JAARVERSLAG 2009
Gewenst Kind - amok v.z.w. – Osystraat 39/0 - 2060 Antwerpen Tel. 03/232.24.52 - Fax 03/295.34.53
[email protected] - http://www.adoptie-gewenst-kind.be
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
Inhoudstafel VOORWOORD
3
1. ALGEMENE INFORMATIE
6
1.1. Adoptiedienst Gewenst Kind vzw 1.2. Ontstaan 1.3. Voorwaarden 1.4. Geboorteouders 1.5. Adoptiekinderen 1.6. Adoptieouders 1.7. Vorming 1.8. Openheid
6 6 6 6 6 7 7 7
2. PRAKTISCHE INFORMATIE
8
2.1. Bereikbaarheid
8
2.1.1. Telefonisch 2.1.2. Open deur 2.1.3. Contactpersonen 2.1.4. Ligging
8 8 8 8
3. CIJFERGEGEVENS
9
3.1. Cijfergegevens 2009
9
3.1.1. Begeleidingen 3.1.2. Registratiegegevens geboortemoeders
9 10
3.2. Gegevens adoptieouders
11
3.3. Geslacht adoptiekinderen
12
3.4.1. Plaatsingen 3.4.2. Contacten binnen al dan niet wettelijke bedenktijd 3.4.3. Begeleidingscontacten met de dienst voor en na de bevalling 3.4.4. Rechtstreekse overdracht
12 12 12 12
4. CIJFERGEGEVENS INFORMATIEVRAGEN
13
5. GEORGANISEERDE VOORBEREIDING EN NAZORG
15
5.1. Kandidaat adoptanten : voorbereiding 5.1.1. Adoptanten : nazorg
15 15
5.2. Geboorteouders 5.2.1. Voorbereiding 5.2.2. Individuele begeleiding
16 16 16 1
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
5.2.3. Nazorg
17
5.3. Adoptiekinderen 5.3.1. Openheid in adoptieproces 5.3.2. Blijvend contact
17 17 17
Activiteiten georganiseerd door Gewenst Kind in 2009 A. ONT-weekend B. BBQ
18 18 18
5.3.3. Contact met geboorteouders
18
6. Kwadrant
19
7.1. Gepresteerde uren 2009 7.2. Gepresteerde uren teamvergadering 2009
20 20
8. Dossiers gerealiseerde adopties
21
9. Dossiers neergelegd
21
10. Dossiers in behandeling
21
11. Weerhouden kandidaten : Stand van zaken
22
2
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
Voorwoord 2009 was een heel bijzonder jaar in onze organisatie waarbij een positieve werking moest worden bijgestuurd, niet enkel vanwege de noodzaak tot verandering, maar wegens externe oorzaken en onzekerheid. Binnenlandse adoptie is nog steeds de enige sector in het welzijnswerk met zeer strenge en verantwoorde erkenningvoorwaarden, maar zonder enige vorm van gestructureerde overheidssubsidie. Het gevolg van deze situatie is dat alle onkosten, zowel personeel, als huisvesting, als werking, enz. uitsluitend moeten worden gedragen door de adoptiefouders, wat een adoptie onverantwoord duur maakt voor een aantal kandidaten. Ook een aantal verantwoordelijke politici zien dit in en zo wordt er al een tiental jaren, onder het beleid van diverse verantwoordelijke ministers en administraties gewerkt aan een decreet voor binnenlandse adoptie, waar ook subsidie in voorzien wordt. In de beleidsverklaring van de huidige minister wordt dit nogmaals aangekondigd en in vergaderingen met de Vlaamse Centrale Autoriteit adoptie wordt het als een ernstige mogelijkheid voorgesteld. Dit klinkt zeer mooi, maar houdt wel het gevaar in dat in ruil voor financiële ondersteuning een aantal basisprincipes van de werking mogelijk moeten opgeofferd worden. Een uiterst negatief resultaat dat voor onze dienst niet aanvaardbaar is en onze werking en visie zou kunnen hypothekeren. Regelmatig wordt er gesuggereerd dat het onmogelijk zou zijn een verantwoord subsidiebedrag te verdelen onder de vijf bestaande binnenlandse diensten en dat het, rekening houdend met het aantal uiteindelijk gerealiseerde adopties, niet mogelijk is om een uitgebreid personeelskader en diverse huisvestingen te voorzien. Hier wordt echter totaal voorbijgegaan aan de realiteit. Als we onze eigen werking over het voorbije jaar bekijken dan is een plaatsing van 5 kinderen mogelijk kwantitatief niet zo groot, maar als men weet dat hier 29 begeleidingen van zwangere vrouwen tegenover staan dan is dit al een totaal ander werkvolume. Zeker als men beseft dat een begeleiding van iemand die uiteindelijk besluit haar kind zelf op te voeden zeker evenveel inzet, werkvolume en diensturen omvat dan een begeleiding waar de vrouw toch tot afstand overgaat. De werking van onze dienst omvat ook veel meer dan de adopties zelf zoals de voorbereiding en nazorg van alle betrokken partijen, geboorteouders, adoptanten en, uiteraard, de geadopteerden en dit voor een onbepaalde tijd, soms tot lang na de meerderjarigheid van de geadopteerden. Voor 2009 vermelden we dan ook dit aantal van 5 adopties, maar de meeste jaren worden er meer dan het dubbel van dit aantal gerealiseerd, net als een veel groter aantal begeleidingen. Als we trouwens weten dat er de eerste twee weken van 2010 al 3 door ons begeleide geboortes zijn geweest, waarvan er 2 tot een voorlopige plaatsing in een adoptief ingesteld pleeggezin hebben geleid dan wordt dit getal nog minder representatief.
3
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
Uit de twee voorbereidingsgroepen van kandidaat adoptanten door EVA-VORMING in 2009 kozen in totaal zeven heterokoppels, één homokoppel en één alleenstaande vrouw voor onze dienst, daar uit de vorige groepen in verhouding meer holebikoppels voor ons kozen brengt dit nu onze wachtlijst veel meer in evenwicht. Onze zusterorganisatie “kwadrant” hervatte op een meer structurele en regelmatige basis zijn bijeenkomsten van geadopteerden en ook de trefgroep geboorteouders komt eerstdaags terug bij elkaar. Het risico van een opgelegde fusie met andere diensten, die mogelijk een andere organisatiecultuur hebben lijkt ons zeer nefast voor het behoud van eigen visie en opgebouwde expertise op het gebied van binnenlandse adoptie. We namen dan ook zelf het initiatief tot een samenwerkingsverband met de dienst waarvan de werking het dichtst bij onze visie aansluit, het Gents Adoptiecentrum. In eerste instantie werd een structuur uitgewerkt met behoud van ieders eigenheid, maar op termijn kan deze samenwerking tot een echte en volledige fusie leiden. Fundamenteel voor onze werking is een integraal proces waarbij alle aspecten van adoptie binnen een zelfde structuur worden uitgewerkt en er een intens contact is tussen alle geledingen binnen dezelfde dienst, zowel de gespecialiseerde voorbereiding van de adoptanten, als de begeleiding van mogelijke afstandsouders, als evaluatie en matching van de kandidaat adoptanten, de ondersteuning bij het juridisch verloop van de adoptie zelf, evenals nazorg voor alle partijen zijn voor ons onafscheidelijk met elkaar verbonden. Om dit alles op een even verantwoorde professionele en laagdrempelige wijze te kunnen waarmaken geloven wij dan ook in een kleinschalige en onafhankelijke organisatie en zetten we ons sterk af tegen een ingebouwde werking binnen een groter geheel zoals een centrum algemeen welzijnswerk of een andere overkoepeling. Noodzakelijk voor ons is ook dat we de mogelijkheid blijven behouden, om daar waar verantwoord, een zeer vroege plaatsing en rechtstreekse overdracht te kunnen en mogen regelen. Een werkwijze waar we zeer fundamenteel in geloven en dit vanuit een jarenlange ervaring en evaluaties samen met de betrokken partijen. Ook adoptanten, die een kindje moesten teruggeven binnen de periode van de wettelijke bedenktijd van de geboorteouders, steunen ons in deze visie. We zijn ons zeer goed bewust dat dit voor deze kandidaten een zeer zware periode is geweest en hebben in een aantal situaties zeer veel ondersteuning moeten geven, maar achteraf bekeken stellen al deze adoptanten dat ze de ervaring niet hadden willen missen en dat het belang van zowel de moeder als het kind in deze moet primeren. 2009 was dan al een scharnierjaar waarbij een beweging op gang kwam waar men binnenlandse adoptie op een zelfde lijn wou brengen als interlandelijke adoptie en uit het oog lijkt te verliezen dat dit twee volledig verschillende werkingen zijn waar enkel het woord adoptie gemeenschappelijk is. Vaststellingen in het buitenland en de actuele werking van de interlandelijke adoptie in België tonen duidelijk aan dat een opdeling in losstaande werkingen van voorbereiding, evaluatie, plaatsing, matching nazorg en dergelijke in diverse organisaties niet opportuun is. We blijven dan ook een oproep doen aan alle beleidsmakers om de eigenheid, de visie en de professionaliteit van deze integrale werking bij de binnenlandse diensten te 4
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
waarderen en te behouden, zelfs een aantal elementen mogelijk over te nemen voor de interlandelijke adoptie in plaats van omgekeerd. Nog een duidelijk argument voor deze visie is de positieve werking van de actuele binnenlandse diensten, met weinig negatieve berichtgeving in de diverse media en onderzoeken, iets wat niet altijd bij alle adopties gezegd kan worden. Betreffende vormgeving en huisstijl werden er dit jaar ook een aantal verbeteringen aangebracht. Er werden nieuwe e-mailadressen aangemaakt die allen eindigen op @gewenstkind.be, zodat alle medewerkers rechtstreeks kunnen gemaild worden. Ook kwam er een eenvormige wijze van ondertekening van alle mails en briefwisseling. Er werd op brede schaal een oproep gedaan voor de ontwikkeling van een nieuw logo, dit nieuwe logo zal vanaf begin 2010 in gebruik worden genomen en beklemtoont extra de eigenheid van onze werking, ook binnen het samenwerkingsverband met het Gents Adoptiecentrum. Bij de verdere ontwikkeling van dit samenwerkingsverband zal ook een gemeenschappelijke, overkoepelende, naam worden gebruikt en ook hiervoor een nieuw logo worden ontworpen. 2010 wordt dan ook een strijdjaar om de verworvenheden te bewaren. Bij voorkeur met ook een financiële tussenkomst en waardering door de overheid, maar absoluut zonder dat we onze waarden en verworvenheden moeten verkopen. Hiervoor blijven we rekenen op de hulp en inzet van al wie in deze werking gelooft, zowel onze medewerkers, als de geboorteouders, de adoptanten en de geadopteerden die de voordelen van deze aanpak hebben kunnen ervaren. Indien alles volgens planning verloopt, zal 2009 ook voor mij, na 35 jaar coördinatie van onze werking het laatste jaar zijn dat ik volledig uitdoe. Normaal wordt in de loop van 2010 de fakkel doorgegeven. Ook dit zal een aanpassing vragen en een aantal veranderingen met zich meebrengen. Maar een vernieuwende en verjongde aanpak zal zeker de bestaande positieve werking aanpassen aan de komende veranderingen, tendensen en uitdagingen. Jo Labens Algemeen Coördinator Gewenst Kind vzw
5
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
1. ALGEMENE INFORMATIE 1.1. Adoptiedienst Gewenst Kind vzw Gewenst Kind - Amok is een door Kind en Gezin erkende binnenlandse adoptiedienst. In de Algemene Vergadering en Raad van Bestuur zijn o.a. volwassen geadopteerden en adoptieouders, en een geboorteouder vertegenwoordigd. 1.2. Ontstaan Gewenst Kind groeide binnen de werking van het vroegere Ombudscentrum Amok vzw naar aanleiding van de hulpverlening bij ongewenste zwangerschap. Aanvankelijk werd er doorverwezen naar de toenmalige bestaande diensten. De onvrede met de daar gehanteerde criteria deed echter besluiten tot de oprichting van de vzw Gewenst Kind Amok in 1979. Naast een hulpverlenende functie werd vanaf het ontstaan tot op heden getracht waar mogelijk veranderingsprocessen te stimuleren in samenwerking met andere erkende adoptiediensten en bevoegde overheidsinstanties. 1.3. Voorwaarden De voorwaarden – buiten de wettelijke condities – om bij Gewenst Kind vzw te kunnen adopteren zijn : Niet of niet meer op natuurlijke wijze kinderen kunnen krijgen. Maximum twee (adoptie)kinderen per gezin. Er is geen keuze in geslacht of etnische afkomst. 1.4. Geboorteouders Een zeer belangrijk facet in de hulpverlening is de opvang en begeleiding, voor en na de bevalling, van de vrouw (en eventueel haar partner) die haar kind wil afstaan. Mensen die overwegen om hun kind af te staan kunnen rekenen op begeleiding tijdens de zwangerschap en na de bevalling zonder tijdslimiet. Het betreft zowel psychosociale begeleiding als medische, praktische en administratieve ondersteuning. De begeleiding gebeurt steeds met respect voor de waarden en normen en de keuze van de vrouw en haar partner. De begeleiding gebeurt door een vaste medewerkster. 1.5. Adoptiekinderen In het overgrote deel van de gevallen gaat het om in België pas geboren kinderen. Daaronder zijn ook kinderen die geboren zijn uit ouders van een andere etnische herkomst. Gewenst Kind onderscheidt zich van de andere binnenlandse diensten door, indien verantwoord, de vrijwel onmiddellijke plaatsing van het kind in het kandidaatadoptiegezin. Dit in afwachting van de adoptieprocedure. De plaatsing wordt enkel gerealiseerd mits akkoord van de geboorteouders. In samenwerking met de 6
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
adoptanten wordt in de meeste gevallen de evolutie van het kind opgevolgd. In een later stadium biedt de dienst, indien nodig, opvoedingsbijstand en ondersteuning bij verwerkingsproblemen. Deze dienstverlening kent geen tijdslimiet. 1.6. Adoptieouders De dienst staat in voor de evaluatie van kandidaat-adoptanten en verzorgt hiervoor, naast de verplichte voorbereiding door EVA-vorming, ook enkele eigen vormingsmomenten. Ook de nazorg, de matching en de plaatsing van de kinderen gebeurt door de dienst. De nazorg is niet in tijd beperkt en kan in bepaalde situaties tot lang na de volwassenheid van de geadopteerden doorlopen. De dienst staat eveneens in voor de volledige administratieve en juridische afhandeling van de adoptieprocedure. Zowel hetero- als holebikoppels, alsook éénoudergezinnen komen in aanmerking als kandidaat-adoptanten. 1.7. Vorming In 1980 werd binnen Gewenst Kind een zelfhulpgroep van adoptieouders en hun familie opgericht. Deze structuur groeide, lang voor de verplichte voorbereiding, uit tot een maandelijkse vormingsactiviteit voor kandidaat adoptanten die reeds de toenmalige préselectie hadden doorlopen. Ook familieleden, andere betrokkenen en adoptanten konden deelnemen aan deze bijeenkomsten. Het was eveneens een uitstekende gelegenheid om in contact te komen met andere kandidaten en adoptieouders. De vrijblijvende bijeenkomsten kenden destijds een groot succes. Vanuit deze ervaring en noodzaak werden deze samenkomsten als het ware een verplichting voor alle kandidaat-adoptanten van Gewenst Kind. Als gevolg van de aanpassingen aan de nieuwe wetgeving wordt in de actuele situatie de voorbereidingscursus gegeven door Eva-vorming. De voorbereidingscursus wordt gegeven aan gemengde groepen van kandidaten van verschillende diensten, waaronder Gewenst Kind. Er was gepland om in 2009 terug te beginnen met bijkomende vorming voor de eigen kandidaten, onder de vorm van regelmatige bijeenkomsten van nieuw geselecteerde kandidaten en ervaren adoptanten rond bepaalde thema’s (racisme, puberteit, gemengde gezinnen, …). Omdat er 2 voorbereidingscursussen van EVA-vorming werden afgesloten in 2009 en de kandidaten van de laatste cursus pas geëvalueerd konden worden in december, werd beslist de bijkomende vorming door Gewenst Kind te verschuiven naar 2010. 1.8. Openheid Gewenst Kind pleit voor een grote openheid binnen adoptie met een blijvende doorstroming van informatie tussen betrokkenen. Wel wordt er steeds rekening gehouden met het recht van alle betrokkenen op een vertrouwelijke behandeling van hun gegevens en respect voor hun privé-leven.
7
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
2. PRAKTISCHE INFORMATIE 2.1. Bereikbaarheid 2.1.1. Telefonisch De dienst is telefonisch bereikbaar, elke dag tijdens de normale kantooruren op het nummer 03/232.24.52 Buiten de kantooruren worden de oproepen automatisch doorgeschakeld naar een van de medewerkers via een permanentiesysteem. De dienst en zijn medewerkers zijn daardoor 24u/24u bereikbaar voor noodsituaties. De samenwerkende ziekenhuizen kennen inmiddels alle contactpersonen en gsmnummers mocht een dringende interventie noodzakelijk zijn. 2.1.2. Open deur Er wordt bij voorkeur gewerkt met afspraken. Eenieder die betrokken is bij een gerealiseerde adoptie of zich in een andere fase bevindt, wordt op moment van onaangekondigde aanmelding tijdens kantooruren steeds gehoord. Hierbij kan onmiddellijk worden ingespeeld op eventuele noodsituaties. Medewerkers blijven ook in hun vrije tijd beschikbaar. ’s Avonds en in het weekend is de dienst telefonisch bereikbaar en kunnen er indien nodig afspraken worden gemaakt. 2.1.3. Contactpersonen Jo Labens, coördinator. Pascale Copmans, administratief medewerker. Yannic Labens, automatisering en administratie dossiers. Iris Vandeborre en Wini Van Roosbroeck, begeleidsters geboortemoeders. Sook Heirbaut, hulp begeleiding en sociale onderzoeken. Miek Paenen en Kaat Mortier, sociale onderzoeken. Annie Boivin, psychologische onderzoeken. Brenda Struyf, boekhouding. Dr. Rik Verdcourt en Dr. Michel Beutels, Sophie Deckers, artsen medisch onderzoek kandidaten. Dr. Hugo Hellemans, arts, medische begeleiding afstandsmoeders. Meester Gertie De Ferm, advocaat. 2.1.4. Ligging De dienst is gelegen in het hartje van Antwerpen, zeer makkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer, vlakbij het Centraal Station en de Franklin Rooseveltplaats. Adres : Osystraat 39/0, 2060 Antwerpen.
8
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
3. CIJFERGEGEVENS 3.1. Cijfergegevens 2009 3.1.1. Begeleidingen In 2009 noteren we 29 opgestarte begeleidingen, en 5 plaatsingen van 5 kinderen.
Begeleidingen 2009
zelf opvoeden, of opvoeding door familie pleegzorg
9 terugvraag op valreep
1
4
afgehaakt 5 afstand met het oog op adoptie 5
4
begeleiding nog lopende
5
geboortemoeders gingen over tot afstand met het oog op adoptie - 4 met begeleiding - 1 zonder (voorafgaande) begeleiding vanwege aanmelding na geboorte
4
geboortemoeders opteerden voor pleegzorg
3
geboortemoeders kozen ervoor om hun kindje zelf op te voeden
2
kinderen zullen opgevoed worden door familieleden
9
geboortemoeders haakten af tijdens de begeleiding
1
terugvraag op de valreep
5
begeleidingen zijn nog lopende
9
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
3.1.2. Registratiegegevens geboortemoeders Geboorte Aanmelding Zwangerschap Leeftijd Nationaliteit Woonplaats ouders 2009
Werksituatie
Gezinstoestand
Kind
Inwonend bij moeder
1ste
A
Sociale dienst ziekenhuis
28 weken
♀ 17
Belg
Provincie Vlaams Brabant
Student
B
Mail
22 weken
♀ 34 ♂ 35
Belg Belg
Provincie Vlaams Brabant
Werkzoekend Samenwonend Onbekend
1ste
C
Sociale dienst ziekenhuis
Dag van de geboorte
♀ 23
Belg
Provincie Antwerpen
Werkend
2de
D
Via advocaat
30 weken
♀ 40 ♂ 41
Belg Belg
Provincie Antwerpen
Werkzoekend Gehuwd, samenwonend Werkend
4de
E
Sociale dienst ziekenhuis
Dag van de geboorte
♀ 25
Belg
Provincie Antwerpen
Werkzoekend Inwonend bij grootmoeder
3de
Inwonend bij grootmoeder
De gemiddelde leeftijd van de geboortemoeders die overgingen tot afstand met het oog op adoptie in 2009 was 27,8 jaar. De gekende geboortevaders waren gemiddeld 38 jaar oud. Alle geboorteouders hadden de Belgische nationaliteit. 1 geboortemoeder was student, 1 was werkend en 3 waren werkzoekend. Er was sprake van 3 alleenstaande vrouwen, die inwoonden bij hun moeder of grootmoeder, en 2 koppels waarvan 1 gehuwd en 1 samenwonend. 3 geboortemoeders waren afkomstig uit de Provincie Antwerpen en 2 uit de provincie Vlaams Brabant. Voor 2 geboortemoeders was het een 1ste kind, voor 1 een 2de, voor 1 een 3de, en voor 1 een 4de kind.
10
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
3.2. Gegevens adoptieouders
Adoptanten Leeftijd 2009 adoptieouder1
Leeftijd adoptieouder2
Burgerlijke stand
Woonplaats
Hetero/Holebi
A
30 ♀
30 ♂
Gehuwd
Provincie Antwerpen
Hetero
B
41 ♀
41 ♂
Samenwonend
Provincie Limburg
Hetero
C
33 ♂
35 ♂
Gehuwd
Provincie Vlaams Brabant
Holebi
D
42 ♀
40 ♂
Samenwonend
Provincie Oost Vlaanderen
Hetero
E
34 ♀
33 ♂
Gehuwd
Provincie Oost Vlaanderen
Hetero
De gemiddelde leeftijd van de adoptieouders in 2009 was 35,9 jaar. Van de 5 koppels waren er 3 gehuwd en 2 samenwonend. 1 koppel was gehuisvest in de provincie Antwerpen, 1 in Limburg, 1 in Vlaams Brabant en 2 in Oost-Vlaanderen. Er waren 4 heterokoppels en 1 homokoppel.
11
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
3.3. Geslacht adoptiekinderen In 2009 werden 4 jongens en 1 meisje geplaatst. 3.4.1. Plaatsingen In 2009 noteren we 5 plaatsingen van 5 kinderen. In één geval werd het kind op de valreep teruggevraagd binnen de wettelijke bedenktermijn (deze is niet opgenomen in de cijfers van plaatsingen aangezien het kindje in het ziekenhuis verbleef en niet mee met de geselecteerde adoptieouders naar huis is geweest). 3.4.2. Contacten binnen al dan niet wettelijke bedenktijd Van de 5 geboortemoeders die in 2009 hun kind afstonden heeft 1 geboortemoeder haar kind binnen de wettelijke termijn nog gezien. 3.4.3. Begeleidingscontacten met de dienst voor en na de bevalling 3 van de 5 geboortemoeders hadden regelmatige contacten met hun begeleidster voor en na de bevalling, 1 van de 5 geboortemoeders had regelmatig contact na de bevalling. In 2 gevallen was ook de geboortevader betrokken bij de procedure. Beiden hadden ook contact met de begeleidster van de dienst. In 2 situaties werd onze dienst pas betrokken op de dag van de geboorte van het kind. 3.4.4. Rechtstreekse overdracht 1 geboortemoeder opteerde voor een rechtstreekse overdracht.
12
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
4. CIJFERGEGEVENS INFORMATIEVRAGEN Er werden in 2009 net zoals het voorgaande jaar minder vragen gesteld per brief en per email. De reden hiervoor is waarschijnlijk dat mensen steeds beter hun weg kennen op het internet en de antwoorden op hun vragen zelf gaan zoeken op de websites van de adoptiediensten en van Kind en Gezin. Cijfers omtrent vragen in verband met kandidaatstelling worden niet meer opgenomen in het jaarverslag aangezien deze in de meeste gevallen rechtstreeks doorverwezen worden naar Kind en Gezin. Als er uitgebreide extra informatie wordt gevraagd, worden deze cijfers wel opgenomen . De telefonische vragen zijn licht toegenomen. Het betreft in de meeste gevallen bijkomende informatie m.b.t. de persoonlijke situatie van mensen in aansluiting op de gevonden objectieve informatie.
Cijfers Info- en adviesvragen 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1
2
3 Info School
4
5
6
7
8
Info Telefonisch en op centrum
9
10
11
12
Info Schriftelijk
De dagelijkse vraag naar informatie blijft dus een gegeven. Veel vragen gaan over twijfels rond eigen leeftijd van kandidaten, hoewel de wet geen maximum leeftijd voorziet, de tijdspanne van het te volgen traject inzonderheid de voorbereiding en uiteraard de totale wachttijd. Een bepaalde nieuwsdienst belt elke maand met de vraag of er nieuwe zaken te melden zijn die verband houden met adoptie. De vraagstellers zijn zeer verscheiden. Zowel particulieren, hulpverleners, journalisten, scholieren als studenten contacteren de dienst met een verscheidenheid aan vragen. In samenspraak met de andere adoptiediensten worden scholieren en studenten doorverwezen naar het internet. Wel wordt hen steeds aangeboden een vormingsmoment te laten doorgaan in hun school voor een grotere groep. Afgelopen jaar gingen er geen scholen in op dit aanbod. 13
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
Percentages Info- en adviesvragen 9%
info school
28%
telefonisch en op centrum info schriftelijk 63%
In 2009 werden er in het totaal 162 info- en adviesvragen gesteld aan Gewenst Kind. 46 vragen, of 28% werden schriftelijk gesteld, dit zowel per brief als per mail. 101 vragen, of 63% werden telefonisch en op het centrum gesteld, en er werd 15 keer informatie opgevraagd door scholieren en studenten, goed voor 9% van de vragen. Aantal bezoekers van de website in 2009 januari
896
februari
827
maart
846
april
759
mei
678
juni
764
juli
546
augustus
614
september
561
oktober
692
november
588
december
588
Totaal
8.359
De website van Gewenst Kind (http://adoptie-gewenst-kind.be/) werd in 2009 in totaal 8.359 keer bekeken. Gemiddeld werd de website 23 maal per dag bezocht.
14
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
5. GEORGANISEERDE VOORBEREIDING EN NAZORG De dienst staat in voor alle verschillende facetten binnen de hulpverlening, uitgezonderd de voorbereiding, voor alle betrokken partijen binnen het adoptiegebeuren. 5.1. Kandidaat adoptanten : voorbereiding Vanaf 01/12/06 dienden alle kandidaten zich aan te melden bij de Vlaamse Centrale Autoriteit, met name Kind en Gezin. Het VCA/Kind en Gezin organiseerde in 2008 voor een eerste keer een algemene informatieve bijeenkomst voor alle kandidaten die zich aanmeldden sinds 01/12/06. Naargelang de noden van de verschillende diensten werd de voorbereiding van verschillende groepen kandidaten opgestart. Deze voorbereiding staat los van de dienst en wordt verzorgd door EVA-Vorming Enkelen cursussen zijn inmiddels beëindigd, waarna kandidaten een keuze van dienst maakten. Al diegenen die opteerden om een procedure op te starten via Gewenst Kind hadden een informatief gesprek met een vaste medewerker van de dienst. Deze gesprekken staan volledig los van de selectiegesprekken. Zij hebben slechts de bedoeling om te peilen naar de beweegredenen tot adoptie bij Gewenst Kind, eventuele kansen bij Gewenst Kind of meerkans bij een andere dienst. Kandidaten werden vervolgens geëvalueerd en staan inmiddels op een wachtlijst. Zij kunnen zich nog verwachten aan bijkomende vorming, die de dienst zelf organiseert. We stellen vast dat de weg naar het VCA/Kind en Gezin, gevonden werd. Vanzelfsprekend worden alle oproepen van gewone- tot zeer gedetailleerde vragen m.b.t. kandidatuurstelling algemeen en de werking van onze dienst, nog steeds beantwoord. Alle kandidaten die een bemiddelingsovereenkomst afsloten met Gewenst Kind kunnen gedurende hun wachtfase met al hun vragen terecht bij de dienst. Vanaf het moment dat een mogelijke plaatsing reëel “kan” worden, neemt Gewenst Kind contact met hen op. In sommige situaties kan zich een actualiseringonderzoek opdringen, los van enige matching. Verandering van gezinssituatie gedurende de wachtperiode , verhuizing, komst of plaatsing van pleegkind, onverwachte zwangerschap,……, bijkomende gesprekken in het kader van een speciale situatie, gekoppeld aan eventueel een prématching, behoort nog steeds tot de uitzonderingen maar is wel een feit. Eens de toewijzing is gebeurd, worden de kandidaat adoptanten persoonlijk voorbereid en geïnformeerd op wat zal volgen. Betreft zowel standaardprocedures met betrekking tot de nazorg als administratieve zaken. 5.1.1. Adoptanten : nazorg In ieders belang wordt de nadruk gelegd op een ongelimiteerde nazorg.
15
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
De nazorg begint bij de toewijzing en plaatsing van een kind. In de eerst volgende periode na plaatsing met het oog op adoptie onderhoudt de dienst zeer regelmatige contacten met het kandidaat adoptiegezin. Enkele maanden na de plaatsing vindt er standaard een eerste huisbezoek plaats. Tijdens hun zesde levensjaar wordt een adoptieboekje bezorgd aan het kind in kwestie. Ouders worden op de hoogte gesteld. Tijdens hun achtste levensjaar worden ouders en kind uitgenodigd voor een gesprek op de dienst of bij hen thuis. Daar waar er zich problemen zouden voordoen, kunnen adoptanten steeds de hulp inroepen van de dienst. Daar waar een 2e lijnshulpverlening zich opdringt, wordt doorverwezen naar gespecialiseerde diensten en personen. De bijkomende vorming van Gewenst Kind staat open voor alle adoptanten van de dienst. Zij worden systematisch uitgenodigd op deze bijeenkomsten. De organisatie van de jaarlijkse barbecue is eveneens een uitstekende gelegenheid om de contacten tussen dienst en adoptanten te onderhouden. Informele kaders zetten de deur open voor eventuele signalementen. 5.2. Geboorteouders 5.2.1. Voorbereiding De voorbereiding van de geboorteouders hangt in eerste instantie af van het tijdstip waarop zij met ons in contact gebracht worden. In die (uitzonderlijke) situaties waarbij wij slechts na de bevalling betrokken partij zijn, is er van begeleiding vooraf geen sprake. 5.2.2. Individuele begeleiding Kort na het intakegesprek plannen wij een afspraak met de zwangere vrouw alleen (eventueel met de verwekker erbij). Familieleden en betrokkenen kunnen ook verder begeleiding krijgen. De begeleiding is verschillend naargelang de situatie van de vrouw. Vaste items zijn: - peilen eigen keuze - reden afstand - mogelijke alternatieven - de vrouw helpen haar emotionele beleving te exploreren - draagkracht inschatten - aanwezigheid netwerk onderzoeken - aandacht beleving conceptie - aandacht beleving zwangerschap - doorverwijzing bij andere keuze - bespreken voorkeuren adoptieouders - voorbereiding bevalling . inhoudelijk . praktisch . emotioneel . keuzes vrouw (kind zien, naamgeving enz.) 16
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
5.2.3. Nazorg Geboorteouders kunnen blijvend beroep doen op de dienst. Binnen de begeleiding wordt de nadruk gelegd op de blijvende en ongelimiteerde mogelijkheden na de afstand en adoptie, m.b.t. psychosociale ondersteuning en informatiedoorstroming. Tijdens de eerste twee maanden of algemeen genomen, voor de officiële toestemming is er meestal een vrij intens contact en hebben de geboorteouders de mogelijkheid hun kind te zien. De ontmoetingen vinden plaats op de dienst zelf. Opdat zij niet zouden worden opgeroepen door de Raadkamer geven zij hun toestemming tot adoptie door middel van een notariële akte, ten vroegste 2 maanden na geboortedatum van het kind, waarin zij 2 personen van de dienst aanduiden om hen en hun kind in de verdere procedure te vertegenwoordigen. Het bezoek aan de notaris is steeds gekoppeld aan een gesprek. De vrouwen die regelmatig informatie of foto’s wensen, blijven met de dienst verbonden. Anderen blijven na het afronden van de begeleiding een periode weg en duiken dan soms plots weer op. De frequentie, intensiteit en de duur van nazorg zijn heel uiteenlopend. 5.3. Adoptiekinderen 5.3.1. Openheid in adoptieproces We kunnen blijven bevestigen dat openheid binnen adoptie van primordiaal belang is voor alle geadopteerden. De mogelijkheid tot het verkrijgen van informatie van de adoptanten, - van de dienst, is voor één ieder een geruststelling. Een zorgvuldige voorbereiding en nazorg zijn van groot belang. We stellen vast dat de eerste vragen worden gesteld op kleuterleeftijd. De vragen spruiten voort uit een gezonde nieuwsgierigheid, zoals bij elk ander kind. Dit cruciale moment moet dan ook een eerste aanzet zijn naar een positieve aanvaarding van de adoptiestatus. De moeilijkheidsgraad of anderzijds het gemak waarmee adoptanten reageren op deze vraagstellingen zijn uiteenlopend. De affectieve band met het kind waarvan sprake in de voorbereiding is nu ook reëel en maakt het voor sommige adoptieouders, emotioneel, moeilijker. 5.3.2. Blijvend contact De organisatie van een ONT (Ouders Niet Toegelaten activiteit) en een barbecue openstaand voor iedereen bevordert het contact tussen geadopteerden, adoptieouders en de dienst. Adoptanten blijven permanent geïnformeerd over de nieuwigheden die hen en/of hun kinderen aanbelangen binnen het adoptielandschap. Vanzelfsprekend kunnen alle kinderen, van alle leeftijden ook steeds persoonlijk terecht bij de adoptiedienst. Gewenst Kind onthoudt zich van therapeutische begeleiding. Bij probleemsituaties wordt dan ook gericht doorverwezen naar meer gespecialiseerde diensten. 17
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
Activiteiten georganiseerd door Gewenst Kind in 2009 A. ONT-weekend In 2007 werd er beslist dat er om het jaar afwisselend een ONT-weekend georganiseerd zou worden voor geadopteerden ouder dan 14 jaar, en een ONT-dag voor geadopteerden van 8 tot 14 jaar. In 2009 was het de beurt aan “de kleintjes” voor een ONT-dag, maar wegens omstandigheden werd er geen geschikte datum en locatie gevonden. Daarom zal deze dag verschoven worden naar het voorjaar van 2010. In het najaar zal er dan een weekend georganiseerd worden voor de adolescente geadopteerden. De ONT-dagen en -weekends zijn voornamelijk gericht op geadopteerden die door Gewenst Kind geplaatst zijn, maar ook andere geadopteerden zijn welkom. B. BBQ Op zaterdag 6 juni 2009 werd naar goede gewoonte een barbecue georganiseerd voor geadopteerden, adoptanten, kandidaat adoptanten, geboortemoeders, bestuurders, leden van de algemene vergadering, sympathisanten, medewerkers, familie en vrienden. Er waren een 85-tal volwassenen en een 50-tal kinderen aanwezig. Deze activiteit die jaarlijks plaatsvindt heeft tot doel iedereen op informele manier met elkaar in contact te laten komen. De barbecue ging door op het terrein en in het lokaal van “De Krikskes”, Schildestrand, Karekiet in Schilde. 5.3.3. Contact met geboorteouders Het basisprincipe inzake contact met het natuurlijk milieu, is de leeftijd van 18 jaar bereikt hebben. Vanzelfsprekend is dit erg individueel gebonden. Daar waar de wederzijdse wil aanwezig is elkaar te ontmoeten wordt de voorbereiding op gang gebracht, gevolgd door een wel of niet intense nazorg.
18
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
6. Kwadrant Deze vzw werd opgericht in 2000. Kwadrant wil een forum bieden aan al de betrokkenen binnen het adoptiegebeuren. De vier actoren (geboorteouders, geadopteerden, adoptanten en de professionele schakel tussen hen in) hebben elkaar nodig en het is de samenhang die een positieve werking mogelijk maakt. De afzonderlijke werkgroepen en gezamenlijke samenkomsten met overlegmomenten kenden aanvankelijk een groot succes. Daarna werden de activiteiten van de vzw geleidelijk minder actief omdat slechts weinigen van de doelgroep zich geroepen voelden om een actieve rol op te nemen in organisatie en eventueel beleid. De nood aan overleg en samenwerking bleef echter wel bestaan. In 2008 werd de werking nieuw leven in geblazen en in 2009 gingen de praatgroepen terug van start. Alhoewel Kwadrant is opgericht vanuit de werking van Gewenst Kind is het de bedoeling dat ze naar de toekomst toe een onafhankelijke werking zou ontwikkelen, zowel naar binnenlandse als naar interlandelijke adoptie- en afstandssituaties.
19
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
7.1. Gepresteerde uren 2009 Naam Jo Labens Pascale Copmans Yannic Labens Iris Vandeborre Wini Van Roosbroeck Sook Heirbaut Annie Boivin Miek Paenen Kaat Mortier Hugo Hellemans Gertie De Ferm
Functie Coördinator Administratie Administratie Begeleiding geboortemoeders Begeleiding geboortemoeders Maatschappelijk assistent Psycholoog Maatschappelijk assistent Maatschappelijk assistent Arts, medische begeleiding geboortemoeders Advocaat
Gepresteerde uren 937 1617 863 425,5 856 875 198 10 342 / /
7.2. Gepresteerde uren teamvergadering 2009 Naam
Functie
Jo Labens Pascale Copmans Yannic Labens Iris Vandeborre Wini Van Roosbroeck Sook Heirbaut Annie Boivin Miek Paenen Kaat Mortier Hugo Hellemans
Coördinator Administratie Administratie Begeleiding geboortemoeders Begeleiding geboortemoeders Maatschappelijk assistent Psycholoog Maatschappelijk assistent Maatschappelijk assistent Arts, medische begeleiding geboortemoeders Advocaat
Gertie De Ferm
Gepresteerde uren teamvergadering 2008 26u 30’ 26u 30’ 26u 30’ 22u 30’ 23u 30’ 19u 30’ 19u 30’ 4 15u 30’ 11 11
20
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
8. Dossiers gerealiseerde adopties Er werden in 2009 11 adopties gerealiseerd. 9. Dossiers neergelegd Er werden in 2009 5 dossiers neergelegd. 10. Dossiers in behandeling Op het moment van het afsluiten van dit jaarverslag zijn nog 2 van de in 2009 opgestarte dossiers in behandeling.
21
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
11. Weerhouden kandidaten : Stand van zaken Stand Kandidatenlijst : Groep vorming 2006-2007 (= laatste groep van kandidaten die bij aanvang kozen voor Gewenst Kind, informatieve bijeenkomst bijwoonden op 23/01/06 EN die volgens het vroegere systeem gepréselecteerd werden, nadien de vorming doorliepen) Naam 1 2
3 4 5
♂♀ ♂♀ ♂♀ ♂♀ ♂♂ ♂♀ ♂♂ ♂♀ ♂♀
Bemiddelings-overeenkomst ja neen neen ja ja ja ja neen ja
Stand wachtend geschrapt op vraag reserve Plaatsing 2009 Plaatsing 2009 Plaatsing 2009 wachtend reserve wachtend
Stand Kandidatenlijst : Groep vorming 2007-2008 (= groep kandidaten die zich rechtstreeks aanmelden bij de dienst, periode 24/01/06 – 30/11/06, informatieve bijeenkomst bijwoonden op 11/09/07, 1 of 2 informatieve gesprekken hadden met Gewenst Kind, de vorming doorliepen, en kozen voor GK. Naam 6 7 8 9 10 11 12 13 14
♂♂ ♂♂ ♂♂ ♂♂ ♂♀ ♂♀ ♂♀ ♂♀ ♂ ♂♂ ♂♀ ♂♀ ♂♀ ♂♀ ♂♂
Bemiddelings-overeenkomst ja ja ja ja ja ja ja neen ja ja ja ja neen neen neen
Stand wachtend wachtend wachtend wachtend Plaatsing 2009 wachtend wachtend reserve wachtend wachtend Plaatsing 2009 wachtend inlassing verwacht inlassing verwacht reserve
22
Jaarverslag Gewenst Kind 2009 (anonieme versie)
Stand Kandidatenlijst : Groep die de EVA-vorming afsloten in maart 2009. Naam 15 16 17 18 19
♂♀ ♂♀ ♂♀ ♀ ♂♀
Bemiddelings-overeenkomst ja ja ja ja ja
Stand wachtend wachtend wachtend wachtend wachtend
Stand Kandidatenlijst : Groep die de EVA-vorming afsloten in juni 2009. Naam 20 21 22 23
♂♀ ♂♀ ♂♀ ♂♂
Bemiddelings-overeenkomst ja ja ja ja
Stand wachtend wachtend wachtend wachtend
23