2013 2014
ACTIVITEITENVERSLAG
Kattenstraat, 65 8800 Roeselare Tel. 051/259 700 www.clbroeselare.be
[email protected]
VOORWOORD U hebt ons nieuwe activiteitenverslag in handen. Het is reeds een lange traditie in ons CLB om jaarlijks een activiteitenverslag op te maken. Dit biedt een overzicht van de belangrijkste aspecten uit onze werking gedurende het voorbije schooljaar, in dit geval het schooljaar 2013-2014, doorgaans in ons centrum ook afgekort als schooljaar 2014. Het nieuwe activiteitenverslag is ook helemaal anders van stijl dan de voorgaande. In 2013 werd een nieuw beleidsplan voor ons centrum gefinaliseerd. Dit beleidsplan is gestructureerd op basis van het EFQM-model, waarbij het beleid benaderd wordt vanuit 6 managementgebieden: - Leiderschap (organisatie, structuur) - Personeel (medewerkers, nascholing, deskundigheden) - Strategie en beleid (procedures, kwaliteitszorg) - Middelen (financieel beleid, gebouw, materiaal) - Partners (school en onderwijsdiensten, netwerk van welzijnsdiensten, CLB-sector) - Processen (leerlingenbegeleiding, multidisciplinaire werking) Het is vanzelfsprekend dat een jaarverslag zich eveneens baseert op dezelfde indeling, zodat op deze manier de uitvoering van het beleidsjaarplan ook kan in kaart gebracht worden. Anderzijds kozen we ook voor het inperken van de tekst. Daardoor is dit jaarverslag ongeveer de helft van het volume van de vorige jaarverslagen. Wij wensen vooral de kernaspecten van onze werking gedurende het vorige jaar in de verf te zetten. We wensen u alvast veel leesgenot Patrick Lancksweerdt Directeur
2
INHOUDSTAFEL VOORWOORD ______________________________________________________________________________ 1 KRONIEK VAN HET WERKJAAR _________________________________________________________________ 3 1.
LEIDERSCHAP __________________________________________________________________________ 5 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5.
2.
PERSONEEL ___________________________________________________________________________ 10 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.
3.
PREVENTIE EN VEILIGHEID _______________________________________________________________ 18 RENOVATIE ________________________________________________________________________ 18 MEDISCHE FOLDERS___________________________________________________________________ 19 LEEFGEWOONTEN ____________________________________________________________________ 19 INFORMATIE EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE ________________________________________________ 19 E-HULP ___________________________________________________________________________ 20
PARTNERS ____________________________________________________________________________ 21 5.1. 5.2. 5.3.
6.
DOORLICHTING ______________________________________________________________________ 14 KWALITEITSZORG ____________________________________________________________________ 14 CLB-WERKING GEFORMALISEERD__________________________________________________________ 15 PRODIA ZWAKBEGAAFDHEID / VERSTANDELIJKE BEPERKING _______________________________________ 15 PRODIA PSYCHOMOTORIEK_____________________________________________________________ 16 CEREBRAAL VISUEEL INPERKING (CVI)_______________________________________________________ 16 OVERSTAP VAN BUBAO NAAR BUSO _______________________________________________________ 16 RISICOGEDRAG ______________________________________________________________________ 16 FAALANGST ________________________________________________________________________ 17
MIDDELEN ____________________________________________________________________________ 18 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6.
5.
PERSONEELSBESTAND _________________________________________________________________ 10 STAGES ___________________________________________________________________________ 11 DESKUNDIGHEIDSONTWIKKELING __________________________________________________________ 11 PROJECTWERKING ____________________________________________________________________ 13
STRATEGIE EN BELEID __________________________________________________________________ 14 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. 3.8. 3.9.
4.
FINALISEREN VAN BELEIDSPLAN ____________________________________________________________ 5 HERWERKEN ORGANOGRAM ______________________________________________________________ 5 BESTUURLIJKE ORGANISATIE ______________________________________________________________ 6 INHOUDELIJKE ORGANISATIE ______________________________________________________________ 7 EXTERNE COMMUNICATIE ________________________________________________________________ 9
SAMENWERKING MET ONDERWIJSPARTNERS __________________________________________________ 21 SAMENWERKING MET CLB-SECTOR ________________________________________________________ 23 SAMENWERKING MET WELZIJNSNETWERK ____________________________________________________ 24
PROCESSEN ___________________________________________________________________________ 26 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5.
LEERLINGENAANTAL __________________________________________________________________ 26 KANSENBEVORDERING: BEGELEIDING ANDERSTALIGEN IN BAO ______________________________________ 26 ACTIVITEITENREGISTRATIE ______________________________________________________________ 27 REGULERING LOOPBANEN: ATTESTEN _______________________________________________________ 31 MEDISCHE WERKING __________________________________________________________________ 32
3
KRONIEK VAN HET WERKJAAR Het schooljaar 2013-2014 valt in meerder opzichten te beschouwen als een overgangsjaar. Eens te meer was het een eindjaar in de cyclische bewegingen van de CLB-sector. Dit hield dus terug in dat voor alle scholen een nieuw beleidscontract diende te worden afgesloten. Voor ons centrum kreeg dit een ongunstige wending, omdat we in de loop van het jaar van één van onze gemeentescholen de boodschap kregen dat men, zonder onderhandelingen, besloten had van samen te erken met een ander CLB. Dit betekende dus voor het CLB ook een extra daling in de omkadering vanaf 1 september 2014, extra, omdat we, zelfs met behoud van alle scholen toch ook met al een daling moesten rekening houden. Vanaf september 2013 was het al bijzonder druk. In november kregen wij immers een doorlichting van ons centrum, en dat bracht voor iedereen toch wel heel wat bijkomend voorbereidingswerk en stress met zich mee. De doorlichting zelf verliep trouwens uitstekend, en niet zonder fierheid kunnen wij terugblikken op een bijzonder positief doorlichtingsverslag. Een andere belangrijke mijlpaal tijdens dit schooljaar was ongetwijfeld de start van Integrale Jeugdhulp (IJH) binnen welzijn. Als CLB hebben wij hier heel veel mee te maken, omdat wij uiteindelijk toch één van de grootste aanmelders zijn voor bijkomende welzijnshulp voor kinderen en jongeren. De start van een dergelijke grootschalige en ingrijpende wijziging in de structuur én de werking van jongerenwelzijn kan nooit vlekkeloos verlopen. Zo was (is!) het ook voor IJH. Het zal zonder twijfel ook het volgende jaar nog een zoektocht worden om de implementatie van IJH in ons CLB (en in de hele sector van welzijnsvoorzieningen) op een goede manier geïmplementeerd te krijgen. Naast deze zaken blijft uiteraard de dagdagelijkse werking verder lopen. Ook in dit verslag zullen wij met een aantal cijfers hier een weergave brengen van onze werking.. Twee aspecten binnen onze benadering van kansengroepen dienen zeker ook vermeld te worden in deze rubriek. In oktober namen wij vanuit ons CLB het initiatief om een infosessie te houden voor onze medewerkers, onze scholen en onze netwerkpartners. In ons werkgebied hebben wij een significant grote groep met een Tsjetsjeense achtergrond. Op dit info- en ontmoetingsmoment gingen wij dieper in op de vraag hoe deze mensen kijken op onderwijs en welzijn, en op welke manier zij best kunnen betrokken worden in het continuüm van zorg voor het welzijn tot en met hulpverlening. Tegen het einde van het schooljaar ontwikkelden wij een initiatief naar de anderstaligen. De ruime groep anderstaligen in enkele van onze centrumscholen werden uitgenodigd om een bezoek te brengen aan ons CLB, waarbij ze met behulp van tolken informatie kregen over de kleuterwerking en de medische consulten die vanuit ons centrum worden aangeboden. Het was, letterlijk en figuurlijk, een kleurrijk gebeuren, waar we met genoegen op terugblikken. Tenslotte ook een woord van dank in deze rubriek. In de eerste plaats dank aan de medewerkers van het CLB, die dag in dag uit klaar staan voor onze doelgroep en soms in moeilijke omstandigheden moeten werken voor de zorg en het welzijn van onze leerlingen. Dank uiteraard aan alle betrokkenen, scholen en leerlingenbegeleiders, medewerkers uit welzijnssectoren en hulpverlening, voor de goede samenwerking en de gemeenschappelijke gedrevenheid voor diezelfde leerlingen.
4
1. LEIDERSCHAP 1.1. Finaliseren van beleidsplan Het proces om tot een nieuw beleidsplan te komen voor de periode 2013-2020 werd afgerond in het eerste trimester. De voorstelling op de personeelsvergadering gebeurde in oktober aan de hand van een beknopte versie van het beleidsplan. 1.2. Herwerken organogram Het organogram werd hertekend (zie onderstaand schema). Eigenlijk werd het oorspronkelijke organogram van in 2003 behouden, mits beperkte aanpassingen. De verschillende organen werden meer in elkaar verweven. Zo is er een Algemene Vergadering en binnen de leden van de Algemene Vergadering wordt dan de Raad van Bestuur samengesteld. Idem voor de cellen die het personeel omschrijven: directeur, beleidsstaf en stuurgroep zijn eveneens personeel. Het vernieuwde organogram bestaat uit twee luiken. Er is een bestuurlijk luik, dat bestaat uit: - De VZW (met Algemene Vergadering en Raad van Bestuur) - Het LOC en de Centrumraad Daarnaast is er het luik van de concrete werking. Dit bestaat uit: - De directeur (als verbinding tussen bestuur en werking) - De beleidsstaf en stuurgroep (zie verder) - Last but not least: het personeel. Alle personeelsleden maken deel uit van bepaalde niveaus (Basisonderwijs of Secundair onderwijs), disciplines (artsen, paramedici, psychopedagogen, maatschappelijk werkers en secretariaat), equipes (2 in het SO, 3 in BaO) en projecten (werkgroepen die jaarlijks van inhoud en samenstelling wijzigen). Algemene Vergadering
Raad van Bestuur
LOC (Lokaal onderhandelingscomité)
Centrumraad
Directeur Beleidsstaf Stuurgroep
Personeel
Niveaus
Disciplines
Equipes
5
Projecten
1.3. Bestuurlijke organisatie 1.3.1. Bestuur Het CLB van Roeselare is een onafhankelijke VZW, die los staat van andere organisaties of structuren. In die zin is ons centrum een neutrale, netoverstijgende organisatie. Het bestuur is samengesteld uit twee geledingen: vertegenwoordigers van sociale organisaties en vertegenwoordigers van besturen van de scholen waarmee wij samenwerken. Vanuit de Algemene vergadering wordt de Raad van Bestuur samengesteld. Deze bestaat uit volgende leden: - Vanuit sociale organisaties: Dirk Baert, voorzitter (CM), Michel Vulsteke, ondervoorzitter (Boerenbond), Miche Vandenbroucke, secretaris (ACW), Steven Caes, penningmeester (UNIZO), Ria Vanzieleghem (KWB), Mathias Clevers (ACV) - Vanuit onderwijs: Chris Pouseele (ASO), Damienne Cottens (TSO/BSO), Taziana Pyson (BuO), Bart Wennes (stedelijk en gemeentelijk onderwijs), Rita Maertens (ARKORUM), Lode Verstraete (Vrij onderwijs randgemeenten) Er gebeurden in 2014 geen wijzigingen aan het bestuur. 1.3.2. LOC (lokaal onderhandelingscomité) Het LOC is samengesteld uit twee geledingen: enerzijds een vertegenwoordiging van de Raad van Bestuur en anderzijds een vertegenwoordiging van het personeel: - Voor het bestuur: Dirk Baert, Rita Maertens, Damienne Cottens, Patrick Lancksweerdt (adviserend als directeur) - Voor het personeel: Toon Van Acker (vakbondsafgevaardigde), Els Houtteman, Dominique Derveaux en Nele Vanoverberghe Het LOC kwam 4 maal samen. Op agenda stonden: voorstelling nieuw beleidsplan 2013-2020, omkadering 2014-2017: principes en procedure, impact Integrale Jeugdhulp op CLB en personeel en de nieuwe provinciale invulling. Het LOC, mits uitbreiding met de preventieverantwoordelijke, functioneert tevens als lokaal comité ter preventie en bescherming op het werk (zie verder). 1.3.3. Centrumraad Samengesteld uit verschillende geledingen: vertegenwoordigers van het beleid van het centrum, vertegenwoordigers van het personeel, vertegenwoordigers van de scholen, vertegenwoordigers van het sociale middenveld en vertegenwoordigers vanuit het netwerk van hulpverlening. De centrumraad kwam 2 keer samen en boog zich over volgende onderwerpen: beleidsplan 2013-2020 werd voorgesteld, alsook jaarlijks vormings- en kwaliteitswerkplan, feedback na 2de bevraging omtrent cliënt onthaal, feedback doorlichting. 1.3.4. Beleidsstaf Binnen het aspect van de werking speelt de directeur een centrale rol als beleidsverantwoordelijke en verbindingspersoon tussen bestuur en werking. De directeur wordt voor de logistieke en inhoudelijke werking omringt door een aantal beleidsmedewerkers: de beleidsstaf en de stuurgroep. De beleidsstaf richt zich op het logistieke aspect van de werking. Dit omvat hoofdzakelijk : - implementatie en bewaking van de correcte uitvoering van de CLB-opdracht - advisering van de directeur over het te voeren beleid - planning en opvolging van de activiteiten - uitwerking en evaluatie van concrete afspraken over procedures en werkwijzen - afstemming op elkaar van de werking in basisonderwijs, in secundair onderwijs en medische uitvoering van opdrachten 6
De staf bestaat uit volgende personen: - Patrick Lancksweerdt: directeur - Lieslot Vandenberghe: kwaliteitscoördinator en beleidsondersteuner - Patrick Vandermersch: coördinator basisonderwijs en psychopedagogen - Mieke Cappon: coördinator secundair onderwijs - Mieke Van Tornout: coördinator medische werking en artsen - Sofie Boonaert: coördinator paramedisch werkers - Vera Vervelghe: coördinator kansenbevordering en maatschappelijk werkers - Ann Deleu: coördinator secretariaat De staf komt ongeveer om de 2 weken samen voor overleg. Voor het schooljaar 2014 was dit 14 maal. Dit schooljaar werd gestart met een geannoteerde agenda, waarbij agendapunten aangebracht werden met een duidelijke omschrijving en al een mogelijk besluit. Op die manier verloopt de vergadering efficiënter. Diverse stafleden zijn tevens verantwoordelijk voor de werking binnen hun discipline en nemen verantwoordelijkheden op binnen het lokale netwerk als vertegenwoordiger van ons centrum. 1.4. Inhoudelijke organisatie 1.4.1. Stuurgroep De stuurgroep richt zich op de inhoudelijke werking van het centrum. De belangrijkste activiteiten van de stuurgroep bestaan uit: - invulling van inhoudelijke werking op de diverse domeinen - opvolging en invulling van behoeften aan inhoudelijke werking - opvolging en overleg over de activiteiten van de diverse werkgroepen - coördinatie en afstemming van domeinoverstijgende projecten - opvolging van deskundigheidsontwikkeling en vormingsplan van het centrum - uitwerking van interne vormingsinitiatieven - opvolging van de interne werking van de equipes - opvolging en coaching van specifieke disciplinegebonden onderwerpen De stuurgroep bestaat uit alle leden van de beleidsstaf (m.u.v. de coördinator van het secretariaat), aangevuld met de verantwoordelijken voor domein- en doelgroepenwerking: - Leen Neirynck: coördinator onderwijsloopbaanbegeleiding - Rika Mahieu: coördinator psychologisch en sociaal functioneren - Sofie Boonaert: coördinator preventieve gezondheidszorg - Jan Marrannes: coördinator leren en studeren - Sofie Demeyere: coördinator buitengewoon onderwijs Dit jaar kwam de stuurgroep 10 maal samen. De belangrijkste punten waren: - Organisatie en planning van de informatiedoorstroming en nascholing. Dit kan vorm krijgen als een personeelsvergadering, interne nascholing, disciplinevergadering, projectwerking, of informatiedoorstroming zonder overleg. - Voorbereiden doorlichting en evaluatie van doorlichtingsverslag, inclusief uitwerking van beleidsinitiatieven voor volgende schooljaren. - Implementatie en doorstroming van nieuw beleidsplan naar alle medewerkers. - Opvolging en afstemming van resultaten uit andere overlegmomenten. Dit omvat onder meer evaluatie en bijsturing van de equipewerking. - Continue opvolging van de projectwerking aan de hand van kwaliteitsplannen. - Opvolging nieuwe wetgeving en pragmatische invulling voor het centrum. - Voorbereiden van de start van decreet Integrale Jeugdhulp: stapsgewijze blijvende implementatie voorzien voor medewerkers, met o.a. de uitwerking van een ontmoetingsdag voor onze partners (scholen en netwerk). 7
- Voorbereiden van de start van, en deelnemen aan het project E-onthaal binnen provincie West-Vlaanderen. - Voorbereiding en evaluatie ontmoetingsdag Tsjetsjeense cultuur en CLB. - Uitwerken van afspraken omtrent trajectenregistratie binnen LARS en registratie van VAPH dossier (A- & M-documenten). - Voorstelling visietekst zorgbeleid Sint-Michiel. - Doorspelen informatie vanuit provinciale ankervergaderingen. Jaarlijks komt de stuurgroep in de maand mei samen om de belangrijkste krijtlijnen voor het volgende schooljaar te bespreken. Niet alleen wordt dan over de planning overleg gehouden, maar tevens over de inhoudelijke keuzes en de uit te werken projecten. Deze “denkdag” vormt de basis voor het beleidsplan dat door de directeur voor het volgende schooljaar wordt uitgewerkt. 1.4.2. Personeel (centrumvergadering) Elke maand, op de eerste maandag-werkdag, is het centrum een volledige dag gesloten voor interne werking. Deze kunnen door diverse werkvormen worden ingevuld. Onderstaand overzicht biedt (in aantal halve dagen) een overzicht op de werkvormen: - Personeelsvergadering (7 HD) - Interne nascholing (3 HD) - Disciplinevergadering (4 HD) - Projectwerking, inclusief voorstellen van resultaten (5 HD) 1.4.3. Niveaus Met “niveau” wordt bedoeld het basisonderwijs (BaO) of het secundair onderwijs (SO). In ons CLB zijn alle cliëntnabije personeelsleden actief in één van beide niveaus. Buitengewoon onderwijs is inbegrepen in deze verdeling (BuBaO is BaO, BuSO is SO). Deze groepen komen op regelmatige tijdstippen bijeen om niveau specifieke onderwerpen te bespreken en afspraken te maken. Het basisonderwijs kwam 6 keer samen, het secundair 2 keer. Op deze overlegmomenten werd o.a. aandacht besteed aan volgende topics: - Nieuwe nomenclatuur en engagementsverklaring logopedie - Doorstromen pelen informatie vanuit specifieke netwerkpartners - Wijzigingen in omzendbrieven mbt zittenblijven, preventieve schorsing en tijdelijke en definitieve uitsluiting in BaO - Wijzigingen mbt toelatingsvoorwaarden in BaO - Opvolging implementatie HGW in BaO - Organisatie van de avondzitting (SO) - Nieuwe trajecten voor onderwijsloopbanen in SO 1.4.4. Disciplines Het CLB bestaat uit verschillende ambten waarin men is tewerkgesteld. Deze ambten worden disciplines genoemd. We spreken van volgende disciplines: artsen, paramedici, maatschappelijk werkers, psychopedagogen (masters en bachelors in de psychologie of pedagogie) en secretariaat (onthaal, personeelssecretariaat, directiesecretariaat en directeur). Naast het disciplineoverleg omtrent specifieke aspecten van hun werking, worden op regelmatige tijdstippen ook nascholingen ingericht. Frequent is er ook gezamenlijk overleg van de artsen samen met de paramedici, of met de maatschappelijk werkers samen met de psychopedagogen. Voor de medische discipline werden nog 3 extra vergaderingen gepland buitend de centrumvergaderingen. 1.4.5. Equipes Binnen het CLB zijn de medewerkers ingedeeld in multidisciplinaire equipes. Deze equipes staan als groep in voor de primaire processen in de scholen die gekoppeld 8
zijn aan deze equipe. Een equipe bevat dus de som van de leden van de CLBteams in die scholen. Er zijn 3 equipes voor het basisonderwijs en 2 equipes voor het secundair onderwijs. De equipes komen iedere maandagnamiddag samen voor multidisciplinair overleg over casussen van leerlingenbegeleiding en schoolondersteuning. 1.4.6. Projecten Tenslotte zijn er ook nog de projecten. Deze werkgroepen zijn (doorgaans) multidisciplinair samengesteld met als doel bepaalde centrumtaken, verbeterprojecten of implementaties voor te bereiden en uit te voeren. Ook voor de projectwerking wordt structureel tijd voorzien (binnen de centrumvergaderingen). Binnen dit activiteitenverslag vind je de resultaten van de 11 projecten terug. De verslaggeving is niet gegroepeerd, maar is telkens te vinden in het overeenstemmende managementgebied. 1.5. Externe communicatie Reeds vele jaren neemt het centrum initiatieven op het vlak van externe communicatie. Onze website is onlangs volledig vernieuwd en wordt frequent bezocht. Ook onze elektronische nieuwsbrief (vier of vijf maal per jaar) wordt naar heel wat correspondenten verstuurd, over het hele land. Dit zijn zowel (en vooral) scholen, en hulpverlenende organisaties, maar ook ouders, CLB-medewerkers uit andere centra en zelfs ook beleidsverantwoordelijken van de overheid. De elektronische nieuwsbrief bevat nieuws omtrent onze CLB-werking, informatie voor scholen vanuit onze netwerkpartners, nieuwigheden omtrent wetgeving, … Dit schooljaar kwam aan bod: - Nieuwe wetgeving, de start van Integrale Jeugdhulp en impact op CLB-werking - Vaccinatienieuws: met hierbij VITALINK applicatie - In kaart brengen van de wettelijke toelatingsvoorwaarden en vereiste CLB-attesten - Initiatieven vanuit de Vlaamse overheid: cannabis campagne, LOGO Recent is ook een facebookpagina aangemaakt voor ons centrum. Daar worden op regelmatige basis de artikels vanuit de elektronische nieuwsbrief gepost. Het is een vaste traditie geworden dat ons centrum bijna jaarlijks alle scholen uitnodigt voor een infomoment over een bepaald onderwerp, waar steeds ook een grote opkomst te noteren valt. Dit was ook het geval in het schooljaar 2014: enerzijds ging een informatiemoment door rond Tsjetsjeense cultuur en anderzijds werden drie infosessies georganiseerd voor onze scholen over de start van Integrale Jeugdhulp en de impact hiervan op de CLB-werking. Tenslotte is er ook nog ons jaarlijkse activiteitenverslag, dat een ruime verspreiding krijgt naar onze scholen, netwerkpartners en overheid. Het activiteitenverslag kan steeds ook teruggevonden worden op onze website.
9
2. PERSONEEL 2.1. Personeelsbestand Het personeelsbestand bestond in 2013-2014 uit volgende ambten en personeelsleden (met per personeelslid het tewerkstellingsprocent): -
Secretariaat Directeur: Patrick Lancksweerdt (100%) Administratief werker: Lieslot Vandenberghe (100%), Hilde Vanhoutteghem (50%) Medewerker: Magda Geldhof (100%), Martine Provoost (100%), Ann Deleu (70%) Onderhoudspersoneel (niet uit omkadering): Claudine Segers (25u/week) en Nadine Dejonghe (20u/week) Er waren geen wijzigingen of vervangingen.
-
Arts Maarten Biesbrouck (60%), Liesbeth Deblock (50%), Ann Dewyspelaere (50%), Inge Vanmarcke (50%), Merel Van Neste (80%) en Mieke Van Tornout (50%) Vervangingen: - Mieke Van Tornout (ziekteverlof van 04/06/14 tem 24/06/14): interne vervanging door Maarten Biesbrouck (10%), Liesbeth Deblock (20%) en Merel Van Neste (20%)
-
Paramedisch werker Sofie Boonaert (100%), Ilse Bossuyt (50%), Cynthia Coghe (50%), Franciska Decruw (80%), Renate Denys (100%), Davy Depraetere (100%), Marina Gagarina (80%), Carin Huyghe (50%) en Veerle Sap (100%) Vervangingen: - Ilse Bossuyt (ziekteverlof van 30/09/13 tem 18/10/13): vervanging door Veronique Montaigne (50%) - Marina Gagarina (ziekteverlof van 15/12/13 tem 05/01/14): vervanging door Veronique Montaigne (80%) - Ilse Bossuyt (ziekteverlof van 10/02/14 tem 21/02/14): interne vervanging door Sofie Boonaert (10%), Renate Denys (20%) en Veerle Sap (20%) - Cynthia Coghe (ziekteverlof van 19/05/14 tem 01/06/14): 10% interne vervanging door Renate Denys (10%), Davy Depraetere (20%) en Marina Gagarina (20%) - Sofie Boonaert (ziekteverlof van 25/08/14 tem 31/08/14): vervanging door Annelien Lambrecht (100%)
-
Maatschappelijk werker Lieven Degraeve (100%), Désirée Chielens (100%), Colpaert Ellen (100%), Dominique Derveaux (70%), Joke Knockaert (50%), Leen Neirynck (100%), Vera Vervelghe (100%) en Joke Wybo (100%) Vervangingen: - Lieven Degraeve (ziekteverlof van 02/12/13 tem 15/12/13): vervanging door Julie Carlé (30%), Leen Neirynck (30%) en Joke Wybo (30%) - Joke Knockaert (ziekteverlof van 06/01/14 tem 17/01/14): interne vervanging door Vera Vervelghe (20%) en Joke Wybo (30%) - Ellen Colpaert (bevallingsverlof van 14/10/13 tem 19/01/14): vervanging door Julie Carlé (100%) - Joke Knockaert (ziekteverlof van 20/01/14 tem 13/03/14): vervanging door Julie Carlé (50%) - Joke Knockaert (ziekteverlof van 14/03/14 tem 04/04/14): vervanging door Veronique Montaigne (40%) en Joke Wybo (10%) - Vera Vervelghe (ziekteverlof van 02/04/14 tem 25/05/14): vervanging door Anneleen Demuynck (50%) en Lisa Dewitte (50%) 10
-
Psychopedagogisch consulenten Mieke Cappon (80%), Sofie Demeyere (100%), Heidi De Vlaeminck (100%), Isabelle De Smet (90%), Els Houtteman (100%), Jente Hugaert (110%), Rika Mahieu (100%), Jan Marrannes (100%), Leen Vandeputte (80%), Patrick Vandermersch (100%), Nele Vanhevel (50%) en Mieke Vanthournout (100%) Vervangingen: - Isabelle De Smet (loopbaanonderbreking van 01/10/13 tem 31/08/14): vervanging door Marieke Casteleyn (60%) en Leen Vandeputte (30%) - Mieke Vanthournout (ziekteverlof van 22/11/13 tem 20/12/13): vervanging door Hanne Dewilde (100%) - Jente Hugaert (bevallingsverlof van 18/03/13 tem 30/06/14): vervanging door Petra Proksch (110%) - Nele Vanhevel (bevallingsverlof van 18/08/14 tem 31/08/14): vervanging door Petra Proksch (50%)
-
Psychopedagogisch werkers Marieke Casteleyn (100%), Vienna Tanghe (80%), Toon Van Acker (100%), Nele Vanoverberghe (100%) en Lieve Verbrugghe (100%) Vervangingen: - Rita Deneut (pensioen vanaf 01/09.2013): vervangen door Vienna Tanghe (80%) - Marieke Casteleyn (vervanging van Isabelle De Smet voor 60%): vervanging door Lien Samijn (60%) van 01/10/13 tem 05/01/14 en door Toby Opstaele (60%) van 06/01/14 tem 31/08/14 - Vienna Tanghe (ziekteverlof van 18/11/13 tem 31/08/14): vervanging door Lien Samijn (40%) van 18/11/13 tot 04/12/2013, Tracey Cuylle (80%) van 05/12/13 tem 31/07/14 en Tiffany Boussauw (80%) van 18/08/14 tot 31/0814 - Lieve Verbrugghe (ziekteverlof van 05/12/13 tem 20/12/13): vervanging door Toby Opstaele (100%) - Lien Samijn (einde contract vanaf 01/01/2014): vervanging door Toby Opstaele (100%) van 01/01/2014 tot 31/08/2014
2.2. Stages Het voorbije schooljaar was het CLB de een stageplaats voor 5 studenten uit het hoger onderwijs. - Stage paramedisch werker: 3 studenten (twee uit het 3de jaar en één uit het 2de jaar). - Stage maatschappelijk werker: één student 2de jaar. - Stage master klinische psychologie: één student 2e jaar master in de klinische psychologie. 2.3. Deskundigheidsontwikkeling Wij streven naar een hoge deskundigheid bij al onze medewerkers. Voortdurende bijscholing is dan ook een absolute noodzaak. Dit kan gebeuren op diverse manieren: via het volgen van nascholingen, collegiaal overleg binnen disciplines, doornemen van literatuur, enz. Wat nascholingen betreft maken wij een onderscheid tussen interne en externe nascholingen. Interne nascholingen worden door onszelf georganiseerd voor het gehele personeel of voor bepaalde deelgroepen, al dan niet met een externe nascholer. Externe nascholingen zijn dan de gevolgde nascholingen die georganiseerd worden door derden. 2.3.1. Externe nascholingen Dit schooljaar noteerden we 209 inschrijvingen van alle medewerkers voor in totaal 88 verschillende studiedagen (voormiddag, namiddag, avond of volle dag). 11
Een overzicht van het aantal gevolgde dagen externe nascholing per discipline: dir secr arts pmw mw ppc/ppw Aantal dagen 3.5 4.0 13.5 13.5 20 52.5 Aantal dagen per fulltime 3.5 0.9 4.0 1.9 2.7 3.3 Onderstaande tabel biedt een overzicht van de gevolgde studiedagen volgens werkdomein. De groep “niet gespecifieerd” omvat die studiedagen die moeilijk aan een domein kunnen worden gerelateerd (vb nascholing rond Integrale Jeugdhulp, infosessie over het op komst zijnde M-decreet, nascholing op vlak van ICT) Indien we de niet gespecifieerde domeinen buiten beschouwing laten, dan is duidelijk dat in het domein psychosociaal functioneren de meeste nascholingen gevolgd worden. Domein Aantal dagen Aantal medewerkers Leren en studeren 7.0 20 Onderwijsloopbaan 10.5 38 Preventieve gezondheidszorg 9.0 29 Psychosociaal functioneren 17.5 65 Niet gespecifieerd 22.5 52 2.3.2. Interne nascholingen Als CLB mikken we steeds sterker op het organiseren van interne nascholingen. Het is immers onze overtuiging dat deze een sterker leereffect genereren dan bij afzonderlijke nascholingen door afzonderlijke personeelsleden. Vorig schooljaar gingen volgende interne nascholingen door: - LARS Het programma voor onze elektronische leerlingendossiers blijft in volle ontwikkeling. Daardoor is ook regelmatige nascholing of bijsturing nodig. In totaal gingen 4 werksessies door om medewerkers wegwijs te maken in nieuwigheden in het programma of opfrissen van het gebruik. Verder was er ook een introductiesessie voor het gebruiken als pilootcentrum van de nieuwe module, nl. documentmanagement. Deze module zal volgend jaar in de hele sector in gebruik genomen worden. De LARS-sessies werden gegeven door onze eigen ICT-medewerker en werden gevolgd door in totaal 38 medewerkers. - ICT Diverse interne nascholingen werden georganiseerd rond het gebruik van specifieke toepassingen (vb Excel-gebruik, gebruik van E-ID-lezer, tips en tools bij eigen ontwikkelde software, enz.) - Beroepsgeheim en inschrijvingsrecht Enkele jaren geleden kwam het decreet rechtspositie minderjarigen (DRM) reeds uitvoerig aan bod binnen ons centrum. Begin het schooljaar vond tijdens een personeelsvergadering een update plaats van het beroepsgeheim en het decreet rechtspositie minderjarigen, dit door een deskundige van de Kinderrechtswinkel. Het nieuwe decreet rond inschrijvingsrecht werd dit jaar toegelicht door medewerkers uit de VCLB-Koepel. Beide nascholingen gingen door voor alle personeelsleden. - Preventie geestelijke gezondheid In het kader van de gezondheidsdoelstellingen Vlaanderen 2020 werd ook binnen West-Vlaanderen werk gemaakt van preventie op het vlak van geestelijke gezondheid. De preventiecoaches uit West-Vlaanderen kwamen interne nascholing geven aan onze paramedische discipline en andere geïnteresseerden gedurende 3 dagen. Deze nascholing verliep samen met de CLB’s van Izegem en Tielt. In totaal volgden 12 medewerkers van ons centrum deze driedaagse nascholing. - M-decreet Een eerste interne nascholing gebeurde tenslotte ook al over het M-decreet dat vanaf 1 januari 2015 implicaties zal hebben voor de CLB-werking (zie verder bij partners). 12
2.4. Projectwerking Elk project kan gesitueerd worden binnen een bepaald managementgebied van ons beleidsplan. In dit activiteitenverslag komen de projecten uitvoeriger aan bod in het overeenstemmende managementgebied. Binnen deze rubriek beperken wij ons tot een opsomming met vermelding van het coachende stuurgroeplid en de deelnemende personeelsleden. Prioritaire projecten in schooljaar 2013-2014: - CLB-werking geformaliseerd (strategie en beleid) Coachend stuurgroeplid: Lieslot Vandenberghe Leden: Carin Huyghe, Jente Hugaert, Lieslot Vandenberghe en Petra Proksch (interim) - PRODIA zwakbegaafdheid/verstandelijke beperking (strategie en beleid) Coachend stuurgroeplid: Jan Marrannes Leden: Liesbeth Deblock, Ellen Colpaert, Marina Gagarina, Heidi De Vlaeminck, Jan Marrannes, Vienna Tanghe, Lien Samijn en Leen Vandeputte - Begeleiding anderstaligen in BaO (strategie en beleid) Coachend stuurgroeplid: Vera Vervelghe Leden: Joke Wybo, Vera Vervelghe, Lieve Verbrugghe en Nele Vanoverberghe - Overstap van basis naar secundair (strategie en beleid) Coachend stuurgroeplid: Sofie Demeyere Leden: Désirée Chielens, Mieke Vanthournout, Merel Van Neste, Franciska Decruw en Sofie Demeyere - Psychomotoriek (strategie en beleid) Coachend stuurgroeplid: Sofie Boonaert Leden: Ann Dewyspelaere, Joke Knockaert, Cynthia Coghe, Veerle Sap, Nele Vanhevel en Sofie Boonaert - Risicogedrag (strategie en beleid) Coachend stuurgroeplid: Rika Mahieu Leden: Mieke Van Tornout, Dominique Derveaux, Ilse Bossuyt, Renate Denys, Davy Depraetere, Els Houtteman en Rika Mahieu - Faalangst (strategie en beleid) Coachend stuurgroeplid: Mieke Cappon Leden: Mieke Cappon - Cerebraal visuele inperking (strategie en beleid) Coachend stuurgroeplid: Patrick Lancksweerdt Leden: Marieke Casteleyn - Leefgewoonten (middelen) Coachend stuurgroeplid: Sofie Boonaert Leden: Maarten Biesbrouck - Medische folders (middelen) Coachend stuurgroeplid: Patrick Lancksweerdt Leden: Inge Vanmarcke - Update van beleidscontracten (partners) Coachend stuurgroeplid: Patrick Vandermersch Leden: Lieven Degraeve, Leen Neirynck, Toon Van Acker en Patrick Vandermersch Naast het onderwerp wordt ook de rubriek vermeld waar een summier verslag kan worden teruggevonden. Veel van deze onderwerpen hebben betrekking op het managementgebied “processen”. Echter, omdat ze gaan over de aansturing van die processen, hebben we de verslaggeving onder het managementgebied “strategie en beleid” opgenomen.
13
3. STRATEGIE EN BELEID 3.1. Doorlichting Het begin van het schooljaar 2013-2014 leverde, naast de gewone drukte, al onmiddellijk bijkomende drukte op. Immers, op het einde van het vorige schooljaar werd aangekondigd dat we in doorlichting zouden krijgen. In september kwam dan de mededeling dat deze zou doorgaan in de loop van november. In de aanloop van deze doorlichting werd een voorbereidende vragenlijst (CIPO) bezorgd. Deze omvatte een uitvoerige bevraging van ons centrum, zowel op inhoudelijk als organisatorisch vlak. Ook werd vanuit de doorlichting aan iedere medewerker afzonderlijk een bevraging omtrent welbevinden gestuurd. Deze werd ingevuld en anoniem terug gestuurd naar de doorlichting. Ter voorbereiding van de doorlichting kregen we vanuit het departement Onderwijs een Context-Inputprofieldossier voor het CLB, alsook een centrumprofiel. Het CI dossier bevat, naast een aantal administratieve gegevens omtrent personeelsleden, heel veel interessante cijfers omtrent onze scholen, zoals overzichtstabellen met OKAN leerlingen, nationaliteiten, de instroom (bisser, doorstromer, instromer, neveninstromer), enz. De doorlichtingsweek zelf was heel intensief. Dagelijks waren er ongeveer 15 gesprekken met de inspectieleden. De onderwerpen uit de doorlichtingsfocus kwamen systematisch aan bod, zowel op vlak van beleid als op vlak van casuïstiek. Deze gesprekken verliepen steeds met een beperkt aantal personeelsleden. Op deze manier had elk personeelslid minstens drie keer een gesprek met de inspectie. In de loop van december kregen wij het doorlichtingsverslag. Niet zonder fierheid kunnen wij meedelen dat we de doorlichtingstoets glansrijk hebben doorstaan. Voor geen enkele van de focuspunten was er vanuit de inspectie een opvolging aangegeven. Uiteraard waren een aantal opmerkingen, suggesties en verbeterpunten, welke wij dan ook graag overnemen in onze kwaliteitszorg. De conclusie die wij zelf maakten: de doorlichtingsweek was een bijzonder intensief maar heel leerrijk en versterkend gebeuren. Heel wat van onze eigen medewerkers groeiden ontzettend in deze toch ook vermoeiende week. Bovendien was het ook versterkend voor de teamgeest, of, om het met de woorden van een medewerker te vertolken: “Die doorlichtingsweek was een uitstekende teambuilding.” 3.2. Kwaliteitszorg Onder aansturing van de kwaliteitscoördinator, samen met de stuurgroep, is kwaliteitszorg een voortdurend gebeuren waarbij alle medewerkers kwaliteit van zorg én kwaliteitszorg als een evident gegeven beschouwen. De klemtoon dit jaar lag op het opvolgen van diverse inhoudelijk projecten die op ons centrum afkwamen. Daarnaast waren er ook een aantal technische/logistieke projecten o.a. vanuit het perspectief op de nieuwe beleidsperiode voor de volgende schooljaren. In het eerste deel van het schooljaar ging de aandacht sterk naar voorbereiding van de doorlichting. Dit omvatte onder meer: - Jaarlijkse update van het kwaliteitshandboek - Integratie van het nieuwe beleidsplan aan de hand van een korte versie van dit beleidsplan, waarbij per managementgebied de strategische doelstellingen, operationele doelstellingen en actiepunten werden weergegeven.
14
- Voor elk focuspunt uit de doorlichting werd een interne infofiche gemaakt voor de medewerkers, met nuttige informatie en afspraken. Deze werden geïntegreerd in het kwaliteitshandboek. - Tenslotte werden de kwaliteitsplannen voor projectwerking opgemaakt en opgevolgd. Naast de doorlichting werd verder werk gemaakt van de analyse van de bevraging van het telefonisch onthaal. Deze bevraging volgde op een eerste cliëntbevraging (nulmeting) gedaan in juni 2012. Daaruit volgde de opmaak van een flowchart cliëntonthaal. Via een tweede bevraging (terug in juni) werd deze nieuwe flowchart geëvalueerd. Dat leidde na analyse in de vaststelling dat ons telefonisch onthaal geoptimaliseerd werd. Uiteraard waren er na deze tweede bevraging nog enkele beperkte bijsturingen. Dit jaar startte de voorbereiding van de interne zelfevaluatie die gepland staat voor schooljaar 2014-2015. De vorige zelfevaluatie dateert van 2009. Intussen zijn er heel veel zaken veranderd m.b.t. de werking. Vandaar dat het zinvol is om opnieuw die zelfevaluatie uit te voeren. De reeds gedane voorbereiding omvatte: - Opmaak van het kwaliteitsplan die dit verbeterproject in goeie banen zal leiden - Planning m.b.t. de afname en verwerking; in nauw overleg met de staf. - Voorbereiding van de vragenlijsten, beslissen welke er afgenomen wordt en welke parameters (bv. discipline) er extra bevraagd worden i.f.v. de latere analyse. 3.3. CLB-werking geformaliseerd Een projectgroep kreeg als opdracht om de formele documenten eens onder handen te nemen. Dit gaat over alle documenten die in het kader van kwaliteitszorg nodig zijn. Dit initiatief kwam goed uit, want kort nadien kregen wij de aankondiging van de doorlichting. Er werd met de projectleden afgetoetst met welke zaken reeds in orde waren en welke zaken een verdere uitwerking vragen. Zo werd snel duidelijk dat een zelfbeschrijving van ons CLB ontbreekt. Dit werd uitgewerkt aan de hand van de 6 managementgebieden. Na de doorlichting werd doorlichtingsverslag grondig doorgenomen en werden suggesties in kaart gebracht als werkpunten voor komende schooljaren. Hier werden indien mogelijk ook een aantal verbeterprojecten aan gekoppeld. Verder werd de inhoud van de WIKI samengelegd met het kwaliteitshandboek waardoor één en het ander gecomprimeerd werd en sneller toegankelijker werd gemaakt voor de medewerkers. 3.4. PRODIA zwakbegaafdheid / verstandelijke beperking Een projectgroep hield zich tijdens het schooljaar verder bezig met de implementatie van een nieuw PRODIA-protocol (PRODIA staat voor “Protocollering van diagnostiek”. Het leren kennen van het protocol en vertalen naar gebruik voor de medewerkers was de strategische doelstelling van dit project dat reeds vorig schooljaar startte. Dit jaar stond het bekend maken van fase 2 van het protocol op het programma, naast het geven van duiding aan de hand van het PVOC-draaiboek. Daarnaast werd uitgezocht welke onderzoeksinstrumenten omtrent het sociaal aanpassingsgedrag best gebruikt worden. Dit aan de hand van eigen afname, verwerking en interpretatie. Alle opgedane informatie werd gebundeld en beschikbaar gesteld op onze digitale ruimte. De implementatie van het draaiboek bij het personeel zal nog aan bod komen in het volgend schooljaar.
15
3.5. PRODIA Psychomotoriek Het hoofddoel van dit project was de implementatie van het nieuw PRODIA- protocol ‘Psychomotoriek’. Daarbij wordt ernaar gestreefd dat elk personeelslid van het centrum handelingsgericht kan werken en handelingsgerichte diagnostiek kan toepassen voor wat betreft psychomotoriek. In de beginfase werd nagegaan over welke informatie we als centrum reeds beschikken, dit werd samen geïnventariseerd in een document. Daarna ging men in fase 2 het protocol ‘omzetten’ in een werkinstrument voor de medewerkers. Dit loopt samen met de werking vanuit de provinciale aansturing van dit protocol. Dit algemene document moet nog verder gebruikersvriendelijk gemaakt worden. Vandaar dat het project volgend schooljaar verder gezet zal worden om dit eindproduct af te werken en de implementatie te voorzien op centrumniveau. 3.6. Cerebraal visueel inperking (CVI) Het onderwerp CVI komt de laatste tijd steeds vaker in de actualiteit. Ook in ons centrum zijn hierover vragen en is er weinig informatie over beschikbaar. De bedoeling van het project is om deze informatie te ontsluiten. Uiteindelijke doelstelling van dit project was het ontwikkelen van een informatieve brochure voor leerkrachten, ouders en opvoeders met bevattelijke informatie in heldere en eenvoudige taal over het onderwerp ‘CVI’. Bedoeling is na het doornemen van deze brochure een duidelijk beeld te hebben over wat CVI is en hoe ze kinderen in hun omgeving met CVI kunnen helpen. Daarnaast werd aanvullend een lijst van STICORDI-maatregelen voor leerlingen opgemaakt. Het eindproduct werd voorgesteld op de personeelsvergadering aan alle medewerkers en is terug te vinden in onze digitale ruimte. 3.7. Overstap van BuBaO naar BuSO Een projectgroep heeft vorig schooljaar werk gemaakt van een betere procedure voor schoolloopbaanbegeleiding in het buitengewoon onderwijs, meer bepaald bij de overgang van basis- naar secundair onderwijs. Er werd gewerkt aan een duidelijk schema voor de medewerkers werkzaam in het buitengewoon basisonderwijs. Uiteindelijk is het een soort leidraad geworden om op stap te gaan met scholen. Alle mogelijke stappen die gezet kunnen worden in het kader van studiekeuzebegeleiding zijn opgenomen in de leidraad. Het is de bedoeling dat de CLB-medewerker aan de hand van deze leidraad in communicatie kan treden met de school om tot gezamenlijke afspraken te komen. 3.8. Risicogedrag Dit prioritair project had als doelstelling om het bestaande crisisinterventiebeleidsplan te herwerken en beter af te stemmen op de toegenomen deskundigheden in de scholen zelf op vlak van crisisaanpak en begeleiding. Na een ruime verdieping van de informatie die reeds aanwezig is (bv. stappenplannen vanuit scholen, eigen draaiboek crisisintervisie, …) werd een begrenzing opgesteld van wat crisis is. Het resultaat is een overzichtelijk traject rond crisisinterventie. Dit werkdocument bevat alle materiaal dat CLB-medewerkers nodig hebben van bij het onthaal van een crisismelding, tot het afsluiten van de crisisbegeleiding. Dit trajectdocument wordt, begin volgend schooljaar, aan alle medewerkers (inclusief onthaalmedewerkers) voorgesteld tijdens een personeelsvergadering en zal vanaf dan gebruikt worden bij alle crisissen.
16
3.9. Faalangst “Begeleidingsmateriaal voor de leerling” op vlak van faalangst kreeg een update. Er werd een individueel begeleidingspakket gemaakt waaraan een aantal elementen vanuit OGT (Oplossingsgerichte Gedragstherapie) werden toegevoegd. Ook ander recent materiaal m.b.t. dit thema werd geïntegreerd. Het begeleidingsmateriaal met de verschillende modules is terug te vinden op het intranet van CLB. De individuele kortdurende begeleiding vanuit het CLB op vlak van faalangst werd gesitueerd binnen het zorgcontinuüm. Ook het begeleidingsmateriaal voor leerkrachten en ouders en een aantal vragenlijsten en testmateriaal kregen een plaats binnen dit ruimer kader. Dit ruimer kader vormt een stappenplan wanneer er zich een problematiek i.v.m. faalangst aandient. Ook dit stappenplan met heel wat bijlagen is terug te vinden op het intranet. Het begeleidingsmateriaal en stappenplan worden volgend schooljaar voorgesteld op een disciplinevergadering.
17
4. MIDDELEN 4.1. Preventie en veiligheid Het CPBW heeft dezelfde samenstelling als deze van het LOC, met toevoeging van de lokale preventieadviseur (Ann Deleu). Het overleg sluit telkens aan op de vergadering van het LOC. Het CPBW kwam twee maal samen. Het centrum is aangesloten bij de Technische BedrijfsEenheid (TBE) van de VCLBkoepel m.b.t. de wettelijke aspecten i.v.m. preventie en veiligheid. Het centrum is tevens aangesloten bij de dienst voor preventie en bescherming op het werk IDEWE. Vorig schooljaar volgde de preventiemedewerker de basisopleiding preventiewerk en in december 2013 ging de laatste dag opleiding door, waarbij het basisgetuigschrift werd behaald. In november werd bij de doorlichting ook de preventie en veiligheid geëvalueerd. We kregen een gunstig advies. Op vlak van preventie en veiligheid werden in het schooljaar 2013-2014 volgende projecten gerealiseerd en/of activiteiten georganiseerd. Er werd een nieuw brandalarm geïnstalleerd waarbij er een duidelijker signaal kan gegeven worden. Het finaliseren van dit brandalarm hangt samen met de renovatiewerken. Tevens werd een brandladder geplaatst zodat de evacuatie vanop het eerste verdiep mogelijk wordt. In juni 2014 werd een evacuatie-oefening georganiseerd waarbij de aandacht vooral gericht was op het traceren van de aanwezigheid van de medewerkers. De resultaten werden op een personeelsvergadering toegelicht waarbij afspraken werden verduidelijkt. Sinds een aantal jaren is er een aanbod vanuit het centrum voor griepvaccinatie. Er gingen 17 medewerkers in op dit aanbod. In opvolging van de CPR-cursus die in het schooljaar 2011-2012 gegeven werd, wordt ieder jaar in januari of maart een opfrissing georganiseerd. Dit gebeurt door het tonen van een DVD met de basishandelingen. Dit zal jaarlijks herhaald worden tot er nieuwe richtlijnen voorgesteld worden. In juni 2013 werd het volledige gebouw onderworpen aan de nodige keuringen. Op het vlak van de elektriciteit waren er aan aantal tekortkomingen. Deze werden in de loop van het schooljaar in orde gebracht. Tevens werd er noodverlichting geïnstalleerd op beide medische circuits. Tenslotte werd een inventaris van alle toestellen opgemaakt die in het centrum gebruikt worden. Het is de bedoeling om dit in het schooljaar 2014-2015 verder aan te vullen met de nodige handleidingen. 4.2. Renovatie In het meerjarenplan voor de renovatie van het gebouw was er het voorbije schooljaar weinig zichtbare activiteit. Het subsidiedossier voor de renovatie van (aansturing van) de centrale verwarming werd in oktober ingediend en pas in april goedgekeurd. Deze werken zijn gestart in augustus. Het doel hiervan is economischer en zuiniger te verwarmen, waarbij de aansturing van de verwarming in de verschillende delen van het gebouw op een afzonderlijke manier kan gebeuren. De voorbereiding voor het volgende dossier is ongeveer volledig klaar. Dit gaat over blok B, waarbij de voorkant van het gebouw zal ingericht worden voor spreekkamers voor onze cliënten. Het personeel kreeg inspraak in dit concept via een vragenlijst met hun verwachtingen en wensen voor deze nieuwe structuur. Normaal zal de uitvoering van dit dossier starten in het schooljaar 2014-2015.
18
4.3. Medische folders Wij beschikken over heel wat materiaal dat wij meegeven aan ouders en leerlingen n.a.v. een medisch consult. Daar moest dringend eens in opgeruimd worden. Eén van onze medewerkers nam dit ter harte als prioritair project. Een volledig overzicht van de bruikbaarheid van de bestaande folders met daarbij toekomst plannen werd uitgewerkt. De volgende schooljaren kan door de medewerkers van de medische discipline een update gemaakt worden van het materiaal. Daarnaast werd ook een nieuwe folder opgemaakt omtrent ondergewicht. De bedoeling is om later tot een centraal klassement te komen van alle beschikbare folders, ongeacht of ze nu meegegeven worden bij een medisch consult of bij een ander contact. Hier zal werk van gemaakt worden in de volgende jaren. 4.4. Leefgewoonten Tijdens de medische consulten wordt gewerkt met een papieren vragenlijst omtrent leefgewoonten die de leerlingen invullen. Tijdens het consult worden deze vragen overlopen door de arts en/of paramedisch werker en wordt waar nodig advies gegeven. Het is de bedoeling om deze werkwijze te evalueren en een kwaliteitsverbetering te realiseren zodat onze plaats als gezondheidsondersteunende dienst voor de school beter kan worden uitgebouwd. Dit prioritaire project werd door één medewerker opgenomen. Het bestond uit voorbereidend werk: literatuurstudie, methodieken bepalen, opstellen scripts en toestemmingsformulieren voor deelnemers (leerlingen & CLB-collega’s). In het daaropvolgende jaar zal de uitvoering gebeuren onder de vorm van focusgroepen. Dit vindt plaats buiten de prioritaire werking. Door kwalitatieve analyse van de bekomen feedback zullen dan worden suggesties gedaan voor kwaliteitsverbetering. 4.5. Informatie en communicatietechnologie Een goede ICT-werking is voor een dienst als het CLB een cruciale voorwaarde om kwalitatief goed werk te kunnen verrichten. De belangrijkste doelstelling is het onderhouden van het serverpark. Dit vraagt een dagelijkse opvolging van de logins en de hardwareproblemen die medewerkers melden. Verder werd ook werk gemaakt van de blijvende uitwerking en update van onze WIKI, de digitale ruimte waar alle interne afspraken opgenomen worden en gemakkelijk zijn terug te vinden. Diverse nieuw startende medewerkers werden op weg geholpen in het complexe geheel van ICT-toepassingen die wij in het centrum gebruiken. Daarnaast werden diverse interne nascholingen georganiseerd om bij de medewerkers hun kennis up to date te houden (zie deskundigheidsontwikkeling). Wat software betreft werd de webbased toepassing over externe hulpverleners uitgebreid met een aanvulmodule. Op die manier kan de verantwoordelijke medewerker zelf alle gegevens snel updaten en toevoegen. Ook onze digitheek wordt omgebouwd naar een webbased toepasing. De ontwikkeling hiervan zal afgewerkt volgend schooljaar afgewerkt worden en daarna geïmplementeerd worden bij de medewerkers. Een goede ICT-werking kan hedendaags niet zonder dat er ook een goede toegang is tot het internet. Voor onze medewerkers die in scholen aanwezig zijn is dit noodzakelijk om toegang te krijgen tot de elektronische leerlingendossiers. Vandaar dat wij zelf instaan voor deze toegankelijkheid door in onze scholen draadloze acces points te voorzien. Ook dit jaar werden een 10-tal draadloze routers geïnstalleerd. Door het inperken van de mobiele internetsticks bleef het kostenplaatje beperkt. 19
4.6. E-hulp Begin dit schooljaar startte het initiatief van E-chathulp binnen de vrije centra van WestVlaanderen. Dit werd in een pilootfase uitgetest tijdens het eerste trimester door één van de West-Vlaamse CLB’s. Vanaf januari werd dit aanbod uitgebreid en gedragen door alle vrije CLB’s van WestVlaanderen. In de tweede helft van het schooljaar heeft ons CLB 4 sessies opgenomen op woensdagnamiddag of woensdagavond. Voor ons CLB kozen wij voor een multidisciplinair team van 4 medewerkers die de Ehulpverlening op zich neemt: Davy Depraetere (paramedicus), Dominique Derveaux (maatschappelijk werker), Maarten Biesbrouck (arts) en Jente Hugaert ( psychopedagoog ). Deze collega’s volgden hiervoor ook een bijscholing. Voor volgend schooljaar wordt bekeken of dit initiatief binnen West-Vlaanderen samen kan lopen met het zelfde initiatief binnen Limburg, op die manier zou het aantal chatsessies kunnen verhoogd worden.
20
5. PARTNERS 5.1. Samenwerking met onderwijspartners 5.1.1. Beleidscontracten Het schooljaar 2013-2014 was het laatste jaar van de beleidsperiode 2012-2014. Dit betekende dat de beleidscontracten met de scholen opnieuw dienden verlengd te worden. Alle vrije scholen verlengden stilzwijgend hun contract. De stedelijke scholen zegden het contract op en er vond een hoorzitting plaats met de stedelijke overheid van Roeselare waar we als CLB ons contract verdedigden met een positief resultaat. De stedelijke scholen verlengden hun contract met het vrije CLB. De gemeentelijke scholen zegden het contract met het CLB op; op de respectievelijke gemeenteraden werd dit besproken. Enkel met de gemeentelijke school van Staden kwam er geen verlenging. In het CLB van Roeselare hield een projectgroep zich bezig met de uitwerking van dit onderwerp. De bedoeling was om nieuwe versies van de beleidscontracten op te maken, die dienen voor zowel de scholen van het basisonderwijs als de scholen van het secundair onderwijs. Daarnaast werden de modellen van bijzondere bepalingen voor het BaO en het SO en de afsprakennota’s voor het gemeentelijk en stedelijk BaO herwerkt zodat ze duidelijk aansluiten bij het nieuwe beleidscontract. Dit alles resulteerde in één beleidscontract voor het gemeentelijk en stedelijk onderwijs en één beleidscontract voor het vrije onderwijs. De inhoud van die beleidscontracten is gelijkaardig, waardoor geopteerd werd om één algemeen sjabloon te maken voor luik B van het beleidscontract (bijzondere bepalingen/afsprakennota). Uiteindelijk werden bijna alle contracten verlengd, sommige op basis van stilzwijgende verlenging, de meeste mits de ondertekening van de nieuwe versie van het beleidscontract. Voor de periode 01.092014 tot 31.08.2020 werkt het CLB van Roeselare contractueel samen met volgende scholen: - Basisonderwijs: o Alle scholen van het vrij onderwijs in Roeselare, Hooglede, Ardooie, en Moorslede en Staden o Eén school van het vrij onderwijs in Ledegem o Alle scholen van gemeentelijk of stedelijk onderwijs in Roeselare, Hooglede, Ardooie en Moorslede o Sint Idesbald (Roeselare) en Dominiek Savio (Hooglede) - Secundair onderwijs o Alle scholen van het vrij onderwijs van Roeselare en Ardooie o Sint Idesbald (Roeselare) en Dominiek Savio (Hooglede) - Andere o De Leertijd (Syntra) in Roeselare o ID DIEN (hoger beroepsonderwijs) 5.1.2. Inhoudelijke samenwerking Dit schooljaar werd er in basisonderwijs werk van gemaakt om de snaren gelijk te stemmen tussen DPB en CLB omtrent de implementatie van het handelingsgericht werken in onze vrije basisscholen. Dit gebeurde onder meer door een gezamenlijk overleg op school, alsook een voorbereiding en aftoetsende gesprekken tussen de pedagogisch begeleider en onze beleidsmensen. 21
Op deze manier proberen we de samenwerking tussen DPB, CLB en school te intensifiëren waardoor de implementatie door alle partners gedragen wordt. In secundair onderwijs nemen, naast de pedagogische directeurs & coördinerend directeur , ook DPB en CLB deel aan de “werkgroep zorg” van de scholengemeenschap St-Michiel. Afgelopen schooljaar werd het gemeenschappelijk zorgbeleid gefinaliseerd. Zowel DPB als CLB hebben een groot aandeel in het tot stand komen van die visietekst. Deze visietekst werd geïmplementeerd zowel bij het CLB-personeel als in de scholen van de Sint-Michielscholengroep. Voor het CLB participeerde Mieke Cappon (coördinator SO) in dit overleg. Mieke maakt ook deel uit van het overleg rond nascholingsbeleid van deze scholengroep. Leen Neirynck maakt deel uit van het overleg rond keuzebegeleiding, waarvan de jaarlijkse TSO-BSO-doedagen een uitwerking vormen. Rika Mahieu en Lieve Verbrugghe maken deel uit van ROL (Roeselaars Overleg Leerlingenbegeleiders), wat een netoverstijgend initiatief is. In Roeselare zijn twee LOP’s (Lokaal OverlegPlatform) actief voor zowel basisonderwijs als secundair onderwijs. Het CLB participeert op een actieve wijze in deze organisaties: - Dagelijks bestuur: Vera Vervelge (BaO) en Dominique Derveaux (SO) - Algemene vergadering: Patrick Lancksweerdt (BaO en SO), Vera Vervelge (BaO) en Dominique Derveaux (SO) - Bemiddelingscommissie: Patrick Lancksweerdt (BaO en SO) De samenwerking met de onderwijspartners verloopt uiteraard ook op een intensieve wijze via de dagdagelijkse werking: de afspraken rond bijzondere bepalingen en afsprakennota’s, de jaarlijkse evaluatie van de werking en het schoolinterne overleg met onze medewerkers. Uiteraard is er ook terugkoppeling via de bestuursorganen: in de Raad van Bestuur en in de Centrumraad zitten vertegenwoordigers van diverse onderwijsniveaus. Samen met enkele van deze partners werd overigens een nieuw initiatief gerealiseerd in het kader van kansenbevordering: een infosessie over de CLB-werking voor anderstaligen (zie rubriek processen). 5.1.3. Ontmoetingsdagen De samenwerking met de onderwijspartners komt ook extra in de kijker door de ontmoetingsdagen CLB-school die op regelmatige basis doorgaan. Dit schooljaar waren er twee ontmoetingsmomenten: - Enerzijds was er vanuit het CLB een aanbod van drie sessies waarin toelichting gegeven werd over de opstart van het decreet Integrale Jeugdhulp en de implicaties hiervan op de samenwerking met de scholen. Meer dan 50 deelnemers uit scholen waren op deze infosessie aanwezig. - Anderzijds ging een interne nascholing door over Tsjetsjeense cultuur en onderwijs. De laatste schooljaren krijgen we in ons CLB meer en meer vragen vanuit het onderwijs en onze onderwijspartners betreffende de Tsjetsjeense cultuur en onderwijs. Zo wordt dikwijls de vraag gesteld hoe deze mensen staan tegenover ons onderwijs, tegenover pedagogische adviezen die door leerkrachten worden gegeven enz. Scholen zijn ook zoekende hoe ze een betere communicatie zouden kunnen voeren met deze ouders en jongeren. Om op deze vragen een duidelijk antwoord te beiden organiseerden we een studiedagnamiddag ‘Tsjetsjeense cultuur en onderwijs’. Een externe nascholer van OTA (Ondersteuningsteam Allochtonen) bracht inzichten bij omtrent deze cultuur, dit aan de hand van vele praktische voorbeelden. Daarnaast was er ook ruim de gelegenheid tot vraagstelling. Deze interne nascholing werd, op advies van de Centrumraad, ook open gesteld voor de scholen, waar ruim 70 deelnemers vanuit onze scholen op afkwamen. 22
5.1.4. Voorbereiding M-decreet Het voorbije schooljaar is de herstructurering van het (buitengewoon) onderwijs een belangrijk discussiepunt geweest. Na vele jaren werd uiteindelijk het oorspronkelijke “leerzorgkader” vertaald in een decreet, dat de naam kreeg “M-decreet”. Deze naam is afkomstig van een eerdere versie van het ontwerpdecreet met de naam “Dringende en andere maatregelen”, waarbij uiteindelijk de “dringende en andere” van verdwenen. Vanaf 01.09.2015 gaat het M-decreet in voege. Dit betekent dat wij ons als CLB-sector op deze wijzigingen moeten voorbereiden, gezien vanaf 01.0102015 de attesteringen voor buitengewoon onderwijs reeds vanuit de nieuwe wetgeving zal moeten gebeuren. Dit zal ook implicaties hebben op de werking van de schoolverlaters en zal dus ook volgend schooljaar onderwerp zijn van intern overleg en afstemming. Zeker is dat deze wijzigingen een grote impact zullen hebben op onze CLB-werking, zowel binnen het gewoon als binnen het buitengewoon onderwijs. In ons centrum is de voorbereiding hiervan al gestart door een aantal informatiesessies aan medewerkers over het nieuwe decreet. 5.2. Samenwerking met CLB-sector Het CLB-netwerk bestaat uit diverse niveaus van formele en informele samenwerking, waarbij het CLB van Roeselare op diverse vlakken verantwoordelijkheden opneemt. Een overzicht op Vlaams niveau: - VCLB-koepel: Het CLB van Roeselare maakt deel uit van de nationale VCLB-koepel. De directeur maakt deel uit van het bestuur van deze VZW. Het centrum levert zowel een financiële als omkaderingsbijdrage aan deze organisatie, die ons enerzijds als belangenbehartiger vertegenwoordigt op allerlei fora en anderzijds de coördinatie opneemt voor gezamenlijke initiatieven in functie van de centra (zoals nascholing, ontwerp van visieteksten, pedagogische begeleiding voor de CLB’s, enz.) - LARS: De ontwikkeling van het elektronische leerlingendossier loopt nog steeds. Organisatorisch blijft voor ons centrum nog een actieve rol weggelegd: o LARS-stuurgroep: Patrick Lancksweerdt is nog lid van de LARS-stuurgroep, maar omwille van de dubbele functie vervangen door een collega. o LARS-nomenclatuur: Patrick Lancksweerdt o LARS-datawarehousing: Lieslot Vandenberghe o Aansturing LARS-programma: buiten werkcontext zijn Lieslot Vandenberghe en Patrick Lancksweerdt nog betrokken bij de analyse en preprogrammering. Op provinciaal vlak: - Provinciale VCLB-koepel: In het verlengde van de nationale VCLB-koepel is er ook een provinciale organisatie met ongeveer dezelfde opdracht. Deze VZW staat ook in voor de PVOC-werking (zie verder). De directeur en de voorzitter maken deel uit van het bestuur van deze VZW. - RODIN: Op een systematische manier is er overleg tussen de directeurs van de Vrije CLB’s van West-Vlaanderen. RODIN is de benaming van dit informele overleg, en verwijst naar de gekende beeldhouwer. RODIN kwam 15 maal samen. Dit is intensiever dan andere jaren, omdat de vernieuwing van de provinciale werking voor de volgende jaren extra overleg vergde. - Sectoraal overleg: Op regelmatige basis is er ook sectoraal overleg, waarbij alle directeurs van alle CLB’s van West-Vlaanderen samenkomen om gemeenschappelijke punten uit te werken. Het sectoraal overleg ging 4 maal door. - Provinciale Vormings- en OndersteuningsCel (PVOC). De PVOC staat in voor de gelijkgerichte werking en nascholingsinitiatieven op niveau van de provincie. Het CLB van Roeselare participeert met financiële en personele inzet. - Op regelmatige tijdstippen worden intervisies en werkvergaderingen georganiseerd. De betreffende interne verantwoordelijken (meestal leden van de stuurgroep) nemen hieraan deel. Het CLB van Roeselare participeert actief in de aansturing op volgende manier: 23
o Jan Marrannes is coördinator voor de provinciale aansturing van het domein Leren en Studeren. o Patrick Lancksweerdt is coachend directeur voor de provinciale aansturing van het domein Preventieve Gezondheidszorg, de medische coördinatoren en ICTwerking. o SID-in: Het CLB van Roeselare was als gastheer nauw betrokken bij de organisatie van de SID-in West-Vlaanderen. Leen Neirynck was voorzitter van de organisatie. Aangezien volgend schooljaar (2014-2015) een nieuwe beleidsperiode start voor de CLB’s, werd ook beslist om de provinciale samenwerking te vernieuwen. De huidige provinciale samenwerking zal geen vorm meer krijgen door ‘afgedragen’ omkadering, maar door personeelsinzet aan bepaalde projecten. Het toekennen van ‘werkdagen’ aan projecten en de verdeling ervan over de 13 centra heen werd een moeilijke maar haalbare puzzel. De directeur participeerde actief in deze zoektocht. 5.3. Samenwerking met welzijnsnetwerk 5.3.1. Actieve rol binnen regionale en lokale welzijnszorg Het CLB is actief in het lokale en bovenlokale welzijnsnetwerk. Het aanwijsbaar netwerk van lokale diensten en hulpverleningsorganisaties bevindt zich op verschillende niveaus, met verschillende partners en met verschillende doelstellingen. Met vele van deze partners zijn netwerkprotocollen afgesloten: LARGO Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg, Dienst Ondersteuningsplan (DOP), Kind & Gezin, Centra voor Ambulante Revalidatie (CAR), Vertrouwenscentrum Kindermishandeling (VK), West-Vlaamse Consultatiebureaus voor Arbeid en Zorg (WVCB). Medewerkers van ons centrum participeren in het beleid of de aansturing van een aantal welzijnsorganisaties of overlegstructuren: Op lokaal niveau: - Lokaal Samenwerkingsverband Opvoedingsondersteuning (LSO): Patrick Lancksweerdt (lid van de stuurgroep) en Joke Wybo (medewerker). Meer info vind u verder in dit deel. - Lokaal overleg Huizen van het Kind: Patrick Lancksweerdt (lid overlegorgaan) - Lokaal Drugoverleg Roeselare: Davy Depraetere (lid werkgroep onderwijs) - Lokaal Gezondheidsoverleg Roeselare: Patrick Lancksweerdt - Lokaal Netwerkoverleg ADHD: Jan Marrannes (lid overlegorgaan) - Lokaal Overleg Kindermishandeling: Vera Vervelghe (lid stuurgroep) Op provinciaal of bovenlokaal niveau: - VZW Consultatiebureau personen met een handicap: Patrick Lancksweerdt (RvB) - VZW Dienst Ondersteuningsplan: Patrick Lancksweerdt (RvB) - VZW Verwijzersplatform: Patrick Lancksweerdt (AV) - VZW LOGO Midden-West-Vlaanderen: Patrick Lancksweerdt (AV) - IJH-Moment: Ellen Colpaert (lid projectgroep) - KOPP (Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problematiek): Nele Vanhevel en Ilse Bossuyt (leden van de werkgroep) 5.3.2. Integrale Jeugdhulp (IJH) Speciale aandacht in dit verslag moet gaan naar de start van Integrale jeugdhulp. Op 1 maart 2014 ging dit decreet immers in uitvoering. Dit betekent meteen dat de opdracht van de CLB’s in het kader van hun draaischijffunctie tussen onderwijs en welzijn, verandert. Immers, de uitrol van IJH heeft een grote impact op zowel de structuur als de werking van de welzijnssector. Het CLB is één van de verschillende sectoren die hierin betrokken wordt, maar heeft wel een heel bijzondere positie, omwille van de brede toegang tot het schoolmilieu. 24
Integrale Jeugdhulp zal het volledige landschap van welzijnsvoorzieningen en welzijnsdiensten veranderen, en dit zowel op Vlaams vlak als op lokaal/regionaal vlak. Het CLB bouwt hierin haar rol van breed toegankelijke welzijnsorganisatie sterk uit. Het CLB van Roeselare is sinds 1 maart ook MDT (multidisciplinair team) voor het opmaken van de administratieve documenten in het kader van toeleiding tot jeugdhulp. Vanaf 1 maart stond het CLB reeds in voor het maken van een aantal van deze toeleidingsdocumenten: Soort BaO SO Totaal A-documenten 24 15 39 M-documenten 0 8 8 Totaal 24 23 47 A-documenten: Toeleiding tot jeugdwelzijn met toestemming van de ouders/leerling M-documenten: Toeleiding tot jeugdwelzijn zonder toestemming van de ouders (“maatschappelijke noodzaak”)
Binnen ons centrum wordt de implementatie van Integrale Jeugdhulp gestuurd vanuit de maatschappelijke discipline (met de nodige nascholingen). De afstemming binnen hulpverlening en welzijn is nog volop bezig, al dan niet gepaard met kinderziekten, zowel op digitaal vlak als op het vlak van de inhoudelijke afstemming. Daarom is het van enorm belang om als CLB te blijven werken aan een goede sociale kaart, zodat de cliënten op een vlotte manier kunnen worden doorverwezen. Het zal de volgende jaren dan ook een belangrijk aandachtspunt blijven voor het centrum. 5.3.3. VAPH Het CLB van Roeselare blijft ook buiten IJH fungeren als MDT (multidisciplinair team) voor meerderjarigen. Daarvoor leveren wij dossiers ten behoeve van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap Hieronder is schematisch weergegeven waarvoor een VAPH-dossier gemaakt werd, ingedeeld volgens onderwijsniveau. Gewoon Buitengewoon Totaal onderwijs onderwijs Basisonderwijs
7
27
34
Secundair onderwijs
8
31
39
15
48
73
Totaal
Het aantal dossiers is duidelijk gedaald ten opzichte van vorig jaar, daar vanaf 1 maart er voor de minderjarige geen VAPH dossiers meer gemaakt worden. Dit is, met de komst van Integrale Jeugdhulp, vervangen door A-documenten voor de intersectorale toegangspoort. Het verschil tussen buitengewoon en gewoon onderwijs wordt vlug verklaard door de grote hoeveelheid aanvragen voor internet of semi-internaat in het buitengewoon onderwijs.
25
6. PROCESSEN 6.1. Leerlingenaantal De schoolgaande leerling, vanaf de kleuterklas tot het einde van het secundair onderwijs, staat centraal in de werking van het CLB. In het schooljaar 2013-2014 was het centrum verantwoordelijk voor de begeleiding van 18.018 leerlingen. Onderwijsniveau
Aantal
Gewogen
Schooljaar
2012
2013
2014
2012
2013
2014
Gewoon Basisonderwijs
9476
9934
9979
18952
19868
20058
Gewoon Secundair onderwijs
7742
7260
7040
15137
14657
14441
Buitengewoon Basisonderwijs
434
415
408
3038
2905
2856
Buitengewoon Secundair onderwijs
588
591
591
4116
4137
4137
17940
18200
18018
41243
41567
41492
Totaal
De cijfers zijn gebaseerd op de februaritellingen van de scholen (op 1 februari). Er zijn 271 GON-leerlingen. De tendens van de vorige jaren verandert niet: in het secundair blijft een dalende trend, terwijl in het basisonderwijs een geleidelijke stijging blijft, maar die stijging kan de daling in het SO niet compenseren. Onderstaande grafiek geeft een beeld van de evolutie van het leerlingenaantal in de voorbije 10 jaar voor het CLB van Roeselare. De gevolgen van de denataliteit zijn duidelijk merkbaar: op een periode van 10 jaar manifesteerde zich een daling van ongeveer 1000 leerlingen. In 2013 is er een positieve knik in de curve. Dit heeft echter te maken met het feit dat in de telling van 01.02.2013 één school bijgekomen is in ons werkgebied. 19000
ongewogen leerlingenaantal
18800
18600 18400 18200 18000
17800 17600
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
6.2. Kansenbevordering: begeleiding anderstaligen in BaO Anderstaligen zijn bij uitstek een doelgroep voor ons CLB in het kader van kansenbevordering. Het prioritaire project “breed onthaal voor anderstalige nieuwkomers" breidde dit jaar het project uit naar anderstalige leerlingen. Doelstelling blijft de CLB medewerker te ondersteunen, a.d.h.v. een handleiding, zodat hij/zij ook op zijn/haar beurt de leerkracht en de anderstalige (nieuwkomer) kan begeleiden in de beginsituatie.
26
Secundaire doelstelling blijft de instapsituatie op de school verbeteren en zo de slaagkansen verhogen van de anderstalige leerling/nieuwkomer. Er wordt voor elk van de vier thema’s (onthaal, start op school, diagnostiek, begeleiding) een hoofdstuk opgemaakt die de CLB medewerker kan gebruiken zowel schoolondersteunend als binnen de CLB praktijk. Het is de bedoeling dat de medewerkers op dit werkdocument kunnen terugvallen bij concrete vragen over deze doelgroep. Dit betreft o.a. hoe beginsituatie inschatten? Hoe omgaan met de anderstalige ouder bij inschrijving? Curriculumdifferentiatie, welk concreet materiaal kan gebruikt worden… . Dit jaar werd gekozen voor een uitbreiding van de doelstelling: het werkdocument kan ook gebruikt worden voor het secundair onderwijs. Vorig schooljaar werd enkel gewerkt rond het basisonderwijs. Het project resulteerde in een handleiding voor de medewerker basisonderwijs en secundair onderwijs die gebruikt kan worden binnen schoolondersteunende werking. Het aftoetsen van de handleiding en het implementeren ervan in het centrum wordt gezien als doelstelling voor volgend schooljaar. 6.3. Activiteitenregistratie 6.3.1. Globale cijfers In ons CLB zijn we al geruime tijd bezig met analyseren van cijfermateriaal. Uiteraard is LARS hiervoor een gegevensbron. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal geregistreerde activiteiten volgens type. Type activiteit Aantal activiteiten % van de activiteiten Leerlingenbegeleiding 22.446 93,48 % Schoolondersteuning 297 1.24 % Medisch consult 1.268 5.28 % Totaal 24.011 100,00 % Het grootste aantal activiteiten richt zich naar leerlingen. In een volgend hoofdstuk geven wij duiding bij de rubrieken schoolondersteuning en medische consulten. Naast het aantal registraties vormt een andere invalshoek het aantal leerlingen waarnaar de activiteiten zich richtten. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal unieke leerlingen die betrokken zijn bij activiteiten. Met “uniek” wordt bedoeld dat een leerling slechts één keer meetelt, ongeacht het aantal activiteiten er voor deze leerling worden ontwikkeld. Type activiteit Aantal leerlingen % van onze populatie Leerlingenbegeleiding 5.599 31,07 % Schoolondersteuning 0 0,00 % Medisch consult 7.759 43,06 % Totaal 11.093 61,56 % Bij “schoolondersteuning” staat 0. Dit is logisch omdat bij schoolondersteuning geen leerlingen rechtstreeks betrokken zijn bij de activiteiten.
Dit zijn opmerkelijke cijfers: bijna één derde van onze volledige leerlingenpopulatie is dus minstens eenmaal betrokken bij een activiteit vanuit het CLB. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal activiteiten die er geregistreerd worden per leerling. Aantal activiteiten Aantal leerlingen % activiteiten 1 1.974 35,26% 2 1.033 18,45% 3 672 12,00% 4 359 6,41% 5-6 512 9,14% 7-8 352 6,29% 27
9-10 234 4,18% >10 463 8,27% Totaal 5.599 100,00 % Het grote aantal éénmalige activiteiten bevat ook een relatief groot aantal registraties m.b.t. vaccinaties, nl. 452 (geven van informatie over vaccinatieschema en/of geven van inhaalvaccin zelf). Voor 1920 leerlingen werd een traject geregistreerd dat over minstens 5 geregistreerde activiteiten gaat (N > 4). Dit omvat ruim één derde van de leerlingen waar activiteiten werden voor geregistreerd, maar omvat meteen ook ongeveer 10% van onze totale leerlingenpopulatie. 6.3.2. Activiteiten volgens functie Onderstaande grafieken geven een verhouding van de soorten functies binnen activiteiten. Sinds het begin van het schooljaar werd in de registratie een vernieuwde nomenclatuur in gebruik genomen. Om het handelingsgericht werken goed in kaart te kunnen brengen werden HGD-functies toegevoegd aan de bestaande lijst.
Onthaal Vraagverheldering Informatieverstrekking Advisering Diagnostiek - algemeen Formalisering attest/advies Kortdurende begeleiding Samenwerking met netwerk Omwille van de overzichtelijkheid koppelen we de HGD-functies aan de bestaande functies. “Vraagverheldering” omvat dus eveneens “HGD-intake”. “Diagnostiek” omvat tevens de HGD-fasen “Strategie”, “Onderzoek”, “Indicering”. HGD-advies tenslotte werd toegevoegd aan “Advisering”.
Een aantal opvallende zaken kunnen aangewezen worden. De functies “onthaal” en “vraagverheldering” zijn de hoofdfuncties voor méér dan de helft van de geregistreerde activiteiten. In vergelijking met vorige jaren is het aantal keer “vraagverheldering” opvallend sterk toegenomen. Voor een deel heeft dit te maken met de implementatie van HGDtrajecten. Elk traject start immers met het onthaal van de vraag. Veel van de activiteiten in de school gaan over de rol van het CLB als intermediair, waarbij het verhelderen van de vraag een bijzonder belangrijk aandeel vormt. Opvallend is het toch vrij beperkte aantal registraties voor diagnostiek in het geheel. De perceptie als zou het CLB vooral een dienst zijn waar aan diagnostiek wordt gedaan, blijkt hier helemaal niet bevestigd te kunnen worden. Wat HGD-functies betreft wordt een overzicht gegeven in onderstaande tabel. Voor in totaal 519 verschillende leerlingen werden HGD-trajecten doorlopen.
28
Diagnostiek - HGD - intake Diagnostiek - HGD - strategie Diagnostiek - HGD - onderzoek Diagnostiek - HGD - indicering
Diagnostiek - HGD - advies
6.3.3. Activiteiten volgens actor Leerlingenbegeleiding gaat altijd over leerlingen. Bij deze activiteiten is echter niet steeds de leerling zelf betrokken als actor. Onze actoren zijn ingedeeld in verschillende groepen: de leerling zelf, de (thuis)context van de leerling (vader, moeder, enz.), de school(context) en/of actoren uit welzijn of hulpverlening. Soms is er ook geen actor: in dit geval gaat het over het intern multidisciplinair overleg met enkel CLB-medewerkers. Onderstaande grafiek geeft een overzicht van de actoren die betrokken zijn bij activiteiten, opgesplitst tussen basisonderwijs en secundair onderwijs:
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
Netwerk hulpverlening Schoolcontext Thuiscontext Leerling zelf Geen actor
BaO
SO
De opvallende verschillen tussen BaO en SO zijn logisch: in het SO wordt veel meer met de leerling zelf gewerkt, in het BaO gebeurt dit veel sterker met de thuiscontext. Opvallend blijft ook het relatief grote aandeel actoren vanuit de schoolcontext. We selecteerden tevens de top 5 van actoren (uitgesplitst volgens niveau): BaO SO Totaal CEL/MDO 2.930 3.515 6.445 Moeder van de leerling 2.534 2.428 4.962 Netwerk hulpverlening 2.029 1.328 3.357 Zorgcoördinatoren / lln begeleiding 2.210 1.132 3.342 Leerling zelf* 641 2.440 3.081 Zowel de grafiek als de tabel houden geen rekening met de medische consulten.
29
Uit deze top 5 mag afgeleid worden dat we binnen het schoolsysteem werken met een geselecteerde doelgroep: leerkrachten die nauw betrokken zijn in het zorgsysteem van de school. Verder valt nog een sterk verschil op: binnen de thuiscontext is de moeder overduidelijk de belangrijkste actor. De vader haalt niet de top vijf van actoren en is slechts in een heel beperkte mate “aanwezig” in de CLB-activiteiten. Verder valt ook een verandering op in de loop van de jaren (geen tabel of grafiek beschikbaar). Ook al blijft CEL of MDO de belangrijkste actor, toch zien wij hier een significante daling in de registraties en een significante stijging bij de actoren “zorgcoördinatoren / lln begeleiding”. Vermoedelijk heeft dit te maken met een verschuiving van klemtonen in de werking, sinds het algemeen verspreid toepassen van de principes uit het zorgcontinuüm, waarbij een CEL of MDO vaak kan doorgaan zonder CLB, omdat er op dat ogenblik nog geen zorgvraag voor het CLB is. 6.3.4. Activiteiten volgens onderwerpen In onderstaande tabel wordt de top 20 weergegeven van onderwerpen (binnen leerlinggerichte activiteiten). De onderwerpen staan gerangschikt volgens het nr in de nomenclatuur van de vier domeinen. De onderwerpenlijst bevat ruim 100 items. Nr
Onderwerp
Aantal
%
1
Domein leren en studeren
1.1
Leren en Cognitie
747
3,25%
1.1.1
Algemene ontwikkeling
1239
5,39%
1.1.3
Taal- en spraakontwikkeling
538
2,34%
1.1.4
Lezen en Spelling -> dyslexie
467
2,03%
1.1.5.1
Rekenen
456
1,98%
1.2.5
Aandacht, concentratie, impulsiviteit -> AD(H)D
878
3,82%
2
Domein onderwijsloopbaanbegeleiding
2.1.1
Afwezigheden -> problematische afwezigheden
503
2,19%
2.2
Trajectbegeleiding
1296
5,63%
2.2.3
Overstap naar / binnen buitengewoon onderwijs (en omgekeerd)
1106
4,81%
2.2.4
GON/ION
1096
4,76%
2.3.2
Overstap LO-SO
914
3,97%
3
Domein preventieve gezondheidszorg
3.3.1
Vaccinaties / Vaccinatiestatus
643
2,79%
4
Domein psychologisch en sociaal functioneren
573
2,49%
4.1
Emotionele ontwikkeling - niet gespecificeerd
1009
4,39%
4.2.3.2
ASS
752
3,27%
4.2.4
Regelovertredend gedrag
479
2,08%
4.2.6
Gedragsproblemen -> gedragsstoornissen
537
2,33%
4.2.6.1
Gedragsproblemen
745
3,24%
4.3
Problemen thuis - niet gespecificeerd
1754
7,62%
4.3.3
Interactieproblemen binnen het gezin
458
1,99%
Een aantal onderwerpen met een vrij algemene interpretatie scoren heel hoog: “Algemene ontwikkeling”, “Trajectbegeleiding” en “Problemen thuis – niet gespecifieerd”. Ook het domein “psychologisch en sociaal functioneren” wordt heel frequent geselecteerd. 6.3.5. Schoolondersteuning Voor het geheel van schoolondersteuning hebben wij relatief weinig registraties in LARS. Hier is een kanttekening nodig vanuit de praktijk van de werking. Vanuit het 30
CLB bekeken zijn er twee vormen van schoolondersteuning. Enerzijds is er de doelgerichte schoolondersteuning, waarbij samen met de school gewerkt wordt op het niveau van het systeem. Anderzijds is er de casus gerelateerde schoolondersteuning, waarbij aan de hand van de bespreking van een probleem bij een leerling tegelijk ook gewerkt wordt aan het versterken van de kennis en vaardigheden van school om te kunnen omgaan met analoge situaties. Deze laatste vorm van schoolondersteuning wordt zelden of nooit ook als dusdanig geregistreerd. Hieronder een top 5 de onderwerpen bij schoolondersteuning: - Zorgbeleid - niet gespecificeerd (41) - Systeemgerichte preventieve aanpak (37) - Besmettelijke ziekten (24) - Onderwijsloopbaan onderwerpen: o Overstap LO -> SO (40) o Overstap naar 2de graad SO (17) o Overstap SO-HO (19) o Overstap van SO naar andere opleiding dan HO (19) - Preventie verspreiding van sommige besmettelijke en andere ziekten (14) 6.4. Regulering loopbanen: attesten 6.4.1. Buitengewoon onderwijs Een belangrijke opdracht van het CLB bestaat in het uitschrijven van attesten ter verantwoording van een trajectwijziging in de onderwijsloopbaan. Uiteraard is de doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs iets wat sterkst in het oog springt, maar ook voor tal van andere zaken wordt door het CLB een attest uitgeschreven. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de attesten voor buitengewoon onderwijs die werden opgemaakt in het vorige schooljaar. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal BuO-attesten dat werd uitgeschreven. We maken een onderscheid tussen een eerste attest en een attestwijziging. Deze tabel zal in de volgende jaren heel relevant zijn als de uitrol van het M-decreet gerealiseerd wordt. Type Eerste attest Attestwijziging Totaal 43 Type 1 23 20 20 Type 2 8 12 49 Type 3 9 40 48 Type 4 17 31 1 Type 5 1 0 1 Type 6 1 0 70 Type 7 51 19 25 Type 8 21 4 Totaal 131 126 257 Attestwijzigingen hebben betrekking op het type waarnaar verwezen wordt
Bij de attestwijzigingen zitten eveneens de attestwijzigingen in functie van de overstap van het Buitengewoon Basisonderwijs naar het Buitengewoon Secundair onderwijs. Dit omvat overigens het grootste aantal van de attestwijzigingen.
31
In totaal werden ook 68 GON-attesten opgemaakt. Onderstaande tabel biedt een overzicht van de GON-attesten: waarvan waarvan Type Eerste attest GON-attest GON-ASS Type 1 23 1 0 Type 2 8 0 0 Type 3 9 5 5 Type 4 17 17 1 Type 5 1 0 0 Type 6 1 1 0 Type 7 51 49 39 Type 8 21 0 1 Totaal 131 73 46 De tabel dient als volgt gelezen te worden: er werden 131 attesten BuO uitgereikt, daarvan waren er 73 GON-attesten. Van die 73 GON-attesten waren er 46 attesten GON in functie van begeleiding voor een ASS-problematiek. 6.4.2. Andere attesten Volgende tabel geeft een overzicht van de overige uitgereikte attesten in functie van het reguleren van de onderwijsloopbaan. Onderwerp Aantal Overstap van kleuter naar lager onderwijs 46 Overstap van lager naar secundair onderwijs 30* Persoonlijk ontwikkelingstraject (POT) 9 Revalidatie tijdens lestijden 5 Helaas kan geen verdere specificatie gegeven worden over de aard van de uitgereikte attesten (vb vervroegde of vertraagde instap in het 1e leerjaar lager onderwijs). 6.5. Medische werking 6.5.1. Medische consulten De medische consulten vormen een verplichte opdracht voor het Agentschap Zorg en Gezondheid (van het departement Welzijn). Onderstaande tabel biedt een overzicht van het aantal algemene en gerichte consulten en het aantal leerlingen dat werd onderzocht. Zowat alle leerlingen uit onze te onderzoeken populatie werden onderzocht. Toch zijn er een 350-tal minder dan vorig schooljaar: deze daling is te wijten aan het dalend aantal leerlingen. Leeftijdscategorie Aantal Aantal Aantal leerlingen leerlingen consulten per consult ste GC 1 kleuter BaO 1098 71 15.5 de AC 2 kleuter BaO 1085 96 11.3 ste GC 1 leerjaar BaO 1111 66 16.8 de GC 3 leerjaar BaO 998 56 17.8 de AC 5 leerjaar BaO 902 71 12.7 ste AC 1 jaar SO 1062 59 18.0 de AC 3 jaar SO 1008 73 13.8 Totaal 7264 492 14.8 Algemene consulten (GC) richten zich naar een ruimer aantal gezondheidsindicatoren dan gerichte consulten (GC).
In het buitengewoon onderwijs spreken wij van bijzondere consulten (BC). De leerlingen in het buitengewoon onderwijs komen om de twee jaar op medisch consult (met de inhoud van een algemeen consult). Onderstaande tabel toont hoeveel leerlingen werden onderzocht: 32
Niveau BuBaO BuSO Totaal
Aantal leerlingen Aantal leerlingen per consult 164 6.8 102 4.1 266 5.4
Tenslotte zijn er nog de selectieve consulten. Dit zijn consulten rond één of meerdere specifieke items waarvoor een vervolgonderzoek wordt ingericht, zodat een evolutie kan gezien worden of een bevestiging van een eerder vermoeden. Het aantal selectieve consulten blijft over de verschillende jaren vrij stabiel: Niveau 2011-2012 2012-2013 2013-2014 BaO 71 101 103 BuBaO 4 6 9 SO 95 82 77 BuSO 5 9 7 Totaal 175 198 196 De meest frequente items waarvoor de leerlingen terug gezien worden zijn: - gewicht/lengte (48 lln), - gehoor (27 lln), - houding- en bewegingsstelsel (24 lln), - gezichtsscherpte op afstand (19 lln) - pubertaire ontwikkeling/genitaal stelsel (18 lln). 6.5.2. Besmettelijke ziekten De bofepidemie van het schooljaar 2012-2013 is duidelijk afgelopen. Het voorbije schooljaar was er slechts sporadisch melding van besmettelijke ziekten. In totaal kregen wij 18 meldingen. Het betrof meldingen van volgende besmettelijke ziekten: Soort Aantal meldingen Bof 8 Scarlatina 7 Virale meningitis 1 Varicella 1 Impetigo 1 Uit ander cijfermateriaal weten we dat er 67 activiteiten uitgevoerd werden in het kader van luizenproblematiek, waarvan 11 schoolondersteuningsactiviteiten. Het ging binnen die leerlinggebonden activiteiten over 153 verschillende leerlingen. 6.5.3. Vaccinaties Precieze cijfers over de gegeven vaccinaties zijn niet beschikbaar. Het registratiesysteem Vaccinnet kan geen gedetailleerde cijfers geven voor de vaccinnatoren. Wel weten wij hoeveel vaccins werden besteld en gebruikt. Op basis hiervan kunnen wij dus wel een goed beeld geven van het aantal gegeven vaccins: Tijdstip van toediening 7-jarigen (1e lj BaO) 11-jarigen (5e lj BaO) 13-jarigen (1e lj SO) 15-jarigen (3e lj SO) Inhaalvaccinnaties
Aard vaccin Difterie – Tetanus – Pertussis - Polio Mazelen-Bof-Rubella Engerix B (3x) Gardasil (3x) Difterie – Tetanus – Pertussis Neisvac C Inovax Infanrix hexa
Totaal 33
Aantal 951 742 127 1.008 970 35 3 1 3.837
