Bouwen met Baksteen 1/2011
Hoekgebouwen Pour recevoir cette revue en français, contactez-nous au 02/511.25.81
nr 133 - driemaandelijks tijdschrift - januari-februari-maart 2011 - afgiftekantoor 8000 Brugge 1 - 2de afdeling
BOUWEN MET BAKSTEEN 24
tweeënveertigste jaargang
HOEKGEBOUWEN Het is vaak de gewoonte om op de ‘hoek van de straat’ af te spreken. Misschien omdat de hoek die door twee straten wordt gevormd eenvoudig herkenbaar is en in vergelijking met een straat, woonblok of wijk over een bepaald strategisch aspect beschikt. Het gaat echter om moeilijke percelen die verplichtingen met zich meebrengen: de nauwheid, confrontatie met verschillende stijlen, verbindingspunt tussen een hoofdstraat en een secundaire straat, enz. Vele van de percelen zijn trouwens onderbenut: het zijn vaak braakliggende terreinen, gronden met reclameborden erop en/of garages,... De projecten die in dit nummer van ‘Bouwen met Baksteen’ als voorbeeld worden gesteld, geven de toon van een hele wijk aan, zelfs al was er tweemaal zoveel vindingrijkheid nodig om het potentieel uit deze terreinen te halen. Het hoekgebouw is geen gewoon gebouw... het moet ambitie uitstralen!
2011
Foto: Stijn Bollaert
1
2
BOUWEN MET BAKSTEEN 2 4 tweeënveertigste jaargang 2011
Wooncomplex in Evere BURO II & ARCHI+I Foto’s: Filip Duj ardin
Dit complex van 34 wooneenheden werd door het architectenbureau BURO II & ARCHI+I gerealiseerd. Het project, ontwikkeld door Immo Grana, beantwoordt aan de vraag van de Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest (GOMB). Het project bevindt zich in een woonwijk, op de hoek van de Sohiestraat en de Norgastraat te Evere. Het omvat twee appartementsgebouwen die zich aan weerskanten van de Sohiestraat situeren en enkele eengezinswoningen
BOUWEN MET BAKSTEEN 24
tweeënveertigste jaargang
2011
die zich achteraan het hoofdblok bevinden. De tussenkomst van de architecten is heel opmerkelijk in de wijk. Ze hebben geprobeerd om het project in de wijk te verankeren door verschillende, bestaande typologie-elementen een andere interpretatie te geven. De verschillende volumes passen zich daardoor aan de bestaande gebouwstijlen aan. Door een lichte terugtrekking van het metselwerk in de nisuitbreidingen wordt als het ware een bepaalde verticaliteit gecreëerd. Een spel van geveluitsprongen zorgt voor een zachtere, lange gevel en een lichter volume. Dit refereert naar het ritme van de naburige, nauwe rijwoningen. De baksteen speelt hier de rol van verbindings-
De glooiing van de straat komt in de
Kwaliteitsvolle woningen hebben
element met de naburige woningen.
architectuur tot uiting, met name in
vandaag de dag op dit hoekterrein de
Een buitengewone aandacht gaat ook
een sokkel uit blauwe steen.
plaats ingenomen van een gesloopte,
naar het creëren van private buiten-
De architecten hebben de hoek ook
oude garage.
ruimten: loggia’s, tuintjes, terrassen,
afgezwakt door een kromming te
enz.
gebruiken.
www.buro2.be – www.archi.be
3
4
BOUWEN MET BAKSTEEN 2 4 tweeënveertigste jaargang 2011
Woning in Antwerpen Cuypers & Q architecten Foto’s: Stijn Bollaert
AG Vespa, autonoom
tigd op de hoek van de Pothoekstraat
gemeentebedrijf van de stad Antwer-
en de Potgieterstraat, geniet van een
pen, is zeer actief in het opwaarderen
belangrijke zichtbaarheid wat er op
van braakliggende percelen of verla-
zich voor zorgt dat haar impact op de
ten woningen. Het doel ervan is het
wijk nog een stuk frappanter is.
opnieuw creëren van een kwaliteitsvolle
De architecten die aangewezen waren
woonsfeer in de stad, vooral bestemd
als ontwerpers hebben eerst en vooral
voor jonge gezinnen. Het zijn inderdaad
een haalbaarheidsonderzoek uitge-
tussenkomsten die op acupunctuur kun-
voerd omtrent de typologie die op dit
nen lijken maar die voor een opleving van
perceel zal worden gecreëerd. Een
de volledige wijk moeten zorgen.
prominente vraag daarbij was: zullen we twee kleine woningen ontwerpen of
Deze woning van de architecten Cuy-
kiezen voor één grotere woning? Het is
pers & Q ligt volledig in de lijn van
de tweede optie die uiteindelijk werd
deze ontwikkeling. De woning, geves-
uitgewerkt.
BOUWEN MET BAKSTEEN 24
tweeënveertigste jaargang
2011
De architecten hebben vanwege het gesloten hoekperceel de leefruimten op de hoogste verdieping ontworpen... de ‘bel-étage’ waarin men zich op een bijzondere manier uit het drukke stadsleven kan terugtrekken en daarbij een mooi perspectief krijgt op de stedelijke skyline. De uitgesneden volumetrie van het gebouw heeft bovendien geleid tot de inrichting van een dakterras op 2 niveau’s, grenzend aan een ‘tuin’kamer aan de zijde van de secundaire straat. Deze uitsnijding in de gevel en de hoge ramen verlenen karakter aan het huis en beklemtonen sterk de hoek. De eerste verdieping bestaat uit de kamers terwijl het gelijkvloers als een buurtwinkel, werkruimte voor vrij beroep, een kinderopvangruimte of voor een andere functie kan worden ingericht. Deze verdieping communiceert met het huis maar kan ook via de straathoek worden betreden. Om een zekere massiviteit en stevigheid ten toon te kunnen spreiden, hebben de architecten gekozen voor gelijmd metselwerk van donkere bakstenen in wildverband. Deze woning openbaart zich als een knap voorbeeld van stadsarchitectuur; ze vormt (uiteindelijk) een mooi sluitstuk voor dit driehoekige blok. www.cuypers-Q.be
5
6
BOUWEN MET BAKSTEEN 2 4 tweeënveertigste jaargang 2011
Administratief gebouw van de faculteit van financiën, bankwezen en boekhouding in Lille, Frankrijk Damien Surroca Foto’s: Julien Lanoo
Deze administratieve ruimte van de faculteit van financiën, bankwezen en boekhouding (FFBC) is gevestigd op het universitaire terrein van de faculteit Rechten. De universiteit heeft oude industriële ateliers gerenoveerd om aan circa 12.000 studenten onderwijs te kunnen geven. Tijdens de jaren ’80 hebben andere architecten zich bezig gehouden met het verbouwen en verbinden van de verschillende, bestaande gebouwen. De toegang tot het terrein en zijn relatie met de aangrenzende industriële wijk diende echter nog verder ontwikkeld en uitgebouwd te worden. Het is in deze context dat er in 2007 beroep gedaan werd op het architectenbureau Damien Surroca. De architect is vrij goed vertrouwd met het terrein daar hij er reeds meerdere projecten heeft verwezenlijkt. Het gebouw is gevestigd in een heterogene wijk: behalve de oude ateliers die door de universiteit gerenoveerd zijn en
architecturale ingreep in de jaren ’80
vanuit een cafetaria toegankelijk is.
de vorige architecturale tussenkomst
tot stand is gekomen.
De gastvrijheid van de ruimten voor de
werd een oude spinnerij als huisves-
In deze weinig homogene samenhang
gebruikers van het gebouw is voor de
tingsvoorziening ingericht. De recentere
heeft de architect gekozen voor een
ontwerpers trouwens altijd een belang-
flatgebouwen zorgen bovendien voor
baksteen met een getooide tint.
rijk uitgangspunt geweest.
Het gebouw vervult ook een overgangs-
Aan de achterkant is de administratieve
De nieuwe administratieve ruimte voor
rol tussen verschillende stijlen. Het op
ruimte aan de faculteit verbonden door
de FFBC reconstrueert een voorgevel
één lijn brengen van de verschillende,
middel van een glazen loopbrug. De
en zorgt voor een overgang tussen het
bestaande gebouwen is ook de aanlei-
oversteek in de volumetrie werd daarbij
bouwweefsel met industrieel karakter
ding geweest tot het inrichten van een
volledig bepaald door de technische
en het kromme gebouw dat door de
overdekt terras aan de straatkant dat
voorschriften.
een waardevermindering van de plaats.
BOUWEN MET BAKSTEEN 24
Deze realisatie voelt niet aan als een hoekgebouw of als een uiteinde van een bouwblok maar veeleer als een scharnierelement dat een bepaalde vorm van coherentie creëert, dat de toegang naar het universitaire terrein reorganiseert en dat een mooi pleintje voor de ingang verschaft... het enige element dat tot dusver ontbrak! www.dsarchitectes.fr
tweeënveertigste jaargang
2011
7
8
BOUWEN MET BAKSTEEN 2 4 tweeënveertigste jaargang 2011
Zoeklicht op Bart Bomans In 1998 werd door Bart Bomans en Chris Mys het architectenbureau Mys-Bomans opgericht. Ook al is de naam ‘Mys-Bomans’ onveranderd gebleven, de twee vennoten zijn op een bepaald ogenblik elk hun eigen weg gegaan. Bart Bomans heeft de activiteit van het architectenbureau alleen verdergezet. Het bureau stelt 5 mensen tewerk. Een bureau op mensenmaat dus, «middelklein en middelgroot», zoals het staat beschreven op de website. ‘Ons kantoor is middelgroot : we hebben een vast team van 4 ingenieurarchitecten en architecten, dat zich projectmatig laat bijstaan door stabiliteitsbureau’s, studiebureau’s technieken, stedenbouwkundige planners en
Woning in Antwerpen, opdrachtgever: AG
landschapsarchitecten. Ons kantoor is middelklein : elk project heeft zijn
normen of wanneer de functionaliteit
in Antwerpen (Vastgoed En StadsPro-
verantwoordelijk project-architect, de
niet meer voldoet. In sommige situaties
jecten Antwerpen). Bart Bomans deelt
aanspreekpersoon, die binnen de kleine
moet men “de boel durven platgooien”
trouwens dezelfde filosofie als deze die
groep zonder veel hiërarchie of omwe-
om er een kwaliteitsvol nieuw gebouw
AG Vespa erop nahoudt, namelijk het
gen respons en ondersteuning krijgt.’
in de plaats te zetten.
(her)bouwen van een kwaliteitsvolle
De activiteitsdomeinen zijn zeer geva-
leefomgeving in de stad! De diverse
rieerd, zowel de eengezinswoningen
Het is in deze optiek dat Bart Bomans
woningbouwprojecten die gedurende
als gegroepeerde woningen, deelname
voor deze woning, met een beperkt
deze periode gerealiseerd werden,
aan architectuurwedstrijden en dit als
budget, is tewerk gegaan. De ramen
hadden hetzelfde doel namelijk jonge
zowel in nieuwbouw als in renovatie.
zijn uitsluitend dakvensters en de gevel
gezinnen de gelegenheid bieden, aan
Inzake renovatie heeft Bart Bomans
werd eveneens met pannen bekleed.
redelijke voorwaarden, eigenaar te
een wel zeer uitgesproken visie. Elke
worden van een woning en dit in een
specifieke situatie dient uiteraard te
(Ver)Nieuwbouw in de stad
worden geëvalueerd maar voor hem is
Het architectenbureau van Bart
het vaak verstandiger gebouwen af te
Bomans werd twee maal weerhouden
De percelen die door AG Vespa werden
breken die niet meer beantwoorden aan
op de lijst van architecten die belast
voorgelegd waren ook niet de meest
de huidige thermische en akoestische
werden met de projecten van AG Vespa
eenvoudige : soms erg smal, soms
optiek van duurzaamheid.
BOUWEN MET BAKSTEEN 24
tweeënveertigste jaargang
2011
gelegen op een hoek of andere waar zich een probleem stelde met inkijk of problemen van onvoldoende lichtinval, ontbrekende buitenruimte, vaak ook verticale architectuur. Alhoewel iedere site een specifiek geval was waren de beperkingen vaak eigen aan dergelijke projecten in de stad. In de loop van zijn carrière heeft Bart Bomans een arsenaal aan ‘ruimtelijke bewegingen’ ontwikkeld die hij kon aanwenden in dit soort projecten. Zo vindt men vaak splitlevels terug in deze woonprojecten.
In dit hoekgebouw en dit geheel van
die over het gehele gebouw doorgetrok-
Dit biedt mogelijkheid om enerzijds
drie woningen worden deze principes
ken wordt. De verschillende ruimtes
technische ruimtes te voorzien (fietsen-
toegepast.
slingeren zich naar boven : onderaan
stalling, bergruimte voor de afvalcon-
een atelier en de carport, daarboven de
tainers) half ondergronds en anderzijds
Door het gebruik van de bestaande
‘verheven’ slaapkamers, bovenaan de
een gemakkelijk toegankelijke buiten-
kelder en de vraag naar een autostaan-
leefruimtes met als bekroning het zon-
ruimte te creëren als dakterras.
plaats onstaat een splitlevelstructuur,
nedakterras. Aangezien de inkom een
Woning in Antwerpen, opdrachtgever: AG vespa
9
10
BOUWEN MET BAKSTEEN 2 4 tweeënveertigste jaargang 2011
halve verdieping hoger gelegen is dan het straatniveau resulteert dit in een gesculpteerde uitsnijding. Een bestaand hoekgebouw wordt omwille van bouwfysische gebreken vervangen door een nieuwbouw van 3 woongelegenden. Om het probleem van ‘gelijkvloers wonen’ op te vangen wordt geopteerd om de hoekzijde van het gebouw, waar de leefruimtes zijn gesitueerd, op te tillen, zodat er een zekere afstand gecreëerd wordt tussen de publieke buitenruimte en de private leefruimte. Deze eenvoudige ingreep resulteert in 3 duplex wooneenheden met een leef- en slaapgedeelte. Bovendien ontstaan er zo twee ‘restruimtes’, die met gemeenschappelijke functies ingevuld worden, enerzijds een fietsenberging aan de inkom op het gelijkvloers, anderzijds een zonneterras op de dakverdieping. Door de ronding van de gevel wordt één gevel gecreëerd, die
Woning in Antwerpen, opdrachtgever: Onze Woning cvba
BOUWEN MET BAKSTEEN 24
opgebouwd is met een patchwork van éénzelfde raamtype, waarin de interne duplex structuur van het gebouw zichtbaar gemaakt wordt. Flexibiliteit en typologie Met het oog op een duurzame ontwikkeling heeft Bart Bomans de projecten steeds flexibel opgevat. Deze flexibiliteit uit zich op verschillende niveaus. Vooreerst op het niveau van het structureel concept. Voor zijn eigen woning heeft hij “alleen” vloerplaten voorzien. De scheidingsmuren zijn wanden die toelaten de ruimtes zonder problemen aan te passen aan toekomstige noden. Bij binneninrichting van de beschikbare ruimte moet een zekere flexibiliteit ook mogelijk zijn. AG Vespa weet immers niet op voorhand wie de uiteindelijke gebruiker zal zijn. Een ruime waaier van mogelijkheden moet worden voorzien.
Woning Bart Bomans, Antwerpen
tweeënveertigste jaargang
2011
11
12
BOUWEN MET BAKSTEEN 2 4 tweeënveertigste jaargang 2011
De flexibiliteit uit zich ook in het ontwerp van de gevels. De interpretatie is neutraal zodat in de toekomst andere toepassingen mogelijk zijn dan deze die initieel voorzien waren. Dit is het geval voor het project bestaande uit twee wooneenheden in de Handelsstraat. De soberheid van de gevel creëert een soort anonimiteit waardoor men zich geen idee kan vormen welk opmerkelijk concept verborgen zit achter deze muren… Inderdaad de jonge ploeg van dit architectenbureau is voortdurend op zoek naar nieuwe typologieën. Bij het project in de Handelstraat, waar twee woningen dienden te worden gebouwd op een perceel van amper 9 m breed, stelde zich de vraag: hoe organiseren we de ruimte? Voor een verticale structuur waren de percelen te smal; in een horizontale structuur zouden de bewoners van de bovenverdieping benadeeld zijn geweest. De woningen worden zo geschakeld dat woning A de volledige tuin krijgt en woning B 2 riante terrassen. Beide woningen hebben hun eigen inkomdeur aan de straat en circuleren in het midden van het gebouw rug aan rug over de verschillende niveaus. Elk hebben ze nu eens een ruimte aan de straatzijde, dan weer een ruimte aan de tuinzijde. Het bouwvolume wordt
Nieuwbouw dubbelwoonst in Antwerpen Opdrachtgever: AG Vespa
BOUWEN MET BAKSTEEN 24
tweeënveertigste jaargang
2011
gekneed naar de onmiddellijke context en houdt rekening met de profielen van de buren. Wij verwijzen ook naar de beoogde typologie voor het project ‘Regatta’ waar meer dan 1000 woongelegenheden zullen worden gecreëerd gedurende een periode van 10 à 15 jaar. Het BPA voorziet in een mengvorm tussen wonen, commercieel en recreatief. Bij de concrete invulling van het verkavelingsplan wordt beroep gedaan op diverse architectenbureaus. Voor de eerste fase werd ‘Mys-Bomans’ gekozen voor het ontwerp van 27 ééngezinswoningen, verdeeld over 2x4 geschakelde
Woningen Regatta, Antwerpen Opdrachtgever: Vooruitzicht nv
hoekwoningen en 19 rijwoningen. Om de eigen identiteit van de wooneenheden in de rij te versterken, wordt gewerkt met zadeldaken en variabele kroonlijst hoogten, afwisselend aan de voor en achterzijde van de woningen. Onder ‘de kap’ creëert dit meer ruimte, en meer flexibiliteit, in vergelijking met een symmetrische dak oplossing. Bij de zorg voor een duurzame ontwikkeling wordt enerzijds aandacht besteed aan de flexibiliteit en anderzijds op de kwaliteit van materialen en ruimtes. De ploeg van Bart Bomans is grote voorstander van een herinterpretatie van het gebruik van baksteen. www.mys-bomans.be
13
14
BOUWEN MET BAKSTEEN 2 4 tweeënveertigste jaargang 2011
BINNENLANDSE ARCHItECtUUR Woning in Riemst Egide Meertens architecten
Foto’s: Studio Claerhout
Deze woning werd ontworpen
Ook al gaat het om een halfopen
zich thuis te kunnen voelen, is de rela-
voor een moeder en haar drie kinderen.
woning, toch geeft ze de indruk uit vier
tie vanaf het interieur van de woning
De volumetrie, die compact maar atypisch
gevels te bestaan. De architect heeft
naar het exterieur in gelijke mate
is, heeft gezorgd voor de creatie van
naast de garage van de naburige woning
belangrijk. Dit is de reden waarom het
een tweede verdieping die de ouderlijke
een garage geplaatst in een donker
kamer herbergt. Het perceel bevindt zich
materiaal dat geen baksteen is. Dit
aan het uiteinde van een sterk hellende
kleine, lage en zwarte gebouw ‘scheurt’
straat. Deze bijzonderheid in de wijk
de woning als het ware van het geheel
heeft aangezet tot de specifieke vorm
af en plaatst deze volop in het licht.
van het dak... Deze brengt namelijk een onderbroken beweging in de helling van
De ruimtelijke organisatie en de
de straat teweeg.
details, zowel voor de opbouw als de binneninrichting, zijn voor architect Egide Meertens van groot belang. Om
BOUWEN MET BAKSTEEN 24
tweeënveertigste jaargang
2011
huis op de buitenwereld uitziet: achter-
ruimten enkele treden zijn verhoogd om
centueerd door te werken met een
aan op de tuin en aan de straatkant
zich op dezelfde hoogte van de tuin te
gelijmd metselwerk van donkere bak-
op het terras dat zich naast de keuken
bevinden.
stenen in wildverband.
bevindt. De keuken bevindt zich op
De architect heeft de dichtheid en de
straathoogte, terwijl de andere leef-
massiviteit van de woning goed geac-
www.egidemeertens.be
15
16
BOUWEN MET BAKSTEEN 2 4 tweeënveertigste jaargang 2011
BUItENLANDSE ARCHItECtUUR Kerk ‘Corpus Christi’ in Zagreb Hrvoje Krajac - Ivan Cizmek - Stjepan Krajac
Foto’s: Sandro Lendler
Een compositie van vier
Dit structureel concept van gebouwele-
verschillende gebouwen die elk een
menten definieert het terrein en geeft
eenvoudige vorm hebben.
een specifieke waarde aan de locatie
De kerk heeft een ronde vorm, het pasto-
ten zuiden van de stad Zagreb.
raal centrum en de sacristie de vorm van
Dit deel van de stad is vrij laag gele-
een vierkant en de klokkentoren is in de
gen. Bijgevolg werd, om het doel van
vorm van een kruis.
het gebouw beter tot zijn recht te laten
De oriëntatie van de gebouwen is
komen, de kerk 80 cm hoger dan het
zodanig dat ze zich op de oost-west as
omliggende terrein en het landschap
bevinden.
aangezet.
BOUWEN MET BAKSTEEN 24
tweeënveertigste jaargang
2011
Het vloerplan werd om godsdienstige redenen op deze manier ontworpen, met „Corpus Christi“ als Gastheer. Het uitnodigend karakter komt tot uiting zowel in het vloerplan als het volume van de kerk. Deze uitdrukking is tevens terug te vinden in de noordgevel waarin verschillende materialen voorkomen alsook aluminium ramen. Het andere volume is volledig voorzien van een warme baksteengevel met symbolisch kraagstenen iedere zevende rij , 5 stenen per rij . Het samenspel van deze getallen,
opbouw, het landschap en de baksteen
met dit terrein in de zuidelijke rand van
gecombineerd met de geometrische
als natuurlijk element, is in harmonie
Zagreb.
17
18
BOUWEN MET BAKSTEEN 2 4 tweeënveertigste jaargang 2011
Baksteenprijs tRACE MUSEUM, Obigies In 2010 werd de Baksteenprijs toegekend aan Nicolas Guiot van ISA Saint-Luc Doornik. Gelukwensen aan deze jonge architect en ook aan de andere deelnemers. U kunt de lijst met deelnemers bekijken op onze website.
Het museum sluit aan op het
vanaf het plein gebruik van te maken.
en laten geloven dat het er altijd al is
dorpje Obigies, plaats van vele overblijf-
Het gebouw strekt zich uit tussen de
geweest...
selen uit het verleden. Sporen van een
weg en de grens van de overstromings-
oud centrum met kerkhof en de oude
zone, een opmerkelijke topografische
Tijdens zijn route wordt de bezoeker
spoorweg vormen symbolen van een bijna
lijn en plaats voor een mogelijke wan-
meegevoerd naar enkele zichten op het
vergeten tijdperk.
deling en symbolische steun van de
museum zelf, hetzij via de openingen,
oude spoorweg...
hetzij via de patio’s die de verhouding
Het museum beoogt om de twee centra
tussen het hoge en het lage aange-
te herenigen en speelt met het dualis-
De bezoeker maakt gebruik van een
ven. Het is tevens mogelijk om enkele
tische karakter van het dorp. Aan de
doorgang uitgehouwen in de materie,
kunstwerken in de draaiingen van de
zijde van het nieuwe centrum concen-
in dit geval baksteen, die in het dorp
openbare ruimte tentoon te stellen.
treert het museum zich op de samen-
alomtegenwoordig is en die bovenop
hang van het kerkplein met het land-
zijn ‘regionale’ kwaliteiten en door zijn
De voorbijganger belandt uiteindelijk
schap door zijn grenzen te bevestigen.
opeenstapeling van lagen als het ware
op de esplanade van het museum, de
een doortocht in de tijd oproept. Het
springplank naar het landschap die
Het is allereerst een publieke doorgang
gebouw wil zich niet doen gelden maar
hem uitnodigt om zijn wandeling voort
waar de bezoeker wordt uitgenodigd om
wil een spel spelen met het tijdelijke
te zetten richting het oude centrum
BOUWEN MET BAKSTEEN 24
tweeënveertigste jaargang
2011
en met de blik op de horizon gericht.
van de publieke doorgang, op dezelfde
tentoonstelling met als thema Sporen
De ingang van het museum, die al bij
wijze als het museum een soort van
herbergt. Deze twee aaneensluitende,
al vrij discreet blijft en een alternatief
negatief van het kerkplein is. Deze
grote ruimten voelen elkaar perfect aan
voor de voortgang vormt, bevindt zich
bevat twee soorten ruimten: de donkere
en bieden aan de bezoeker een variëteit
eveneens op deze esplanade.
ruimte met laag plafond; deze vormt
van ruimtelijke situaties aan, die het
de ‘kern’ van het museum en dient als
tentoongestelde kunstwerk perfect tot
Tijdens het afdalen ontdekt de bezoe-
antichambre van de tweede ruimte:
uiting laten komen.
ker een ondergrondse museale ruimte.
een ruimte met een hoog plafond en
Deze ruimte is als het ware het negatief
voorzien van zenithaal licht die de
19
BElGiscHE daKpaN- EN BaKstEENfaBriKaNtEN Bakstenen voor gewoon metselwerk: V : volle baksteen voor gewoon metselwerk P : geperforeerde baksteen voor gewoon metselwerk L : geperforeerde baksteen met lichte scherf Bakstenen voor gevelmetselwerk S : strengpersgevelsteen (‘machinale’ gevelsteen) H : handvorm en vormbakperssteen K : klampsteen A : andere soorten (traditionele en ‘rustieke’ gevelstenen zoals veldovensteen, baksteen op basis van leisteen, enz.) Andere producten: W : welfsels D : dakpannen en muurdeksels T : Boomse kerktegels, ongeglazuurde tegels O : straatklinkers • Voor details over het productiegamma van elke fabriek, kan men zich best rechtstreeks tot de bedrijven wenden. • De lijst is samengesteld op basis van de ledenlijsten van de B.B.F. Vele producenten verkopen hun producten al dan niet exclusief, via een afzonderlijke verkoopsorganisatie. In de gevallen waar dit nuttig lijkt, is de naam tussen haakjes bijgevoegd.
Oos t - Vl a a nde r e n • Kleiprodukten HOVE bvba Lindendreef 101 9400 Ninove Tel. (054) 33 26 67 Fax (054) 32 82 38 (V-H-A) • Steenfabriek VANDE MOORtEL nv Scheldekant 7 9700 Oudenaarde Tel. (055) 33 55 66 Fax (055) 33 55 70 www.vandemoortel.be (H-O) • SVK nv Aerschotstraat 114, 9100 Sint-Niklaas Tel. (03) 760 49 00 Fax (03) 777 47 84 www.svk.be (V-P-L-S-H-W) • Wienerberger nv - divisie StEENDORP Kapelstraat 112a 9140 Steendorp www.wienerberger.be (V-P-L)
Wes t - Vl a a nde r e n • Wienerberger nv - Steenbakkerij EGEM nv Brugsesteenweg 170 8740 Egem (Pittem) Tel. (051) 46 07 01 Fax (051) 46 07 04 www.wienerberger.be (V-P-L-S)
• Wienerberger nv - Desimpel KORtEMARK Industries nv Hoogledestraat 92, 8610 Kortemark Tel. (051) 57 57 00 Fax (051) 57 57 02 www.wienerberger.be (V-P-L-S-H) • Wienerberger nv - terca ZONNEBEKE nv Ieperstraat 186 8980 Zonnebeke Tel. (051) 78 80 60 Fax (051) 77 10 38 www.wienerberger.be (V-P-S) • Steenbakkerij DE KEIGNAERt nv Stationsstraat 30, 8460 Oudenburg Tel. (059) 25 50 50 Fax (059) 26 89 87 www.dekeignaert.be (V-S-H) • Steenbakkerij DUMOULIN nv Rollegembosstraat 9 8880 Ledegem Tel. (056) 50 98 71 Fax (056) 50 41 92 (V-P) • WIENERBERGER nv terca, Desimpel, Porotherm, Koramic Kapel ter Bede 86 8500 Kortrijk Tel. (056) 24 96 35 Fax (056) 51 92 75 (V-P-L-S-H-A-O)
L im b u rg • Steenfabriek HEYLEN nv 2de Carabinierslaan 145 3620 Veldwezelt-Lanaken Tel. (089) 71 51 38 Fax (089) 72 28 80 www.heylen-bricks.be (H) • Steenfabrieken NELISSEN nv Kiezelweg 460 3620 Veldwezelt Tel. (012) 45 10 26 Fax (012) 45 53 89 www.nelissen.be (H) • Wienerberger nv - divisie terca SCHOUtERDEN Venlosesteenweg 70 3680 Maaseik Tel. (089) 56 40 38 Fax (089) 56 81 83 www.wienerberger.be (H-A) • Steenfabrieken VANDERSANDEN nv Riemstersteenweg 300 3740 Spouwen Tel. (089) 51 01 40 Fax (089) 49 28 45 www.vandersanden.be (H)
• Steenfabriek VANDERSANDEN nv Nijverheidslaan 11 3650 Lanklaar Tel. (089) 79 02 50 Fax (089) 75 41 90 www.vandersanden.be (H) • Wienerberger nv - divisie terca tESSENDERLO Havenlaan 10 3980 Tessenderlo Tel. (013) 35 91 60 Fax (013) 35 91 61 www.wienerberger.be (P-L)
Antw erpen • Wienerberger nv - divisie NIEL Landbouwstraat 98 2845 Niel Tel. (03) 880 70 61 Fax (03) 880 70 66 www.wienerberger.be (H) • Wienerberger nv - divisie RUMSt Nieuwstraat 44 2840 Rumst Tel. (03) 880 15 20 Fax (03) 844 28 11 www.wienerberger.be (V-P-L-S) • Swenden Nieuwstraat 2 2840 Rumst Tel. (03) 844 22 22 Fax (03) 844 38 02 • DEStA nv
Heerle 11
•
•
•
•
2322 Minderhout (Hoogstraten) Tel. (03) 315 70 99 Fax (03) 315 81 48 www.desta.be (S-O) Steenbakkerij FLOREN nv Vaartkant Rechts 4 2960 St.-Lenaarts Tel. (03) 313 81 98 Fax (03) 313 71 56 www.floren.be (V-S) Wienerberger nv - divisie terca NOVA Steenbakkersdam 10 2340 Beerse Tel. (014) 61 10 99 Fax (014) 61 04 32 www.wienerberger.be (V-P-L-S) Wienerberger nv - divisie terca SAS Sint Jozefslei 6 2310 Rijkevorsel Tel. (014) 62 20 10 Fax (014) 61 22 33 www.wienerberger.be (H-A) Wienerberger nv - divisie terca BEERSE Absheide 28 2340 Beerse Tel. (014) 61 19 75 Fax (014) 61 22 33 www.wienerberger.be (H)
• Wienerberger nv - divisie terca QUIRIJNEN Sint Jobbaan 58 2390 Westmalle Tel. (03) 311 51 12 Fax (03) 311 62 56 www.wienerberger.be (V-S-H-A)
B rabant • Steenfabrieken VANDERSANDEN nv Kortenbos 14 1790 Hekelgem Tel. (053) 66 85 51 Fax (053) 66 71 41 www.vandersanden.be (H)
H enegouw en • Wienerberger nv - divisie terca PERUWELZ Rue de l’Europe, 11 7600 Péruwelz Tel. (069) 77 97 10 Fax (069) 77 97 11 www.wienerberger.be (H) • Briqueterie de PLOEGStEERt sa 'Barry' Chaussée de Bruxelles 33 7534 Barry Tel. (069) 53 26 00 Fax (069) 53 26 09 www.ploegsteert.com (S) • Wienerberger nv - divisie terca WARNEtON Chaussée du Pont Rouge 57 7784 Warneton (Comines) Tel. (056) 58 88 10 Fax (056) 58 85 35 www.wienerberger.be (H) • Briqueterie de PLOEGStEERt sa Touquetstraat 228 7782 Ploegsteert Tel. (056) 56 56 56 Fax (056) 56 55 01 www.ploegsteert.com (P-L-W)
N amen • Wienerberger nv - divisie WANLIN Rue de la Briqueterie, 28 5564 Wanlin Tel. (082) 66 55 00 Fax (082) 66 55 17 www.wienerberger.be (S-A-O)
Bouwen met Baksteen is het driemaandelijks tijdschrift van de Belgische Baksteenfederatie. Voor meer informatie, aarzel niet ons te contacteren.
Abonnement: Catherine Bral Redactie: Laurie Dufourni Verantwoordelijke uitgever: Jozef Van Den Bossche http://www.baksteen.be e-mail:
[email protected]
Adres: Kartuizersstraat, 19 bus 19 1000 Brussel tel. (02) 511 25 81 ~ fax (02) 513 26 40
Druk:
inhoud Hoekgebouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Wooncomplex in Evere BURO II & ARCHI+I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Woning in Antwerpen Cuypers & Q architecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Administratief gebouw van de faculteit van financiën, bankwezen en boekhouding in Lille, Frankrijk Damien Surroca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Zoeklicht op Bart Bomans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Binnenlandse architectuur Woning in Riemst Egide Meertens architecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Buitenlandse architectuur Kerk ‘Corpus Christi’ in Zagreb Hrvoje Krajac - Ivan Cizmek - Stjepan Krajac . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Baksteenprijs TRACE MUSEUM, Obigies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Belgische dakpan- en baksteenfabrikanten