000
Inhoud Wat is Cultuureducatie Schijndel? ......................................................................................... 2 De Coördinator ...................................................................................................................... 2 Voor wie? .............................................................................................................................. 0 Stuurgroep ............................................................................................................................ 0 Website en PR ...................................................................................................................... 0 Projecten en afname door scholen ........................................................................................ 0 Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) ..................................................................................... 1 Natuur- en milieu educatie..................................................................................................... 2 Samenwerkingen................................................................................................................... 2 Kennis delen met 3M...................................................................................................... 2 ICC-ers........................................................................................................................... 2 Directies scholen ............................................................................................................ 2 Voortgezet Onderwijs ..................................................................................................... 2 Projectgroep Kunst en Cultuur........................................................................................ 3 Platform Tolerantie ......................................................................................................... 3 1 Anderfestival................................................................................................................ 3 Aanbieders ............................................................................................................................ 4 MIK................................................................................................................................. 4 Jan Heestershuis............................................................................................................ 4 De Groene Poort ............................................................................................................ 4 Gilde............................................................................................................................... 5 Bibliotheek...................................................................................................................... 5 Molen ............................................................................................................................. 5 Op weg naar 2014................................................................................................................. 5
1
Wat is Cultuureducatie Schijndel? Onder cultuureducatie verstaan we een totaal aanbod van educatie op het gebied van kunst, erfgoed, media en literatuur. Binnen deze disciplines wil Cultuureducatie Schijndel een waardevolle bijdrage leveren aan de ontwikkeling van elk individueel kind, waarbij de marktplaats de schakel vormt tussen onderwijs en culturele aanbieders. Met cultuureducatie in het onderwijs sluiten we aan op de landelijke, provinciale en gemeentelijke ontwikkelingen. Vanuit die basis werken we toe naar een waardevol cultuurprogramma voor alle 4tot 12 jarigen binnen de gemeente Schijndel. Waar te vinden? Cultuureducatie Schijndel is gehuisvest in Cultureel Centrum ’t Spectrum in Schijndel, samen met de marktplaatsen voor cultuureducatie van Boxtel, Haaren, Sint-Oedenrode, Sint-Michielsgestel/Vught en Veghel. Financiële bijdragen De financiële bijdragen vanuit gemeente Schijndel en MIK vormen het fundament voor het goed functioneren van Cultuureducatie Schijndel. Zonder deze bijdragen zou de marktplaats simpelweg niet kunnen bestaan. In 2014 zullen ook de scholen (SKOPOS) een financiële bijdrage gaan leveren. Hierdoor zullen de uren voor coördinator Susanne Dumoulin tijdelijk worden uitgebreid.
De Coördinator Gezicht van Cultuureducatie Schijndel Ruim zeven jaar lang werd cultuureducatie op de basisscholen in Schijndel aangestuurd door Anton Hellings; als leerkracht verbonden aan het onderwijs en twee dagen per week werkzaam binnen kunst en cultuur voor het onderwijs. Sinds augustus 2013, bij aanvang van het nieuwe schooljaar, is deze taak overgenomen door Susanne Dumoulin. Zij vormt als marktplaatscoördinator het nieuwe gezicht en aanspreekpunt voor kunst- en cultuuronderwijs in de gemeente Schijndel. Zij is in dienst bij MIK Kunsteducatie en werkte in 2013, 16 uur per week voor Cultuureducatie Schijndel, verdeeld over één hele en twee halve dagen. Oriënteren Om scholen zoveel mogelijk te stimuleren en te motiveren én om helder te krijgen wat hun wensen zijn, heeft Susanne bij aanvang van haar taak alle scholen binnen haar werkgebied bezocht. Het uitgangspunt is dat het kunst- en cultuuraanbod er niet bovenóp moet komen, maar als een logisch verlengstuk juist hoort aan te sluiten bij thema’s en projecten binnen het onderwijs, geheel in lijn met de doelstellingen van CmK (Cultuureducatie met Kwaliteit).
2
000
Voor wie? Cultuureducatie Schijndel richt zich op alle basisscholen van Stichting SKOPOS binnen de gemeente Schijndel: • BS De Beemd • BS De Kring • BS ’t Talent • BS De Regenboog • BS De Vossenberg • BS De Heijcant • BS ’t Kwekkeveld
Stuurgroep Geen enkele organisatie functioneert optimaal zonder draagkracht vanuit een stevig gefundeerd beleid. Dat geldt ook voor Cultuureducatie Schijndel. Maar omdat de marktplaats in deze vorm nog maar pas is opgestart, is de stuurgroep nog in oprichting. De precieze taakomschrijving van de stuurgroep is op dit moment nog niet bekend, maar uitstippelen van beleid, overleggen, terugkoppelen en evalueren zullen de rode draad vormen. De toekomstige stuurgroep is voorlopig samengesteld uit insiders vanuit verschillende expertisegebieden: -
Arno van Alebeek Annemieke van Zwieten Astrid Kwaspen Susanne Dumoulin
Ambtenaar gemeente Schijndel Manager onderwijs en educatie MIK Locatiemanager bs De Beemd Marktplaatshouder Cultuureducatie Schijndel
Website en PR Er wordt hard gewerkt aan het opzetten van een nieuwe website voor Cultuureducatie Schijndel. Ook is nagedacht over een nieuwe naam voor de marktplaats, maar uiteindelijk is toch gekozen voor ‘Cultuureducatie Schijndel’, omdat kunst- en cultuuronderwijs in Schijndel al langer onder deze naam bekend is. Zodra de website gereed is, zullen daarop ook maandelijks nieuwsbrieven worden gepubliceerd. Op dit moment worden er nog geen eigen nieuwsbrieven geschreven; wel zorgt coördinator Susanne voor stukjes over de marktplaats in de nieuwsbrief van SKOPOS (Skoop). Deze nieuwsbrieven worden verzonden naar alle medewerkers van SKOPOS. Te zijner tijd zal ook een Facebookpagina worden geopend. Ook deelt Susanne nieuws en wetenswaardigheden rondom de marktplaats nu al op haar Twitteraccount.
Projecten en afname door scholen Om inzicht te krijgen in welke culturele projecten en activiteiten op de scholen in Schijndel plaatsvinden, heeft Susanne - met behulp van gegevens die door de icc-ers werden aangeleverd - een inventarisatie gemaakt. In de bijlage vindt u een overzicht van scholen en de projecten waaraan zij hebben deelgenomen in 2013.
Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) De deelregeling Cultuureducatie met Kwaliteit komt voort uit het programma van het ministerie van OCW, met als doel cultuureducatie te borgen door middel van een landelijk samenhangende aanpak. Hiermee moet cultuureducatie van goede kwaliteit een vaste plaats krijgen binnen het onderwijs, in een intensieve samenwerking tussen scholen en culturele instellingen. In de gemeente Schijndel zijn in 2013 tweebasisscholen als zogenaamde ‘voorloperscholen’ gestart: de Beemd en De Regenboog. Deze scholen worden samen met Susanne, die binnen CmK ook intermediair is, en Bram Relou, coach van Kunstbalie, begeleid, om inhoud te geven aan deze regeling, die met De Cultuurloper (instrument ontwikkeld door Kunstbalie) wordt uitgewerkt. De vraag vanuit de scholen verandert, van productgericht naar procesgericht. Daarbij staat een van de volgende drie vermogens vaak centraal: het onderzoekende vermogen, het creërende vermogen en het reflecterende vermogen van kinderen. Door de eigen creativiteit te stimuleren in het proces, boort het kind zijn eigen creatieve kanalen makkelijker aan. Ook bekijken scholen steeds vaker hoe het culturele aanbod beter kan aansluiten op hun eigen thema’s of lesprojecten. Het is voor de marktplaatscoördinator noodzakelijk daarop te anticiperen. Om een en ander inzichtelijk te maken, moet de coördinator in eerste instantie bij de voorloperscholen, maar later ook bij de volgerscholen hun wensen, voorkeuren en ambities inventariseren. Daarbij wordt de aanpak van De Cultuurloper gehanteerd: 1. Intake formulier Alle scholen vullen online een intakeformulier in. Hierin geven zij aan wat hun wensen of verwachtingen zijn op het gebied van cultuureducatie. 2. Assessment Nadat het intakeformulier is ingevuld en verwerkt, neemt Kunstbalie online per school een assessment af. Hiermee gaan ze dieper in op de wensen van de school, op wat er al is en wat er nog moet komen, zoals bijvoorbeeld methodes voor cultuureducatie. 3. Ambitiegesprek In een gesprek van twee uur wordt geïnventariseerd wat al wordt gedaan, en wat nog wordt verlangd. Wat wil de school bereiken voor de leerlingen, wat zijn hun ambities voor de leerling na acht jaar cultuuronderwijs, wat moet een kind meegekregen hebben aan culturele bagage? 4. Startdocument Na deze inventarisatie ontstaat een totaalplaatje van de wensen en verlangens van de school op het gebied van cultuureducatie. Dit startdocument dient als uitgangspunt bij het afnemen van het culturele aanbod. In een teambijeenkomst wordt dit teruggekoppeld naar alle collega’s binnen de school, zodat alle neuzen dezelfde kant op wijzen en een duidelijke koers is uitgezet. Samen met de twee voorloperscholen gaat Cultuureducatie Schijndel nu bekijken hoe de opgedane informatie kan worden omgezet naar geschikte en gewenste activiteiten. Op dit moment zijn er alleen nog voorloperscholen; het is de bedoeling dat er ook zogenaamde ‘volgerscholen’ komen. Deze scholen zullen op eenzelfde voet omgaan met cultuureducatie als de voorloperscholen.
1
Natuur- en milieu educatie Voorheen is door Anton Hellings een pilot gehouden rondom een marktplaats voor natuur- en milieu educatie. Dit is goed ontwikkeld en staat stevig op de kaart. Omdat het niveau hoog ligt zal natuuren milieu educatie niet nog verder worden doorontwikkeld. Het budget is echter gehalveerd, het streven is om de activiteiten zo goed mogelijk op de bestaande wijze voort te zetten.
Samenwerkingen Kennis delen met 3M De samenwerkende marktplaatsen Maas en Meierij vormen gezamenlijk 3M. Omdat ze elkaar kunnen aanvullen of met elkaar kunnen meeliften, weten ze elkaar te vinden. 3M is er ook om het gedachtegoed van Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) uit te wisselen. En er worden regelmatig gezamenlijke activiteiten georganiseerd, wanneer een bepaalde activiteit te tijdrovend is of een te klein publieksbereik heeft vanuit éénmarktplaats voor cultuureducatie. De taken worden onderling evenredig verdeeld. Vanuit 3M wordt om de twee jaar een regionalestudiedag voor ICC-ers (Interne Cultuur Coördinator), georganiseerd, plus diverse cursussen en deskundigheidsbijeenkomsten. In 2013 namen twee ICC-ers uit de gemeente Schijndel deel aan de ICC-cursus. 3M fungeert ook als sparringpartner voor de coördinator. Uitwisseling van activiteiten vindt regelmatigplaats. Afgelopen najaar kwamen maar liefst 62 aanmeldingen binnen van culturele aanbieders uit het netwerk van 3M, die aangaven deel te willen nemen aan de door 3M opgezette cursus Partners in Cultuureducatie.Susanne leverde een bijdrage in het uitzetten van deze cursus en is daar zelf ook bij aanwezig geweest. Vanuit MIK hebben de vijf marktplaatscoördinatoren en een aantal leerkrachten de cursus gesprekstechnieken aangeboden gekregen. ICC-ers Iedere school in Schijndel heeft een ICC- er die zitting heeft in de Cultuur Werkgroep Schijndel (CWS). Zonder deze ICC-ers zou cultuureducatie niet kunnen zijn wat het is. De ICC-ers vormen de tools, zij zijn de inspiratiebronnen, visiemakers, beleidsmakers, meedenkers en uitvoerders en zij vormen het aanspreekpunt voor teams, directies en externe partijen. Zij zijn onmisbaar in hun rol als tussenpersoon voor de marktplaats en kunst- en cultuureducatie. Directies scholen Om goed overzicht te houden van de mogelijkheden binnen de scholen en een optimale afstemming met de marktplaats, is structureel overleg met de directies van de scholen onontbeerlijk. Deze overlegmomenten vinden om de twee à drie maanden plaats. Voortgezet Onderwijs
2
Cultuureducatie Schijndel richt zich op het basisonderwijs binnen de gemeente Schijndel en werkt daarbij toe naar een doorgaande leerlijn. Deze leerlijn houdt echter niet op als de leerling de basisschool verlaat en de vervolgstap maakt naar het voortgezet onderwijs. Continuïteit in het aanbod van kunst en cultuur blijft een belangrijk aandachtspunt. Om een en ander zo goed mogelijk op elkaar te laten aansluiten vindt regelmatig overleg plaats met de cultuurcoördinator van het Elde College, die zich richt op cultuureducatie binnen het voortgezet onderwijs. Op deze manier kunnen we leren van elkaar, elkaar versterken en elkaar aanvullen. Projectgroep Kunst en Cultuur De coördinator van de marktplaats heeft ongeveer vijf keer per jaar overleg met de Projectgroep Kunst en Cultuur, waarvan zij met een vijftal personen uit verschillende invalshoeken, deel uitmaakt. Gemeente, museum en bibliotheek zijn vertegenwoordigd. Met de Projectgroep wordt bekeken welke activiteiten er al zijn en hoe deze vorm gegeven kunnen worden om een zo breed mogelijk publiek te bereiken. Voor 2014 zal er vooral aandacht zijn voor Schijndel vol Verhalen en Operatie Market Garden. Platform Tolerantie Het Platform Tolerantie, met de burgemeester als voorzitter, bestaat uit een werkgroep van zo’n vijftien deelnemers vanuit diverse maatschappelijke groeperingen: gemeente, jongerenwerk, Stichting Anders, politie en onderwijs. Ongeveer drie keer per jaar vindt overleg met de werkgroep plaats. Het centrale thema binnen het platform is tolerantie; het wegnemen van vooroordelen en bevorderen van het wederzijds begrip. Met behulp van projecten leren kinderen en jongeren in hun gedrag naar elkaar tolerant te zijn én te blijven. Zo is in het najaar van 2013 voor de vier EBC’s in Schijndel de Vooroordelenkoffer aangeschaft. Deze bevat vijftig opvouwbare kartonnen displays die samen een complete tentoonstelling van twaalf thema’s over dit onderwerp vormen. 1 Anderfestival In dit jaarlijks terugkerende Schijndels festival ligt de focus op optredens van artiesten en muzikanten van verschillende etnische afkomst. Alle leerlingen van de groepen 3 – 8 bezoeken op vrijdag het festival. Speciaal voor dit doel maakten leerlingen van het Elde College lesmateriaal voor de basisschoolleerlingen. De marktplaatscoördinator van Cultuureducatie Schijndel is bezig met de voorbereiding voor het festival in juni 2014. Dit jaar staat het goede doel in het teken van de twee millenniumdoelen onderwijs en bestrijden van armoede in India, en wordt daarvoor de samenwerking gezocht met SISP India en SISP Nederland.
3
Aanbieders Susanne volgt verschillende organisaties binnen het culturele veld: MIK Vanuit MIK wordt goed geluisterd naar wat scholen zelf graag willen, waarop vervolgens wordt ingespeeld. In het kader van deskundigheidsbevordering vinden cursussen Muziek plaats voor leerkrachten van basisschool De Kring. Verder worden twee projecten aangeboden met betrekking tot de discipline Muziek: • Windkracht 6 Deze lessenserie is een uniek samenwerkingsproject tussen drie partijen: de plaatselijke harmonie of fanfare, de basisschool en MIK. In zes weken maken de leerlingen kennis met de wereld van HaFa door middel van lessen over blaasmuziek, koper- en houtblaasinstrumenten en slagwerk. Tijdens de les komen de verschillende instrumenten aan bod en een lid van het plaatselijke orkest geeft instructies. Op de slotuitvoering voeren de leerlingen samen met het HaFa-orkest de liedjes uit die zij hebben ingestudeerd. Ouders zijn daarbij welkom. • Strijkkracht De inhoud van de lessen is specifiek gericht op de kennismaking met verschillende snaarinstrumenten en strijkensembles. In tegenstelling tot de Blaasmuziekversie gaat het hier om vier lessen en vindt er geen afsluitend concert plaats, tenzij hier specifiek om wordt gevraagd. Jan Heestershuis Momenteel wordt gewerkt aan een nieuw project, aansluitend bij de wensen van de scholen. In het museum vinden structureel twee projecten plaats voor het onderwijs. Alle kinderen van de scholen in Schijndel nemen deel aan deze projecten: • Overgisteren Wat is een museum precies? Waarom zou je voorwerpen van vroeger bewaren? De vondst van een koffer is voor de kleuters het begin van een ontdekkingstocht naar de begrippen 'museum', 'vroeger' en 'bewaren', met als hoogtepunt een bezoek aan het museum. Met Overgisteren leren de leerlingen communiceren over voorwerpen en wordt hun woordenschat vergroot. Alle leerlingen van groep 1-2 nemen deel aan dit project. • Op stap met Jet en Jan, Jong in 1910 Deze lessen zijn opgebouwd rond het voorleesverhaal van Jet en Jan. Aan de hand van deze twee leeftijdgenootjes maken de kinderen kennis met thema's als kleding, wonen, school, woonomgeving, eten, spelen en werken in 1910. Alle leerlingen van groep 5 nemen deel aan Jet en Jan, jong in 1910, zij bezoeken tijdens het project het museum. De Groene Poort Een onderdeel van De Groene Poort in Boxtel is het Oertijdmuseum. Het budget hiervoor is gehalveerd; bezoeken aan De Groene Poort zullen deels behouden blijven en deels worden omgezet in lokale activiteiten.
4
Gilde Susanne heeft al met het Gilde om tafel gezeten om te inventariseren welke mogelijkheden er zijn om het Gilde te betrekken bij cultuureducatie. Bibliotheek In 2013 was de bibliotheek bezig met een grote reorganisatie. Daardoor is er nog geen gelegenheid geweest om contact te leggen. Dit zit in de planning voor het voorjaar van 2014. Susanne is via de combinatiefunctionaris cultuur wel op de hoogte van de activiteiten binnen de bibliotheek. Molen Het ligt in de bedoeling om spoedig kennis te maken met de molenaar.
Op weg naar 2014 Het streven voor het komende jaar is om de mogelijkheden van het culturele veld in Schijndel, voor het onderwijs verder te verkennen. Een ander aandachtspunt is de samenwerking tussen de scholen en Mik verder te bevorderen. Mik heeft mooie dingen te bieden als het gaat om kunst- en cultuureducatie, waarbij kwaliteit en continuïteit voorop staan. Voor de toekomst is Cultuureducatie met Kwaliteit een belangrijke pijler voor de manier waarop Cultuureducatie Schijndel zichzelf op de kaart zal zetten. De eerste stappen zijn gezet naar een volwaardig kunst- en cultuurmenu voor alle basisschoolleerlingen binnen de gemeente Schijndel. Dat is waar Cultuureducatie Schijndel voor staat; dat is waar zij voor gaat!
5
