School aan Zet
MAGAZINE juni 2015
Volg e e bachelo n master- of ropleid ing me de lera t renbeu rs
// // // //
O P B E ZO E K B I J D E N I E U W S T E S C H O O L D E P R O F E S S I O N A LI S E R I N G S T I P S VA N M A R T I N D O G G E R LE R E N D E LE R A R E N Z I J N LE R A R E N A A N Z E T S A M E N A A N D E S L AG M E T L E A D & L E A R N P O
Aan zet INHOUD BINNENKORT
Onze vaste columnist Hanna Nieuwdorp vertelt ook over haar dagelijkse praktijk. Haar plan? Aan zet zijn en blijven. Maar eerlijk is eerlijk, ook Hanna geeft aan dat de waan van de dag daar niet altijd ruimte voor biedt. Toch heeft ze weer haar doel bereikt. En die successen mogen gevierd worden.
Summit 19 november 2015
Bedrijfsbezoeken (VO) School aan Zet biedt schoolleiders de unieke mogelijkheid om tijdens een serie van bedrijfsbezoeken te leren van en met bedrijven. Tijdens deze bedrijfsbezoeken in het najaar van 2015 maken de deelnemers kennis met hoe het bedrijfsleven een lerende organisatie in de dagelijkse praktijk vormgeeft. Voor meer informatie http://bit.ly/1yokLtO.
Op donderdag 19 november 2015 organiseert School aan Zet een landelijke Summit, voor iedereen die werkzaam is in of betrokken bij het basis-, voortgezet en speciaal onderwijs. De dag staat in het teken van de beweging van scholen die zich ontwikkelen naar lerende organisaties, om zichzelf en het onderwijs continu te kunnen verbeteren. Welke lessen kunnen we trekken uit hun ervaringen, wat zijn hun goede voorbeelden en wat is er nodig om de ontwikkeling de komende jaren succesvol voort te zetten? Noteer de datum alvast in uw agenda; meer informatie over het programma vindt u binnenkort op www.schoolaanzet.nl.
4. Leren van en met referentiescholen – op bezoek bij De Nieuwste School Om schoolleiders en hun teams de kans te geven inspiratie op te doen bij hun collega’s, kunnen zij sinds dit schooljaar bij referentiescholen van School aan Zet terecht.
10. Samen aan de slag met Lead & Learn PO Leidinggeven aan een lerende organisatie waarbij het samen leren centraal staat. Dat is de kern van Lead & Learn PO. We spreken drie directeuren die zich hebben ingeschreven. Waarom doen zij mee en wat verwachten zij van Lead & Learn PO?
Trainees Eerst De Klas en OnderwijsTraineeship op zoek naar VO-scholen: respectievelijk 50% en 30% bètadocenten! Lead & Learn (VO) In samenwerking met de VO-academie start in oktober de derde tranche van Lead & Learn. Gedurende een schooljaar reflecteren en werken ambitieuze team- en afdelingsleiders onder professionele begeleiding aan hun eigen professionalisering. Interesse? De aanmelding voor schooljaar 2015-2016 staat nog t/m 19 juni open. http://bit.ly/1JJQl6r
Goed nieuws: de selectie van kandidaten voor de traineeprogramma’s Eerst De Klas en het OnderwijsTraineeship is voltooid en deze trainees zijn nú (t/m eind juni) op zoek naar een werkplek op een middelbare school! Wilt u meer weten over Eerst De Klas of het OnderwijsTraineeship? Heeft u interesse in het aannemen van een trainee en wilt u weten voor welke schoolvakken wij precies kandidaten hebben? Meld uw school dan vrijblijvend aan via www.eerstdeklas.nl of www.onderwijstraineeship.nl.
Het zit er alweer bijna op, schooljaar 2014/2015! Er is weer veel gebeurd. Steeds vaker laten we zien op welke manier we ons onderwijs dagelijks gestalte geven. Wat we de komende jaren verder gaan uitwerken, ontwikkelen en willen bereiken. Wat we willen zien is onderwijs dat steeds in beweging is. Dat zich aanpast aan de kinderen, aan de maatschappij. En juist dat maakt ons werk zo boeiend.
11. De professionaliseringstips van Martin Dogger Leraar en ambulant directeur Martin Dogger deelt zijn professionaliseringstips met u.
Ook in dit magazine:
12
Dag op stap met Ria Sluiter
14
Leidinggeven aan een professionele leergemeenschap
16
In gesprek met kwartiermaker toptalenten Margriet Buwalda
18
Lerende leraren zijn leraren aan zet
23
Column: Aan zet?
Successen halen lukt niet (altijd) alleen. Maar dat hoeft ook niet. Juist niet. In dat kader wil ik u graag op een drietal activiteiten wijzen. Allereerst: Met en van elkaar leren via de referentiescholen (VO) van School aan Zet. Aan het einde van vorig schooljaar zijn er twintig referentiescholen geselecteerd. Deze scholen hebben het thema ‘lerende organisatie’ omarmd en zijn al een flink eind op weg. Zij hebben vanaf nu hun deuren open staan voor collega-scholen die ook aan het thema ‘lerende organisatie’ werken. In dit magazine vindt u meer informatie over één van deze twintig referentiescholen: De Nieuwste School. Caecile van Gorp (onderwijsmanager leerjaar 4, 5 en 6 van De Nieuwste School), geeft aan dat je niet elke dag het hele systeem overhoop hoeft te gooien, maar elke dag kleine aanpassingen kunt en moet maken. Als tweede: Juist in de onverwachte ontmoeting valt veel inspiratie te halen. Waarom alleen bij directe collega-scholen blijven kijken als je ook de mogelijkheid hebt om eens bij een bedrijf in gesprek te gaan? Ook bedrijven werken aan hun lerend vermogen en aan een cultuur van continu verbeteren. Via School aan Zet kunnen 35 leidinggevenden uit het VO in gesprek met bedrijven als Shell, Philips en Tata Steel over onderwerpen als strategisch HR-beleid, het geven van directe feedback, gebruik van data en professionaliseringsbeleid voor personeel. Als derde en laatste: U kunt als bestuurder, schoolleider of leraar ook zelf aan de slag om uit te zoeken wat ú kunt doen om met uw school te ontwikkelen naar een lerende organisatie. De onlangs ontwikkelde Werkwijzer samen leren voor PO/ SO geeft namelijk mogelijkheden voor acties voor verdere ontwikkeling en middelen die u daarbij kunt inzetten. In de Werkwijzer samen leren zijn ook voorbeeldaanpakken van andere scholen opgenomen. De Werkwijzer samen leren kan tijdens de gesprekken met uw expert worden benut. Voor nu wens ik u een fijne vakantie toe, en kijk ik ernaar uit u volgend schooljaar weer te spreken. Veel leesplezier toegewenst! Met vriendelijke groet,
Fabiènne Hendricks Programmamanager School aan Zet
3
M
et én van elkaar leren. Dat is waar School aan Zet voor staat. Om schoolleiders en hun teams de kans te geven inspiratie op te doen bij hun collega’s, kunnen zij sinds dit schooljaar bij referentiescholen van School aan Zet terecht. Dit zijn stuk voor stuk scholen die voorlopen in hun ontwikkeling naar een lerende organisatie en hun ervaringen willen delen met andere scholen. Eén van deze referentiescholen is De Nieuwste School in Tilburg. Twaalf jonge docenten die deelnemen aan het OnderwijsTraineeship hebben zich vandaag verzameld bij De Nieuwste School. Stuk voor stuk werken zij als docent op een middelbare school, volgen zij een universitaire opleiding tot eerstegraads docent en krijgen zij een verdiepingsprogramma op maat aangeboden. Als onderdeel van dit programma zijn zij vandaag bijeen gekomen in Tilburg om een kijkje te nemen bij een school met een uniek onderwijsconcept. Leonie Wolterink is één van hen. Zij werkt drie dagen per week op het Joke Smit College in Amsterdam waar zij Nederlands geeft. Ook zij is benieuwd wat haar vandaag te wachten staat: “Iedere school heeft een eigen werkwijze, het is fijn om eens op een school te kijken waar het er heel anders aan toe gaat. Als docent wil je altijd je onderwijs verbeteren en ik denk dat ik dankzij dit bezoek veel kan leren.”
“Iedere school heeft een eigen werkwijze, het is fijn om eens op een school te kijken waar het er heel anders aan toe gaat” Introductie
LE R E N VA N E N M E T R E F E R E N T I E S C H O LE N
4
De dag begint met een warme kop koffie en een presentatie over De Nieuwste School van onderwijsmanagers Bas Leijen (leerjaar 1) en Caecile van Gorp (leerjaar 4, 5 en 6). Zij vertellen meer over de achtergrond van de middelbare school voor mavo, havo en vwo die tien jaar geleden werd opgericht. Want wat maakt De Nieuwste School, of kortweg DNS, zo bijzonder? Van Gorp legt uit: “DNS biedt een uniek, vernieuwend onderwijsconcept waarin eigenaarschap en verwondering centraal staan. We beschouwen de leerlingen als gelijkwaardig. Het doel is om hen te stimuleren zich te blijven ontwikkelen en de verantwoording te geven voor hun eigen leerroute. Daarom werken wij niet alleen met leraren, maar ook met mentoren die het leerproces van de leerling
ondersteunen. Wij proberen de leerlingen overal bij te betrekken.”
Rondleiding door de school Dat blijkt ook wanneer de onderwijstrainees na de presentatie een rondleiding krijgen door de school van drie leerlingen. Leonie Wolterink loopt mee met Teun die in 3 havo/vwo zit. Hij vertelt vol enthousiasme over zijn school waar hij al drie jaar met veel plezier naartoe gaat. Allereerst loopt Teun samen met de trainees een rondje langs de lokalen die hier huiskamers worden genoemd. Hieruit blijkt wel dat De Nieuwste School geen standaard school is. Dat valt extra op wanneer we in de hal aankomen waar leerlingen en leraren met elkaar in gesprek zijn tijdens hun pauze. Teun legt uit dat er geen lerarenkamer is. Ook vertelt de leerling dat je niet gek moet opkijken als iedereen ineens wegloopt, er is namelijk geen bel. Maar daar wen je snel genoeg aan volgens Teun.
In gesprek met collega’s De unieke vorm van onderwijs levert veel vragen op bij de onderwijstrainees die over het algemeen werkzaam zijn op meer traditionele scholen. Zij zijn bijvoorbeeld benieuwd hoe het is om op De Nieuwste School te werken. Na de rondleiding van de leerlingen gaan zij daarom in gesprek met docenten. Ook Van Gorp sluit aan, omdat zij als geen ander weet hoe die overgang is: zij werkte tot vijf jaar geleden op een traditionele school. “In het begin moest ik vooral wennen aan het feit dat er hier op school altijd leerlingen om je heen lopen. Er was zelfs geen lerarenkamer om even een kop koffie te drinken, dat vond ik heel vreemd. Totdat je merkt wat voor prettige sfeer dat oplevert.”
Trainingsprogramma nieuwe docenten Omdat dit voor nieuwe docenten een flinke omschakeling is, krijgen zij een trainingsprogramma aangeboden. Van Gorp: “Naar aanleiding van het Ontwikkelmodel Lerende Organisatie van School aan Zet bleek dat wij ons meer moeten richten op de
5
“Het is een eer om anderen rond te leiden op onze school” ontwikkeling van nieuwe leraren. Daarom hebben we voor hen een begeleidingsprogramma opgezet. Ook hier op school geldt dat we van en met elkaar willen leren.“ Na vragen van de trainees blijkt dat ook de docenten hier constant in ontwikkeling zijn. Van Gorp: “Wij organiseren regelmatig onderwijsateliers waarbij leraren rond een bepaald expertisegebied een workshop aan collega’s geven. Dat is ontzettend leerzaam.”
Evaluatie van de dag Nadat iedereen is uitgepraat en de vragen zijn beantwoord, vertrekken de trainees weer naar één van de ‘huiskamers’ waar zij de dag doornemen met Van Gorp en directeur Maria Michels. Enkele conclusies die de trainees trekken zijn dat de leerlingen hard werken, volwassen overkomen en met trots over hun school vertellen. Toch levert dit ook vragen op. Zo merkt Wolterink op: “Ik kan me zo voorstellen dat je continu in een spagaat zit, omdat je verwondering centraal wilt stellen terwijl je wel resultaten wilt behalen. Het lijkt mij lastig om dit systeem op mijn school bijvoorbeeld te introduceren.” Van Gorp begrijpt dit volledig: “Wij zijn met dit onderwijsconcept gestart, maar een traditionele school ombuigen tot dit concept is niet gemakkelijk. Dat is echter ook niet nodig. Een hoogleraar zei eens tegen mij: Create Bubbles. Je hoeft niet het hele systeem om te gooien, maar kunt kleine aanpassingen maken binnen je eigen school. Het gaat stap voor stap.”
“Create Bubbles” Iedereen is welkom Aan het eind van de dag zijn de trainees enthousiast. Ook Wolterink kijkt met een goed gevoel terug: “Je doet veel inspiratie op. Gelukkig waren er vandaag ook enkele collega’s van mij aanwezig dus ik kan met hen nog eens napraten over deze dag. Ik raad het anderen aan eens buiten de eigen schoolmuren te kijken.” Ook
6
Van Gorp is tevreden. Zij is blij dat ze anderen een kijkje binnen DNS mag geven: “Het is een eer om anderen rond te leiden op onze school. Enkele jaren geleden was het vertrouwen weg en werd de stekker er bijna uitgetrokken bij DNS. De slagingspercentages waren te laag. We hebben er met z’n allen voor gezorgd dat de resultaten verbeterden en nu zijn we een school met een onderwijsconcept dat bij zowel leerlingen als leraren aanslaat. Het aantal aanmeldingen is ieder jaar groot en ook veel jonge docenten geven aan graag bij ons te willen werken. Nu we vaker aanmeldingen krijgen voor schoolbezoeken, zullen we wel moeten werken met een planning. Maar dat doen we graag: het is bijzonder schoolleiders en docenten te mogen ontvangen. Iedereen is welkom.”
Ook een referentieschool bezoeken? Via de website van School aan Zet kunt u zien op welke data u bij De Nieuwste School, en bij de andere referentiescholen, terecht kunt. Het is zeker raadzaam met een paar collega’s een bezoek te plannen: zo kunt u gezamenlijk voorbereiden en bespreken hoe u de opbrengsten mee terugneemt naar uw eigen school. Bekijk de intekenkalender via http://bit.ly/1DMniQL.
Over het OnderwijsTraineeship Het OnderwijsTraineeship is een tweejarig leerwerktraject voor recent afgestudeerde of gepromoveerde academici. De trainees geven les in een ‘tekortvak’, behalen een eerstegraads onderwijsbevoegdheid en verdiepen zich in actuele onderwijsthema’s. Heeft u interesse in het aannemen van een trainee (start: augustus 2015) of wilt u meer weten over het programma? Kijk op www.onderwijstraineeship.nl/scholen.
7
Jan Klein
Passie voor onderwijs
werkt al 37 jaar in het onderwijs. Eerst als docent economie in het voortgezet onderwijs en het hoger beroepsonderwijs. Sinds 1994 in een eindverantwoordelijke functie als rector en nu als bestuurder van een VO-school. Daarnaast volgt hij een studie Onderwijswetenschappen aan de Open Universiteit. www.nuborghcollege.nl
In de publieke opinie wordt de indruk soms gewekt dat het slecht gesteld is met de kwaliteit van het Nederlandse onderwijs. Het tegenovergestelde is echter waar: uit internationaal vergelijkend onderzoek blijkt dat Nederland het al jaren goed doet als het gaat om onderwijskwaliteit. Maar we willen meer. We willen het best mogelijke onderwijs voor onze leerlingen. Dat is een mooie, maar ook stevige uitdaging: we bereiden leerlingen voor op een toekomst die niemand kent en moeten ons daarbij voortdurend aanpassen aan veranderende vragen van de maatschappij, de arbeidsmarkt, ouders en leerlingen. Het streven naar excellent onderwijs vraagt om scholen waarin leraren, schoolleiders en bestuurders erin slagen zichzelf en elkaar continu te verbeteren. Scholen waarin wordt geleerd in teamverband, sprake is van een lerende cultuur en de directie het leren faciliteert en stimuleert. Uit onderzoek dat School aan Zet heeft laten uitvoeren (Universiteit Utrecht, 2015) blijkt dat deze aspecten kenmerkend zijn voor scholen die lerende organisaties zijn. Deze scholen verbeteren zichzelf continu door voortdurend van en met elkaar te leren. School aan Zet versterkt Nederlandse scholen daarom in hun ontwikkeling naar lerende organisaties. Daarbij komen we dagelijks prachtige voorbeelden van samenwerken en samen leren tegen, zoals het voorbeeld van Jan Klein en zijn collega’s (zie hiernaast), die iedereen binnen de schoolorganisatie betrekken bij onderwijsontwikkelingen. Meer van deze voorbeelden vindt u in de brochure “Passie voor onderwijs”, over twaalf inspirerende samenwerkingen: van teamleren binnen de school tot samenwerkingen tussen PO- en VO-scholen, en van samenwerking met bedrijven uit de regio tot meer georganiseerde samenwerkingsverbanden zoals het leernetwerk Lead & Learn en het traineeship Eerst De Klas: bit.ly/1F73eXF. Laat u inspireren door deze verschillende samenwerkingsvormen en doe er uw voordeel mee in uw streven naar het best mogelijke onderwijs voor uw leerlingen!
Samen het beleid maken D
e samenleving verandert snel en ontwikkelingen op
en verbinding binnen de school. Bovendien kijken we
allerlei terreinen volgen elkaar in hoog tempo op. Wie
binnen een projectgroep goed hoe we elkaars kwaliteiten
had bij de lancering van de iPad vijf jaar geleden kunnen
kunnen aanvullen en hoe we elkaar kunnen versterken.
bevroeden dat een tablet nu gemeengoed is? Dit soort
Onze projectgroep voor de stimulering van bètatechniek
ontwikkelingen vraagt om een flexibele houding van onder-
bijvoorbeeld, bestaat uit een enthousiaste motivator en
wijsorganisaties. Wat nu de iPad is, is morgen weer iets
een productontwikkelaar, die concrete middelen ontwerpt,
heel anders. Docenten moeten flexibel kunnen omgaan
zoals een box met alle benodigdheden voor een practi-
met de omgeving. Ze moeten snel kunnen schakelen en
cum. Samen vormen ze een gouden koppel.
meedenken waar het nodig is. Voor ons reden om docenten op allerlei manieren in een vroeg stadium bij ons beleid te betrekken. Waar voorheen de directie beleidsplannen schreef, draagvlak creëerde en vervolgens tot uitvoering over ging, schrijven de docenten er nu zelf aan mee. Samen met locatiedirecteuren en
Waar voorheen de directie beleidsplannen schreef, schrijven de docenten er nu zelf aan mee
teamleiders gaan ze in een groep met een visiestuk aan de slag. Aan ons huidige strategisch plan bijvoorbeeld
De lerende organisatie die we beogen te zijn, vergt inzicht
schrijven vijf docenten mee. Zo leren we van elkaar.
in leer- en groepsprocessen, zoals draagvlak creëren en omgaan met weerstand. Verder willen we weten hoe an-
Omdat we docenten veel meer dan voorheen bij planvor-
dere scholen dat aanpakken en of er goede praktijkvoor-
ming betrekken, is het goed om samen te komen en te
beelden zijn. School aan Zet hielp ons deze procesvragen
evalueren waar iedereen precies mee bezig is. Dat doen
scherp te krijgen door er met ons over van gedachten
we twee keer per jaar. Dan geven de verschillende project-
te wisselen. Heel verhelderend. Andere voorwaarde om
groepen, waarin zowel bestuur en directie als teamleiders
zo’n lerende organisatie te kunnen zijn, is dat je elkaar
en docenten zijn vertegenwoordigd, een presentatie over
vertrouwt, accepteert en weet te vinden. Verder moet je
de voortgang en voorzien ze elkaar van feedback. Dit zijn
als bestuurder en directie het goede voorbeeld geven door
waardevolle bijeenkomsten, want er wordt veel kennis
elkaar ook op bestuurs- en directieniveau feedback te
uitgewisseld. In die projectgroepen werken mensen van
geven. Samen heb je meer denkkracht en bereik je een
verschillende locaties samen, wat zorgt voor eenheid
hoger kennisniveau.
9
S A M E N A A N D E S L AG M E T LE AD & LE ARN PO
L
eidinggeven aan een lerende organisatie waarbij het samen leren centraal staat. Dat is de kern van Lead & Learn PO, een reeks inspiratiesessies die School aan Zet organiseert voor ambitieuze schoolleiders in het primair en speciaal (basis)onderwijs. We spreken drie directeuren die zich hebben ingeschreven. Waarom doen zij mee en wat verwachten zij van Lead & Learn PO?
te weinig benut. Dankzij Lead & Learn PO hopen we niet alleen met elkaar, maar ook met de andere deelnemers kennis te delen.”
Hans van Kooten heeft zich samen met zijn collega Hubert Vrind, eveneens directeur op De Ontdekking, ingeschreven voor Lead & Learn PO. Van Kooten vertelt waarom de twee directeuren willen deelnemen: “Met drie scholen uit het onderwijsbestuur de Almeerse Scholen Groep zijn wij een samenwerking aangegaan met als doel professionele leergemeenschappen te ontwikkelen. Lead & Learn PO ligt helemaal in lijn met onze visie.” De directeur heeft dan ook duidelijk voor ogen wat hij wil bereiken met deelname aan Lead & Learn PO: “We hebben allemaal het gevoel dat we opnieuw het wiel uit moeten vinden, terwijl er genoeg good practices zijn waar we van kunnen leren. Tijdens de sessies hoop ik dan ook net zoveel te halen als te brengen.” Eén van de scholen waar De Ontdekking mee samenwerkt is De Albatros. Wim van Slijpe is directeur op deze basisschool en legt uit waarom de samenwerking zo belangrijk is: “Directeuren leven te veel op een eigen eilandje. Met deze drie scholen hebben wij nu een eerste stap gezet naar een betere samenwerking. We leren daadwerkelijk van elkaar; samen moet je het doen. Met Lead & Learn PO hopen we ons netwerk verder uit te breiden.” Ook Van Slijpe heeft hoge verwachtingen van Lead & Learn PO: “Ik ben ervan overtuigd dat het een intervisie wordt op niveau. Dat we kritisch zijn en van elkaar leren en dat daaruit mooie contacten ontstaan. Ik ben heel benieuwd.”
“We leren daadwerkelijk van elkaar; samen moet je het doen” Net zoals Van Kooten en Van Slijpe kijkt ook Joost de Bruin, de derde directeur die betrokken is bij de samenwerking, uit naar de start van Lead & Learn PO. “Ik heb er zin in om de volgende stap in ons proces naar een lerende organisatie te zetten. Van anderen Goed schoolleiderschap is een belangrijke voorwaarde voor de kunnen we nog meer leren.” Volgens De ontwikkeling naar een meer professionele lerende organisatie waar samen Bruin biedt Lead & Learn PO veel kansen: leren centraal staat. Om schoolleiders te versterken is School aan Zet dit “We hebben een ervaren team met veel schooljaar gestart met Lead & Learn PO, een reeks inspiratiesessies voor kennis in huis, dat geldt voor alle drie de ambitieuze schoolleiders in het primair en speciaal (basis)onderwijs. Ruim scholen. Die kennis wordt echter nog
DE PROFESS IONAL ISER INGST IPS VA N M A R T I N D O G G E R
I
“
edere dag is anders, dat is wat dit vak zo mooi maakt.” Martin Dogger geeft les aan groep zes op OBS De Schatkamer in Zwolle. Daarnaast is hij één dag in de week werkzaam als ambulant directeur. Inmiddels staat Dogger 7,5 jaar voor de klas. In die jaren heeft hij flink wat ervaring opgedaan. Dé aangewezen persoon om zijn professionaliseringstips met andere leraren te delen. “Hou open contact met leerlingen én ouders. Ik denk dat het belangrijk is dat je hen allebei bij het onderwijs betrekt, zodat er een open cultuur ontstaat. Deze cultuur heerst op onze school in Zwolle en het is fijn om op deze manier te werken. Soms kan het lastig zijn om tegen een ouder te zeggen hoe een leerling presteert, maar handel naar eer en geweten. Ik kan uit eigen ervaring zeggen dat ouders dit waarderen.”
Visie “Zorg ervoor dat jouw visie aansluit bij de visie van de school. Komt de visie van de school overeen met je eigen overtuigingen? Ik heb het geluk dat ik bij OBS De Schatkamer helemaal op mijn plek zit. De open cultuur die heerst op deze school sprak mij direct aan. Maar dat komt doordat ik mij ook in de visie van de school herken. Ontstaat er wrijving? Dan kun je het gesprek aangaan met je collega’s of verder kijken.”
Ontwikkeling “Blijf jezelf ontwikkelen door veel te lezen, cursussen te volgen en door te leren. Ik lees zelf veel artikelen en boeken over het onderwijs, omdat ik het belangrijk vind dat je weet waar je mee bezig bent. Je moet zelf de touwtjes in handen houden en weten wat het beste is voor je leerlingen. Door jezelf te blijven ontwikkelen leer je niet alleen veel, het is ook nog eens heel interessant. Volgend jaar wil ik daarom starten met de master Educational Leadership. Klinkt chique hé? Ook ik wil mezelf blijven ontwikkelen.”
“Blijf jezelf ontwikkelen“
350 ambitieuze schoolleiders gaan dit schooljaar aan de slag om nóg beter leiding te geven aan een lerende organisatie, gericht op meer samen leren. Meer informatie? Kijk op http://bit.ly/1AZXCN6.
10
11
EEN DAG OP STAP MET
R I A S LU I T E R
Als expert van School aan Zet versterkt Ria Sluiter 22 scholen in het noorden en oosten van het land in hun ontwikkeling naar een lerende organisatie. Met haar jarenlange ervaring als bestuurder en manager in het onderwijs is zij de geknipte persoon voor de rol van kritische vriend voor deze scholen. Vandaag heeft Sluiter een drukke dag voor de boeg.
Voor mijn werk leg ik hee l wat kilometers af. Ook vandaag heb ik een volle agenda. In mijn auto heb ik altijd een voo rraad publicaties, ontwikkelmodellen en ond erzoeksrapporten liggen die ik gebruik tijdens mijn bezoeken aan de scholen.
12
Mijn eerste bestemming vandaag is Het Stedelijk Lyceum in Enschede, waar momenteel veel verandert op de scholen. Zo wordt het vmbo omgevormd tot het Stedelijk Vakcollege Enschede. De vmbo-leerlingen krijgen volgend schooljaar les op één locatie in de stad. Ik probeer het kernteam dat het nieuwe onderwijs voorbereidt in een aantal gesprekken bij te staan in hun ontwikkeling naar een lerende
Ik ga langs bij Bert Berendsen, projectleider van het Stedelijk Vakcollege. Zijn kernteam bestaat uit docenten die voor komend schooljaar de koers en de start van het vakcollege aan het voorbereiden zijn. Een hele klus. Hier bespreken we de drie voorwaarden van een lerend team: een ambitieuze cultuur, een lerend team en een faciliterende schoolleider.
Vervolgens stap ik de auto weer in, terug naar Utrecht. Daar geef ik samen met Douw e Beiaard, een collega van de TU in Eindhoven , een Masterclass aan 40 onderwijstrainees over veranderkunde op scholen. Ik heb bovendien Celia van der Does van de Stichting LeerKracht uitgenodigd om iets te vertellen over hun aanpak. Het was ontzettend leuk om te doen !
organisatie.
13
H
oe geef je leiding aan een professionele leergemeenschap? Dat was het thema van het tweedaagse directeurenoverleg dat op 16 en 17 april plaatsvond in hotel Zuiderduin in Egmond aan Zee. Alle directeuren van de scholen die onderdeel uitmaken van stichting Talent Primair waren deze dagen aanwezig op de bijeenkomst die onderdeel uitmaakt van de aanpak Samen Leren Inhoud Geven van School aan Zet. Talent Primair is een stichting voor het basisonderwijs waar 26 scholen uit de Gooi en Vechtstreek onder vallen. In 2012 maakten vijf scholen van Talent Primair voor het eerst kennis met het gesprekkenparcours van School aan Zet. Maarten Tromp is directeur op de Kamperfoelieschool in Huizen, één van de scholen die zich direct inschreef voor deelname aan het programma. Tromp werkt sinds drie jaar als directeur op de openbare school en is enthousiast over de samenwerking: “Toen ik hoorde over de mogelijkheid om deel te nemen aan het programma School aan Zet heb ik deze kans met beide handen aangegrepen. Als school probeer je de beste kwaliteit van onderwijs aan je leerlingen te bieden. Daarin was voor ons nog veel winst te behalen.”
Zichtbare resultaten In het eerste jaar richtte De Kamperfoelieschool zich op het thema Opbrengstgericht werken. En met resultaat volgens de directeur: “Na de eerste gesprekken zag ik daadwerkelijk vooruitgang in de kwaliteit van ons onderwijs. De inspectie bevestigde dit: wij scoren nu een stuk beter.” Om dit te bereiken moesten er enkele zaken veranderen. Tromp: “Wij wilden bijvoorbeeld leren hoe je goed met een groepsplan werkt. Inmiddels is dit echt een werkdocument geworden dat iedere vijf weken wordt bijgesteld. Daarnaast ligt de verantwoordelijkheid nu lager in de organisatie. Het is niet alleen mijn feestje: we doen het met het hele team. Dat zijn mooie resultaten.”
Van 5 naar 26 deelnemende scholen
LEIDINGGE VEN A AN EEN PROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAP
14
En Tromp was niet de enige enthousiaste deelnemer, ook de andere vier deelnemende scholen hadden goede ervaringen. Toen School aan Zet vorig jaar de aanpak Samen Leren Inhoud Geven introduceerde, besloot Talent Primair daarom alle 26 scholen aan te melden. Hans Broekhof is directeur op zowel de Tweemaster in Nigtevecht als De Catamaran in Loosdrecht. Hij is blij met deze kans: “De reacties van de andere deelnemers maakten mij enthousiast. Waarom ik mij in eerste instantie niet heb opgegeven weet ik niet precies meer, maar ik ben erg blij dat ik nu alsnog de mogelijkheid krijg. Alle versterking is welkom.”
Waardevolle bijeenkomsten De aanpak Samen Leren Inhoud Geven betekent dat het gehele bestuur meedoet. In het kader van deze aanpak heeft Talent Primair een activiteitenplanning gemaakt. Inmiddels hebben er al verschillende bijeenkomsten plaatsgevonden, waaronder de tweedaagse voor directeuren in Egmond aan Zee. Tromp en Broekhof waren allebei aanwezig deze dagen. En hoewel het één van de eerste zonnige dagen was, vonden zij het beiden niet erg om binnen te zitten. Tromp: “Deze bijeenkomsten zijn ontzettend leerzaam. Je wordt gedwongen om goed naar je school te kijken en eens na te denken welke stappen er gezet moeten worden. Maar je hoeft het niet alleen te doen. Je overlegt met je collega’s en met de experts waar vaak waardevolle tips en ideeën uit voort komen waar je vervolgens met je eigen team mee aan de slag gaat.”
Succes mag je vieren Ook Broekhof vindt de bijeenkomsten waardevol: “Sommige leraren hadden bij ons moeite met het inplannen van instructietijd. Wij hebben veel combinatiegroepen en dat maakt het extra lastig. Zij hielden zich sterk vast aan de methode, omdat zij bang waren niet de juiste resultaten te behalen met de kinderen. Tijdens deze bijeenkomsten heb ik geleerd hoe ik hier mee om moet gaan. Concreet hebben wij nu bijvoorbeeld voortoetsen ingevoerd. Hieruit bleek dat de kinderen al over verrassend veel kennis bezitten waarop we de instructies hebben aangepast. Dat is echt een fantastisch resultaat.” Maar de focus ligt niet alleen op dat wat beter kan volgens de directeur: “Tijdens deze dagen ontdek je dat je ook al heel ver bent gekomen. Daar mag je best trots op zijn. Daarom gaan wij na het behalen van belangrijke resultaten met het hele team uit eten. Succes mag je vieren.”
“Succes mag je vieren” Vertrouwen in de toekomst Na het directeurenoverleg in Egmond aan Zee staan er nog twee sessies met School aan Zet op de agenda. Tromp: “We gaan richting afronding en het is de bedoeling dat wij in januari 2016 op eigen benen kunnen staan om dit ontwikkelingsproces zelf voort te zetten. Daar heb ik alle vertrouwen in.” Toch zou wat versterking van een expert van School aan Zet meer dan welkom zijn. Broekhof: “De versterking van onze expert vond ik echt fantastisch. Daar heb ik ontzettend veel van opgestoken. Een beetje extra stimulans van de experts is daarom absoluut welkom. Maar gelukkig hebben we nog twee bijeenkomsten te gaan. Ik zit vol met plannen en ideeën dus ik kijk nu al uit naar de volgende keer.”
15
WE R K WIJZ E R SAMEN LEREN Onlangs is de Werkwijzer samen leren ontwikkeld. De Werkwijzer samen leren is een online uitwerking van het
I N G E S P R E K M E T K WA R T I E R M A K E R T O P TA L E N T E N M A R G R I E T B U WA L DA
Ontwikkelmodel Samen Leren Inhoud Geven (http://bit.ly/1J6lYX2) en een middel om de ontwikkeling naar een lerende organisatie vorm te geven binnen alle lagen in de organisatie.
Het verband tussen de aspecten Koers, Werken met data, Lerende professionals
I
n de vorige editie van het magazine van School aan Zet werden de kwartiermakers toptalenten stuk voor stuk voorgesteld. Vandaag spreken we met één van hen: Margriet Buwalda. Zij is kwartiermaker toptalenten voor het voortgezet onderwijs in de regio Friesland, Kop van Overijssel en Noordoostpolder.
“Ik vind het belangrijk dat kinderen zich kunnen ontwikkelen en ik vind dat zij recht hebben op uitdagend onderwijs”
en Leidinggeven aan leren zijn zichtbaar De samenhang tussen de organisatielagen
gemaakt.
– Bestuurder, Schoolleider en Leraar – zijn zichtbaar gemaakt.
Wat maakt dit werk voor u bijzonder? Wat houdt uw werk als kwartiermaker toptalenten in? Mijn taak is om ervoor te zorgen dat scholen uitdagend onderwijs bieden zodat leerlingen de kans krijgen om te ontdekken waar hun talenten liggen en worden gestimuleerd om deze verder te ontwikkelen. Daarvoor ga ik één dag per week langs bij allerlei scholen en diverse bedrijven, instanties en bijvoorbeeld musea, om hen met elkaar in contact te brengen. Mijn doel is dat zij het gesprek met elkaar aangaan en leren van én met elkaar.
Door dit werk kom ik met allerlei mensen in contact. Daar leer ik ontzettend veel van. Ik raak geïnspireerd door de gesprekken en vind het mooi om te zien dat er daadwerkelijk iets in gang wordt gezet. Eigenlijk is een jaar te kort voor alle plannen die ik nog heb. Ik zou nog veel langer door kunnen gaan!
Elk aspect is opgedeeld in een aantal fasen - Beginfase, Tussenfase en
Daarnaast organiseer ik diverse activiteiten. In maart heb ik bijvoorbeeld samen met de kwartiermakers toptalenten PO uit onze regio een bijeenkomst georganiseerd over het stimuleren van talent. Hier kwamen in totaal 100 mensen op af. Daar ben ik natuurlijk ontzettend trots op. Ook staat er nog van alles op de agenda, zoals een gesprek bij een school waar ze interesse hebben in het realiseren van een plusklas, een bezoek aan een hogeschool om VO-leerlingen in contact te brengen met studenten van de hogeschool en er staat in mei een bijeenkomst gepland waarin talentonwikkeling op de havo aan bod komt.
Gevorderde fase - waardoor acties voor verdere ontwikkeling altijd aansluiten bij de huidige situatie binnen de organisatie.
U kunt als bestuurder, schoolleider of leraar zelf of onder begeleiding van een procesbegeleider (bijvoorbeeld met een School aan Zet-expert of een HR-medewerker uit de eigen organisatie) met de Werkwijzer samen leren aan de slag. De
Waarom heeft u voor dit werk gekozen?
Werkwijzer samen leren geeft mogelijkheden voor acties voor verdere ontwikkeling en de middelen die u daarbij kunt
Ik vind het belangrijk dat kinderen zich kunnen ontwikkelen en ik vind dat zij recht hebben op uitdagend onderwijs. Daarbij is het noodzaak dat hun talenten ook echt gezien worden. In het noorden van het land wordt vaak gezegd: ‘Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’, maar ook hier zitten veel talenten met speciale onderwijsbehoeften. Ook zij verdienen aandacht.
inzetten. U vindt de Werkwijzer samen leren via de website van School aan Zet of direct via http://bit.ly/1H9Aeym.
Een manier om aan de slag te gaan met de Werkwijzer samen leren: 1.
Klik op één van de ontwikkelaspecten: Koers, Werken met data, Lerende professionals, Leidinggeven aan leren.
2. Kies de gewenste organisatielaag: Bestuurder, Schoolleider, Leraar. 3.
Kies de fase van ontwikkeling waarin de organisatielaag zich bevindt: Beginfase, Tussenfase, Gevorderde fase.
16
4. Ga aan de slag met de acties die bij de gekozen fase horen en betrek daarbij de instrumenten, video’s en informatie. Foto: Marion Hoeberichts
E
ind augustus start de derde tranche van Teach & Learn. Binnen dit leernetwerk van School aan Zet gaan vooruitstrevende VO-docenten een schooljaar aan de slag om hun eigen onderwijspraktijk te verbeteren. Belangrijk bij het slagen van de interventies is de rol van de schoolleiding. In dit artikel vertellen Hans Vogelzang (deelnemer aan Teach & Learn eerste tranche en docent Scheikunde) en Klaas Arkema (adjunct-directeur bovenbouw havo) van Het Greijdanus over hun ervaringen met Teach & Learn. In de onderwijsvisie van Het Greijdanus is activerende didactiek een speerpunt. School aan Zet en een faciliteit als Teach & Learn zijn voor Arkema belangrijk om dit goed op de rit te krijgen. “Het helpt ons om tot kwaliteitsverbetering te komen, zowel in onze lessen als alles daaromheen. In onze onderwijsvisie heeft activerende didactiek een prominente plaats. De interventie waar Hans en zijn collega Klaas Beute mee bezig zijn, past heel mooi in die lijn. Ik vind erg mooi dat collega’s dit doen, en daarmee een bijdrage leveren aan onze schoolontwikkeling.”
De lat hoog leggen: zeer actieve leerlingen met goede resultaten
LERENDE LER AREN ZIJN LER AREN A AN ZE T
18
Het idee van de interventie is ontstaan door onvrede over de leerlingenhouding tijdens het vak Natuur, Leven en Technologie. Vogelzang: “We zagen helaas dat niet alle leerlingen actief participeerden in de lessen. Daarom hebben mijn collega en ik dat als uitgangspunt genomen voor de interventie. En we hebben de lat meteen ook hoog gelegd: we willen zeer actieve leerlingen, die in de les alles afkrijgen en ook nog beter scoren. Dat doen we door Eduscrum, een activerende didactiek die een positieve invloed heeft op de leeropbrengsten en de betrokkenheid van leerlingen (www.eduscrum.nl). Deze methode past goed bij ons omdat het feedback geven bevordert op alle niveaus: leerlingen onderling, leerling - docent en docent - leerling. Wat ik ook erg mooi vind, is dat de methode uitgaat van de kwaliteiten van de individuele leerling: aan het begin inventariseren de leerlingen hun sterke kanten. Vervolgens maken we groepjes bestaande uit leerlingen met complementaire kwaliteiten. Dat heeft onverwachte effecten. In plaats van vriendengroepjes zagen we nu dat een leerling die vaak als laatste werd gekozen als eerste bij een groepje werd gevraagd vanwege zijn persoonlijke kwaliteiten op het gebied van rekenen.” Arkema: “Hans is een echte aanjager in nieuwe manieren van activerende didactiek. Hij heeft dat ook in zijn takenpakket als LD-docent. Hij krijgt een dag in de week om schoolbreed zaken op te pakken die met onderwijsontwikkeling te maken hebben. Hij is bijvoorbeeld ook bezig met onderzoek naar formatief en summatief toetsen. Wat mooi is om te zien is dat hij zijn collega’s ook enthousiast krijgt. Vooral
omdat zij ervaren dat het hun werk raakt, en dat het ook een meerwaarde heeft. Aan de andere kant verwachten we ook dat onze docenten zich verbeteren, het hoort bij hun deskundigheidsbevordering. Elke docent krijgt daar de ruimte voor. Hans is iemand die dat erg rijk invult.”
Teach & Learn: externe ogen die met je meekijken Het meedoen aan Teach & Learn heeft Vogelzang geholpen de interventie goed neer te zetten. “Het zijn externe ogen die met je meekijken. Dat houdt je scherp en maakt je nauwkeuriger. De activiteiten bij de bijeenkomsten zorgen ook voor nieuwe inzichten. Bijvoorbeeld, houd de interventie in eerste instantie klein, en zorg dat de onderwijsontwikkeling zo dicht mogelijk bij de werkvloer staat. Laat je resultaten zien en communiceer op een goede manier. Hoe gaat het nu met onze hooggestelde doelen? Volgens mij zijn we die aan het halen. Leerlingen voelen zich zeldzaam serieus genomen. We zien dat ze fanatiek werken, ze starten ook uit zichzelf. Dat komt ook door de heldere doelen die we samen stellen, op een planbord wordt dat voor iedereen inzichtelijk gemaakt.”
“Het zijn externe ogen die met je meekijken. Dat houdt je scherp en maakt je nauwkeuriger” Ook zijn collega-docenten zijn enthousiast. “Ons doel is dat we in eerste instantie Eduscrum introduceren in de NLT-lessen en dat we onze ervaringen delen met zowel het havo- als het vwo-team. Op grond van onze ervaringen bouwen dat wellicht uit. We krijgen nu al wel veel enthousiaste reacties van collega’s, bijvoorbeeld toen ik een presentatie had gehouden tijdens een studiemiddag. In de week erna werd ik door twaalf collega’s aangesproken in de gang die erg benieuwd waren hoe zij er zelf mee aan de slag konden. De schoolleiding is ook erg positief over ons traject. Zoals gezegd hebben we een nieuwe schoolvisie die we nu moeten concretiseren. We hebben behoefte aan een didactiek die echt iets oplevert.”
Ook deelnemen? Eind augustus start de derde tranche van Teach & Learn. Gedurende een schooljaar werken vooruitstrevende VO-docenten onder professionele begeleiding aan het opzetten van een eigen interventie en het succesvol implementeren van die interventie op hun school. Interesse? De aanmelding voor schooljaar 2015-2016 staat nog t/m 19 juni open. bit.ly/1JD7b6I.
19
TERUGBLIK OP INSPIRERENDE E XPO’ S MA AR T 2015
S
cholen inspireren met goede voorbeelden en verbinden met elkaar is de doelstelling van de regionale expo’s die School aan Zet meerdere malen per jaar organiseert. Afgelopen maart hebben de expo’s ruim 200 bezoekers getrokken en dat brengt het totaal aantal bezoekers van de expo’s tot ruim boven de 1.000.
Wat typeerde de expo’s in maart? Het programma begon met een lunch waarbij op informele wijze collega’s van andere scholen elkaar ontmoetten en met de experts van School aan Zet werd bijgepraat. Daarna startte het plenaire programma met een keynote. Zo sprak Leon Dingemans in Eindhoven over de Waan-Zin van de dag en hoe je daar als docent, middenmanager of directeur in kunt handelen. Johannes Visser in Heerenveen gaf een interessante lezing over zijn visie op robots in het onderwijs en hij discussieerde met de bezoekers over het nut van het onderwijs waarbij kwalificatie, subjectificatie en socialisatie centraal stonden. Na de keynote waren er verschillende sessies van de referentiescholen van School aan Zet. Zo gaf Maud Croes, directeur Van der Meij College Alkmaar, in Utrecht een presentatie hoe je Lesson Study en Positive Behavior Support in kunt zetten om een goed leerklimaat op school te krijgen waarbij er voor iedereen in de school ruimte is om te leren. In
EXPO’S IN SEPTEMBER
Rotterdam gaf EBVO de Passie een goed beeld hoe kwaliteitszorg een belangrijk onderdeel is in het worden van een lerende organisatie en konden anderen leren hoe een goede PDCA-cyclus eruit kan zien. In de tweede ronde was er ruimte voor open leervragen door middel van een Open Space. Hierin stonden de vragen van bezoekers centraal en hielpen bezoekers elkaar om antwoord te vinden op hun vraag. Zo waren er gesprekken over ‘de rectorloze school’ en werden er mooie discussies gevoerd over leiderschapsstijlen. Ook organiseerde School aan Zet in samenwerking met de Regionale Talentnetwerken sessies over de vormgeving van het onderwijsaanbod om het talent van individuele leerlingen naar boven te laten komen. Het waren inspirerende middagen waarop diverse thema’s rond de lerende organisatie behandeld werden. ”Ik vind het hele concept van de expo geweldig. Het is inspirerend om verhalen te horen van scholen die het goed doen en bovendien is de setting zo geregeld dat er makkelijk contact gelegd kan worden met mensen van de goede voorbeelden”, was de reactie van een deelnemer. Benieuwd naar de inhoud van die thema’s? Veel van de presentaties kunt u online terugvinden via bit.ly/1biPCNm.
Kon u er in maart niet bij zijn of wilt u nogmaals een expo bezoeken? School aan Zet organiseert in september 2015 een nieuwe reeks expo’s. Meer informatie vindt u via bit.ly/1EqS67H.
D E LO O P BA A N VA N
MARRIT MEURSING Steenwijk Area, Netherlands | Education Leeftijd
23 jaar
Functie
Leerkracht op de Generaal van den Boschschool in Willemsoord
en de Emmaschool in Steenwijk
Education
Katholieke Pabo Zwolle (KPZ) en master Leren en Innoveren
https://www.linkedin.com/pub/marrit-meursing/a4/6ba/925/
Wat doet u in het dagelijks leven? Nadat ik anderhalf jaar geleden de PABO in Zwolle heb afgerond, ben ik direct gestart met het project VierSlagLeren. Dat betekent voor mij dat ik twee jaar lang twee dagen per week voor de klas sta en daarnaast de master Leren en Innoveren volg. Die combinatie sprak mij heel erg aan: doen waarvoor ik vier jaar lang geleerd heb en daarnaast een verdiepingsslag door het volgen van een master. Ik ben nu anderhalf jaar bezig met dit traject en het bevalt me uitstekend. Daarnaast werk ik nog voor Stichting Op Kop.
Wat voor werk doet u voor deze stichting? Binnen een school werk ik aan een innovatieproject met betrekking tot onderzoekend leren. In het eerste jaar van de opleiding heb ik me gericht op het kunnen formuleren van goede onderzoeksvragen door leerlingen. Het tweede jaar hield ik mij bezig met de 21st Century Skill ICT-vaardigheden, omdat leerlingen na het opstellen van een onderzoeksvraag ook nog tot goede antwoorden moeten kunnen komen. Ontzettend interessant om te doen, omdat je ook op deze manier iets kunt bijdragen aan de ontwikkeling van het onderwijs.
Waarom heeft u voor dit vak gekozen? Zelf heb ik mooie herinneringen aan mijn basisschoolperiode. Vroeger zei ik daarom altijd al dat ik juf wilde worden. Ik wil kinderen net zo’n fijne herinnering meegeven als die ik heb aan die tijd. Het pedagogisch aspect vind ik bovendien heel belangrijk. Omdat ik mijn pedagogische vaardigheden nog meer wil ontwikkelen, volg ik daarom nu ook de cursus Pedagogisch Tact van het NIVOZ.
U staat voor de klas, volgt een master, doet een cursus en werkt daarnaast aan diverse projecten. Is dat niet druk? Dat is nog niet het enige! Daarnaast heb ik de afgelopen periode een artikel geschreven voor de JSW, ik heb een workshop gegeven op de studieconferentie in Lunteren van School aan Zet en ik heb een voorlichting over VierSlagLeren gegeven tijdens Startersdag op de KPZ. Tot slot heb ik ook nog samen met een collega een workshop gegeven over onderzoekend leren aan leraren binnen Stichting Op Kop. Het is absoluut druk, maar ik ben erg gemotiveerd. Als je heel graag wilt, dan kan het.
Wat hoopt u in de toekomst te mogen doen?
20
Mijn droombaan zou bestaan uit parttime lesgeven en parttime werken aan projecten. Maar als ik na mijn master een baan zou kunnen krijgen voor de klas, dan zou ik deze kans natuurlijk ook met beide handen aanpakken. De afgelopen anderhalf jaar heb ik gemerkt hoe fijn ik het vind om les te geven. Daarom weet ik zeker dat ik ook in de toekomst voor de klas wil staan.
21
Deze pagina wordt u aangeboden door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
COLUMN
VO LG E E N M A S T E R- O F B AC H E LO R O P LE I D I N G M E T D E LE R A R E N B E U R S Van 1 april tot 1 juli kunnen leraren in het primair en voortgezet onderwijs, mbo en hbo een Lerarenbeurs aanvragen voor een masterof bachelorstudie. De beurs bestaat uit twee subsidies. De leraar ontvangt subsidie voor studiekosten, studiemiddelen en reiskosten. Elke leraar kan maximaal zevenduizend euro per jaar ontvangen om collegegeld te betalen en maximaal zevenhonderd euro voor studieen reiskosten. De werkgever kan subsidie ontvangen om de leraar studieverlof te verlenen en een vervanger aan te stellen. Inmiddels al ruim 45.000 beurzen toegekend.
een professionele ontwikkeling door waarin samen leren centraal staat. Vanaf dit jaar krijgen leraren daarom meer studietijd voor een master. Het gaat om een verhoging van het aantal studieverlofuren van 4 naar maximaal 8 uur in het primair onderwijs en in het hbo en van 4 naar maximaal 6 uur in het voortgezet onderwijs en het mbo. Ook kunnen leraren die eerder gebruikt gemaakt hebben van de Lerarenbeurs voor een bacheloropleiding opnieuw een beurs aanvragen voor een masteropleiding. Tevens is de beurs beschikbaar
Verruiming voor meer masters
Daarnaast hebben leraren nu een maand langer de tijd om een Lerarenbeurs aan te vragen. Op www.duo.nl/lerarenbeurs kunnen leraren een Lerarenbeurs aanvragen van 1 april tot 1 juli 2015. Hier is ook meer informatie te vinden over de voorwaarden.
Om meer leraren in staat te stellen een masteropleiding te volgen, is de Lerarenbeurs verruimd. Leraren kunnen met een masteropleiding hun vakkennis en vaardigheden versterken en zo bijdragen aan de kwaliteit en diversiteit van het team. Hiermee maakt de school
voor intern begeleiders, zorgcoördinatoren en remedial teachers.
A AN ZET?
HANNA NIEUWDORP 08:30 Ik ga een column schrijven, dus installeer ik mij met cappuccino en laptop in de docentenkamer. Ik heb nog 1 dag, en ik ben (te) laat begonnen met het opschrijven van mijn ideeën. Dit is niet de handigste plek is om rustig te zitten, maar het is dicht bij de printer, koffie en toiletten. Ik heb nog wat kleine klusjes te doen en mijn dag is toch bijna lesvrij. Mijn examenleerlingen zijn thuis of in de gymzaal proefexamens aan het maken en 5 vwo is op excursie. Mooi! Ik heb de hele dag de tijd!
collega 4, 5 en 6 te luisteren naast me.
09:00 Terwijl ik sta te kopiëren en scannen komt mijn bestuurder (Collega 1) langs. Die heb ik echt al heel lang niet gesproken. We hebben het binnen twee minuten over belangrijke overkoepelende thema’s als transparantie, visie, lerende organisatie. 20 minuten later open ik mijn mail en zie ik dat ik de documenten verkeerd heb ingescand.
11:00 Misschien tóch les in 5HAVO? Ik loop voor de zekerheid naar het lokaal. Nee, er is niemand. Want de lessen waren facultatief en straks is er al een proefexamen (waar ík dus ook ga surveilleren).
09:30 Collega 2: “Hee Hanna! Hoe staat het met je column? Er staat nog niks op papier. Ik trek een ernstig gezicht en zeg dat ik heel hard bezig ben. 09:40 Collega 3: “Mooi dat ik je hier even tref! Sorry dat ik je even stoor, maar wil jij even kijken of ik alle punten heb meegenomen in deze evaluatie van onze reis van afgelopen week?” (Ik was vorige week ik York met 44 vijftienjarigen) Ik doe nog een suggestie over feedback op de docenten en ga weer aan de slag. Ik schrijf zowaar 8 regels. 09:50 Het is bijna pauze. Ik zou ergens anders kunnen gaan zitten want alle collega’s die vandaag wél heel hard aan het lesgeven zijn komen zo binnenstromen. Ik ben eigenlijk net lekker bezig, want ik heb tenslotte al 1 paragraafje, dus ik ga even sociaal doen.
22
10:15 Nu heb ik echt even de tijd om aan de slag te gaan! Ik zet mijn koptelefoon op en ga over op ‘niet-storen-stand’. Best mooie muziek, en het is eigenlijk ook leuk om naar
10:55 Collega 7: “Moet jij eigenlijk vandaag surveilleren?” “Nee hoor! Ik zit gewoon te schrijven aan mijn column en heb de hele dag de tijd.” “Ik zou het wel even checken want ik wist het ook niet maar moest toen toch.” “Maar ik heb hele andere dingen gepland!” 1 minuut later kom ik er via collega 8 achter dat ik WEL moet surveilleren. Om 13:00. Tot 15:00. 2 uur minder voor de column. Nu moet ik gaan opschieten.
11:15 Ik weet het nu zeker. Dit gaat niet opschieten, maar het geeft me misschien inspiratie voor mijn column. 11:25 Ah, mijn locatiedirecteur (collega 10) komt aanlopen! Benieuwd wat hij wil vragen. “Kijk eens naar deze foto. Past deze aansluiting van mijn auto op jouw vouwwagen?” We bespreken de komende vakantie en hoeveel plezier hij van het lenen van mijn vouwwagen gaat hebben. 11:35 Het is al weer bijna onderbouwpauze. Het gaat zo gezellig druk worden. 12:00 Ik stop er mee! De teller staat opeens op 845 woorden. Ik moet er nog 345 gaan schrappen. Was ik vandaag aan zet? De column is in ieder geval af. Fijne zomervakantie alvast! Hanna Nieuwdorp is docent Engels in de bovenbouw van het tweetalig VWO en coach van (nieuwe) docenten op RSG Slingerbos/ Levant in Harderwijk. Ook zit zij in de klankbordgroep van School aan Zet om mee te denken over het programma.
23
Colofon Dit magazine is een uitgave van School aan Zet. Contact Meer informatie over School aan Zet op www.schoolaanzet.nl Adresgegevens Lange Voorhout 20, 2514 EE Den Haag Postbus 556, 2501 CN Den Haag
Digitale nieuwsbrief aanmelden via
[email protected] Twitter: @schoolaanzet, Facebook: School aan Zet Coördinatie en teksten: Lucienne Post, Irene Boer Fotografie en vormgeving: Stumedia.nl en ONS creatief buro Druk: Rijser Grafische Communicatie
