No title

KZg\ZiZckgdjlZchiZbbZcjî YZcZ\Zci^ZcYZ"ZZjlhZ >cY^hX]"CZYZgaVcYhZaîZgVijjg Hie]Vc^ZAdg^Vjm JA7

ÈAj^YijhhZcilZZhiâiZc#ÉBZiYZoZjîhegVVìneZZgYZYZCZYZgaVcYhZaîZgVidgGdWC^Zj" lZc]jnh]ZiaZkZckVcBVg^V8Vgda^cV;gVc`!B^cV@ghZbVc!6cc^Z;ddgZ!BZaVi^kVc ?VkVZcI]ghZ=dkZc!k^_[cZ\Zci^ZcYZ"ZZjlhZVjiZjghY^ZVahYZZZghiZ`dadc^VaZgd" bVchX]g^_[hiZghjîYZ>cY^hX]"CZYZgaVcYhZaîZgVijjg\ZhX]^ZYZc^hldgYZcWZhX]djlY! Zc^c]Ziod\Z]ZiZcÈYVbZhXdbeVgi^bZciÉo^_cdcYZg\ZWgVX]i#9ZoZhX]g^_[hiZgh]ZWWZc ^c]jcZ^\Zci^_YZZcdebZg`Za^_`ZegdYjXi^ZidihiVcY\ZWgVX]iZcZZc\gddihjXXZhW^_]Zi idZcbVa^\ZaZZhejWa^Z`\ZWdZì#O^_]ZWWZcZZce^dc^Zghgda\ZheZZaY^cZZci^_YYViodlZa YZ`dadc^hVi^ZVahYZaîZgVijjg]^ZgdkZgVahadjiZgbVccZa^_`ZVVc\ZaZ\Zc]ZYZclZgYZc WZhX]djlY#9ZYdZahiZaa^c\kVcb^_cW^_YgV\Z^hZcZgo^_YhdbYZVa\ZbZcZddgoV`Zckddg YZVX]iZghiVcYkVckgdjlZcdeaîZgV^g\ZW^ZYiZidZihZcVVcYZidZcbVa^\Z!Vahdd`Z^" \Zci^_YhZ`gî^Z`deYZlZg`Zcjî]ZiÈYVbZhXdbeVgi^bZciÉ#DeYZoZbVc^ZgoVa^`]jc egZXV^gZhîjVi^Z^c]ZicZ\Zci^ZcYZ"ZZjlhZaîZgV^gZWZYg^_[^c`VVgiWgZc\Zc!ZcVVcid" cZcYVi]ZiWa^cYZa^c\hkZgigdjlZckVc]ZYZcYVV\hZdcYZgodZ`Zgh^c]ZiddgYZZakVc]jc kddg\Vc\ZghYZ`VchdegZ]VWâîVi^ZkddgY^ZkgdjlZccd\hiZZYh^cYZlZ\hiVVi#6cYZg" o^_YhoVa^`b^_XdcXZcigZgZcdeYZW^_odcYZgZ!idicjidZdkZg]Zi]dd[Y\Zo^ZcZidZ\ZkdZ\" YZlVVgYZkVcYZoZegdYjXi^Zkddg]Zi>cY^hX]"CZYZgaVcYhZZg[\dZYckddgYZkgdjlZc aîZgVijjg\ZhX]^ZYZc^h#=VVgkZZao^_Y^\ZcWdZ^ZcY`VgVìZgdciaZZciYZaîZgVijjgjî]Zi ÈYVbZhXdbeVgi^bZciÉVVcZZcYj^YZa^_`ZV[l^_`^c\kVcYZcdgb#Kddg]ZiZZghi]ZZ[io^X] YVVgbZZYZkgdjlZa^_`ZhiZb^cYZ`dadc^VaZaîZgVijjgkZg]ZkZc#:cod]ZZ[ioZdd`ZZc `dadc^VaZlZg`Za^_`]Z^Y\ZdeZcWVVgY!odVahY^Zcd\bVVgVVc]ZidcihiVVclVhZcidiYVc idZa^ZkZgkZgolZ\Zcd[iZcb^chiZZZco^_Y^\WZa^X]ilVh/Y^ZkVcYZkgdjl#

9Zhkd^mYZ[ZbbZhdjWa^ZhYVchaVaîigVijgZ ^cYd"cZgaVcYV^hZYjY^m"cZjk^bZh^XaZ

È;dgiZZcigZYZjmhâZcXZh#É8ÉZhiV^ch^fjZaÉ]dbbZYZaZiigZhGdWC^ZjlZc]jnhYÒcî aVk^ZYZBVg^V8Vgda^cV;gVc`!B^cV@ghZbVc!6cc^Z;ddgZ!BZaVi^kVc?VkVZiI]ghZ =dkZc!X^cf[ZbbZhVjiZjgZhYjY^m"cZjk^bZXdch^YgZhXdbbZiVciaZhegZb^gZh gdbVcX^gZhXdadc^VaZhYZaÉ]^hid^gZYZaVaîigVijgZ^cYd"cZgaVcYV^hZZiXaVhhZhYVch aZ»XdbeVgi^bZciYZhYVbZh¼#:caZjgiZbeh!XZhXg^kV^cZhiV^ZcigZbVgfjVWaZbZci egdYjXi^kZh Zi dci Xdccj jc cdgbZ hjXXh Vjegh Yj ejWa^X YZ aZXiZjgh YZ aÉedfjZ# :aaZhdci_djjcgaZYZe^dcc^gZh|jcZedfjZdiVciaVXdadc^hVi^dcXdbbZaVaîi" gVijgZXdadc^VaZiV^ZciZmXajh^kZbZciXdch^YgZhXdbbZjcZV[[V^gZYÉ]dbbZh#AZWji YZbVXdcig^Wji^dc/YÉjcZeVgi!XdbeVgZgaZhXVjhZh\cgVaZhYjgZiVgYYZh[ZbbZh YVch aZ YdbV^cZ aîigV^gZ | aV Xgî^fjZ YZ aÉedfjZ XdciZbedgV^cZ hjg aZh dZjkgZh Yj ÈXdbeVgi^bZci YZh YVbZhÉ# 9Z aV hdgiZ! _Z edjggV^ YXg^gZ aZjg hîjVi^dc egXV^gZ YVch aÉ»ZcigZeg^hZ¼aîigV^gZYjY^m"cZjk^bZZiYbdcigZgfjZXZiiZXdcÒVcXZVkZj\aZYZh X]ZgX]Zjgh XdciZbedgV^ch YVch aZ _j\ZbZci YZ aZjgh egYXZhhZjgh Xdci^cjZ | igZ

PXdaadfj^jb'%%*qXdaadfjZ'%%*Rhde]^V

(,,

AîigVijgZZiY^hXdjgh$AîZgVijjgZckZgidd\

jcZ ZcigVkZ | aV g]VWâîVi^dc YZ XZh [ZbbZh# 9ÉVjigZ eVgi! _Z bZ XdcXZcigZgV^ hjg aV kVaZjg V_djiZ eVgi^Xja^gZ! _jhfjZ"a| c\a^\Z! YZ XZiiZ egdYjXi^dc edjg aZ eVig^bd^cZ ^cYd"cZgaVcYV^hZiedjgaÉ]^hid^gZYZaVaîigVijgZ[b^c^hiZ#AVaîigVijgZYjÈXdbeVg" i^bZciYZhYVbZhÉYdîhdcXVgVXigZÈedan[VXi^fjZÉZieVhh^dccVciVj[VîfjÉZaaZhÉZhi XaV^gZbZciad^\cZYZaVcdgbZ#8Z[jiaVegZb^gZ[d^hfjZaVkd^mYZaV[ZbbZhZÒi ZciZcYgZYVchaVaîigVijgZXdadc^VaZ#9ZaVhdgiZ!ZaaZVYkdâjcZgVaîXdadc^VaZfj^ iVîZcigV^cYZcVigZZifjZaÉdceg[gVîiV^gZdjVeegdX]ZgYZ[VdcjcâVigVaZ/XZaaZ YZaV[ZbbZ#

)N HET STANDAARDWERK OVER DE )NDISCH .EDERLANDSE LITERATUUR /OST )NDISCHE SPIEGEL WIJST DE .EDERLANDSE LITERATOR 2OB .IEUWENHUYS OP DE AANWEZIG HEID VAN EEN VIJFTAL NEGENTIENDE EEUWSE VROUWEN DIE HIJ IN EEN APART ONDER DEEL MET DE EIGENAARDIGE BENAMING @DAMESCOMPARTIMENT ONDERBRENGT (ET GAAT OM !NNIE &OORE -ARIA #AROLINA &RANK 4HÏRÒSE (OVEN -INA +RàSEMAN EN -ELATI VAN *AVA DIE ALS DE EERSTE KOLONIALE SCHRIJFSTERS UIT DE )NDISCH .E DERLANDSE LITERATUURGESCHIEDENIS WORDEN BESCHOUWD :IJ HEBBEN IN HUN EI GEN TIJD EEN OPMERKELIJKE PRODUCTIE TOT STAND GEBRACHT EN HIERMEE EEN GROOT SUCCES BIJ HET TOENMALIGE LEESPUBLIEK GEBOEKT -AAR ALS WE NAAR DE SCHRALE AANDACHT KIJKEN DIE ZIJ IN HUN EIGEN TIJD EN ACHTERAF VAN DE KRITIEK HEBBEN GEKREGEN DAN SCHIJNEN DIE GROTE PRODUCTIE EN DAT SUCCES ER NAUWELIJKS MEER TOE TE DOEN :E LIJKEN TE ZIJN VERDWENEN NAAR SUBCATEGORIEÑN GESCHOVEN ALS TRIVIAAL UIT DE CANON VERBANNEN (UN PRODUCTIE WORDT WEL VERMELD MAAR DAN TOCH hALS VOETNOOT BIJ DE ECHTE LITERATUUR EN DOORSPEKT MET NEGATIEVE KWALIlCATIESv ZOALS !NJA -EULENBELT OVER VROUWENLITERATUUR IN HET ALGEMEEN TERECHT OPMERKT 9J77:A:B6G<>C6A>I:>I

(ET HERBOREN ENTHOUSIASME VOOR DE )NDISCH .EDERLANDSE LITERATUUR IN DE AFGELOPEN TWINTIG JAAR HEEFT VREEMD GENOEG TOT DUSVER SLECHTS IN GERINGE MATE GELEID TOT HERONTDEKKING EN HERWAARDERING VAN DE NEGEN TIENDE EEUWSE VROUWELIJKE EXPONENTEN DAARVAN ZODAT ER IN DIT VERBAND VAN EEN @BLINDE VLEK IN DE LITERATUURGESCHIEDENIS KAN WORDEN GESPROKEN 7EL KOMEN DE VIJF SCHRIJFSTERS UIT HET DAMESCOMPARTIMENT AFZONDERLIJK IN SCRIPTIES OF ARTIKELEN AAN BOD MAAR IN LITERAIRE LEXICA ENCYCLOPEDIEÑN EN STANDAARDWERKEN OVER DE KOLONIALE LITERATUUR ZOALS *AVA IN ONZE KUNST "ROM 0ARADIJZEN VAN WELEER "EEKMAN OF %UROPA BUITENGAATS $HAEN TREKKEN ZE AAN HET KORTSTE EIND :E WORDEN DAARIN NOOIT AFZONDERLIJK BE HANDELD MAAR ALTIJD ALS GROEP EN HUN WERK WORDT SLECHTS EEN BESCHEIDEN PLAATS GEGUND EN STEEVAST ALS KOSTSCHOOLMEISJESLITERATUUR ALS VROUWENBOE KEN OF ALS DAMESROMANNETJES GECATEGORISEERD (,-

hde]^VPXdaadfj^jb'%%*qXdaadfjZ'%%*R

KZg\ZiZckgdjlZchiZbbZcjîYZcZ\Zci^ZcYZ"ZZjlhZ#>cY^hX]"CZYZgaVcYhZaîZgVijjg

$E DESINTERESSE VOOR DE SCHRIJFSTERS UIT HET NEGENTIENDE EEUWSE DAMES COMPARTIMENT KAN WORDEN VERKLAARD OP GROND VAN WAT IK IN MIJN DISSERTA TIE DE DUBBELE MARGINALITEIT VAN HUN LITERAIRE PRODUCTIE HEB GENOEMD %NERZIJDS BEHOREN ZE TOT DE KOLONIALE LITERATUUR EN VORMEN ALDUS TEN OPZICHTE VAN DE .EDERLANDSE LETTERKUNDE IN HET MOEDERLAND EEN BIJZONDERE GROEP MET EEN EIGEN BESTAAN EEN EIGEN ONTWIKKELING EN EIGEN KENMERKEN WAAR DOOR ZE LANGE TIJD DOOR DE KRITIEK ALS MINDERWAARDIG EN MARGINAAL ZIJN BESCHOUWD $E )NDISCHE ROMAN DIE IN DE PERIODE TUSSEN EN EEN ONGEKENDE BLOEI BELEEFDE WERD DOORGAANS ALS NIET LITERAIR BESTEM PELD OA DOOR ZIJN STERK MAATSCHAPPELIJK GERICHTE DOCUMENTAIRE INSLAG ZIJN VLOTTE VERTELTRANT EN ZIJN DIRECT TAALGEBRUIK !LS CATEGORIE WERD DE )NDISCH .EDERLANDSE LETTERKUNDE DAAROM NOOIT IN DE OFlCIÑLE LITERAIRE CA NON OPGENOMEN !NDERZIJDS KRIJGEN DE KOLONIALE SCHRIJFSTERS BINNEN DEZE MARGINALITEIT OOK NOG EENS EEN MARGINALE PLAATS TOEGEWEZEN DIE NAUW SAMENHANGT MET HET TOENMALIGE ACHTERSTELLEN VAN VROUWEN ZOWEL BINNEN HET LITERAIRE BEDRIJF ALS IN DE KOLONIALE SAMENLEVING )N HUN TIJD GOLD DE ALGEMENE OPVATTING DAT VROUWENLITERATUUR EEN MINDERWAARDIG GENRE WAS DAT QUA LITERAIRE WAARDE OF VERDIENSTE VEEL TE WENSEN OVERLIET (UN RECHT OM OVER HUN KOLONIALE ERVARINGEN TE SCHRIJVEN WERD DAARBIJ OOK BETWIST DOOR DE ALGEMENE OVERTUIGING DAT VROUWEN AAN DE KOLONIALE EXPANSIE GEEN DEEL HADDEN ZIJ KONDEN HUN STEM MOEILIJK LATEN HOREN IN EEN STERK HIÑRARCHISCHE SAMENLEVING DIE DOOR MANNEN TOT STAND WAS GEKOMEN EN BESTUURD WERD EN WAARIN HUN SOCIALE STATUS ZICH GROTENDEELS TOT DIE VAN MOEDER EN ECHTGENOTE BEPERKTE $E AANWEZIGHEID VAN %UROPESE VROUWEN IN .EDERLANDS )NDIÑ WAS TOT IN HET LAATSTE KWART VAN DE NEGENTIENDE EEUW BEHOORLIJK BEPERKT GEBLEVEN VAN EEN MASSALERE IMMIGRATIE WAS PAS NA SPRAKE $AARTOE DROEGEN VERSCHILLENDE PARAMETERS BIJ ZOALS DE OPE NING VAN HET 3UEZKANAAL IN OF DE OPENLEGGING VAN )NDIÑ VOOR HET PARTICULIER INITIATIEF WAARDOOR DE KOLONIE TOEGANKELIJK WERD VOOR ELKE PLANTER ONDERNEMER OF HANDELSMAN DIE ER WILDE WERKEN OF INVESTEREN -AAR HET IS VOORAL DE ALGEMENE HOUDING TEN OPZICHTE VAN DE %UROPESE VROUW DIE DE IMMIGRATIEGOLF BEVORDERDE 6AN DE TIJD VAN DE 6ERENIGDE /OST )NDISCHE #OMPAGNIE 6/# TOT ONGEVEER DE TWEEDE HELFT VAN DE NE GENTIENDE EEUW WERD DE %UROPESE VROUW ALS SCHADELIJK GEZIEN VOOR DE WERKLUST VAN HAAR ECHTGENOOT ZO ZOU ZE HEM OVERHALEN OM ZICH TEN KOSTE VAN DE #OMPAGNIE TE VERRIJKEN OF OM NA AmOOP VAN ZIJN CONTRACT MET EEN GEVULDE BEURS NAAR %UROPA TERUG TE KEREN %N ZE ZOU OP DEZELFDE MANIER DOOR HAAR LEVENSSTIJL TE VEEL GELD KOSTEN WANT ER WERD VERONDERSTELD DAT ZIJ VOLGENS %UROPESE NORMEN IN )NDIÑ ZOU GAAN LEVEN )N DE LAATSTE DECENNIA VAN DE NEGENTIENDE EEUW VERANDERDE DEZE HOUDING DE %UROPESE VROUW ONTPOPTE ZICH TOEN ALS DE STEUNPILAAR VAN HET NIEUWE .EDERLANDS )NDIÑ DAT LANGZAAM MAAR ZEKER VAN EEN WINSTGEVENDE EN UITGEBREIDE PLANTAGE IN EEN KOLONIALE STAAT WAS VERANDERD PXdaadfj^jb'%%*qXdaadfjZ'%%*Rhde]^V

(,.


-AAR DE MAATSCHAPPELIJKE POSITIE VAN VROUWEN IN DE TOENMALIGE KOLO NIALE MAATSCHAPPIJ BLEEF HOE DAN OOK BROOS $E VROUWELIJKE KOLONIST UIT DE NEGENTIENDE EEUW WERD NOG STEEDS NIET VOOR VOL AANGEZIEN EN IS ZELFS DE GESCHIEDENIS INGEGAAN ALS EEN LUI VERWEND OF BEVOOROORDEELD MENS DIE ZODANIG ONDER HET ISOLEMENT HET TROPISCHE KLIMAAT EN DE AFSTAND TOT DE FAMILIE IN .EDERLAND LEED DAT ZIJ IN )NDIÑ GEENSZINS KON AARDEN 4YPE REND VOOR DIT STEREOTIEPE BEELD IS HET VOLGENDE FRAGMENT UIT $E ,OCOMOTIEF UIT DAT DOOR 2OB .IEUWENHUYS IN 4USSEN TWEE VADERLANDEN WORDT AANGEHAALD h$E WIJZE WAAROP DE DAMES ZICH IN )NDIÑ AANSTELLEN IS AL ZEER EIGENAARDIG :IJ SLAPEN VEEL ETEN EN DRINKEN NA RATO WORDEN VET EN TEN HUWELIJK GEGEVEN ZONDER VERDER TE DENKEN OVER DE GROTE VRAAGSTUKKEN VAN DE DAG OF WAT ELDERS IN DE WERELD OMGAAT !LS EEN (OLLANDSE DAME EEN WANDELING DOET IS ZIJ GEKLEED OP EEN WIJZE WAAROVER EEN %NGELSE ZICH ZOU SCHAMEN ALS ZE UIT DE BADKAMER KWAM $AARNA GAAT ZE WEER KWAADSPRE KEN DAN WEER SLAPEN DAN WEER KWAADSPREKEN EN ZO VERVOLGENSv (ET OPTREDEN VAN DE VIJF AUTEURS UIT HET DAMESCOMPARTIMENT VOND DUS PLAATS IN EEN PERIODE WAARIN ER NOG STEEDS NIET AL TE GUNSTIG OVER VROUWEN WERD GEOORDEELD :O OOK HEEFT DECENNIALANG ENKEL HET GERINGSCHATTENDE OORDEEL GEGOLDEN DAT HUN ROMANS EN VERHALENBUNDELS WEINIG BELANGWEK KENDE GEGEVENS EN FEITELIJKE INFORMATIE OVER DE TOENMALIGE KOLONIE BEVAT TEN %EN PAKKEND VOORBEELD HIERVAN IS HET VOLGENDE CITAAT VAN %- "EEK MAN OM HET AANDEEL VAN DE SCHRIJFSTERS AAN TE DUIDEN h$E MEESTE VAN DEZE AANBIEDINGEN BEVATTEN ENKELE FOLKLORISTISCH BELANGWEK KENDE GEGEVENS EN FEITELIJKE INFORMATIE MAAR DEZE VERPLICHTE KENMERKEN WAREN BESLIST SECUNDAIR 7AT VOOROPSTOND ZOALS EEN TIJDGENOOT SPOTTEND TOEGAF WAS @EEN BEETJE SCHANDAAL EN VEEL RIJSTTAFEL EEN SNUIFJE VERGIF TWEE EIERLEPELS VERSTAND EN EEN HALVE SOEPTERRINE NONSENS EN VOORAL VEEL LIEF DEv 9:KGDJL:A>?@:HI:B

/P DEZE MANIER HEEFT MEN TOT NU TOE DE BIJZONDERE TOEGEVOEGDE WAARDE VAN DEZE PRODUCTIE VOOR HET )NDISCH .EDERLANDSE ERFGOED ÏN VOOR DE GESCHIE DENIS VAN DE KOLONIE OVER HET HOOFD GEZIEN MET NAME DE HISTORISCHE EN PSY CHOLOGISCHE CONFRONTATIE VAN DE %UROPESE VROUW MET DE @EIGEN %UROPESE EN DE @ANDERE INHEEMSE WERELD IN .EDERLANDS )NDIÑ $E VIJF SCHRIJFSTERS UIT HET DAMESCOMPARTIMENT HEBBEN ELK OP EIGEN WIJZE DEZE CONFRONTATIE VORM GEGEVEN DOOR HET ACCENT TE LEGGEN OP DE EXOTISCHE WOONOMGEVING DE KO LONIALE MAATSCHAPPELIJKE STRUCTUREN EN VERHOUDINGEN DE SAMENGESTELDHEID VAN DE BEVOLKING DE ZOGENAAMDE )NDISCHE TOESTANDEN OF DE GEVOLGEN VAN HET BIJGELOOF -AAR DE SPECIlEKE BIJDRAGE TOT DE )NDISCH .EDERLANDSE LETTERKUN DE BETREFT MET NAME HET MEER BEPERKTE EN TEVENS MEER INTIEME KARAKTER VAN DE BENADERDE ONDERWERPEN !NDERS DAN BIJ VEEL MANNELIJKE AUTEURS BLIJKT (-%



EEN TROUWE WEERSPIEGELING OF EEN DIEPGAANDE ANALYSE VAN DE HISTORISCHE SOCIALE OF POLITIEKE ASPECTEN VAN DE TOENMALIGE KOLONIALE REALITEIT BIJ ONZE VIJF SCHRIJFSTERS GEEN PRIORITEIT (ET GAAT DE SCHRIJFSTERS OM DE CONFRONTATIE VAN DE %UROPESE VROUW MET HET KOLONIALE DAGELIJKS LEVEN EN MET DE VER SCHILLENDE HINDERNISSEN DIE IN HAAR WEG WERDEN GELEGD $E HOOFDROL WORDT HIERBIJ MEESTAL GESPEELD DOOR EEN VROUWELIJK PERSONAGE DAT BOVENDIEN OOK NOG VAAK ALS VERTELINSTANTIE OPTREEDT (ET ZIJN BIJGEVOLG HAAR GEVOELENS HAAR GEDACHTEN EN HAAR REACTIES BIJ HET VERKENNEN VAN DE NIEUWE KOLONIALE WE RELD DIE AAN BOD KOMEN $EZE WERKWIJZE IS GEENSZINS VERBAZEND WANT HET LATEN OPTREDEN VAN VROUWELIJKE lGUREN STELDE DE SCHRIJFSTERS IN STAAT OM OOK ZICHZELF VOOR EEN DEEL BLOOT TE GEVEN EN HUN PERSOONLIJKE POSITIE IN n EN TEN OPZICHTE VAN n DE KOLONIALE MAATSCHAPPIJ TE OMSCHRIJVEN )N DEZE MAAT SCHAPPIJ HADDEN BIJNA DRIEHONDERD JAAR LANG ALLEEN MANNEN DE SCEPTER GE ZWAAID EN WERDEN ZIJ DE EERSTE VROUWELIJKE EXPONENTEN NOG STEEDS EERDER ALS MEDESPEELSTERS GEDULD DAN ALS VOLWAARDIGE DEELNEEMSTERS BESCHOUWD $EZE @PIONIERSROL HEEFT ALS GEVOLG DAT DE FOCUS VOORNAMELIJK KOMT TE LIGGEN OP HUN GESCHOKTE REACTIES BIJ HET VERKENNEN VAN DEZE NIEUWE KOLONIALE WERELD /M DE TALRIJKE OBSTAKELS WAAR ZE IN DAT PROCES OP STUITEN DE REVUE TE LATEN PASSEREN BLIJKEN TROUWENS ZOWEL DE @EIGEN ALS DE @ANDERE WERELD ONUITPUTTELIJKE INSPIRATIEBRONNEN VOOR DE SCHRIJFSTERS TE BIEDEN $E DRUK VAN DE VREEMDE OMGEVING WORDT ENERZIJDS GEVORMD DOOR DE EENZAAMHEID HET ISOLEMENT DE HIÑRARCHISCHE RANGEN EN STANDENMAATSCHAPPIJ EN DE DAARIN OVERHEERSENDE ROL VAN PROMOTIE EN GELD EN ANDERZIJDS DOOR DE PROBLEMATI SCHE INGEWIKKELDE VERHOUDINGEN TOT DE )NDO EUROPEANEN EN DE INLANDERS DE ONTNUCHTERENDE ONTDEKKING VAN DE INHEEMSE CONCUBINES EN VAN DE VOOR KINDEREN EN DE GENIEPIGE WERKING VAN GOENA GOENA $IE ELEMENTEN WORDEN BEURTELINGS NAAR VOREN GEHAALD OM DE KOLONIALE ERVARING AL IS HET MAAR TIJ DELIJK ALS EEN PIJNLIJKE PROEF VOOR TE STELLEN (ET VROUWELIJKE STANDPUNT VAN WAARUIT DE MEESTE THEMAS IN DE LITERATUUR UIT HET DAMESCOMPARTIMENT WORDEN BENADERD SPEELT EEN BELANGRIJKE ROL IN DE MANIER WAAROP DE SCHRIJFSTERS HUN VERLANGEN NAAR VERANDERING IN DE KO LONIE VOOR HET VOETLICHT BRENGEN :IJ PLEITEN VOOR EEN NIEUWE OP %UROPESE MAATSTAVEN EN FATSOENSNORMEN GEBASEERDE KOLONIALE MAATSCHAPPIJ $EZE ZOU VOLGENS HEN VOORNAMELIJK MOGELIJK WORDEN GEMAAKT DOOR DE GROOTSCHALIGE IMMIGRATIE VAN VROUWEN NAAR .EDERLANDS )NDIÑ EN SINDS ONGEVEER WAS DIE INTUSSEN EEN FEIT (IERDOOR ZOU HET %UROPESE GEZIN TOT DE HOEKSTEEN VAN DEZE @GESANEERDE SAMENLEVING KUNNEN UITGROEIEN (ET PROJECTEREN VAN HUN VERWACHTINGEN OP DE %UROPESE VROUW BRENGT DE SCHRIJFSTERS ER DAN OOK TOE OM MEESTAL EEN GUNSTIG BEELD VAN DE VROUWELIJKE KOLONIST OP TE ROEPEN EN DEZE NAAR KEUZE ALS ZACHT EN LIEFHEBBEND BESCHAAFD EN FATSOENLIJK TROUW EN GELOVIG OP TE HEMELEN $EZE POSITIEVE BELICHTING WAARMEE HAAR ROL ALS GARANTIE VOOR EEN NIEUW ZEDELIJK )NDIÑ WERD VERANTWOORD DIENT TEGELIJK ALS MIDDEL TOT VERDEDIGING TEGEN DE VENIJNIGE KRITIEKEN WAARVAN ZIJ IN DE KOLO PXdaadfj^jb'%%*qXdaadfjZ'%%*Rhde]^V

(-&


NIALE SAMENLEVING REGELMATIG HET SLACHTOFFER WAS $E VROUWELIJKE AANWEZIG HEID IN )NDIÑ ZAGEN DE SCHRIJFSTERS NAMELIJK NIET ALLEEN ALS EEN TOEGEVOEGDE WAARDE VOOR DE KOLONIE OOK VOOR DE VROUW ZELF ZOU DE KOLONIALE ERVARING EEN VOORTREFFELIJKE KANS TOT EMANCIPATIE KUNNEN BETEKENEN IJHH:CIG69>I>::CEGD:

$E DENKBEELDEN OVER VROUWENEMANCIPATIE DIE IN DE )NDISCH .EDERLANDSE VROUWENLITERATUUR OMSTREEKS STEM KRIJGEN HEBBEN ONGETWIJFELD EEN EIGEN WAARDE VERGELEKEN BIJ DEZE DIE MEN IN DEZELFDE PERIODE IN DE %URO PESE LETTERKUNDE AANTROF :E LATEN NAMELIJK DE ROL ZIEN VAN DE KOLONIE ALS LABORATORIUM WAARIN EEN NIEUWE TOEKOMST VOOR DE VROUW IN HET VERSCHIET LAG $E NEGENTIENDE EEUWSE VROUW KON IN )NDIÑ WEL EENS EEN NIEUWE STATUS VERKRIJGEN OMDAT HAAR ROL NOG MOEST WORDEN BEPAALD IN DEZE KOLONIE DIE AAN ALLERLEI VERANDERINGEN ONDERHEVIG WAS (ET VERLANGEN VAN DE TOENMALIGE OVERHEID OM MEER %UROPESE VROUWEN NAAR .EDERLANDS )NDIÑ TE LATEN OVERKO MEN DIE TOT %UROPEANISERING VAN DE SAMENLEVING ALDAAR ZOUDEN BIJDRAGEN STELDE DE MAATSCHAPPELIJKE ROL VAN DE VROUW IN EEN GEHEEL NIEUW DAGLICHT DEZE NIEUWE SOCIALE FUNCTIE ZOU OP DAT GEBIED DE GRENZEN VERLEGGEN OOK IN %UROPA .U RIJST NATUURLIJK DE VRAAG IN HOEVERRE DE TOENMALIGE SCHRIJFSTERS DEZE KANS OP EMANCIPATIE IN HUN LITERAIRE PRODUCTIE HEBBEN WEERGEGEVEN EN AANGEMOEDIGD (ET ANTWOORD OP DEZE VRAAG LIGT ONGETWIJFELD IN DE PERIODE WAARIN HUN DENKBEELDEN OVER DE VROUW ZIJN ONTSTAAN $E TWEEDE HELFT VAN DE NEGEN TIENDE EEUW LUIDDE HET BEGIN VAN DE STRIJD VOOR VROUWENRECHTEN IN EEN REVOLUTIONAIRE STROMING DIE LANG NIET DOOR ALLE VROUWEN WERD TOEGEJUICHT $E GEVOELIGHEID VAN HET ONDERWERP BLIJKT PRECIES OOK UIT DE ZEER UITEENLO PENDE SOMS TEGENSTRIJDIGE MANIEREN WAAROP HET IN DE KOLONIALE LITERATUUR WEERKLANK VOND 7EL IS HET ZO DAT GEEN ENKELE SCHRIJFSTER UIT HET DAMES COMPARTIMENT ONVERSCHILLIG BLIJFT VOOR DE VROUWENKWESTIE :E REDENEREN ALLEMAAL VANUIT EEN VROUWELIJK STANDPUNT EN PLEITEN EENSTEMMIG VOOR EEN EERVOLLE BEHANDELING VAN HUN SEKSEGENOTEN DOOR DE MAN MAAR VAN ECHT VOORUITSTREVENDE STANDPUNTEN IS ER IN HUN WERKEN NOG MAAR WEINIG SPRAKE )MMERS DE SCHRIJFSTERS WERDEN ONGEACHT DE MATE VAN HUN STRIJDVAARDIGHEID SOWIESO STERK BEÕNVLOED DOOR DE KRITIEK WAARAAN ZE WERDEN BLOOTGESTELD :O STELDE 6IRGINIA 7OOLF IN %EN KAMER VOOR JEZELF VAST DAT ZOGOED ALS ALLE ROMANCIÒRES UIT DE NEGENTIENDE EEUW IN DE GROND EEN MANKEMENT VERTONEN MET NAME HUN ONTZAG VOOR DE MENING VAN EEN VIRTUEEL MANNELIJK PUBLIEK (ET VERSCHIL IN MAATSTAVEN TUSSEN MANNEN EN VROUWEN DRUKTE NOG STEEDS ZIJN STEMPEL OP DE LITERATUUR (ET HEETTE ZO SCHRIJFT 7OOLF DAT EEN ROMAN VOORTSPROOT hWANNEER MEN EEN VROUW WAS UIT EEN GEEST DIE LICHTELIJK WAS AFGEDWAALD DIE ERTOE GEBRACHT WAS ZIJN HELDERE BEELD TE VERANDEREN UIT EERBIED VOOR UITERLIJKE AUTORITEITv 6OLGENS 7OOLF WERD HET SCHEPPINGSVERMO (-'



GEN VAN EEN SCHRIJFSTER TOEN IN RUIME MATE BEPERKT DOOR HET FEIT DAT ZIJ NOG STEEDS TOEGAF hDAT ZIJ @MAAR EEN VROUW WASv OF PROTESTEERDE hDAT ZE @EVEN VEEL WAARD WAS ALS EEN MANv 7ELISWAAR REAGEERDE ZE OP KRITIEK NAAR GELANG DAT HAAR TEMPERAMENT HAAR DAT INGAF hBEDEESD EN GEDWEE OF MET BOOSHEID EN TE VEEL NADRUKv MAAR HOE DAN OOK ZO ZEGT 7OOLF hZE DACHT AAN IETS AN DERS DAN AAN HET DING WAAR HET OM GINGv EN KON ALDUS HAAR STANDPUNT MOEI LIJK VERWOORDEN hZOALS ZIJZELF HET ZAG ZONDER TERUG TE DEINZENv %N INDERDAAD DEZE VERTEKENENDE ZELFCONTROLE HEEFT ZICH IN NIET GERINGE MATE DOEN GELDEN BIJ HET TOTSTANDKOMEN VAN OPVATTINGEN OVER ROL PLAATS EN PLICHTEN VAN DE VROUW ZOALS DIE IN HET DAMESCOMPARTIMENT TOT UITING ZIJN GEKOMEN $AARBIJ KOMT NOG DAT ELKE SCHRIJFSTER TOT OP ZEKERE HOOGTE WERD BEÕNVLOED DOOR HAAR PERSOONLIJKE ERVARING EN DOOR DE MORELE DRUK DIE TOEN TERTIJD NOG WERD UITGEOEFEND DOOR DE GODSDIENST $E SCHRIJFSTERS UIT HET DAMESCOMPARTIMENT BEHOREN TOT DE IDEALISTISCHE TRADITIE $EZE WERD VOORNAMELIJK GEKENMERKT DOOR HET TEN TONELE VOEREN VAN EDELE HOOFDPERSONEN ALS MODELLEN VAN DEUGDZAAMHEID VERDER DOOR EEN GELUKKIGE AmOOP MET BELONING VAN HET GOEDE EN BESTRAFlNG VAN HET KWADE EN DOOR INGEWIKKELDE INTRIGES DIE GESTOFFEERD WORDEN MET OPZIENBARENDE GEBEURTENISSEN ZOALS UITZONDERLIJKE REDDINGEN OF ONVERHOOPTE VERZOENIN GEN $EZE TENDENS GING REEDS IN DIE TIJD TELOOR MET DE OPKOMST VAN NIEUWE STROMINGEN EN DAN VOORNAMELIJK HET NATURALISME DIE AFREKENDEN MET HAAR NAAR ROMANTIEK ZWEMENDE KARAKTERISTIEKEN HET FEIT DAT DEZE SCHRIJFSTERS NIET MET DE LITERAIRE VOORKEUR VAN HUN TIJD MEEGINGEN VERKLAART VOOR EEN GROOT DEEL DE MARGINALE PLAATS DIE ZIJ BINNEN DE LITERAIRE CANON TOEBEDEELD KREGEN $E VRAAG IS NU ECHTER VOORAL DIE NAAR DE BETEKENIS VAN DIE TRADITIONELE LITE RAIRE KEUZE 6OOREERST IS HET LITERAIR SOCIOLOGISCHE BELANG VAN HUN WERK NIET TE ONTKEN NEN (UN OPTREDEN HANGT SAMEN MET DE EERSTE VROUWENREVOLUTIE DIE IN DE TWEEDE HELFT VAN DE NEGENTIENDE EEUW DE KOP OPSTAK EN EEN GROTE SPECIlEKE LECTUURBEHOEFTE SCHIEP 6OORAL VANWEGE HET IDEALISTISCHE EN EXOTISCHE KA RAKTER VAN HUN BOEKEN EN VANWEGE HET VEELVULDIG LATEN OPTREDEN VAN VROU WENlGUREN HEBBEN DIE AUTEURS DE INTERESSE VAN EEN GROOT VROUWENPUBLIEK GEWEKT EN ZO OP HUN MANIER BIJGEDRAGEN TOT DE CULTURELE VERHEFlNG VAN DE VROUW :E HEBBEN ZOALS 2OB .IEUWENHUYS TERECHT HEEFT OPGEMERKT IN FEITE GEHOLPEN BIJ HET SCHEPPEN VAN EEN NIEUWE LITERAIRE MARKT JUIST MISSCHIEN OMDAT ZE ER MEER OM GAVEN OM LECTUUR TE VERSCHAFFEN EN GELEZEN TE WORDEN DAN DAT ZIJ ERNAAR VERLANGDEN AAN LITERATUUR TE DOEN (ET ZICH VASTKLAMPEN AAN DE IDEALISTISCHE TRADITIE VERKRIJGT BIJ DEZE SCHRIJF STERS EEN TWEEDE BELANGRIJKE BETEKENIS ALS WE DAT VANUIT EEN SOCIOLOGISCH STANDPUNT BEKIJKEN (ET HANGT NAMELIJK SAMEN MET DE ALGEMENE ACHTER STAND VAN DE TOENMALIGE VROUWENLITERATUUR (UN BEPERKTE AANTAL IS OP ZICH AL EEN REALITEITSGETROUWE WEERSPIEGELING VAN DE GERINGE DEELNAME VAN VROUWEN AAN HET LITERAIRE BEDRIJF $AARBIJ BEWIJST HUN TRADITIONALISME DAT ZIJ HUN VAK MET PXdaadfj^jb'%%*qXdaadfjZ'%%*Rhde]^V

(-(


WAT MEER VRIJBLIJVENDHEID BEOEFENDEN PRECIES OMDAT ZIJ ALS SCHRIJFSTERS NOG NIET UIT DE WELOMLIJNDE ROL HADDEN KUNNEN TREDEN WAARIN VROUWEN IN DE NEGENTIENDE EEUW NOG WAREN OPGESLOTEN (ET BEDRIEGLIJKE MINDERWAARDIGE ZELFBEELD DAT ZIJ HIERDOOR HADDEN ONTWIKKELD MAAKTE DAT ZIJ OOK OP LITERAIR GEBIED VAN MINDER DURF BLIJK GAVEN EN MINDER BAANBREKEND WERK GINGEN VERRICHTEN :ULKS VATTE 3IMONE DE "EAUVOIR OOIT SAMEN DOOR TE ZEGGEN DAT VOORZICHTIGHEID EEN MENS TOT MIDDELMATIGHEID VEROORDEELT $OOR DEZE TRADITIONELE IDEALISTISCHE AANPAK DOORSPEKKEN DE SCHRIJFSTERS HUN ROMANINTRIGES MET SPECTACULAIRE SOMS ONGELOOFWAARDIGE GEBEURTENIS SEN ONWAARSCHIJNLIJKE COÕNCIDENTIES EN VERZOENINGEN WAARBIJ VEEL PERSO NAGES EEN NOGAL ONGENUANCEERD MONOLITHISCH KARAKTER VERTONEN /OK HET OVERVLOEDIGE GEBRUIK VAN STIJLBLOEMPJES ENERZIJDS EN DIALOGEN ANDERZIJDS ONTSIERT HET GEHEEL EN KOMT DE ROMANESTHETISCHE STILERING VAN DE BOODSCHAP NIET TEN GOEDE -AAR DOOR HEN VANWEGE ZULKE MANKEMENTEN AL BIJ VOORBAAT IN DE MARGE VAN DE LITERATUURGESCHIEDENIS TERUG TE DRINGEN HEEFT MEN JUIST HET GEWICHT VAN DIE BOODSCHAP OVER HET HOOFD GEZIEN -EN IS ER ALTIJD VAN UITGEGAAN DAT DE VROUWENlGUREN UIT HET DAMESCOMPARTIMENT DOOR BIJVOOR BEELD HUN KARIKATURALE DEUGD ZACHTHEID OF GEVOELIGHEID GEEN PROTOTYPEN VAN HUN TIJD WAREN EN MEN IS BIJGEVOLG NOOIT TOT DE GROTE SOCIALE EN HISTORI SCHE BETEKENIS DOORGEDRONGEN DIE IN DEZE LITERATUUR SCHUILGING /P DEZELFDE MANIER HEEFT MEN DE VOORKEUR VAN DE SCHRIJFSTERS VOOR LIEFDESVERHALEN EENZIJ DIG GEREDUCEERD TOT EEN ONVERMOGEN OM FEITELIJKE INFORMATIE OVER DE KOLONIE TE VERSTREKKEN -AAR DE HOOFDROL DIE HIER DOOR DE LIEFDE WORDT GESPEELD IS JUIST HET UITGANGSPUNT VOOR DE SCHRIJFSTERS OM BIJZONDER REALITEITSGETROUWE BEELDEN VAN DE TOENMALIGE KOLONIE NAAR VOREN TE BRENGEN ::CDC<:L66G9::G9:7:A:K>C
(ET KOLONIALE LEVEN TEN TIJDE VAN TEMPO DOELOE DE OPBOUW VAN EEN ECHTE KOLONIALE SAMENLEVING DE PROBLEMATISCHE OMGANG TUSSEN DE VER SCHILLENDE BEVOLKINGSGROEPEN DIT ALLES STAAT GEBOEKSTAAFD IN DE WERKEN VAN DE VIJF SCHRIJFSTERS $EZE LITERAIRE PRODUCTIE HEEFT ALS LITERAIR SOCIAAL VERSCHIJNSEL TOENMAALS EEN BELANGRIJKE ROL GESPEELD IN HET KOLONISATIEPRO CES NIET ALLEEN MAAKTE ZE VREEMDE PLAATSEN EN VOLKEREN BIJ EEN BREED %UROPEES LEZERSPUBLIEK BEKEND MAAR ZE DROEG ALDUS OP HAAR EIGEN MANIER BIJ TOT DE HOUDING DIE %UROPEANEN TEN OPZICHTE VAN DE REST VAN DE WERELD INNAMEN $E VRAAG DIE BIJ DEZE VASTSTELLING RIJST IS DAN OOK WAAROM DEZE LUIDE VROUWENSTEMMEN UIT TEMPO DOELOE IN DE LITERATUURGESCHIEDENIS ZO ON OPGEMERKT ZIJN GEBLEVEN (UN MARGINALE PLAATS DAARBINNEN HEEFT MEN GE WOONLIJK VERKLAARD DOOR HUN TOEN REEDS VEROUDERDE LITERAIRE OPVATTING -AAR HET ZICH VASTKLAMPEN AAN DE IDEALISTISCHE TRADITIE HEEFT DE SCHRIJF (-)



STERS NIET BELET OM EEN PREGNANT BEELD VAN DE KOLONIE OP HET EINDE VAN DE NEGENTIENDE EEUW WEER TE GEVEN $E @BELANGWEKKENDE GEGEVENS EN @DE FEITELIJKE INFORMATIE OVER DE KOLONIE ZIJN BIJ HEN LANG NIET ZO SECUNDAIR ALS "EEKMAN IN 0ARADIJZEN VAN WELEER EN NOG VELE ANDERE VØØR EN NA HEM HET WEL HEBBEN WILLEN STELLEN $E WERKELIJKE REDEN VOOR HUN ONDERBELICHTING IS VOLGENS MIJ DE GROTE NADRUK DIE ZIJ IN HUN WERK TELKENS OP HET LOT VAN DE VROUW IN )NDIÑ HEBBEN GELEGD (ET UITVOERIG UITBEELDEN VAN DE @HUISELIJKE KRING MET NAME VAN DE DAGELIJKSE ACTIVITEITEN VAN DE HUISVROUW MET LIEF DESGELUK EN HUWELIJKSPROBLEMATIEK ALS TERUGKERENDE MOTIEVEN VERKLAART GROTENDEELS WAAROM ZIJ BIJ CRITICI EN LITERATOREN ALSMAAR UIT DE BOOT VIELEN $EZE SITUATIE DOET ZICH TOT OP HEDEN VOOR IN HET MEEST RECENTE IN VERSCHENEN STANDAARDWERK OVER KOLONIALE EN POSTKOLONIALE LITERATUREN IN %UROPESE TALEN %UROPA "UITENGAATS $HAEN KOMT DE PRODUCTIE VAN HET DA MESCOMPARTIMENT IN 'ERARD 4ERMORSHUIZENS BESPREKING VAN DE NEGEN TIENDE EEUWSE )NDISCH .EDERLANDSE LETTERKUNDE WELISWAAR AAN BOD MAAR WORDT ALWEER ONDER EEN REDUCERENDE TITEL GEPRESENTEERD NAMELIJK @4REUR SPEL DOLK EN GEWEEN 4ERMORSHUIZEN WIJST NET ALS ZIJN VOORGANGERS OP NIEUW OP HET hGEBREK AAN @WERKELIJKHEIDSGEHALTEv BIJ DE VIJF SCHRIJFSTERS OM HUN MARGINALE PLAATS TE VERKLAREN (IJ GAAT BIJ DEZE BESPREKING WEL WAT VERDER DAN BIJVOORBEELD "ROM OF "EEKMAN NAMELIJK DOOR TOE TE GEVEN DAT DE hMOGELIJKHEDEN VOOR VROUWEN OM DE )NDISCHE WERKELIJKHEID TE BELEVEN HEEL WAT BEPERKTERv WAREN -AAR HELAAS VERVALT HIJ ONMIDDELLIJK DAAROP TOCH IN HERHALING EN MAAKT HIJ ZICH DE BESTAANDE OORDELEN OVER DEZE LITERATUUR EIGEN MET NAME DOOR TE STELLEN DAT DEZE BE PERKTE ERVARINGMOGELIJKHEID ZICH hWREEKTE ;= ALS DEZE VROUWEN GINGEN SCHRIJVENv $E MENING VAN 0! $AUM EEN TIJDGENOOT VAN DE SCHRIJFSTERS EN DE ALGEMEEN TOEGEJUICHTE AUTEUR VAN DE NEGENTIENDE EEUWSE )NDISCH .EDERLANDSE LITERATUUR WORDT DOOR 4ERMORSHUIZEN TE HULP GEROEPEN OM DEZE VASTSTELLING TE STAVEN /OK $AUM DIE ZICH HERHAALDELIJK BIJZONDER KRITISCH TEN OPZICHTE VAN DEZE @DAMES HAD UITGESPROKEN MAAR ZICH DAAR BIJ TOCH OOK ALS VOORSTANDER VAN DE TOENMALIGE VROUWENEMANCIPATIE LIET KENNEN HAD BLIJKBAAR EEN RELATIE GELEGD TUSSEN hDE AARD VAN HUN LITERAIRE WERKEN EN BEPAALDE MAATSCHAPPELIJKE ACHTERGRONDENv :O STELDE HIJ OOIT DE VRAAG HOE DIE VROUWEN hEIGENLIJK DE )NDISCHE REALITEIT ;ZOUDEN= HEB BEN KUNNEN WEERGEVEN OOK AL ;ZOUDEN= ZIJ DAT HEBBEN GEWILDv 4ERMORS HUIZEN 6OLGENS $AUM EN MET HEM OOK HET MERENDEEL VAN DE CRITICI LAAT DE LITERATUUR UIT HET DAMESCOMPARTIMENT VANWEGE DE MINDERWAARDIGE POSITIE VAN DE SCHRIJFSTERS IN DE TOENMALIGE SAMENLEVING OP HET GEBIED VAN DE LITERAIRE WAARDE VEEL TE WENSEN OVER (ET FEIT DAT ZIJ HET KOLONIALE LEVEN NIET OP DEZELFDE MANIER BELEEFDEN ALS HUN MANNELIJKE TIJDGENOTEN BETEKENT ALDUS VOLGENS DIE MANNELIJKE MAATSTAVEN DAT ZIJ HET NIET @OP DE JUISTE MANIER HEBBEN ERVAREN EN HET BIJGEVOLG @VERKEERD HEB BEN WEERGEGEVEN (ET IS BIJGEVOLG DE MOEITE NIET WAARD OM ZICH HIERIN AL


(-*


TE VEEL TE VERDIEPEN !CHTER DEZE GEDACHTEGANG SCHUILT VOLGENS MIJ DE VERKLARING VOOR HET MIS PRIJZEN VAN DE KOLONIALE VROUWENLITERATUUR UIT DE LATE NEGENTIENDE EEUW HET LUTTELE BELANG DAT AAN HAAR BELEVINGSWERELD EN OPVATTINGEN WORDT GEHECHT EN HET GELIJKSCHAKELEN VAN HAAR @ANDERSZIJN MET EEN GEBREK AAN WAARDE PO TENTIEEL OF TALENT n HET IS MAAR HOE MEN HET NOEMEN WIL (AAR VEELZIJDIG EN BOEIEND KARAKTER ONTLEENT DE LITERATUUR UIT HET DAMES COMPARTIMENT NU PRECIES AAN DEZE AFWIJKING VAN DE NORM 6OOR HET EERST HEEFT ZICH DAARMEE DE VROUWELIJKE STEM IN DE KOLONIALE LITERATUUR VERHEVEN %N ZO HEEFT ZE OOK EEN KOLONIALE WERKELIJKHEID GEOPENBAARD ZOALS DIE NOG MAAR AAN HET ONTSTAAN WAS EN TOT DAN TOE LIEVER VERZWEGEN OF TENMINSTE EENZIJDIG BELICHT WAS DIE VAN DE VROUW $AUM VERGIST ZICH NIET WANNEER HIJ BEWEERT DAT DE SCHRIJFSTERS UIT HET DAMESCOMPARTIMENT IN EEN BEPERKTE BELE VINGSWERELD VERKEERDEN EN DAT DEZE ZICH IN HUN LITERAIRE WERK WEERSPIEGELDE !LLEEN TREKT HIJ HIERUIT DE VERKEERDE CONCLUSIE HUN WERK BIEDT WEL DEGELIJK EEN TROUWE WEERGAVE VAN DE TOENMALIGE REALITEIT MAAR DAT WAS ER EEN DIE MEN LIEVER NIET ZAG OF ONBELANGRIJK VOND EN ALDUS ALS ONJUIST BESTEMPELDE EN DENIGREERDE $OOR DEZE LITERATUUR TE VERZWIJGEN WERD GETRACHT EEN BE LANGRIJK FACET VAN DE TOENMALIGE WERKELIJKHEID WEG TE DENKEN DEEJ &# B^_cY^hhZgiVi^Z\ZiîZaYAj^YijhhZcilZZhiâiZc#KZg\ZiZckgdjlZchiZbbZcjîiZbedYdZ" adZ# 9Z >cY^hX]"CZYZgaVcYhZ aîZgVijjg jî ]Zi cZ\Zci^ZcYZ"ZZjlhZ YVbZhXdbeVgi^bZci ldgYiW^ccZc`dgiW^_jî\ZkZg^_@>IAK\ZejWa^XZZgY#

7>7A>D: 7ZZ`bVc!:#B#&..-# EVgVY^_oZckVclZaZZg#@dadc^VaZaîZgVijjgjîCZYZgaVcYh">cY^!&+*%" &.*%#6bhiZgYVb/EgdbZi]Zjh# 7gdb!cY^hX]ZHe^Z\Za#LViCZYZgaVcYhZhX]g^_kZghZcY^X]iZghdkZg >cYdcZh^]ZWWZc\ZhX]gZkZc!kVcV[YZZZghiZ_VgZcYZgXdbeV\c^Zidide]ZYZc#6bhiZg" YVb/FjZg^YdJî\ZkZg^_# IZgbdgh]jôZc!cY^^hdd`^c]ZiaîiZgVg^hX]ZZZcZbZa``dZÉ#>cY^hX]"CZYZg" aVcYhZ aZiiZg`jcYZ kVc YZ cZ\Zci^ZcYZ ZZjlÉ >c/ 9É]VZc! I]Zd gZY# :jgdeV 7jîZc\VVih# @dadc^VaZZcedhi`dadc^VaZaîZgVijgZc^c:jgdeZhZiVaZc#6bhiZgYVb/Jî\ZkZg^_7Zgi7V`" `Zg!ee#.-"&('# Ldda[!K^g\^c^V&.'.#:Zc`VbZgkddg_ZoZa[#6bhiZgYVb/9Z7Zo^\Z7^_#

(-+



8DCI68I<:<:K:CH Hie]Vc^ZAdg^Vjm KV`\gdZe

(-,

No title

Recommend Documents