No title

Praktische informatie bij het artikel Winterwandelen op Tenerife, Op Pad 7-2008, pag. 12 t/m 19.

Tenerife (& El Teide) Canarische Eilanden, bergwandelen

Tekst & foto: Ronald Naar

Het gebied Karakteristiek Tenerife Beste tijd Er naar toe Vervoer op het eiland Overnachtingsmogelijkheden Paden en markeringen Overzicht van de wandelmogelijkheden El Teide Wandeltrektochten op Tenerife Gelopen wandelingen Kaarten, boeken en gidsen Adressen

De Feiten Activiteit: (Berg)wandelen Land: Spanje/ Canarische Eilanden Het gebied: Tenerife De tocht: Zes dagtochten van drie tot zes uur wandelen. Door pijnbossen, over grillige lavavelden, door kloven met subtropische palmen en naar de top van de adembenemende Teide. Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Technisch eenvoudige wandelingen, meest over goede, brede bergpaden. Vanwege de goede infrastructuur op het eiland kun je de meeste tochten zo kiezen dat je je tot bovenop de berg laat vervoeren en bergaf loopt.

HET GEBIED Tenerife is het grootste eiland van de Canarische Eilanden. Deze tot Spanje en dus bij de EU behorende eilandengroep ligt op zo’n vier uur vliegen van Nederland en op zo’n 200 kilometer voor de kust van Marokko in de Atlantische Oceaan. Het eiland is van vulkanische oorsprong. Het hoogste punt van het eiland is de vulkaan El Teide, die met 3718 meter meteen de hoogste berg van het Spaanse grondgebied is.

KARAKTERISTIEK TENERIFE Tenerife wordt geassocieerd met zonvakanties, maar het eiland kent twee volslagen verschillende kusten: aan de noordkust is het rondom Puerto de la Cruz vaak bewolkt en regenachtig en dus overdadig groen; de zuidkust ligt in de regenschaduw van de machtige Pico del Teide en is daardoor zonnig en woestijnachtig. Het derde klimaat en dus ook landschap tref je in de Cañadas del Teide, een enorme caldera met een doorsnede van zo’n kilometer of tien, waarin ook de 3718 meter hoge Pico del Teide staat. Dit door een hoge kraterrand ingesloten plateau ligt op ongeveer 2000 meter hoogte en is woestijnachtig met op sommige plaatsen relatief recente lavavelden. Hier schijnt vaak nog de zon als het elders op het eiland regent. In de caldera kan het ’s winters zeer koud worden.

Pagina 1

Tenerife

Praktische informatie bij het artikel Winterwandelen op Tenerife, Op Pad 7, pag. 12 t/m 19

Navigatie: Eenvoudig, met kaarten en gidsje. De routes komen uit de wandelgids Rother Walking Guide Tenerife. Beste tijd: In principe het hele jaar. Tussen november en april heb je boven de 1500 meter kans op sneeuwval. Er naar toe: Dagelijks rechtstreekse vluchten vanuit Amsterdam op Tenerife. Overnachten: Landelijke hotelletjes in dorpjes op zo’n 600 tot 1000 meter boven de Atlantische Oceaan; berghut op zo’n 3300 meter boven zee.

Pagina 2

BESTE TIJD In principe kun je het hele jaar door wandelingen maken op Tenerife. Tussen november en april moet je echter boven de 1500 meter rekening houden met sneeuwval. Sneeuwval op de Pico del Teide kan zelfs het hele jaar door voorkomen.

ER NAAR TOE Op Tenerife zijn twee luchthavens: Santa Cruz de Tenerife in het noordoosten en Aeroporto Tenerife Sur Reina Sofia in het zuiden. Chartermaatschappijen als Arke Fly, Transavia en Martinair vliegen vooral op de zuidelijke luchthaven. Een retourtje met Transavia begint in het laagseizoen ongeveer vanaf € 350,-. Vanuit Nederland is het op deze wijze zo’n vier uur vliegen naar Tenerife. Iberia vliegt via Madrid ook op de beide luchthavens, maar deze verbinding is veel duurder (ca € 900,-) en bovendien ben je aanmerkelijk meer reistijd kwijt.

VERVOER OP HET EILAND Er zijn verschillende mogelijkheden om jezelf van en naar de wandelingen te verplaatsen: je kunt een auto huren, je kunt gebruik maken van het openbaar vervoer of je kunt je per taxi verplaatsen. Wij wandelden op Tenerife altijd van A naar B, dus geen rondtochten, maar lijnwandelingen. ’s Ochtends lieten we ons per taxi bij A afzetten en spraken op een bepaald tijdstip bij B af. Een eigen auto huren geeft je op Tenerife veel bewegingsvrijheid, maar je ontkomt er niet aan om soms ook een taxi te huren om je van B terug te brengen naar startpunt A van je wandeling (tenzij je rondtochten maakt). Kies je voor het openbaar vervoer, houd er dan rekening mee dat bussen in het binnenland slechts zelden rijden. Zo gaat er maar één keer per dag een bus van La Orotava via Las Cañadas del Teida naar Vilaflor, en omgekeerd. Dit is dus geen praktische oplossing voor een ontspannen vakantie. Wij ervoeren het als het handigste en voordeligste om je op Tenerife per taxi te verplaatsen.

OVERNACHTINGSMOGELIJKHEDEN In het binnenland van Tenerife zijn nauwelijks overnachtingsmogelijkheden aan het begin of bij het einde van de mooiste wandelingen – de dure Paradores Nacional in de Cañadas del Teide uitgezonderd. Als je een week de tijd hebt, splits die periode dan in twee delen en logeer bijvoorbeeld drie dagen in het schilderachtige La Orotava aan de noordkust en drie dagen in Vilaflor op de zuidhellingen van Las Cañadas del Teide. Binnen een half uur rijden vanuit beide dorpjes bereik je het begin van zeker vijf wandelingen die onderling sterk verschillen. Een andere mogelijkheid is om enkele dagen in Alberge Monte de Anaga in het Anaga-gebergte te verblijven. Het is ook aan te raden één nacht te slapen in de enige berghut van Tenerife. Deze staat iets onder de top van de Pico del Teide en heet Refugio Altavista. Je hebt hier prima bedden, maar je kunt er geen eten kopen. Zorg dat je tijdig reserveert. Adressen * Hotel Rural Victoria, Hermano Apolinar, 8, 38300 La Orotava, (0034) 922 331 683, fax (0034) 922 320519, www.hotelruralvictoria.com * Parador Las Cañadas del Teide (ca 2000 meter), (0034) 922 374 841, fax (0034) 922 382 352; www.paradores-spain.com/spain/pcanadasteide * Refugio Altavista (3265 meter), (0034) 922 010 445, www.refugioaltavista.com * Alberge Monte de Anaga, El Bailadero (in het Parque Rural de Anaga), (0034) 922 822 056; [email protected], www.alberguestenerife.net * Hotel Nogal, Camino Real, La Escalona 38013 Vilaflor, (0034) 922 72 60 50, www.hotelnogal.com

Pagina 2

Tenerife


Pagina 3

PADEN EN MARKERINGEN De meeste wandelingen op Tenerife leiden over uitstekende paden, soms over brede karrensporen. Er worden ook nog steeds nieuwe paden aangelegd. Zo passeerden we een uitstekend nieuw pad tussen de landerijen van Vilaflor. Het moeilijkste pad troffen wij aan op de traverse van de Pico del Teide naar de Pico Viejo: een slecht gemarkeerd voetspoor over een relatief recent lavaveld. De rotsen zijn hier scherp en stekelig. De markering en de bewegwijzering varieert enorm van de ene met de andere wandeling. Op sommige trajecten staan houten borden met duidelijke bestemmingen. Over het algemeen ontbreken tijdsopgaven.

OVERZICHT VAN DE WANDELMOGELIJKHEDEN Globaal gezien zijn er op Tenerife vier gebieden waar je uitstekend kunt wandelen: De noordkust rondom Puerto de la Cruz - Het Teno-gebergte in het westen - Het Anaga-gebergte in het noordoosten - Las Cañadas del Teide Boven de noordkust bij Puerto de la Cruz valt relatief de meeste regen. Je treft hier wijnranken, bananenplantages en uitgestrekte naaldbossen in de overgang van het in cultuur gebrachte land naar de kale hellingen van de vulkaan El Teide. Vanuit Puerto de la Cruz en La Orotava kun je binnen een half uur het beginpunt van een groot aantal gevarieerde wandelingen bereiken. Verwacht hier geen mooi weer. Over het algemeen zul je hier, zeker in de loop van de middag, in de mist lopen, omdat de invloed van aanlandige wind groot is. Tip: raadzaam is om deze wandelingen van boven naar beneden te lopen, want de stijgingen zijn lang en steil. Verder naar het noordwesten wordt Tenerife zeer bergachtig en erg onherbergzaam. Hier vind je het ruige Tenogebergte. De mooiste en beroemdste wandeling op dit deel van Tenerife leidt via de Masca-kloof naar zee, waar je je door middel van een toeristenbootje kunt laten terugbrengen naar het ‘betondorp’ Los Gigantos. Aan de andere kant, in het noordwesten, zit er een soort uitstulping aan Tenerife; dit is het schiereiland van het Anaga-gebergte. In de buurt van de havenstad Santa Cruz de Tenerife zijn er twaalf wandelingen op een afstand van minder dan een half uur rijden. Er liggen hier zeer pittoreske en vaak moeilijk te bereiken dorpjes. De ruggengraat van dit geologisch oudste deel van Tenerife is overwoekerd met jungle die wordt gevoed door zeemist. Het beroemdste wandelgebied van Tenerife ligt echter in het centrum van het eiland; dit is Las Cañadas del Teide. Feitelijk maakten wij hier vier van de zes wandelingen, mede omdat je hier vanwege de grote hoogte vaak boven het slechte weer zit dat elders op het eiland voor regen zorgt. In Las Cañadas del Teide tref je ook uiteenlopende landschappen: dichtbegroeide pijnbossen, relatief jonge en daardoor grillige lavastromen, het hoogste punt van Tenerife dat in de winter vaak met sneeuw bedekt is, en bijzondere erosieverschijnselen zoals Paisaje Lunar, het maanlandschap.

EL TEIDE El Teide is qua volume de derde vulkaan op aarde; een kegel die 3718 meter uit de golven van de Atlantische Oceaan oprijst. Eigenlijk is El Teide Tenerife, en omgekeerd, want het lava van deze vulkaan heeft het eiland gevormd. Aan deze hoogste piek van Spanje ontleent Tenerife haar bestaan en tegelijkertijd zorgt het as van El Teide ook voor een vruchtbare voedingsbodem die een waslijst aan planten heeft opgeleverd die je alleen hier en nergens anders tegenkomt. El Teide vormt op Tenerife ook een klimaatscheiding. De noordoostpassaat stuwt het hele jaar door vochtige lucht van vrijwel gelijke temperatuur tegen de noordflank van de vulkaan omhoog, waardoor zich er meestentijds wolken vormen. Aan de noordkust regent het dan ook vaak en heftig, met als resultaat dat de begroeiing er

Pagina 3

Tenerife


Pagina 4

weelderig is: lagergelegen vind je bananenbomen, wijnranken en palmen, en hogerop ongerepte pijnbossen. Het zuiden van Tenerife ligt daarentegen in de regenschaduw van de vulkaan waardoor er zelden regen valt. Hoe zuidelijker je op het eiland bent, hoe droger het is. De enorme hoogteverschillen, de extremen in temperatuur en neerslag op een relatief klein oppervlakte plus de vruchtbare bodem zorgen op Tenerife voor een enorme variëteit aan landschappen. Alleen in het hete droge zuiden vind je de badplaatsen.

WANDELTREKTOCHTEN OP TENERIFE Over Tenerife leidt één langeafstandwandeling, de Sendero Atravesar las Montanas de Tenerife (SAMT). Deze tocht bestaat uit twaalf etappes en begint bij El Draguila aan de noordoostkust en leidt vervolgens via de ruggengraat van het eiland naar de top van de Pico del Teide. Vervolgens daalt de SAMT af via de Cañadas del Teide naar Vilaflor. De wandeling eindigt uiteindelijk op 630 meter hoogte in het gehucht Arona op de zuidhelling van het eiland. Een groot probleem van deze SAMT is dat er onderweg geen overnachtingsmogelijkheden zijn en dat ook foerageren op slechts enkele punten langs de route mogelijk is. De enige niet-Spaanse beschrijving van deze route troffen wij aan in het reeds twintig jaar uitverkochte boekje Bergwelt Teneriffa van Kümmerly + Frey. Een andere avontuurlijke trektocht troffen we op internet. Deze leidt vanaf het Playa del Socorro langs de noordelijke hellingen naar de top van El Teide. Deze route staat beschreven op: www.uman.es/teideascension/esp/cartografia.html

GELOPEN WANDELINGEN Voor deze Op Pad hebben wij zes wandelingen gemaakt. De nummers achter deze zes wandelingen verwijzen naar de gelopen routes uit de Rother-wandelgids en komen overeen met onze gps-tracks. Wandeling 1: Van Aguamansa naar La Orotava, via Pino Alto (RR, no. 3), ca 5 uur wandelen Om bij het beginpunt van deze wandeling te komen is een taxi gewenst. Deze tocht leidt eerst door een nevelig naaldbos en daalt vervolgens via een steile bergweg af naar dorpjes temidden van landerijen en wijnranken, laag boven zee. Wandeling 2: Las Cañadas Track – van El Portillo naar de Paradores Nacional (RR, no. 45), ca 4 uur Deze wandeling leidt over de bodem van de kale caldera met aan de ene zijde de bergachtige kraterrand en aan de andere zijde de karakteristieke Pico del Teide. Eventueel overnachten in Parador. Wandeling 3: Parador Nacional via Montana de Guajara en Paisaje Lunar naar Vilaflor (RR, no. 47 & 48), ca 5 tot 6 uur Een zeer afwisselende wandeling (vanaf Parador) via de woestijnachtige caldera, een hoge bergpas en vervolgens omlaag via eerst een zwart en vervolgens een wit maanlandschap. Je eindigt op een bosweg in het naaldbos die je volgt tot aan een fraai pad dat naar het boerendorpje Vilaflor voert. Wandeling 4: Masca-kloof (RR, no 23), ca 3 uur Een subtropische wandeling door een diep ingesneden kloof van zwart vulkanisch gesteente die uitmondt in zee, vanwaar je per boot kunt terugvaren naar ‘betondorp’ Los Gigantos. Vergeet de boot niet van tevoren te reserveren, want soms kan het erg druk zijn. Deze tocht is weliswaar erg toeristisch, maar een aanrader als variatie op de wandelingen in de bergen.

Pagina 4

Tenerife


Pagina 5

Wandeling 5: Naar de Refugio Altavista. (RR, no. 51), ca 3 uur Een echte huttenwandeling op grote hoogte met uitzicht op de drie kilometer lager gele-gen zee (of op een wolkendek). Wij maakten ’s avonds nog een beklimming naar de top van de Pico del Teide die een uur boven de hut ligt. Een onvergetelijk avontuur. Wandeling 6: Beklimming van de Pico del Teide en traverse via Pico Viejo naar El Sombrerito (RR, no. 52), ca 5 uur Een echte bergtocht die begint in de Refugio Altavista op 3300 meter hoogte en via de top van de 3718 meter hoge Pico del Teide en zeer ruig lavaterrein leidt naar de iets lage-re vulkaan Pico Viejo. De moeilijkste wandeling die we op Tenerife maakten. Medewandelaars Sandra en Christa over de gemaakte dagwandelingen: Tocht 1: Van Aguamansa door het pijnbos van Pino Alto naar het stadje La Orotava. Sandra: Een mooie wandeling in de mist tussen de bomen door – een spookachtige erva-ring. En totaal niet wat ik me van Tenerife had voorgesteld. Tocht 2: Van El Portillo door de Ca–adas del Teide. Sandra: Een urenlange wandeling over een karrenspoor over de bodem van de caldera van El Teide. Woestijn en bergen en af en toe een bremstruik. Mooi, maar op den duur toch ook wel wat saai. Tocht 3: Door de Masca-kloof naar de Atlantische Oceaan. Christa: Een wandeling met af en toe flink wat klauterwerk over glibberige blokken. De wandeling bleek voor mijn gevoel veel langer te zijn dan stond aangegeven. Het venijn zat in de staart: na de ene bocht in de kloof kwam er weer een volgende. De terugtocht per boot maakte het echter tot een hele bijzondere dag. Op zee zouden we dolfijnen kunnen spotten, maar helaas bleven die weg. Tocht 4: Over de Montana de Guajara naar de Paisaje Lunar. Sandra: We zijn veel verschillende landschappen gepasseerd: lavavlakten, bergkammen en pijnbossen. En dan het weer: we begonnen onder een strakblauwe hemel en daalden we uiteindelijk af in de mist. Christa: Tegen het einde van de dag begon het te regenen. We waren toen afgedaald tot in het bos. Veel bomen ja,. Toen werd het lopen wel eventjes erg eentonig. Tocht 5: Naar de Refugio Altavista. Christa: Een enorme stijging, en daardoor zwaar, maar het uitzicht toen we eenmaal bo-ven bij de hut waren was prachtig. De Altavista heeft de allure van een echte berghut. Toen wij er aankwamen, lag hij net boven de wolken. Schitterend! Tocht 6: Beklimming van de Pico del Teide. Sandra: Het was voor mij geweldig om eens op zo’n hoge berg te staan. Dat had ik nog nooit meegemaakt en kende ik alleen uit verhalen. Het was er wel erg koud, vooral door de harde wind. Christa: De afdaling was het lastigst. Midden in een onoverzichtelijk en eigenlijk ook wel beangstigend woest lavaveld verdwaalden we. Dan heb je er ineens wel fl ink de balen van. Maar ’s avonds bij een superlekkere maaltijd in het hosteleria waren die tegenslagen snel weer vergeten.

Pagina 5

Tenerife


Pagina 6

KAARTEN, BOEKEN EN GIDSEN Wandelgidsen, de selectie van de auteur: Tenerife, The finest valley and mountain walks, Klaus and Annette Wolfsperger, uitg. Rother walking Guide, ed. 2004, € 14,75. De meest overzichtelijke wandelgids van Tenerife met een uitstekende selectie goed beschreven wandelingen. Goede routeinformatie, praktische kaartjes, een ‘autoriteit’ op wandelgidsgebied. Ook in het Duits (ed. 2008!): Teneriffa – Die schönsten Küsten- und Bergwanderungen. Naturwanderführer Teneriffa, Peter Mertz, Bruckmann Verlag, 1999. Goede wandel-gids die ook veel vertelt over de flora en fauna van Tenerife. Alleen nog in bieb en antiquariaat verkrijgbaar. Bergwelt Teneriffa, Führer für Wanderer und Bergsteiger, Manfred Beck, Fink Küm-merly + Frey, 1983, uitverkocht. Dit gidsje bevat een Duitstalige beschrijving van de Sendero Atravesar las Montanas de Tenerife, de wandeltrektocht dwars over het eiland. Verder een erg onoverzichtelijk boekje. Niet meer leverbaar. Alleen nog in bieb en antiquariaat. Wegwijzer voor Tenerife, Noel Rochford, uitg. Sunflower Books, 2001, € 14,95. Dit boekje beschrijft zeer nauwkeurig een groot aantal wandelingen aan de noordzijde van het eiland, maar mist de overzichtelijkheid en de goede kaartjes van de Rothergids. Tenerife Walks – Discovery Walking Guides, David & Ros Brawn (Discovery Walking Guides, 2003. Goede, maar kleurloze gids. Zit vol nuttige en praktische informatie over de wandelingen, zoals gps-waypoints, voorbereidingstips en interessante plekken langs de wandelroute. Engelstalig, een gids waar je wel even aan moet wennen omdat hij er ogenschijnlijk complex uitziet. Teneriffa, 40 empfehlenswerte Spaziergänge und Wanderungen, uitg. Goldstadtverlag, Band 3451, ed. 2002, € 9,95. Een goed ingedeelde gids met heldere – Duitstalige – informatie over de omgeving en de route. Inclusief kleurrijke foto’s en goed gedetailleerde kaartjes. Overige wandelgidsen La Gomera and Southern Tenerife, Sunflower Landscapes, ed. 2003, € 22,75. Enkele auto- en veel wandeltochten. De goed uitgekozen wandelingen zijn meestal tus-sen de 5 en de 20 km lang. Meest lijnwandelingen, enkele rondwandelingen. Met prakti-sche details en wetenswaardigheden. Redelijke kaartjes. Engelstalig. Tenerife - Car tours and Walks (bestrijkt Midden- en Noord-Tenerife), Sunflower, ed. 2007, € 20,95. Eveneens enkele auto- en veel wandeltochten (tussen de 5 en de 20 km lang). Met prak-tische details en wetenswaardigheden. Redelijke kaartjes. Engelstalig. Nederlandse editie kost € 14,95 en is van 2001! Algemene reisgidsen Canarische eilanden, uitg. Capitool Reisgidsen, € 22,90. Tenerife, uitg. Insight Pocket Guide, € 7,95. Tenerife & La Gomera, Elmar (Wereldwijzers), Petra Possel, ed. 2007, € 19,50. Gedegen informatie en geheel in full colour uitgevoerd. Toegankelijke en tamelijk een-voudige gids met achtergrondinformatie van allerlei aard over Tenerife. ANWB Extra Tenerife (ANWB Uitgeverij Boeken, 2007, € 7,95. Eenvoudige toeristische gids met uitneembare kaart. Beknopt, handig voor een eerste oriëntatie of ter aanvulling op de informatie die in wandelgidsen ontbreekt. Diversen Native flora of the Canary Islands, Miguel Angel Cabrera Pérez, uitg. Everest, 1999. Niet meer leverbaar. Alleen nog in bieb en antiquariaat.

Pagina 6

Tenerife


Pagina 7

Natural Parks on the Canary Islands, uitg. Everest, 1997. Niet meer leverbaar. Alleen nog in bieb en antiquariaat. Die Kosmos Kanarenflora - Über 850 Arten der Kanarenflora, uitg. Kosmos, € 33,80. Dit Duitstalige boek beschrijft de ongelooflijke veelzijdigheid van de flora op de Canarische Eilanden. Van de aan woestijnachtige omstandigheden aangepaste succulenten tot aan Canarische Dennen, van vochtige, altijdgroene laurierbossen tot hoog-alpiene vegeta-tie: meer dan 500 karakteristieke Canarische plantensoorten (endemen en wijder ver-spreide en/of ingeburgerde soorten) worden beschreven en getoond met duidelijke foto’s. Kosmos (Wat & Hoe Reisgids): Tenerife & La Gomera, 2008, € 15,-. Met tips en weetjes. Spiraalband. Kaarten Tenerife Hiking Map, uitg. Discovery Walking Guides, 2006, 1:25.000, € 9,95. Goed gedetailleerde kaart, van scheur- en watervast materiaal. Inclusief kleine stadplattegronden. Teneriffa – Wander-, Bike- Freizeit- und Strassenkarte, Kompass-kaart 233, 1:50.000, € 11,95. Redelijk gedetailleerde wandelkaart. Wandelingen in rood ingetekend en verschillende symbolen voor diverse moeilijkheidsgraden en andere praktische info. Voor bladoverzicht kijk op www.kompass.at . Deze kaart heeft een grid voor GPS-gebruik. Tenerife Mapa Guía, Spaanse topografische dienst (Centro Nacional De Información Geográfica), 1:100.000, € 9,15. Overzichtskaart met hoogtelijnen en veel topografische informatie. De belangrijkste wandelpaden staan ook op deze kaart uitgezet. Teneriffa, Kompass (GPS-Routenplaner), 2007, € 18,50. Digitale outdoorkaart op CD. Per muisclic tochten plannen en afstanden meten. Eenvoudig uploaden naar of downloaden van je gps. Duitstalig. De kaarten en gidsen zijn doorgaans te koop bij elke gespecialiseerde boekhandel. Bronnen: De Noorderzon, Nieuwstad 26, 6811 BL Arnhem, [email protected], www.denoorderzon.nl; Landschap reisboekwinkel, Kleine Berg 3, 5611 JS Eindhoven, (040) 256 96 53, info@landschapreisboekwinkel, www.landschapreisboekwinkel.nl. Zie ook www.reisboekhandel.nl.

ADRESSEN Gaiatours (lokale wandelorganisatie), Calle San Agustín 48, 38410 Los Realejos, Tene-rife, (0034) 922 355 272/ (0034) 656 946 370, fax (0034) 922 355 272; [email protected]. Spaans Verkeersbureau, Laan van Meerdervoort 8A, 2517 AJ Den Haag, (070) 346 59 00, (070) 364 98 59; [email protected], www.spain.info/nl. http://tenerife.startpagina.nl/.

Pagina 7

Tenerife


Pagina 8

Pagina 8

No title

Recommend Documents