JAARVERSLAG Brussel Onthaal-Open Deur Taborastraat 6 - 1000 Brussel Tel. 02/511.81.78 - Fax : 02/502.76.96 - E-mail :
[email protected] www.bapobood.be
INDEX VOORWOORD ..................................................................................................................................... 1 Voorstelling van de Dienst ............................................................................................................. 3 ONTHAAL EN PSYCHOSOCIALE HULP .................................................................................................. 5 Sociaal en / of psychosociaal onthaal aan de balie ........................................................................ 5 De sociale dienst............................................................................................................................. 5 Cijfers inzake sociale permanenties...................................................................................... 5 Troeven en werkwijze van onze dienst ................................................................................ 7 Nieuwigheden ....................................................................................................................... 8 ONTHAAL, INFORMATIE EN RELIGIEUZE ORIËNTATIE ...................................................................... 11 Publiek .......................................................................................................................................... 11 Gelegenheidspubliek .......................................................................................................... 11 Vaste klanten ...................................................................................................................... 12 Het netwerk ........................................................................................................................ 12 Schenkers ............................................................................................................................ 12 Statistieken van de aanvragen ..................................................................................................... 15 Vragen en interventies ................................................................................................................. 17 Informatie en documentatie............................................................................................... 17 Gesprekken……………………………………………………………………………………………………………………18 Verkoop............................................................................................................................... 18 Hulpbronnen ................................................................................................................................ 19 Personen ............................................................................................................................. 19 De stagiairs .......................................................................................................................... 19 Materiaal ............................................................................................................................. 20 Website ............................................................................................................................... 20 'BRUSSEL ONTHAAL OPEN DEUR’ BINNEN HET NETWERK ............................................................... 21 Vergaderingen en opleidingen ..................................................................................................... 21 Vergaderingen en externe contacten .......................................................................................... 21 Interview....................................................................................................................................... 22 CONCLUSIES EN PERSPECTIEVEN ...................................................................................................... 23 Mail en internet ......................................................................................................................... 23 Sociale dienst ............................................................................................................................. 23 Onthaal....................................................................................................................................... 23 Samenwerking............................................................................................................................ 23 Perspectieven............................................................................................................................. 23 BIJLAGEN ........................................................................................................................................... 25 1. Kalender van de activiteiten, en de vergaderingen, … ................................................................ 25 2. Getuigenis van een stagiaire ........................................................................................................ 28 3. Voorstelling van het team ............................................................................................................ 29 4. Subsidies en giften ....................................................................................................................... 29
-1-
VOORWOORD Dit rapport bestaat uit twee verschillende delen : onthaal en psychosociale hulp enerzijds, en onthaal, religieuze informatie en heroriëntatie anderzijds, wat dan ook de beide krachtlijnen van het huis weerspiegelt. Dit jaar heeft het algemeen onthaal (zowel op psychosociaal als religieus vlak) 5.500 aanvragen te verwerken gekregen, wat overeenkomt met gemiddeld 16 contacten per dag. 70% van deze vragen betreffen items in verband met christendom, oecumene, interreligieuze, maar ook gewoon luisteren of toeristische vragen. Deze vragen kunnen behandeld worden door het onthaalpersoneel aan de balie. Naast deze vragen zijn er ook andere vragen die rechtstreeks behandeld worden door de sociale dienst in een kantoor op de verdieping, omdat ze expertise en discretie vereisen. De sociaal assistentes slaan de contacten op in een computerprogramma (SYSSO) ; ze hebben 467 dossiers behandeld : 322 betreffen nieuwe aanvragen en 145 oude. De voornaamste problemen waarmee we geconfronteerd worden zijn recht en justitie (425), vooral vreemdelingenrecht, en vervolgens financiële en materiële aangelegenheden (316), huisvesting (133), administratieve zaken, begrijpen van documenten en moeilijkheden in het dagelijkse leven, werk en opleiding. De mensen die we ontmoeten zijn heel verscheiden qua profiel en origine. Wat hen voornamelijk typeert is hun grote kwetsbaarheid, materiële armoede en isolement. Dit jaar werden we gecontacteerd door hooggekwalificeerde personen, afkomstig uit rijke landen of crisislanden, en op zoek naar tewerkstelling en huisvesting. Wij werkten nauw samen met de dienst ‘communicatie’ van het vicariaat, de jongerenpastoraal en de verschillende gemeenschappen. Inzake sociale en psychosociale vragen zijn onze bevoorrechte partners het CAW Brabantia, de verschillende Caritas, ‘Point 32’, en heel het net dat gecreëerd werd om noodhulp te bieden aan daklozen. Onze website werd bijna dagelijks geüpdatet en aangevuld. Het aantal bezoeken verdubbelde in 2014, met pieken op grote religieuze feesten (meer dan 4000 maal aangeklikt op kerstavond). Religieuze aangelegenheden blijven zeer divers, maar dit jaar waren levensvragen, vragen in verband met gebed of de geschriften van Paus Franciscus heel reëel. Aanvragen voor de tijdschriften Prions en Eglise, Magnificat, La Vie, l’Appel, Dimanche blijven stabiel, op de voet gevolgd door informatieve vragen over Bijbels, bedevaarten, gebedsoorden, etc. Vragen die vaak onbeantwoord blijven, betreffen het zoeken van gelegenheidshuisvesting in een christelijke omgeving in Brussel. Het is een feit dat sociale en religieuze aangelegenheden met elkaar vervlochten zijn. Dit vergt een grote beschikbaarheid van het onthaalpersoneel en een hernieuwde aandacht. Iedereen wordt als unieke persoon onthaald. Conclusie : in 2014 was BOOD : -
Een eerstelijnsdienst : zowel op het vlak van luisteren en psychologische hulp als religie, maar ook met meer en meer sociale vragen. Een informatiedienst die de tot ons gerichte vragen beantwoordt, in samenwerking met de communicatiedienst van het vicariaat. -1-
Afkortingen
ADDE Art. 9 ter AV BC BOOD CAW BC CI CV DAC DAC EU EVT EVT FBMD Fedasil GESCO Hind. HT ICBI IDkB IKB KMS KTO KUL OCMW PWA PNCDS RCF RDC RvB RVV SAWA SVBBO SVK
Association pour le Droit des Étrangers Toelating Verblijf voor medische redenen Algemene Vergadering Beheerscomité Brussel Onthaal Open Deur Centrum Algemeen Welzijnswerk Beheerscomité Caritas International Curriculum Vitae Derde Arbeid Circuit Derde Arbeids Circuit Europese Unie Equivalent Voltijds Equivalent Voltijds Federatie van de Bicommunautaire Maatschappelijke Diensten Federaal Agentschap voor Onthaal Asielzoekers Gesubsidieerde contractuelen Hindouisme Halftijds Interdiocesane Commissie voor de betrekkingen met de Islam Interreligieuze Dialoog van de kerk in Brussel Interkerkelijk Comité Brussel Kerkwerk Multicultureel Samenleven Télévision Catholique (France) Katholieke Universiteit Leuven Openbare Centra Maatschappelijk Werk Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap Pastorale Nouvelles Croyances et Dérives Sectaires Radio Chrétienne Francophone Democratische Republiek Congo Raad van Bestuur Raad voor Vreemdelingen Betwistingen Service d’Accueil de rue pour venir en aide aux prostitués Sociaal Vertaalbureau van Brussel Onthaal Sociale Verhuurkantoren
-2-
Voorstelling van de Dienst
Achter de Beurs, op twee passen van de Grote Markt, in één van de kleine huizen gekleefd tegen de Sint-Niklaaskerk, opende zich op 6 december 1971, op initiatief van priesters en leken actief in het dekenaat Brussel-Centrum, een kleine winkel die lijkt op een boekenwinkel. Een plaats waar nietgelovigen, mensen op zoek, Christenen en anderen … konden, en vandaag nog kunnen, een antwoord te vinden op de vragen in verband met spiritualiteit of geloof die ze zich stellen en een onthaal en sociale hulp te ontvangen. Brussel Onthaal Open Deur wenst te zijn : eerste lijnsdienst, katholiek centrum voor religieuze informatie voor allen, plaats van aandachtig gehoor, met de roeping de persoon in zijn totaliteit te ontvangen : een sociale vraag kan de samenhang worden van een onderhoud over essentielle vragen en de uitgedrukte wens een priester of iemand anders te spreken kan een sociaal belangrijk probleem verbergen. Het huis is geopend alle dagen, van tien tot achttien uur, uitgezonderd de zondag. Er is steeds iemand op de gelijkvloers beschikbaar om de vraag te ontvangen. Aangepast aan dit doel, de plaats van ontvangst is uitgerust met een toog voorzien van een computer verbonden met het intranet (een gegevensbank beschikbaar overal in het huis) en met internet die toelaat de informatie zowel sociaal als religieus te vinden. De ingang is vrij, beschikbaar voor allen. De « open deur » nodigt allen uit, zij die het wensen enkele ogenblikken halt te houden om te bladeren in een of ander boek, het uithangbord te doorlopen … of om hun social problem, psycho-sociaal of religieus te vertellen, of om eenvoudig iemand te spreken. Bij beurtrol, van halve dag tot halve dag, vrijwilliger of professioneel, de onthaler luistert en informeert degene die een vraag te stellen hebben, een problem op te werpen hebben, degene die zoeken tot het vertellen van hun tegenslag, hun isolement, maar ook tot het communiceren van hun ontgoocheling, hun ongeduld.
-3-
-4-
ONTHAAL EN PSYCHOSOCIALE HULP Sociaal en / of psychosociaal onthaal aan de balie Het onthaal gebeurt op het gelijkvloers, elke dag van 10u00 tot 18u00, via een welwillend luisterend oor, de mogelijkheid informatie op te zoeken via internet, administratieve hulp of toegang tot de telefoon voor te ondernemen stappen, etc. De ploeg is internationaal samengesteld, wat het mogelijk maakt de mensen te onthalen in meerdere talen. Het onthaalpersoneel geeft antwoord op heel diverse vragen of verschaft informatie van verscheidene aard : cursussen Nederlands, huisvesting voor mensen zonder papieren, de prijs om een kerk af te huren voor een concert, een christelijk huwelijksbureau, een toevluchtsoord voor mishandelde vrouwen, gratis maaltijden of voedselpakket, de daklozenfolder, conversatietafel, een cv schrijven, telefoneren voor een jobaanbieding, papieren invullen, een tekst vertalen, een transitappartement bij huwelijksproblemen, vrijwilligerswerk met daklozen, computer-, internetgebruik, documenten printen, … Dit jaar registreerden we 1406 vragen van psychosociale aard, wat 31,8% uitmaakt van het totaal aantal vragen die aan de balie ontvangen werden. Dit houdt een lichte toename in van dit soort vragen, in vergelijking met verleden jaar. De andere vragen (van religieuze aard) zullen in het tweede gedeelte van dit rapport behandeld worden. Het onthaalpersoneel (zowel vrijwilligers, teamleden als stagiaires) steekt heel wat tijd in dit eerste onthaal. Zonder dit onthaal, dat eerst gebeurt aan de balie, zou de sociale dienst niet correct kunnen werken.
De sociale dienst De eigenlijke permanenties vormen een algemene eerstelijnsdienst. De mensen worden ontvangen via individuele permanenties (geen thuisbezoek, animatie of groepsactiviteiten). Er wordt naar hen geluisterd, ze worden wegwijs gemaakt, geïnformeerd of geholpen bij hun diverse vragen of stappen, of ook doorverwezen naar een andere dienst die meer gespecialiseerd is in de betroffen materie.
Cijfers inzake sociale permanenties Aantal dossiers : 467 opgesplitst in 322 nieuwe en 145 oude. Onderstaande tabellen geven in detail het type bevolking weer dat onze sociale permanenties bezoekt. Het gaat om volwassen personen (hoofdzakelijk tussen 26 en 65 jaar). De hulpbronnen zijn niet altijd gekend, maar meestal gaat het om mensen zonder inkomsten of mensen met een heel beperkt inkomen. De meerderheid die we onthalen zijn Belgen (waarvan een derde genaturaliseerd),
-5-
gevolgd vooral door Marokkanen, Pakistani en Syriërs, maar ook veel andere verschillende nationaliteiten (66 in totaal). Leeftijdscategorie : aantal personen per leeftijdscategorie 26 tot 65 jaar Leeftijd onbepaald 18 tot 25 jaar Ouder dan 66 jaar Jonger dan 18 jaar
245 189 21 9 3
Herkomst van de inkomsten : Onbepaald Zonder hulpbronnen OCMW Gesalarieerden Werklozen Ten laste van derden Gepensioneerden Zelfstandigen Gehandicaptenuitkeringen Ziekenkas en andere
217 73 42 41 29 13 10 9 8 25
Statuten : Onbepaald 214 Vreemdelingen 53 Vaste verblijfhouders 39 Aanvragen tot regularisatie 37 Asielaanvragen 26 Geregulariseerde migranten 16 Erkende vluchtelingen 16 Uitgeprocedeerden voor een regularisatieaanvraag 12 Uitgeprocedeerden 11 Toeristen 11 Andere 32
Nationaliteiten : er zijn 66 nationaliteiten waaronder : Europa Afrika Azië Amerika Onbepaald België Marokko Pakistan Syrië Algerije Irak Roemenië Italië Polen Kameroen Frankrijk
168 142 104 4 49 91 56 28 23 19 17 12 11 10 10 10
De overige 180 personen betreffen 55 verschillende nationaliteiten en vertegenwoordigen minder dan 10 eenheden per land. -6-
Opmerkelijk is dat van de 91 Belgen ongeveer 1/3 onder hen (34) personen zijn die de Belgische nationaliteit verworven hebben. Spreiding van de ingevoerde problematieken (2243) over de 5 meest frequente nationaliteiten : Recht en justitie 496 67-Marok 53-Alger. 46-Pak 43-Irak 39-Belg. 248-ander
Financieel Materieel 364 99-Belg 30-Marok 26Roemen. 24-Italië 24-DRC 161- ander
Huisvesting 258 53-Belg 33-Marok 25-Pol
Administratief 240 39-Syrië 26-Belg 24-Pol
Werk
Sociale zekerheid 126 39-Belg 19-Pol 19-Pak
Gezondh. / mentaal 115 35-Belg 22-Marok 13-Italië
OCMW
202 47-Belg 24-Marok 21-DRC
Dagelijks leven 188 45-Belg 25-Pak 18-Marok
23-Rwand. 12-Italië 112- ander
22-Marok 14-Irak 115- ander
14-Pak 11-Alg 85- ander
18-Pol 9-Roem 73- ander
15-Marok 9-Guinee 25- ander
8-Pol 5-Kosovo 32- ander
10-Pol 5-Irak 48- ander
102 14-Georg. 10-Syrië 10-Belg
Onder de noemer ‘andere’ moet men verstaan : andere nationaliteiten. De overige problematieken daarentegen : familiale en sociale banden, problemen in verband met kinderen, energie, cultuur, vrijetijd werden 152 maal ter sprake gebracht volgens onze registratie. Preciezer : de meest frequent ingevoerde problematieken per rubriek zijn respectievelijk : Recht en justitie : 425 = vreemdelingenrecht Financieel en materieel : 316 = financieel Huisvesting: 133 = zoeken naar duurzame huisvesting en 72 = vraag naar noodhuisvesting Dagelijks leven = betreft vooral problemen inzake lezen, schrijven en begrijpen Sociale zekerheid: 38 = ziekenkas; 22 = werkloosheid en 25 = pensioen Gezondheid: 47 = geestelijke gezondheid
Troeven en werkwijze van onze dienst - De basis van sociaal werk is het luisterend oor : het gaat hier zowel om allerlei administratieve, juridische of sociale vragen als om personen die op zoek zijn naar zingeving, personen op wie het woordje ‘zonder’ van toepassing is: zonder papieren of met een beperkt verblijfsrecht, zonder geld, ongeletterd of zonder voldoende kennis van de nationale talen (zelfs van het Engels), zonder kennis van wetgeving, zonder huisvesting (of zonder mogelijkheid te verhuizen bij gebrek aan toereikende middelen), zonder werk, etc. - Om hen beter te oriënteren heeft onze dienst speciaal zijn aandacht gefocust op de meest behoeftigen. En dit via herhaalde contacten met verenigingen voor daklozen die ’s nachts of overdag opvang aanbieden. - De toegankelijkheid en openheid voor iedereen zonder onderscheid is mogelijk : hetzij via het onthaal op het gelijkvloers, hetzij via gepersonaliseerd onthaal zonder afspraak op sociale permanenties (met uitzondering van één namiddag per week). De ligging (Brussel centrum) verklaart de diversiteit van de bevolking, het aanzienlijke aandeel buitenlandse of genaturaliseerde mensen, maar ook daklozen die talrijker aanwezig zijn in dit stadsdeel, of mensen die onder eenzaamheid lijden en / of met een mentaal probleem zitten. - De samenwerking met het sociale en institutionele netwerk is essentieel om vooral in dit officiële netwerk het antwoord op diverse situaties te vinden. Het netwerk van diverse lokale en private initiatieven is een andere, heel nuttige tool in een dienst als de onze.
-7-
- Onze bemiddeling in hoedanigheid van sociaal werker maakt het soms mogelijk een dossier dat onderaan de stapel geblokkeerd zat sneller op te lossen... (Dienst Vreemdelingenzaken of Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, gemeenten, of eender welke andere administratie of ministerie)... Het gaat meestal om administratieve situaties in verband met verblijfsrecht, maar het kan ook gaan om relaties met het OCMW, de ziekenkas, de RVA, of het voorstellen van een afbetalingsplan in geval van schulden, etc. - Het zij nochtans opgemerkt in verband met deze bemiddeling dat de onderliggende zorg steeds de autonomie blijft en dat het helemaal niet de bedoeling is ons in de plaats van de persoon te stellen. - Administratieve hulp komt heel vaak voor : veel bejaarden of mensen uit de immigratie beheersen niet of onvoldoende onze nationale talen (de administratieve en juridische taal is vaak zelfs voor ons moeilijk te begrijpen), hebben ook geen computer... Wij springen bij om formulieren in te vullen, brieven uit te leggen of op te stellen, cv’s of sollicitatiebrieven op de computer... Onder deze werkzoekenden waren sommigen afkomstig van buiten Europa en beschikten over een onbeperkte verblijfsvergunning in een ander EU-land (meestal Italië of Spanje), waarvan de economische situatie hen buiten de grenzen jaagt in de hoop werk te vinden. - Een sociaal hulpfonds laat ons toe deze mensen eenmalig te helpen in situaties waar de officiële instanties niet kunnen tussenkomen. Namelijk wanneer uit de situatie-analyse blijkt dat eenmalige hulp een uitwijzing of beslaglegging kan vermijden, of de aankoop mogelijk maakt van geneesmiddelen of de terugkeer van een buitenlander naar een buurland, etc.
Nieuwigheden Nieuwe en oude samenwerkingsverbanden : verenigingen voor daklozen, ex-gevangenen, exprostituees We moeten wijzen op de bezoeken aan initiatieven voor daklozen als : Douche Flux, Het Anker, Raphaëlcentrum, Samusocial, het ‘Punt 32’ (open sinds februari 2014), of de Zusters Missionarissen van Naastenliefde. Anderzijds heeft een priester-aalmoezenier van de gevangenis en een vereniging die vrouwen helpt uit de prostitutie te geraken meermaals onze dienst gecontacteerd voor mensen die tot deze beide populatietypes behoren.
Vaststellingen en uitdagingen voor 2014 Wij constateren een zekere continuïteit inzake de antwoorden die geboden worden aan mensen die ons contacteren via geïndividualiseerd onthaal. Enerzijds omdat de beperkte afmetingen van de lokalen geen andere initiatieven toelaten, en anderzijds omdat de sociale ploeg slechts bestaat uit een voltijdse eenheid verdeeld over 2 personen die elkaar slechts eenmaal per maand kunnen ontmoeten. Er is een constante: het gebrek aan werkgelegenheid voor laaggeschoolden, het gebrek aan huisvestiging aan redelijke huurprijzen, aangezien de ergst getroffenen buitenlanders zijn met / of zonder papieren. We kregen twee aanvragen voor hulp van mensen die, bij gebrek aan middelen, in hun auto woonden… Of een gepensioneerde dame die verplicht was verder haar studio te betrekken (hoewel die onbewoonbaar verklaard was door de dienst openbare werken van de gemeente): het OCMW heeft onmiddellijk de sociale hulp ingetrokken onder voorwendsel dat de woning officieel ‘onbewoonbaar’ was verklaard…
-8-
Stippen we nog maar eens de slechte coördinatie aan tussen de federale (Dienst Vreemdelingenzaken, de RVV, enz.) en gemeentelijke administraties… Gevolg is dat iedereen de vertraging van de andere als reden inroept voor de administratieve traagheid. Sommige dossiers van personen die regularisatie aangevraagd hebben in 2009 zijn nog steeds niet opgelost! Een vaststelling die ‘positief’ kan genoemd worden is de ontwikkeling van verstandige initiatieven ten voordele van daklozen : toegenomen samenwerking tussen de onthaalcentra overdag en ’s nachts met het oog op de bevordering van sociale herintegratie, nieuwe initiatieven als ‘Housing first’, versterkt winterplan waardoor de onthaalcapaciteit van november tot maart uitgebreid wordt, etc. Voornaamste oorzaken van deze problemen Er moet gewezen worden op de talrijke problemen, zoals de economische crisis op wereldschaal, de wereldconflicten, de Europese politiek die de staten ertoe uitnodigt hun uitgaven te rationaliseren, en een Belgische politiek die zich restrictiever opstelt tegenover buitenlanders, etc. Dit alles kan een verklaring zijn van de sociale moeilijkheden van tal van personen, zowel Belgen als vreemdelingen die in ons land verblijven. Maar buiten deze ‘universele’ vaststellingen, kunnen we meer specifiek wijzen op de volgende vragen waarop lokale antwoorden moeten gegeven worden: toenemende migratie van werkzoekenden zowel binnen als van buiten Europa; extra moeilijkheden bij laaggeschoolden die onvoldoende onze nationale talen beheersen of de toekenning van een B-werkvergunning nodig hebben; trage administratieve en beroepsprocedures, gebrek aan informatie over de evolutie van de dossiers: de wachttijd brengt mensen in grote moeilijkheden op alle vlakken; overdreven vertraging bij bepaalde gemeenten; veel personen zonder middelen of met onvoldoende inkomsten; discriminatie bij de toekenning van huisvesting (huur); ontoereikend sociaal woningpark. Voorbeelden van individuele situaties Illustratie van het eerstelijnswerk : - Mijnheer komt van buiten Europa en is erkend vluchteling in een andere Europese lidstaat. Hij woont in het station en eet in sociale restaurants. Toen mijnheer akkoord ging een verklaring van verlies van verblijfsdocumenten af te leggen bij de politie, werd de ambassade van het land gecontacteerd dat hem asiel verleend had. Deze actie liet hem toe het nut in te zien hier terug te keren met legale identiteitspapieren. - Mijnheer heeft onbeperkt verblijfsrecht in België. Hij viel zonder werk en geniet een werkeloosheidsuitkering. In oktober keerde hij terug naar zijn land van herkomst voor een maand vakantie. Hier kreeg hij echter een ongeval, en moest in een ziekenhuis opgenomen worden en weken lang revalideren. Toen brak de Ebola-epidemie uit en hij reisde af naar zijn familie op het platteland. Hij kon niet naar de hoofdstad terugkeren zolang de toegang verboden was. Toen hij hier eindelijk geraakte, moest hij geld zien te vinden om zijn ticket te betalen. Zeven maand waren voorbijgegaan sinds zijn vertrek. Terug in België vernam hij dat hij een sanctie opgelopen had vanwege de werkloosheidsinstanties omdat hij zich niet aangeboden had voor een afspraak met het oog op herintegratie. Wij hebben hem verzocht bewijzen te verzamelen voor de redenen van zijn afwezigheid (bewijs van ongeval, hospitalisatie, ambulante nazorg), en die voor te leggen aan de RVA. Ten slotte werd de sanctie opgeheven. Mijnheer herwon zijn recht op uitkering en ging opnieuw actief op zoek naar werk.
-9-
Illustratie van bemiddelingswerk : Iemand werd bedreigd met beslaglegging omdat hij een schuld niet betaald had. Hij weigerde die schuld te betalen omdat het OCMW door het gerecht veroordeeld was zijn kosten ten laste te nemen, en akkoord gegaan was in Commissie, 5 jaar geleden, het bedrag te betalen. Het gezin protesteerde dus tegen die onterechte bedreiging. Een interventie bij de deurwaarder en het OCMW liet toe het probleem op te lossen en het betroffen OCMW betaalde de schuld.
- 10 -
ONTHAAL, INFORMATIE EN RELIGIEUZE ORIËNTATIE Publiek Het publiek is zeer gediversifieerd. Van 18% van de bezoekers kennen we de herkomst niet. Van de gekende nationaliteiten zijn 53% Belgen en 14% Europeanen. De resterende 16% zijn voor 10% Afrikanen. We constateren een lichte stijging van Belgen en Afrikanen. De personen zijn grotendeels van volwassen leeftijd (51% zijn jonger dan 60 jaar) en van 82% kennen we de sociale toestand niet. Sommige personen die binnenstappen bij BOOD vragen niets en houden het bij het bekijken van het aanplakbord of het doorbladeren van boeken. Anderen daarentegen hebben heel precieze vragen. Ons publiek bestaat uit verschillende groepen die men als volgt kan catalogeren:
Gelegenheidspubliek Enkele voorbeelden : Mensen die zich aangesproken voelen door een boek, een tijdschrift, etc. dat ze in het uitstalraam gezien hebben, Mensen die in Brussel-centrum werken en die, op het middaguur of na hun dagtaak, de deur openduwen om een geschenk te kopen, boeken of tijdschriften te raadplegen of informatie op te zoeken, Belgen, zowel uit Vlaanderen als Wallonië, die blij zijn een plaats te vinden waar ze tijdschriften en religieuze boeken aantreffen, Mensen die op zoek zijn naar een Bijbel, soms in een heel bepaalde editie of taal (een Segond-, een Jeruzalem- of King James-Bijbel, een Bijbel in het Turks, Spaans...) of een boek met eenvoudige gebeden, een noveen, … De encycliek van Paus Franciscus, ‘Vreugde van het evangelie’ in het Engels, of het Italiaans, Jonge buitenlanders die op zoek zijn naar levende gemeenschappen om te bidden, of naar een Nederlandstalige gemeenschap om er hun Nederlands te oefenen, Laaggeschoolde personen die we doorverwijzen naar gespecialiseerde boekenwinkels, Een journaliste die een dossier maakt over het eind van de synode over het gezin, Voorbijkomende toeristen die denken dat we een toeristisch agentschap zijn, maar waarvan sommigen zich interesseren voor de doelstelling van het huis, voor de religieuze cultuur van de stad, de concerten in de kerken, Bedevaarders of toekomstige bedevaarders van St.-Jacob die een bedevaartpaspoort vragen, de betekenis van de schelpen in de straten en de St.-Jacobsroute in Brussel, onderdak voor de nacht, Een toeristische gids die onder de indruk is van de zichtbare armoede en geïnteresseerd is in ons werk, Europeanen van diverse leeftijden die hun werk verloren zijn en op zoek zijn naar uitwegen om te overleven, Mensen van alle leeftijden die christelijk vrijwilligerswerk willen doen, een bedevaart naar Banneux, Fatima, Lourdes, Rome..., Vereenzaamde, ontwrichte mensen die in de stad ronddolen en voor wie we een oriëntatiepunt zijn, of gewoon een plaats waar ze hun soms irrationele angsten kunnen uitspreken, Mensen die losstaan van de plaatselijke kerk en inlichtingen vragen over het doop- of het huwelijksritueel, Ook een persoon die zich even wil terugtrekken om haar pagne aan te trekken vooraleer een viering bij te wonen. - 11 -
Vaste klanten Vaste klanten die maandelijks terugkeren om een tijdschrift aan te kopen, of voor een kleine inlichting over een religieus concert, een evenement, een conferentie in het kader van het kerkelijke leven, Zeer kwetsbare, vaste bezoekers voor wie we een steunpunt betekenen in hun zwerftochten en hun miserie…
Het netwerk Waarmee we op verschillende niveaus samenwerken: Onthaalinstanties van de verschillende kerken in het centrum, Sociale verenigingen: Accompagner, Medimmigrant, Diogenes, St.-Vincentiusvereniging, voor sociale informatie, Priesters, pastorale werkers, aalmoezeniers, Verschillende pastorale diensten, CIB, Dienst Communicatie Vicariaat, Media catho, KMS, Missio, Jeugdpastoraal, Caritas Vlaanderen, Tochten van Hoop, l’Equipe Mission... die informatie verzamelen of om samenwerking vragen. De commerciële buurt vraagt soms hen even te depanneren, deelt ons in vertrouwen problemen mee in verband met het werk, gezin.
Schenkers Achterlaten van kleren, voedsel…, Uitwisseling op de verschillende bestaande plaatsen in de stad voor materiële hulp, Achterlaten van Bijbels, religieuze boeken, devotionele voorwerpen…
Nota Net zoals vorig jaar constateren we dat tal van mensen die we ontmoeten heel geïsoleerd overkomen, soms helemaal in de war en met heel weinig bestaansmiddelen. Deze mensen en ook mensen op leeftijd hebben geen toegang tot de nieuwe technologieën, internet e. d., en bij gevolg ook niet tot informatie. Tal van hen zijn gewoon op zoek naar gezelschap.
- 12 -
- 13 -
- 14 -
Statistieken van de aanvragen Na elke ontmoeting vult de onthaalverantwoordelijke de rubrieken van een fiche in1. Dankzij deze opgetekende elementen checkt de secretaresse of alle categorieën ingevuld werden en voert de informatie in een speciaal hiertoe ontworpen programma in. Wat betreft het voorwerp van de aanvragen (onderverdeeld in drie subcategorieën : ‘religieus’, ‘sociaal en psychosociaal’ en ‘migratie’), wordt de interpretatie overgelaten aan eenieders persoonlijke oordeel. (Wat betreft de categorieën ‘sociaal’, ‘psychosociaal’ en ‘migratie’, gaat het in dit hoofdstuk slechts om de aanvragen ingediend bij het onthaal, en niet die via een individueel onderhoud met een van de sociaal assistentes. Deze aanvragen zijn opgenomen in de specifieke statistieken van de ‘sociale dienst’.) Wij zullen nochtans pogen hier enkele gegevens uit te halen. 68% van alle bezoeken aan het onthaal zijn religieus van aard. Koplopers zijn de personen die brochures willen kopen in de trant van ‘Magnificat’ en ‘Prions en Eglise’ en christelijke tijdschriften (41%). Daarna zijn er de personen die zich vragen stellen van pastorale aard (27%), vervolgens zij die inlichtingen wensen over uren van missen en vieringen (7%), en ten slotte diegenen die geïnteresseerd zijn in de aankoop van een Bijbel (5%). Indelingen van aanvragen volgens thematische groepen Thema’s van de aanvragen Religieus Sociaal Psychosociaal Migrant-vluchteling Totaal
Aantal 3018 1048 267 91 4424
1 Zie model van een fiche in bijlage.
- 15 -
Totaal % 68,2% 23,7% 6,0% 2,1% 100,0%
- 16 -
Vragen en interventies Het is niet makkelijk onderscheid te maken tussen de drie soorten interventies : informatie, gesprek, verkoop. Vaak is het zo dat uit een vraag naar info een gesprek of een verkoop voortvloeit (en omgekeerd), maar toch kunnen we het volgende onderscheid maken :
Informatie en documentatie De vragen en aanvragen voor inlichtingen zijn heel gediversifieerd en vaak uniek. Het gaat o. a. om : adressen van religieuze gemeenschappen, nieuwe gemeenschappen, abdijen, Protestantse kerk in het centrum, Roemeense evangelische kerk, Aramees-orthodoxe kerk, Document voor een kind dat zich ver van de kerk bevindt, over het huwelijk, Pastoraal in de gevangenissen, Mariaprocessie in Brussel, De Poolse missie, de Filippijnse gemeenschap, de verschillende uren van vieringen van feesten, in de talen van de in Brussel vertegenwoordigde gemeenschappen en in de verschillende ritussen, uren van biecht, aanbidding, de verschillende bedevaardsoorden in Brussel, Lourdes, Rome, Compostella of ter gelegenheid van de heiligverklaring van Johannes-Paulus II en Johannes XXIII, geleid bezoek in een kerk, de verschillende uitgaven en vertalingen van de Bijbel, muzikale evenementen, concerten van religieuze muziek, programma’s en plaatsen voor christelijke vorming, Bijbelstudie, catechumenaat voor volwassenen, de christelijke media, KTO, internetsites, documentatie over heiligen, de verschillende gebeden, het misordinarium, pastorale teksten, de teksten van Paus Franciscus, huisvesting in een christelijke omgeving in Brussel, België, christelijk vrijwilligerswerk, werken in de katholieke wereld, interreligie: de Ramadan, Joodse nieuwjaarskaart, boeddhisme, sektarische ontsporingen van bepaalde christelijke gemeenschappen, de houding van de kerk tegenover Père Samuel…
Gesprekken De formele aanvragen voor een gesprek zijn niet erg talrijk, en specifiek de aanvragen om een priester te ontmoeten zijn quasi onbestaand geworden. Wanneer er een expliciete vraag komt om met iemand te spreken, gaat het meestal om een uitwisseling van psycho-religieuze aard gekenmerkt door grote ontreddering. In de meeste gevallen wordt een gesprek aangeknoopt ter gelegenheid van de aanschaf van een boek of een tijdschrift, of een vraag om informatie en soms een kort gebed. Enkele voorbeelden : Regelmatige uitwisseling over hoe belangrijk het is in je leven het Woord Gods te lezen, ter gelegenheid van de aankoop van ‘Parole et Prière’, ‘Magnificat’ of ‘Prions en Eglise’, Een student wisselt van gedachten over het Geloof, de zin van de vasten, over geloof en astrologie,
- 17 -
Gesprekken over paus Franciscus, men zoekt een foto, poster, gebed, homilie, een boek, Gesprek over de sacramenten, in het bijzonder het doopsel en het huwelijk, Godsdienstleraars op zoek naar documentatie, Gesprek over ziekenbegeleiding en palliatieve zorgen, Vaak zijn lijdende personen blij dat naar hen geluisterd wordt zodat ze hun angsten even kwijt kunnen, Over de zin van engagement, over de moeilijkheden in het leraarsberoep, Over rusthuizen en de angst opgenomen te worden. Meer dan eens worden we bij dit toevallige gelegenheidsgesprek getroffen door de intensiteit van de ontmoeting. Dat verplicht ons ertoe ons te bezinnen over het belang van onze beschikbaarheid en onze luisterattitude.
Verkoop Daar er in het stadscentrum geen religieuze boekhandel is, bekennen mensen vaak hoe blij ze zijn bij ons boeken en tijdschriften aan te treffen in verband met de kerkelijke actualiteit. De verkoop wordt niet beschouwd als een lucratieve bezigheid, maar als een dienst die we bewijzen aan voorbijgangers, bejaarden of personen met een beperkte mobiliteit. Onze boekenvoorraad is beperkt. Maar toch proberen we altijd te luisteren, en, indien nodig, mensen door te verwijzen naar gespecialiseerde boekenwinkels, of occasioneel het gevraagde boek te bestellen. De helft van de verkoop (op een totaal dat de 2000 eenheden overschrijdt) in 2014 betreft de maandbladen Prions en Église, Magnificat of Parole et Prière. De overige 50% betreffen allerlei publicaties, voornamelijk in het Frans, van tijdschriften (l’Appel, Bonne Nouvelle, Panorama, Famille chrétienne, Peuples du Monde, Le Monde des religions, Rive Dieu, etc.). Vervolgens zijn er, in functie van het liturgisch jaar, de aanvragen voor boeken en brochures voor de Vasten, Pasen, de Advent, Kerstmis, communiegeschenken, de liturgische kalender, en het zondagsmissaal… de gebedenboeken. We constateerden dit jaar een zeer grote interesse voor de publicaties van Paus Franciscus, in het bijzonder de encycliek ‘Vreugde van het evangelie’. Wij constateren een zekere interesse voor de Bijbel en de verschillende edities ervan, vertalingen in het Turks, Spaans, en men vraagt ons ook regelmatig… een gratis Bijbel! Mensen vragen occasioneel ook om religieuze voorwerpen: een rozenhoedje, een icoon, maar ook miswijn, wierook, doopkaars, kaarten, ... (daar ons huis deze dienst niet aanbiedt, geven we adequate informatie). In het kader van de oecumene zijn we een verkooppunt van de gebedsbrochure voor de eenheid onder de Christenen. Inzake interreligie vraagt men ons vaak om de interreligieuze kalenders van het interreligieus platform van Genève en van El Kalima en, ter gelegenheid van het eind van de ramadan, om wenskaarten voor moslims (“gelukkige feestdag”). We verkopen ook boeken en stripverhalen voor kinderen, heiligenlevens, boeken in verband met de actualiteit.
- 18 -
Ten slotte verdelen we gratis onze eigen uitgaven. Ze worden gedrukt in zeer kleine hoeveelheden, enerzijds omdat de informatie op internet staat zodat er minder vragen gesteld worden, en anderzijds omdat er heel vaak gewijzigd wordt... Het gaat om : misuren, plaatsen waar missen gevierd worden in vreemde talen, blaadjes voor vieringen in de Goede Week en voor Kerstmis, aanbiddingsplaatsen in Brussel, plaatsen waar men het sacrament van de verzoening kan vieren, de brochure ‘Venez et Voyez’ die de gebedsgroepen, broederschappen en bijbeluitwisselingen in de stad bevat.
Hulpbronnen Personen Voor het onthaal aan de balie kan BOOD rekenen op de aanwezigheid van een coördinatrice, een tiental lekenvrijwilligers of priesters, en occasioneel een lid van het personeel, zoals : de twee secretaresses, de documentalist, een van de sociaal assistentes en de verschillende stagiaires. De secretaresses updaten de informatie, voeren statistische gegevens in, doen de boekhouding en voeren de talrijke taken uit die nodig zijn voor het soepel functioneren van de onthaaldienst. Op die manier staan ze iedereen in huis bij, maar nemen nog andere taken voor hun rekening. Anderzijds leest, klasseert en recenseert de documentalist boeken, verschillende gespecialiseerde tijdschriften en raadpleegt hij internetsites over zowel sociale als religieuze thema’s. Hij werkt mee aan de redactie van interne documenten over de gevraagde onderwerpen. Hij neemt ook deel aan oecumenische, interreligeuze en interconvictionele vergaderingen. De coördinatrice organiseert het werk, zorgt ervoor dat de aanvragen opgevolgd worden, neemt deel aan de overlegvergaderingen buitenshuis, zowel op sociaal als religieus niveau. De vrijwilligers van de permanentieploeg doen om beurt het onthaal, ’s voormiddags en / of op zaterdag, en raken meer en meer vertrouwd met de diversiteit van de vragen. Bepaalde onthaalvrijwilligers hebben een goede kennis van het Brussels sociale net, het christelijk geloof en andere godsdiensten. Op de dienst dragen ze een steentje bij met hun competenties. We hebben dit jaar een nieuw soort vrijwilliger aangeworven die op afstand technische problemen in verband met onze website oplost. Ook dit jaar hadden we occasionele vrijwilligers die instonden voor het onthaal en die bijsprongen voor diverse praktische taken. Een van hen heeft de inventaris van Nederlandstalige boeken en tijdschriften geüpdatet. Het onthaal door een priester wordt nog slechts twee halve dagen per week verzekerd.
De stagiairs We kregen drie stagiair(e)s sociaal assistenten/s van twee sociale scholen over de vloer. Twee studenten van het Paul-Henri Spaak-Instituut (Brussel), waaronder een Luxemburger, een Belgische en een Duitse van het ISFSC. Ze zijn geïnteresseerd in onze dienst in het kader van hun opleiding : omdat wij openstaan voor een heel brede waaier aan bevolkingsgroepen, vragen, problemen, maar ook omdat deze diversiteit impliciet de noodzaak in zich draagt je open te stellen voor het net, met de bedoeling goede - 19 -
informatie te kunnen leveren, of soms door te verwijzen naar een meer gespecialiseerde of competentere dienst. We kregen ook een week lang een stagiaire van een middelbare school uit Waals-Brabant op bezoek. Een student van het Leuvense Johannes XIII-seminarie deed een onthaal- en luisterstage van drie weken tijdens de vakantiemaanden.
Materiaal De ruimte die veel weg heeft van een winkel met uitstalraam is een essentieel element voor het onthaal. Ze zorgt er namelijk voor dat klanten zich niet schuldig voelen. Immers, het geeft iedereen de vrijheid binnen en buiten te wandelen zonder een stempel te krijgen. Vermeldenswaard is het feit dat buiten de openingsuren het uitstalraam een interpellerende werking heeft en sommigen ertoe aanspoort over de drempel te stappen. Het uitstalraam varieert in functie van de thema’s en vraagt veel inzet. We waken erover dat de ruimte altijd uitnodigend is, dat er bloemen aanwezig zijn, affiches en folders. De boeken- en tijdschriftenrekken prikkelen de nieuwsgierigheid en nodigen uit tot vragen stellen. De documentatietools (papieren of virtuele dossiers) worden regelmatig geüpdatet.
Website De site www.bapobood.be is operationeel sinds 2013 en wordt regelmatig geüpdatet. De aanpassingen werden aangebracht door een vrijwilliger met de bedoeling de verschillende soorten informatie toegankelijker te maken voor een zeer breed publiek. De site biedt enerzijds informatie over de verschillende facetten van onze vereniging : onthaal, luisteren, en info over misuren, oecumene en interreligie, maar ook over het gevarieerde sociale aanbod. Er zijn ook nuttige links in verband met religie of sociale thema’s. De verscheidene publicaties, “repertorium van christelijke kerken en gemeenschappen”, “Venez et croyez”, gebedsgroepen, broederschappen en Bijbelstudie in de stad, aanbiddings- en verzoeningsplaatsen, maar ook het activiteitenrapport worden online geplaatst. Dit jaar kregen we 85.857 bezoekers op onze site (tegenover 39.964 in 2013), als volgt gespreid over het jaar :
- 20 -
‘BRUSSEL ONTHAAL OPEN DEUR’ BINNEN HET NETWERK Vergaderingen en opleidingen De ploeg van permanente leden vergadert één keer per maand, afhankelijk van de dringendheid, om moeilijke kwesties te bespreken, informatie mee te delen en het werk te organiseren. In maart heeft Professor Jacques Vermeylen een voordracht gegeven over de verschillende Bijbelvertalingen. Begin juni heeft de uitgebreide ploeg (permanente medewerkers en vrijwilligers) een gezamenlijke opleiding bijgewoond met een straatwerkster van Diogenes om een beter zicht te krijgen op de problematiek van de Roma en beter hulp te kunnen bieden met respect voor hun identiteit. Er werd een nota opgesteld in dit verband. De sociaal assistentes van BOOD hebben, samen met hun collega’s van de andere antennes van de CAW Brabantia, deelgenomen aan een update van het vreemdelingenrecht… met de jurist van Caritas International. Ze gingen op bezoek in de verschillende onthaalcentra voor daklozen en ontmoetten er de verantwoordelijken : ‘t Anker, Punt 32, Raphaelcentrum, Doucheflux, Opération Thermos et het Onthaal van de Missionarissen van Naastenliefde van Moeder Theresa, Espace social Télé Service. Ze woonden infosessies bij over het ‘Winterplan’ in la Strada, over noodhuisvesting voor Roma, over het project ‘Housing First’. Een ander teamlid heeft deelgenomen aan een meeting bij Caritas International over ‘vrijwillige terugkeer’, over de hulp aan Syrische vluchtelingen, en het inmiddels 15 jaar lopend project ‘Onthaal’ voor asielzoekers. Niet te vergeten ook de ontmoeting met de CIRI over de Islam.
Vergaderingen en externe contacten Een groot deel van de werkdag van de coördinatrice is gewijd aan het werk in netwerkverband op verschillende niveaus. Deze ontmoetingen bieden de mogelijkheid om bande en samenwerkingsverbanden te creëren met meer gespecialiseerde sociale diensten en op de hoogte te blijven van nieuwigheden in de sector : Ontmoetingen met de sociale partners, nl. : - de Service d’Interprétariat Social de Bruxelles Accueil, het Sociaal Vertaalbureau van Brussel Onthaal, - CAW Brabantia : dit jaar werd de samenwerking opgedreven en meer toegespitst op het probleem van de armoede. Er werd ook een samenwerking georganiseerd met het ‘Punt 32’, - Caritas International : regelmatige coördinatie-ontmoetingen rond de problematiek ‘asiel en migratie’, armoede, vrijwilligershulp, - Caritas Vlaanderen : regelmatige ontmoetingen om na te denken over armoede en huisvesting van de Roma, - Medimmigrant : regelmatige deelname aan vergaderingen van deze vzw die zijn informatiewerk voortzet (via haar uitstekende website) over het recht op gezondheidszorg voor mensen zonder papieren of in een precaire situatie. - 21 -
-
Deelname aan de dodenviering voor daklozen in het stadhuis.
Pastorale ontmoetingen : deelname aan de opening van het pastorale Nederlandstalige en Franstalige jaar. Tweemaal per jaar deelname aan de ontmoetingen georganiseerd voor de pastorale werkers van de dekenij Brussel Centrum, aan de vergadering van de onthaalploegen van de St-Niklaaskerk en de Begijnhofkerk. Met de onthaalploeg van het Begijnhof werden sociale projecten in Antwerpen Linkeroever bezocht. -
-
-
Vergaderingen van de Algemene Vergadering van RCF, de Raad van Bestuur en de Algemene Vergadering van Caritas International, Regelmatige uitwisseling met de ‘Communicatiedienst’ van het Vicariaat van Brussel. Nadenken over een samenwerking met het project ‘Egliseinfo’, Deelname aan een reflectie over de toekomst van ‘de interreligieuze coördinatie in Brussel’, In het verlengde van onze reflectie over de vragen die opgeroepen werden naar aanleiding van de nieuwe geloofsovertuigingen en de sectaire ontsporingen, hebben we tweemaal vergaderd met de bisschoppelijke afgevaardigden die met deze problematiek belast waren, en het charter van de CIS werd opnieuw geactualiseerd. Organiseren van een jaarlijkse ontmoeting met de PNCDS France Est in Notre Dame d’Hurtebise over ‘hoe omspringen met de nieuwe spirituele tendensen en welke pastorale antwoorden kunnen we hier tegenwoordig op bieden?’ Er was ook een werkvergadering om het ‘Repertorium van nieuwe katholieke gemeenschappen gesticht na 1945’ te updaten. Een teamlid gaf een presentatie over het functioneren en de doelstellingen van het werk van BOOD in de dienst ‘Annonce et Célébration’ van het Vicariaat van Brussel. We hebben deelgenomen aan de voorbereiding van de kerstmarkt in de St.-Niklaaskerk met de ploeg van Mission.
Interview Een journaliste van het tijdschrijft ‘Suara’ heeft een artikel geschreven over ons onthaal vluchtelingen en vreemdelingen verschenen in Maart-April 2014
- 22 -
van
CONCLUSIES EN PERSPECTIEVEN Onthaal Wat onthaal betreft, hebben we andere vrijwilligers gevonden, maar jammer genoeg slechts voor beperkte periodes. Echter, dankzij de polyvalentie, soepelheid, pastorale competentie van alle teamleden en dankzij de samenwerking van de stagiaires hebben we de onthaalpermanenties kunnen in stand houden. De geboden informatie om het onthaalpersoneel in te lichten over boeken, tijdschriften en brochures etc. te koop bij BOOD heeft jammer genoeg niet de verhoopte resultaten gehad. Maar dankzij internet kon dit gebrek vaak verholpen worden.
Sociale dienst Sinds het begin van het jaar staan twee sociaal assistentes, waarvan de ene één dag per week bij ons werkt (de andere dag bij de antenne CI), voltijds in voor het werk. Deze aanwezigheid op twee antennes van de CAW Brabantia heeft de interventies verbeterd en maakte het mogelijk nieuwe pistes te vinden om problemen van gebruikers op te lossen. De sociaal assistentes konden de uitwisseling verderzetten met de leden van het Brusselse net van sociale verenigingen inzake de enorme armoede. Er werden samenwerkingsverbanden ontwikkeld o.a. met het project ‘Punt 32’ van de AOP Brussel Centrum, en met de verschillende onderdelen van Caritas. Ook de periodieke opfrissing van de kennis van het vreemdelingenrecht viel in zeer goede smaak.
Mail en internet De BOOD-site werd verbeterd en het aantal bezoeken kon met grote precisie berekend worden. Er werd ook een facebook-pagina gecreëerd en een ‘agenda’-rubriek toegevoegd. Het nauwkeuriger repertoriëren daarentegen van de per mail binnengekomen aanvragen blijft een heikel punt.
Samenwerking We hebben onze zichtbaarheid versterkt door de banden aan te halen met de Kerk van Brussel. We hebben haar activiteitenprogramma doorgegeven en onze samenwerking met de ‘Communicatiedienst’ van het Vicariaat en met de verschillende diensten die actief zijn op diaconaal niveau verdergezet.
Perspectieven Hoe kan je het onthaal verderzetten in een wereld die meer en meer geconditioneerd wordt door de nieuwe communicatietechnologieën, en in een stadswijk die constant veranderd? Voor informatie gaat men almaar vaker te rade op internet. Voor misuren richt men zich slechts tot ons wanneer men de informatie niet begrijpt of niet vindt. - 23 -
Dit veronderstelt echter dat we de informatie verder verzamelen om ze beschikbaar te stellen op internet of via de telefoon. We moeten dus andermaal onze prioriteiten aflijnen. We blijven ervan overtuigd dat mensen die geen toegang hebben tot de nieuwe technologieën, kwetsbaar als ze zijn en meestal van een zekere leeftijd, ons meer dan ooit zullen nodig hebben. Hoe onze vereniging afstemmen op deze nieuwe realiteit en tezelfdertijd verder openstaan voor kwetsbaarheid ? De open vraag blijft open staan…
- 24 -
BIJLAGEN 1. Kalender van de activiteiten, en de vergaderingen, … 06/01 06/01 14/01 14/01 15/01 17/01 18/01 20/01 21/01 22/01 23/01 24/01 27/01 27/01 27/01 28/01 28/01 31/01 31/01
JANUARI Teamvergadering Nieuwjaarsreceptie Caritas Vlaanderen Vergadering Caritas International Receptie ter gelegenheid Nieuwjaar dekenij Bureau en Raad van Bestuur CAW Brabantia Receptie ter gelegenheid Nieuwjaar Fedasil Voorbereiding met de gastenzuster ND Hurtebise voor vorminings sessie PNCDS Brusselse Bond voor het Recht op Wonen (BBRW) Vorming over Vreemdelingenrecht CI Interview tijdschrift Missio (Armelle Griffon) Oecumenische Gebedswake in Orthodoxe Kathedraal Onthaalbegijnhof Coördinatie van de onthalers van de St.-Niklaaskerk Bureau CAW Brabantia Bezoek aan de Sociale Dienst van Caritas Internationaal, vzw ABAKA Nieuwjaar LICAP Ontmoeting met schepen van de Handel van Brussel Centrum Nieuwjaar SVBBO Ontmoeting met Michel Roy Voorzitter CI
03/02 03/02 04/02 04/02 05/02 07/02 10/02 11/02 12/02 14/02 14/02 18/02 19/02 25/02 25/02 26/02
FEBRUARI Raad van Bestuur BOOD Teamvergadering Voorstelling van BOOD aan « Service Annonce et Célébration » op het Vicariaat Gemeenschap Viale Europe Bureau CAW Brabantia ontmoeting met Herman Cosyns Rafaelcentrum Receptie ter gelegenheid Nieuwjaar CAW Brabantia Raad van Bestuur CAW Brabantia BC Caritas Internationaal Bezoek aan BOOD van de verantwoordelijk van «Grandir dans la Foi » Oecumenische viering in de St-Niklaaskerk Persconferentie de « andere verbeeld » tentoonstelling KMS Begijnhofkerk Werkvergardering voor de actualisatie van charter BOOD Raad van Bestuur Caritas Internationaal Bezoek aan « Espace social Télé Service » Raad van Bestuur Medimmigrant Ontmoeting met Egliseinfo
03/03 03/03 04/03 07/03 10/03 10/03 10/03 11/03 12/03 15/03 19/03 20/03 24/03 25/03 31/03 31/03
MAART Bezoek aan de Zuster van Mother Teresa Teamvergadering Ontmoeting Caritas Vlaanderen vrijwilligerswerk L Coorevits Vergadering Begijnhof Werkvergadering Asiel en Migratie BC Caritas International Viale Europe Vorming voor de onthalers van Brussel Centrum met J Vermeylen « Bijbel » Bureau CAW Brabantia RvB CIRI Bureau BOOD : boekhouding AV Caritas Vlaanderen Updaten charter CIS Bureau jaarverslag CAW Brabantia Teamvergadering RvB BOOD
- 25 -
APRIL 01/04 02/04 02/04 08/04 10/04 16/04 30/04
PNCDS ND d’Hurtebise PNCDS ND d’Hurtebise Herdenking straatdoden Stadhuis Brussel BC Caritas International Bezoek aan Dienstencentrum ‘t Anker Raad van Bestuur Caritas Internationaal RvB en AV CAW Brabantia
05/05 05/05 06/05 07/05 08/05 13/05 14/05 14/05 16/05 22/05 23/05 26/05
MEI Opening « Punt 32 » Teamvergadering Ontmoeting met team van Doucheflux Bezoek tentoonsteling Slavernij in de Begijnhofkerk Bezoek en ontmoeting met de verantwoortelijken van het Rafaëlcentrum Viering 15 jaar onthaalproject van Caritas International BC Caritas International AV Caritas International AV Zwartzusters Persconferentie Squat Gesu Interdiocesane werkgroep sekten en nieuwe religieuze bewegingen RvB en AV Brussel Onthaal, de Bruxelles Accueil
05/06 05/06 10/06 12/06 13/06 16/06 17/06 17/06 18/06 19/06 20/06 23/06 24/06 25/06 27/06 30/06 30/06 30/06
JUNI RvB Caritas Vlaanderen RvB en AV BOOD BC Caritas International Uitgebreid teamvergadering met getuigenis van straathoekwerker van Diogenes over de Roma ‘s Vergadering met la « Strada » Vergadering met de onthalers St-Niklaaskerk Commissie Asiel en Migratie van CI Vorming Vreemdelingenrecht CI Raad van Bestuur Caritas Internationaal RvB Medimmigrant Middagen van Caritas I “Syrië” RvB van Brussel Onthaal, Bruxelles Accueil Feestelijke afsluiting pastoraaljaar Dekenij Onthaal Begijnhof : bezoek Antwerpen, sociaal restaurant linkeroever, Red Star CG Caritas I Ontmoeting met het team van het Rafaelcentrum Bureau CAW Brabantia Teamvergadering JULI
02/07 04/07 16/07 18/07
Vergadering over het onthaal van de Roma’s Ontmoeting met de nieuwe secretaresse van FBMD Werkvergadering voor het update repertorium nieuwe gemeenschappen (CIS) Werkvergadering over de prioriteiten voor de sociale dienst van BOOD en CI AUGUSTUS
01/08 12/08 13/08 18/08 19/08 20/08 21/08 23/08
Vicariale vergadering opvolging jaarverslag Bezoek: Onthaal Begijnhof Bezoek : Onthaal St-Niklaaskerk en « Punt 32 » Teamvergadering Bureau CAW Brabantia Bezoek aan SVBBO Deelname aan de voedselbedeling van het St.-Antonius klooster Bezoek aan het Onthaal OLV Finisterrae
- 26 -
07/09 08/09 09/09 11/09 12/09 17/09 22/09 22/09 24/09 26/09 27/09
SEPTEMBER Opening pastoraal jaar “Kerk in de stad getuigt van hoop” Bureau CAW Brabantia BH Caritas International RvB Medimmigrant Bezoek aan « Huis van de Vrouwen » Schaarbeek Raad van Bestuur Caritas Internationaal RvB van Brussel Onthaal, Bruxelles Accueil Coordinatie Interreligieuze dialoog «El Kalima » Eucharistieviering voor Europa Raad van Bestuur CAW Brabantia Opening pastoraal jaar
02/10 06/10 07/10 09/10 14/10 16/10 17/10 18/10 21/10 25/10 28/10 30/10
OKTOBER RvB Caritas Vlaanderen Teamvergadering Bezoek aan BOOD van de Coördinateur van de Sociale Dienst CI Evolutie van migratiepolitiek BC Caritas International Samenkomst 10 jaar van het project reïntegratie C.I Interdiocesane werkgroep sekten en nieuwe religieuze bewegingen « El Kalima » Open Deur Opleiding juridische actualiteit CI Deelname aan tweedaagse samenkomst "Rivespérance" in Namen Commissie Asiel en Migratie Voorbereiding van de "kerstmarkt in de St Nicolaskerk” met Team Evangelisatie
04/11 05/11 07/11 17/11 18/11 18/11 18/11 20/11 20/11 20/11 25/11 29/11
NOVEMBER Teamvergadering Gaz en electriciteit we blijven op de hoogte door FAC Bezoek aan CGVS Coördinatie van de onthalers St-Niklaaskerk RvB BOOD Raad van Bestuur BOOD BC Caritas : internationale projekten Raad van Bestuur CAW Brabantia Interreligieuze viering van de solidariteit en nachtwake: for de voiceless ( conflict Midden-Oosten ) e VOEM: Uitreiking van de 17 emancipatieprijs 2014 BC Caritas I Bezoek aan “operation Thermos “ metrostation Kruidtuin DECEMBER
02/12 02/12 03/12 04/12 05/12 08/12 09/12 12/12 16/12 16/12 17/12 17/12 18/12 19/12
45 jaar Foyer BC Caritas I 20 jaar Medimmigrant Raad van Bestuur Medimmigrant RvB en AV Caritas Vlaanderen BC Caritas I Teamvergadering Receptie Nieuwjaar SVBBO Winter Plan: info voor daklozen door “ la STRADA” juridisch opleidingen antenne Caritas I Informatievergadering Housing First RvB en AV Caritas International Kerstfeest Caritas I RvB SVBBO
- 27 -
2. Getuigenis van een stagiaire Als (iets oudere) seminarist van het Johannes XXIII-Seminarie te Leuven werd mij gevraagd om tijdens de vakantieperiode stage te lopen bij Brussel Onthaal-Open Deur aan de Taborastraat in het hartje van Brussel. Het zou een korte maar pittige stage kunnen worden: van maandag tot en met zaterdag, van 10 tot 18 uur, drie weken lang. Ik heb meteen ja gezegd op het voorstel, intuïtief aanvoelend dat dit mij wel zou liggen. Bovendien leek het mij als Antwerpenaar een uitgelezen kans om Brussel beter te leren kennen. En eerlijk gezegd: ik ben in mijn verwachtingen niet teleurgesteld. Ik stond in voor het onthaal aan de balie op de benedenverdieping. De deur stond de hele dag open. Dagelijks kwamen er dan ook tientallen mensen binnen, sommigen om de sociaalassistente te spreken, anderen op zoek naar een boek, een Bijbel, een revue, of met een heel concrete vraag. Soms gewoon om wat aandacht te ontvangen of om een praatje te slaan. Mijn taak bestond erin om voor alle bezoekers tijd vrij te maken, hen te verwelkomen, naar hen te luisteren en hen in hun zoektocht verder op weg te helpen. Velen kwamen met een gerichte vraag om informatie. Dat kon dan over de meest uiteenlopende onderwerpen gaan: de uren van de H. Missen in of buiten het Centrum, naam en adres van de orthodoxe kerken in Brussel, het telefoonnummer van een priester, een "goed" hotel in Lourdes, een overnachtingplaats voor daklozen, gratis of goedkope maaltijdbedeling, een vluchthuis voor vrouwen, de brochure voor een orgelconcert, een gratis map van Brussel Centrum, enzovoort, enzovoort. Ooit vroeg iemand - een habitué van het huis - om het rekeningnummer van zijn verloren bankkaart te blokkeren. Een ander toonde haastig een deurwaardersbrief die ik dringend naar het Engels moest vertalen. Aan afwisseling was er geen gebrek. Niet zelden gaf zo' n ontmoeting aanleiding tot een korte gedachtewisseling of een meer diepgaand gesprek. Zo herinner ik mij een dame die zich op één van de stoeltjes neerplofte. Ze voelde zich moe en vroeg om even uit blazen. Na wat over en weer gepraat begon ze heel haar leven aan me te vertellen. Een triest verhaal over misbruik, fysisch en psychisch geweld. Als moslima was ze door haar familie verstoten. Ze vroeg me om over het christendom te vertellen en wat het concreet betekent om christen en vooral om "een goed christen" te zijn. Toen een vriendin haar opbelde moest ze weer verder. "De babbel heeft me goed gedaan", zei ze, "merci..." Ik denk ook aan een jonge vrouw die de draad van haar geloofsleven weer wilde opnemen na een resem tegenslagen in haar leven. Omdat ik merkte dat ze bij een groep wilde aansluiten nam ik er de brochure "Venez et voyez" bij die de talrijke gebedsgroepen, Bijbelgroepen en christelijke gemeenschappen in de Brusselse regio toelicht. Samen hebben we bekeken wat voor haar al dan niet in aanmerking kwam. Eén bepaalde gemeenschap scheen haar interesse te wekken, toevallig in de buurt van waar ze woonde. Ik gaf haar de brochure mee, zodat zij de groep volgens haar tempo kon contacteren. Ze leek opgelucht en dankte me hartelijk. Of de Noord-Afrikaan die Brussel Onthaal goed kende en even binnenwipte om te schuilen voor de regen. Al twee jaar vecht ik voor mijn regularisatie, zuchtte hij, en altijd dat eeuwige wachten, wachten, wachten. Daarop begon hij in geuren en kleuren uit te weiden over zijn talrijke omzwervingen en het keiharde leven van "de straat"... Het liep ook wel eens mis. Zo werd ik minutenlang door één van de cliënten - een reus van een kerel - uitgescholden, toen ik hem vriendelijk maar met aandrang verzocht om zijn lange gesprek met de draadloze huistelefoon te beëindigen. Al zijn opgekropte frustratie kreeg ik over me heen. In het Duits dan nog. Krachtiger kon het niet zijn. Even werd mijn incasseringsvermogen op de proef gesteld, maar ik bleef er rustig bij en heb de "test" heelhuids doorstaan. Naast de persoonlijke contacten was ik ook verantwoordelijk voor het telefoonverkeer van het huis. Elke oproep ging door mijn handen. Meestal belde men om de sociaalassistente te spreken, maar op andere momenten ging het veelal om inlichtingen van praktische aard: de uren van de Misvieringen, een adres, een telefoonnummer, het bestellen van een revue, en zo meer. Dan kwam het er vooral op aan efficiënt tewerk te gaan om snel en correct te informeren. Hoewel de onthaalruimte in de Taborastraat mijn vaste werkplek was en ik daar de meeste tijd doorbracht, kreeg ik af en toe de kans om ook buitenshuis contacten te leggen en ervaring op te doen. Zo had ik het genoegen om samen met Francis Pierson een bezoek te brengen aan één van de stichters van BAPO-BOOD, Mgr. Vanden Berghe. Op sympathieke wijze ontving hij ons in zijn ruime kamer van het rusthuis te Jette. Tijdens diezelfde week had ik ook interessante gesprekken met E.H. Van Boeckel in de Finistèrekerk en met Broeder Jack van de Paters Conventuelen. In de Cellebroersstraat maakte ik kennis met de enthousiaste equipe van het Sociaal Vertaalbureau-Brussel Onthaal. Ook ging ik langs bij Point 32 en Chez Nous, die zich elk op hun manier toeleggen op goedkope of gratis maaltijdenbedeling. In de Grétrystraat bezocht ik het Nederlandstalige CAW-Brussel, een centrum voor algemeen welzijnswerk dat in volle herstructurering verkeerde. Tussendoor maakte ik van mijn "excursies" dankbaar gebruik om de meeste kerken van Brussel Centrum te bezoeken. Ik heb mij dus geenszins verveeld bij Brussel Onthaal-Open Deur, integendeel. Het is een boeiende, afwisselende en rijk gevulde stageperiode geworden. Ik wil dan ook alle medewerkers die hiertoe hun steentje hebben bijgedragen hartelijk danken! Ik ontmoette trouwens een zeer coherent team dat zich geen 100 maar 200 % engageert. Het is dan ook niet verwonderlijk dat dit centrum een vaste waarde is binnen de hoofdstedelijke pastoraal en welzijnszorg. Zelf heb ik kunnen zien en ervaren dat Brussel Onthaal-Open Deur voor vele, vele mensen een huis van vertrouwen is, een rustpunt, een plaats van hoop in het hartje van Brussel. Daarom wens ik BAPO-BOOD en al zijn medewerkers van harte een lange en mooie toekomst !
- 28 -
3. Voorstelling van het team Permanenten Coördinatrice: Marie-Paule Moreau Secretariaat: Dolores Camacho (VT) (GECO), Marie Ndreu (HT) (GECO) Documentalist: François Pierson (GECO) (VT) Maatschappelijke werkster : Marianne Scheppers (DAC) (HT) projet (SVB BO en SIS-BA). Maatschappelijke werksters CAW Brabantia : Marie-Anne Czetwertynski (HT), Sandy Dos Santos (1 dag per week ADV-dagen) en Dominique Bouwens (vanaf 02/2014 ) Stagiaires Maatschappelijke werksters: Tom Ruscitti, Judith Kessler, Laetitia Van Wynsberghe Seminarist: Eddy Peeters Secondair onderwijs: Augustin Frys Onderhoud: Adrienne Masaka. (PWA) Vrijwilligers Onthaal : André De Staercke, Françoise Losseau, Dik Madder, Rosette Pollet, Marieke Strasser, Claire Tancré, Jean Van Brussel, Luc Verstraeten, Dominique Zeegers Onthaal en administratie : Mechtild Dufaux, Manuela Miranda, Evangelos, Guillaume Site Internet : Marc Wattel Étalage : Dik Madder Raad van bestuur : Claude Castiau (Voorzitter), Christiane Cludts (ontslag 03/02/14), Françoise Losseau, Marie-Paule Moreau Uitgenodigd : Alain Goyens, Claire Tancré.
4. Subsidies en giften Drie geco’s (een VT documentalist, een VT administratieve secretaresse en een andere HT) worden betaald via een subsidie van ACTIRIS, en een andere sociaal assistente heeft een DAC-statuut en wordt betaald door de VSAWSE (Vlaams Subsidie-agentschap voor Werk en Sociale Economie). De CAW Brabantia betaalt met subsidies van de ‘Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest’ het salaris van een sociaal assistente. Een niet te verwaarlozen stuk van het budget van Brussel Onthaal Open Deur wordt ten laste genomen via giften van de Kerk van Brussel Centrum, Caritas International, Caritas Vlaanderen via en privaatgiften.
- 29 -
Officiële naam Brussel Onthaal Open Deur
Zetel Taborastraat, 6 1000 Brussel
E-mail
[email protected]
Webstek www.bapobood.be
Openingsuren Alle dagen van 10.00 tot 18.00 u. behalve zondag
Permanenties van de sociale dienst Maandag van 10.00 tot 17.00 u. Dinsdag van 10.00 tot 17.00 u. Woensdag van 10.00 tot 17.00 u. Donderdag van 14.15 tot 17.00 u. op afspraak Vrijdag van 10.00 à 13.00 u.
Bank Bank van de Post BE 20 000-0950947-56
Ondernemmingsnummer 412552381
- 30 -
