1
Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be
VERSLAG
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
datum: 25/06/2015 aanwezig: Gabriël Ysebaert (VL), Daniële Haine (Waals Gewest) afwezig met kennisgeving: voorzitter: EU-Commissie verslaggever: Gabriël Ysebaert onderwerp: Beheerscomité granen //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
1 GEDACHTENWISSELING OVER DE MARKTSITUATIE GRANEN (USDA, JUNI 2015 RAPPORT) Algemene economische situatie: 1 € = 1,0863 $ (25/06/2015) 1 € = 60,07 Roebel (Roebel is versterkt) 1 € = 24,14 (Oekraïnse munt) Ruwe olieprijs is ongeveer stabiel gebleven: 64 $ per vat Baltic Dry Index: 790 Vooruitzichten granen (USDA, juni rapport): ramingen 2015 overzicht:
De graanprijzen werden opgewaardeerd omwille van weersomstandigheden: regens in de VSA, droogte in WestEuropa en Canada De Zwarte zee regio is momenteel de goedkoopste regio voor granen Rusland zal per 01/07/2015 een uitvoertaks voor tarwe instellen USDA vooruitzichten 2015/16: meer tarwe, maïsproductie gelijkblijvend t.o.v. 2014/15 Invoer vraag kan afnemen in enkele van de EU uitvoerbestemmingen (bv. Iran)
pagina 1 van 9
tarwe:
productie: 722 mio t consumptie: 720 mio t evenwichtige voorraden in 2015-16 te verwachten: 202 mio t, waarvan 62 mio t voor de 8 grootste exporteurs belangrijkste uitvoerders: o EU: 151 mio t o Rusland: 55 mio t o USA: 58 mio t o Canada:29 mio t o Oekraine:23 mio t o Australië: 26 mio t o Kazakhstan:13 mio t o Argentinië:12 mio t
maïs: productie: 989 mio t consumptie: 991 mio t evenwichtige situatie voor maïs het komende oogstjaar belangrijkste uitvoerders: o EU: 68 mio t (- 2 mio t) o USA: 346 mio t (lager areaal, kleiner te verwachten rendement) o Brazilië: 75 mio t o Oekraine:26 mio t o Argentinië:25 mio t graanprijzen
wheat -US SRW Gulf $ 216/t (gestegen) wheat -Black Sea Milling $ 193 (daling) wheat -FR Cl. 1 Rouen $ 201/t ( 173 €/t) maize -US 3YC Gulf $ 177/t maize -FR Bordeaux $ 175/t maïs Black See Feed : $ 174/t US 3 YC Gulf : $ 177/t AR Feed up River : $ 169/t Feed Paranagua : $ 173/t gerst Dlvd Rouen feed : geen notering
termijnmarkten:
CME tarwe: short positions verlaagd, door droge weersomstandigheden in noordelijk deel van de VSA, hevige regen in het zuiden, droge weersomstandigheden in delen van Rusland. US CME SRW: prijzen zijn verbeterd: o juli 2015: 192 $/t o dec 2015: 198 $/t o juli 2016: 207 $/t US KBCT HRW : o juli 2015: 195 $/t o dec 2015: 205 $/t o juli 2016: 216 $/t EU milling wheat futures:
pagina 2 van 9
o sept 2015: 185 $/t o maart 2015: 188 $/t o sept 2016: 192 $/t CME maïs: positie van de investeringsfondsen: algemene short netto posities zitten boven de gemiddelden CME maïs futures: daling, door goede vooruitzichten o juli 2015: 145 $/t o dec 2015: 150 $/t o juli 2016: 160 $/t EU maïs futures: o aug 2015: 164 €/t o jan 2016: 169 €/t o aug 2016: 176 €/t
EU verbintenissen 2014/15 (52 weken):
invoer: 15,1 mio t uitvoer: 45,7 mio t de EU is netto-uitvoerder voor 30,6 mio t
2 MARKTEN VOOR OLIEHOUDENDE EN EIWITHOUDENDE GEWASSEN (DG AGRI 25/06/2015) Wereldproductie oliehoudende zaden: 531,8 mio t: o o o o
Soyabonen: 318 mio t Raapzaad:68 mio t Zonnebloemzaad: 40 mio t Katoenzaad: 42 mio t
Soyabonen: o o o o
VSA: 105 mio t Brazilië: 97 mio t Argentinië: 57 mio t China: 12 mio t
Uitvoerprijzen voor soyabonen: o o o o
US 2Y Gulf:$ 400/t Brasil Paranagua:$ 381/t Ukraïne:$ 376/t Argentinië Up River:$ 372/t
CME soya futures: o
juli 2015: $ 363/t
pagina 3 van 9
o o o
aug 2015:$ 357/t sept 2015:$ 353/t juli 2016:$ 356/t
NYSE Euronext rapeseed futures: o o o
aug 2015: $ 382/t sept 2015:$386/t aug 2016: $ 366/t
EU productie en handel: o o o
productie oliehoudende zaden: 32 mio t invoer soyabonen + soyameel in 2013-14 in soyameel equivalenten: 28 mio t, waarvan 11 mio t soyameel invoer graansubstituten: 2,8 mio t
3 RIJST (DG AGRI, 25/06/2015) Algemeen beeld
wereldmarkt voor rijst: hoog aanbod en grote stocks, wat neerwaartse druk geeft op de prijzen EU rijsthandel: toename, zowel invoer (Indica) als uitvier (Japonica) EU rijstmarkt: vraag kan aanbod nauwelijks volgen, wat opwaartse druk geeft op prijzen
Wereldmarkt in 2015/16 (zoals in 2014/15):
grote globale rijstproductie (ongeveer 500 mio t equivalent hoge globale rijstconsumptie (ongeveer 500 mio t equivalent) hoge globale rijsthandel (40 mio t equivalent)
wereldmarktprijzen: neerwaartse trend (bron: FAO Rice Price Update June 2015): de mei 2015: 9 opeenvolgende maand van prijsafname op de internationale rijstmarkt FAO prijsindex: min 6,7 % van jaar op jaar (eerste 5 maanden 2015) EU-handel (van sept tot mei, marktjaar 2014-15)
totale invoer (zonder breukrijst) : +7 % breukrijst: + 19 % groot totaal: + 10 %
rijstinvoer per EU-LS:
VK: 20,5 % FR: 17,6 % BE: 17,4 % NL: 11,6 %
pagina 4 van 9
evolutie van invoer van EBA-rijst (in tonequivalent geslepen rijst): totale invoer (zonder breukrijst): +13 % breukrijst: + 52 % groot totaal:+ 23 % EU-rijstproductie: eerste trends 2015: lichte toename van het totale rijstareaal met + 2 % toename areaal Japonica rijst: =+ 8 % afname areaal Indica rijst: - 10 % Productie in 2015 zou licht hoger uitvallen dan in 2014. Er zou ook een verschuiving zijn naar hogere productie van Japonica. Verwacht wordt voor 2015/16: 76 % Japonica en 24 % Indica. ES: Het zijn cijfers die tot nadenken stemmen. PT: wil weten of er info is over de reis naar Myanmar die was voorzien in juni 2015. De Commissie heeft daarover nieuws: vertegenwoordigers van DG Agri en DG Handel zijn naar Myanmar geweest. Cambodja en Myanmar : het zijn 2 EBA-landen: dus vrije invoer DFQF. Het belangrijkste verschil tussen Cambodja en Myanmar wat invoer betreft van rijst:van uit Cambodja zien we vooral grote hoeveelheden geslepen rijst die ingevoerd worden in de EU , voor Myanmar zijn die ingevoerde hoeveelheden veel kleiner, en gaat het over breukrijst. De Commissie is naar Myanmar geweest vooral om problemen te voorkomen in de toekomst. Er werd gezegd tegen de regering van Myanmar en tegen de rijstsector daar dat de EU-rijstsector zich zorgen maakt over rijstinvoer uit de EBAlanden. Ze hebben gewaarschuwd dat, als de invoer blijft stijgen en tot verstoring van de marktsituatie leidt in Europa, dit gevolgen kan hebben voor de EBA-akkoorden. De COM heeft positieve signalen gekregen:
4
ste
China is de 1 prioriteit voor Myanmar: 80 % van de rijstuitvoer gaat naar China de 2 markt is Zuid-Oost Azië en Afrika Europa komt VER na China, Zuid-Oost Azië en Afrika ste Cambodja heeft Europa als belangrijkste bestemming. Voor Myanmar is China 1 bestemming, en dat zal zo blijven voor de middellange en langere termijn. Er werd bevestigd dat de kwaliteit van de rijst die verkocht wordt in Myanmar, vrij slecht is. Ook op middellange termijn zullen ze breukrijst blijven sturen. Dat is een product dat minder gevoelig ligt in Europa dan de geslepen rijst. Dus komt het er op neer dat de komende maanden de situatie met Myanmar onder controle zal blijven. De invoer zal op een laag niveau blijven.
ABATIMENTO
Een vertegenwoordiger van de COM signaleerde dat wat betreft “abatimento” 2014 en 2015 de stavaza als volgt is: van 500 000 t maïs quota beschikbaar voor PT, werd 371 100 t gebruikt, hetzij 74 %. Voor ES is van 2000 000 t beschikbaar, er 1388 041 t, hetzij 69 % gebruikt. Voor sorgho werd slechts 4081 t toegewezen van een “abatimento” quotum van 300 000 t.
5
VOORSTELLING VAN EEN STUDIE OVER DE VOLATILITEIT VAN PRIJZEN, VOOR AMIS.
Oorspronkelijke titel: Are derivatives introducing distortions in agricultural markets?
pagina 5 van 9
PP presentatie door Adamo Uboldi (Agricultural modelling and outlook), DG Agriculture and Rural Development, European Commission Prijsschommelingen en mogelijke scheeftrekkingen ingevolge derivatives. Dit is geen standpunt van DG AGRI, maar een bijdrage in de discussie. Er is een enorme groei van termijnmarkten én derivatenmarkten in landbouwproducten. Europa liep wat achterop voor derivatenmarkten. Eerste provocatie: landbouwmarkten in de 21 ste eeuw: zal de menselijke component volledig afwezig zijn en zal er alleen handel zijn op basis van rekenkundige algoritmen ? Handel wordt daarbij dus verricht door computers…Is dit de toekomst die we willen ? Adamo Uboldi denkt van niet. Tweede provocatie: totaal aantal derivaten Totale hoeveelheid derivatenhandel vertegenwoordigt 700 000 miljard $ (schatting). De vereniging van derivatenhandel geeft nog hogere schattingen. OCT: Over The Counter Trade: Offsetting en dubbeltelling door activiteiten bij de beurzen. Bepaalde posities kunnen ook “genet” worden, waardoor het bedrag vermindert. Wat overblijft zijn de “Interest rate swaps, Fwd (forwarded) rate agreements”
Handel in basisproducten: daarin zijn basislandbouwproducten (“purperen blokje”) relatief klein. Groot deel is “niet grijpbaar”; alleen het purperen blokje is “fysieke” handel in voedsel.
Spotmarkt (= reële economie): 70 à 80 000 miljard $ per jaar Beurzen: daar gaat het alleen over termijncontracten: 50 à 60 000 miljard $ per jaar Over The Counter (buiten beurs handel): OTC derivaten : niet gereglementeerd: 700 000 miljard $ (raming) Landbouwproductie: 2,5 000 miljard $ Hoeveel derivaten buiten de beurs worden verhandeld is niet gekend.
Waarom is dit een belangrijke ontwikkeling ? Van reële naar “virtuele” (“synthetische”) markten Het is een markt die “aangroeit”: via “termijncontracten” Bv. een scheepslading (bv rietsuiker) in een Braziliaanse haven. Het schip is nog niet vertrokken , maar de trader heeft zich reeds 4 keer ingedekt , door 4 contracten (= “financial derivatives”), voor minstens 4 keer de waarde van het oorspronkelijk contract. Er is dus een multiplicatie effect: steeds abstracter én groter. o o o o
1 currency swap (Zurich): indekken tegen schommeling van de Real 1 inflation swap (Rio de Janeiro) 1 future contract ( Parijs/London) 1 credit default swap (Hong Kong)
Nu vallen dergelijke contracten wel onder EU-regelgeving via MIFID en MIFIR: o Standard derivaten: gewone opties op tarwe, raapzaad, maïs. Tot nu toe was dat niet gereglementeerd, maar nu wel door deze nieuwe regelgeving. Het purperen gedeelte zijn nu “standaardderivaten”. o Wat is nieuw ? Volatiliteit ingevolge de derivatenmarkten, heeft dat gevolgen voor termijnmarkten en spotmarkten voor landbouwproducten ? Leiden de derivaten tot scheeftrekkingen op de landbouwmarkten ? o De outlook en monitoring unit is volop bezig met dat te bestuderen. Lopend onderzoek bij DG Landbouw van de EU-Commissie: o o o o
Hoge frequentie en de optieprijzen Gemiddelde snelheid van de handel: minder dan één seconde Naast heel snelle handel is er de langzamere handel , nl. de spotmarkt Spotmarkt en derivatenmarkt moeten elkaar perfect overlappen ( = ideaal), zo moet dat zijn, dus u kan overal actief zijn: de ene markt is “consequent” met de andere markt
pagina 6 van 9
De juiste risico neutrale maatregelen toepassen, niet gebaseerd op historisch risico, maar gebaseerd op toekomstig risico: hedging: afdekken van prijsrisico bij een transactie of open positie, doordat daling/stijging op de fysieke markt gecompenseerd wordt op de termijnmarkt Rekening houdend met de “aannames”: “provided that”: o the “right” high frequency estimator is selected, o that the “right” jump filtering technique is applied, o that the “right” risk-neutral measure is applied, o that an “ad-hoc” stochastic volatility model is built “Futures and options on a synthetic index are the same market”: belangrijkste conclusie: hedging is viable and efficient! Beide markten verhouden zich goed tot elkaar. De 2 markten zijn een perfecte afspiegeling van mekaar, en het is mogelijk om over te stappen van de ene naar de andere markt. Main question: Is it the same for agricultural markets? Een deel van de volatiliteit ingevolge derivatenmarkten, kan zich laten gevoelen op de spotmarkten. Hoe kan volatiliteit (prijsschommelingen) worden gemeten ? En hoe wordt dat geïnterpreteerd ? Als de prijzen hoog zijn, is er dan sprake van prijssschommelingen ? Niet noodzakelijk, het kan zijn dat de prijzen gewoon op een hoog niveau zitten. De grafieken met de variatie coëfficiënten voor maïs, soyabonen, rijst, tarwe (US HRW), nemen af in de tijd vanaf de jaren ’60 tot 2013. De volatiliteit neemt dus af. Als we kijken naar “volatility & prices” compounded annual growth rate: de “bewegingen” nemen toe, maar dat heeft niets te maken met het niveau. Soms is er sprake van “gemengde” signalen. Op maandbasis: CMGR (compounded montly growth rate): volatiliteit neemt toe in bepaalde periodes van het jaar. Op dagbasis: pieken in de volatiliteit voor sommige producten: 2011-2012. Volatiliteit neemt toe. Als ge de frequentie verandert en de lengte van de waargenomen periode: 30 dagen of 20 d of 10 d: sommige pieken verdwijnen. Belangrijkste signaal: dus 1 periode nemen is niet betrouwbaar, en daardoor kunt ge misleid worden. In realiteit is het volgende gebeurd: 2 pieken: als we naar de prijzen kijken is de volatiliteit die werd “berekend” niet terug te vinden. Er moeten dus naar meerdere criteria worden gekeken. Hoe sneller, hoe beter ? Nee. Wat de dataset kan worden aangepast: realised variance: over 2 maanden meten, op maandbasis, op basis van 2 weken,…..het risico wordt min of meer correct weergegeven. Op basis van minuten of seconden dan neemt de volatiliteit enorm toe. Spreker zegt te houden van high frequency data. Algoritme handel is geen gewenste ontwikkeling: flash crash : rood is volume, blauw zijn de prijzen. Prijzen daalden binnen tijdsbestek van een paar minuten enorm snel. Het aantal vraag/aanbod transacties piekte enorm op dat moment. Binnen tijdsbestek van 12,5 sec werden er 27 000 transacties gedaan . Dus meer dan 1000 transacties per seconde. Met de huidige regelgeving mag dat niet meer. Er zijn mogelijkheden om dat soort massatransacties te voorkomen. De landbouwmarkten (derivatenmarkten) ontwikkelen volgens een tendens op de financiële markten. Een hele boel dingen gaan al jaren zo, en het is dus een ontwikkeling die zeker op ons afkomt. Het is informatie die werd opgesteld in kader van AMIS. Als dus wordt gesproken over prijsvolatiliteit, dan is de frequentie van de tijdsspanne belangrijk: jaarlijks, maandelijks, tweewekelijks,….
6 AANPASSING VAN DE ANNEX BIJ HET ONTWERP VAN UITVOERINGSHANDELING VOOR OPENBARE INTERVENTIE In het kader van de interventie aankoop voor granen, heeft de COM vertegenwoordiger de wetgevende impact uiteengezet van het in rekening brengen van eventuele nieuwe analysemethoden voor de kwaliteit van graan, voor wat betreft : het gehalte aan onzuiverheden voor maïs het gehalte aan water en eiwitten voor tarwe en gerst
pagina 7 van 9
In 2010 werd dit aangepast door de deskundigengroep. Doel: er moesten bepaalde analysemethoden opgesteld voor kwaliteitscontrole van granen, zodat er rekening kon worden gehouden met technische verbeteringen van bepaalde methodes . Sommige methodes waren niet ISO, of niet Europees. In kader van besprekingen van verordening 1272/2009 tot vaststelling van gemeenschappelijke uitvoeringsbepalingen voor Verordening 1234/2007 wat betreft de aankoop en de verkoop van landbouwproducten in het kader van de openbare interventie in het comité IGMO: 2 methodes werden aan CEN voorgelegd i.v.m. hun technische ervaring over voorstellen van de Letse delegatie. Er werden 2 nieuwe methodes goedgekeurd door de Europese normalisatieraad: een voor onzuiverhden in maïs en sorghum en een nieuwe methode voor watergehalte en eiwitgehalte bij tarwe en gerst via infraroodmetingen . De methoden staan vermeld in 2 documenten. Op 30 juli aanstaande zal de voorzitter van de CEN hierover een presentatie geven in BC granen van 30 juli 2015. De technische aanpassingen kunnen op wetgevingsvlak ook gevolgen hebben. Wat betreft uitvoeringshandelingen: Deel IV. Voor Deel V: geschrapt, want overlapt met de nieuwe methode voor vochtigheidsgehalte voor maïs. Deel VII: resultaat van de verwerking van opmerkingen van de Letse delegatie. Document met gedelegeerde handelingen: Deel III: aanpassingen n.a.v. nieuwe methode voor vochtigheidsgehalte van maïs te bepalen. Zullen op CIRCACB worden gezet, en er zal op teruggekomen worden. PL: heeft momenteel geen voorbehoud om de kwaliteit te onderzoeken van interventiegraan, maar heeft een opmerking bij voorstellen van de COM over interventievoorwaarden, en de criteria te verstrengen. De COM merkt op dat dit hier niet in het kader van dit debat moet worden aangekaart.
7 DIVERSEN Opslag en vervoer van granen en oliehoudende zaden Doel van het project: in welke mate heeft vervoer en opslag een verband met de steeds belangrijker wordende positie van de EU op de wereldmarkt voor granen en oliehoudende zaden. Ontwikkeling van handelsstromen en weerslag op vervoer. Vergelijkingen tussen verschillende lidstaten, evoluties, en kansen voor de toekomst. Er was gevraagd daarover een aantal vragen te beantwoorden, om tot conclusies te kunnen komen. De antwoorden worden ingewacht bij
[email protected] tegen 09 juli 2015. De resultaten zullen op 30 juli worden voorgelegd aan het BC.
Opstellen en publiceren van de ethanolbalans De gedelegeerde verordening van de Commissie van 20 februari 2015 tot intrekking van Verordening (EG) nr. 2336/2003 werd goedgekeurd, houdende vaststelling van uitvoeringsbepalingen betreffende de markt voor ethylalcohol uit landbouwproducten. Op 20 april bevestigde de Raad dat ze geen bezwaar heeft tegen deze gedelegeerde verordening. Het EP heeft wel bezwaar aangetekend, waardoor 2336/2003 van kracht blijft. Voorzieningsbalans voor ethylalcohol moet opgesteld overeenkomstig artikel 2 van Verordening 2336/2003 . De lidstaten moeten bij de COM informatie indienen over ethanol. Het bilan betreft de EU voor het jaar 2014. Dit bilan moet jaarlijks worden opgemaakt overeenkomstig verordening 2336/2003, art.2 en volgende: vaststelling van de communautaire voorzieningsbalans. De COM moet sowieso de ethanolbalans publiceren. Dus iedereen moet zo snel mogelijke gegevens doorgeven via ISAMM. Deadline is 25 juli. DE signaleert maar over beperkte gegevens te beschikken over de alcoholmarkt, omdat het monopolie voor brandewijn is verdwenen. Het gebruik voor industriële en andere doeleinden, daarvoor bestaan geen goede definities. Het verschil tussen industrieel en ander gebruik: dat moet de sector melden. Maar wat is de toekomstige regeling ? Het VK signaleert ook problemen met de kwaliteit van de gegevens. Wat brengt de toekomst ? Moeten we leven met de huidige verordening of heeft de Commissie andere ideeën ?
pagina 8 van 9
De COM rekent op de medewerking van de LS. In de deskundigengroep zullen de juridische aspecten bespreken. Dat wordt strikt gescheiden gehouden, omdat het EP ook vergaderingen van deskundigengroepen mag bijwonen. Verordening 2336/2003 blijft van kracht, en alle bepalingen moeten dus toegepast. NL zegt dat ze geen gegevens kunnen bezorgen, maar de COM aanvaardt dat argument niet. De COM signaleert dat sowieso de ethanolbalans moet worden gepubliceerd. ============================================
Volgend BC granen: 30 juli 2015
pagina 9 van 9
