------ 2 0 1 2 - 2 0 1 3 ------
Masterplan Zuid-Holland
Dit is een product van het project Masterplan Competentiegericht Onderwijs Zuid-Holland. Hierin werken de volgende organisaties samen: - de ROC’s Albeda College, ID College, Leiden, Mondriaan, Zadkine Techniek en Da Vinci College - InstallatieWerk Zuid-Holland, Uneto-VNI, Kenteq, OTIB/ RBPI - ruim 50 bedrijven, waaronder A. de Jong Groep, Aartman van Giesen Elektrotechniek, Bakker Sliedrecht, Bogro BV, Botermans Elektrotechniek, Burgers Ergon Installatietechniek, Croon Elektrotechniek, Dekker van Geest, Goflex Young Professionals, Hekema Elektrotechniek, Hogendoorn Warmte Water Sanitair, HVL, Imtech Building Services, Kalisvaart Technisch Beheer, Kropman, W.P. Kubbe Management, Labro Elektro, Lésec, Lok Installatiebedrijf, Mampaey, Parallel Groep ETB Vos, Putman Installaties, Randstad Elektrotechniek, Rijndorp Installaties, Schulte & Lestraden, Smit & van der Linden, SOB Midden Nederland, Spindler Installatietechniek, Staysafe Security, Steegman Installatietechniek, Tempus, Trijselaar Vermeer, Unica Bodegraven, Van Asten Elektrotechniek-Installatietechniek, Van den Pol Elektrotechniek, Van Dissel Elektrotechniek, Van Dorp Installaties, Van Driel Installateurs, Van Galen Klimaattechniek, Van Hoften Installatietechniek, Verkaart Groep, Verkerk Groep, Vink Installatie Groep, Viveen ElektroInstallatie Buro, Volt Elektro Groep, Wieffering Meet & Regeltechniek, Wolter & Dros TBI Techniek
LOGO’s weghalen is niet netjes Logo’s weghalen is niet netjes
Regioprofiel Service apparatuur en installaties
Servicetechnicus Elektrotechniek, niveau 4 Crebo 94331 Versie 27-8-2012
Het project wordt gefinancierd door OTIB, de ROC’s, Kenteq, Uneto-VNI en InstallatieWerk Zuid-Holland Het projectmanagement berust bij bureau Batouwe Arnhem
©
Masterplan CGO Zuid-Holland - 94331 Regioprofiel CGO ZH Servicetechnicus E niveau 4 - 27-8-12
Vormgeving: Batouwe Arnhem (tevens projectmanagement Masterplan CGO ZH)
Service apparatuur en installaties
Servicetechnicus Elektrotechniek, niveau 4, crebo 94331 Regioprofiel Masterplan Zuid-Holland
In het Masterplan CGO Zuid-Holland werken bedrijven, LPI’s, ROC’s, Kenteq, Uneto-VNI en OTIB/RBPI gezamenlijk aan de kwaliteit van het beroepsonderwijs en aan een voor bedrijven eenduidige en herkenbare onderwijsinvulling. Een van de activiteiten van het project is het uitwerken van zogenoemde Regioprofielen1. Een Regioprofiel is de concretisering van een uitstroomprofiel van de Kwalificatiedossiers Installeren. Het Regioprofiel bevat2: de (minimale) beroepshandelingen die de functionaris op het betreffende niveau moet beheersen als beginnend beroepsbeoefenaar3; de vereiste theorie in inhoud en niveau; de attitude/beroepshouding. Bij de beroepshandelingen wordt vermeld of deze behoren tot de “basis” (= het programma dat voor iedereen geldt) of tot het “extra”-pakket (= specialisme van een bedrijf, verdieping, pluspakket, keuzemogelijkheid). Uitgangspunt voor deze laatste invulling zijn specifieke behoeften van bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/student. De vereiste theorie is uitgewerkt naar onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar kennis (= de student moet globaal begrijpen wat het onderwerp inhoudt; er heeft geen verdieping plaats met formules en verdiepingsopgaven) en verdieping (= van de student wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven kan maken met gebruik van enkelvoudige formules)4. De attitude/beroepshouding is de uitwerking van de niet-technische competenties.
Werkwijze Elk Regioprofiel is uitgewerkt door een kleine werkgroep, bestaande uit vakdocenten van verschillende ROC’s, vakdeskundigen van bedrijven en een opleidingsadviseur van Kenteq. Eén van de vakdocenten is tevens de voorzitter en rapporteur van de werkgroep. Conceptuitwerkingen zijn voorgelegd in de buitenring van bedrijven en ROC’s. De daaruit voortkomende reacties zijn vervolgens door de werkgroep gewikt en gewogen met het oog op aanpassing of aanvulling van het betreffende Regioprofiel. De Stuurgroep van het Masterplan heeft vervolgens de Regioprofielen vastgesteld. Daarmee vormen de Regioprofielen het uitgangspunt voor de invulling van het onderwijs.
1
Het Regioprofiel beschrijft het wat van het onderwijs en doet geen uitspraken over het hoe van het
2
Beroepshandelingen, theorie en attitude/beroepshouding komen in de onderwijsuitvoering in sa-
3
Beroepshandelingen moet men breed zien in de context van het beroep.
4
De landelijke programma’s voor rekenen en taal en voor Leren, Loopbaan en Burgerschap zijn als
onderwijs. menhang met elkaar aan bod.
bijlagen van toepassing.
©
Masterplan CGO Zuid-Holland - 94331 Regioprofiel CGO ZH Servicetechnicus E niveau 4 - 27-8-12
1/6
Servicetechnicus Elektrotechniek, niveau 4, crebo 94331 Beroepshandelingen
Bij de beroepshandelingen wordt aangegeven of deze behoren tot de “Basis” = het programma dat voor iedereen geldt; bij het “Keuze/Verplichte” pakket betekent de letter K extra vaardigheden van het beroep (verdieping, pluspakket, keuzemogelijkheid van bedrijf/student) en de letter V een verplicht onderdeel ten behoeve van het beroep, voor zover van toepassing. Uitgangspunt voor deze invulling zijn specifieke behoeften van studenten en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/student. Won. = Woningbouw Ut.
= Utiliteit
Ind.
= Industrie
Ma.
= Maintenance (onderhoud)
Beroepshandeling
Basis
Keuze/ Verplichte onderdelen Won. Ut.
Ind.
Ma.
Algemene werkzaamheden/projectadministratie Werkvoorbereiding (bestel- en afleverbonnen)
V
Eigen werk bewaken en plannen
V
Materiaal en componenten bestellen
V
Gereedschap en klimmateriaal selecteren en bestellen
V
Opnemen van meer- en minderwerk
V
Kostenbesef
V
Instructies, bijeenkomsten bijwonen
V
Kwaliteit leveren (volgens bedrijfsnormen/productiviteit)
V
Duidelijk communiceren met in- en externe klanten en collega’s
V
Werkbon invullen, materialenbon / meerwerkbon invullen
V
Werkzaamheden zelfstandig uitvoeren
V
Zorgdragen voor een opgeruimde werklocatie
V
Kennis hebben van normen en richtlijnen
V
Instrueren en begeleiden van minder ervaren collega’s
V
Communiceren in woord en geschrift
V
Inzicht hebben in effect eigen gedrag/handelen
V
Communiceren in een vreemde taal Engels
K
K
K
K
VOL (veiligheid operationeel leidinggevende)
K
K
K
K
Toolboxmeetings geven
K
K
K
K
Veiligheid, gezondheid en milieu
Veilig werken aan installaties
V
Toepassen van normen
V
Toepassen van bedrijfsvoorschriften
V
Gereedschap / materiaal
©
Persoonlijke beschermingsmiddelen
V
Handgereedschap en elektrisch gereedschap
V
Masterplan CGO Zuid-Holland - 94331 Regioprofiel CGO ZH Servicetechnicus E niveau 4 - 27-8-12
2/6
Beroepshandeling
Basis
Keuze/ Verplichte onderdelen Won. Ut.
Ind.
Ma.
Tekeningen Tekening lezen elektrotechnisch, installatietekening en -schema en aansluittekeningen van zowel sterkstroom als zwakstroom Symbolenkennis t.b.v. elektrotechnische tekeningen
V
K
K
K
K
V
V
K
K
K
K
K
K
K
K
V
Tekeningen lezen besturingspaneel (hoofd / stuurstroom / aansluitklemmenstrook) Tekeningen handmatig aanpassen t.b.v. actuele werktekeningen (revisietekeningen)
V
V
In bedrijf stellen / controle / storingen zowel sterk- als zwakstroom In bedrijf stellen installatie/machines
V
Visuele controle installatie/machines Uitvoeren van metingen aan installatie/machines
V
Oplever en rapport invullen/aanpassen
V
Instructie geven aan gebruikers van de installatie/machines Storingen zoeken en herstellen
V
Vereiste theorie
De minimale theorie voor de Servicetechnicus Elektrotechniek op niveau 4 is uitgewerkt in een aantal onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar:
Kennis (K) = van de student wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven en BPV-opdrachten kan maken met gebruik van formules, normen en dat hij de werking kan uitleggen.
Verdieping (V) = als een student extra onderwerpen nodig heeft om te kunnen functioneren binnen de BPV (in zijn leerbedrijf). De verbreding kan bestaan uit het maken van opgaven en BPV-opdrachten met gebruik van formules, normen en dat hij de werking kan uitleggen.
Won.
Ut.
Ind.
Ma.
Om kunnen gaan met excel, word, e-mail
K
K
K
K
NEN 3140 (Veilig werken aan elektr. instal. + bedrijfsorganisatie)
K
K
K
K
NEN 1010, NPR 5310
V
V
V
V
V
V
Kennis van persoonlijke beschermingsmiddelen
K
K
K
K
Kennis van jargon binnen de branche
K
K
K
K
Leesvaardigheid Engelstalige instructies
K
K
K
K
Leesvaardigheid technische tekeningen en schema’s
K
K
K
K
Kennis van opbouw en werking van standaard en niet-standaard elektrotechnische machines, apparatuur en installaties
K
K
K
K
Kennis van het kwaliteitssysteem en kwaliteitseisen van het eigen bedrijf
K
K
K
K
Hanteren van meet- en controlegereedschappen
K
K
K
K
K
K
Onderwerp
NEN-EN 60439 o.i.d.
Context elektro en instrumentatie: Communiceren in eenvoudig technisch Engels
©
Masterplan CGO Zuid-Holland - 94331 Regioprofiel CGO ZH Servicetechnicus E niveau 4 - 27-8-12
3/6
Ind.
Ma.
Kennis van materialen en middelen voor het onderhouden van elektrotechnische machines, apparatuur en installaties
K
K
Kennis van gangbare en bijzondere omgevingsfactoren die de werking van elektrotechnische machines, apparatuur en installaties beïnvloeden
K
K
Natuurkundige beginselen
K
K
Rekenvaardigheid met (elektrische) waarden
K
K
Systematisch storing zoeken
K
K
Basiskennis stromingsleer in leidingen (inzicht, geen formules)
K
K
Kennis van dataverwerking
K
K
Kennis van functie en werking van standaard en niet-standaard sensoren en actuatoren
K
K
Kennis van gangbare en bijzondere fysische meetprincipes
K
K
Kennis van gangbare inregelprocedures
K
K
Leesvaardigheid Piping And Instrumentation Diagram
K
K
Scheikunde (uitgebreide kennis), gericht op meetprincipes, chemische aantasting en eigenschappen van relevante stoffen
K
K
Kalibreren van instrumentatiecomponenten
K
K
Kennis van basisprincipes van besturings-, meet- en regeltechniek
K
K
Uitgebreide kennis besturings-, meet- en regeltechniek
K
K
Kennis van functie en werking van standaard werktuigbouwkundige componenten
K
K
Basiskennis van mechanische aandrijftechniek, elektropneumatiek en/of elektrohydrauliek
K
K
Bewerken en monteren van elektrotechnische bedrading en bekabeling
K
K
Monteren van elektrotechnische onderdelen
K
K
Onderwerp
Won.
Ut.
Context mechatronica:
Attitude / Beroepshouding In het kwalificatiedossier zijn de relevante (niet-technische) competenties opgenomen (= kolom “Niet-technische
competenties”). Kortom wat de Servicetechnicus Elektrotechniek op niveau 4 moet laten zien als juiste “beroepshouding”, is uitgewerkt in de eerste kolom.
Beroepshouding Is gemotiveerd/enthousiast Stelt zich collegiaal op Spreekt collega’s aan op werkhouding en gedrag Kan goed samenwerken, overleggen en afstemmen Bespreekt problemen met zijn collega’s Signaleert onveilige situaties Begeleidt Toolboxmeeting, werkoverleg/werkverdeling Overlegt met klant
Samenwerken en overleggen
Kan vanuit tekeningen werkzaamheden uitvoeren Zoekt zelf naar oplossingen/toont eigen initiatief/is besluitvaardig Kan werken onder druk, weet prioriteiten te stellen Toont inzet/werktempo/doelmatigheid/heeft discipline Heeft gevoel voor ruimte, richting en benodigde montagetijd
Vakdeskundigheid toepassen
Zet de juiste gereedschappen en materialen in Gaat efficiënt en kostenbewust om met materialen, gereedschappen en materieel
©
Niet-technische competenties
Materialen en middelen inzetten
Masterplan CGO Zuid-Holland - 94331 Regioprofiel CGO ZH Servicetechnicus E niveau 4 - 27-8-12
4/6
Beroepshouding Past werkorder toe Werkt ordelijk en zorgvuldig Zorgt ervoor dat de uitgevoerde werkzaamheden voldoen aan de norm Heeft voldoende sociale vaardigheden Instrueert en adviseert klanten
Niet-technische competenties Op behoeften en verwachtingen van de “klant” richten
Past werkplek-/huis-/veiligheidsregels toe Kan instructies geven en opvolgen Kan adviseren, vragen beantwoorden, constructieve feedback geven zodat de monteurs kunnen uitgroeien naar de gestelde eisen en zelfstandigheid
Begeleiden
Kan formulieren en werkbonnen invullen en/of bewaken Stelt werkrapport op Rapporteert klachten, incidenten en verbetervoorstellen zodat er een duidelijke en doelmatige informatiestroom ontstaat Meldt arbeidsrisico’s
Formuleren en rapporteren
Vervaardigt installaties volgens tekeningen, geldende normen, arbo-, veiligheids-, milieu- en bedrijfsvoorschriften, binnen de afgesproken tijd en volgens de gestelde kwaliteitseisen Vervaardigt en beproeft de installatie op een systematische manier
Kwaliteit leveren
Dit Regioprofiel is tot stand gekomen met inbreng van (leer-/werk-)bedrijven en ROC’s in Zuid-Holland, OTIB/RBPI, Kenteq, Uneto-VNI en Batouwe Arnhem. Het Regioprofiel is afgeleid van de Regioprofielen van het Samenwerkingsproject CGO GelderlandOverijssel (2010).
©
Masterplan CGO Zuid-Holland - 94331 Regioprofiel CGO ZH Servicetechnicus E niveau 4 - 27-8-12
5/6
Kerntaken met bijbehorende werkprocessen van Servicetechnicus Elektrotechniek crebo: 94331
Competenties
Kerntaak 1: Inspecteert apparatuur/installaties 1.1 Voorbereiden van inspectie
E, Q, R
1.2 Uitvoeren van visuele inspectie
E, K
1.3 Nemen van voorzorgsmaatregelen
T
1.4 Uitvoeren van metingen en testen
T, L, M
1.5 Rapporteren inspectie
I, J
1.6 Instrueren en begeleiden minder ervaren collega’s.
B, K, C
Kerntaak 2 Optimaliseert apparatuur/installaties en verhelpt storingen 2.1 Voorbereiden werkzaamheden
E, Q, R, K
2.2 Nemen van voorzorgsmaatregelen 2.3
T
Lokaliseren en analyseren van (oorzaak) storing
E, M, T + Engelstalige instr. lezen
2.4 Vaststellen van (aard en omvang van) uit te voeren 2.4 werkzaamheden
E, K, Q
2.5 Herstellen, verwijderen en monteren van componenten 2.7
Testen van uitgevoerde werkzaamheden
K, R, S, T K, L
2.8 Instrueren en begeleiden minder ervaren collega’s.
K, B, C
Kerntaak 3 Maakt apparatuur/installaties gebruiksklaar 3.1 Inregelen en controleren van apparatuur/installaties
K, L, T
3.2 Rapportage werkzaamheden
J,R
3.3 Overdragen aan de klant
E,R
3.4 Instrueren en begeleiden minder ervaren collega’s.
B, K, C
Toelichting competenties B Aansturen - Functioneren van mensen controleren E Samenwerken en overleggen - Afstemmen - Anderen raadplegen en betrekken - Proactief informeren I Presenteren - Duidelijk uitleggen en toelichten - Kernachtig communiceren - Op de toehoorder(s) / toeschouwer(s) inspelen J Formuleren en rapporteren - Correct formuleren - Nauwkeurig en volledig rapporteren K Vakdeskundigheid toepassen - Expertise delen - Gevoel voor ruimte en richting tonen - Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden - Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden L Materialen en middelen inzetten - Goed zorgdragen voor materialen en middelen - Materialen en middelen doelmatig gebruiken - Materialen en middelen doeltreffend gebruiken
©
M Analyseren - Conclusies trekken - Informatie genereren uit gegevens - Oplossingen voor problemen bedenken Q Plannen en organiseren - Activiteiten plannen - Doelen en prioriteiten stellen - Mensen en middelen organiseren - Tijd indelen R Op de behoeften en verwachtingen van de "klant" richten - Aansluiten bij behoeften en verwachtingen - Behoeften en verwachtingen achterhalen S Kwaliteit leveren - Kwaliteitsniveaus halen - Systematisch werken T Instructies en procedures opvolgen - Discipline tonen - Werken conform veiligheidsvoorschriften - Werken conform voorgeschreven procedures C Begeleiden
Masterplan CGO Zuid-Holland - 94331 Regioprofiel CGO ZH Servicetechnicus E niveau 4 - 27-8-12
6/6