^^
^^
GASPEY-OTTO-SAUER.
METHOD
,,DUTCH READER/. BY
T. G. G. AT
TXAaiKB
TIIE
V^LETTE.
QYUNASIUM
ni",BATAMA
-WILLEM
SECOND
(JAVA).
EDITIOX.
JULIU$ GROOS, Sl.DunstaiiV Hnu^^c,Fu!lcrLanc,Fleet Street,LONDON.
HEIDELBERG, PARIS, ROME, ST. PETERSBURGH. LONDON,
DAVID
SAMPSON
KUTT,
LOW,
67-69
MARSTON
k Co., 37 Sobo Squtra.'* DULAU Long Aoiv. k Co., St. DnnfiUo's Hoiiw, Fotter Lam, Fleet Street.
NEW BRENTAKO'8, 81 Union Square.
BOSTON,
F. W.
YORK. £. BTEIOER
CHRI8TERN,
264 Fifth Avenue.
C. A. KOEBLER
k
Co., U8
1903.
/7
86 Park A
Tremont
A Co., Placa.
Street.
?*L
'•
t"
^^7^'
^^'; r^
'X^
-V
The
riffht
of
4S««peyOtt«*S«Mr«]|Mlio4 Tbew
purchAM.
especially
thoM
roferfod.
Imitations
oommnnioatioBi
of
adaption and
alwayi
h»t
bookn and
copies
hooome
translation are
forMdden
9ole
my
Into
anr
by
AefdeOefy.
4mlimm
^IarvardN lUNIVERSITY]
H
All
rights,
language law.
aie
8ui
table
receiYOd.
tbankftUly
OCT
by
pmiiortr
rcrlncd.
contlnuAlly
nro
VibS
Or—
9.
'-;^
^
-V
The
4S««pe]r-Ott«*SA««r«]|Mlio4
cupetiaUy raa^rred.
thone
of
and
alwayi
ura
and
adaption
Imltatloofi
oomnranieatioos
bookn
Tbe«ie
riirhtorpuirhAM.
coplc*
hst
hooome
com
fna
Ally
tnumUtlon are
poIp
my
forbidden
Into
aht
by
^mtimm
BtUklbtrg,
HARVARD
|UNIVERSITY| MRl^AR-r t4
»9«^
by
Allri«ht«,
icrtiicd.
Ungnage law.
Bultablo
rtcelYOd.
tbaakfViUy
OCT
projicrty
Or#o#.
are
I N H 0 U D.
Proia. Btad..
wolf
De
en bloedzuiger toestand piinlijkste
De Ken De
man fatsoenlijk
de
en
* .
sterrenwichelaar
snuiven moet komt uit den vreemde
2 is
goed
.
.
.
.'
.
echo Swift
zijn kat. P. H. Midler Ken prachtigschot. /?. Koopmans Van Boekeren P. Louwerai ]"riekoningen-aYondop Nova-Zembla. en
....
.
,
.
•
W. Degenhardt Kene valkenjacht. Ant, L de Bop het hof. P. J. Andrietsm Jan Bart aan Het pa""8eeren van de Linie. A, Werumius Butung i\iJ, A. Kruj/t De urkem. Dr, J. W. Ueftinek in het Kaapland. H, C. Bogge Kene springbokkenjacbt bever.
....
.
Zonsopgang. If. Beets Ken ODgehikkige oudejaarsavond. H, de Veer Een JV. P. Undo dcftig bezock. Gcrmaanscbe recht^pleging. FK. J. Hofdijk Het straatgewoel in Rotterdam. /. Craandijk .
.
•
•
...
•
•
.
*
•
...
•
.
^
.
.
5
C/
7
«/
II \Q
^^ 23
26 28 31 34 36
%
^
/
"^
^^ v^
'^^ 49 52 ^^
^ v/^
y
tj^ *^ ^
65 67 .
.
72 76
W^
/
80 84
88 91 97 •
102
^
U^ u^
y^ 106 109
....
....
(^
61
....
Elegast
*^
4 4
60
....
en
» •
3
47
...
E, Douwet De Japanache ateenhouwer. Dekker, Wat Boldaat al doorstaan. Cmsdenee moet H, een '8 Winternavondg. S, Gorter Een stil sladje. Dr. J. Ten Brink Karel V. E. J. PotgUter ........ Door een zceroover gered. A, L G. Boshoom^Toustaint Ik won, dat ik rijk was! E. J. Potgieter Hoe Prins Willem HI. een H,J. S^mmel leger vormde. H. L Kruseman Paalwoningen. Amsterdam Itotterdam. J, Craan^k en 7. C Winkler Onze duinen. Gehuurde schoenen G, Keller Hoe de Keizer in Frankrijk terugkwam. P, J, Andriessen J, Van Vloten Onthoofding van Egmont en Hoorne. Dagelijkscbe levenswijzeder edelen op huns« kasteelen. Mr, J, van Lennep en W, J. Hojdyk De straatjongen. J. P, Hasebroek De leuningstoelvan den Senator. J, J, L Ten Kate Nicht Woelwater. E, Wolff -Bekker Gitje. Busken^Huet De Orang*Oetan. L A, J. Burgersd{fk
Xarel
2
3
De
De
»
2
.....
men
Whittington
»
1
Bcscheidenheid Hoe Wat
/
1
de
adder
keizcr
^
1
De
.
.
113
119 125 131 186
V
v^
IV
8ui«iiprmktB« koDingin Anna
Ami het hof van Saliten Hwurits Tan Borkenttaff Baton
aan
het Fnuitcha
144
hof
149
\/
152
/
PoSsia. do Spreeuw. L Sekipp§r ir"8 en F. 151» riet L HaiuU J. De eik en bet 160 Goedkoopreisen. H. TollenM Ct. 161 De drie broederkent. Prudtm van Duyi$ 161 J. P, He{j9 Door bet wond. 162 f. Laurillard Een spar. 16:( De brand. H. TolUnM Ci, 167 B» Ter Hoar Het kind en de bedelaar. 170 F, L Htmkei Morgen in *t Vaderland. 171 De eiber Tan Egmond. J. van Unnep 176 Mr. A. Bogaers De noorderreut. De groote Keiier. RoiolU Lovriing .178 Victoria. W.J. Vanliggdan 180 Pieter Spabijbet krooingsfeent ran 183 ToiUnt ?i—cbereweeuw. H. Cx. De De beste mend. P. A, De GmnnUt 186 187 in de natnnr. J. J. L Tm KaU Stemmen J. da Cotta 189 T)e Arabier. BuU Een A. J. 190 nit: Jk Fragment goede geett 199 S. J. Van dan Bargk Op den Haarlemtcbea Blinkert
De
Panw, de Nachtegaal
.
,
.
....
Taeatalarx
209
Errata. read
hoekwant, sams,
iomi
*
Amertfoorstar steenen plantan
Amertfoorter. steenen,pUuUen,
siadthuii
9tttdhuit.
geliefdkoosd
geUefkaosd.
ffcnootxaaki
genoofUaakt,
n
in
een
uwen,
een.
mand
verkof Magretha Phehstatig ackeda
y
verlof.
*
Margreta. Pleehtstatig.
v/
/
P
r 0
wolf.
])e Een
wolf, die in
Tieesch of
zich
lofte
op
heb
visch
te
ik
hij
te
bepalen.
Op
Toen
dikken
zoo*n
de
zei
niet
in
gezien,
hij
een
die
ik
be*
het
naar
wen*
moeras
wolf; en
geea
houden,
gras
aan
zwijn
een
yisch!^^
schoone
„Wat
leyen
zich
beloofde
was,
hij zijn Trijheid terng.
terngkeerde, zag
telen.
tot
geraakt en
eten
zijn hoogst
kreeg
bosch
zullen
te
meer
val
een
a.
z
mijn
„van
heb
preoies
honger." adder
])e
^Ofschoon
«n
bang
zijn
,,Wij
den
voor
steken
ook
hem
en
als
gij
ik
bloedzulger. zei de
stcken/' menschen
ik» dat de
bloedzaiger. „Al8 gezond,
beiden
wij
bloedzaiger, „Tind
de
en
adder
tot
steek
uw
den
begeeren
mijnen/* niet een
op
zieke
gezond
een
dezelfde
manier,'* zei de
steek, maak mensch
ik
hem
steekt, maakt
weer
gij
dood/'
Een
zij Toor
koning den
De
p^nlijkste toestuud.
van
Perzie
vroeg
pijnlijkstentoestand
aan
in
drie het
wijsgeereni wat
menschelijk
levea
zwakheid,
nood
hielden. De en
eerste
armoede De Dvitcli
zeide:
„De
oaderdom,
van
vergezeld/^
tweede: Bead«r.
,,Ziek zijn
en
daarbij ongedaldig/* ^
De
derde:
dood Toor ttZijn oogen zien en weten, dat sijnleTen nieta goeda beeft Terricht/* den laatsten kende de koning den prgs toe.
in Aan
Een Toen
fateoeniyk man.
grappenmaker
een
zonder
opset een rerwaanden bem, dat bij geen fat-
bad, sei deze tot gek beleedigd man was. aoenlijk man?^^ t%Zijt gijeen fatsoenlijk rroeg de spotvogel. ^a mijnbeer/'blafle de fat. Dan ben ik blij, dat ik bet niet ben/' antwoordde ,y de ander.
De Een ?roeg
kelzer
keizer,die rerbitterd
bem:
was
welken ,,EIlendeIing,
„lk zal
xnlt eterren?*'
de 8terrenwicbelaar. een onmiddellijk
op bet keizer:
sterrenwichelaar.
de
en
aan
een
op een sterrenwicbelaar^ dood gelooft gij,dat gij
koorts sterren'*,antwoordde
zeide „Gij liegt,''
gewelddadigendood
pnnt etond gegrepen laat ,«Sire,
iemand
de
keizer,„ge zait
sterren.*'
Toen
bij
worden, zei bijtot den niijn pole roelen, en bij zal te
bevinden, dat ik de koorts beb'S
Deze
kwinkslagredde
njn leven. Bescheldenheld. De nu
en
knecbt dan
een
in
zeker
bezoek
de
buis, waar
bracbt, bad
beroemde
dan
meer
eens
Snoek om
een
de comedie gerraagden bet eindelijk Toor van Trijkaartje hem gekregen. ,«WeI/'zei Snoek, toen bijbem een paar dagen later weer ontmoette, „wel«Jan, boe ie bet a inde comedie beTallen?** „Ko8telijk bet antwas mijnbeer,*^
woord; ^wat dames
een
mooie
! *t netjesgekleed
zaal,en
wat
was
lost
een
waren om
de beeren te zienl'\
en
„Nq
ja, maar wat dunkt je wel ran de actenrs?'* „De actears^ mijnbeer?^,zei Jan, beel verwonderd, „wel, die spraken tocb wel^ inet mekaar prer bnn eigen zaken; n begrijpt
3 dat
ik niet
onbeacheiden geweestben,
zoo
daarnaar
om
te loisteren/*
Hoe
meet.
deskundigekomt deze van en nauwkeurigetoepassing JQiste
Volgenseen
de
snulven
men
schriften:
Breng de
L
het
beroemd
Neem
snuifdoos
aan
twaalf
Toor-
de snuifdoos in de rechterhand. de linkerband
naar
over.
op 2.
3. Sla op
Open de snuifdoos. 5. Presenieer de snuifdoos aan *t gezelschap. 6. Neem de snuifdoos terug. de 7. Scbud de snuif bijmekaar, door op den kant van hand. doos te kloppen. 8. Neem een snuiQemet de rechtertusschen 9. Houd het snuiQeeenigeoogenblikken de vingers. 10. Breug het snuifje den nens. 11. aan Snuif het op met beide oensgatenzonder het gezicht te de
snuifdoos. 4.
Tertrekken. 12. Sluit de
Wat
nit den
nies en snuifdoos,
yreemde
komt
snuit den
neus.
Is goed. .
Onze
was een van landgenoot goedcomBlankenburg Tot zyn ponist:toch maakte zijnmuziek geen opgang. spijtmoest bijondervinden,dat een aantal stukken van vreemde meesters,die weinigbeteekenden, een goed onthaal vonden^) werden niet alleen, en voor en nu gespeeld de zijne den neus opmaar men voor toegejuicht, terwiji trok. Hij begreep,dat de domme menigtedie muziek alleen prees, omdat zij uit Italie kwam, en datde zijne, indien men slechts meende dat zijvandaar kwam, even goedzou ontvangen worden. Hijvertaalde dus zijnnaam in het Italiaansch, schreef op den titelzijner en volgende stukken niet meer van Blankenburg^ di Castdbianco. maar Het gelukteuitnemend. Die stukken werden geprezen verkocht. Toen dit eenigentijdgednurdhad, maakte en
1) to be well received,to
meet
with
a
favourable
reception. 1»
hij het pabliekbekend met het kanstjedat hy rertoond ab eomponist genoegiaaiu had, hopendedat na sijnnaam Maar was. hy bedroog sich seer: zijn werken gerestigd werden eTen weer weinig geacht ab in den eeraten tijd. met *t Scheen dat tegelijk zijn Treemden naam sijnbererdwenen
kwaamheid
was.
I"6 echo. E!en
bekende
zeer
echo
is die
Coblentz
tnsschen
en
de riTier de Nahe in Bingen^ ongeTeer ter plaatsewaar klank zerentien den Rgn Tloeit. Deze echo herhaalt een maal en schijnt boTendien no eens dichter bij,dan weder af te
toeristen op het daar een willen betalen, schiet men
Terder «r
Toor
zijn.
Als de
pistoolaf, om
die echo
dat
stoomboot
en
er
op
toen
de
men
op
te roepen.
op
gekomen
Tallen, schreenwden
moest
komt
een
Tnurwapen
geen
het punt
Eens
alien
om
was, een
stoombootje
gebearde het, aanwezig was, het schot
waar
pistool.Daar
Pool, die dat geschreeow hoorde, maar
niet de
reden
wist, nit de kajuitop het dek springenen
^Een
heb pistool
ik niet,maar
hier is
of
geweer
een
roept:
dolk!^^
Swift. Een een
door had
vriend
den
van
deken
Swift, zond
d^zen
eens
tarbot ten
geschenke. Dit geschenkwerd gebracht een bediende, die dikwijisdergelijke boodschappen nooit het geringstebewijshad yerricht,maar nog
ontrangen van de mildheid des dekens. Na binnen gelaten te zijn,opendede bediende de dear van het studeer?ertrek en schreenwde op mwen toon, terwijlhijde risch
haastigneerzette: „Mijn meester zendt n een tarbot*^ zei Swift, opstaandenit zijnarm^Heil jong menschl^ •toel, „is dat de manier, waarop boodschappen gij nw --
Terrieht?
Laat ik
n
betere manieren
'•toel litten;w\| znllen
van
leeren; ga in mijn
rol verwisselen,en
ik zal
je
1
gedragen/^ Da de denr, jongeliDgging zitten, en de deken ging naar de tafel toe met eerbiedige kwam scbreden,en zeide naar onder bet maken een van diepeboiging:„Mijnheer,mijn meester laat a vriendelijk groeten,hoopt,dat UwEerwaarde toonen,
wel
18
hoe
en
ge
n
verzoekt
hetr hem
n
vervolghebt
deze
tarbot
te
aan
te
nemen/^
—
„bier Jan, (schellende), jongeling, de keuken, en geef dezen braven jongen mee naar te drinken, zooveel als hij wil; ataur te eten en dan naar mij toe, en ik zai hem een gulden geven/^
f,Zoo?^*antwoordde neem
in *t
de
Whittington Een
jongen
arme
in
en een
zyn
kat.
kleine
van prorinciestad of hij mee mag rijden
Engeland vraagt aan een voerman, Londen. naar Hij zoa zoo graag wat verdienen en heeft alle meoschen gehoord, dat in Londen rijkzijn en de straten met hem neemt mee goad geplaveid. De man ach ! hoe vindt de arme maar knaap zich bedrogen.Een* verlaten,zonder geld en zonder een enkel vriend, zaam en dwaalt hij weldra door de straten dier groote atad rond,. zinkt eindeh'jk, en uitgepntvan honger en Termoeidheid, neder op de stoep van vindt hnis. Daar een aanzienlijk der woning en jaagt hem hem de eigenaar weg aU een bedelaar,ja,dreigthem zelfs met de gevangenis. gemeenen Radeloos
smeekt
de
knaap
hem
om
erbarmen
en
ein-
den haize,een van delijkweet het dochterje meiajevan zijnjaren, haar vader te bewegen, den aitgehongerden
verkleumden
hem werk te en jongen op te nemen Nu zon hijgered zijn nit zijnnood, wanneer hij geven. niet zooveel te verdureu had van de heerachznchtige kenkenprinses,die hem ala een vagebond behandelt, dat hijer half wanhopig ouder wordt. Den eenigen trooat in zijn lijdenvindt hij in de liefkozingen van zijnkatje,dat hij van een arme vrouw voor een stniver,zijn geheelenrijkdom, gekocht heeft. Maar zie, daar gaat een schipvan en
6
Bijnmeester
naar
Terre
landen, en
io
ook madet dat al de haisgenooten,
gewoonte brengt
het
dienstpersoneel,
den
ieder iets aan
het voor toevertroawen^ om kapiiein hen met winst in den Treemde te verkoopen.Wat zal mede geTen, de arme eehter Whittington jongen,die niets ter wereld bezit dan zijntroawe poes, zijneenigenTriend in sijnrrengdelooe leren;son hijdaanran acheiden? Toch bealait hijer eindelijk treurend hart met een toe, maar Maar na ook en nog wel onder het gelachder anderen. hem woiden de Toortdorende en dagelijkache kwellingen dat hij eindelijk in zijnedroere eenzaamheid asoo ondragelijk, op sekeren arond het hais zijnsmeesters ontvlucht.
Moedelooe
grooten ateen Treemde
hem
tonen
hij zich
zet
den
aan
weg klinken hem
welbetfbndeklok,die ah
buiten Londen
even
ter
hoor!
neder, maar
daar in de ooren? dee gewoonlijk
op
een
wat
*t Is de
avonda
geluid *t ib no, alaof die klok tot hem spreekt. Met wordt, maar en ingehoodenadem luistert hijal scherperen scherper, ja, ^t is zoo, zijn Terbeelding speelthem geen partent dnidelijk roept die klok hem in haar eentoniggebrom toe : Keer temg, Whittington, Lord-Majoor(Lord-mayor)van London! Geheel Terbaasd
de stad terug, naar hijop, ijlt springt de woning zijnsmeesters weer binnen,eer iemand ?loipt sijnafzijnnog heeft bemerkt, en op eens voelt hij zich krachtiggenoeg om gedaldigal het leed te verdragen, no
een
zoo
aehitterende toekomst
hem
op
zolk
een
won-
wordt zijnTolharding beloond. Het schipkeerl terog,en Wbitting-
derbaarlijke wijzeia voorapeld.En nitnemend
^
kat is door
negerkoningvoor zooveel good geis. De kochii dat de arme schatrijk jongen oensklaps had aan het hof Tan dien vorst een grootgastkapitein maal bijgewoond, wilden de genoodigden maar naowelijks moizen roofde ratten eo toetasten,of een heirleger Tan alle spijzen onder honne handen weg. Mismoedigloofde
tons
een
de
Torst
die
grooten prijsuit
een
verlossen. Naar
plaagkoD schromelijke te halen
de kat
den
en
deogene,die
aan
zwarien
koning
hem
?»"
boord te gaan, en zyn hof ab
verrukkingte brengen over de heidendaden van den den kapitein het werk was wakkeren Toor niuizenvanger, was van Whittingtoosklokprofetie een oogenbliken verynld. Hij werd een rijkman, troawde met de dochter Tan zijnmeester en werd tot drie malen toe zelfs Lord« P. N. Mailer. Mayor van Londen. in
—
prachtig schot,
Een
in den namidHansje,twee kraaien,waren zijdes morgens dag naar een elzenbosch gevlogen,waar reeds goedenbuit hadden opgedaan. Des morgens hadden zijdaar namelijkmet verscheidene hnnner medeborgera eene gehonden. Bijdie jacbthadden groote meikeverjacht zich de roeken in twee partijen verdeeld. De eene partij
Gerrit
en
was
op, de andere
den
boom
zaten, hadden
meikevers neden
nn
nest
han
geweest, om
te deelen.
kwamen, den
over
der
Toen hadden
boom
de
takken
worden.
zitten. Die op
gaan
geschnd,zoodat door
vielen,en
heeren
de
Naar datzelfde
de be*
kreupel-
gegaan,
zij naar
maar
het
den
buit aan het kroost mee gevangen zijvoor de derde maal naaif het boschje
onderweg nog voorspoedigen groeien de ze
woordje gewisseld
een
schoone
vooraitzichten
kleinen. »Wat
zich verder tien
gegrepen zijin den
deu
namiddag wederom waren tweetjes. Tweemalen
waren
met
eraf
torren
en
konden
hoat
onder
worden zoo
dagen en »
ze
Hansje gezegd, »als ze goed ontwikkelen, danrt het hoogstena zitten op de takken
die hnnne
kinderen
hnnne
hen zoo
niet te gaame
soms ijdelheid
laat
ze
maar
niet
Wy al« veel aanmoedigen. Oadert, spoediggroot willen zien^
het verlaten
met
het nest^*
naast
Ja/^ had Gerrit geantwoord,»doch
Toorbarigwezen thans, wij moeten moeten
lief!^*had
ze
zwaar
van
't nest.
boeten.^*
den
rag
pooten getrokken, daar wentelt zijzich op
de
met
eeDS
en
sterft.
Jonker Eduard in de weitasch
en
siak beide
TOgeU met innigwelbehagen "£en prach* mompelde nog eens weer:
tig Bchot!^'
jonker Eklnard ook, of die kraaien, daar in den boom jongen hadden? Neeni dat wist hij niet. Daarnaar vroeg hijniet. Wat bewoog hem beesten neer te schieten? Meende die arme hij,dat schade deden ze zijnengasibeer? op bet landgoed van het Oni de waarheid te zfggen, hij had niet gcdachtaan of nadeel,dat hij door bet neerschieten van kraaien voorkon aanbrengen. Hij geloofde wel, dat ze schade deden, had hij daar toch hensch toen hij*t geweer niaar aanlegde, dacht hij dan wel? niet aan gedacht. Maar waaraan Och, toen hij daar die beide kraaien zoo mpoi naast elkander op den tak had /.ien zitten,had hij bijzich zeU ven gezegd: »Een prachtigschot!" Met die gedachtevervold, had hij de kolf tegen den schouder,den vinger aan den trekker gebracht.Is Jonker Eduard een wreedaard? Neen, volstrekt niet. Maar hij Mijn lieve mag gaarne vogelsschieten en denkt niet na. kan toch niet altijd is nadenken. Nadenken men tijd'), zeker wat vermoeiend. Toch, wij moeten er op aandringen, dat jonkers en jongelingenniet moedwiHig een levend, gevoelendschepselvermoorden, zonder dat ze, ten minste tot zekere hoogte,weteu Een weinignawat ze doen. denken doet of zegt, is nu te gebrnikenbijwat men Zeker, een
Wist
prachtigachot!
.
'
eenmanl
een
vereischte,waaraan
»Daarvoor
werpen.
men
zich
zijnwij menschen/*
moet
onder*
zegg^n
de ge«
leerden. Toen kwam
Edaard
bait door den tnin zijnkostelijken aanstappen,ontmoette hij bijden vijverzijnTriend met
Adolf. Adolf is de oodsta 1) Qood
heavens!
zoon
van
den
heer Van
6roene«
10 Edoard stein,terwiji
een
boezeniTriend it
Tan
Adolf, en
eenigedagen op het oude kasteelit gelogeerd. »ZoO|Nimrod,^ tprakAdolf,»wat heb je TOor katte* kwaad uitgeToerdO?"* hier/*riep Edaard, terwijibij nit de »Kijk eent nn
Toor
de beide roeken
weitatcb
baalde, "die heb ik beide tin tcbut geraaki Een pracbtig tehot,be?^' »Waarin ?an
Qw
alt bettaai,
1c rragen
mag,
bet
met
"pracbtige*^
tcbot?''
»Welf daarin dat
ik
le
beide
raakte.*^ tegelijk
»Wat
betgeweerdan meteenkogel geladen?Niet? in. Dat de bagelzicb Nn, dan zie ik er niett prachtigt zolt ge toch,hoop ik,u niet alt verdientte soo Terspreidt, manrekenen. Die bagelmoestnooit uitgeTonden zijn.Hij ttreelt te Teel de ijdelheid der mentchen, want hijbrengt danr den alechten tchatter in den waan, dat bij en nu Adolf Wat goed gemiktbeeft Arroe beetten,^^ rervolgde half laid,terwglbijeen der doode roeken in de band /* »arme beetten,dat hadt je ook niet gedacbt nam, »Och kom, nn geene tentimenteele praatjet!'* »Zeg,rlogenze met ban beiden? Ja, dat dacht ik wel; t*it mannetjeen wijfje, ze zallen dus tegenwoordig joDgenbebben. Die kleine ttompert zallen nw scbot wel niet pracbtig minout tot minnat liggen rinden. Zoo ran dat wacbten,of moeder haatt komt; en bijelk gedraisch, in de nabijheid *t nett ontstaat,te denken: "ha, daar Tan aijnze met eteni'* en tien* en honderdmaal teleargesteld te te worden,en dan eindelyk, zicb beetoh getcbreid na 4ioor eent, dat it ook bebben, Tan bongertterTen hoe niet allet! Enfin,je zolt zeggen, dat de hongerdood, andert ook Toor jonge Togeltniet zoo onaan* jnjnlijk •
.
it.^ genaam »Alt *t n op dat
•
•
.
•
•
de baitknecht, belieft, Heeren,^^ riepJatper,
»a oogenblik,
wordt Terzocht
1) to get iato aitdiief.
aan
tafelte komen/^
u
gingenaan tafel,Edaard pochteniet langer niet zoo schot* Hijwas spraakzaamen op bet prachtige den ala anders. Mis^hien had de gedachteaan faongerig liongerder kleine,nn rerlaten roekjeehem den eetlost De heeren
ontnomen. '
R.
Koopmans
Van
Boekeren.
Driekoningen-aTond op NoYa-Zenibla. dea
(Verhaal van
Scheepedokter.)
het minder koud Loawmaand was van vijfden ^an op de andere dagen,en daar er ook weinigof geen sneenw viel,zoo meenden de Schipperen Barentsz.,dat kondeu beproeven, wel eens wat drijfhont te halen, ve of een en ander nit het geraamte van ons schip te breken.
Den
We
gpngen
vonderwel
met
vlotte, zoo
"bracht voorraad het •atapelde
Toen
moed
we
aan,
het
aan
werkten
werk
we
de ander
in de hat op. het schaften na
en
daar, het
ons
De
een
aU leeuwen.
kloofde *t en
weer
aan
een
*t werk
derde
zouden
mij op z^de. ipian, trok Laarens,de scheepsjongen, Ik zag wel, dat hijmij ietsin het geheimte zeggen liad
en
vroeg: »Wat is 't?'' »*t Is Tandaagde
vijfde dag van
Louwmaknd/^ zei hij.
»Na
dat?** wat zoa ja,dat weet ik wel, maar !^^ "Wel, dan is *t vandaag ook Driekoningen-avond »Na?*' »En
ik
zoa
graag
een
willen pretje
»Be8t,ga je gang!**zei liet was
te koad
om
te staan
ik
en
hebben!**
wilde weggaan,
want
babbelen.
fiuisterde: Hij trok me echter aan mijnamoow en de baas moet ons helpen!** »Ja, maar "Hoe helpen?** »Wel, hij moet ons wat pret by geven, daar we Iconnen maken!**
12
»0, xoo!** »
Ja,
ik beb
en
of we gedacbi,
al
Tra|{en« of de kok
den
avond
van
bem
niet
niet wat
eens
zoii*
koeken
mag^
bftkkenr iKoeken
Van
bakken?
soma?"*
aneenw
»Neen, dat ^s flaaw,meester Hans I Oe we
hebben
meet
nog
plakken?** »Na ja,maar plaktwoiden en
om
meegenomen
er
weet
wel, dat
kardoezen
mee
te
dan
moeien
bet
we
mogen
ook kardoesen
er
nergens
mee
ge-
andera toe ge«-
brniken.**
Hans!*^
»Ei, ei« meeeter
•Wat,
ei,
»WeK
meetter
ei?"
is Tan
spraakmeer
geene
Hana
moest
en
Tragen, boe die
maar
wel* dat
Deze
er
ook
Tond bet
na
! Me donkt, plakken boord klampen^) aan
eens
denkt!*'
erover
Gerrit
er
te
jongen had mijn lost gaande gemaakt en
aprak ik maar
toch ook
kardoezen
Gerrit de Veer
ge
De
weet
daarom
orer.
goed; we
moesten
bet den
Schipper
vragen.
Vragen, den*)? Het was —
wie
ja, maar zoo*n
rare
zou
de kat de bel aanbin-
vraag!
»Dat darf ik wel« als ik het op mijn eigenhoatje') doen,**zei Lanrens. mag ledereen was hiermede ten hoogsteingenomen, en nadat de snaiter nog een poosjegewerkthad, ging hij in een boekjeran de hot zitten, Barentsz^ toen de Schipper, tfn
te
wg
had
.
ik op de
Tossenjacht gingen. *s avonds, na zoo hard gewerkt zaten we Naawelijks te Terkwikken,of daar zagen hebben,ons bijhet Tonr Laurens in den hoek gaan, waarin hij*s middagsstiL zitten te werken. 1) to accost. 2) to bell the
3) of one*t
own
cat
accord.
13 te maken bec\jferiDg ons toegekeerd. nig naar Nieowsgierigwat er na Tolgenzoa, saten doch eensklaps te kijken, ateeg er zulk een
De
^en
«til
Schipperzat
lach op, dat de
eene
Tosaen,
wandelen, verschrikt
die
weer
op
ons
dak
en
we
had
dood-
laid ge*
liepente
wegliepen/
Laarens atond Schipperkeerde zich om en achter hem met eene papierenkroon op het hoofd en een wit hemd over zijnekleederen. In de hand had hij een het stok, waarop hij aan boreneinde eene papierenster had yaatgemaakt schoot in een De Schipper lach en zei: hartelijken »Satan8che jongen,wat moet dat beteekenen?** In plaats van hieropeen gewoon antwoord te geTen, de wereld met manier van begon hijop de erbarmelijkste «en gezichtte zingen: allerellendigst De
—
»,De sneeuwYlokken
vlogen mij om de ooren, SchipperkcD, In heb mija drie keerskena Terloren; Gcef ons nu koekskeas gebakken van meel, GaDsbloed, wg xien Tan den honger haast scheel. avond met lusiigvertieren, Laat ons van Drinken en eten en Driekoningsfeest Tieren!"
je dat liedeken vandaan, 8chelm?** het antwoord. »nit mijneleegemaag, Schipper,*^ was »Je bent een looze gast,manneke! Maar als jij Traagt Terlof voor den kok om koeken te bakken, dan zal "Waar
om
je
immers
daan
haal
wel willen zeggen, halen?"
ook
moet
Lanrens
keek
waar
hijhet
meel
ran-
alaof
hij zeggen won : »we krijgenze van avond, hoor,^*en vertelde hem, hoe hg gedachthad het kardoezenmeel daartoe te gebmiken. De Schipperbedacht zich eenigeoogenblikken zei en toen
tot den
ons
aan,
kok:
»Leendert6z., ga je gang zeker wel
komt
nit
naam
vragenT
van
al
en
doe
wat
deze anniter,
zijnemakkers,zoo Trijmoedig
14
In
bet meel
oogenblikwm
den
dag gehaald het beelaggemaakt,en en ooderwijlde kok besigwa» met bakken, zetten we ona om de tafel en begonnente Het lot loten,wie er dien avond Koning zon zijn. den konatabel aan en dexe zette de papieren kroon op» wees een
Toor
—
»En
waarmede
zallen
we
ondertuaechen
nn
ona
Troeg Evertsz. »8til,laat den Koning dat
rroo*
lijkmaken?** "Dan »We
—
ik wel
weet
zijnmet
zeggen,** rieper
hijde koeken Tijftienpapierkensronddeelen van naam een ding op zett«*n! kens
door,haal ligt,
den hoek
ze
er
bakken,
moet
Dan
—
weer
daar
haal ik de
Toor
een
benrt
een
Tersken tweeregelig
er
den
papier* daar in
nit,en dan
rechterkant te beginnen,op ieder,van^mijn
moet
mee
zai ik
zoo
lampetkan,die een
deze*
niet
ieder moet
en
schod die in de tinnen
op,
daar de kok
en
doen, omdat
kan
antwoordde
wat^ mannen!** zeetienen
ona
een.
zijne
op maken!^
riepenalien. goed,dat's goed!^' ieder en Hieropwerden de papierkensrondgedeeld scbreef er den naam van een dingop, en die niet schrijven »Dat'8
kon, Het het dooi
haalde
Laorens
ander doen.
een
de
de Koning lampetkan, ar
papierkens op, schadde
boek
elkander
de
en
trok
TOor
zei hg, »daar jou, Hillebrantsz.,*^
staat
ze
op.** Hillebrantsz.bedacht wDe Schipperit soo We etea van avond
"Dat
zon
onze
merkte
onthonden »Be8t
Koning een
in
ze
het eerste nit
»Dat^8
en
door
smeet
en
zich een
knap hier
Janns
bad, lachende
mogelqk,man, zijnehand in
briefken nit,waarop
wijtalt een pannekoekP en
Doaza
Gerrit De
en oogenblik
niet
:
—
brantsz./* rerbeteren,Hille-
Veer, die heel veel gelezen aan.
mogelijkPantwoordde kan stekende,haalde hg
best
de
boek,
zei toen
atond: hnis.
de er
15
Het
de benrt
van
„0e wacht luchten
Te
ook
"Ik ?an
Behouden
in het
zoo
het derde briefken
deze
stil alt
soo
een
HuiiT
het woordeken
beer.
benrt, joa beurt^ Hoogwoot,** riepenze zat
met
de handen
in *t haar
kwaadheid, dat bijniets vinden kon, den
muU
Eoning keerende,Troeg bij:»Kan knap?'^ het niet,** gaf deze ten antwoord en las
weet
»Joa en
lit
zich tot den
3Beihij,en
je dat
eo
Evertsz.
ran
met
alien
staniptevan
en
de
klompen op
vioer.
dan, toe dan/* schreenwden
"Toe daardoor
alien,doch
en hijal meer en ineer verlegen, bijer stotterend ait:
werd
lest bracht
we
,,Ach,swijg toch Ik wil
een
op het
keer,
rijmen op beerP
Zoo
ging bet roort, totdat we leder eene heart hadden Het spreekt,dat die rijmensoms heel flaaw. gehad. als iemand niet weet, wat bijdoen moei, maar waren; is bijal heel gaaw tevreden. We hadden echter aan ^n rondeijeonze bekomst')en gingentoen allerleivroobesloten werd met lijkeliedekens zingen,dat nataorlijk toen de dampendekoeken opgedragen een Wilbelmasje ; en werden en de Schipperons dezen avond ieder een voor roemerken Spaanscbenwijn gaf,scheen er aan *t gejaich —
—
geen einde te komen, Tooral toen Evertsz, zoo dood on»Hoadt na toch ereis op met dat ge« noozel aanmerkte: schreeaw,wat zailen de baarlai wel zeggenT* lekker* Eijk,jongens,ik heb naderhand dikwijlsreel der gegeten en bij feestelijke gelegenbeden aangezeten, heb ik bijgewoond, toen maar mijneTroolijkste smnlpartij Loawmaand H jaar*d7 in het Tan ran wij den Tijfden Behoaden Hais op Nora Zembla ons maakten vroolijk
1) to have one*t fillof
a
thing.
17 tevens
water
gebrek aan
voor
lijkenvoorraad
dikke
ran
en
Een beveiligen.
aanzien-
dunne
Yindt
gij dijkafge*
stammen
den deel van Ileeds is een bijeenveruinield. De nader beschoawen. werkt; laat ons dat afgewerkte de dijken,door ons van tlijkheeft gcheelden vorm Van onderen is hijmint drie meters menscfaen aangelegd. boven smaller toe, zoodat hijvan breed en looptallengs gewooulijkniet breeder is dan ruim een halven meter. kromt zich een en weinig Hij zit stevigineengewerkt de meeste aandrang van het water de zijde, waar naar met het oog de richting is. Wanneer we volgen,die de die hij zal krijgen, dijk neemt, kiinnen we de lengte,
gerust op ruim
30
meters
stellen.
weinig voortgaanen zien, hoe de daar ginds hun arbeid verrichten. Zie, daar ^lijkwerkers uit den voorraad te zijn eenige bezig dikke stammen Laat
ons
zoeken, die
nu
naast
een
elkander
te
leggenen
dwars
ze
met
stammetjesen takken te doorvlechten. Ze netwerk; dit wordt met krijgenalzoo een vrijregelmatig zand bezwaard en als voortreffelijk zinkstuk «teenen en allengsde dijkboven het water. gebezigd.Zoo verrijst
Andere
De
dunne
open
ruimten worden
verder met
steenen
en
klei
aan-
heeft vergevuld,totdat het geheelde noodigestevigheid kregen. Na eenigentijdzullen vele der onderste stammen opnieuw wortel scbieten,zich zoodoende in den grond Testigenen den dijkonwrikbaar maken. Laat
ons
iiiteinde van
nu
het
de
dijkwerkersverlaten
dorp gaan,
en
naar
het
eenigenieuwe woningen aan de bestaande worden toegevoegd ; wij willen ook daar de werklieden in hun arbeid gadeslaan.Er zijn ook hier verscheidene aan het werk, echter langzooveel niet als aan den dijk. Zie dat bedrijvige volk. Al wederom zijnhet de dikkere stammen, die tot grondslag den arbeid gemaakt worden. van Die dikkere stammen worden nu wijdenkringen zoo diep rechtopin tamelijk Dutch
B«ader.
waar
nog
2
18 in den
grond gezet,als noodigin
Donne de
takken
boYenste
worden
deelen
stevigte
om
door de staande heen
der
palen een
staan.
ge?Iochten, elkander
weinignaar
dak gebogen,zoo Tereenigden aldus een koepelrormig met klei gemaakt De openingenworden nu lorgriildig Zand dichtgemaakt, zonder dat nu JQiet^gelijk en en weleens bmikt is
onreehte beweerd
is,de staart als troffel gebreed wordt, dient deze toch, daar hij zwaar en ten
bet dier
en
der
beklmUng We
nitmuntend achternasleept, woning glad te maken.
verlaten de werklieden
en
de bniten-
om
ban
nemen
voltooiden
') Daar hebben wij eene afgeoogenschoaw. werkte woning. In bet dak is Tan boven eene opening Tersche lucht gelaten.De vloer, bet toestroomen van Toor den waterapiegel is bedekt met takken boTen geplaatst, in bet midden is een en spaanders, gat, waardoor de arbeid
in
bewoners Dat
onder
water
door
naar
buiten
zallen komen.
de familie en gedeeltewordt Trijgelaten langsde zijdenvan de kamer. Gewoonlijk
middelste
legertzicb
bevinden zicb in
een
vertrek vier oude
bevers met
banne
De woning,die wij bier jongen,soms ecbter ook meer. is eene van de grootste.Zijis eigenlijk eene bezicbtigcn, van kamers, goed van elkander afgescheiden verzameling onder ieder met een eigen nitgang in den vioer,maar De meeste dak. ^n woningen van gemeenschappelijk bet dorp bestaan ecbter slechts nit ^en vertrek en nergens zallen pmg
we
er
eene
vinden,die
uit
meer
dan
6ene verdie-
bestaat
krijgendeze dieren de grondstofvoor bonne woningen en dijken? Laat ons slechts een weinig verder langsden oever wandelen, en wij krijgenhet antheerscht ook werkGinds in dat naaste boscbje woord. Daar worden de noodigestammen zaamheid. geveld.Op hakt de bever sijneachterste pooten staande of zittende, Waar
l)to
en
hoe
19
zijnescherpetanden diepegleuvenin den stam, ruimt met zijnepootende spaanders weg, en zorgtdaarbij, het water komt. de zijde dat de diepste van aan insnijding korten tijdis een yrijdikke atam op Binnen betrekkelijk die wijze genoegzaam geheeldoorgeknaagd.Nadert het werkman tel-werk zijneinde,dan kijktde voorzichtige de hoogteom kens naar te ontdekken, of het waggelen met
voorspeltZiet hijdat dan bergthijzich ijlings, de boom stort en verschijnsel, het dier ia de OTervan naar omiaag. Door het orerleg de zijdevan het water, de stam valt das naar helling daarin of daar dicht bij,en kan met gemak, nadat hij bladeren beroofd. takken en de bergplaats van is, naar of (naarde voorraadschunr vervoerd der bouwmaterialen van
den
top den naderenden
ral
worden. Wei
is dat
met zijnringdijk en zijnetalbeverdorp rijkenijverebewoners eene merkwaardigeproeve van de waartoe sommige dieren,schoon hoogtevan ontwikkeling, slechts hunne natnnrdrift volgende, het kannen brengen, ten einde in hnn onderhoud of in hnnne veih'gheid en hun gemak te voorzien. W. Degenhardt
Eene *t Is roim
valkeiyacht'.
dat Robert jaar geleden,
Walbni^ donder en in storm en regenvlagenover de uitgestrekte heide reed, die *t kasteel van Heidestein omgeeft, *t welk dien naam terecht draagt.Zoo eenzaam en naargeestig als toen, zoo vol gedruisch en opgewektetonen en aanlokkend natunrschoon is nu de golvendevlakte. Honden* gebas en hoomgeschalvervnllen de lacht; groepen van valkeniers en knechten en paarden jagersen jageressen, brakken zijn over de zandheuvelen en *t Is verspreid, een middag in de laatste dagen van September,die nog baadt in al de weelde van den nazomer, de r^kste en een
van
2»
20 tioten
en
loetsie geuren
eikenloof yergaatenoog op dat die zich jachtstoet,
Maar
dan
beemd
en
?arenkroid
ran en
de wildbaan
bosch.
Aan
bremstruik
en
neas.
oogenbliktrekt oTer
en
*t hoofd
ona
de
echitterende
beweegt,eterker Tan
den stoet
aan
ont-
*t zijndie van gelaaUirekken: Heidestein op zijnbruin Engelschrijpaard den Baron Tan Torm voor sijnameesters gezeten,dat in edelbeid Tan alanke geetalte echier niet behoeft onder te doen. De naawsloitende jachtkleedij, zijnesteTels met hooge kappen driekant steekje zien Toorschrijft, euy zooals de mode uit *t maakt den miter wel tot eeu der knapstemannen stof Terschilt het faet gezelachap. Alleen in fijnheid Tan 6ert dee barons Talkenier yan *t zijne. Tan jachtkostaum atapt Toort in het midden Tan zijnhouten raam, dat met lederen riemen bij wijze Tan zijne draagbandenaan achondera beyeatigd ia en waarop de gekapte Talken geen eraan zijn«met riempjes beyeatigd. plaatat kettinkjes laarzen TerwijIhij daar zoo qokkend met zijnezware door het malle zand en moeite heeft de honden Toortatapt zich Tan hnnne te bedwingen,die lust hebben touwen blazende loa te mkkeiffmaakt de kort ineengedrongen en Gert wel eene aterke tegenatelling met zijnheer. Maar de jacht. Op ook Robert Van Walbnrg neemt deel aan sijn bekenden achimmel gezeten,de altijdopgewekte glimlachom zijn gnllenmond, zijn rond gelaatonder nitkomend en dan de gemakkelijkzoo zijnateelge prettig dat allea maakt beid,waarmede hijzijnroa bestunrt, hem tot een geachikten wedergadeTan den baron. moet
onase
blik bekende
—
—
En
in *t midden
tweetal
miters
begroeten de Triendel^ke, achoon min of meer blauwe ona peinzende Amalia. Zij heeft zich geene alaTin geateld oogen Tan de deflige mode der poederpmikjea driekante Tan en hoeden; een lakenach amazonenkleed Tan braine kleort blaaw jaehtbniaje ten deele Tan Toren een geopend,waarTan
ona
21
vooncbijnkomt, de en haartressen vanachier gedekt saamgestrengeld golvende krullenden hoed met wapperendeyeder, door «en sierlijk ten zeerste. verhoogenhaar minzaam uiterlijk ^t Wa9 tegen den YoUen middag,zoo omstreeka twee de reigera keerden dan 't rechte tijdstip, Dat was nren. met bet voeder,hier of daar gevonden,in den bek naar de nesten in \ booge bout terug. En de reigers!Dat 6ert verdie men hebben moest. waren juistde vogels, zekerde op des barons vragen, dat er wel wat ^teanappen zou zijn." door het witte onderkleed helder te
de
"MeTrouw links
Walburg den
met
de
Barones, als
en afrijdt
baron
aan
de
*t hoofd
u
overigebeeren
zijn
jageressen volgdende
den. valkenier.
aanwijzingvan
edelvalk op den haar broeders en wie haar meer scboonen
een
dames
en
zicb rechts keeren,dan
De jagersen posten uitgezet/* Met
den Heer Van
met
nu
hielden de
arm
geToIgdwaren, stand bijeen krenpelbosch, terwijlhaar gemaal en het zich meer H booge in de ricbting van overigegezelschap bosch plaataten.Gert volgdezijnheer. Niet langdnurde in de ^t,of bijriep: "daar vliegter een!" en hij weM barones
en
lucht.
"Niet te vroeg werpen,
Heer Baron !*^^t Geheele
oogde den vogelna^ die daar hoog in de Incht gezelschap voortzweefde met de lange, op zijnekorte ronde vieugels dunne pooten acbterwaarts gestrekt, zijnvoomitterwijl stekende hals en spichtige bek de lacht schenen te door* boren,
"Na veters
Talk over
te
is het
los!" van
en
de
!**riepGert. »Maak de schoenen en tijd de baron bevrijdde een goed afgerichten
lederen
de oogen
had
tyd gelijker
een
die de
gegeven, vogel in de
met roofvogels
en
en riempjes wierp hem
teeken
baronesse
hoogte te bun kort
aan
den
kap, dien
in de lucht den
Heer Van
behulpzaamwas
werpen.
Daar
om
streken
lichaam ineengedrongen
*t dier
Gert had
Walburg ook
haar
de twee en
hnnne
22 korte en
kalzen, maar
tayent
hooDe
met
snayeU, dicht langs den
kromme
scberpeklauwen grond voort. Hun
de prooiontdekt,die eerst ti-achtie ackeqioog had spoedig aan njne lagereYijandente ontkomen, door zijnvoedsel enelheid te laten Tallen en ioen met de grooUt mogelijke *t wood te Tliegen.Dock toen dee barons Talk, naar den reiger den pas rechtsaf Tliegende en hooger etijgende, xwenkte in een daartoe afiineed, ommexien de venichrikte door zijninstinkt weiende dat hij, en ateltlooper, zoolaug onder hem waren, niets Tan hen te vree* zijnevenrolgers had, kleptehij met de ronde wieken al hoogeren zen hooger. Maar toen steeg Snel, zoo werd de Talk Tan de barones door den Talkenier altijd genoemd,met yerbazende Ook omhoog om boTen den reiger te komen. ?Ingheid
de edelTalk
Tan
Otto
aller oogen eindelijk reiger, afgemat Tan *t
achoot
opwaarts, en
Tolgen de ylacht^ De de Talken Teld Terminderde in *t klimmen, terwijl atijgen, TerhieTen ze zich ala twee zwarte wonnen. Eindelijk waar* stippenboTen hunne prooien nu was *toogenblik, strijdzou aanTangen, genaderd. op de belangwekkende boTen zich bespearende, De reiger, z^ne doodsTijanden bek de hief zijnlangenhals omhoog om op zijnspitsen neder8chieien"]e Talken te
doorboren.
Doch
ook
zwenkte neerschietende,
zijdeeen
gelnkkigechter
een
nienwen
ontTangen Snel kende
hijen
Dat
stoot toe.
zoo
te
deed
en
ban
die
bracht den
\ lichaam
beweging en reigerTan ter
ook de Talk des
barons,
niet als
zijnmakker, want aan z\jn, al ware *tdan ook slechts kortstondig, dalen,bespearden den reigerhem had de jagers, dat de lange snaTel Tan gewond. Hij herstelde zich echter terstond en Tandaar die reeds Gert*s afkearende woorden tegen een der jagers, Talk had
ontkaptom
dien mede
in *t wor*
te brengen. stelperk »NeeD, dat nietI Zg znllen H met ban beiden wel klaren. Drie tegen i6a is geen partnar. 't Zon eene daarboTen cenwigeaohande Toor Snel ago.** De strijd
23 vrerd echter
en Toortgezet
de
reiger,van
twee
sijden
daalde al daalde en Terwoed aangevallen, onophoudelijk *t niogelijk^ met rassche vlacht, om, ware eindelijk meer, zijnerbestrijden op zijn op den grond ten minste een I De valken pantigenbek op te vangen. Maar te vergeefs eloegenhem daar de scherpeklanwen in rng en borat, hunne de arme aan en heftige vogel was overgelaten nit al boton. Do jagorsrcndcn en do kncchton liepen hunne macht naar de plaats, waardevogelsneergekomen hen Men hield den roofvogeUduiven voor om waren. hunne zoo van prooilos te krijgen.Bij den edelvalk dat niet hoog noodig. De stoot van des dee Barons was bek was zoo krachtiggeweest, dat bet roofdier reigers bloedde. Suel moest echter tegen wil en dank ervan word toen weder van en zijneprooiworden afgescheurd Daar Gert geplaatst. van gekapten op *t houten raam kon hijvan de vermoeienis bekomen. Otto van Heidestein de in de hand, waar hield reeds een zilveren ringetje datum van de jachten de naam des barons op gegrayeerd te doen en hem stonden,om aan den pootvan den reiger daarna weder in vrijheid te laten. Maar de arme vogel dat was zoo gehavenden gewond door zijnebestrijde^Sf later *tbestierf.Dat speetAmalia hijeenigeoogenblikken Snel prees zeer, schoon de valkenier met verheugdgelaat en
zei,dat de valk
van
de barones
*t gewonnen
had.
zei Ro* »Nu, dan moot ik als uw getrouwe cavalier/* bert,»hem ook bewaren,"en Gert hingden dooden reiger aan
den
van zadelknop
Jan
den
Bart
Heer Van
aan
Walburg op. Ant. L. De Rop.
het hot
(1691). In
word onze Jan Bart bij Frankrijkteruggekeerd, den Eoning ontboden,die hem wenschte te zien. De Bidder de Forbin zou hem aan Lodewijk XIV Toorstellen. Bart had zich prachtig gekleed.H{jhad een gondlaken-
25 »Jaii
Bart,**zeide de Eoning, nadat hijeenigentijd
had in de gesprokenen veel genoegen geschept den kaper: "Jan Bart, ikhebatot taal van rondborstige benoemd.** schout-b\j-nacht met
hem
"Daar woordde
hebt ge zeer goed Jan Bart heel kalm.
De
hovelingen begonnen te
"Lacht
aan
niet, Mijne HeerenT
gedaan,SireT
ant*
lachen.
zeide
Lodewijk XIV ernstig.»Gij hebt Jan Bart niet begrepen. Zijn ant-" ivoord is dat van die zijneeigenwaarde kent een man, die Toomeroens is mij daar weldra nieuwe bewijzen en Doch zeg mij eens, Jan Bart,** te geven. van venrolgde de Vorst tot den kaper,waarschijnlijk om zgne aandacht af te leiden van *t onbeleefde lachen der hovelingen, »zeg met nwe om zoo mij tocb eens, hoe hebt gij*t aangelegd, HoU door de ruim vijfmaalzoo zeven fregatten talrijke vioot been te komen?** landsch-Engelsche »Dat
zal ik
u
zeggen,
Sire!*' antwoordde
Jan
Bart,
in twee rijenschaarde. »Dit terwijlhij de hovelingen Hier zijnde Engelscheschepen en- dat de HoUandsche. is de haven van ik ben opgesloten.** Duinkerken,waar En
tnsschen de beido gingde stevige kaperkapitein door, deelde met zijneontzaglijke rijenvan hovelingen knuisten aan beide kaiiten stompen uit,en toen de armo graven en ridders daar op den grond lagenen zich borst, zijdenof hen pen "wreven van de pijn,stelde hijzich weder in postanr v66r den Koning en zeide: no
»0p
deze
wijs.Sire,ben
ik dwars
door den
vijand
zeide de Koning lachende. "6een »Genoeg,genoeg,** wonder, dat gij den vijandontzag voor n hebt inge* boezemd." ^) P. J. Andrieasen*
1) to inspirewith
awe.
26 Het Den Bcboon
Yolgendenmorgen *t Troeger
Tun
passeeren
de
Llnle.
passeerdenwe
deLinie.
Of-
op de reizen oni de Kaap bij deze gelegenheidhet
onherroepelijk yaststond, dat zoogenaamde werd, d. w. a. dat alle baren^) Neptanaa-feeat gevierd den zootwaterdoop ondergingen,zoo la dit bij behoorlijk de Yermeerderde yeranelde gemeenachapmeer en en meer in onbruik geraakten Yindt dit alleen nog plaatabinnen zekere grenz«»n met het wederzijdachgoedvindenvan den gezagvoerder. meerendeel der paaaagiera en van de eerate maal den evenaar, Pasaeert het achipvoor dan wordt dit zelf eveneena gedoopt welke or We Tieren, bijde goede,Teratandhouding, *t algemeen onder de paaaagiera heeracht,op dit OTer het feeat wel. achipmet toeaiemroingdea gezagvoerdera Reeda ia een eene inteekeningapaar dagen te Toren onder de paaaagiera rondgegaan,ten einde ran de lijat daardoor bijeengebrachte geldenop dien dag de opvarenden
voomit *a Avonda
eena
te onthalen.
te voren,
toen,
na
afloopder
verachillende
een ieder,alvorena zich ter ruate te befeeatelijkheden, hoorden lachtjeging acheppen'), geven, op *t i(k nog een voorait het achipdoor den zeegodNeptonua,hier we van der oode matrozen door een waarachijniijk voorgeateld, dat aan boord noemt men gelijk aanroepen, of praaien, Het zware met "Ship Ho** werd door den gezagvoerder dat eigenaardige, korte »Ei! £i!** (ikben gereed krachtige, te hooren, wat gij te zeggen hebt) beantwoord, waarop de andere zijde achorre atem de vraag: met eene ?an weer »What ahip ia that?** volgde(het Engelachia de alzeetaal en enkele nitdrukkingen, zooala bovengemeene ataande,hebben by bijnaalle zeevarende natiSn burger*
1 )(malajraii word) novice ;
ded
long time ia the Dutch 2) to take aa airing. a
eomp.oudgatt penon «
Coioniet. *
who bat reti-
27 werden Yerkregen^).Daama nog eenige andere boord waren Tragen gedaan,o. a. hoeyeel baren er aan of de zeegod den volgendenmorgen met «n zijngevolg boord kon worden aan afgewacht,ten einde door den ^oop al deze baren te zuiveren van de onreinheden ran halfrond en bet zaidelijk ale bewoners **!noordelijk van in te wijden. Neptunus Terliet nu bet balfrond plechtig eene oude, met allerleibrandbare echiptot teeken waarvan brandende teerton overboord werd gezet, etoffen gevulde, de watervlakte "lie nog lang haar helderen schyn over
recht
"leed flikkeren. de Terschillende Tolgendenmorgen verschijnen nietveel te bein lachtige waaraan toiletten, passagiers, treedt Nepderven valt,op bet dek, en tegen acht unr rooeite de reueachtige slechts met tanua, in wien men den zeeofficiervan van Brassenborgherkent,te gestalte die door zee voorscbijn.Hijis gezeten op de brandspoity Tritons wordt voortgetrokken, zwarte gewapend met zijn een drietand, waaraan hij bij gebrek aan dolfijneen stokvisch geregen heeft,vergezeld van zijne draipende, met zeewier omkranste gade Amphitriteen gevolgddoor stoet van •een watergodenen zeenimfen. Zijn zoontje Triton kondigt, de komst van scbelptoeterende, op eene den hoogen bezoeker aan. Den
Na
plecbtige begroetingleest de secretaris de zee* iiretten voor en geeft vervolgensden opperceremonie* De baren last om inecster tot den doop over te gaan. vrorden achtereenvolgens met een voorgeroep^n, ingezeept, kolossaal hooten scheermes,door den timmerman opzetdeze gelegenheid ielijkvoor vervaardigd, geschorenen Ala een en ander met de brandspuit •eindelijk afgespoeld. met alien ernst en alle deftigheid volbracbt is«vangt men elkander op alle maniereu nat te gooien, over en weer aan aoodat ten laatste niemand gespaardblyft 1) to be generally adopted.
28 Het
leegebroik brengtmee,
dat
men
bijdeze gelegen*
zich de aardigheid deser is en kwalijknemend moeten dooperijeenyondiglaat welgeraUen;onwilligen of andere wijzemis* dit Yroeger of later toch op de eene In het karakter der paraagien de Yoorbijgaande* en gelden. alien waarborg tegen het feest Tindt men ran regeling mwheid of onhoffelijkheid, het natte pak zal in dezo en niet benadeelen. temperatanr de gezondheid *t Spreektranzelf,dat de Heer Jeremias Zangvogel zich met zijne niets wil weten en deze aardigheden Tan hoewel zelfs de familie omlaag bedekt hondt opgesteld'), heeft ont-^ de dooperij Icoele Engelschman zich niet aan trokken. Wanneer hij echter randaag of morgen alter* geetoordwordt door een onaangenaamst in zijnslaapje
heid Diet
stortbad,dat wie
ligg^nop hijdit te
het
weet
kerkhof
danken
waar
^)
—
komt
vandaan dan
weet
de dadera
—
hijwel,
waaraan
heeft
Om nor
is de grap afgeloopen en ais,een half negea nor later,alien weer Troolijk en opgeruiipdop de gewono
wijzeaan
tafel vereenigd zyn, is bijde meeste
gedoopten zekere Toldoening,"dat ze nn ook tot het gilde^ eene behooren en jene volgendegelegenheid als oadgastenan«^ deren zallen helpen wijden,*^ niet te miskennen. En wanneer Tan Brassenbnrgen de Kapiteinhun Terhalen^ hoe geheelanders zijjaren geledeninsgelijks den doojy hebben ondergaan,dan moeten dankbaar ze erkennen^ dat ze er zeer genadigzijnafgekomen. A, W^mmens Boning en J. A. Kmyt. De Men
Urkers.
goedengidshebben, die den op Urk een der wanordelijk Treemdelingdoor de wegjes en steegjes moot
gebonwde hnizen
anders been leidt,
zoo
h^'in
den dooK
1) to be tafe. it not tb be found. 2) the perpetrator(the culprit)
29
Lof
yerdwalen. ongetwijfeldgoeden leidsman. Er woont 7Ach in dezen met
Wij op
nu
Urk
hadden ook
een
zulk man,
een
die
moet klein,zwart hondje behelpen
een
Tymen, die den post ran omroeper be« kleedt. Overal, waar Tjmen gewoon is den voike het nieaws van den dag te verkondigen, leidthet hondjehem dier te lieen. Hij heefb niets te doen, dan het trouwe De dien hijin de hand houdt Tolgenaan den ketting, hiinde gebruiktniet eens zich een stok, om ermee roor uit te Toelen; het zwartjebrengtzijnmeester, op den klank der namen de woning van af, naar hen, bijwie de kerk« hijiets te verrichten heeft. AIs zondagsmorgens de kerk klok luidt,wordt Tjmen door zijn gids naar »Tan zijngeloof* gebracht. Het is de blinde
De
biedt op het eiland de meeste afzaterdagavond Dan liggen alle risschers met hnnne honaan. ^irisseling derd vijflig volstrekt schuiten aan wal, om Zondagnacht, niet eorder dan na twaalf uur, als han Sabbat is afgeloopen,te vertrekken. Zij zollen hot bij een flinken 'wind of eene niet in den zinkrijgen onheilspellende.locht om van
vertrekken,voordat de admiraal van de meest ervaren de touwen visscherlui,
te
maakt.
de
vioot,een
heeft*losge-
Als
zonder
hg de zeilen darft hijschen,volgen alien eenigenschroom. Wat leveren die oude en nieawe
haven
een
de talrijke vriendelijk gezichtop, wanneer daar in eene terwgl scheepjes langerijgeschaardliggen, danne ansjovisnetten in het want de bruine en hangen stilte op Urk, door het on« te drogen en de doodelijke de lange disharmonisch gepiepvan en ophoadelijk grillig, wimpelsaan de masten, een weinigverbroken wordt Men de
zee
kan bun
met
element
de Urkers zeggen, dat dat de visschen hnnne glorie
alle recht is
en
van
zijn. Laat ik mijnelezers hiervan even In het voorjaarkrnisen de visschers groote en
kleine schol te vangen,
overtuigen. mogen in de Noordzee,om
met
de
"kor»netten**;
80 de klrinste achniten Tisschen dan op haring,met "slefpbet »hoekwaiid** op kabeljauw en neiten**,ook met In
schelnach.
den
waanroor anajoTiarangst, nazomer gaat bet weer
den
men
op kleine achol eyenals in de men,
berfst traeht bet
Tiaacben met
begintde leer geliefde de "kiiiir* in den gebrniki;
Toorzomer
aaa
*t boekwant
van
^a Wintera ia bet breien of beratellen De
orde.
onde
iong los. In lente, de scbel*
en
bet
worden laitjea
yerlokken.
te
netien
van
de
aan
ganacbe jaar te bois
gelaten. Het
ia
zeer
licbt te
Tiaacberlni bet rroeger
dat onse begrijpen, boogbejaarde soo bedrijf Tlijtig waargenomen
gebeelkannen yaarwel seggen. Daarom netten op bot en met 'knbben** of zijmet zijden nooit nit bet bet eiland natanrlijk op paling,
nog niet
liezende. Ook
Tiascben
yronwen
aoma
viascben "konren**
oog verbet atrand,
aan
dat tzeggen*", op baring. Het gebeurt dikwijia, den aan eene zijbijdeze bezigbeid grootebebendigbeid
met
de
doa
dag leggenen
een
flinken atniTer met
den
man
mee
?erdienen. Z66 met
winn^nde
wakkeren
zicb« indien
ijreren
zien.
zijdoen het blijdetevredenbeid. Men Tergiat
bebben.
beboeften,die
brood;
bun
meent, dat
men
armoedigbeataan in bnnne
Urkera
yiaacbera alecbta
onze
In den
riaacberman
dnizend
gnldenaan acbelriacb en aanzienlijke uitgaTen,die er voor netten, zeilen
cijn,maken
en
bet
onderbond
de netto winat niet
Tlakkigdenken
zoo
Yoor
drie-
af. anajovia
Docb
^en of twee
knechts,
de acbait
Tan
groot,ala men
de
noodig opper-
zon.
Dat de riaacbera ^t naar
bnn
doen
knnnen
de roep, die atellen, bewijat
dat
zeer
aj
een
regelkannen zijruim zeer weinigzijn,voor-
troawena
Verleden jaar lererde i6n
en
aolide betalera
er
zijn. Na
Paacben, Piukateren »boogtijden**:
goed gewoonlijk Tan
de
en'de
ben
nitgaat,
zoogenaamde eerate
ayond-
31 die iets Pagchen, komen de kooplieden na maalsbediening de Urkers te goed hebben, ait Enkhuizen, Leuimer, van elders het eiland bestormen, om bunne en Eampen, Blokzijl doch geldente innen. Nooit komen ze dan te vergeefs! kan men ook allien na deze »huogtijden*^ zijngeldlas* krijgen. Ook
De
eilanders uit. hebben
lichaamsboow
den
wat
onze aangaat*,munten kerels en zijnkloeke,rijzige
mannen
op i* gelaat.Ofschoon niets anders dan met visch,brood en
goedigengullentrek
een
zijzich scbier met enkele groentenvoeden (eris op Urk geen enkele houwer),zijnzijgezond en krachtig.De vronwen niet
minder
dan
Eene
Urker
vronw,
het
waarvan lijf,
door
eene
goede natuur,
in haar zwart keurs* netjesuitgedost laag bijden hals nitgesneden gedeelde
wordt,heeft,met hare donkere Dr. J, W.
Eene De
springbokkeigachtiu brak
morgen
aan.
toppen der bergen,die kolonie, Aan
zijn
hoid, inderdaad iets bevalh'gs.
blanke
en
van
mannen
witten doek bedekt
een
oogen
de
vleesch*
gene
De
het
zon
den
Lieftinck,
Kaapland.
verlichtte reeds de
grensmuur zijdelag bet woeste
vormen
van
de
land der Bosch-
door was jesmannen en Betsjoeanen.De lange bergketen waardoor de springbokken eene diepe kloof afgebroken, '
moesten
In het hois
komen.
beweging. Oom in de er
weer
')met
van
den
boer
Jan, neef Piet en anderen honden, geweren paarden,
noodigwas. Weldra ging het
alles in
was waren en
druk
alles.wat
galop naar den bergvliegenden all** riepde boer, want komen ze hijhad pas. "Daar in de verte eene stofwolk gezien. Eerst vertoonden zich enkele bokken op de vlakte,die als tirailleurshet groote 1) to be
very
bnsy.
in
33
oude, »hct
is
eerre
kndde, Snel nit het |H)ortie!
nieuwe
zijnze al."
Daar
was hijtegen de rotswanden oogenblik in allerijl zijnvoorbeeld,doch Wij volgden opgeklaaterd. te laat. Een der Hottentotten kwam oogenblik eon de met worstelde hij door de ecrste rijenvan geweld bokken been, als een drenkeling tegenden Yoortdriugende alles wcrd hijtcr aarde geworpen en stroom; eindelijk werd een chaos van stof en bokken. Gelnkkigdat men toen deze kndde, die want wist,waar was, hijgevallen de boor op 25,000 stuks schattc, was, geleekde voorbij die bedwelmd op den grondbleef h'ggen, meer arme man, zanJhoopdan op een mensch. Geen wonder, dat op een Ditmaal waron er weder gevoelde. hijzich uIh geradbraakt Voor men het opladen 300 bokken geschoten. uan eon ging, werd er een slokjegedronkenen ontboten. De Hottentotton droegen])Iafte steenon aan, die naast elkander werdon geplaatst. werd daarophet Vervolgcns vleosch gelegd, dat men met peper en zout had inge-
En
wreven
werd een
in
een
en
nu
nog met
bedekt met
eene
cayenhe-peporbestrooide. Alles laagplattesteenen, en daarl^oven Na
ontstoken.
groot vuur
van verloop
half uur
een
doze
maaltijd gereed,wuarover, zoo verzekerde onze de keurigste lekkerbek voldaan gcweest zoa zijn. reizigcr, was
»En
wat
deed de bocr
vraagt gij misschien.
Ik zal het
aanstiuids alle geslacht.Men
dunne
al die
met
u
bokken?" geschoten zeggon.
sneed het vloohch in kleine,
die aan stukjos,
stokkon gerogen, en buitenshuis te drogenwerden gehangen.
de balken in alle vertrekken,zelfsde
ja
de
seringenv66r
Ze werden
het huis
met
zoowel in als
werdon Weldra, der bedsteden, stijien stakken
vieesch be-
dat hot in huis zelf nu niet uit hangen. Gij begrijpt, te hoaden was de vliegen.De vellen werden met van daarna eene pinnen op den grond uitgespannen, om er soort van te maken, waarmede de boor gaarne van tapijten I"alcli Header.
o
34 heeft de boer zijnebeste Terirekkeu belegi Schijnbaar dos alleen Toordeel
Nochtans
de
van
der springbokken. Terachijning
overtreft de achade niet zelden
verre
de winst
de kudde hare
neeoit over richting zijnevelden* of wanneer zijin aanraking komt met aijneachapen: deze worden, onverbiddelgk mede« want met den atroom H. C. Rogge« geroerd* wanneer
Zonsopgang. Inderdaad ik heb die men, den ?an te
Toren
onder de
Rigikan geen
zea
andere
gezien,dan gunatigate omatandighoden, op den top den dag en men waarvoor waarnenien, uren
En zijnaaangezichta. mijn Were beate man! jaiatdaardoor voor een Igk vaderland.
Eilieve! heb het
te
klimmen
heeft in het zweet
vraagtgij. Te hoia, eigenplaten vochtigen
dat?
waar
In
zonaopgangen
ona
achouwapelala dit,zoo
rerkiea-
^),ook aldaar wat laat u op een en vroeger op te ataan dan gewoonlijk, achoonen najaaramorgen, op het beacheiden klokjevan vijvenwekken, niet door een melancholieken alpenhoren, door een dear. Wandel maar krachtigtikjeaan awe dan
naar
er
eena
voor
over
buiten; betreed het bedanwde
het ooaten, dat
aan zachtjea
atraka van doffer,
Zie
begintte kleuren,eerat
helderder,min of
atrepen,banken
veld!
meer
naar van
doorachijnende
en grija, groen, en rood,en en geel! Hoog, hoog boven de plaata, paara, en oranje, de zon te wachten ia, zweven waar wolkjeavan lieflijk rozerood! ZaI de zon niet,zal zi]nooit komen? Ja, het gloeitaan de kim; en zij meldt zich aan ala een reuain een glinaterend achtigebloedrobijn goudenring! Zij ia metterdaad opgegaan, maar hare achijf ziet ge vooreerat alechta den blinkenden top,en nog niet in haar geheel;
vegen,
1) not
to mind
van
the trouble.
35 wat
lagereen
paar
balken nog
swarte
door
goaden strepen,maar elkander
van
breede,
gescheiden.
de worsteling met de dikke nevelvolgtde sirijd, Eerst dan set zij OTerwint banken, waarin zijeindelgk de zegepraal, stralen'op, en de hare kroon ran aan kimmen behaald,breidt zich nit oyer de geheeleroimte Nn
van
den
hemel,
waar
alles blauw
nu
ganschevlakte
en
der aarde, waar
licht wordt
en
de
glinsterende dampen voor haar nitroUen,ale op de vlncht geslagen drama rniterbenden. Dit is eene gansche ; een geechiedenia hart belang waarin uw met ontwikkeling en ontknooping neemt. Gij woont het niet slechts bij,gij doorleefthet met vrees en hoop,leed en vreugde;en, in het besliseend hart voelt gijhet kloppenvan nw oogeoblik, over
de
Maar
dezen
op
wel te weteni
—
Rigi
—
als
gij het
is alles het werk
van
dan een
treft, ffoed oogenblik.
Gij waakt op met een schrik,zoo gij al hebt kunnen den alpenhoren. van afwachting slapenin zenuwachtige a naar Gij kleedt n in koortsachtige spanning;gijbegeeft het terrein ; gijvindt er eene bonte menigte,waarvan de nuchterder nitzietdan de ander,gij een er al gekkeren maakt met nw honderden als een eenig man front naar het oosten. Alles is grijs doodsch. De zon is er nog en niet; nog niet, immers nog niet boven de bergen,of* schoon
re^s
een
uur
boven
den gewonen
horizon.
Pof! daar is
—
zij!groot en rond als een rensachtige, Waar wacht ge nog geleouwel of saffraan-borstplaat. op? Het is gedaan. Is dit dan alles? Om u te dieneni Ga gerust weer bed. Het is nog vreeselijk naar vroeg De tinkoud. rozeroode en krijgen grimmig glaciers dit hebt gijgisteravond zon ten; maar bijondergaande ook, en nog mooier gezien. De dalen begpnnen langzamerhand te leven. Het, bijhet eentonigmorgengranw, Lucem doodsche en als verstijfde te van zoo meer begint Maar dit alles zou veel schooner zijn,indien spiegelen. 3»
36
Zijtgij dan waarlijknitgeslapen: lagerwaart brood met bonig,grijp eet aw spoedigaw ontbijt» ?mag N« Beets. daal at en nw alpenstok
ge
wat
Een 'S\ 347 'tHad
ongelokkigeoad^gaanaTond.
stond in
rroeger
achterbunrt
"briek of weeshois
voor
gaandeweg eene
eene
ark
geworden,waariu
dieren des Telds,die tevreden moesten
tq^en den toeTlocht
regen konden
betaalden.
Was
en
Tier
muren
Amsterdam.
Tan
gediend.*t Was menschelijke
alle
zijn met
tegen den wind, werden
eene
kamerhuar
Tinden, zoolangzijbonne bi»t geld op, dan
dak
een
zijop gezag
onzicbtbaren eigenaar, zonder Torm Tan |Steeds schamel prooes, op straat gezet,en namenjandere eTen alt^jd gekleedebewoners de open mimte in. Er waren die werden inof stoelen zonder zitting, latafels, krenpele Soma blsTen de meobels ook wel acbter en nitgedragen. de achterstallige week. als Tergoeding Toor zooveel Den 31^ December bet jaar 1800 en Tan merkten eenige onzer jongelieden cbristelijke tijdrekening Tan
den
nit de boort
tegen 11 Vt nur
des sTonds
eene
zware
kolom
rook op, dieHiit n^ 347 omboogsteeg.Bedoelde jongelieden meenden bet oodejaarsfeest met en geweervour ?oetzoekers te Tieren.
Om
zijal Troeg
geslopen.Zijmaakten
naar
boiten
niet te laat te
Alarm, toen zijden brand bemerkten. Een stond de straat toI
kwamen en nieowsgierigen
komen,
waren
aanstonds
kwartier later twee brand-
spnitentegelijk opzetten.*tWaren die Tan sectie6 en 7. Doch spnitn^ 6 reed al dadelgkde slangTan spaitn^ 7
kapot,ten einde de premiete Terdienen. De bemanning in daarait aanleiding Tan om spaitnam laatstgenoemde de naastbijgelegen kroeg wat moed te Terzamelen en daama te Tallen, delooUega'^Tanl spait6 op bet lijf aoodat de politie weldra de handen toI bad^) met de 1) to bave one't bandi fall.
a? de dope werd. N^ 347 het brandende perceel en blasscherst
zich zelf
den
te worden overgelaten te schenken. N^347 TuurgodrijkeToldoening
oud
en
behoefde slechte Ran
De balken
Termolmd,
bin ten
en
vereenigde knagen Tan den tijden lang half verpulTerd. kwam
Daar toe
vol
tot
ze
de
Tlam
sloeg hare
en
eene
vnarzee
fn
armen
was,
de hootwormen
al breeder
die al wat
was
onder het
waren
lekte zich tot
om
reeds
Terzadiging breeder
nit, erin neerviel, Teren
de bniten* die niets ontzag,geene aanblazing van zwelgde, N^. 347 trapte razend te worden. lucht noodig had, om zelf den geheimzinnigen blaasbalg.'t Vnur loeide als een nit zijnenensdolle stier,die den rook in zwarewolken gaten blies.AUes kraakte en knetterde,zoodat de menigte, ondanks het gevaar, door het schitterend schouwspel vergat,hoe de klok zoo, zoo twaalf nur zou slaan,en het oude
het nieuwe
met
verwisseld
zou
worden.
»
Water T
sloegenmet het stadswapen vechtende spnitgasten. "Waterr* gilde op de nog attijd de menigte,en liet,in haar .angstvertraptof doodgedoor. " Water!** drukt te worden, geene enkele spuitmeer konden 'en ze tot ze niet meer gildende straatjongens, wonden onderwijlin de gauwigheidde slangenom een ^t nit te in, om paal of staken er met een mes gaatjes schreeawen van pret, als te fonteiu hoog opspoot en al gildende
brandmeesters
de
menschen
n^
347
en
kletsnat werden.
rustigdoor
En
intusschen
brandde
....
Daar
kerel,met eene drong een rensachtige mige mats, door de menigte. Met zijnebreede schouders brak die als hij zich eene baan. Met zijnezwarte knnisten^ moker neerkwamen, smeet hijde belhamels van apoit een 6 en 7 nit elkaar. »Bee8tengoedr' bmlde hij. »Doe je of ik breek jelni allemaal den nek. Zijner nog plicht, menschen
Die
in huis?**
eenvoodige vraag, met de stem van een stentor klonk over de hoofden been en bracht de nitgesproken,
38 massa opeengepakte
menschen
nog
tot
Men bezinning.
in bet hais
Men
waren.
wist
niet**of er
had, in de pret
den edelen naijver de premie en om schoowspel dat daarbinnen natnor^ te Teidienen,aan de mogelgkheid, genooten Terbrandden, niet gedachtI Groote God ! als die het
over
eens
Tiaag
feit betrof!
een
Als
die rook
eens
een
of
menechenleTene Terstikt bad, Toordat bijmajestneue in de lucbt opeteeg! AU die rlam eens moordenaar een meer
stede
in
bet
Tuorwerkkunstl prodnct Tan "In Gods naam, water!** »PompenI** riepende spnitgasten, alsof H niet te laat ware glidede menigte, was
Tan
....
De
bijTlak
tot er
neb
^n
de
mige
mnts
bet brandende
Toor
niet aan, Met
TieL der
met
man
dat
sprong
een was
drong
intosscben
bois stond.
door,
Hij stoorde
regen van mar op bem neerbijin de Tensterbank van een
benedenramen, waarbijbij zicb
aan
de
spijiender
Tastbield.
miten
Wat
zich zoo roekeloos in het gebewoog dien man te begeTen? Doch Taar boor, daar klinkt weer zijne forscbe stem. "Hondengoed!** roept hij. »Jelui kat de menschen Terbranden Toor Waar een gulden of wat xijnze? Zijn"Ilen gered?**
Hij wacbtte. Een raowe gil,zooals een menscb in wanhoop dien slaken kan, gaf antwoord. Die gilkwam niet uit de menigte, niet Tan de straat, maar boTen Tan nit bet bnis. *t Was de gilTan Had zij eene Trouw. de Traag gehoord? Gaf zijantwoord? Wie zal *t zegilk kom,*" antwoordde de niigmats, terwijl gen? trilde. " Je hoort het, zijnestem ondanks zijnzelfbedwang menschenleTen te doen.** *t is bier om een ellendelingeni ....
Met ma
eer
beneden op de stoep, sprong was hijweer iemand bet beletten kon, of ook maar begreep, een
gebenrde,Terdween bij in het brandende hois. H Doet er niet toe, hoe bij daarbinnen de trap Tond, hoe 14;licb door rook en smook een pad wist te banen. wat
er
39 maar
yijfminaten nadat hijin den fflng Tan het verdween, werd hijop de bovenste verdieping voor geen
huis
gezien.De menigte,die op eenmaal tot be* zinninggekomen was en in ademlooze stiltehad Terbeid« wat er geschieden zijnemoedigedaad met zon, begroette 6 en 7 hadden in een van ja« de epaitgaaten gejoich, ommezien begrepen,wat bun te doen stond. Met eene de brandvan anelheid,die bijde toenmalige inrichting wonder mocht heeten,werden de alangenin *t weer een gereedegebrachten onverdroten kon nn de shmgroerder zijnmachtigenstraal op het gevaarlijke punt laten spelen. Doch *twas alweer te laat De man met de ruigemats Doch werd slechts eenmaal gezienen daarna niet meer. die eene keer bleef voor in de herinnering eeuwig gegrift Daar atond hg van alien,die *t geval aanschouwden. De te midden zwart geblakerd, vnur. van eene zee van haren hingenhem over het gezicht, maar zijneoogen achitterden en raaw klonk zijnestem van boven: "6ij het
raam
hebt
ze
dan
laten verbranden,
dit kind. Pakt
aan
en
Er
is niets
zorgt er
meer
voor,
te redden
ellendelingen.*
Men
torste. Honzag nu pas, wat hijin de armen derd armen werden uitgestoken het kind op te om Groote God, ^t was, of men bloedschald zoa inlossen, eene
va'ngen.
indien *t ongedeerd beneden
De
raigemats deed verder zwijgend, hem te doen stond. Waarschijnlijk wat beletten de rook de hitte hem liet spreken.Toch openbaardezich in en deze aiterste are al de teerheid, laat mij mogen zeggen: al de edelmoedigheid van z^n hart Geene moeder kon zich dieper haar kind zoo mogelijk te be* om neerbaigen hoeden voor de scherpe keien daar beneden. Zelfs meen* den sommigen geziente hebben,dat hij,alvorens het los te laten, het Iras drakte op het kleine gezichtje een van de wereld, wicht,*t welk zijneigendom,zijneerflating aan zijnzoenoffer voor God, zijnallesin de are des doods was. man
met
de
kwam.
41 van
dien aard
lets van
van
Prinses Marianne
op het
Loo*) heette hij boerder^
gehoord hebbende, haar »Pa*' (in Amsterdam rust liet,eer hij baar met de evader*") geene alles,wat erbij behoort, tevredenstelde. en »*t Is eene dure li^fhebberij/' zei Janssen: buiten
moeten
Freules
van
de
den
dames
Baron
paard hebben, rooetik
van
toch ids hebben,
daar de
en
de Sterkevuist ieder
wel ids
voor
»maar
een
rij-
doenP mijn dochtertje
en afgewandeldte hebben« stelde afgezien Jansson voor« dat wij in een koepeltjeop eene open Madera zouden drinken. hoogtein den tuin een glaasje Ik had mij warm geloopenen stond erop, dat wij zulks
Na
alles
in huis zouden
doen, vooral daar ik Janssen
nog
over
me eenigezaken sprekenmoest, weike zijn compagnon opgedragenhad hem mede te deelen. Wij gingendus naar bionen; ik haalde mijne papicrea te voorschijn, zoodra wij aan de ronde tafel zaten bij en het raam, had ik een want ik en beetjenitgeblazen doodaf was benrszaken; verdieptenwij ons in onze want hebben, eer de damea wijwilden ze gaarne afgedaan hais terugkeerden.Nu was naar het, dat ik mijnvriend weder herkende; met hart en ziel wijdde hij zich' aau helderheid en zijnegeldelijke belangentoe en met eene die wezenlijkverbazend waren, eene was vlugheid, hij te juistbezigde kansen eener speculatie ingewikkelde —
—
wikken met
een
en
te wegen,
toen
de
knecht
in de hand, visitekaartje
in
hetwelk
de
kamer
trad
Janssen
hijaan
met de woorden: overhandigde »AIs je blieft,Meneer, daar is een met dit meneer die vraagt,of Meneer een kaartje, oogenblilge;** »Mijn hemeir riepJanssen, van tafel opspringende, hebt gijMijnheergelaten? Breng hem maar da»waar binnen, hoor je! DadelijkTen terwijlde delijknaar knecht oogenblikkelijk verdween om aan zijnebevelen te —
I) Royal Palace in the Pro?, of Gueldert.
42
Toldoen,TloogJaossen
gejaagdeblikken en onrustige gebaren in de kamer road; hijstopteeene breikooe, die in den rokzak; zijneTroQw op de Ufel had laten liggen, liijwierp een receptenboek,dat ernaast lag,onder de aofa; hijachoof een grootenleoningetoel Tlagbijde tafel, atreek met de Tingers door bet haar, trok aijneboordjes den apiegel Toor en tereeht, erentjea wierpzich toen, met de Gotha, Almanach dien bijbel der diplomaten een dien hij baasiig een ran boekenphinkje afgenomen bad, in eene ceer gemaakt gemakkelijke hoodingachter^ oTer en, naar op djn sioel,steeds met de meeet gejaagde bet mij toescheeu, zelfs angstigeblikken naar de dear met
—
—
siende. »Wat
ii
doen?*^ had ik wel tien keer
geyraagd, sender een antwoord te verkrijgen; echter wees no mij Janssen bet kaartje, betwelk hij nog in de hand hield en
waarop
er
te
ik de woorden BARON
VAX
las: DE
STERKEVUIST.
terwiji hijmij toefloisterde: "een eerst bezoek joistoit Parijs terog!Nog niet hier geweest!Pst! —
komt Daar
iahijr De deor
werd
door den
knecht
wijd opengeworpen middelbaren leeftijd,
lang, mager mensch, van met orerdreTen,rolgensde laatste Fransche mode gekleed, knevels en tot mijneTerzwarte een paar reosachtige wonderingmet eene groote joweelen doekspeld op zijne das vastgehecht awart satijnen bonte knoopjes in zijn en OTerhemd, trad met eene diepeboigingbinnen. Hijkeek sen ons een oogenblikje Tragendaan en trad daarna op Janstoe met de woorden : »Ik heb de eer met Mgnheer den Paowenborgte spreken?'* Tan Janssen kreegeene kleor tot aohter de ooren. Hij dtts erkend,openlgk, in tegenwoordigheid was een van derde,door een der grootsteheeren nit de boort, als »Heer Tan den Panwenbnig !*"Het was te Teell bl^jkbaar en
een
43 »de "0,**stamelde'hij, "Ik
ben **
zenden
—
is
eer
**
aan
vrijgeweest eerst
zoo
mij kaartjebinnen —
een
te
zeide de baron.
"Wafl Yolstrekt niet
hernam Janssen noodiggeweest!** heel wijsgezicht, ik op den achtei|;rond met een ierwiji hadden scheen te geraken ^eheelin bet vergeetboek ; »we al van aankomst awe en gehoorden verbeugden kennis met u te maken. als bet Neem plaats, •ons zeer belieft, bier op dezen atoel/*en terwijl n bijden be* -zoeker in den fautenil etablisseerde, gafbijmijeen wenk de papierenop tafel eventjes •om op te ruimen, wat ik Janssen zelf met reel scbijnbare ook deed, terwijl non* oude prijs* •cbalance een zijdenzakdoek wierp over eene —
—
—
•coarant
de Amsterdamscbe
van
bevattende,bet ^rebeims te bergen. "Het
zal
niet de moeite waard
mijne vrouw
als zijte spijten,
markt, die ik, als nieta
geacbtbad,
docbter/*zei Janssen,
en
buis komen
en
booren, dat
»zeer
** —
zicb de baron, »bet Terlies is »0,**Terontscbnidigde
mij:
aan
—
ik
maar
nader
bijde
weder
in de buurt
dames
boop,dat aan
bet
mij vergundzal
te komen.
Ik moet
worden
eerstdaags
"
wezen
—
^O,*"zei Janssen,»bijde familieKalkoen; diekennen we
allerliefstemenscben!**
ook:
De
baron
»n
beeft ook
antwoordde
'
met
eene
zeker de familie
diplomatieke buiging* gekend,die vroeger
bier wopnde?** vro^ Janssen. »Hoe vindt a de reran* welke ik op bet goed beb laten maken ?*^ deringen,
»Ik;kwam Tan
uw
tosscbenbeide wel
zei kasteel,**
de
baron,
b^*de Torigebewoners »en
ik yind alles
zeer
nedert ik den laatsten keer bier was.^ Terfraaid, »Al8 g\] niet reeds zulk daan
eene
lauge wandelingge*
badtf zou ik a m^ne nieawe station willen laten zien,"zei Janssen,tot mgn scbrik,daar ik er pas oii-
gekomen
was.
44
"Ik ben met
het Hais Sterkevuist
Tan mijn rtjtoigje
heroam OTergekomen,^
de
"Ik had ietain het
dorpte doen en heb in het logementlaten nitapannen.^ »Een ander maal hoop ik,dat gijgebraik zult willen »Koni toch en naken zei Janmen. ran mijne stallen,** dat ze de eer waardigdjn!** n erentjee, orertaig de baron; "Vraag ezcunar zei tot mijne verlichting »ik twijfel volstrekt niet aan! Een ander maal, heel er gaat
-~
Ik heb heden morgen gaame. nog zooveel te doenl^^ »Nn dan, in alle geyaleen glaaaje Madera!** "Met
genoegenT
Janaaen achonk de Tende
hand
in.
De
grooie,grove hand,
glazenmet
baron
nam
eene
van
rreugdebe-
het zijneop,
nn
eeno
vijfbreede ringen ver* •ierd,nit een half voilen,geelglacehandschoen geirokken de alurpende te hebben, en meer lippeu geraaa met wel Tan iemand van inakende,dan men zijneopvoeding Terwacht zoa met eene hebben, ledigde hijhet glaasje neder. teug en zette het Toorzichtig op het blaadje »Heerlijke wijnT zei hg, weder met de lippensmakkende. »I]eerlijkr* Deze rondboratige Termkte Janasen. Hij loftniging dochter to(*.h en boog diep. "Wat zal het mgne Tronw zuchtte hijweder, »dat zijzoo ongelukkig zijn!** apijten,** »UE.*)ia al te goedT hemam de baron. "Ik beloof n apoedigweder te komen en ik durf me Tleien,dat, ala ik eenmaal met de damea kennia gemaaktheb, het haar met
Tier
of
.
niet beroQwen
"Hi!
zal,ala ik
hi! hir
me
weder aanmeld!**
lachte Jantaen,zich in de
handen
wriJTendebijdeze, naar het mij Voorkwam, eenigszins onbeacheiden aardigheid. "Hi! hi I hi! Het zal haar altijd seer zijn,zouder twijfel!^ aangenaam »Ia
er
inmiddela
TToeg de baron
nieta,dat ik
Toor
n
doen
opataande.
1) tee Dutch ConTertatioii-Graminar p. 85, § 258.
kan?**
45
je«daiik jeT
»Dank
«I hier in de
ecbier
zei Janssen
»Ik Tnendelijk.
bea
huis. Ik bond
me
tamelijkte gerecommandeerd.^
»0f
buart
zoo
Mijnheer?** Troeg
Toor
baron, zich
de
mij
tot
^endende. »Dank
je
wel !** zei
ik, »ik heb
gehadr schreenwde Eksteroogen?** nagels,die
kou
of *8 winters
groeien, -—
met een vervolgdede Treemdeling en beurtelings glimlach, tegen mij en Jansmond voor ons stond,bnigende. opgespalkten
voeien?**
in de
innemenden een,
bionen
naar
eksteroogen
Janssen.
"
»0f
nooit
die met
lachen; van mijniet iangerboaden en proestte ik had al dadelykin den vreemdeling rondtrekwant een in Amsterdam kenden pidieure^dien ik wel eens gezien bad, herkend en legdebet na aan Janssen nit Ik kon
Het
spreektvanzelf,dat deze, die gemaakt bad, woedend werd. Hij den
arm
bijbem bij bem »
zoon greep den ongelukkigen bem bet kaartje den en ran
geboudenbad, onder
den
fignur
Esculaapbij
Tan
baron,
.wien
voor
boudende,duwde
nens
toe:
boe komt
daar! bier,eksteroogen Eksteroogen
ertoe,om echen
mal
een
onder den
a
in te
naam
van
dezen
beer bijde
gij
men-
dringen?**
stennde »Ocb, beste Mijnbeer,*^
»ik vreemdeling, heb pas beden morgen de eksteroogen de beer baron van bem mede, om van gesnedenen bijgaf mij een kaartje ** m^ bijzyne kenni"ssen in de boart aan te bevelen de
—
"Al8 »zoudt
gijuw
ge dat
Mijnbeer,maar vragen, dat gg
praatjee —
••
knecbt badt laten
begrepenhebben, aan
bem
a: van
ge
de
zei ik, nitspreken,** scbnld is niet
dient bem
wel
zijntijdberoofd
ezcons
hebt met
aan
te awe
46 zei de pidicure. »Ik al »0, Tolstrekt niet,**
hebben
binnen
kort
bijde
dainiv
de
eer
^ —
**
»Loop naar den begon Janssen,dien ik echter den mond stopte, de arme kwakzaWer jaifit bijtijdfl terwijl al dieperen dieperbaigende, zich terngirok, selfs Toor den knecht,die,zoodra Janasen de stem rerhief, had ataan loisteren en zich ternaawernood den TOor rerwaardigde —
drommel
annen
»Die mlleen
de haiedeur te openen.
!'*bromde ellendeling »Ik had hem
waren.
»Ik ben
dat blijde,
Janssen,toen
weder
we
den nek willen breken!'*
nwe
niet te hnia was/*
ttoqw
sci ik. »Hmr
»Het Toor
zei Janssen.
een onpleizierig zoi ik. zijnevronw,^'" 18
7X"o
gek fignnrte
maken
^)
»*t Was
hernam Janseen. gemaakt,** geen gek figuar allee de achnld van dien dommen knecht! Om
zoo
rondtrekkenden kwakzaWer
»Ik heb
een
Toor
baron
een
aan
te zienr
dat hijn zijnemeening orer atallen niet medegedeeld antwoordde ik. heeft,** »*t Spijtme
Janeaen zeijiieta, maar
"Jan,^ bromde ala Mevronw dat
er
hijkeerde de Madera
hij,»neem te hnia
iemand
nwe
roaar,
komt,
zich
om
en
echelde.
en en weg, behoeft ge niet te zeggen, —
—
geweestisT
Wij gingen weder zwijgendaan one werk, maar heeft mijn eertten dag, bijJanssen bedeze gebenrtenia dochter te huis kwaroen, en z^jnorrouw in anget,dat ik hem rerklappen sat Janssen,onophoadelijk nit zijn hnmenr bracht,deed hy zoo, en daar dit hem den geheelen dag nieta dan knorren. Ik was. das hartelijk toen de lange, kille arond ten einde liepen ik blijde, mijne kamer begerenkon. mq naar dorren.
Toen
M. P. Lindo. 1) to
cut
aa
awkward
figure.
47
Germaansche
rechtspleging.
inniet ten einde* De na la nog rechtspleging de voor^ want schijnternstig, beschnldiging gebrachte trekken rich samen. de wenkbraawen hoofden rimpelen en En gijziet met eenigeverbazing op, want, zoo ge straks De
de rechiers hebt
herkend,thans herkent ge den bescbol-
die in den waanerbarminglooze, driftige, wreede zin des toorns zijnemishandelde echtgenoote eene 8traf deed ondergaan.Thans staat hij zelf terecht,en de wandaad, waarvan voert niet hijwordt beschuldigd, minder dan eerloosheid met zich. Hy is mede geweeat onder de nitgetrokken hulpbende.Dat hij na op het een slagveld gulziggebruikheeft gemaakt van de spijzen, dat moge men door de vronwen zijner aangebracht, grove ; dat hijin die nre zich to button maag, niet hem wijten daarvan kan de oor^ ging aan den sterken gerstedrank, zaak h'ggen in den fellen dorst; dat hijbijTernienwden heeft gevoerd ala een aanval zijn wapen waggelende dronkaard, daarvoor is hijzijn eigen lijf verantwoording dat hij,in het heetst van den kamp uit maar schnldig; het gelidgeweken, wijkendeeen krachtig aandringenden ?ijandontvloden is,en in de vlncht zijnschild h*eeft dat is eene daad, waarmee hijde weggeworpen eere van van zifnstam heeft rerkort en -den krijgsroem
digde:hetia
de
alien ontlnisterd. Hier staat de
die hem aanklaagt; hier beschnldiger, die het feitmet eede bevestigen, staan de getnigen, zeren in getal;wie zal den misdadiger nog Terontschuldigen? is het, dat hij temgwijstop vroegere Te vergeefs hier rijnorermatigen dronk in rekening en dapperheid daldtgeeneoorzaak,welke dan brengt:zolk eenrergrijp
ook, want En
de
het mag
niet bestaan.
der rechters is eenparigdeze: H!j nitspraak worde nitgesloten het gemeenschappelijk van offSBren; hij in de vergadering der rrijen: Terschijnen moge niet meer hijrijeerloos.
49
Terschnkt,of zij een
liijuii, en treden alien
hem
van
af
en
wolf hadden
irekkeu honne
gezien,
geitmet
zich
Toort.
Het
dat men den Vorat een deel iijd, tier geschenken die zijninkomen nitmaken. Hem brengi, wordt
is wederom
een
zware
blank van Tacht, met blonde gebracht, Maar nu ver* gave ontvinghijnooit
os
horens; schooner
het achoone
hijvanwaar
neemt
koude man
de
dier
gekomen
is
en
met
minachting hijzijnenslaren: »Brengtdien gelast zijnegave terag:ik wil geen deel ran het besmette
uit de hand Zoo
eeus
is de
eerloozenT*
rampzaligeonder
als een zijnsgelijken levend begravene.Geen oog, dat het zijnewelwillend toeblikt;geene hand, die de zijne drakt; yriendschappelijk begeleidtOveral afgeen voet, die den zijnengezellig Denken keer,terogstooting, verachting. zal
wordt
pijnigen: hijzijnegedachtenuitspreken tegen zich zelven,hij,
yriens woorden
niemand
een
oor
leent?
der doornen zijner Hij verstomptde scherpte kwelling in de verdooyingder dronkenschap, elken roes na maar "Wordt hijyerachtelijker. Hij is een spooksel geworden,dat omgaat onder*de
levenden,maar
voor
wien het leren
eigenlijk geene plaatse
heeft En
dag was hijverdwenen. Waarheen? Op die vraag werd geen antwoord ge« Tonden. In den stroom, die de mark begrensde, dreef, cloor den golfslag overdekt en Toortgespoeld, het lijk ran «en
op
een
zelfmoordenaar. W.
Het Wisselt de
op Tan
straatgewoelin Rotterdanu
bewegingop de de rerschillende dag en min den dag hebben invloed op PBtoh
B«ad«r.
J. Hofdijk.
straten
of de
meer
en
in de harena
af,ookdenren
der stoffeering ^
stada*
50
genchten. De
vroege morgea
beboort
den ambaehU-*
aan
sjoawer,en onder de Toertaigensijn dehet rijkst de tweewielige en melkkarretjes bakkerawagens man
den
en
In de Tertegenwoordigd. reeksen ?an koperen en de
waarin water
en
water-
en
binnenatad vooral ataan
ijzerenketela de
Tunirroow
kolen voorziet.
De
voorwerpen
theestoTen,.
op
bnnrt
gansche-
Tan
ran
kokend
koperbe-
of beatemming op de voorder rijk bevolkte »panden*'.Soma achterborenkamera Terdwalen zijop geheimzinnige ran wijzein de winkeltjea helera en opkoopers. De groen- en melkmarkten zijn is de BeestenOTervoU en, dea Dinadagamet name, schoon vee den liefhebber van markt Toor belangrijk^ Een weiniglater drenhoewel nagenoeg ontoegankelijk. do hare winkels,en telen de talrijke naar naaimeiajee, nitwonende bedienden naar de respectieve magazijnen. Tegen negen aar ia de stad toI van de Spes Patriae^ Dan de TeelTuldige en Teelsooriige inrichtingen openen Tan onderwijabare deuren, en Toor eenigentijdis do het over* nit alle klassen der maatschappij achooljeogd beerschend bestanddeel der atraatboTolking. Defiigeen die zich naar hanne kantoren spoeden, emstigekoopli^en, en ambtenaren, die hanne bureaa*s opzoeken,Tolgendo Dan komt voor jongelingschap. lorgelooze eenigentijd De arbeid ia in Tollen gang, maar kalmte, betrekkelijke reiken
een
niet
altijdhnnne
grootdeel
Tan
den arbeid wordt
binnenshnis Tolbracht.
Van
enkele handeTan equipageszijnhet de rijtaigen die zich naar *tkantoor laten brengen, laara, eenigeafrijde Tigilantes^ Toorts de dokterskoetsen en en wagena waarin Treemdelingen rondtoeren. en reizigers Ten twaalf iiar barst de schoolbeToIking wederom nit. In statige trekken de kinders der bewaarscholen naar rijen
bniten
en
enkele
andere
Idnderen hondt^ kan of in de Nienwe Ueden Snellen
naar
dan
scholen cwandelen/* zyn
hart
Plantage. de benra. Op —
ophalenin
Wie
Tan
het Park
E^n jiur; en de koop-de kaden wordt het atiL
51 De snorrende stoom machines rasten, de schafttijd. de koopwarenvan de schepen ratelende wagenijes, waarmee booten worden gereden, stil.Tegen staan een en oogenblik zakken en balen, op planken en sioepen genietende sterke werklai hon middagmaal. Yroaw of kind zit erbij bet hondjewordt niet vergeten. Twee nan De storm en der beweging yerheft zicb. De schoolkinderen vliegen mosschen als een voort op bet geluidder klok. zwerm *t Is
—
De
bears
komen
De
gaat nit
op
straat.
De
over
paarden, haar
wandelen
De
Op de en kindermeisjes straten.
De
dames
brengen, Tan
is daar.
De
equipages de rijSingelstrappelen bakers
flaneeren met
de
Rusteloos gaat de arbeid Het leven is in Tollen gang. Omstreeks Tier
toevertronwde
Toort. nnr
de
henrat.
bezoeken
tijdvan
doen^ van boodschappen rollen
arbeid wordt
gaan
schatten.
—
de scholen nit.
De waterkanten
vooral
zijnto!^
jongens,voor wie het ontrouw element te alien tijde te hebben. eene schijnt groote aantrekkelijkheid Allengs keeren de wandelaars huiswaarts en voor eenige oogenden etenstijd. Des avonds blikken komt de stilte ran van
•
is het de dmkte en
donker
ledigzien.
groote stad. *t Wordt
eener
in Rotterdam.
nitgedoofd ; omstreeks De
—
elf
De nnr
vroeg stil b'chten der winkels worden kan
men
gansche straten
is in enkele pnnten geconvolksbeweging centreerd. Met de rijtnigenv die de bezoekers van gezellige te huis brengen,en met de liederen van bijeenkomsten of andere bmidspartij eene in de achterbuurten, sterfthet den dag weg. Hier en daar klinkt het van gedruisch stoomboot^ die des nachts hare ladinglost. geraas eener In sommige stadswijken krassen violen en galmen InidDe eenzame wakers slenteren rond ruchtigestemmen. bijde opgestapelde goederenop de kade. Een matroos of zwart geblakerd machinist,wien de breede straat soma te rinden. bijnaniet breed genoeg is,tracht zijnvaartnig Rotterdam is in rast De nacht breidt zijneTlengelen uit oyer de woelige stad. En als de eerste schemering
52 ?mo
den
grooten
morgen roemolen
aanbreekt,dan
gaat
het
hetzelfde rond'),altijd
weer
en
in den
toch
altyd
nienw.
J. Craandijk.
Japmnsche steenhonwer.
De Er
was
een
die steenen
man,
hieuw nit de rots.
Ziju zijn
hij arbeidde veel; doch loon was gering,en tevreden was hijniei Hij znchttOtomdat zijnarbeid zwaar was, en hijriep: te msten oni och, dat ik rijkware op eene baleh-baleh') roode zijde. met klamboe^) van Er kwam een engel nit den hemel,die zeide: n zij, gelijk gijgezegdhcbt. En hijwas rijk. En hijmstte op eene baleh-baleh roode zijde. de klamboe was en van En de koningdes lands toog Toorbij met ruiters Toor mitersi en zijnwagen; en ook achter den wagen waren hield den goaden pajong^) den boven het hoofd ran men koning. En als de-^jke man dat hoorde,yerdroot het hem, dat er geen goaden pajong werd gehondenboven zijn hoofd,en terreden was hijniei Hij znchtte en riep:ik wenschte koning te zijn. En kwam een er engel nit den hemel, die zeide: n zij, gelijk gijgezegdhebi En hijwas koning. En voor zijnwagen reden vele miters achter zijnwagen, en boven miters,en ook waren den gonden pajong. zgn hoofd hield men
arbeid
was
En het
zeer
de
scheen met
zon
de
zoodat aardrijk,
1) to
2)
so
4
in the old
word* IfalaTaa
3)
„ w
en
zwaar,
M M
heete stralen
dor grasschent
joff"trot waj.
ooaco.
curtail. •uBskaade.
was.
en
verbrandde
53 En
dat koning klaagde,
de
had
macht
gelaaten
het
de
boren
nchroeide ia
hem
zon
hem,
terreden
en
was
hijniet. en riep:ik wenschte de zon te zijn. Hij-zachiie En er kwam een engelnit den hemel, die zeide: u zijt gijgezegdhebt gelijk de zon. En hij zond zijnestralen naar En hij was de naar boven en naar en beneden,naar de rechterzijde En hijverschroeide den graescheat alom. en linkerzijde, op de aarde en het gelaatder vorsten, die op de aardd waren.
En en
de stralen der En
en
etelde zich tusschen de aarde
wolk
eene
tevreden
Hij wilde
zon
en
gras groen En
kwam
een
de
engelnit
en
machtigwas.
zoo
den
hemeK
de
regendein grootedroppelen op het aardToerden rivieren zwellen,en de banjirs*)
weg.
zijverwoestte
door veel waters
het veld.
rots, die zijyiel neer op eene de zijklaterde in grootestroomen, maar
en
zijwerd toomig, omdat
omdat
vreden
zij
stralen op, zoodat.het
En
En
a
zich tosschen plaatste
wolk, en
ving de
die zeide:
werd.
rijk,en deed En
aarde
de wolk
de kudden
machtigwas
zijn,die
de wolk
gelijk gijgezegdhebt. En hijwerd tot eene de
werd, boven hem, en
weerstaan
hijniet
was
er
die wolk
hem
daaroptemg.
hijwerd toomig, dat zijnemacht
dat hij klaagde,
En
stuitten
zon
en
En
rots week
niet.
de rots niet
de sterkte barer stroomen
zijniet Zijriep: aan die
liietweek.
wijkep wilde
was. ijdel
En
te-
was
ik wenschte
die rots te
rots is macht
zijn.
1) malayan word, inoDdations.
gegeven
boven mq^
54
En
er
kwam
een
engd ait den hemel, die leide: o sij«
gijgezegdhebt gelijk En en
sijward rots, en bewoog niet,ale de
acheen
ion
nietiale bet regende. En
daar kwam
en tigenbeitel,
een
met
man
twaren
bonweel, en bamer, die ateenen met
met
pun* bieaw nit
de rota. En
de
seide: wat
rota
ia dit; dat
die
macht
man
mij,en ateenen bonwt nit mijn acboot? tevreden was zijniet Zg riep:ilcben swakker dan deze, ik wenschte te zijn. man die leide: u En er kwam een engelnit den kernel,
heeft boTen
En
bijwaa
de rota, met
ateenhonwer.
swaren
arbeid,en
weinigloona,en bijwaa
?oor
En
by
bieaw
arbeidde
bg
ateenen seer
En
die
zy, ait
zwaar,
tetreden. K
Doawee
Dekker.
(Mnltatoli.) Wat De
een
aoldaat al moet
doorataan.
Hollandscbe karassiers badden de baan
de Belgen waren afgesneden: ! omaingeld Hoezeer de yrijwilligers bailden
naar
Ant-
langsalle zgden
werpen
van
woede
en
zicb
de Tniaten ten bloede
wij moeaten boat
niets aan te doen: beten, er waa de beide yerlaten,terngwijken Tarnnaar
doorgangnaar bet binnenland zoeken, bet mogelijk, of ge* zekeriB nederlaag aan ware eene om, Tangennemingte ontanappen. In goedeorde,en nog gereedtot berigentegenstand, Tambont trokken sijaf naar De stad bad bet voorkomen ran een er waa graf,geen lerend wezen op de atraten te zien;denren en yenaters waren gelijk gjBsloten in bet midden dea naobta. Dit rertoogdeed een ongan* en
yerder
een
55
geest,en het wan inderdaad niet op onzen of verkropen al de inwonera dos gevlucht aanmoedigend,
«tigenindnik te
zien,alsof zij\reeds yroeger dan dien dag, ons haddea
hanne
onbe-
haardateden te
verdedigeiu bleef ona In TurnhoQt regimentniet atil; wij trok* door boaIcen de Herenthalache baan in en alingerden yersnelden met «chen, voetpadenen veldwegen immer kwaam
marsch
geachtom
Toort
Het
uitermaie heet: de
was
oogstzonbrandde
onver*
hoofden ; wijhadden eten noch drinken. Reeds te Casterlee deed de felle dorst het berel der
boven ilragel^'k
officieren
onze
voor
eene
Er stond in dit wiji miskennen. des pastoors, een groote appelboom,
dorp, in
den
hof
overladen
met
ymchten, die slechta
twee
maanden
^etbaar
zonden
mannen
bestormd, beklommen, gebrokenen
Men ten Tan
smeekte, .
•
•
.
De
zijn. De
men zure
vocht
om
smaak,
boom
werd
door
later
honderden ontbladerd.
bete der wrange rmch* meende men, zou het branden eene
den dorst koelen.
Zoo bleven wij acht
dagen tusschen Lier en Lenven in de grootste hitte dwalen, elken dag tien of twaalf nren verzengd gaande zonder voedsel en drank, en letterl^jk door de hitte. Wij aten de schors der mastboomen en droegen voor den dorst een geweerkogelin den mond; des nachts lagenwij op den grond en verstijfden den van overvloedigen morgendauw. Men zeide ons, dat wij nog altoos door de Hollanders dat ons gaan en doel komen voor en ingesloten waren, had aan de vervolging des vijands te ontsnappen,om ons Leuven bij het groote Belgische omtrent legerte verToegen. Wat
hiervan
zij,w^ kwamen
dikwijls op
banen
en
het Hollandsche legerons inderdaad was dorpen,waar ?oorafgegaan w|j vonden onderweg pompons en ; want andere kleine dingen, al gaande haddea die onze vijanden in
?erloren.
57 had
Reeds en
meende
er
hielden hem
sink af te
een
met
de boterham
mijnermakkera
een
bijten;maar
geweldterngen
deden hem
aanvaard
de
anderea
het
geringe
in den zak werpen.
aiuk brood
moeder ongelukkige aangedaan,wilde ik haar de boterham doen temggeTen, het spreekwoord Te vergeefs: is waar: hongerigemageu hebben geene ooren'). Door
een
Dan
vatte ik de
zijin
vrouw
en
geldgeen
rroeg
brood
staken
zou
al
haar, of
krijgen.
mijnemak*
garen elk een stale centen, eenigengaren iets minder,ik vijfentwintig
gaf iets meer, franken. het
de
antwoord bevestigend
haar
kers de hand in den ?an
hand der
nabarigdorp,voor
een
Op
met diepmedelijden
.
.
was
en
zoo
Tranen
•
van
zak; de meesten
kreegde arme haar ontliepen
dankbaarheid
;
hare
vrouw
omtrent
vijf
nogovenrloedigers
na
stem
klonk den weU
dadigenstrooperazegenendachtema. een oomplotaan« Onderwegroaakten mijne gezellen kregenieder gaande den boterham; zijwerdgedeeld; wy sink zoo groot als een vinger. een eerst n"et Op het birak werden de drie roggebrooden sabelhoQwen in grootebrokken gehakten dan verder met messen gesneden.Van den kapiteintot den laafcsten
soldaat elk bekwam Den
er
iets
van.
lO^** Augustas, in den
namiddag,gingen wij het dorpWesemael, op onge* van voorbijde wijnhearels anderhalve mijivan Aerschot. Hier vonden wijyele veer karren met bestemd.
brood
en
vleesch,die
ons
tot Toorraad wareu ,
regiment staan, en brandwachten werden op groote afstanden aitgezet, alsof wq te dezer de weinige raiiers te plaatse op birak zoaden blijven; werdea paard,die ons ran Tamhoat af hadden rergezeld, Men
hield het
I) a haagry belljbut
no
ears.
58 op
hoogtenen
Tmn
op
in
geTaar
Uit elke
er
Na
half
tot het koken
en
gaan
iedere
Toor
yerbeyen
steenen
mannen
halen
Tleeschsoep.
ran
tijdsstond
nur
groote koeketel,op
een
eenigestonte
Weeemael
naar
alle nadering
vernemen.
eompognieriep men
noodigis een
gesonden,om
kannen
tijdste
deze londen
ia lamen; wat
bftneo
rerre
oompagnie met
en
water
gernld. Men hakte het rleesch met sabels aan stukken kwamen en legdehet in de ketels;vele mannen toege* met loopenmet koolen van alle klenren, met selderij, eetbaar was, ajnin,met salade: al wat maar groen en wierp men boven de swemmende bonken vleesch. De raren vlammen kronkelden rondom de kiaakten,de aangehitste al de mannen der compagniestonden met beketels, en blik en Tochtigen mond de yeelbelovende bobbels geerigen het ziedende te zien,die in menigtenit den grondvan na water opklommen. Men
dewijiwijbrood
meenen,
son
den, dat de hongerons nn niet was het; doch het raadselwoord de
naar
ligtin vleeschsogp
in overvloed bad-
aandreef. ran
ons
Inderdaad,zoo
innigvorlangen
eten. Het
warm
na
was
reeds
dat wij niets anders dan kond eten eenigedagen geleden, gennttigdhadden, en dan nog in ontoereikende hoeveelheid. Kn gingenwijwarme rleesch eten! soep en w^rm In onze in de meeniug onzer meening, verhongerde niets zoo lekker en zoo was onbegrypelijk inagen, —
—
Trrsterkend
Seeds
had, waren
als toen er
eten.
warm
het water mannen,
xooals zg op het geweer
selderij poogdenop
zich to
en
een stale,
te yisschen.
punt hanner koolblad of
De
een
bajonet, straik
anderen stelden zich
men
Terplieht zagen bijelken
letten.
de
die met
stiet elkander weg, er werd gegeworsteldtot zoorerre, dat de orersten
tegen deze rooTery, Yochten
slechts eenigen tijdgezoden
ketel twee
schildwachtea
59 de soep
eenigentijdgezodenhad en de oogen vet zich boven bet water begonnen te Tertoonen, dat bet vleescb genoeg algemeenlijk, riepmen gekookt bet nog niet balf gaar zijn;maar bad. Waaracbijnlijk zoa den nood werd van eene deagd gemaakt*): indien bet alechU Tan de warmte was bet wel goed zoa doordrongen, toen Eindftlijk,
amaken, De
wenscb ZOD
orersten
toonden
te yoldoen ; nog
zich bereid
den
om
eenigeminnten, en
algemeenen bet regiment
eten.
Wie
eene
iedereen had
gamellehad, hield ze in de band gereed; zijnknipmesgeopend;de lippenrerroerden
die
van iemand, die zich eigendommelijke nitdrukking bet smaken verwacht. lekkere spijzen aan van komt een jagerte paardin Op dit uiterst oogenblik ToUen draf anngerenden zegt eenige haaatige woorden tot den generaaU Oumiddellijk der ontstaat bet gero£fel trom, die elkeen te wapen en in zijngelidroept Het Hollandsche legeris in onze wij zijnachthonnabijheid; tiendaizendofmoer. Daarenboveu, derd,zijwaarschijnlijk bevelen luiden,dat wijden wij mogen niet strijden ; onze vijandmoeten pogen te ontkomen, om ons te Leuren met bet leger onder bevel des konings te vereenigen. Er is geen tijdtot beraadslagen ketels worden : de omgeof vieescb brok steken een sommige mannen worpen; kool op bunne bajonet; doch het ziedend water, dat eene bun in den hals of op bnnne kameraden doet bun drnipt, bet gereddevoedsel wegsmijten; de oversten dwingen de compagnieeu tot een spoedigvertrek •* en eenigemilater zijnwij verre nnten van daar, op de baan *naar bet warme eten en Aerschot,nog immer niijmerend aan die onder ons den ^de lekkere vleescbsoep, over gezicht grond is weggestroomd.
met
•
•
.
•
.
H. Conscience. 1} to make
a
virtue of
neceatity.
60 '8 WlDtersaYonds. *t Is winter.
De
avond
is gaar
en
donker;
eene
half mist, half regen, spot met overjasen onderkleeren en dringttot het merg der beenderen
koa, Tochtige warme
gasvlammen gefen slechts hier en d» daar een onzeker licht en dat nog bijvlagen,al naar wind het gedoogt. Met schreden zoo groot ala oproerige mijn zijnelange beenen bet hem veroorloTen, schrijdt Triend Jnrgenslangsde gracht. Hij is voor geen kleintje met wind en regen, eene Tenraard : eene wan» worsteh'ng weer, waarbijhijzich yerbeelden kan met delingin mw den goedigenreua de elementen te kampen, plegenvoor ook na laai lets bijzonders te hebben en aantrekkelijks evenmin zich het eeawigeliedje lippen op zijnezorgelooze door den wind wegblazenals de gasvlam. Maar heden. ftTond is het hem toch bar genoeg en hijrept zich Toort door.
om
De
fladderende
onder dak
te komen.
Linka houdt hijstilmet een : »wat zeg je?'^ Plotseling het potTan hem, ergens in de diepte, op den hoek van »Och ! mijn lieve hois,heeft hijeen gekrennrernomen. Meneertje.** Ook heeft hijiets zich zien bewegen. *t Scheen wel^ dat er in dien hoek eene mand met vodderijen stond, indien men dien vormloozen hoop lompen en doeken ten ^
minsteeen
naam
wilde geven,
maar
thans heeft
! en afgescheiden losgewikkeld Meneertje."
iets nit
Here
—
Mijn Triend Jorgensstaat wanhopigweemoedigeen toon »Wat zeg je?V oomen.
er
»Ach!
zich
mijn
stil; z66
z66 diep droevig, heeft hij nog nooit Ter-
—
H Hoopjelompen dat zich afscbeidt, een blijkt
kind
jaar of Tijf;de grootere wordt Tooronderhoop, die in den hoek opgetastblijft, iteld de moeder te wezen, Tan welke zicbtals *t noodig it, nog wel een ander Tormeloos hoopje,een wicht Tan te
zijn,een
meisjeTan
een
61
anderhalf jaar kan
Maar
loswikkelen.
goedigenreaa,
clitmaal bijonzen
zijngeheel. Op Kijnevraag ontspinter kind een beurtzangvol ellende.
*t is niet
noodig rerder hoop blijft
de
en
in
sich tnsschen Een
vronw
vader, einde
kinderen door koorts nitgepot; bedlegerig; geen sinde drie dagen,geen Yunr, geen licht: neen, het ^en
en maau-
brood kleine
vriend behoefde niet nog te komen, om »Wel!" zegt hij,en hij JorgenSyden reus, te vellen. wicht
in
reserve
—
krabt zich achter *t
ziet dat kind
(Wat
oor.
met
haar
allerliefst er gezichtje uit)."Och Heere/* reeds in den zak. zegt hijen zijnehand grabbelt Wat zijer uit ophaalt, verklappenwijniet Vriend is,zonderling Jurgens*kleingeld op, of niet genoeg, altijd te vinden, wanneer hij fooien te geven of bedelaars te heeft woord Zooveel weten te staan wij, dat al de zegeningenvan aarde en heme!, van tijden eeuvirigheid nielancholiek
op
den
zaivendsten
toon
het hoofd
over
het
van
Met een: virordenuitgeroepen. »nott Meneertje'* weten wij al lang**stapt het Meneertjevan Oni
Terder.
goed die weei*"
de
waarheid
dankbare
*t
Is,of
er
te zeggen,
woorden iets
te
ja! dat zes
voet
hem
tock
hooren, die hij »al lang in
warms
doet het
"lieve
zijnekeel
is.
8. Gorter.
Eeu Drakenheem
stil
8ta"Ue.
ligtin Nederland, ergens
tusschen
de
BelgiS.Verdere geographische zoeke men bijzonderheden bijden een of anderen geleer* het den woordenboekschrijver. Wat de beschrijving van plaatsje aangaat, daaromtrent kan het volgendedienen: Koordzee,Duitschland
Drakenheem
is
eene
en
niet al te
groote, niet al
te kleine
met zesduizend inwoners. Zoo iemand vragen provinciestad kamocht, of het stedeken zich door eenig eigenaardig
rakter
onderscheidde,we
zouden
geen
ander
beseheid
62 kaonen
in alia Tormen,
bij dag en
Rost
dan:
geren
in alia
Rost
was
er
te Drakenheem
klenren,in alle omstandigheden,
Rast heerachfce er in de straten bij nacht heem Drakenmat op de wallen grootestadsplein, eene vesting rust in de oiustreken,overal
en
op het
—
was
—
Van
tot schemering, van schemering sonsopgang heerschte er bijnaonafgebroken tot zonsopgang rust in mstk
Drakenheem.
emmers
het
dier typische rust rerstoringen te tellen. 's Uchtends
spoedigop
geringen in den
De
kwamen
zomer
er
het
pleinbijde roestigkrijschenvan op
het water
de
in
Tronwtjes. Hier
vier
en
dease
hier dan
^t Is
seven
rroeg
arme
de
schelle stemmen
plaatsstaande,
haren mond at het stadsnieuws hooren. Wacht
zeer
met burgerwijQes stadspomp.Dan hoorde men den slinger, het plassenran
emmers
op
waren
kunt
Hebt ge
der
gij uit ? geduld
eenigeuren. nur
in den
De
morgen.
vroegen
luid-
zijnverdwenen, zc hebben mchtigkakelende hnismoedertjes veel gekald, maar zeer weinig gezegd. De Burgemeester had den vorigenavond eene groote partij Freule gegeven. Machteld was van vrouw prachtiggeweest. De man Soeters had bedfend en alles gezien. Domine Kememan was
er
ook
geweest,de dames Staak
van
Welsland
haddcn
je hadt ze moeten zien, zoo'n drukte en geweld! Hierop volgden eenige beschouwingenvan Vrouw Doren tot Vrouw Soeters,die weinig licht zoudcii den nienw8gierigen daar hebben aan reiziger, gegeven aanwezig om het »Koninkrijkder Nederlanden** toevallig grondwetstaal in zijneverborgensteschuilhoeken te bestndeeren. Intusschen is de rust op het stadsplein veel gezongen
—
—
van
—
Drakenkeem
speeltdoor de
prezen.
niets
gestoord.De
die zich rechis de lindenlaan,
ouderwetsehe
jaren als
door
de
Het
bijkansgroen
hnizen
uitstrekt
en
en
sinds
der grootstemerkwaardigheid
morgenwind links langs onheugelijke stad is ge-
en geplaveid pleinzelf is vrijbreed,sle":ht alle zijden de grassprietjes, die aan van
63 Aan het eind dezer roime ontsproiten. der stad, rijst fraai een markt, op bet jnisfce middelpant stadhais met een geveltjeran gelen zandsteen heerlijk Niemand heeft ooit dat geveltje MDCXIV. het cijfer en bewonderd, of het moest ran Pimperenzijn,de wakkere de trappen ran veldwachter der gemeente,die dagelijks malen op* en het zandsteenen hordes ettelijke afstijgt, boven ziet. In eene naar en zome zijetraat geheimzinnig het uithangbord eener tegenover het stadhuie elingert Van waai Pimperen een raste bezoeker is en tapperij, waar zijnergelaats* nitdrukking hij wellicht de deftige
tnsschen de keien
.
aan
weike
leert vormen,
trekken
na
bezoek
een
Schotter**zoo eigenaardig onderscheidt. vroolijke Alleen de heldere zonneschijnrloeit met gulden »De
stroomen
over
het antieke
en geveltje roept met
schalkheid
contrasten bevallige
nissen
kolonneiten
te
telkens
hem
en
bejammeren,dat
te
geen
lichten
van
brain tasschcn
Wei Toorschijn. der
achtbare
grillige
is het
ernstig
Raadsleden,noch
Drakenheem van Bargemeester hebben nagedacht,welk een ooit over kostbaar ezemer architectoar men in het raadplaarvan oade, burgerlijke huis bezit. Het gebouw is in verval en te dier zoo er stede geen vast verzet bestond tegen alle verstoring der eenmaal bestaando tradition en der algemeengeeerbiedigde dat ook de gerel te yreezen, rust, het ware plaatselijke den een *t bouwvailigstadhuis aan of anderen af* van modernen herstellerzou worden overgeleverd. schnwelijken, Hetzelfde was gemakkelijk op te merken bijde twee reeksen van huizen, die met het fraaie geboaw de grenzen het stadsplein de zaidzijde van vormden, daar dit aan Groote zich in eene nauwe straat oploste. en spitstoeliep waren er zeer heerenhuizingen weinigte ontdekken, en deze enkele misten nog alle uiterlijke kenteekenen van zelfs de Edelachtbare
bloei
en
welvaart
Teloos, maar
der bewoners.
De
meeste
door aantrekkelijk
soms
krolwerk sierlijk
Heer
aan
den
of gevel,
door
het eene
wared een
Ter-
of ander
hooge stoep
65
Schatter^*uithing. vroolijke
Zoo
de treudikwijls deed hooren,kwam rende stem der torenklok zich weer kleine soortgelijke eene er bewegingaU te negen uren. elf aren deed een kreupele Om zijntocht onder postbode de lindeu. Hij deelt brieven uit eu brengtkranten rond, zwaar een pak aan *t gebouw der SocieteitDiligent ia, bet fraaiste bijnaop *t ganscheplein.Te twaalf uren Icomen de jongens weer, tegen twee uren er yerschijnt bet elegante Drakenbeem. bier en daar een fragment van enkele beeren,meest Sommige jongedames maken visites, officierenin uniform,Snellen naar Diligentia voor een Terbroken. deel altbans wordt de doodscbe niorgonstilte »De
—
—
Dr. J. Ten
Karel Een
spelendjongsken
landscbe Staten
—
Brink.
V.
erfgenaamvan
de Neder-
Prins der Asturien; een
krijgshaftige Sivan en troonopvolger Arragon,en Napels, knaap Sardinie, en Navarra; een zestienjarigeKoning en cilie, zoovele rijken in Europa en Amerika, dat de zon in van een zijngebiedniet onderging; twintigjarigeKeizer en
—
—
—
van
ziedaar Karel V. Als de toekomst Duitscbland;
voor
bem
nog iets in den schoot droeg,wat anders kon bet Des nacbts droomde bij zijndan de wereldbeerscbappij?
ervan;
des
boe zeldzamer
daagsstreefde bijernaar;
ver»
van eeniging gaven en kracbten ertoe vereiscbt werd, boe fierder zijne dwaasbeid mocbt. Het ware boop steigeren men doorlucbtigen geweest,er zicb mede te vleien,tenzij macbt buwde de vorst,'dien en uitgebreide rang aan zijneeeuw den Wijze noemde, bad om afkomst en gebied zijnjeugdigboofd aangewezen, als bet waardigstevan —
alle
voor
den
diadeem
voerbaar mocbt
derste beleid
bijwas
—
die taak en
Grooten.
beeten,tenzij voor
in bij,de nieuweling
bebendiggenoeg,
Dtttoh Btfftder.
Karel den
van
om
Wolsey te
de
Onuit-
bet scbran*
staatkunde^
verscbalken; 5
bjj
66
Toorzichtig genoeg,
was
om
de hand
niet
aan
Luther te
scheen de onontbeer* krijgsgelok dat verlangen. »Toat est van lijkeborg ter Teryolling achreef zijnmededinger perdu, fors Thonneurr op het alagveld yan Pavia, en zuchtte die woorden in de dea Keizers christelijk te Madrid over; gevanf^enia Rome, en dea ondanks zette de Heih'ge legerplunderde
Voorbeeldeloos
slaazL
—
de dubbele kroon op het hoofd ; als de schadnw Karels voetzich grijpenliet,de wereld ware vijfden
Vader hem
alles ijdelachabeP)geworden* "IJdelheidder ijdelheden, heid!*^ jarenlangheeft hijer, sinda dien oogendertig voor Toor blik,Toor gewaakt,voor gezorgd, gevrcesd, geom oorloogd, gebeden,misschien,onloochenbaar en*oor geboet, aanschouw die voor den ouderdom gekromde zie dien voor den winter besneeuwden baardl gestalte, koen gedacht, lang beraamd 0, tal Tan aanslagen, ecbter alechta kwalijkgealaagd, en anel yolvoerd, en toch ten leste mislukt hoe verwenscben u de slapen, die u broedden! de dagen Alles,wat hem overblijft van verbitterde hengenis? zijnerkracht,wat is het dan uwe Schitterend onaweefdet gijhem, toen de banicr des krnisea —
—
—
—
—
—
zich
de
roor
zonne
van
Afrika
schaamde; Tunis
mocht
Europa,om den gruwel,aan weerloozen had tienduizcnd chrisgeplcegd, hij,de christenkeizer, wee
roepen
over
—
tenalaren hem
Terlost; —
der aardo
Schaterend
gijhem, toen vervolgdet de storm de toortsen bluschte,ter vlucht uit Innspruck Maurits ontstoken,schoon hijkermde in zijndraagstoel, Tan Saksen,joeg hem in hoUen nacht de Alpen oTer; door zijn was hij,de schranderste staatsman des tijds, weike leerling Terganwd;zucht naar wereldheerschappij, die bijde uwe haalt? Oeneugtendes leTens, marteling, gezondheiddes lichaams,geweten zelfs had hij TOor u terzelfderure in luren of lompen geYeil;de daglooner, was
gelijk?
wie onder de monarchen
—
—
1)de
ToeUehabcl (foot-itool) Karel den vaa
Vijfdea.
67 van wikkeld,toen de erfgenaam werd verioond,die daglooner zoo
zo""
vele staten den Toike
zijnekroon niet willen, verknocht; hijwerkt nog vrooware zijnekrankte eraan hijknst zijnwijf,hijslaapt lijki hijeet nog bariig, goed. dezen zee en Tijftig-jarige, E!en klooster voor een rozen* de hand, die den keizersstafdroeg; krans roor "ijdel* heid der ijdelheden/* de nietelooze hijgtnaar rust! —
—
E. J.
Door »Na
een
zceroover
Potgieter.
gerod.
Westindische in een onzer Terblijf zesjarig naar Kolonien,zag ik niijtot eene overhaaste terugreis Engelandgedrongen. Staatkundigeredenen uoodzaakten ik besloot, haar mij deze reis gehcim te houden, waaroni niet met klein te doen, maar een eenig Lands-fregat han* af te huren, welks kapitein eene koopvaardijscheepje delszaak
een
zoude
dat vaartoig,
roorwenden.
Het
was
een
licht rank
wind eene snello overvaart bijgunstigen scheen te beloven. Allee ging ook oitmuntend; reeds mcenden wij flauw de kosten van lerland te bespenron^ toen onze aanving:er fltak een hevigestorm tegenspoed Een skcht bemand is eene gekoopvaardijbrikje op. makkelijke prooivan woedende elementen, wel spanden wij alien onze uiterete krachten in, doch onze pogingea baatten niets,wij leden schipbreuk naar gissingniet ver de kust. Ik zal u het jammer van van eene schipbrenk thans niet beschrijven, van eene bijnacht,in schipbreuk donker,in een orkaan, wanneer, na de laatste vergeefsche de hoop a begeeflb,.en de wanhoop a aangrijpt, inspauning als alle banden van plichten ondermaatschappelijken zelfbehood de ejnige, worden losgerokt, en geschiktheid leos is; schrikkelijk, omdat elk middel haar schrikkelijke welkom is, en zijalles,wat haar in den weg staat, als of verbeschonwt, die zijzonder medelijden hinderpalen schooning wegstoot,en verplet.Z66 ging het hier. Elk ons
68 met
greep
dezelfde woesfce drift
de sterksten
Toor
de anderen
en
werden
ik mij te akelig;
de
naar
eenige sloep; daarin plaats,
alleen was bebendigsten wan teruggedrongen*Die worsteling
wilde de wanorde
besloot op hei wrak te scbeen, dat eene mogelijk
te blijven,
niet meer
overladen
zoo
Termeerderen,en daar bet
mijonboot,bijde boog-
gaande zeeen, de kunt zoude knnnen bereiken. Ik bad recbt gegist: zijis verloren gegaan. Toen ik mij nu met alleen bevond, moet ik erkcnnen, mijnevier lotgenooien mij alle moed
dat
ontzonk.
Was
de
kans
op
behoud
wegvarendengering,ons verderf schoen onverzeker. Een vreeselijke mijdelijk doodsangst greep mijaan, verwarde met mijne licbaamHTermoeienis, apande samen denkbeelden en stortte mij in eene ihijne diepeonmacht Ik moet lang in dicn toestand geblevenzijn,want, toen boot te midden ik tot mij zelven kwam, lag ik in eene vreemde menschen, van welke er een zich over van mij verfrisscbende teug aanbood. been bukte, en mij eene dorst; Ilaastig greep ik daarnaar,want ik smachtte van had bijzich op eenigen afntand gein dien tusschentijd zijnboed met breedc randen diep in de oogcn plaatst, en van verborgenonder do plooien zijnegestalte gedrukt, Ik berstelde mij meer ruimen mantel. een en en meer, Toor
de
zag,
hoe de morgen
en
ons
wrak
niet
genooten bevonden atand waren
dan
ik
reeds
te zien
meer
zich
voor
Ook
was.
in bier,blijkbaar
bedaard.
mijne tocht-
geen
beter toe-
zelf. De
vreemden, die ons omringden, krachtvoUe zeelieden, met harde en trotsche forscbe,
Behalve gelaaistrekken. ik
scbemerde, de wind
den bevelhebber
den
man
bield,daar
mantel, dien korte,flaisterend zijne
met
den
nitgesproken aanmerkingenals beveleu govolgdwerden, de waren niet ran was zy zes in getal;hunne kleeding romanesk, hoewel niet eenigszins gewone matrozen, maar De fantastische tooi, de pistolen dolken en onbevallig. in bunna gordels, bovenal bonne norscbe blikken deden en bevond waarbeid te wat ik naderhand mi) spoedig gissen,
69
zijn;het
waren
Doch
zeeroovers.
zicb in
mijne redders; zijhadJen het
van
0118
om
bun
Ik had
wcndde die
persoon,
ik
wien
soort
eene
spreken,ik den
zinkende
wrak
mij gedrongen,ban
voelde
mij
ook
te
mijn
voelde
mee8t
eeii
zeeroovera
waren
gewaagd,
8torm
ik ge-
verlossen,en
dank
toe
brengen.
te
rerbaaterd FranAch
van
mij dus in die mij in bet eerst
bet
die
taal tot
hooren
banner,
een
bad
tot bijgobracbt, aangetrokken.Eene
ontvinggeen antwoord, eene onverscbillige dankbetui^ing In korte vraag bad geen beter gevolg;tocb biold ik aan. de dringende van bewoordingeuniaakte ik beni deelgenoot zaak, die mij naar Kngelandriep;zeide bem, dat mis8cbien mijneeer en betrekking aankomHt van mijnetijdige dat mijne redding zelve tc Londen eindelijk, afbingen ; en ik er niet in slaagde, zoo mij onvcrscbillig spoedig was, »De mogelijkbeid wal gezet te worden. aan bestaat,** was
bet korte antwoord, »ik alleen kan niet
men
a
belpenzul.**
Daarna
werd
niets
fluistcrdebijeen
of beslissen, der
mannen
ook gcsproken. S|)oedig fre« waren wij bet scbipgenaderd. Het was een sierlijk gat, welks geheeleboaworde en tuigageer op ingericbt icts in,
en
er
bet tot
schenen, om
een
gt*8cbutgaten gaapten ons bet dek gekomen, zagen
gekleedals
mannen,
de
meer
te maken. vlugzeiler ducbtigekanonnen wij ons omringd van
bootroeiers,onder
eenigebevonden, die, bijal leven,tocb gercgeld
de kentcekenen
dat onuitwiscbbaar
vroegeren beteren stand verried. De man ging ter zijde,na icts zacht gezegd te maakte waar
ons
men men
ons
plaats,en rum,
brood
Uit aan.
Op
meerdere
weike van
(ie
een
zicb on-
iets
hadden, dat
met
den mantel
bebben; daarop geleiddeons tusscbendeks,
en
vieesch voorzette.
Deze
verkwikkingbadden wij boog noodig. De jongman, die dit alles voorzug, was dan al de ons van vriendelijker onze overigen.Ik vroeg hem, aan wien wij eigenlijk reddingte danken badden, en op welk scbipwij ons be* iden.
»KapiteinAlmagro of zijoelieden zijnawe redden ; gij»jt op het fregatles ItepreioUleM"Ik behoefde niets die
te Tragen;
meer
naaiu*
dien
deed mij verbleeken, van Toch
bood
ik den
ook
in West-Indie wachtte
man
jongen,tot
dank
befaamd,
ik nieta
Toor
goeda.
njn bericht,
mijn horlogeaan. »Van
n
mogen
wij uiets aannemen,** aprak hij,en
mij zeggen, dat de Kapiteinmij zien wilde; ik volgdeden mac, die mij snel amaakde kajnit voerde,waarin eene zoo weelderige, naar ToUe pracht heerscbte,ala in het boudoir eener vrouw kan ik a niet opnoemen, de mode. naar Bijzonderheden aandachi want hij,dien ik er vond, boeide mijne geheele Bet was Almagro. Fiere moed en ondernemingazucht achitterden nit zijnezwarte oogen, en las men duidelijk forsch gespierde in de trotache hooding en gestalte.Op het hooge,door de zon verbrande voorhoofd stak het af. lets raws wilds en gitzwartehaar niet onbeTallig onmiskenbaar in de harde trekken dat krijgswas van haftiggelaat;kortom, het was de zeeroover, zooals ieders zich dien zoode schilderen. Hijnoodigde Terbeeldingskracht mij in het Franech tot zitten. Nooit rustte ik, zelfs niet in de salons van sofa,en schatrijke dandy^s, op roolliger het bevreemdde mij, dat zulk een zulk eene man aan weelde had konnen denken. Hy deed mij eenigevragen. weea
het af.
Toen
kwam
men
Ik zeide hem, wat ik reeds vroeger verhaald heb, en hem met zooveel kieschheid,als mij mogelijkwas,
bood
mijn schipbreuk
met bauknoten, die ik y66r de portefenille tnaschen mijn vest geknoopt en zoo behonden had, als een aanvankelijk bewijsmijner dankbaarheid,aan. »Mijnheerr sprak hij fier,»dit aanbod is overtoUig; waart gij onze gevangene, dan behoorde owe bezitting maar gij werdt door ons gered. Wij zijn geene ona; Engelachen: wij helpende lieden niet,om ze uit te plun-
d«ren, gean
Behond
het uwe.**
acherpantwoord
Na
eene
afbrak, (want
pi^ze, ik ben
die ik door geen
Jalina
71
Cesar, en
halp,om u
ik
Tan geroeldemij te zeer afhankelijk cyne te toonen)Tervolgde : »al8 men hij mij beleedigd
te Kinsale
zijn. Tot
land zette, zon
aan
den overtocht
Wat gelegenheid. Ik verzekerde dit
nut
van
kannen
Bristolvindt ge daar licht
naar
n?'*
hem, dat ik niets
roeer
wenschte,zoo
kon. geschieden "
van
dunkt
dat
a
worden. Met bet rallen dan, ge zalt geholpen
Welna
den avond
zal
men
het ondememen.
Tot
lang schipblijven
hlijft gijonze gast De zeelieden van uw bijons/' vrijwillig Ik wilde hem raijn dank betaigen. »Beloof maken
van
mij,als man
van
bekendheid
owe
z66
eer, geen misbroik te znllen
met
onzen
koers,en
deze
ran
ziedaar het maand lang te zwijgen:. ontmoetingeene eenige,wat ik van u vorder/* Ik beloofde het. Daarop floot hijop een zilveren floitje, zeide tot den binnen* en tredenden jongenneger, in prachtig Turksch kostanm gekleed: »Jago!laat het dezen Heer aan niets ontbreken/* Toen boog hijzich als tot afscheid, ik volgdeJago, en die mij in een geschikt bracht,waar verblijf hijmij met bediende en van al het noodigeroorzag. Van stiptheid de inrichting des raartaigs zag ik Terder niets, Jago,die niet te rerEngelsch sprak,verzocht mij, mijn yerblijf laten,en toen het avond werd, geleidde hij mij snel langseene nitgehangentrap in de mij wachtende sloep.
Het
was
stikdonker
op
het water, ik herkende
der zich daarin bevindeuden dan den stem
zich enkele malen
niemand
wiensforsche kapitein,
liet hooren.
Behoedzaam, doch
voort; mijnelieden diepstilzwijgen kennende,wachtte ik mijwel het af te breken. Het was een tocht,die vaart met eene boot hoogstgevaanrolle snel roeide
naar
men
de kast
in
van
een
lerland: doch ik bemerkte
woorden,welke Almagromet zat, wisselde,dat zij al de hadden.
Den
stanrman
den
man,
die
aan
aan
enkele het
roer
rooruit berekend gevaren vooral,in wien ik later den man
73
vreemd aantrekkelijks,
dnisternisieU
als
ze
waa,
verge* der die de laiater bofen ochtendxon, l^ken met den groep het vensterraani weerkaatste, in de verweerde mi ten Tan
ging er een luid gelachuit op; dan weder kwam onderecheidde molligarmpje aan het licht; bijwijien
8oros een
de
lokken grijze
ala zilver. Stel
des ondanks
n
geden dat in Amersfooreter zal ik doen a rnst, zoo ge Trcest, stikkcn: het scheen den knaap in dien walm vast te be* men
nuuwd de
te
gewipt,stoof hij naar bij de woning gelegen,en onder welker ontbrak. Diiar rin* kettingnoch emmor
wel, dicht
honten
Van
worden.
afdak
de
knio
kinkte de leste,bengelende ^over den dat straks water
muur!
had verzuimd hem piitte,
het
huiawijf,
op te winden.
riepde oude. Jaepie!*' »Voorzicht!g, de gevaarlijke Flet kind was pick al ontweken hot Hep een vlinder na, die uit den boom voor do woning den moestoin fladderde, de haag van naar en er op den meidoorn neerstreek,binnen, ja, binnen het bereik van het handjp,dat hem grijpenwon Maar zie! Daar v66r do vingertoppen vlogcn de witto wiekjes,even die beet kregen,daar viogenzijop, en zweefden hoog boven de berken,weike aan de andere zijdo het hniqe van de wacht hielden, bijde hekdeur van het erf. »Wat steken die doorneni" zei het jongsken, weer aande knievan deo grijsaard, met een pijniijk en gezicht, »AI naar men luidde het antwoord^ doch, ze hanteert,** in school,de woelwater vroeg geene er ieta wijsgeerigs zoo reeds was hij den vh'nder op nieuw nage* verklaring; toen de jachtandermaal ijdel bleek, sprongen, en plakte, het perkjevoor bandvol bloemen de deur.« van eene »Oome,** vroeg de knaap, er hem eene overreikende, —
•
»wat
.
•
•
•
is dat?**
De
oode
hijden vingersover tot
.
vatte
bodem de
van en satijnigs,
den
stengel aan,
voelde dien
des kelks raakte, streek toen
groote bladeren, die binnen
iets
langs, met
de
buiten
iets
hebben,en fluweeligs
sei:
van
74 »Eene
lelie, Jai^pie.**
juichiehet
»Geraden, oomeT Terbaasde zich »En
over
de
kind
de onnoozale
—
ran snaggerheid
een
blinde.
dit?**
Maar
de oiide bevoelde de
pionieniet; hijstood op de bank, hijluieierde; Yan waarlijk, hijhad sich in den Tan verre vernomen ; de klink van voeUtap niet bedrogen het hekjewerd 0)"gehaald en de jongeling, die het de hem reeds binnen*,die al nader kwani, drokte hartelijk hand. toegesioken •Vader, hoe gaat het?" Troeg hij. »Wel, Httib,zoo wel als 't mij gaan kan, en, antwoordde de op je stem af, gaat het jou ook goed,** liet er fluks op volgen:»Jacpie! en breng jij grijsaard, Ooms pijpeens naar binnen,in de vensterbaok,weet je, —
—
en
niet
breken,**en
zette zich
toon
weer
op
de
bank
neder,en hief,uit oude gewoonte, het hoofd naar Huibert De jonkman had op, die tegenoTerhem stond en zweeg. deernis met
»Hoib,
die Truchteh^os starende oogen. mijnjongen,wat scheelt eraan?*^
oode, zoodra de stilte van
begon de hem te eenige oogenblikken
langhad gedunrd. »Vader, ik
won,
dat ik
rijkwas!"
Ei! ei! zegt ge! dat heb ik ook wel
gcwenscht edel een beginsel?Het gemag ik vragen: uit even mcht had van artsen gewaagd,wier kunstbewerking aan het gezicht ontbraken : waarom lijders hopelooze wedergaf Haibert de middelen, het talent van deze op de proefte Btellen voor zijnvader? Hij zag er in zijnblauwlakensch zwart vest, met zijn helder linnen, bnisi nankingbroek, met zijnepaardeharen mats op het blonde hoofd,hg zag welvarend nit, en echter was dan gij er hijarm, armer Er zijndeogden,den landman eigen,welke, vermoedt het gelaateene van geslachttot geslachtovergeplant, karakteristiekeuitdrukking geven, en Huiberts voorkomen, dat lets innemends, Haiberts bios, dieietsgezonds, Huiberts —
eens
75
had, Huibs manieren, die zich door onderscbeidden, zijbewezeD, dat hijvan troawhartigheid blik, die iets opens
afkoniat was; baatte bet hem? wat gemeene Of hijten minste zooveel geldshad bczeten,dat hijzijii beter
dan
vader, al
bet
was
onderhoaden
kon,
eenige weken,
maar
ten einde
er
! At geholpen -vlugbeid zijner jeugdtot nog
niet te worden
moest
—
der
wat
in de bet
hoofdstad
zijn
al sterkte,
—
om
wat der
bet bepaalde gelukt, zich tot den kost te winnen, in bet dorp altoos,voor den grijsaard; hem en voor ik vergat schier oen jonger zusje,dat hij ook onderhield. Het scheen luttel in de des
oogen
den
laat
zoons:
toe
was
do dankbaarbeid
zicn, wat
ons
van
blinden vader erin waardcerde.
»IInib,Huib!** hervatte de oude, »geen wonder, dat de weorspoed, die mij hof en have verliezen deed,Moeder grave bracht. Wis voorzag ze, dat het Iced ons bet zwaartAte De goedevroow in onze kinderen drukken zou.
ten
is
bijGod
;
of ik
er
ook
!"
ware
in, terwiji »Spreekzoo niet,Vader,"vielde jongeling "Ik wenscbte hijtranen biggelen zag langsde wittewimpers. immers maar ." rijkte worden om »0m ook dat is zonde, Huibert De Heer mij; maar weet het beste, wat goed is voor den mensch in dit —
leven." En
bniden zwegen
»Ik wil dat
er
eene
wijle.
wedden," bernam
in de
courant
weer
faeeftgestaan. Zoo*n
de oode, »ik wil eene
w«*dden,
kwakzalversadvertentie
den van dingnit het Handdd^lad^)^ of anderen wonderdoener. Of je onzen een goeden dokals hijzegt,dat er krankten zijn, ter geloofde, waar geen kraid voor en kwalen, waar geene konstjea gewassen is*), voor helpen."
Hoibert antwoordde
niet
1) an Ainai4"rdain journaL 2) here ii no. remedy.
76
»Wee8
»dafe roegdede cade erbij, gernst,jongen,** je meer roor mij gedaanhebt,dan ik eischen mocht, dan ik yenrachten kon, al zei Moeder, toen je in de wieg laagt:»Man, die drenmes zal ooze etaf en onze sienn
Soma beb ik
T
wezen
dat ik
je die plaatsin
je erdoor anders
in
er
mijn gemoed geene
rust
bij^
de
berberglietaannemen, schoon toen ik gesield mij te beateden,
in ataat werdt "
—
»Aan
de
armen
renrallen
ton
wilde zijn/*
de blinde
mocht hijbet in de zelfyerioochening hebben gebrachi, dat gingniet! Huibert waa yaderlievend zeggen;
boe
maar
genoeg, bem
yoelde
yer
dat hijnog geen berouw geyerzekeren, eene kenze, die zijnetoekomat hachelijk
te
oyer
maakte,al kon b\jer thana beiden, yader
zoater,door
en
onderbouden. E. J.
Hoe
Prlns Willem
III
een
Potgieter.
leger yornide.
De natte neyel,die den grayen
en
ganschennacht oyer Bodebet Jage,draaaige land daaromheen had ge-
bangen,acheen
op
te
znllen trekken
gnnnen aan de yroolijke morgenzon. alnieracheen hijopgerold te worden
Ala
wit gazen door den friascben
noordweatenwind, weike in den nanacht ateken
en
dezen killerdan
doortocht te
en
een
waa
komen
bad gemaakt gewoonlijk
opDit
onderyonden de knechten,die niet in de huizen kwartier hadden kannen yinden en dua onder bet danne tentdoek badden moeten moeten
ataan
of,nog alapen en
elkaar
yan
erger, die op wacht hadden kwartier tot kwartier bet
wachtwoord badden toegeroepen, wat, tot bonne eer zij bet gezegd, door ben geene enkele maal waa yerzoimd. Doodache atiltebad andera op die lageylakte,in wier midden bet dorplag,dien nacht gewoond,want de weeke der grondhad den yoet der yoetknechten ofden hoefalag welke het dorp paardenyan de yeracbillendepatronillea, \
\
77 de velo
bet rond door-
niet
omtrokkeu, niet Termoedden, verraden,zoodat zelfsde dorpelingen
hoe
goed ze
en
in wachtposten
bet krieken had
en
die bij burger, den dag zicb orer de onderdear waagde, kind vrouw en en spoedigteruggetrokken
werden ran
bet boofd
toegeroepennog
bewaakt.
maar
De
enkele
bet bed te boaden.
De baan
spanaeerde ecbter reeds filerop bet erf en kraaide zoo yroodat bet ganscbe lijk, gezinbet bericbt van den buisrader den gpgeven raad niet opvolgde, al maar de baan op den spoedigop de been kwam. En waarlijk, dat boog kerktoren weerscbitterde van licbt en verkondigde,
ivantrouwde
in de en
en
lucbt,de
zon
de nevelen bad
Wie te nemen,
de
er
reeds
er
bebaald
verjaagd.
zicb kort daarna of
overwinningbad
eene
reeds iets was
naar
baiten
te zien
van
waagdenom
op bet vele,dat
algemeenegerucbtendicn dag in bet dorp te zien zou komen, bespeurdente midden van den allengs verdunnenden zicb been en ne?el verscbillende gedaanten, vreer bewegendeop den barschen toon Tan bet commando. Er waren ook aan* boe dijkwijls er, die bet scbouwspel, vonden, jnistomdat ze }iet gestaard, belangrijk nog altijd De en zoo dikwijls gedarendeweken badden bijgewoond. wisten tocb te vertellen, boe bet kleine boopzoodanigen ken slecbts eenigecompagnieen voet- en paardenTolkl dat ZijneHoogbeidvergezelde, toen deze vanUtrecbt lieverlede was tot was van teruggetrokken, aangewassen eene menigte;boe dat boopken,woest tierende en met bet dorp binnen gerukt, allerlei gebrokengelederen waar mondkiostom niet werd gerequireerd, liererledeorde van en welwillendheid bkd ge« en regelmaat, geboorzaamheid leerd,en boe elke nieowe toeroer van yolk de goede de mannen, onder wie ze werden in* van eigenscbappen al zeer spoedig bad geleerd*Uit bet onaanzien* gedeeld, lijkboopkenwas een goed aaneengesloten leger gegroeid* dat nog maar den ynardoopbeboefde, den levendea om onwrikbaren te worden, waarop de Republiek munr deT naar
—
—
78
VereenigdeNederlanden weldra fier eoq zijnen hnis Europa in zijnverzet iegen het overmoedig Boarbon
half Tan
atennen.
son
BodagraTenainwonen
het nietrreemd
gebleren^ de jongeOpperberelhebber het laiig beoogde op wat wijze doel had weten te bereiken. Er was een tijd geweest, de weken bleeke dat het was geleden knaap, nog maar het hoofd der gehnnrde dien zijhalf met medelijden aan zich omringdhad schooiers het dorpzagen binnentrekken, dat aan en ?an scherprechters, menig popelboomin de weiden de h'jken Tan wiegelden omliggende op heeterdaad betrapteen op staanden Toet afgemaakteroofzieke of toen was tnchtelooze soudeniers. Op het gewoelen getier stiltein het Hoofdkwartier geTolgd, eeoe eene doodelijke als dezen morgen, alleenafgewisseld, door eTenzeer atilte, was
—
—
de commando's der drilmees^rs. »Uw musket laadt! Uw laadstok uittrekt! Uw atok kort TatT
zoo
klonk het
musketiera, in de grauwe
aan
rokken
laad-
deze
de waar zijde, roode opslagen^
met
het zware masket op het forket en geoefend leerden bezigen,''zpker afgunstig op de enkele scherpdie den lichteren snaphaanhanteerden, welk achntters, ZijneHoogheidbij enkele regimentenhad ?uorwapen warden
inToeren
doen
hebben van
en
Toorzeker in
grooterehoeTeelheid zou
indien het magazijn Tan Terstrekt,
Toorzien
ware
geweest En
uiet
Staat
Terre
er
beter
daarTan af
het:
Neder awe »Opwaarisdraagtnwespies! spiesstelt! Op schoader nwe spieslegtT* Het goldde Terschillendecompagnieen nit burgers waanran piekeniers, Daar waren onder huisliedenwerden saamgesteld. en er ook boeren uit Aarlan* nit Woerden en Oudewater,maar Inid eener resolntie Tan de denreen en Nieuwkoop, naar Heeren Staten,op ToorstelZijner Hoogheidgenomen, tot het benarde land geprest sedert een Tan en ?erdediging *s middagsen *s aTonds in de tiental dagen*s ochtends, Er de piek en het zwaard geoefend. Tan behandeling hoorde
men
\
\
79
tijden
geen
was
form
te
steken
misschien ook geen of
andere
Tan
ze
geldse meer
in
een
nni*
beteekenendo
zoodat de in der haast opgeroepenen te Toorzien, wapenen den waren waarna in hanne gewone kleeding Terschenen, oade helmkap,den oude hoed, den ander een een een
derden
e^'n
geworden.Ook
was halakraag
ventrekt
scheen de lust in het nieowe
handwerk
niet
groot en werd
den
brntalen
minsten
of
dito borstkaras
toon
hier
er
daar gemor
gehoordover
die geen dea drilmeester, hen, vrijepoortersof hnislieden,
Tan
omslag met
en
den
de
maar schtlderachtigste, weinig hnnne algeheele Tleiende bewoordingen, van nietswaardig* deed. Toch moesten de zware heid verzekering ze pieken toeh leeren hanteeren,hoe ook do handpalmengloeiden; hoe mat de knie ook in de gelederen moesten ze bliJTen, had het bevolen en die moest werd; want ZijneIloogheid hoewel gehoorzaamdworden, wat de zwakste bloed zelfs,
maakte, en han, meest
in
laid zuchtend, toestemde.
hij,wiens wil, als door onzichtbare geestenge-* en dragen,in het rond werd geeerbiedigd gehoorzaamd; het der dorpelingen en die,te oordeelen naar de praatjes der gehanrdesoldaten en geprestelandskinderen, gefluister in te te zijnen Trees geachtwerd overal tegenwoordig de jonkman Tan boezemen ; hij, nog geen twee en twintig jaren,lag op dit oogenblik legerstee op zijne nog rastig de weidsche naam in het onaanzienlijk huis,waaraan Tan »het hoofdkwartier Tan den Kapitein-GeneraaP werd ge« schonken,en dat als zoodanigalleen werd herkend aan de groote statenTlag nit een dakTenster wapperend, en de En
wacht
Tan
»casacken
forsche soldaten in het blaow het wapen
gekleed'met
en een Tan ZijnerHoogheidi Toorzien op borst en mg -cijfer geborduurd.** Rustig? woord kon niet gebezigd Onjoister zijn. In eene achter* kamer op de tweede Terdieping dos onder het dak, en de helling waarTan aan eene zijdeTan het Tertrek dui* bemerkt werd, zoo Ter mogelgk dos Tan de dorps* delijk Tan
81 de aandacht
te trekken.
Ja, di^ vondst scheen
zoo
b^
dat opzeitelijko in bet meer onderlangrijk, uitgravingeii werden. De verrassende ontdekkingen, die men nomeii deed, ^poordentot het onder/oeken ook van andere meren Ell nu bleek het, dat op ontelbare plaataen in Aun. Neufchatel op Zwitaerland,bijv.alleen in het meer van 40 pnnten,soortgelijk paalwerken daartusschen soortgcatoenen of beenen voorwer|)en werden lijke aangetroffen. Eene zorgvuldige atudie dier voorwerpen bracht nu yerder aan
bet licht,dat wat
Herodotus
van
oen
volksstam zgner
ook bier moeat hebben plaats dagen bericht, gehad.Men had hier namelijk de overblijfselen zich van woningen« voor die op palenin hot meer waren gebouwd geweest,en zooveel
was
voelde ook
daar nog van tot in kleine
dier meerbewoners iai
zich
voor
men
zich in ataat
de levenswijze bijzonderheden
stellon. Onder
te
die en gelccrdon ongeleerdon,
die kcnuis,moet
dat
over,
het
aan-
bouwstoffen verzamelden
eenvoudigZwitsersch de Heer Mepsikoninier genoemd wordorpsschoolmecster, vcel nierkwuardigs het aan den, wiens onvermoeide vlijt licht heeft gcbracht En wat is nu de slotsom,waartoe hebben geleid?Ziehier in H kort, al die onderzoekingcn De stntten of weet. wat men omtrent die paalwoningen boomstammen, waarop de hutten gebouwdwaren, werden niet zeldcn in het meer vastgemaaktdoor er gansche hoopensteen rondom op te hoogen,zoodat daardoor kunstde bodem losser werden gevormd. Was matigeeilandjes treft tot 100,000 de palenerin. Men dan heide men znlke palenbij elkander aan, in de veeulaagbedolven. Men wil verder opgemerkthebben, dat de paalwonipgeu, minder die uit den ateentijd stammen, in den regclvan stondcn dan die, dichter bijden oever waren en omvang welke van later dagteekening nu, zijn. Bcdenkt men slechts met behulpvan steenen dat die oudste paaibuurten terecht verbaasd dan mag men wcrktuigenzijnopgericbt, het ijzeren de geeiitkracht en staan over geduld,dat de voor
Dutob
Seader.
vooral
een
Q
82
Door vuur hebben ten toon gespreid. ingenieors den stam te leggenen dan met hunne steeneu rondom hebben ze daizenden zware boome n dien te bekappen, bijien die straks,zeker met niet minder opoffering om gereld, Waa Tan tijden moeite, in den bodem vast te maken. dan ging men eenmaal dat paalwerkberestigd, over nn die op de koppen tot bet maken van eene bevloering, der palen rostte. Nog beeft men op sommige plaatsen diep onder bet Teen aandoidingen geTondenTan de wijze^ Hij bestond nit eene samengesteld. waarop die Tloer was elkander latten kruisgewijs en OTer laag boomstammen klei of leem gelegden aangeTnldmet takken,waarover werd gesmeerd. Dan bet opbegon op die beTloering Tierkant van trekken der batten. Zij waren gedaante. aloade
Een en
Tiechiwerk
Tan
takken
teenen
en
bet geheel wederom dakf terwijl
met
Tormde
kleiwas
wandeii besmeerd.
zoo bijeen,een eerste spoor Talrijke gezinnen woonden staten in die dagen der grijze Tan en maatschappijen den oudheid. Eene openingboTen in bet dak om aan rook gelegenbeid te goTen te ontsnappen,eene dear, die tot de doorganggntusschen de woningen leidde, een gat elke woning om den afval weg in den Tloer Tan eindelijk
te werpen, eene
ziedaar in breede trekken bet beeld
meerwoning of
boomstammen, nit den
—
men
Zwitsersche beeft
er
meerbodem
Tan
znlk
paalbuort.Uitgeholde
nog
enkele balf Tergaan
opgebaald, dienden tot Taartuigen^ bouten brog de gemeenschap eene waarschijnlijk terwijl Tormde met den oever. Vraagt men, watdie ondste beZwitserland ertoe gebracht kan bebben, zicb woners Tan woningen te bouwen midden in bet water, dan zal wel dit bet antwoord moeten zijn, de nooddat hierbij meer dan de Trije in bet spelwas. Immers aakelijkheid Terkiezing minder door zijnhnis Tan water te omringen,had men der wilde dieren en wilde de strooptochten la dnchten Tan atammen, die zieh in de nabijheid opbielden* Zal ik nog
—
Teel Terbalen
Tan
de
Toorwerpen,
die
83 binnen de paalstompen nimmer daarbaitent en altijd in zoo grootemenigtegerondenheeft? Ze zijnin menig Niet bet minstvomdat nit opzichtallermerkwaardigst. vele dier voorwerpen dat de aloode bewoners dier blijkt^ hutten of dorpen reeds een moeten beschaying trap van bereikt hebben, die gonstig afsteekt bijhetgeen weten we van Torigetijdvakken.De sieenen voorwerpen, in de meerwoningengevonden,zijnveelal goedvan bewerking. men^
vindt
Men mate
er
zeifsvan
bertshoorn of been, die eene
kunst verraden.
van
Aarden
vaatwerk
groote
treft men
Het gebmik daarvan moet toen reeds menigteaan. die als sieraad zeer algemeenzijngeweest. Voorwerpen, hebben knnnen dienen,vindt men wel, maar ze zijnzeld* Alleen schijnt de menigtebeenen naalden,die zaam. bet beslnit te wettigen, dat de zorg voor het men opdolf, hoofdhaar toen reeds eene boofdbezigheid het vronwelijk van Maar het opmerkelijkste, moet hebben nitgemaakt geslacht dat uit die onde paalwoningen den dag kwam, zijn voor wel die ontwijfelbare waar* geweven stoffen, sporen van onder stnkken zijn,nog zoo herkenbaar,dat doidelijk ^n de stof,waaruit ze bestonden,^n de wijzevan men bewerkingnog heeft kunnen nagaan. Niet minder echter in
verbazen
we
ons,
wanneer
bericht
wordt, dat tasschen
palendier woningen ergens ganschehoopengarst en werden ontlosse korrels, tarwe, zoo aan de aar als aan dekt, zelfs brood,gebakken brood, dat, gelijkbevoegde beoordeelaarswillen,minstens driemaal zoo ond moet zijn, als de eetwaren uit de asch van Pompeji te voorschijn gebracht.Wat meer zegt: nit de sporen van stalstroo dat nit do gevonden beenderen heeft men en afgeleid*, niet alleen cfelandkndden tam vee moeten geweestzijn, Icaas maakte. 't Is onmogelijk, 'wier melk men van inziet dier granen en vrachten en de lijst men wanneer de
der
haisdieren,welke
deze
volksstammen
te gekend hebben, niet getroffen van zinnigheid
het
worden
reeds moeten door de
scherp-
onderzoek,dat, nit veelal verkoolde 6»
84
dier loaae beenderen,tot de samenstelling en overblijffielen de bouwdtoffen beeft geput. Maar onwillekeurig lijst geToelt men betrekkelijk booge t«*ven8,op welk eeu trap Tan moeten de bewoners dier oudste paaldorpen ontwikkeling der metalen dat bet gebruik gestaanhebben, in een tijd, in Europa nog onbekend was. lieverlede .de paalwoningen in H Scbijnt,dat van Gedurende bet tijdZwitAerland zijngaan verminderen. yak der ateenen door gebeelhet ze werktuigen waren In de )ieriode het brons Bcliijnen land rerapreid. ze van nog
alechta in het
aantal
ZwiUerland
van
bcRtaan
te
wordt in den zoogenaaroden lat^^r, ijzertijd,
hebl"en;nog bun
westen
ook
daar
minder
en
ver-
dat alleen nog enkele viif manier van woningen te
dwijnen ze geheeL Misschien acher^ezinnenbij die oude
waarin het volkstijdperk, is voor goedgcsloten. te stichten, gebraikwas paalbuarten de Met jnistheid de eeuw Cbr. te bepalen,waartoe yoor oudste dier woningen moeten gebrachtworden en de in te deelen, zal wellicht nooit georerigenaar tijdsorde de zeer aan lukken, maar booge oudheid van vele dier kan niet getwijfeld worden. Ook zijvormen paalhatten dus een schakel in de reeks van der laatste ontdekkingen jaren,waardoor een lang verieden der menschheid a)s uit bouwen
Tolbardden.
de duisternis treden is
der
Maar
Straks
minder.
en
den
van
de eerste
het
nacht
voor
zwakke
ons
stralen
het licht ge-
aan
het
van
morgenrood
zijngetoond.
ons bescbaving
H, L. Kruseman.
Amsterdam Onze
en
»HoUandsche'\ d. i. onze
steden hebben
iets
met
over
de woorden:
Holland »
Noord-Nederlandscbe
dat haar eigenaardigs,
in het boitenland onderscheidt
zijn book
Rotterdam.
Ak
en
de
Amsterdam
is
een
van
Daitsch
Hollanders eene
de steden
schrijver begint
groote stad, als
aHe
groote steden/*dan opzichtenverdedigen.In
andere
kele zeker
Wie
onwaar.
het in
laat zicb dit
in
en-
het
Amsterdam
met zijneherinnering
tnaar
geene
algemeen is het zeer heeft gezien,kan eens and"»re stad
verwarren.
En dat
gcldtook tot op zekere hoogtevan al onze steden van eenig belang. De doorgaanssmalle en hooge hoizen het houtwerk van baksteen, de levendigeklearen van de gevels, deuren en vensters, aan aan kozijnenen lijsten, het meerendeel die voor met trappen of in ronde bogen krnllen nitloopen, de stoepen, die bij vele naar den en de talrijke ingang leiden, grachten,die de steden de menigte van en doorsnijden, bniggen die daaroverheen de grachten zijngolegd, de steenen wallen, waarmee de boomen, die criangszijngeplani, en zijnomzoomd de bestrating met keicn in het midden en voetpadenvan beide zijden,de ijzeren klinkcrs aan hekken, die de bijde openbare straat afseheiden* zondere eigendommen van andor vormt dit een en een geheel, waarop een ganscU stempelis geplaatst.In onze eigenaardige groote steden vinden wij dczo hoofdtrekken terng, en nog lang zal het al bracht de nieuwe smaak duren, eer zijzijnuitgewischt, al dreigtde portlandsche cement, talrijke veranderingcn, moet die, als de mantel der liefde,velerlei ongerechtigheid het bcdekken, met doodsche eentonigheid ; al vorderde toeneniend verkeer den aanlegvan die de stoeptrottoirs, leunigcn en hekken doen verdwijnen,al werd, in *t been rnimte, menige voormah'ge gracht lang van gezondheid dat over in eene straat hersch^pen.*t Is mogeh'jk, een karakter onzer honderd steden jaar het oorspronkelijke zal zijnverloren gegaan en zij,die na ons komen; alom het boitenland zallen over* de groote grijzebarakken van onzen maar bodem, vooralsnog geplant vinden op verdringenzijgelokkigonze ccht Ilollandscho gevelsen niet geveltjes in hoofdtrekken, wat Intusschen, bij overeenkomst rei! Wat onderscheid en afwisseling in bijzonderheden —
—
-—
.
86
sijneoogen ziger,die eenigazins verwimelen gedachtenAmsierdam
Haag?
Wie
heefb met
of Den
oogenachteo ? Anders Terplaatst
Terschillende
steden,anders de bonw
is de
der inrichting
barer
bnixen, anders de beweging en
"ieTolking op de Ilet bijzonders. Tindt
Rotterdam
in
zal,in de Hotetad rondwandelend,een
blik zicb in Leiden of Haarlem
waar
zal gebruikt,
straten.
is
gijeen
Zoo
bet roorkomen
beeft ook
Ilotterdam
der ieta
koopstadals Amsterdam; maar waanran stadsgezicbt, gijau^t: dit
eene
Ilet beeft,evenals de boofdgelijkt op Amsterdam? stad, zijnekwartieren,meer bijzonderaan den kandel gewijd,zijnearistocratische wijken,zijnegedeeltendoor den middelstand bewoond, zijne winkelstraten, zijneachterwaar baarten, zijnedrukke en zijnestilleplaatscn ; niaar Yindt gij in beide steden uiet reel meer Yerschil dan OTereenkorost? Rotterdam mist nagenoeg geheelde gracb* in ten, met bare booge steeni^n braggen,die Amsterdam zoo grooten getalebeeft aan te wijxen. Zijnebavens in de buitenstad zijndaarmede de uiet te Tergelijken, en die men zouden, gracbten, vroeger in de binnenstad aantrof, ook al waren zij^nietgrootendeels gedempt,toch eon ander karakter dragen. Vele ervan waren aan maar ^ne den anderen kant de aan terwiji zijdetoegankelijk, buizen uit bet water waren opgebouwd,K^lijkaan bet en aan Steiger acbter bet Hang en den Houttain den Groenendaal nog bet geval is. In dit opzicht
bad Rotterdam dat die
iets Venetiaansch,al darf ik niet
bcweren,
slooten daarom in alle opzicben acbtergracbtjes de dichterlijke ten op eene te stellen metwat lijnwaren stad der Lagonen te zien en te bewonderen geeft.Maar ook waar de beide zijdonvan bet water rijwegen aan bebben de Rotterdamscbe stadsgezichToetstraat liggen, ten ieta bgzonders.Dat iigtten deele in den bouwstijl der bnizen* Het Amsterdamscbe is eren* »koopmansbu?8'^ als bet Rotterdamscbe, bet tevens pakbuis; maar aan U syn de bergplaatsen de koopmansgoederenboren. Toor
87
op
de
zolders;aan
de
fitraat
vindt
den
gij in
groote deurent en
Maas
zijn ze
benedc^n.
Aan
de
regelruime
met ijergploatiien het woonhuu allei^nden ingang, het oqde Amsterdamiiche huis bijna
yan
die van »8toepen/* in Roticrdaoi tot de uit* onafscheidbaar sijn,behooren en opbooging,die de bezonderingcn, by de veelvuldige bij hoogen waiersiand gane grond moeat ondergaanom rerdwenen. boven den vloed te blijven, zijner Tele allengs Daarbijzijnde gebouwen in Rotterdam bijna alle met De
in de baitenfltad zijn gedekt. Met name plattelijsien de trap- en puntgevele zeldzaam,erenals de met lofwerk Maar versierde gevels, die in een halven cirkel uitloopen. ten
deele wordt
Rotterdam
ook
het verschil tusschen Amsterdam
hierdoor Teroorzaakt, dat in de
en
hoofdstad de
de handelsbeweging tot enkele geen schcepyaartdrnkte dcelten is beperkt, terwijl zijbier de gansche buitenstad vcrvult. Zeescbepen tot barken en toe fregattcn liggenin de havens langsde kaden en lossen bunne vracht brengen bare lading, op den vral. Groote zeestoombooten in de stad. Dat gccftop de straten de pakhaizen voor dat vervult een en sjoawerlicden, gewemel van sleepers —
de lucht met van
een
dreonende
neerkletterend
hoopingvan
rumoer
—
van
snorrendc
stoommachines,
schreeuwende stemmen, van wagens, van ijzer;dat veroorzaakt Vaak eene opeen-
kisten,vaten, balen
zakken, waardoor de
en
niet en voetgangers zich dikwijis rijtaigen dan met moeite een weg baant Wij zien in Rotterdam, het van wat er omgaat; wij hooren het^ wij voelen de beweging grootentijdtot tijd.In Amsterdam blijft stroom
van
deels in het mime
Oostcrdok
in het stilleEntre*
en
pot besloten; Gansche rijenpakhnizenstaan op de af* niemand komt, dan wie er gelegen»Eilanden/*waar de zolderschaiten, wezen moet, en zbnder gemcht glijden die de
koopwareninvoeren,over 'tIs dmk deftige g^rachten. op "aaar
*t is de dmkte
eener
het
water
in de
de straten der
groote
lange,
hoofdstad,
stad, niet in de eerste
89 van
ontotaat, die de
Zand
Hoe
zal worden* ook die
18,
klein
het dient toch steeds de
aan
dninheayel van een t^rondslag het skk) gevormde zandkoopje de zandkorrels te
om
keeren,
zeezijde ertegenaan gedrevenworden,
om
en
andere, die eroverheen roUen en erachter landzijde de werkingvan den wind te beschermen* Toor nedervallen, Zoo wordt dat zandhoopje al hoogeren hooger, einen als het lang genofg dtinrt, een duinheuvel,die met delijk, vele andere, op dezelfde wijs onistaan, een gedceltevan Water zal vormen. de duineurij wind zijndas de en oorzaken van het ontstaan der duinen. En zijnze ecn« maal gevormd,dan blijven zijeenigentijdin stand, zooder zanddeeltjes, als door de kalk, wel do6r de zwaarte het leem en de bewerktaigde stolFen,die met het zand door het water, en vermengd,het eenigszins samenlijmen, dat tusschen de zandkorreltjcs dringt. Door voortgaandenaanvoer zand rijzen de duinen van zelfs tot eene 10, 20, 30 meter, en soms hoogte van oit^ hooger. Sterke zeewind heeft de tegenovergestelde werking van matigen,dat is, hijvoert geen zand aan, \os van de reeds gevormjie maar h\\maakt zandkorreltjes hoogte,en waait ze landwaarts in. Dezo lo8geniaakte aan
de
korrels mot de
andere, die
duintoppenheen
bouwen
Zoo
van
ontstaat
zand er
en
eene
duinketen,die zooals dan
meer
Er
zand. aan
de
over opgcnomen de hcuvels door waaien,
duinenrij op,
tweede aard
den
een
van
den
en
wind, den
dc landstreek. van gesieldheid verzamelingvan zandduinen, eene kust bij Zandvoort, soma op onze '
uur
opgenomen
zoo
de
gaans breed is. aardsoorten meer zijn'weinig
den wind .
eene
derde,naar
eene vervolgens
het strand
of tusschen
achter de eerste
aanvoer
van
en
te
verstoiven, gemakkelijk
bestaande,zoo oppervlakte
Verstuiven is het rechte woord
door
worden, dan droog de duinen,uit droogzand
vervoerd
Dat is de reden,waarom
geschiktom
om
^er dninen nit te drukken; zandwolken
het zieh
verplaatsen
stniven,als er
eene
90
de duinen
frisuche briet waaii, OTer
liedekt ze:
OTer
het land, dat
rait op akkers en Telden, en de duinen langzamerhand landwaarte
ligt.Dat
erachter
en
zand
soo
gaan dit Tenchijnin. Overal op de Noordzeekost neemt men Bel waar« de duinen landwaarts in gaan, en waar OTeral, niaakt de
veroTeringen op het land. Door de Romeinen sterkte gebouwd aan ecne tijdeTan Caligula,
zee
yrerd^ten
Tan Rijn,het Huis te Britten genoemd. De ruinen het laatst in 15G2 gezien, dit geboQW heeft men Toor bijeene zeer lageeb, cen kwartier Tcr in zee gelegen. Zeer waarschijnlijk, ja zelfs zeker hebben de Romeinen den binnenvoet Tan het duin, die Tentinggebouwd aan den bnitenToet,en daar de fundamenten niet aan atellig daarran nn zeer daaruit bein zee liggen, men Tor mag sluiten,dat de geheeleduinenreeks te dier plaatsezich aedort den tijdder Romeinen ton minste twee uur gaans terJer landwaarU in heeft Terplaatiit.
den
Door in den
binnen
naar
loopder
kunnen er
dit
Ijehalen op het atreek Tan een
eene
Tan
de duinen heeft
herhaaldelijk OTerwinningen land. Dr. Staringberekent,dat uur Tijftig gaans breedte en Tan
de
eeuwen
TerstuiTon /ee
Cadzand in Zcenwsch Vlaanderen Tan lengte, tot Schiermonnikoog '),of ruim 150.000 hectaren duingrond,door de zee Tan ons land is afgeknaagd.Zeker i« het, dat, als onze Taderen geen weerstand geboden hadden aan de zee, door het opwerpen Tan en zeedijken het beTestigen der duinen, er thans Tan land niet ons Teel meer in den te zien zou te zien was zijn,dan enran toen het drijfijs uit het noorden het zand der duinen tijd,
nur
naar
gaanfl
onze
breedten bracht.
Het TeratuiTen den.
Men
zand
de duinen.
1) Dutch
de
duinen
moet
du« belet
traeht dit doel Tooral te bereiken
delen,die het Tan
Tan
De
wor«
door mid-
Tasthouden,dat is door het beplanten heeft geleerd, dat ondenrinding
isluDd north of Frienland.
er
91 die in doinzand onder de vele planien, die beter het losse zand
plantbehoort
dan bijeenhoudt
Deze
grassen, groeittot on* hare lange,taaio Terspreidt
af atengel
den
de helm.
is
tot te familie der
geveer 60 centimeter hoog, en draadwortels vortele en talrijke yan
groeien,geene
wel tot 12 of 15 meter
in het zand.
T. C. Winkler.
Ochnurdo
schoenon.
wij in Norwiken^ een Tegen don middag kwamen van gehuchtje twintighuizen, aan den top van het Fumnndmecr*).De huizen lagenverstrooid langsdenoever en aanlokkend uit. Wij traden het uanvan zagen er verre binnen ; mi.sschien waren wij doorgetrokken, zicnlijkftte nict eene zoo overwogendereden mij dwong eene relatie mot
beschaafde
de
of half beschaafde
bewoners
aan
te
knoopon. Mijne schocnen vorderden roeds in Elfdalen in Klfdulen waren dringendplaatsvcrvangers ; roaar gecne achoenen te krijgen: de bewoners maken ze elk voor zich zelven,en ik had overal vruchteloos annbiedingen gedaaiv De puntige Mijne schoenen waren gecne schoenen meer. het Tuur, waarbijik ze droogde, steenen, de moerassen, allcs had tot de Ternieling de laatste en ervan bijgcdragen, had ik gediildig twee uren blijven op mijn paard moeten zitten,tot wij menschen zonden vinden, die schoenen of klompen,of althans iets bezaten, dat er de plaatsvan Daar stond een paar jaist vervangen kon. op den drero* pel der fraaiste kamer, die geen Noorweger betreedt« zonder zich van zijnschocisel te ontdoen. Dat was' het eerste,het ^enigezou ik bijnazeggen, wat ik zag; ala "le groote gespen^ waarmee versierd waren, geschitterd ze hadden dof als lood ik son ze niet maar zijwaren «erder bespenrd kunnen hebben. —
—
-
1) a lake
id
Norway, soutb of Roeraas.
92
En
schoenen pasten; zij pasten,of ze ik het onwrikbaar gemankt waren, en toen nam om
ze
da
niet af te staan
ik in de
voor
andere te
voor
hare
eenige,zijkon
ik moeet
en
tocb niet zonder schoenen
besloit,
zon zijn gelegenheid
dochter des haizes had
koopen. De yrede mede');*t waren niet verkoopen; ik zoa
mij
ze
Roeraas.
en
hebben.
er
geen wilde ze Ik kon
Ik
dat geloof, ik een dief had konnen worden, maar gelakkigwerd de zaak geschikt Eene andere vroiiw kwam erbijen sloeg midden weg voor; den tot Roeraas en
ik
een
naar
zou
de schoenen
kannen
behou*
den gids* met terngzenden Gretignam ik het aanbod aan en de eigenaresse gaftoe; alleen de hnnrprijs moest bepaaldworden. De vronwcn een en overlegden oogenblik vroegen toen zestien skillings, cents, waartegenik niet bet minste be* ongeveer veertig zwaar
dan
ze
bad; ik betaalde aanstonds,maar
niet eigenares
tevreden:
ik moest
daarmede
was
de
bewijsge?en, en ik schreef op een dat "de blaadjevan een portefeuille, de schoenen met den gidsterug aannam ondergeteekende te zenden, zoodra hijin Roeraas kwam, zijndevoor het een
zestien van gebmik aan d^ bezitster betaald de som Norwiken,8 Juli/* Ik zette skillings, zegge 16 skillings. Als gijooit te Norwikpn komt, er roijnnaam onder ik niet,of gijznlt mijn contract onder de lezer,twijfel vinden; en, ik heb het trouw na* gemeente-archieven geleefd. •
.
.
•
langbijdit onbeduidend voorval heb stilge* en staan, dat letterlijk geheelwaar is, ik deed het ook, omdat het voor mij nog een aangenaam gevolghad. dan een met zijneeerste schooljongen Gelakkiger hoogelaarzen,wandelde ik van Norwiken voort, het meer langs,door eene natnor zoo akeligen woest, als geene zich schetsen kan. Het ijsheeft den rotswand verbeelding de pgn* tot gmis gemalen;daamit rijzen en verbrijzeld Zoo ik
1) I ttiongljobject
93 boomen af te de
huime
op, met
verkoolde stammen,
kappen legtmen
takken, en
de
vunr
een
achors
want
verschroeit. De
ze
voet, dat
den
om
aan
om
van nabijheid
wordt, is gemakkelijk in H voorjaar oorzaak,dat op deze berghelling uitgestrekte hebben, en uren langdoolt men tasschen plaats vellingeii, het steengruis^ het water stammen de zware over terwiji dat van de bergkruinen vloeit, ganschedeelen overstroomti de grond minder hard is,tot een moeras maakt. of, waar het geheel Ook hier blijven de doode stammen en liggen, het
waardoor
meer,
bet
venroer
zich op een bodem bevindt,die door eene aard-evolutie werd gevormd. alechts kortelings
doet denkeu, dat
*t Was
avond,
een bereikten,
de
men
toen
wij
wedor
drietal gebouwen
om
de eerste een
zijdeopen, het uitzichtgaf op
e^ne
woningen plein,dat, van
het
Feragenmeer.
de vrouw des en vroegen nachtverblijf, heldere boerin,met een goediggezicht, kwam
Wij
heette
en
mij welkom.
ik
terstond
toen oogenblik,
slanke dochter
naar
bniten
de zorg voor mijn bracht mij eerst in het pronkvertrek,.
paardop zich,maar waar
Zij zelve
huizes,eene
nam
plaatsmoest nemen. deur openging,en voor
de
het
van
Noorden, met
blanke
Ik
zat
er
mij stond
een
ee^e
hare blanwe
oogen, die up het
en gelaatstint lange,blonde haren, achtcrhoofd door een ringwaren veren samengebonden, der los over de schouders hingen,welk toilet wij uit de de oude Germanen Een eng, kennen. van afbeeldingen den hals gealoten, blauw buis,een tot aan koorte rok
vati en
dezelfde stof en
lageschoenen
ding oit i.
Wij
kleur,een
met
konsen paar rood gestreepte zilveren gespen maakten hare kleeelkander
goedop, want 'even als voor mij hare verschijning vreemd was, even aangenaam haar de mijne. Toen zij aan was voor mijne schoenen genaderdwas, riepzy nit: »dat zijnde schoenen mijner de vriendschap zuster!"' en nu was gesloten:m\jne schoenen waren weldra was ik en mijn aanbevelingsbrief, let Marten op den hasten voet. Zoo het Zweedsch,innamen
eens
94
londerheid
het dialect der 8trek"»ii, waar
ik bet laatst
mij veel moeite had gegeven, zooveel te viel mij het Deentch, en wijveretonden elgemakkelijker kaoder tamelijk wel. De moeder en de andere docbter, die te huia was, voegdenach bijone; de tafel werd ge* dekt.Tier eoorten van melk, gebakkenvisch,brood, boter de drie vroiiwen kofBe werden mij Yoorgezet, stonen en den om mij henen, om, ala ik maar opzag, mij iets aan Deze gaetvrijbeid, te geven. gevoegd bijal die voortwelke mij ten dienste stonden, der beschaving, brengselen die ik aoolanghad moeten missen: een en wezenlijke steel,een wezeniijk drank, en bovenal kopje,mdk, warme bet genot, weder met menschen te zijn,maakten mij *t was om en reden,die ik zelf eene zennwachtig gelokkig, lachen nitbarstte, niet meer weet, dat ik in een hartelijk lachten mede, en ik haalde mijne schade de rronwen en in yoor rantsoen geTier dagen,dat ik mijn dagelijksch lach had gemist. 0, dan vooral is het onwaardeerbaar te lachen! hartelijk prettigeens hartelijk, geweest was,
Nu
kwamen
de
confidences. Wie
ik was,
hoe ik
heette,wat ik deed,hoe oud ik was en dergelijke bijzonten beste gaf,bijgebrekeyan derheden,die ik gaame van belangrijker mededeelingen ; want zooTeel als zij,die slechts eenmaal
Roeraas te weten
kwamen,
de
waar
de wereld
wist ik
^s weeks
iets uit
man
eene
van
der
dochters kend
in de groeven werkte. Mijn reiszak van blinal lang een leder was van bewondering Toorwerp
geweest,en mijn plaidhadden reeds gepast; maar nu meisjes,
de
moeder, zoowel als de maakte
ik den
reiszak
allesmoest en van open, en geen stnk bleef onbezichtigd ik het gebmik vertellen. Zelfs mijne toiletdoos deed de
ronde, en
toen
ik
een
haarolie fleschje
aan
Marten
eii
pakjenaalden aan elk der anderen ten geschenke gaf, dmkten le mij alien de hand, of ik haar het kostbaarste geschenkhad gedaan. Thans was het mijnebenrt om ie alle kasten lien. Ik werd het ganschehnis rondgeleid; een
95 werden
die opengemaakt,bepaaldelijk
der
waarop
de
met ineigenaars die ik bij kastjes,
namen
en
de oaderdom
der
huiBgenooien,
aangeduid.De gelegdeletters waren alio boeren in Noorwegenaantrof,zijngeheel eigenaardig. breed. Zij zijn een palm of zes hoog en bijna even Middcnin is een plankje met halve gatenen daarin hangen de lepels vorken ; bovenin liggen de ringenen andere en de bijbel sieraden en snnisterijen^ en en op den bodem en mijne naalden eenigeboeken. Ook mijn oliefleschje de kastjes kregen hier hunne plaats.Van buiten zijn. bont geverfd en zijdragengeheelhet kenmerk van eigen werk: zijmaken de ornamenten uit der pronkkamer,waar de
klok, het bed
overigemeubelen Ook
voor
den
gast en
de
mooie
stoelen do
vormeu.
de
men slaapkamerwerd ik binnengeleid ; zoo kunnen mijnekomst gewetenhad,het zou er niet ordelijker en zindelijk bevallig en, geweestzijn. AUes was helder, stond op eene blank boven elk ledikant zeer eigenaardig, dat de slaapster het speelgoed, voorheen bezeten had, de jongste dochter reeds achttien jaar niettegegenstaande dat der anderen; leders eigendomwas gescheiden van was. der kleeren, dit in de bcrgplaats maar nog sterker was een en groot,hoog vertrek met kapstokken planken,waar ieder zijnebepaalde des eigenplaatshad, door de naam aars Eene hoeveelheid klee* ontzaggelijke aangewezeu. deren bezat elk; winter- en zomergewaad,dat hier niet, De winter* in zuidelijke streken,bijnaineenloopt. gelijk Marten verschilde als de dag van den nacht, van kleeding haar broeder van het lachtige, als de rendierpels van in deze streken dragen. bnis,dat de mannen grijze »Eu ziet'geer na z66 uit,*s winters?** zeide ik,en de zware die, naar *t mij voor«.bezag kleediogstukken, ter nauwernood kwam, eene vroaw dragen kon. »Ja, »Heel antwoordde ze lachend; »wilt ge *t zien?** ja,** gaame.** Marten zocht toen eenigekleederen bij elkaar,ver* .
.
'
^
97
houdingte geven, hare eene hand iegen den* balk der lagezoldering, zijde andere in de zijda terwijl liield. En zijzong, met hare heldere, zachte niem^ eene melodieen van het Noorden, die tot het dier vriendelijke harte doordringen, al verstaan wij ook de zoetvloeiende zich
eene
woorden «tond
slechts ten halve.
Zoo
als Marten
Olsen daar
in hare
hare been winterkleedij schilderachtige den hjerta-zang vormde zij een bonding, zingeude, vallige dat bijnaalleen reede den tocht van Idrefall iiganrtje, Roeraas
naar
waard
was.
Ik
wist, Rliepdien nacht, zooals ik temauwemood ^at men die deken, kon, tnsschen de rendierhuiden, fllapen tevens waren. laken,bed en beddesloop Den volgenden met wafek, mijnontbijt morgen prijkte ik langerop Quistarn bleef dan volstrekt noodig zoo en dat er vele grondenter venichooning waren waSf ik geloof, aan
te
voeren.
Tegen den middag kwam
ik te Roeraas
aan.
G. Keller.
Iloe de Kelzer in "Ik wil, dat
ruste, te midden
Frankrijktemgkwam.
mijne asch van
aan
de
het Fransche
oevers
van
de Seine
volk,hetwelk ik
Napoleonin zijn laatsten wil dat gcbeurdenegentienjaren daama. en bepaald, 1830 was de oudste tak der In de Julidagen van had de jongste, die Bourbons van den troon verjaagd en van Orleans,hem bestegen.Reeds toen was in de Kamer *t voorstel gedaan,om "ler Afgevaardigden Napoleons overschot naar Frankrijk over te brengen; stofiPelijk den vrede vond dit echter destijds te gevaarlijk voor men van Europa: want Napoleonszoon, de Hertog van Reichstadt, leefde nog, en men zon das,door Napoleon Ills wettigkeizer van Frankrijk te erkennen,dien zoon plaatsen.Eerst op den Franschen troon hebben moeten bemind
zeer
heb/* had
zoo-
.
Zhitoh Be*d«r.
7
98 den 1'^ Maart opjaar1840 deed het krachtige, het oven'chot miniaterieThiers het Tooratel om getreden Tan Frankrijk over te voeren, wclk Napoleon naar werd aangenouien, Toorstel door do Kamers met geeetdrift de on* millioen francs werd toegestaan, om een terwijl kosten te bestrijden. des Het fregat"La belle Ponle,**onder den zoon de konret » La Favorite,** Konings,den Prins van Joinville, onder kapitein Goyot, werden in de haven van Tonlon *t lijkvan zeilree gemaakt, om Napoleon af te halon, *t Engelschegouvernement verlof gegeven had. waartoe Slechts zijy die Napoleonsgevangenschapop St-Helena gedeeldhadden: Bertrand met diens zoon Arthar, Gotirde Las-Cases,Marchand, Saint-Denis, gaad, Emmannel in het
Noverraz, Pierron maken, Montholon
mochten
Archambaud
en en
de
oade
de reis
de Las-Cases
mce-
bleven
om
gezondheidin Frankrijk. De ridder van *t Legioenvan Eer, Rohan-Chabot, ging als commissaris de opgtavingen overbrenging voor van Napoleonsoverde abt Felix Coqaereau,als geestelijke de om blijfselen, Den 7*'^" te verrichten, mede. kerkelijke plecbtigheden redenen
JqH
van
1840, des namiddagsten
schependeankers We
zollen hen
begevenons October
en
in den
een
ure,
stevenden de haven niet op
nacht
de Haine^s
hunne
reis
tasschen
van
lichtten beide Toulon
uit.
maar vergezellen,
den
14*^^*^ en
Ib*^''^
*t Is onaangenaam Een fijne, dichte regen of natte mist maakt de weer. nachtlacht koad en scherp.*t Is nog doodstil bij*t graf van we
naar
vallei.
Napoleon. *t Is bij middemacht *t licht
van
fakkels
en
een
In de verte
stoet, die zich
naar
zien
*t
komt hijnader. Eerst de Rohan* grafheen beweegt.Statig Chabot met kapitein Alexander,die generaal Middlemore^ den tegenwoordigen van Sint-Helena, ver* gonvemeor dan volgende Las-Cases, Bertrand tegenwoordigt; Gourgaud, diens zoon en Arthur, daarop de abt Coqaereau met twee koorknapen; Marchand,Saint-Denis, vervolgens
90
Noverraz,Archambaud
enPierron; daarna kapiteia Gayot,
Charner en Dorot en dokter Gailkapitein-luiienants lard. Verder eenigewaardigheidbekleedera Sintyan de
de loodgieter Leroax en eenigeBritBche Helena; eindelijk soldaten,met epaden en hooweelen gewapend. Nadat
de bloemen, welke
men
uit Yoorzichtig Prins genomen
van
den
Joinville en
de
grond te
steenen
heeft
rondom
gespit,om
ze
staan,
Yoor
bet hek
bewaren, wordt
platen,welke
*t hek
den weg-
*t graf dekken,
te graven. Niemand weggernimd. En no begint men woord; slechte nu en dan hoort men een een fipreekt kort- bevel van kapiteinAlexander, 'tUeefb iets apookdat graven bij fakkellicht, en uchtigs, statigklinkt bet geloidvan *t bmisen der see en *t geroep van de ronde
der schildwachten. *t Is reeds acht
aur
in den
morgen, sichtbaar is. de grafsteen
v66r
allee if
weggeraimden kapiteinAlexander wordt nu bet Op *t bevel van werk gestaakt, en begeven zoowel Franschen als Engelzich in schen zich in eene daarbijopgeslagen tent, om te kleeden en tevens eenigeververschingen gala-nniform trekt men *t te gebruiken.Om naar weer negen aren halftien de steen wordt opgewondenen om graf,waar ook de regen heviger zichtbaar is. Hoewel de lijkkist De abt bespren* is geworden,alien ontblooten *t hoofd. kelt de kist met wijwater en leest "Dc profandis** ^), Hieropwordt zijdoor Engelschesoldaten in de daartoe bestemde tent gedragen,en neergezet naast de ebben* houten kist,waarin eene looden,die nit Parijs is medegebracht. En nn is bet plechtig oogenblikdaar, waarop bet den grootenkeizer,na negentien overschot van jarenin zai worden ontbloot. *t grafte hebben gelegen, De
boitenste mahouiehonten
1) first words
of Psdtlm 130.
kist wordt
nn
geo; nd,
100
daarop wordt de looden kist emit gelichten in de nit Frankrijk me^gebrachte gezei.Intoaschen is hettwaalf met de verdere openingop nnr geworden en wacht men generaalMiddlemore, wiens gezondheidhem belet heeft die om halfeen verschijnt, de opgraTing bijte wonen, en de Initenantu Barnes en Middlemore. van Tergezeld wordt
Thans
bet
deksel
Tan
de
looden
kist door
en afgenomen,en vertoont zicb eene losgemaakt de kist Tan mabonieboutf 200 goed bewaard, dat men Tierde van wit scbroeren kan losdraaien. Eindelijk eene eene vormblik,en als bet deksel daarvan is afgelicht«
Lerouz
lo09B6 massa, waarvan
der
onder
welke
alleen de
laarzen
nitsteken,
zoodat men de teenen gesprongen sijn, zien. Dokter Gnillard bemerkt weldra,
de naden Toeten
kan
de kist naar (waarmee dat bet slecbts de Jwatten zijn« Oosterscb gebruikgevoerdis,en die op bet lijkgezakt zyn. den
Hij
roUt
ze
voorzichtig op,
en
nn
zien
we
daar
grootenman, nog volkomen behouden, gekleedin de ToUedigemonteeringder jagers, geheelongenoegzaam de beide op de borst Teranderd. Slecbts de epaaletten en *t officiersgebechteordete^kenen zijnzwart aangeslagen; kmis *t Legioenvan Eer heeft zijn voUen Tan glans bebonden.
Op
de beenen
de bekende driekante hoed ligt bewaard, maar platgedmkt Daar de vazen met bet hart die zicb tasscben de voeten bemet de ingewanden, en deelen hebben Tinden, zicb te sterk aan de aangrenzende kan men niet wegnemen, ze geheebt^ die den invloed der Incht vreest, Dokter Guillard, de watten met creosote, dekt er bet lijk un weer bestrijkt laat de blikken kist terstond toesoldeeren.Daarop mee en wordt de mahoniehonten kist weer de deksels toegescbroefd, en eindelijk op de beide looden kisten vastgesoldeerd wordt bet prachtige deksel op de ebbenhouten kist gelegd en vastgemaakt En opdat het kunstjge snijwerkTan deze lost met het vervoer niet moge lijden, wordt zijin zesde kist van eikenbont gesloten* eene
101
Nadat
de
sleutelsvan
de
ebbenhouten
kist
aan
dea
deso zijnovergegeven, spreidt gevolmachtigde mantel over den nit Parijs meegebrachien keizerlijken de kist ttiten wordt die door drie en twintig Engeleche soldaten naar den lijkwagen gedragen.
Franschen
Jamestown stoet, die dch naar deftige door en beweegt,voorafgegaan gevolgddoor militairen, 't Is
een
de autoriteiien en
de voomaamste
inwoners
van
bet
eiland,
gebuld. Toen men in de boofdstad vertoonden al de winkels gesloten en aankwam, waren zich de dames in rouw gekleedop de balkons. Van mi* kanonnuttt tot minuut losten de forten en ^t fregat een schot Aan de landingsplaats werd de lijkstoet afgewacht door den Prins van Joinville, omringd door de officieren alien in
van
diepenroow
"La
*t Was
Belle
Ponle/' »La Favorite** en
vijfuren.
de »0re8te8**.
gaf nu met veel overschot stoffelijk
Generaal Middlemore
namens plechtigheid Engeland bet Keizer Napoleon aan den Prins van van die bet in naam van Frankrijk overnam.
Joinville over,
bestemde
sloep *t fregatovergevoerd, zoo waar naar en zij«op geplaatst bet dek in eene opgericbte open kapel werd gebracbt; den 18***» October ging de "Belle'Poule,"van welker en vlagwoei, door de dames van grooten mast de keizerlijke St-Helena Frankrijk, geborduurd,onder zeil naar overscbot met veel staatsieden 15^* De* waar Napoleons cember in bet Hotel der Invaliden werd bijgezetHier werd eene kapelgebonwd, waarin nog beden pracbtige die zijn overschot rast en die door den vreemdeling, Parijs bezoektfniet zonder aandoeningwordt bezocht. Want, boe men ook over Napoleonmoge denken, en boe weinigreden wij Nederlanders ook hebben, om hoog te bij ons bebandeld heefi. loopen^)met de wijze, waarop Na
werd
de
1) to think mucb
doodkist in de
of.
daartoe
102 eene hijif en blijft een kernel, man,
danks
schitterendesier wien
aan
de Tolken
hetwelk
al *t kwaad,
den
aan
Euro
Tan
hij ban
staatkandigen pa,
berokkend
on*
heeft,
bebben« grooteTerplicbtingen P. J. Andrieeeen,
Onthoofdingvan Maar en
tweede
Egniont
en
Hoorne*
een scbonwapelook die eerste jammerlijk Janidag,aan de inwoners van Brassel en bet
boe
beste gaven, dat hetwelk den Niet door overtrof bet verre nog. Tijfden daaropvolgde, bet aantal der slacbtoffere yoorzekertnoch door de aan-
Nederlandscbe
volk,
ten
door bet persoonder omntandigheden, maar doenlijkbeid den hoogaanzienlijken lijke gewicbtf rang der beide edelen, die erin optraden.Het gold den bals toch der Graven van Egmont en Hoome.
Sedert beiden,voor 't kasteel van
Gent
waren
dan
acht
maanden,
vervoerd,waren
zijdaar
roeer
naar
in de
gebouden«en buiten alien toegang gevangenie zelfsvan *t genotder versche niet alleen, maar aanvankelijk Incbt verBtoken. In November was daaropeene Commissie ben afgezonden, onderzoek naar van welke, na zes van acte van of seven niet van weken, eene bescboldiging, minder dan 90 artikelen,tegen den Graaf van Egmont weldra door eene tweede,van 63 artikelen, nitging, tegen don dien van Hoome gevolgd.Men stond aanvankelijk rechts* Heeren alecbtsvijf dagenen geenerlei ongelnkkigen nocb ook vriendenbijstand ter opmaking banner geleerden liet zicb tocb later overhalen,ban toe, maar verdediging bet inwinnen van den raad eenigerdeskandigen te veroorloven« Inderdaad moeet zalk eene toegevendbeid gevallen,ale z\jaan de zaak zelve niets bederven makkelijker beide Graven was de dood tocb van lang onberson; roepelijk bepaald*Het sebeen dan ook, dkt bnnne verdedigenbet bette nog van een nitstelbanner veroordeeling striktste
103
slechtste rekken zochten. tijd naast die der Graven zelven Zijstelden hnnne Terdediging haast,getnigenter verontsehnl* op, en maakten geenerlei digingop te roepen. Zoo Hep het tot in ^t midden Tan een Mei, toen Alva, wenechende de zaak te bespoedigen, dat Egmont alle verder recht op beelnit nitvaardigde, ontzei,veertien dagen later,den eersten getnigenverhoor Jani,van een tweede gevolgd,dat den termijnder ververklaarde. dedigingvan beide gevangenen voor gesloten kwam Beeds den volgenden daarop'a Hertogen morgen hnnne achuld werd nitgemaakt, ban Raad bijeen, en waar doodvonnis voorts door Alva^s aitspraak Nog bekracbtigd. bende krijgDYolk 300 dien eigendag werd nn eene van de beide ter dood geGent gezonden,om er man naar doemden te halen. Den derden gingendesse op weg, elk twee officieren b"^eleid in een van afzonderlijk voertuig, met twintig en compagnienvoetknechten en eene.afdeeling achter bewaakt en miters, voor Zijbracbten den nacht den *8 avonds van te Dendermonde door, en kwamen verwachtten
en
vierden Bmasel
daarom den
binnen.
»6een
menscb,**
zoo
verhaalt
de Franache gezantMondoncet, "die ooggetnige, niet verbleekte op *t gezicht droef een van zoo begrafeni^ maziek van tamboers en pijpera.** stoet, bijde beklagelijke
ona
een
Op de grootemarkt, nog a 1tijdhet schoonste van Brnsaels tot op den hnidigen en pleinen dag in zijnaloaden luiater thans tot hnnne strafplaats bewaard,maar bestemd,werden de gevangenen het grootsche Broodhuis afgezet, aan om laataten nacht te verblijven. Hon krijgsgeleide er ban het grootste bleef voor gedeelte op de markt achter,om het plein te bewaken en elke volksbeweging te voorkopaen. van Op Alva^s bevel gingde eerwaardige bisschop Yperen^ van Riethoven,Egmont zijngeeatelijken ^Maarten bijstand de paatoorder kapelvan den Savel,met brengen,terwijl betzelfde doel,tot Hoome kwam. Egmont bracht den nacht en in onderworpengebed en het met morgen dea achryvenvan twee brieven door, waarvan een aan
105
Met Tan
forschen
een
slagscheidde
de
beal hem
het
hoofd
*tlichaaoL Thana
kwam
de
beurt
aan
Hoorae.
tigerinborat,minder onderworpen dan
zijnhefEgmontt had hij Naar
het onrecht over gevoelvan verontwaardiging hem aangedaan,waar gelatenberoating gene de meeat liet had getoond.Hij weigerde eerst te biechten,maar er zich,na herhaalden aandraog,toe overhaleo. Met opgehevenhoofd en stouten blik doorschreed hijde ge* lederen der krijgsknechten, had een en groet Toor open dien hijer van ieder, zijnekennis zag. Op het schavot eerste uitdrakking vaia gckomen, bleef zijngolaatzijner hij laid verklaarde, verontwaardiging getrouw; terwijl zich veler overtredingen maar jegenazijnenSchepper, geenerlei misdrijf tegen den Koning,bewnst te zijn*Op het gezicht het zwarte kleed, dat Egmonts verminkte van bedekte,vraagdehij,of dat zijnlijkwas, en prevelde lijk daarop in *t Spaanecb eene opmerking,die echter niet verstaan werd. Hij bad een oogenblik,maar op even onhoorbaren aan toon, vraagdevergiSenia alien,dien hij mocht misdaan hebben,en riephonne gebedenover zich in. Daarop knielde hij neder, sprak,ala Egmont zich God bevelend: in manua en tuas^ Domine! onderging zijnlot. Beider afgehonwenhoofden werden nn op de twee alechta een
—
hoeken drie
van
nren
*t schavot op staken gezet,en bleven daar Toen zijafgenomenwaren, werden langprijken. *
het en zijmet het lichaam in eene looden kist geplaatst, lijkvan Egmont voorta naar het klooster van St Clara, de kerk van St Goedele gelijkdat van Hoorne naar gebracht *f Volk stroomde erheen ala naar het gebeente martelaars. Niet lang echter werden de lijken in eens beider grafkeldera Brussel gelaten, naar maar vervolgens daar bijdie hnoner vaderen vergaderd om overgebracht, te worden.
J. Van
Vloten.
106
der DageiykseheleTensw^jze
edelen op hanne
kasteelen. Had en
ta
adellijk geadnhet maakte
wiescb het zicb,en
dan kleedde bed Terlaten, aanatalien
om
de mis
b\j
wonen.
Na Qit
bet
daarvan afloop
brood,boter,kaas
werd eu
het
dat ontbijt opgedragen,
bier bestond; ook
wordt
van
ontbijtviscb, gemaakt. melding De morgen werd daama met Tergesleten gemeenlijk Tooral in aanBchillendespelen, waaronder het schaakspel de ridderlijke merking kwam, en, ala een krijgsspel, Toorkenr genoot Ridders en Jonkers Later,wanneer wapenoefeningen het picin niet naar dreven,werd er Toomanielijk gewanmet den te Toet, hetzij te paard,doorgaans deld,hetzij
aU epiering/
Talk op
een
van
Zaten de Edehronwen
dc hand
gezellinnen op
hare
met
hare edele
dan telgangers, prachtignitgedoete
Edelen den sierljjken toom en traden hoffelijke naast de vloggerijdstem Toort weder werd de tijd met gesleten Bijminder gpnstig het Toorlezen Tan romans andere gedichten, en waartoe, in zijn de Barchtheer geen klerk (geletterde) wanneer de slotkapelaan dienst had, gewoonlijk gebezigdwerd. Dan werd er aandachtig de wonderrolle naar gelaisterd ander beroemd feitenTan een Lanceloot of Roland,of eenig Bidder nit Koning Arthurs of KeiaserKarels dagen,die of men Terlastigde reuzen en Jonk^rouwen Terloste; Tersloeg
hielden de
zich in de daden
Tan
den Grooten Eeizer zelfen
betrenrde
dagenTan ondagen der Paladijnen, Terwelkbaren roem en waren. Toorbij glorie, door het blazen op De middagmaaltijd, waartoe men het wellicht, dat de
een SCO
horen geroepen werd, had minstens te 12 sommigenwillen, nog wel 66n of twee nren
nren
en
Troeger
plaats.Op met losseknssens bedekte bankkn,of op touwnadat zij zich de handen en andere stoelenzaten de gasten, \
107 rondom den disch,die gewasscheu. bedekt was. met bet ammelaken en aangelegd,
hadden
die het
beste licht
en
uitzicht
werd bij sommigen linkerhand, Daar
het
aan
gezin
hooger einde
de
ter
bnrchtheer
tot het
geschat. met zijn de
lager einde, waarvan
door het zoatvat werd aangewezen, acheiding toch en nict-adellijke lagerebedienden,maar
dezelfde tafel. Ook
schngen De plaata,
rechier of ter
voornaamste
zat de
het
gasten. Aan
en
had,
op
doen
zaten
alien
de aan
het
morgen- en alien in dezelfde zaal. De gevergaderden ftTondgebed rechten van visch,groenten en vleesch werden meestal in overdekte
van
schotela,onder het voorschenken
rondgediend ; en
de tafels der
aan
voorname
van
Edelen
wijn, vond
mede atam. van adellijken voorsnijder, het Varkensvleesch behoorde tot de dagelijksche en spijze waWiaspek Tan zeehonden, brninvisschen,meerzwijnen, achen en bevers was en zeer roerdompen gezocht, Reigers men
Tasten
een
als pauwen gerechtwerd het
werden, zoowel tweede gevouweu
was,
er
zwanen,
gegeten. Na het
ammelaken, indien het dubbel
of omgeslageu,
waarna
genomen,
en
andera het bovenate
weg-
Terachillende lekkemijen werden
aangeboden,als taarten, kruidkoeken,anikerrozaat,enz.,' ook gedroogde, met specerijen en Yoornamelijk geauikerde aterk gekruide vruchten. Gcestrijke en wijnen ingelegde daama ait behborden tot de dranken,die eerat oit lederen, of ook gonden en zilveren bottelsen drinkkannen, glazen, werden in bekera,uit dezelfdeatof yervaardigd geschonken bewerkt en dikwijls prachtig Na het afloopen het maal werd aomtijda(en Tan Tooral bij boitengewone reizende mjnaeen gelegenheid) treel (dichter of aprookapreker) die door in de zaal geleid, het Toordragen Terhalen (aproken) kleine dichterlijke Tan aller aandacht boeide.
Was of ten
konten
niet ter jacbt en minstreel, ging men den dag met van wandelrit,dan werd het OTerige er
en
geen
Teraehillende soorten
Tan
spelendooiigebracht:
108
ring werpen op bet plein; en qnaak- of verkeerborden* worptafelen
kaatsen,kegelenen of dobbelen xoowel
op
ala scbaken
door den
en
dammen, in de Tertrekken.
Van
bet einde der Teertiende eeuw bier wordt voor kaartspel te lande niet geeproken.Maziek eo zang werden Tlijtig in gebmik. beoefend en barp en tiooI waren algenieen Onder de Tronwelijke bezigbeden mag vooral bet apinnen^ bordaren en versieren der kleederen en bet yenraardigen, niet kleine en grooie tapijtwerken bet samenstellen van onyermeld gelaten worden. Het avondeien, dat op den Toet Tan bet middagmaal werd om nren waa zea of zeven ingericht, genotea.Lamkoper of pen en groote atandaard- en armkandelaara,van edeler metalen,droegenbet licbt,bijden ondergangder zon
ontatoken
de
waakaarsen, zoowel
bescbilderd. en dikwijis opgeeierd
waren
ETond werd
nn
?oorkenr
met
bij de
met
bekend
De
rest
Tan
den
Terachillendeder reeda
geene zeldzaambeid Toorbeeld der kaizerlijke Maria Tan wednwe vrouwen
Graaf Willem I, die ala eene
genoote Fan
ala de toortseu^
nitapanningen gekort;door drinken en apelen.Dat dit
en
ook
;
zigbeden genoemde bede mannen bij
laatste evenwel waa,
leert bet
Brabant,echtgroote apeelater
ataai
De
brachi gastvrijbeid, op de kaateelen beerscbende, bet geer menigwerfbezoekers,die door hnn gezelacbap bielden. BoTendien verkeer be^orderden en levendig zellig werden of ataatbijzondere dagen,betzijvan kerkelijk en apelen knndigbelang, metmaaltijd feeatelijk gevierd. altijd Sommige Edelen beoefenden ook de letterkande,of bielden zicb met bet teekenen en acbilderenop glaabezig.
Haarlem, die in 1255 te Velzen Franacb atierf.dicbtte naar voorbeeld,den Romau een Willem Jan van Brederode^ van van en Oringen(Oranje); Riddex Niclaea
ran
by nitnemendbeid,die in den alagTan Azinconrt,1415, aneuTelde,acbreef gediebten op de H. Maagd en eene dea Engela. grbeteniaae
de Ridder
van
avontaren
109
dat de bier beschreTene ranzelfs, overigens spreekt alleen bet barcbtleven der Edelen scbildert^ leTennwijze dit niet door de Terrnlling banner ambtsYoor zooTerre werd onderbroken. Van bnnne bnrgerlijke of dienstplicbten het Hertogelijk, of Grafelijk, of siaatkundige aan betrekking of Bisscboppelijk bof,waar zoo menig banner eene minder of meer aanzienlijke waardigbeidbekleedde; van bnnne Het
tonmooien
landscbe
en
bunne
Tan ridderfeesten;
is bet krijgstocbten,
bier de
binnen- of baiten«
plaatsniet
om
te
bandelen. J.
Mr.
])e
Geen bet moet
woord
is
in de
zeWe
straat, terstond
zon
Tan
:
straat*
wezens
(4n
heeten,en, indien ik bet geik mij laten wijsmaken, dat Deacalion
Pyrrba,nit. een geborenzijn. Dit is zeker: plaTeit vanzelf op. groeiener de straatjongens
zijTandaan
gens Troeg, dat de bun deur openen,
Tan
en
komen, is onTerklaarbaar. Van *s mor* naar klapperlai
tot 's aTonds
bnis gaan, en de bakkers laat,als de taptoeslaat
berbergenslaiten,belegerenzijde straten, als Zelfs zon ik in Terzoeking de boterton. konnen vliegen komen te denken, dat zij, als de straatbonden, Tan eTen der straat leTen,zoo getroaw Tindt men de opbrengst ze den dag op ban post zonder ze ooit te Tan op alle nren Een andere gebeimzinnige missen. bezitten hoedanigbeid zijin een sbort Tan bake alwetendbeid omtrent al wat in de stad gebenrt Het is wonderlijk. er Op bet ^ne in rust; oogenblikzgn de straten en de straatjongens als een eTen geordendlegerschijnen zijbun benden eTenredig door de stad Terdeeld en alle posten beboorlijk bezet te bebben; maar zietl daar komt een opioop,een en
de
zg
als de menscben
de steenen
Waar
Hofdijk.
taal,dat den persoon, dien
inderdaad is dit soort
looven mocbt, gaame even zij,
J.
straatjongcn.
de straat,waarnaar
met
W.
aandaiden, betor scbildertdan bet woord
jongen. Want
"
er
Lennep en
Tan
110
nietabedaidende opioop aan
Ueine
den aitersten niiboek
gijomziei,is er een ganschheir van de politie ia er gaaw bij, heel gaaw: bijeen; airaatjoDgena de atmatjongena maar altijd nog veel gaawer. Zijachijnen electriache telegraaf ooder elkander een aoort Tan te malkaar se van hebben, waarmede op de hoogtehouden al wat er omgaat. Nu moet ik erkennen,dat dan ook honne Toorasorgen met het grootaiebeleid genooien zijn. pnnien hebben zijhonne gecommitOp alle .belangrijke der
atad,en,
teerden. reren
eer
Biiiten de
ataan
er
poorten der stad, aan
op de wacht: in de
poortenzelve wedijveren
beleefdheid; en nieuwsgierigheid of binnen de poorten ia er geen bareaa van diligences, de aankomat van zijataan er, naaat de Terverachpaarden den nieowen wagen te verbeiden* Voor het stadthui^, de kode hoofdwacht,voor het gevangenhuia, Toor Toor medie,voor alle pnblieke gebouwen in een woord worden Zijapreidenzich over de atad uit zijyertegenwoordigd. ala een grootapinneweb,waaraan geen Tliegontkomen komt nog, dat zijin hnn weetgierigo kan. Hierbij ondoor een groote vrijmoedigheid derzoekingcn geholpen worden. Zien zijieta dat ban aandacht trekt,of hetwelk worden kan, teratond nemen zijvermoeden dat belangrijk zich bijte voegen en den draad te volgeu er zijde rrijheid dat in de atad Achter ieder rijtnig, het klnwen. tot aan elken vreemdeling, aan komt, kiezen zijzich een plaataje; wien zijieta bijzondeni zien, geven zijzich de moeite alle reizigera te Tolgen;ja, met Tan beginnen zij een »heeft mijnheer wat te dragen?wil ik mijnheer praatje: Maar den weg wijzen? waar moet mijnheerwezen?*' al wat er gebeurthonderdTandaar dan ook, dat zijTan maal beter onderricht zijndan de openbarenieuwabladen Tandaar dat er nieta in de atad de geheimepolitie; en deel aan. er Bij alle plaatakan hebben, of zijnemen paradesinapecteeren zijmede; met alle wachten trekken zijmet bun klompen; zijop; alle taptoe*a acoompagneeren
zijmet
de' kommiezen
alle achniten-
in
—
\
Ill
.
receptiengaan zSj m«t de boden r66r bijalle plechtige bet stadsbestunr uit; alle volksoploopen vereeren zijmet baime ; iederen dief, die opgebracht tegenwoordigheid wordt, strekken zijtot eerewacht; ja, zelfs den dooden bewijzenzijde laatate eere en rertiendubbelen als on« den stoet der nocnligera en genoodigdenter genoodigden iedere paillas, ledere Janklaassen-kaiit, iedere begrafenis. iedere koordedanser,iedere kunstenmaker, goochelaar, den trant der ouden, zijnver* alles wat, naar kortom kan op ban bijz^nea tooningenin de open locht geeft, enkel rekenen; op bet booren ran* een belangstclling enkelen trommelslag, Snellen zij van een trompetgetoet, als een en aan verboogendoor bun gewoelen eenigman en vreagde. gejoelde algemeenelevendigheid is. Vraag gekleed Vraagmij nict,boe de straatjongen alle mij liever,boo bij niet gekleedis. Alle stoffagef^ Van bet kostamen, alle modes treft gijbij bem aan. den jongenbeerran den afgedragenronde buisjeran tot den versleten kaitendekker van den presiburgemeester bet fijne kasimiren vest dent Tan 't oademannenhais, ran de engebcb-leeren tot den ongescborenduffel, van panvindt gijom talon tot den pikbroek zijnlijf bangen. Hij beeft slecbts een niets van zwak: betgeenbijaan beeft moet beel zijn. Eeu echte straatjongen moot zoo even als de straat, waarop bijleeft, vol gaten wezen. Ja,bet of bijzelfs naijverig de kleur van de straat is om schijnt, vail grijs in zijngelicfdkoosd te dragen; want een verQe. Voor al wat tot versiering dient,beeft bij weinig over; zoo maar hijvoor iets gevoeligis,bet is voor bet een of vooral is bijd61 op andere militair onderscbeidingsteeken, of een oude polltiemots, een koperen nniformknoopmet de afdeeling. bet nommer van Zijn klompen,die bem in geval van nood tot knods, of ook wel tot werptuig dienen, laten gewoonlijkonder bet loopenzijn naakten voetzool zien, totdat zij,gebeelnit elkander vallende, in bervormd worden. een scbnitje •
'
lis wordt aitgediend,
naderhand
knap barger.Ja, laat het onfl bekennen. Wij alien zijnmin of meer geweeat Er is ieta van den straatjongen atraaijongens is. Hooden in iederen knaap,die een »HoUandscbe jongen*^ dan Toelen wij meer dan medelijden wij dat in gedachten, onwil bijhet zien van den atraatjongen. Jonathan. (J.P. Haaebroek.) heeft
De
Tau leanlngstoel
ecn
den Senator.
lezer,het Keulsche Raadhuia ge ooit, waarde in eene u bezoekt,zal de cnstos niet in gebrekeblijven, Ala
tier
het wemelt
en antiqtiiteiten ernst opiettend te van plechtigen die met aijn maken ouderivetschen leaningstoel, op een u, rondait gezegd^ wormstekige pooten en versleten trijp bewaard schijnt.Maar ties aanziena naawelijks uwe vreemdingverdwijntweldra als de cicerone u bij een en a uit den achat zijner herinneringen rokaknoopgrijpt, die gijhier ziet de burgerlijke ten beste.geeft, »legende*^ Tolgen. zestienHet handelshuis Grnyt van Steen was anno Keulen. honderd en z66veel een der geachtste van en rijkste Aan het hoofd der zaak stond Herman Gruyt,die bijden dood van zijnvader met het kantoor en toebehooren ook het den grijzen deel van Janssen als een integreerend geheelhad overgenomen, tot niet geringevrengdevun den als goud, met dienaar,die zoo eerlijk beproefden
boTenzalen,waar atof,met een zweem
lichaam
en
sn
zijnjongen meester,
de
aan
knieen
ziel verknocht
was
h^d gedragen.Er
van
eerst
dien waren
aan
den
ouden
eii
als kind op niet veel onder
hij reeds er
Janssens
die den handel in al zijnevertaktijdgenooten, kingen zoo goed verstonden ala hij;en zoo was het dan ook geen wonder, dat hijgewoon was een dachtigloodje te leggen*) bijde onderhandelingen in*tzakje op het kantoor. 1) to carry weifi^ht. I"«toli B«sd«r.
8
114
Intnsschen had de
oorlognu dertigjarige
reeds tien
jaren achtereen het scboone Doitsehland met roof en vele steden kwijnden moord en brandstichting geteisterd; hnnne be"* honderden dorpen lagenin de asch, Tan en Terlaten,die met hun vee de wijkhadden genomen wonera de scbennige banden de omiiggendebosschen, om naar lanaknechten te ontgaan. Bij dit alles der goddelooze der atraattoenemende onveiligheid kwam nog de dagelijks kon, of de handel moest Tooral in de gestremdworden, en alle neringen vertier, te niet loopen. Dit binnendeelen dea lands,bijna gebeel zoodat bet wel niet anders
wegen,
ook
kantore
Herman
Grnyt gewaar, stilsedert geruimentijdTeel minder Tracbtwagens waar beladen dan voorhielden,en dan nog vrijwat lochtiger bet in bnis, waar been; terwijl vroeger alles leven en doodsch kon zijnals zoo bewegingwas, no weken aaneen in een Bagijnenbof. Nn gebeurdebet op zekeren morgen, dat Janssen, nadat bijlangen tijd Toor zijnlessenaar onrustigbeen en bad zitten scbuiven,en de oogen uit zijnebrievtsn weer aandacbt naar bad bet geleplafond met zoo gespaiftien alsof bijdaar al de Tliegen bad willen tellen, opgeslagen, zesmaal acbtercen zijn ganzescbacbtin den plotseling grooten tinnen inktkoker doopte,met de overTolle punt werd
men
op den
ten
stampte, en daardoor den aangeTangen marmerde, dat bet blad opeens scbilderacbtig
lessenaar
zoo epistel
deze ongewone lijkbeid sprong Herman, die Tau zijn stoel op, en zei: Tol
Tan
betooningvan bartstocbtebem zat, verscbrikt tegenover »Wel Janssen, zijtgij van bet eerst in den raadsbeerlijken wijnkelder daag Toor Terdwaald geraakt, laten smaken?** n de malvezij en bebt gij »Neen beer!" antwoordde Janssen knorrig, »maar zoo gaat b(*t altijd.In ons lieve vaderland is bet nit met elk eerlijk de rampzalige beroep,zoolaug oorlogaanboudt. Wat baat ons die kostelijke dien wijden onzen driemaster, tocb altijd oit de banden der Hollandsche lioemen, als we was.
Op
115 asen? blijven Engelanden Amerika
We
betalen
wat peperdnur, in mt tot de billijkste we prijzen de eenie hand konden iuslaan. Stel het schipeen rond met het noodige gelden zoojaar te mijnerbeschikking als ik beigenkan, en laat mij veel Nearenberger waren, Wereld de fortuin eene in de Nieuwe beproeven.6ij
kooplnimoeten
weetf de oude Jansaen ie
te
de
reeds
een
en
andermaal
ge-
klappenvan de zweep*) nog niet Tergeten. bleef liever in de banrt, en placbt oude heer saliger klein rischje, soet vischje^***) een maar zeggen: »een tijdenveranderen en wij met hen, en als het tijver-
weest, De
er
en
is het
verzet loopt,
de
men
bakens**.')
beide heeren stonden op, en wandelden een hoele onder ernstig neer beraadslagen. poos de kamer op en alle kanscn berekend en Nadat men het Toor en tegen De
mannen had, zooals dat verstandigen gewogen betaamt, werd er besloten,dat Janssen zon gaan. Vier
gewikt en weken
na
dien
staptenHerman
met raadsheersrok,
bepaktebedienden Daar
wemelde
het
Janssen
van aan
Steen in zijnzwarten
zijnzijen
wel achter zich,deftig en Tan
twee
zwaar
de haven.
naar
menschen, die het prachtige koopzien uitzeilen, en haastigplaata
wilden yaardijschip heer Grnjt en zijnbediende, maakten want de wak* voor kere man was algemeen bemind en geacht Eenige niedeleden van den Raad, vrienden van onzen koopman, de oadste hunner, naderden hem met minzame en groete, met een langenzilveren baard,vergrijsaard eerwaardig stontte zich te vragen: "Collega Herman, uw kiel is zwaar bevracht. Waagt ge toch niet wel wat al te veel?^* de schouders Maar Collega haalde glimlachend Herman her'Oam: »Het is voor Janssens verantwoording, op, en zoowel op zijneknnde ik stel een onbepaald vertronwen als op zijnbraafheid.** En Janssen zelF voegdeer bij: '
—
1) to know on which tide one*8 bread it buttered. 2) stillhe fistetthat catches one. 3)
one
mutt
know
how
to
yieldto circomftancet. 8»
116 geen zorg, heerea! dit is no de derde maal, dat ik die reis maak, eii goededingenbestaan in drieen. Ik »Hebt
in OTertoiging draag de atellige
—
hart, dat wij elkan-
friach zollen weenden.
der
gezond en »jnen niet
het
en
ooden
den
God
Janasen in geen
verlaat de
geval; —
Taartwel.**
daarom
No
donder
geachothet aein des vertreka. De brave Janasen drokte zijn meeater nog eens de hand, terwijl de tranen hem langsde broine hartelijk biggelden.Weldra was hij aan boord van het wangen van atijve een achip,en zakte dit,onder beguustiging de rivier af. De aaamgevloeide briea,atatig menigteverkoot keerden zich,en onder een vriendachappelijken apreidde gaf de
ran
het
de heeren huiawaarts. Drie vierden maar
geen
het
van
Jansaen
waa
hij oveigezonden ;
—
gerncht,dat van
er
een
Nieow-Amaterdam
Steeds
aedert voorbijg"^aan, jaarwaren had weergekomen geen tijding alleenh'jk ging er een fluisterend
Doitach in
niet koopvaardijschip
verre
Zoid-Amerika
vergaan waa. steeds dichter gelaat,
atond Hermana bedenkelijker paktende wolben zich aamen Slug op zijn voorhoofd. door den val van veracheidene op alaghad hem getroffen handelshoizen te Bronswijk,Neurenborg,Augsbarg en verschenen er nieuwe jobstijdingen. Ulm, en nog dagelijks Heer Groyt waa joistbezigaan het opmaknn van zijn balans;daarom heerschte er op het kantoor een plechtige atilte,nanwelijksgestoorddoor de ademhalingen het klerken, die zonder schrijvende pennengekrasder ijverig Tan hoodingte veranderen,no en dan angstigopzagen, zoo zocht,de beklemde borst van menigmaaler een zware den patroon ontsnapt,klagenddoor de kamer ging,of het diepgerimpeld voorhoofd een van bange zweetdroppel aloegde patroon de oogen op bet papiervieL Eindelijk zitten starooffen op het tegenopi en bleef onbeweeglijk hem bangend afbeeldsel van over z^n overleden vader, en een traan biggeldeop het grootboek groote,sware
117 Een
neer.
de band
met
nit
neer,
over
het
diependroom
een
hem
voer rilling
sloot zachtkens
door de leden ;
voorhoofd
en
de
hijsireek
oogen,
zich
alsof
hij
oniwaakte, legdelangzaam de pen het
boek, en
ging met irage achre-
aangrenzendwoouvertrek. Daar kleedde kuste zijnevronw en hijzich in Tolle raadsheerskleeding, zich en verwijderde knapen goedendag, zijndrie vroolijke dat dat het heden Tergadering met de betuiging, en was, wachten. hem niet met eten moest men Hij stak de door zijnbediende, het atadhuis,gevolgd markt over naar die hem het grootboek nadroeg.In de raadzaal legdehij de verbaasde oogen zijner voor ambtgenootende eeretee* kenen zijnerwaardigheid af,en verklaarde zich insolvent. Dc col1ega*8 verschrikten, zagen zijneboeken in, erkenden hem zijneonschnld, en besloten met algemeene stemmen aitstel van te verleenen,als den een halfjaar nog een Janssen nog terug nitersten termijn, binnen welken men kon verwachten, als het schipniet verongelakt was. Hot hulfjaar daarover waren reeds twee maanden en verstreken : Janssen was niet gekomen. Hermans toestand intusschen nog verergerdin plaatsvan was verbeterd, die door het lailge toen en drongen de scholdeischers, nitstel reeds verbitterd waren, zoo onbarmhartigaan op de veiling zich wel dat de magistraat zijnerbezittingen, genootzaaktzag het recht onverhinderd zijnloopte laten. Alles werd verzegeld, den armen en Grnyt en zijngezin bleef geene andere schuilplaats het kleine dan over anders de huisknecht sliep, ter linkerzijde kamertje,waar de voordear. Juist was de verkoopzijner have in het van ruim kantoor tegenoverdat kamertjebegonnen;h,et vertrek was opgepropt van menschen; laid weergalmde de den afslager.Verschrikkelijk stem klonk die raawe van toon tot in het kamertjedoor en in Hermans hart, en zwaard het hem, alsof er een bijelken hamerslagwas door zijneziel ging. Het hoofd op de hand gelennd, half versoft van droefheid,zat hij daar voor het smalle den
naar
het
118 tonrde
?euster, en het
iGonden
naar
zijnoverbaiirroan,den waard
anker,** hoonend
xinnebeeld
uit
voorwaarl
hopenheeft. De goedeElimibeth zijneTroaw, daarentegenzat in bet hoekjevan den de rofxlbekreten oogen ier aarde gewend, haard gestchoven, do twee de handen ierwiji krampachtigaaamgpvouwen, zooveel zorg, de te midden van jonge knapen, zorgeloos streelden; Fritz,de oudste, hield den spinnendehuiepoee die dwani voor den drempellag,bijdo troawen kardooti, tikken tegen de bei«ie ooren, toen deze,bijeen plotseling zei: »Wee8 maar en dear, knorrend wilde opspringen, nooit zai ik dolden, dat ze a ook stil,mijn kroefikop! den bond over verkoopen!*^Voorzichtig heenstappende, trad Steven, de gerechtadienaar binnen, een goedhartig die in gelukkiger dagen wel nienigmaulhI grijmiard« baigendde dear der raadzaal voor Herman ontsloten had, »Ileer senator, en sprak met van deernis bevende stem: halen.** Toen wendde Herman ik kom den leuningstool zuchtte: de oogen af, en »Ach, dit valt mij nog het alles! Maar Uw bardst van wil, o mijnGod, geschiede." Ilet was de met^ groen trijpbekleede leaningstoel van zijnoverleden vader,die daar zachtkens in was ontslapen, nadat hijhem zijnvaderlijken het bad, zegen gegeven des hiiizes, beiligdom nog nooit tot op heden door eene hand ontwijd. oneerbiedige De leuningRtoel werd uitgedragen, en onwillekenrig volgdenal de leden van het gezin,als konden zijer niet Tan scheiden;Frits met kardoes voorop. De ufslagcr met 120, een knappe leuningstoel riep:»Nammer trijp bekleed !** daar aller blikken een en langepauze volgde, het schreiende huisgezin zich naar gewend hadden. Einriepdaar een dikke vieeschbouwer: »Vier mark!" delijk vier mark voor " AIzoo de eerste maal !*^zei de afslager mkte de r^s sinds eenige mismoedig.Op dat oogenblik minnten onrnstig snnffelende kardoes zich los nit de handen de buisdenr van Frits,en sprong onder vroolijk geblaf ?oor
hem, die nieU
meer
te
—
—
—
119 vensier been riepeene nit,en door hot openstaande
basstem
naar
binnen:
mark »Veertig
Terstond
daaroptrad waarmee apoed,
den
van
er
een
den voet
gcvolgddoor
donderende stem
met
de derde
en
:
oone
in, hijgende
het parelend aangesneld,
hijkwam
het bruine voorhoofd
de eersto maal!**
de kamcr
man
asweet op
voor
en
in
zeemansdracht, op herhaaide
mcnigtevolkn, en
»Vierhonderd mark
de laatste maal!**
zware
en
sloegmet
de
tweede, zijnSpaan*
vtior
achen
rottingzoo geweldighard op de tafel,dat de papierenvan den deurwaarder door elkander Ktoven, en al de aanwezigen even verwonderd ala verschrikt opzagen. »Heer in den hemel! bnze JanasenT riepHerman, en viel hem
om
Maar
den
deze
bals.
voer
voort:
»Ja, ik
ben 't! Oua
8ch!pligt
vol
in de haven; *t is uit met de goudstavenen waren veiling voort, voort altemaalT* en daarbijzwaaide hij de hoofden hecn: »Komt over zijnrotting morgen op het raadhuia,daar zal u allea met den interest er bijworden uitbetaald;want gij moet weten, onze goede God leeft nog, ons oude huis staat nog, en.de firma Herman GruytSteen bloeit nog; en nu weest van hartelijk gcgroet in het vaderland, mijn waarde heer Herman en Mejol"r tehrenfeaten"* lieven bijzondere, dien Elisabeth van uwen God geleidde!*' —
J. J. L
Ten
Kate.
Nicht Woclwatcr. om vriendelijke wijs,waarop gijmet mij gelieft in het beminnelijke voor mij meer gaan, stelt n aan
De
te
licht
eener
waarde
dan wel op den afstanci van vriendin,
aU gijmij dan aan schrijf n, zoo bevolen hebt; maar ik heb n droevige dingente schryven: ik kan mijn verdriet niet overzien, sedert ik bij nicht ben. leven is dat hier! En Wat Woelwater gelogeerd dat voor m\j,die nit sulk een stil, wel geschikt, vroolijk,
tante; hooggeeerde
ik
121 het
nicht wilde
want
in eindelijk
betalen, Ik zwichtte,en
raakte
Toorhuis.
het
nicht aan der een TerwijI. meiden zei: »LiJ8! van breng jijdien breizak gaapstokken eens mijn op de groene bovenkamer, weet je meid« waar laatst logeerde, nicht Grietje en hang hem aan de rechterzijdeTan het toilet; en jij,Pieter! ga met dat koffertje ncen! jelui ook op de kamer; maar bent geen zier mans de deur maar aan.** Daar« aan zindelijk« geefhet Lijsje boven op gingen Lijsen Pieter,hos klos, hos klos,naar met mijne bagage, en ik arriveerde in nichts saperbe
zijkamer. Daar
begon
zat ik
ik reeds
verscheen
omtrent
mij zelf te beklagen,dat
met eindelijk
het volk is
half kwartier
een
dom;
zoo
een:
het wel
dient
er
was
! Nicht
mij, nicht!
"excu8eer
men
ik
alleen,en
met
maar
daim
en
die booien kan vingeralles in te stampen. Ik zeg altijd: die ze niet noodigheeft,is nog houden is gelukkig, maar Wat zal men dot*n? AIs *t redelijk is,moet gelakkiger. het loven. Allemaal menschen, nicht! zooals mijn men Wie is volmaakt? man zaligerplachtte zeggen. Pieternel! Pieternel! geefnicht eons een stoof;wel mijn lieve nicht! zit je zonder stoof? Nu nicht! ik heet je Ytfn -
harte wclkom; zou "
zal ik nicht mede
waar
liefst niets
Pieternel, Pieternel! kookt
kopje koffie drinken; verlakte kan 'verkiezen? ze
is
zeer,
heb
het
je
"Ik
—
wel
heb.** -vrijheid water? wij zullen een melk in huis? geef de —
Of zal nicht lievereen
maar.
glaasje malaga mijn malaga e"»ns proeven;
Kom, ja! je moet extra
dienen?**
ik die
zoo gebruikcn,
'
—
goed.** —
"
Lieve
nicht,ik bedank
u,
ik
middag.** "WilIem!,geef eens kelkjes blaadje.'* Onderwijlwerd er braaf 'op een dikke bos sleutels gerammeld, waaronder nicht, aan een moest mag ik zeggen, gebuktgaat. "Heer, jongen,nu je ook een stokjekoek of een anijsbeschuitje gegeven ook alles behoorde ik moet zoo hebben; wijs zeggen; jij zijnnit je zelf.**Willem te post om beschniten. Lijs gebniiknooit
iets
Toor
den
—
—
122 komt doen
onderwijlmet de koffie binnen. "Och Lijs! wat wij na ook met koffie,meid?** »Mevrouw heeft het
immers
belastT
xoo
zijn;ik
door
»Heb
—
ik, kind?
al die drnkte
*t kan
nu
zelf niet wat
wel
ik
zeg! Nicht zal er niet van Neem ze maar gediendzijn; weg. die te helpenuitdrinken.** de stijfater, om en roep Stijntje, weet
Lijsverdweon
katrollen
op
en
Willcm kwara met
blad
een
»Z()U jijwel gelooven, koek, beachuit en banket enz. nicht,dat de schel nog niet stil geetaan heeft, van dan de bakker, af? dan komt de slager, zee uren morgen Yol
dan
dan de groenvrouw, zonder ophouden;ik zeg de dames Tinites kunnen
de
dat
niclkboer,en
gaat
zoo
menigmaal:ik begrijpniet, hoe doon; ik heb er den tijdniet Zou je wel gelooven,kind! dat ik nu al in geen toe. Onze Lijsis een drie weken in de kerk gewccst ben? teuister! altoos tijds een goeiemeid, maar genoog; mijn kan nog wel wat ze keakenmeid, Kniertjc, doen, maar maakt te veel omHlng. Pieternel zal ik laten gaan; ze doet niets dan daar
werd
maar
is*t!
zoo
komen/*
zoo
de
neen,
Na
oude
.
•
•
oratie gestoord: aandoenlijke
daar'Hs de knecht
nicht?
ik zal
slenteren; » Willcm**
wecr
en
nicht in hare
»MeYrouw!
je wel
been
Zeg
van
den
tainman/*
dat
hij maar
ik,zal ik
dacht
bleef: »ik
dame
—
achter
gaat,
ademhalen!
eens
zal
"Zie
na
eens
een
Zijdeed zoo, doch blies en proesttezoo geweldig, dat ik mijn kelkjemoest Toen aan *t afvegenvan haar zweet (excaseer wegnemen. te blijvcn), aan mij dit,tante! *ti8 om bijmijn origineel oogenblikbijje
^t snaiven,
doen,
ta
—
zitten nicht/*
*tsnaiten ; toen dit
was
te
weer
op,
benauwd; op
de dear toe
om
weer,
en
de dear
heden, nicht! ik heb nog geen tijdgehad om
moeder
Bichtr *t
maar
»wel
open: naar
aan
gaan
te vragen;
hoe vaart moeder?**
»En** mij in de rede vallende wel/*
"en
hoe
is
»E(i met de broers rasters?** »Ook zoo nicht!** »En wil Betje nog niet en tronwen?** »Zijlegt neen, nicht;en daar zijeen vrijer na
met
vader?** »Ook
—
»Zeer wel
zeer
123
heeft, dien zijnemen
mag,
denk
ik dat
zijde waarheid
ik heb wel nieer zalke meiazegt*' "Praatjeii, praatjes! jes gekend; hoor nicht,aU de rechte Joseph komii sal Maria wel Tolgen;ha, ha! Maar eilieTe, nicht! kijkeena horloge,niijnhuiaklok is Tan zijnstel,en ik heb op uw gisteravond vergetenmijn horlogeop ie winden.** »*t Is vijfniinuten voor twee, nicht** »Wat zeg je daar? rijf de tijd?en minaten voor twee? lieve vader! waar blijft in hais.** Lingelingeling! daar is nog geen pietercelie de schel. »Willeni,loopgauw maar om aan pietercelie; je moet je geen verleptgoed in de handen laten steken; dat en Lijsje, slijpt, zeg dat Pieter vafit messen xeg aan die vaMt klarigheid de tafel maakt; want als die be* voor daar heb ik nog gint,heeft zijnog niet gedaan. LiJ8Je! te krijgen.Kom meid, let nu vergetenschoon tafclgoed wel op: op de gele achterkamer. in den hoek, bij eens de porceleinkast, staat een latafel;daar is de sleutel; nu, in do tweede of derde lade, daar wil ik af zijn, ligteen tafellaken met vier en twintig servetten,gemerkt:P. K. Y.; *t is nog nit den boel van niijnman Gijsoom; zaligers bert of Mathijs,dat is mij vergeten; nu *t komt er ook niet op aan; brengjij, dat tafellaken met die sei^ Lijsje! vetten eens hier.** Lijsnaar boven : de meid is nanwlijks haar'na: "Lijs,Lijs! op den trap, of nicht schommelt kom maar weer af, ik zal het zelf krijgen mij« ; ik bedenk kabinet ; ga maar ^li ^^Sg^^in mijn mahoniehouten je tafelt»akje gereedmaken/* Daarop hoorde ik nicht,met Willem en Lijs, in de binnenkamer de tafel dekken; ein* allesin order, zoo men meende; want het bleek was di'lijk -
naderhand, dat het en
ik
werd'
een 'doperwtjes, en
een
en
tot
kaas,
en
brood
en
het bier
tafel verzocht
aan
Een
vergetenwaren; met schoteitje boerenboontjes,
bloemkool,een met met bessenvia,nevens een (aangebrand) schijQe, dessert aardbezien,kersen, boter, beschnitf sniker, met
drie of vier dnnne
uit,waarom *naaltijd
den
maakten eea pannekoekjes, geheelenvoormiddagvijfmen-
124
nicht,zich in *t zweet
•chen, behalve
en geloopen,
tot
nicht was toe Termoeid hadden; en zoo mo^e,. hijgens kon eten, hoewel zijal voort praatte. dat zijxiaowelijks
Met
raakten
dezelfde dnikte
te half twaalf
theedrinken,en in sla
het kond
en
van schijfje
Zoo, mijn lieve
tante!
wij
te
aan
one
zes
uren
het
aan
souper^ bestaande-
s* middags.
is het hier alle
daag met
zecr-
liet de onde vrouw mij nog maar weinigyerandering; alleen, ik zon mijn verdriet weg lezen; doch ik rooet altijdbijhaar zijn. ZijTertelt mij alles,wat zijgedaan heed, doet, en doen zai; ik ben geen vijfminnten op
mijn kamer, of *t is: »heden nicbt» kom wat
doe
je
alleen?'* dan
zoo
het storen van over rijksdag weken zal afgaan; nu moet weet gij,Juli)wanneer no,
is
er
toch beneden!
eens
Poolsche
een
de wasch, die eerst ik met
nicht
over
zes
overleg^^en (*tis
zal zijde najuarsuithaling Taststellen;ik moet hooren, hoe zijalle hare gezegden hare schimpredenen met en spreekwoordenbevestigt, die tijdhebben, om nitslaat op die vrouwen, boek een in de handen
Dezen
en
toe
uaar
heb ik laten zeggen, dat ik zeer on-^ 't is ook zoo, de verandering is te groot:
morgen
ben; passelijk stil doch
en
werkzaam
leven, in
een
onder het oog mijnermoeder, en met ZQsters, of dit verward Babels leven ! staan, ik ken zon
nit
eens
"^
te gaan.
een
of ergens
te nemen,
nicht
hier geen
mij
rijden?om
mensch,
en
raim
buitenhuis,
mijne broeders Ik kan al kende
en
't niet tiii-
ik
iemand,
in deze groote stad alleen uit te daizenden! *t Spijtmij zelf; want de
toestaan
geen
is niet kwaad
integendeel, zijheeft goedeboedanigniet knorrig, heden, is niet gierig, niet heerschznchtig : maar ik das vri)dnrf spreken,'t is een zoo onkundig mensch, vroaw
dat nergens echter en
maakt,
en
smaak leer
;
in
hebbende,en
werkzaara
die, londer de
doende, ook alles in de
war
nergens van wetende, zijnde,zich,zelf bezigheden minste
jaagt
order
alles te
gelyk
125
0, hoe verlangik tusschen haar is
zwaar.
een
onderacheid
moeder! Onze huishouding mijne geeerde
en
Wij
huia! welk
naar
hebben
drie bedienden, en
maar
hoe wel
tijdover! By zitten wij alte ons gaat geen uar en wij ontbijten.TerwijIvader ons alien iets Toorleesi, het eersie van den handen bezigheden onze ge?en, vliegt zonder wel gebraikt te zijn dag om; doch is niet voorbij Maar wat begin ik? Gij,mijne lieve tante! weet ditimalles. 0, kunt gijniet iets uitdenken,om mers mij hier Tandaan te krijgen ? anders vrees ik, dat ik hier nog wel
is alles! wat geschikt
hebb""n
wij nog een verloren; te vijfuren
.
dagenzal moeten die mij half verwarring, enz. hoogachting, veertien
koekeloeren in mal
maakt
•
•
geraas, een Ik ben met alle een
E. Wolff-Bekker.
Gitje. Zoo
men
ons
destijds —
wij sprekenvan
de
dagen
den naam naar jeugd,van onzen kleine-jongenstijd Van der Plaa bet uitwendigvoorkonien van en Brigitta gevraagdhad, ons antwoord zou geweest zijn: »Wat blieftu? wij hebben de eer niet deze persoon te kenneh.** Had men te gemoet gevoerd:"Hoe, kent gijBrigitta ons Van der Plas,de naaister,niet? hecft zijdan niet jaar en dag bijuwe oaders gediend?** wij zoaden geantwoord den bebben met nitroepen de wedervraag: "Meent a Gitje,onze naaister? Neen maar, die kennen we opperbest. Eon schaar en een stukjepapier,en wij zuUen Q op staanden voet een haar besilhouette van welgelijkende zorgen! Maar wie had ook kunnen denken dat Qrigitta der Plas ^n en hetzelfde wezen is met onze Gitje?** van Inderdaad, wij hadden haar nouit anders hooren als Gitje. De aanstaande meester of meesteres noemen met eene en voomame begintreeds vroegtijdig ongetwijfeld den dag te leggen aan welopgevoelde onverschilligheid het lot en de levensomstandigheden omtreut der dienstonzer
—
126
Obk
boden. zoo
het in
was
komen, noch dat
noch
borgermaDskiDdereii zijn aristokraten.
onze
kinderbrein Dimmer grootelai^s opge* dat Gitjede afkorting kon zijnvan Brigitta, naainter zich de weeldevan een gealachtsons
durfde yeroorloven. Van
naam
klinkt andera
zedigen
der
hoize
behoorde
kielen, witgestreepte broeders zulke
het
in
mangel en
rountend.
zeggen,
Gitjehaar ambt hare regelmatige blauw-
ellebogenwij
en
en on7«e
opmerkelijk grootegaten wisten te bor^n. kwam boven, op de kinderzijatrijken,
keeren
een
men
herstellen der
welker
kamer, die het oitzichtop den ook
kwam
ouders uitoefenen. Tot
onzer
werkzaamheden
Andere
Plas,zoa
bargerlijk genoeg.
Drie- of Tierroaal in de week ten
En
Stonden
pers bevonden.
een
haar
kant alles in orde, dan
tuin had,
en
waar
Zij streck
zich uit-
dieii te vuur en was van ijzera haalde zijde strijkplank den voor de gebruikelijke plaats:te weten
die op dag en bevestigde met het eene brugsgewijze,
eind op de phiktafel, het met andere tafeK en zoo, dat als Gitjein het
andere op een midden stond,zijnaar De
plankwas
en
deed
in
denken
aile kanten
do handen
een
wollen halfgezengde
aan
een
flanellen borstrok
aan.
ruini had.
deken
oud mensch mager Het aardigst om was,
gewoeld, met
een
de dann-
znsters te zien strijken. Behoorlijk jorken onzer »iugrimmers nadat het te strijken eene dampt,** kleedingstnk werd de jurk tiT had ondergaan, matig^waterspreiikeling de strijkplank hand genomen, met een even en opgetild, rok van het japonnetje der nitendeu door Itjf en heengeder ijzers uit de stoken. Daarop greep Gitjenaar een haar wang aan links,bracht het even gloeiende strijkpot heette was, boende het te voelen of het goed van om doek aan haar af op een daarvoor bestemden lochtigjes
rechterhaod,en
toog dan
voor
goed
aan
het werk.
De
slap«vormeloos,naar de grond afmet iederen hangendnest, begonzich weldra, en sierlijker
dansjnrk,eerst streek
van
een
het heete y^r,
om
de
plankheen
te kmllen.
127
Ook
de zustera
waren
^elak wilde,dat zijnaar te zeggen
was
toen
half
maar
nog
teyreden,indien het on*
het kinderbal moesten, niet in de
mode) en
door ieiuand andem
{baaUje haar jurken opgestrekea
of ook maar gestreken, als door GitjezeWe. waren, Eenmaal ^s maands ambt en werk haar riepenGitje^s naar beneden,in de hniskamer. Dit gpiichiedde, wanneer den buitenbleeker thuisgekomen, de groote wasch, van kant werd gedaan. Het huisgczin, waarin wij op* aan dat iedere, ook de kleinewasch, 266 talrijk, was groeiden, groot Terdiende te heeten. Doch wij sprekenthans van de bovenmate ganschzeer uitnemend groote,van de groote in den technischen zin niet in den etymologischen, maar het woord.
van
Wanneer
deze
Gitjeer bijte pais.Zij daalde
aan
dan
de beurt uit de
lei,kwam miu
heilige
neder, en sloot zich met onzo in het allerheilige in de huiskanier, op. Goen
sferen der moeder
kinderkamer
moeder on onze achouwspeldan om belangwekkender Gitjedc noodigetafel* en beddelakens te zien rekken. Zij deden het kearignctjos,en niet alleen netjes,maar Elk was met geestdrift en hartstochtelijk gestationeerd der dwarszijden de groote,langwerpige e%t« van een aan tafel; van de lakens lag een nog ongerekte afnemende en stapellinks,een reeds gerekteen telkens aangroeiende recbts;in het midden, de uiteinden van haar slacht* stapel offer des oogenbliks, tusschen de en doodsbleek, ellenlang dicht aan het lijf gesloten, vingersklemmend, de ellebogen acbteren over* den rechtervoet voornit, het bovenlijf naar
hellend,stonden de beiden dienstbode, en voud
en
leven. uit
ons
de
rekten, rekten, rckten:
meesteres
typen
en
va^
de een*
hoUandsch leven en binnen* van plichtsbetrachting, doch met gespannen aandacht Voor ons, die lijdelijk de groote vraag deze: Zal was hoekjetoezagen,
Gitjezoo ken?
vrouwen,
aanstonds
of zal
onze
onze
moeder
Gitjenaar oogenblikken
moeder haar
over
de tafel heentrek-
en voorzijn
zich hebben
binnen
weinige
en toegehaald
bait-
129
bg iemand ter wereld te ondermijnen. Ook uitgedrakt, Gitjeplachttldos te redeneeren, sboo Yaak sijdacht aan haar nq en dan. Leendert Van Kayk. En dit overkwam de reden? Hijwas, en hiermede neemt naar Yraagt mon Yerhaal eene one ganech andere wending ale tot nog toe, hijwas haar verloofde,sinde jaar en dag. Op het tydhadden zijde ziWeren brailoft wij spreken, etip,waarran ondertrouw reede achter den rug; meer Het geloof kan rag. Ongeloofelijk?
hanner den
geven;
doch
men
kan
n
het feit,het
dan achter men
n
niet
welonderzocht
en
feit voorleggen, dat Brigitta welgestaafd geachiedkondig der Plaa seven van en twintig jaarverloofd is geweest met Leendert Van Knyk. En toen? toen stierf Leendert Van Kuyk, in den onderdom van vijf en vijftig jaren,aan de cholera. van beroep. Hengelsen Hij was een vischtuigmaker hebben wy bijmenigtein eimmen, haakjesen dobbertjes zijnwinkeltje gekocht,of ook wel, zoo arm als hij was, hem ten geschenkegekregen. Wij van om Gitje'swil in bekrompen om«* wisten destijds niet,dat hij werkelijk verkeerde;integendeel, wij hielden hem voor standigheden in goeden doen.^) Was man een zijnmagazijntjemet overvloed van volgeladenmet een benijdenswaardigen Watertandden wijniet bijhet zien van vischgereedschap? zijnerottinghengels, zijne zijneschakels en schepnetjes, ander kanstaas? torren, en nagemaakte paardevliegen, Kunden wij kostbaarder of sierlijker voorwerpen ter aarde, dan zijnepierenbakjes van blik,bestemd om geschilderd de borst gedragente lederen riem schuins over aan een ? cavalerie^officieren worden, zooals de patroontasschen van Doch, ook^al waren wij bekend geweest met Leendert^s armoede, w^ zoaden zijnegeschenkenniettemin hebben Kinderen zijnniet alleen hooghartig maar aangenomen. of soqe ook inhalig.Let maar op, als er een broertje,
1) to be in
eauj
circumstances.
130 liomt te •ierren, hoe
grifde OTerbliJTenden sijnom
het
speelgoed, nagelaten poppen met echt haar en beweegbare bromtolleiii prijate oogen, tooTerlantaarns,geachilderde ?erklaren Men
al krieuwende
en
bemerktwel:
er
er
De
in.
erfenia te wezenlijke
een
geleerdhebben
mochten Een
mooi Toch
niet. juiat
de
zijn,zult gijze
toaacbentijda
in acht te waren
hun Toorkonien
waa
zal
Tenzijze
Tormen
menachen
paar
te yerdeelen.
Yolwaaaenen ; reeds eerate reia de beate dat
deelen
harteloat zien aanvallen.
naar
elkander
zijnaanstaande
het
zit de woWenaard
Ba
onder
neoien.
Leendert
en
alles behalve
Gitje temg-
Zij behoorden tot die beminnenawaardigen« op wier aiterlijk men ophondt acht te alaan,zoodra men tweemaal Tier en twintignren met hen in gpzelschap ia atootend.
Goedheid
geweeat
en
trouw, de hoofdtrekken
karakter, atraalden nit beider oogopalagu Leendert, in de zomervacantie, a* morgans
dag
en
dauw
met
one
van
beider
tegen. Ala
vroeg, T66r vboruit viaachen ging,kende zijne
komendheid
Hij achelde ona op, wachtte geene grenzen. gedaldigToor de huiadeur tot wij gereedwaren, stapte met
de en
af.
ona
naar
hoiten,droegons
leende viacbrijkste plekjea, atond
het beate deel
Tan
bracht ona naar bennetje, ona van zijndeegen pieren, zijneigenvangat aan ona
Hij Tischte kenrig.Meen riaachen kan:
vooral
niet dat ieder menach
zoo
goed te hengelenis $ene intaitie en oefeninguoodig. langdurige groote gave ran de rerhalen,die Leendert ona verhaalde van Aan zijn die hij talent en gelak;van ettelijke driepondabaarzen, had opgeslagen; achter elkander nit een amal alootje Tan die hijtot aan den ataart had moeten openapalken aalijea« om zijn afgebetenaim en haak terog te krijgen;ran anoeken, die met zijnhengelwaren van weggezwommen; bloedende zeelten,die gepiept hadden ala kleine kinderen; die hem 'a aTonds in ^a morgena afgeatroopte Tan palingen, adjnTinger hadden gebeten; wij met een geloofden Tolkomen geloofala aan de Arabiache Nachtyertel* ^Ten maar
om
—
131
dingen insonderheid '
lingen. Twee
wijteq hem haakje door middel
hebben
Vooreerat,oni een nienw geleerd* halve-steken (zeemanaterm) van zoodanigaan de boTenzijde te bevestigen met en aan snoer en omwoelen, dat het haakje kaarsrecht,
kome scheef,onder het dobbertje
risch*
een
tbeelood te
niet schots of
hangen: voorwaarde alleen het den hengelaar mogelijkis, met zekerwaarop of en in welken graad hij "beet** lieidte onderkenneu heeft Ten anderen hebben wij ait de school vanGritje^s wanneer bruidegomdeze les medegebracht: troQwhartigen beet hebt, hengelaar, en gija gereedmaakt gijwerkelijk op het
slaan,sla steeds
te
Tan
laatste
heefb
geval,zoo zwemt doorgebeten,
in den
bek,
kieuw.
In het eerste
en
gunt
n
a
het
te
af, nooit naar'
vischjeniet
hoogsteeen
toe.
Tolkomen
het achteruit weg ten
a
met
In
goed nw
aas
stakje bloedig gij het diertje
geval noodzaakt achteroYer te buitelen, en wringtjaist daardoor,metdoodelijk zelfstandigheid geweld,den angeldoor de hoornachtige der
geopendelippenbeen. Basken
De
Haet
Orang-Oetan.,
Orang-oetanhad gedurendezijnyerblijf op Java eene Trijheid volledige genoten,zonder dat hijde minste poging tot ontvluchten had gedaan. Een paar dagen hem in een sloot men de inscheping Toor groot hok« maakte hem bamboestralies voorzien. Deze opsluiting met woedend. Hij greep de tralies en schudde die met kracht ; die pogiageninziende, de vruchteloosheid van iiiaar ging bezijnekrachten op iederen bamboestak afzonderlijk liij en Hij Tond er een zwakker dan de OTerige, proeven. deze yerbroken was, en hield niet op, Toor hijnit het De
hok
ontsnapte. 9*
132 met een kettiug achipwerd hij aanTankelijk bout vastgelegd; maar een hijmaakie dezen ran bet aan bout loa en liepvrijrond« den kettingachter zich aanDaar de lengtebem hinderde,wond hij»ch sleepende. den kettingom bet midden, en wierp het vrijeeinde over den schouder. Ala deze wijzevan dragen hem niet beTiel,nam hijbet einde in den mond.
Op
het
hem op bet echipvrijte laten eindelijk met de ma« rondloopen. Dadelijkwerd hij gemeenzaam trozen, en overtrof hen in behendigheid.Dikwijia joegen terergeefe; hijwist ban aj bem in bet tuigna, maar te ontsnappen. Zijecbudden dikwijlade toawen, altijd Men
benloot
dat hijbad aangegrepen, zoo geweldig, beginneieder oogenblikmoest verwachten
die
nederetorten.
Weldra
echter had
ging,dat zijnespierenmeer achokken
Op boom ?an
men
men
hem
de vaate
dan Yoldoende
waren
in den te
zien
oyertuiom
die
weerataan.
te
Java
ateeda op een nabijataanden legertoebereid;aan boord maakte hijgebroik
een
had
de zeilen of
de
van
eene zoigTnldigbeid
Zijn
hij zich
Toedael
der baaitjea
toe ligplaata
matrozen
om
zich met
te bereiden.
omatandigbedenveranderd. Vroeger nitalaitend van groenten levende,ging hij aan boord ook tot het gebruikvan vleeach,zelfa van raaw vleeacb over; brood bad by gaame, maar vrachten apanden ateeda verreweg de kroon. Ook voegdehg bijhet gebroik thee en wijn; zelfamaakte water dat van koffie, van den kapitein van hijzich eena van de brandewijnfleacb waa
naar
meeater.
Hg
wiat
om atellen,
zeer
wel
allerlei middelen
zijnelekkemijente bekomen.
in het werk Ala
te
hijze niet iemand kon macbtigworden, werd hijbooa, en vervolgde Ik kwam, zegt Abel, zeldenopdek, zon* onopbondelijk. of vmchten der aoikerijen bem \"ij voor mij te bebben. Dan kon ik nooit zgn waakzaam oog ontanappen*Soma
133 ik
klom
een
eind den mast
tijdin« legdemij
eene
begon mijne zakken niet,dan
klauterde
te
op^
bij haalde m^
maar
al-
xijnerbauden
op bet
ondensoeken.
Gelnkte bem
dit
nederdalende
mij
om bijmij voorbij,
been,
en
ge?albem te ontaf te klimnien, dan gleedbijanel door scbielijk saappen touw af, en atond mij beneden reeda af te langs een Soma liet ik ait den mast een wachten. aan oranjeappel bet dek neder; telkcns als bij dien tot aan touw een trok ik de vrucbt op. Na zoodanige tracbtte te krijgen, bield bij zicb een en teleursteUingen poos onverscbillig, de koord, waaraan de appelbevestigd greep dan plotseling werd ook dan Stelde ik bem te leur, dan was. bij waarlijkwanbopig,gaf bet op, en klanterde onder bet scbelle kreten door bet tnig rond. uiten Tan te
ontmoeten
;
maar
tracbtte ik in dit
Dit dier vertoonde andcre
apen
ons
nooit de
ontbalen, maar
malle
klucbten,waarop bewaarde altijdeene
Hij bezat ook niet banne kwaadaardigdeftigbeid. beid. Werd dan bepaaldebijer zicb toe bij geplaagd, te ontwijken.Hij becbtte zicb aan om zijnevervolgers de pcrsonen, die bem goeddeden, liefkoosde ben door zicb tegen ben aan te drukken, en gaf zijn Tertronwen door zicb,als bijbet te kwaad te kennen kreeg onder bunne bescberming te stellen. Een der matrozen Deze was zijnbijzondere lieveling. deelde bem trouwens dikwijisvan zijnrantsoen mede, maar bijwas niet zeker, dat bet dier bem niet na en dan zijn bescbnit of grog ontkaapte. Meer dan eena maakte bij zicb meester den kop koffieYan ran sijnbemet eene schermer,en dronk dien ledig zoo beid, grootedeftigalsof' bij eene karikatnor van den menscK wilde Toorstellen. Ik bekleedde, in zegt Abel, de tweede plaats eind den mast opklom^ als ik een en zijnegenegenbeid, om een eenzaam boekjete bebben Yoor mijne lectonrf. bijzicb bijmij, wikkelde zicb in een boek van plaatste bet zeil,na Yooraf mijne zakken onderzocbt te bebben. zekere
134 eu
keek
tijdtot tijd op,
van
lettend
na
om
mijne bew^ngen
nauw-
te gaan.
hield
de
te spelen; scheepsjongens hijtrachtte er hen toe ait te lokken door hun, als zij tik te geven, en onmiddellijk te Tlucheen Toorbijgingen, die te kennen gaf,dat hij wel wilde teu op eene wijze, zijn. Hij geraaktedan met hen aan het worgeTangen stelen, waarbij men duidehjkkon opmerken, dat zijn hen op den grond te werpen. streyen wan
Hij
er
van
met
Met de kleine apen, die te gelijkmet
hem
aan
boord
hij zich weinig in. Zijvan hun kant dedcn, zoodra zijvrijwaren, hem in hun gezelalle moeite om
waren,
Het
schapte krijgen, sprongen hunne
om
hem
been,
te
maar
Tergeefs*
gevolg.Slechts een enkelen keer, toen hijzich onbewaakt achtte,was hijzoo genadig met te doen. een Terwijlhet jongen aap een spelletje dier om hem been sprong, greep hijhet bijden staart, en
bleven zonder
avancea
trachtte het in
sprung
een
deken
te wikkelen.
Het
dier ont-
hem, begunzijnecapriolen opnieuw,en de Orang-
herhaald^nog Terscheideue keeren zijnepoging. Eens werd hijbetrapt, kooi met drie apen toen hijeene dat boord wilde werpen: hijhad ongetwijfeld over gczien, hij zijn deel wel had zijeene lekkernijkregen,waarvan oetan
willen hebben.
Enkele keeren,wanneer
lekkernij geweigerd was, gafhijzich aan de grootstewanhoop over; een paar maal had het den schijn, alsof hij door zelfmoord eeo einde aan Hij vloog in woede zijn leven wilde maken. den rand van het schip, verdween; het dunrde een over en men hem, onder de ankerkettingen eer gemimen tijd, hem
eene
vond. rertcholen,
Twee verlaten
keeren van
was
hij geweldigverschrikt
het eiland Ascension
werdep
er
acht
Bij het groote
boord gebracht.De Orang-oetan klanaan sehildpadden terde dadelijk met alien haast hoog in het taig,hooger
135 dan
hij ooit
te
had.
godaan
voren
Van
dat
Terheveu
lippen, atandpuntbeschoowde hij\met Yooruitgestoken liet een dof gebrom hooreo. Eeret de flcbildpadden« en de verschrikkelijke na geraimentijdbesloot hij, voorwerpen steeds in bet oog houdende,' langzaam af te klimmen, ook later nooit toe te bewegen,dichter dau was er en afstand van Terscheidene ellen de schildpadden te op een Den aiideren keer waren naderen. eenigein see badende menschen de oorzaak van zijnschrik. omdat het dier hier Dit verhaal is te meer belangrijk, aangeleerdekansten vertoonde. Een Orang-oetan geene allerleikunstcn kan door zijnegoneigdheid tot navolging leeren.
Zoo
leerde deze te Lunden
ledeniaten gaan; Die gang, dieiimen
boord
aan
meermalea
heeft waargenomen, is steeds hoadt, oni zijnevenwicht te en
achter het
den
bijgevangen Orang-oetans zeer waggo]end,en het dier bewaren, de handen
Inderdaad den
hoofd
aan
ook
de
wijze,
hals
bijnaop den hals in evenwicht is,en zeer weinig behoeven te doen, om Volkomen
is het evenwicht niet;
zittende
slaapin
houding,als
werken, het hoofd en
is dan
boven
is, zoodanig, bevestigd hoe .weinigde Orang-oetaa uit blijkt, duidelijk stand en den opgerichten geschapenis. Bij gang mensch is het hoofd zoodanigondersteund,dat l^et het
waarop dat er voor
hoofd.
had
alleen op de achterste hijdit nooit beproefd.
den
bij de van bevestigingspunt
beenderen
meer
naar
voor
die dieren
naar
waarheid van
slechts spieren
het recht te hoaden.
wij zien,dat bij den
de
dus niet nekspieren Bij den Orang*oetan .
zakt.
Chimpansee,en
ligthet
kenmerk
voorover
dat de
andere den
dieren nog meeri schedel aan de halsdaardoor
achtercn,en
wordt
het
hoofd op te heffitn.'Zeer dus reeds door de oode dichters aU
het moeielijker wordt
den
opgehevenhoofd
mensch kan
opgegeven,
rondzien
en
den
dat alleen
hijmet
sterrenhemel be-
schouwen.
L. A. J.
Borgersdyk.
137
Tenrolgenen te dobden,dikwerf onder de grootste zal hijtweemaal ioezien,eer in het venrolg marielingen: ecu om weinig gouds doet sterven. bijeen ongelukkige Bijna zonder reden beeft hijElegaatuit zijn land verjaagd;deze zwerft na zorgzaam rond, kampend met gebrek misscbien, en genoodzaaktmet roof in zijnlevens* te voorzien en in dat der getroawen,die bem onderboad geyo]gdzijnin zijneballingscbap. »Ik venrolgbem overal,en tocb ik weet, dat bijarmen, pclgrimsen koop* te
—
lieden niet
Niemand
ontneemt moeite
beden
alleen den rijken banne
berooft,maar
nacht
tot
nog kannen vangen, weike ik wenscbte, dat God mij dezen
beeft bem
ook deed:
men
ecbatten
belpermoobt geren!^
gezelen
een
ridder op zich Toortrijdende zag de koning een wilde blijven; toekomen, die blijkbaaronbekend zijne Al
waren
wapenen
als
zwart
kool, zwart
zijnbelm
was
en
bedekt met een 8cbild,zijn schitterende balsbergwas zwarten bijop wapenrok,en zwart was bet paard,waar zat. Hij kwam langseen eenzaam pad gereden^en de de dat die donkere krijger koning kruiate zicb,nit vreeze Maar vertrouwende op God, booze Tijandmocbt wezen. ik zal dit aTontifur dacbt bij:»Ik zal bem niet ontwijken; De zwarte wel te boTen komen, mits God mij bewake/* bad
bem
yerdoold: scbooner
inraiddels bemerkt, bet
zal bem
is,dan ik
er
en
dacbt:
»Deze
is zeker
kosten, die zijne wapenrnsting in zeren jaren eene gezienbeb:
zijscbittertals de dag,van steenen en klaar goad. Hoe kwam nooit in *t was balling bijin \ woud? een arme bezit van kostbare WHpenen/* zoo Toen
zij dicbter bij kwaroen, gingen zij elkander
zonder groeten; wel voorbij aan,
zag
de
een
den
ander
strait
banne lippen. De over er geen woord kwam bield weldra stil, dacbt bijzicb zelven: »Wie en
maar
zwarte
deze wel mag in iets kwaads
zijn,die greet nocb den
zin
bebben.
spreekt? Hij most
Ware
bet
om
mij te
138
koningte verraden,hijkwam niet hier. En wat zoo hijin bosch en hagen zoeken, zoo het mij niet gold!BijGod! hijzai mij niet ontkomen, ik wil weten wie hijis; en wordt niijnverdan zal hijmijpaarden rusting moeden bevestigd, moeten laten en met schande tenigkeeren.'* Hijwendde den tengel had weldra den koning achterhaald, dien hijal en cm, dreigendnaar zijnuaam Traagt en naar het doel van zijnentocht Deze wil op geen dwang antwoorden,en bnitendien niet geneigdzich bekend te maken. Het was komt tot een geTecht,en zijredeu met zulk een drift de hamen bogen.Toen op elkander aan, dat hanne rossen de speren gebrokenwaren, het zwaard. grepen zijnaar De koning hieaw den zwarte het schild in tweeen, alsof het een lindeblad geweestware; de andere weenie zich niet minder,en de zwaarden gingenop en neder op helm en msting,zoodat weldra het roode bloed door de malien de spaanders banner schilden in het ronde drong,terwijl vlogen,en de helmen op huune hoofden toI schaarden blatsen raakten. De zwarte wordt eindelijk het en van paard geworpen^ terwijl zijnzwaard daarenboven in stukken vliegt, en hijdas in de macbt zijnsyijandsraakt. en bespieden van ongedeerd
aan
den
Earel wil echter geen weren: hijknoopthet
man
slaan,die zich niet kan
gesprekweder
en
aan,
kanders krachten hebben leeren kennen, komen elkander met
hannen
bekend te maken.
De
naam
en
zwarte
het doel
van
Terhaalt na,
ver-
zijel-
na
zijovereen den tocht
hijland
hoe
is Elegast; goed verbeord heeft: zijnnaam hijleeft het goedder armen. Sinds Tan roof,maar hijeerbiedigt koningKarel hem gebannenhad, heeft hijzich in woaden wildemissen opgehoadenen de rijkengebrandschat. en HijToer ook nn weer op avontanr, maar hijhad het door bekoeht: zijn en meer goedzwaard had hijverloren, slagen en
ontvangen dan ooit eenig De
koningwas
Yerhoord was,
en
man
te voren*
dat zijnwensch bijzonder Tvrhengd, dat hg den man ontmoet had, dien by \ \
139
zich boTenal
gezelwenschte.
tot
De
nood
dwong
hem
leugen: hijbeweert, dat hijmade een roover is Adelbrecht Toert dat hijden naam en Hij bralt er op, noch armen dat hijkerken noch klnizen spaarten rijken zich ODtziet; en hij stelt Elegastvoor, om gezamenl\jk Maar deze des koninga achat meester te maken. ?an weigert;want al heeft Karel hem ten gerolgevan booze nit zijnegoederenontzet en Terjaagd, altijd ioblazingen zai hij hem »want hij itf zijn rechtmatige eerbiedigen, daarover in zijno Torat.**De koning jaichte ziel,en stelde tot
een
zich
te beloonen. Hij geefttoe, en rijkelijk zijdan op aTontaar zouden trekken, op zijne Traag, waar hem het kasteel van noerat Elegast Eggerikvan Eggermonde, *s konings zwager, die toch een yerrader is, en gaarne zijnenheer het leven zonde benemen, ale hijzijne deze hem met weldaden kans schoon zag, niettegenstaande overladen heefL Zij togen op weg; en al voortrijdende veld eenen ploegstaan, van welka zag de koning op een hem als breekijzer te koater hijzich meenter maakte om
hem
Toor
dienen. Voor men
de den
op
veste
gekomen,
Rijn vond,
die de
wilden
zijeen
schoonste
was,
gat in den
die mirar
geraken. Elegasthaalde een hijde steenen begon ijzervoor den dag, waarmede lo8 te broken, en toen ook Karel zijnploegijzer aanbracht, lachte hij,en vroeg, waar hijdat had laten roaken,want voorzien! Karel redde er hij wilde zich van een dergelijk zich uit, door te beweren, dat hij zijnbreekijzer voor nit geweinigedagen had verloren,en dat hijdit maar hrek aan wat beters had genomen. Zij vorderden intusmakcn
om
echen
met
was,
binnen
han
hijkon
Toltooid
was,
er
het slot te
werk,
ofschoon Karel
maar
kwalijkmee zon
Karel
te recht.
daar
groot en
Toen
sterk
de doortocht
blijvenwachten, terwijl
Elegastnaar binnen zon gaau om den schat te rooven, want hijwilde niet toestaan, dat de koning,dien hg voor dief hield, zich naar binnen bega£ geen behendigen
140
Elefl^tkencle menige looze streek; hijtrok zeker kraid nit eene tpWt in den manr, en stak dat in den mond: dit kroid gafde macht om ie Teretaan, vrai hanen vernam nn kraaien,en wat honden bassen. Ilij terstond^ hoe
een
haan,
en
bond elkander
een
in banne
taal
ver-
haalden« dat de koning daar in de nabijheid was. Elegaat daardoor ?ernchriki,begaf zich naar baitcn, en meldde
hijgehoordhad. Deze haalt de schondere op,, de taal Tan hem dwaas, dat hij luistert naar noemt en het Tee, wat hijbuitendien Toor een sprookjehoudt »Hoor dan xelf/* hernam Elegasten siak den koninghet Karel,wat
—
kraaide op nieuw, dat de bevond, en Karel was genoodkoningzich in de nabijheid kraid in den
De
mond.
sijngezelmoed
zaakt
haan
werk niet te laten steken. aan.*^
Hij
eischte
spreken,om het bogonnen zei: »WeInu, ik Tang Elegast
in te
daarop het
kruid
weder,
en
toen
de
zocht, begon hijte lacben en naar koninger teTergeefs sprak: »Zijtgij waarachtigeen roover? hoe komt het, dat men niet telkens Tangt, als gij uit stelen gaat? n Het Terwondert mij, dat gij nog leeft. Ik heb a het kruid nit awen,*miond ontstolen : Tan stelen hebt gijniet De koningdacht: »Gijzegt de waarbet minste begrip.** heid.** Elegast ging no naar binnen; door eene tooversprenkdompeldehijalien,die in het kasteel waren, in een diepenslaap,en deed alle slotcn openspringen: hij nit den achat, zooTeel als hem goeddocht. Karel nam no wilde na daar rijden, Tan maar Elegastwenschte nog zadel te halen,die nitmantte door kostbaarheid r eerst een rood goad, die klinken, er hingenhonderd bellen aan Tan als Eggerikrijdt Die schat hing in de kamcr, waar toen Elegasthem en aanTatte, gaTen de* Eggeriksliep, ^hellen anlken klank, dat Eggerik er door ontwaakte. hield Hij greep naar zijnzwaard: maar zijneechtgenoote hem
tegen,
zijn,maar hijtinds
en
beweerde,dat niemand
dat hem drie
zeker iets anders
dagen belet
werd
te
daar
binnen
kon
kwelde, waardoor
slapen,te
eten
en
te
141
Ztj drong soi"Iang bij hem aaii« dat hijhaar bekende, dat hij'skoningsdood had gezworen, eindelijk haar de eedgenootennoemde. Dit hoorde Elegaat, en en het in »jn gemoed met het doel om het Terraad prentttf den dag te brengen. De graTinroer aan hevig tegen faaren echtgenoot woedcnd nit, en deze aloeg haar zoo dat haar 't bloed ten mond met de vnist in *t gezicht, en neua nitaprong.Zijfltak daarop het hoofd bniten het
ctrinken.
Eiegastslooper in stilte been, en ving het bloed der vronwe het den op in zijnrechter handschoen, om te doen voorleggen.Daarop pre* koning ala bewijsstak velde hijeen gebed,dat alien weder deed inslapen; hij den zadel en het kostbare zwaard van nam nn Eggerik mede, en bracht dit den koning. Hij verhaalt hem, wat binnen om Eggerik heeft,en wii weer naar hijTernomen het hoofd af te slaan. Karel begreep no, waarom God hem had uitgezonden, en hijdankte den Heer des Hemela ootmoedig.Hij wil zijnmakker nog eens op de proef raadt hem af; bijwijsthem en stellen, zijnvoomemen en onderneming, Toegter bij:»Sterft op het geTaar zijner de koniog,welnn, dan is hijdood, en geen haan kraait naar. er kommerlijkentoeGij werdt er door van uwen Maar Eiegast stand beyrijd/* onUteekt daaropin toorn, de koning,zegt hij,is toch altijd want zijn rechtmatige is; en hijwil zijnplan heer,wien hijeerbied verschaldigd Karel zag nu, hoe trouw vokoeren. hijwas, en hijvatte de geledenverdrukking te ver* het voomemen op hem goeden. Hijwijsthem nu een beter middel om het ver* raad te straffen, en geefthem den raad alles aan den koning te gaan ontdekken, op wiens welwillendheid hij ddrft niet dan zeker'zon kannen rekenen. Maar Eiegast wiens gramschaphijvreest, den koning verschijnen, voor »6a omdat hijhem eens een rijkenschat ontroofde. bait mode,, dan naar neem awe en onzen schailplaats, den koning zallen dcelen ; ik zelf zal naar dien wij moi^en hem kennis te geren van den toeleg/* gaan om bed,
en
—
142
gezegd,zoo gedaan. Karel toog weder naar en Ingelheim, geraakteonbemerkt in zijnvertrek. Weldra alles den dag, en blies de wacbter het aanbreken van De koning Tergaderde niakte op de been. zijnenraad, deelde daar mede, dat hijwist,dat EggerikTan Eggeren monde sijndood had gezworen, en weldra zou komen opdagen om zijnopzette Tolvoeren. Op raad van Namels Zoo
van
Beieren moesien
bet kasteel bevonden;
zich men
nn
alien wapenen, die zich op de verradere binnenlaten zon
wilde, hooge bnrchtzaal,en wie den koning te lijf Die raad werd »*t bloed zon bem loopen ten sporen.*^ geToIgd;alien wapenden zich,en de poort werd met^zesdnchtte Eggeriken zijnmachbezet,want men tigman opdaagden, tigenaanbang. Toen de saamgezworenen opendemen hnn de poorten,en lietze binnen ; dan werden vond onder hanne kleederen halszijdoorzocht,en men Het opzet kon niet geloochend bergenen scherpekniJTen. worden, en zijwerden alien naar gelangzijaankwamen, toen en gezet. Ten laaUte kwam ook Eggerik, gevangen hijvan *t paard gestegen was, en de zaal wilde binncnin de
gaan,
sloot
meester; ook Toor maar
den
men
de
poorten
en
maakte
zich
hij droeg verborgenwapenen.
die koninggebracht,
volhouden, met
Hij
hem werd
het verraad verweet;
hem
hijloochende alles,aanbiedende
aanklacht dorfde
van
een
zwaard
logen te oyertuigen.De koningzond
die iegelijk, en
speer
de
van
en Elegast, deed hem weten, dat hijhem alles vergaf, wanneer hij den koning tegenEggerikwilde bijstaan.De verheugde ridder snelde aan, hield de aanklacht rol, terwijl en hij in het breede Terhaalde,wat hij den Torigen nacht in i^geriksslaapvertrek gezienen gehoordhad, en als bewij8 toont hijzijnenhandechoen vol van het bloed der Y66r zoneondergang Tfoaw. nam hij op zich Eggerik tot de bekentenis der ondaad te brengen. Deze dacht: het IS beter gevochten dan den kop verloren ; en hijnam de nitdaging daar niemand in zijn belang dnrfde man, nu
om
143
Elegast,dat by hem, ala spreken. Karel beloofde aan bleef,aujneznster, Eggeriksgade,tot vrouw hijverwinnaar sou geren, en daarop liet bijde kampplaata ia gereedheid Men
brengen. door
beTal
terwijibij zwoer leven
zijn paard
over
in de
speer
*t
Na
band.
stond
Elegaat in, die
op wilde
Hij
gebed
evenwel
bij roem
daarvan
dit
met
bem
de
ten
in bet gras,
Heiligemaagd, als bij er bet
teeken
steeg op bemel, Tan
krnisea
dea
aijne
nam
en
Eggerik
ecbter
drift in
met
reed
maar
bet
wilde
ter-
paard wierp.
gebruik maken,
geen
gerecbt
neder
rooven,
ook
kwam
geen
en
bij bet
zijn wapenen,
en
krijt:bij zond
knielde
te
meer
maakte
Toen
Elegast,als aanlegger,
God
ran
niromer
afbracbt.
liet dit
krijt,en
bezetten.
hoede
zicb in de
bet
om
Tespertijdkwam strijdperk.Hij
T66r
eerst in bet
bet en
wel
gewapenden Even
koorden
sloeg
liet
inleggen, en
omdat
zijnen
nn opstijgen. De etrijd werd bevig en tot lang na Tespertijd. De koning bud God, dat recbt en mocbt beslecbten. billijkbeid gevecbt naar
vijand weder duorde
bij dit
Elcgastverbief bad, er
deel
»Die
Q en
bulp
viel.
raad
koning bem
goad
aan
waard
konings gebed mede
gescbonken en
was,
den
af, zoodat
bieuw
Terrader deze
dood
ten
nit
zijne
weduwe
eer
te^ onzen
De
scbaffen.** werd
OTorige Terraders
Toor
*8
boofd
bet
Tan
Eggerik in
op
dat de
koning dankte God Toor zijne bnlp. dienen,**zegt bij,»zijnvroed, want gij knnt bel*
zadel
den
zijn gewicbt
Gods
met
groot
pen
dat
en
bet zwaard,
no aan
nit een
bersteld, en
krijtgesleepten met de galg gebangen. Elegast werd bet
de
bnwelijk. Zoo dood
ten
beste
koning gaf bem moge
keeren.
God
ook
onze*
Eggeriks zaken
145 De
koninqik.
ik heb xeggen
woord
mijn .
•
aijaal
toekoning
...
vond
gegeven wacbt op de
ik
.
AUes is geregeld en
.
als ik bet
...
komen,
uor
dan
n
.
•
moet
deze onder-
bertoginvoor
drie
om
oTereengekomen
als xy
en
o
bier
...
Ik
begrijp De KONiNGiN. Dat son aanleiding geven tot nieawe nieawe woordenwisselingendie ik niet tooneelen ! wiens kunnen zoa verdragen. En gij,Bolingbroke, toewijdingik ken gij die Toor mij een waaracbtig BOLiNOBROKE.
.
.
•
.
.
.
...
.
.
...
?riend
zijt. .
.
Gijverwijdert mij,gijzendt mij been om een vijandinte ontrangen. Vergeefmij, MeTroowI bet de bertogin maar ik zai de plaatsruimen voor komen beeft nog niet geslagen, liar dat zijmoet gijzalt de weinige ten minste aan en mijn ijver openhartigbeid Ik zaI van minaten niet a toestaan, die ons overblijven! de Termoeienis Tergen, om mijte antwoorden gijlalt slecbts die bebben van naar mij te laisteren. (De 1*0sUmd^ laai er sieh op ningin,die bij hoar leuningstoel neervaUen; zijJHjkt op de pendtde.) Een kwartier« Mekwartier!... dat is al de tijddie mij oyereen ?roaw, dit land te scbilderen. Zijn de ellende van om o blijfb bandel is yernietigd, zijnaitgepat,zijn zijn finantien.. scbald yermeerdert bij den dag... En dit alles komt BOLINOBROKE.
.
.
.
•
nit den
.
•
nit een oorlog oorlogonnoodigroor en onze onze eer om belangen. Eiigeland mineeren, ie vergrooten;belastingen betalen,opdatde Oostenrijk worde en prinsEageniasroem keizer nutcbtig kanne beTPrbond bestendigen halen waarran een zijalleen roordeel trekken. Ja, Merroaw, als gij aan mijn woorden feiten moet bebben,weet slaat,als gijstellige geen geloof al de eer gij,dat de inneming van Boacbain, waanran de bondgenootentoekomt, zeren millioen pond stei* aan ling aan Engelandbeeft gekost? Met nw De KONINGIN. milord I. verlof, Toort
...
.
•
.
.
.
••
Dntoh
HeftdAr.
20
146 Weet BoLiKOBROKE,voortgoonde.
gij,dat wij te
Mal-
hebben Terloren,en dat de daizend man plaqnetdertig in ban roemrijke OTerwonnenen er slechts achtnederlaag de Veertiende doizend verioren hebben ? En als Lodewijk den
invloed
Maintenon
De
ineyroQw
van
had
weerstaan,
XI V^ van is;indien Lodewijk Marlborough sijnhertogin nit de salons van Versailleseen in plaatsvan hertogvan Villeroi te nemen om zijnlegersaan te Toeren, de slagdie
of Catinat had geVend6me en geraadpleegd kozen... weet gijwat er dan ran ons en onze bondgenooten zon gewordenzijn?.,.Het Fransche legerbiedt als het alleen het hoofd aan geheelEoropa en schrijft^ Europa de wet voor. Wij hebben goedwordt aangevoerd, het gezienen misschien zouden wij het nogmaalszien: niet toe noodzaken! laten wij Frankrijk er De koningin. Ja, Bolingbroke, ja,gijdie den yrede wilt,gijhebt misschien gelijk.Maar ik ben slechts een zwakke vrouw, en om wat gijmij voorstelt^ te bereiken, dien ik niet heb. Ik moet partij is er een moed noodig, kiezen tusschen^n en personen die mij ook toegedaaa zijn.
relden had
.
•
Die
BoLiNGBROKE. ik zal het De ! Ik
n
misleiden
.
.
.
ik
zweer
het
n
.
,.
.
bewijzen.
n
.
.
Neen,
konikgin.
neen
.
.
.
laat
er
mij onknndig
mijweder moeten ergeren op iemand boos moeten zijn ik kan het niet. BoLiNOBROKE,tcT gijde.0, wat te verwachten van een koningin,die niet eens boos kan worden? (Luide). Tan
zoa
...
.
.
Wat!
•
als
Mevrouw,
menu
bewees
op
een
on« doidelijke,
onder« onze Tan wijze,dat een gedeelte, wederlegbare in de kisten Tan den hertog Tan Marlborongh stand^elden gaati en dat dit de redeu is, die hem den oorlogdoet Toortzetten.
De
•
.
luisterendeen
EOKiNtiiN,
ik meende hoaren. Stil, er
komt
iemand.
.
de
te hooren...
meenende te hertogin Ga, Bolingbroke .
.
\
•
.
147
NeeD, Mevroaw.
(MetopgetcondetJieid Als ik er bijvoegde, dat een belangTan doorsprekende.) teederen aard de hertogin hineen meer en noodlottigen vrede doet dochten; die den hertogte Londen derlijken het hof terogson brengen. en aan Dat zal ik nooit gelooTen. De KOXiNGiK. BOLINGDROKE.
.
.
.
ItouNTfBKOKE. Dat
18
die atraks hicr officicr,
De
echter de waarheid ! En die jonge was
.
.
Maaham
Arthur
•
knnnen inlichtingen nauwkeuriger
misschien
ontroerd.
KONINGIN,
Maaham.
.
wat
.
koningin,
bevende.
BoLiNGBROKE.
Hij,of
ander,wat
•
.
a .
zegt gij?
bemind hertogin Hij!...Maaham!
een
xoa
geven
BoLiNGBROKfi.Dathijdoor de De
.
wordt..
komt
het
er
aan?
op
De
vertoomd.
koningik,
het
Wat
Ala (lioastig opstaande.)
er
my
op
aankomt,
mijbedriegtf ala men de belangenTan den Staat op den Toorgrond of bijer atelt,wanneer aprake ia Tan grillen, intrigea zondere belangen. .• allea moet Neen, neen opgehelderd worden! ik wil, ik milord,blijf! Blijf, ik, de koningin, ? zegtgij
.
•
.
men
.
..
'
.
•
allea weten!
moet
•
de
Bolingbroke, De
hertogin.
hmiende^goat trotseh
uU de deur recJUs
hertogin,
de
koningin,
Zij bemerkt Solingbroke bij de koninginen van verbcuHng.Bolingbroke maaU een buigingen groet* (jBolingbroke
voaruit stem
.
De
.
voortdurend hoar
die gcdurendeditiwmed
gich tat de hertogin ruJ^de. verbergen, milady?...Wat wilt gij?
iracht te
toam
Wat
koningin,
•
is
ia
De
er
hertogin,
in de hand
Torcy. .
De
.
en
houdt,
hoar de
De
paapoortenTan
de brief die
koningin, op
ioerptde papierenop
die $ij papierenoverrcikendc^
ze
den
!. begeleidt
drogen toon. de tafd).
•
markiea
Tan
•
(Zy *tIagoed!.«. 10
?
148 De
Uwe
Ik
uertogin.
breng aw
ter
denzdfdm
toon
aan onderteekeniDg
Majesteit De
komnoin,
op
de iafd links. Heel
jritten gaandeaan
en
ik sal lezen
goed
...
ik zai onder-
...
loeken.
De
hertooin,
had Majesteit sijn dezen •
•
echter
gijde.0, hemel!... (Luide.)Uwe dat het reeds vandaagzon bepaald,
morgen.
.
De
ter
.
.
Ja,zonder twijfel
koningin.
.
.
.
andere
maar
over-
Terplichten mij ait te siellen wegingen De hektooin, in toom en Bolinghroke aanziende. .
ik raad
zonder moeite!
welken
?oor
*t is
en
Uwe
invloed
.
.
zien
gemakkelijkte
me
dit
Majesteit op
0,
oogenblik
zwicht I De bedoelt
koningin,
welke invloed.
gij,en
ik zwicht slechtsvoor
.
.
Ik ken
Tan
De
er
slechts ^en.
de stem der rede,der
.
.
gerechtigheid
het
algemeenbelang... BoLiNGBROKE, hij de tafd staande hmingin. Wij weten het alien! en
Wat
tradUende sich in de houden.
KONINGIN.
Men
kan
en
redds
van
de
beletten,dat de waarheid tot
zoodra zijmij bekend is... zoodra maar mij doordringt, er sprakeis van de belangenTan den Staat... aarzel ik niet meer!
BoLiNGBROKE. De
koningin,
Dat in
dat de innemingTan
lingaan De
koningingesproken. vuur gerakende.Het is gebleken, millioen pond ster* Bonchain zeTen is als
Engelandkost hertooin.
De
MeTroaw!
opgewonden.AUes wij in den slagbij Terloren man bg Malplaqaet dertigdoizend
hoe meer koningin, hoe longer dat berekend... is het nitgemaakt, Hoehstett of hebben. D^
HERTOGIN.
Ds
konikoin,
Maar, met
nw
Terloof...
opsiaande.En gijwilt,dat
brief teeken,dat gelijken
ik zalk
een
ik
een
der*
znlk belangrgken, \
149
een
ken...
Neen,
zelre weet. ..?
en
naowkenrig hertogin...
voordat ik
neem... maatregel ernstigen
de
meTroow
of anderel ik wil geen eerzachtige plannen dienen den Staat niet opik zal daaraan de belangenran en ...
offeren. De
iiertot.in.
Dr
KONiNoiN.
Een Ik
woord kan
slechte...
niet
Het
is
tijdcm naar de godsdienstoefening te gaan. zich. Jk (Zijvcrwijdert neenU toomig de papierenterug,die op de tafd hertogin .
.
.
Uggen en goat weg: Bdingbrokekijlihoar geskhi. gegeprcdend Maurits
Sakseu
ran
aan
met
aan
het Fransche
een
hof.
is in hoofdzaak historisch. Maurite van volgende inderdaad een Saksen (169G— 1750) was der dapperstd veldheeren zijnereenw. Zijn vader was Angnstasde Sterke,zijnmoeder de schoone gravinAurora van KonigsToen hijin 172G tot hertogvan Koerland was mark.
Het
verkozen, bad de dochter
ran
den Rassischen
hem
czaar
op hare hand. Daarom lietde ijverzuchtige in het hertogelijk Menzikoflf hem te Mitan pet paleis
hoop gegeven 800 man
man
tot
In 1729 en
Rassen het niet
zich -met belegeren.Ilij verdedigde
en uiterste, mecr
Polen staande
waar rijk,
hij tot
Yerscheidene
Het
in staat te
maarschalk
is
te
aftrekken*
Rassen. moesten
zich tegen te Rnssen zijnde,
hoaden, begafhijzich
heldendaden
tooneel
de
60
benoemd
werd
Frank*-
naar en
zich door
grooten roem
verwierf.
Parijs, in
Maart
1780.
Manrits Tan Saksen, de Prins van Bouillon, AthenaTs hertogin de Prinses, van Aumonty de abt van ChazeaiL Heil den sooverein
De
Abt.
De
Prins.
Athi^n.
Heii den
van
Koerland!
veroveraar!
Heil den aanstaanden
keizer!
0, mijn hemeli ja,dames, hertog Madbits, vrcolijk.
150 en hertogdom,generaalzonder leger onderdanen,ziedaar mijn toestand.
xonder
De
niet tot beer
Maurits,
Torst
nen,
met Tan
Koerland
a
dan
benoemd rijksdag heb mijn aanstelling als Tolk uitgeroepen en zak. Maar Rusland verbood mij, de waar-
in den
digheidaan
ran
gekozen? Zeker! Ik bea
door bet
en
de Staten
Hebben
Prins.
kexzer sonder
te
nemen
door den
de Rossische kanon-
straffe van
op
mijn Tader,de koningvan Polen, die den oorlog zijnboren vreeet, beval mij te weigerenop straffe en
zijntoorn. De
Prinses.
Maurits.
Wat
Weinn!
Ik heb
de
hebt
keizerin
gijgedaan? geantwoord door
den
geheelenKoerlandschcn adel te wapen te roepen, en ik heb mijn vader geschreven, dat ik,T66r ik tot vorst verkozen werd, officiervan den koning van was; Frankrijk dat ik in de legersvan ZijnAllerchrisielijkste Majestcit niet geleerd had terog te deinzen,en dat ik ToorwaarU son
gaan. Athen. De
UiUtekend !
Abt.
Er
was
nieU
op te antwoorden.
Maurits.
Dus, bijgebrek
Maurits.
Volstrekt niet
goedegronden, deed de keizerin zette een prijs mijn Tader mij in den rijksban, prinsMenzikoff,rukte op mijn hoofdf en haar generaal, zonder oorlogsverklaring Mitaa binnen, om mij onverhoeds in mijn paleis op te lichten.Hijhad acht honderd Rossen bijzich en ik,geen soldaat! De Abt« ladiende. Gij moest n wel overgeven. De
Prinses.
Maurits.
Gij hebt
Evenals
o,
en
brand
Fransche
de geweren
danren
Karel de
uit,erenals de koning Tan fakkels
a
aan
Zweden
rondom
verdedigen? Twaalfde. 0, riep ik te
Bender, toen ik de
mijn paleis zag schitteren,
kogels!dat Igkt me! Ik«Terzamel eenige die my Tergezeld edellieden, hadden,den dapperen en
Flore«tan de Belle*lsle. .
.
151
levendig.Myn
Ath^n,
tevredea
neefje...zijtgy
? hem« mijoheerde graaf
OTeT
tetreden,hertogin; hijveeht aU een razende. Met hem, de lieden van nijn huis,mijn aecretariSf kok, sea stalbedienden en een jonge Koerlandsche Zeer
Maubits.
zich daar bevond.
koopyroaWfdie zeatig. De
Na
minderen.
tegen twintig!
Vreest nieta, het verschil zal weldra
Maurits.
de
£en
Prins.
aan
te hebben, met goi^ versperd het paleis. plaatsik mijn van met. hnn mosketten en mijnjonge
De
•
de vensters
koopyrouwmet
een
Hadt
Abt.
ver-
deuren
de
vergaldemeubelen
Ueden
in *t geheel
Wij waren
ketel
•
.
.
•
gijhaar
ook
ingedeeld?
Een musketmur, waarran twijfel. die na der belegeraara, alle schoten troffen in de maesa 120 man, tot den verlies tan een stormloop eindelijk besloten... daaroprekendeik;onder den rechter vleugel, stormladdera mode beklimmingmet den eenigenwaar had ik zelf twee vaten met kruit geplaatst, was, gelijk dat drie honderd Kozakken, die hem en op het oogenblik, Zonder
Maurits.
Tcrmeesterd
hadden, hoera
do overwinnaars
met
victorie brnlden
en
de helft
van
het
liet ik
—
in de paleia
locht
vHegen. En
Ath^.k. Maurits.
gij?
Staande
op de
bres te midden
op
klokken
laidden
alle
van
de yerschrikteMenzikoff trok zich in wanorde
zijnhoofdkorps terug. 0!
Tolgen,afs ik
twee
44h slechtsi Dat is
kom
pain*
Mitau, die de ontploffing
hoopen riepik de burgersvan De gewekt had, te wapen. kanten, en
der
Fransche
het, wat
als ik
had
ze
kanqen
ver*
regimentenhad gehad mij ontbreekt en wat ik •
.
•
halen. De
Primses.
Maurits.
mij,officiervan
Is dat het doel
Ja, merroaw den
van
nw
reis?
! Laat de kardinaal de
Franschen
Flenrj
koning,eenigeescadrons
i53 hoe
zijmij dezen morgen ont^ achtingik bijhaar geniet! zal je dat opleveren?
gijgezienhadt, vronw, ?aDgen heeft,en welke Ed wat Martha.
wel mij dat opteverenzal! gijspreekt ale een al8 een koopyroaw in zijde,die geen ttoqw, Wat mijdat opbrengen verstand heeft van zaken. greintje zal I (Hij stoat op en goal uit sijnkanloar)^ invloed,aan* wordt een infloedrijk in zijnwijk,in zien men man Wat
Raton.
.
.
de
.
.
.
«tad,in den
En
Martha.
gijmoet andere
staat.
.
wordt
kortom, men
.
dat alles
ieta.
hofleverancier te worden!
om
gijhebt gehad. begeerten
nooit andere
titelshebben !
droomen,
het zon te doen zijn Raton. Laat mij toch begaan Het is te doen hofleverancierte worden !. (Ilalfluid.) ...
om
.
.
der kooplieden misschien te worden en gildemeester de stad Kopenhagen zelfs bnrgemeester van ja vronw, die ik geniet dat alles is mogelijk met de volksgunst, om
•
.
en
de
•
.
2e. Toon
.
Het
liever groen
Raton, daivel!.
arm
dragende. Hier
de barones'
van
Welnn!
wat
Tan
Molke.
gaat mij dat aan?
verzoekt
naar
haar zelf stalen te
q
.
.
lid hantoor
dat begrijpt,
ik
gaande. Loop naar mij niet in mijn zaken
.
Jan.
En
Raton.
Jan, hem vangen
wat
brengen.
Het is waar, dat de barones van Molke hofdiameis. Gij znit gaan, rronw, dat gaat n aan. storen !
ben
flnweel bevalt haar niet; zijheeft
zwarte
en
Ge
..
den
Martha.
mij?
van
Jan.
ik kom
.
barsch.
RATON,
wilt ge
.
eel.
Raton, (de knecJU),
jANf sloffenonder ik, meester
.
het hof.
gunst van
Jan
.
heb
dan
nog
Nog
wat!
een voor
laat een
dit.
Hij houdt
niet op.
stak ioestekende. Het die
den
geld,dat
vijfen twintigellen taf.
ik ont-
154
Raton, den tak nemende.
Qod!
wat
is bet
Terne-
I met die kleinigheden bezighouden (Hem den rak teruggevende.) Breng dat naar boven naar miJD kassier en laat mij met rust. (Ilij begintie Mchrij^ Uwe bet is aan ven.) Ja, merrouw, Majcsteit... Jan, naar dm rechterkatiigaandeen den zak wegende. Vernederend... niet zoo erg, en ik zoa mij wel scbikken in die vernederingcn. Martha, 7iem bij den arm terugltoudende^ op hd cogenUikfdat hijden trap tcU opgaan. Hoor eens, mijnbeer Jan. 6ij zijtzeer lang uit geweest,voor twee bood* die gijte doen badt acbappen, Jan, ter gijde, 0 drommpls ! zij merkt alles, die! zijis niet zoo als de patroon. (Luid,)Dat komt, siet n meTfouw, doordat ik van tijdtot tijdstil bleef ataan om de groopen te luistereu, die spraken. naar
derend, zich te
moeten
.
Martha.
En
En
Raton, i»i^ecn hd den
kaiUoor.
•
waaroTer?
Jan. Och ik weet niet
Martha.
.
.
.
•
over
een
berel des
konings.
en getcicJU
steeds in
.
•
welk? voorkomcn
weet Gijiieden
van
dat niet; de
van verordening
koning,die dezen morgen is verscbenen en die de macbt in banden stelt van Struensee. koninklijke Jan. Dat is mij*t zelfde, ik heb er niets van begre* alles wat ik weet, is dat men levendig sprak pen, maar met gebaren, en wond elkander op... en er zon en men wel een opstootje kunnen komen. voorkomen. Zeker, H is zeer Raton, md een gcwiclUig emstig. Jan, verhengd. Denkt n dat? Martha, tot Jan. En wat gaat a dat aan? Jan. Dat doet mij pleizier, omdat men, als er opscbnddingis,de wink«»ls siait,men doet niets meer, men heeft Trijaf; en de winkelbedii'nden is bet een voor Zondag meer in de week, en dan is *t zoo vermakelijk door de straten te loopenen met de anderen te scbreenwen I
155 Te
Martha. Weet
Jan.
Martha.
8chreeawen ik bet?
Genoeg;
•
.
wat?
schreeawt maarl
men
ga
.
weer
gijgaat vandaag niet meer Jan, hemgaande. Hoe hier in hnis. Toordeeltjcs
boven
naar
blgfer;
en
nit.
vervelend!...
Martha, zidi omheerende
en
BaUm
sijn nooit
er
Micnde^die
m-
ttisschengijnIwed genomen heeflen aehier haar gedopen is. Wei! gijdie het zoo drnk hadt, waar gaat gijnaar toe? Ik ga
Raton. Martha.
wat kijken,
Gij ook
het is.
al?
Raton.
Zijtgijniet reeds bang?.. Ik wil alleen weten, wat Terschrikkelijk!
de
.
onder
de
woorden
En waartoe
niingnoodig?Als kan
we,
gebeort,mij en eenige mengen koningin*moeder.
groepen der ontevredenen laten vallen ten gunste der
Martha.
men
er
bebt
gijbaar, of baar beschergeld in kas heeft,en dat bebben
buiten icdereen ;
men
men
heeft de grootebeeren
is Trij, men noodig,men onafhankelijk, in het nwe... bet is nw zijnmagazijn;blijf
niet
Dat is te zeggen, dat ik
Raton. stoRen
te meten?
zijn
vronwen
dat is te zeggen,
is
dat
koningin
plaats!
«
niets
voor
*
deug dan
gij den
handel
geringschat? Martha. en
Ik den handel
fabrikant,ik, die vind, dat het het
een
van
vrouw
Toor bedrijf nnttigste
dom
en
ken
dan
weWaartl een
I ik, dochter geringscbatten
bet land is,de bron
ran
zijnrijk*
ik,kortom, die niets achtenswaardigers
handelaar
die handelaar
is!
.
•
.
Maar
hij ,als
zijnberoep,als hijzijnkantoor verlaat der grooten,dan is het andera... en de zijkamers *t hof, kan van gijgekke dingen zegt als man als lakenkoopman. niet meer eeren
zelft bloost'oTer Toor wanneer
ik
n
Raton. dert
onze
merronw Prachtig, koninginhaar man
Raton
Bnrkenstaffl
gelooftelke regeert,
Se*
rronw
156 van
bet
hebben, den baas
recht te
koDinkrijkbet
te
spelenover den baren. En gij,die soo op bet bof smaalti gijdoet etenzoo. den drommel! denk niet aan Martha, Maar, voor bet bof, dat niet om aan n denkt, en denk wat meer *t geen om is. Zijtgijbet dan zoo moOf gelukkigte a vrienden die a sijn?Hebt gijniet een bandel die bloeit, liefbebben, een een
soon,
die
vronw
dien iedereen
boogmoed,ooze
onze
Raton.
Ja, dat
die
beknort,maar
ons
sou
roeni«
onze
0, ab gijover
Martha,
n
n
benijden,een toekomst
beminti
zoon,
die
is?
dat
punt begint. is mijn eerzncbt,de mijne,mijn .
.
staatszaak;ik informeer niet naar*tgeen elders gebeart;
mij weinig scbelen
of de
koningineen gnnsteling is die regeertof beeft,of niet! Of bet deze eerzucbtige die andere! Wat voor mij van belangis om te weten, is of alles goed gaat bijmij,of er orde beeracbt in myn wel is, of mijn zoon bois, of mijn man gelnkkigis; ik bemoei mij slecbts met u, met uw welzijn,dat is mijn plicbtLaat ieder den zijnendoen.. ieder bijzijnleest,') basta! zooals men zegt,en... Raton, ongcduldig.Wel, wie zegt n bet tegendeel? *t kan
.
Martha.
doodelijke Gij,die mij elk oogenblik ongerastbeid veroorzaakt;die altijd *t redevoeren zijtop aan alles den drempel van nw winkel, aan *t afkeuren van doet en niet doet; gij,wien uw wat men eerzncbtige denkbeelden
onze
Micbelson,die
n
bests frienden
Raton.
Wat
.
•
.
te komen?
zal ik
lakenkoopwat is eigenlijk,
je zeggen?...een
die niets in den staat is... want
man,
verwaarloozen
*s Zonbeeft nitgenoodigd, dikwijls
zoo
dags op zijnbuiten
doen
bij? Martha.
Hij is
beid,glansbebben.
onze
vriend;
*t Is ook
nit
gijmoet groot* eerzacbt,dat gijonzeo maar
1) a eobbler ibottld lUck to bia last.
157
zoon
niet
goed
sou
laten
bij hebben
treden
driet
hebt
ons
heeft
gehad,
bij
ODderTonden« Is
IUton.
het
dat
en
hij
mogelijk!...
ons
kind
ens
zoo
hebt
slechta
deel
een
*t
dienst
in
waar
hij
waanran
hij
waar
hem
gij
heer,
groot
een
hondeiif
willen
rer-
verbergt.
onzeeenige
I. ••
hij
!
zoon
.
.
is
ongelukkig
I
•
Martha.
En
hebt
gij
dat
niet
hebt
gemerkt? •
dat
niet
er
hedeni
Dat
niet
En
geld?
Vraag
sleatel
gij
•
vermoed?
Raton.
my
•
ran
Martha.
huishoudeljjke
sgn
•
ik
mee;
wil
wat hem
mijn
rekende
hij?
Zwijg,
geef daar
heeft
wat
hoereel...
kas;
n;
op
of
heb
ik
hij
lierer...
ze
hem.
is
hij.
bemoeide
ik,
zaken .
.
zooveel
noodig? hier,
besig^ Is
daaris
het de
P
6
0
i e.
z
Pauw, de Naclitegaalen
De
»Wel, Nachtegaaltje!** sprakeen »Wat
xiJQuw
Be^trooi
je
Ba, al8 ik
voal
yeeren
ook
za
was leelijk
zoo
eens
Spreeuw.
Paaw,
gnuiwl
en
f^tofen
met
de
ascb ? I
gij met mij niet,beste maat, Dat mij mijn pluimbosbeter staat? Dezie me random maar eens goed,
Vindt
Wat
kleur,niet
*k
Zeg
*t niet tot
*k
Zeg
*t niet tot
Maar
znlk
glans en
vernedering, eigenlof,klein ding! .
.
.
veel liever kaaU**
Dus
eindigdezijntrotsch gesmaal.
Een
spreenw
bad
gloed!
uw
dos
een
? Wat
waar
dien
scbimp geboord, Of bijnam dadelijkbet woord. En zei: »Ge bebt gelijk, beer Pauw! pas
Nacbtegaalis vaal en Hij beeft uw fraaie veeren
De
recbt
Wien
elk met
Docb
ieU beeft
lets waarin De Aan
Ge
bewondringbiedt,
bij,wat gijniet bebt, elk bebagen scbept:
TOgelsvan nwer
weet
zijnslagen
soort.
proeQe van, *t mooiste zingenkan. tocb,vriend! op aw geluid er
eens
Roept iedereen: En
niet,
scboonste stem, die slecbts beboort
Ei, neem Wie
grauw,
een
»8cbei ait! scbei uit!**
stopt tentond, gebeelontsUcbt,
ISO Voor
't 8chel
Maar
klinkt
Uit
geschreeuwsijneoorai het liefelijk gekweel
dicht
Filomeeltjestooverkeel,
Men
18
yerrukt
Ja, smeekt
:
gehoor,
zing door ! lief dier I
Wat, Paawl Het
66n
en
*t meest
nn
wel
zingdoor
de aandacht
!** wekt:
dat u dekt, kleedje, Of *t heerlijk lied,de zoete taal Van d* onvolprezenNachtegaal?*' mooie
De
Pauw
En
zei: »Zoo*n
Maar
trok af
en
stem
streek
zijnstaart,
geen
—
stuiver waard!*'
uit den
boomtop klonk nog lang Een hartverbeffende avondzang, £n ieder luistert; jong en ond Boept: "Dat'8 de koninginTan *t woud.*' Jm
elk
Do
en
Schipper.
het rlet.
Een
friasche blaad*ren eeuwenheugendeeik,wiena kroon van De wolken, drijvend door bet luchtruim,i»cheen te naad'ren, Zag trotscb de streek in *t rond, die hij zijnschadnw bood. »Wie 19/'zoo riepbijuit,"al8 ik zoo eterk en groott Het kweelend plaimgediert* genietinijnzegeningen En kiebt mijn looverdak ter woon; Daar mischt bet smeltend lied,en *k boor mijn lof bezingen : »Wat is bijgrootl wat is bijscboon!'* *k Zie *t ncedrigkreupelboutmet eerbied mij begroeten, Wijl ik bet in mijn boede nam. #
De
Mijn scbafiw
klimop klemt zicb
yerkwikt
aan
mijn stam^
bet groen, dat
opluiktaan mijnvoeten. 'k Scbeuk alien mild mijn gunst, maar dat veracbtlgk net, Dat op de zandigeoeverzoomen Te wieglen staat langsgindscbestroomen, Verleen ik mijn bescbermingniet.** ,
•^
losgebroken, Terwijlbijspreekt, giert, eensklaps Een Al
storm wind
rond
en
komt
boog en boogersteog de
nood.
woeste
Toen, scboon bg
stout
en
trotscb den
00k d* eik
bestoken;
vijandweerstand bood,
161 De ^t Was Drie
drie broederkens*
*t
nur
*t
van
avondpraten,
kindera zaien
arme
Yoor
huDne
»Zoo
*k
leemen
woning:
rijkware ale de Koning, Ik zoude langsde harde baan Altijdmet bolleblokakens gaan, Zoo *k rgk ware ale de Koning!** »Koin, deel
weosch
aw
ons
medeT*
Zei de ondsie tot den Yoor
banne
"Zoo
'k
Ik
tweede, woning.
leemen
als de
r\jkware
hoedde, voor
geen
Koning,
wolf
venraard,
te paard, altijd Mijn koetjelief ale de KoningI** Zoo *k njk ware
"Wat En
gij,o kleinet**
wenschtet
teeder zei de
Yoor
bunne
kleine,
leemen
woning: "Zoo *k rijkware ale de Koning1 Mijn Moeder mist een zondagsrok, ^k Yerkocht yoor bem en paarden blok. Een kus waar* mgn
belooning!*' Pmdent
het
Door
Gij,breede
lanen
van
?an
wond.
bet
woud,
Pilaren,die 't verwulfsel
torst
Yan
levend groen en levend goud, Wei noemde Neerlands dicbtrenvorst: a
"Een
Want
kerk
van
de adem
ongekorvenboat!** Gods
doorzweeft
bogen, yoogMenbeer aw
*t van lofgczang Daalt ait de diepenissen neer; En reakwerk stijgt den boogen er naar Utt al de bloemen wijd en zijd, Die Bcbittren in bet moetap\jt. En
*t
«
J"qj9^
162 01
daar
W16
boe Btreng beproefd,
Hoe
moog*,
dwalen
eenxaam
bedrnki,
swaar
Bij heffe *t roodgekreUnoog, Hg heffe *t hoofd,loo langgebnkt, Naar dien doorlucbien iempelboogl Dan
voelt
bijop
zicb nederdalen
Heeren gunst,dea Heeren
Dee
vre^;
Kijnxiel,in dank en bed, Van nooitgekenden troost rerbalen 0, ienspel Gods, o, niiscbend woud, O9 kerk van ongekorvenbout I Dan
lal
•
•
•
•
J. P.
Een
He^e.
spar.
spar stond diepin *t siille wond, *t gewoel der menscbeni Ver van
Een
De
en regendrop zonnescbijn
Vervulden cijne.wenscben. En
bmken
somtijds vlagonloe, Tfitbaiveringverwekten, Hij bad verwanten om xieb been, Die bem
be^cbermend
dekten.
Maar, oens
genaakiebem een menseb, Schreef op xijnstaoi een nommer; Dai was, ofwboon de spar *t niet wist, *t Begin Tan kommer. on strijd —
Hij word
H
plekjeweggebaald, Hem dierder tbans dan immer; Hy moest de wijdewereld in: keerde nimmer. Hy ging,en van
—
Niet
lang,daar
stond de spar als mast. '
Van
want
Die *t eens
Begon
na
en
xoo
ra
omgeven rustigbad
; en
't xwerversleven.
stil,
163
zijnenreist hijrand, Omsingeldvan gavaren; Eens siond hijin den bodein yast, Ver
Nn Ten
de
van
•cbomro'Un leste
hem
de grijpt
de baron.
storm
hem
aau,
de zeeGn,
*t rollen
van Dg En rijt hem met een splinterscheiir, riet in tweeCn. AIh etopp^lig
"Weemoediglot!**
»Waurom?**
—
Dat, wai die
stam
»Waarom?
—
BegiijptgenWt^ geschiedtY**
menig mensch
ervoer, met
E. Laorillard*
brand.
De noodklok
bengeldein 't gehucht. Do dorpers, pas in sluapgezonken, Ontwaakten, schrikkende opgeklonken, *t wild gemcht Hn duizelden van De
*t Ih
brand, *t is brand
De
wanden
schouren.
En
huis
kcet
De
en
hooibergen Een.vonk Het
Kn
xijnrook
E6n
en
nit de schoiiw
was
vlam
xijlangsal
enkle vonk
vuur.
houtmijtblaken.
de
rieten dak had
kronkelt
sparren kraken, Stal en scbnur
I De
gespat,
gevat; '
de daken.
vemielt
de siad.
is die rosso Vcrschrik*lijk pracht, Die lichistroom, eensklaps aangebroken, ontstoken Alsof de dagtoorts ware In *t holste
van
den Kwarten
Ontze'tiendis het Geen
weten grendels
Geen Het
dam
men
bijtdoor
vunr
van
*t af te
nacht
kracht:
sluiten,
zetten *t perk en
bardsteen
Het
en
wat
mot
en
roest
paal,
metaal, naar builen;
perstdoor wulf en rots Het sloopti vendindtivermaalt
Verteert
—
tot
gmiSi
ontzagen, 11*
1«4 *t
En
bof
marmreii
*t leemen
en
bait
en weggedragen. opgescbept
Wordt
Helpt,belptiAl feller blaakt de gloed, Al banger kreten doen zich booreni nog meerder gaan verloren enkel bnis en baTe en goed:
Er kan Dan
wint Toet aan Helpt,belpt!bet vunr De bnlp snelt toe van allerwegen; den meed te meer; *t Oevaar ontgloeit
De nokken
worden
voei]
opge«tegen,
plofttemeer; De ladders vrorden toegestoken, De waterputsenleeggeplast; Geen staldeur blijft onopgebroken, Geen slagboomop de scbaapskooi Taut. Goddank, gered is alien *t levenl De Tunrwolf mist sijnbesten bait: *t Ontwaakt uit, gezinkwam veilig werd aitgedreven; Het laatste mnd Het brandend
Eu
En
dakbont
bruist de vlam
loeit en
woenter
en grijptf golftlangsnok
Alsof
wanden, *t branden, en
sloegaan grammer Omdat bet ko^tbuarst haar ontkwam«
Een
ze
zee
Een Hoe
Tan
vonken
stnift naar
boven,
blaakt. en vnurklompgloeit knettert alles, knapt en kraaktl laaie
*t Is,of de brand niet uit taX dooveni Voor alle bout tot ascb verstoTen En
alle steen is
En
De
met
n^vre
Hoe
banden staat gevouwen landman *t aan te staren.
alle vrucbt
Van
*t Was Wat
zooveel
van
sooveel
vlgt in
vanr
verdiend
daar
too
Hoereel bem
Hy
pain gemaakt.
jaren.
rook
en
vergaat. traag verkregen,
eenskUpe wordt vemield; God ook nog bebield,
kan niet danken
voor
dien iegen«
165
Hij staat ak roerlooi en verdoofd Rn aan zijnpl«k als Tastgeklonken, En cijfert na, wat in die vonken Opnienw hem telkens wordi ontroofd. *t Is,of hij*t hart zich toe voelt nijpen, Ala hijeen rookwolk op ziet gaan En
weer
Tlam
een
Maar, hoe hem
eens
.
.
.
buiien
slaan;
aan schonwspel
lijnoog
l*("chwil
Op
*l
naar
er
daar
moog niet yandaan.
een stijgt
grijpen,
schrille kreet.
»Ziin al de kindren *t wel onikomenY Ik heb
slechts meegenomen: Spreek,spreek,wie Tan mijn andren twee
er
"0od!** roept met
—
ontstelde Tader:
De Den
Waar,
schrik
en
»*k Heb
weetf*
huivrend beten alleen
ondnte waar
bijmij,anders geeni s\jnde andren dan gebleven?'*
»HierI** roept een stem van uit de achaart "Ik heb er nog een nitgedragen, ~
Ho«
snel de viam
Het
one
kind verkeerde
na
in
mocht
jagen;
doodsgeTaar/*
mvjn yijfde .? Wie mag t* wetent Ik had er yijfl Heb medelij!** Zoo kreet de moeder. "God! ata bij I Is dan mijn yijfde toch yergeten?*^ »Maar
Men
dan
•
soekt,men
roept: »Waar
is *t? waar
is W^
Men
of zich niets laat hooren; luistert, Maar alles zwijgt, geen mensch, die H Men gaf de hiatste hoop yerluren : Het yijfde bleef yermist. was en
De
yader
wist I
wringtin telfverwijt.
In radeloosen angst de handen.
Laat alles nu
Hij is
tot asch yerbrandent
dan
kwgt. Een koortskoa huivert door zijn"ren; denkbeeld stolt z\jnbleed: Het yreeslijk Het kind in hois en *t hais in gloed! nu
meer
alles
166
all rerwilderd
En
ziJDbaren^ ontzind,
dnippeltvan
doodszweet
Het
en
wanhoop losgeatoyen. Gilt,jamroerihijen bnilt naar boTen
In woeste
:
mijn kind! mijn dierbaar kind!" Een oogenblik bij is besloten! Hij wil ierug, terug in *t bnis, »0 God!
.
.
*t
gezocbtin
Al moet En
«
grnis gloeiend
erbijingescboien;
*t leven
Hij wil terug, bij boort geen raad; Hij sioot ben af,die bem omringen; Hij wil don ynurpoelbinnen dringen, bg koint te laai. Hij Tliegterbeen flijkomt te laat,want uit een regen .
Tonken, nit
Van
moeder
met
wolk
een
IJlt,door de kolen Be
.
.
rook,
den
en
smook,
ran
bet kind bem
tegen.
nocb yertraagd; Zij bad geweifeld Zg was de menigt'doorgevlogen, Toen nog gegisten overwogen werd en gevraagd. En rondgezocbt Zg was in *t brandend buis rerdwenen, En Had
En
ze
onyerscbrikt,
de Tlammen
roor
in die bel
zicb benen.
rondgegrepenom Ze zocbt,ze riep
En
...
Is dat geen stem? De siddrende armen
geblikt
Tuar
van
bemel!
boor!
polsenjagen; uitgeslagen, .
.
Haar
.
Dringt zg al diep en dieperdoor. En, of baar rlam en bitte stniten. En
of bet
Tuur
beefl ze,
Daar
En Tlncbt
er
o
en
Zggt*ze nitgepaten Als nit En Ze
een
God!
mee gillend
Met open bals Bondom
vonken
en
elk wil weten
baar kind ge?ai
bniten.
naar
Tliegendbaar neder
macbtloos
baar benen droom
spat,
dringtde
ontwaakt boe?
en
ze
•
•
•
scbaar
weder.
waar?
swggty ze kan geen antwoord geren;
•
.
*
cm
Ze
wist niet waar, Clod had haar *t kind
wist niet hoe:
m
kwam
Dat Toomcht
*t hart
aan aan
gedreTen
.
moedor
•
•
toa. H. ToUens
Het Hoa
kind
en
krank
de bedelaar.
door al haar
iedn, Lang hield zij*t slependop de been, mat
en
Of haar
gezondheidkeeren 2ou wednwTronw. Magretha,de arme xonk ze op *t legerneer: Vaar eindltjk De koorts nam toe, zijkon niet meen —
E"in kind slechts had
zij.*t Was een zoon; bloeiden op zijnkoon; Twee rooMJes blaaw, Zijn oogen waren vriendlijk Twee En
nat korenbloempjes
't kruUend
Golijkde
haar
was
van
danw,
blond
en
zacht,
vritste lammerracht
»Mijn kind!** das riepzijdroef
te
moe
blijontwakend knaapjetoe, den Ungen nacht Toen ze, afgetobd, had doorgebracht: Weer 8la|)eloos
Het
vik ben
te ziek
En
niet uit het
kan
Maar
in de la
Door
mg
nog
op te staan.
om
hatje gaan,
ligtkopergeld. gist^ren nageteld ;
dat, daar gg vast hong*rigziji, En koop n brood voor nw ontbijL** als altijd rad ter been, Het knaapje, Neem
'
het dorpjeheen« naar Sprong happ*lend Ging zingendlangsde dorenbeg, En^telde H geld na onderweg; de beek, bg *t molenrad, Maar aan Diiar stond een beed*laar op zijnpad, Ckkromd ledn en hoogbejaard, Tan Met
kale kruin
Met
honten stelt
En
onder
ieder
'
sily'renbaard,
en —
arm
zijnbeen een
kmk.
was
stak
-—
Cm.
169
"Gezegendigt gij,dierbaar kind, God
Door V
do
en
wacnt
*8
eenft
Bng*lenvroeg bemind| HemeU gloriekroon,
Maar
ook op de aardo *i heerlijkst loon. Gezegend zijdie kleine band. Die vroeg ellende
verbuniy
imart
en
waar gijop aard zult ti^n, Zij fttrooi\ SlechU balsenidruppMen Eich been I om Wat xijook aanroert,siekte of pijn Zal Yoor die band gevlodensijnl Smaak x66,terwijlgijvrengdYerepreidt, Van *t weldoen al de xaligheid!**
het kind
Hy kusi
nog
keer op
keer;
vreagd geen bonger meeri Maar bnppellblijen eens zoo vlng in *t dal terug, Naar moeders kluiKJe £n klimmend op htiar legerstee, Deelt hijbaar zijneontmoetingmee, Kn strengelt de armpjesom baar vast; Zij drukt aan 't ban t66 Ijefeen last, Kn geeftbet jongHkezoen op zoen : Wat sprak de zieke moedcr ioen? laid, Zij weent en iinikt van blijdHcbap Dit voelt
van
—
En
roept,beni
»Wat
friBcb
Ik beb £n
weer
met
n
weer
ombelzend,uit:
gevoeldoorstroomt mijnbioed ! kracbt
naar
bet
om
op te fetaan
dorp te
Gij gaaft,geloofdzijGod Uw
moeder
"Ib dat
nn
"
baar
gaan.
de Heerl
gezondbeidweerl**
waarlijkM
geschied?**
Ocb; kleine wijunens, rraag dat niett Hoe
*t knaapje,toen
bet ooder
wae,
keizer,een
prinseegenas, En ecbatten naliet,rijken groot,
Een
zijndood, gesticbt opgericbt
nog bleef weldoen na Daar menig godrbnis en
En
Werd
Tan
die tcbatten
—
170 Staat nog in *t ond verhaal daarbtj. »Maar son hei waar xijn?*' vraagt ge mgs Een sprookjen is *t ran d' onden dag,
Waarbijman niet vmI vragen mag; Doch monig Bprookje, rijkvan »n, Blnit Chrisiendengd en in; wijsheid Ook 'i sprookje, dat ik hier yertel. En
wat
bet leert,oniliond dat wel:
die »Milddadigbeid, waar Vlecbt,
Om
blonde
xe
eed'le deugd,
in *thart woont
slapenreeds
een
van
de
jengd,
kroon,
God en de EngUen scboonl In *t oog van loon bereid. Zijvindt hier *t beerlijkst wdl te doen is zaligheidl
Want
Wie
brengtin der Draagtvreugdeen zegen En Een
troost
Kan
ik
waar een
mee
naar
hnisT*
of in *t beed'laarspak
twijfelt ge, of Heilige
I"enk:
klais,
armen
een
Engel stak
—
ik leed verzacht of
pijn, Engelxijnl £eeg*nende B. Ter Haar.
Morgen
In H
Yadorland.
Rijkmet Oost-IndiC'sscbatten bela"nt Sterent de schooner op Nederland aan ; *t Oaat v66r den wind. Als de wimpel niet draait,
En *t nog een poosje uit het regennestwaait, Zal met den ocbtend de lUmbrand van lUJH in *t Vaderland
Morgenbehouden De oode denkt:
zijn.
Morgen in *t Vaderland. Dat is voorspoedig en mag in de krant: Zeventig dagen,ik noem het een reis; Wie er niet bijwas, dien maakt men**tniet wys. Aanstaanden Zondag bg moeder de rroaw** "
•«
Wordt daar de Inehtia bet Westen niet granw? \
\
17L denkt:
"Morgeiiin *t Vaderland. Dan diant van daag nog de rommel aan kant, AUes gwchrobd en geboend v66r den nacht; *k Ben ioch benieuwd,of mijnKlaar^eme al wacht^ Stanrman
M
Zoo
denkt de etunrman
Ziet ge die wolken
daar
neuriet
gindsin
lied.
een
—
*t verachiet?
»Morgen in *t Vaderland.
denkt:
Janmaat
en
Geld in den buidel
Grootjenit den brand; *t On4jo loed seeker wel bonger en kou, en
*t is
Maar
want we voorbij, zijner nn ganw; Veis een stevigenduit.** Grootje, ge krijgt Hoort ge den wind? Hoe bg giert, boe bijflniti —
*t
Maatjedenkt: "Morgen in
Ziet Moeders Waar
buiajereeds TotSr sich
bem
xg
Vrienden
wacbt
met
een
bem
op
ICafelde *t
brak Hteng zeildoek,
zee!
d* ontredderden
Monsterde
't volk
was Eindlijk
Janmaat
de woedende
en
voor
en
traan:
een
aan;
bliksem,die neerscboot
Noodweer
Maakte
en
Moeder,bijbrengtbaar
dat de
*tstrand,
aan
lacb
kennissen bouden
en
Hij.wilnaar Was
*t Vaderland/*
wat
mee
in see?
orkaan
bezaan,
koopvaarderprijs, een
andere
reis
de schooner
*t morgen;
in *t Treemde,*t omnevelde
*s
eiber
Tan
gestrand; buidt
Egrmond.
Voorjaarskeeren de eibers weder Van £g7pte*8Tracbtbaar strand;
Want
ze
minnen
*t Gras-
Hnibert *t
en
tronw
en
teeder
Nederland. viscbrijk
kwam, bedmkt
van
4
"—
F. L
De
—
zinnen,
Oog geveatigd op den grond, Moeder Dnifken*s woning binnen, Daar bijnergens troost meer Tond:
Hmnkes.
172
lied, hijzong hei vroolijk lied de» eiben niet *t Vroolijk *4 Voorjaars, ens. En
(Hprakhij,diepbewogenj echi de hoop op Klaartje*8
•Moederl *k Zie Al8
nchadiiw
een
mij ontviogen;
FolpertiH sijtoegescegd. Huibert waagt het niei, Dai hijhaar xijnliefde bied*/* De
*s
arme
ens. Voorjaaruy
Folpertzal haar hand verwervent rijkin geld en goed! Folpert, Moeder! *k xal van wanhoop stenren, miHHen moet. Mn ik Klaarije »
*a
Ala het
voorjaarkeert in *t land,
8chenkt
hem
hand/' Klaarije**
Andries
enx. Voorjaart,
Duifken,diepliewogen,
Moeder
bidn, vergeefs vertrooHting
Wil
KaHt de'^tranennit zijneoogen, Die haar te^rheid niet mag
Wen
kreet,scboon
een
Droerigonderhoud *s Voorjaars, em, *t
zien,
flauw
gehoord,
veratoort*
Sindtt onheugelijke jaren
Was Van
een
Op Aan
nefft welgevlocliten koppeladebaren
het
de hut der de
geyesi.
weeuw
weduw,
aan
haar
soon
rogelpaar gewoon,
Waft het
's Voorjaars, em. De ooievaar Aan
de
pleegtheil
klnis,die hem
te
brengen
beechnt.
gehengen, Lut Dat tijnmedevrijers
kan Folpertbnnr
niet
17« Ooii de Die *t
'9
sereninggeniet.
eens verbl^f
oibera biedt.
enz. Vooijaara,
»*k Zal huQ
ramp
voor
weWaart
goven/'
oog, lloeptbijuit,met nijtlig kiucht gedreven, met En xijnpiji, den taaien boog; Snort reeds Tan l)e onde vogeletort gewond
Uii bet nest
*s
en
op den
grond.
Voorjaam,ens.
Hun"ert,ijlings toegevlogon, Vindt den TOgel in zijnbloed. »Heinel! kont gU
*t feit gedoogen?**
fei verwoed. Itoeptde jong*Iing »Heinen de ontstelde vroiiw) (krijt Dreigtonit dan nog meerder rouw?** *B Voorjaan,enx.
—
draagt den eiber binnen. Mccder wajicbt en zalft de wond. Die zijvuorts met Kuiver Itnnen Stevigzwachtolde en verbond. met Ifuibert, zijnlot begaan, Huibori
voedeel bom *t daaglgkftcb lirengt *8 Voorjaara, enz. in de Eind'lijk En
aan.
wond
genezen: hetHteld vHegt de eiber
uit,
Slaakt,klHpwiekendopgerezen, *t Dankbaar knettVend yreugdgeluid, En begeefb zich,snel ter vlucbt, ttzATeen *8
zoeler Zniderlucbt.
Voorjaan,enz.
*8 Vooijaars wordt, bijEgmondH slooten, Daifken's eiber
Vastgekneldmet Voert
bet dier
weer
boi een
aanscbouwd.
zijnpooten, TJammend bout,
174 En
xweeft,ter kwader
het
nar,
Toorreadscbonr. Folpert't *9 VooijaarSy enz. Boven
Denr
nitgebroken, omboog: Hemel! de eiber is gewroken, Die reeds jnicbandopwaarts vloog: *t Was de TOgel,die op *t riet *t Smealend blokjeTallen liat. *s Voorjaars, enz, Yensten
en
da fella tIiud Stijgt
De
eiber zocht nu, Daifken*8 ouden
En
moeders
voor
Sperdeby En
starende oogen, den snarel op;
steen Tiel op den
een
Voor
beengevlogen, schoorsteeniop,
Daifken
de
waar plaats, *s Voorjaars, enz.
Duifken Van
.
weet
niet wat
dien steen
grond, siond.
ie denken
in gloed, ri|jk Van die yreemde wijsTan schenken, En bepeinstdit lang en goed, Tot ze in *t eind,na rijpberaad, •Naar den Abt *s
zoo
van
Egmond gaat.
enz. Vooijaarsy
Hem
verbaalt
zij,nog bewogen, Hoe baar eiber werd gewond^ Hoe zij*t dier nit mededoogen, koesterde en verbond, Vriendlijk
*s
En
boe de eiber baar
En
deez* steen bad meegebracbt.
bedacbt,
•
enz. Voorjaars,
Uet
een
Moest
boTremen zonderling de
rrome
*t Wonderbaar
Hg
kloosterbeer
verlbaalYememen:
verUeekte keer op keer.
,
175
Doch, de pr^s werd ondenocht, Voor de Abdij de sieen gekocht. *s
Vooijaan,ens.
't
gefonkel A Her oogen bield geboeid, Was een ko8tb*re puikkarbonke), siroom ontvloeid: Aan Afnike*8 Duizend kronen wichtiggeld 'i Eol
waarvan gesteent,
—
Werden
toegeteld.
Dnifken
*g Vooijaars, enz.
moest Folperibuur
verbrand
Want Huibert
mocht
denren; Klaartje al z\jnachat. was
haar
band
verwerven,
geld en goed bezat. keenle in *t land Toen bet voorjaar band. Scbonk hem Andries Klaartje*8 Die thans
*8
enz. Voorjaars,
welks gelgken gesteente, Vorsi of Heer nooit bad aanscbouwd^ outer prijken/ Moest op *t beilig Bijk gevat in louter goud. leder kwam er offers bi6n, Maar
Om
*t
te zien. des eibers gift
*s Vooijaars, enz.
Maar
als onbeil
zon
genaken,
vijandnader kwam, Hield de pniksteen op met blaken, En Terloor zijngloeden Tlam, Tot een blijder tijdbet leed Weer van Egmond wijken deed. Als
een
J. Van
Lennep.
177 Eo
(ran al zijnkwaod
het
kan
het ininHt hem
Wie
grootsie!) weerstaan,
Dien joiHtrundi hij*i Zwakte
Yinnigst aan; pijnthij*t snoodste:
armoe
en
Waar Ih
hijkracht en weeUle ziet| hijlang zoo dapper niet.
Doch, gelijkt hij*t broed der wonden, Pel als xij, ook Achuw als zij, Waagt hijzich gecn vlum nabij; Wio maar vunr hceft,i« l)ehouden; Aan
haard gocdgegloeiden
een
Schnilt
bewaard.
wonderwel
men
in *t
gebeten, ons doorzwee(t| Dat, waar zttten heeft, Hij een iJHklomp En hijdi"odsniolt, ginghijzweeten: Ala ook *t Jjenlelowtje naakt,
H Is
mij ecns
cor
bloed
Of
hart
maakt!
hijhaastigbeenon
Doch, nu
*t middel
gevonden, blijkt
Dat den woe^tuard
kan,
temmen
(zeg ik)alleman, zetten aan zijnzonden.
Past het Paal te
stakker zonder
»Arroe
"Hier! kom
even
het Lot
^Schonk
in
vuur,
mijn schnar!
mij kool
turven,
en
»*k Wil
niet,als ik d* onverlaat "Uitlach bijmijn kachelplaat, "Dat
hiju
»Vul
zal foItVen dnrven:
mand, stook vlammen
uw
»Jaag den vijanduit
uw
thoia,
klots!
»Maar, ook buiten,moet go u weren, "Wen hijdair n lagenlegt; •Naakt en hongVigkampt men slecht; »NeemI »Schnt »Dank Dateh
Bra4«r.
dit is er
n
voor en
kost
do
uwen
en
kleeren: mee:
niet,stumper I ga in yree!** 22
178 benen. bapt Yroolijk 0, wat brandt mijn Tuurije goedl Ayondteag,wat raiaakt gijzoet! beefl met blijder Nimmer gloed *t Lampjea in mijn eel geschenon,
!"•
blo«d
arme
^
Noorderreug|bnil nog
slapenals
Ik ul
booe,
zoo
rooel
een
Mr* A,
De
Bogaen.
groote Kefzen I.
Daar
was
Hij zat Naast
groote Keizer,
een
zijnboogen troon, zat de Keizerinne,
op
bem
zijnvoeten
Aan
bun
jonge zoon.
Hij bad een macbtigleger, Waarop bijsteanen kon, De
wapens blonken belder, En scbitterden in de zon.
HijJroeg
op bet boofd de
In de band En
den
krone,
keizersstaf,
zeide,dat bij den vrede Daardoor
»Maar
dat
aan
over
Niet kome
de yolkeren
gaf.
mijne regeering
de minste
klacht;
Want,'*zeide de groote Keizer, "Oijkent mgn groote macbt. »Gg geeftmij awe Ik En
de Maar
zonen,
krijgemee.** ouders,die *t boorden beefden, bogen bet boofd gedwee.
Toer
ze
ten
Zij wiaten,dat bijer weinig Van bet elagveld wederbracbt: Z^n atemoie was de doodklok, Die bromde over *t jong geslacbt.
xijneigenzoontjf, Aan de Toeten vaD zijntroon. Met oogjesvol yan goedbeid, Btond
Daar
achuldlooa
Zoo
scboon.
zoo
en
Hij toonde *t aan de volkeren: "Dat is het zoontjem^n, De
Keizer zai
Dai
de toekomst,
van
aU Hij*hield,
die bet
"En
bedreiging,
een
anders
zon
willen»
den
etraf ik met
Dien
ontbloot:
zwaard
breede
Het
zijn.'*
meester
aw
dood.**
sprak de grooto Keizer, In al zijn overmoed. Toen had bij *8 HemeU zegen, En de wereld aan zijnvoet
Zoo
II.
Zij bracbten Het En
verlaten
naarbet
eiland
verre,
been;
bij zulks gescbieden?
Het En
bein
is
bij bier ganscb alleen?
ging bij zoo vertrouwend Zijn sombre toekomst in! is Tan Wat zijnzoontjegeworden,
Eens
En
wat
Zijn oog Aan
'En
van
de Keizerin?
zweeft op
de
baren,
*twilde strand, aan *tbruisende,
kijktnog in de ricbtiog Van zijnTerloren land.
Dat De
is de trotscbe
Keizer,
groote wereldheer.
de toekomst? boopt bij nog van Hij beeft geen toekomst meen
Wat
180 En
hijmiddeed
wat
heeft bem
Dai
in *t
hier
verleden,
gebracbt,
is ten einde, Zijnlerensdag
Nn
de sombre
komt
nacbi. Rosalie
Pieter
Yan Spa bij het kroiiingsfeest
Men
hoorde
Loveling.
TIctoria.
*t
kanongeknal En *t schetterend baxuingescbal, Die aan bet volk de kondschapdeden, Dat Groot-Brittanje's rijksvordtin Gekroond was, dat de koningin Van *t kerkgebouwwas afgereden. de Hoog steeg spanningnu van Spa: weer
Het denkbeeld,dat Victoria bem Plechstatig Deed
rijden,
zoa voorbij
moed
de smart
bem
lijden, Dat bij zoo nauw* gedrongenstond; Dat bijgeen oogenblik zelfs vond Oni van *t gedrangzicb los te woelen. Al luid en luider werd bet joelen Der menigt,dat van verre klonk, Dat Dat Ter En
met
nu
de zekerbeid hem
nn
scbonk,
bijde machtigstealler vrouwen, kroon gebuldigd, zou aanscbouwen; dat
Zei bem
Hij boorde Alree
Waar
al
ze
*t
na
en
nader kwam,
dat bij vernam; gejuicb,
*t
trapplender genetten *t miter-eskadron, van *t feestprogrammamee begon:
Hij reikbalsde D;iar hief op
den stoet te zien;
om
eens
een
Het volksliedaan. Jnicbte ieder mee,
—
tal
^Ood
trompetten save
the QueenT
bet boofd ontbloot,
De geestdrift was die Sjiat
de
bijalien groot/ boofden, sag ontdekken,
Wilde ttitbeleefdbeid en
fatsoen, \
181 Ook
Britsche comfort dotsn:
met
mee
poging deed, het hoofd de hand te strekken, Om naar Toen Zdg bij,tot zijngrievendleed, Dat hijdie pogingop moest geven; Verstikt,verdrongenen verplet, Scheen de arm hem aan het lijf te kleven. Daar zag hijd^aanvangvan den etoet, En luider werd de vrengdegroet. *God3ave theQueenr En schellerklonk *t.: Pull offUuU hai! dns riepmen weer; zich Doch Spa zag voor strak en stijf Naar *t Bchoon begindes treins, brak en Met dat ge^chreeuw bet hoofd niet meer; En zeker deed de man verstandig: De drang maakte immers hem onhandig; Maar
toen
hij de
eente
zijnnood te doen verstaan, *t moeite tevergeefs Was gedaan, niemand *t dat in het rond Wijl bleek,
En,
om
enkel Hollanditoh woord
Een
verstond.
H\j lietdns wijsde schreeuwers schreeuwen, zich niet
Bekreunde Maar
die spreenwen, bmwaarts noch ter
keek noch
Want
den
van
Die aantoog
van
om
onafzienVren
Westmin^terplein, staatsiekoets voorbij.
de eerste
Doch
noodlot! bron
Was
moe.st
Door
ge elke
Spa gekocbtbad
Die
Zoo
een
ongestoord genot
Waarom
En
ge op Spa zoo in *t minst dan niet
op deez* reis
Eens
lief en
van
leed,
toch waart
*t hem
Om
trein,
*t
Trok
Waarom
waarom
zij;
moest
aw
enklen
wreed?
vergond,
stond
te smaken?
vrengdewraken^ of
gepand,
looden hand
wreed hem kwellen. zoo onverpoosd, al zijnhoop telenr te stellen?
Daar
htrftop eenmaal
Zijneijzrenvnist
de euvelmoed
omhoog,
en
doet
^"^
182 Haar Die
nederbonsen
het hoofd niet slQitend acheen ; ioen de slagwerd ioegebiucbt,
om
Want
Verkeerde De
Eo,
dag in nacht: gleed eenskUpsnaar bene^n^ en neun lippenbeen, bem
boed
Hem
over
de
tot de kin erin
Was
*•
gcdoken, *t vilt gestoken.
geloatin
mans
slecbt! dat *8 fielterij!**
'8 saUns
»Dat
8[kVbhoed,
op
van Riep Spa, »ik kreegdit fooitje Dien nitgedroogden Bngelscbman Wat wil die langeslier van mij? .
Maar En Om
menAohen, gaat
wat
eens
geeftme tocb mijn banden zoo mijn boed van *t hoofd te
Doch bemel, zon 6e
Dat
n
ik als
Ook graag
.
zij, vrij, op
lichtenl
deernis zwichten?
nw
mijn leed!
zcbijntte «potten met
Ik boor
.
echaatren!
gijvergeet,
gij,faardvochte
lidn!
de stoatsie wet
won
Help,bemel! help!je drnkt
zien! me
doodi
Aub, *itsmeek, verlost mij nit den nood, be^te menscben! Mijn goede,lieve, *k Ben half reeds in mijnhoed versmoord. Haar hoe kanalje, lacb je voort?
lien
je vloeken of verwenscben !** Zoo smeekte,scbold en tierde Spa zon
—
Maar
vond
ontfermingnoch gena; Hoe meer de man geraaktein vnnr, lacbte om *t mal fignur, Hoe meer men Dat bij gedrongenwas te maken, Ja, schoon Voor
voor
andren
Waarin de
*t
was
een een
ongenncbt, vreemde
klncbt
vrengdmocht smaken. tpotzncbt
Intnsscben werd Den
hem
de attentie
van
door bet lot
gestagenroan Weer afgetrokken de staateiei naar Wier oogverblindVre praalen pracht Te bovon ging,wat kmcht en macht
^
\
183 Bier
glorificatie, Het schttterendst had uitgedacbt. Daar stond hij,moede en afgemati Door *t niBtloos prangen don draki van Wanbopend, wijl bet ongeluk Hem bad. ongemoeidgeteisterd Hij hoorde *t jnbelender menigt, Haar vuar*gekreten, naain vereenigd| Ontboezemd blijvan ziel en xin. Docb prnilde bij't gejoelder blijheid; Want, scboon ook dicbt in baar nabijbeid, Hij zag geen koningin, geen stoet, Maar keek met gifen gal in *t blood, Naar *t binnenleder van xijnboedl!! Hij ondervond een foltering, tot
immer
—
Die alios Wat
to l)oven
ver
ging,
ooit op 't wisslend
levenvpad smat-telijk gevallenbad. oogenblikken Nog enkle vreeslijke Vprliepenin dien bangen nood; Nog bleef do drang der menigt groot, dacht Spa to stikken: Ja, eindelijk Hem
Docb,
—
waar
Scbenkt
de nood
vaak
ten
toppunt is,
bet lot verlicbtenis.
Daar voelt
minder drukking; bij eindlijk Hij woelt zicb los,o wat verruicking!
Hij voelt zijnbeide banden vrij Hij scbaift vol drift den boed ombotfg; Maar bemel! wat ontwaart lijnoog? De heerlijke optocbtis voorbij. •
•
•
•
W.
De De
Er
J. Van
ylsscheraweeuif.
zwellen en golvenbmisen weer En gulpenover *t slibbrig strand, Er kabblen plassenin bet zand, borlen schnim
en
waterbellen.
•
•
Zeggelen.
185 En
zg,
al bad
—
het nooit
Zij had Haar Hoe
*t stil gezwegen
t%
werden
oogen
telkens nat.
menigmaal zijze
En Het
*t lievo
gehad:
kwaad
zoo
—
af mocht
vegen.
wilde *t meOi vaders kleoren;
kind,aU
klerodo zich
aan
Het 8chreide laid bij *t wederkeeren En
Het
gedarigom
zag
naar
Yoonpook loogniet.
zee.
Wilde
vlagen En hoUe Tloeden beukten *t ecbip; Het stiet en brijzelde klip op een En splinterde, uit elkaar geflagen. l"e
golven knatMon
hot want;
met
't Geflenterd zeildoek woei in *t ronde; Het wrak *t
En
te gronde ging,yulgeplattt,
lijkdes
visschers dreef
Zij weende niet. Zij kon
niet
Die laatete laafnis in den Was
niet
Zij staarde Ala
zat
Tot
de
weer
als
En Zat En
zich henen.
en
langenacht verstreek.
*t Oosten op de ochtend scbemerde
Maar
vronw:
acme
stervensbleek, in haar 8tulpje'b avonds weder. ze in doffe mijmringneder,
marmer
Kwam En
koud
weenen:
ronw
de
gegund aan droogoogsom
land.
aan
ze
ging klaren
weer
op
bet
over
*t meer,
zeestrand
eenzaam
weer
rolde 'toog weer langede baren. bad gewacht En na ze lijdzaam
En
aur
nnr
weer
zijhaar kluis
Sloot Zoo Doch
een
is
ze
kind
verloopen, *8 aTonds
weer
en
open
•
nacht
weer
zenlt
en
draagt^
onmstig en gfjaagd,
dreigtbet
zweet
•
af zal stfken
pink weer en
vronw
Dan
was
slgt zg sedert dag als
En
Dan
aan
haar nit te breken.
186
lijroept hen sijwuift Zg wenlct de vroowen; voor Zg bidt ontfermiDg tegenhondn Zijwil d^ mannen En
aan;
—
—
raden, niet in
te gaan.
tea
met deernia en bewogen, siet, die yerwgli aan Een vreerodling, strand, De jongevrouw, gehurktin *t zand,
Soms
Met altooB rechtuit starende oogen.
Hij vpreekthaar troost toe in baar wee; Bg lokt haar nit haar nood te klagen Zg geeftgeen antwoord op zijnTragen, Maar 't spelend knaapjewijstnaar zee. .
•
•
H. Tolleu
De Ik heb
een
befttevrlend. vriend met
ijzVenhand
gebiedendoog; Met recht gevoelen kloek verstand, Doch vaak wel norsch en droog. En
koel
Zijn^roord
mij,zijnwil ih wet,
voor
Zijn wenken
is
gebod;
mijn ziele zich verzet: Hij roofb mij elk genot
Wee!
zoo
nnr, Hij stoort mij soms in *t zaligst Bij Inst en feest en lied;
Als in de weelde der nataur
Mijn droomend Hg jaagt mij van
hart
geniet
de liefsteplek,
lacht. En slnit mij op in *t eng yertrek, Hoe
Daar
soet de morgen
arbeid lastige
wacht.
Bij dwingtmg kalm te zijnen sterk, Terwijlmg *t harte bloedt; En als ik ween, dan segt hg: werk! Als ik niet kan: gg moetl
\
\
Ci.
187 rust
bijgeeftmy strijd, my In xorg of sweet verdiend;
Hijbaart
Hij is mija last,bijis mijn Last^ myn Vriend, MijnPlaag en toch —
Tolg ik bem, dan rondom my 8cbeptbijmij vrede en licbt* En stemt mij*tbart zoo rnim,soo vrij
Want
,
Hoe
is zyn
naam?
De
—
•
•
Plicbty/ P. A. Ih Oenestet.
in de
Stominen Hoe
zoet
te luisiren d* Ucbtendntond
Naar
!
fluUtren
murmlend
Een
natuar.
rond. beirolijk
Gaat
sui^en, koeltjes De takken niincben, En tikklend spat
De
In
De En
drupplen
zware
daiiw
*t'blad,
van
de krekebi bapplen. biggeltop *t mos, waar al momlend, de reis benratl En *t bietjen, balf nog droomend Door 't zandbed stroomend,
En
de vliet.
Ontwaakt
zingtandante Heur morgenlied, de plaimigewaterplante In *t golQe zicb baadt En wiegt op de maat.
En
Terwyl vast
En
nit de
zode,
Die ritslend
,
bewoog,
de ucbtendbodot Stijgt De En
floit zyn
Met En
omboog, leenwrik,
bly(I tnsscben Onwis,wie Tan
xangea
bly gescbal, Hemel beiden
en
by
Aarde
bangen,
kiezen sail
188 En
nil
herleven,op berg,in dal
ook
De
vooglenhereo,
En
kwinkeleeren
Alt ttrooiden
al ziicbt met
ze
de donzen
Teeren
Uicht vol muziek!
De En
wiek,
de
schndden
En
Instigloeien In 't klavcrveld de blanke
koeien, Wien de nier zwelt; Terwij]ruept snnivend, De manen wuivend, Het ro8 overluid,
gnuende rnndem,
De
H hinnikt
Daar
en
Maar
nitt stampvoet, zijnvrijheid
dompig nadert
Het
Middagnur.
Het zwerk
Zijnwolken,
In
slingertecn
en
Dat
vergndert
is het
Orknan bazuin zal
hefien de donders hun De
vnur.
van
teeken,
Wuarop de *t HeiligdomGods de Nq
straal
steken,
psalmenaani
buigen
wouden
*t hoofd* Eerbiedig De Zee speelthaar orgel, de golvenjnichen, De bergenweerkaatsen: »God zijgeloofdl*' En
aU
't Amen
nn
Daarhenen Daar
Op
b \
of de
eent
tot
jnbeldier stemmeu een juichendallegro
Een
Tot
van
smolt
umhoog;
boven de
—
die vloeit van Schepping, legen, De Vredeboog! de Avood haar miscbend gordijn doet dalen.
En, vol genot, Den
aamen
malKclie regen
Rnischt En
rolt,
lentenaebt lang alle
•
nachtegalen
*t Refrein herbalen: »Geloofd
lijGodf* J. X
L, Tei^Kate.
189
Arablor.
De
U
Zijn band Geen Het Geen
tegen alleo.
menschlijkbondgenoot,die hem te bourt zal vallen, dier slechts in zijndienst! geen koutertrckkende 08, zijn kernel en zijnros. jacht*of hnishond maar —
*t Levend scbip,dat door de zandzeebaren Zijn kernel I Zijnkoers houdt,rijkbevracht met kenr van Oosterwaren, door natuiir dat in *t zaal, hem *t Woesiijnpaard, gewrocht, Zijn miter rustigvoert door d* eindeloozen tocht. —
^
knielend
Hem
afwerpt en
Vergeefseen
waterdropals
De
karavane
met
£n
wellen
Van
zijn reuk
uit te ten
opRpoort, die nog
dat de
opvangt,
weer
lokken
waar
de oogen
pogen,
dienste staat,
Op
laven.
herrijst, vervolgt het
zon
en,
de
maat,
dier te vrede
onvertraagde vaart, met onverlma^ten trcde, Gelijkde kloknaald, tikt,zijnweg, tenzijzich *t lied Ver8nelle,wa^ir hijook gevoelig*t oor aan biedt:
Met
De
klaagzang,niet altijdeentonig,van den drijveri wel, de lofpsalmvan den pelgrim,vol van ijver
Of
Maar
lijdzaam,die
Jernzalem
Zijn rosi Dat Ter
ros eer
»
*t onverkwikkend
van
pad
ntad. zien, de onsterfelijke
zai
de
—
zijnsGods
de van
Wie
vriend
vanoudn, de
roem
steeds,waar
"Zijn heldenhart? »Van
*t eind
aan
boeft
"Wie
lijder
gaf hotpaard zijnkracht,
zijn haU
golvende op den wind?
raanen,
zijnberijder4
d* Idumeeuchen
van f"preiik
zong:
van
bekleed Men
met
pracht
zict hem
dansen
Gelijkeen
»De »Dat
sprinkhaanbij de blikseiuende lansen, rootlend in hun koker, en het zwaaix), pijlen, flikkcrt in
zijn oog,
galm noch
glansvervaard; »lilenwolk gaat opwaartsvan zijnsnuiven, met zijnhoeven »V6rBlindt hij *t slagveldof bij trappelthet tot groeven, "En ijlt het harnas te gemoet, of schnimt en woelt, bloedend koelt, "^»Terwijl hijaan *t gebitzijnkrijgsdrift voor
—
»Eii antwoordt
»Waarbijde
brieschend op den
vaandelen
zich in
donder
der
trompetten,
bewogingzetten.'* I. da
Costa.
Fragmentuit: Een gocde geest. A. J. De
Door
Bull.
(KAKEL8 huisvtrtrek.) KAUKL,
BeidcH
PKTKK.
gezcUn,
XAftKL.
llonduit gesproken,ja, inijnbeste vrieiid! 't is waar« Dat
Dan
liever
ik hem
aan
den
uan
e%el zag;
den
koopmanslewienaar wie kan d* aanlogdwingen? luaar Veel grooter vorderingen
Ik zie het dnidlijk in. in een niaand op dat verw^nschie doek, Maaki hij nu Dan in het ganschejaar,dat ik hem aan het boek Zag naast mij zitten. *t WaH gcen onwil van den jongen.
Het
in tegendeel
want
waar;
groote
tranen
sprongen uit bitter van sonitijda zelfverwijt den tijd; Was abuis! *t xonde een van Bij begaan is geld** met de Britten. Want, weet gif,»tijd zeg ik maar Ik zag hem op zijnkrukje, 't een ala waar zitten. pijnbank, Hem
d* oogen
Dat
mocht me hield hem
En
.
niet
van
't hart. Ik
hem
nam
alleen,
eena
ernstig voor, al wat mij pasaendacheen: *t Bezwaar, een goede zaak voor *t kunatvak te verlaten, Met zooveel turn valcurs^zoo bitter weinig baton Maar *k preekte voor een doove,en toen hijferm en rond, Ge hadt hem moeten zien I vol geestdrift voor mijatond, En alles biechtte,wat ik reeda voorlangbemerkte, Oaf ik gereedlijk toe. ....
—
—
PETEK.
En KAkSLy
't roowt
a
niet?
(miwijkend. eenigsMins .
Sinda bijnadag en nacht, en Dat hijwat worden kan. Had Van knnat
Hij
werkte
^k hoor van goederhand« ik zooveel veratand
...
I
191 **
PETEE.
AIb
de beurr.
Tan
•
•
.
KAREL.
Ik
zoQ
gerusterwezen,
djn toekomst kannen lezen. En zien, wat koers hijging. Nq seil ik op *t kompas AU er een kunntnaar wan, Van andren, en ge weet! Die, vrijvan alles wat bet oordeel hier doet fuleni Z^jn werk eenii good bexag; *k zoa ruimor adembaten.
*k Zoa in
zijnschetsen
reeds
.
.
—
Of *t mij bevaltfzegt niets,dat weet ik, en te vaak Iloemt men zijn arbeid thans wellicht om mij vermaak Te doen, of om mij slim een stnkjenaan te prijzen Van dien of dien,dat hem, zoo 'thoot,den weg kan wijzen; En *k heb al zooveel »Kun6t** ben! Van d* Akademie .
PETER,
Bcherta ter zij ;
Maar
.
dat gekocbt,
ik reeda lid
•
iffd ironie.
Welzab'gdie beziti ernstig opgenomen,
de zaak moet Hij dient op *t atelier een» kunHtenaara te komen, hc4"ft hij toch, De propacdeutica lang al beet. Gecn dorre lessen meer! Zijn horizon verbreedl Thans moet hijaan de zijdeeens grooten meesters werkeni
Do
machtigcinvloed Zien, hooren
—
van
grooten geest hem
een
sterkefl,
hij!En door omgang en Terkeer Met andren, meer dan hij,zich in een raimer sfeer Ontwiklen,waar hijzelf zijnkrachten leert beproeven. Tot hij,zichzelfbewuat, geen gids meer zal behoeven. moet
'
KAREL.
Uw
raad was altijd goed.Ook nu. Mijn dank Maar, vriendlief! goldbet hier de kens van een
Waar
hijzich
vormen
kon, 't waar
er
kantoor,
niets! Maar
Mag Aan. wien gij,in mijn plaats, mijn Willem
voor.
.
ik
.^.
•
v'ragen
voor
zoadt
dragen? PETER.
Hebt daanroor
maar
geen
zorg.
Laat slechts
aw
zoon
begaan, En, zonder dat hij*tweet, wijsthijden kanstnaar
aan.
193 ICAREL.
*tScbynt klaar
voor
begrip
uw
maar
—
wiLtEM,
*t is nog boven *t myn.
voartgaande.
Vreemd en somber, maar verheven, *i Landschap/.elfreeds is asoo schoon ! Oosiersche natnur, naar *t leven, toon! yan Ilijkvan klenr en warm Do aard, 7.ichbadende in de glansen Als van d* eersten morgengloed, En vervald van lust en leven, te gevcn: Schijnt getuigenis Wie mijschiep is groot en goed!
Maar.
•
.
.
Die stervende daarneven Taigtvan *t cerst vergotenbleed!
0, *tis de
jeugdder scbepping, 0ns in *t heilig bijbelbock Zoo aanschouwiijk schoon beschreven. Die
Doch.
ons •
•
eersto
toelacht
van
dit doek!
.
Bevlekt,ontluisterdtevens Door den sniet
van
d* cersten vloek!
(Korie rust) Abel —
ligtdaar,fel getrotfen..,^. Kain
is reeds 't oord ontvlo6n
—
Stervend slaat hij*t oog ten hemel, En
die blik.... hoe godlijk schoon! IIijis d* aard met al haar iuister, Om hem heen ten toon verspreid, Nu reeds afgcstorven, smachtend Naar een hoogerheerlijkheid ! *t Is of hijde laatste krachten zich boven *t stof om rbspant, Naar den hemel op te h^ffen, Die hem toelacht!... *t Is alsof starende oogen, Die welsprekend De open mond *t handgebaar, en aard verkonden: Aan de jeagdige de Hier dood.. maar *t leven daar! Jhiteh
Beador.
j^
»
194 PETER, iot WILLEV.
*t la wel
aan
q
besteed
gijhebt gezien... begrepent
—
tat
KAKEL.
die Willem niee zai sleepen Dat ia na de adelaar, I In BJn YfrheTen ylucht! Dut in zijngnestyerwani Venrouw nw aaii asoon zijnoen aan geen andre hand, WIIiLEV«
Alles liepmij wonder mcde. *k Had een poos voor *t sink gestaan. der heeren: »Zie**sprakplotsling een "Zie,daar komt do schilder aan!** kan *k nict zeggen, *k Trilde waaroni 'k werd blcek er van Maar 'k geloof, En ik zocht met gretige oogen zulk een I Zoo nabijons man *k Ried, ik voeldo wie *t moest wezen; *k had juist Ent ziedaar^ gedacht; —
.
.
.
—
•
•
.
—
Eedle,fijnewezenstrekken, yerzacht maar Krachtigsprekend, Door het merk van zielelijden voorhoofd Dat op *t hoogo stond, deif verdreven h ad En glimlach Van den fraai gevormdenmond. '
KAKEL.
Ja^ knnst
helaaa I te dikwijis aaam. wil^wie ia *t? Hoe ia zijnnaam?
rampspoedgaan,
en
Maar, wat ik
zeggen
•
•
PETER.
liewed
—
ik weet!
.
•
•
WILLEV.
Welnu? PETER.
Naar *t geen ik heb En
thana Een waar
van
n
zal gehoord,
—
moet
gelezen.
het RoUo
wezen,
door leed; genie,een rena, maar neerg^drokt weet Ja, halfyerbijaterd aoma, die van geen plooien Naar d* eiach van anderen ; en wiena aombere gedachten, Wel meeateratakken, maar brachten. geengoudteroorachijn '\
\
195 WILLEX.
De Bchets is jnist.Een blik op dat verbleekt gelaat, Geheel »jn wezen, ook zijn net, maar arm gewaad Gctuigen*t.Jarenlangheeft hijreeds rondgezwonren, Door heel Europa roeni, maar geen fortain verworven. Men wcet niot xeker,waar heeft aanschoowd. hij'tdagh'cht toefde is te Ook Uouie. hij Lang hij daar getrouwd. Ilij spreekthet Ilollandsch good,en naar mij kwam ter ooren,
2jou
hijin Holland
sijngewonnen
geboren.
Meelenis. eeniffe
ntei
KARKL,
en
In Holland? PETKR.
Waaroni niot? Alwcer een landgenoot, Hier nauwelijks bekend on in den Treomde groot. zijnwe niet op Holiandschc talcnten; Naijvrig in ons Want als wij al hnn naam geheugen pronten. Is *t zoo onhollandsch nog en zoo golodebraakt, Dat At J Scheffer tot een Duitschcr wordt gemaakt! •
•
—
K.\KKL.
Maar
—
RoUo?,
••
hijdan
zoo
ook
mooglijkanders
heeten? *
ri.TKK.
kan niet weten: wellicht;monaangenorocn naam, Eon achtbaar vader,die zich vroeger heoft Terzet, Dat zijnvooniame zoon en [Kinsoelen palet Hantceren zou ; behandeld, een knaap,sticfvadcHijk fier is En die zijneigenweg tocn opgewandeld; dat *t noodlot liet kind men aan een Of, omgekeerd, Bij d* adel van de knnst is dat zoo zeldzaam niet.
£cn
—
—
heaUsscnd. eenigszins
KAKKL,
,
hoe ook, met eer mag dragen. Men moot meer naar den man, dan naar zijnafkomst Tragen. hoe kwam hijaan zijn Hoe kwam hijaan zijn geld? naam,
Gelukkigwie zijnnaam,
—
Ziedaar twee
punten
•
•
.
PKTEB,
Waar
argdoos. de schoen
bijrelen knelt 13*
196 beUekenii.
met
KARE1.,
Of •ehiJDt ta knellen. evtngoo.
PKTKBy
Joist! (Md wamUe) Maar waar de wereld slochts van Kon men
da schijn 20a zwichien, alles onderrichten.
WILLEM.
Hoe
ware ssijn
naam
wexen,
moog
—
te vo^Dt Rollo heeft geen vrces Dai de wereld naar zijnschaitent Ooit een ouderzoek zal doen!
*k Hoorde,en *tgingme Hoe hijdikwijUmet
aan
H
hart,verhalent
gebrek
Heeft
ja nog worstelt gestreden, Maar met ongebogennek! Wansmaak dicnen, modegrillen Kunstenaars als hijonwaard Onderworpenop te volgen. *t goud der Deed hij niet voor —
—
"
—
aard.
PETKK.
xijn»Aber ook geen bod of koopervindt, vrind. een hartstochtlijk warm, Hij won^ in elk geval,
Ala
no
WILLEM.
Dat*a waar,
volkomen
Mocht
waar!
nu
ook 't eerst geschieden —
Gij,Tader!
moest
een
RoUo^a kunatstuk bieden.
voor
aom
..
PETER.
Ik voeg
mijn bede
bij.
er
XABELy
tweestrijd.
tn
*k Wil gaam dat gelooven, Ditachilderstok metrecht een een achat— kanstjuweel, Een leldsaamheid kan ujn ik 7«egnieta van de waarde. Maar ala iets anders *t in dit evenaarde. —
—
—
.
Dit
.
•
opzicfit
—
onderwerptoch.
.
/
.
(md diepeaandoening) \
•
.
.
•
•
on«
een
zaalgebroedertwiat
•
.
•
197 WILLEM.
jaistde zwartste s^j wordt op dit doek gemiab Het offer, nietden beal, doet Rollo one aanschoawen. vertroowen Abel, die met broederlijk D^ODflchnldige Maar
Aan
Kains
die
sijdeging;
.
.
•
KABEL.
Willem, Zie, 1c wil Maar
toonen, dat ik gaarne
Q
ieta te koopen,wat
(Met
.
och
•
.
lAtk op
ten
dat niet bijstandbied
verg
neen
,
•
.
.
.
•
•
•
•
Fder.)
Wij
waren
samen,
*t beramen Juiflttoen ge binnentraadt daareven,aan Van seker plan,dat gij met vreagdehooren salt
(Td Peter.) Vertel *t
eens!
maar
WILLKX.
plan? Ik
Een
brand
van
ongeduld.
PETKR.
Een
I oogenblik •
•
.
Vooreerst -** Is RoIIo hier ter atede
langzaanu) (opzeUdijh
Gevestigd? WILLBX.
ja. Tijdelijk, dU
PETEBy
taren.
Dan En
veel
hangtdaarvan
af
.
•
18
de vraag, ten
twfede,
•
WILLEX.
Wat
eta vaarproef
ik doort
PETEB,
Een
Ter zaak dan: "k Stel a voor plagerij! Om, morgen aan den dag, hem een bezoek te geven. 6e zegt hem, dat ge, door bewonderinggedreven
kleine
198 al« onwaardeerbre gunst, Voor zijnberoemd talent, Vereoekt cm, aan zijnzij,a te oefnen in zijnkanat.
Uw
Ik zal n vergezellen, vader atemt reeds toe. de zaak zoo weten te stelien, voor En, aarzelt hij, *t jaar is omgesneld, Dat hij,eer nog een week van U reeds van ganscherhart bijzijneleves telt
(Oogenblik siUteJ KAKKL,
En boor ik dan, wat hnlpik Die miJD geliefdeu zoon
aan
den
kan
man
schenkeOt
...
I*KTKK.
zich te bedenken vol drift? Bekoelt het vuur alree?
Hij staat
En
atraks nog
zoo
—
KAKKL.
Ziet
g\jer tegen op
—
"
dcel
uw
bezwaren
mee.
Vader, vader! bcste vader! Alles wat ik wenRchen kan! Waarlij^ *t scheniort niijvoor d* oogen. *k lien ik ben ontroerd er van I .
.
.
(In een Laat
adtm
tat
vvrcvM,)
ook a de handen drukkenl Gij,die steeds de gocdegeest me
Van mijn lieven,besten vader, Van ons alien zijtgewcest! *k Ga door *t ganschehuis *t vertellen.
Raimte, mimte, plaais voor
mij!
Laat den grootsten wand maar open Voor m\jn eerste schilderiji
(Met de
hand
*^
groeUndCtof.)
KAKEU
Die
goedejongenI I'CTEH.
*k Ben
er
zelf
van
aang[edaant
XAKEL.
En
ik dan!
Stil
•
•
.
*t daat
drie
•
•
*t is .
beantijd.
FKTEB.
Opgestaan. (Beidenof.)
Op don Haarlemsclion filinkort 8. J. Van
DooB
EKltSTE
drn
Bergh.
VLAHINO.
Ei
toch, waarheneii,
Nu zelfs de laatste zweeni uit Holland is Tordwenen die op der burgren nek Van adelsiirannie, Met ijsrenvoetzool trad, gezellelop welke plek Zou *t dan wel soeter sijnhet leren te genieten? —
POOBTEB.
DE
Rolt op een vreedzaam oord, gedrenktdoor eigenvlieten^ *t is geen bosproeiing Een vreemdo golfslag meer, aan,
Maar
oTerstrooming. TWEEDE
'
mci
TLAViNo,
ten
haXven^spotlack.
Ha, het oode denkbeeld In niettwen
vorm
;
—
"
dat slaafsche Holland wil geen
biervreemde schiep
macbt
EEBSTE
Hij is
geen
die vreemdiing, DE
Ik beb dat
de broederband voor
blijheid,
komt
bidn*
gich^
mijn brandend
EEBSTE
Waar *tanders, wat Verbindren tegen n
den landzaat stoftot
VLAMINO.
DOBPEB,
aan gistren
Trijheid,'
POOKTEB.
DE
Nooit
weer
erf
gezieni
TLAMINO.
*t veld ontdekken, bet blanke staal te trekken
zoa
ons,
we terwiji
201 TWEBDB
Od8 doel
*t beil
18
meent Vernieling
*t Tolk, TooniiigaDg onze
ran
Ds
VLAMIKO.
ge, die het land in Tlatnmen zeU
Diet
one
die iegenstaan, DR
Wie
VerbliDd i" hij,die Diet
alechtseen
HolUnd
een
naar
droombeeld
de
eigenstamgenooten.
heeft zijnTorsten
Het Tolk is sonverein; —
DE
nog ventoofcen.
TLAMIXO.
dwaaa
wie
Itgareelzich kiest!
MIV8TUEEL.
Blind rent zich *thollend roe, welks heer den toom EKR8TE
brengenu
de vmcht DK
^
Een zoon van £n wantronwt
MJK8TREEL. voor
,
voorwaartdraving, ijdie
VLAMIKO.
gnnet,die wij a biSn,verdient DE
Wei
grootergeestbeschaving.
van
wat m* ongevraagd hem biedt instinkt, TWEEDE
De
is
verliesi
VLAMIKO.
Holland dankt uit
jaagi
HIKSTRKEL.
TWEEDE
Wy
Yraagt
VLAHIKO.
rijkvoor
DE van
TerbliDdeD.
HIMSTHEEL.
EER8TB
zoon
Trioden.
*t licht der waarheid
GeeD waarheid is in hem, die
Geen
onze
VLAMIKO.
Daar
DE
wenechen
we
heeten wy
TWEIDE
Wy
heeten
VIVHTSERL.
die tegeostaan,
Diet
u
,
TLAMIXO.
KER8TE
Wie
sick»
voor
DOErER,
wet!
hg Hollands
POOBTER,
zoon,
Ud
dcH
die znlk
nw
laawheid niet
dorper. een
taal darft sprekent
202 DOKi'RB, toi den
DB
zal die blanke
lemmer
lievreet, han
ge
onse
gave due
Een
Talsche
•
.
•
*t
MINHTK
I"K
bracht Trijheid
gedijeuKelf
MINMTKRKL.
de Ual BtamverwantacfaapRieIg —
zich ; geen
voor apreekt
ganschhet
volk.
tolk. Viamingword! zijn
VLAMIMU.
TWKKDK samen
maakt
HINHTUKKL.
I»K
Te
dwepem droomen«
Vl.AMlNd.
KKRHTK
Maar Holland
land.
ecu
IJ* en Scheldezoomen«
van
Die eenheid'laatzichmaar door *tbreinvan
IB
aan
VI.AMINO.
Slechts eenheid Toegt het kroost
Ze
ter schand !
KL.
nooit xegen
TWEKDK
I"E
wreken. oprechtheid
VLAMIHO.
EKBHTE
Smaadt
poorter.
vormerf^ wij in \ wcsielijk Europe.
Spreektooit
een
Frankisch VofBt
:
»dat
men
hun
aanzijn
1" sloope Een
bolwerk
van
ardain,waarop
zijnhebzacht
strandt
mySTKKEL.
DB
Maar nioet daarom ons erf door u hier aangerand? En wilt gijmet het zwaard ons dun tot de eenheid dwingen. En
ons
door driest
geweldons
zelfbestaan
ontwringen?
VLAMllfO.
EKHSTK
Die vraag isons een boon terwijl go ons ganschmiskent: *t Is God, die a door ons bet recht der volkren zendt Onze intocht in dit land, zelfswaar ge ons wilt trotseeren, slecbts en geenszins Geldt nw nw vemeer«n; verhefiihg aan. Wij biedes a den band der nanwste vriendschap •
DB
Een Noch
soon
van
geeftigQ
.
.
HOfSTKEEU
Holland laat zich niet in banden eed
aan
hen, die hijheeft
tronw
slaan, gezworen.
203 of aiotit gonnoefverloren. God oiis door regeert *i Voraienhuis,waar
Ooit
ODi
Wij
ecren
Woe Des
illovcnnoed derden Willcms
eene
schim ijdie
—
dieii held^nHtam is diorbaar naam
vcrnoert! den lande, aan eed yerpanddei Waaraan hijzelf zijntrouw met heilgen Gccn add knevelt oim of persihet zwcet ons af, Binds Tijfde Florin ons de jongHterecliten gaf, Kn hoe een vreeindling hier ook lokkon rooog of fl("eroeii, Voor *tniiDst geen Vlaniing zal ons hoofd de kroon ontnemeiii Die onze den landbeer steeds betoond trouw zich won, Waar oogstte ooit ondank eer, rag afval zich beloond? De vrijhoid slaat bier nooit tot bandeloosbeid over; Wio onze krenkt wetten hijis onxe ergsioroover; Dan scharen we als een man het IJoofd des Staats, ons om Verachtende *t gevltii des ongeroepen raads, Waar selfzucht xich«in scbijnder volkszaak,weg wil wio
.
•
—
ronicbelen. Ziedaar het open woord der tronwe, warsch van buicheleni Het eerloos huicblen is een Ilollandseh hart onwaard. KKKSTK
Dat gaat te Ter!
.
.
VLAMJNO.
Zwijgnn, mijntong! spreekgij,mijn zwaardl
Jlijtreki $\in gwaard. Ken
oKiiARNAST
met vcrschijni
RiiiuKK, md de ggnen.
'
vmer^ fuedoien
11. IiK
OKIIAUNAKTK
Steek op dat zwaard en bond *tIs oorlogVeeds te veel aan
KIHD'.R.
tong in xuste: gramme Hollands droeve koste,
aw
Dan dat een stillepiek als deze Blinkerttop Niet rustigblijven bier een rijst krijgskreet zon; op Het moot een andre zijn. EKRSTo
—
VLAMINO.
Wie Ik zag dien heldenstal, *k en
tocb,wie mag meen
niet
hijwezen?
lang Toordaien.
204 VLAMINO.
TWEBDE
Zijntongralklinkt
alg
me
Maar zal een Hollandsch woord het Ganacb straflooskweUen, en het volk DB
Het
Op En
dan Vlaniings
oor
eens
van
V laandren hoonen ?
RIPllKR.
fMietden Vlaming niet zijnovermoed
te toonen
fieren grond; dat spelging reeda te lang. 'ngraafschaps de ure niet van ondergang.
HoIIanda 't is nog M
Neenit hen
edelman.
gehamostenridder.
dtn
YLAHiKOy M
KBR8TE
Vlaamschen
een
van
die kr\jg€rs,
de
hem
vergeMeUen.
gevangen! TWEEDS
TLAMINO.
Ha^ wij zijnte looe verraden. DE
Dat ia *twaardigloon
DOKPKR.
wie den rooden liebaart smaden!
voor
DR
rOORTKR.
^
God lofl hijstaat
en
en rijst scherptopnieaw zijnklanw,
DE
des vadere!
0 knd
(den Uik
RIDDKR.
JlaarUm
naar
Maar Ic ziepndfl zwart noch niet in banden van *t Is dan nog niet te laat
Nog
(Tot een Of
on
mijn bode
•
edelheid kan DB
Crijmeester Ho^
ver
zoons
.
Edde
kvram ;
n
nauw.
wendendej
•
van
g\ingevolgj
hijtoefde
reeds te
lang.
EDELE.
licht hier de eerste BIDDER,
herkent
goad; zoo moeten dan dees wallen Gwy's knechten zijngevallen; hebt mijn dankl gijheilgen,
EEX
Uw
des
*t oog
Mden
SSangerl zeg, hoe heeft *s vijands voet
kondschapwinnen.
Minsired. is \ met die daar binnen, hier reeds zijnmerk geset?
205 D£
MINSTBEKL.
die verplet, Bereid q, ridder, Toor op tijding, Half Holland is de prooides vijands;Dordrechts niaren Weerstaan hem nog met kraclit^ binnen lattelenren maar BaigtHaarleroa vest bet hoofd,en tergtde vreemde vlag
U met baar schrille klear,geheschenbijverdrag. Het is met Holland uit! Wij zijnte diepgezonken! h Volk knst de ketens,door zijnlafheid zelf geklonken ; Hot lot,zoo kermt en zacbt het daaglijks, neem zijnloop. Helaas! en ook mijn hart verloor zijnmoed« zijuhoop... •
DE
Zijtgijeen Zijtgijuw
Hollandsch
RIDDEB.
sluakt gijzulke kreten: Vorst, uw land, uzelven das vergeten?... niet vreemd, dat zoo het graafichap 0, ^twaar onderging, Waar angst en moedloosheid bet jong gemoed bevingi dus zijnerf,en zonder tegenstreven, Hoe, zou men Ganscb zonder slagof stoot, den vijandovergeven, 0 dat waar schande in eenwigheid schande! dat waar en
man,
Voor
land en lieden beidel Is mij gehoorbereid, Heb ik nog invloed,*k zai dees blaam van Holland keeren« Al zou ik dan alleen der vaadren erf verwerenl ...
MINSTKEIL.
DE
Wie
zijtgijdan, o Heer, dien DE
Wie *kben?
•
.
.
KiDDEB,
*k Heet
Jlijgeefleen HoUand DE
*k
hct vUicT
Witte,en
was
zoo
beraden
vind?
opsloande. des graven Floriskind.
teeken: achier hem
toordt de hanier
wm
ontrold. MiKHTUEiL,
de JcnU
huigende.
Dat God aw groote ziel moog zegenen, roijnJonker Van Holland! 0 aw komst is *t eerste stargeflonker In onzen nacbt. Nu daagtde morgen ras, cfiepen Die reeds zoo menig dag vergeefs gebeden was, 0 edel Gravenkind! laat slecbts aw kreet weerschallen,
£a
heel het land rijst op ter wapening,en
Door d* Staan om
alien
eigenschok ontvlamd, tot geestdrifb opgewekt, de vaan d ie tot hon geschaard, pooUtarstrekt Der overwinning. Keen I geen vreemden zegepraleni Na zal de zwarte Leeaw zijnklauw teruggebalen,
206
Waar
doorkerfd
bloedend,en
Gekneasd, en Fiona*
vencbijnt,
soon
—
wond bijwond. is Hollands grondl bevrijd
roOKTlR.
DK
sal gewis alom Het graafschap Waar Floria*soon fenchiint,
a
—
B
K
welkom
heeien.
is a)Ie leed
nodefi
KKiJOHDoiiE
DK
van
vergeten.
Wittf.
n(»i»K,tot WUte.
last folbrachf. Men is alom gereed Heerl *k beb aw Tot fellen wedersiand: ^i volk is van wijd on breed, Als met een ganschin 't gcnioedverandcrd. tooverslag, Uw
Te
naam
alleen voldeed, om
sc
alien
naar
uw
sianderd
drijfen. WITTK.
0, ik ken mijns fadcrs volk I ik had
Zijnwarme
erkentnis niet te "^
I"K
hoog op prijs geschat
I10I"K.
hcrwaart op met koddon en met speron Wormer de Zaan, en WaterlandRche en roeren; veiten grond, Alkmaars Schorels duincn en van Frieslandn binncnvlak en zelfH de dorpernrond
Zijdagen Van Van Van
silte Koegraszijnin aantocht; HcemBkcrkfl helden Verzaamlen zich bijeenmet Egmonds krijgngcwelden ; liiinbonto Amstels met tot rukt, zoom van vaan,. Ja, tot den fellen heirkampaan, De belfl der poort«*rs Het volk derft banden, en verlaien vindt gijd* akker, Het
De
rawste
dorperselfs werd
op
mijn roepstcm wakker;
Wien kolf of zwaanl ontbreekt,bijwapent zich met spa, Met zeisen of houweel ; dus nikken zijweldra zoo zoo vnrig, geestdriftvoK saam, Op honnen boefslag Alsuf *t een feestdag wassen zijgedurig gold; zoo bun In aantal,en vermeert macht, toegestroomde
Gelijkde starren b^ *t ontlniken van den'nacht, O zijslechts, zie hoe zijreeds naadren allerwegen; Han reeks gelijkt ban moed, en spelteen wisse zege; Uw woord, dat elk ontstak,deed zelfsden vlochtlingistaan.
207 WITTB.
GewiB bet uur der wraak breekt na vernei^dring aan. den der nacht En *tlichtvan nicawcn roem schande, rcrdrijft ik'aan Zandvoort landde! de dat Gezogend zij stond, hield geboeid; 1c Verbreek den doodslaap, die het graafschap 1c Zie zijnontwaking in die dappren,heengcvlocid Uij bondcrdtallen naar dees duinzoom. *k Deel uw gloria £n voer ter victorie! a, helpenmij de heilgen, Al wan aanial ook geringer, *k ga a voor: nw Mijn broedrenl Florin* zoon kent nog zijnsvadera spoor, door dal en bosschen schallen; Laat nu mijn oorlogAkrcei Op *i zien Tan mijn bjinior verwint in gindschowallen —
Do
de moedlooshcid, barst nit gang en poort en Al wat er adem hceft en wapens honkrend voort Om deel te nemen *t herwinnen den kampstrijd voor aan Der vrijheid. Holland op! Al wio bun vorst beniinnen marr*! in *t barnas. Nicmand uar Daag ik dit plechtig Do Tuorbo), dien mijn oog als ecn gokrnistostar uit de baren, Aan *t ruim zag gloeion, toen hijopschoot
hoop
IIollandHscharen VoorHi)plt mij'sllcmelsgunst, voorHp«*lt,dat Voor 't lung vertredon erf ter hulp en wcer gesneld, De zege aan s* Vlamingsvuist ontwringenmet geweld, zal maaien, sliasend zwaard een lauweroognt nict verdord ! Doe tbans mijn liebaart waaien. In eenwen wie Holland draagt in *t bart. Voor mij,ik keer Mij Tolg* Met do overwinning slecbts of op mijn beuklaar w'eer.
En
dat bun
HE
MlKHTKKKIi.
Ja, wij volgendien liebaart op *t pad ter victorie, dii*n Floris, wiens zoon van Gij beldhaftige Uier voor coawigomstraald wordt door *tlicbtvan Hier voor eeuwigweorklinkt door den roep van
Ja, wij volgen nw
roepstem;bet
naam
de
glorie,
de Faam.
zwaard is getrokken. bet llollandscbestrand,
En bet keert niet ter scbee voor Waar de Vlaming den landzoat ten val dacbt te lokken, Heel dat beir ziet verstuiven als mist over *t land.
Ja, wij volgenuw
Wittel beldbaftige In bet dicbtst van den kamp waait hijsterkend voomitt bezittei Waar, zoolangniaar een bart nog een bloeddrop Hij voor hem wordt geplengd,die de zege ons ontslnii. standerd,
VOCABULARY. A.
aanbeTMingiibricfleiUr
of
r
commendation. aaD
blazing blowing,
aanbrengen carrg, nut profit,
to
to touch
aaoxcbouwcn to contempUlo, aanslaan to tarnish,
aaofllagattempt.
ftao)"od offer. to burn. aan brand en aanbreken to dawn, to
aanslaiiDde
preparations,
aaitftappcnto t0
piold,
aandacbt attention. aandeel sharg, part, aandicneD to announet, aacdocn to caune.
aandoeniog emotion, aandocniijkheidmotingnu9, aandra^eD to bring,
aan?al
to seize,
suppltf, to supfilif. aaoTullon to complete, aanvoer
aaiiToeren
aanvcBig
to hand,
increase,
aanwas
to increase, ^
present.
aanwijzen to show, to as$ign'» aaowijzingindication, aanzett«n
to
approaeli.
aaugrenzend adjacent,
considerable. aaniiciilijk
aanhefTen
aanzitten
intonate.
to
aaDbiiftCD to blow, to ineito, aanboudcD
continue,
to
aanklageD to accuse. aaDkooopco to enter (into}, aankomen aaDkomst
to
arrice,
arrival,
aankoodigen
to
announoo,
to mtike,to aim, aanlefi^gen
aanlpggeroperator,
^aanleidiDg reason. nanlokkea aanmelden
to attract, to announcs,
aanmerking remark, aanmoedigeD to eneourago, aannemen
aanrekenen aanreoDen
X"at«h
to
to to
aap aar
to
be
(at table),
monkey, ear.
aard kind, nature,aarden earthen,
aardig nice,prettg, aardigheidtrick,curioeitg, aardrijkearth. ,
aanelen to hesitate. acht slaan to pag attention,
achtenswaardigrespectable. achterboTcnkaiiier
bade
upper
room.
achterbuurt
remote
achtergrachtremote
quarter, mmoI.
accept,
acbtergrond haek-ground,
charge. come running,
achternalen achUrhoofd
B«ad«r.
firo.
attack.
aanfattvD
aanduidiD;;indication, aangedaan affected,
on,
aantrekkclijkcharming. charm, aantrekkelijkbeid
aanwamcn
t» concern,
walk
aanRiekcD to light,to Ht on aantal number, aantrofTeii to meet, to find,
aandraupf prennure, aandrij?eo to press. aandrin^^ento insist,
aangeveo
next.
aanKtalten
—
aan^aan
intoke.
aanroepen aanroeren
to overtake,
occipni, 14
210 aehterkamer back
roonu
to drag mfUt* achtermuileepen (s^d) Uimg m achteratailig arrtarn,
achtemit backwards, badcward$" acbterwaarU
acbtingetium. adder
viper.
adebaar
ooievaar ttork,
s=
afzenden to send, to despatch. afzien to eee, to look.
afzijnabsence. separate. afzonderlijk akeligdreary. akker fiM. alabasten alabaster.
algebeolentire. algemeen common.
nMe. adellijk
aliengs gradually.
adem halen to breaiho. ademloos brtatkU—. afl a stiigaf! to aUfhi,
very allerelleudigvi
afbeeldingrtpruentaUom. afbreken to cut short. shod, afdak penthouso, afdalen to descend,
afdeelingdivision, finish. out.
afg"*mat fatigued,
afgHjden to slide down. afgonstigenvious, afbangen to depend. afbankelijkdependent. afkappen to cut off. afkeer aversion. to descend.
afklimmen
offt afkoagen origin^ afkomst derivation, take off. aflicbten to to gnaw
afloopend. afloopento
end.
ride
off.
afscheid parting,leaoe. afdcbeiden to separate.
afslagerauctioneer. afsluiten to lode,to shut.
afniijdento afspoeleoto
cut
off.
waeh
awag. afrtaan to abdicate. afatand distance. afsieken to distinguish. shreds. afval offal, afwaebten to abide.
afwacbting expectation. afwaodeleo afweoden ?fwerken
to walk
to turn
0
miserable.
great hurry,
charming.
most
allermerkwaardigai most
re
markably. most necessary allernoodzakelijkst alleroDaaDgeDaamst very dis^ agruable.
alpenboreD alp»hom, cowherd's [horn, alpeDstok(mountain)stick. arobachtsman toorkman, artisan, ambt charge. office, ^ ambtenaar officer.
ambtgenoot colleague. Amerafoorter (tabak) (dutch)to* baeeo.
tablecloth. ammelaken otherwise. andernziiM
angst fear.
angstiganxious. anker
to kill. afmaken take off. to afoeroen
afrijdento
allerhefst
i^
—
aloud ancient.
afdoen to
afgpdrageoworn
allerijU iQ
anchor.
ancjovisanchovy. appel apple. appelboom applctree. appeWronw applc'woman, arbeid work. arbeiden to work. arduin frec'Stone. branch. arm candlestiA. armkandetaar armoede poverty.
armoedig poor. armstoel arm'chair. aicb ashes. avondeten supper.^
Lord^s sup* aTondmaalsbediening [p9T„ asijnvinegar.
down.
ft.
eueag, to jMrry.
finish, to refuse. afwjjsen to
afiriftelen to varg,
change. •firiaMliiig
baan baan
breken
to break
perch.
the ice.
211 to set oui^ I.
to haOu. Xmdtn (lieh) bakken to boko. baksleen Mck. balftDs halat^€€, balk rafter.
termtte
toga
—
to bed.
principle, beginsel funeralproeeseimsn hegnfenissioti
bamboettak bamboo. bamboestraliM irmlf of bamboo. band IJ"»ttring.
begrensento limit. begroetinggreeting. behagen tcbeppento delight. behandelingtreatment. bebangen to hang (with). behanger upholsterer. bebelpento hare roeouroe to.
banderol banner. banen to Uvtl
behendigbeidskill.
balling€xiU. exiU, balliDgschap
drop baUcmdruppel
of Mum.
bebendig deverlg. want, need. to want, to need.
bang zijnto
behoefte
banKDOOt baren to eauee: bark bark. banch hareh. bassen to bark. baten to be of u$e.
beboeven bebooren
beantwoorden
beiammeren
be afraid. banknote.
bel"ouwen
fit,to belong. beboorlijk fit, proper. to
safe. bebulp help. behutpzaam helpful. behouden
to anewer.
bek
to cuUirate.
to
regret.
bill.
calculation. becijfering
bekappen
bedekken to cover. bedelaar beggar. bedelares beggnr-womem.
bekend
bedenkelijkcritical.
beklagento
to
maken
hew.
(not)to make
confess,to avow. deplore. bekleeden (ambt) to hold. bekcnnen
to
beklimming ascent.
intent.
beknorren to chide,to oeeUL bekreunen to care for. bekwaarobeid skill,abUitg, fitness. bel bdl
to ruin* bederven to spoil, bediende servant. bedienen to attend.
bed-ridden. bedlegerig
bedrijfbusiness,trade. busg,active. bcdrijvig bedrijvigheid activity.
belang (nemen)
bedniktsad^ cast down,
to cover. belep^gen
bedfltede bedstead. liedwelmd stunned.
beleid skiU,prudence. beletten to hinder. belhamel ringleader. ale bet believen to please,
bedwingen to
if
begeeren to
go
please.
promise. to promise. bemanning crew.
,
to bemerken to perceive, beminncn to love. beoadeelen to injure. benard critical. lower window. benedenraam benedeostad lower town. bengelento ring the beO. "
beet bite,sting.
to let one
you
belieft
n
belofte beloven
'beestengoedbrutes. litUe bit.
to tread upon,
laten
»
on.
long for.
begeerigcovetous.
to ent^. benijden
to bcgeleiden
aceompang. jegeyen to leave, %. op weg
on/$
self.
restrain.
beetje(een)a
to i$uerost
belangwekkendinteresting.
beek brock. beemd fidd,meadow. been leg,bone. ""eenen of bone.* beer bear.
begaan
a^
quainted.
(sich)to conoidor^to
bedenken
be
—
,
benndenewaardigenpiaUe. 14*
212 bcn"M»n]on to
appoint,
bent* rTen
l"eo«rcn")n to
tttHttjf,
to mount, beiitijffon
aim
beoof^cnto
nt,
bepaki frtiyhttned. to Hftermine,licb bepal"*n
'—
to
ont*9 nelf, cottfine to tieperkcD
limit,
io jtluHt. beplant«*n bf prai"?ato per»uadt"
to try. li€profv«»n
eonhnitotioH, benuMliilngiiig bereik reoch. berriken to reach. I"crek«!n«*n to rahulttte, MPf,
die
of, to aeeend,
beiitokim to haroM, bentomien to aenait, bent ratiDg pavement, benirooifn to heetrew* bctalen to pay, bctal«r payer, bcianif-iito euit. b«»to hit,fnoreel, beti»eWonea to eignify, bctrctr«a to regard, relative, bein*kkclijk
of' eituation, betrtikking relation,
berf;mountain, bcr((ento
to
to put a»id€,
of a tmouniain, ber^heUiDgnloftt bergkctonchain of momniaimo, bergkniintop of a moumiaim, Mlore^room, bcFffplftaU bericbton to inform of, beroemd ettft"ratHt. boron wfii to rffffut, eirilisfd, beficba«af(l b"^ficha V in^^ cirilization boHchcifi information, bcflchcitbMimodent, l»Cfich«*i«]oiihi*i"l modtHy,
)"eul executioner, l)CiirHpitrne, exchange,
l)eiirraakrti exchange^ueineee, bourt turn, op «ijn /a one'e turn, —
lieurt"'lin){ii hy turne. a lternate betirtxang eong, lievallt'n to f4eane, charming, hi:vn\\\^ to nhelter, bovniligen bevel order be veil to nhirer, l"ever heaver,
,
to confirm,to faeten. lievef«ti^en
bevitiilento find,
bevindiiij( ex/terienee,
l»eKch«*rinin^ protection, licichikkin^ ttiitfMHittoM,
bcvlcM'rento flo^nr, to pave,
liCNchouwc*!!to consifier,
b(*vo"*Kd comftetent,
Wiichoiiwiti}; rontrmfAatiOH, boprhrijvin^ dewriptitm,
lievolken to people, bevreemden to Hurpriee, bewaren to keep. movable, b«*wcr((haar
bcpchuit hinruit,
beschuKIi^loaccutitd, beacliu l"l wff aceunation, \\f}
urizurtf dougK be«lA)(
motive, b«*w"*(!gredrn movement, bew4-)(in)(
beflliMiiend dfriniro, beiiluitconetunion, be Mullen (met) to end, beBini't infectii,
beworcn
to perceive, bespciirea to epy, to watch. be«pi«*Ucn beflpotting mockery, beaproeiing wateriny,
bewoner
bewondercn
aeeert,
to admire,
bcwondcrinKadmiration,
^
bctie geyen
to
bowiJHproof,
bessenvla currant'Cuetard. best: sijn doeo to exert one*9
eelf,ten
[flee,
to reprc
inhabitant,
to view, to examine, be»ichti((en bouden to buoy, bey.i|"
bueinenn, besif^heid
bcsiliken to eettle,
reflection, bezinnini^ bcsitter poeeeneor,
bestaan exietenee, [oent,bezitting poBecenion, besoek rieit, bettaan to exiai. call, bcswaren to charge,lOBcrupUai, betiandcleel part, inyrediemL betteden to epend, to plaee one,^biechten to eonfeee, betteller carrier, biggelento trickle down, \ to eoafirm. bg 6m. bfsteDdtgeo
213 )iijdr"K"oto
boodschap
contribute.
lo colltet. Lijcetibrcngeii
to
run
—peo
mewage,
errande, trunk of
mrcting, bijoenkoniHt
boomslani
to Uijceovenutmclen
goik^t. haiehri, liijl UijriviiT tributaryt*iper» aHfiMtanee, liiJHinml
boom top top of m boord board (of m booR
wicked,
liijvor^fn
boot
boat,
aomftimei, bijwijien
bordoM high otep, honi breaitt,cheat, boRch wood, bot flounder,
to add,
hijwoncu to attend, bijxonderparticular, bijzonderhiMd iMrticidaritff. billijk junt^riffht,
a
doea
tree,
tree,
ehip).
boordjocollar,
boter
butter,
binnciiland interior biiiDcnlodrr leather intide, biniicul«idHn to conduct, binnrnHhuii in the house,indoore^
boi4*rham pieceofbread andbutter. Uttel bottle, bouwen to build,to plough,
biDDCnNtad
bouwinatcriaal \ building^ bouwutof I materiaU, boilwilt ijl^yle of building, boveneindo upper end, bovonkamcr room, upper bovenniate extremely, bovcDHtaaodo abovcmeuiioned, Viraaf honcMt, braailicid honeety,probUy, brak eettinydog, brallon to brag, brand baar combust ilde,
,
inner^partof
biiinffntrekkeiito
a
towm,
enter,
binnonvoet innerfoot, bint joietpbeam,
bluaHbal^ bettowe, blank white, blank, blauwlakrntch of blue doth. bicck
fnde,
bleckur bleacher,
blijglad, blijmordigcheerful, blik glance,virw. blikscmen to lighttn, to fluoh, den in blind blind, ^e at random, blinkcD to glitter, blinkcrt top of a down, bloed lflo*Ml, bloedon to bleed, leech, bloiHlzui^cr blf"cicD to bloom, to flourieh, blok bl"jck, log, bl"»hd fair,
botiwman
builder,
.
braudcn
to bum,
^
branding breakers, brandmeoMtur of superintendent the
firebrigade, bniodnpuitfire-engine, brand wacht brcf d
fircbrigmU,
large,broad,
breinlte breadth, breicn to knit, brcikous stocking,
bloH colour,
brein
bluffen to Intant, bluRicher quencher, bobbcl bubble, body mesMcnger, bodem bottom, ooil,
broiiak knitling-be^,
brain,
bremiitriiik
genistcL,
boukenplankje book'shelf,
brief letter,, bries gale, broed brood, broeden to ttrood,
boer jtraaant.
broed^rkuns
bocrdenj farm, boerPDwooiof; farm-houee,
broed crtwiiit
bo«"teD to atone, to pay. bocxcm V rif^Ddmoet intimate friend bok he*goat,
»
littlsbrothers,
quarrel betwosn
brothers, broeikaii hot house, bronn btonse,
bondgebootaUy, confederette,
brug bridge, ^nigMgewgse as
boot ehedcortd.
bridal p^rty. bniidipartij
a
brtdgs,
214 dekeo (m.) dean, deken (f,)blanket, dekken to cover, dcksel cover, covering, denkbeeld idea, notion, dergelgke suchlike,
brniDhnfwttm brniuvuch parpoi9€. brolleoto roar. bow, baigiDf^ bulljaelcH, to eapturw. buitmaken buiteo OKI of town,
deprivedof, eoporimg,deskundigeexpert,
outor baitenbekleeding bniienlaDd foreigncountry.
deatijdathen, deur door, dicht densCf thick. dichten to doeCp to stop, dichter poet,
bQitenlocbt countrjt^ir. baitcDvoet outerfoot. burchtbeer lord, barcbtxaal ctutlt'MU,
poetical, dichterlijk
burgemeestermojfor,
burgereitlten* aril. bargerliik
borgerkindchild of
to be
derven
tho middU
to chee, to shut, dicbUchiUTen dief thief, u dienen fo serve, to answer, om service, at your te —
tiooo,
dienst service,ten
baurman neighbour. baort neighbourhood,
be at
minion
daad
com-
^
ererg dug, dagelijkii dagelijkschdoilg, dagea to dawn, dagloooerdag^abourer. dagtoortsdag^toreh,
dak roof, dakTeoffter gttmt^window, dal ralleg, to }Aag ai draughto, dammea
damp ropour, smoke, dampen to etaporate,
to emoke.
dankbaar thankful, dankbaarheid gratitudo*
daDkbetaigingthanko^ting. dan ken
to thank,
baU-dreeo, danJijurk brave, dapper dapperheid courage.
daa craraif tie. dee} part. deelen fo dipide. deemia piig,
deftiggrarOf goatod,
grSarUg. digniig. d«ftigheid dak
daek.
,
disposal,
servants, dieDfltper*oneeI duties, icbt dienstpi diep deep.
of inquirg.
deed, act.
,
to
dienstbode maid'servani,
C MtnoU room, c«l c«11, cirkel eirde, ondentoek van eommiwie
,
ataan
--e
dier animal.
dier
dierbaar dear,
=
such, diergelijk dam. dijk dike,
dijkwerker dike^maker, dik thick,big. ding thing. diRch trtUe, dobbelen to
play ai dice, dobbelgenootplag^fsttow, dobber float, doek cloth,linen,
doekspeidscarf'pin, doel end, mark, dof dull,faint. dokter physician, do) mad. furious,
dol^n dolphin, dolk dagger, dom stupid. domkop blockhead,
domlig dozy,drowsy, dompelen to plunge,to dip, dom pig dose, damp. donder donker
thunder, dark,
,
ndoDkergroendarh-green, dood death, ten -^6 to death, eondemn
dood
doemen
onnooiel rorg hmrmUso.
to
dooddrukken
to
(hug)
pr9$$
l#
death.
doodelijkdeadltf. doodkist eoffin, doodklok p4i$8inff'btU.
drenkeliogdrowned drentelen to lounge, ,
dreamei ehrimp, urchin. dreunen to ehabe. driekant threo-edged
doodsangstagotty.
Epiphang. Driekoningenfeett
doodsbleek ffhtutlif, doodsch dead, lonelg.
driest hold, raeh, drietand trident. drift paeeion,
death,
doodislaap9leepof
doodBmeltca doodstil etm «« death, doodssweet death'Hweat.
paeeionate, driftig
doodTijandmortal
doodvonnit tientenee of doath* doolhof labyrinth,
drijTerdriver, drilmeeBter drUl-eergeant. dringend urgent.
doopen
drinkkan
to tnelt awag.
to
doorboren
drijfhoutdrift-wood, drift'ice. dri^fijs
emmg.
Jug. droef, droevig $ad, dismal.
plunge, pierce,
to
doorbreogen to paso, to penetrate. doordriDf^en
droefheid
doorgaans usuallg. doorgang paneage,
drommel
to deave, doorkcrven doorkruinen to croee, doorlftten to let pass, doorleven to witnese, illHatrioue* doorlucbt(ig)
doom
thorn,
doonchijnend traneparent, doorschrijdento paee through. doorsprekeo to epeak on. doorstaan to hear, doortocbt passage, doortrf^kken to pase through, doorv lech ten to interweave,
eing
dooniugen
to
doorzoeken
to examine,
doorewevpn
doperwt
to
green
on,
drg, deueOf een poor fellow, dronk draught,
drogen
to
dronkaard
arnie
droDkenHcbap intoxitaikn, droog drg. droogoogs with drg ege$, dream. droom vision, droombeeld to dream.
droomen
to drop. droppelen
dm I pen to drip, drak busg, bet
#
hebbeo
—
ta press,
to oppress.
stir,buttle.
duchten
to
dread,
duidelijkplain,dear.
dorenheg thorn-hedge. dorp village.
down.
of downs duinbeuTel sandg hilL duioketen chain of downs.
duincnrijrange
dorpelthreshold.
duintop top of
a
dorst thiret.
duinzand
of
do8
dtttt
attire.
fihroueroot. euepeneorg.
eedan-ehair. draagstoel
dreigento threaten. drempel threehold.
ba
dncbtipsound, extraordineuy.
pea.
draf troi,in voUen drank beverage. drat mareh-land,
to
engagA. dmkken dmkte
duin
draagband Ml,
m
drunkard,
dor barren, drg,
draadwortel
^
to trickle. droppelen
through,
hover
aadneee,
eorrow,
-^
at
fulltroL
sand
duwn.
*
the downs.
farthing.
duiielen to grow diaag, dulden to endure. dun thin. worden to bs dupe, de to last. dnren dour at a high pHos. dwaaa m'Ug. dwaatheid fottg. —
dupsdn
217 £er prmtd,
gebrekwant, bjr
deUeaey, fijoheid
blijvenfa negUet* gebrom grumbling. gcdaante ehape. gedacbtc thought.
—
of, itt
fladdercn t0 hover. flaneeren
to
lounge,
flanelleo of
fiannd* flauw fe^Ae,eillg, fleemeo to fatcn,
gcdroischnoiee.
fluitje fiutt,
geduld patience.
fliiweeltelret. vflret, fluweelift
geduldigpatient. geelyellow.
folteren to torment,
spirit, ghost. gecfft
gift,tip. fooitje forket largefork, forach tharp,etrong.
cirHitaium. geestbc^cbaving
Freule the honourMe frisch freeh,heartg.
enthusiasm. gecKtdrift spiritual. gccstclijk geestkracht energy. spirituous. geestrijk
miee.
gceMtverwant cougeniaiin wUmd,
0.
graduattg. gaandewe^j;
torn. geflenterd whispering. g()fluiiiier gefonkelsparkling. pressedin. gegrift
gaapstok gaper.
geharnantin
ganr done. gaatjelittlehole.
to keep (m thing) gehciinhouden
gade teife.
mysterious. gebcimzinnig
gaan,
Eich te buiten
didge in
—
to
exceeeee.
gadeslaaDto
%oag. gang corridor^
ganHch tehole. g;inzekiel goow'pen. ganzeflchacht gooee-^ilL gareelhome eoUar. gast guest.
gadtheerhoet. gastinaalfe"iMt. gastvrijheid hoipitalitg. gat hole. ''gauwigheid quiekneee. gave
gift.
gasen of gauge. '
in-
a
armour.
secret,
«
.
ttafeh,
galg gallowe. galm Mund. galmen to rteound.
.
for wami
gedeeltepart. gedichtpoem. .gedoogen to eufftr. gedraaftrotting. gedrruD shaking. gedrongoncompact.
floreoce taffeta, fluisteren to whhper, fluitcn to Khietle.
•
aan
e
gedachtigmindfuL
flesch bottle. ilikkeren to glitter, (link mueh,
•
—
gebaar gesture. gobergtechain of mountaine. occurrence. gebeortenia gebied dominion, ^blaf harking. ;6bouirbuilding.
gebcngen to allow, to telUraU, gehoor hearing,audience. obedience. gehoorzaambeid
geboorzamen to obey. gehucht hamlet. geit goat. gojaagd agitated, shouting. gfjofl geiuichshouting, geicraak cracking. gekreun groaning, gflkweelwarbling.
*
gelaatcountenance. gelaattint complexion. feature. geldaistrek gelacb laughter, accordingto, gelang,oaar gelastento order, gelatenresigned, geleerdlearned. geleerdescholar. gelpgenbeidopportunity, learned man. geletterde ^
218
gcHtaltcehape,etature. gi?iit€cnte gem, Jeufcl. condition, gciiteldheid aimchouu. geiiticht edifice, gmtreept elriped,
rank, ftU. g^WdJwni.
geHnncoonafarottriU. gclijkgeven to agree i^M gelooffaiih, geluidMund, noim, gelnkkcn lo euceiti, gemaakt nffeefed,
m^
gotalnumber, geticrnoiee. gctijtide, witncM, getiiige
gemak comfort. €a$in€§$, geroakkelijkheid
boor hearing of wii* getiiigcnver
comiMOfi.
gemccn
ne»Mn. ffemepnlijk romiMOnfy. truffle,gcur odour, ecent. gemeennchap eommuitiisf, odoriferoue. g"!urig gemMDncbappelijkin eemmen. gevaarvolhazordoue, gemcentn comfMifNiVy. at aXl eeente. familiar* geval,in alle KemeftDxaani mmI. fffiiMl, prinoner. gcmocfl gevangpno lo ^/mI, voercD prieonhouee, gemoct, to govangeDJiuifl gevangcninprieon, grumWna. gemor govangcnnemingarrtetation, genainl gf^oaJe i/iiom. gevangpnnchapcaptivitg, gcnaken to approach. gen«*gpnhi*ul afftttion, govat prtftared. inrlinatioH, gfncigdheid gcvd front,facade. govloiflattering, gcofugle delight. iri'lApteaew^ govonlfeeling. met genocgen, to gevoclonto convcire, licb enfficient, genocgxaam fed. genoodigdcpemom incited. in gcvolgconsequence, sender gcpiep chirping. —
—
^=s
—
—
—
tain.
gcniaii noiee.
gfrakfD
to
get,to
come
geTolgmacbtigdcplenipotenHmrg*
te
dish. gerechtjustice,
to perceiee. gpwaarwoordi'n
gerechtighetd JuiUice, police-^nan, gercclitHdieDaar
gewagen gewcer
gereedidijk readiig. gercedheid rtadineee, in
musket'batt. g»fwncrko;"Al
brcDgen
arms,
firing.
geweld force,hustle, gcwclddadig violent.
ten foraccommodatiom. gerieTe, to underraime* geriDgnchatien —
genichtreport, noiee.
mention.
gun,
gi!we«*rvuur
—
to prepare.
geroffelroil of the drum. gent ed rank larirg'ipater.
to
go weld
.
ig
vehement. crowd. gnwcmel gewetfsnconscience,
gewicht u^eight, importance,
gcnchpnk prteent.
gcwoel etir,erotrd.
gewhioden to occur. hietorg,tale. gescbiedpiiii
gawoon
hietoricoL geiicliipflkundig
getchiktarranged. gesehil quarrel. gencbreeuwerg, thout. gwchatgaten por("^eUe. getlacht gender. getlacbiDaain famUg^nemo. getmaal reeding. genoef boaeting.
gmgimd
wuueular.
common.
gewooD!ijkusual. gewrocbtwork. authorilg, geiel comftanion,
gexag
goxelHgeociuhle, geiellin companion, gesclscbap comjMng, gcxiebteight. horigon, getiebteindcr getin familg. ginondbeidhealth. gidaguido. .
\
219 gier vulture, giercoto kotd. avarice. f(ieri|{hci(l tcrtam, gil glideguild, ma»t$r gildemeciitcr
gracht canaL belongingto grar«lijk gralkHdcrvault,
mH.
tomb'Otone. grafiiteca angrg,
gram
^f
m
gramnchap wraih,
Mi^
varatioH, to giflcD
cm
joke.
grap
droU perooa, lemg.
grappcD maker
$hnek,
gindach ponder, gimnn to guene, giNsinggueuning. gitzwart fet-hlark, glaanjeemail glnne. glad emooth, jlatlg, glans ejdemlour, glascDghee,
graH
^raee
graAnjkgraeeg, graiwchciitj u^aeofgraeo. ^
grawpnetje / grauw
grag,
grave,
ten
doudg, hrcDgen
—
to aewrg
to the grave, one gravneren to engrave,
glciiffurrow.
gravin counteee,
glimlachemile,
tf«eo grcintjo,
to glitter, gliontoreD glippcDto elip, gloed glow, fire. to glow. glocicfi g1ori"^krooD glorg. goddrloosimuioue,
greodclW/. grrnti
—
fMl
whU,
a
limit, frontier,
gri!tig greedg,wiUinglg, grifeleverlg. grijngray. griJHaanlold man,
divine oerpiee, gril whim. godsdi«^Dfitorf«*ning
cafirieioue. grillig grimmig furioue, groci growth, grocicnto grow,
godngexantmeneenger from God, ehurehf chapel, godiihuifi good gtfode,
gocd, to
—
hoblico
to
A«M
A
daim.
grocn
grocnvrouw
gocdig gocdvindcfito think fit, beating of the *eaoe$, golfrtlug golvcnd undulating, gonxftn
lutation. grtxtve grave, furrow,
grond eoil, liegaoe level ground, foundation. .groudiiliig
grondniofelement, grondwfiiitaal expreeoiomof
gordol girdle. gordijo curtain, goud gold.
conetitution,
goudcn golden, goudcnaar (gouwenaar) Ooudapioe. .goudlakoDiich gold. goudNiaafingoi of gold. degree, graad gratle, eaH. graaf count, graag eager, wiUinglg, ^
*
graan
M«
m
—
goocholaarjuggler, gooicD to throw, ,
Ii#r6*iri0fffafi.
grocp group.' den Kngeliemgeteoeh groeteniRHe
k-ind,
to buzz,
green,
grocDmarkt regetMe*marhei, gro4!nte regetafdee.
gocddoen to do good, goeddtinkento ehooar, good'uotured, goedlmrtig
corn,
graankorrelgroin of corn, to eeramble for. ^prabbelea
,
iko
,
ledger, grooi^M)ck arietocrate, grootelui greatlg, grootendeclR
grooijegrandam, grooUeh grand,
gruU
duet,
gruwel abomination, kind. gul open-hearted, of wat Y oor ean guldenguilder, for a few guildero, gulden goudoa gotdom. —
a
220
bartBtocbi«*1ijkhcid paeeionalo*
galpeo io gulp^ gluttonpHu, gulsiff gUDDen
ntH9,
hartverbrfTcnd eublime, liavi!profterty, havnn harbour, havenrn to ill-treat, bcbzucbt corrtounnemi, hcchtcn to join,to attach* hf«;l Kound, whole,
gramL
to
Kuniitif( faPMtrM$, giiur cM, bUnk, H. httlge. htLhff
haakje pttk'hwtk, hiiani hame, haao cock,
(over)to bncniiiappf'n
haar,ni**tdo
in hei
liandm
lo know
trhirk way hiiard hearth,
'—
fi«l
bonrBchcn
bHanlntcdn firfttitl^, homo, baarolic hair-ot'L naartrcR
bv«?ficlihoame. bo(*t hoi,
hurry,
haaiitiic haMy, critical, bach«*lijk haii, hwKcl bakken
to
baleu, bet
to rule,
amhilioue, heorNchxiichtig
|»/"ri" o^ hair m
bcrtrrdaad,op in hftt liKvini,
—
^
in the rery art, den kamp van
in the brunt of the borttn =^ hitte heat,
chop,to er bij
fight,
befti^violent, bfidu (f) heath,
hew, to be com^
^
moor bfid«*|M*rk
catered
ptirrdtrith. bair(;rx"*ng(l half ocorchcH, balfluid Moflly. baKroml hrminphrrt,
heath. be ion to
cerriHll bonoti. bal]i)N?etidpri*n
beirkanipencampment, bcirb'K'^r army,
blou*
(van)
of
hammer*
a
to tlrecrihe,
eommercial bandelfibewcgtnf?
in*
ttrcouree,
bandrliibuis commercial
houee,
eommercial baDdclNpUatJi
bandelfiMak
town,
bumneee, thehamie, bandmwrinf^eii tatrrittg
commercial
baiidKi;lmar gtmtHre. band palm palm of the hpnd* baD"lMcbo«*tigloce. ba"dvol
hamlfuh
bandwagen
ram,
bck
banier hammer, bandclen
with
hin) blinn. beir army,
%tirf*tHirait$i, bnlffWry; balnkmay;collar,rape,
bamcmlag
omi*,
manor^howte, hrcn'obiiixinf; bcLTlijkglorionn, dominion, heer.«chRppij
to turn,
baaiii jtooM. haaMt inaken to be in
mardi
gate, brkdnir gate-door, boldcnKtal a beldengentalto heroic etature, be)fli*nMam tribe of heroee, beld«*r clean, b«^ldrrbeid eleannees,deameee. belrr receirer,
brUen
to incline,
he\ Iin)f inrlinatinn, beliu helmet, broom,
bolmkap heimet'cap, bemd
nhirt,
bemel hearen, henicUche ffoedbeid good heaveno.
hand-onrt,
bamlwerk irwie. bftntecrea to handle. bubrd hard, rough, bardRteen freeetone,
berherginn.
baringherring,
berbaaldelijk repeatedly,
bart heart,met
hengel angling»rod, bcn^elaar angler, ben^elen to angle, liel with
•
barteloat heart*B deeiro.
berbalen to repeat, berkenbaar rtcognixahU* berne men to take again,to
baitighearty,emeary*
bencbeppento truneforni
heard
and
—
en
hand,
reply*
hertttclleD to per sijnf*
—
m€nd,
iem»iid in r$etiaUi9k 0n/»
hooi'dwacht
lo
hoordxaak, in
reputaiioH duke. )iertO(( ducktf, Iiortof(cloin
guard'houee,
principaL hoo^anzienlijk itluMtrioue, hoo)(U«'jaard rtrg old, —
ho 'f(t(aand high, enarmouM,
ducal. herio((olijk
Mont hooK(("*C^"'rd
dnchena. linrto^in
ho(»Kiiarti(c proud,
hartnhorn, horiHhoom hcrvuttcn to rem€to, liervormde Kerk proiioiani
hoogte height,tot in
rererend,
op
Beker«
degree,
Mome
hoogtijdfrMiintl, hooilMTg hayetack,
church.
hooD
remembrance, hcu((«*nifi hip. )tctt|i
hnvig riftlent. to jtant,to liijf^im
(tMlrape.
h«M)p(tn.) heap, eol. J hoftf. hoop if.
heuiich nifit rtoUifnot, hcuvrl hill.
horen, ho"»rn horn, mhell,
hon'OHchtighorng,
incon^enUmt* \im\i^t\\\V
hmirngONchal flourishof homo. horlogu tratch. houding couutenancs,
h ind
hoiitnn
ViiJNchmto e rn
gattp
hoint,
iH h indcrauco,
trotMlrn,
obtttacU, hindt^rpaal
hoiitniiji pile.
hinniWen to neigh. hitio hfftt, hoed hat.
hoiitwnrk ffowhn work. lioutworni trood-worm. hoiiwecd
hoofitlng alMfde,home,
piek'axe, hfivflingrourtier. huic.hi'lento fttgn,
hock
huid
hocdunighnidqunlittf, corner,
hockwant hookg hoove farm. —
hof C(/Mrf. hofilanio maid
of honour,
courtooua. hoffolijk
tko
to
court,
)iok ftfUf nty, holltililokfikcns =" run
klompen wooden
atcny,
hollcn, in of night,
nacht
•—
holNto,
hondengoM
in
Uu
doad
in
iho midst
of.
raecah,
hoofdbczighcid chief hueineeB, hair of the head,
hoofdinhoud
principalcontenio, hoofdpiJD head'achi, hoofdsiod
hiiiitraad furniture, huiHwaartJt homewards,
huivcring nhirering. hulp aid, help, hulpUerido auxiliarytroop,
readiness to help. hulpwaardighcid huincur temper, hunkcren to hanker,
huppelon to hop,
head,
hoofdhaar
hiiiHklok houne*clork, htiiMknocht footman, huiMnian jteanant, farmor, hinnniofder mintress of the haom.
,
—
*hon\(ti)v^ 1koneg» hoofd
hoHftr'^log.
hottM^cat. hinHiMH*M
nhoen,
*t
^
inmate, )iuiNg('n"H)t
huihhoudinghouHckespinp,
hoflcvcrancier purooyor
ID
huilen to howl. hiiiHilriir sireet'dtmr, hiUMliond
profterty.
to
skin,
thin day, hiiiflig
neie,
hoevfielheidquantity, hof garden^ hare Aonjirand CD
hollcn
.—
capital,
hoofdRtol head-ntall, hoofdtrek prindiMd trait.
hui'ken to stptat, hut ctdtage, cabm,
huurpriJBretti,
huwelijkmarriage, ten to
—
giftsin marriage,
huwcD
to marry,
to unite.
gevca
222 to leapinto,to reenter* iDflpriDgen instainpento imprint. tiet of iuheerip' iDteekeniDgtlijst iatocbt entry, ftion. down iDvalleQ to fall flntoruinj*
I.
ijdelpffiM, fruitU$$» ranitg, ijdelheid lump jjsklomp ^?er
of
tet.
invloed influence. to introduce. iDToeren
teal.
reaioy$. iJTerig ifahu9. ^renucbtig
ijzenddreadfitl, (tmoMing-) iJE^r ttrijkijier =
inwijdento inaugurate, to take eome iDwiDDen (raad)
emde
advice,
iawoner
inhabitant, rub in. lather. to iDzeepen
iron.
to inwrijveii
ijzereniron, iron-age, ijsertijd
iDftichtopinion. iDzien to penetrate. inxonderbeid eepeeiaUg,
iublaziDginrtigaiion, iDboezemen to inapiro. inbortt character,
iobreogen to allege,
indampen
to
i.
be^prinkU,
indeelen to diride,
a long time, dag (sinds) jaargeld pension,
jaaren
inderdaad indeed
indijkento dam in. indragento carnf in, iDdriDgento intrude* iadruk impression. of a emaUetaiure, iDeengedroDgen
hunting^eee. jachtkleed
OMembU, to mix together*
pulee videtitlg, jagor(to paard)horseman,
inecnloopcDto ineonwerkeD influisteren to
whieper^
ink-etand. ^
lag in, iBslapen failofieep, to
iiwlaiten to endoee.
jammerlijkmiserable. JanklaaMen-katt puppet-ekow* sailor. janmaatjack^tar, dress.
lapon gown,
;ie1ui gijlieden g"m (Flared). a
jeagdyouth, young
now.
one.
s
jODgen boy. nMeman. joxkker
inoig cordiaL iaricnteQ to arrange.
embarle^iom* inaebeping
polt)
jongelieden young jongelui
gather,
intlaan to
(van den
—
to
ioogeiinglad, youth. lODgeliDgscbap
innemiDg taking.
inricbttDg arrongemenif ondenr^i echool.
hunting^partg.
to hunt,
jagen
jong
inlosnen to redeem. inmiddeU meantrhile, innemend charming. to
lacbtstoet
hound,
leugdigyouthful. pieceof bad jobstgding
inleggento inlag,to information, inlicbtiDg
iDDen
hunting.
lacbtbond
jammer misery,
ingaog entrance. ingewanden entraiU. iDgewikkeldintricate, iDbaligcocetoue, iDhouden to hoid (on/e hnaih), inkerkeren to imprieon, inktkoker
lacbt
jonkman young
man.
lady.
young jonkTrottw —
?ui
to shout,
juicben shouting* juiebkreet exact, just, juitt Justness, jttistbeid frock. ^urk *
jaweelenjewel.
incieion. inintjding t iaspamieiio exert.
UMpanniiigexertion.
kaal bald,bare* kaanlicbt camdlo4igkt.
\ \
meti.
225 VoorttbiiarheideoatKn4$$, ander«D «l Um vftD -^6 amoik$r, of ixpenae ko«t ir^a kondet ^g mmW yMi, Icotter rMl/#r. koud eofif. koude, koa cold* rAa/. kout fiv/Ar, koutertrekkeod fianghing*
IccMt,tea
koiiJDttindow-nUtdofpotL kiuai rroir. kraaien to ctomt. krabben to oeraUh. kracbt atrength,
Vrwchii^potrerfitL krakclingcrackn$L *
kraken
to cra^k,
krampachtigtontf^iUivo. krankte illHfnn, krant newspaper, to fiddU. krasMCD to oerateh, krect erg. krekel cricket, lame, krcupeleripjfif,
underwood. kreiip«llH"ftch
kreupelo lame otte, uadertrood* kr"*u|"clhout krieken kricuwen
to
dawn,
epicedgingerhrmd. knijdkoek kruin crown, top. kruis croao. kniitbeeld crucifix. kniiiion to croee, erooowioe. kruiigcwiJR
kruit powder. kruk cruUh, high oeoL krul curl,fiouriek, knillcD to cnrL knilwerk ecrolle. kiibliebow-net. kudde herd, flock. kuil pit,hole. kuiifind"*kkerlong coat. kunde knouieiige. kunHt art, kuiiHtje trUk. kuDHtaaa artificial bait.
kunRtliewerking operation, kuDMtenaar art int. kuDAteiiinaker mouniebank,
kunstjuwceljewel,work of kuiMtmatigartificiaUg, kuDstHtuk maeter^pieoi. kuMen to kiae, kuHNCu cuehioM. kuKt coaet, kuul net.
quarrd, ^""UROrwarrior, kriJK"bodeherald of war, kriJK'*«eleide eafe-eonduot,
kwaad,
chanceo krij^s^eluk
kwaaddocQ
to erg, to
of
war*
hct
te
kr\jgen!• be
—
woreted.
kwaadaardigill-natured. malice. kwaadaanligkeid to do
wrong.
'
force of arms* kri.))(H^eweld kriij(«krect erg of war, krij^nroero militargfame. kri.it(iiHpol of war, gams kriJK«tvolk noidierg, to croakf to eeroam, kriJHchcn krijtcareer, liete, krgtca to erg, to weep,
art.
kwaa]
ecil. kwakzalvcr quack. adoor^ kwiikzHlvert-adverteotie tintment of a quack.
kwalijkscarce.
kwalijkoemcndtakingmmm.
krocHkopCHrlg-pole, poodU.
kwartier quarter. kwolduivel torturer. kwollen to torment, to vex. k wellingvexation. kwetften to wound, to i^fure.
krom
kwijnen to pine,
kriof?circle, kroef(publichouae,
,
bent, eraoiefl,
-kromgcf^oeidgrown
crooked. kromraen to bow, to crook. kronkelcn to meander.
kroon
—
kruid herb, graee, kruideo to eeaeon.
kruidenier grocer, Diiteh RMd«r.
to
chirp,to warkU.
L.
(geld)crown.
kroou, de ipaniian krooBt poeteritg,
kwiokelceren
kwinkfflag pun, qmbbU.
to excel
laadstok ramrod,
laag low. laag row. laag,iemand da geren one up roundlg. —
15
to teUso
228
fo
marren
marielAar
middeniacht
midnight,
Majf.
mjjmerento
dream,
martffr.
mikken to aim, mild liberal,
twturi, marteliDg
aaMtboom fir,mawi, mate, groote f«ry mtteK —
matig moderaU. Mi'/or.
matrooA
to kringwi^k, ine(d)ebreiigen
inededf("leDto eommumicaU,
to dote,
eharitahUneoo, mjMdadigbeid mildheid liberalitg, min leM, little. minachtingdiedain. minttrcel minntrd, minxaam affable, min maee, fair, mindadigercriminal, mi«docn to offend,to ein,
mededingernpol. mededoogen eompouiom* medelijdenpity, mingcldADto eufftrfor, medcnl««pento drag mwoy, miiikenncD to dieregard, with. nedevoereo to earrg oiomg miiilpidoo to deceive, medevrger rival. to fail, minlukkeD to mieearrg, meel meal. to mtan,
meeopn
to intond.
miHmoedig dejected,
meening mtaning, meer
mi«inaakt deformed, miwieD
lakt.
meerbewoDAT hahitant oftko lak$, bottom of th$ Idko, neerbodem meereodoel mo9t pari.
to
want,
roiHt miet,fog. modder mud, dirt, whim of faehion, roodogril
meenwijaashruinviscbporpoioi,mocd
courage.
mocdolooR dejected, mocd w ill ig wilful,wanton. neikeverjacht ehafortaid^img^ [-cAiMf.moeite diffietdtg, mekaar one another,
meidoorn
hawthorn.
melding maken
to mtontion.
melk
milk, melkboer milk^mnn,
menigte
kUchen-garden, poneibilitg, mogelijkhflid
^
milk^markei. milkmaid, crowd, mitltttudtt
menigwerf
mang
meDHchcHjk human,
merg merk
man,
marrow,
mark, eign,token, merkwaardig remarkable,
merkwaardigheideurioeitg, met
knife,
metgeiel companion, mettprdaad
in
middagmaal
fact, I
middagmaaltgdf
moker
great hammer,
molf^nrad wheel of
j:.,™ **"'^-
a
mUL
moUig noft. momroclfln to mumble,
morapclento
/iWf.
menscbenlef eo lifeof mankind, menncbhcid
mareh,
mocniuin
milk'cart, melkkarretje melkmarkt melkmfid
moeraR
mutter,
mood mouth, victuale, moDdkoHt moD^teren
(matrosen)to
moordenaar
murderer,
moordtuig aeeanein'e weapon, morgcndauw moming^ew, morgengraaw
dawn,
morgenrood dag^break,
roorgenwindmoming-wind.
morningtun, middelbaar.Taomiddelbaren leef* morgenxon monig dirtg, tijdmiddle-^ged, •
middelen
meane,
propertg.
engage
one'e eelfae a eailor, moord murder. moorrlen to murder,
moriier mortcir,
middelpQDtoenire,
moK
middelntaad middU-^laee. midden middU,
mosUpijtmoeo-carpei,
middettwegmidwag.
moaw
mot
moee,
moth,
tioete.
22» muit
DauwtlutteDd
moH8€,
narrow,
tigkL
moixenvanger
navolgingimitation,
iiiulBamly. iiiuach 9parr099,
loiterpart of the § to bounce down, to bow down, iie(d)crbuigeD
louU
D"xomer
DtderboDsen
cnp. mill.
lauur
to descend, iie(d)crdalcn nederighumble, Dcderigh^idhumilitg,
naad
to faU naairoei^je girithai Uarmw Mwing, iie(d)erkleit€reD
naaki nakfd. naald netdU. naaldblad tapeMtaf, naain
nan%e,
met
i
De(d)erkoineDto eou\
nederlaagdefeat, De(d)eriichietco to slide to falldown, numdjf iic(d)cntorti*n to sttike, nc(d)criitrijkcD
name
(enpeeialiff),
to tumble iie(d"crtuimelcD naarKcentigmelnnchnitf, to faildawn, naaathijf^elegeD neargM, ntigl^ iie(d)ervaneD to oet down, to ottUt* houring, Dc(d)creettco nederzinkcD to ttink down, nabijheidricimitg. neef nabiirig cousin,nephew, neighbouring, nacht, dcii^R in ik§ mghHim$, ncger negro, DachUgaal nightingaU. DegcrkoDiDgnegnrking,
nachtlegcrlodging,
Dek
nachtverblijf lodging,hid, Arabiiobo nacbUertcllingen,
Dekspiercervical mumIc.
Arabian
DeringImilf.
-*
tale$,
DCst nest, trifle,
nadeel prejudice, locf. nadcnkeo reflection. naderen io approach, nadcrhand afterwarde,
DotJGHneatlg, Dctwerk nHwork, neurifin to hum neut
naderingapproaching,
,
to inventigate, nagaan nagel nail,dove, nagelatcn io learo bAind,
Dagemnakt
neck,
(a tuno),
nose, *
DeaRgaten nostriU, fmall
Deuawarmer
pipo.
nevel fog, nevelbank foggg bamk.
loopenio go to ruimm insigniflcanL ^tirthUunooo, nietswaardigbeid
imitated,
Diet,te
—
nietsbeduidend
nafrenoegalmont. naijvrremulation,
enrioue, naiJTorig Dieuweling novice, den dag daglgimim. najaarHinorgKD Tan autumn-fnarning,DJeuwt
generaldeaning najaarHuitbaling in autumn,
oaken
to
enriooUg, DJeuwtgierigheid nieaen
approach,
nakroofit issue, nalaten
to
DalefCD to
nieuwfiblad news^paper,
negUgt,to
to sneeze,
nijpento pinch, omit,
keep.
nijverindustrious. Din
niche,
^nanacht latter part of th$ night, Dok ridge,
nankingbroektroweers ofnankeen, naoogcD
to
nar
sUdge,
nat
wei,
followwith
the ogee,
natuurdrif t in"tinct,
natuurgenoot feliowcreaiure, beautg of naiurc
numbrr,
Dommer
nood ease
need, in gOTftlvaa of need,
nooddruft
lirdihood.
soodig necessarg, noodigen to invito,
naiuurschooD
noodiger inciter,
naQwelijkaeearcelg, nauwkeurig ezad, aeeuraie.
Doodklok
alarnfMI.
Doodlottig fatal
—
im
230 unabls, oobokwaam oobelocfd impolite, ODbcficheldcD indinrreet, on\"eval 1if^ ungraceful,
terribU j/orm,
Boodweer
noodxakulijliheid ntfwU^, noodsAken
Mige.
to
nooitgokeodunknown, northtm, Doordelijk Doordemiit giantof
uueeen, ODb«*xichtigd
onbruik, in
th4 north,
northward,
noordwaarU
noordwesteawiod
north
tmi"
•
mindn
ant,
tijoto bo
—
uaofnl.
to partako of, to autti|(eD
oat or
spiteof, a
door,
sink,to suffer.
oiidcrKAanto
ondcrKvtffokcndc signer, ondorhoiid supfHtrt,discourse, ondnrhoudcn to maintain, oudorknnnon to distinguish, ondorkI"M!d under garment,
0. oehicnd morning. ochtendson morning'oun*
to undermine, ondcrmijunii ondorncmingundertaking, of ondcropmingnxuchispirit
exercittf. oefeoinf(
nhoro,bank, border,
atrettoom
ofTeren to olie oil,
ondnmchcidflii to distinguish, ondnrnchriden different, mark of ondemchtiidingHtcckeo
olm. to go
about, to
distinction,
oeear,
subeidiu, ODdcrHiandiigi*ld«n
to nurround, to anctnd, oinhoogiitiJK«;n
ooikecrcn omkraoMcn
to (xich)
oiidcrinrkftiiiDg signature, ondcrtroiiw betrothment,
turn,
onderfindioKexperience, topic, ondcrwf»rpsubject, ondorwcrpen(lich)to submit one's
to wreath,
to lie round. orolif^f^en
omliggend neighbouring, ORilooYeren to covrr ommcftica trieo,iu
^n
—
•
ondorxo(*k(inK) investigation, onderxocken
to
cortr
frith
m
wUd,
omritiKcato
turround, omro«|icr town-crier, to invest, omtiojfelen
[eelf^
ondcrwnrpf*nsubmissive,
withUaveo, eco
Iri'ee.
ODioeYelen
Nil*
dertaking,
oaerifice.
oH-ltottlo, oHefleiichje ODgaan omgeTen
in
oodcrhandelint;n^otiation,
drink.
olm
deed, —
eulfordinatioiu onderK(*iichiktboid
auttelooi utteleM*
oever
into
to eomo
ond"*rdiuin subject, ondordnur lotrer jtartof
nomch tuUeg, grnff. nochter aobtr,»impU, Tan
raken
—
dieuse, ondaad wicked don oiidiinkN,
to examine,
oiidcugend wirked, naughtg,
oodicp shallow, ondragolijkintolerable, onodfO
extenL eircumferenrr, omvang oniTlechtea to twiot about, omioomen to edge,to bordor. oiDSWttchi«]«n to swaddle, to hover about, omtwevaa ODMantwnV^V ineonoiderabU,
ignoble, oneorbiodigirreverent, ongclfondonunbound, ongodeerd unhut^, ongeduldigimpatient, ODgekend unknown, never uen, ODgokorvoD uncut, ongctecrdunlearned. ijk incredible,^ ODgeloofel bg ongeluk misfortune,bg
oaafgvbrokeouninUrupted, onafacbeidUaar inseparable,
ODgooeuchtdispleasure,
oiiiii]f«|( ceremong, circumnlanco, oniitandif^hcid omtrekkcD to puU down,
ona"ieoUiar onbcduideod
^
—
accident,
inierminabU,
uninvited, ongtDOodif^
inoignifieant.
oogerechtigbeid(bedekken)^(to \r)dirtg, uglg parts.
oabegrgpelgkinconeoivablo.
231
ditordtHy, ongercfceld undaMM^. ongetwijreid
ontrollen to unroU,
mi»foriun§, onf^eval ongevraa^d Hnanked. unfavourmhU. ODi^uniiiiK
ontruinicn
OD^uur
ro^gkf rude.
onhandig dumny, ikundsr* onhoilHpellend predicting 9t09'$n,ill'Otnettfd,
irrtrotMn. oiiliorroi)|»clijk immetnoriai* DnheaffAltjk Mtieonneeoiw. onhotVtilijkheid OnkONtftQ fX/»«MffM*
onkundiK ignorant, onlooc)if}D(iaarundgniabUm onmacht nwoon,
to toko aiMjf.
unfaiihfuL
ODtrouw
to eeetcuate,
to die,
ODUlapoD to alipawag^ ontiilippea onUluiten onUnappen
to
uuloek^to
open,
to escape, ontupinoento develop, ontntaiin to arine,
oniNinkon to light, oniiiicldfrightened, to wAf onttrekken to wtthhold, draw,
ontvlocien to flow awag, ODtTluchtvn to fig from, to
ontwurcn
perceive^ violate. indubitabls,
immenae. oiimeiL'lijk on middo) 1ijk immtfliatt.
ontwijdcnto fclbaar on t w ij
oiimiNkcnlNiar undeuialU.
ontwikkclco (xich)to develop,
k oiimoK*' 1ij
ODtwikkcHog development. ontwrinKPn to wrest from,
onmoudi^
imfponaildt.
under
age,
onnoomlijkunutterabU, onnooztil eimjiU, ODonUicerl ijk indinpentabU. inctMont, onoplioiidclijk indinponed, onpafMolijk
onUag
unptfattant, ooplcixicriff
onUotiend drcatlful,
respect.
awful,territls. ontJMiK(Kc)Hjk to
refuse,bet reobi
ontxoggcn to deng
a
ontxcitcD
to deliver,
claim,
oorecbte ^fi* onUiAD to spare, ODtzind nuul, jUMtlff, ODtziokcn to fail, unquiet, ODruitti(( immorteU, ODuitoogbaar interminable. ODHtorfclijk
oorccht
—
ufTong, Um
onibioden, to order.
ooihgtl/reakfa$t. onthijtcnto Ureakfant, onibijUiNchfiekfor breakfast, ontbladeren to ntripof tko Uatoo, oatblooicn to deprive, ootbrokcn
to
want,
ontdckkiDg
discover g, to undreee.
*
,
onuitvoerbaar impracticable* ODuitwiHcblNiarindelible, dangetousness. ODYeiligbcid inexoruhleness, onverbiddclijk insupportalM, onrerdragolijk onverdrotcn indefatigabls, ODvnrbattHt unacrelcrated,
onvcrhiodcrd utthifdered,
onvorhoedii unawares, onverkwikkfind disagreed^, ODVorlaat wretch. to be inflatned, oni((locicD ODirerinnld unmentioncd, onthalon to receive, onvermijdcHjkineritabU, onthoofdiogdecapitation, take to pilfer*ODircraiocid untired, oiitkapoDto awag, tiolution, 'ontknoopiog onvcrpooRduninterrupted. ootluiken to open, to begin, indifferent, ODverichillig oatluUtoren to tarniah, indiffertnos. onvenchilligbeid ontmoeUn ODYortraagd unaeceleraled. to meet, onverwelkbaar unfading. ODtmoetiDg meeting,oceurrenco, ontdopn ontelbaar innumerable,
'
inaceeuibU* ontoegankelijk
ODiMreikend
inaufficiont,
exploeion, ontploffiDfC ^btrcdderen to derange, to ruin*
that cannot bspfmssd ODTolpreaen
enough, oniroonient unexpodedlg, onwaardeerbaar imssUmMs*
232
onwaard(ig)unworthy, onwederlegbftar irrefrmfMs. ODwil unMUngn€M, onwillekeurig imvduMimrif, rebdtiams^ ODWiIligunwilling,
maken
opgang
to
have
groa^
m
oowit uncerUuM, onwrilcbaar immorabUpfirm,
gorged, opgeproptfilled, opgeniimd good-humoured, opgewekt epriphtlg, opgewoDdenhcid excitement, opgraviDg diggingup.
onxaligmiMtrabU.
to opgroeien
ODxeker umcgrtmin. onxichtbaar inpisibU.
opbalento draw
ooft
fruit,
oog
cy€, in •t
ehrug
to
—
siJDhart krijgenl# Aom
—
grow
up, up, do acboudoro the ehouldorop
aan
iett
to
«—
ee^jog
one'e eelf,
view,
opbeifento raiee. opbelderento explain, opboogen to rai»e. ophoo(:riDg raising, oogstcon harct$t'itun. Ophouden to ceaee, doztling, ophouden (tich)to be elaging, oo^verbliodbaar wtark, ooieTftar opjagen to whirl up. untU, oom opklarento dear up, iets in hes oor €0r, bijton opklauterento dini up, to whitperin ths oar» opklimroento aeeend. oordeelen to judgt. opklinkento oound, til
oogenblikmoment, ooggctuige€yt-wiln€99. oogopalaggiants,
—
oorlogwar,
opkomen
oor1og«Dto moke war, oorlogslcreei haiilo-^rg,
to
come
into
oomo
ontto
head.
opkooperengroeeer,.
deekNraiion of opiaden to oorlogtTorklariDg
load. opletteDdattentive,
war,
oonpronkeHjk originak oonaak ootten
oplevereDto bringaboui, oplooptumult. opIoMen to reeolve, opluikento open, to mako oproaken,de balani
eauu,
Eaeten, Orieni,
ootterwareo
oriental
ootmoedig humbU, op, bet geld it
wareo,
—
"A# monog
—
is
epent,
optoowen
to buHd,
f# bringm opbrengen,een dief into thief prieoa* opbrengstproduce,profit, Opdagen to appear, —
to dig opdeiven
up,
opdrageu to dieh up. opeengepaktheaped up,
mecmmf
up
the balance,
opmaking making up. opmerkclijkremarkable, opmerkeo to obeeree. opmerking obeereation, opDemen
to
take up,
opnieuwagain, opofferento eaerifice. opofferiDg eacrifice. opperbertwonderfuUg wdl.
laied,
commander Jm opperbe?eIbebber mpoenhoo^ingaccumudaiion^rowd, Mef. open open, free, oppervlakkig euperfieiaL openbaarpuUie, oprichtento erect,to eotablieh.
openbarento repeal. openen
to open,
openhartigheid f^ankneoi. openlijkpuUie, openepalkrnto open wide, openitaandeopen, opgaaa
to
riee,to
oound.
riee,to get up, to call up, to raieo, oproepon oprgten
to
oproerigtumultuouo, OproUento roll up, opruuoen
to eet in order,
to wake up, to ring up* optchellen optohopponto oeoop up.
opsehikkea"• drt9$ huMiU, op«cbuddiiig
up,
opaiereo!• trim,
mdorm,
U
optlaan !• kmiUI,U optlaff euff.
opaluit^nfo tkut
ouderdom fold) age. onderwetacb old-fashionsd. oudTaderlandacb of old, outer as altaar altar. ouwel wafer,
tntmrnp,
orerhW^tntXremainder^hsrema
up,
ttrnfimemenL OfMluitiDg
OYerblijYendesurritor,
optpalken to tplU
overboord overboard,
optperreato
opin, wid$.
open
fnd. opsporen !• opapringen jump
overbreogiDg transportation, OTorbuurmann oppositsnsi^Aour»
/o
overdekkcD
up.
to cover,
t0 tipaui, optipuiteo
OToreonkomiit eongruiig,
optttaanto riMe,to roooU, opaUpelen to piU up,
overgaan
aUckt
opsteken.de wind wind
Oforgang
op iho
riuo,
to writo. opstellcoto fompOM, opstijgento moumt (om korwtbmek},
opctootjerwoii, optasnen
to
piU
opteekenen to note, optillento liftup,
optrekkento buid,dea puU
to
up
overgeven
ov"^rbaaat in a hurrg. OTorbalen to pursuade, overbeoracbea to dominssr overbellfn to incline,
uo^p
nans
—
"
do
trekt op ii tUarn up, to tatch up. opvangen opvarende passenger,
OTorhemd dress shirt. overjasgreat coat. to befalL overkomen overkonten OTorladen
to
OT^rlaten
to
overleden
deceased.
to
cover,
overburdsn. leave,
opviMchea to fuh up, opvoeding education,
OTOrlegdeliberation,
opwaartt upward,
overleYoren
opwaken
up,
opwinden to wind up, to incite,
up,
optet design, mot
boot
opwerpen
a
had
OTOrroatigexcessive, to
overmoed
—
Oformoedig rash, n to reflect, ovf rpeinsf overplaotento transptauL
with
design.
opsettelijk premeditated,
on
purpose.
opzettento
approachumoxpectodlg,
opzichtrespect. opsoekeo
[torise,
search
to
oraDJoorange
^
surrendsr,
to
OTorlttidaloud,
throw
to
deliberate.
overlegg^nto
awake,
to
for.
eohur,
rashness,
overreiken to hand ovoncbot remnant, —
over.
bet
superiors,
inundation. ovontroomtng overtoobt passage.
OTortoUigsuperfiHOus,
ordo(r) order,
OTOrtrcdea to ttolaU, OYortreffen to surpass,
.ordelijkorderly,
of knighthood. overtuigeato
mark
orgel (frgan, orkaan 00
conHnes.
OTortaigingconviction.
hurricane,
ox.
OTorvaart
passage,
OTfrfloed
abundance,
cad old,aged, oodbakkon stale,otd'fashionsd.
overvloodigabundant.
oudejaanavood
overwegen
oudo-maimoiibiiia old
itoffoiyk
remains.
OTcrBten
oranjeappolorange,
ordetoekon
new
osot*
OTerbcllinginclination.
up,
the
tot to /mm. tranntion. to surrender.
gear'seoe, hospital for
overvol over^fuU, to oonsidsr.
OTorweging considsroHon. ovorwinniog oidorg.
,
irick,ifmand poetfi keo to ftlaji cn€
Mn
b»k-
—
iriek.
m
pogcn
back gmei*
quaak-of verkeorbord
to endeavour^
mon"ahU,
effort, aiiempi* poifinff pulte, polfi to pump*
pompon
yard.
ra
poU'^tar, pooliitar
raadhui*
poor! gate,
raadplogcD to coneuil, word, raadHclword enigmatical MenatoriaL raadfthcerlijk
poort4^reitisen* littUigate, ))Oortje
poot pop
jtaWf d"4l.
raa"Iii]idsenator,
while.
ehort
pooHJoa
towwhouM,
foot,
window, frame,
raam
Mrange,
raar
rare
luU swift,voluble, jMplar. |)Opclliooro radbrakoD to mutilate, portioreoaeh'door. nulolooii drsftrrate, going off. pout, le raftfluu to unrareL place(office)* pott guard, tttation, —
pofitlKMlo ftoMt'-man, |K"ihiiiii prnthoMMf, to kail, to epeak (iraaicti pronl jiomp. report, pruatjegfM*»ip, pracbt epUndour, prachtiguplmdid, prangcn
rakcn
to preee,
^
^
^^
to
excite,
van
Torm
beano, —
with*
to nneeze, prociiiuu
proovcn
—
van
laohen
aloud,
to
rattle,
raw. ^
rascndo mad man, rcchten prioiUgts, rcchtcr judge,
'
rccliterhand right hand, rcchierkant
right side,
of
rochUplcgingadmimstration justice, rcchlHireek* directly.
rcdulijk;irettywell, rcdcn reason, rednneercn to reason, to argue, rodevoerco to harangue* rockfi series ,
tanle. .
proakvcrtreketatfrovm, prooi prey, town. provincial proYiDcicttad to prattclen grumUe, publiekpublic, finecarbuncU, puikkarlionkol
puiktteeojewel,pearl, puinhoop heap of rubkieh, punt paint, top,
pUDtigpointed,sharp, putteo
auickly,
redding saving,
ceremony,
to
ransom,
rechUgfilwcrdclawyer.
'
French priniiONiionlKyiDUQ
laugh
rank, degree, slender,
mem,
rcchtmatig lawful.
prikkclcnto npur,
to
rang
rauw
/ prijRvorklaron
out
brim, border,
raiolcn
fun, protjft preiti(( mrrrg, profclcD to mutttr, to ahow off, prijkcn to glitter, current, jtrice prijiicoiirant
zondiT jiroccfi,
rand rank
engrave,
prynmakcn
atlvtrsity, pii|"oo"l
ran
prcnnon
ram,
rampKaligo wrrteh^
rantfloim
prcnton
to
dinantrr,
ramp ram
praion to talk, prent picture. to
hit, to touch,ta hurt,
ranunclcn to,
to ftrees,
\
to
to draw.
rccp
cord, rope*
Mtually. rogel ni/^ in den regolingregulation, regelmaat regtdarity, —
regcn
rain,
legendrop rain-drop, regcnoeat rainy tUmaU.
ekiwerof repenvlaag reiger heron*
reUm.
236 reikhaUeo to Um^ f^r, reit joumeif, rajfmffe,eeae to go
ot%
a
-~
journty.
t\% (ereis) rein (ere" timt,
reiHKcldmonetf for trm^diing. reimak carptt-bag. to trorH,
reiicD
coutU, to rodkom. rekcDinfCkiUf in iHrengeoto to
«—
charge. rekkeD
to
roerdomp bittern. roerlooiimotionleee, roet intoxication,debauch, roc«t ruMt,
rocNiigruttjf. rye^rread, roffgebrood rok coat, petticoat.
reizigertraceUer. rekencn
protroet,to olrtt^
roksknoopcoat'butlon, rokzak eoat'pocket. rol roll,
ruHoD
reuk nmeU^ oeent, reukwerk perfumo,
giant,
roll,to
to
wave,
novel.
roman
rruii
call.
roefwtcm doM
rODimel traeh,medley, rond round, in het all ooer^ whole een year, paar a —
—
'
rondborHii(( frank.
richten to dirtct,
ronddienen to hand aboai, rondcel rotunda, rond^aanto go about,
direction* richtini;
rondje treat,
ridder knight,
rondkijkento
ridderfeent/rnnfof ohivoltg.
rondom
knighllg. rjdderlijk
roudnlontcren to loungeabout, rondtocrrn to take a drite, rondtrekkon to travel about, rondiiit /dainty, flatly, rondwandclen to wtdk about, rood red. roodbckreten (roodgekreton) red
reuRachiifC gigatUie* oiigo, riehcUjettortiefp
riem girdlo, net rted, rieteo dak thatch§d roof.
rijrow, ^ rider, rijdiiier rijKen to lace,to atring,
rijkdoRirichen,
look round,
roundabout,
of weeuing.
bamnhment* rtjkfihaii
bird of prey, roorvogei
rijkiidag imperialdiei, rijm rhyme, poem, aoiddle-horoo* rijiiaard ri.ipelijk maturelg, rijtu iffcarriage, rijwpgearriage-road.
roofsitfkrapaeioue, rook emoke.
rijzeDto riee, rillinif Mvering,
ton
etced,
roft
red, reddieh,
rimpeloDto wrinkle
roU
rimpeligwrinkletl, ring ring,circle,
roUwand
riofcdijk eurroundingdike
rottingbengel anffiing^rod.
riokclen to rattle, riDkioken to rattle, ritaalen to rueUe, rivier rirer, rivierwaUr riromeaUr* roek crow* roekeloot raek,
wine-glaee. loemryk gloHoHO. roep oatt, org. Memer
roee,
rooff
rootelend
rattling,
to rob,
rooven
rooverij robbery,
rock.
roek'wall,
rottingcane, rouw
mourning,
roftenkrant roeary, roxcrood roue-coloured, back, rtt{( ruig
hairy,
•
ruim large,wide, more ruimte room. ruisehen to murmur, ruit pane, ruiter horeeman.
than,
\
237 ruiUrbcnde
?choepffdoktmr phgaidanofmehip, •cheriMJonfCCD cainthhog, inUr* ?cheepvaartdrukt«nw^
iroop of horm.
ruiMowr,
rumoer
rund
cow,
ox,
retit, rtftom, runioloofirenlUaH,
'couree, •cheermoii
runton
•chcidcn to tteparaU, ?chel (Hrhil) petl^rind, ?chel bell. •cbel ehrill, •chfildwoord abueive word. to •cbclcn,bet kan mij nieU I don't care for it, differ, Mcbfsllca to ring the belL
runt
to rtnU to rtpooi.
roughsrtui^. rudenou. ro^ghn^$n,
ruw
ruwbeid
Raaim naam
of n^rgg, iian]("n
r^
mUnlhouw •at friian
-
razor,
—
together,
tttrtJettnitk
m
tiabro,
iic)k«!lin aat aaff'ron'hroaoi' ))onitpl rogue, ahell. scbftlp
platg, 0am(*nl)indeD to tU togethsf,
•chelviHcb haddock,
to glut together, mnienlijnioo
iu;bcm«)rcD to
AamenNpanncn
to
join
in.
gleam. ncbeincriDi; twilight,
•cb"!nni((tchendigdamdermu. to eompone, Hchcpnfst drag^iet, to tiriettogether. iiani(*nNironK"iltin •cbcpNclcreature, RamcnNpraiiktiiatogus.
»
namnnHtnllon
namontrekken fiaini;n?oiiW4"n
•chonm to ehave, Mcborf eherd,
to contract, to
fold up,
»anK*nxwerinf( conMpiraeg. MatanMcho jonf^eonaughtghog,
?aignno/m. natinlike. iiatijni(( •chaakflpol game of chouu ?chaal
nkelth, iicbctii
dinh.
•cbaap ithrrp, Hchaapkcn wchaapjepoor ehffpfM, ?chaaiMtkooi »
McberpcDto nharpen, executioner, Hcborprcchtcr rifleman. iicbcrpfir.butier iicber|ixiDni((beid ingenuiig,
child,
schoUeii to eketch, »c)iettnrf*n to McbeiirRn to tear,
HChicbtiff nhg.
•cliaar ncinnorM, •chaatncr (nchaaUrijder) okeUor,
eudden, Kchiclijk
Mchadc damage, ?chaduw ehadti MchaFtcn to tat, to dine, ?chafUijddimitr time, •chakel link, drag-net,
tlice,di'ek, iicbijf of meat ?cbijfj*;roUcnde /"/^M
tchallchcid tragginhntee. •challcn to nound, •chaniel indigent* •chamcn to be aejhamed, icharea to range, mshat treanure, •chaiereo to laugh aloud.
?cbior almont, «=
rolletiup, NChtin ehine^ehow,
4-
iicbijnbaar apparent, in ieU bobbcn
acbik ed
ncliikkcn to
to he
to arrange,
mth, roiNfflg ehieid,
•cbilderacbtig pidureoquo. flcbildcren to ftaint, ?cbild pad tortoise.
•chattim to tax, to value. •chaftw-Rchaduw ehadoto. ?chavot ecaffold, •chcdcl ekuH,
iicbildwacbt eentind. Mchim ehadow, Bchimmel grag horee,
*cheel
equinting.
tich -;- ia
•cbild
ichatrijkverg rich,
"chec(dc)nheath, •chcef irry, elanting.
jimf
with,
?cbimp taunt. abueive lamgumge. iicbimpredo nobip ehip, ?obipbroukehipwreck.
238 hoatmnn, iie1ii|)p«r •chittercD to giiti^, Khittprcnd ylUtgHttg, wehof:iw\ 9hoeing. ?choon
neat, nicrlijk «ini ftnhingMnt,
oiWwf sinKclira/ilr
lowni.
A
to loitor about, iijokkeD
thoe,
Bchconer, •chok thoek, tmoiiim, to •chomiiinlpa to oiir,to tihakot wnddte, nchofticrtheggarM. •chooncr
otk^olrhoff^ •chooljotiffrn ockooi mmuttr* iichooIni««*iit(!r ?choon though, •chooritieon mantel
tieraad ornamfM,
•loiiwcr Jobber, •ia Milad,
ilaaf n/firtf. do hand •liuiii,
~
to
to Mf
i
ideep,temple, iilanp »lau]"kamcrbeii^hamber, nleeper, iihuipHti!r rtrnk hed'Ckamber, filaapv*
rtctim. manUi^ftieef,iilachtoiri!r
•choot lap,
beant$ to be killed, iihiKKtroke,Uote,
nchor hoaru,
t^Uiibattle,
hnrk, ffchnrfi
HhiK^MHimbarrier,
ftcliotnhitt,
iihi^cnto
•clioteldi»h,
«laK**rImtrher,
•chotii trry. tchoudcr ithouMfT,
battle-field, iihi^?f*ld
doak, RcliOiidrrmiintf!] rtafodmital, Hclioiit-Uij-naclii
Hlakon
ehimn9g top, •choorNtrPiitop
9peetad$, iiGhoiiWfi|"cl HchraaifMHpport, treotU. Rchranilf'rtrittg, ^
Mhrikkplijkdreadful. ?cliriltfhritlt nhg, iicbroUien to Bcrub. •chropf nertw, tchropiPD to tirorth,
frightful, iirhrotnelijk achrooin ftar, nchuddpn to tihak$, Mhu iIImek h iding^plati,
$hflt0r, schuil|ilnatR tchuiro foam, flchuiniiover anlanU Nchuit boat, »chuiteiivccr hoai^forry, ncbuld deld,fault, ftchuldciiichererediior* •ehutirr
rifttmoH,
nchuar barn, nchuw »hg. aerioKlUae nf
nrei
naiJcin,
iifeernphtrt, •idderea lo trtmMo*
euerfed,
tunhhattdod fihi((xwaard
•clioiiw rhimntg*
nchmli) parf, mtep, ?chreouwpn to erg, Nchrik fright,
uhvMUvn
to
eteord,
heave,
RhiriKtmake. ?lanKvonnlnrfire-mem* ?lavin nlnve, fihMlo eledge, to train, iili!4'pc"n man, itleitge iilcdpnr
nlcrtjolittlenledge, fi)nnt")r«"n to lounge, ?Ipiiti'l keg,
f/\\h\w*r\^ Btipjierg, fillfrMlttggard. to tlijtrn
/Mfffff.
?lin^ArMiring, lo /iV oAoN^ HlinK«*rtin
to
lounge^
iJorw^r. jiA-irt,
filip
HliKHon to decide,
»1oopehnllop. Rlokjodraught, doum, to ;»«(( iilo""i"cn iilootf/f/rA. eareUee, eluttieh, iilonIif( slot riiii//«.
ofmoaetlom chaplain tlotkapclaan #fftf. •loirnim roMcfiMiofi, •hiier reil, fthiiMf/ufW. *
to t(p. «Iiir|H*D
rIuw n/y. •maak taete, tmaakvol with much taete. ?machtoD to langmek.
\
239 tdender, •picliti}^
Mmakeo io tmti€. rnnakken to tnmak. Pinal ni9rrott. •malm to 9eM. •in"*ekcn lo bewfteh*
mirror. •picfCel to reflceL •pieffcleo munHe, •pier
mk/I* •pierinK
jtinicwiimg, mniilitfirtij
?pifHi «/»Mr. •piji«/Krr-,ter. /"Mrf: •pijmnpijxfl •pijiregret, •pinnonto ;»Mrr,
•iiti|)hiinn gum,
•pinncwcbro^Mwft*
to €mi€k» iina|i|N*ii MiuTfl heak,
•pitnpoint,top, •piU pointed, •pittcDto dig* •plceitflr/*!. oplintcr^t, ?plinirmchAur iipo«(l epffd, •IMMHionto npeedm
wiiiten
to gretm,
?nieriK
rfirfy.
f# MMir.
Mineuirn io mmmtUtr* ?niook timtoke, •
«ur"l«!eut, etlfft, unccuwliiblunott'MU
iincruwvlok flake%f $now. unel
utrifL
iin";U)ci4i 9triflnen9, HDAllon to hanifit, finffUTolcnto periak, French 6#aft«. iinijU!"onen
iiooN. •|i04*dif;
tnrtimffu, iini.iwi*rk
•poiten (met) to J«#r. jfHter, •l"ot?OK"*l •fioUuchttore of ecofftng,
unikkea to mib, Kno«!k pike, iintKMlhaeelif, to
gnnrrcn
•poor Iraiv. •|KK"r j(/»ifr.
•praakepe^h, daarvaa kaa ffeea fipraknsijnthat ie quito•Ml of
hoanttr,
unocvrr
•|»ookitcl epirii,
trhiz,to wA/r.
the
queetion, taikatire,
Knufr(*lento nentrh,
•praakxuani
iTitlmeu, iiniij?K»Tlioi"l
prorerb, •prf"»kwoiinl
Hnuit'ilooN enttff'box, knirk-knaeke, finuiNtcrij
•preciiw etarling,
^
ton to exhitrit, •pn*i(](*ii
tooa
—
'
to dittplag, itrn to tflow,to emnff, •niiitor AN old fiek, jumpinygoat. •prin)(lK)k liaan take grano-hopper, iiniiivcnto emuff^to enuffU. •prink rluh, J**ntp, p«"cir;tiMt ?pron(( (ra/i, '
noil
eimilar, ii(Kjrt^(!lijk
toi«, /alil«. •prookfjn)
noiuli'nicreoldier.
utorg-telUr, •profikupriikftr epouL Rpuitfire-engine, fin-men. •puitKHntrn
epade, ••IMifde) Kpaun
oar.
•taak iitoXre. chip, Hliaander HptiDnin^ ttneion,uncertainty, •taal hteel, •taal (monster) oampU, patUnu to u^k. HpaoHfcrcn ,
wparcn
n voet •taando,op •taart tail,train, •taat Mtate,
to epare,
—
to eputter. ii|)ation
•|x*ccrij epicto.
•iaatkundo
upcdballplaifbaU, iipcf!lK04*d jday-tkinge, •pcf^UtfT plager, upcor
poliiieo.
•taaUlichoeder protoetctof the etate.
•taaUie pomp, •taatJiiekoct^coach
epear,
Rpek Ifocon, •pel,in het
—
sijnto
ttteen,
to predict. 'pellen
ifnmidieOdg*
oomo
ft«- •taaUman
of ot"to,
otateeman,
fltaalMuuik matter of ctoto. •tadhui^ tomt'hmiL
240 •Udnhefitaur m^nieipalitp,
iiteU Mtilt.
riew of •tadfiffeiicht
iit*'m f»oiV«.
?iadfnipuwi
IM4 town,
in ik$ Uwk
ntw9
iitempel ntamp, mark, tteoffM)/r,topmoMt, •ien^m ntalk,Mtem,
•tadiiplcin tqtutrt, th$ iomt*
of
?tadfipompptimp
?ter
•tadiiwijk qmirier of
town,
a
•taf en iiteun giaffand ompporU fltaken to strike^to coaoo*
nUkkerfd)
•tal Klahl^. •ialbfciiende Mtalio^mmn. •talfftroo MtMfHrow, •iain
9iem,
•ianiAlen
•Umpen
?ieuncD
to groan.
utofel (toot, •tofiK eolid, ntrong,
root,
to utammer, to
foriretut,
iterkte
ttorrcnhemol firmamoni, Rierrcnwichelaar aatrohger, •ionrpniilileekdeadlypaU.
fiUmo.
poor
Afar.
nterk utrong, •terkeD to eirengthon.
ttATif^hcid noliditg,
ntamp,
found.
utichti^nto build,to
stAmprr jtounder, fUmpTOPten to otamo,
like stiefvadcrlijk
•tirr •Uni?enraDtMcbapiitcllg cogmUo
•
eUft^falhor.
bull,
?tiilpile, post, dnoM, itikdonkcr piteh^dark, potntfon, tiandcrd (utandaard) oianHord, iitikkcn to suffocate. kandelaar vtandaard $t9n4in0 Hill calm, quiet. ranHtentiek. eilene^. iitilte eilence point of pUw, utAndpiint stiliwij^en
offspring.
ttand
-
BlHodvaatigheid twMtamc^.
Riipjtoint,
utap Mtfp,paeo,
jrreeinian. stiptncid
atapo]pilf,
%Um\ ehair.
•lAppcn to nttp, vtareo
iitocpetepM (beforea houee),
^
balueter of the etept* upocpleuDinfC
to ntarg,
itarf^rflonker gtarr^foparlding^ to gnzt. •taroo)(f»n Btateo tit at en,
colourM of tho ?tatcnTlai? •tatiir mojeittie,
•iedekcD
oiaieo*
»«tadj6 littU toton.
iitof ff.) manufactured aiuff, •tof (n ) duet,
?iotrocring furniehing. materiallff. •toffnlyk utotfnn o^ manufactured eiuff* ?iotwolk e(oiMf 0^ tfiMl.
91^^
lone.
•leek
thretf-comsred kai,
»iok cane, tttick. utoUcn to congeal
•toen
ntone,
utoin
of ftone, rtonenlwd, Btcrntrniifi
mute, dumb,
ateenen
stomp jmeh,
•teenhottwrr ntone-cuUor,
iitooffoof'etore, •tooml"oot eteamer, utoorn machine tteam'ongine.
ai^entijd otonentge, /• grow, •tci)"ereD •teken, de batuin trumpet, van wal
•toot to hiow
—
—
to
put
the to
to etop. tioppen to conceal,
oeet,
ateU
Tan
tijnto be in di$order.
—
?lellen,het kuoDen
off,sich de op
por
fWMh
bottle. utopfleHch nioppfligwith etubbUe,
^
teg«D to
—
to Itewett*
oppooo, op
ttoren
to
vex,
mind, iitorm
to
to intorrupt,
0
tempeet.
proef to put to the tent, •tormgeloeilowingof the otorm. utorroladder ocaling'laddor, eeae fe ^"eo on l^n a —
—
with.
•tellig pooUioo.
•tonnloopetorming, •iormwiiid etrong gaU.
241 taak
•tortbad $hower^ih,
taai language, .Uf taffeta,
•torieD io tked, tioitercn to 9tutt$f, •tout lfoid»
»traal beam, ray» «traat tiirfei, op —
a
out
per$on
of
tafcl tahU.
setten io tutn Mo houoo. iK$ oiroti, in
tioiM •traatf(owocl Mtraathond rtr^H-dog. ntrtH^aroh, »tnuitjonf(en
«irantp1na^diMuvhanoi. Ntraatweg high^rood, •trof punishmenL idaeeof exoeution* «trafplnatii •trak flxfdljf, ttrakR hg and by. ^hore. strand litarh, •irandon to nirand. •trandwnartfl totrardt thottrand, ttrcrk nirok'ft frirk,country,
atrccinn to
tank,
careM.
UfcUNikjotahte-box. taMe»linen, tafc1((oed tafellaken iabl"^oiK tak branch. numerouo, talrijk
tam
tame.
tamlKH^r drummer, toierabU, tainelijk
tapijtcarpet, tapijtwerktapeetry, taptoe tattoo. tarlKitturhoi, wheat
tarwo
feeder, tecr tender. tecdcrheid tendemeeo, teekon »ign,token, teckencn to draw, io mark,
airccputrokf,line,
teen
nt rein men
atop, to put, ?tren^^elen
tccncn oeier. tccrton tar^Hirrd,
•irevrn
ai leKclijk
once,
te^en
in
io
to »trii"e,
atrijdfiyht, career, Alrijdpcrk t o Btrijkim nmooth, at rijk plank board
toe,
...
againtd.
adrernity. teKcniipocd teKenntaan io
iron upon,
to
fed loath
renieiance, te)"enHtand
«trikt preciite,
ie^eniitcllintf opj}OMithn,
atroo
to beam upon, tef((;nHtra]cn te^enwoordigpreeeni, teffenwoordi^hcid preotnee, teinteren to ravage, io apwL teleiimfellcn to diaappolni. telcuniteninff diaappoMmenL
ntraw,
St rook 8iroom
nirip, ntream,
atroomen
to ntrenm,
ttrooper roUter,poacher, piUaging, airooptocbt fltniikfhrub, bunk, BtudecrTPrtrek atudy, atudie etudy, •tuiten to ntop, to rebound, stuiver penny, ttuk piece, ago broken, —
,
ambler, tclgnnffer tellen io tell temmcn
to tame,
tcmpelhoogarch of
iitulp cottage, fliuniper jtoor fellow.
terecht
•turen
tormijnterm,
atut
to eend,
nupport,
m
temple*
tentdock tent^loih. tcrccht rightly.
»
orderly,
terechtHtaan to go io law, tcrnauwornood
aoareely,^ '
?tiiurnian uteersman,
to bring tcnif(bren(;cn
sniker augar. Buikeren io ougar.
Io repulee, tertigdrini^en
eweet'meait, Ruikcrijcn
terughoudcnto retain, terupjiento hapten back,
•iiikerrat eugar^eaak.
teruffkeerento
nlide. •ullebaantje T. taai tough,hard,
teru^ein return, tenigNtootend repelling, terugttootiog repuiec
Dvicb
Reader.
turn
back,
16
243 uitdrogeo to drg up, term, uitdrukkingexpreettion, .uiteens patten to explode, end, uite(i)nde
trein train, trek feature. trekken to draw, to go. trekker
trigger,
treiiren
to mourn,
exterior. uiterlijk uitermate exceedingly, uiterst utmost, uitenta are hour,
triipplrnh, trillenio tremUe, troep troop, trotteltrotceL
nitgave
Uul
expense.
extensive. uitgebreid irommelKla);beat of the drum, uitgcputexhausted, rxcaration. eound of trumpeie, uitgraving tronipetgetoet uueeeooor, uithaugbordsign^board, troonop voider t roost relief. uithangento hang out, drum,
trom
uitbeemsch foreign. uitbovk remote comer,
trotuch haughtg, trottoir foot-jtoth,
nithollcD
faithful,
trouw
trouwen
to
to hollow.
uitboDgcrento starve, uitkloppento brat out, uitlegmen to ex/dain,
marrg.
indeed, trouwens trouw hurt ig true-harted, tuchteloos disorderlg,
uitlokkeu
to
allure^to tempt, out, to end,
tui« rigging.
to uitloopcn
tui"^(;erigging,
uitloveo to promise, uitoiaken to make out, to form. uitmnnten to excel. uitniunteDd excellent, uitDcnieud exceeding,
tuimelcu tuin
to
tumble,
garden, gardener,
tuinmaD
turen to gaze. turf peat,
run
uitneroendheid, bij
—
espeeioUjf.
and then, tusRchenlicide now uitoefeoen to extreise. tuKAchendeks between the deck*, to plunder, uitphiudcren tUB^ch"*Druimte interval, interstice, uitputten to exhaust. to ride out. of tiPo linee, tweerej^elig uitrijden
«
,
'
tweewieligtrith two
whe^,
twijfeldoubt.
uitroeperg. to crg^ uitroe^M*!!
to doubt, twijfeleu
uitrollea to roll out,
twijg twig.
uitschreeuwen
to
prodaim,
(van pret)to
erg
out.
ucbtendlxNie morn
meseenger
of
the
iPig,
b" uchtends uchtendstond uier udder, uitbarsteo
to
in
the
morning,
morning,
»
sentence. uitsproak
explode,
uitbctalen to pay, uitblazen to reel. uitbreiden to extend,
uitdagingchallenge. uitdieoen to nerre uitdoeo I
out,
uitdompen\ to extinguish, uitdooTen ; uitdofiflen to trim out, to adorn. to litdragcn
uitslaan to strike out, to speak, to sleepamis fill, uitBlapen uiUnijdento carte, uitspanncnto extend, recreation, uit8|)auning
carrg
out.
to spread out, uif«preiden to pronounce, to fnisk, uitspreken uiUpriugento spring out,
uitstaau
to bear,
exhibition. uitttalUng uitstek,bij supremelg, —
uitstcken to excel,to MtrettkotU. uitstel delag. uitHtellen to defer, uitstevenen to sail out. uit«trekken (xich) to extond, 16»
244 uitirekken
to draw
to uilTaardigito
otU, i» wmtek
[ohL
i«»n#.
?eenlaag turf-hed, ?eil liebben
ii:Uiiideo to invent,
uitvoerigomptff, nitwamien
to grow
uitwiwichen to efface,
Qjtwonennot tiringin to
•««#*/•
?eiligbeideafetg, auction, ?eiliiig
oni,
nitw«Ddig external, uiicAilcii
to fr« rtailir to
/Fee/or.
?el nX*im. ?dd to prerail, /I^/rf, wiDDen ?eld en /fW^n. ?oldbocr general. ?(•bHc"fkcii field'ltadge. —
the k^nH.
tnil ant,
«iUenden to tend oni. uitx«ttrD to aet omI. niUicht proepeet. «itiien to looJt ont,
?«ldwiicbtnr
policeman,
?oldweg kightmg, vellcD to /W/.
uiUooderingejteeptiom.
?oilingfflling. ?rn»it«»r trittdow.
T.
?cnitturbank
windoweeat.
?aal eaUotr,
?cnhtcrraain
windawframe.
fjiart
?ont
tipeed, ?Jiai"t)wel fareweU, faartuif^vetmel, ?aaA
?cr
?crucbtclijkd*^npicable. ?enicbiing diitdain, ?erandt'ringchange, ?eraniwoording renponoibility.
rane.
?aatwerk fueiage, ?acht fteeee, ?aderlaiid no/im eoim/ry. ?al (m.) fali^mm. ?al f/J trap, ?alk Aairir. ?mikenter falconer,
vcrbauHd
nniazed, ?erbatttord mutilated.
?alkenjarhtfalconry, ^ xelff
of
^preken to
he
a
maiier
courne,
to ito.
^aren
?vrl"«*idon to await. ?orWurd verklaren to confiscate, ?crWunni to forfeit,
?erbiiiercD
to
embitter.
?areDkruid fern, ?arkenivlceiich jtarls,
?erblo«»ki'n to j^roir abotle, vcrblijf
meantrhile, bexoeker ?a«i, een
?crblindc
?art
^
?asUtaau
to •toitd
firmly.
beat down.
?aaUielleo to /fx,to appoint. ?at
«adl,barrel, ?eder, veer feather. ?ee
/ki{«.
to wto;/. ?erblijven
enetomer*
?Mthechtcn to N/iVir, to fa$t£H. ?astboudcDdheid tenacity. ?astklinki'Q to riret, ?ajitkDcll«*ii to clinch, to daep, ?astmakeD to faeten,
?a«t«tampeato
eo//^.
?orblinden
dazzled
man.
dazzle. verboud treaty. ?erbrandcn to burn, vcrbrrcden to enlarge. ?orbrckcn to break. ?erdodigen to defend. to
?erdedigerdefender, ?erdcdigingdefenee. ?erdcrf ruin, de*trueticn. ?erdicnen to meritfto gain. verdi«miite merit,
?eejfarro^Y,Wa/».
?erdiepingetory,
?eelal
nuwdtneec, ?crdooving
iMOi/to.
.
?eelbelovend
?erdorrcu to wither,
?eeWuldigmanifold.
?erdragento eu/fer. ?erdringento piich away.
promimng. ?eeUoortigroWoiM. Twn
marahg Imnd^
*^
?crbiixingamazement, ?crl"ecld(*n (kicIi) to imagine, ?crlicclding fancy. ?orboclil ingiik rucbt imagination,
?angRi calch, ?an
fellow. /«f, remote.
ferdrukking oppremon.
245
vrrdwAlf»ii i0
ferkwikkea, sich (on/n eelf.)
diUUs.
verdunnea !• ihin, U verJurpD ip tndmrt^
impmir,
verlaicD H
grom
f erf raiour, ?«rfraaioD /o emMiUh, TerfriMchrnd rtfreahing,
?«rgaAn
roHem,
io ramimh.
/mi".
/o /rral, fo ?rrgniiii!!! io cheai.
le verf(cefs,
in rmim.
—
—
geraken
vcr^iimeDto he mistaken. ver^^oedcDto comptnaatt, 4nd4»f vcr^ocUin(( e/nnpenaation, nification,
be* affimmeed^
person
ycrloflnen todelirer, y":rIoyen to betroth. to delight, yerlufitif^en ycrmakulijkpleasant,
yermttkcn ycrroalen
to to
delight, grind.
exhortation.
yermaning
yernicerdcren
?orf^uiu giit,
permit,
to
augment.
to aubdue,
ycrnii^eHtcrf*n
vcr^ijpmistake, io
to ediure,
yerlokken yerloofde
yerloop decag, proeeae,
io retard. ver^^elflen vergelijkento comparo. vorKen to auk, to require,
?crKUDDcn
at a loan, verl«*)f4?u vrr1on|c«nto lengthen. verleptfaded, yerlichten to enligkien. relief, verlichtinff
throihed,
rain, whWcm. ver««*efKch in liet Ter^(*HlMN*ic, "0 be forffoitett.
deserted,lomHgm
Yerlcdcne time pasL vrrl"H^n«*nio affttrd,
yerlie^ loaa.
?erKaderinKtumernU^, vpr((auwen
yormocicn
?erhctllri^ raising^exaltaiiom.
vermocienii
?erhelderen
yermolmen
to
verhocdcD
yermoorden vcmcdcren
murder. to attase,
io enlighten. yerheui^ento rejoice. io
verjagen traffic,
aH*ay.
to
wearg.
fatigue. moulder
encag.
to
yemederingubekoe
is
meni,
verk«er
yernenien
?erkieidijk preferable,
ycrnielcn
?erkiczen
{neif.
yernioedvn to aunpect. yermoeidbeid weariness.
preeenf, exalt,io heighten, yerncdren
to chaee
om^a
yermeien (zich) to amum yeriitiDtlrren to diminiA. yermiiikt mutilated,
verhaal reiaiion, Tcrhalcn io relate, verhcifHa io roiae, to exoU.
?crlioOKcnto
r^ratk
?erlaiiK^nto deaire.
tnit««i. vereeniKirg ?ereiiichra #o rt^mirp. vereipcbta r^quUiU,
!•
io
•?erkwikkinicrefrt»ktmmi.
err.
verlakkeo
?•r«n(er«n
—
to to
inquire,io Umrm. deatrog.
deatruction, prefer,io elect, yernielin^ to aboliah. ?erkieziii)^ election, preference. vcrnieiif^ea
*
io
?erklappcnio Uab out, yerklaren to exfAain. yerkleumd benumbed, verknocht attached. ?erkolen to carbonize. to proclaim, verkondif^en ?erkoop eale, ?erkortcn to abridge, to defraud. hf t Diet van to obtain, verkrijfTen
xich kunnen not io be able to bring one'e eelfio. ^
yeroieuwen
to
renew,
yeron^clukkcuto periak (sich)to veroDtschuldigen
mmtea
excuses,
excuse. ycrotitschuldif^ing yerootwaardigiug indignalUm, condemiHdion. yeroordeeling
yeroorloyen to permit yeroonaken to cause, io
yerordeDingorder, yeroyeraar
conqueror.
t
240 vortakkin^framification.
to pntrn, TerfKiDtlcii verplaat^CDfo remove,
v«»rt"» diniance.
vertcxcnwoordi^nnto repreeeni. to upend,io digtei, vcriiTAn vcriirndiiMwIon to decuple.
to hrmf, io erutth, Terr"letii*D i o oblige, vrrplichtcn
v^rrad^n
hetmtf,
/•
reitmcfd Terpiilvord
powder,
to
verrader iroiior.
unrprine,
to
?erran»«rn
?8rridit"*n to do, to verrijkrnto enrich,
perform,
?ernikkf»n
Cne*e
appear.
vertraxm to delag. vertrappcn to trend doten.
?errukkinfcroHnhment,
vcrtn'k room. YPrtrrkkpn to depart.
YemCjc)(littlf) ftoem, vemch
act.
nhoic,epedade, vcii(»oniiif(
mono,
roritth.
to
»hotr,to
to
(xirJi)to ahow
eelf,to
Htir,to
to
voriorincn
vcrUmoeD
to riee. ?erriJ7.«»n fenwrffn
vftrtier traffic. ?eriiercn to Hell, demonstration. ?rrtoo);^
fretih,
venichalkrn to orerreoch, vcnichcidenc Mereral, vemchint pro»fteet, vi»rfichict«*n to nhttntotraif, to
connolation. vertrooiitinf( vArirnuwcn confidence, vervaani frightened. to eoniUruct, fade* vnrTaardi((4Mi
verval derag.
T^mchijiirnto apiwnr, vcrnchijninKopftraronre. vera clii jiiMi* 1 opfHiration
to decag, yf^rvallini
Tenicliil difference. ?erachillcn to he different.
to feeldull. vprvclen (zicli) TCrvc)(KM colourleM.
vcrM;hill«*n"l different,
vcrvoii
eycutie, vcnicliooiiinK ?einchrikken to frighten,
horeee. new vcrvnrHc1i)NUirdRii
¥ArTO**Kin}( dinjMntition.
?erNc)iiiil«rn to hide,
vervoer
vcrvan("en
,
v«rairn*n vprnliinn
odorn.
to
to treor Teralijtf*n
to
•
denmr,
to
under^tond, to a
he
thing.
^eniiandhoiuHnK eonnieanee. ?erMi«*rken to nirengthem,
?entijfdttenuntbed. to Itenumb. ?enitijven verntikkm Yentokcn
-
in
future.
epend, Torvol^ra to continue. further. eoneume* vcrvol((oiig
(xieh)to dinperoe, verMprfiiden ekilled in
nednce.
ont, io
to nmMher, ?«niDo)lcn to aereternte, ?erapcrrcn io ottetruci, to
to
vrrvol((,in )i«ft
veramorcn
?ernUan
paint.
eonreganee,
vervo«r«ii
drfeitt,
to
?enliodon
-^
to
to Hufmtitute.
vcrvolgorpumuer, vervol^ini^ purnuit, Tcrviillen to accomfditih. YCrTullinKaccom/ditthmeni. verwaand
arrogant, conceited.
(xich)to deign, vftrwaardii^en verwaarlooK("n to negltci. verwachien to expect. related. vcrwani
verward confuted.
auffoeate. deftrired. to
confound. ?orwarrinK con funion. vfirwarren
io
veriioord nngrg. Terntoren to ironlde.
Yorwecrd weather'beafen. Tcrwekkf"Q io raiae,io excite. vorwcnuchcD to curae.
deAtruclion, ?er»toriiiff
?orwerteii
?ent4»iien
(xieh)io verwijderen
io hluni. venitoinp"*ii
?«nirekkea f
io venture. io procure.
to paeo, entripken
?enduiven
to
io be Uown
vcffMiftperplexed.
to otdain.*
ferwijlento
withdraw.
abide.
expire.
ferwinnen
4iir«f.
?erwiwolen to change. terwoed furioue.
to conquer.
247 Terwoenien
to
destroy.
Ycrwiilffielraw//.
vlicK Ay.
miiety, ?erxadi|(in|f
?JiAt l»rooAr.
Terxamolon
ylijmendvery okarp. ?lijtdiligenre,
rotUct,
to
coiifHion* ?erxamrlinff neai, to Y«ntc|f«»)«»n
?lindnr butter'fiy,
Ycrzcn|r"^n to 9ing€. yenct rtntBlance,oppomtion,
vioed
?frxo«k requent. TPTKOokt'n to nuk
TlookcD to eurte, ylocr fioor,
vcixookiichriftprtilioH, verxiiiiiinnto negleet.
yUtoi fieet, vloiton to float, vluchi /Vf/7/1/, op de
for, temjttation, Yoneo"*kinf( •
to ffrow
vrnurcn
to
verxwarcn
/foo^/. to fiow,
vloeieu
—
put to flight, vliichten to fly,
tour,
o^gfnvnto,
to Mtrtdtotr. ?crzwcl{^pn
?lug qniek,
?CK))crtijil ereninff'titM,
/iM/ nai/fr. v}ii((7,4uler moml. vochii)f
fortrenn,
TOKto
fortiftf. xicli to founii, ?Cttii^cn
traah. trifle, Vfxldfrij
fciiton to
taUtMh
—
to r^
one*M afif,
yocdou vocd«r
to feed. fttdder.
fortrtM, Yriiiin{(
voof(i*n to ttuit,
?"»t /Vi/, gvfanK
?ooi«n /o ferl.
¥«t
/a/,greany,
Yct«r
vo«jn
/arf.
voodon
=t
to
vooren
?icrcn to celehr%ite, ?icrkant tt/uors, caA. Tiffilantc
/o nouritk*
/ns"/./o lino, eoarlfman,
TfM*rinan
vo«triui(!c carriage, Y(H!l
/oo/,op d"*n bnftt«n a footing, jfooc/
vijaml enemy, vijvor|N»m/.
trnlk-er, vo"!tt;un)(fir
vin^iT finger,
VfM*t k iii'i;hi
n enH, Tini^crtopfinger' yinnif( aharp,fieret.
von
on
t pad
/7x/i.
fifhing^ntring,
inch tili^maker
#
.
fitotMtldier*
vo4:tvoIk foot,infantry, vo4!t7.o"*kertter/tent, nquiL
fiithittg-tarkte, vi"ichrijk ahounitingin fiah, y
(sgn)
foot-path.
angier'gtoolo, vootxo"d ?iNchx"*nMidiic1iap ?inclmnoer
—
vWiinUip ulep,
viool riotin. viiich
aliitD/•
maker
ofangUr't
note ?oj(idhird,
of
tho
foot,
Btrarm of birds, vogclcnh'H^r birdo, of voffulpaar couple
TOl full,
?iMlivlcMit fitihing»fieet. (tooU.?oUircngcn to fulfiL vimtclifn to /?nA.
voldaan
vluk /)/aM#i. vlakt« ;"/aiM.
yolharding perocreranet,
uatinfietl, ?oldotiD to gratify, finber'o viflHchcrK^exin family. vi«scliftr8W"?cuw widow of a fiaktr, voldocningnai infaction. vfiiag ttquall. volgcladnuloaded, vlak VAor Jim/ heforo. yolgoiito follow,
Ylani vatten /o eo/^A /Ire. v1echtw«rk twintod work, ?loeiich mm/, ^loeichhouwer huteker,
fieah'troih, t)eeflchiio«p Tlei«ii to
jtatttr.
yolharden Yolk
«
to pernevero*
people,nation.
yolkotiicn
perfect,
yolkrijkpopulouM, mooemtnL yolkibewpgiDff |»o/nftor volk^geUruikpopular cuatom, volkiffuDiit favour of tko pmflo.
248 nQthnal tolkiiliftd
voontpoodifc proHperouo.
nang^
vooni|N"ok foreltoding,
iiiatuHmne€» volkio|iloop
tolkmitttni tribe. ?olkNxaak matter pfpMh
?oorNU*} propoeal, voomtellen to proftoee,
intireeL
to ItefitleH 6y dropping.
to produce. ?oort)»r(*u){rn
perfeH,
voorU)rciif(iiul product, yoortbriiiNon to foam on. voorUlrinKcnto ftuekon.
voliitri'ktniei
Ay fi# finink^
voltooi«*nto ?olvocrfn
«M«iff«
vooriiliirfiD to lant,
accomplieh,
to
Yoort during continuance,
folwaimenA vondRt finding,
Oiluti,
?onk
kenceforward,
vooriaan
TolltMliff complete, volIekkvD fohiiaakt
to koMen (sicli) on. yoortrcp|N»o to ride (drive)on, voorirljdi*n voorttrekken to draw forumrd.
Mparirie,
to precede, fooniff^iiaii an VdoralNUAg get, rmA. voorlMrifC ?oorl»r«»l"lexamide,
teithoat ?oor(iO(*lflrlo(Mi
to korer itgi^iig progreee,
voortsweven voorii
vAoniitntekvu to Jut oui. vooriiiUicht prospect,
exmmple,
indeed, condition,
to fMiHM bg, toorhiji^uiii Toorlnj}CMDK«*r jtaMenger.
Toorwaarde
voordctil adrahtuge.
voor
voonJeiir etreet'door,
voorwftrp
?oorf(4*V(M»l prenen9imemt, voorKrond fore^groumd. tOorluKtfU fitre'head, voorhui* fore^partof a houee, voorjnar mpnng.
TCM"r%aiilfront'room.
do TOorktMir prefere%»€e^
voorxniufT
nirtrn to hnrr the
on.
voorwaar
wend
I'll
to
pretend,
article. object,
TOorEett(*n to act before, voorxiclitig cautioua, voorxirn to fumink, v6^r
xijn to prevent, oftke aum* tteginning of, v00r7.org precaution. [mer. prefirente gc-
—
vordercii
?oorkotiicii extei'ior, vooikoiii«*a to amtear,
'
voork«inieudhiMil kindneee, to propoMf voorl4*KK('*u
to
forig former. form. to form.
yorni
ekow,
to daim.
vorninn
voorl«*K«*nto read,
voriii(o)looii akapeleaa,
voorniAligformer. voornaam dieiinguinked.
vontclicn to aearck, voritiMidonk princiualitg, vorHtrnliiiiii princea kouae.
toornanir
1ij k
foornonieu
priHcifwUg,
purpose,
sijn to
foorncmeiii
?oorondemtclU*!!
intend,
to 9uppoo$,
foxkunting, vosfurnjachi voiiwbvcn folding»$iickf papers to
?ouwcn
queation.
toorpoort outer-gate,
vraag
?oorraad
vrachi freight,
prorinion,
\knif$^
fold,
?oorraadmchiiiir atore-kottee,
vrachiwagen gooda-oart.
voorrecht
?mgen
priritege.
toorroep";ii/•
mtmmon,
?oonclienken
to pour,
to aalt,
vrnde peace, ?redeboogarek of peace. vred
^
t« breD^eo to bring vrcd«|)artij toortchijn, partg of konieu tc vreedzaam peacealde, to appear. fortk, —
—
toonchrift
preeeription, voonchrijvm to preecribo.
vrecnid
?ooralaan !• propooe.
vreemdeUog / foreigner,
foorangdercarter, tooratiel forerunner. prelnde, ?oorapeUento predict.
vreet
atrange,
freomde
\ atranger,
fear,
to fear. ?reugdeJog.
vreetcn
•
249
VrCUf""l4)1ooii /nyl^M.
wafcl fTrt/Vf.
vriGndelijkaffMt.
to venture, \frUnd§, waf^cn {z'leh) ttMinianet yricmlcnnijwtiind "f waf(cn carriage, to u*addle, vricnditclmpiieUjk wa^^rl(*ii fHttfMg,
ftfe, vri.j
waken to wake, to u"attk, wakkcr briek^ rigilant, wal trail, ramftart,
vrijivf hoiidnjf. trijofree man, f
rijor!orfr.
iM^id liheriif, vri.j
frer^ichet, vrijkiuiri hold, vrijmocdij;
frmtteug, vhjiiioodixliiiid rolnnteer, frijwilH^?«"r vroc"l
walin emolre, u*hale, wtilvificli wand trail, waiidiiad rrime, waiidcl(»n to tralk.
wandftlingtndk. Wttiidf*lrit ride, drive,
irw.
waii}( cheek,
vroolijkmeri'jf,
hoopdenftair,
wan
«"i/", M/touMe,
vroiiw
wanhopi((denperate,
ftmaU, vrouwftlijk
wanonin
vriicbt fruil,
wanorf
vruchtelmM
diMordertineea, If1ijk dinorderlg, wauHniaak Hi ta»tr,
fruiiltM,
iichi(*lcHMhf*i"l fruitU$in§9$, vuil dirtif,
want
vuint fht,
want
T r
vullcn
/I//.
/o
trca/wn, wap"*nfMi to arm, wapcnknpcht afmour-bearer,
vuiir^odfire-tjod, mann vuurkloiiip of firo, //MM.
vuurpoclpo(^ of firg, vuurpro^^rfire»ot*dfal, ?uuntlnffit/rW. firearm, vuurwupen Tuurece aea of fire, W. waakzanm waan
rtgilant. opinion,thought,
wannzin
dielruet, mietruet,
to
wen
rou
wap«n
firt, Vuiirbol firfftaU,
?iiur
?uuniion«l
tackling,
wantroiiwon
madnrsB,
wapcnoofonin){ militargexerdee. wa|M*nrok coat of armour, armour, wapenrii«iin){ to fig,to uwier^ wappiT4*n war
to
coniunion, in de put in dieorder,
wan
arcree, tcax,
waHch tratk, waiiknarii trax'candle, waicrbi^l bubfdc,
watArdrop drop of fvater, waier^od god of the eea, wattirkant
tpater^nide.
waurtl
waiurpuis
ufater^Mcket,
value,to waardif^trorthg.
esteem,
worthineee, waardi^bci«l waarbcid
truth,
waariinmcn
to
oheerte,
waoinchijnlijk probable, wacht guard, wacliteo to receive,to be upon one's wachtor
guard. watchman.
jagen
—
'
war*
waarbor)^guarantee, fror/A. waartl Aoji/. waan]i*ercn to
trater-lerH, \tiHiter. watcmpirfi^ol watcrnprenkoUng eprinklingof watcniiand watortandcn
Mate
to
of the
rivere,
feelone'e mouth
iratcr,
watfTvlakic
surfaceoftheteaier,
ttatcr^plane, water-
eeli" woman en vuurvrouw hot water and burningCoaU watcrwcl traterepring,
ing
watton
waddling,
wachtpofit ftoat,
wcdcr,
wachtwoord
wedergade match, equal.
wateh-word.
^
wecr
weather,
251 woonlenwiiiMlinK diBpuU^ hjfwmyof^ wormMtukig worm-eatem,
water. wijwaterh"lff
bij
wijscmnnner, wikkolen wikkrn
van
—
to
wrap
worptafolplaging'tahlo^
up.
Womtelf
toaMer
to
wckcb
en
toK^n wortid root, triUiag, to lake apiit of otte'a w"iri4d4cliii*irn lA^f* WMiid wootl, forest,
cliiDk tfi
en
•
arena, worMtf!l|M;rk
taut will,van
—
tohe
^
will! ff»me,
(Wmi«lniuiilicHl) Wilhclmuitje »
national uony: NaHHOiiw«).
Wilhelniua
van
triliingljf, wiiii|H"I ftendani, w i111|N*r( ) 9rinker(a),
wilU*nii
wnuik wmk
rooi»
revenge,
wreck, arrid, wruit^ ernel. wrccd wri*cdaard cruel
man,
to wring» (sicli) wrin|(i;ii
!•
wiiivi"n to
winkrl uhop, ivinkon»"'(lt«*n"lo «Aoj winkulflciir
wreatlo,
woriit«din)( klruggle,
matHreljf. liuiUie wil ttill,
gocHJcn
to
n
ware.
wulf rauli,cave,
nhop-iioor,
witikt*lior nhop-ketper. iviiikolNtniai «/r«i/ u4(h witiNi jfAii*.
7s. sank buMineee, Uial [cAo|»ii. =? ztidfd eaddU, sac hi tioft, mamtf
aan »ir)itjcii
by
and
bg*
aadolrii to noddle. wiN
-
ISOwin
sndr)kiio|i ftommel,
certain,
wiMM(*Irn to excHange* wit whitt* trhit0^9triped. vf it);«"Mt r«M*)it wocMlt* ruffe, wo("fl4*ii to rage. wociloiul w("r"I"rn to gttina
furg,
wo«*1"*iito mnd.
rtnthM, wo«^li(; turhuUmtekild, wool wilt pr hugtteTf timoiate, woont Itrutal man, WfiCMtiuiril korte of ik€ duert, wocMtijniKiarU wo
Ik eioHti.
woIlfMi trofttlen. wolvi'nnjinl naturo
of a wolf,
piekpoekoL
s;ilvi*n to anoint, uttidhruvul $uind»hilL
tconderfuU wonilerluuirlijk performer of
mi'
rarlen,
wonder-'fora.
wonderful.
extremdg wdL
cnndntct*!!eand'tdone,
suitidficliop gand'Hpade, saiidwolk Mnd'doud, 7.andxo(diiireuwattes
ziin^ eong, xtidi^modent,
soeliond neal. EVcH tench svotiiiiif eea-ngmph, sceoHicitirnarul officer, .
pirate,
zccroovcr
woonvcrtrek titling-room, ie itaan wooril word, icmaod
secHcliip MO'tthip,
—
any
of a oandg [deoorU
eea*€uelomt, srf"f((;l"riiik sci*go"l aea»god,
wouinjfdwelling,
to liHten to
ons,
woordenbofskachrijvor lexico' grai»her.
'
zaiidhoopheap of eand, »iiidi^aandg. xaiulkorrel grain of oand,
—
woiulrrilofDcr
wondcrvol wouderwfl
liikkcn to Mink. aak k i*n rolIviito
lioiiwen to put to ouu %vv Hea, xcrdriicliidrens of a aailor,^
tround. won«I("?) wondon to wound,
wondcrmacht
xak /tori'et, bag, xakdovk pocket'handkerekief*
sc"?MUxiroboot gea'Mteamer,
xcetaal nautical language, secterin
zeevarenU
aea-lerm,
aeo'faring.
252 $ea4aw, seewH leewier teaieeed. sege Hetitrgfda
socDoifer bahalta
—
Boctvloeiend /7wm". Bolder garret,
!•
triumph* xegen drng^nei, legi^ncD
expiatorg, oaerifice*
BOet AIMV/.
solderingceiling. Boldenchuit
/o U0»$.
fiatboat for the eon' vegance of goode, Bomergewaad eummer^reee,
xegeninghittnng, triumph, tegepraa) triumphing, xegepralend
BomcrvACantie mideummer^hoU* Bomerrok eummer'aHU, {dage,
sail MirY. Sf ildoek tail'Cloth, seilree readp to $aU* Beit actfthe. tekerbeid aecturttg. Mldzaatn rart, seldzaainheid raritg*
Bonderlingeingular, BODQCgloedwarmth of the
Bonsondergangeuneei, eunrine,
BODwopgang
Boogenaamd wouU-he,
Belfbedwangnelf-eonwtrainU self'preMervatiom,
BOOl «o/«.
selHieboud
Borg
sclfbefttaan Betf-^xiatenee. Belfmoord »uidd€*
careUee. zorgeloof
selfmoordenaar
Milf^murdertr,
to go
to i€t, Yoat
land
aan
--
oihort,
aenlen to drag, sicbtbaar vi9ibl€, sicden to teethe. ziel noul,
^
sij
s
—
noi
m
whiL
Bootwaterdropdrop ofua^toator^ Bucbt aigh, Bucbten to aigh, southern, zuidclijk Buil pillar, Buiveren to deanae, aour,
Bwaar
heavg,hard,
aweat,
Bweoken to awag, Bwerk the douda, -—
Bwerm
to turn.
ewarm,
to
wander, to err, wandering life. hover,to flutter,
Bwervenlcren
aittiDgnfoC, oitiing.
Bweven
Boda «Mf,ltfr/1 soel eiittry.
Bwicbten
P«lBto«
awing,
Bwectdroppeldrop of aweai,
Bwerren
Bionebceld #mMm.
to
Bwaan
Bwect
irM«
to awag, awan»
Bwaard atrord,Inboard, BwaartiHend grumbling, BwacbteloD to awathe, brother^tn^l^iw, Bwager Bwak weak, tender, Bvakbeid treakneu, Bwart blaek,
Bijdetide, sijdekiptaide, sijden$iUem. zijdgeweortahre. parlour, Eijlcamer bg^Btnot, sysiraat lilrerfn HfVrer. siWerlaken Bilrer^eloth, ailverloof 9(lt€r4eacu. sin •rner, mind^ tegen den
care,
BOiit $alt,
Bwaaieo
Eijde9ilk,
agaimtt mg
to take
Borgvuldigcareftd, Borgvuldigbeid carefulneu,
Buur
oorrow. Biclelijden
sier,geen
care,
Borgen
9ub$taite4. BclfataDdighcid B^f'd^fmiCf. Bclfvcrdedigin^ idf^4mtiL selfTerloocbening remor§§* Eelfverwijt tenuwacbtigner9cm»* letUn
sun,
eun-aitine. Bonneschijn
"o
to giM, pig,hog.
swgn
bf Jallai
Owa
1
Beld«lb«rg.
.to
givemwag.
HI
EdneationalWorks
and Glass-Books
^tM4
f^^
Method Gaspey-Otto-Sauer FOR
"^^JM^ti^
THE
PUBLISHED
MODERN
trad* and
braakf
tha
«p
wliii a new
on«
«At tiM tod of tli« 10*^ ooDtaiy Ow
trafBe;It paopl«aand tiM
LAVGUAGES.
JULIUS GrOOS, HeIDKLBEBO.
BY
UDguagt n«wl/-toarnt
Mch
•With
OF
8TX7DY
to rvl«d
world
GbailM
aooL*
bj
the
Intaml
ttarottcbth« liarrlars which rdmtioM
naw
batwaao
T. for
a^pMato
tha aatf oaa.*
Wllllaan.
t^uliui Oroa$,PMisker,
has for ths last
oiUtUion io tdueaiianal works Bpecial
on
modem
fiftyyearg
been
and languages,
divoiingki9 pMioked
hao
languagesuseet largenumber of daes-booke for the aiudg of thoae modem is this in h e In our particular department opinionunemr^ generaUg spoken. passed hg ang other German publisher*The series consists of 2M voiumet sixes ichieh are all arranged on the same of different system, as ie eaaUg tehich so doselg rssemble one seen bg a glanceat the grammars another^ tcith one the the others* that an acquaintance greatlyfacilitates studyof times when the knowledgeof one This is no small advantagein these exacting is deemed alone hardly sufficient language The textbooks of the Ganpey^ Olio Bauer method have,within Ae' universiU last ten years, acquired in jpi^ an repuUUicn, increasing h as become a a of \ as knowledge necessity of l anguages living portion which with they compare favorablg by life. The chiefadvantages, and lowness similar the are of books, of price good appearance, happy a
^
the of theoryand practice,
dear
basis of scientific
the grammar
proper
earn'
pr"t€iicaletmveraational exerciges,and the system, here t ime and consistendy carried out, by which the pupU tf conceivedfor the first atid io unHte the opeak foreign language* reallytaught
bined
with
all divided into two are The grammars parte, commencing with m and ars again em^ of the rules for pronunciation, systematic explanation Each Part treate of the Parte of Speedk divided into a number of Lessons* the first a in succession, giving rapidsketch of the fundamentalrules,whidk are
more explained
fuUy in
The rules appear the exercisesare
the second. to be
dearlygiven,theyare explained bg exampleeg quitesufficient. due the enormous To this metliOd is entirely with which the success Bauer textbooks have met; most other grammars either Oaspeff'^OtiO''
and
content
to
themselves with
forms and irregularities and
trouble the
to
us
givingthe pupil with
theoretical exposition of the gramtnatiesd
a confused mass exceptions tvithout ever
the other extreme, and
simply
teach
him
to
of the most far^fetei^ applying them, er go repeat in
a
parroi^
I
fJOvi
Gaspey-Otto-Saner
Method for tbe
studyof modern langoaf^es.
the future' is no fact yot. as long as millionariesand Social Democrats, until every cobbler can step fittedout with an academic education, of his handicraft, to the scene "m tuition be a necessity. will private to lon^ considerations fetter the private Since no peda^gio tutor,one should matter for him ; think that the choice of a classbook could not be a difficult and justlyso, that any book is useful if only the for it is understood, of those who write grammars, from But the number teacher is of any use. Dr. Ahn down to those who merely write in order to the late respected let their own small lightshine is too large.Their aim, after all,is to his own feet L e. to render a teacher on place the pupilas soon as possible time and and to save money. superfluous, Then the sayingholds good:«They shall be known by their works*, the books of the in of favour here few words and for that reason a we say Mr. Julius Groos. been which Method have publishedby Gaspey-Otto-Sauer be for the to Valuable though these books have themselves proved is it for t uitionthat at use theyare absolutely indispensable. school, private They justcontain what I claim for such books,not too much and not too and of the various volumes are easilycomprehended little. The chapters from mastered that be well one in such can a are arranged they way the subject-matter is worked out so as to lead lesson tQ the other;besides, in the foreign the to converse from the commencement tongue. these books have met with will best be seen from the ever What success which comprise, in differentgroups renumber of their publications lating increasing Russians etc.etc. to Englishmen, Frenchmen, Germans, Italians, Spaniards, volumes of which I have successfullv not lessthan 260 works the following for the instructionof Germans: the French used myselfand am stillusifig the the (24**. (2s'\edition), Englishgrammar edition), Spanish, grammar and French students: for English Dutch, and Russian grammars; Italian, works by the same firm. the German grammar, not to mention minor auxiliary results one can obtain by means of this It is surprising what splendid cAs
there
lon^as Bellam/s ^siate of
are
pupil
—
—
After such a course the student a period of 6 to 12 months. in a foreign is enabled to instructhimself in commercial correspondence ) ( language without a master*s helpinghand.» tional The Publisher is untiringly engaged in extendingthe range of educain works issuing from his Press. A number of new books are now of preparation. course editions are constantly The new improvedand kept up to date. ip""thod in
d.
Cvermnn
Language by
Becker
Spanifih
Commercial Correspondenceby Arteaga y Pereira br. Bichti^eAussprached. Musterdentnchen v. Dr. E. Dannheisser, .
.
v. Arendt Kngliftche Handelskorrcspondens
2. Aufl Grammatik von H. Rungo Kuffner u. Oifenmaller Franz. Sprachl.f. Handclssch. v. Dannheisser, ItalieniMche v. Dannheis^r u. Sauer kaufm.Korrespondenz-Gramm. Ital. Geschiiftsu. z. franx., dealMchen, eni;K Anleitun^ bnefen von Oberholzer u. Osmond, br von Spaaifiche Handelskorrespondenz Arteaga y Pereira Kleines spanisches Lesebuch f. Ilandelsschulenv. Ferrades-Langeheldt Langue allemaiide par Becker commerciale ewpaffnole par Arteaga y Pereira Correspondance de Becker Lengua alemana Eurxe
franxosifiche
.
.
.
.
aaspey-Otto-Sauer
Method
for the studyof nodero langaages. Oonrntw Ncliwe«liMChe dasu
HchiilMd
KonvematiouA-Urammatik Waltor.
?.
Kifino RchwediKcho
J:lj!i
IjklitlonH, 2. Aufl.
Walter.
t.
dMQ
•••.••';
Aufl.
?. Saner. SpaniHcho(tCNpnIcho
SiianiKcho UoktionHlinte ?. HchlUMel
dMU
THoli"H*lilKclie HrltiriHHcl lUm
V.
HchlUmiel
Kluino
dMU
v.
v.
3 :
-2' v.
Miinchner.
•
•
.
..iS;
KonvorHaUoDH-Orammatik
'8
JcliHthchka
r.
! '
Jrlilimdika
'2
2. Aufl
Naicy
I
,
I^^ronch Grammairo
S!
v.
?. Na^y. nn|;nriMrlie Spracliluhre
RchlflAiid daxu
:
Scidcl
Scidel KonTcrsations-Crnminatik
"
^j' 2
Mnsrhn'-r
TiirkiMehe
M
:
Suahili W5rt«rhucli
—
^:''
Reldel
?.
-
4
i
Sauor-Korfl)(ien v.
-
[:
G. Aufl
3. Aufl.
Slltllilll KonvrrMationH-Grainmatik
4
i
ItntiK**
V.
'
—
I S
3. Aufl
Klflino RpaoiHcho ?. Saner. Sprachlchro
-
2
liGficbuchr. SaiiPr-lCChrich.2. Aufl SiKiniAohcH Hr.hlu««tAl lUgii
-
|"
?. Fdrt Sprachlehro
Kuppert
?.
' 5
.
2. And
NpaiiiMclie KonTcrKatiooii-Graroinatik?. Sauor-Ruppert.9. SchlOMel
.
iilloiniinde
IiklitionK. 17.
par Otto- Ni colan.
fA
4
par Otto-KlcoUs.
6.
ltd.
-
s
CnrriK6 2Petite grammairo allcinando |"ar Otto-Vcrrior. 0. Kd. III.2. II.2. 1^ each. II. 5. I^d., 2.Locturcfl L 7. I^d., I. C8 allcmandofi par Otto. Kd., I l{d., ., , ^ KrfttcHdciitnchcH Lortctnichvon Vcrrier |l^ ! 2""CoDvcrnationn allnmandoH par Otto-Vorricr, 5. Kd. h Orammairo iin|;lulNe|mr Manrnn-Vorrior. 10. Ed ; '4 3 Corrlff^deif tliimoi de la (Irammalro anicl«lm par Maaron*V«rrtor. ft. td, ^ ^, -« *i 6. Kd Pctito grammairo an^lainopar Mauron. 3 liCcturoM anKliiiHOR 2. l^i^d par Mauron. ConvorMitionK ant^laiHon 2. l^d Corkrao. •....;; 2;par 10, Gnimmaire nrnbo •...«•.!' par Armcx Si" Corrlffidm th"mca do la Orammairo araba par Armea del thcmcH
"lo la (irammalre
allefnande
•
•
•
•
.
•
.
'
*
.
.
—
*
'
.
•
.
•
•
.
"
(trammairn erc^rfgue
piir
|i^'*
CapoN
l« iir%mw\rf^ m dn CorrlK'i den tlii'iiif
'
k'rooqn**i*r Ca|ioa ,
Petitn f^niminaire lioii|ri*«»iMe par Kont *^^^ thi''in""H do la pctitoKriuiimalrehonKrolHo par Kont CorrlK'*' Gramroairo italleiine par Saner. 11. VA
'
Potito h
d« la icramm.
oapaffo.
""
.
.
.
.
.
.
I'
.
—
-~
—
"
Sj'
^i J!3 ' Il3j '
"
—
o
.13 •
4.
£d.
i,5
.
.
....•:' t.
3
'? .
2
i,I ji2
td
"4 * .
.
•
' .
2:
-
'
?
! ;. 2
par Saae^-flerraiio. 4. £d.
grammairo ofipagDole par Tanty. 2. p!d.
3
2
,
Corri|r6 dofl thimea
'
'41-"
Corrlgddea themes do la (Grammairo noorlandalM par Valatto Locturcs n"^erIandaiHr8par Valctto. 2. 1?A Grammairn portneaiHC par Armor. do la (frammairo Corriffi portuKi^lM par Armoi riiNHe Grammairo par Fnchfl-Nicolnfl.4. Kd maso Corriffidel tbimoa do la tirammulre par Fucbs-Nloolaf. Potito grammairo ruRflo par Motti. 2. Kd CorrlK^doa th"mofl do la potitoj^rammafro ruii9% ])ar Ifottl. Lectures ru8R*?a par Wrrkhaupt ct Roller Grammairo cnpafi^nolc par Saner-Serrano. 5, I^
"
1
)
Itallcona par Kauar. 7. Ad OorrlK^ dcs tli"mei dc la Orammalre Potito grammairoitalinnno par Motti. 4. Kd ClircNtomathioitalionnopar Cattanco. 2. t'A Convorfiationiitalionnofl par Motti (!rammairc JnpoiiiiiM*!par Plant Corrii76d«s tliitDpndo la Orammklrn JapoiialHepar I'laiit ii^^erlnnflalMO par Valnttc. 2, fA Grammairo .
"
|
2
•
.
,
.
.
,
3
2
Method
Oaspey-Otto-Sauer
for the studyof modern buigoages. F'fonoh
I^SclitionK. fid.
espaf^oleR par Saiier-H^hrich. grammaire saiSilolMo \nLT Fort
«ectur««
*etiie
OrooU
It^Un.n fnimmatica ddU
tedencH
M"lioi
von
2 2
di Waiter-Ferrari. 7. Kd.
tiramniAtlca ttdeiira di BAD6r-K«rrari.
delU ^»iniuaUui
trammatica irammatica niimrm
delU
I.
.
Ed.
dl P«vla. Injj^lcw
•
•
.
.
.
4 2
della
Srammatica TtxUkrm
ddU
vrammatica trammatica
^ammatlca
fVaiiceiiedl Motti.
ruNKA
.
3
5
ili Tnvia. '{. Kd epaienao(^di Paria. 2. »! elcmcDtaro nim^nuola di l^avia. 3. £d« elcmcntare nvoilcMe di Pcroira
KuKelHclie FranMcho
Cleine
Hoocdnltfiche
Heine
deati«che
5
Grammatica
door
i'olon
por Otto-Prcvdt. allrmH
elcmonur
trammatica
franrrsa
Granunatlea
.
.
2 2
Otto-Privot.
por
allcma por
Schwippert.2.
tod
Pauluv
franccxa
^ramaticii^c^nuana ff«rniaii«
de
.
.
Dr.
4
2. Kd
2
|K)r iVdvOt-Pereira. 3. Ed.
2. Ed. Tantj-Vasconccllos.
por
UmhI
de Leist
^Iloraento de gramaticii germane
de Ticist. 2. Ed do I^ist. 2, VA germane l^oaverMitiiinT ^raroatidk franceiiii de Ticist granaticii francesc de Leiit de gramaticft francc^^ do Leist. 2. Ed francene de Lcint. 3. Kd ""nTersatiuiiI
2 2 2
.
3. Kd
9. Tauty-Vancuneellon. ^irro da Icitura fraoccza |K)r IjO Itonchrr iSramroaticaolemcutar sacra iK"r Pcrcira
ytensm gnunatidi
.
]{kIitioiiH.
Hir Sprachlehre
allcma
Ormnunatlca
.
2 .
SpraakkunRt door Colter Spraakknnnt iloor Wolbor^cn
trammatica da
2
4. Ed.
npaffuaola
wletDO
ni»T«
2 4
.
Orammatlca
kleioe
da
.
dl Motti
I"ntcli
HiaTa
4
2. Kd
•
trammatica
2 2
Irammatica eloroontaro francctiedi Sauer-Motti. ^etiuro franceat di Lo lioncbcr vrammatica di Motti rilMMa HilaTa
2 2 3 2
t. Kd
clomcntaro inf^leflc ili l*a?ia. 2. Ed. fraiieofie di Motti. li.Kd grunmAtic*
6 -
Tiklitionw,
•rammatica elcmpntarc tedcnca di Otto. 6. Kd tcdeacbo di Otto. U. VA ^tture LotologiatedeRca di Vcrdaro ^oiiverRasionitcdGscho di Motii. 2. Kd Lvriamcnto a1 trad, dal ted. in ital.di liardelli. 4. Ed. flrammatica In^leMe (]i Paria. 5. Kd All are
—
2l~
li:"lirionH"
rieine denlMcbe fiir Gricchen Sprachlchro "cutsche OeBpr"cbo tiir Griechea vooMaltoi
rhlaT6
4
I
Ed.
...
.
.
2
.
.
4 2
3!-
2!-
\212
4j
^eea
2:
Slemento
2
-
—
-
—
2i-
This the
Hchiaf Kl
should
Library on
be
returned to before the last date
or
stamped below. A fine is incurred by retainingit beyond the specifiedtime.
ti" the
Rejr
book
SI
Please
promptly.
return
Grammair
I
1
•''Wjo"SSh
«
Klcine di
J
de l4
2
Gram"tid Gmm"tic ClATe
.jl8i.
.S 4 i i". -
*
d« I
Grani"tic Libro do Gram"tic Gram"tic Clftve do
-
-
??{•'
de 1
Gram4tic GnuDtttic CI»T«
-
4'.
Gmmdticj aAT«
6
i: 2
Klniientm Petite
:1r:
li
Kleine d
Kleine d
Convcrsation^BookH in two
Kn^lish-Gorraan.2. Kd.
.
.
.
'
hy Connor
UugiM^em:
Deutflch-Portiigiesiiich
'
2 2 2
•'" !
DciitAch-UumuDiscli DcutKch-KiiKfiiiich DcutKch-SchwcdiBcb
DDgliHli-Spaninh
^
i
Dcntuch-Spaoiscb
"outKch-I)rini9ch eutRch-FranxOflidcb
*^
!
Kran^iis-Italien
2. Kd. Knglinh-Vroncli. Knglish-Italian EDgliRli-Uussiaa
.
.
'
'
.
^utAch-ItalieDiiich
r
.
*
,
DeutMch-TurkiBcb
.
.
.
2 2
....
utacli-NiederUndisch
.
.
-
1 t
2 j
-
-
i
in four
«b-GermAn-French-Ita1ian
.
.
•
langroa^i^:
fl 8.3
.
.
.
-
2:-
jl2
-
.
.
Kranvaiii-Kiipagnol Kranpait-Portugais Raise Fran^ais-
13. Kd
.
.
4.
in fliroe laiifriiasr^^fl: llsb-Gcrman-Frv;^/:.
•
.
.
•
22 2 3
-
-
-
Method
Oaspey-Otto-Saner
for the stadjrof noderD
Uke
tnanner
real
regular
referred
ogetem
text
$oon
ae
The
have
for
admiration
these
not
the
has
been
of tieWf wish and in
apeak
su^
a
We and
which
hare
for
the
dietinguieh
Oratntnare.
ConvereiUiatiai
-*
th$
particu*
so
to
—
a
speak
to
authors
them
etyUd
of Snglishfnen
use
a
and
a
thai
way,
of the authors,
certain
for the
intended
tee
of foreigners.
several
of the authors in
language
a
dis*
u^hen
is increased
use
which
difficultyunder
for those
the
foreign
a
idiom
German
recdted
i^ equally
It with
have
offer$
is
elegance
doMless
on
favour
much
so
pracOeal
a
and
this
the and
them
to
grammatical learn
to
them.
of the type
neatness
these
that
too
account
that several
and
point
enable
to
down
set
understand
to
easy
the
commend
from
weU sufficiently
the authors
ease,
it
who,
persons
foreign language
but
cannot
been
ftorkst for the method
which peculiar difficulties
it with
we
of
necessity of teaching
the
bit^ding of the books.
oolumes eueh
of
underefand
him
teach
by the
have
collection
are
chief
that
learn
to
Moreover^ and
arrangetnent
to
for the study of that language.
confess
must
wriie
of
which
the
mention
to
writing sthod'books We
theg
kind
manuals
rich
this
eeriea,
works
labouredf
idiom;
wae
the
pupU
all to
considered
that
similar
a
the fertilegenius
the other
In
rules
the
volumes.
48
and
examine
of
4he
above
and
point
oomprises
first series
Our
played
toorhe
other
of
oansists
in
group
lettinghim
1. in
eneMe
to
poeeibht
o$
of their tcorke,
larig eharaeterietic from
endearour
this latter
foreign language;
eaeilg dieeoverMe:
i$
to
the
in
2,
grammar;
them
without
phraseB
geniuM of the foreign Umguage. Th/$
ike
eoUoqtiial
few
a
ItDKawes.
reached
have
large circulation. willinglytestifythat the whole
industry, thess
both
hoes
with
been
ediier,this ooOection
regard
carried
to
the
collection aims
out, and, moreover,
being in reality quite
gives proof
it has
an
in
view
of
All
Uoks
in
on
the
exceptionalthing of its kind,**
from
bound.
care
way
refieetsgreat credit
•
(Eodraei
much the
and
the
Literary
•
•
•
p*
Review.)
Method
Gaspey-Otto-Sauer
for Ihe studyof moden
KlemeDtaryillodern Ilatoh Key
th« Dutch
to
Dutch Header
bj Valetto.
.
.
s
bj Valctt«
3
2. Ed
ConverKatioD-Grammar by Otto-Oniont. 13. Ed.
French Key
bj
OonT«n.-Orammar
3 5
Giummar by Gnlua Valette. 2. Ed.
Armemlaii
Coii?er»aUon-Grammar
luguges.
to th«
?et
4
Freoch CooT«n.41r»iiu"ftr br Otto-Oaioiit. 6. Ed
ElementaryFrench Grammar
1
2 3
8. Ed.
by Wright.
French Reader by Onion* Material! for French ProfleComposition by Otto-Onions. 5. Ed. French Dialogues Otto-Corkran by Iwermfiu Conveniation*Grammar by Otto. 28. Ed Key
to tbe
German
SO. Ed
by Otto.
Conyon.-Grainm»r
German Elementary
2 2 5 »
2 1
by Otto. 9. Ed
Grammar
First German Book by Otto. 9. Ed German Reader. I. 8. Ed.; 11. 5. F^.: III.2. Ed. by Otto Materials for translating 7. Ed. intoGerman by Otto-Wright. English
2 2
.
Key to tbe UaUr.
f. tr.
S. Ed
by Otto.
EdrI. 1. Osnn.
»
German Dialogues by Otto. 5. Ed Accidence of the GeVman languageby Otto-Wright 2. Ed. Handbook of Enj^lish and German Idioms by Lange Gomian Verbs with their appropriate etc by Tebbitt prepositions The Ilaufia language la languehaootsa) bySeidel (OieHaussasprache; Italifin ConTcrsation-Grammar by Sauer. 8. Ed. •
.
1 1 2 1 4 5
.
•
•
Key
the Italian Convers.-Orammar
to
by Sauer.
7.
Ed.
s
ElementaryItalianGrammar by Motti. 3. Ed ItalianReader by Cattanco Italian Dialogues by Motti •lapanene Conversation-Grammar by Plaut Kat
lo the
JTlodern Key
to tbe
Japanese Conv .-Grammar
Pernian Mod.
2 2 2 .6 2
by Plaut
by St. Clair-Tiidall
ConverHation-Grammar
.
'
Persian Convers.-Orammar
by St. Clalr-Tlsdall
s
and Portais^aeiieConversation-Grammar by Korilgicn Key to the PortugneseConvers.-Grammar
KiiMHian
Conversation-Grammar
Key to tbe Russian ConTers.-Orammar
ElementaryRu^ian Grammar Key
tbe
to
ElementaryRussian
Kunow
by Kordglen and Knnow
by Motti.
.
5 .
i
Ed
3.
2
2. Ed
1
Russian Reader
by Werkhauptand Roller Conversation-Grammar by Saner de Artean. Spaiiliiili
7. £d« net
•
to the
Spanish Conrers.-Orammar by Sauer do Artoaga. 2. Ed ElementarySpanishGrammar by Pavia Reader by Sauer-Rdhrich. 2. Ed Spanish SpanishDialogues by Sauer-Corkran Grammar Elementary HwediKli by Fort Key
o.
•
Ed.
.
Key
ConverHation-Grammar by
to tbe Turkish
8 4 2 2
Hagopian
10
Couvcrs.-Grftmmftrby naRoiiian
Arabic Eleine dciltfliche
Edition*
fur Sprachlehre
Ai*menia.n
Araber
von
Hartmann
.
.
.
•
3
Eklition*
ElementaryKnglisih Grammar for Armenians by Gulian I3ixlggtr"igin Editioiiis"« ^
2 4 s
.
.
TurkiHh
6 s
by Motti. 2. Ed by Motti.
s
.
3. Ed
by Motti.
Grammar
10
3
....
dentffche
SprachlehrefilrBulgaren von Gawriysky ^ns^linehe SprachlehrefilrBalgaren von Grawriysky *anzSHiMclic SprachlehrefUr Bulgarenvon Gawriysky .
•
.
.
.
2 2 ; 2
-« -g JnHiia
ArikA«.
T.am4iiii.
PavIb
tt^^m
b*
«^.
.
..
«
.?_"..-
