscholingsprogramma’s voor leerkrachten : - het open opleidingsaanbod van FTML en LIMTEC - samenwerkingsovereenkomst FTML en de VDAB - opleidingen en proeven tot het behalen van getuigschriften en diploma’s in het kader van Europese normeringen betreffende lassen (EWF) 3. LEVENSLANG LEREN EN COMPETENTIEMANAGEMENT Aanbod opleidingen voor arbeiders: • LIMTEC: open aanbod en specifieke opleidingsprojecten • opleidingsaanbod FTML (leidinggeven, VCA, ICT) • samenwerkingsovereenkomst FTML-VDAB FTML heeft samen met LIMOB een opleidingssoftware ontwikkeld die ter beschikking van de bedrijven gesteld wordt. Deze software moet de bedrijven in staat stellen om meer planmatig met opleidingen om te gaan. FTML dient jaarlijks in naam van de bedrijven een globaal sectordossier in bij het ESF-doelstelling 2 en reserveert op die manier additionele middelen voor de opleiding van arbeiders. De administratie van deze bedrijfsdossiers betreffende aanvraag en saldering gebeurt door het FTML.
4. MOBILITEIT IN EN NAAR DE ARBEIDSMARKT FTML voorziet ontslagbegeleiding (zélf of via externen), niet alleen voor arbeiders die getroffen worden door een meervoudig ontslag of herstructurering, maar voor elke arbeider die ontslagen wordt om economische of technische redenen of reorganisatie.
[ 35 ]
7
[SAMENWERKING INDU STRIE - ONDERWIJS] [7.1.]
OPLEIDINGEN LEERKRACHTEN
EUROPEES LASDIPLOMA
Naar het onderwijs wenst de metaalsector een ondersteunende rol te vervullen. Er worden workshops en opleidingen voor het onderwijs georganiseerd. Hiermee willen we hen de kennis aanreiken om in het reguliere onderwijs met kennis van zaken hun leerstof over te dragen naar hun studenten.
booglassen met beklede elektrode
gasbooglassen (MIG/MAG)
EN 287 certificaat
7.1.1. VDAB VDAB Metaalconstructie Autocad Vermogenshydraulica Vermogenspneumatica Frezen Lassen
EN 287 certificaat
aantal deelnemers 1 1 1 2 1 2
deelnemersuren 32 16 40 24 128 56
7.1.2. EUROPEES LASDIPLOMA (2003) Het FTML biedt de vakleraren lassen de mogelijkheid een Europees lasdiploma te behalen. Deze opleiding wordt georganiseerd in samenwerking met de VDAB. 2003: 2 sessies met in totaal 24 deelnemers.
EWF - E7 EWF - E6
Europees MMA buislasser
EWF - M6 EWF - M5
EN 287 certificaat
Europees MIG/MAG buislasser
behaald getuigschrift/diploma M1 M2 M3 T1 T2 T3 T4 T6 E1
EWF - T6 EWF - T5
EN 287 certificaat
Europees TIG buislasser
EN 287 certificaat
EWF - E5 EWF - E4 EWF - E3
Europees MMA plaatlasser
EWF - M3
EN 287 certificaat
EWF - E2 EWF - E1
[ 36 ]
EN 287 certificaat
EWF - E8
EWF - T4
EWF - M4
aantal leerkrachten 4 6 1 2 3 1 1 1 2
TIG-lassen
Europees MIG/MAG plaatlasser EN 287 certificaat
EWF - M1
Europees TIG plaatlasser EN 287 certificaat
EWF - T2
EWF - M2 Europees MMA hoeklasser
EWF - T3
Europees MIG/MAG hoeklasser
EWF - T1
Europees TIG hoeklasser
[ 37 ]
[7.2.]
BEDRIJFSBEZOEKEN VOOR MOEDERS
MOEDERDAG, EEN BEDRIJFSBEZOEK VOOR MOEDERS VAN ZESDEJAARS (LAGER ONDERWIJS) Ouders bepalen in grote mate de studiekeuze van hun kinderen. Volgens studies zouden zelfs in 9 op de 10 gevallen de moeders geraadpleegd worden als het gaat om studiekeuze. Slechts in 4 op de 10 gevallen wordt er gesproken met iemand uit het bedrijfsleven. Daarom organiseerde FTML samen met ZF Getriebe en Ford bedrijfsbezoeken voor moeders. Via moederdag wil FTML samen met Ford en ZF Getriebe meewerken om moeders te overtuigen om te kiezen voor techniek en technologie. Technische scholing en praktijkgerichte opleidingen bieden vandaag en in de toekomst zowel voor mannen als vrouwen interessante jobs. Moeders krijgen tijdens het bezoek de kans om kennis te maken met werknemers die getuigen over hun opleiding en functie. Anderzijds kunnen ze via dit bezoek te weten komen wat een bedrijf verwacht van toekomstige werknemers. aantal deelnemers Ford 3/3 26 17/3 geannuleerd 22/4 5
aantal deelnemers ZF Getriebe 13/3 geannuleerd
TECHNISCH GESCHOOLDEN De studie van de knelpuntberoepen van de VDAB stelde in 2001 dat o.a. ingenieurs, technici, elektriciens en onderhoudstechnici knelpuntberoepen zijn en op langere termijn knelpunten zullen blijven. Te weinig leerlingen kiezen te dikwijls te laat voor een technische, meer praktische studierichting. De meeste leerlingen kiezen in eerste instantie voor een meer abstracte richting, waar kennen belangrijk is en kunnen minder belangrijk. Pas wanneer ze merken dat deze richting hen minder ligt gaan ze over naar een technische, meer praktische richting. In een aantal gevallen kunnen ook leerlingen die overschakelen niet meer mee omdat ze de voorbereidende jaren misten. Bovendien leidt het telkens mislukken tot gedemotiveerde leerlingen en krijgen zij in een aantal gevallen een afkeer van het onderwijs. Het bedrijfsleven heeft vandaag de dag nood aan ‘denkende doeners’. De metaalsector wordt meer en meer een technologische industrie waar toekomst is voor jonge mensen met een gedegen technische vorming.
[ 38 ]
[7.3.]
LIMTEC: ONDERWIJS
Een nieuwe uitdaging voor bedrijven en scholen is het bijbrengen van de kennis over de koppeling van de verschillende componenten. Waar vroeger bv. pneumatica of aandrijvingen van motoren een vak op zich was, is dit heden niet meer het geval. De motor met zijn frequentieregelaar wordt opgenomen in een netwerk, zodat niet alleen de kennis van aandrijftechnieken belangrijk is maar ook de koppeling van de motor of frequentieregelaar met een bussysteem naar de PLC.
7.3.1. OPLEIDINGEN LEERKRACHTEN opleidingen onderwijs (deelnemers docenten) Studiedag Solid Edge Studiedag Procesmatig werken Lagertechniek Studiedag Veiligheidsrelais Studiedag Veiligheidsrelais Profisave Frequentieregelaars in een Profibus netwerk Siemens S7 PLC deel 1 Siemens S7 PLC deel 2 Frequentieregelaars PID regelaars Human Machine Interfaces OP7/OP17 Elektriciteit en schakeltechnieken Siemens S5 PLC deel 1+2 Veiligheidsrelais en schakelaars Profibus DP Machine- en arbeidsmiddelenrichtlijn TOTAAL OPLEIDINGSUREN TOTAAL CURSISTENUREN TOTAAL DEELNEMERS
deelnemers
duur
15 15 20 16 16 3 3 5 5 3 1 1 1 1 1 1 1
4 4 8 4 4 8 8 40 40 16 8 24 80 80 24 24 32 408 1176 108
[ 39 ]
[7.4.]
7.3.2. OPLEIDINGEN LEERLINGEN
[ opleidingen onderwijs (deelnemers studenten)
] deelnemers
Siemens S5 PLC (studenten KTA St. Truiden) Siemens S5 PLC (studenten GSM Munsterbilzen) Siemens S7 PLC (studenten KTA St. Truiden) Siemens S7 PLC (studenten TIM Maasmechelen) Veiligheidscomponenten (Studenten TI St. Lodewijk Genk) Frequentieregelaars (Studenten TI St. Lodewijk Genk) Studiedag Sensoren (Studenten PTS Maasmechelen) Studiedag Sensoren (Studenten PTS Maasmechelen) Studiedag PLC + Profibus (Studenten PTS Maasmechelen) Elektriciteit en schakeltechnieken (Studenten GSM Munsterbilzen)
8 8 8 5 10 10 8 12 14 5
duur 8 12 8 56 4 4 4 4 4 48
De leerkrachten kunnen rekenen op technische en didactische ondersteuning en indien er vrije momenten zijn kunnen zij, samen met hun leerlingen, in LIMTEC terecht om er gebruik te maken van de didactische opstellingen.
[ 40 ]
PETER HELLERPRIJS 2003
Door het organiseren van de "Dag van de Technologie" en het uitreiken van de "Peter Hellerprijs" wensen wij: • de metaalsector in de kijker te plaatsen • een aantal misvattingen over de sector te weerleggen (vuil, lawaaierig en zwaar werk) • een beeld te geven van de sector die geëvolueerd is naar een technologische sector die werknemers vereist met een doorgedreven technische kennis • jongeren - meisjes en jongens - te stimuleren om te kiezen voor een industrieel-technische richting in het TSO en BSO en later eventueel door te stromen naar graduaat of industrieel ingenieur. Een technische opleiding biedt immers een grote kans op werkzekerheid • het TSO en BSO opwaarderen als volwaardig onderwijs van eerste keuze met doorgroeikansen, zeker ook voor meisjes • de relatie tussen onderwijs en industrie ondersteunen
DE GEÏNTEGREERDE PROEF (GIP) De Peter Hellerprijs is de prijs voor de beste Geïntegreerde Proef (GIP) van de laatstejaarsleerlingen van het TSO en BSO. De Geïntegreerde Proef is de afstudeeropdracht van de laatstejaarsstudenten hoger secundair onderwijs. De GIP is vakoverschrijdend en toetst de praktische en technische kennis, attitudes en het procesmatig werken van de student. De metaalsector wil met dit initiatief een stimulerende rol spelen in het vakoverschrijdend en procesmatig werken en een positieve invloed hebben op de kwaliteit van de geïntegreerde proeven.
PROCESMATIG WERKEN 15 scholen stuurden hun GIP in. Deze werden gejureerd door 4 vakmensen met verschillende specialisaties uit het bedrijfsleven en het hoger onderwijs. De proeven werden beoordeeld naar inhoud, technische oplossing, presentatie, enz. Aan de hand van een checklist werd een rangschikking opgemaakt. Aangezien procesmatig werken automatisch leidt tot het verhogen van de kwaliteit van de geïntegreerde proeven willen we hieraan speciale aandacht schenken. Procesmatig werken betekent de leerlingen leren werken rond projecten, waarbij het einddoel omschreven is en waarbij ze leren om evaluatiepunten in te bouwen om het proces te evalueren en bij te sturen. De beoordeling van het procesmatig werken gebeurde aan de hand van volgende criteria: • omschrijving van de opdracht • opsplitsing in deelopdrachten • timing van de deelopdrachten • zelfevaluatie en bijsturing door de studenten
[ 41 ]
Chokri Mahassine en Peter Heller
WINNAARS PETER HELLERPRIJS SCHOOLJAAR 2002-2003 Elke deelnemende school mocht didactisch materiaal (Frequentieregelaar) ter waarde van 500 euro in ontvangst nemen (De helft van dit bedrag werd gesponsord door leveranciers). De 3 beste GIP’s werden bekroond met prijzen in natura ter waarde van resp. 2.000, 1.000 en 500 euro. Daarnaast kregen de leerlingen van de 3 winnende GIP’s een prijs (in geld) van 250 euro.
WINNENDE SCHOLEN + ONDERWERP 1ste prijs: Technisch Amandina Instituut Herk de Stad 6de jaar TSO Elektro-Mechanica Geautomatiseerd inductieverwarmingssysteem
2de prijs: Gemeentelijke Secundaire School Munsterbilzen 6de jaar TSO Fijnmechanische Technieken Mobiele School
Gedeelde 3de prijs: T.I. Onze Lieve Vrouw Tongeren 6de jaar BSO Werktuigmachines Parallactische montering T.I. Don Bosco Helchteren 6de jaar TSO Elekticiteit-Elektronica Beeldherkenning op een productieband T.I. St. Lodewijk Genk 6de jaar TSO Industriële Wetenschappen Contreczeem
[ 42 ]
[ [ 43 ]
8
[SYNDICALE OPLEIDINGEN] [8.1.]
ACV
STUDIEDAGEN BESTUUR TE ZOERSEL OP 19 EN 20 MEI 2003 Aanwezig: 33 personen Als studiepunt werd gekozen voor het thema stress: "GEJAAGD DOOR HET WERK". De inleiding werd verzorgd door Frank Janssens van de Serv. Er werd stilgestaan bij de oorzaken die stress veroorzaken, het herkennen van het probleem stress, hoe kan men stress meten, hoe het probleem aankaarten bij de werkgever. Er werd beslist meer prioriteit aan dit probleem te geven. Is een thema dat ook tijdens de sociale verkiezingen zeker aan bod zal komen. In de namiddag is de invulling van de nationale CAO metaalbouw ter sprake gekomen evenals de voorbereiding van de sociale verkiezingen. Tijdens de tweede dag werd het voorbije jaar geëvalueerd: de interne werking, de vorming, de ledenwerving, het onthaal van nieuwkomers in de onderneming en de initiatieven van FTML. Er werden afspraken gemaakt voor de toekomstige werking. Speciaal kwam hier de taakverdeling ter sprake ingevolge de brugpensionering van twee collega’s nl Gerard Ignoul en Emiel Beylemans. Er werden eveneens concrete afspraken gemaakt in voorbereiding van de sociale verkiezingen zoals de samenstelling van de syndicale delegatie, de propaganda en het gebruik van gadgets. Ook onze nieuwe collega Nele Vanoevelen werd welkom geheten tijdens de studiedagen. Ze is in dienst getreden op 1 september 2003.
STUDIEDAG BESTUUR OP 26 JANUARI 2004 Aanwezigen: 34 In de voormiddag werd de toestand in de gewesten uitvoerig besproken en werd de studiedag voor alle syndicale afgevaardigden voorbereid. Deze studiedag zal doorgaan op maandag 23-02-04 in CC Heusden-Zolder. Inhoud van deze studiedag is de RSZ kortingen voor nieuwe aanwervingen. Daarnaast is uiteraard uitvoerig stilgestaan bij de sociale verkiezingen die in mei georganiseerd worden. Er werden afspraken gemaakt in verband met de toekomstige werking. Eveneens hebben wij officieel afscheid genomen van onze vroegere collega’s.
OPVOLGING TIJDENS HET WERKJAAR
[8.2.]
ABVV
Tijdens het jaar 2003 werd voor een 30-tal ondernemingen en groepen van ondernemingen de jaarrekening onderzocht en geanalyseerd. De bespreking en toelichting aan de ondernemingsafgevaardigden werd verzorgd tijdens een studiedag. Dit gebeurde voor iedere onderneming apart. In functie van de grootte van de onderneming varieerde de aanwezigheid van onze afgevaardigden op deze studiedagen van 2 tot 14 per sessie. BESPROKEN ONDERNEMINGEN: - ALZ - Alro - Alural Group - Arcomet - Bekaert - Brabantia - Champagne Georges - CMBS - Electro Coat - GTI-Electro Thijs - Ellimetal Genk - Ellimetal Meeuwen - Fal Achel - Fal - Ford Genk+Lommel - Galva Power Group - Geerkens - Gijbels/Gijmacon - GL Technics - Gunther Belgium - Hereaus Electro-Nite - HMZ - Hörmann - Inalfa - Intier Automotive - Jaga - Kautex Textron
- Lag Services - Lear - Leoni-CWA - Limeparts - Linpac - Mann & Hummel - Matino Metals - Matshushita Panasonic - Nexans - Pami - Philips Industrial - Philips PMF - Radson - Service Magazijn Limburg - Sikel - Tenneco (Monroe) - Textron - TI Group - Timmers-CCA - United Bicycles - Vasco - VCST IP - VCST STC - WCA-Alro - Weldimo - ZF Getriebe
Op secretariaatsvergadering en tijdens vergaderingen van het provinciaal bestuur komt regelmatig de werking van het FTML ter sprake. Er werd speciaal aandacht gevraagd voor ontslagbegeleiding en loopbaanbegeleiding. In die zin dient het FTML een opdracht te vervullen naar de werknemer
[ 44 ]
[ 45 ]
